diff --git a/public/content/translations/tr/04) Exploring/nft/index.md b/public/content/translations/tr/04) Exploring/nft/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..2f9c2ca94e0
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/04) Exploring/nft/index.md
@@ -0,0 +1,114 @@
+---
+title: Eşsiz jetonlar (NFT)
+description: Ethereum'da NFT'lere genel bakış
+lang: tr
+template: use-cases
+emoji: ":frame_with_picture:"
+sidebarDepth: 2
+image: /images/infrastructure_transparent.png
+alt: Hologram ile gösterilen bir Eth logosu.
+summaryPoint1: Benzersiz herhangi şeyi Ethereum tabanlı bir varlık olarak temsil etmenin yolu.
+summaryPoint2: NFT'ler içerik oluşturuculara her zamankinden daha fazla güç veriyor.
+summaryPoint3: Ethereum blokzincirindeki akıllı sözleşmelerle desteklenmektedir.
+---
+
+## NFT'ler nelerdir? {#what-are-nfts}
+
+NFT'ler, **tekil olarak eşsiz** jetonlardır. Her NFT farklı özelliklere (değiştirilemez) sahiptir ve kanıtlanabilir şekilde nadirdir. Bu, her jetonun özdeş ve aynı özelliklere sahip olduğu [ETH](/glossary/#ether) veya USDC gibi Ethereum tabanlı jetonlardan ("değiştirilebilir") farklıdır. Cüzdanınızda hangi belirli dolar banknotu (veya ETH) olduğu sizin için önemli değildir, çünkü hepsi aynıdır ve aynı değere sahiptir. Ancak, hangi spesifik NFT'ye sahip olduğunuzu _önemsersiniz_ çünkü hepsinin diğerlerinden ayıran kendine has özellikleri ("değiştirilemez") vardır.
+
+Her NFT'nin eşsizliği, sanat, koleksiyon ürünleri hatta gayrimenkul gibi şeylerin tokenleştirilmesini sağlar; burada belirli bir eşsiz NFT, belli bir eşsiz gerçek veya dijital öğeyi temsil eder. Bir varlığın sahipliği, Ethereum [blokzincirinde](/glossary/#blockchain) herkese açık şekilde doğrulanabilir.
+
+
+
+## Varlıkların interneti {#internet-of-assets}
+
+NFT'ler ve Ethereum, günümüz internetinde mevcut olan bazı problemleri çözmektedir. Her şey daha dijital hale geldikçe, nadirlik, benzersizlik ve sahiplik kanıtı gibi fiziksel özelliklerin, merkezi bir kuruluş tarafından kontrol edilmeyen bir şekilde çoğaltılma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Örneğin, NFT'lerle, bir müzik MP3 dosyasına sahip olabilir ve bunu Spotify veya Apple Music gibi bir şirketin belirli müzik uygulamasına bağlı kalmadan tüm Ethereum tabanlı uygulamalarda kullanabilirsiniz. Satış veya takas yaptığınız bir sosyal medya kullanıcı adına sahip olabilirsiniz ancak bu kullanıcı adı, bir platform sağlayıcısı tarafından **keyfi olarak elinizden alınamaz**.
+
+Günümüzde çoğumuzun kullandığı internete kıyasla NFT'lerin interneti şu şekilde görünüyor...
+
+### Karşılaştırma {#nft-comparison}
+
+| NFT interneti | Günümüz interneti |
+| ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| **Varlıklarınız size aittir!** Onları sadece siz satabilir ya da takas edebilirsiniz. | Belirli bir kuruluştan **bir varlığı kiralarsınız** ve bu varlık elinizden alınabilir. |
+| NFT'ler **dijital olarak benzersizdir**, hiçbir NFT bir başkasıyla aynı değildir. | **Genellikle bir kopya orijinalinden ayırt edilemez**. |
+| Bir NFT'nin mülkiyeti, **herkese açık olarak doğrulanabilecek** şekilde blokzincir üzerinde saklanır. | Dijital öğelerin mülkiyet kayıtlarına erişim, **kurumların kontrolüne tabidir**. Bu konuda onların sözüne güvenmek zorundasınız. |
+| NFT'ler, Ethereum üzerindeki [akıllı sözleşmelerdir](/glossary/#smart-contract). Bu, onların Ethereum üzerindeki **diğer akıllı sözleşmeler** ve uygulamalarda kolaylıkla kullanılabileceği anlamına gelir! | Dijital öğelere sahip şirketler genellikle **kendi "denetimli ortam" altyapılarını şart koşar**. |
+| İçerik **üreticileri, çalışmalarını istedikleri her yerde satabilir** ve küresel bir pazara erişebilirler. | İçerik oluşturucular, kullandıkları platformların altyapısına ve dağıtımına bağlı kalmak zorundadır. Bu platformlar genellikle kullanım koşullarına ve **coğrafi kısıtlamalara** tabidir. |
+| NFT yaratıcıları kendi çalışmaları üzerinde **sahiplik haklarını koruyabilir** ve telif ücretlerini doğrudan NFT sözleşmesine gömebilirler. | Müzik **sürekli akış hizmetleri gibi platformlar, satışlardan elde edilen kârın büyük kısmını ellerinde tutar**. |
+
+## NFT'ler ne için kullanılır? {#nft-use-cases}
+
+NFT'ler, şunlar dahil olmak üzere pek çok şey için kullanılabilir:
+
+- bir etkinliğe katıldığınızı kanıtlama
+- bir kursu tamamladığınızı onaylama
+- oyunlar için sahiplenebilir öğeler
+- dijital sanat
+- gerçek dünya varlıklarını tokenlaştırma
+- çevrimiçi kimliğinizi kanıtlama
+- içeriğe has, özelleştirilmiş erişim
+- biletlendirme
+- merkeziyetsiz internet alan adları
+- [merkeziyetsiz finansta](/glossary/#defi) teminat
+
+Belki de eserlerinizi NFT'leri kullanarak paylaşmak isteyen, eserlerinizin kontrolünü kaybetmeden ve kazançlarınızı aracılara feda etmeden çalışmak isteyen bir sanatçısınızdır. NFT'lerin sayısını, özelliklerini ve belirli bir sanat eserine olan bağlantısını belirleyebildiğiniz yeni bir sözleşme oluşturabilirsiniz. Sanatçı olarak, bir NFT transfer edilirken almanız gereken **telif hakkı bedelini akıllı sözleşmeye gömebilirsiniz** (yani NFT her transfer edildiğinde satış bedelinin %5'inin sözleşme sahibine geri transferi gibi). Ayrıca, sözleşmeyi dağıtan [cüzdan](/glossary/#wallet) size ait olduğu için NFT'lerin yaratıcısı olduğunuzu her zaman kanıtlayabilirsiniz. Alıcılarınız, cüzdan [adreslerinin](/glossary/#address) akıllı sözleşmenizde yer alan bir jeton ile ilişkilendirilmiş olmasından dolayı sizin koleksiyonunuzdan **özgün bir NFT**'ye sahip olduklarını kolayca kanıtlayabilir. Alıcılar, özgünlüğünden ve kontrolünden emin olarak bunu Ethereum ekosistemi içerisinde kullanabilirler.
+
+
+
NFT eserlerini/koleksiyon parçalarını keşfedin, satın alın veya kendinizinkileri yaratın...
+
+ NFT eserlerini keşfedin
+
+
+
+Yahut bir spor etkinliğine ait bileti düşünün. Bir etkinlik **organizatörü kaç bilet satılacağına kendi karar verdiği gibi**, bir NFT'nin yaratıcısı da kaç kopyasının bulunacağına kendi karar verebilir. Bazen bunlar, 5000 Genel Giriş bileti gibi birebir kopyalardır. Bazen birbirine çok benzer ama her biri biraz farklı olan kopyalar basılır, örneğin sıralı ve sınırlı atanmış koltuk numarası olan bir bilet gibi. Bu biletler, bilet işletmecilerine ödeme yapmadan eşten eşe alınıp satılabilir ve alıcı, sözleşme adresini kontrol ederek biletin özgünlüğünden her zaman emin olabilir.
+
+Ethereum.org'da **NFT'ler, insanların Github depomuza anlamlı bir katkıda bulunduklarını** (web sitesini programlama, bir makale yazma veya değiştirme...), içeriğimizi çevirdiklerini veya topluluk çağrılarımıza katıldıklarını göstermek için kullanılıyor. Hatta kendi NFT alan adımızı bile aldık. Ethereum.org'a katkıda bulunursanız, bir [POAP](/glossary/#poap) NFT talep edebilirsiniz. Bazı kripto buluşmaları için POAP'lar bilet olarak kullanıldı. [Katkıda bulunma hakkında daha fazla bilgi](/contributing/#poap).
+
+
+
+Bu web sitesinin NFT'lerle desteklenen alternatif bir alan adı da bulunmaktadır: **ethereum.eth**. `.org` adresimiz bir alan adı sistemi (DNS) sağlayıcısı tarafından merkezi olarak yönetilirken, ethereum`.eth`, Ethereum İsim Hizmeti (ENS) aracılığıyla Ethereum'a kaydedilir. Ayrıca sahibi ve yönetimi de bize aittir. [ENS kayıtlarımıza göz atın](https://app.ens.domains/name/ethereum.eth)
+
+[ENS hakkında daha fazlası](https://app.ens.domains)
+
+
+
+## NFT'ler nasıl çalışır? {#how-nfts-work}
+
+NFT'ler, Ethereum blok zincirindeki diğer dijital öğeler gibi, bir "akıllı kontrat" olarak adlandırılan özel bir Ethereum tabanlı bilgisayar programı aracılığıyla oluşturulur. Bu sözleşmeler, sözleşmenin ne yapabileceğini belirleyen [ERC-721](/glossary/#erc-721) veya [ERC-1155](/glossary/#erc-1155) standartları gibi belirli kurallara uygundur.
+
+NFT akıllı kontratı birkaç temel şeyi gerçekleştirebilir:
+
+- **NFT Yarat:** Yeni NFT'ler oluşturabilir.
+- **Sahiplik Atama:** Hangi NFT'nin kime ait olduğunu belirleyerek bunları belirli Ethereum adresleri ile ilişkilendirir.
+- **Her NFT'ye Bir Kimlik Atama:** Her NFT, onu benzersiz kılan bir numaraya sahiptir. Ek olarak, genellikle NFT'ye neyi temsil ettiğini açıklayan birkaç bilgi (meta veri) bulunabilir.
+
+Birisi bir NFT "oluşturursa" veya "bastırırsa", temelde akıllı kontrata belirli bir NFT'nin sahipliğini vermesini talep eder. Bu bilgi, güvenli bir şekilde ve kamuya açık bir şekilde blok zincirinde depolanır.
+
+Ayrıca, kontratın yaratıcısı ek kurallar ekleyebilir. Belirli bir NFT'den kaç tane yapılabileceğini sınırlayabilir veya NFT el değiştirdiğinde küçük bir telif ücreti alması gerektiğine karar verebilirler.
+
+### NFT güvenliği {#nft-security}
+
+Ethereum'un güvenliği, [hisse ispatından](/glossary/#pos) gelir. Sistem, kötü niyetli eylemleri ekonomik olarak caydırmak ve Ethereum'u müdaheleye karşı dirençli hale getirmek için tasarlanmıştır. Bu, NFT'leri mümkün kılan şeydir. NFT işleminizi içeren [blok](/glossary/#block) [son halini aldıktan](/glossary/#finality) sonra, bir saldırganın bunu değiştirmesi milyonlarca ETH'ye mal olur. Ethereum yazılımını çalıştıran herkes, bir NFT ile dürüst olmayan kurcalamayı hemen tespit edebilecek ve kötü aktör ekonomik olarak cezalandırılacak ve ağdan atılacaktır.
+
+NFT'lerle ilgili güvenlik sorunları çoğunlukla kimlik avı dolandırıcılığı, akıllı sözleşme güvenlik açıkları veya kullanıcı hataları (istenmeden özel anahtarların açığa çıkarılması gibi) ile ilgilidir ve bu da iyi cüzdan güvenliğini NFT sahipleri için kritik hale getirir.
+
+
+ Güvenlik hakkında daha fazla bilgi
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [NFT'lere yeni başlayanlar için kılavuz](https://linda.mirror.xyz/df649d61efb92c910464a4e74ae213c4cab150b9cbcc4b7fb6090fc77881a95d) – _Linda Xie, Ocak 2020_
+- [EtherscanNFT izleyici](https://etherscan.io/nft-top-contracts)
+- [ERC-721 token standardı](/developers/docs/standards/tokens/erc-721/)
+- [ERC-1155 token standardı](/developers/docs/standards/tokens/erc-1155/)
+- [Popüler NFT Uygulamaları ve Araçları](https://www.ethereum-ecosystem.com/blockchains/ethereum/nfts)
+
+## Diğer kaynaklar {#other-resources}
+
+- [NFTscan](https://nftscan.com/)
+
+
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/05) Use Ethereum Pages/dao/index.md b/public/content/translations/tr/05) Use Ethereum Pages/dao/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..7272e302f44
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/05) Use Ethereum Pages/dao/index.md
@@ -0,0 +1,166 @@
+---
+title: Merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO'lar)
+description: Ethereum'daki DAO'lara genel bakış
+lang: tr
+template: use-cases
+emoji: ":handshake:"
+sidebarDepth: 2
+image: /images/use-cases/dao-2.png
+alt: Bir teklif üzerinde oy kullanan bir DAO'nun gösterimi.
+summaryPoint1: Merkeziyetsiz liderliğe sahip olmayan, üyelere ait topluluklar.
+summaryPoint2: İnternette tanımadığınız kişilerle iş birliği yapmanın güvenli bir yolu.
+summaryPoint3: Belirli bir amaca para yatırmak için güvenli bir yer.
+---
+
+## DAO'lar Nedir? {#what-are-daos}
+
+DAO, ortak bir misyon için çalışan, toplu olarak sahip olunan bir kuruluştur.
+
+DAO'lar, fonları veya operasyonları yönetme konusunda hayırsever bir lidere güvenmek zorunda kalmadan dünyanın dört bir yanındaki benzer fikirlere sahip kişilerle çalışmamıza olanak tanır. Burada, fonları canı istediği gibi harcayan bir CEO veya hesapları manipüle edecek bi CFO yoktur. Bunun yerine, kuruluşun nasıl çalışacağını ve fonların nasıl harcanacağını koda gömülen blokzincir tabanlı kurallar tanımlar.
+
+Grubun onayı olmadan kimsenin erişme yetkisine sahip olmadığı yerleşik hazinelere sahiplerdir. Kararlar, kuruluştaki herkesin söz sahibi olmasını sağlamak için teklifler ve oylama ile yönetilir ve her şey, şeffaf bir şekilde [zincir üstünde](/glossary/#on-chain) gerçekleşir.
+
+## DAO'lara neden ihtiyacımız var? {#why-dao}
+
+Birisiyle finansman ve para kullanılan bir organizasyon kurmak için çalıştığınız kişilere ileri düzeyde güven duyabilmeniz gerekir. Ancak yalnızca internette etkileşimde bulunduğunuz birine güvenmek zordur. DAO'lar sayesinde gruptaki başka herhangi birine güvenmeniz gerekmez, sadece DAO'nun %100 şeffaf ve herkes tarafından doğrulanabilir koduna güvenmeniz yeterlidir.
+
+Bu küresel iş birliği ve koordinasyon açısından birçok yeni fırsat sunar.
+
+### Bir karşılaştırma {#dao-comparison}
+
+| DAO | Geleneksel organizasyon |
+| ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Genelde yatay ve tamamen demokratik. | Genelde hiyerarşik. |
+| Herhangi bir değişikliğin uygulanması için üyeler tarafından oylama yapılması gerekli. | Yapısına bağlı olarak, değişiklikler tek bir tarafça istenebilir veya oylama önerilebilir. |
+| Oylar toplanır ve sonuç, güvenilir bir aracı olmadan otomatik şekilde uygulanır. | Oylamaya izin veriliyorsa, oylar organizasyon içinde toplanır ve oylamanın sonucu manuel olarak belirlenir. |
+| Sunulan hizmetler, merkezi olmayan ve otomatik bir şekilde idare edilir (örnek olarak hayır amaçlı fonların dağıtımı). | İnsan müdahalesi veya merkezi kontrollü otomasyon gerektirir ve bu nedenle manipülasyona açıktır. |
+| Tüm etkinlikler şeffaftır ve tamamen halka açıktır. | Etkinlikler genelde gizlidir ve tamamı halka açılmaz. |
+
+### DAO örnekleri {#dao-examples}
+
+DAO'yu nasıl kullanabileceğinize dair birkaç örnek ile bunu daha anlaşılır kılalım:
+
+- **Hayır kurumu** - Dünyanın herhangi bir yerinden bağış kabul edebilir ve bu bağışların neler için kullanılacağı oylamaya sunabilirsiniz.
+- **Kolektif mülkiyet** - Fiziksel veya dijital varlıklar satın alabilirsiniz. Bunların nasıl kullanılacağı, üyeler tarafından oylanabilir.
+- **Girişimler ve hibeler** - Yatırım sermayesini bir araya getiren ve desteklenecek girişimlere oy verilebilen bir girişim fonu oluşturabilirsiniz. Geri ödenen para daha sonrasında DAO üyeleri arasında yeniden dağıtılabilir.
+
+
+
+## DAO'lar nasıl çalışır? {#how-daos-work}
+
+Bir DAO'nun bel kemiği, organizasyonun kurallarını tanımlayan ve grubun hazinesini içeren [akıllı sözleşmesidir](/glossary/#smart-contract). Sözleşmenin Ethereum'da yayınlandığı andan itibaren kimse oylama olmadan kuralları değiştiremez. Birisi koddaki kurallara veya mantığa uymayan bir şey yapmaya çalışırsa, başarılı olamaz. Ayrıca, hazinenin de akıllı sözleşme tarafından belirlenmesi, kimsenin grubun onayı olmadan parayı harcayamayacağı anlamına gelir. Bu, DAO'ların merkezi bir otoriteye ihtiyacı olmadığı anlamına gelir. Bunun yerine, grup kararları toplu olarak alır ve oylar geçtiğinde ödemeler otomatik olarak yetkilendirilir.
+
+Bu, akıllı sözleşmelerin Ethereum'da yayınlandıktan sonra kurcalanamaz olmaları sayesinde mümkündür. İnsanlar fark etmeden kodu (yani DAO'ların kurallarını) değiştiremezsiniz çünkü her şey halka açıktır.
+
+## Ethereum ve DAO'lar {#ethereum-and-daos}
+
+Ethereum, birkaç nedenden dolayı DAO'lar için mükemmel bir temeldir:
+
+- Ethereum'un kendi mutabakatı, merkeziyetsiz ve organizasyonların ağa güvenmesini sağlayacak kadar köklüdür.
+- Akıllı sözleşme kodu, yayınlandıktan sonra sahipleri tarafından bile düzenlenemez. Bu, DAO'nun yazıldığı kurallar çerçevesinde çalışmasını sağlar.
+- Akıllı sözleşmeler fon gönderebilir/alabilir. Bu olmasaydı grup fonlarını yönetmek için güvenilir bir aracıya ihtiyacınız olurdu.
+- Ethereum topluluğu, en iyi yöntemlerin ve destek sistemlerinin hızlıca ortaya çıkmasına izin vererek rekabetçi değil; iş birlikçi olduğunu kanıtlamıştır.
+
+## DAO yönetişimi {#dao-governance}
+
+Bir DAO'yu yönetirken oylama ve tekliflerin nasıl işlediği gibi pek çok unsur dikkate alınır.
+
+### Delegasyon {#governance-delegation}
+
+Delegasyon, temsili demokrasinin DAO versiyonu gibidir. Jeton sahipleri, kendilerini aday gösteren ve protokole hizmet etmeyi ve bilgi sahibi olmayı taahhüt eden kullanıcılara oy yetkisi verir.
+
+#### Meşhur bir örnek {#governance-example}
+
+[ENS](https://claim.ens.domains/delegate-ranking) - ENS sahipleri, kendilerini temsil etmeleri için ilgili topluluk üyelerine oylarını devredebilir.
+
+### Otomatik İşlem yönetişimi {#governance-example}
+
+Birçok DAO'da, üyelerin çoğunluğu olumlu oy kullanırsa işlemler otomatik olarak yürütülür.
+
+#### Meşhur bir örnek {#governance-example}
+
+[Nouns](https://nouns.wtf) - Nouns DAO'da bir işlem, kurucular tarafından veto edilmemek koşuluyla, oylama yeter sayısı sağlandığında ve çoğunluk olumlu oy kullandığında otomatik olarak gerçekleştirilir.
+
+### Çoklu imzalı yönetişim {#governance-example}
+
+DAO'ların binlerce oy veren üyesi olabilirken, fonlar güvenilir ve genellikle "doxxed" (topluluk tarafından gerçek kimliği bilinen) olan 5-20 aktif topluluk üyesi tarafından paylaşılan bir [cüzdanda](/glossary/#wallet) tutulabilir. Oylamadan sonra, [çoklu imza](/glossary/#multisig) imzacıları topluluğun kararını hayata geçirir.
+
+## DAO yasaları {#dao-laws}
+
+1977'de Wyoming, girişimcileri koruyan ve sorumluluklarını sınırlayan Sınırlı Sorumlu Şirketi icat etti. Daha yakın zamanlarda, DAO'lar için yasal statü oluşturan DAO yasasına öncülük ettiler. Şu anda Wyoming, Vermont ve Virgin Adaları bir şekilde DAO yasalarına sahiptir.
+
+### Meşhur bir örnek {#law-example}
+
+[CityDAO](https://citydao.io) - CityDAO, Wyoming'in DAO yasasını kullanarak Yellowstone Milli Parkı yakınında 162 dönümlük bir arazi satın aldı.
+
+## DAO üyeliği {#dao-membership}
+
+DAO üyeliği için farklı modeller bulunmaktadır. Üyeler, oylamanın nasıl işleyeceğini ve DAO'nun diğer önemli kısımlarını belirleyebilir.
+
+### Jeton tabanlı üyelik {#token-based-membership}
+
+Kullanılan jetona bağlı olarak genellikle tamamen [izin gerektirmez](/glossary/#permissionless) niteliktedir. Bu yönetişim jetonlarının çoğu, bir [merkeziyetsiz borsada](/glossary/#dex) izin gerektirmeksizin alınıp satılabilir. Diğerleri ise likidite veya başka bir "iş ispatı" sağlayarak kazanılabilir. İki şekilde de sadece jetona sahip olmak oy hakkı sağlar.
+
+_Tipik olarak geniş merkeziyetsiz protokolleri ve/veya jetonları yönetmek için kullanılır._
+
+#### Meşhur bir örnek {#token-example}
+
+[MakerDAO](https://makerdao.com) - MakerDAO'nun jetonu olan MKR, merkeziyetsiz borsalarda geniş çapta mevcuttur ve satın alan herkes Maker protokolünün geleceği üzerinde oy kullanma hakkına sahip olabilir.
+
+### Hisse tabanlı üyelik {#share-based-membership}
+
+Hisse tabanlı DAO'lar daha fazla izin gerektirir ama yine de oldukça açıktırlar. Herhangi bir olası üye, DAO'ya katılmak için bir teklif sunabilir ve genellikle jeton veya çalışma şeklinde bir miktar değere sahip bir komisyon sunar. Hisseler, doğrudan oy verme hakkını ve sahipliğini temsil eder. Üyeler istedikleri zaman hazineden kendi hisselerini alıp çıkış yapabilir.
+
+_Genellikle hayır kurumları, işçi kolektifleri ve yatırım kulüpleri gibi birbirine bağlı, insan merkezli organizasyonlarda kullanılır. Protokolleri ve jetonları da yönetebilir._
+
+#### Meşhur bir örnek {#share-example}
+
+[MolochDAO](http://molochdao.com/) - MolochDAO, Ethereum projelerini finanse etmeye odaklıdır. Üyelik için teklifi şart koştuğundan grup, potansiyel imtiyaz sahipleri hakkında bilinçli kararlar vermek için yeterli deneyim ve sermayeye sahip olup olmadığınızı değerlendirebilir. Serbest piyasada bir DAO'ya erişim satın alamazsınız.
+
+### İtibar tabanlı üyelik {#reputation-based-membership}
+
+İtibar, katılım kanıtı görevi görür ve DAO'da oy kullanma yetkisi verir. İtibar tabanlı DAO'lar, jeton veya hisse tabanlı üyeliğin aksine, mülkiyeti katkıda bulunanlara devretmez. İtibar satın alınamaz, aktarılamaz veya başkasına devredilemez; DAO üyeleri katılım yoluyla itibar kazanmalıdır. Zincir üstünde oylama izin gerektirmez ve potansiyel üyeler, DAO'ya katılmak için serbestçe teklif gönderebilir ve katkıları karşılığında ödül olarak itibar ve jeton almayı talep edebilir.
+
+_Genellikle protokollerin ve [merkeziyetsiz uygulamaların](/glossary/#dapp) merkeziyetsiz gelişimi ve yönetişimi için kullanılır, ancak aynı zamanda hayır kurumları, işçi kolektifleri, yatırım kulüpleri vb. gibi çeşitli kuruluşlar için de uygundur._
+
+#### Meşhur bir örnek {#reputation-example}
+
+[DXdao](https://DXdao.eth.limo) - DXdao, 2019'dan beri merkeziyetsiz protokoller ve uygulamalar geliştiren ve yöneten küresel egemen bir kolektiftir. İtibar tabanlı yönetişimden ve [holografik mutabakattan](/glossary/#holographic-consensus) faydalanarak fonları koordine edip yönetmiştir. Bu sayede kimse parasını kullanarak fonların geleceğini veya yönetişimini etkileyemedi.
+
+## Bir DAO başlatma veya DAO'ya katılma {#join-start-a-dao}
+
+### Bir DAO'ya katılın {#join-a-dao}
+
+- [Ethereum topluluk DAO'ları](/community/get-involved/#decentralized-autonomous-organizations-daos)
+- [DAOHaus'un DAO listesi](https://app.daohaus.club/explore)
+- [DAO'ların tally.xyz listesi](https://www.tally.xyz)
+
+### Bir DAO başlatın {#start-a-dao}
+
+- [DAOHaus ile bir DAO çağırma](https://app.daohaus.club/summon)
+- [Tally ile bir Governor DAO başlatma](https://www.tally.xyz/add-a-dao)
+- [Aragon tarafından desteklenen bir DAO oluşturma](https://aragon.org/product)
+- [Bir koloni başlatma](https://colony.io/)
+- [DAOstack'in holografik mutabakatıyla bir DAO oluşturun](https://alchemy.daostack.io/daos/create)
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+### DAO Makaleleri {#dao-articles}
+
+- [Bir DAO nedir?](https://aragon.org/dao) – [Aragon](https://aragon.org/)
+- [DAO'lar Evi](https://wiki.metagame.wtf/docs/great-houses/house-of-daos) – [Metagame](https://wiki.metagame.wtf/)
+- [Bir DAO nedir ve amacı nedir?](https://daohaus.substack.com/p/-what-is-a-dao-and-what-is-it-for) – [DAOhaus](https://daohaus.club/)
+- [DAO Destekli bir Dijital Topluluk Nasıl Başlatılır](https://daohaus.substack.com/p/four-and-a-half-steps-to-start-a) – [DAOhaus](https://daohaus.club/)
+- [Bir DAO nedir?](https://coinmarketcap.com/alexandria/article/what-is-a-dao) – [Coinmarketcap](https://coinmarketcap.com)
+- [Holografik Mutabakat Nedir?](https://medium.com/daostack/holographic-consensus-part-1-116a73ba1e1c) - [DAOstack](https://daostack.io/)
+- [DAO'lar Vitalik'e göre özerk kuruluşlarda ademi merkeziyetçiliğin önemli olduğu şirketler değildir:](https://vitalik.eth.limo/general/2022/09/20/daos.html)
+- [DAO'lar, DAC'ler, DA'lar ve Daha Fazlası: Tamamlanmamış Terminoloji Rehberi](https://blog.ethereum.org/2014/05/06/daos-dacs-das-and-more-an-incomplete-terminology-guide) - [Ethereum Blogu](https://blog.ethereum.org)
+
+### Videolar {#videos}
+
+- [Kripto dünyasında DAO nedir?](https://youtu.be/KHm0uUPqmVE)
+- [Bir DAO Şehir Kurabilir mi?](https://www.ted.com/talks/scott_fitsimones_could_a_dao_build_the_next_great_city) – [TED](https://www.ted.com/)
+
+
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/06) Use Cases/defi/index.md b/public/content/translations/tr/06) Use Cases/defi/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..f88cbb322a2
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/06) Use Cases/defi/index.md
@@ -0,0 +1,357 @@
+---
+title: Merkeziyetsiz finans (DeFi)
+description: Ethereum'da DeFi'ye genel bakış
+lang: tr
+template: use-cases
+emoji: ":money_with_wings:"
+image: /images/use-cases/defi.png
+alt: Lego parçalarından yapılmış bir Eth logosu.
+sidebarDepth: 2
+summaryPoint1: Mevcut finansal sisteme küresel ve açık bir alternatif.
+summaryPoint2: Ödünç almanıza, tasarruf etmenize, yatırım yapmanıza, ticaret yapmanıza ve daha pek çok şeye olanak veren ürünler.
+summaryPoint3: Herkesin programlayabileceği açık kaynak teknolojisine dayalıdır.
+---
+
+DeFi, şeffaf olmayan, sıkı bir şekilde kontrol edilen ve onlarca yıllık altyapı ve süreçler tarafından bir arada tutulan bir sisteme alternatif olarak internet çağı için oluşturulmuş açık ve küresel bir finansal sistemdir. Paranız üzerinde kontrol ve görünürlük sağlar. Küresel pazarlara erişim sağlar ve yerel para biriminize veya bankacılık seçeneklerine alternatifler sunar. DeFi ürünleri, internet bağlantısı olan herkese finansal hizmetler sunar ve büyük ölçüde kullanıcılarına aittirler ve kullanıcılar tarafından sürdürülürler. Şimdiye kadar, DeFi uygulamalarından on milyarlarca dolar değerinde kripto para aktı ve bu miktar her geçen gün artıyor.
+
+## DeFi nedir? {#what-is-defi}
+
+DeFi, Ethereum kullanabilen herkesin, yani internet bağlantısı olan herkesin erişebildiği finansal ürünler ve hizmetler için toplu bir terimdir. DeFi ile piyasalar her zaman açıktır ve ödemeleri engelleyebilecek veya herhangi bir şeye erişiminizi engelleyebilecek merkezi bir otorite yoktur. Önceden yavaş olan ve insan hatası riski taşıyan hizmetler, herkesin denetleyip inceleyebileceği bir kodla yönetildikleri için artık otomatik ve daha güvenlidir.
+
+Borç verebileceğiniz, ödünç alabileceğiniz, uzun/kısa pozisyonlara girebileceğiniz, faiz kazanabileceğiniz ve daha fazlasını yapabileceğiniz gelişen bir kripto ekonomisi var. Kripto meraklısı Arjantinliler, felç edici enflasyondan kaçmak için DeFi'yi kullandılar. Şirketler, çalışanlarına ücretlerini gerçek zamanlı olarak aktarmaya başladı. Hatta bazı insanlar herhangi bir kişisel kimlik belgesine ihtiyaç duymadan milyonlarca dolar değerinde kredi çekip ödediler.
+
+
+
+## Geleneksel finansa karşı DeFi {#defi-vs-tradfi}
+
+DeFi'nin potansiyelini görmenin en iyi yollarından biri, bugün var olan sorunları anlamaktır.
+
+- Bazı kişilere banka hesabı oluşturma veya finansal hizmetleri kullanma izni verilmez.
+- Finansal hizmetlere erişim eksikliği, insanların istihdam edilebilir olmalarını engelleyebilir.
+- Finansal hizmetler ödeme almanızı engelleyebilir.
+- Finansal hizmetlerin gizli bir ücreti, kişisel verilerinizdir.
+- Hükümetler ve merkezi kurumlar piyasaları istedikleri zaman kapatabilirler.
+- İşlem saatleri genelde belirli bir saat diliminin iş saatleriyle sınırlıdır.
+- Para transferleri içsel insan süreçleri nedeniyle günler alabilir.
+- Aracı kurumların pay almaya ihtiyacı olduğu için finansal hizmetler için bir ücret bulunur.
+
+### Bir karşılaştırma {#defi-comparison}
+
+| DeFi | Geleneksel finans |
+| ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
+| Paranızı siz saklarsınız. | Paranız şirketler tarafından saklanır. |
+| Paranızın nereye gittiğini ve nasıl harcandığını siz kontrol edersiniz. | Borç vermesi riskli olan kişilere borç vermek gibi paranızı yanlış şekilde yönetmemeleri için şirketlere güvenmelisiniz. |
+| Para transferleri dakikalar içinde gerçekleşir. | Manuel işlemler nedeniyle ödemeler günler sürebilmektedir. |
+| İşlem etkinliği takma addır. | Finansal etkinlik, kimliğinizle sıkı sıkıya bağlıdır. |
+| DeFi herkese açıktır. | Finansal hizmetlerden yararlanmak için başvurmanız gerekir. |
+| Piyasalar her zaman açıktır. | Çalışanların molaya ihtiyacı olduğu için piyasalar kapanır. |
+| Şeffaflık üzerine kurulmuştur: Herkes bir ürünün verilerine bakabilir ve sistemin nasıl çalıştığını inceleyebilir. | Finansal kurumlar kapalı kutulardır: Kredi geçmişlerini, yönetilen varlıklarının kaydını vb. görmeyi talep edemezsiniz. |
+
+
+ DeFi uygulamalarını keşfedin
+
+
+## Bitcoin ile başladı... {#bitcoin}
+
+Bitcoin, birçok yönden ilk DeFi uygulamasıydı. Bitcoin, değere gerçekten sahip olmanızı, onu kontrol etmenizi ve dünyanın her yerine göndermenizi sağlar. Bunu, birbirine güvenmeyen çok sayıda insanın, güvenilir bir aracıya ihtiyaç duymadan bir hesap defteri üzerinde anlaşmaya varması için bir yol sağlayarak yapar. Bitcoin herkese açıktır ve hiç kimsenin kurallarını değiştirme yetkisi yoktur. Bitcoin'in kıtlığı ve açıklığı gibi kuralları teknolojinin içine yazılmıştır. Geleneksel finans sisteminde hükümetler, paranızın değerini düşürecek paralar basabilir ve şirketler pazarları kapatabilir.
+
+Ethereum bunun üzerine kurulu. Bitcoin gibi, kurallar sizin aleyhinize değişemez ve herkesin erişimi vardır. Ama aynı zamanda [akıllı sözleşmeler](/glossary/#smart-contract) kullanarak bu dijital parayı programlanabilir hâle getirir, böylece değer depolamanın ve göndermenin ötesine geçebilirsiniz.
+
+
+
+## Programlanabilir para {#programmable-money}
+
+Bu kulağa tuhaf geliyor... "Neden paramı programlamak isteyeyim ki"? Bununla birlikte, bu daha çok Ethereum'daki token'ların varsayılan bir özelliğidir. Herkes ödemelerin içine mantık programlayabilir. Böylece Bitcoin'in kontrolünü ve güvenliğini finans kurumlarının sunduğu hizmetler ile karıştırarak elde edebilirsiniz. Bu, borç verme ve borç alma, ödemeleri planlama, endeks fonlarına yatırım yapma ve daha fazlası gibi Bitcoin ile yapamayacağınız şeyleri kripto para birimleriyle yapmanızı sağlar.
+
+
+
Ethereum'da yeniyseniz denemek için DeFi uygulamalarına yönelik önerilerimizi keşfedin.
+
+ DeFi uygulamalarını keşfet
+
+
+
+## DeFi ile ne yapabilirsiniz? {#defi-use-cases}
+
+Çoğu finansal hizmetin merkezi olmayan bir alternatifi var. Ancak Ethereum, tamamen yeni olan finansal ürünler yaratmak için fırsatlar da yaratıyor. Bu sürekli büyüyen bir liste.
+
+- [Dünyanın her yerine para gönderin](#send-money)
+- [Dünya çapında para akışı sağlayın](#stream-money)
+- [Sabit para birimlerine erişin](#stablecoins)
+- [Teminat ile borç alın](#lending)
+- [Teminatsız borç alın](#flash-loans)
+- [Kripto biriktirmeye başlayın](#saving)
+- [Token ticareti yapın](#swaps)
+- [Portföyünüzü büyütün](#investing)
+- [Fikirlerinizi fonlayın](#crowdfunding)
+- [Sigorta satın alın](#insurance)
+- [Portföyünüzü yönetin](#aggregators)
+
+
+
+### Dünyanın her yerine çabucak para gönderin {#send-money}
+
+Bir blok zinciri olarak Ethereum, işlemleri güvenli ve küresel bir şekilde göndermek için tasarlanmıştır. Bitcoin gibi, Ethereum da dünyanın her yerine para göndermeyi bir e-posta göndermek kadar kolay hâle getiriyor. Cüzdanınızdan alıcınızın [ENS adını](/glossary/#ens) (bob.eth gibi) veya hesap adresini girdikten sonra ödemeniz (genellikle) dakikalar içinde doğrudan alıcıya gidecektir. Ödeme göndermek veya almak için bir [cüzdan](/wallets/) gerekir.
+
+
+ Ödeme dApp'lerini gör
+
+
+#### Dünya çapında para akışı sağlayın... {#stream-money}
+
+Ayrıca Ethereum üzerinden para akışı da yapabilirsiniz. Bu, birisine maaşını saniyede ödemenize izin vererek, ihtiyaç duyduklarında paralarına erişmelerini sağlar. Ya da anında depo veya elektrikli scooter gibi bir şeyler kiralayın.
+
+Değerinin değişebileceğinden dolayı [ETH](/glossary/#ether) göndermek veya akış yapmak istemiyorsanız, Ethereum'da alternatif para birimleri vardır: [sabit paralar](/glossary/#stablecoin).
+
+
+
+### Stabil para birimlerine erişin {#stablecoins}
+
+Kripto para birimi volatilitesi, birçok finansal ürün ve genel harcama için bir sorundur. DeFi topluluğu bunu sabit paralarla çözdü. Değerleri, genellikle dolar gibi popüler bir para birimi olan başka bir varlığa sabitlenir.
+
+Dai veya USDC gibi paralar, dolara birkaç sent kadar yakın bir değere sahiptir. Bu, onları kazanç veya perakende satış için mükemmel kılar. Latin Amerika'daki birçok insan, devlet tarafından verilen para birimleriyle ilgili büyük bir belirsizlik döneminde birikimlerini korumanın bir yolu olarak sabit paraları kullandı.
+
+
+ Sabit paralar hakkında daha fazlası
+
+
+
+
+### Borçlanma {#lending}
+
+Merkezi olmayan sağlayıcılardan borç para almanın iki ana çeşidi vardır.
+
+- Eşler arası, yani borç alan bir kişi belirli bir borç verenden doğrudan borç alır.
+- Borç verenlerin, borç alacak kişilerin borç alabileceği bir havuza fon (likidite) sağladığı havuz tabanlı çeşit.
+
+
+ Borç alma dapp'leri gör
+
+
+Merkezi olmayan bir borç veren kullanmanın birçok avantajı vardır...
+
+#### Gizlilikle borçlanma {#borrowing-privacy}
+
+Bugün, borç vermek ve borç almak, ilgili kişilerin etrafında dönmektedir. Bankaların, borç vermeden önce bir krediyi geri ödeme olasılığınız olup olmadığını bilmesi gerekir.
+
+Merkezi olmayan borç verme, tarafların kendilerini tanımlamasına gerek kalmadan çalışır. Böylece, borç alan kişi kredisini geri ödemezse kredi verenin otomatik olarak alacağı bir teminat sunulmuş olur. Bazı borç verenler, [NFT'leri](/glossary/#nft) teminat olarak bile kabul eder. NFT'ler, bir tablo gibi benzersiz bir varlığın tapusudur. [NFT'ler hakkında daha fazla bilgi](/nft/)
+
+Bu, kredi kontrolü olmadan veya özel bilgileri teslim etmeden borç para almanızı sağlar.
+
+#### Küresel fonlara erişim {#access-global-funds}
+
+Merkezi olmayan bir borç veren kullandığınızda, yalnızca seçtiğiniz banka veya kurumun gözetimindeki fonlara değil, dünyanın her yerinden yatırılan fonlara erişebilirsiniz. Bu, kredileri daha erişilebilir hâle getirir ve faiz oranlarını iyileştirir.
+
+#### Vergi açısından verimlilik {#tax-efficiencies}
+
+Borçlanma, ETH'nizi satmanıza (vergiye tabi bir eylem) gerek kalmadan ihtiyacınız olan fonlara erişmenizi sağlayabilir. Bunun yerine, bir sabit para kredisi için teminat olarak ETH'yi kullanabilirsiniz. Bu, size ihtiyacınız olan nakit akışını sağlar ve ETH'nizi korumanıza izin verir. Sabit paralar, ETH gibi değerlerinde dalgalanma olmadığı için nakit ihtiyacınız olduğunda çok daha iyi olan token'lardır. [Sabit paralar hakkında daha fazla bilgi](#stablecoins)
+
+#### Hızlı krediler (flash loan) {#flash-loans}
+
+Hızlı krediler, teminat olmadan veya herhangi bir kişisel bilgi vermeden borçlanmanıza izin veren, merkezi olmayan kredilendirmenin daha deneysel bir şeklidir.
+
+Şu anda teknik olmayan kişiler için geniş çapta erişilebilir değiller ancak gelecekte herkes için neyin mümkün olabileceğine dair ipuçları veriyorlar.
+
+Kredinin aynı işlem içerisinde alınıp geri ödenmesi esasına göre çalışır. Geri ödenemezse, işlem hiçbir şey olmamış gibi geri döner.
+
+Genellikle kullanılan fonlar likidite havuzlarında (borçlanma için kullanılan büyük fon havuzları) tutulur. Belirli bir anda kullanılmıyorlarsa, bu, birisinin bu fonları ödünç alması, onlarla iş yapması ve kelimenin tam anlamıyla ödünç alındıkları anda tam olarak geri ödemesi için bir fırsat yaratır.
+
+Bu, çok özel bir işlem için çok fazla mantığın dahil edilmesi gerektiği anlamına gelir. Basit bir örnek: Fiyatın daha yüksek olduğu farklı bir borsada satmak için bir varlıktan tek bir fiyat üzerinden olabildiğince borçlanmak için hızlı kredi kullanan birisi.
+
+Yani tek bir işlemde aşağıdakiler gerçekleşir:
+
+- A borsasından 1,00 ABD Doları karşılığında X miktarda $asset alırsınız
+- B borsasında 1,10 ABD Doları karşılığında X $asset satarsınız
+- A borsasına krediyi geri ödersiniz
+- İşlem ücreti hariç kârı alırsınız
+
+B borsasının arzı aniden düşerse ve kullanıcı orijinal krediyi karşılayacak kadar satın alamazsa, işlem başarısız olur.
+
+Yukarıdaki örneği geleneksel finans dünyasında yapabilmek için çok büyük miktarda paraya ihtiyacınız var. Bu para kazanma stratejilerine yalnızca önceden bir servete sahip olanlar erişebilir. Hızlı krediler, paraya sahip olmanın para kazanmak için mutlaka bir ön koşul olmadığı bir geleceğe bir örnektir.
+
+
+ Hızlı krediler hakkında daha fazla bilgi
+
+
+
+
+### Kripto ile biriktirmeye başlayın {#saving}
+
+#### Borç Verme {#lending}
+
+Borç vererek kripto paranızdan faiz kazanabilir ve fonlarınızın gerçek zamanlı olarak büyümesini sağlayabilirsiniz. Şu anda faiz oranları, yerel bankanızda elde edebileceğinizden çok daha yüksek (eğer bir bankaya erişebilecek kadar şanslıysanız). İşte bir örnek:
+
+- Bir [sabit para](/stablecoins/) olan 100 Dai'nizi Aave gibi bir ürüne borç veriyorsunuz.
+- Borç verdiğiniz Dai'nizi temsil eden bir token olan 100 Aave Dai (aDai) alırsınız.
+- aDai'niz faiz oranlarına göre artacak ve cüzdanınızdaki bakiyenizin büyüdüğünü görebilirsiniz. [APR](/glossary/#apr)'ye bağımlı olan cüzdan bakiyenizde birkaç gün hatta birkaç saat sonra 100,1234 gibi bir tutar görebilirsiniz!
+- İstediğiniz zaman aDai bakiyenize eşit miktarda normal Dai çekebilirsiniz.
+
+
+ Borç verme uygulamalarına bakın
+
+
+#### Kayıpsız piyangolar {#no-loss-lotteries}
+
+PoolTogether gibi kayıpsız piyangolar, paradan tasarruf etmenin eğlenceli ve yenilikçi yeni bir yoludur.
+
+- 100 Dai token'ı kullanarak 100 bilet satın alırsınız.
+- 100 biletinizi temsil eden 100 plDai alırsınız.
+- Biletlerinizden biri kazanan olarak seçilirse, plDai bakiyeniz ödül havuzunun miktarı kadar artacaktır.
+- Kazanamazsanız, 100 plDai'niz gelecek haftanın çekilişine aktarılır.
+- İstediğiniz zaman plDai bakiyenize eşit miktarda normal Dai çekebilirsiniz.
+
+Ödül havuzu, yukarıdaki borç verme örneğinde olduğu gibi, bilet yatırmalarının borç verilmesiyle elde edilen tüm faiz tarafından oluşturulur.
+
+
+ PoolTogether'ı deneyin
+
+
+
+
+### Takas token'ları {#swaps}
+
+Ethereum'da binlerce token var. Merkeziyetsiz borsalar (DEX'ler), istediğiniz zaman farklı token'larla işlem yapmanızı sağlar. Varlıklarınızın kontrolünü asla bırakmazsınız. Bu, farklı bir ülkeyi ziyaret ederken bir döviz bürosu kullanmak gibidir. Ancak DeFi sürümü asla kapanmaz. Piyasalar 7/24, yılda 365 gün açıktır ve teknoloji, her zaman bir ticareti kabul edecek birinin olacağını garanti ediyor.
+
+Örneğin, kayıpsız piyango PoolTogether'ı (yukarıda açıklanmıştır) kullanmak istiyorsanız, Dai veya USDC gibi bir token'a ihtiyacınız olacaktır. Bu DEX'ler, ETH'nizi bu token'larla değiştirmenize ve işiniz bittiğinde tekrar geri almanıza olanak tanır.
+
+
+ Token borsalarını gör
+
+
+
+
+### Gelişmiş ticaret {#trading}
+
+Biraz daha fazla kontrol isteyen borsa kullanıcıları için daha gelişmiş seçenekler bulunuyor. Limit emirleri, vadesizler, marj ticareti ve daha fazlası mümkündür. Merkezi olmayan ticaret ile küresel likiditeye erişirsiniz, piyasa asla kapanmaz ve varlıklarınızın kontrolü her zaman sizde olur.
+
+Merkezi bir borsa kullandığınızda, varlıklarınızı ticaretten önce yatırmanız ve varlıklarınızı koruması için merkezi borsaya güvenmeniz gerekir. Merkezi borsalar hacker'lar için önemli hedefler olduğundan varlıklarınız yatırıldıktan sonra risk altındadır.
+
+
+ Ticaret dapp'lerini gör
+
+
+
+
+### Portföyünüzü büyütün {#investing}
+
+Ethereum'da, seçtiğiniz bir stratejiye dayalı olarak portföyünüzü büyütmeye çalışacak fon yönetimi ürünleri bulunmaktadır. Bu otomatiktir, herkese açıktır ve kârınızdan pay alan bir insan yöneticiye ihtiyaç duymaz.
+
+İyi bir örnek: [DeFi Pulse Index fonu (DPI)](https://defipulse.com/blog/defi-pulse-index/). Bu, portföyünüzün toplam piyasa değerine göre her zaman en iyi DeFi jetonlarını içermesini sağlamak için otomatik olarak yeniden dengelenen bir fondur. Hiçbir zaman herhangi bir ayrıntıyı yönetmek zorunda kalmazsınız ve istediğiniz zaman fondan çıkabilirsiniz.
+
+
+ Yatırım dapp'lerini gör
+
+
+
+
+### Fikirlerinizi fonlayın {#crowdfunding}
+
+Ethereum, kitle fonlaması için ideal bir platformdur:
+
+- Potansiyel fon sağlayıcılar her yerden gelebilir: Ethereum ve token'ları, dünyanın dört bir yanındaki insanlara açıktır.
+- Şeffaf olduğu için fon toplayanlar ne kadar para toplandığını kanıtlayabilir. Daha sonra fonların nasıl harcandığını bile takip edebilirsiniz.
+- Fon toplayanlar, örneğin belirli bir son tarih ve karşılanmayan minimum tutar varsa otomatik geri ödemeler ayarlayabilir.
+
+
+ Kitle fonlaması dapp'lerini gör
+
+
+#### İkinci dereceden finansman {#quadratic-funding}
+
+Ethereum açık kaynaklı bir yazılımdır ve şimdiye kadar yapılan çalışmaların çoğu topluluk tarafından fonlanmıştır. Bu, ilginç bir yeni fon yaratma modelinin büyümesine yol açtı: ikinci dereceden finansman. Bu, gelecekte her tür kamu malını finanse etme şeklimizi iyileştirme potansiyeline sahiptir.
+
+İkinci dereceden finansman, en benzersiz talebe sahip projelerin en yüksek finansmanı almasını sağlar. Başka bir deyişle, çoğu insanın hayatını iyileştirecek projeler. Şöyle çalışır:
+
+1. Bağışlanan fonların oluşturduğu bir eşleştirme havuzu bulunur.
+2. Bir kamu fonlaması turu başlar.
+3. İnsanlar bir miktar para bağışlayarak bir projeye olan taleplerini belirtebilirler.
+4. Tur bittiğinde, eşleştirme havuzu projelere dağıtılır. En benzersiz talebe sahip olanlar, eşleştirme havuzdan en yüksek tutarı alır.
+
+Bu, 1 dolarlık 100 bağışa sahip olan A Projesi'nin, tek bir 10.000 dolarlık bağışa sahip olan B Projesi'nden daha fazla fon alabilmesi anlamına gelir (eşleştirme havuzunun boyutuna bağlı olarak).
+
+
+ İkinci dereceden finansman hakkında daha fazla bilgi
+
+
+
+
+### Sigorta {#insurance}
+
+Merkezi olmayan sigorta; sigortayı daha ucuz, ödemesi daha hızlı ve daha şeffaf hâle getirmeyi amaçlar. Daha fazla otomasyonla, kapsama alanı daha ekonomiktir ve ödemeler çok daha hızlıdır. Tazminatınıza karar vermek için kullanılan veriler tamamen şeffaftır.
+
+Ethereum ürünleri, herhangi bir yazılım gibi, hatalardan ve açıklardan zarar görebilir. Dolayısıyla şu anda bu alandaki birçok sigorta ürünü, kullanıcılarını fon kaybına karşı korumaya odaklanıyor. Ancak hayatın karşımıza çıkarabileceği her şeyi kapsamaya başlayan projeler mevcuttur. Güzel bir örnek: [Kenya'daki küçük çiftçileri kuraklık ve sele karşı korumayı](https://blog.etherisc.com/etherisc-teams-up-with-chainlink-to-deliver-crop-insurance-in-kenya-137e433c29dc) amaçlayan Etherisc'in Hasat teminatı. Merkezi olmayan sigorta, genellikle geleneksel sigortadan fiyatlandırılan çiftçiler için daha ucuz teminat sağlayabilir.
+
+
+ Sigorta dapp'lerini gör
+
+
+
+
+### Toplayıcılar ve portföy yöneticileri {#aggregators}
+
+Bu kadar çok şey olurken, tüm yatırımlarınızı, kredilerinizi ve ticaretlerinizi takip etmenin bir yoluna ihtiyacınız olacak. Tüm DeFi aktivitelerinizi tek bir yerden koordine etmenize izin veren bir dizi ürün var. Bu, DeFi'nin açık mimarisinin güzelliğidir. Ekipler, ürünler arasında sadece bakiyelerinizi görmenin ötesinde ürünlerin özelliklerini de kullanabileceğiniz arayüzler oluşturabilir. DeFi keşfederken bunu faydalı bulabilirsiniz.
+
+
+ Portföy dapp'lerini gör
+
+
+
+
+## DeFi nasıl çalışır? {#how-defi-works}
+
+DeFi, aracılara ihtiyaç duymayan hizmetler sağlamak için kripto para birimleri ve akıllı sözleşmeler kullanır. Günümüz finans dünyasında, finansal kurumlar işlemlerin garantörü olarak hareket etmektedir. Bu, bu kurumlara muazzam bir güç verir çünkü paranız onların üzerinden aktarılır. Ayrıca dünya çapında milyarlarca insan bir banka hesabına bile erişemiyor.
+
+DeFi'de, işlemdeki finansal kurumun yerini bir akıllı sözleşme alır. Akıllı sözleşme, para tutabilen ve belirli koşullara göre gönderebilen/geri ödeyebilen bir tür Ethereum hesabıdır. Kullanıma girdikten sonra hiç kimse bu akıllı sözleşmeyi değiştiremez: Her zaman programlandığı gibi çalışır.
+
+Harçlık veya ödenek dağıtmak için tasarlanmış bir sözleşme, her cuma günü A Hesabından B Hesabına para göndermek üzere programlanabilir. Ve bunu yalnızca A Hesabı gerekli fonlara sahip olduğu sürece yapar. Hiç kimse sözleşmeyi değiştiremez ve fonları çalmak için C Hesabını alıcı olarak ekleyemez.
+
+Sözleşmeler ayrıca herkesin incelemesi ve denetlemesi için halka açıktır. Bu, kötü niyetli sözleşmelerin genellikle oldukça hızlı bir şekilde topluluk incelemesine gireceği anlamına gelir.
+
+Bu, şu anda Ethereum topluluğunun kod okuyabilen daha teknik bilgiye sahip üyelerine güvenmek gerektiği anlamına geliyor. Açık kaynak tabanlı topluluk, geliştiricileri kontrol altında tutmaya yardımcı olur, ancak akıllı sözleşmelerin okunması daha kolay hâle geldikçe ve kodun güvenilirliğini kanıtlamak için başka yollar geliştirildikçe bu ihtiyaç zamanla azalacaktır.
+
+## Ethereum ve DeFi {#ethereum-and-defi}
+
+Ethereum, birkaç nedenden dolayı DeFi için mükemmel bir temeldir:
+
+- Hiç kimse Ethereum'a veya Ethereum'da bulunan akıllı sözleşmelere sahip değildir: Bu, herkese DeFi kullanma fırsatı verir. Bu aynı zamanda kimsenin kuralları sizin aleyhinize değiştiremeyeceği anlamına gelir.
+- DeFi ürünlerinin tümü, perde arkasında aynı dili konuşur: Ethereum. Bu, birçok ürünün sorunsuz bir şekilde birlikte çalıştığı anlamına gelir. Token'ları tek bir platformda borç verebilir ve faiz getiren token'ı tamamen farklı bir uygulamadaki farklı bir pazarda takas edebilirsiniz. Bu, bankanızda sadakat puanlarını bozdurabilmeye benzer.
+- Token'lar ve kripto para birimi, paylaşılan bir defter olan Ethereum'da yerleşiktir: İşlemleri ve mülkiyeti takip etmek biraz Ethereum'un işidir.
+- Ethereum, eksiksiz bir finansal özgürlük sağlar: Çoğu ürün asla paranızın gözetimini almaz ve kontrolü size bırakır.
+
+DeFi'yi katmanlar halinde düşünebilirsiniz:
+
+1. Blok zinciri: Ethereum, işlem geçmişini ve hesapların durumunu içerir.
+2. Varlıklar: [ETH](/eth/) ve diğer token'lar (para birimleri).
+3. Protokol – [akıllı sözleşmeler](/glossary/#smart-contract) işlevsellik sağlar; örneğin, bu varlıklara merkeziyetsiz borçlanmaya izin veren bir servis sağlar.
+4. [Uygulamalar](/dapps/): Protokolleri yönetmek ve bunlara erişmek için kullandığımız ürünler.
+
+Not: DeFi'nin büyük bir kısmı [ERC-20 standardını](/glossary/#erc-20) kullanır. DeFi'deki uygulamalar, ETH için Sarılı Ether (WETH) adı verilen bir sarıcı kullanır. [Sarılı ether hakkında daha fazla bilgi edinin](/wrapped-eth).
+
+## DeFi oluşturun {#build-defi}
+
+DeFi, açık kaynaklı bir akımdır. DeFi protokolleri ve uygulamaları; incelemeniz, çatallamanız ve yenilik yapmanız için tamamen açıktır. Bu katmanlı yığın sayesinde (hepsi aynı temel blok zincirini ve varlıkları paylaşır), benzersiz birleşik fırsatların kilidini açmak için protokoller karıştırılabilir ve eşleştirilebilir.
+
+
+ Dapp oluşturma hakkında daha fazla bilgi
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+### DeFi verisi {#defi-data}
+
+- [DeFi Prime](https://defiprime.com/)
+- [DeFi Llama](https://defillama.com/)
+
+### DeFi makaleleri {#defi-articles}
+
+- [DeFi Başlangıç Rehberi](https://blog.coinbase.com/a-beginners-guide-to-decentralized-finance-defi-574c68ff43c4) – _Sid Coelho-Prabhu, 6 Ocak 2020_
+
+### Videolar {#videos}
+
+- [Finematics - merkeziyetsiz finans eğitimi](https://finematics.com/) – _DeFi ile ilgili Videolar_
+- [The Defiant](https://www.youtube.com/playlist?list=PLaDcID4s1KronHMKojfjwiHL0DdQEPDcq) - _DeFi ile ilgili temel bilgiler: Bu bazen kafa karıştırıcı olan alana giriş yapmak için bilmeniz gereken her şey._
+- [Whiteboard Crypto](https://youtu.be/17QRFlml4pA) _DeFi nedir?_
+
+### Topluluklar {#communities}
+
+- [DeFi Llama Discord sunucusu](https://discord.defillama.com/)
+- [DeFi Pulse Discord sunucusu](https://discord.gg/Gx4TCTk)
diff --git a/public/content/translations/tr/06) Use Cases/smart-contracts/index.md b/public/content/translations/tr/06) Use Cases/smart-contracts/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..57f2cd16221
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/06) Use Cases/smart-contracts/index.md
@@ -0,0 +1,82 @@
+---
+title: Akıllı sözleşmeler
+description: Akıllı sözleşmelere teknik olmayan bir giriş
+lang: tr
+---
+
+# Akıllı sözleşmelere giriş {#introduction-to-smart-contracts}
+
+Akıllı sözleşmeler, Ethereum'un uygulama katmanının temel taşlarıdır. Bunlar, "eğer buysa o zaman şu" mantığını izleyen, kodunda tanımlanan kurallar çerçevesinde çalışacağı garanti edilen ve [blokzincirde](/glossary/#blockchain) saklanan bilgisayar programlarıdır.
+
+"Akıllı sözleşme" terimini Nick Szabo ortaya atmıştır. 1994'te [akıllı sözleşme kavramına giriş](https://www.fon.hum.uva.nl/rob/Courses/InformationInSpeech/CDROM/Literature/LOTwinterschool2006/szabo.best.vwh.net/smart.contracts.html), 1996'da ise [akıllı sözleşmelerin neler yapabileceğinin keşfi](https://www.fon.hum.uva.nl/rob/Courses/InformationInSpeech/CDROM/Literature/LOTwinterschool2006/szabo.best.vwh.net/smart_contracts_2.html) adlı iki yazısı vardır.
+
+Szabo; otomatik ve [kriptografik açıdan güvenli](/glossary/#cryptography) süreçlerin, işlem ve işletme fonksiyonlarının, güvenilir aracılar olmadan gerçekleşmesini mümkün kıldığı bir dijital pazar öngörmüştür. Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmeler bu vizyonu hayata geçirdi.
+
+Finematics'in akıllı sözleşmeleri açıklamasını izleyin:
+
+
+
+## Geleneksel sözleşmelere güven {#trust-and-contracts}
+
+Geleneksel sözleşmelerle ilgili en büyük sıkıntılardan biri sözleşmenin sonuçlarını harfiyen gerçekleştirecek şahıslara duyulan ihtiyaçtır.
+
+İşte bir örnek:
+
+Alice ve Bob bisiklet yarışı yapıyorlar. Diyelim ki Alice, Bob'la yarışı kazanacağına dair 10 dolar bahse girdi. Bob kazanacağından emindir ve bahsi kabul eder. Sonunda Alice yarışı Bob'un çok önünde bitirir ve açık ara kazanan olur. Ama Bob, Alice'in hile yaptığını iddia ederek bahsi ödemeyi reddeder.
+
+Bu küçük örnek, akıllı olmayan anlaşmalarla ilgili sorunu göstermektedir. Anlaşmanın koşulları sağlansa bile (yani yarışmanın kazananı siz olsanız bile) hâlâ anlaşmayı yerine getirmesi için (yani bahis ödemesinin yapılması için) başka bir kişiye güvenmelisiniz.
+
+## Dijital bir otomat {#vending-machine}
+
+Akıllı sözleşmeler için basit bir metafor akıllı sözleşmeye benzer sayılabilecek şekilde çalışan otomatlardır; belirli girdiler önceden belirlenmiş çıktıları garantiler.
+
+- Bir ürün seçersiniz
+- Otomat fiyatı gösterir
+- Fiyatı ödersiniz
+- Otomat, doğru miktarı ödediğinizi onaylar
+- Otomat size ürünü verir
+
+Otomat istediğiniz ürünü sadece tüm gereksinimler karşılandığında verecektir. Eğer ürün seçmezseniz veya yeterli parayı girmezseniz otomat ürününüzü vermeyecektir.
+
+## Otomatik yürütüm {#automation}
+
+Akıllı sözleşmenin asıl yararı, belirli şartlar sağlandığında anlamı açık olmayan kodu kesin bir şekilde yürütmesidir. Bir insanın sonucu yorumlamasını veya sonucun sağlamasını yapmasına gerek yoktur. Bu, güvenilir aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırır.
+
+Örneğin, bir çocuk için fonu bloke altında tutan ve onun belirli bir tarih sonrasında fonu çekmesine izin veren bir akıllı sözleşme hazırlayabilirsiniz. Eğer bu tarihten önce para çekmeye çalışırlarsa, akıllı sözleşme yürütülmeyecektir. Yahut bir galericiye ödeme yaptığınızda arabanın tapusunun dijital halini size otomatik olarak veren bir sözleşme hazırlayabilirsiniz.
+
+## Tahmin edilebilir sonuçlar {#predictability}
+
+Geleneksel sözleşmeler belirsizdir çünkü yorumlama ve uygulama için insanlara dayanırlar. Örnek olarak, iki hakim bir sözleşmeyi farklı yorumlayabilir, bu da tutarsız seçimler ve eşit olmayan sonuçlara yol açabilir. Akıllı sözleşmeler bu ihtimali ortadan kaldırır. Bunun yerine, akıllı sözleşmeler sözleşmenin kodu dahilindeki koşullara bağlı olarak eksiksiz şekilde yürütülür. Bu kesinlik, aynı şartlar sağlandığında akıllı sözleşmenin aynı sonucu ortaya çıkaracağı anlamına gelir.
+
+## Herkese açık kayıt {#public-record}
+
+Akıllı sözleşmeler denetim ve takip için kullanışlıdır. Ethereum akıllı sözleşmeleri herkese açık bir blok zincir üzerinde olduğu için herkes varlık aktarımlarını ve diğer bağlantılı bilgileri anında takip edebilir. Örnek olarak, birisinin sizin adresinize para gönderip göndermediğini kontrol edebilirsiniz.
+
+## Gizlilik koruması {#privacy-protection}
+
+Akıllı sözleşmeler ayrıca gizliliğinizi de korur. Ethereum takma adlı bir ağ olduğu için (işlemleriniz herkese açık olarak eşsiz kriptografik bir adrese bağlıdır, kimliğinize değil) gizliliğinizi gözlemleyicilerden koruyabilirsiniz.
+
+## Açık koşullar {#visible-terms}
+
+Son olarak, tıpkı geleneksel sözleşmelerde olduğu gibi bir akıllı sözleşmeyi imzalamadan (ya da etkileşime geçmeden) önce içinde ne olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Bir akıllı sözleşmenin şeffaflığı herhangi birinin onu inceleyebileceğini garanti eder.
+
+## Akıllı sözleşme kullanım senaryoları {#use-cases}
+
+Akıllı sözleşmeler temel olarak bilgisayar programlarının yaptığı her şeyi yapabilir.
+
+Hesaplamalar gerçekleştirebilir, para birimleri yaratabilir, veri depolayabilir, [NFT](/glossary/#nft) basabilir, iletişim gönderebilir, hatta grafikler oluşturabilir. İşte gerçek dünyadan bazı popüler örnekler:
+
+- [Sabit coinler](/stablecoins/)
+- [Eşsiz dijital varlıkların oluşturulması ve dağıtılması](/nft/)
+- [Otomatik, açık bir para birimi borsası](/get-eth/#dex)
+- [Merkezi olmayan oyun](/dapps/?category=gaming#explore)
+- [Otomatik olarak ödeme yapan bir sigorta poliçesi](https://etherisc.com/)
+- [İnsanların özel, uyumlu para birimleri oluşturmasını sağlayan bir standart](/developers/docs/standards/tokens/)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Akıllı Sözleşmeler Dünya'yı Nasıl Değiştirecek?](https://www.youtube.com/watch?v=pA6CGuXEKtQ)
+- [Akıllı Sözleşmeler: Avukatların Yerine Geçecek Olan Blokzincir Teknolojisi](https://blockgeeks.com/guides/smart-contracts/)
+- [Geliştiriciler için akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/)
+- [Akıllı sözleşmeler yazmayı öğrenin](/developers/learning-tools/)
+- [Ethereum'da Ustalaşma: Akıllı Sözleşme Nedir?](https://github.com/ethereumbook/ethereumbook/blob/develop/07smart-contracts-solidity.asciidoc#what-is-a-smart-contract)
diff --git a/public/content/translations/tr/06) Use Cases/web3/index.md b/public/content/translations/tr/06) Use Cases/web3/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..6319f4e0d45
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/06) Use Cases/web3/index.md
@@ -0,0 +1,157 @@
+---
+title: Web3 nedir ve neden önemlidir?
+description: World Wide Web'in bir sonraki evrimi olan Web3'e ve neden önemli olduğuna ilişkin bir giriş.
+lang: tr
+---
+
+# Web3'e Giriş {#introduction}
+
+Merkezileştirme, milyarlarca insanın World Wide Web'e katılmasına yardımcı oldu ve üzerinde yaşadığı istikrarlı, sağlam altyapıyı yarattı. Aynı zamanda bir avuç merkezi kuruluş World Wibe Web'in büyük bölümünde neye izin verilip verilmemesi gerektiğine tek taraflı olarak karar verebilmelerini sağlayan bir güce sahip oldu.
+
+Web3 bu ikileme bir cevaptır. Büyük teknoloji şirketleri tarafından tekelleştirilen bir Web yerine, Web3 merkeziyetsizliği benimsiyor ve kullanıcıları tarafından inşa ediliyor, işletiliyor ve sahipleniliyor. Web3, gücü şirketlerden ziyade bireylerin eline verir. Web3 hakkında konuşmadan önce buraya nasıl geldiğimizi keşfedelim.
+
+
+
+## Erken Web {#early-internet}
+
+Çoğu insan Web'i modern yaşamın sürekli bir desteği olarak düşünür; icat edilmiş ve o zamandan beri var olmuş gibi. Ancak bugün çoğumuzun bildiği Web, başlangıçta hayal edilenden oldukça farklı. Bunu daha iyi anlamak için internetin kısa geçmişini kabaca dönemlere bölmek faydalı olur: Web 1.0 ve Web 2.0.
+
+### Web 1.0: Salt Okunur (1990-2004) {#web1}
+
+Tim Berners-Lee 1989'da CERN, Cenevre'de ileride World Wide Web haline dönüşecek protokolleri geliştirmekle meşguldü. Fikri ne miydi? Dünyanın herhangi bir yerinden bilgi paylaşımına izin veren açık, merkezi olmayan protokoller oluşturmak.
+
+Berners-Lee'nin şimdi 'Web 1.0' olarak bilinen ilk başlangıcı, kabaca 1990 ile 2004 arasında gerçekleşti. Web 1.0, çoğunlukla şirketlerin sahip olduğu statik web siteleriydi ve kullanıcılar arasında sıfıra yakın etkileşim vardı - bireyler nadiren içerik üretiyordu - bu, salt okunur web olarak bilinmesine yol açtı.
+
+
+
+### Web 2.0: Okuma-Yazma (2004-şimdi) {#web2}
+
+Web 2.0 dönemi, 2004 yılında sosyal medya platformlarının ortaya çıkmasıyla başladı. Web salt okunur olmaktan çıkarak hem okunup hem yazılan bir şeye dönüştü. Şirketler kullanıcılara içerik sağlamak yerine kullanıcı tarafından oluşturulan içeriğin paylaşılması ve kullanıcılar arasında etkileşim kurulabilmesi için platformlar sağlamaya başladılar. Daha fazla insan çevrimiçi hale geldikçe bir avuç önde gelen şirket web'de oluşturulan trafik ve değerin orantısız bir miktarını kontrol etmeye başladı. Web 2.0 aynı zamanda reklama dayalı gelir modelini de doğurdu. Kullanıcılar içerik oluşturabilirken bu içeriğin sahibi olamadılar veya para kazanma özelliğinden faydalanmadılar.
+
+
+
+
+
+## Web 3.0: Oku-Yaz-Sahip Ol {#web3}
+
+"Web 3.0" önermesi, [Ethereum'un](/what-is-ethereum/) 2014'te piyasaya sürülmesinden kısa bir süre sonra Ethereum'un kurucu ortağı Gavin Wood tarafından ortaya atıldı. Gavin, kripto para birimini ilk benimseyenlerin çoğunun hissettiği bir soruna bir çözüm getirdi: Web çok fazla güven gerektiriyordu. Yani bugün insanların bildiği ve kullandığı webin büyük bölümü bir avuç özel şirketin halkın çıkarları doğrultusunda hareket edeceklerine güvenmemize dayanıyor.
+
+
+
+### Web3 nedir? {#what-is-web3}
+
+Web3, yeni ve daha iyi bir internet vizyonu için her şeyi kapsayan bir terim haline geldi. Web3 özünde gücü kullanıcılara mülkiyet biçiminde geri vermek için blok zincirleri, kripto para birimlerini ve NFT'leri kullanır. [2020'de Twitter](https://twitter.com/j1mmyeth/status/1459003044067258370)'da yayınlanan bir gönderi durumu en iyi şekilde özetliyor: Web1 salt okunurdu, Web2 okunur/yazılır, Web3 okunur/yazılır/sahip olunur olacak.
+
+#### Web3'ün temel fikirleri {#core-ideas}
+
+Web3'ün ne olduğuna dair kesin bir tanım yapmak zor olsa da yaratılışına birkaç temel ilke rehberlik eder.
+
+- **Web3 merkeziyetsiz bir yapıya sahiptir:** Merkezi kuruluşlar tarafından kontrol edilen ve sahip olunan geniş internet alanları yerine, mülkiyet onu inşa edenler ve kullanıcılar arasında dağıtılır.
+- **Web3 izne tabi değildir:** Herkesin Web3'e katılmak için eşit erişimi vardır ve hiç kimse dışlanmaz.
+- **Web3'ün yerel ödemeleri vardır:** Bankaların ve ödeme işlemcilerinin modası geçmiş altyapısına güvenmek yerine çevrimiçi para harcamak ve göndermek için kripto para birimini kullanır.
+- **Web3 güvene tabi değildir:** Güvenilir üçüncü taraflara güvenmek yerine teşviklere ve ekonomik mekanizmalara dayalı olarak çalışır.
+
+### Web3 neden önemlidir? {#why-is-web3-important}
+
+Web3'ün müthiş özelliklerini soyutlamak ve belli başlı kategorilere ayırmak zor olsa da basitleştirmek ve daha anlaşılır hale getirmek için bu özellikleri belli başlıklar altında topladık.
+
+#### Mülkiyet {#ownership}
+
+Web3, dijital varlıklarınızın mülkiyet hakkını benzeri görülmemiş bir şekilde size verir. Örneğin, bir web2 oyunu oynadığınızı varsayalım. Bir oyun içi öğe satın alırsanız, bu doğrudan hesabınıza bağlanır. Oyunun yaratıcıları hesabınızı silerse bu öğeleri kaybedersiniz. Oyunu oynamayı bırakırsanız da oyun içi öğelerinize yatırdığınız değeri kaybedersiniz.
+
+Web3, [eşsiz jetonlar (NFT'ler)](/glossary/#nft) aracılığıyla doğrudan mülkiyete olanak tanır. Hiç kimse, hatta oyunun yaratıcıları bile, mülkiyetinizi elinizden alma gücüne sahip değildir. Oyunu oynamayı bırakırsanız da oyun içi öğelerinizi açık pazarlarda satabilir veya takas edebilir ve değerini geri alabilirsiniz.
+
+
+
NFT’ler hakkında daha fazlasını öğrenin
+
+ NFT'ler hakkında daha fazlası
+
+
+
+#### Sansüre dayanıklılık {#censorship-resistance}
+
+Platformlar ve içerik oluşturucular arasındaki güç dinamiği büyük ölçüde dengesizdir.
+
+OnlyFans, çoğunluğu platformu birincil gelir kaynağı olarak kullanan 1 milyondan fazla içerik oluşturucuya sahip, kullanıcı tarafından oluşturulan bir yetişkin içerik sitesidir. OnlyFans, Ağustos 2021'de müstehcen içeriği yasaklama planlarını duyurdu. Bu duyuru, geliştirilmesine yardımcı oldukları bir platformdan elde ettikleri gelirin çalındığını hisseden içerik oluşturucular arasında öfkeye yol açtı. Tepkinin ardından karar hızla geri alındı. Yaratıcıların bu savaşı kazanmasına rağmen bu durum Web 2.0 yaratıcıları için bir problemin altını çiziyor: Bir platformdan ayrılırsanız elde ettiğiniz itibarı ve takipçilerinizi kaybedersiniz.
+
+Web3'te verileriniz blokzincirde yer alır. Bir platformdan ayrılmaya karar verdiğinizde itibarınızı yanınızda götürebilir, değerlerinizle daha açık bir biçimde uyumlu başka bir arayüze entegre edebilirsiniz.
+
+Web 2.0, içerik oluşturucuların kuralları değiştirmemeleri için platformlara güvenmelerini gerektirir, ancak sansüre dayanıklılık bir Web3 platformunun doğal bir özelliğidir.
+
+#### Merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO'lar) {#daos}
+
+Web3'teki verilerinize sahip olmanın yanı sıra, bir şirkette hisse gibi davranan tokenleri kullanarak platforma kollektif olarak sahip olabilirsiniz. DAO'lar, bir platformun merkeziyetsiz sahipliğini koordine etmenize ve geleceği hakkında kararlar almanıza izin verir.
+
+DAO'lar teknik olarak, bir kaynak havuzu (jetonlar) üzerinde merkeziyetsiz karar vermeyi otomatikleştiren, üzerinde anlaşmaya varılmış [akıllı sözleşmeler](/glossary/#smart-contract) olarak tanımlanır. Tokenli kullanıcılar, kaynakların nasıl harcandığına oy verir ve kod, oylama sonucunu otomatik olarak gerçekleştirir.
+
+Ancak, insanlar birçok Web3 topluluğunu DAO olarak tanımlar. Bu toplulukların tümü, koda göre farklı merkeziyetsizlik ve otomasyon seviyelerine sahiptir. Şu anda DAO'ların neler olduğunu ve gelecekte nasıl gelişebileceklerini araştırıyoruz.
+
+
+
DAO’lar hakkında daha fazlasını öğrenin
+
+ DAO'lar hakkında daha fazlası
+
+
+
+### Kimlik {#identity}
+
+Geleneksel yöntemde kullandığınız her platform için bir hesap oluştururdunuz. Örneğin, bir Twitter hesabınız, bir YouTube hesabınız ve bir Reddit hesabınız olabilir. Görünen adınızı veya profil resminizi değiştirmek mi istiyorsunuz? Bunu her hesap için ayrı ayrı yapmanız gerekir. Bazı durumlarda sosyal oturum açma araçlarını kullanabilirsiniz ancak bu durum tanıdık bir sorunu, sansürü de beraberinde getirir. Tek bir tıklamayla bu platformlar sizi tüm çevrimiçi yaşamınızın dışında tutabilir. Daha da kötüsü, birçok platform, bir hesap oluşturmak için kişisel olarak tanımlanabilir bilgilerle, onlara güvenmenizi gerektirir.
+
+Web3, dijital kimliğinizi bir Ethereum adresi ve [Ethereum İsim Servisi (ENS)](/glossary/#ens) profili ile kontrol etmenize olanak tanıyarak bu sorunları çözer. Bir Ethereum adresi kullanmak güvenli, sansüre dayanıklıdır ve anonim olan platformlarda tek bir oturum açabilmenizi sağlar.
+
+### Yerel ödemeler {#native-payments}
+
+Web2'nin ödeme altyapısı bankalara ve ödeme işlemcilerine dayanır; banka hesabı olmayan veya kapsam dışı bırakılan ülke sınırları içinde yaşayan kişileri hariç tutar. Web3, doğrudan tarayıcıdan para göndermek için [ETH](/glossary/#ether) gibi tokenleri kullanır ve güvenilir üçüncü taraf gerektirmez.
+
+
+ ETH hakkında daha fazlası
+
+
+## Web3 sınırlamaları {#web3-limitations}
+
+Web3'ün mevcut halindeki sayısız faydasına rağmen ekosistemin gelişmesi için ele alması gereken birçok sınırlama vardır.
+
+### Erişilebilirlik {#accessibility}
+
+Ethereum ile Giriş Yapma gibi önemli Web3 özellikleri, herkesin sıfır maliyetle kullanması için zaten mevcuttur. Ancak işlemlerin göreli maliyeti hâlâ birçok kişi için engelleyicidir. Yüksek işlem ücretleri nedeniyle Web3'ün daha az varlıklı, gelişmekte olan ülkelerde kullanılması daha az olasıdır. Ethereum'da bu zorluklar, [yol haritası](/roadmap/) ve [katman 2 ölçeklendirme çözümleri](/glossary/#layer-2) aracılığıyla çözülüyor. Teknoloji hazır, ancak Web3'ü herkese erişilebilir kılmak için katman 2'nin daha yüksek düzeyde benimsenmesine ihtiyacımız var.
+
+### Kullanıcı deneyimi {#user-experience}
+
+Web3 kullanımına girişin önündeki teknik engel şu anda çok yüksek. Kullanıcılar güvenlikle ilgili endişeleri kavramalı, karmaşık teknik belgeleri anlamalı ve kolayca anlaşılmayan kullanıcı arayüzlerinde gezinmelidir. Özellikle [cüzdan](/wallets/find-wallet/) sağlayıcıları bunu çözmek için çalışıyor, ancak Web3'ün toplu olarak benimsenmesi için daha fazla ilerleme gerekiyor.
+
+### Eğitim {#education}
+
+Web3, Web2.0'da kullanılanlardan farklı zihinsel modellerin öğrenilmesini gerektiren yeni paradigmalar sunar. Benzer bir eğitim hamlesi, 1990'ların sonlarında Web1.0 popülerlik kazanırken gerçekleşti; World Wide Web'in savunucuları, halkı eğitmek için basit metaforlardan (bilgi otoyolu, tarayıcılar, internette gezinme) [televizyon yayınlarına](https://www.youtube.com/watch?v=SzQLI7BxfYI) kadar bir dizi eğitim tekniği kullandılar. Web3 zor değil, ama farklı. Web2 kullanıcılarını bu Web3 paradigmaları hakkında bilgilendiren eğitim girişimleri, onun başarısı için hayati öneme sahiptir.
+
+Ethereum.org, önemli Ethereum içeriklerini mümkün olduğunca çok dile çevirmeyi amaçlayan [Çeviri Programımız](/contributing/translation-program/) aracılığıyla Web3 eğitimine katkıda bulunur.
+
+### Merkezi altyapı {#centralized-infrastructure}
+
+Web3 ekosistemi genç ve hızla gelişiyor. Sonuç olarak, şu anda büyük ölçüde merkezi altyapıya (GitHub, Twitter, Discord, vb.) bağlıdır. Birçok Web3 şirketi bu boşlukları doldurmak için acele ediyor, ancak yüksek kaliteli ve güvenilir altyapı oluşturmak zaman alıyor.
+
+## Merkeziyetsiz bir gelecek {#decentralized-future}
+
+Web3 genç ve gelişen bir ekosistemdir. Gavin Wood bu terimi 2014 yılında ortaya attı, ancak bu fikirlerin çoğu ancak yakın zaman önce gerçeğe dönüştü. Yalnızca geçen yıl, kripto para birimine olan ilgide, katman 2 ölçeklendirme çözümlerindeki iyileştirmelerde, yeni yönetişim biçimleriyle yapılan büyük deneylerde ve dijital kimlik devrimlerinde önemli bir artış oldu.
+
+Web3 ile daha iyi bir Web yaratmanın henüz başındayız, ancak bunu destekleyecek altyapıyı geliştirmeye devam ettikçe Web'in geleceği parlak görünüyor.
+
+## Nasıl dahil olabilirim? {#get-involved}
+
+- [Bir cüzdan edinin](/wallets/)
+- [Bir topluluk bulun](/community/)
+- [Web3 uygulamalarını keşfedin](/dapps/)
+- [Bir DAO'ya katılın](/dao/)
+- [Web3 üzerinde inşa edin](/developers/)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+Web3 rijit bir şekilde tanımlanmamıştır. Çeşitli topluluk katılımcıları bu konuda farklı bakış açılarına sahiptir. İşte bunlardan birkaçı:
+
+- [Web3 nedir? Geleceğin Merkeziyetsiz İnterneti Açıklandı](https://www.freecodecamp.org/news/what-is-web3/) – _Nader Dabit_
+- [Web 3'ü Anlamak](https://medium.com/l4-media/making-sense-of-web-3-c1a9e74dcae)–_Josh Stark_
+- [Web3 Neden Önemli?](https://future.a16z.com/why-web3-matters/)—_Chris Dixon_
+- [Merkeziyetsizlik Neden Önemli?](https://onezero.medium.com/why-decentralization-matters-5e3f79f7638e) - _Chris Dixon_
+- [Web3 Manzarası](https://a16z.com/wp-content/uploads/2021/10/The-web3-Readlng-List.pdf) – _a16z_
+- [Web3 Tartışması](https://www.notboring.co/p/the-web3-debate?s=r) – _Packy McCormick_
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/dvt/index.md b/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/dvt/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..16facafd9df
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/dvt/index.md
@@ -0,0 +1,91 @@
+---
+title: Dağıtılmış doğrulayıcı teknolojisi
+description: Dağıtılmış doğrulayıcı teknolojisi, bir Ethereum doğrulayıcısının birden fazla tarafta dağıtılmış bir şekilde işletilmesini sağlar.
+lang: tr
+---
+
+# Dağıtılmış doğrulayıcı teknolojisi {#distributed-validator-technology}
+
+Dağıtılmış doğrulayıcı teknolojisi, tek hata noktalarını (SPOF) azaltmak ve doğrulayıcı güvenilirliğini artırmak için anahtar yönetimi ve imzalama yetkilerini birden fazla tarafa paylaştıran bir doğrulayıcı güvenliği yaklaşımıdır.
+
+Bunu **bir doğrulayıcıyı güvence altına almak için kullanılan kişisel anahtarı** bir "küme" halinde düzenlenmiş **birçok sisteme bölerek yapar.** Bunun faydası, tam olarak hiçbir makinede saklanmadığı için saldırganların anahtara erişimini zorlaştırmasıdır. Ayrıca gerekli imzalamalar her kümedeki sistemlerin bir alt kümesi tarafından yapılabildiği için bazı düğümlerin çevrimdışı olmasına da izin verir. Bu sayede ağdaki tek hata noktaları azalırken doğrulayıcı setin tamamı da daha sağlam hale gelmiş olur.
+
+
+
+## DVT'ye neden ihtiyaç duyarız? {#why-do-we-need-dvt}
+
+### Güvenlik {#security}
+
+Doğrulayıcılar iki tane açık-özel anahtar çifti oluşturur: Mutabakata katılmak için doğrulayıcı anahtarlar ve fonlara erişim için para çekme anahtarları. Doğrulayıcılar soğuk depoda para çekme anahtarlarını güvende tutabilirken, doğrulayıcı özel anahtarları 7/24 çevrimiçi olmalıdır. Eğer bir doğrulayıcı özel anahtarın güvenliği ihlal edildiyse bu, saldırgan doğrulayıcıyı kontrol edebilir ve potansiyel olarak tahribe veya paydaşların ETH kaybına yol açar. DVT bu riski azaltmaya yardımcı olabilir. İşte bu şekilde:
+
+Doğrulayıcılar özel anahtarı soğuk depoda tutarken, paydaşlar DVT kullanarak, hisselemeye katılabilir. Bu, orijinal, tam doğrulayıcı anahtarının şifrelenmesi ve daha sonra anahtar paylarına bölünmesiyle elde edilir. Anahtar paylaşımları çevrimiçi haldedir ve birden falza düğüme dağıtılır, bu doğrulayıcının dağıtılmış işlemini mümkün kılar. Bu mümkündür çünkü Ethereum doğrulayıcıları eklenebilir olan BLS imzaları kullanır, yani tam anahtar, bileşen parçalarını toplayarak yeniden yapılandırılabilir. Bu, paydaşa tam, oriijinal "yönetici" doğrulayıcı anahtarını güvenli bir şekilde çevrimdışı tutma olanağını sağlar.
+
+### Tek bir arıza noktası yok {#no-single-point-of-failure}
+
+Bir doğrulayıcı birden çok operatöre ve birden çok makineye bölündüğünde, ayrı donanım ve yazılım arızalarına çevrimdışı olmadan karşı koyabilir. Kümedeki düğümler arasında, çeşitli yazılım ve donanım yapılandırmaları kullanılmasıyla da arıza riski azaltılabilir. Bu direnç, tek düğümlü doğrulayıcı yapılandırmaları için mevcut değildir. DVT katmanından gelmektedir.
+
+Eğer kümedeki bileşenlerden biri devre dışı kalırsa (örneğin, doğrulayıcı kümesinde 4 operatör varsa ve biri, hatası olan spesifik bir istemci kullanıyorsa), diğerleri doğrulayıcının çalışmaya devam etmesini sağlar.
+
+### Merkeziyetsizlik {#decentralization}
+
+Ethereum için ideal senaryo, mümkün olduğunca çok sayıda bağımsız çalışan doğrulayıcıya sahip olmaktır. Ancak, birkaç hisseleme sağlayıcısı çok popüler oldu ve ağdaki hisselenen toplam ETH miktarının büyük bir kısmını oluşturuyor. DVT, kilitin merkeziyetsizliğini korurken, bu operatörlerin var olmasına izin verebilir. Bunun sebebi, her bir doğrulayıcı anahtarının, birçok makineye dağıtılmış durumda olması ve bir doğrulayıcının kötü niyetli hale gelmesi için çok daha büyük gizli anlaşmalar gerektirmesidir.
+
+DVT olmadan, hisse sağlayıcılarının tüm doğrulayıcıları adına sadece bir veya iki istemci yapılandırmasını desteklemesi daha kolaydır ve bu bir istemci hatasının etkisini artırır. DVT, riski birden çok istemci yapılandırmasına ve farklı donanıma yaymak için ve çeşitlilik sağlayarak direnç yaratmak için kullanılabilir.
+
+**DVT, Ethereum'a aşağıdaki avantajları sunar:**
+
+1. Ethereum'un hisse ispatı mutabakatının **merkeziyetsizliği**
+2. Ağın **canlılığını** sağlar
+3. Doğrulayıcı ** hata toleransı** oluşturur
+4. **Minimum düzeyde güven ile **doğrulayıcı işlemi
+5. **Minimum düzeyde tahribat** ve süre aksama riski
+6. **Çeşitliliği arttırır** (istemci, veri merkezi, konum, düzenleme vb.)
+7. Doğrulayıcı anahtar yönetiminin **gelişmiş güvenliği**
+
+## DVT nasıl çalışır? {#how-does-dvt-work}
+
+Bir DVT çözümü aşağıdaki bileşenleri içerir:
+
+- **[Shamir'in gizli paylaşımı](https://medium.com/@keylesstech/a-beginners-guide-to-shamir-s-secret-sharing-e864efbf3648)** -Doğrulayıcılar [BLS anahtarları](https://en.wikipedia.org/wiki/BLS_digital_signature) kullanırlar. Ayrı BSL "anahtar payları" ("anahtar payları") tek bir kümelenmiş anahtarda (imza) birleştirilebilir. DVT'de, odoğrulayıcı için olan özel anahtar her kümedeki operatörün BSL imzasıyla birleştirilmiştir.
+- **[Eşik imza şeması](https://medium.com/nethermind-eth/threshold-signature-schemes-36f40bc42aca)** - Ayrı anahtar paylarının imzalama görevlerinin sayısını belirler, ör. 4'ünden 3'ü.
+- **[Dağıtılmış anahtar üretimi (DAÜ)](https://medium.com/toruslabs/what-distributed-key-generation-is-866adc79620)** - Kriptografik anahtar paylarını üreten ve var olan veya yeni doğrulayıcı anahtarı paylarını hücredeki düğümlere dağıtır.
+- **[Çok taraflı hesaplama (MPC)](https://messari.io/report/applying-multiparty-computation-to-the-world-of-blockchains)** - Tam doğrulayıcı anahtarı gizli çok taraflı hesaplama ile üretilir. Tam anahtar asla hiçbir ayrı operatör tarafından bilinmeyecek - Operatörler sadece kendi bölümlerini (kendilerinin "paylarını") bilecekler.
+- **Mutabakat protokolü** - Mutabakat protokolü blok önericisi olarak bir düğüm seçer. Bloklarını, anahtar paylarını imzaları birleştirmek için ekleyen diğer düğümlerle bir hücrenin içinde paylaşırlar. Anahtar payları yeteri kadar toplandığında blok, Ethereum üzerinde sunulur.
+
+Dağıtılmış doğrulayıcılar hata toleransı içine yerleşir ve bazı ayrı düğümler çevrimdışı olsa bile çalışmaya devam eder. Bu, hücrenin bazı düğümlerin kötü niyetli veya uyuşuk olması durumuna dahi dayanıklı olduğu anlamına gelir.
+
+## DVT kullanım alanları {#dvt-use-cases}
+
+DVT, daha geniş hisseleme endüstrisi için bariz çıkarımlara sahiptir:
+
+### Solo paydaşlar {#solo-stakers}
+
+Ayrıca DVT, tüm anahtarını tamamen çevrimdışı tutarken doğrulama anahtarını uzaktan düğümlere dağıtmana izin vererek gözetimsiz hisseleme olanağı sunar. Bu ana paydaşların anahtar paylarını dağıtarak potansiyel saldırılara karşı güçlenmeye yardım ederken, yazılım için masraf yapmanın gereklik olmaması anlamına geliyor.
+
+### Bir hizmet olarak stake etme (SaaS) {#saas}
+
+Operatörler (paydaşlık havuzları ve kurumsal paydaşlar gibi) birçok doğrulayıcıyı yönetirken DVT'yi riski azaltmak için kullanabilirler. Arayüzlerini dağıtmayla, operasyonlarına fazlalık ekleyebilir ve kullandıkları donanımı çeşitlendirebilirler.
+
+DVT, anahtar yönetim sorumluluğunu birden fazla düğüm arasında paylaşır, bu da bazı işletme maliyetlerinin de paylaşılabileceği anlamına gelir. DVT aynı zamanda hisseleme sağlayıcıları için işletme riskini ve sigorta maliyetlerini de azaltabilir.
+
+### Stake havuzları {#staking-pools}
+
+Standart doğrulayıcı yapıları nedeniyle, paydaşlık havuzları ve likit hisseleme sağlayıcıları, kazançlar ve kayıplar havuz genelinde paylaşıldığı için farklı düzeylerde tek işletmeci güvenine sahip olmaya zorlanmaktadır. Aynı zamanda, şimdiye kadar başka bir seçenek olmadığı için, imzalama anahtarlarını korumak için işletmelere güvenmek zorundadırlar.
+
+Geleneksel olarak riski dağıtmak amacıyla kilitlerin birden fazla işletmeci arasında dağıtılması için çaba sarf edilmesine rağmen, her işletmeci hâlâ bağımsız bir şekilde önemli bir kilidi yönetir. Tek bir işletmeciye güvenmek, zayıf performans sergilemeleri, işlem dışı kalmaları, güvenlik açıklarıyla karşılaşmaları veya kötü niyetli davranmaları durumunda son derece büyük riskler oluşturur.
+
+DVT kullanıldığında, operatörlerden istenen güven büyük oranda azalır. **Havuzlar operatörlerin doğrulayıcı anahtarlarının velayetine sahip olmadan kilitli tutabilmesinin önünü açarlar** (sadece anahtar hisseleri kullanıldığı için). Ayrıca yönetilen hisselerin operatörler arasında dağıtımını sağlarlar (örneğin 1000 doğrulayıcıyı yöneten tek bir operatöre sahip olmak yerine DVT, bu doğrulayıcıların birden fazla operatör tarafından toplu biçimde yönetilmesini sağlar). Çeşitli operatör konfigürasyonları eğer bir operatör düşerse, diğerlerinin hâlâ doğrulayabileceğini garantiye alacaktır. Bunun sonucu hem ödülleri arttıran, hem de daha iyi performansa ve esnekliğe olanak veren fazlalık ve çeşitliliktir.
+
+Tek operatöre güveni minimize etmenin diğer bir faydası ise hisseleme havuzlarının daha açık ve izin istemeyen operatör katılımına olanak verebilmesidir. Bunu yaparak, servisler risklerini azaltabilir ve örneğin ev ya da daha küçük paydaşları büyükleri ile eşleyerek hem seçili hem de izin istemeyen operatör gruplarını kullanarak Ethereum merkeziyetsizliğini destekleyebilir.
+
+## DVT kullanmanın potansiyel eksileri {#potential-drawbacks-of-using-dvt}
+
+- **Ek bileşen** - Bir DVT düğümü eklemek, hatalı veya saldırıya açık olabilecek başka bir parça ekler. Bundan kaçınmanın bir yolu bir DVT düğümünün birden fazla uygulaması için, yani birden fazla DVT istemcisi için çabalamaktır (tıpkı fikir birliği ve yürütme katmanları için birden fazla istemci olduğu gibi).
+- **Operasyonel maliyetler** - DVT doğrulayıcıyı birden fazla taraf arasında dağıttığı için, tek bir düğümdense operasyon için daha fazla düğüm gerekir, bu da artmış operasyon maliyetleri çıkartır.
+- **Potansiyel artmış gecikme** - DVT doğrulayıcı yöneten birden fazla düğüm arasında mutabakata ulaşmak amaçlı bir mutabakat protokolü kullandığı için potansiyel olarak artmış gecikme süreleri oluşabilir.
+
+## Daha Fazla Bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum dağıtılmış doğrulayıcı özellikleri (yüksek seviye)](https://github.com/ethereum/distributed-validator-specs)
+- [Ethereum dağıtılmış doğrulayıcı teknik özellikleri](https://github.com/ethereum/distributed-validator-specs/tree/dev/src/dvspec)
+- [Shamir gizli paylaşım demo uygulaması](https://iancoleman.io/shamir/)
diff --git a/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/pools/index.md b/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/pools/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..2aaf2adba36
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/pools/index.md
@@ -0,0 +1,86 @@
+---
+title: Havuzlanmış hisseleme
+description: Ortak ETH hisselemeye nasıl başlanacağına dair genel bir bakış
+lang: tr
+template: staking
+emoji: ":money_with_wings:"
+image: /images/staking/leslie-pool.png
+alt: Gergedan Leslie havuzda yüzüyor.
+sidebarDepth: 2
+summaryPoints:
+ - Diğerleriyle güçlerinizi birleştirerek istediğiniz miktarda ETH ile hisse alın ve ödüller kazanın
+ - Zor kısmı atlayıp doğrulayıcı görevini bir üçüncü tarafa bırakın
+ - Hisseleme token'larınızı kendi cüzdanınızda tutun
+---
+
+## Paydaşlık havuzları nedir? {#what-are-staking-pools}
+
+Paydaşlık havuzları, daha az miktarda ETH'ye sahip birçok kişinin bir dizi doğrulayıcı anahtarını etkinleştirmek için gereken 32 ETH'yi elde etmesine olanak tanıyan ortaklık temelli bir yaklaşımdır. Havuzlama işlevi protokol içinde yerel olarak desteklenmez, bu nedenle çözümler bu ihtiyacı karşılamak için ayrı olarak oluşturulmuştur.
+
+Bazı havuzlar, fonların bir sözleşmeye yatırılabileceği, bahis tutarınızı güvenilir bir şekilde yöneten ve izleyen ve size bu değeri temsil eden bir token veren akıllı sözleşmeler kullanarak çalışır. Başka havuzlar ise akıllı sözleşmelere dahil olmayabilirler, onun yerine zincir dışı çalışırlar.
+
+## Neden bir havuz ile hisseleme? {#why-stake-with-a-pool}
+
+[Staking'e giriş](/staking/) kısmında altını çizdiğimiz faydalara ek olarak havuz ile birlikte getiri elde etmek çok sayıda farklı yarar sağlar.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## Ne dikkate alınmalı {#what-to-consider}
+
+Havuzlanmış veya devredilmiş stake etme, Ethereum protokolü tarafından doğal olarak desteklenmez, ancak kullanıcıların 32 ETH'den daha az stake etme talebi göz önüne alındığında, bu talebi karşılamak için artan sayıda çözüm oluşturulmuştur.
+
+Her havuz ve araçlar ya da akıllı sözleşmeler farklı ekiplerce oluşturulmuştur ve hepsinin faydaları ve riskleri vardır. Havuzlar, kullanıcıların ETH'lerini, hisselenmiş ETH'yi temsil eden bir token ile değişmelerini sağlar. Kullanıcılara herhangi bir miktarda ETH'yi; ETH Fikir birliği katmanında hisselenmiş olarak kalsa bile, merkeziyetsiz borsalardaki hisselenmiş ETH'ye uygulanan hisseleme ödüllerinden bir getiri sağlayan (ya da tam tersi) aynı miktarda getiriyi sağlayan bir token ile değişmelerini sağladığı için bu token yararlıdır. Bu da getiri sağlayan hisselenmiş ETH ile "asıl ETH" arasında iki yönlü takasın hızlı ve kolay olduğu ve yalnızca 32 ETH'nin katları halinde mevcut olmadığı anlamına gelir.
+
+Ancak, bu kilitli ETH token'ları, büyük miktarda hisselenmiş ETH'nin birçok bağımsız bireyde dağılması yerine birkaç merkezi kuruluşun kontrolüne geçtiği kartel benzeri yapılar oluşturma eğilimindedir. Bu da sansür ya da faydalanma için gerekli koşulları oluşturur. Hisseleme için altın standart, mümkün olduğunca doğrulayıcıları kendi donanımlarında çalıştıran bireyler olmalıdır.
+
+[Token'ları stake etmenin riskleri hakkında daha fazla bilgi.](https://notes.ethereum.org/@djrtwo/risks-of-lsd).
+
+Nitelik göstergeleri, listelenen bir stake havuzunun sahip olabileceği dikkate değer güçlü veya zayıf yönleri belirtmek için aşağıda kullanılmaktadır. Katılmak için bir havuz seçerken bu öznitelikleri nasıl tanımladığımız konusunda bu bölümü referans olarak kullanın.
+
+
+
+## Paydaşlık havuzlarını keşfet {#explore-staking-pools}
+
+Kurulumunuzda size yardımcı olacak çeşitli seçenekler mevcuttur. Aşağıdaki araçlarda size rehberlik etmesi için yukarıdaki göstergeleri kullanın.
+
+
+
+
+
+Ağ güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için [istemci çeşitliliğini](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) ciddiye alan bir hizmet seçmenin önemini lütfen unutmayın. Çoğunluk istemcisi kullanımının sınırlandığına dair kanıtları olan hizmetler, "yürütüm istemcisi çeşitliliği" ve "fikir birliği istemcisi çeşitliliği" ile gösterilir.
+
+Kaçırdığımız bir hisseleme aracı için öneriniz mi var mı? Uygun olup olmadığını görmek ve incelemeye göndermek için [ürün listeleme politikamıza](/contributing/adding-staking-products/) göz atın.
+
+## Sıkça sorulan sorular {#faq}
+
+
+ERC-20 hisseleme jetonları, genel olarak paydaşlara verilir ve bu kişilerin hisselenen ETH ve ödüllerinin değerini temsil eder. Farklı havuzların, kullanıcılarına biraz farklı yöntemlerle hisseleme ödüllerini dağıtacağını aklınızda tutun, ancak bu ortak temadır.
+
+
+
+Hemen şimdi! Şangay/Capella ağ yükseltmesi Nisan 2023'te gerçekleşti, hisseleme para çekme işlemlerini başlattı. Hisseleme havuzlarını destekleyen doğrulayıcı hesaplar artık çıkış ve ayarladıkları çekim adresine ETH çekme yeteneğine sahipler. Bu hisse miktarını arkaplandaki ETH için kullanma yeteneğini aktif eder. Bu işlevselliği ne şekilde desteklediklerini görmek için sağlayıcınıza danışın.
+
+Alternatif olarak, bir ERC-20 likidite token'ı kullanan havuzlar, kullanıcıların bu token'ın açık pazarda ticaretini yapmalarına izin vererek hisseleme pozisyonunuzu satmanıza, ETH'yi hisseleme sözleşmesinden fiilen çıkarmadan etkin bir şekilde "çekmenize" olanak tanır.
+
+Hisseleme para çekme işlemleri hakkında daha fazlası
+
+
+
+Bu havuzlanmış stake seçenekleri ile merkezi borsalar arasında, küçük miktarlarda ETH stake etme ve doğrulayıcıları etkinleştirmek için bir araya getirme gibi birçok benzerlik vardır.
+
+Merkezi borsalardan farklı olarak, diğer birçok havuzlanmış hisseleme seçeneği, genellikle kendi cüzdanınızda tutulabilen ve tıpkı diğer herhangi bir token gibi alınıp satılan ERC-20 token'ları olan akıllı sözleşmeleri ve/veya hisseleme token'larını kullanır. Bu, size tokenleriniz üzerinde kontrol sağlayarak bir egemenlik ve güvenlik katmanı sunar, ancak yine de arka planda sizin adınıza onaylayan doğrulayıcı istemci üzerinde doğrudan kontrol sağlamaz.
+
+Arkalarındaki düğümler söz konusu olduğunda bazı havuzlar diğerlerinden daha merkeziyetsizdir. Ağın sağlığını ve merkeziyetsizliğini teşvik etmek için, pay sahipleri her zaman izinsiz merkeziyetsiz bir dizi düğüm operatörü sağlayan bir havuz hizmeti seçmeye teşvik edilir.
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum Hisseleme Dizini](https://www.staking.directory/) - _Eridian ve Spacesider_
+- [Roket Havuzuyla Staking - Staking'e Genel Bakış](https://docs.rocketpool.net/guides/staking/overview.html) - _RocketPool belgeleri_
+- [Lido ile Ethereum stake et](https://help.lido.fi/en/collections/2947324-staking-ethereum-with-lido) - _Lido yardımcı dökümanları_
diff --git a/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/saas/index.md b/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/saas/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..d383721b0df
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/saas/index.md
@@ -0,0 +1,95 @@
+---
+title: Bir hizmet olarak stake etme
+description: Havuzlanmış ETH faiz getirisi elde etmeye nasıl başlanacağına dair genel bir bakış
+lang: tr
+template: staking
+emoji: ":money_with_wings:"
+image: /images/staking/leslie-saas.png
+alt: Gergedan Leslie bulutlarda dalgalanıyor.
+sidebarDepth: 2
+summaryPoints:
+ - Üçüncü taraf düğüm operatörleri, doğrulayıcı istemcinizin çalışmasını yönetir
+ - Bir düğüm çalıştırmanın teknik karmaşıklığıyla başa çıkmak konusunda kendini rahat hissetmeyen 32 ETH'si olan herkes için harika bir seçenek
+ - Güveni azaltın ve para çekme anahtarlarınızın velayetini koruyun
+---
+
+## Hizmet olarak staking nedir? {#what-is-staking-as-a-service}
+
+Hizmet olarak staking ("SaaS"), bir doğrulayıcı için kendi 32 ETH'nizi yatırdığınız, ancak düğüm işlemlerini üçüncü taraf bir operatöre devrettiğiniz bir staking hizmetleri kategorisini temsil eder. Bu süreç genellikle, anahtar oluşturma ve yatırma dahil olmak üzere ilk kurulum boyunca yönlendirilmeyi ve ardından imzalama anahtarlarınızı operatöre yüklemeyi içerir. Bu, hizmetin genellikle aylık bir ücret karşılığında doğrulayıcınızı sizin adınıza çalıştırmasını sağlar.
+
+## Neden bir hizmet ile hisseleme? {#why-stake-with-a-service}
+
+Ethereum protokolü doğal olarak pay devrini desteklemez, bu nedenle bu hizmetler bu talebi karşılamak için oluşturulmuştur. Stake edilecek 32 ETH'niz varsa, ancak donanımla uğraşmaktan rahatsızlık duyuyorsanız, SaaS hizmetleri, yerel blok ödülleri kazanırken zor kısmı devretmenize izin verir.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## Ne dikkate alınmalı {#what-to-consider}
+
+ETH'nizi kilitlemenize yardımcı olacak SaaS sağlayıcılarının sayısı artmaktadır, anca her birinin kendine ait fayda ve riskleri bulunur. Tüm SaaS seçenekleri evde hisseleme ile karşılaştırıldığında ek güven varsayımları gerektirir. Saas seçenekleri açık veya denetlenebilir olmayan Ethereum istemcilerini saran ek kodlara sahip olabilir. SaaS ayrıca ağ merkeziyetsizliği üzerinde zararlı bir etkiye de sahiptir. Kuruluma göre, doğrulayıcınızı kontrol edemeyebilirsiniz - operatör sizin ETH'nizi kullanarak aldatıcı biçimde davranabilir.
+
+Nitelik göstergeleri, listelenen bir SaaS sağlayıcısının sahip olabileceği dikkate değer güçlü veya zayıf yönleri belirtmek için aşağıda kullanılmaktadır. Bu bölümü, stake etme yolculuğunuza yardımcı olacak bir hizmet seçerken bu nitelikleri nasıl tanımladığımıza dair bir referans olarak kullanın.
+
+
+
+## Staking servis sağlayıcılarını keşfedin {#saas-providers}
+
+Aşağıda bazı mevcut SaaS sağlayıcıları bulunmaktadır. Bu hizmetlerde size rehberlik etmesi için yukarıdaki göstergeleri kullanın
+
+
+
+### SaaS sağlayıcıları
+
+
+
+Ağın güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için [istemci çeşitliliğini](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) desteklemenin önemini lütfen unutmayın. Çoğunluk istemcisi kullanımının sınırlandığına dair kanıtları olan hizmetler, "yürütüm istemcisi çeşitliliği" ve "fikir birliği istemcisi çeşitliliği" ile gösterilir.
+
+### Anahtar Üreticileri
+
+
+
+Kaçırdığımız bir hizmet sağlayıcı olarak hisseleme için bir öneriniz mi var? Uygun olup olmadığını görmek ve incelemeye göndermek için [ürün listeleme politikamıza](/contributing/adding-staking-products/) göz atın.
+
+## Sıkça sorulan sorular {#faq}
+
+
+Düzenlemeler sağlayıcıdan sağlayıcıya farklılık gösterecektir, ancak genellikle ihtiyacınız olan tüm imzalama anahtarlarını (32 ETH başına bir tane olmak üzere) ayarlamanız ve bunları sizin adınıza doğrulamalarına izin vermek için sağlayıcınıza yüklemeniz konusunda size rehberlik edilecektir. İmza anahtarları tek başına paranızı çekme, transfer etme veya harcama imkanı vermez. Ancak, uygun şekilde yapılmadığı takdirde çevrimdışı cezalara veya kesintilere neden olabilecek konsensusa doğru oy kullanma yeteneği sağlarlar.
+
+
+
+Evet. Tüm hesaplar BLS imzalama ve BLS para çekme anahtarlarından oluşur. Doğrulayıcının zincirin durumunu tasdik etmesi, eşitleme kurullarına katılması ve bloklar önermesi için imzalama anahtarlarına, bir doğrulayıcı müşterisi tarafından kolayca erişilebilir olmalıdır. Bunların bir şekilde internete bağlı olması gerekir ve bu nedenle doğal olarak "kısayol" tuşları olarak kabul edilirler. Bu, doğrulayıcınızın onaylayabilmesi için bir gerekliliktir ve bu nedenle, para transfer etmek veya çekmek için kullanılan anahtarlar güvenlik nedeniyle ayrılmıştır.
+
+BLS para çekme anahtarları, hangi yürütme katmanı hesabının hisseleme ödüllerinin ve çıkış yapılan fonların gitmesi gerektiğini gösteren tek seferlik bir mesajı imzalamak için kullanılır. Bu mesaj bir kere yayınlandıktan sonra BLS para çekme anahtarlarına ihtiyaç duyulmaz. Bunun yerine, çekilen fonların kontrolü kalıcı bir şekilde verdiğiniz adrese devredilir. Bu kendi soğuk depolamanız tarafından güvenli kılınan bir para çekme adresi ayarlayarak, başkası sizin doğrulayıcı imzalama anahtarlarınızı kontrol etse bile doğrulayıcı fonlarınızın riskini minimize eder.
+
+Çekim bilgilerini güncellemek çekme işlemini aktif hale getirmek için gerekli bir adımdır\*. Bu süreç sizin anımsatıcı güvenlik kelimenizi kullanarak para çekme anahtarlarını oluşturmayı kapsar.
+
+Bu güvenlik kelimesini güvenli biçimde yedeklediğinizden emin olun, yoksa zamanı geldiğinde para çekme anahtarlarınızı oluşturamazsınız.
+
+\*İlk yatırımında para çekme adresi vermiş olan kilitleyicilerin bunu ayarlamasına gerek yoktur. Doğrulayıcınızı nasıl hazırlayacağınızla ilgili destek almak için SaaS sağlayıcınıza danışın.
+
+
+
+Hisseleme çekimleri Nisan 2023'teki Shanghai/Capella yükseltmesinde uygulanmıştır. Paydaşların (eğer ilk yatırımda verilmediyse) bir para çekme adresi vermesi gerekir ve ödül ödemeleri periyodik olarak birkaç günde bir otomatik olarak dağıtılmaya başlayacaktır.
+
+Doğrulayıcılar ayrıca bir doğrulayıcı olarak tamamen çıkabilir, bu da kalan ETH bakiyelerinin çekim için kilidini kaldıracaktır. Bir yürütme çekim adresi sağlamış ve çıkış sürecini tamamlamış adresler sıradaki doğrulayıcı süpürmesinde para çekme adresine tüm bakiyelerini alacaklardır.
+
+Hisseleme para çekme işlemleri hakkında daha fazlası
+
+
+
+Bir SaaS sağlayıcısı kullanarak, düğümünüzün çalışmasını başka birine emanet ediyorsunuz. Bu, sizin kontrolünüzde olmayan düşük düğüm performansı riskiyle birlikte gelir. Doğrulayıcınızın kesintiye uğraması durumunda, doğrulayıcı bakiyeniz cezalandırılacak ve doğrulayıcı havuzundan zorla kaldırılacaktır.
+
+Kesinti/çıkış sürecinin tamamlanmasından sonra, bu fonlar doğrulayıcıya atanmış olan para çekme adresine transfer edilecektir. Bu, aktif hale getirilmek için bir para çekme adresinin sağlanmasını gerektirir. Bu ilk yatırımda sağlanabilir. Eğer sağlanmadıysa, doğrulayıcı para çekme anahtarları çekim adresini belirten bir mesajı imzalamak için kullanılmalıdır. Eğer herhangi bir para çekme adresi sağlanmadıysa, sağlanana kadar fonlar kilitli kalacaktır.
+
+Herhangi bir garanti veya sigorta seçeneği hakkında daha fazla detay için ya da nasıl para çekme adresi sağlanacağıyla ilgili yönergeler için bireysel SaaS sağlayıcınızla iletişime geçin. Doğrulayıcı kurulumunuzun tam kontrolünün sizde olmasını tercih ediyorsanız, ETH'nizi tek başına nasıl stake edeceğiniz hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum Hisseleme Dizini](https://www.staking.directory/) - _Eridian ve Spacesider_
+- [Staking hizmetlerini değerlendirmek](https://www.attestant.io/posts/evaluating-staking-services/) - _Jim McDonald 2020_
diff --git a/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/solo/index.md b/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/solo/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..ff8f886d293
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/solo/index.md
@@ -0,0 +1,204 @@
+---
+title: ETH'nizi bireysel olarak hisseleyin
+description: ETH'nizi solo stake etmeye nasıl başlayacağınıza dair genel bir bakış
+lang: tr
+template: staking
+emoji: ":money_with_wings:"
+image: /images/staking/leslie-solo.png
+alt: Gergedan Leslie bilgisayar çipinin üstünde.
+sidebarDepth: 2
+summaryPoints:
+ - Doğrulayıcınızın düzgün çalışmasını ve çevrimiçi olmasını sağlamak için doğrudan protokolden maksimum ödülleri alın
+ - Ev donanımını çalıştırın ve Ethereum ağının güvenliğine ve merkezsizleştirilmesine kişisel olarak katkıda bulunun
+ - Güveni ortadan kaldırın ve fonlarınızın anahtarlarının kontrolünü asla bırakmayın
+---
+
+## Bireysel hisseleme nedir? {#what-is-solo-staking}
+
+Solo stake etme, internete bağlı [bir Ethereum düğümü çalıştırma](/run-a-node/) ve bir [doğrulayıcıyı](#faq) etkinleştirmek için 32 ETH yatırma işlemidir, size doğrudan ağ konsensüsüne katılma yeteneği verir.
+
+** Bireysel hisseleme Ethereum ağının merkeziyetsizliğini arttırır ** ve Ethereum'un sansüre ve saldırılara karşı dayanıklılığını arttırır. Diğer hisseleme yöntemleri ağa aynı şekillerde yardım etmeyebilir. Solo hisseleme, Ethereum'un güvenliğini sağlamak için en iyi seçenektir.
+
+Bir Ethereum düğümü, hem bir yürütüm katmanı (YK) istemcisinden hem de bir konsensus katmanı (MK) istemcisinden oluşur. Bu istemciler, işlemleri ve blokları doğrulamak, zincirin doğru başını doğrulamak, tasdikleri toplamak ve blok önermek için geçerli bir imza anahtarı seti ile birlikte çalışan yazılımlardır.
+
+Bu istemcileri çalıştırmak için gereken donanımı çalıştırmaktan tek başına pay sahipleri sorumludur. Evden çalıştırdığınız bunun için özel bir makine kullanmanız şiddetle tavsiye edilir – bu, ağın sağlığı için son derece faydalıdır.
+
+Solo staker, doğrulayıcısının düzgün şekilde çalışmasını ve çevrimiçi olmasını sağladığı için doğrudan protokolden ödüller alır.
+
+## Neden solo stake? {#why-stake-solo}
+
+Solo hisseleme daha fazla sorumluluk gerektirmesine rağmen fonlarınız ve hisseleme kurulumunuz üzerinde maksimum kontrol sağlar.
+
+
+
+
+
+
+
+## Solo staking yapmadan önce dikkate alınması gerekenler {#considerations-before-staking-solo}
+
+Solo staking'in herkes için erişilebilir ve risksiz olmasını dilesek de, bu gerçek değil. ETH'nizi solo stake etmeyi seçmeden önce akılda tutulması gereken bazı pratik ve ciddi hususlar vardır.
+
+
+
+Kendi düğümünüzü çalıştırırken, seçtiğiniz yazılımı nasıl kullanacağınızı öğrenmek için biraz zaman harcamalısınız. Bu, ilgili belgeleri okumayı ve bu geliştirme ekiplerinin iletişim kanallarına uyum sağlamayı içerir.
+
+Çalıştırdığınız yazılım ve hisse kanıtının nasıl çalıştığı hakkında ne kadar çok şey anlarsanız, bir staker olarak daha az risk almış olacaksınız ve bir düğüm operatörü olarak yol boyunca ortaya çıkabilecek sorunları çözmek de o kadar kolay olacaktır.
+
+
+
+Düğüm kurulumu, bilgisayarlarla çalışırken makul bir rahatlık düzeyi gerektirir, ancak yeni araçlar bunu zamanla daha da kolay hale getirir. Komut satırı arabiriminin anlaşılması yararlıdır, ancak artık kesinlikle gerekli değildir.
+
+Ayrıca, çok temel donanım kurulumu ve önerilen minimum özelliklerin biraz anlaşılmasını gerektirir.
+
+
+
+Tıpkı özel anahtarların Ethereum adresinizi koruduğu gibi, doğrulayıcınız için özel olarak anahtarlar oluşturmanız gerekecektir. Güvenlik kelimelerinizi ve özel anahtarınızı nasıl güvenli tutacağınızı anlamalısınız
+
+
+
+Donanım bazen başarısız oluyor, ağ bağlantıları hata veriyor ve istemci yazılımının zaman zaman yükseltilmesi gerekiyor. Düğüm bakımı kaçınılmazdır ve zaman zaman ilgilenmenizi gerektirir. Beklenen ağ yükseltmelerinden veya diğer kritik müşteri yükseltmelerinden haberdar olduğunuzdan emin olmak isteyeceksiniz.
+
+
+
+Ödülleriniz, doğrulayıcınızın çevrimiçi olduğu ve doğru şekilde tasdik ettiği süre ile orantılıdır. Kapalı kalma süresi, aynı anda kaç doğrulayıcının çevrimdışı olduğuyla orantılı olarak cezalara neden olur, ancak slashing ile sonuçlanmaz. Bant genişliği de önemlidir, çünkü zamanında alınmayan onaylar için ödüller azalır. Gereksinimler değişiklik gösterecektir, ancak minimum 10 Mb/sn yukarı ve aşağı önerilir.
+
+
+
+Çevrimdışı olmanın verdiği hareketsizlik cezalarından farklı olarak, kesme, kötü niyetli suçlar için ayrılmış çok daha ciddi bir cezadır. Anahtarlarınız aynı anda yalnızca bir makineye yüklenmiş bir azınlık istemcisi çalıştırarak cezalandırılma riskiniz en aza indirilir. Özetle, bütün stakerlar kesilme risklerini göze almak zorundadır.
+
+Kesme ve doğrulayıcı döngüsü hakkında daha fazlası
+
+
+
+
+
+## Nasıl Çalışır {#how-it-works}
+
+
+
+Aktif olduğu durumda ETH ödülleri kazanırsınız. Bu ödüller periyodik olarak para çekme adresinize yatırılır.
+
+İstenirse, çevrimiçi olma gereksinimini ortadan kaldıran ve diğer ödülleri durduran bir doğrulayıcı olarak çıkabilirsiniz. Sonrasında kalan bakiyeniz kurulum esnasında belirlediğiniz para çekme adresine aktarılacaktır.
+
+[Hisseleme para çekme işlemleri hakkında daha fazlası](/staking/withdrawals/)
+
+## Hisseleme Başlama Noktası başlangıç rehberi {#get-started-on-the-staking-launchpad}
+
+Staking Launchpad, stake yapmanıza yardımcı olacak açık kaynaklı bir uygulamadır. İstemcilerinizi seçme, anahtarlarınızı oluşturma ve ETH'nizi stake depozito sözleşmesine yatırma konusunda size rehberlik edecektir. Doğrulayıcınızı güvenli bir şekilde kurmak ve her şeyi kapsadığınızdan emin olmak için bir kontrol listesi sağlanmıştır.
+
+
+
+## Düğüm ve istemci kurulum araçlarıyla ilgili olarak nelere dikkat edilmelidir {#node-tool-considerations}
+
+ETH'nizi tek başınıza stake etmenize yardımcı olacak, giderek artan sayıda araç ve hizmet var, ancak bunların her biri farklı riskler ve faydalar içeriyor.
+
+Nitelik göstergeleri, listelenen bir stake etme aracının sahip olabileceği dikkate değer güçlü veya zayıf yönleri belirtmek için aşağıda kullanılmaktadır. Stake yolculuğunuza yardımcı olacak araçları seçerken bu özellikleri nasıl tanımladığımıza dair bu bölümü referans olarak kullanın.
+
+
+
+## Düğüm ve istemci kurulum araçlarını keşfedin {#node-and-client-tools}
+
+Kurulumunuzda size yardımcı olacak çeşitli seçenekler mevcuttur. Aşağıdaki araçlarda size rehberlik etmesi için yukarıdaki göstergeleri kullanın.
+
+
+
+### Düğüm araçları
+
+
+
+Ağın güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için bir [azınlık istemcisi](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) seçmenin önemini lütfen unutmayın. Azınlık istemcisini kurmanıza olanak tanıyan araçlar, "çoklu istemci" olarak anılır.
+
+### Anahtar Üreticileri
+
+Bu araçlar, anahtar oluşturmaya yardımcı olmak için [hisseleme Mevduat CLI'sına](https://github.com/ethereum/staking-deposit-cli/) alternatif olarak kullanılabilir.
+
+
+
+Kaçırdığımız bir hisseleme aracı için öneriniz mi var mı? Uygun olup olmadığını görmek ve incelemeye göndermek için [ürün listeleme politikamıza](/contributing/adding-staking-products/) göz atın.
+
+## Solo staking kılavuzlarını keşfet {#staking-guides}
+
+
+
+## Sıkça sorulan sorular {#faq}
+
+Bunlar, hisseleme hakkında bilmeye değer en yaygın sorulardan birkaçıdır.
+
+
+
+Doğrulayıcı, Ethereum üzerinde yaşayan sanal bir varlıktır ve Ethereum protokolünün mutabakatına katılır. Doğrulayıcılar bir denge, ortak anahtar ve diğer özelliklerle temsil edilir. Bir doğrulayıcı istemcisi, özel anahtarını tutup kullanarak doğrulayıcı adına hareket eden yazılımdır. Tek bir doğrulayıcı istemcisi, birçok doğrulayıcıyı kontrol ederek birçok anahtar çiftini tutabilir.
+
+
+
+
+Doğrulayıcı ile ilişkili her bir anahtar çiftinin etkinleştirilmesi için tam olarak 32 ETH gerekir. Tek bir anahtar setine daha fazla ETH yatırılması ödül potansiyelini artırmaz çünkü her doğrulayıcı 32 ETH'lik etkili bakiye ile sınırlandırılmıştır. Bu, stake işleminin her biri kendi anahtar ve dengesine sahip 32 ETH artışıyla yapıldığı anlamına gelir.
+
+Tek bir doğrulayıcı için 32 ETH'den fazla para yatırmayın. Ödüllerinizi artırmayacaktır. Eğer doğrulayıcı için bir para çekme adresi ayarlanmışsa, bir sonraki doğrulayıcı taraması sırasında 32 ETH'in üzerindeki fonlar otomatik olarak bu adrese yatırılacaktır.
+
+Solo staking sizin için çok zorlu görünüyorsa, bir servis sağlayıcı kullanmayı düşünün veya 32 ETH'den daha azıyla çalışıyorsanız, stake havuzlarına göz atın.
+
+
+
+Ağ düzgün bir şekilde sonlandırılırken çevrimdışı duruma geçmek, kesintiye neden OLMAZ. Doğrulayıcınız belirli bir dönem için (her biri 6,4 dakika uzunluğunda) kanıtlamak için müsait değilse küçük hareketsizlik cezaları uygulanır, ancak bu kesmeden çok farklıdır. Bu cezalar, doğrulayıcının onay vermesi durumunda kazanacağınız ödülden biraz daha azdır ve kayıplar tekrar çevrimiçi durumda yaklaşık olarak eşit bir süre ile geri kazanılabilir.
+
+Hareketsizlik cezalarının aynı anda kaç doğrulayıcının çevrimdışı olduğuyla orantılı olduğunu unutmayın. Ağın büyük bir bölümünün aynı anda çevrimdışı olduğu durumlarda, bu doğrulayıcıların her biri için verilen cezalar, tek bir doğrulayıcının kullanılamadığı duruma göre daha fazla olacaktır.
+
+Aşırı durumlarda, doğrulayıcıların üçte birinden fazlasının çevrimdışı olmasının bir sonucu olarak ağ sonlandırmayı durdurursa, bu kullanıcılar, çevrimdışı doğrulayıcı hesaplarından üstel bir ETH tahliyesi olan kuadratik hareketsizlik sızıntısı olarak bilinen sorunla karşılaşacaklardır. Bu, ağın etkin olmayan doğrulayıcıların ETH'sini bakiyeleri 16 ETH'ye ulaşana kadar yakarak sonunda kendi kendini iyileştirmesini sağlar; bu noktada doğrulayıcı havuzundan otomatik olarak çıkarılırlar. Kalan çevrimiçi doğrulayıcılar, sonunda tekrar ağın 2/3'ünden fazlasını oluşturacak ve zinciri bir kez daha sonlandırmak için gereken süper çoğunluğu karşılayacaktır.
+
+
+
+Kısacası, bu hiçbir zaman tam olarak garanti edilemez, ancak iyi niyetle hareket ederseniz, bir azınlık istemcisi çalıştırırsanız ve imzalama anahtarlarınızı bir seferde yalnızca bir makinede tutarsanız, kesilme riski neredeyse sıfırdır.
+
+Bir doğrulayıcının ağdan ayrılmasına ve çıkarılmasına neden olabilecek yalnızca birkaç belirli yol vardır. Yazma sırasında, meydana gelen kesikler, yalnızca imzalama anahtarlarının aynı anda iki ayrı makinede depolandığı yedekli donanım kurulumlarının bir ürünüydü. Bu yanlışlıkla anahtarlarınızdan çifte oy almanıza neden olabilir, bu da bölünebilir bir suçtur.
+
+Süper çoğunluklu bir istemciyi çalıştırmak (ağın 2/3'ünden fazlası tarafından kullanılan herhangi bir istemci), bu istemcide zincir çatalıyla sonuçlanan bir hata olması durumunda olası kesinti riskini de taşır. Bu, sonlandırılan hatalı bir çatala neden olabilir. Amaçlanan zincire geri dönmek için, kesinleşmiş bir bloğu geri almaya çalışarak bir çevre oyu göndermeniz gerekir. Bu aynı zamanda cezalandırılabilinir bir suçtur ve bunun yerine bir azınlık istemcisi çalıştırılarak basitçe önlenebilir.
+
+Bir azınlık istemcisindeki eşdeğer hatalar hiçbir zaman kesinleşmeyecek ve dolayısıyla hiçbir zaman bir çevre oylamasıyla sonuçlanmayacak ve yalnızca kesik yeme değil hareketsizlik cezalarıyla sonuçlanacaktır.
+
+
+
+
+
+Her biri farklı ekipler tarafından çeşitli programlama dilleri kullanılarak geliştirildiğinden, bireysel istemciler performans ve kullanıcı arabirimi açısından biraz farklılık gösterebilir. Bununla birlikte, hiçbiri "en iyi" değildir Tüm üretim müşterileri, blok zinciri ile senkronize etmek ve etkileşim kurmak için hepsi aynı temel işlevleri gerçekleştiren mükemmel yazılım parçalarıdır.
+
+Tüm üretim istemcileri aynı temel işlevi sağladığından, aslında bir azınlık istemcisi seçmeniz çok önemlidir; bu, şu anda, ağdaki doğrulayıcıların çoğunluğu tarafından KULLANILMAYAN herhangi bir istemci anlamına gelir. Bu kulağa mantıksız gelebilir, ancak çoğunluk veya üstün çoğunluk istemcisi çalıştırmak, o istemcide bir hata olması durumunda, sizi artan bir kesinti riskine sokar. Bir azınlık istemcisini çalıştırmak bu riskleri büyük ölçüde sınırlar.
+
+İstemci çeşitliliğinin neden kritik olduğu hakkında daha fazla bilgi edinin
+
+
+
+Sanal özel sunucu (VPS) ev donanımının yerine kullanılabilse de, doğrulayıcı istemcinizin fiziksel erişimi ve konumu önemlidir. Amazon Web Services veya Digital Ocean gibi merkezi bulut çözümleri, ağı merkezileştirme pahasına donanım edinme ve çalıştırma zorunluluğunu ortadan kaldırıyor.
+
+Tek bir merkezi bulut depolama çözümü üzerinde çalışan doğrulayıcı istemci sayısı arttıkça, bu kullanıcılar için daha tehlikeli hale gelir. Bu sağlayıcıları bir saldırı, düzenleyici talepler veya yalnızca güç/internet kesintileri nedeniyle çevrimdışına alan herhangi bir olay, bu sunucuya güvenen her doğrulayıcı istemcinin aynı anda çevrimdışı olmasına neden olur.
+
+Çevrimdışı cezalar, aynı anda kaç kişinin çevrimdışı olduğuyla orantılıdır. Bir VPS kullanmak, çevrimdışı cezaların daha şiddetli olması riskini büyük ölçüde artırır ve kesintinin yeterince büyük olması durumunda ikinci dereceden sızıntı veya kesinti riskinizi artırır. Kendi riskinizi ve ağ riskini en aza indirmek için, kullanıcıların kendi donanımlarını edinmeleri ve çalıştırmaları şiddetle tavsiye edilir.
+
+
+
+
+İşaret Zincirinden tüm para çekme işlemleri, para çekme bilgilerinin belirlenmiş olmasını gerektirir.
+
+Yeni paydaşlar bunu anahtar üretim ve yatırma zamanında belirler. Henüz bu bilgileri belirlememiş mevcut paydaşlar kendi anahtarlarını güncelleyerek bu işlevi destekleyebilir.
+
+Çekim bilgileri ayarlandığında, ödül ödemeleri (başlangıçtaki 32 adedin üstünde toplananlar) periyodik olarak para çekme adresine otomatik dağıtılacaktır.
+
+Tüm bakiyenizin kilidini kaldırmak ve tamamını almak için aynı zamanda doğrulayıcınızın çıkış sürecini tamamlamanız da gerekir.
+
+Hisseleme para çekme işlemleri hakkında daha fazlası
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum Hisseleme Dizini](https://www.staking.directory/) - _Eridian ve Spacesider_
+- [Ethereum'un İstemci Çeşitliliği Sorunu](https://hackernoon.com/ethereums-client-diversity-problem) - _@emmanuelawosika 2022_
+- [İstemci Çeşitliliğine Yardımcı Olmak](https://www.attestant.io/posts/helping-client-diversity/) - _Jim McDonald 2022_
+- [Ethereum'un konsensüs katmanında müşteri çeşitliliği](https://mirror.xyz/jmcook.eth/S7ONEka_0RgtKTZ3-dakPmAHQNPvuj15nh0YGKPFriA) - _jmcook.eth 2022_
+- [Nasıl Yapılır: Ethereum Doğrulayıcı Donanımı Satın Alımı](https://www.youtube.com/watch?v=C2wwu1IlhDc) - _EthStaker 2022_
+- [Adım Adım: Ethereum 2.0 Testnet'e nasıl katılınır](https://kb.beaconcha.in/guides/tutorial-eth2-multiclient) - _Butta_
+- [Eth2 Slashing Önleme İpuçları](https://medium.com/prysmatic-labs/eth2-slashing-prevention-tips-f6faa5025f50) - _Raul Jordan 2020_
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/withdrawals/index.md b/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/withdrawals/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..660a376111b
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/07) Staking Pages/staking/withdrawals/index.md
@@ -0,0 +1,218 @@
+---
+title: Hisseden ödeme alma
+description: Hisseleme çekimlerinin ne olduğu, nasıl çalıştıkları ve ödüllerini almak içn paydaşların ne yapmaları gerektiğini özetleyen sayfa
+lang: tr
+template: staking
+image: /images/staking/leslie-withdrawal.png
+alt: Hisseleme ödülleri ile gergedan Leslie
+sidebarDepth: 2
+summaryPoints:
+ - Şangay/Capella yükseltmesi Ethereum'da hisseleme içerisindeki para çekme işlemlerini mümkün kıldı
+ - Doğrulayıcı operatörler, etkinleştirmek için para çekme adresi sağlamalıdır
+ - Ödüller birkaç günde bir otomatik olarak dağıtılır
+ - Hisselemeden tamamen çıkan doğrulayıcılar kalan bakiyelerini geri alacaklardır
+---
+
+
+12 Nisan 2023'te gerçekleşen Şangay/Capella yükseltmesiyle birlikte hisseleme çekim işlemleri etkinleştirildi. Şangay/Capella ile ilgili daha fazlası
+
+
+**Hisseleme çekimleri** Ethereum fikir birliği katmanındaki (İşaret Zinciri) bir doğrulayıcı hesabından, beraber işletilebileceği yürütüm katmanına ETH transferlerine karşılık gelir.
+
+32 ETH'den **fazla bakiyenin ödül ödemeleri** her bir doğrulayıcı ile ilişkilendirilmiş para çekme adresine, her kullanıcı tarafından sağlanır sağlanmaz otomatik ve düzenli olarak gönderilir. Kullanıcılar ayrıca tüm doğrulayıcı bakiyesinin kilidini açarak **hisselemeden toptan çıkabilir**.
+
+## Hisseleme ödülleri {#staking-rewards}
+
+Ödül ödemeleri, etkin bakiyeleri maksimum 32 ETH olan aktif doğrulayıcı hesaplar için otomatik olarak işlenir.
+
+Ödüller yoluyla kazanılan 32 ETH'nin üzerindeki herhangi bir bakiye aslında esas paraya hiçbir katkıda bulunmaz veya bu doğrulayıcının ağ üzerindeki ağırlığını artırmaz. Bu nedenle birkaç günde bir ödül ödemesi olarak otomatik olarak çekilir. Bir seferlik para çekme adresi sağlamanın dışında bu ödüller doğrulayıcının başka bir işlem yapmasını gerektirmez. Tüm bunlar fikir birliği katmanında başlatılır, bu sayede herhangi bir adımda gaz (işlem ücreti) gerekmez.
+
+### Buraya nasıl geldik? {#how-did-we-get-here}
+
+Ethereum bir zamanlar olduğu gibi yoğun enerji tüketen madencilik yerine geçtiğimiz birkaç yıl boyunca geçirdiği ağ yükseltmeleri sayesinde ETH'nin kendisi tarafından güvence altına alınan bir ağ haline geldi. Ethereum mütabakatına katılım artık "hisseleme" olarak biliniyor, bu sistemde katılımcılar ağa katılım sağlayabilmek için ellerindeki ETH'yi kitleyip "kilitli" duruma getiriyorlar. Kurallara uyan kullanıcılar ödüllendirilecekken uymayanlar ve hile yapmaya çalışanlar ise cezalandırılabilirler.
+
+Kasım 2020'deki hisseleme yatırım sözleşmesinin piyasaya sürülmesinden bu yana kimi cesur Ethereum öncüleri gönüllü olarak fonlarını ''doğrulayıcıları'', ağ kurallarını takip eden, resmi olarak blokları doğrulama ve önerme hakkına sahip özel hesapları aktif hale getirmek için kilitledi.
+
+Shanghai/Capella yükseltmesinden önce hisselenmiş ETH'lerinizi kullanamaz veya onlara erişemezdiniz. Ancak şimdi, ödüllerinizi seçilmiş bir hesaba otomatik olarak aktarmak ve hisselenmiş ETH'lerinizi istediğiniz zaman çekmek için kaydolabilirsiniz.
+
+### Nasıl hazırlanırım? {#how-do-i-prepare}
+
+
+
+### Önemli bildiriler {#important-notices}
+
+Herhangi bir doğrulayıcı hesabının kendi bakiyesinden ETH çekebilir durumuna erişmesi için bir çekim adresi belirtmesi, gerekli adımdır.
+
+
+ Her bir doğrulayıcı hesabı bir seferde yalnızca bir para çekme adresi atayabilir. Bir adres seçilip fikir birliği katmanına kaydedildiğinde bu, geri alınamaz veya tekrardan değiştirilemez. Kaydetmeden önce sahipliği ve bildirilen adresin doğruluğunu iki defa kontrol edin.
+
+
+Aksini belirtmediğiniz için güvenlik kelimelerinizin çevrimdışı ortamda güvende kaldığı ve herhangi bir yolla ele geçirilemeyeceği varsayıldığından aynı zamanda bakiyelerinize herhangi bir tehdit de bulunmamaktadır. Para çekme kimliği ekleme başarısızlığı, çekim adresi belirtilene kadar ETH'nizi basit bir biçimde doğrulayıcı hesabında kilitli halde bırakacaktır.
+
+## Hisselemeden tamamen çıkış {#exiting-staking-entirely}
+
+Doğrulayıcı hesap bakiyesinin dışına _herhangi bir_ fon gönderilebilmesi için çekim adresi belirtilmesi gerekir.
+
+Hisselemeden tamamen çıkmak ve tüm bakiyelerini çekmek isteyen kullanıcılar, hisselemeden çıkış sürecini başlatacak ''gönüllü çıkış'' mesajını doğrulayıcı anahtarlarıyla birlikte imzalamak ve yayımlamak zorundadır. Bu, doğrulayıcı müşteriniz ile tamamlanır ve mutabakat düğümünüze kaydedilir, bundan ötürü herhangi bir gaz gerektirmez.
+
+Bir doğrulayıcının hisselemeden çıkma süreci, kaç tane diğer doğrulayıcının da aynı zamanda çıktığına bağlı olarak değişken vakit alır. Bir kez tamamlandığında bu hesap artık doğrulayıcı hesap görevlerinden sorumlu olmayacak, ödül kazanma hakkı olmayacak ve ETH'leri daha fazla ''hisselemede'' kalmaycaktır. Bu sürede hesap, tamamen ''para çekilebilir'' olarak işaretlenecektir.
+
+Bir hesap "para çekilebilir" olarak işaretlendikten ve de hesap para çekme bilgilerini sağladıktan sonra kullanıcın beklemekten başka yapması gereken bir şey yoktur. Hesaplar, uygun çıkış fonları için otomatik ve devamlı olarak blok teklif verenleri tarafından süpürülüyor ve hesap bakiyeniz bir sonraki süpürülmedetamamen süprülüyor (tam para çekme olarak da bilinir).
+
+## Hisseleme çekim işlemleri ne zaman aktifleşir? {#when}
+
+Hisseleme çekimleri aktif! Para çekebilme işlevi 12 Nisan 2023'te gerçekleşen Şangay/Capella yükseltmesinin bir kısmı sonucu aktifleştirildi.
+
+Şangay/Capella yükseltmesi, daha önceden hisselenmiş ETH'lerin normal Ethereum hesaplarına geri alınabilmesini sağladı. Bu da likidite hisseleme döngüsünü kapattı; Ethereum'u daha sürdürülebilir, ölçeklenebilir ve de merkeziyetsiz ekosistem oluşturma yolculuğuna bir adım daha yaklaştırdı.
+
+- [Ethereum'un tarihçesi hakkında daha fazla bilgi](/history/)
+- [Ethereum'un yol haritası hakkında daha fazla bilgi](/roadmap/)
+
+## Para çekme ödemeleri nasıl çalışır? {#how-do-withdrawals-work}
+
+Belirli bir doğrulayıcının para çekmek için uygun olup olmadığı, söz konusu doğrulayıcının hesabının durumuna göre belirlenir. Bir hesabın para çekme işleminin başlatılıp başlatılamayacağına karar verebilmek için herhangi bir kullanıcı girdisine ihtiyaç yoktur; tüm süre otomatik bir fikir birliği katmanı üzerinden yürütülür.
+
+### Görsel olarak öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? {#visual-learner}
+
+Finematics tarafından sağlanmış Ethereum hisseleme çekim işlemleri açıklamasına buradan göz atabilirsiniz:
+
+
+
+### Doğrulayıcı "süpürülmesi" {#validator-sweeping}
+
+Doğrulayıcının bir sonraki bloku önerebilmesi için 16 adede kadar uygun para çekme işleminden oluşan bir para çekme kuyruğu oluşturması gerekir. Bu başlangıçta doğrulayıcı indeksinin 0 ile başlayarak, bu hesabın protokolün kuralları gereğince para çekmeye uygun olup olmadığını belirleyerek ve uygunsa kuyruğa ekleyerek yapılır. Aşağıdaki bloku önermek için ayarlanan doğrulayıcı son blokun kaldığı yerden devam edecek ve sonsuza kadar bu sırayla ilerleyecek.
+
+
+Analog bir saat düşünün. Saatteki akrep saate işaret eder, bir yönde ilerler, herhangi bir saati atlamaz ve eninde sonunda son sayıya ulaşıldıktan sonra tekrardan başa sarar.
+Şimdi 1 ile 12 arası yerine, saatin 0 ile N (fikir birliği katmanına şimdiye kadar kayıt olmuş tüm doğrulayıcı hesaplarının sayısı, Ocak 2023 itibariyle 500.000) arasına sahip olduğunu düşünün.
+Saatin akrebi para çekme uygunluğu için kontrol edilmesi gereken sıradaki doğrulayıcıya işaret edecektir. 0 ile başlar ve hiçbir sayıyı atlamadan tüm yol boyunca devam eder. Son doğrulayıcıya ulaşıldığında döngü baştan başlayarak devam eder.
+
+
+#### Para çekme işlemleri için hesabı kontrol etme {#checking-an-account-for-withdrawals}
+
+Bir önerici muhtemel para çekme işlemleri için doğrulayıcıları süpürürken, kontrol edilen her bir doğrulayıcı bir para çekme işlemi gerçekleşip gerçekleşmediğini ve gerçekleşiyorsa ne kadar ETH'nin çekilmesi gerektiğini belirlemek için kısa bir soru serisi ile değerlendirilir.
+
+1. **Bir para çekme adresi sağlandı mı?** Eğer herhangi bir para çekme adresi sağlanmadıysa hesap atlanır ve hiçbir para çekme işlemi başlatılmaz.
+2. **Doğrulayıcı çıktı mı ve para çekilebilir mi?** Eğer doğrulayıcı tamamen çıkmış ve hesabın ''para çekilebilir'' olarak değerlendirildiği döneme ulaşmışsak tam para çekimi işletilir. Bu, kalan tüm bakiyeyi para çekme adresine transfer eder.
+3. **İşlevsel bakiye 32'de azamiye ulaştı mı?** Eğer hesap para çekme kriterlerine ulaşmış, tamamen çıkmamış ve 32'den fazla ödüle sahipse yalnızca 32'nin üzerindeki ödülleri kullanıcıların para çekme adreslerine transfer edecek kısmi bir para çekme işlemi sürdürülür.
+
+Bir doğrulayıcının hayat döngüsü boyunca doğrulayıcı operatörleri tarafından alınan ve bu akımı etkileyen yalnızca iki eylem vardır:
+
+- Herhangi bir para çekme formunu etkinleştirmek için para çekme kimliği sağlayın
+- Tam para çekme sağlayan işlem olan ağdan çıkın
+
+### Gazsız {#gas-free}
+
+Hisseleme çekimlerine bu yaklaşım, belirli miktarda ETH'nin çekilmesi istenen bir işlemin manuel olarak paydaşlar için gerekmesinden kaçınır. Bu, **herhangi bir gaz (işlem ücreti) gerektirmez** ve ayrıca para çekme işlemleri, var olan yürütüm katmanı blok hacmi için yarışmaz.
+
+### Hisseleme ödüllerimi ne sıklıkla alacağım? {#how-soon}
+
+Tek bir blokta en fazla 16 para çekme işlemi gerçekleştirilebilir. Bu hızda, her gün 115.200 doğrulayıcı para çekme işlemi (herhangi bir kayıp yuva olmadığını varsayarsak) işlenebilir. Yukarıda da belirtildiği üzere, para çekmeye uygun olmayan doğrulayıcılar süpürme süresini azaltarak atlanır.
+
+Bu hesaplamayı genişleterek belirli sayıda para çekme işlemi için ne kadar süre gerektiğini tahmin edebiliriz:
+
+
+
+| Para çekme sayısı | Tamamlanma zamanı |
+| :-------------------: | :--------------: |
+| 400.000 | 3,5 gün |
+| 500.000 | 4,3 gün |
+| 600.000 | 5,2 gün |
+| 700.000 | 6,1 gün |
+| 800.000 | 7,0 gün |
+
+
+
+Gördüğünüz üzere bu, ağda daha fazla doğrulayıcı varlığında yavaşlar. Kayıp yuvalarda artış oransal olarak bunu yavaşlatır ancak bu, genellikle olası sonuçların daha yavaş kısmını temsil eder.
+
+## Sıkça sorulan sorular {#faq}
+
+
+Hayır, çünkü para çekme kimlik bilgilerini sağlama süreci tek seferlik bir süreçtir bu yüzden gönderildikten sonra değiştirilemez.
+
+
+
+Bir yürütme katmanı para çekme adresi belirleyerek söz konusu doğrulayıcı için para çekme kimlik bilgileri kalıcı olarak değiştirilmiştir. Bunun anlamı da eski kimlik bilgilerinin artık çalışmayacağı ve yeni kimlik bilgilerinin doğrudan bir yürütme katmanı hesabına yönlendirileceğidir.
+
+Para çekme adresleri ya akıllı sözleşme (kendi kodu ile kontrol edilen) ya da harici sahip olunan hesap (EOA, kendi özel anahtrarıyla kontrol edilen) olabilir. Şu anda bu hesapların doğrulayıcı kimlik bilgilerinde bir değişikliği işaret edecek bir fikir birliği katmanına geri iletme yolu yoktur ve bu işlevin eklenmesi de protokole gereksiz bir karmaşıklık katacaktır.
+
+Belirli bir doğrulayıcı için para çekmeadresini değiştirmeye alternatif olarak, kullanıcılar anahtar döngüsünü yönetebilen, Safe gibi bir akıllı sözleşmeyi para çekme adresi olarak kullanmayı seçebilirler. Fonlarını kendi EOA'larına göre ayarlayan kullanıcılar, tüm hisselenmiş fonlarını çekebilmek için tam bir çıkış gerçekleştirebilir ve ardından yeni kimlik bilgilerini sunarak yeniden hisseleyebilirler.
+
+
+
+
+Eğer bir paydaşlık havuzunun parçasıysanız veya hisseleme token'ları tutuyorsanız, her bir servis farklı çalıştığı için hisseleme çekimlerinin nasıl yapıldığıyla ilgili daha fazla detay için sağlayıcınıza danışın.
+
+Genel olarak kullanıcılar, temelde hisselenmiş ETH'lerini geri almakta veya kullandıkları hisseleme sağlayıcısını değiştirmekte özgürdür. Eğer spesifik bir havuz çok büyük hale geliyorsa fonlar çıkartılabilir, alınabilir ve daha küçük bir sağlayıcı ile yeniden hisselenebilir. Ya da yeterince ETH biriktirdiyseniz evden hisseleyebilirsiniz.
+
+
+
+
+Evet, doğrulayıcınız bir para çekme adresi sağladığı sürece. Bu herhangi bir para çekme işlemini etkinleştirmek için bir defa sağlanmalıdır, sonrasında ödül ödemeleri otomatik olarak birkaç günde bir her doğrulayıcı süpürmesinde çalışacaktır.
+
+
+
+
+Hayır eğer doğrulayıcınız hâlâ ağda aktif ise otomatik olarak tam bir para çekme gerçekleşmeyecektir. Bu, gönüllü çıkışı manuel olarak başlatmayı gerektirir.
+
+Bir doğrulayıcı çıkış sürecini tamamladığında ve hesabın para çekme kredilerinin olduğunu varsayarsak kalan bakiye, sonrasında sıradaki doğrulayıcı süpürmesinde çekilecektir.
+
+
+
+
+Para çekme işlemleri otomatik olarak kilitlemeye katkısı olmayan herhangi bir ETH'yi atmaya yönelik düzenlenmiştir. Bu, çıkış sürecini tamamlamış olan hesaplar için tüm bakiyeleri de kapsar.
+
+Belirli miktarlarda ETH'nin çekilmesini manuel olarak talep etmek mümkün değildir.
+
+
+
+
+Doğrulayıcı operatörlerin Hisseleme Başlama Noktası Para Çekme İşlemleri sayfasını ziyaret etmesi önerilir. Burada doğrulayıcınızı para çekme işlemleri için nasıl hazılayacağınız, olayların zamanlanması ve para çekme işlemlerinin nasıl işlediği hakkında daha fazla ayrıntı bulabilirsiniz.
+
+Sisteminizi ilk olarak bir test ağında denemek için öncelikle Holesky Test Ağı Hisseleme Başlama Noktası'nı ziyaret edin.
+
+
+
+
+Hayır. Bir doğrulayıcı çıktıktan ve tüm bakiyesi çekildikten sonra, bu doğrulayıcıya yatırılan tüm ek fonlar, bir sonraki doğrulayıcı süpürmesi sırasında otomatik olarak para çekme adresine aktarılacaktır. ETH'yi tekrar hisselemek için yeni bir doğrulayıcı aktive olmalıdır.
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Hisseleme Başlama Noktası Para Çekme İşlemleri](https://launchpad.ethereum.org/withdrawals)
+- [EIP-4895: İşlem olarak işaret zinciri para çekme işlemleri](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4895)
+- [Ethereum Kedi Çobanları - Şangay](https://www.ethereumcatherders.com/shanghai_upgrade/index.html)
+- [PEEPanEIP #94: Potuz ve Hsiao-Wei Wang ile Kilitli ETH Çekimi (Test)](https://www.youtube.com/watch?v=G8UstwmGtyE)
+- [PEEPanEIP#68: EIP-4895: Operasyon olarak Alex Stokes ile işaret zincirinde zorla para çekme işlemleri](https://www.youtube.com/watch?v=CcL9RJBljUs)
+- [Doğrulayıcının Geçerli Bakiyesini Anlamak](https://www.attestant.io/posts/understanding-validator-effective-balance/)
diff --git a/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/decentralized-identity/index.md b/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/decentralized-identity/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..e6dd79fa66b
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/decentralized-identity/index.md
@@ -0,0 +1,191 @@
+---
+title: Merkeziyetsiz kimlik
+description: Merkeziyetsiz kimlik nedir ve neden önemlidir?
+lang: tr
+template: use-cases
+emoji: ":id:"
+sidebarDepth: 2
+image: /images/eth-gif-cat.png
+summaryPoint1: Geleneksel kimlik sistemleri, tanımlayıcılarınızın verilmesini, bakımını ve kontrolünü merkezileştirdi.
+summaryPoint2: Merkeziyetsiz kimlik, merkezi üçüncü taraflara olan bağımlılığı ortadan kaldırır.
+summaryPoint3: Kripto sayesinde, kullanıcılar artık kendi tanımlayıcılarını ve onaylarını yayınlama, tutma ve kontrol etme araçlarına bir kez daha sahipler.
+---
+
+Kimlik, bugün hayatınızın neredeyse her yönünün temelini oluşturuyor. Çevrimiçi hizmetleri kullanmak, bir banka hesabı açmak, seçimlerde oy kullanmak, mülk satın almak, istihdam sağlamak - bunların tümü kimliğinizi kanıtlamayı gerektirir.
+
+Bununla birlikte, geleneksel kimlik yönetim sistemleri uzun süredir kimlik tanımlayıcılarınızı ve [tasdiklerinizi](/glossary/#attestation) düzenleyen, tutan ve kontrol eden merkezi aracıları kullanmaktadır. Bu, kimlikle ilgili bilgilerinizi kontrol edemeyeceğiniz veya kişisel olarak tanımlanabilir bilgilere (PII) kimin erişebileceğine ve bu tarafların ne kadar erişime sahip olduğuna karar veremeyeceğiniz anlamına gelir.
+
+Bu sorunları çözmek için Ethereum gibi halka açık blok zincirler üzerine inşa edilmiş merkeziyetsiz kimlik sistemlerimiz var. Merkeziyetsiz kimlik, bireylerin kimlikle ilgili bilgilerini yönetmelerine olanak tanır. Merkeziyetsiz kimlik çözümleriyle, hizmet sağlayıcılar veya hükûmetler gibi merkezi yetkililere güvenmeden tanımlayıcılar oluşturabilir ve tasdiklerinizi _talep edebilir_ ve _tutabilirsiniz._
+
+## Kimlik nedir? {#what-is-identity}
+
+Kimlik, bir bireyin benzersiz özelliklerle tanımlanan benlik duygusu anlamına gelir. Kimlik, bir _birey_, yani ayrı bir insan varlığı anlamına gelir. Kimlik ayrıca bir kuruluş veya otorite gibi diğer insan dışı varlıklara da atıfta bulunabilir.
+
+
+
+## Tanımlayıcılar nedir? {#what-are-identifiers}
+
+Tanımlayıcı, belirli bir kimliğe veya kimliklere işaret etme işlevi gören bir bilgi parçasıdır. Yaygın tanımlayıcılar şunlardır:
+
+- İsim
+- Sosyal güvenlik numarası/vergi numarası
+- Cep telefonu numarası
+- Doğum tarihi ve yeri
+- Dijital kimlik bilgileri, ör. e-posta adresleri, kullanıcı adları, avatarlar
+
+Bu geleneksel tanımlayıcı örnekleri merkezi kuruluşlar tarafından düzenlenir, tutulur ve kontrol edilir. İsminizi değiştirmek için devletinizden veya kullanıcı adınızı değiştirmek için bir sosyal medya platformundan izin almanız gerekir.
+
+## Merkeziyetsiz kimliğin avantajları {#benefits-of-decentralized-identity}
+
+1. Merkeziyetsiz kimlik, tanımlayıcı bilgilerin bireysel kontrolünü arttırır. Merkeziyetsiz tanımlayıcılar ve tasdikler, merkezi otoritelere veya üçüncü taraflara ihtiyaç duymadan doğrulanabilir.
+
+2. Merkeziyetsiz kimlik çözümleri güvene dayalı olmayan, sorunsuz ve kullanıcı kimliğini yönetirken ve doğrularken gizliliğini korumayı sağlar.
+
+3. Merkeziyetsiz kimlik, blok zincir teknolojisinden yararlanır, bu farklı taraflar arasında güven yaratır ve tasdiklerin geçerliliğini kanıtlayan kriptografik garantiler sağlar.
+
+4. Merkeziyetsiz kimlik, kimlik verilerini taşınabilir kılar. Kullanıcılar tasdikleri ve tanımlayıcıları mobil cüzdanlarında depolayıp istedikleri herhangi bir tarafla paylaşabilirler. Merkeziyetsiz tanımlayıcılar ve tasdikler, veren kuruluşların veritabanında kilitli değildir.
+
+5. Merkeziyetsiz kimliklerin, bireylerin bir şeye sahip olduklarını veya o şeyin ne olduğunu açıklamadan bir şey yaptıklarını kanıtlamalarını sağlayacak yeni [sıfır bilgi](/glossary/#zk-proof) teknolojileri ile iyi çalışması beklenir. Bu oylama benzeri uygulamalar için güven ve gizliliği birleştirmenin güçlü bir yolu olabilir.
+
+6. Merkeziyetsiz kimlik, bir insanın bir sistemi kandırmak veya spamlamak için birden fazla insan gibi davrandığını tespit etmeye yarayan [Sybil önleyici](/glossary/#anti-sybil) mekanizmaları mümkün kılar.
+
+## Merkeziyetsiz kimlik kullanım örnekleri {#decentralized-identity-use-cases}
+
+Merkeziyetsiz kimliğin birçok potansiyel kullanım örneği vardır:
+
+### 1. Evrensel girişler {#universal-dapp-logins}
+
+Merkeziyetsiz kimlik, şifre bazlı giriş yöntemlerinin merkeziyetsiz doğrulama ile değiştirilmesine yardımcı olabilir. Hizmet sağlayıcılar, kullanıcılara tasdik verebilir, bu tasdikler bir Ethereum cüzdanında saklanabilir. Bir tasdik örneği, sahibinin çevrimiçi topluluğa erişimini sağlayan bir [NFT](/glossary/#nft) olabilir.
+
+[Ethereum ile Oturum Açma](https://login.xyz/) işlevi, sunucuların kullanıcının Ethereum hesabını onaylamasını ve hesap adreslerinden gerekli tasdiği almasına olanak tanır. Bu, kullanıcıların uzun şifreleri ezberlemek zorunda kalmadan platformlara ve web sitelerine erişebileceği ve kullanıcılar için çevrimiçi deneyimi iyileştirebileceği anlamına gelir.
+
+### 2. KYC kimlik doğrulaması {#kyc-authentication}
+
+Birçok çevrimiçi hizmeti kullanmak, bireylerin ehliyet veya ulusal pasaport gibi tasdik ve kimlik bilgilerini sağlamasını gerektirir. Ancak bu yaklaşım sorunludur çünkü özel kullanıcı bilgilerinin güvenliği ihlal edilebilir ve hizmet sağlayıcılar tasdiğin gerçekliğini doğrulayamaz.
+
+Merkeziyetsiz kimlik, şirketlerin geleneksel [Müşterini Tanı (KYC)](https://en.wikipedia.org/wiki/Know_your_customer) süreçlerini atlamalarına ve Doğrulanabilir Kimlik Bilgileri aracılığıyla kullanıcı kimliklerini doğrulamalarına olanak tanır. Bu, kimlik yönetimi maliyetini düşürür ve sahte dokümanların kullanılmasını önler.
+
+### 3. Oylama ve çevrimiçi topluluklar {#voting-and-online-communities}
+
+Çevrimiçi oylama ve sosyal medya, merkeziyetsiz kimlik için iki yeni uygulamadır. Çevrimiçi oylama düzenleri, özellikle kötü niyetli aktörler oy vermek için sahte kimlikler oluşturursa manipülasyona açıktır. Bireylerden zincir üstünde tasdikler sunmalarını istemek, çevrimiçi oylama süreçlerinin dürüstlüğünü iyileştirebilir.
+
+Merkeziyetsiz kimlik, sahte hesaplardan arınmış çevrimiçi topluluklar oluşturmaya yardımcı olabilir. Örneğin, her kullanıcının bot olasılığını azaltarak Ethereum İsim Hizmeti gibi bir zincir üstünde kimlik sistemi kullanarak kimliğini doğrulaması gerekebilir.
+
+### 4. Sybil'e karşı koruma {#sybil-protection}
+
+[Kuadratik oylama](/glossary/#quadratic-voting) kullanarak hibe veren uygulamalar, [Sybil saldırılarına](/glossary/#sybil-attack) karşı savunmasızdır. Çünkü bir hibenin değeri, daha fazla kişi oy verdiğinde artar ve kullanıcıları, katkılarını birçok kimliğe bölmeye teşvik eder. Merkeziyetsiz kimlikler, her katılımcının gerçekten insan olduğunu kanıtlama yükünü kaldırarak bunu önlemeye yardımcı olur ve bunu genelde özel bilgileri açığa çıkarmaya gerek duymadan yaparlar.
+
+## Tasdik nedir? {#what-are-attestations}
+
+Tasdik, bir kurum tarafından başka bir kurum hakkında bulunulan bir iddiadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşıyorsanız Motorlu Taşıtlar Dairesi (bir kurum) tarafından size verilen sürücü belgesi, sizin (başka bir kurum) yasal olarak araba kullanma iznine sahip olduğunuzu kanıtlar.
+
+Tasdikler tanımlayıcılardan farklıdır. Bir tasdik, belirli bir kimliğe atıfta bulunmak için tanımlayıcılar _içerir_ ve bu kimlikle ilgili bir nitelik hakkında bir iddiada bulunur. Yani, ehliyetiniz tanımlayıcılara (isim, doğum tarihi, adres) sahiptir, ancak aynı zamanda yasal araç kullanma hakkınızla ilgili bir tasdiktir.
+
+### Merkeziyetsiz tanımlayıcılar nelerdir? {#what-are-decentralized-identifiers}
+
+Yasal isminiz, e-posta adresiniz gibi geleneksel tanımlayıcılar, üçüncü taraflara (hükümet veya e-posta servis sağlayıcılar) bağlıdır. Merkeziyetsiz tanımlayıcılar (MT'ler) farklıdır. Bunlar çıkarılmaz, yönetilmez veya merkezi bir kuruluş tarafından kontrol edilmez.
+
+Merkeziyetsiz tanımlayıcılar bireyler tarafından çıkarılır, tutulur ve kontrol edilir. Bir [Ethereum hesabı](/glossary/#account), merkeziyetsiz tanımlayıcıya bir örnek teşkil eder. Kimseden izin almadan veya merkezi bir depolamaya ihtiyaç duymadan istediğiniz kadar hesap oluşturabilirsiniz.
+
+Merkeziyetsiz kimlikler, dağıtık defterlerde ([blokzincirler](/glossary/#blockchain)) ya da [eşler arası ağlarda](/glossary/#peer-to-peer-network) depolanır. Bu MT'leri [küresel olarak eşsiz, yüksek kullanımda bile çözümlenebilir ve kriptografik olarak doğrulanabilir yapar](https://w3c-ccg.github.io/did-primer/). Merkeziyetsiz bir tanımlayıcı; kişiler, kuruluşlar veya devlet kurumları dahil olmak üzere farklı varlıklarla ilişkilendirilebilir.
+
+## Merkeziyetsiz tanımlayıcıları mümkün kılan nedir? {#what-makes-decentralized-identifiers-possible}
+
+### 1. Açık Anahtar Kriptografisi {#public-key-cryptography}
+
+Açık anahtar kriptografisi, bir varlık için birer [açık anahtar](/glossary/#public-key) ve [özel anahtar](/glossary/#private-key) oluşturan bilgi güvenliği önlemidir. Açık anahtar [kriptografisi](/glossary/#cryptography), blokzincir ağlarında kullanıcı kimliklerini ve dijital varlıkların mülkiyetini doğrulamak için kullanılır.
+
+Bazı merkeziyetsiz tanımlayıcıların, (Ethereum hesabı gibi) açık ve özel anahtarları vardır. Açık anahtar hesabın yöneticisini tanımlar, özel anahtarsa bu hesap için mesajları imzalayıp şifrelerini çözebilir. Açık anahtar kriptografisi, varlıkların kimliğini doğrulamak ve sahte kimliklerin kullanımını ve taklit edilmesini önlemek adına gereken kanıtları sağlamak üzere [kriptografik imzalar](https://andersbrownworth.com/blockchain/public-private-keys/) kullanarak tüm iddiaları doğrular.
+
+### 2. Merkeziyetsiz veri depoları {#decentralized-datastores}
+
+Bir blok zincir açık, güvensiz (güvene ihtiyaç duymayan) ve merkeziyetsiz veri deposu olarak hizmet eder. Açık blok zincirlerin varlığı, tanımlayıcıların merkezi kayıtlarda tutulma ihtiyacını ortadan kaldırır.
+
+Eğer bir merkeziyetsiz tanımlayıcının geçeriliğinin kontrol edilmesi gerekirse blok zincirde karşılığı olan açık anahtara bakılabilir. Bu üçüncü tarafların doğrulamalarının gerektiği geleneksel tanımlayıcılardan farklıdır.
+
+## Merkeziyetsiz tanımlayıcılar ve tasdikler merkeziyetsiz kimliği nasıl mümkün kılar? {#how-decentralized-identifiers-and-attestations-enable-decentralized-identity}
+
+Merkeziyetsiz kimlik, kimlikle ilgili bilgilerin kendi kendini kontrol eden, özel ve taşınabilir olması gerektiği, merkeziyetsiz tanımlayıcılar ve onayların birincil yapı taşları olduğu fikridir.
+
+Merkezi olmayan kimlik bağlamında, tasdikler ([Doğrulanabilir Kimlik Bilgileri](https://www.w3.org/TR/vc-data-model/) olarak da bilinir), ihraççı tarafından yapılan kurcalamaya karşı korumalı, kriptografik olarak doğrulanabilir iddialardır. Bir varlığın (ör. bir kuruluş) verdiği her onay veya Doğrulanabilir Kimlik Bilgisi, MT'leriyle ilişkilendirilir.
+
+MT'ler blok zincirde depolandığından herkes, verenin Ethereum'daki MT'sini çapraz kontrol ederek bir tasdikin geçerliliğini doğrulayabilir. Esasen, Ethereum blok zinciri, belirli varlıklarla ilişkili MT'lerin doğrulanmasını sağlayan küresel bir dizin gibi davranır.
+
+Merkeziyetsiz tanımlayıcılar, tasdiklerin kendi kendini kontrol etmesinin ve doğrulanabilir olmasının nedenidir. Düzenleyen artık mevcut olmasa bile, hamil her zaman tasdikin kaynağına ve geçerliliğine dair kanıta sahiptir.
+
+Merkeziyetsiz tanımlayıcılar, merkeziyetsiz kimlik aracılığıyla kişisel bilgilerin gizliliğini korumak için de çok önemlidir. Örneğin, bir kişi bir tasdik belgesi (sürücü belgesi) sunarsa doğrulayan tarafın kanıttaki bilgilerin geçerliliğini kontrol etmesine gerek yoktur. Bunun yerine doğrulayıcı, kanıtın geçerli olup olmadığını belirlemek için yalnızca tasdikin gerçekliğine ve veren kuruluşun kimliğine ilişkin kriptografik garantilere ihtiyaç duyar.
+
+## Merkeziyetsiz kimlikte tasdik türleri {#types-of-attestations-in-decentralized-identity}
+
+Tasdik bilgilerinin Ethereum tabanlı bir kimlik ekosisteminde nasıl depolandığı ve alındığı, geleneksel kimlik yönetiminden farklıdır. Burada, merkeziyetsiz kimlik sistemlerinde tasdiklerin yayınlanması, saklanması ve doğrulanmasına yönelik çeşitli yaklaşımlara genel bir bakış sunulmaktadır:
+
+### Zincir dışındaki tasdikler {#off-chain-attestations}
+
+Tasdikleri zincir üstünde tutmanın endişelerinden biri, bireylerin gizli tutmak isteyeceği bilgiler içerebilmeleridir. Ethereum blok zincirinin açık doğası bu gibi tasdiklerin depolanmasını tercih edilmez hale getirmektedir.
+
+Bu soruna çözüm tasdikleri çıkarıp kullanıcıların zincir dışı dijital cüzdanlarında tutmasıdır. Tasdiklerse çıkaranın zincirde depolanan MT'si ile imzalanacaktır. Bu tasdikler [JSON Web Token'ları](https://en.wikipedia.org/wiki/JSON_Web_Token) olarak kodlanır ve çıkaranın dijital imzasını içerir, bu da zincir dışı iddiaların kolayca doğrulanmasını sağlar.
+
+Burada, zincir dışı tasdikleri açıklamak için varsayımsal bir senaryo verilmiştir:
+
+1. Bir üniversite (çıkaran), bir tasdik (dijital akademik sertifika) oluşturur, anahtarları ile imzalar ve Bob'a (kimlik sahibine) verir.
+
+2. Bob işe başvurur ve akademik niteliklerini işverene kanıtlamak ister ve mobil cüzdanındaki tasdiği paylaşır. Şirket (doğrulayan) tasdiğin geçerliliğini çıkaranın MT'sini (ör. Ethereum'daki açık anahtarını) kontrol ederek doğrulayabilir.
+
+### Kalıcı erişime sahip zincir dışındaki tasdikler {#offchain-attestations-with-persistent-access}
+
+Bu düzenleme kapsamında tasdikler JSON dosyalarına dönüştürülür ve zincir dışında depolanır (ideal olarak IPFS veya Swarm gibi [merkeziyetsiz bulut depolama](/developers/docs/storage/) platformlarında). Ancak JSON dosyasının [karması](/glossary/#hash) zincirde depolanır ve MT'nin zincir üztündeki kaydına bağlanır. Bağlantılı MT, tasdiğin çıkaranı veya alıcısı olabilir.
+
+Bu yaklaşım tasdikleri şifreli ve doğrulanabilir kılarken blok zincir temelli kalıcılığını da sağlar. Ayrıca özel anahtarın sahibi bilginin şifresini açabilidiği için seçici gösterimi de mümkün kılar.
+
+### Zincir üstündeki tasdikler {#onchain-attestations}
+
+Zincir üstündeki tasdikler, Ethereum blokzincirindeki [akıllı sözleşmelerde](/glossary/#smart-contract) tutulur. Akıllı sözleşme (kayıt defteri işlevi görür) tasdiği zincir üstündeki bir kimliğe (açık anahtara) bağlar.
+
+Burada, zincir üstündeki tasdiklerin uygulamada nasıl çalışabileceğine bir örnek verilmiştir:
+
+1. Bir şirket (XYZ Şirketi) hisselerini akıllı sözleşme kullanarak satmayı planlıyor ama sadece sabıka kaydı yaptırmış alıcıların alabilmesini istiyor.
+
+2. XYZ Şirketi Ethereum zinciri üstünde tasik çıkarmak için firmanın sabıka kaydı kontrolleri yapmasını sağlayabilir. Bu tasdik bir kimsenin sabıka kaydı kontrolünden geçtiğini herhangi bir kişisel veri teşhir etmeden onaylar.
+
+3. Akıllı sözleşme satan hisse senetleri, taranan alıcıların kimlikleri için sicil sözleşmesini kontrol edebilir ve akıllı sözleşmenin kimin hisse satın almasına izin verilip verilmediğini belirlemesini mümkün kılar.
+
+### Soulbound token'lar ve kimlik {#soulbound}
+
+[Soulbould jetonlar](https://vitalik.eth.limo/general/2022/01/26/soulbound.html) ([transfer edilemez NFTler](/glossary/#nft)), her cüzdana özgü olan bilgileri toplamak için kullanılabilir. Bu, başarıları (örneğin, belirli bir çevrimiçi kursu bitirme veya bir oyunda bir eşik puanını geçme) veya topluluk katılımını temsil eden tokenleri içerebilen belirli bir Ethereum adresine bağlı benzersiz bir zincir-üstü kimlik oluşturur.
+
+## Merkeziyetsiz kimliği kullanın {#use-decentralized-identity}
+
+Merkeziyetsiz kimlik çözümlerinin temeli olarak Ethereum'u kullanan çok sayıda iddialı proje vardır:
+
+- **[Ethereum İsim Servisi (ENS)](https://ens.domains/)** - _Ethereum cüzdan adresleri, içerik karmaları ve metaveriler için zincir üstünde, makine tarafından okunabilen, merkeziyetsiz isimlendirme sistemi._
+- **[SpruceID](https://www.spruceid.com/)** - _Kullanıcıların üçüncü taraf hizmetlerine güvenmek yerine Ethereum hesapları ve ENS profilleri ile dijital kimliği kontrol etmelerini sağlayan merkeziyetsiz bir kimlik projesi._
+- **[Ethereum Tasdik Hizmeti (EAS)](https://attest.sh/)** - _Her şey hakkında zincir üstünde veya dışında tasdik etmek için merkeziyetsiz bir ledger'dır/protokoldür._
+- **[Proof of Humanity](https://www.proofofhumanity.id)** - _Proof of Humanity (veya PoH) Ethereum üzerine inşa edilmiş bir sosyal kimlik doğrulama sistemidir._
+- **[BrightID](https://www.brightid.org/)** - _Bir sosyal grafiğin oluşturulması ve analizi yoluyla kimlik doğrulamasını yeniden düzenlemeyi amaçlayan merkeziyetsiz, açık kaynaklı bir sosyal kimlik ağı._
+- **[walt.id](https://walt.id)** — _Geliştiricilerin ve kuruluşların kendi kendine egemen kimlik ve NFT'lerden/SBT'lerden yararlanmasına olanak tanıyan açık kaynaklı merkezi olmayan kimlik ve cüzdan altyapısı._
+- **[Veramo](https://veramo.io/)** - _Kendi uygulamalarında kriptografik olarak doğrulanabilir veri kullanmak isteyen kişilerin işini kolaylaştıran bir JavaScript kitaplığı._
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+### Makaleler {#articles}
+
+- [Blockchain Use Cases: Blockchain in Digital Identity](https://consensys.net/blockchain-use-cases/digital-identity/) — _ConsenSys_
+- [What is Ethereum ERC725? Self-Sovereign Identity Management on the Blockchain](https://cryptoslate.com/what-is-erc725-self-sovereign-identity-management-on-the-blockchain/) — _Sam Town_
+- [How Blockchain Could Solve the Problem of Digital Identity](https://time.com/6142810/proof-of-humanity/) — _Andrew R. Chow_
+- [What Is Decentralized Identity And Why Should You Care?](https://web3.hashnode.com/what-is-decentralized-identity) — _Emmanuel Awosika_
+- [Introduction to Decentralized Identity](https://walt.id/white-paper/digital-identity) — _Dominik Beron_
+
+### Videolar {#videos}
+
+- [Decentralized Identity (Bonus Livestream Session)](https://www.youtube.com/watch?v=ySHNB1za_SE&t=539s) — _Andreas Antonopoulos'tan merkezi olmayan kimlik üzerine harika bir açıklayıcı video_
+- [Sign In with Ethereum and Decentralized Identity with Ceramic, IDX, React, and 3ID Connect](https://www.youtube.com/watch?v=t9gWZYJxk7c) — _Nader Dabit tarafından Ethereum cüzdanı kullanarak bir profili oluşturmak, okumak ve güncellemek için bir kimlik yönetim sistemi oluşturmaya yönelik YouTube eğitimi_
+- [BrightID - Decentralized Identity on Ethereum](https://www.youtube.com/watch?v=D3DbMFYGRoM) — _Ethereum için merkeziyetsiz bir kimlik çözümü olan BrightID'yi tartışan Bankless podcast bölümü_
+- [The Off Chain Internet: Decentralized Identity & Verifiable Credentials](https://www.youtube.com/watch?v=EZ_Bb6j87mg) — Evin McMullen tarafından yapılan EthDenver 2022 sunumu
+- [Verifiable Credentials Explained](https://www.youtube.com/watch?v=ce1IdSr-Kig) -Tamino Baumann'ın demosunu içeren açıklayıcı YouTube videosu
+
+### Topluluklar {#communities}
+
+- [ERC-725 Alliance on GitHub](https://github.com/erc725alliance) — _Ethereum blok zincirinde kimlik yönetimi için ERC725 standardının destekçileri_
+- [SpruceID Discord server](https://discord.com/invite/Sf9tSFzrnt) — _Ethereum ile oturum açma üzerinde çalışan meraklılar ve geliştiriciler için topluluk_
+- [Veramo Labs](https://discord.gg/sYBUXpACh4) — _Uygulamalar için doğrulanabilir veriler için bir çerçeve oluşturmaya katkıda bulunan bir geliştiriciler topluluğu_
+- [walt.id](https://discord.com/invite/AW8AgqJthZ) — _Çeşitli sektörlerde merkezi olmayan kimlik kullanım örnekleri üzerinde çalışan geliştiricilerden ve derleyicilerden oluşan bir topluluk_
diff --git a/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/desci/index.md b/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/desci/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..4ca4655191f
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/desci/index.md
@@ -0,0 +1,136 @@
+---
+title: Merkeziyetsiz bilim (DeSci)
+description: Ethereum üzerindeki merkeziyetsiz bilime genel bakış
+lang: tr
+template: use-cases
+emoji: ":microscope:"
+sidebarDepth: 2
+image: /images/future_transparent.png
+alt: ""
+summaryPoint1: Mevcut bilimsel sisteme küresel, açık bir alternatif.
+summaryPoint2: Bilim insanlarının finansman sağlamasına, deneyler yürütmesine, veri paylaşmasına, görüşlerini dağıtmasına ve daha fazlasını yapmalarına olanak tanıyan teknoloji.
+summaryPoint3: Açık bilim hareketine dayanır.
+---
+
+## Merkeziyetsiz bilim (DeSci) nedir? {#what-is-desci}
+
+Merkeziyetsiz bilim (DeSci), [Web3](/glossary/#web3) yığını kullanılarak bilimsel bilginin adil ve eşit şekilde finanse edilmesi, oluşturulması, gözden geçirilmesi, depolanması, yayılması ve bilgiyi üretene atıfta bulunulmasına yönelik kamusal altyapıyı oluşturmayı hedefleyen bir harekettir.
+
+DeSci, bilimsel araştırmalarını açıkça paylaşmaya teşvik edilen bilim insanlarının çalışmalarını kredi almalarına olanak tanıyan ve araştırmaya kolayca erişim sağlayan herkesin katkıda bulunabileceği bir ekosistem oluşturmayı hedefleyen bir harekettir. DeSci, bilimsel bilginin herkes tarafından erişilebilir olması gerektiği ve bilimsel araştırma sürecinin şeffaf olması gerektiği fikrinden yola çıkarak çalışır. Merkeziyetsiz bilim, daha merkeziyetsiz ve dağıtılmış bir bilimsel araştırma modeli yaratmayı amaçlamakta olup, bu sayede sansür ve merkezi otoritelerin kontrolüne daha dirençli hale gelmektedir. Merkeziyetsiz bilim, fonlamanın, bilimsel araçların ve iletişim kanallarının merkeziyetsizleştirilmesiyle yeni ve alışılmadık fikirlerin gelişebileceği bir ortam yaratmayı ummaktadır.
+
+Merkeziyetsiz bilim, ([DAO'lardan](/glossary/#dao) [ikinci dereceden bağışlara](https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2003531), kitlesel fonlamalara ve daha fazlasına) daha çeşitli fon kaynaklarına, daha erişilebilir veri ve yöntemlere olanak tanır ve yeniden üretilebilirliği teşvik eder.
+
+### Juan Benet - DeSci Hareketi
+
+
+
+## Merkeziyetsiz bilimin, bilimi nasıl geliştirdiği {#desci-improves-science}
+
+Bilimdeki temel sorunlara dair eksik olan bir liste ve merkeziyetsiz bilimin bu sorunları ele alarak nasıl yardımcı olabileceği
+
+| **Merkeziyetsiz bilim** | **Geleneksel bilim** |
+| -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Fonların nasıl dağıtılacağı, ikinci dereceden bağışlar veya DAO'lar gibi mekanizmalar kullanılarak **topluluk tarafından belirlenir**. | Küçük, kapalı **merkezi gruplar** fonların dağıtımını kontrol eder. |
+| Dinamik ekiplerde **dünyanın her yerinden** insanlarla iş birliği yaparsınız. | Finansman kuruluşları ve yerel kurumlar, iş birliklerinizi **sınırlar**. |
+| Finansman ile ilgili kararlar, çevrimiçi ve** şeffaf** bir şekilde alınır. Yeni finansman mekanizmaları araştırılmaktadır. | Finansman ile ilgili kararlar, uzun bir geri dönüş süresi ve **sınırlı düzeyde şeffaflık** ile alınır. Birkaç finansman mekanizması mevcuttur. |
+| [Web3](/glossary/#web3) teknolojisi kullanılarak laboratuvar hizmetlerini paylaşmak daha kolay ve şeffaf hale gelmiştir. | Laboratuvar kaynaklarının paylaşımı genellikle **yavaştır ve şeffaf değildir**. |
+| Güven, şeffaflık ve evrensel erişim için Web3 ilkelerini kullanan **yeni yayınlama modelleri** geliştirilebilir. | Sık sık **verimsiz, önyargılı ve sömürücü** olarak bilinen yerleşik yollarla yayın yaparsınız. |
+| **Yaptığınız eş değerlendirmesi çalışmaları karşılığında jeton ve itibar** kazanabilirsiniz. | **Eş değerlendirmesi çalışmalarınız karşılığında ödeme yapılmaz** ve bunlar, kâr amacı güden yayıncılara fayda sağlar. |
+| Oluşturduğunuz **fikri mülkiyetin (IP)** sahibi sizsiniz ve bu mülkiyeti şeffaf koşullarda dağıtırsınız. | Oluşturduğunuz **fikri mülkiyetin (IP) sahibi, kendi kurumunuzdur**. IP'ye erişim şeffaf değildir. |
+| Başarısız çalışmalardan elde edilen veriler de dahil olmak üzere, tüm adımların zincir üstünde olması yoluyla **tüm araştırmaların paylaşılması**. | **Yayın yanlılığı**, araştırmacıların başarılı sonuçlar almış olan deneyleri paylaşmaya daha meyilli oldukları anlamına gelir. |
+
+## Ethereum ve Merkeziyetsiz Bilim {#ethereum-and-desci}
+
+Merkeziyetsiz bir bilim sistemi, güçlü güvenlik, düşük maliyet, düşük işlem ücretleri ve uygulama geliştirme için zengin bir ekosistem gerektirir. Ethereum, merkeziyetsiz bilim teknolojisinin oluşturulabilmesi için gereken her şeyi sağlar.
+
+## Merkeziyetsiz Bilim kullanım senaryoları {#use-cases}
+
+DeSci, geleneksel akademiyi dijital dünyaya taşımak için gereken bilimsel araç setini geliştiriyor. Aşağıda, Web3'ün bilimsel topluluğa sunabileceği kullanım durumlarından bazı örnekler bulunmaktadır.
+
+### Yayımlama {#publishing}
+
+Bilim yayıncılığı, yayın evlerinin yönettiği ve bilim insanları, hakemler ve editörlerin ücretsiz emeğine dayanan, ardından fahiş yayıncılık ücretleri talep eden bir yapıya sahip olmasıyla ünlüdür. Eser ve yayın masraflarını genellikle dolaylı olarak vergilendirme yoluyla ödeyen halk, yayıncıya tekrar ödeme yapmadan aynı esere çoğu kez erişememektedir. Bir bilimsel makaleyi tek başına yayınlamak için gereken toplam ücret genellikle beş hanelidir ($USD); bu durum, bir [kamu malı](/glossary/#public-goods) olarak tüm bilimsel bilgi kavramını baltalarken küçük bir yayıncı grubu için muazzam kârlar sağlamaktadır.
+
+[ArXiv](https://arxiv.org/) gibi baskı öncesi sunucular şeklinde ücretsiz ve açık erişimli platformlar mevcuttur. Bununla birlikte, bu platformlarda kalite kontrol, [sybil önleyici mekanizmaları](/glossary/#anti-sybil) yoktur ve bu platformlar genellikle makale seviyesindeki metrikleri izlemez, yani genellikle geleneksel bir yayıncıya sunulmadan önce yalnızca çalışmaları duyurmak için kullanılır. SciHub ayrıca yayınlanmış makaleleri, (yasal olarak değil) ancak yayıncılar ödemelerini aldıktan ve çalışmayı sıkı telif hakkı mevzuatına sardıktan sonra erişime ücretsiz hale getirir. Bu durum, yerleşik bir meşruiyet mekanizması ve teşvik modeli ile erişilebilir bilim makaleleri ve verileri için kritik bir boşluk bırakmaktadır. Böyle bir sistem oluşturmak için gerekli araçlar Web3'te mevcuttur.
+
+### Tekrarlanabilirlik ve çoğaltılabilirlik {#reproducibility-and-replicability}
+
+Tekrarlanabilirlik ve çoğaltılabilirlik, kaliteli bilimsel keşfin temelleridir.
+
+- Tekrarlanabilir sonuçlar, aynı ekip tarafından aynı metodoloji kullanılarak arka arkaya birden fazla kez elde edilebilir.
+- Aynı deneysel düzeneği kullanan farklı bir grup tarafından tekrarlanabilir sonuçlar elde edilebilir.
+
+Web3'e has yeni araçlar, tekrarlanabilirlik ve çoğaltılabilirliğin keşfin temeli olduğunu garanti edebilir. Kaliteli bilimi, akademinin teknolojik kumaşına işleyebiliriz. Web3; işlenmemiş veriler, hesaplama motoru ve uygulama sonucu gibi her bir analiz bileşeni için [tasdikler](/glossary/#attestation) oluşturma olanağı sunar. Bu bileşenlerin sürdürülebilirliğini sağlamak için güvenilir bir ağ oluşturulduğunda; her ağ katılımcısı, hesaplamayı tekrar tekrar yapıp her bir sonucu onaylayarak sorumluluk alabilir. Mutabakat sistemlerinin güzelliği buradadır.
+
+### Fonlama {#funding}
+
+An itibarıyla bilime kaynak sağlamak için izlenen yol, bireylerin veya bir grup bilim insanının kaynak sağlayan kuruluşa yazılı başvuruda bulunmasıdır. Başvuranların küçük bir bölümüne kaynak sağlamadan önce, güvenilir kişilerden oluşan bir heyet başvuruları puanlar ve sonrasında adaylar mülakata girer. Bu modelin, hibeye başvurma ve alma arasında bazen **yıllarca beklemeye** yol açan darboğazlar yaratmasının yanı sıra, değerlendirme panelinin **önyargılarına, kişisel çıkarlarına ve politikalarına** karşı son derece savunmasız olduğu bilinmektedir.
+
+Çalışmalar, farklı panellere verilen aynı tekliflerin çok farklı sonuçları olduğundan, hibe inceleme panellerinin yüksek kaliteli teklifleri seçmekte yetersiz kaldığını göstermiştir. Finansman nadir hale geldikçe, entelektüel açıdan daha muhafazakar projelere sahip daha kıdemli araştırmacılardan oluşan daha küçük bir havuzda yoğunlaştı. Etki, hiper rekabetçi bir finansman ortamı yaratarak, sapkın teşvikleri sağlamlaştırdı ve yeniliği boğdu.
+
+Web3, DAO'lar ve geniş çapta Web3 tarafından geliştirilen farklı teşvik modellerini deneyerek bu bozuk finansman modelini dağıtma potansiyeline sahiptir. Bilimin finansmanında köklü değişim yapabilecek Web3 araçlarına örnek olarak [geriye dönük kamu malları fonlaması](https://medium.com/ethereum-optimism/retroactive-public-goods-funding-33c9b7d00f0c), [ikinci dereceden finansman](https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2003531), [DAO yönetişimi](https://www.antler.co/blog/daos-and-web3-governance-the-promise-implications-and-challenges-ahead) ve [jetonlaştırılmış teşvik yapıları](https://cdixon.org/2017/05/27/crypto-tokens-a-breakthrough-in-open-network-design) verilebilir.
+
+### Fikri mülkiyet sahipliği ve geliştirme {#ip-ownership}
+
+Fikri mülkiyet (IP), geleneksel bilimde büyük bir sorundur: üniversitelerde sıkışıp kalmaktan veya biyoteknolojilerde kullanılmamaktan, değer biçilmesinin çok zor olmasına kadar. Bununla birlikte dijital varlıkların (bilimsel veriler veya makaleler gibi) mülkiyeti, Web3'ün [eşsiz jetonlar (NFT'ler)](/glossary/#nft) kullanarak son derece iyi yaptığı bir şeydir.
+
+NFT'ler gelecekteki işlem gelirlerini orijinal yaratıcıya aktarabilir. Aynı şekilde şeffaf değer eşleştirme zincirleri ile araştırmacılar, yönetim organları (DAOlar gibi), ve hatta veri toplayan özneler bile ödüllendirilebilir.
+
+[IP-NFT'ler](https://medium.com/molecule-blog/ip-nfts-for-researchers-a-new-biomedical-funding-paradigm-91312d8d92e6), araştırma deneylerinin alınan ve NFT'ye aktarılan verilerin merkeziyetsiz olarak saklanması ve [DeFi](/glossary/#defi) finansallaştırılması (bölümlere ayırmadan, borç verme havuzlarında ve değerlemelere kadar) açısından anahtar bir görev görebilir. Bu durum zincir üstündeki varlıkların, örneğin DAO'ların, doğrudan zincir üstünde araştırma yapmasına olanak sağlar. Örnek olarak [VitaDAO](https://www.vitadao.com/) verilebilir. Başkalarına transfer edilemeyen ["soulbound" jetonların](https://vitalik.eth.limo/general/2022/01/26/soulbound.html) ortaya çıkması da bireylerin deneyimlerini ve Ethereum adreslerine bağlı kimlik bilgilerini kanıtlamalarına olanak sağlayarak DeSci'de önemli bir rol oynayabilir.
+
+### Veri depolama, erişim ve mimari {#data-storage}
+
+Bilimsel veriler, Web3 uygulamaları yardmıyla çok daha işlevsel hale dönüştürülebilir. Ve bu işlenmiş bilimsel veriler sayesinden araştırmalar için daha olumlu sonuçlar sağlanabilir.
+
+Başlangıç noktası, uygun doğrulanabilir kimlik bilgilerine sahip herhangi bir merkezi olmayan kimlik tarafından erişilebilen bir sistem olmalıdır. Bu durum, önemli verilerin güvenilir taraflarca güvenli bir şekilde çoğaltılmasına, tekrara ve sansüre karşı direnç sağlanmasına, sonuçların yeniden üretilmesine ve hatta birden fazla tarafın iş birliği yapmasına ve veri kümesine yeni veriler eklemesine olanak tanır. "Compute-to-data" gibi gizli bilgi işleme yöntemleri bizim için, sadeleştirilmiş veriye alternatif olarak erişimemizi sağlar ve bu veriler için Güvenilir Araştırma Ortamları oluşturur. [NHS kuruluşu, Güvenilir Araştırma Ortamları](https://medium.com/weavechain/whats-in-store-for-the-future-of-healthcare-data-b6398745fbbb) tabiri için veri gizliliği sağladığını ve araştırmacıların ekosistemleri güvenilir şekilde birbirleri arasında bilgi paylaşımı yaparak inşa etmelerine olanak sağladığı için faydalı bir çözüm yöntemi olduğunu belirtti.
+
+Esnek Web3 veri çözümleri yukarıda bahsedilen sorunları çözme konusunda yardımcı olur, ayrıca araştırmacıların ve meraklıların özgürce ve ücretsiz şekilde işlem yapabildiği bir bilim ortamı sağlar. Web3'ün IPFS, Arweave, Filecoin gibi veri çözümleri merkeziyetsizlik için optimize edilmiştir. Örneğin, dClimate meteoroloji istasyonları ve tahmini iklim modelleri de dahil olmak üzere iklim ve hava durumu verilerine evrensel erişim sağlar.
+
+## Dahil olun {#get-involved}
+
+DeSci topluluğuna katılın ve gelişmelerden haberdar olun!
+
+- [DeSci.Global: küresel etkinlikler ve buluşma takvimi](https://desci.global)
+- [Bilim İçin Blok Zincir Telegram Adresi](https://t.me/BlockchainForScience)
+- [Molecule: Araştırma projeleriniz için fon sağlayın ve fon alın](https://www.molecule.xyz/)
+- [VitaDAO: Uzun ömürlü araştırmalar için sponsorlu araştırma anlaşmalı yoluyla fon alın](https://www.vitadao.com/)
+- [ResearchHub: Bilimsel bir sonuç yayınlayın ve taraflarla iletişime geçin](https://www.researchhub.com/)
+- [LabDAO: in-silico proteinini katlayın](https://alphafodl.vercel.app/)
+- [dClimate API: Merkeziyetsiz bir topluluk tarafından toplanmış iklim verilerini sorgulayın](https://api.dclimate.net/)
+- [DeSci Vakfı: DeSci yayınlama aracı oluşturucu](https://descifoundation.org/)
+- [DeSci.Dünyası: Kullanıcıların merkeziyetsiz bilimi görüntülemesi ve etkileşim kurması için tek adres](https://desci.world)
+- [OceanDAO: Veri ile ilgili bilimler için DAO tarafından yönetilen fonlama](https://oceanprotocol.com/)
+- [Opscientia: Açık merkeziyetsiz bilim iş akışları](https://opsci.io/research/)
+- [Bio.xyz: Biyoteknoloji DAO'nuz veya desci projeniz için fon toplayın](https://www.bio.xyz/)
+- [Fleming Protokolü: Ortak çalışmaya dayalı biyomedikal buluşları destekleyen açık kaynak veri ekonomisi](http://flemingprotocol.io/)
+- [Active Inference Institute](https://www.activeinference.org/)
+- [IdealMarkets: Merkeziyetsiz bilimsel güvenilirliği sağlar](https://ideamarket.io/)
+- [DeSci Laboratuvarları](https://www.desci.com/)
+- [ValleyDAO: sentetik biyoloji araştırmaları için finansman ve çeviri desteği sunan açık, global bir topluluk](https://www.valleydao.bio)
+- [Cerebrum DAO: beyin sağlığını geliştirmeye ve nörodejenerasyonu önlemeye yönelik çözümler için kaynak temin eder ve destek sağlar](https://www.cerebrumdao.com/)
+- [CryoDAO: kriyoprezervasyon alanındaki umut vaat eden araştırmaların finansmanı](https://www.cryodao.org)
+
+Listelenecek yeni proje önerilerine açığız - başlamak için lütfen [listeleme politikamızı](/contributing/adding-desci-projects/) gözden geçirin!
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [DeSci Wiki Jocelynn Pearl ve Ultrarare taradından hazırlandı](https://docs.google.com/document/d/1aQC6zn-eXflSmpts0XGE7CawbUEHwnL6o-OFXO52PTc/edit#)
+- [Jocelynn Pearl tarafından a16z geleceği için merkeziyetsiz biyoteknoloji rehberi](https://future.a16z.com/a-guide-to-decentralized-biotech/)
+- [DeSci için durum](https://gitcoin.co/blog/desci-the-case-for-decentralised-science/)
+- [DeSci Rehberi](https://future.com/what-is-decentralized-science-aka-desci/)
+- [Merkeziyetsiz bilim kaynakları](https://www.vincentweisser.com/decentralized-science)
+- [Molekülün Biyofarması IP-NFT'ler - Teknik Bir Açıklama](https://www.molecule.xyz/blog/molecules-biopharma-ip-nfts-a-technical-description)
+- [Bilim İçin Güvensiz Sistemler Geliştirmek, Jon Starr](https://medium.com/@jringo/building-systems-of-trustless-science-1cd2d072f673)
+- [Paul Kohlhass - DeSci: Merkeziyetsiz Bilimin Geleceği (podcast)](https://anchor.fm/andrew-steinwold/episodes/Paul-Kohlhaas---DeSci-The-Future-of-Decentralized-Science---Zima-Red-ep-117-e1h683a)
+- [Merkeziyetsiz Bilim İçin Bir Çıkarım Ontolojisi: Yerleşik Anlamlandırmadan Epistemik Müştereklere](https://zenodo.org/record/6320575)
+- [DeSci: Araştırmanın Geleceği, Samuel Akinosho tarafından yazıldı](https://lucidsamuel.medium.com/desci-the-future-of-research-b76cfc88c8ec)
+- [Bilim Fonlaması (Son söz: DeSci ve yeni kripto ilkeleri) Nadia tarafından](https://nadia.xyz/science-funding)
+- [Merkeziyetsizcilik İlaç Geliştirmeyi Engelliyor](https://medium.com/id-theory/decentralisation-is-disrupting-drug-development-28b5ba5d447f)
+
+### Videolar {#videos}
+
+- [Merkeziyetsiz Bilim nedir?](https://www.youtube.com/watch?v=-DeMklVWNdA)
+- [Vitalik Buterin ve bilim insanı Aubrey de Grey'in uzun yaşam araştırmaları ve kriptonun kesişimi hakkındaki konuşması](https://www.youtube.com/watch?v=x9TSJK1widA)
+- [Bilimsel Yayıncılık Bozuldu. Web3 Düzeltebilir mi?](https://www.youtube.com/watch?v=WkvzYgCvWj8)
+- [Juan Benet - DeSci, Bağımsız Labaratuvarlar ve Büyük Ölçekli Veri Bilimi](https://www.youtube.com/watch?v=zkXM9H90g_E)
+- [Sebastian Brunemeier - DeSci Biyomedikal Araştırmaları ve Girişim Şirketini Nasıl Dönüştürebilir](https://www.youtube.com/watch?v=qB4Tc3FcVbM)
diff --git a/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/refi/index.md b/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/refi/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..7612471277b
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/refi/index.md
@@ -0,0 +1,81 @@
+---
+title: Rejeneratif Finans (ReFi)
+description: ReFi'ye ve mevcut kullanım durumlarına genel bakış.
+lang: tr
+template: use-cases
+emoji: ":recycle:"
+sidebarDepth: 2
+image: /images/future_transparent.png
+alt: ""
+summaryPoint1: Yenileyici ilkeler üzerine inşa edilmiş alternatif bir ekonomik sistem
+summaryPoint2: İklim değişikliği gibi küresel düzeydeki koordinasyon krizlerini çözmek için Ethereum'dan yararlanma girişimi
+summaryPoint3: Doğrulanmış karbon kredileri gibi ekolojik fayda varlıklarını büyük ölçüde ölçeklendirmek için bir araç
+---
+
+## ReFi nedir? {#what-is-refi}
+
+**Rejeneratif finans (ReFi)**, [blokzincirler](/glossary/#blockchain) üzerine inşa edilmiş, çıkarılabilir ya da sömürülebilir yerine rejeneratif ekonomiler oluşturmayı hedefleyen bir araç grubudur. Sonunda, çıkarıcı sistemler mevcut olan kaynakları tüketir ve çökerler; rejeneratif sistemler olmadan eksiktir. ReFi, parasal değer yaratmanın, gezegenimiz ve topluluklarımızdan sürdürülemez şekilde kaynak çıkarılmasından ayrıştırılması gerektiği varsayımı ile işler.
+
+Bunun yerine, ReFi rejeneratif döngüler oluşturarak çevresel, toplumsal veya sosyal sorunları çözmeyi amaçlar. Bu sistemler, aynı anda ekosistemlere ve topluluklara yarar sağlamanın yanı sıra katılımcılar için değer yaratır.
+
+ReFi'nin temellerinden birisi, Capital Institute'tan John Fullerton tarafından öncülük edilen rejeneratif ekonomi konseptidir. Sistemik sağlığın temelini oluşturan ve [birbiriyle bağlantılı sekiz ilke](https://capitalinstitute.org/8-principles-regenerative-economy/) önermiştir:
+
+
+
+ReFi projeleri; bozulmuş ekosistemleri onarmak ve iklim değişikliği ile biyolojik çeşitliliğin kaybı gibi küresel konularda geniş çaplı iş birliğini kolaylaştırmak gibi yenileyici davranışları teşvik etmek için [akıllı sözleşmelerin](/glossary/#smart-contract) ve [merkeziyetsiz finans (DeFi)](/glossary/#defi) uygulamalarının yardımıyla bu ilkeleri hayata geçiriyor.
+
+ReFi aynı zamanda Ethereum'u bilimsel bilgiyi finanse etmek, oluşturmak, gözden geçirmek, kredilendirmek, depolamak ve yaymak için platform olarak kullanan [merkeziyetsiz bilim (DeSci)](/desci/) hareketi ile örtüşür. DeSci araçları ağaç dikmek, okyanustan plastik temizlemek veya bozulmuş bir ekosistemi yenilemek gibi rejeneratif aktiviteleri uygulamak ve gözlemlemek için doğrulanabilir standartlar ve pratikler geliştirme amaçlı kullanışlı olabilir.
+
+
+
+## Karbon Kredilerinin Tokenlaştırılması {#tokenization-of-carbon-credits}
+
+**[Gönüllü karbon piyasası (VCM)](https://climatefocus.com/so-what-voluntary-carbon-market-exactly/)**, mevcut emisyonları azaltarak veya atmosferde yayılan sera gazlarını ortadan kaldırarak karbon emisyonları üzerinde doğrulanmış pozitif etki yaratan projeleri fonlamaya yönelik bir mekanizmadır. Bu projeler doğrulandıktan sonra iklim hareketini destekleyen kişiler veya organizasyonlara satabilecekleri "karbon kredisi" isimli bir varlık elde ederler.
+
+VCM'ye ek olarak, spesifik bir yetki alanında (örneğin, ülke veya bölge) kanunlar veya yönetmelikler aracılığıyla bir karbon fiyatı belirlemeyi hedefleyen ve dağıtılacak izinlerin arzını kontrol eden, devlet destekli birkaç karbon piyasası ("uyum piyasaları") vardır. Uyum piyasaları, kendi yetki alanlarındaki kirleticileri emisyonları azaltmaya teşvik eder, ancak hali hazırda yayılmış sera gazlarını yok etme imkânları yoktur.
+
+VCM, geçmiş on yıllardaki gelişimine rağmen birtakım sorunlarla boğuşmaya devam ediyor:
+
+1. Yüksek oranda parçalanmış likidite
+2. Şeffaf olmayan işlem mekanizmaları
+3. Yüksek ücretler
+4. Çok düşük ticaret hızı
+5. Ölçeklenebilirlik eksikliği
+
+VCM'yi yeni blok zincir temelli **dijital karbon piyasasına (DCM)** dönüştürmek karbon kredilerini doğrulama, işlemde kullanma ve tüketme için mevcut teknolojiyi yükseltme fırsatı olabilir. Blokzincirler herkese açık şekilde doğrulanabilir veriler, geniş bir kullanıcı aralığı ve daha çok likidite sağlar.
+
+ReFi projeleri geleneksel piyasaların sorunlarını hafifletmek için blokzincir teknolojilerinden faydalanır:
+
+- **Likidite az sayıda likidite havuzunda yoğunlaşmıştır** ve herkes tarafından takas edilebilir. Tekil kişiler gibi büyük organizasyonlar da bu havuzları elle alıcı/satıcı arayışı, katılım ücreti veya ön kayıt olmadan kullanabilir.
+- **Tüm işlemler herkese açık blok zincirlerde kayıtlıdır**. Her bir karbon kredisinin takas aktivitesi sebebiyle takip ettiği yolun DCM'de var olduktan sonra sonsuza kadar izi sürülebilir.
+- **İşlem hızı neredeyse anlıktır**. Klasik piyasalar aracılığıyla büyük miktarda karbon kredisini güvenli hale getirmek günler veya haftalar alabilir, ancak DCM ile bu birkaç saniye içerisinde gerçekleştirilebilir.
+- **Takas aktivitesi aracılar olmadan gerçekleşir**, aracılar yüksek ücretler alırlar. Dijital karbon kredileri, geleneksel kredilere kıyasla önemli ölçüde maliyet düşüşünü temsil eder.
+- **DCM ölçeklenebilirdir** ve benzer tekillerin ve uluslararası firmaların isteklerini karşılayabilir.
+
+### DCM'in Ana Bileşenleri {#key-components-dcm}
+
+DCM'nin mevcut görünümünü dört ana bileşen oluşturur:
+
+1. [Verra](https://verra.org/project/vcs-program/registry-system/) ve [Gold Standard](https://www.goldstandard.org/) gibi kayıt defterleri karbon kredisi oluşturan projelerin güvenilir olduğunu doğrular. Ayrıca bunlar, dijital karbon kredilerinin oluşturulduğu ve transfer edildiği veya kullanıldığı (emekli edildiği) veritabanlarını yönetir.
+
+Blokzincirler üzerine inşa edilen ve bu sektördeki yerleşik yapıları değiştirmeye çalışan yeni bir yenilikçi proje dalgası mevcuttur.
+
+2. Karbon köprüler, diğer adıyla tokenlaştırıcılar, geleneksel kayıt defterlerinden DCM'ye karbon kredisi temsil veya transfer etmek için teknoloji sunarlar. Önde gelen örnekleri şunları içerir: [Toucan Protocol](https://toucan.earth/), [C3](https://c3.app/) ve [Moss.Earth](https://moss.earth/).
+3. Entegre servisler son kullanıcılara bir kredinin çevresel faydasını alma ve dünyadaki iklim hareketine desteğini paylaşma için karbon iptali ve/veya kaldırma kredileri sunarlar.
+
+[Klima Infinity](https://www.klimadao.finance/infinity) ve [Senken](https://senken.io/) gibi bazıları, Verra gibi yerleşik standartlar kapsamında üçüncü taraflarca geliştirilen oldukça çeşitli projeler sunarken; [Nori](https://nori.com/) gibi bazıları ise yalnızca kendi karbon kredisi standartları altında geliştirilen, kendilerinin yayınladığı ve kendi özel pazar yerlerinin bulunduğu belirli projeler sunar.
+
+4. Karbon piyasasının tüm tedarik zinciri etkisinin ve verimliliğinin ölçeklendirilmesini kolaylaştıran temeldeki raylar ve altyapı. [KlimaDAO](http://klimadao.finance/) likiditeyi bir kamu malı olarak sunar (herhangi birinin karbon kredilerini şeffaf bir fiyatla alıp satabilmesini sağlar), karbon piyasalarında girdi artışını ve emeklilikleri ödüllerle teşvik eder, alım ve emekliliğin yanında, geniş bir tokenlaştırılmış karbon kredileri yelpazesi ile alakalı veriye erişim için kullanıcı dostu ve beraber çalışabilen araçlar sunar.
+
+## Karbon pazarlarının ötesinde ReFi {#refi-beyond}
+
+Şu anda genel olarak karbon piyasalarına ve özel olarak alan içinde VCM'den DCM'ye dönüşüm konusuna güçlü bir vurgu yapılsa da, "ReFi" terimi sadece karbonla sınırlı değildir. Karbon kredilerinin dışında başka çevresel varlıklar geliştirilebilir ve jetonlaştırılabilir; bu, gelecekteki ekonomik sistemlerin temel katmanları içerisinde diğer olumsuz dışsallıkların da fiyatlandırılabileceği anlamına gelir. Dahası, bu ekonomik modelin rejeneratif yönü diğer alanlara uygulanabilir, tıpkı [Gitcoin](https://gitcoin.co/) gibi ikinci dereceden finansman platformları aracılığıyla kamu mallarının fonlanması gibi. Açık katılım ve kaynakların eşit dağıtımı fikri üzerinde inşa edilmiş organizasyonlar, herkesin açık kaynak yazılım projelerine olduğu gibi eğitimsel, çevresel ve topluluk odaklı projelere para aktarmasını mümkün kılar ve teşvik eder.
+
+Sermayenin yönünü çıkarımcı pratiklerden rejeneratif bir akışa çevirerek sosyal, çevresel veya toplumsal faydalar sağlayan ve geleneksel finansta finansman almayı başaramayan projeler ve şirketler ayağa kalkabilir ve topluma yönelik pozitif dışsallıkları çok daha hızlı ve kolay şekilde oluşturabilir. Bu finansman modeline geçiş yapmak, farklı demografik özelliklere sahip insanların pasif gözlemciler olmaktan çıkıp aktif katılımcılar haline gelebildiği çok daha kapsayıcı ekonomik sistemlerin de kapısını açar. ReFi, insanoğlunun ve gezegenimizdeki tüm canlıların karşılaştığı varoluşsal güçlüklere karşı hareketi koordine etmek için bir mekanizma ve önümüzdeki yüzyıllar için daha kapsayıcı ve sürdürülebilir geleceği sağlayan yeni bir ekonomik paradigmanın temel katmanı olan bir Ethereum vizyonu sunar.
+
+## ReFi hakkında ek okuma
+
+- [Karbon paralarına ve ekonomideki yerine yüksek seviye bir genel bakış](https://www.klimadao.finance/blog/the-vision-of-a-carbon-currency)
+- [Gelecek Bakanlığı, karbon destekli bir para biriminin iklim değişikliği ile savaştaki rolünü gösteren bir roman](https://en.wikipedia.org/wiki/The_Ministry_for_the_Future)
+- [Gönüllü Karbon Pazarlarının Ölçeklendirilmesi Görev Gücü tarafından detaylı bir rapor](https://www.iif.com/Portals/1/Files/TSVCM_Report.pdf)
+- [Kevin Owocki ve Evan Miyazono'nun ReFi hakkındaki CoinMarketCap Sözlük girdisi](https://coinmarketcap.com/alexandria/glossary/regenerative-finance-refi)
diff --git a/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/social-networks/index.md b/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/social-networks/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..c6a660a356d
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/08) Use cases 2/social-networks/index.md
@@ -0,0 +1,106 @@
+---
+title: Merkeziyetsiz sosyal ağlar
+description: Ethereum'daki merkeziyetsiz sosyal ağlara genel bakış
+lang: tr
+template: use-cases
+emoji: ":mega:"
+sidebarDepth: 2
+image: /images/ethereum-learn.png
+summaryPoint1: Sosyal etkileşim, içerik oluşturma ve dağıtım için blok zincir tabanlı platformlar.
+summaryPoint2: Merkeziyetsiz sosyal medya ağları, kullanıcı gizliliğini korur ve veri güvenliğini artırır.
+summaryPoint3: Token'lar ve NFT'ler, içerikten para kazanmanın yeni yollarını oluşturur.
+---
+
+Sosyal ağlar, günlük iletişimlerimizde ve etkileşimlerimizde büyük bir rol oynamaktadır. Bununla birlikte, bu platformların merkezi kontrolü birçok sorun yarattı: veri ihlalleri, sunucu kesintileri, platformdan çıkarma, sansür ve gizlilik ihlalleri, sosyal medyanın sıklıkla verdiği tavizlerden bazılarıdır. Bu sorunlarla mücadele etmek için geliştiriciler, Ethereum üzerinde sosyal ağlar oluşturuyor. Merkeziyetsiz sosyal ağlar, geleneksel sosyal ağ platformlarının birçok sorununu çözebilir ve kullanıcıların genel deneyimini iyileştirebilir.
+
+## Merkeziyetsiz sosyal ağlar nelerdir? {#what-are-decentralized-social-networks}
+
+Merkeziyetsiz sosyal ağlar, kullanıcıların bilgi alışverişinde bulunmalarının yanı sıra izleyicilere içerik yayınlayıp dağıtmalarına da olanak tanıyan [blokzincir tabanlı](/glossary/#blockchain) platformlardır. Bu uygulamalar blok zincir üzerinde çalıştığından, merkeziyetsiz olma kapasitesine sahip olmakla beraber, sansüre ve aşırı kontrole karşı dirençli olma yeteneğine de sahiptir.
+
+Birçok merkeziyetsiz sosyal ağ, Facebook, LinkedIn, Twitter ve Medium gibi yerleşik sosyal medya hizmetlerine alternatif olarak mevcuttur. Ancak blok zincir destekli sosyal ağlar, onları geleneksel sosyal platformların önüne koyan bir dizi özelliğe sahiptir.
+
+
+
+### Merkeziyetsiz sosyal ağlar nasıl çalışır? {#decentralized-social-networks-overview}
+
+Merkeziyetsiz sosyal ağlar, blokzincirde dağıtılan [akıllı sözleşmeler](/glossary/#smart-contract) tarafından desteklenen uygulamalar olan [merkeziyetsiz uygulamaların (dapp'ler)](/dapps/) bir türüdür. Sözleşme kodu, bu uygulamalar için arka uç görevi görür ve iş mantığını tanımlar.
+
+Geleneksel sosyal medya platformları, kullanıcı bilgilerini, program kodunu ve diğer veri türlerini depolamak için veritabanlarını kullanır. Ancak bu durum, tek hata noktaları yaratır ve önemli riskler doğurur. Örneğin, Facebook sunucuları Ekim 2021'de [saatlerce çevrimdışı kalmış](https://www.npr.org/2021/10/05/1043211171/facebook-instagram-whatsapp-outage-business-impact) ve kullanıcıları platformdan mahrum bırakmıştı.
+
+Merkeziyetsiz sosyal ağlar, dünya çapında binlerce düğümden oluşan bir [eşler arası ağ](/glossary/#peer-to-peer-network) üzerinde bulunur. Bazı düğümlerde sorun yaşansa bile ağ kesintisiz olarak çalışacağından uygulamalar arıza ve kesintilere karşı dirençli hale gelecektir.
+
+[InterPlanetary File System (IPFS)](https://ipfs.io/) gibi merkeziyetsiz depolama sistemlerini kullanarak Ethereum üzerine geliştirilen sosyal ağlar, kullanıcı bilgilerini istismara ve kötü niyetli kullanıma karşı koruyabilir. Hiç kimse kişisel bilgilerinizi reklamverenlere satamaz ve bilgisayar korsanları da gizli bilgilerinizi çalamaz.
+
+Birçok blokzincir tabanlı sosyal platform, reklam geliri olmadığında para kazanmayı destekleyecek yerel jetonlara sahiptir. Kullanıcılar, belirli özelliklere erişmek, uygulama içi satın alma işlemlerini tamamlamak veya favori içerik üreticilerine bahşiş vermek için bu jetonları satın alabilir.
+
+## Merkeziyetsiz sosyal ağların faydaları {#benefits}
+
+1. Merkeziyetsiz sosyal ağlar sansüre dayanıklıdır ve herkese açıktır. Bu, **kullanıcıların keyfi olarak yasaklanamayacağı**, platformdan gönderilemeyeceği ve kısıtlanamayacağı anlamına gelir.
+
+2. Merkeziyetsiz sosyal ağlar, **açık kaynak idealleri üzerine kuruludur** ve uygulamaların kaynak kodunu herkesin inceleyebilmesi için açık hale getirir. Blok zinciri tabanlı sosyal ağlar, geleneksel sosyal medyada yaygın olan çetrefilli algoritmaların uygulanmasını ortadan kaldırarak, kullanıcıların ve platform yaratıcılarının çıkarlarını aynı hizaya getirebilir.
+
+3. Merkeziyetsiz sosyal ağlar "aracıyı" ortadan kaldırır. İçerik **üreticileri, içeriklerinin doğrudan sahibidir** ve arada sadece bir akıllı sözleşme olmak kaydıyla takipçileriyle, hayranlarıyla, müşterileriyle ve diğer taraflarla doğrudan etkileşim kurar.
+
+4. Merkeziyetsiz sosyal ağlar, küresel ve eşler arası bir düğümler ağı tarafından desteklenen ve Ethereum ağı üzerinde çalışan merkeziyetsiz uygulamalar olduklarından **sunucu arıza ve kesintilerinden daha az etkilenirler**.
+
+5. Merkeziyetsiz sosyal platformlar, içerik üeticileri için [eşsiz jetonlar (NFT'ler)](/glossary/#nft), uygulama içi kripto ödemeleri ve başka yöntemlerle **gelişmiş bir para kazanma** ortamı sunar.
+
+6. Merkeziyetsiz sosyal ağlar, kullanıcılara **yüksek seviyede gizlilik ve anonimlik** sağlar. Örneğin bir kişi, adı, e-posta adresi vb. gibi kimliğinin belirlenmesini sağlayacak bilgileri (PII) paylaşmak zorunda kalmadan, bir [ENS](/glossary/#ens) profili veya [cüzdan](/glossary/#wallet) kullanarak Ethereum tabanlı bir sosyal ağa giriş yapabilir.
+
+7. Merkeziyetsiz sosyal ağlar, kullanıcı verilerini korumak için çok daha iyi olan merkezi veritabanlarına değil, merkeziyetsiz depolamaya dayanır.
+
+## Ethereum'da merkeziyetsiz sosyal ağlar {#ethereum-social-networks}
+
+Ethereum ağı, jetonlarının popülaritesi ve geniş kullanıcı tabanı sayesinde merkeziyetsiz sosyal medya üreten geliştiriciler için tercih edilen araç haline gelmiştir. İşte Ethereum tabanlı sosyal ağlara bazı örnekler:
+
+### Mirror {#mirror}
+
+[Mirror](https://mirror.xyz/), merkeziyetsiz ve kullanıcıya ait olmayı hedefleyen web3 özellikli bir yazı platformudur. Kullanıcılar, sadece cüzdanlarını bağlayarak Mirror'da ücretsiz olarak okuyabilir ve yazabilir. Kullanıcılar ayrıca yazı toplayabilir ve favori yazarlarına abone olabilirler.
+
+Mirror'da yayınlanan gönderiler, merkeziyetsiz bir depolama platformu olan Arweave'de kalıcı olarak depolanır ve Yazma NFT'leri olarak bilinen, toplanabilir [değiştirilemez token'lar (NFT'ler)](/nft/) olarak basılabilir. NFT yazmak, yazarlar için tamamen ücretsizdir ve koleksiyon, bir Ethereum [L2](/glossary/#layer-2) katmanı üzerinde tutulur; bu da işlemleri ucuz, hızlı ve çevre dostu hale getirir.
+
+### MINDS {#minds}
+
+[MINDS](https://www.minds.com/) en çok kullanılan merkeziyetsiz sosyal ağlardan biridir. Facebook gibi çalışıyor ve şimdiden milyonlarca kullanıcıya ulaştı.
+
+Kullanıcılar, ürün satın almak için için platformun yerel [ERC-20](/glossary/#erc-20) jetonu olan $MIND'i kullanır. Kullanıcılar ayrıca popüler içerikler yayınlayarak ekosisteme katkıda bulunarak ve başkalarını platforma yönlendirerek $MIND token kazanabilirler.
+
+## Merkeziyetsiz sosyal ağları kullanın {#use-decentralized-social-networks}
+
+- **[Status.im](https://status.im/)** - _Status, mesajlarınızı üçüncü taraflardan korumak için açık kaynaklı, eşler arası bir protokol ve uçtan uca şifreleme kullanan güvenli bir mesajlaşma uygulamasıdır._
+- **[Mirror.xyz](https://mirror.xyz/)** - _Mirror, kullanıcıların fikirlerini kitle fonlaması, içerikten para kazanması ve yüksek değerli topluluklar oluşturması için Ethereum üzerine inşa edilmiş, merkeziyetsiz, kullanıcıya ait bir yayın platformudur._
+- **[Lens Protocol](https://lens.xyz/)** - _Lens Protocol, içerik yaratıcıların merkeziyetsiz internetin dijital bahçesinde nereye giderlerse gitsinler içeriklerinin mülkiyetini almalarına yardımcı olan birleştirilebilir ve merkeziyetsiz bir sosyal grafiktir._
+- **[Farcaster](https://farcaster.xyz/)** - _Farcaster yeterince merkeziyetsiz bir sosyal ağdır. Birçok istemciyi destekleyen açık bir protokoldür, tıpkı e-posta gibi._
+
+## Ethereum üzerinde Web2 sosyal ağları {#web2-social-networks-and-ethereum}
+
+Blokzincir teknolojisini sosyal medyaya dahil etmeye çalışanlar sadece [Web3](/glossary/#web3) yerel sosyal platformları değildir. Birçok merkezi platform da Ethereum'u altyapılarına entegre etmeyi planlıyor:
+
+### Reddit {#reddit}
+
+Reddit, kullanıcıların kaliteli içerikler yayınlayarak ve çevrimiçi topluluklara (subreddit'lere) katkıda bulunarak kazanabilecekleri ERC-20 jetonları olan [Topluluk Puanları](https://cointelegraph.com/news/reddit-to-reportedly-tokenize-karma-points-and-onboard-500m-new-users)'nı duyurmuştur. Bu jetonları bir subreddit'te kullanarak özel ayrıcalıklar ve avantajlar elde edebilirsiniz. Bu projede Reddit, Ethereum işlemlerini ölçeklendirmek üzere tasarlanan bir [katman 2](/glossary/#layer-2) ağı olan Arbitrum ile çalışıyor.
+
+Program zaten yayında ve r/Kripto para subreddit ["Moons" adlı Topluluk Puanları sürümünü çalıştırıyor](https://www.reddit.com/r/CryptoCurrency/wiki/moons_wiki). Resmi açıklamaya göre, Moons "alt diziye katkılarından dolayı posterleri, yorumcuları ve moderatörleri ödüllendiriyor." Bu token'lar blok zincirde olduğundan (kullanıcılar bunları cüzdanlarda alır), Reddit'ten bağımsızdırlar ve alınamazlar.
+
+Kullanıcılar, Topluluk Puanlarını özel özelliklerin kilidini açmak için kullanabildikleri gibi, borsalarda itibari parayla da takas edebiliyor. Ayrıca, bir kullanıcının sahip olduğu Topluluk Puanlarının miktarı, topluluk içinde karar verme süreci üzerindeki etkisini de belirliyor.
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+### Makaleler {#articles}
+
+- [Sosyal medyayı merkeziyetsizleştirmek: web3 sosyal yığınına bir rehber](https://www.coinbase.com/blog/decentralizing-social-media-a-guide-to-the-web3-social-stack) - _Coinbase Ventures_
+- [Social Networks Are the Next Big Decentralization Opportunity](https://www.coindesk.com/tech/2021/01/22/social-networks-are-the-next-big-decentralization-opportunity/) — _Ben Goertzel_
+- [Web3 holds the promise of decentralized, community-powered social networks](https://venturebeat.com/2022/02/26/web3-holds-the-promise-of-decentralized-community-powered-social-networks/) — _Sumit Ghosh_
+- [An Overview of the Blockchain Social Media Landscape](https://www.gemini.com/cryptopedia/blockchain-social-media-decentralized-social-media) — _Gemini Cryptopedia_
+- [How Blockchain Can Solve Social Media Privacy](https://www.investopedia.com/news/ethereum-blockchain-social-media-privacy-problem-linkedin-indorse/) — _Prableen Bajpai_
+- [Sosyal Ağlar İçin Yeterli Merkeziyetsizlik](https://www.varunsrinivasan.com/2022/01/11/sufficient-decentralization-for-social-networks) - _Varun Srinivasan_
+
+### Videolar {#videos}
+
+- [Decentralized Social Media Explained](https://www.youtube.com/watch?v=UdT2lpcGvcQ) — _Coinmarketcap_
+- [DeSo Blockchain Wants to Decentralize Social Media](https://www.youtube.com/watch?v=SG2HUiVp0rE) — _Bloomberg Technology_
+- [The Future of Decentralized Social Media w/ Balaji Srinivasan, Vitalik Buterin, Juan Benet](https://www.youtube.com/watch?v=DTxE9KV3YrE) — _ETHGlobal_
+
+### Topluluklar {#communities}
+
+- [r/CryptoCurrency subreddit](https://www.reddit.com/r/CryptoCurrency/)
diff --git a/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/bridges/index.md b/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/bridges/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..45dde452dc4
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/bridges/index.md
@@ -0,0 +1,128 @@
+---
+title: Blokzincir köprülerine giriş
+description: Köprüler, kullanıcıların varlıklarını farklı blok zincirler üstünde taşımalarını sağlar
+lang: tr
+---
+
+# Blokzincir köprüleri {#prerequisites}
+
+_Web3 L1 blok zincirler ve L2 ölçeklendirme çözümlerinin her birinin benzersiz yetenek ve ödünlestirmelerle tasarlandığı bir ekosisteme evrilmiştir. Blokzincir protokollerinin sayısı arttıkça zincirler arasında varlık aktarma talebi de artar. Bu talebi karşılamak için köprülere ihtiyacımız var._
+
+
+
+## Köprüler nedir? {#what-are-bridges}
+
+Blok zincir köprüleri bildiğimiz fiziksel dünyadaki köprüler gibi çalışır. Fiziksel bir köprü nasıl iki ayrı fiziksel konumu bağlıyorsa, bir blok zincir köprüsü de iki blok zincir ekosistemini birbirine bağlar. **Köprüler, bilgi ve varlık transferi yaparak blokzincirler arasında iletişimi kolaylaştırır**.
+
+Bir örneği ele alalım:
+
+Siz Amerika'dasınız ve Avrupa'ya bir yolculuk planlıyorsunuz. Amerikan dolarınız var, ancak harcamak için avroya ihtiyaç duyuyorsunuz. Amerikan dolarınızı avroya çevirmek için küçük bir ücret karşılığında döviz değişimi işinize yarar.
+
+Ancak, farklı bir [blokzincir](/glossary/#blockchain)i kullanmak için benzer bir değiş tokuş yapmak isterseniz ne yaparsınız? Diyelim ki [Arbitrum](https://arbitrum.io/)'da ETH kullanmak üzere Ethereum Ana Ağındaki [ETH](/glossary/#ether)'yi takas etmek istiyorsunuz. EUR için yaptığımız döviz değişimi gibi, ETH'mizi Ethereum'dan Arbitrum'a taşımak için bir mekanizmaya ihtiyacımız var. Köprüler bunun gibi bir işlemi mümkün kılar. Bu durumda Arbitrum, ETH'yi Ana Ağdan Arbitrum'a aktarabilecek [yerel bir köprüye](https://bridge.arbitrum.io/) sahiptir.
+
+## Neden köprülere ihtiyacımız var? {#why-do-we-need-bridges}
+
+Bütün blok zincirlerin kendi sınırları vardır. Ethereum'un ölçeklendirme yapabilmesi ve talebe ayak uydurabilmesi için [toplamalara](/glossary/#rollups) ihtiyaç duyulmuştur. Alternatif olarak, Solana ve Avalanche gibi L1'ler daha yüksek iş hacmi için merkeziyetsizleşme maliyeti karşılığında farklı şekilde tasarlanmışlardır.
+
+Buna karşın tüm blokzincirler izole edilmiş çevrelerde geliştirilir, farklı kuralları ve [mutabakat](/glossary/#consensus) mekanizmaları vardır. Bu onların yerel olarak iletişim kuramayacakları ve token'ların rahatlıkla blok zincirler arasında hareket edemeyecekleri anlamına gelir.
+
+Köprüler blok zincirleri birbirine bağlamak, aralarında bilgi ve token'ların iletimini sağlamak için vardır.
+
+**Köprüler şunlara olanak sağlar**:
+
+- bilgi ve varlıkların zincirler arası transferi.
+- [Merkeziyetsiz uygulamalar](/glossary/#dapp), çeşitli blokzincirlerin güçlü yanlarına erişebilir ve böylece kapasitelerini geliştirebilir (protokoller artık yenilik için daha fazla tasarım alanına sahip olduğu için).
+- kullanıcıların yeni platformlara erişmelerini ve farklı zincirlerin faydalarını kullanmalarını.
+- farklı blok zincir ekosistemlerinden geliştiricilerin iş birliği yapmasını ve kullanıcılar için yeni platformlar inşa etmelerini sağlar.
+
+[Token'lar 2. Katman'a nasıl köprülenir?](/guides/how-to-use-a-bridge/)
+
+
+
+## Köprülerin kullanım alanları {#bridge-use-cases}
+
+Aşağıda bir köprüyü nerede kullanabileceğinizle ilgili bazı senaryolar verilmiştir:
+
+### İşlem ücretlerini azaltma {#transaction-fees}
+
+Diyelim ki Ethereum Ana Ağı'nda ETH'niz var ama farklı merkeziyetsiz uygulamalar için daha ucuz işlem ücreti istiyorsunuz. Ana Ağdaki ETH'nizi Ethereum L2 toplamasına köprüleyerek daha düşük işlem ücretinin tadını çıkarabilirsiniz.
+
+### Diğer blok zincirlerdeki merkeziyetsiz uygulamalar {#dapps-other-chains}
+
+Ethereum Ana Ağı'nda Aave'yi kullanarak USDT borç veriyorsanız ama Polygon'da Aave'yi kullanarak USDT borç vermenin faiz oranı daha yüksekse.
+
+### Diğer blok zincir ekosistemlerini keşfetme {#explore-ecosystems}
+
+Ethereum Ana Ağı'nda ETH'niz varsa ve diğer bir L1'i keşfedip yerel merkeziyetsiz uygulamalarını denemek istiyorsanız. Ethereum Ana Ağı'ndaki ETH'inizi diğer L1'e iletmek için bir köprü kullanabilirsiniz.
+
+### Yerel kripto varlıklarına sahip olma {#own-native}
+
+Diyelim ki yerel zincirde Bitcoin'e (BTC) sahip olmak istiyorsunuz ama sadece Ethereum Ana Ağı'nda varlıklarınız var. Ethereum'da BTC sahibi olmak için Wrapped Bitcoin (WBTC) satın alabilirsiniz. Ancak WBTC bir Ethereum ağına özgü bir [ERC-20](/glossary/#erc-20) jetonudur. Bu da Bitcoin blokzincirindeki orijinal varlık değil, Bitcoin'in Ethereum versiyonu olduğu anlamına gelir. Yerel BTC'ye sahip olmak için varlıklarınızı Ethereum'dan Bitcoin'e bir köprü aracılığı ile aktarmanız gerekir. Bu WBTC'nizi köprüleyecek ve yerel BTC'ye dönüştürecektir. Alternatif olarak, BTC'ye sahip olabilir ve onu Ethereum [DeFi](/glossary/#defi) protokollerinde kullanmak isteyebilirsiniz. Bu da tersi yönünde, BTC'yi WBTC'ye köprülemeyi gerektirir. Bu şekide Ethereum'da bir varlık olarak kullanılabilir.
+
+
+ Ayrıca yukarıdaki her şeyi bir merkezi borsa aracılığıyla da yapabilirsiniz. Ancak varlıklarınız hali hazırda borsada değilse, birden çok adım gerektirecektir ve köprü kullanmanız daha iyi olacaktır.
+
+
+
+
+## Köprü Türleri {#types-of-bridge}
+
+Köprülerin çeşitli tasarım türü ve karmaşıklıkları vardır. Genel olarak köprüler iki kategoriye ayrılır: güvenilir ve güvenilir olmayan köprüler.
+
+| Güvenilir Köprüler | Güvenilir Olmayan Köprüler |
+| -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Güvenilir köprüler, operasyonları için merkezi bir varlığa veya sisteme bağlıdır. | Güvenilir olmayan köprüler akıllı sözleşmeler ve algoritmalar kullanarak çalışır. |
+| Fonların muhafazası ve köprünün güvenliğine ilişkin güven varsayımları vardır. Kullanıcılar çoğunlukla köprü operatörünün itibarına güvenmektedir. | Güvenilir değildirler, yani köprünün güvenliği altta yatan blok zincirin güvenliği ile aynıdır. |
+| Kullanıcıların kripto varlıklarının kontrolünü bırakmaları gerekir. | Güvene dayalı olmayan köprüler, [akıllı sözleşmeler](/glossary/#smart-contract) aracılığıyla kullanıcıların kendi fonlarının kontrolüne sahip olmasına olanak tanır. |
+
+Kısaca, güvenilir köprüler güven varsayımlarına sahipken, güvenilir olmayan köprüler güven minimize edilmiştir ve temel etki alanlarının ötesinde yeni güven varsayımları yapmazlar. Bu terimler şu şekilde tanımlanabilir:
+
+- **Güvenilir Olmayan**: Temel etki alanlarına eş değer güvenliğe sahip olması. [Arjun Bhuptani tarafından bu makalede](https://medium.com/connext/the-interoperability-trilemma-657c2cf69f17) açıklandığı gibi.
+- **Güven varsayımları:** Sisteme harici doğrulayıcılar ekleyerek temel etki alanlarının güvenliğinden uzaklaşmak, böylece onu kripto-ekonomik olarak daha az güvenli hale getirmek.
+
+İki yaklaşım arasındaki temel farkları daha iyi anlamak için bir örnek verelim:
+
+Havaalanı güvenlik kontrol noktasında olduğunuzu düşünün. İki tür kontrol noktası vardır:
+
+1. Manuel Kontrol Noktaları - biniş kartınızı vermeden önce biletinizin ve kimliğinizin tüm ayrıntılarını manuel olarak inceleyen görevliler tarafından işletilir.
+2. Self Check-In - uçuş bilgilerinizi girdiğiniz ve her şey tamamsa biniş kartınızı aldığınız bir makine tarafından işletilir.
+
+Manuel kontrol noktası, işlemleri için üçüncü bir tarafa yani yetkililere bağlı olduğundan güvenilir bir modele benzerlik gösterir. Yetkililerin doğru kararlar alacağına ve özel bilgilerinizi doğru şekilde kullanacağına güveniyorsunuz.
+
+Self check-in, operatörün rolünü ortadan kaldırdığı ve teknolojiyi kullandığı için güvenli olmayan bir modele benzer. Kullanıcılar verilerinin kontrolünü her zaman ellerinde tutarlar ve özel bilgileri konusunda üçüncü bir tarafa güvenmek zorunda kalmazlar.
+
+Pek çok köprüleme çözümü, bu iki uç arasında değişen derecelerde güvensizlik içeren modeller benimsemektedir.
+
+
+
+## Köprüleri kullanmanın riskleri {#bridge-risk}
+
+Köprüler geliştirmenin ilk aşamalarındalar. Büyük olasılıkla hâlâ optimal bir köprü tasarımı keşfedilmedi. Her türlü köprü ile etkileşim risk taşır:
+
+- **Akıllı Sözleşme Riski —** programlamada bir hata riski kullanıcının varlıklarının kaybolmasına neden olabilir.
+- **Teknoloji Riski —** Yazılım arızası, hatalı programlama, insan hatası, spam ve art niyetli saldırılar kullanıcı işlemlerini aksatabilir
+
+Ayrıca, güvenilir köprüler güven varsayımları eklediğinden, aşağıdaki gibi ek riskler taşır:
+
+- **Sansür Riski -** köprü operatörleri teorik olarak kullanıcıların varlıklarını aktarmasını ve köprüyü kullanmalarını durdurabilir
+- **Emanet Riski -** köprü operatörleri kullanıcıların varlıklarını çalmak için anlaşabilir
+
+Kullanıcının varlıkları:
+
+- akıllı sözleşmede hata varsa
+- kullanıcı hata yaparsa
+- altında yatak blockchain hacklenirse
+- köprü operatörlerinin güvenilir bir köprüde kötü niyetli olması
+- köprü hacklenirse risk altındadır
+
+[Yakın zamanda Solana'nın Wormhole köprüsüne yapılan bir saldırıda 120 bin wETH (325 Milyon Dolar) çalındı.](https://rekt.news/wormhole-rekt/). [En büyük blok zincir hacklerinin](https://rekt.news/leaderboard/) çoğunda köprüler kullanıldı.
+
+Köprüler, Ethereum L2'lere kullanıcıları alımda ve hatta diğer ekosistemleri keşfetmek isteyen kullanıcılar için çok önemlidir. Ancak köprüler ile etkileşimde olabilecek riskler göz önüne alındığında, kullanıcılar köprülerin ödünleşmelerini anlamalıdır. Bunlar [zincirler arası güvenlik için bazı stratejilerdir](https://blog.debridge.finance/10-strategies-for-cross-chain-security-8ed5f5879946).
+
+
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [EIP-5164: Zincirler Arası Yürütme](https://ethereum-magicians.org/t/eip-5164-cross-chain-execution/9658) _18 Haziran 2022 - Brendan Asselstine_
+- [L2Bridge Risk Çerçevesi](https://gov.l2beat.com/t/l2bridge-risk-framework/31) _5 Temmuz 2022 - Bartek Kiepuszewski_
+- ["Neden gelecek zincirlerarası değil de çoklu zincir olacak."](https://old.reddit.com/r/ethereum/comments/rwojtk/ama_we_are_the_efs_research_team_pt_7_07_january/hrngyk8/) _8 Ocak 2022 - Vitalik Buterin_
diff --git a/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/energy-consumption/index.md b/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/energy-consumption/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..b26a2965e81
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/energy-consumption/index.md
@@ -0,0 +1,82 @@
+---
+title: Ethereum Enerji Tüketimi
+description: Ethereum'un enerji tüketimini anlamak için ihtiyacınız olan temel bilgiler.
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum'un enerji tüketimi {#proof-of-stake-energy}
+
+Ethereum çevre dostu bir blok zincirdir. Ethereum'un [hisse ispatı mekanizması](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos), [ağın güvenliğini sağlamak için](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow) enerji yerine ETH kullanır. Tüm Ethereum ağının, yılda tükettiği enerji yaklaşık olarak [~0.0026 TWh](https://carbon-ratings.com/eth-report-2022)'dir.
+
+Ethereum için enerji tüketim tahmini [CCRI (Crypto Carbon Ratings Institute)](https://carbon-ratings.com) çalışmasından geliyor. Ethereum Ağı'nın karbon ayak izi ve elektrik harcamaları hakkında aşağı yukarı tahminlerde bulundular. ([rapora bakabilirsiniz](https://carbon-ratings.com/eth-report-2022)). Farklı düğümlerin elektrik harcamalarını çeşitli biligisayar donanım ve yazılım yapılandırmalarıyla test ettiler. Ağın yıllık tahmin edilen elektrik tüketimi olan **2.601 MWh** (0.0026 TWh) bölgeye özel karbon yoğunluğu faktörleri uygulandığında yıllık **870 tonluk CO2e** karbon emisyonuna denk gelmektedir. Bu değer düğümler ağa girdikçe ve çıktıkça değişir - bunun takibini [Cambridge Blok Zincir Ağ Sürdürülebilirlik Endeksinden](https://ccaf.io/cbnsi/ethereum) yuvarlanan 7 günlük ortalama tahmini kullanarak yapabilirsiniz (tahminleri için biraz farklı bir metot kullandıklarını aklınızda tutun - detaylar sitede mevcuttur).
+
+Ethereum'un enerji tüketimini bir bağlama oturtmak için, diğer ürünler ve endüstriler için yıllık yapılan tahminleri karşılaştırabiliriz. Bu, bize Ethereum için tahminin düşük ya da yüksek olduğunu daha iyi anlamamıza yardım ediyor.
+
+
+
+Yukarıdaki tablo, diğer ürün ve endüstrilere kıyasla Ethereum için tahmini yıllık enerji tüketimini TWh/yıl cinsinden göstermektedir. Sunulan tahminler Temmuz 2023'te herkese açık bilgilerden alınmıştır, kaynak bağlantıları aşağıdaki tabloda mevcuttur.
+
+| | Yıllık enerji tüketimi (TWh) | PoS Ethereum ile karşılaştırma | Kaynak |
+|:----------------------- |:----------------------------:|:------------------------------:|:---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------:|
+| Küresel veri merkezleri | 190 | 73,000x | [kaynak](https://www.iea.org/commentaries/data-centres-and-energy-from-global-headlines-to-local-headaches) |
+| Bitcoin | 149 | 53,000x | [kaynak](https://ccaf.io/cbnsi/cbeci/comparisons) |
+| Altın madenciliği | 131 | 50.000x | [kaynak](https://ccaf.io/cbnsi/cbeci/comparisons) |
+| ABD'de oyun\* | 34 | 13.000x | [kaynak](https://www.researchgate.net/publication/336909520_Toward_Greener_Gaming_Estimating_National_Energy_Use_and_Energy_Efficiency_Potential) |
+| PoW Ethereum | 21 | 8,100x | [kaynak](https://ccaf.io/cbnsi/ethereum/1) |
+| Google | 19 | 7,300x | [kaynak](https://www.gstatic.com/gumdrop/sustainability/google-2022-environmental-report.pdf) |
+| Netflix | 0,457 | 176x | [kaynak](https://assets.ctfassets.net/4cd45et68cgf/7B2bKCqkXDfHLadrjrNWD8/e44583e5b288bdf61e8bf3d7f8562884/2021_US_EN_Netflix_EnvironmentalSocialGovernanceReport-2021_Final.pdf) |
+| PayPal | 0,26 | 100x | [kaynak](https://s202.q4cdn.com/805890769/files/doc_downloads/global-impact/CDP_Climate_Change_PayPal-(1).pdf) |
+| AirBnB | 0,02 | 8x | [kaynak](https://s26.q4cdn.com/656283129/files/doc_downloads/governance_doc_updated/Airbnb-ESG-Factsheet-(Final).pdf) |
+| **PoS Ethereum** | **0,0026** | **1x** | [kaynak](https://carbon-ratings.com/eth-report-2022) |
+
+\*PC'ler, dizüstü bilgisayarlar ve oyun konsolları gibi son kullanıcı cihazlarını içerir.
+
+Enerji tüketimine ilişkin doğru tahminler almak karmaşıktır; özellikle de ölçülen şeyin karmaşık bir tedarik zinciri veya verimliliğini etkileyen dağıtım ayrıntıları olduğu durumlarda. Örneğin, Netflix ve Google'ın enerji tüketimi tahminleri, yalnızca sistemlerini sürdürmek ve içerikleri kullanıcılara ulaştırmak için harcanan enerjiyi içerip içermediğine bağlı olarak değişebilir (_doğrudan harcama_). Ya da içerik üretme, şirket ofislerini işletme, reklam yapma gibi faktörleri içeren harcamaları da içerip içermediğine bağlı olarak değişebilir (_dolaylı harcama_). Dolaylı harcama, aynı zamanda içerik tüketimi için son kullanıcı cihazlarında, örneğin televizyonlar, bilgisayarlar ve mobil cihazlar gibi, enerji tüketimini de içerebilir.
+
+Yukarıdaki tahminler mükemmel karşılaştırmalar değildir. Hesaba katılan dolaylı harcama miktarı kaynağa göre değişir ve nadiren son kullanıcı cihazlarından gelen enerjiyi içerir. Her temel kaynak, neyin ölçüldüğüne dair daha fazla ayrıntı içerir.
+
+Yukarıdaki tablo ve grafik ayrıca Bitcoin ve iş kanıtlı Ethereum ile ilgili karşılaştırmalar içermektedir. Önemli bir nokta şudur ki, proof-of-work ağlarının enerji tüketimi sabit değildir ve gün geçtikçe değişebilir. Tahminler ayrıca kaynaklar arasında geniş bir şekilde değişebilir. Bu konu, tüketilen enerjinin miktarıyla ilgili olmanın ötesinde, aynı zamanda enerjinin kaynakları ve bu bağlamda etik konuları içeren nüanslı bir [tartışmayı](https://www.coindesk.com/business/2020/05/19/the-last-word-on-bitcoins-energy-consumption/) çeker. Enerji tüketimi, çeşitli projelerin farklı enerji kaynaklarını, yenilenebilir enerjinin daha az veya daha fazla oranını içerebileceği için çevresel etkiyle tam olarak örtüşmeyebilir. Örneğin, [Cambridge Bitcoin Electricity Consumption Index](https://ccaf.io/cbnsi/cbeci/comparisons), Bitcoin ağının teorik olarak gaz yakma veya iletim ve dağıtımda kaybolacak olan elektrikle desteklenebileceğini göstermektedir. Ethereum'un sürdürülebiliğe yolu ağın enerjiye aç kısmını yeşil bir alternatifle değiştirmekti.
+
+Birçok endüstri için enerji tüketimi ve karbon emisyonu tahminlerine [Cambridge Blok Zincir Ağ Sürdürülebilirlik Endeksi sitesinden](https://ccaf.io/cbnsi/ethereum) göz atabilirsiniz.
+
+## İşlem başına tahminler {#per-transaction-estimates}
+
+Birçok makale, blok zincirler için "işlem başına" enerji harcamasını öngörüyor. Ancak bu yanıltabilir çünkü bir bloku öne sürmek ve doğrulamak için gereken enerji blokun içindeki işlemlerin sayısından bağımsızdır. İşlem başına enerji harcaması biriminden yola çıkarak, daha az işlemin daha küçük bir enerji harcamasına ve tam tersine daha fazla işlemin daha büyük bir enerji harcamasına neden olacağı düşünülebilir, ancak bu her zaman geçerli değildir. Ayrıca, işlem başına tahminler bir blok zincirin işlem girdisinin nasıl tanımlandığına karşı çok hassasstır ve bu tanımlamanın değişimi ile oynanarak değer olduğundan daha büyük veya küçük gösterilebilir.
+
+Örneğin Ethereum'da işlem geçirgenliği, yalnızca temel katmanın değil, aynı zamanda tüm "[katman 2](/layer-2/)" rollup'ların işlem geçirgenliğinin toplamıdır. Katman 2'ler genelde hesaplamalara katılmazlar, ancak sıralayıcılar tarafından harcanan ek enerji (az) ve onların tamamladığı işlem sayısının (çok) göz önüne alınması işlem başına tahminleri büyük oranda düşürürdü. Bu, platformlar arasında işlem başına enerji tüketimi karşılaştırmalarının yanıltıcı olabileceği nedenlerden biridir.
+
+## Ethereum'un karbon borcu {#carbon-debt}
+
+Ethereum'un enerji tüketimi gayet düşüktür, ancak bu durum hep böyle olmamıştır. Ethereum aslen mevcut hisse ispatı mekanizmasından çok daha büyük bir çevresel maliyeti olan iş ispatını kullanıyordu.
+
+En başından beri, Ethereum hisse ispatı temelli bir fikir birliği mekanizması uygulamayı planlamıştı, ancak bunun güvenlik ve merkeziyetsizlikten taviz verilmeden yapılması yıllarca odaklı biçimde araştırma ve geliştirme gerektirdi. Sonuç olarak, ağı başlatmak için bir iş ispatı mekanizması kullanıldı. İş ispatı madencilerin donanımlarını süreç esnasında enerji tüketerek değer hesaplamak için kullanmasını gerektirir.
+
+
+
+CCRI'nin tahminine göre, The Merge, Ethereum'un yıllık elektrik tüketimini **%99.988'den** fazla azalttı. Aynı şekilde, Ethereum'un karbon ayak izi de yaklaşık **%99.992** (11.016.000 ila 870 ton arası CO2e) düştü. Bunu daha iyi anlatabilmek için, yukarıdaki figürde gösterildiği gibi, emisyonlardaki düşüş tıpkı Eyfel Kulesi'nin yüksekliğinden bir küçük plastik oyuncak figürün boyuna inmek gibiydi. Sonuç olarak, ağın korunmasının çevresel maliyeti büyük oranda düştü. Aynı zamanda, ağın güvenliğinin geliştiği düşünülüyor.
+
+## Çevre dostu uygulama katmanı {#green-applications}
+
+Ethereum'un enerji tüketiminin aşırı düşük olduğu esnada, aynı zamanda önemli, büyüyen ve yüksek oranda aktif bir [**rejeneratif finans (ReFi)**](/refi/) topluluğu Ethereum üzerinde inşa etmekte. ReFi uygulamaları, çevreye fayda sağlayan pozitif dışsallıklara sahip finansal uygulamalar oluşturmak için DeFi bileşenlerini kullanır. ReFi daha geniş bir ["solarpunk"](https://en.wikipedia.org/wiki/Solarpunk) hareketinin Ethereum ile yakın çalışan bir parçasıdır ve teknolojik gelişme ile çevresel koruyuculuğu eşleştirmeyi hedefler. Ethereum'un merkezi olmayan, izinsiz ve şekillendirilebilir doğası, onu ReFi ve solarpunk toplulukları için ideal temel katman yapar.
+
+[Gitcoin](https://gitcoin.co) gibi Web3'ye ait kamu malı fonlama platformları Ethereum'un uygulama katmanı üzerinde çevresel olarak bilinçli inşayı teşvik etmek için iklim rauntları oluştururlar. Bu inisiyatiflerin gelişimi aracılığıyla (ve [DeSci](/desci/) gibi diğerleri) Ethereum, çevresel ve sosyal bir net pozitif teknoloji haline geliyor.
+
+
+ Eğer bu sayfanın daha isabetli olabileceğini düşünüyorsanız, lütfen bir konu veya PR açın. Bu sayfadaki istatistikler herkese açık veriye dayalı tahminlerdir - ethereum.org takımından veya Ethereum Foundation'dan resmi bir açıklama veya sözü temsil etmezler.
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Cambridge Blok Zincir Ağ Sürdürülebilirlik Endeksi](https://ccaf.io/cbnsi/ethereum)
+- [İş ispatı blok zincirleri hakkında Beyaz Saray raporu](https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2022/09/09-2022-Crypto-Assets-and-Climate-Report.pdf)
+- [Ethereum Emisyonları: Baştan Sona Bir Tahmin](https://kylemcdonald.github.io/ethereum-emissions/) - _Kyle McDonald_
+- [Ethereum Enerji Tüketim Endeksi](https://digiconomist.net/ethereum-energy-consumption/) - _Digiconomist_
+- [ETHMerge.com](https://ethmerge.com/) - _[@InsideTheSim](https://twitter.com/InsideTheSim)_
+- [Birleşim - Ethereum Ağının Elektrik Tüketimi ve Karbon Ayak İzi Üzerindeki Sonuçları](https://carbon-ratings.com/eth-report-2022) - _CCRI_
+- [Ethereum'un enerji tüketimi](https://mirror.xyz/jmcook.eth/ODpCLtO4Kq7SCVFbU4He8o8kXs418ZZDTj0lpYlZkR8)
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Ethereum'un vizyonu](/roadmap/vision/)
+- [İşaret Zinciri](/roadmap/beacon-chain)
+- [Birleştirme](/roadmap/merge/)
diff --git a/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/governance/index.md b/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/governance/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..cd8438ff8f0
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/governance/index.md
@@ -0,0 +1,182 @@
+---
+title: Ethereum Yönetişimi
+description: Ethereum ile ilgili kararların nasıl alındığına giriş.
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum yönetişimine giriş {#introduction}
+
+_Hiç kimse Ethereum'un sahibi değilse, Ethereum'a dair geçmişteki ve gelecekteki değişikliklere nasıl karar veriliyor? Ethereum yönetişimi, bu tür kararların alınmasını sağlayan süreci ifade eder._
+
+
+
+## Yönetişim nedir? {#what-is-governance}
+
+Yönetişim, kararların alınmasına izin veren mevcut sistemlerdir. Tipik bir organizasyon yapısında, yönetim ekibi veya yönetim kurulu karar vermede son söze sahip olabilir. Ya da hissedarlar değişikliği yürürlüğe koymak için tekliflere oy verebilirler. Siyasi bir sistemde, seçilmiş yetkililer seçmenlerinin arzularını temsil etmeye çalışan yasalar çıkarabilir.
+
+## Merkeziyetsiz yönetişim {#decentralized-governance}
+
+Ethereum protokolünün sahibi veya protokolü yöneten hiç kimse yoktur, ancak ağın uzun ömürlülüğünü ve refahını en iyi şekilde sağlamak için değişikliklerin uygulanması konusunda kararların alınması gerekir. Herhangi bir sahibin bulunmadığı bu durum, geleneksel kurumsal yönetişimi uyumsuz bir çözüm hâline getirir.
+
+## Ethereum Yönetişimi {#ethereum-governance}
+
+Ethereum yönetişimi, protokol değişikliklerinin yapıldığı süreçtir. Bu sürecin, insanların ve uygulamaların protokolü nasıl kullandığıyla ilgili olmadığını belirtmek önemlidir: Ethereum izinsizdir. Dünyanın herhangi bir yerinden herkes zincir içi etkinliklere katılabilir. Kimin uygulama oluşturup oluşturmayacağı veya işlem gönderip gönderemeyeceği konusunda belirlenmiş bir kural yoktur. Ancak, bu merkeziyetsiz uygulamaların üzerinde çalıştığı çekirdek protokolde değişiklik önermek için bir süreç vardır. Pek çok insan Ethereum'un istikrarına güvendiğinden, Ethereum'daki herhangi bir değişikliğin güvenli olmasını ve topluluk tarafından geniş çapta desteklenmesini sağlamak için sosyal ve teknik süreçler de dahil olmak üzere temel değişiklikler için çok yüksek bir koordinasyon eşiği vardır.
+
+### Zincir içi ve zincir dışı yönetişim {#on-chain-vs-off-chain}
+
+Blok zinciri teknolojisi, zincir içi yönetişim olarak bilinen yeni yönetişim kabiliyetlerine izin verir. Zincir içi yönetişim, önerilen protokol değişikliklerine, genellikle bir yönetişim token'ının sahipleri tarafından bir hissedar oyu ile karar verilmesi ve oylamanın blok zincirinde gerçekleşmesidir. Zincir üstünde yönetişimin bazı biçimlerinde, önerilen protokol değişiklikleri zaten koda yazılıdır ve paydaşlar değişiklikleri bir işlemi imzalayarak onaylarsa otomatik olarak uygulanır.
+
+Zıt yaklaşım olan zincir dışı yönetişim, herhangi bir protokol değişikliği kararının resmi olmayan bir sosyal tartışma süreci yoluyla gerçekleştiği ve onaylanması durumunda kodda uygulanacağı yerdir.
+
+**Ethereum yönetişimi zincir dışında gerçekleşir** ve bu sürece birçok hissedar katılır.
+
+_Protokol düzeyinde Ethereum yönetişimi zincir dışı olsa da, DAO'lar gibi Ethereum'un üzerine inşa edilmiş birçok kullanım alanı zincir içi yönetişim kullanır._
+
+
+ DAO'lar hakkında daha fazla bilgi
+
+
+
+
+## Kimler dahil olur? {#who-is-involved}
+
+[Ethereum topluluğunda](/community/) her biri yönetişim sürecinde rol oynayan çeşitli hissedarlar vardır. Protokolden en uzaktaki hissedarlardan başlayarak ve yakınlaşarak şunları görebiliriz:
+
+- **Ether sahipleri**: Bu kişilerin elinde keyfi miktarda ETH bulunur. [ETH hakkında daha fazla bilgi](/eth/).
+- **Uygulama Kullanıcıları**: Bu kişiler, Ethereum blok zincirindeki uygulamalarla etkileşime girer.
+- **Uygulama/Araç Geliştiricileri**: Bu kişiler Ethereum blok zincirinde çalışan uygulamalar yazarlar (örneğin DeFi, NFT'ler vb.) veya Ethereum ile etkileşime giren araçlar oluştururlar (örneğin cüzdanlar, test paketleri vb.). [Dapp'ler hakkında daha fazla bilgi](/dapps/).
+- **Düğüm Operatörleri**: Bu kişiler, blokları ve işlemleri yayan, karşılaştıkları geçersiz işlemleri veya blokları reddeden düğümleri çalıştırır. [Düğümler hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/nodes-and-clients/).
+- **EIP Yazarları**: Bu kişiler, Ethereum İyileştirme Önerileri (EIP'ler) aracılığıyla Ethereum protokolüne değişiklikler yapmayı teklif ederler. [EIP'ler hakkında daha fazla bilgi](/eips/).
+- **Doğrulayıcılar**: Bu kişiler, Ethereum blok zincirine yeni bloklar ekleyebilen düğümler çalıştırırlar.
+- **Protokol Geliştiricileri** (diğer adıyla "Çekirdek Geliştiriciler" ): Bu kişiler çeşitli Ethereum uygulamalarını (örneğin yürütüm katmanında go-ethereum, Nethermind, Besu, Erigon, Reth veya fikir birliği katmanında Prysm, Lighthouse, Nimbus, Teku, Lodestar) sürdürür. [Ethereum istemcileri hakkında daha fazla bilgi.](/developers/docs/nodes-and-clients/).
+
+_Not: Herhangi bir kişi bu grupların birçoğunun parçası olabilir (örneğin, bir protokol geliştiricisi bir EIP'ye öncülük edebilir, bir işaret zinciri doğrulayıcı çalıştırabilir ve DeFi uygulamalarını kullanabilir). Kavramsal netlik için, aralarında ayrım yapmak en iyisidir._
+
+
+
+## EIP nedir? {#what-is-an-eip}
+
+Ethereum yönetişiminde kullanılan önemli süreçlerden birisi **Ethereum İyileştirme Önerileridir (EIP'ler)**. EIP'ler, Ethereum için potansiyel yeni özellikleri veya süreçleri belirleyen standartlardır. Ethereum topluluğu içindeki herkes bir EIP oluşturabilir. Eğer bir EIP yazmaya veya yönetişim ve/veya bağımsız değerlendirmeye katılım sağlamaya meraklıysanız şuna bakın:
+
+
+ EIP'ler hakkında daha fazla bilgi
+
+
+
+
+## Resmi süreç {#formal-process}
+
+Ethereum protokolünde değişiklik yapmak için resmi süreç aşağıdaki gibidir:
+
+1. **Bir Çekirdek EIP Önerin**: [EIP-1](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1#core-eips) bölümünde açıklandığı gibi, resmi olarak Ethereum'da bir değişiklik önermenin ilk adımı, bunu bir Çekirdek EIP'de detaylandırmaktır. Bu, kabul edildiği takdirde Protokol Geliştiricilerinin uygulayacağı bir EIP için resmi şartname görevi görecektir.
+
+2. **EIP'nizi Protokol Geliştiricilerine sunun**: Topluluk fikirlerini topladığınız bir Çekirdek EIP'ye sahip olduğunuzda, bunu Protokol Geliştiricilerine sunmalısınız. Bunu, bir [AllCoreDevs çağrısında](https://github.com/ethereum/execution-specs/tree/master/network-upgrades#getting-the-considered-for-inclusion-cfi-status) tartışmaya sunarak yapabilirsiniz. [Ethereum Magician's forumunda](https://ethereum-magicians.org/) veya [Ethereum R&D Discord'unda](https://discord.gg/mncqtgVSVw) bazı tartışmalar zaten eşzamansız olarak gerçekleşmiş olabilir.
+
+> Bu aşamanın olası sonuçları şunlardır:
+
+> - Gelecekteki bir ağ yükseltmesi için EIP dikkate alınacaktır
+> - Teknik değişiklikler istenecektir
+> - Öncelikli bir konu değilse veya geliştirme, geliştirme çalışmalarına kıyasla yeterince büyük değilse reddedilebilir
+
+3. **Nihai teklife gelene kadar yineleyin:** İlgili tüm hissedarlardan geri bildirim aldıktan sonra, güvenliğini artırmak veya çeşitli kullanıcıların ihtiyaçlarını daha iyi karşılamak için muhtemelen ilk teklifinizde değişiklikler yapmanız gerekecektir. Gerekli olduğuna inandığınız tüm değişiklikler EIP'nize eklendikten sonra, bunu tekrar Protokol Geliştiricilerine sunmanız gerekecektir. Daha sonra, bu sürecin bir sonraki adımına geçersiniz veya teklifinizi yinelemenizi gerektirecek yeni endişeler ortaya çıkar.
+
+4. **Ağ Yükseltmesine Dahil EIP**: EIP'nin onaylandıktan, test edildikten ve uygulandıktan sonra bir ağ yükseltmesinin parçası olarak planlanır. Ağ yükseltmelerinin yüksek koordinasyon maliyetleri göz önüne alındığında (herkesin aynı anda yükseltme yapması gerekir), EIP'ler genellikle yükseltmelerde birlikte paketlenir.
+
+5. **Ağ Yükseltmesi Etkinleştirildi**: Ağ yükseltmesi etkinleştirildikten sonra EIP, Ethereum ağında kullanıma girecektir. _Not: Ağ yükseltmeleri genellikle Ethereum Mainnet'te etkinleştirilmeden önce test ağlarında etkinleştirilir._
+
+Bu akış, çok basitleştirilmiş olsa da, Ethereum'da bir protokol değişikliğinin etkinleştirilmesi için gereken önemli aşamalara genel bir bakış sunar. Şimdi bu süreçte rol oynayan resmi gayriresmî faktörlere bakalım.
+
+## Gayriresmî süreç {#informal-process}
+
+### Geçmişteki çalışmaları anlamak {#prior-work}
+
+EIP Öncüleri, Ethereum Mainnet'te dağıtım için ciddi olarak düşünülebilecek bir EIP oluşturmadan önce önceki çalışmalara ve tekliflere aşina olmalıdır. Bu şekilde, EIP'nin daha önce reddedilmemiş yeni bir şey sunması umulur. Bunu araştırmak için üç ana yer şunlardır: [EIP deposu](https://github.com/ethereum/EIPs), [Ethereum Magicians](https://ethereum-magicians.org/) ve [ethresear.ch](https://ethresear.ch/).
+
+### Çalışma grupları {#working-groups}
+
+Bir EIP'nin ilk taslağının, düzenleme veya değişiklik yapılmadan Ethereum Mainnet'te uygulanması pek olası değildir. Genel olarak EIP Öncüleri, tekliflerini belirlemek, uygulamak, test etmek, yinelemek ve sonuçlandırmak için Protokol Geliştiricilerinin bir alt kümesiyle birlikte çalışır. Tarihsel olarak, bu çalışma grupları birkaç ay (ve bazen yıllarca!) çalışmayı gerektirmiştir. Benzer şekilde, bu tür değişiklikler için EIP Öncüleri, ilgili Uygulama/Araç Geliştiricilerini son kullanıcı geri bildirimi toplama ve herhangi bir dağıtım riskini azaltma çabalarına erken dahil etmelidir.
+
+### Topluluk mutabakatı {#community-consensus}
+
+Bazı EIP'ler minimum ayrıntılara sahip basit teknik iyileştirmeler olsa da, bazıları daha karmaşıktır ve farklı hissedarları farklı yollarla etkileyecek bazı feragatlarla birlikte gelirler. Bu, bazı EIP'lerin topluluk içinde diğerlerinden daha tartışmalı olduğu anlamına gelir.
+
+Tartışmalı tekliflerin nasıl ele alınacağına dair net bir kural kitabı yok. Bu hiçbir tekil hissedar grubunun bir diğerini kaba kuvvet yoluyla zorlayamayacağı Ethereum'un merkeziyetsiz tasarımının bir sonucudur: Protokol geliştiricileri kod değişiklikleri uygulamamayı seçebilir; düğüm operatörleri en güncel Ethereum istemcisini çalıştırmamayı seçebilir; uygulama takımları ve kullanıcıları zincirde işlem yapmamayı seçebilir. Protokol Geliştiricileri, insanları ağ yükseltmelerini benimsemeye zorlayamayacakları için genellikle tartışmaların topluluğun çoğunluğuna olacak faydadan daha ağır bastığı EIP'leri uygulamaktan kaçınırlar.
+
+EIP Öncülerinin ilgili tüm hissedarlardan geri bildirim talep etmesi beklenir. Tartışmalı bir EIP'nin öncüsüyseniz, EIP'niz hakkında mutabakat oluşturmak için itirazları ele almaya çalışmalısınız. Ethereum topluluğunun büyüklüğü ve çeşitliliği göz önüne alındığında, topluluk fikir birliğini ölçmek için kullanılabilecek tek bir ölçüm (örneğin bir token oyu) yoktur ve EIP Şampiyonlarının tekliflerinin koşullarına uyum sağlaması beklenir.
+
+Ethereum ağının güvenliğinin ötesinde, Ekosistemi diğer hissedarlar için çekici kılan şeyin Ethereum üzerinde kullanımları ve geliştirmeleri olduğu göz önüne alındığında, Protokol Geliştiricileri tarafından Uygulama/Araç Geliştiricilerinin ve Uygulama Kullanıcılarının tarihsel olarak neye değer verdiğine önemli bir ağırlık verilmiştir. Ek olarak, farklı ekipler tarafından yönetilen tüm istemci uygulamalarında EIP'lerin uygulanması gerekir. Bu sürecin bir kısmı genellikle, birden fazla Protokol Geliştirici ekibini belirli bir değişikliğin değerli olduğuna ve son kullanıcılara yardımcı olduğuna veya bir güvenlik sorununu çözdüğüne ikna etmek anlamına gelir.
+
+
+
+## Anlaşmazlıkların ele alınması {#disagreements}
+
+Farklı motivasyon ve inançlara sahip birçok hissedar bulunduğu için sık sık anlaşmazlıklarla karşılaşılabilir.
+
+Genel olarak anlaşmazlıklar, sorunun kökenini anlamak ve herkesin durumu ölçmesine izin vermek için halka açık forumlarda uzun süreli tartışmalarla ele alınır. Tipik olarak, bir grup durumu kabul eder veya uygun bir ortak çözüme ulaşılır. Bir grup yeterince güçlü hissediyorsa, belirli bir değişikliği zorlamak zincirin bölünmesine neden olabilir. Zincir bölünmesi, bazı hissedarların, iki farklı blok zincirinin ortaya çıktığı, protokolün farklı, uyumsuz sürümleriyle sonuçlanan bir protokol değişikliğini uygulamayı protesto etmesidir.
+
+### DAO çatalı {#dao-fork}
+
+Çatallar, ağda büyük teknik yükseltmeler veya değişiklikler yapılması ve protokolün "kurallarının" değiştirilmesi gerekmesidir. [Ethereum istemcileri](/developers/docs/nodes-and-clients/) yeni çatal kurallarını uygulamak için yazılımlarını güncellemelidir.
+
+DAO çatalı, güvenli olmayan bir [DAO](/glossary/#dao) sözleşmesinin bir hackte 3,6 milyon ETH boşaltıldığı [2016 DAO saldırısına](https://www.coindesk.com/understanding-dao-hack-journalists) yanıt olarak yapıldı. Çatal, fonları hatalı sözleşmeden yeni bir sözleşmeye taşıdı ve hack sırasında fon kaybeden herkesin fonlarını geri almasını sağladı.
+
+Bu eylem planı, Ethereum topluluğu tarafından oylandı. Tüm ETH sahipleri, [bir oylama platformunda](https://web.archive.org/web/20170620030820/http://v1.carbonvote.com/) bir işlem aracılığıyla oy kullanabildi. Çatallanma kararı oyların %85'inden fazlasına ulaştı.
+
+Protokol, hack'in etkilerini geri almak için çatallama yapmış olsa da çatallamaya karar veren oyların ağırlığı birkaç nedenden dolayı tartışmaya açıktır:
+
+- Oylamaya katılım inanılmaz derecede düşüktü
+- Çoğu insan oylamanın yapıldığını bilmiyordu
+- Oy, sistemdeki diğer katılımcılar olmadan yalnızca ETH sahiplerini temsil etti
+
+Topluluğun bir alt kümesi, büyük ölçüde DAO olayının protokolde bir kusur olmadığını düşündükleri için çatallanmayı reddetti. [Ethereum Classic](https://ethereumclassic.org/)'i oluşturmaya karar verdiler.
+
+Günümüzde Ethereum topluluğu, sistemin güvenilir tarafsızlığını korumak için sözleşme hataları veya kayıp fon durumlarında müdahale etmeme politikası benimsemiştir.
+
+DAO saldırısı hakkında daha fazlasını izleyin:
+
+
+
+
+
+### Çatallamanın faydası {#forking-utility}
+
+Ethereum/Ethereum Classic çatalı, sağlıklı bir çatalın mükemmel bir örneğidir. Kendi spesifik eylem planlarını sürdürmenin içerdiği risklere değdiğini hissedecek kadar bazı temel değerler konusunda birbirleriyle yeterince anlaşamayan iki grubumuz vardı.
+
+Önemli politik, felsefi veya ekonomik farklılıklar karşısında çatallanma kabiliyeti, Ethereum yönetişiminin başarısında büyük rol oynar. Çatallanma kabiliyetinin olmamasının alternatifi: Sürekli devam eden iç tartışmalar, sonunda Ethereum Classic'i oluşturanlar için isteksiz katılım ve Ethereum için başarının ne demek olduğuna dair giderek farklılaşan bir vizyondu.
+
+
+
+## İşaret Zinciri yönetişimi {#beacon-chain}
+
+Ethereum yönetişim süreci, genellikle açıklık ve kapsayıcılık için hız ve verimlilikten ödün verir. İşaret Zincirinin gelişimini hızlandırmak için, İşaret Zinciri Ethereum'unun iş ispatı ağından ayrı olarak kullanıma sokuldu ve İşaret Zincirine has yönetişim yöntemleri izlendi.
+
+Tanım ve geliştirme uygulamaları her zaman tamamen açık kaynak olsa da, yukarıda açıklanan güncellemeleri önermek için kullanılan resmi süreçler kullanılmadı. Bu, değişikliklerin araştırmacılar ve uygulayıcılar tarafından daha hızlı belirlenmesine ve üzerinde anlaşmaya varılmasına izin verdi.
+
+İşaret Zinciri 15 Eylül 2022'de Ethereum yürütüm katmanı ile birleştiğinde Birleşim [Paris ağ yükseltmesinin](/history/#paris) bir parçası olarak tamamlanmıştı. [EIP-3675](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-3675) önerisi 'Son Çağrı' yerine 'Final' olmuştu ve hisse ispatına geçiş tamamlanmıştı.
+
+
+ Birleştirme hakkında ek bilgi
+
+
+
+
+## Nasıl dahil olabilirim? {#get-involved}
+
+- [Bir EIP önerin](/eips/#participate)
+- [Mevcut teklifleri tartışın](https://ethereum-magicians.org/)
+- [Ar-Ge tartışmasına katılın](https://ethresear.ch/)
+- [Ethereum R&D Discord'una katılın](https://discord.gg/mncqtgVSVw)
+- [Bir düğüm çalıştırın](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/)
+- [İstemci geliştirmeye katkıda bulunun](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients)
+- [Çekirdek Geliştirici Çıraklık Programı](https://blog.ethereum.org/2021/09/06/core-dev-apprenticeship-second-cohort/)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+Ethereum'daki yönetişimin katı kuralları yoktur. Çeşitli topluluk katılımcıları bu konuda farklı bakış açılarına sahiptir. İşte bunlardan birkaçı:
+
+- [Blokzincir Yönetişimi Üzerine Notlar](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/17/voting.html) - _Vitalik Buterin_
+- [Ethereum yönetişimi nasıl çalışır?](https://cryptotesters.com/blog/ethereum-governance) – _Cryptotesters_
+- [Ethereum yönetişimin çalışması](https://medium.com/coinmonks/how-ethereum-governance-works-71856426b63a) – _Micah Zoltu_
+- [Ethereum çekirdek geliştiricisi nedir?](https://hudsonjameson.com/2020-06-22-what-is-an-ethereum-core-developer/) - _Hudson Jameson_
+- [Yönetişim, Bölüm 2: Plütokrasi Hâlâ Kötü](https://vitalik.eth.limo/general/2018/03/28/plutocracy.html) - _Vitalik Buterin_
+- [Parayla oylama yönetişiminin ötesine geçmek](https://vitalik.eth.limo/general/2021/08/16/voting3.html) - _Vitalik Buterin_
diff --git a/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/security/index.md b/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/security/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..9f886987bae
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/security/index.md
@@ -0,0 +1,293 @@
+---
+title: Ethereum güvenliği ve dolandırıcılık önleme
+description: Ethereum'da güvende kalmak
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum güvenliği ve dolandırıcılık önleme {#introduction}
+
+Kripto paralara olan ilginin artması, dolandırıcı ve bilgisayar korsanları kaynaklı artan bir riski de beraberinde getiriyor. Bu makale, bu riskleri en düşük seviyeye indirmeye yönelik bazı en iyi pratikleri açıklıyor.
+
+
+
+## Kripto güvenliği 101 {#crypto-security}
+
+### Bilginizi yükseltin {#level-up-your-knowledge}
+
+Kriptonun nasıl çalıştığını yanlış anlamak, maliyetli hatalara sebebiyet verebilir. Örneğin, birisi özel anahtarınız karşılığında kayıp ETH'yi iade edebilecek bir müşteri hizmetleri temsilcisi gibi davranıyorsa, Ethereum'un bu tür bir işlevsellikten yoksun merkeziyetsiz bir ağ olduğunu anlamayan insanları avlıyor demektir. Kendinizi Ethereum'un nasıl çalıştığı konusunda eğitmek değerli bir yatırımdır.
+
+
+ Ethereum nedir?
+
+
+
+ Ether nedir?
+
+
+
+## Cüzdan güvenliği {#wallet-security}
+
+### Özel anahtarlarınızı paylaşmayın {#protect-private-keys}
+
+**Hiçbir nedenle, özel anahtarlarınızı asla paylaşmayın!**
+
+Cüzdanınızın özel anahtarı, Ethereum cüzdanınızın şifresidir. Cüzdan adresinizi bilen birinin hesabınızın tüm varlıklarını ele geçirmesini engelleyen tek şey budur!
+
+
+ Ethereum cüzdanı nedir?
+
+
+#### Güvenlik kelimelerinizin/özel anahtarlarınızın ekran görüntülerini almayın {#screenshot-private-keys}
+
+Güvenlik kelimeleriniz ya da özel anahtarınız, ekran görüntülerini aldığınız zaman bulut depolama sağlayıcısına aktarılabilir. Bu da onları saldırganlar tarafından erişilebilir hale getirir. Buluttan özel anahtarlar almak, bilgisayar korsanları için yaygın bir saldırı vektörüdür.
+
+### Donanım cüzdanı kullanın {#use-hardware-wallet}
+
+Bir donanım cüzdanı, özel anahtarlar için çevrimdışı depolama sağlar. Gizli anahtarlarınızı saklamak için en güvenli cüzdan seçeneği olarak görülürler: gizli anahtarınız asla internete dokunmaz ve tamamen yerel olarak cihazınızda kalır.
+
+Özel anahtarlarınızı çevrimdışı yapmak, hacker bilgisayarınızın kontrolünü ele geçirse bile saldıraya uğrama riskinizi büyük ölçüde azaltır.
+
+#### Bir donanım cüzdanını deneyin: {#try-hardware-wallet}
+
+- [Ledger](https://www.ledger.com/)
+- [Trezor](https://trezor.io/)
+
+### İşlemleri göndermeden önce iki kez kontrol edin {#double-check-transactions}
+
+Yanlışlıkla yanlış cüzdan adresine kripto göndermek yaygın bir hatadır. **Ethereum üzerinden gönderilen bir işlem geri döndürülemez.** Adresin sahibini tanımıyor ve paranızı size geri göndermeye ikna edemiyorsanız paranızı geri alamazsınız.
+
+Bir işlem göndermeden önce, gönderdiğiniz adresin istediğiniz alıcının adresiyle tam olarak eşleştiğinden daima emin olun. Bir akıllı sözleşme ile etkileşime girerken gelen mesajı imzalamadan önce okumak iyi bir pratiktir.
+
+### Akıllı sözleşme harcama limitleri belirleyin {#spend-limits}
+
+Akıllı sözleşmelerle etkileşim kurarken sınırsız harcama limitlerine izin vermeyin. Sınırsız bir harcama, akıllı sözleşmenin cüzdanınızı boşaltmasını sağlayabilir. Bunun yerine, harcama limitlerini yalnızca işlem için gerekli olan miktara ayarlayın.
+
+Birçok Ethereum cüzdanı, boşaltılan hesaplara karşı koruma sağlamak için limit koruması sunar.
+
+[Kripto fonlarınızın akıllı sözleşme erişimini nasıl iptal edebilirsiniz?](/guides/how-to-revoke-token-access/)
+
+
+
+## Yaygın dolandırıcılıklar {#common-scams}
+
+Dolandırıcıları tamamen durdurmak imkansızdır ancak en çok kullanıldıkları teknikleri öğrenerek onları daha etkisiz hâle getirebiliriz. Bu dolandırıcılıkların birçok çeşidi vardır, ancak genellikle aynı üst düzey kalıpları izlerler. Ne olursa olsun, unutmayın:
+
+- her zaman şüpheci olun
+- kimse size ücretsiz veya indirimli ETH vermeyecek
+- kimsenin özel anahtarlarınıza veya kişisel bilgilerinize erişmesine gerek yok
+
+### X reklam yemlemesi {#ad-phishing}
+
+
+
+Twitter'ın (X olarak da bilinir) bağlantı önizleme özelliğini (unfurling) taklit ederek kullanıcıların yasal bir web sitesini ziyaret ettiklerine inanmasını sağlayan bir yöntem mevcuttur. Bu teknik, Twitter'ın tweetlerde paylaşılan URL'lerin önizlemelerini oluşturma mekanizmasını istismar eder ve örneğin _ethereum.org'dan_ (yukarıda gösterilmiştir) şeklinde bir ifade gösterse de aslında kötü amaçlı bir siteye yönlendirir.
+
+Özellikle bir bağlantıya tıkladıktan sonra doğru etki alanında olup olmadığınızı her zaman kontrol edin.
+
+[Daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz](https://harrydenley.com/faking-twitter-unfurling).
+
+### Çekiliş dolandırıcılığı {#giveaway}
+
+Kripto para birimindeki en yaygın dolandırıcılıklardan biri, çekiliş dolandırıcılığıdır. Çekiliş dolandırıcılığı birçok şekilde olabilir, ancak genelde verilen cüzdan adresine ETH göndermeniz halinde ETH'nizin iki katını geri alacağınız vaat edilir. *Bu sebepten dolayı, 1 alana 1 bedava dolandırıcılığı olarak da bilinir.*
+
+Bu dolandırıcılıklar genellikle aciliyet hissi yaratarak ödülü talep etmek için sınırlı bir zaman aralığı belirler.
+
+### Sosyal medya hack'leri {#social-media-hacks}
+
+Bunun üst düzey bir versiyonu Temmuz 2020'de önde gelen ünlülerin ve organizasyonların Twitter hesapları çalındığında gerçekleşti. Hacker eş zamanlı olarak çalınan hesaplarda bir Bitcoin çekilişi paylaştı. Aldatıcı tweetler hızlıca fark edilmiş ve silinmiş olsa da saldırganlar 11 Bitcoin koparmayı başardı (Eylül 2021 itibarıyla 500.000 ABD Doları).
+
+
+
+### Ünlü çekilişleri {#celebrity-giveaway}
+
+Ünlü çekilişi, çekiliş dolandırıcılığı teşebbüslerinin yaygın başka bir türüdür. Dolandırıcılar bir ünlü tarafından verilen kaydedilmiş bir röportaj veya konferans videosunu alırlar ve YouTube'da canlı yayın olarak yayınlarlar: Bir kripto para çekilişini destekleyen canlı bir video röportajı veriyormuş gibi gösterirler.
+
+Bu dolandırıcılıkta en sık Vitalik Buterin kullanılsa da kriptoyla ilgili diğer birçok önde gelen kişi de kullanılır (ör. Elon Musk veya Charles Hoskinson). Tanınmış birini dahil etmek dolandırıcıların canlı yayınlarına bir meşruiyet hissi verir ("Bu biraz garip görünüyor ama Vitalik olduğuna göre güvenilirdir herhalde!").
+
+**Çekilişler her zaman dolandırıcılıktır. Paranızı bu hesaplara gönderirseniz, paranızı sonsuza kadar kaybedersiniz.**
+
+
+
+### Destek dolandırıcılıkları {#support-scams}
+
+Kripto paralar nispeten yeni ve yanlış anlaşılan bir teknolojidir. Bundan yararlanan yaygın bir dolandırıcılık ise dolandırıcıların popüler cüzdanların, borsaların veya blok zincirlerin destek personellerini taklit ettikleri destek dolandırıcılığıdır.
+
+Ethereum hakkındaki tartışmaların çoğu Discord'da gerçekleşir. Destek dolandırıcıları, genellikle herkese açık anlaşmazlık kanallarında destek soruları arayarak ve ardından talepte bulunan kişiye destek sunan özel bir mesaj göndererek hedeflerini bulurlar. Destek dolandırıcıları, güven oluşturarak özel anahtarlarınızı ifşa etmeniz veya paranızı cüzdanlarına göndermeniz için sizi kandırmaya çalışır.
+
+
+
+Genel bir kural olarak, ekip sizinle asla özel ve resmi olmayan kanallar aracılığıyla iletişim kurmaz. Destekle muhatap olurken akılda tutulması gereken bazı basit şeyler:
+
+- Özel anahtarlarınızı, güvenlik kelimelerinizi veya şifrelerinizi asla paylaşmayın
+- Asla kimsenin bilgisayarınıza uzaktan erişmesine izin vermeyin
+- Asla bir kuruluşun belirlenmiş kanalları dışında iletişim kurmayın
+
+
+
+ Dikkat: Destek tarzı dolandırıcılıklar genellikle Discord'da gerçekleşse de, e-posta da dahil olmak üzere kripto tartışmalarının gerçekleştiği herhangi bir sohbet uygulamasında da yaygın olabilir.
+
+
+
+### "Eth2" token dolandırıcılığı {#eth2-token-scam}
+
+[Birleştirme](/roadmap/merge/) öncesinde dolandırıcılar, kullanıcıların ETH'lerini bir "ETH2" token'ı için kullanmalarını sağlamak için "Eth2" terimi etrafındaki karışıklıktan yararlandı. "ETH2" yoktu ve Birleşme ile ilgili başka hiçbir meşru token sunulmadı. Birleşmeden önce sahip olduğunuz ETH, şimdi aynı ETH'dir. **İş kanıtından hisse kanıtına geçişi hesaba katmak için ETH'nizle ilgili herhangi bir işlem yapmanıza gerek yoktur**.
+
+Dolandırıcılar "destek" olarak görünebilir ve size ETH'nizi yatırırsanız "ETH2"yi geri alacağınızı söylerler. [Ne resmi bir Ethereum destek ekibi](/community/support/) ne de yeni bir token yoktur. Cüzdan güvenlik kelimelerini asla kimseyle paylaşmayın.
+
+_Not: Hisselenmiş ETH'yi temsil edebilecek türev token'lar/kayıtlar vardır (ör. Rocket Pool'dan rETH, Lido'dan stETH, Coinbase'den ETH2), ancak bunlar kriptonuzu "taşımanız" gereken şeyler değildir_
+
+### Kimlik avı dolandırıcılıkları {#phishing-scams}
+
+Kimlik avı dolandırıcılıkları, dolandırıcıların cüzdanınızdaki fonları çalmaya çalışmak için kullandığı gittikçe yaygınlaşan başka bir yoldur.
+
+Bazı kimlik avı e-postaları kullanıcıların onları sahte web sayfalarına yönlendirecek bağlantılara tıklamalarını, güvenlik kelimesini girmelerini, şifrelerini sıfırlamalarını veya ETH göndermelerini isterler. Başkaları sizden bilgisayarınıza virüs bulaştırmanız ve dolandırıcılara bilgisiyarınızdaki dosyaların erişimi vermeniz için farkında olmadan kötü amaçlı yazılımlar kurmanızı isteyebilir.
+
+Eğer bilinmeyen bir göndericiden bir e-posta alırsanız, hatırlayın:
+
+- Asla tanımadığınız e-posta adreslerinden gelen bir linki veya ek dosyayı açmayın
+- Asla kimseye özel bilgilerinizi veya şifrelerinizi söylemeyin
+- Bilinmeyen göndericilerden gelen e-postaları silin
+
+[Kimlik avı dolandırıcılıklarından kaçınmak üzerine dahası](https://support.mycrypto.com/staying-safe/mycrypto-protips-how-not-to-get-scammed-during-ico)
+
+### Kripto ticaret simsarı dolandırıcılıkları {#broker-scams}
+
+Dolandırıcı kripto ticaret komisyoncuları, paranızı almayı ve sizin adınıza yatırım yapmayı teklif edecek uzman kripto para komisyoncuları olduklarını iddia ederler. Dolandırıcı paranızı aldıktan sonra, daha fazla yatırım kazancını kaybetmemek için daha çok para göndermenizi isteyerek sizi kandırmaya devam edebilir veya tamamen ortadan kaybolabilir.
+
+Bu dolandırıcılar, kurbanlarını genelde Youtube'da sahte hesaplar açarak ve doğal görünümlü komisyonculuk sohbetleri başlatarak bulurlar. Bu sohbetler genelde gerçekliğini arttırmak için yüksek miktarda oy alır, ancak oyların hepsi bot hesaplardandır.
+
+**İnternetteki yabancılara sizin yerinize yatırım yapmaları için güvenmeyin. Krito paranızı kaybedersiniz.**
+
+
+
+### Kripto madencilik havuzu dolandırıcılıkları {#mining-pool-scams}
+
+Eylül 2022'den itibaren Ethereum'da madencilik yapmak artık mümkün değil. Ancak, madencilik havuzu dolandırıcılığı hâlâ var. Madencilik havuzu dolandırıcılığı, istenmeyen kişilerin sizinle iletişim kurmasını ve bir Ethereum madencilik havuzuna katılarak büyük getiriler elde edebileceğinizi iddia etmesini içerir. Dolandırıcılar vaatlerde bulunurlar ve sizinle olabildiği kadar iletişimde kalırlar. Esasında, dolandırıcı sizi bir Ethereum madencilik havuzuna katıldığınızda kripto paralarınızın ETH üretmek için kullanılacağına ve ETH şeklinde kâr edeceğinize ikna etmeye çalışır. Sonrasında kripto paranızın küçük getiriler sağladığını görürsünüz. Bu sadece sizi daha çok yatırmanız için aldatmayı amaçlar. Sonunda, tüm paranız bilinmeyen bir adrese gönderilecek ve dolandırıcı ya ortadan kaybolacak ya da bazı durumlarda yakın zamanda olduğu gibi iletişim halinde kalmaya devam edecek.
+
+Sonuç olarak; sosyal medya üzerinden sizinle iletişime geçip bir madencilik havuzuna girmenizi teklif eden kişilere karşı dikkatli olun. Kriptonuzu bir kez kaybettiğinizde, geri dönüşü yoktur.
+
+Hatırlanacak birkaç şey:
+
+- Kriptonuzdan para kazanma yolları hakkında size ulaşan herhangi biri hakkında dikkatli olun
+- Kilitleme, likidite havuzları ve kriptonuzla yatırım yapmanın diğer yolları ile ilgili araştırmanızı yapın
+- Bu tür projeler nadiren gerçektir. Eğer gerçek olsalardı, muhtemelen çok ünlü olurlardı ve onları duymuş olurdunuz.
+
+[Bir kullanıcı madencilik havuzu dolandırıcılığında 200.000 ABD doları kaybetti](https://www.reddit.com/r/CoinBase/comments/r0qe0e/scam_or_possible_incredible_payout/)
+
+### Airdrop dolandırıcılığı {#airdrop-scams}
+
+Airdrop dolandırıcılığı, bir varlığı (NFT, jeton) cüzdanınıza Airdrop ile gelen ve sizi Airdrop'la gönderilen varlığı almanız için bir dolandırıcılık web sitesine yönlendiren bir dolandırıcılık projesini içerir. Almaya çalışırken Ethereum cüzdanınızla oturum açmanız ve bir işlemi "onaylamanız" istenecektir. Bu işlem, açık ve özel anahtarlarınızı dolandırıcıya göndererek hesabınızı tehlikeye atar. Bu dolandırıcılığın alternatif bir biçimi, dolandırıcının hesabına para gönderen bir işlemi onaylamanızı isteyebilir.
+
+[Airdrop dolandırıcılığı hakkında daha fazla bilgi](https://www.youtube.com/watch?v=LLL_nQp1lGk)
+
+
+
+## Web güvenliği 101 {#web-security}
+
+### Güçlü şifre kullanın {#use-strong-passwords}
+
+[Hesap hack'lerinin %80'inden fazlası, zayıf veya çalınmış şifrelerin bir sonucudur](https://cloudnine.com/ediscoverydaily/electronic-discovery/80-percent-hacking-related-breaches-related-password-issues-cybersecurity-trends/). Karakterler, sayılar ve sembollerden oluşan uzun bir kombinasyon hesaplarınızı güvende tutar.
+
+Sık yapılan hatalardan biri, bilinen ve alakalı olan birkaç kelimeden oluşan bir kombinasyon kullanmaktır. Bu tür parolalar, sözlük saldırısı adı verilen bir saldırı tekniğine maruz kalma riski doğurdukları için güvenli değildir.
+
+```md
+Zayıf şifre örneği: TatlıTüylüKedicikler!
+
+Güçlü şifre örneği: ymv\*azu.EAC8eyp8umf
+```
+
+Bir diğer yaygın hata da [sosyal mühendislik](https://wikipedia.org/wiki/Social_engineering_(security)) ile kolayca tahmin edilebilecek ya da bulunabilecek bir şifre kullanmaktır. Parolanızda annenizin kızlık soyadını, çocuklarınızın veya evcil hayvanlarınızın adlarını veya doğum tarihlerini kullanırsanız, saldırıya uğrama riskiniz artar.
+
+#### Şifre belirlemek için iyi yöntemler: {#good-password-practices}
+
+- Şifre üreticinizin veya doldurduğunuz formun izin verdiği kadar uzun şifreler oluşturun
+- Büyük harf, küçük harf, sayı ve sembollerin bir karışımını kullanın
+- Şifrenizde aile adları gibi kişisel bilgileri kullanmayın
+- Yaygın kelimelerden kaçının
+
+[Güçlü şifreler oluşturma hakkında daha fazla bilgi](https://terranovasecurity.com/how-to-create-a-strong-password-in-7-easy-steps/)
+
+### Her şey için farklı şifreler kullanın {#use-unique-passwords}
+
+Bir veri sızıntısında açığa çıkmış olan güçlü bir parola, artık güçlü bir parola değildir. [Have I Been Pwned](https://haveibeenpwned.com) web sitesi, hesaplarınızın daha önce bir veri sızıntısına dahil olup olmadığını görmenizi sağlar. Eğer dahil olmuşlarsa **o parolaları hemen değiştirin**. Her hesap için benzersiz bir parola kullanmak, bilgisayar korsanlarının bir hesabın parolasının açığa çıkmasıyla her hesabınıza erişebilme riskini azaltır.
+
+### Bir şifre yöneticisi kullanın {#use-password-manager}
+
+
+
+ Bir şifre yöneticisi kullanmak; güçlü, benzersiz şifreler oluşturmak ve bunları hatırlama işini sizin için çözer! Bunlardan birini kullanmanızı şiddetle öneririz ve çoğu ücretsizdir!
+
+
+
+Sahip olduğunuz her hesap için güçlü, benzersiz şifreleri ezberlemeye çalışmak pek kolay değildir. Bir şifre yöneticisi, tek bir güçlü ana şifre aracılığıyla erişebileceğiniz tüm şifreleriniz için güvenli, şifrelenmiş bir depo sunar. Ayrıca, yeni bir hizmete kaydolurken güçlü şifreler önerirler, böylece kendinizinkini oluşturmak zorunda kalmazsınız. Birçok şifre yöneticisi, herhangi bir kötü niyetli saldırıdan önce şifreleri değiştirmenize izin vererek, bir veri ihlaline karışıp karışmadığınızı da size söyler.
+
+
+
+#### Bir şifre yöneticisi deneyin: {#try-password-manager}
+
+- [Bitwarden](https://bitwarden.com/)
+- [KeePass](https://keepass.info/)
+- [1Password](https://1password.com/)
+- Yahut diğer [önerilen şifre yöneticilerine](https://www.privacytools.io/secure-password-manager) göz atın
+
+### İki Faktörlü Kimlik Doğrulamayı Kullanın {#two-factor-authentication}
+
+Bazen sizden kimliğinizi benzersiz kanıtlarla doğrulamanız istenebilir. Bunlar, **faktörler** olarak bilinir. 3 önemli faktör şunlardır:
+
+- Bildiğiniz bir şey (şifre veya güvenlik sorusu gibi)
+- Olduğunuz bir şey (parmak izi veya göz/yüz tarayıcısı gibi)
+- Sahip olduğunuz bir şey (telefonunuzda bir güvenlik anahtarı veya kimlik doğrulama uygulaması)
+
+**İki Faktörlü Doğrulama (2FA)** kullanmak, çevrimiçi hesaplarınıza ekstra bir *güvenlik faktörü* eklemenizi sağlar. 2FA, sadece bir parolaya sahip olmanın bir hesaba girmek için yeterli olmamasını sağlar. En yaygın olarak, ikinci faktör **zaman esaslı tek seferlik şifre (TOTP)** olarak bilinen, Google Authenticator veya Authy gibi bir doğrulayıcı uygulamadan ulaşabileceğiniz rastgele seçilmiş 6 haneli bir koddur. Bunlar "senin sahip olduğun bir şey" faktörü ile çalışırlar çünkü zamanlı kodu oluşturan tohum, sizin aygıtınızda depolanır.
+
+
+
+ Not: SMS tabanlı 2FA kullanımı, SIM hırsızlığı tehlikesine karşı açıktır ve güvenli değildir. En iyi güvenlik için Google Authenticator ya da Authy gibi bir hizmet kullanın.
+
+
+
+#### Güvenlik anahtarları {#security-keys}
+
+Güvenlik anahtarı, 2FA'nın daha gelişmiş ve güvenli bir türüdür. Güvenlik anahtarları, kimlik doğrulama uygulamaları gibi çalışan fiziksel donanımlı kimlik doğrulama cihazlarıdır. Bir güvenlik anahtarı kullanmak 2FA'daki en güvenli yoldur. Bu anahtarların birçoğu FIDO Evrensel İkinci Faktör (U2F) standartından yararlanır. [FIDO U2F hakkında daha fazlasını öğrenin](https://www.yubico.com/authentication-standards/fido-u2f/).
+
+2FA hakkında daha fazlasını izleyin:
+
+
+
+### Tarayıcı uzantılarını kaldırın {#uninstall-browser-extensions}
+
+Chrome uzantıları ve Firefox Eklentileri gibi tarayıcı uzantıları, tarayıcı işlevselliğini artırabilir fakat beraberinde riskler de getirir. Varsayılan olarak, çoğu tarayıcı uzantısı "site verilerini okuma ve değiştirme" erişimi ister ve verilerinizle hemen hemen her şeyi yapmalarına izin verir. Chrome uzantıları her zaman otomatik olarak güncellenir, bu nedenle önceden güvenli bir uzantı daha sonra kötü amaçlı kod içerecek şekilde güncellenebilir. Çoğu tarayıcı uzantısı verilerinizi çalmaya çalışmaz, ancak yapabileceklerinin farkında olmalısınız.
+
+#### Bu yollarla güvende kalabilirsiniz: {#browser-extension-safety}
+
+- Sadece güvenilir kaynaklardan tarayıcı eklentileri indirin
+- Kullanılmayan tarayıcı eklentilerini silin
+- Otomatik güncellemeyi durdurmak için yerel olarak Chrome eklentilerini silin (Gelişmiş)
+
+[Tarayıcı uzantılarının riskleri hakkında daha fazla bilgi](https://www.kaspersky.co.uk/blog/browser-extensions-security/12750/)
+
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+### Web güvenliği {#reading-web-security}
+
+- [3 milyona yakın aygıt kötü amaçlı yazılım işlenmiş Chrome ve Edge eklentileri tarafından enfekte edildi](https://arstechnica.com/information-technology/2020/12/up-to-3-million-devices-infected-by-malware-laced-chrome-and-edge-add-ons/) - _Dan Goodin_
+- [Asla Unutmayacağınız Güçlü Bir Şifre Nasıl Oluşturulur](https://www.avg.com/en/signal/how-to-create-a-strong-password-that-you-wont-forget) - _AVG_
+- [Güvenlik anahtarı nedir?](https://help.coinbase.com/en/coinbase/getting-started/verify-my-account/security-keys-faq) - _Coinbase_
+
+### Kripto güvenliği {#reading-crypto-security}
+
+- [Kendinizi ve Fonlarınızı Koruma](https://support.mycrypto.com/staying-safe/protecting-yourself-and-your-funds) - _MyCrypto_
+- [Yaygın kripto iletişim yazılımlarındaki güvenlik sorunları](https://docs.salusec.io/untitled/web3-penetration-test/risks-in-social-media) - _Salus_
+- [Acemiler ve Zeki İnsanlar için Güvenlik Rehberi](https://medium.com/mycrypto/mycryptos-security-guide-for-dummies-and-smart-people-too-ab178299c82e) - _MyCrypto_
+- [Kripto Güvenliği: Şifreler ve Doğrulama](https://www.youtube.com/watch?v=m8jlnZuV1i4) - _Andreas M. Antonopoulos_
+
+### Dolandırıcılık farkındalığı {#reading-scam-education}
+
+- [Rehber: Dolandırıcılık token'ları nasıl tespit edilir](/guides/how-to-id-scam-tokens/)
+- [Güvende Kalmak: Yaygın Dolandırıcılıklar](https://support.mycrypto.com/staying-safe/common-scams) - _MyCrypto_
+- [Dolandırıcılıklardan Kaçınmak](https://bitcoin.org/en/scams) - _Bitcoin.org_
+- [Yaygın kripto kimlik avı e-postaları ve mesajları hakkında Twitter ileti dizisi](https://twitter.com/tayvano_/status/1516225457640787969) - _Taylor Monahan_
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/zero-knowledge-proofs/index.md b/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/zero-knowledge-proofs/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..77d00eefef4
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/09) Learn Pages/zero-knowledge-proofs/index.md
@@ -0,0 +1,214 @@
+---
+title: Sıfır bilgili ispatlar
+description: Yeni başlayanlar için sıfır bilgili ispatlara teknik olmayan bir giriş.
+lang: tr
+---
+
+# Sıfır bilgili ispatlar nelerdir? {#what-are-zk-proofs}
+
+Sıfır bilgili ispat, ifadenin kendisini açığa çıkarmadan bir ifadenin geçerliliğini kanıtlamanın bir yoludur. "Kanıtlayıcı", bir iddiayı kanıtlamaya çalışan taraftır, "doğrulayıcı" ise iddiayı doğrulamaktan sorumludur.
+
+Sıfır bilgili ispatlardan, yaygın güncel tanımıyla birlikte ilk kez 1985 yılında yayınlanan "[İnteraktif kanıt sistemlerinde bilgi karmaşıklığı](http://people.csail.mit.edu/silvio/Selected%20Scientific%20Papers/Proof%20Systems/The_Knowledge_Complexity_Of_Interactive_Proof_Systems.pdf)" başlıklı çalışmada bahsedilmiştir:
+
+> Sıfır bilgi protokolü, bir tarafın (kanıtlayıcı) diğer bir tarafa (doğrulayıcı) bir şeyin **doğru olduğunu, bilginin doğruluğu dışında herhangi bir bilgi vermeden** **kanıtlayabildiği bir protokoldür**.
+
+Yıllar geçtikçe gelişen sıfır bilgili ispat günümüzde birçok gerçek dünya uygulamasında kullanılmaktadır.
+
+
+
+## Neden sıfır bilgili ispatlara ihtiyacımız var? {#why-zero-knowledge-proofs-are-important}
+
+Sıfır bilgili ispatlar, bireyler özelinde bilgi güvenliğini taahhüt ettikleri için uygulamalı kriptografide gerçekleşen bir atılımı ifade eder. Bir iddiayı (ör. "Şu ülkenin vatandaşıyım") karşı tarafa (ör. hizmet sağlayıcı) kanıtlamanın yollarını düşünün. İddianızı destekleyecek pasaport ya da sürücü belgesi gibi bir "delil" sunmak durumundasınız.
+
+Ancak bu yaklaşım, en önemlisi mahremiyet eksikliği olmak üzere bazı sorunları da beraberinde getirir. Üçüncü şahıslara ait hizmetlerle paylaşılan Kimliği Tanımlayabilecek Bilgiler (PII), bilgisayar saldırılarına karşı savunmasız olan merkezi veritabanlarında tutulur. Kimlik hırsızlıklarının kritik bir sorun haline gelmesiyle birlikte, hassas bilgilerin paylaşılabilmesi için daha fazla gizliliği koruyan araç ihtiyacı doğdu.
+
+Sıfır bilgili ispatlar, iddiaların geçerliliğini kanıtlamak için **bilgi açıklama ihtiyacını ortadan kaldırarak** bu sorunu çözer. Sıfır bilgi protokolü, doğruluğunun kısa ve öz bir kanıtını oluşturmak için girdi olarak ifadeyi ("tanık" olarak adlandırılır) kullanır. Bu kanıt; oluşturulurken kullanılan bilgileri ifşa etmeden, bir ifadenin doğru olduğuna dair güçlü garantiler sağlar.
+
+Daha önceki örneğimize dönecek olursak, vatandaşlık iddianızı kanıtlamak için ihtiyacınız olan tek kanıt bir sıfır bilgi kanıtıdır. Doğrulayıcı, esas ifadenin de doğru olduğuna ikna olmak için yalnızca kanıtın belirli özelliklerinin doğru olup olmadığını kontrol etmelidir.
+
+## Sıfır bilgili ispatlar için kullanım örnekleri {#use-cases-for-zero-knowledge-proofs}
+
+### Anonim ödemeler {#anonymous-payments}
+
+Kredi kartı ödemeleri, genellikle ödeme sağlayıcıları, bankalar ve ilgilenen diğer taraflar (ör. devlet yetkilileri) de dahil olmak üzere pek çok tarafça görüntülenebilir. Finansal gözlem, yasa dışı aktivite tespiti için fayda sağlasa da sıradan vatandaşların mahremiyetine zarar vermektedir.
+
+Kripto paralar; kullanıcıların, özel ve eşler arası işlem gerçekleştirebilmesi için bir araç sağlamayı amaçlıyordu. Fakat kripto para birimlerinin pek çoğunda, işlemler, halka açık blok zincirlerde açıkça görüntülenebilir. Kullanıcı kimlikleri genellikle takma isimlerden oluşur ve kullanıcıların isteği dahilinde gerçek kimlikleriyle bağlantılıdır (ör. Twitter veya GitHub profilindeki ETH adresleri) ya da bu takma isimler, zincir dışı veri analizi ile gerçek kimliklerle bağdaştırılabilir.
+
+Tamamen anonim işlemler için tasarlanmış "güvenlik paraları" mevcuttur. Zcash ve Monero gibi gizlilik odaklı blok zincirler, gönderici/alıcı adresi, varlık türü, miktarı ve işlem zamanı gibi işlem bilgilerini gizli tutar.
+
+Gizlilik odaklı [blokzincir](/glossary/#blockchain) ağları, protokollerine sıfır bilgi teknolojisini ekleyerek [düğümlerin](/glossary/#node) işlem verilerine erişmesine gerek kalmadan işlemleri doğrulamasına olanak tanır.
+
+**Sıfır bilgili ispatlar, herkese açık blokzincirlerde işlemleri anonimleştirmek için de kullanılabilir**. Merkeziyetsiz ve gözetimsiz bir servis olan ve kullanıcıların Ethereum üzerinde gizli bir şekilde işlem yapmasına olanak sağlayan Tornado Cash buna bir örnektir. Tornado Cash sıfır bilgili ispatları kullanarak işlem detaylarını gizler ve kullanıcılara finansal gizlilik garantisi verir. Maalesef bunlar "kayıtlı" gizlilik araçları olduğundan yasa dışı aktiviteler ile bağdaştırılmaktadır. Bunun üstesinden gelmek için gizlilik, herkese açık blok zincirlerde olağan bir özellik olmalıdır.
+
+### Kimlik koruması {#identity-protection}
+
+Günümüzdeki kimlik yönetimi sistemleri kişisel bilgileri riske atmaktadır. Sıfır bilgili ispatlar, kişilere ait hassas detayları koruyarak kişilerin kimliklerini kanıtlamasına olanak sağlar.
+
+Sıfır bilgili ispatlar özellikle [merkeziyetsiz kimlik](/decentralized-identity/) bağlamında çok kullanışlıdır. Merkeziyetsiz kimlik (ya da kendine egemen kimlik), bireylerin kendi kimlik bilgilerine erişimleri kontrol edebilme yeteneği sağlar. Vergi numaranızı ya da pasaport detaylarınızı açıkça söylemeden vatandaşlığınızı kanıtlamak, sıfır bilgi teknolojisinin merkeziyetsiz kimliği nasıl mümkün kıldığına bir örnektir.
+
+### Kimlik doğrulama {#authentication}
+
+Çevrimiçi hizmetleri kullanmak için, kimliğinizi ve bu platformlara erişiminizi kanıtlamanız gerekir. Genellikle isminiz, e-posta adresiniz, doğum tarihiniz gibi kişisel bilgilerinizi paylaşmanız gerekir. Hatta uzun parolaları ezberlemeniz ve erişimi kaybetme riskini almanız gerekir.
+
+Ancak sıfır bilgili ispatlar, kimlik doğrulama sürecini hem platformlar hem de kullanıcılar için kolaylaştırabilir. Sıfır bilgili ispatlar, herkese açık girdiler (kullanıcının platforma üyeliğini kanıtlayan veriler) ve gizli girdiler (kullanıcı bilgileri) kullanılarak oluşturulduktan sonra, kullanıcılar bu kanıtları kullanarak kimliklerini doğrulayabilir ve hizmetlere ulaşabilirler. Böylece kullanıcı deneyimi iyileşir ve kuruluşlar, yüksek miktarda kişisel bilgi depoloma ihtiyacından kurtulabilir.
+
+### Doğrulanabilir hesaplama {#verifiable-computation}
+
+Doğrulanabilir hesaplama, blok zincir tasarımlarını geliştirmek için sıfır bilgi teknolojisi kullanan başka bir uygulamadır. Doğrulanabilir hesaplama, doğrulanabilir sonuçları kendinde tutarken hesaplamaların başka bir varlık tarafından yapılmasına olanak verir. Hesaplamayı yapan varlık, programın doğru gerçekleştirildiğine dair bir kanıtla birlikte sonucu sunar.
+
+Doğrulanabilir hesaplama, blokzincirlerde güvenlikten ödün vermeden **süreci hızlandırmaya yarayan kritik bir iyileştirmedir**. Bunu anlamak için Ethereum'u ölçeklendirme adına önerilen çözümlerin farkı bilinmelidir.
+
+[Zincir üstü ölçeklendirme çözümleri](/developers/docs/scaling/#on-chain-scaling) (parçalama gibi), blok zincirin temel katmanında kapsamlı değişiklik gerektirir. Fakat bu bakış açısı fazlasıyla karmaşıktır ve uygulamadaki hatalar Ethereum'un güvenlik modeline zarar verebilir.
+
+[Zincir dışı ölçeklendirme çözümleri](/developers/docs/scaling/#off-chain-scaling) temel Ethereum protokolünün yeniden tasarlanmasını gerektirmez. Bunun yerine Ethereum'un temel katmanındaki verimi arttırmak için dış kaynaklı bir hesaplama modelini kullanır.
+
+Bunun pratikte nasıl işleyeceği aşağıdadır:
+
+- Ethereum, tüm işlemlerin işlemek yerine, yürütmeyi farklı bir zincire bırakır.
+
+- Tüm işlemler işlendikten sonra diğer zincir, sonuçları Ethereum'un durumuna uygulanmak üzere geri gönderir.
+
+Burdaki fayda, Ethereum'un hiçbir işlem yapmasına gerek kalmaması ve sadece dış kaynaklı hesaplama sonuçlarını kendi durumuna uygulaması gerekmesidir. Böylece ağ trafiği azalır ve işlem hızları artar (zincir dışı protokoller daha hızlı uygulanmak üzere optimize edilir).
+
+Zincir dışı işlemlerin, zincir tarafından doğrulanması için işlemi tekrar yürütmek dışında bir çözüm gereklidir. Aksi takdirde zincir dışı hesaplamalar değersiz olur.
+
+Tam bu noktada doğrulanabilir hesaplamalar devreye girer. Bir düğüm, Ethereum dışında bir işlem gerçekleştirdiğine, bu zincir dışı işlemin doğruluğunu kanıtlayan bir sıfır bilgili ispat sunar. [Doğruluk kanıtı](/glossary/#validity-proof) adı verilen bu kanıt işlemin geçerli olduğunu garanti eder ve kimsenin itiraz etmesini beklemeden sonucun Ethereum durumuna uygulanmasına izin verir.
+
+[Sıfır bilgi toplamaları](/developers/docs/scaling/zk-rollups) ve [Validium'lar](/developers/docs/scaling/validium/), doğruluk kanıtı kullanarak güvenli ölçeklendirme sağlayan iki zincir dışı ölçeklendirme çözümüdür. Bu protokoller zincir dışında binlerce işlem gerçekleştirir ve Ethereum üzerinde doğrulama için kanıtlar sunar. Bu sonuçlar kanıt doğrulanır doğrulanmaz Ethereum üzerine uygulanır. Böylece temel katmanındaki hesaplamaları arttırmadan Ethereum'un daha fazla işlem gerçekleştirmesine olanak sağlar.
+
+### Zincir üstündeki oylamalarda rüşvet ve gizli anlaşmaları azaltma {#secure-blockchain-voting}
+
+Blok zincir oylama şemalarının pek çok olumlu özelliği vardır: tamamen denetlenebilirlik, saldırılara karşı güvenlik, sansüre dayanıklılık ve coğrafi koşullardan bağımsızlık. Fakat zincir üstündeki çözümler bile **gizli anlaşma** sorununa karşı dirençli değildir.
+
+"Başkalarını aldatarak, dolandırarak veya yanıltarak rekabeti sınırlamak için iş birliği yapmak" şeklinde tanımlanan gizli anlaşmalar, kötü niyetli aktörlerin rüşvet teklif ederek oylamayı etkilemesi şeklinde gerçekleşebilir. Örneğin Alice `A seçeneğini` tercih ettiği halde Bob'un, `B seçeneğini` tercih etmesi için Alice'e rüşvet verebilir.
+
+Rüşvet ve gizli anlaşmalar, (özellikle kullanıcılar hangi oyu verdiklerini kanıtlayabildiğinde) oylamayı bir sinyal mekanizması olarak kullanan süreçlerin verimliliğini kısıtlar. Özellikle oyların sınırlı kaynak kullanımını etkilediği durumlarda, bu durum önemli sonuçlara yol açabilir.
+
+Örneğin, [kuadratik fonlama mekanizmaları](https://www.radicalxchange.org/concepts/plural-funding/) farklı kamu projeleri arasında tercihleri belirlemek üzere bağışları kullanır. Her bağış, projeler için bir "oy" sayılır ve daha çok oy alan projeler eşleştirme havuzundan daha çok fon alır.
+
+Zincir üstü oylama kullanmak, kuadratik fonlamayı gizli anlaşmalara açık hale getirir: Blok zincir işlemleri herkese açıktır, yani rüşvet verenler zincir üstü aktiviteleri inceleyebilir ve rüşvet alanların "oylarını" görebilir. Bu şekilde kuadratik fonlama, topluluğun tercihlerine dayalı fonların kullanımı için etkili bir yöntem olmaktan çıkar.
+
+Neyse ki MACI (Minimum Gizli Anlaşma Önleme Altyapısı) gibi yeni çözümler, sıfır bilgili ispatları kullanarak rüşvet ve gizli anlaşmalara dirençli zincir üstü oylama sağlayabilirler (ör. kuadratik fonlama mekanizması). MACI, (koordinatör adı verilen) merkezi bir yöneticinin oyları toplamasına ve kişilerin nasıl oyladığından _bağımsız_ bir şekilde sonuçları saymasına olanak sağlayan akıllı sözleşmeler ve kodlar bütünüdür. Buna rağmen oyların doğru sayıldığını doğrulamak veya bireylerin oylama turuna katıldığını onaylamak mümkündür.
+
+#### MACI, sıfır bilgili ispat nasıl çalışır? {#how-maci-works-with-zk-proofs}
+
+İlk olarak koordinatör MACI sözleşmesini Ethereum'a dağıtır, sonrasında kullanıcılar (açık anahtarlarıyla akıllı sözleşmeye kayıt olarak) oylama için üye olabilir. Kullanıcılar akıllı sözleşmeye herkese açık anahtarlarıyla şifrelenen (diğer kriterlere ek, geçerli bir oy kullanıcının kimliği ile ilişkili olan en güncel herkese açık anahtarla imzalanmış olmalıdır) mesajlar göndererek oy verirler. Sonrasında, koordinatör oylama süreci bittiğinde tüm mesajları işler, oyların çetelesini tutar ve sonuçları zincir üzerinde doğrular.
+
+MACI'de sıfır bilgili ispatları koordinatörün hatalı biçimde oyları işlemesi ve sonuçların çetelesini tutmasını imkansızlaştırmak için hesaplamanın doğruluğundan emin olmak amaçlı sıfır bilgili ispatları kullanılır. Bunu başarmak koordinatörün a) tüm mesajların doğru işlendiğini b) sonucun tüm _geçerli_ oyların toplamına eşit olduğunu doğrulayan ZK-SNARK kanıtları oluşturmasını gerektirir.
+
+Böylece, kullanıcı başına oy hakkında bir analiz paylaşmadan bile (normalde olduğu gibi), MACI çetele sürecinde hesaplanan sonuçların bütünlüğünü garantiler. Bu temel çakışma şemalarının etkisini düşürmek için kullanışlıdır. Bu ihtimali daha önceki Bob'un Alice'e bir seçeneğe oy vermesi için rüşvet vermesi örneğinden yola çıkarak keşfedebiliriz:
+
+- Alice genel anahtarını akıllı sözleşmeye göndererek oy vermek üzere kaydolur.
+- Alice, Bob'dan aldığı rüşvet karşılığında `B seçeneğini` oylamayı kabul eder.
+- Alice `B seçeneğini` oylar.
+- Alice gizlice, kimliğiyle eşleştirilmiş açık anahtarını değiştirmek için şifrelenmiş bir işlem gönderir.
+- Alice akıllı sözleşmeye başka bir (şifrelenmiş) mesaj gönderir ve yeni açık anahtarını kullanarak ` A seçeneğini` oylar.
+- Alice, Bob'a `seçenek B` için oyladığı işlemi gösterir (bu işlem Alice'in eski açık anahtarı artık Alice'le eşleşmediği için geçersizdir)
+- Mesajları işleyen koordinatör Alice'in `B seçeneği` oyunu geçer ve `A seçeneği` oyunu hesaba katar. Bu nedenle Bob'un Alice ile gizli bir anlaşma yapma ve zincir üstü oyları etkileme girişimi başarısız olur.
+
+MACI kullanmak koordinatöre rüşvetçilerle tezgah çevirmemesi veya oy veren kimselere rüşvet vermemesi için güven _gerektirir_. Koordinatör kullanıcı mesajlarını deşifre edebilir (kanıtı oluşturmak için gereklidir), yani her kişinin nasıl oy verdiğini isabetli bir şekilde doğrulayabilir.
+
+Ancak koordinatörün dürüst olduğu durumlarda, MACI zincir üzerinde oylamaların doğruluğunu garantilemek için güçlü bir aracı temsil eder. Bu onun büyük miktarda her bir kişinin oy seçimlerinin bütünlüğüne dayanan ikinci dereceden finansman uygulamalar (ör. [clr.fund](https://clr.fund/#/about/maci)) arasındaki popülerliğini açıklar.
+
+[MACI hakkında daha fazla bilgi edinin](https://privacy-scaling-explorations.github.io/maci/).
+
+## Sıfır bilgili ispatlar nasıl çalışır? {#how-do-zero-knowledge-proofs-work}
+
+Bir sıfır bilgili ispat, bir ifadenin doğruluğunu, ifadenin içeriğini veya doğruluğa nasıl ulaştığınızı açıklamadan kanıtlamanızı sağlar. Bunu mümkün kılmak için sıfır bilgi protokolleri, girdi olarak bazı verileri alan ve çıktı olarak "doğru" veya "yanlış" olarak döndüren algoritmalara dayanır.
+
+Bir sıfır bilgi protokolü aşağıdaki kriterleri sağlamalıdır:
+
+1. **Bütünlük**: Eğer girdi geçerliyse, sıfır bilgi protokolü daima "doğru" çıktısını döndürür. Dolayısıyla, esas ifade doğruysa, kanıtlayıcı ve doğrulayıcı dürüst davranırsa, kanıt kabul edilebilir.
+
+2. **Sağlamlık**: Eğer girdi geçersizse, sıfır bilgi protokolünü "doğru" döndürmek için kandırmak teorik olarak imkansızdır. Bu nedenle, yalan söyleyen bir kanıtlayıcı, dürüst bir doğrulayıcıyı geçersiz bir ifadenin geçerli olduğuna inandırmak için kandıramaz (küçük bir olasılık marjı dışında).
+
+3. **Sıfır-Bilgi**: Doğrulayıcı bir ifadenin geçerliliği ya da yanlışlığı ötesinde hiçbir şey öğrenmez (ifade hakkında "sıfır bilgiye" sahiptirler). Bu gereklilik ayrıca doğrulayıcının kanıttan orijinal girdiyi (ifadenin içeriklerini) türetmesini engeller.
+
+Temel halde, bir sıfır bilgili ispat üç elementten oluşur: **tanık**, **zorluk** ve **yanıt**.
+
+- **Tanık**: Bir sıfır bilgili ispat ile, kanıtlayıcı bazı gizli bilgiler hakkındaki bilgisini kanıtlamak ister. Gizli bilgi, kanıtın "tanığıdır" ve kanıtlayıcının tanık hakkındaki varsayılan bilgisi, sadece bilgi sahibi olan bir tarafın yanıtlayabileceği bir dizi soru oluşturur. Bu yüzden kanıtlayıcı kanıtlama sürecine rastgele bir soru seçerek, cevabını hesaplayarak ve cevabı doğrulayıcıya göndererek başlar.
+
+- **Problem**: Doğrulayıcı kümeden rastgele başka bir soru seçer ve cevabı kanıtlayıcıya sorar.
+
+- **Cevap**: Kanıtlayıcı soruyu kabul eder, cevabı hesaplar ve cevabı doğrulayıcıya geri gönderir. Kanıtlayıcının cevabı sayesinde doğrulayıcı, kanıtlayıcının gerçekten tanığa erişiminin olup olmadığını kontrol edebilir. Doğrulayıcı, kanıtlayıcının rastgele tahminlerde bulunmadığından ve doğru cevapları şans eseri vermediğinden emin olmak için daha fazla soru sorar. Bu etkileşimin pek çok kez tekrarlanması ile kanıtlayıcının tanık bilgilerini taklit etme olasılığı doğrulayıcı emin olana kadar önemli oranda azalır.
+
+Yukarıdaki bilgiler "etkileşimli sıfır bilgi kanıtlarının" yapısını açıklamaktadır. Başlarda sıfır bilgi protokolleri etkileşimli kanıtlamayı kullanırdı. Bu yöntem ifadenin gerçekliğinin doğrulanması için kanıtlayıcı ve doğrulayıcılar arasında çift taraflı haberleşme gerektirirdi.
+
+Etkileşimli kanıtların çalışma mantığını anlamak için Jacques Quisquater’ın ünlü [Ali Baba mağara hikâyesi](https://en.wikipedia.org/wiki/Zero-knowledge_proof#The_Ali_Baba_cave) iyi bir örnektir. Bu hikâyede Peggy (kanıtlayıcı), Victor'a (doğrulayıcı) sihirli kapıyı açmak için gerekli gizli ifadeyi bildiğini bu kelimeyi söylemeden anlatmak ister.
+
+### Etkileşimsiz sıfır bilgili ispatlar {#non-interactive-zero-knowledge-proofs}
+
+Devrim niteliğinde olsa da etkileşimli kanıtlama, iki tarafın da müsait olmasını ve tekrar tekrar etkileşime girmesini gerektirdiğinden sınırlı bir kullanışlılığa sahipti. Doğrulayıcı kanıtlayıcının dürüstlüğünden emin olsa bile kanıt, bağımsız doğrulama için erişilebilir değildi (yeni bir kanıtın üretilmesi kanıtlayıcı ve doğrulayıcı arasında yeni bir dizi mesaj gerektiriyordu).
+
+Bu problemi çözmek için Manuel Blum, Paul Feldman, ve Silvio Micali; kanıtlayıcı ve doğrulayıcının paylaşımlı bir anahtara sahip olduğu ilk [etkileşimli olmayan sıfır bilgili ispatlarını](https://dl.acm.org/doi/10.1145/62212.62222) önerdi. Bu öneri, kanıtlayıcının, bilginin kendisini sağlamadan (örneğin tanık) bilgiye sahip olduğunu göstermesini sağlar.
+
+Etkileşimli kanıtların tersine, etkileşimsiz kanıtlar, taraflar (yani kanıtlayıcı ve doğrulayıcı) arasında yalnızca bir tur etkileşim gerektirir. Kanıtlayıcı, gizli bilgiyi özel bir algoritmadan geçirerek sıfır bilgili ispatı oluşturur. Bu kanıt doğrulayıcıya gönderilir ve doğrulayıcı başka bir algoritma kullanarak kanıtlayıcının gizli bilgiyi bilip bilmediğini kontrol eder.
+
+Etkileşimsiz kanıtlama kanıtlayıcı ve doğrulayıcı arasındaki haberleşmeyi azaltarak sıfır bilgili ispatları daha verimli hale getirir. Ayrıca, kanıtlar oluşturulduktan sonra (paylaşımlı anahtara ve doğrulama algoritmasına sahip olan) herkesin doğrulamak üzere erişimine açık olur.
+
+Etkileşimsiz kanıtlar sıfır bilgi teknolojisi için bir devrim niteliğindedir ve günümüzde kullanılan kanıt sistemlerinin gelişimini teşvik etmiştir. Bu kanıt türleri aşağıda tartışılmaktadır:
+
+### Sıfır bilgili ispat türleri {#types-of-zero-knowledge-proofs}
+
+#### SB-SNARK'ları {#zk-snarks}
+
+ZK-SNARK, **Sıfır Bilgi Kısa ve Etkileşimsiz Bilgi Argümanları** için bir kısaltmadır. ZK-SNARK protokolü aşağıdaki özelliklere sahiptir:
+
+- **Sıfır Bilgi**: Verilen ifadeyle ilgili hiçbir şeyi bilinmemesine rağmen ifadenin bütünlüğünü ilgili doğrulayabilmek veya onaylayabilmek. Onaylayıcının ifadeyle ilgili tek bilgisi ifadenin doğru veya yanlış olmasıdır.
+
+- **Kısa ve Öz**: Sıfır bilgili ispat tanığa göre daha küçüktür ve hızlıca onaylanabilir.
+
+- **Etkileşimsiz**: Kanıt "etkileşimsizdir" çünkü kanıtlayıcı ve doğrulayıcı, birden fazla kez iletişim gerektiren etkileşimli kanıtların aksine yalnızca bir kez etkileşime girer.
+
+- **Argüman**: Kanıt "sağlamlık" şartını karşılamaktadır, bu nedenle hile yapılması son derece düşük bir ihtimaldir.
+
+- **Bilgi**: Gizli bilgiye (tanık) erişim olmadan sıfır bilgili ispat oluşturulamaz. Tanığa sahip olmayan bir kanıtlayıcının geçerli bir sıfır bilgili ispat hesaplaması imkansız olmasa da zordur.
+
+Daha önce de bahsedilen "paylaşımlı anahtar" kanıtlayıcının ve doğrulayıcının kanıtları oluşturmak ve doğrulamak için kullanmayı kabul ettiği genel parametreleri belirtir. Protokol güvenliğindeki önemden dolayı, genel parametrelerin (topluca Ortak Referans Dizisi (CRS) olarak bilinir) oluşturulması, hassas bir işlemdir. Eğer CRS'nin oluşturulmasında kullanılan entropi (rastgelelik) dürüst olmayan bir kanıtlayıcının eline geçerse, yanlış kanıtlar hesaplayabilir.
+
+[Çok taraflı hesaplama (MPC)](https://en.wikipedia.org/wiki/Secure_multi-party_computation) genel parametrelerin oluşturulmasındaki riskleri azaltmanın bir yoludur. Birden fazla taraf, CRS'yi oluşturmak için herkesin bazı rastgele değerlerde katkıda bulunduğu [güvenilir bir kurulum törenine](https://zkproof.org/2021/06/30/setup-ceremonies/amp/) katılır. Bir dürüst taraf entropinin kendine düşenini yok ettiği sürece, ZK-SNARK protokolü hesaplama sağlamlığını kaybetmez.
+
+Güvenilir kurulumlar, kullanıcıların parametre oluştumada katılımcılara güvenmesini gerektirir. Ancak, ZK-STARK'ların gelişmesi, güvenilir olmayan kurulum ile çalışan kanıtlama protokollerine olanak sağladı.
+
+#### SB-STARK'ları {#zk-starks}
+
+ZK-SNARK, **Sıfır Bilgi Ölçeklenebilir Şeffaf Bilgi Argümanları** için bir kısaltmadır. ZK-STARK'lar ZK-SNARK'lara benzerler, farkları ise şunlardır:
+
+- **Ölçeklenebilir**: ZK-STARK, tanık boyutu büyüdüğünde kanıt üretme ve kanıt doğrulama konusunda ZK-SNARK'tan daha hızlıdır. STARK kanıtlarıyla, kanıtlayıcı ve doğrulama süreleri tanık büyüdükçe birazcık artar (SNARK kanıtlayıcı ve doğrulayıcı süreleri tanık boyutuyla doğrusal olarak artar).
+
+- **Şeffaf**: ZK-STARK kanıtlama ve doğrulama için güvenilir kurulum yerine genel parametreler oluşturmak için herkes tarafından doğrulanabilir rastgeleliğe dayanır. Bu nedenle, ZK-SNARK'lara göre daha şeffaftırlar.
+
+ZK-STARK'lar daha büyük kanıtlar ürettikleri için ZK-SNARK'lardan daha yüksek doğrulama ek yüklerine sahiptir. Ancak, ZK-STARK'lar bazı durumlarda (büyük veri kümelerinin kanıtlanması gibi) ZK-SNARK'lardan daha uygun maliyetli olabilir.
+
+## Sıfır bilgili ispatları kullanmanın dezavantajları {#drawbacks-of-using-zero-knowledge-proofs}
+
+### Donanım maliyetleri {#hardware-costs}
+
+Sıfır bilgili ispatlar üretmek, özel makinelerde en iyi şekilde gerçekleştirilen çok karmaşık hesaplamaları gerektirir. Bu makineler pahalı olduklarından dolayı, genellikle normal bireylerin erişimine uzaktır. Ek olarak, sıfır bilgi teknolojisini kullanmak isteyen uygulamalar, donanım maliyetlerini de hesaba katmalıdır, ki bu da son kullanıcılar için maliyetleri artırabilir.
+
+### Kanıt doğrulama maliyetleri {#proof-verification-costs}
+
+Kanıtları doğrulamak ayrıca karışık hesaplamalar gerektirir ve uygulamalarda sıfır bilgi teknolojisinin uygulama maliyetlerini artırır. Bu maliyet, hesaplamanın kanıtlanması konusunda özellikle önemlidir. Örneğin, ZK toplamaları, Ethereum üzerinde yalnız bir ZK-SNARK kanıtını doğrulamak için ~ 500.000 gaz öder ve ZK-STARK'lar daha da yüksek ücretler gerektirir.
+
+### Güven varsayımları {#trust-assumptions}
+
+ZK-SNARK'ta, Ortak Referans Dizesi (genel parametreler) bir kere oluşturulur ve sıfır bilgi protokolüne katılmak isteyen taraflarca yeniden kullanılabilir. Genel parametreler, katılımcıların dürüst olduğunun varsayıldığı güvenilir bir kurulum töreni ile oluşturulurlar.
+
+Ancak kullanıcıların, katılımcıların dürüstlüğünü değerlendirmesinin hiçbir yolu yoktur ve kullanıcılar, geliştiricilerin sözlerine güvenmek mecburiyetindedirler. ZK-STARK'lar, dizenin üretilmesinde kullanılan rastgeleliğin herkes tarafından doğrulanabilir olması sayesinde güven varsayımlarından muaftır. Bu arada, araştırmacılar kanıtlama mekanizmalarının güvenliğini artırmak amacıyla ZK-SNARK'lar için güvenilir olmayan kurulumlar üzerine çalışıyorlar.
+
+### Kuantum bilişim tehditleri {#quantum-computing-threats}
+
+ZK-SNARK, şifreleme için eliptik eğri kriptografisi kullanır. Eliptik eğri ayrık logaritma probleminin şimdilik çözülemez olduğu varsayılırken, kuantum bilgisayarların geliştirilmesi ile gelecekte bu güvenlik modeli kırılabilir.
+
+Güvenliği konusunda sadece çarpışmaya dirençli karma işlevlerine güvendiğinden ZK-STARK'ın kuantum bilişim tehdidine karşı bağışık olduğu düşünülüyor. Eliptik eğri kriptografisinde kullanılan genel-özel anahtar çiftlerinin aksine, kuantum hesaplama algoritmaların kırılması için çarpışmaya dirençli karma oluşturmak daha zordur.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Sıfır bilgili ispatların kullanım alanlarına genel bakış](https://pse.dev/projects) — _Gizlilik ve Ölçeklendirme Keşif Ekibi_
+- [SNARK'lar STARK'lar ve Tekrarlamalı SNARK'lar](https://www.alchemy.com/overviews/snarks-vs-starks) — _Alchemy Genel Bakış_
+- [Bir Sıfır Bilgili İspat: Blok Zincirde Gizliliği İyileştirmek](https://www.altoros.com/blog/zero-knowledge-proof-improving-privacy-for-a-blockchain/) — _Dmitry Lavrenov_
+- [zk-SNARK'lar - Gerçekçi Bir Sıfır Bilgi Örneği ve Derinlemesine İnceleme](https://medium.com/coinmonks/zk-snarks-a-realistic-zero-knowledge-example-and-deep-dive-c5e6eaa7131c) — _Adam Luciano_
+- [ZK-STARK'lar - Kuantum Bilgisayarlara Bile Karşı Doğrulanabilir Güven Oluşturmak](https://medium.com/coinmonks/zk-starks-create-verifiable-trust-even-against-quantum-computers-dd9c6a2bb13d) —_Adam Luciano_
+- [zk-SNARK'ların nasıl mümkün olduğuna ilişkin yaklaşık bir giriş](https://vitalik.eth.limo/general/2021/01/26/snarks.html) - _Vitalik Buterin_
+- [Sıfır Bilgili İspatlar (ZKP) Merkeziyetsiz Kimlikler Açısından Neden Çığır Açıcıdır?](https://frankiefab.hashnode.dev/why-zero-knowledge-proofs-zkps-is-a-game-changer-for-self-sovereign-identity) — _Franklin Ohaegbulam_
+
diff --git a/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-create-an-ethereum-account/index.md b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-create-an-ethereum-account/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..99710d7b764
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-create-an-ethereum-account/index.md
@@ -0,0 +1,73 @@
+---
+title: Bir Ethereum hesabı nasıl "oluşturulur"
+description: Cüzdan kullanarak Ethereum hesabı oluşturmaya ilişkin ayrıntılı rehber.
+lang: tr
+---
+
+# Bir Ethereum hesabı nasıl oluşturulur
+
+**Herkes ücretsiz bir Ethereum hesabı oluşturabilir.** Tek ihtiyacınız olan, bir kripto cüzdan uygulaması indirmektir. Cüzdanlar Ethereum hesabınızı oluşturur ve yönetir. İşlem gönderebilir, bakiyelerinizi kontrol edebilir ve sizi Ethereum üzerine inşa edilmiş diğer uygulamalara bağlayabilir.
+
+Bir cüzdan ile jeton borsalarına, oyunlara ve [NFT](/glossary/#nft) pazar yerlerine anında giriş yapabilirsiniz. Bireysel bir kayıt gerektirmez, Ethereum üzerinde inşa edilmiş tüm uygulamalar için tek bir hesap kullanılır.
+
+## 1. Adım: Bir cüzdan seçin
+
+Cüzdan, Ethereum hesabınızı yönetmenize yardımcı olan bir uygulamadır. Aralarından seçim yapabileceğiniz mobil, masaüstü ve hatta tarayıcı uzantıları olarak düzinelerce farklı cüzdan vardır.
+
+
+
+ Cüzdan listesi
+
+
+Eğer yeniyseniz, başlangıç seviyesindeki kişilere uygun gerekli özellikleri barındıran cüzdanları bulmak için "bir cüzdan bul" sayfasındaki "Kriptoda yeni" filtresini seçebilirsiniz.
+
+
+
+İhtiyaçlarınızı karşılamak için başka profil filtreleri de vardır. Bunlar yaygın kullanılan cüzdanların örnekleridir - herhangi bir yazılıma güvenmeden önce kendi araştırmanızı yapmalısınız.
+
+## 2. Adım: Cüzdan uygulamanızı indirin ve kurun
+
+Belirli bir cüzdan seçtiğinizde, uygulamanın resmi web sitesini veya uygulama mağazasını ziyaret edin, uygulamayı indirin ve kurun. Bunların hepsi ücretsizdir.
+
+## 3. Adım: Uygulamayı açın ve Ethereum hesabınızı oluşturun
+
+Yeni cüzdanınızı ilk kez açarken, yeni bir hesap oluşturma veya mevcut bir hesabı içe aktarma arasında seçim yapmanız istenebilir. Yeni bir hesap oluşturmaya tıklayın. **Bu, cüzdan yazılımının Ethereum hesabınızı oluşturduğu adımdır.**
+
+## 4. Adım: Kurtarma ifadenizi saklayın
+
+Bazı uygulamalar sizden gizli bir "kurtarma ifadesi" (bazen "güvenlik kelimeleri" ya da "mnemonic" olarak da adlandırılır) kaydetmenizi ister. Bu güvenlik kelimelerinin güvende tutulması son derecede önemlidir! Bu Ethereum hesabınızı oluşturmak için kullanılır ve işlemleri onaylamak için de kullanılabilir.
+
+**Bu ifadeyi bilen bir kişi, tüm fonlarınızı kontrol edebilir.** Bu ifadeyi asla kimseyle paylaşmayın. Bu ifade, rastgele üretilmiş 12 ila 24 kelimeyi (kelimelerin sırası önemlidir) içermelidir.
+
+
+
+
Cüzdan yüklendi mi? Nasıl kullanacağınızı öğrenin.
+
+ Cüzdan nasıl kullanılır?
+
+
+
+
+İlgilendiğiniz başka rehberler de mi var? Şuraya göz atın: [Adım adım kılavuzlarımız](/guides/)
+
+## Sıkça sorulan sorular
+
+### Cüzdanım ve Ethereum hesabım aynı mı?
+
+Hayır. Cüzdan, hesapları yönetmenizi sağlayan bir yönetim aracıdır. Bir cüzdan birden fazla hesaba erişebilir ve tek bir hesaba birden fazla cüzdan tarafından erişilebilir. Kurtarma ifadesi hesap oluşturmak için kullanılır ve bir cüzdan uygulamasına varlıkların yönetim iznini verir.
+
+### Bir Bitcoin adresine Ether, yahut bir Ethereum adresine Bitcoin gönderebilir miyim?
+
+Hayır, gönderemezsiniz. Bitcoin ve Ether, her biri kendi defter tutma ve adres biçimleri olan iki ayrı ağda (yani farklı blokzincirlerde) bulunur. İki farklı ağı köprülemek için çeşitli girişimlerde bulunuldu; bu iki ağdan en aktif olanı şu anda [Sarılı Bitcoin veya WBTC](https://www.bitcoin.com/get-started/what-is-wbtc/)'dir. WBTC bir saklama çözümü olduğundan (yani belirli kritik işlevleri tek bir grup insanın kontrol etmesi anlamına gelir) bu bir onay değildir ve burada yalnızca bilgilendirme amacıyla verilmiştir.
+
+### Bir ETH adresi sahibiysem, aynı adrese diğer blok zincirlerde de sahip miyim?
+
+Ethereum ile benzer altyapı yazılımını kullanan tüm blokzincirlerde ("EVM uyumlu" diye bilinirler) aynı [adresi](/glossary/#address) kullanabilirsiniz. Bu [liste](https://chainlist.org/) size hangi blok zincirlerde aynı adresi kullanabileceğinizi gösterecektir. Bitcoin gibi bazı blok zincirlerde tamamen farklı ağ kuralları uygulanır ve farklı bir biçimde farklı bir adrese ihtiyaç duyacaksınız. Eğer bir akıllı sözleşme cüzdanına sahipseniz, hangi blokzincirlerin desteklendiği hakkında daha fazla bilgi için ürün web sitesini kontrol etmelisiniz. Çünkü bunlar genelde sınırlı ama daha güvenli bir kapsama sahiptir.
+
+### Kendi cüzdanıma sahip olmak, fonlarımı bir borsada tutmaktan daha mı güvenli?
+
+Kendi cüzdanınıza sahip olmanız kendi varlıklarınızın sorumluluğunu kendiniz almanız anlamına gelir. Maalesef müşterilerinin paralarını kaybeden birçok başarısız borsa örneği bulunmaktadır. Bir cüzdana (kurtarma ifadesi ile birlikte) sahip olmak, varlıklarınızı tutması için bir kuruluşa güvenmek zorunda kalmakla ilişkili riskleri ortadan kaldırır. Ancak bunu kendiniz güvenli tutmanız ve kimlik avı dolandırıcılıklarından, işlemleri yanlışlıkla onaylamaktan veya kurtarma ifadesini ifşa etmekten, sahte web siteleriyle etkileşime girmekten ve kendi kendine saklama ile ilgili diğer risklerden kaçınmanız gerekir. Riskler ve faydalar farklıdır.
+
+### Telefon/donanım cüzdanımı kaybedersem, kayıp fonlarımı kurtarmak için yine aynı cüzdan uygulamasına ihtiyacım var mı?
+
+Hayır, farklı bir cüzdan kullanabilirsiniz. Güvenlik kelimelerine sahip olduğunuz sürece birçok cüzdana girebilirsiniz ve hesabınız geri alınacaktır. Bunu yapmanız gerekirse dikkatli olun: Cüzdanınızı kurtarırken internete bağlı olmadığınızdan emin olmanız en iyisidir, böylece kurtarma ifadeniz yanlışlıkla sızdırılmaz. Kayıp fonları, kurtarma ifadesi olmadan kurtarmak çoğunlukla imkansızdır.
diff --git a/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-id-scam-tokens/index.md b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-id-scam-tokens/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..ed4277473a4
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-id-scam-tokens/index.md
@@ -0,0 +1,97 @@
+---
+title: Dolandırıcılık token'ları nasıl tespit edilir
+description: Dolandırıcılık token'larını, kendilerini nasıl meşru gösterdiklerini ve bunlardan nasıl kaçınılacağını anlamak.
+lang: tr
+---
+
+# Dolandırıcılık token'ları nasıl tespit edilir {#identify-scam-tokens}
+
+Ethereum'un en yaygın kullanımlarından biri, bir grubun bir anlamda kendi para birimi olan ticareti yapılabilen bir token oluşturmasıdır. Bu token'ları genelde bir standarda uyar, [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/). Ancak, değer getiren meşru kullanım şekilleri bulunan her yerde, söz konusu değeri kendisi için çalmaya çalışan suçlular bulunur.
+
+Sizi kandırmaları muhtemel olan iki yol vardır:
+
+- **Size bir dolandırıcılık token'ı satmak**, bu token satın almak istediğiniz meşru token'a benzeyebilir, ancak dolandırıcılar tarafından basılmaktadır ve değeri yoktur.
+- **Sizi kötü işlemleri imzalama konusunda kandırmak**, genelde sizi kendi kullanıcı arayüzlerine yönlendirerek yaparlar. Size kendi sözleşmelerine sizin ERC-20 token'larınız üzerinde izin verme, sizin varlıklarınıza erişim sağlayan hassas bilgileri ifşa etme ve benzeri şeyleri yaptırmaya çalışabilirler. Bu kullanıcı arayüzleri gerçek sitelerin mükemmele yakın kopyaları olabilir, ancak gizli hileler barındırırlar.
+
+Dolandırıcılık token'larının ne olduğunu örnekleyebilmek ve bunları tespit edebilmek için bir örneğine göz atacağız: [`wARB`](https://etherscan.io/token/0xb047c8032b99841713b8e3872f06cf32beb27b82). Bu token meşru [`ARB`](https://etherscan.io/address/0xb50721bcf8d664c30412cfbc6cf7a15145234ad1) token'ı gibi görünmeye çalışmaktadır.
+
+
+
+Arbitrum optimistik toplamalar geliştiren ve yöneten bir organizasyondur. Başlangıçta, Arbitrum kâr amaçlı bir şirket olarak organize edilmiştir, ancak sonrasında merkeziyetsizleşme adımları atmıştır. Bu sürecin bir parçası olarak, takas edilebilir bir yönetişim token'ı bastılar.
+
+
+
+
+
+Ethereum'da bir varlık ERC-20 uyumlu olmadığında "w" ile başlayan "sarılı" halinin oluşturulduğu bir kural vardır. Örnek olarak, bitcoin için wBTC ve ether için wETH bulunur.
+
+Hali hazırda Ethereum üzerinde bulunan bir ERC-20 token'ının sarılı bir versiyonunu oluşturmak mantıklı değildir, ancak dolandırıcılar arkaplandaki gerçekliktense meşru bir görünüme dayanır.
+
+
+
+## Dolandırıcılık token'ları nasıl çalışır? {#how-do-scam-tokens-work}
+
+Ethereum'un tüm meselesi merkeziyetsizliktir. Bu varlıklarınıza el koyabilecek veya bir akıllı sözleşme yayımlamanızı engelleyecek bir merkezi otorite bulunmadığı anlamına gelir. Ancak, ayrıca dolandırıcıların da istedikleri herhangi bir akıllı sözleşmeyi yayımlayabilecekleri anlamına gelir.
+
+
+
+Akıllı sözleşmeler Ethereum blok zincir üzerinde çalışan programlardır. Örnek olarak, her ERC-20 token'ı bir akıllı sözleşme olarak uygulanmıştır.
+
+
+
+Spesifik olarak, Arbitrum `ARB` sembolünü kullanan bir sözleşme yayımladı. Ancak bu diğer kişilerin benzer veya tam olarak aynı sembolü kullanan bir sözleşme yayımlamasını engellemez. Sözleşmeyi yazan kişi sözleşmenin ne yapacağına karar verir.
+
+## Meşru görünme {#appearing-legitimate}
+
+Meşru görünmek için dolandırıcılık token'ı oluşturanların kullandığı bazı hileler vardır.
+
+- **Meşru isim ve sembol**. Önceden belirtildiği gibi, ERC-20 sözleşmeleri diğer ERC-20 sözleşmeleriyle aynı sembol ve isme sahip olabilir. Güvenlik için bu alanlara güvenemezsiniz.
+
+- **Meşru sahipler**. Dolandırıcılık token'ları genelde gerçek token'ın meşru sahipleri olabilecek adreslere büyük bakiyeler gönderirler.
+
+ Örnek olarak, `wARB` koduna tekrar bakalım. [token'ların %16 civarı](https://etherscan.io/token/0xb047c8032b99841713b8e3872f06cf32beb27b82?a=0x1c8db745abe3c8162119b9ef2c13864cd1fdd72f) herkese açık etiketi [Arbitrum Foundation: Deployer](https://etherscan.io/address/0x1c8db745abe3c8162119b9ef2c13864cd1fdd72f) olan bir adres tarafından tutulmaktadır. Bu sahte bir adres _değildir_, gerçekten [Ethereum ana ağı üzerinde gerçek ARB sözleşmesini yayımlayan](https://etherscan.io/tx/0x242b50ab4fe9896cb0439cfe6e2321d23feede7eeceb31aa2dbb46fc06ed2670) bir adrestir.
+
+ Bir adresin ERC-20 bakiyesi ERC-20 sözleşmesinin depolamasının bir parçası olduğu için, sözleşme tarafından sözleşme geliştiricisinin istediği şekilde belirlenebilir. Ayrıca bir sözleşmenin, meşru kullanıcıların bu dolandırıcılık token'larından kurtulmasını engellemek için transferleri yasaklaması da mümkündür.
+
+- **Meşru transferler**. _Meşru sahipler bir dolandırıcılık token'ını diğerlerine transfer etmek için para ödemezdi, yani transferler varsa meşru olmalı, değil mi?_ **Yanlış**. `Transfer` olayları ERC-20 sözleşmesi tarafından üretilir. Bir dolandırıcı sözleşmeyi bu olayları kolayca oluşturacak biçimde yazabilir.
+
+## Dolandırıcı web siteleri {#websites}
+
+Dolandırıcılar ayrıca gayet ikna edici web siteleri, hatta bazen aynı kullanıcı arayüzlerine sahip, ancak göze çarpmayan hileler içeren gerçek sitelerin birebir sahtelerini bile oluşturabilirler. Bazı örnekleri meşru görünen dış bağlantıların kullanıcıları dış bir dolandırıcılık sitesine yollaması, kullanıcıyı anahtarlarını ifşa etmeye yönlendiren veya saldırganın hesabına fon gönderten yanlış yönergeler olabilir.
+
+Bundan kaçınmak için en iyi yol ziyaret ettiğiniz sitelerin URL'sini dikkatlice kontrol etmeniz ve bilinen gerçek sitelerin adreslerini yer işaretlerinize kaydetmenizdir. Bunun sayesinde, yazım hataları yapmadan veya dış bağlantılara bağlı kalmadan yer işaretlerinizden gerçek siteye erişebilirsiniz.
+
+## Kendinizi nasıl korursunuz? {#protect-yourself}
+
+1. **Sözleşme adresini kontrol edin**. Meşru token'lar meşru organizasyonlardan gelir ve sözleşme adreslerini organizasyonun web sitesinden görebilirsiniz. Örneğin, [`ARB` için meşru adresleri buradan görebilirsiniz](https://docs.arbitrum.foundation/deployment-addresses#token).
+
+2. **Gerçek token'ların likiditesi vardır**. Bir diğer seçenek ise en yaygın token takas protokollerinden biri olan [Uniswap](https://uniswap.org/) üzerindeki likidite havuzu büyüklüğüne bakmaktır. Bu protokol yatırımcıların takas ücretlerinden gelir elde etme umuduyla token'larını yatırdıkları likidite havuzlarını kullanarak çalışır.
+
+Dolandırıcılık token'ları genelde küçük likidite havuzlarına sahiplerdir çünkü dolandırıcılar gerçek varlıklarını riske atmak istemez. Örnek olarak, `ARB`/`ETH` Uniswap havuzu bir milyon dolar civarı tutmaktadır ([güncel değeri burada görebilirsiniz](https://info.uniswap.org/#/pools/0x755e5a186f0469583bd2e80d1216e02ab88ec6ca)) ve küçük bir miktar satmak veya almak fiyatı değiştirmeyecektir:
+
+
+
+Ancak `wARB` dolandırıcılık token'ını satın almak istediğinizde, küçük bir alım bile fiyatı %90'dan fazla değiştirecektir:
+
+
+
+Bu `wARB` token'ının muhtemelen meşru olmadığını gösteren başka bir kanıttır.
+
+3. **Etherscan'a** göz atın. Birçok dolandırıcılık token'ı hali hazırda topluluk tarafından tespit edilmiş ve rapor edilmiştir. Bu token'lar [Etherscan üzerinde işaretlenmiştir](https://info.etherscan.com/etherscan-token-reputation/). Etherscan otoriter bir doğruluk kaynağı olmasa bile (otoriter bir doğruluk kaynağı olmaması merkeziyetsiz ağların doğasındadır), Etherscan tarafından dolandırıcılık olarak tespit edilen token'lar muhtemelen dolandırıcılıktır.
+
+ 
+
+## Sonuç {#conclusion}
+
+Dünya'da değer oldukça, bu değeri kendisi için çalmaya çalışan dolandırıcılar olacaktır ve merkeziyetsiz bir dünyada kendiniz hariç sizi koruyacak kimse yoktur. Umuyoruz ki, dolandırıcılıklar ile meşru token'ları ayrıştırmak için bu maddeleri hatırlarsınız:
+
+- Dolandırıcılık token'ları meşru token'ları taklit eder, aynı isim, sembol ve benzeri şeyleri kullanırlar.
+- Dolandırıcılık token'ları aynı sözleşme adresini _kullanamazlar_.
+- Meşru token'ın adresi için en iyi kaynak, token'ın sahibi olan organizasyondur.
+- Bunda başarılı olamazsanız, [Uniswap](https://app.uniswap.org/#/swap) ve [Etherscan](https://etherscan.io/) gibi popüler, güvenilir uygulamaları kullanabilirsiniz.
diff --git a/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-revoke-token-access/index.md b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-revoke-token-access/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..e79eadc2d32
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-revoke-token-access/index.md
@@ -0,0 +1,73 @@
+---
+title: Kripto fonlarınızın akıllı sözleşme erişimini nasıl iptal edebilirsiniz?
+description: İstismarcı akıllı sözleşmenin token erişimini kaldırma üzerine bir rehber
+lang: tr
+---
+
+# Kripto fonlarınızın akıllı sözleşme erişimini nasıl iptal edebilirsiniz?
+
+Bu rehber, fonlarınıza erişim izni verdiğiniz [akıllı sözleşmelerin](/glossary/#smart-contract) listesini nasıl görebileceğinize ve izinlerinizi nasıl iptal edebileceğinize dair size bilgi verir.
+
+Bazen kötü amaçlı geliştiriciler akıllı sözleşmelere bu sözleşmelerle etkileşime geçen habersiz kullanıcıların fonlarına erişim sağlayacak arka kapılar eklerler. Genellikle bu tür platformlar, gelecekte küçük miktarlarda **gaz** tasarrufu sağlamak amacıyla kullanıcıdan [sınırsız sayıda jeton](/glossary/#gas) harcama izni ister ancak bu, artan riskleri de beraberinde getirir.
+
+Platformlar [cüzdanınızdaki](/glossary/#wallet) jetonlara sınırsız erişime sahip olduğu zaman, varlıklarınızı platformlardan cüzdanınıza geri çekseniz bile tüm jetonlarınızı harcayabilir. Kötü amaçlı aktörler hâlâ fonlarınıza erişim sağlayabilir ve size kurtarma şansı vermeden kendi cüzdanlarına çekebilirler.
+
+Buna karşı biricik korunma yolları test edilmemiş yeni projeleri kullanmaktan kaçınmak, sadece ihtiyacınız kadarına izin vermek veya düzenli olarak erişimi kaldırmaktır. Peki, bunu nasıl yaparsınız?
+
+## 1. Adım: Erişim kaldırma araçları kullanın
+
+Bazı web siteleri adresinize bağlı akıllı sözleşmeleri görmenize ve kaldırmanıza olanak sağlar. Web sitesini ziyaret edin ve cüzdanınızı bağlayın:
+
+- [Ethallowance](https://ethallowance.com/) (Ethereum)
+- [Etherscan](https://etherscan.io/tokenapprovalchecker) (Ethereum)
+- [Cointool](https://cointool.app/approve/eth) (birden fazla ağ)
+- [Revoke](https://revoke.cash/) (birden fazla ağ)
+- [Unrekt](https://app.unrekt.net/) (birden fazla ağ)
+- [EverRevoke](https://everrise.com/everrevoke/) (birden fazla ağ)
+
+## 2. Adım: Cüzdanınızı bağlayın
+
+Siteye girdiğiniz anda, "Connect wallet"(Cüzdanı bağla) üzerine tıklayın. Web sitesi sizi cüzdanı bağlamaya yönlendirmelidir.
+
+Cüzdanınızda ve web sitesinde aynı ağı kullandığınızdan emin olun. Sadece seçili ağla ilişkili akıllı sözleşmeleri göreceksiniz. Örnek olarak, Ethereum Ana Ağı'na bağlanırsanız sadece Ethereum sözleşmeleri göreceksiniz, Polygon gibi diğer ağlardaki sözleşmeleri değil.
+
+## 3. Adım: Kaldırmak istediğiniz bir akıllı sözleşme seçin
+
+Token'larınıza erişim izni olan tüm sözleşmeleri ve bunların harcama limitlerini görmelisiniz. Sonlandırmak istediğinizi bulun.
+
+Hangi sözleşmeyi seçmek istediğinizi bilmiyorsanız, hepsini kaldırabilirsiniz. Sizin için herhangi bir sıkıntı yaratmaz, ancak bu sözleşmelerle etkileşime geçtiğiniz bir dahaki seferde yeni izinler vermeniz gerekecektir.
+
+## 4. Adım: Fonlarınıza erişimi kaldırın
+
+Kaldırdığınızda, cüzdanınızda yeni bir işlem önerisi görmelisiniz. Bu beklenen bir durumdur. Kaldırmanın başarılı olması için ücreti ödemeniz gerekecektir. Ağa bağlı olarak bu işlem bir veya birkaç dakika arasında sürebilir.
+
+Kaldırılmış sözleşmenin listeden gidip gitmediğini kontrol etmek için birkaç dakika sonra kaldırma aracını yenilemenizi öneririz.
+
+Asla projelere token'larınıza sınırsız erişim vermemenizi ve tüm token izinlerini düzenli olarak kaldırmanızı öneririz. Token erişimini kaldırmak asla bir fon kaybına sebep olmamalı, özellikle de yukarıda listelenmiş araçları kullanırsanız.
+
+
+
+
+
Daha fazlasını mı öğrenmek istiyorsunuz?
+
+ Diğer rehberlerimizi inceleyin
+
+
+
+## Sıkça sorulan sorular
+
+### Token erişimini kaldırma ayrıca hisseleme, havuz oluşturma, borç verme işlemlerini de kaldırır mı?
+
+Hayır, [DeFi](/glossary/#defi) stratejilerinizden herhangi birini etkilemeyecektir. Pozisyonlarınızda kalırsınız ve ödüller vb. elde etmeye devam edersiniz.
+
+### Bir projeden cüzdanın bağlantısını kesmek fonlarımın kullanım izinlerini kaldırmakla aynı mıdır?
+
+Hayır, cüzdanınızın bağlantısını projeden kestiyseniz, ancak token izinleri verdiyseniz bunlar, bu token'ları kullanmata devam edebilir. Söz konusu erişimi kaldırmanız gerekir.
+
+### Sözleşme izinleri ne zaman sona erer?
+
+Sözleşme izinleri için sona erme tarihi bulunmaz. Sözleşme izinleri verirseniz, verildiğinden yıllar sonrasında bile kullanılabilirler.
+
+### Neden projeler sınırsız token izni ayarlarlar?
+
+Projeler bunu genellikle gereken istek sayısını azaltmak için yaparlar, yani kullanıcı sadece bir defa izin verir ve işlem ücretini bir defa öder. Uygun olmasına rağmen, bu kullanıcıların zamanla yerleşmemiş veya denetlenmemiş sitelerde dikkatsizce izin vermesinden dolayı zararlı olabilir. Bazı cüzdanlar riskinizi sınırlamanız için izin verilen token miktarını sınırlamanıza imkân verir. Daha fazla bilgi için cüzdan sağlayıcınıza başvurun.
diff --git a/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-swap-tokens/index.md b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-swap-tokens/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..e569202d60d
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-swap-tokens/index.md
@@ -0,0 +1,67 @@
+---
+title: Token'lar nasıl takar edilir?
+description: Ethereum üzerinde token takasına yönelik bir rehber.
+lang: tr
+---
+
+# Token'lar nasıl takar edilir?
+
+Favori token'larınızın hepsini listeleyen bir borsa aramaktan sıkıldınız mı? [Merkeziyetsiz borsaları](/glossary/#dex) kullanarak çoğu jetonu takas edebilirsiniz.
+
+Jeton takası, Ethereum ağında olan iki farklı varlığın takas edilmesini ifade eder, örneğin ETH ile DAI'yi ([ERC-20](/glossary/#erc-20) jetonu) takas etmek gibi. Bu süreç gayet hızlı ve ucuzdur. Token takas etmek için bir kripto cüzdanına ihtiyaç duyacaksınız.
+
+**Ön koşullar:**
+
+- bir [kripto cüzdana](/glossary/#wallet) sahip olmak, bu öğreticiyi takip edebilirsiniz: [Nasıl yapılır: Bir Ethereum hesabını "kaydetme"](/guides/how-to-create-an-ethereum-account/)
+- cüzdanınıza fon ekleme
+
+## 1. Cüzdanınızı seçtiğiniz merkeziyetsiz borsaya (DEX) bağlayın
+
+Bazı popüler borsalar şunlardır:
+
+- [Uniswap](https://app.uniswap.org/#/swap)
+- [Sushiswap](https://www.sushi.com/swap)
+- [1Inch](https://app.1inch.io/#/1/unified/swap/ETH/DAI)
+- [Curve](https://curve.fi/#/ethereum/swap)
+
+İlginizi çekti mi? [Merkeziyetsiz finansın (DeFi)](/defi/) ne olduğu ve bu yeni borsaların nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+## 2. Takas etmek istediğiniz token çiftini seçin
+
+Örneğin, ETH ve DAI. İki token'dan birinde fona sahip olduğunuzdan emin olun. 
+
+## 3. Takas etmek istediğiniz token miktarını girin ve takasa tıklayın
+
+Borsa otomatik olarak alacağınız token miktarını hesaplayacaktır.
+
+
+
+## 4. İşlemi onaylayın
+
+İşlemin detaylarını gözden geçirin. Çirkin sürprizlerden kaçınmak için takas oranını ve diğer ücretleri kontrol edin.
+
+
+
+## 5. İşlemin yapılmasını bekleyin
+
+Herhangi bir blok zincir tarayıcısında işlemin ilerlemesini görebilirsiniz. Süreç 10 dakikadan fazla sürmemelidir.
+
+İşlem yapıldığında otomatik olarak takas edilmiş token'ları cüzdanınıza alacaksınız.
+
+
+
+
Daha fazlasını mı öğrenmek istiyorsunuz?
+
+ Diğer rehberlerimizi inceleyin
+
+
+
+## Sıkça sorulan sorular
+
+### Cüzdanımdan BTC için ETH takas edebilir miyim?
+
+Hayır, sadece Ethereum ağı üzerindeki token'ları takas edebilirsiniz, ETH, ERC-20 token'ları veya NFT'ler gibi. Sadece Bitcoin'in Ethereum üzerinde yaşayan "sarılı" versiyonlarını takas edebilirsiniz.
+
+### Slipaj nedir?
+
+Beklenen takas oranı ile gerçek takas oranı arasındaki farktır.
diff --git a/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-use-a-bridge/index.md b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-use-a-bridge/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..a00954bf153
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-use-a-bridge/index.md
@@ -0,0 +1,70 @@
+---
+title: Token'lar 2. Katman'a nasıl köprülenir?
+description: Bir köprü kullanarak Ethereum üzerinden katman 2'ye token hareket ettirmeyi açıklayan rehber.
+lang: tr
+---
+
+# Token'lar 2. Katman'a nasıl köprülenir?
+
+Ethereum üzerinde çok trafik varsa, pahalılaşabilir. Bunun çözümlerinden biri yeni "katmanlar" oluşturmaktır: Ethereum'a benzer şekilde çalışan farklı ağlar. Bu Katman 2'ler daha birçok işlemi daha düşük ücretlerde alarak ve bu işlemlerin sonuçlarını arada sırada Ethereum üzerinde depolayarak Ethereum üzerinde tıkanmayı çnlemeye ve ücretleri azaltmaya katkı sağlar. Yani, bu katman 2'ler artmış hız ve düşmüş ücretler ile işlem yapmamızı sağlar. Birçok popüler kripto projesi bu faydalar sebebiyle katman 2'lere geçiş yapmaktadır. Token'ları Ethereum'dan katman 2'lere hareket ettirmenin en kolay yolu köprü kullanmaktır.
+
+**Ön koşullar:**
+
+- bir kripto cüzdana sahip olmak, bu öğreticiyi takip edebilirsiniz: [Nasıl yapılır: Bir Ethereum hesabını "kaydetme"](/guides/how-to-create-an-ethereum-account/)
+- cüzdanınıza fon ekleme
+
+## 1. Hangi katman 2 ağını kullanmak istediğinizi belirleyin
+
+Farklı projeler ve önemli bağlantılar hakkında dahasını [katman 2 sayfamızdan](/layer-2/) öğrenebilirsiniz.
+
+## 2. Seçili köprüye gidin
+
+Bazı popüler katman 2'ler:
+
+- [Arbitrum köprüsü](https://bridge.arbitrum.io/?l2ChainId=42161)
+- [Optimism köprüsü](https://app.optimism.io/bridge/deposit)
+- [Boba ağı köprüsü](https://gateway.boba.network/)
+
+## 3. Cüzdanınızla köprüye bağlanın
+
+Cüzdanınızın Ethereum Ana Ağı'na bağlandığından emin olun. Eğer değilse, web sitesi otomatik olarak sizi ağ değiştirmeye yönlendirecektir.
+
+
+
+## 4. Miktarı belirtin ve fonları aktarın
+
+Tatsız sürprizler yaşamamak için katman 2 ağında alacağınız miktarı ve ücretleri gözden geçirin.
+
+
+
+## 5. Cüzdanınızda işlemi doğrulayın
+
+İşlemi geçirmek için ETH biçiminde bir ücret ödemeniz gerekecek.
+
+
+
+## 6. Fonlarınızın hareket etmesini bekleyin
+
+Süreç 10 dakikadan fazla sürmemelidir.
+
+## 7. Seçili katman 2 ağını cüzdanınıza ekleyin (opsiyonel)
+
+Ağın RPC detaylarını bulmak için [chainlist.org](http://chainlist.org) sitesini kullanabilirsiniz. Ağ eklendiğinde ve işlem sonlandığında, token'ları cüzdanınızda görmelisiniz.
+
+
+
+
Daha fazlasını mı öğrenmek istiyorsunuz?
+
+ Diğer rehberlerimizi inceleyin
+
+
+
+## Sıkça sorulan sorular
+
+### Peki bir borsada fonlarım varsa?
+
+Bir borsa üzerinden bazı katman 2'lere doğrudan para çekebilirsiniz. Daha fazla bilgi için [Katman 2 sayfamızın](/layer-2/) “Katman 2'ye aktar” kısmını inceleyebilirsiniz.
+
+### Token'larımı L2'ye köprüledikten sonra Ethereum ana ağına geri dönebilir miyim?
+
+Evet, aynı köprüyü kullanarak her zaman fonlarınızı ana ağa geri aktarabilirsiniz.
diff --git a/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-use-a-wallet/index.md b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-use-a-wallet/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..ea689fc71f1
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/how-to-use-a-wallet/index.md
@@ -0,0 +1,88 @@
+---
+title: Bir cüzdan nasıl kullanılır
+description: Nasıl token gönderiliip alındığını ve web3 projelerine nasıl bağlanıldığını anlatan bir rehber.
+lang: tr
+---
+
+# Bir cüzdan nasıl kullanılır
+
+Bir cüzdanın temel fonksiyonlarının nasıl kullanılacağını öğrenin. Eğer halen bir hesabınız yoksa, [Nasıl Ethereum hesabı açılır](/guides/how-to-create-an-ethereum-account/) yazımızı inceleyebilirsiniz.
+
+## Cüzdanınızı açın
+
+Bakiyenizi gösteren ve token gönderip almak için butonlar içeren bir panel görmelisiniz.
+
+## Kripto para alma
+
+Cüzdanınıza kripto almak mı istiyorsunuz?
+
+Her Ethereum hesabının eşsiz bir sayı ve harf dizisinden oluşan alıcı adresi vardır. Bu adres bir banka hesap numarası gibi işlev görür. Ethereum adresleri hep "0x" ile başlar. Bu adresi herhangi biriyle paylaşabilirsiniz: Bu, güvenlidir.
+
+Adresiniz ev adresiniz gibidir: İnsanların sizi bulabilmeleri için söylemeniz gerekir. Bunu yapmak güvenlidir çünkü ön kapınızı sadece sizin kontrol ettiğiniz bir anahtarla kilitleyebilirsiniz, böylece nerede yaşadığınızı bilse bile kimse içeri giremez.
+
+Size para göndermek isteyen herhangi birine herkese açık adresinizi vermelisiniz. Birçok cüzdan uygulaması kolay kullanım için adresinizi kopyalamanıza veya bir QR kodu göstermenize olanak verir. Herhangi bir Ethereum adresini manuel olarak girmekten kaçının. Bu kolayca yazımsal hatalara ve kayıp fonlara yol açabilir.
+
+Farklı uygulamalar değişkenlik gösterebilir veya farklı diller kullanabilir, ancak fon aktarmak istiyorsanız sizi benzer bir süreçten geçirmeleri gerekir.
+
+1. Cüzdan uygulamanızı açın.
+2. "Al" (veya benzeri bir seçenek) tuşuna basın.
+3. Ethereum adresinizi panoya kopyalayın.
+4. Alıcı Ethereum adresinizi göndericiye verin.
+
+## Kripto para gönderme
+
+Başka bir cüzdana ETH göndermek ister miydiniz?
+
+1. Cüzdan uygulamanızı açın.
+2. Alıcı adresi alın ve alıcı ile aynı ağa bağlandığınızdan emin olun.
+3. Alıcı adresi girin veya kameranız ile QR code okutun ki, adresi manuel olarak girmek zorunda kalmayasınız.
+4. Cüzdanınızdaki "Gönder" (veya benzeri bir seçenek) butonuna basın.
+
+
+
+
+5. DAI veya USDC gibi birçok varlık, farklı ağlarda bulunur. Kripto token'ları aktarırken, bunlar değiştirilebilir olmadığı için alıcının sizinle aynı ağı kullandığından emin olun.
+6. Ağ durumuna göre değişen işlem ücretini karşılamak için cüzdanınızda yeterince ETH olduğundan emin olun. Çoğu cüzdan daha sonra onaylayabileceğiniz işleme önerilen ücreti otomatikmen ekleyecektir.
+7. İşleminiz gerçekleştirildiğinde, karşılık kripto miktarı alıcının hesabında görünecektir. Bu, ağın mevcut kullanımına göre birkaç saniye ila birkaç dakika arasında değişebilir.
+
+## Projelere bağlanmak
+
+Adresiniz tüm Ethereum projelerinde aynı olacaktır. Hiçbir projeye tek tek kaydolmanız gerekmez. Bir cüzdana sahip olduktan sonra, ek bir bilgi olmadan herhangi bir Ethereum projesine bağlanabilirsiniz. E-posta veya başka bir kişisel bilgi gerekmez.
+
+1. Herhangi bir projenin web sitesine girin.
+2. Eğer projenin giriş sayfası sadece projenin statik bir açıklamasıysa, menüde olan ve sizi asıl web uygulamasına yönlendirecek "Uygulamayı Aç" butonuna basabiliyor olmalısınız.
+3. Uygulamaya girdiğinizde "Bağlan" düğmesine tıklayın.
+
+
+
+4. Verilen seçenekler listesinden cüzdanınızı seçin. Cüzdanınızı göremiyorsanız, "WalletConnect" seçeneğinin altında gizli olabilir.
+
+
+
+5. Bağlantıyı kurmak için cüzdanınızdaki imza isteğini kabul edin. **Bu mesajı imzalamak ETH harcamayı gerektirmez**.
+6. Bu kadar! Uygulamayı kullanmaya başlayın. [Merkeziyetsiz uygulamalar sayfamızda](/dapps/#explore) bazı ilgi çekici projeleri bulabilirsiniz.
+
+
+
Daha fazlasını mı öğrenmek istiyorsunuz?
+
+ Diğer rehberlerimizi inceleyin
+
+
+
+## Sıkça sorulan sorular
+
+### Bir ETH adresi sahibiysem, aynı adrese diğer blok zincirlerde de sahip miyim?
+
+Tüm EVM uyumlu blok zincirlerde aynı adresi kullanabilirsiniz (Kurtarma ifadesi içeren bir cüzdan tipine sahipseniz). Bu [liste](https://chainlist.org/) size hangi blok zincirlerde aynı adresi kullanabileceğinizi gösterecektir. Bitcoin gibi bazı blok zincirlerde tamamen farklı ağ kuralları uygulanır ve farklı bir biçimde farklı bir adrese ihtiyaç duyacaksınız. Bir akıllı sözleşme cüzdanına sahipseniz, hangi blok zincirlerin desteklendiği hakkında bilgi almak için ürünün web sitesine bakmalısınız.
+
+### Aynı adresi birden fazla cihazda kullanabilir miyim?
+
+Evet, aynı adresi birden fazla cihazda kullanabilirsiniz. Cüzdanlar teknik olarak sadece size bakiyenizi göstermek ve işlemler yapmanız için bir arayüzdür, hesabınız cüzdanda değil, blok zincirde depolanır.
+
+### Kriptoyu almadım, bir işlemin durumunu nerede kontrol edebilirim?
+
+[Blok tarayıcılarını](/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/) herhangi bir işlemin durumunu gerçek zamanda takip etmek için kullanabilirsiniz. Tüm yapmanız gereken cüzdan adresinizi veya işlemin kimliğini aramaktır.
+
+### İşlemleri iptal veya iade edebilir miyim?
+
+Hayır, bir işlem onaylandığında, işlemi iptal edemezsiniz.
diff --git a/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/index.md b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..8e58d5502f5
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/10) Guides and Quizzes/guides/index.md
@@ -0,0 +1,27 @@
+---
+title: Ethereum rehberleri
+description: Başlangıç seviyesindeki kullanıcılar için Ethereum'un temellerini açıklayan pratik rehberler koleksiyonu.
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum rehberleri
+
+Ethereum yolculuğuna başlamak ister misin? Pratik rehberlerimiz başlangıç için size adım adım yol gösterecek ve bu yeni teknolojide gezinmeyi kolaylaştıracaktır.
+
+## Başlarken
+
+1. [Bir Ethereum hesabı nasıl "oluşturulur"](/guides/how-to-create-an-ethereum-account/) - Herkes ücretsiz şeklilde bir cüzdan oluşturabilir. Bu rehber size nereden başlayacağınızı gösterecektir.
+
+2. [Cüzdan nasıl kullanılır](/guides/how-to-use-a-wallet/) - Herhangi bir cüzdanın temel özelliklerine ve nasıl kullanılacağına dair bir giriş.
+
+## Güvenlik temelleri
+
+1. [Akıllı sözleşme erişimini iptal etme](/guides/how-to-revoke-token-access/) - Cüzdanınızda sizin başlatmadığınız bir işlem görürseniz, bu rehber size benzer durumları nasıl önleyebileceğinizi öğretecektir.
+
+2. [Dolandırıcılık token'ları nasıl tespit edilir](/guides/how-to-id-scam-tokens/) - Dolandırıcılık token'ları nedir, nasıl kendilerini meşru gösterirler ve kendinizi korumak, dolandırılmaktan kaçınmak için bunları nasıl tespit edersiniz.
+
+## Ethereum'u kullanma
+
+1. [Katman 2'ye token'ları köprüleme](/guides/how-to-use-a-bridge/) - Ethereum işlemleri çok maliyetli mi? Katman 2 olarak adlandırılan Ethereum ölçeklendirme çözümlerine geçmeyi düşünebilirsiniz.
+
+2. [Token takası nasıl yapılır](/guides/how-to-swap-tokens/) - Token'larınızı farklı bir token ile mi değiştirmek istiyorsunuz? Bu basit rehber, bunun nasıl yapılacağını gösterecektir.
diff --git a/public/content/translations/tr/11) Roadmap/eips/index.md b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/eips/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..23cb86ff93a
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/eips/index.md
@@ -0,0 +1,79 @@
+---
+title: Ethereum İyileştirme Önerileri (EIP'ler)
+description: EIP'leri anlamak için ihtiyacınız olan temel bilgiler
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum İyileştirme Önerilerine (EIP'ler) Giriş {#introduction-to-ethereum-improvement-proposals}
+
+## EIP'ler nedir? {#what-are-eips}
+
+[Ethereum İyileştirme Önerileri (EIP'ler)](https://eips.ethereum.org/), Ethereum için potansiyel yeni özellikleri veya süreçleri belirleyen standartlardır. EIP'ler, önerilen değişiklikler için teknik özellikler içerir ve topluluk için "gerçeğin kaynağı" görevi görür. Ethereum için ağ yükseltmeleri ve uygulama standartları, EIP süreci aracılığıyla tartışılır ve geliştirilir.
+
+Ethereum topluluğu içindeki herkes bir EIP oluşturma kabiliyetine sahiptir. EIP'leri yazma yönergeleri, [EIP 1](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1) içerisinde yer almaktadır. Bir EIP öncelikle az bir motivasyonla birlikte kısa bir şekilde teknik özellikleri aktarmalıdır. EIP yazarı, topluluk içinde konsensüs oluşturmaktan ve alternatif görüşleri belgelemekten sorumludur. İyi biçimlendirilmiş bir EIP göndermek için gerekli yüksek teknik beceri göz önüne alındığında, tarihsel olarak çoğu EIP yazarı uygulama veya protokol geliştiricileri olmuştur.
+
+## EIP'ler neden önemlidir? {#why-do-eips-matter}
+
+EIP'ler, değişikliklerin nasıl gerçekleştiği konusunda merkezi bir rol oynar ve Ethereum'da belgelenir. İnsanların değişiklikleri önerme, tartışma ve benimseme yollarıdır. Mutabakatı etkileyen ve ağ yükseltmesi gerektiren düşük düzeyli protokol değişiklikleri için temel EIP'ler, örneğin [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) ve uygulama standartları için ERCler, örneğin [EIP-20](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-20) ve [EIP-721](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-721) gibi [farklı EIP türleri ](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1#eip-types) bulunmaktadır.
+
+Her ağ yükseltmesi, ağdaki her [Ethereum istemcisi](/learn/#clients-and-nodes) tarafından uygulanması gereken bir dizi EIP'lerden oluşur. Bu, istemci geliştiricilerinin Ethereum ana ağındaki diğer istemcilerle mutabık olmak için gerekli EIP'leri uyguladıklarından emin olmaları gerektiği anlamına gelir.
+
+Değişiklikler için teknik bir şartname sağlamanın yanı sıra EIP'ler, Ethereum'da yönetişimin gerçekleştiği birimdir: herkes bir teklif sunmakta özgürdür ve ardından topluluktaki çeşitli hisse sahipleri bunun standart olarak mı benimsenmesi, yoksa bir ağ yükseltmesine dahil edilmesi mi gerektiğine karar vermek için tartışacaktır. Çekirdek olmayan EIP'lerin tüm uygulamalar tarafından benimsenmesi gerekmiyorken (örneğin, ERC-20 olmayan bir token oluşturabilirsiniz) çekirdek EIP'lerin yaygın olarak benimsenmesi gerektiği için (çünkü tüm düğümlerin aynı ağın parçası olarak kalmaları için yükseltilmesi gerekir) çekirdek EIP'ler, çekirdek olmayan EIP'lere göre topluluk içinde daha yaygın bir mutabakat gerektirir.
+
+## EIP'lerin Tarihçesi {#history-of-eips}
+
+[Ethereum İyileştirme Önerileri (EIP'ler) Github deposu](https://github.com/ethereum/EIPs) Ekim 2015'te oluşturuldu. EIP işlemi, [Bitcoin İyileştirme Önerileri (BIP'ler)](https://github.com/bitcoin/bips) sürecini; bu süreç de [Python Geliştirme Önerileri (PEP'ler)](https://www.python.org/dev/peps/) sürecini temel alır.
+
+EIP editörleri; teknik sağlamlık, yazım/dil bilgisi kontrolü, format ve de kod stili için EIP'leri gözden geçirmekle görevlidir. Martin Becze, Vitalik Buterin, Gavin Wood ve diğerleri, 2015'ten 2016'nın sonlarına kadar ilk EIP editörleriydi.
+
+Mevcut EIP editörleri şunlardır:
+
+- Alex Beregszaszi (@axic)
+- Gavin John (@Pandapip1)
+- Greg Colvin (@gcolvin)
+- Matt Garnett (@lightclient)
+- Sam Wilson (@SamWilsn)
+
+Emeritus EIP editörleri şunlardır:
+
+- Casey Detrio (@cdetrio)
+- Hudson Jameson (@Souptacular)
+- Martin Becze (@wanderer)
+- Micah Zoltu (@MicahZoltu)
+- Nick Johnson (@arachnid)
+- Nick Savers (@nicksavers)
+- Vitalik Buterin (@vbuterin)
+
+Eğer sen de EIP editörü olmak istiyorsan, lütfen [EIP-5069](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-5069)'a göz at.
+
+EIP editörleri bir önerinin ne zaman EIP olmaya hazır olduğuna karar verir ve EIP yazarlarının önerilerini ileriye taşımalarına yardım eder. [Ethereum Cat Herders](https://www.ethereumcatherders.com/) (Ethereum Kedi Çobanları), EIP editörleri ve topluluk arasında toplantılar düzenlemeye yardımcı olur (bkz. [EIPIP](https://github.com/ethereum-cat-herders/EIPIP)).
+
+Tabloyla birlikte tam standardizasyon süreci [EIP-1](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1)'de açıklanmıştır
+
+## Daha fazla bilgi edinin {#learn-more}
+
+EIP'ler ile alakalı daha fazlasını okumayayla ilgiliyseniz [EIP'ler web sitesini](https://eips.ethereum.org/) ve [EIP-1](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1)'i ziyaret edin. İşte bazı yararlı bağlantılar:
+
+- [Tüm Ethereum İyileştirme Önerilerinin Listesi](https://eips.ethereum.org/all)
+- [Tüm EIP türlerinin açıklaması](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1#eip-types)
+- [Tüm EIP durumlarının açıklaması](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1#eip-process)
+
+### Topluluk eğitim projeleri {#community-projects}
+
+- [PEEPanEIP](https://www.youtube.com/playlist?list=PL4cwHXAawZxqu0PKKyMzG_3BJV_xZTi1F) — *PEEPanEIP Ethereum İyileştirme Önerileri (EIP'ler) ve gelecek yükseltmelerdeki anahtar özelliklerin ele alındığı, eğitici bir video serisidir.*
+- [Meraklılar için EIP'ler](https://ethereum2077.substack.com/t/eip-research) — *Meraklılar için EIP'ler, okuyucuları eğitmek ve Ethereum protokolünde önerilen değişiklikler etrafında mutabakat oluşturmak için temel EIP'ler ve uygulama/altyapı katmanı EIP'leri (ERC'ler) de dahil olmak üzere çeşitli Ethereum İyileştirme Önerilerine (EIP'ler) kapsamlı, ELI5 tarzı genel bakışlar sunar.*
+- [EIPs.wtf](https://www.eips.wtf/) — *EIPs.wtf, Ethereum İyileştirme Önerilerine (EIP'ler) dair durumlarını, uygulanma detaylarını, ilgili çekme isteklerini ve topluluk geribildirimlerini içeren ekstra bilgiler sunar.*
+- [EIP.Fun](https://eipfun.substack.com/) — *EIP.Fun, Ethereum İyileştirme Önerilerine (EIP'ler) dair son haberleri, EIP toplantılarına dair güncellemeleri ve daha fazlasını okuyuculara sunar.*
+- [EIP'lere İlişkin Ayrıntılı Bilgiler](https://eipsinsight.com/) — *EIP'lere İlişkin Ayrıntılı Bilgiler, Ethereum İyileştirme Önerilerinin (EIP'ler) süreçlerinin son durumlarını ve ilgili istatistikleri, farklı kaynaklardan toplayarak okuyuculara sunar.*
+
+## Katılın {#participate}
+
+Herkes bir EIP oluşturabilir. Bir öneri kaydetmeden önce kişi, EIP sürecini ve nasıl EIP yazılacağını anlatan [EIP-1](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1)'i okumalı, bir taslak kaydedilmeden önce önerilerin ilk kez tartışıldığı [Ethereum Sihirbazları](https://ethereum-magicians.org/)'nda geri bildirim istemelidir.
+
+## Referanslar {#references}
+
+
+
+Sayfa içeriğinin bir kısmı Hudson Jameson'ın [Ethereum Protokol Geliştirme Yönetimi ve Ağ Yükseltme Koordinasyonu](https://hudsonjameson.com/2020-03-23-ethereum-protocol-development-governance-and-network-upgrade-coordination/) gönderisinden sağlanmıştır
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/beacon-chain/index.md b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/beacon-chain/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..f728d05488a
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/beacon-chain/index.md
@@ -0,0 +1,75 @@
+---
+title: İşaret Zinciri
+description: Hisse ispatını Ethereum'a tanıtan yükseltme olan İşaret Zinciri hakkında bilgi edinin.
+lang: tr
+template: upgrade
+image: /images/upgrades/core.png
+alt:
+summaryPoint1: İşaret Zinciri, hisse ispatını Ethereum ekosisteminde uygulamaya koydu.
+summaryPoint2: Eylül 2022'de orijinal Ethereum iş ispatı zinciriyle birleştirildi.
+summaryPoint3: İşaret Zinciri, Ethereum'u güvence altına alan mutabakat mantığını ve blok dedikodusu protokolünü tanıttı.
+---
+
+
+ İşaret Zinciri 1 Aralık 2020'de geldi ve hisse ispatını Ethereumun mutabakat mekanizması olarak 15 Eylül 2022'de Birleşim yükseltmesiyle resmileştirdi.
+
+
+## İşaret Zinciri Nedir? {#what-is-the-beacon-chain}
+
+İşaret Zinciri 2020'de hayata geçirilmiş olan hisse ispatı blok zincirinin orijinal adıdır. Ethereum Markette ulaşılabilir hale gelmeden önce Hisse ispatı mutabakatı mantığının sağlam ve sürdürülebilir olduğundan emin olmak için oluşturuldu. Bu yüzden, Ethereum'un iş ispatı ile birlikte çalıştırıldı. İşaret zinciri boş bloklardan oluşan bir zincirdi, ancak Ethereumda İş ispatından ve hisse ispatına geçiş İşaret Zincirinin tanıtılmasına ve Yürütüm İstemcilerinden gelen işlem verilerinin kabul edilmesine, blokların paket haline getirilmesine ve bir blok zincirin içine hisse ispatı ve mutabakat mantığıyla organize edilmesine yol açtı. Aynı zamanda, orijinal Ethereum Müşterileri madenciliklerini, blok yayılmalarını ve Mutabakat mantıklarını kapattılar ve bunları tamamen İşaret Zincirine bıraktılar. Bu olay [Birleşim](/roadmap/merge/) olarak bilinir. Birleşim olduğunda, artık ikili blok zincirler yoktu. Onun yerine, sadece bir hisse ispatı Ethereumu vardı ve bu artık düğüm başına iki farklı istemci gerektiriyor. İşaret Zinciri artık fikir birliği katmanı, fikir birliği istemcileri için eşler arası bir ağ ve blok dedikodusu ve mutabakat mantığını hallediyor. Dedikodu ve işlemlerin uygulanmasından, Ethereum'un duruşunu yönetmekten sorumlu. Bu iki katman birbirleriyle Motor API'sını kullanarak iletişim kurabilirler.
+
+## İşaret Zinciri Ne Yapar? {#what-does-the-beacon-chain-do}
+
+İşaret Zinciri Ethereum [paydaşlar](/staking/) ağını oluşturan ve koordine eden hesap defterlerine verilen addır, bunlardan önce ise hissedarlar gerçek Ethereum bloklarını doğrulamaya başlamışlardı. Ama, İşaret Zinciri işlemleri ilerletmez ya da akıllı sözleşme etkileşimlerini halletmez çünkü bu işlemler Yürütüm Katmanında yapılmaktadır. İşaret Zinciri, blok ve tasdik işlemleri, çatallanma seçim algoritmasını çalıştırma ve ödül ve cezaları yönetme gibi şeylerden sorumludur. [Düğüm mimarisi sayfamızda](/developers/docs/nodes-and-clients/node-architecture/#node-comparison) daha fazlasını okuyun.
+
+## İşaret Zinciri etkisi {#beacon-chain-features}
+
+### Staking ile Tanışın {#introducing-staking}
+
+İşaret Zinciri, Ethereum'a [Hisse İspatını](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) tanıttı. Bu, Ethereum'u güvende tutar ve süreç doğrulayıcılarına daha fazla ETH kazandırır. Pratikte hisseleme, doğrulayıcı yazılımını aktive etmek için ETH'nin hisselenmesini içerir. Bir paydaş olarak, zincirde yeni bloklar oluşturan ve doğrulayan yazılımı çalıştırırsınız.
+
+Hisseleme, [ madenciliğin](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/) eskiden hizmet ettiğine benzer bir amaca hizmet eder, ancak birçok yönden farklıdır. Madencilik güçlü donanım, enerji harcaması gibi büyük ön harcamalar gerektiriyordu ve ölçeklendirilmiş ekonomilere sebep oluyor ve merkeziyetçiliği teşvik ediyordu. Madencilik ayrıca varlıkları teminat olarak kitlemeye gerek duymuyordu ve protokolün uğranan saldırıdan sonra gerekli kişilere gerekli ceza vermesini de sınırlandırıyordu.
+
+Hisse ispatına geçiş Ethereum'u, iş ispatına kıyasla, çok daha güvenli ve merkeziyetsiz hale getirdi. Ağa katılan insan sayısı arttıkça, mevcut ağ bir o kadar merkeziyetsiz ve saldırılara karşı daha da güvende olur.
+
+Ve hisse ispatını mutabakat mekanizması olarak kullanmak, [ şuan sahip olduğumuz güvenli, çevre dostu ve ölçeklenebillir Ethereum](/roadmap/vision/) için temel bir bileşendir.
+
+
+ Eğer doğrulayıcı olmakla ve Ethereum'un güvenliğini sağlamaya yardımcı olmakla ilgileniyorsanız, hisseleme ile ilgili daha fazla şey öğrenin.
+
+
+### Parçalama için ayarlamalar {#setting-up-for-sharding}
+
+İşaret Zinciri, Ethreum Ana Ağı ile birleştiğinden beri, Ethereum topluluğu ağı ölçeklendirmeye başladı.
+
+Hisse İspatı, herhangi bir zamanda, her biri ETH'nin söz konusu olduğu tüm onaylanmış blok üreticilerinin kaydına sahip olma avantajına sahiptir. Bu kayıt defteri, bölme ve fethetme yeteneği için zemin hazırlar, ancak belirli ağ sorumluluklarını güvenilir bir şekilde böler.
+
+Bu sorumluluk, madencilerin ağa karşı hiçbir yükümlülüğünün olmadığı ve madenciliği durdurup düğüm yazılımlarını anında kalıcı olarak kapatabilecekleri iş ispatının karşıtıdır. Ayrıca bilinen blok teklifçilerinin kaydı ile ağ sorumluluklarını güvenli bir şekilde bölmenin güvenilir bir yolu yoktur.
+
+[Parçalama hakkında daha fazlası](/roadmap/danksharding/)
+
+## Yükseltmeler arasındaki ilişki {#relationship-between-upgrades}
+
+Ethereum yükseltmelerinin tamamı bir şekilde ilişkilidir. İşaret Zincirinin diğer yükseltmeleri nasıl etkilediğini özetleyelim.
+
+### İşaret Zinciri ve Birleşim {#merge-and-beacon-chain}
+
+İlk başta İşaret Zinciri, Ethereum Ana Ağı'ndan ayrıydı, ancak 2022'de birleştirildi.
+
+
+ Birleştirme
+
+
+### Parçalar ve İşaret Zinciri {#shards-and-beacon-chain}
+
+Parçalama, Ethereum ekosistemine yalnızca bir Hisse İspatı mutabakat mekanizması ile güvenli bir şekilde girebilir. İşare Zinciri Ana Ağ ile "bireleşerek" Ethereum'un daha da ölçeklenmesine yardımcı olmak için parçalamanın önünü açan hisselemeyi tanıttı.
+
+
+ Parça zincirleri
+
+
+## Daha Fazla Okuma
+
+- [Ethereum'un gelecekteki yükseltmeleri hakkında daha fazla bilgi](/roadmap/vision)
+- [Düğüm mimarisi hakkında daha fazlası](/developers/docs/nodes-and-clients/node-architecture)
+- [Hisse ispatına dair daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos)
diff --git a/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/future-proofing/index.md b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/future-proofing/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..d7bddacd3a4
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/future-proofing/index.md
@@ -0,0 +1,38 @@
+---
+title: Ethereum'u geleceğe dirençli hale getirmek
+description: Bu yükseltmeler, ileride ne olursa olsun Ethereum'u gelecek için esnek, merkeziyetsiz temel katman olarak sağlamlaştırıyor.
+lang: tr
+image: /images/roadmap/roadmap-future.png
+alt: "Ethereum yol haritası"
+template: roadmap
+---
+
+Yol haritasının bazı bölümleri Ethereum'u yakın vadede ölçeklendirmek veya güvence altına almak için gerekli değildir, ancak Ethereum'u geleceğe yönelik istikrar ve güvenilirlik için ayarlar.
+
+## Kuantum direnci {#quantum-resistance}
+
+Günümüzde Ethereum'unu güvence altında tutan [kriptografinin](/glossary/#cryptography) bir kısmı, kuantum bilişimin gerçeğe dönüşmesiyle tehlikeye girecektir. Kuantum bilgisayarlarının modern kriptografiye gerçek anlamda bir tehdit oluşturması muhtemelen onlarca yıl uzakta olsa da, Ethereum gelecek yüz yıllar boyunca güvende olacak şekilde inşa ediliyor. Bunun anlamı; mümkün olan en kısa sürede [ Ethereum'u kuantum dirençli](https://consensys.net/blog/developers/how-will-quantum-supremacy-affect-blockchain/) hale getirmektir.
+
+Ethereum geliştiricilerinin karşılaştığı zorluk, mevcut [hisse ispatı](/glossary/#pos) protokolünün geçerli [bloklar](/glossary/#block) üzerindeki oyları toplamak için BLS olarak bilinen çok efektif bir imza şemasına dayanmasıdır. Bu imza şeması kuantum bilgisayarlar tarafından kırılabilir, ancak kuantum dirençli alternatifleri de o kadar verimli değildir.
+
+Ethereum'da kriptografik sırlar oluşturmak için çeşitli yerlerde kullanılan ["KZG" taahhüt şemaları](/roadmap/danksharding/#what-is-kzg)nın kuantum açısından savunmasız olduğu bilinmektedir. Şu anda, bu durum "güvenilir kurulumlar" kullanılarak önlenmektedir, burada birçok kullanıcı kuantum bilgisayar tarafından tersine mühendislik yapılamayan rastgelelik oluşturur. Ancak ideal çözüm, sadece kuantum güvenli kriptografiyi entegre etmek olacaktır. BLS şemasının yerine verimli bir şekilde geçebilecek iki önde gelen yaklaşım bulunmaktadır: [STARK tabanlı](https://hackmd.io/@vbuterin/stark_aggregation) ve [kafes tabanlı](https://medium.com/asecuritysite-when-bob-met-alice/so-what-is-lattice-encryption-326ac66e3175) imzalama. **Bu yöntemler hâlâ araştırılıyor ve prototip haline getiriliyor**.
+
+ KZG ve güvenilir kurulumlar hakkındakileri okuyun
+
+## Daha basit ve daha verimli Ethereum {#simpler-more-efficient-ethereum}
+
+Karmaşıklık, "hatalar" ve saldırganlar tarafından kötüye kullanılabilecek kırılganlıkların önünü açar. Bu yüzden, yol haritası Ethereum'u basitleştirir ve birçok yükseltmeden orada kalmış olan, ancak artık ihtiyaç duyulmayan kodu siler. Daha sade ve daha basit bir kod tabanı geliştiricilerin işlerini sürdürebilmesini ve anlayabilmesini kolaylaştırır.
+
+Her şeyi daha tutarlı ve basit hale getirmek için [Ethereum Sanal Makinesi'ne (ESM)](/developers/docs/evm) gelecek birkaç güncelleme olacak. Bu güncellemeler[SELFDESTRUCT adındaki işlem kodunu](https://hackmd.io/@vbuterin/selfdestruct) silmeyi de kapsayacak. SELFDESTRUCT, artık ihtiyaç duyulmayan ve nadiren kullanılan, hatta eğer Ethereum'un depolama modeliyle kombine edilir ya da yükseltmelerden herhangi birine katılırsa tehlikeli hale bile gelebilecek bir işlem kodudur. [Ethereum istemcileri](/glossary/#consensus-client), günümüzde tamamen kaldırılan bazı eski işlem tiplerini de halen destekliyor. [Gaz](/glossary/#gas)'ın hesaplanma şekli de halen geliştirilebilir ve bazı kriptografik işlemlerin temelini oluşturan aritmetik için daha efektif yöntemler getirilebilir.
+
+Benzer olarak, Ethereum istemcilerinin günümüzdeki diğer kısımlarına yapılabilecek güncellemeler de var. Şu anda bunun için farklı bir veri sıkıştırma yöntemi kullanan fikir birliği istemcilerini bir örnek olarak verebiliriz. Sıkıştırma şeması bütün ağ ile birleştirildiğinde istemciler arası veri paylaşmak çok daha kolay ve içgüdüsel bir hal alacak.
+
+## Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+Ethereum'u geleceğe hazır hale getirmek için gereken birçok güncelleme **halen araştırma sürecinde ve hayata geçirilmeleri için birkaç yıl daha gerekiyor**. SELFDESTRUCT'ın kaldırılması, yürütüm ve fikir birliği istemcilerinde kullanılan sıkıştırma şemasının uyumlu hale getirilmesi gibi yükseltmelerin kuantum dirençli kriptografiden erken gerçekleşmesi daha muhtemeldir.
+
+**Daha fazla bilgi**
+
+- [Gaz](/developers/docs/gas)
+- [EVM](/developers/docs/evm)
+- [Veri yapıları](/developers/docs/data-structures-and-encoding)
diff --git a/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/index.md b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..23851aa2026
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/index.md
@@ -0,0 +1,119 @@
+---
+title: Ethereum yol haritası
+description: Ethereum için daha ölçeklenebilir, güvenli ve sürdürülebilir olmanın yolu.
+lang: tr
+template: roadmap
+image: /images/heroes/roadmap-hub-hero.jpg
+alt: "Ethereum yol haritası"
+summaryPoints:
+buttons:
+ -
+ label: Sonraki yükseltmeler
+ toId: hangi-degişiklikler-geliyor
+ -
+ label: Geçmiş yükseltmeler
+ href: /history/
+ variant: ana hat
+---
+
+Ethereum halihazırda küresel koordinasyon için güçlü bir platform, ancak yine de iyileştiriliyor. İddialı bir geliştirme takımı Ethereum'u mevcut formundan tam anlamıyla ölçeklendirilmiş, azami esnek platforma yükseltecektir. Bu yükseltmeler Ethereum yol haritasında tasarlanmıştır.
+
+**Ethereum'daki daha önceki yükseltmeler hakkında öğrenmek için lütfen [Geçmiş](/history/) sayfamızı ziyaret edin**
+
+## Ethereum'a hangi değişiklikler geliyor? {#what-changes-are-coming}
+
+Ethereum yol haritası, gelecekte protokole yapılacak özgün geliştirmelerin ana hatlarını oluşturur. Genel anlamda yol haritası, Ethereum kullanıcılarına aşağıdaki faydaları sağlayacaktır:
+
+
+
+
+
+
+
+
+## Neden Ethereum bir yol haritasına ihtiyaç duyar? {#why-does-ethereum-need-a-roadmap}
+
+Ethereum; ölçeklenebilirliğini, güvenliğini ya da sürdürülebilirliğini kuvvetlendirecek düzenli yükseltmeler alır. Ethereum'un temel güçlerinden biri, araştırma ve geliştirmeden ortaya çıkan yeni fikirlere uyumlu olmasıdır. Uyumluluk, Ethereum'a ortaya çıkan engelleri aşma ve en gelişmiş teknolojik atılımlara yetişme esnekliğini verir.
+
+
+
+Yol haritası çoğunlukla, araştırmacı ve geliştirmecilerin yıllar süren çalışmasının ürünüdür çünkü protokol oldukça tekniktir, ancak motive olmuş kişiler katılabilir. Fikirler genellikle [ethresear.ch](https://ethresear.ch/), [Ethereum Magicians](https://ethereum-magicians.org/) veya Eth R&D Discord sunucusu gibi forumlarda tartışmalar olarak başlar. Keşfedilen yeni zayıf noktalara karşı, uygulama katmanında (örneğin [merkeziyetsiz uygulamalar](/glossary/#dapp) ve borsalar) çalışan organizasyonlardan gelen tavsiyeler ya da son kullanıcıların karşılaştığı problemlere (örneğin maliyetler ya da işlem hızları) karşı cevaplar oluşabilir. Bu fikirler olgunlaştığında [Ethereum İyileştirme Önerileri](https://eips.ethereum.org/) olarak önerilebilirler. Herhangi bir zamanda topluluk içinden fikir sunulması için bu, tümüyle halka açık biçimde yapılır.
+
+[Ethereum yönetişimi hakkında daha fazlası](/governance/)
+
+
+
+
+
ETH2 neydi?
+
+
"Eth2" terimi, Ethereum hisse ispatına geçmeden önce gelecekteki Ethereum'u tanımlamak için yaygın olarak kullanılırdı ancak bu terim kaldırılarak yerine daha kesin bir terminoloji getirildi. Başlangıçta Ethereum ağı hisse ispatına geçmeden önce ve sonrasındaki ağı ayırt etmek için veya bazen farklı Ethereum istemcilerine atıfta bulunmak için kullanıldı (yürütüm istemcileri bazen ETH1 istemcileri olarak adlandırıldı ve fikir birliği istemcileri bazen ETH2 istemcileri olarak adlandırıldı).
+
+
+
+## Ethereum'un yol haritası zaman içinde değişecek mi? {#will-ethereums-roadmap-change-over-time}
+
+**Evet, neredeyse kesinlikle**. Yol haritası, hem yakın dönemi hem gelecek planlarını kapsayan, Ethereum'u yükseltmenin şu anlık planıdır. Yeni bilgi ve teknolojiler kullanılabilir oldukça yol haritasının değişmesini umuyoruz.
+
+Ethereum'un yol haritasını, Ethereum'u iyileştirmeye yönelik bir amaçlar kümesi olarak düşünün; bu, çekirdek araştırmacıların ve geliştiricilerin Ethereum'un geleceğine ilişkin en iyi hipotezidir.
+
+## Yol haritası ne zaman sonlanacak? {#when-will-the-roadmap-be-finished}
+
+Bazı yükseltmeler daha düşük önceliğe sahiptir ve önümüzdeki 5-10 sene içinde uygulanmaya alınması düşünülmemektedir (ör. kuantum direnci). **Her bir yükseltmenin kesin zamanlamasını tahmin etmek zordur** çünkü birçok yol haritası öğesinin üzerinde paralel olarak çalışılmakta ve bunlar, farklı hızlarda geliştirilmektedir. Bir yükseltmenin ivediliği zaman içinde dış etmenlere (ör. kuantum bilgisayarlarının performansı ve kullanılabilirliğindeki ani sıçrama, kuantum dirençli kriptografiyi daha ivedi hale getirir) bağlı olarak değişebilir.
+
+Ethereum gelişmesini düşünmenin bir yolu da onu biyolojik evrimle kıyaslamaktır. Her ne kadar ağ giderek daha etkin, ölçeklenebilir ve güvenli hale gelip protokol daha az değişime ihtiyaç duysa dahi yeni zorluklara uyum sağlama ve uyumunu sürdürme becerisine sahip bir ağın değişime direnen bir ağa kıyasla başarılı olması daha olasıdır.
+
+## Bir yükseltme varken herhangi bir şey yapmak zorunda mıyım? {#do-i-have-to-do-anything-when-there-is-an-upgrade}
+
+Yükseltmeler; Ethereum ile nasıl etkileşileceği konusunda daha iyi kullanıcı deneyimi sağlayarak ve belki daha fazla seçenek sunarak son kullanıcıları etkilememe eğilimindedir. **Sıradan kullanıcıların yükseltmelere aktif olarak katılmasına ya da varlıklarını korumak için herhangi bir şey yapmasına gerek yoktur**. [Düğüm](/glossary/#node) operatörlerinin, yükseltmeye hazırlanmak için istemcilerini yükseltmesi gerekecektir. Bazı yükseltmeler, uygulama geliştiricileri için değişikliklere yol açabilir. Örneğin, tarih sonlanma yükseltmesi, uygulamala geliştiriclerinin geçmiş veriyi farklı kaynaklardan elde etmelerine yol açabilir.
+
+## Peki ya Verge, Splurge ve diğerleri? {#what-about-the-verge-splurge-etc}
+
+[Vitalik Buterin, Ethereum mimarisi üzerindeki etkilerine göre bağlantı verilen çeşitli kategorilere ayrılmış bir Ethereum yol haritası vizyonu önerdi](https://twitter.com/VitalikButerin/status/1741190491578810445). Şunları içeriyordu:
+
+- **Birleşim**: [İş ispatı](/glossary/#pow)ndan [hisse ispatı](/glossary/#pos)na geçişle ilgili yükseltmeler
+- **Patlama**: [Toplamalar](/glossary/#rollups) ve veri parçalama yoluyla ölçeklenebilirlik ile ilgili yükseltmeler
+- **C>eza**: [MEV](/glossary/#mev)'den sansür direnci, merkeziyetsizlik ve protokol riskleri ile ilgili yükseltmeler
+- **Sınır**: [Blokların](/glossary/#block) daha kolay doğrulanması ile ilgili yükseltmeler
+- **Arınma**: Düğüm çalıştırmanın işlem maliyetlerini azaltma ve protokolü basitleştirme ile ilgili yükseltmeler
+- **Savunma**: Önceki kategorilere uymayan diğer yükseltmeler.
+
+Bu terminolojiyi kullanmamaya karar verdik çünkü daha temel ve kullanıcı odaklı model kullanmak istiyoruz. Kullanıcı odaklı dil kullansak dahi vizyon, Vitalik'in önerdiği gibi aynı kalıyor.
+
+## Peki ya parçalama? {#what-about-sharding}
+
+Parçalama, Ethereum blokzincirini parçalara ayırarak [doğrulayıcı](/glossary/#validator) gruplarının verilerin sadece belirli parçalarından sorumlu olması anlamına gelir. Bu aslen, Ethereum'un ölçeklendirilmesi için bir yol olarak tasarlanmıştı. Ancak [katman 2](/glossary/#layer-2) toplamaları beklenenden çok daha hızlı gelişip şu ana kadar çok fazla ölçeklendirme sağladı ve Proto-Danksharding uygulandıktan sonra çok daha fazlasını sağlayacak. Bunun anlamı artık ''parça zincirlerine'' gerek kalmayacak ve yol haritasından düşülecekler.
+
+## Özgün teknik yükseltmeler mi arıyorsunuz? {#looking-for-specific-technical-upgrades}
+
+- [Danksharding](/roadmap/danksharding)-Dankharding katman 2 toplamalarını Ethereum Bloklarına veri "damlaları" ekleyerek çok daha ucuz hale getirir.
+- [Hisseleme çekimleri](/staking/withdrawals) - Shanghai/Capella yükseltmesi; insanların hisselenmiş ETH'lerini açmalarına olanak tanıyarak hisseleme çekimlerini mümkün kıldı.
+- [Tekli Yuva Kesinliği](/roadmap/single-slot-finality) 15 dakika beklemek yerine, bloklar tek bir yuvada önerilip kesinleştirilebilir. Bu, uygulamalar için daha kullanışlı ve saldırmak için zor.
+- [Önerici-inşa edici ayrımı ](/roadmap/pbs) - Blok inşa ve blok öneri görevlerini ayrı doğrulayıcılar arasında paylaştırmak; Ethereum'un mutabakata ulaşması için daha adil, daha sansür dirençli ve daha etkin bir yol yaratır.
+- [Gizli lider seçimi ](/roadmap/secret-leader-election) - Akıllı kriptografi; o andaki blok önerenini açık etmeden, onları belli başlı saldırı çeşitlerinden koruyarak kimliklerini güvence altına almada kullanılabilir.
+- [Hesap soyutlaması](/roadmap/account-abstraction) - Hesap soyutlaması; akıllı sözleşme cüzdanlarını karmaşık ara katman yazılımı kullanmak zorunda olmadan doğası gereği Ethereum üzerinde destekleyen bir yükseltme sınıfıdır.
+- [Verkle ağaçları](/roadmap/verkle-trees) - Verkle ağaçları, Ethereum üzerinde durumsuz müşterileri mümkün kılmak için kullanılabilecek bir veri yapısıdır. Bu 'durumsuz'' müşterilerin yalnızca çok az miktarda depo hacmi gereksinimi olacak, ancak onlar yine de yeni blokları doğrulamaya devam edebilecekler.
+- [Durumsuzluk](/roadmap/statelessness) - Durumsuz müşteriler, çok fazla veriyi depolamak zorunda kalmadan yeni blokları doğrulayabilecekler. Bu sayede, düğüm yürütmenin tüm faydaları yalnızca bugünün masraflarının küçük bir kısmıyla karşılanabilecek.
diff --git a/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/merge/index.md b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/merge/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..c185ecc8cf6
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/merge/index.md
@@ -0,0 +1,229 @@
+---
+title: Birleştirme
+description: 'Birleşim: Ana Ağ Ethereum''un hisse ispatını kullanmaya başlama zamanı hakkında bilgi edinin.'
+lang: tr
+template: upgrade
+image: /images/upgrades/merge.png
+alt:
+summaryPoint1: Ethereum Ana Ağı hisse ispatı kullanır, ancak her zaman geçerli olan durum bu değildi.
+summaryPoint2: Özgün iş ispatı mekanizmasının hisse ispatına yükseltilmesi Birleşim olarak adlandırılır.
+summaryPoint3: Birleşim, esas Ethereum Ana Ağının İşaret Zinciri olarak adlandırılan ayrı bir iş ispatı blok zinciri ile birleşmesi ile artık tek bir zincir olarak varlığını sürdürmesini ifade eder.
+summaryPoint4: Birleşim, Ethereum'un enerji tüketimini ~ %99,95 oranında azalttı.
+---
+
+
+ Birleşim 15 Eylül 2022 de gerçekleştirildi. Bu, iş ispatını resmi olarak kullanım dışı bırakarak ve enerji tüketimini yaklaşık %99,95 azaltarak Ethereum'un iş ispatı mutabakatına geçişini tamamladı.
+
+
+## Birleşim neydi? {#what-is-the-merge}
+
+Birleşim Ethereum'un orijinal yürütüm katmanı ([başlangıç](/history/#frontier) zamanından beri olan Ana Ağ) ile yeni hisse ispatı fikir birliği katmanı olan İşaret Zinciri'nin birleşmesiydi. Yoğun enerji tüketen madenciliğe olan ihtiyacı kaldırdı ve ağın hisselenmiş ETH aracılığıyla güvenli kılınmasına ön ayak oldu. Ethereum vizyonunun gerçekleştirilmesinde gerçekten heyecan verici bir adımdı; daha fazla ölçeklenebilirlik, güvenlik ve sürdürülebilirlik.
+
+
+
+Başlangıçta, [İşaret Zinciri](/roadmap/beacon-chain/) [Ana Ağ'dan](/glossary/#mainnet) farklı olarak yayımlandı. Ethereum Ana Ağı - tüm hesapları, bakiyeleri, akıllı sözleşmeleri ve blok zincir durumu dahil - [iş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) ile güvence altına alınmaya devam ediyordu, İşaret Zinciri, [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) kullanarak paralel olarak çalışırken de dahil olmak üzere. Birleşim bu iki sistemin bir araya geldiği ve hisse ispatının iş kanıtının yerini kalıcı olarak aldığı zamandı.
+
+Ethereum'un yıldızlar arası bir yolculuğa pek hazır olmadan önce fırlatılan bir uzay gemisi olduğunu düşünün. İşaret Zinciri ile topluluk, yeni bir motor ve sertleştirilmiş bir gövde inşa etti. Kayda değer testlerden sonra, uçuş esnasında yeni motoru eski motorla çalışma esnasında değiştirme vakti geldi. Bu yeni ve daha etkili olan motoru mevcut gemiyle birleştirdi ve ciddi miktarda ışık yılı ortaya koyarak evrene meydan okudu.
+
+## Ana Ağ ile birleştirme {#merging-with-mainnet}
+
+İş ispatı Ethereum Ana Ağı'nı başlangıçtan Birleşim'e kadar güvenli kıldı. Bu aşina olduğumuz Ethereum blok zincirinin bilinen özellikleriyle Temmuz 2015'te var olmasını sağladı; işlemler, akıllı sözleşmeler, hesaplar ve benzeri.
+
+Ethereum'un tarihi boyunca geliştiriciler, iş ispatından hisse ispatına nihai bir geçiş için hazırlandılar. 1 Aralık 2020'de, Ana Ağ'dan ayrı bir blok zincir olarak var olan ve paralel olarak çalışan İşaret Zinciri oluşturuldu.
+
+İşaret Zinciri, normalde Ana Ağ işlemlerini işlemiyordu. Bunun yerine, aktif doğrulayıcılar ve hesap bakiyeleri üzerinde anlaşmaya vararak kendi durumu üzerinde fikir birliğine varıyordu. Geniş testler sonrası, İşaret Zinciri'nin gerçek verilere göre fikir birliğine varmasının zamanı geldi. Birleşim sonrası, İşaret Zinciri yürütüm katmanı işlemleri ve hesap bakiyeleri dahil tüm ağ verisi için mutabakat motoru haline geldi.
+
+Birleşim blok üretim motoru olarak İşaret Zinciri'ne resmi geçişi temsil eder. Madencilik artık geçerli bloklar üretmenin yolu değildir. Yerine, hisse ispatı doğrulayıcıları bu rolü almıştır ve artık tüm işlemlerin doğruluğunu işlemekten ve bloklar önermekten sorumludur.
+
+Birleşim'de herhangi bir geçmiş kaybedilmedi. Ana Ağ İşaret Zinciri ile birleşti, ayrıca Ethereum'un tüm işlemsel geçmişini de birleştirdi.
+
+
+Hisse ispatına geçiş ether basım şeklini değiştirdi. Birleşim'den önce ve sonra ether verilmesi hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+
+### Kullanıcılar ve sahipler {#users-holders}
+
+**Birleşim, sahipler/kullanıcılar için herhangi bir şey değiştirmedi.**
+
+_Bu tekrar ister_: Ya düğüm yönetmeyen bir kilitleyici olarak ya da Ethereum üzerinde bir ETH veya herhangi diğer bir dijital varlığın sahibi olarak, **Birleşim için fonlarınız, cüzdanınız veya hesabınız için herhangi bir şey yapmanız gerekmez.** ETH sadece ETH'dir. "Eski ETH"/"yeni ETH" veya "ETH1"/"ETH2" diye bir şey yoktur ve cüzdanlar Birleşim'den önce nasıl çalışıyorsa sonrasında da öyle çalışacaktır, size bunun aksini söyleyenler muhtemelen dolandırıcılardır.
+
+İş ispatından ayrılmasına rağmen, Ethereum'un başlangıçtan itibaren tüm geçmişi sabit kalmıştır ve hisse ispatına geçişten etkilenmemiştir. Birleşim'den önce cüzdanınızda bulunan herhangi bir fon Birleşim'den sonra da erişilebilirdir. **Yeni sürüme geçmek için herhangi bir işlem yapmanız gerekmez.**
+
+[Ethereum güvenliği hakkında daha fazlası](/security/#eth2-token-scam)
+
+### Düğüm operatörleri ve dapp geliştiricileri {#node-operators-dapp-developers}
+
+
+
+Anahtar eylem maddeleri şunları içerir:
+
+1. _Hem_ bir fikir birliği istemcisi hem de yürütüm istemcisi çalıştırın; yürütme verisi elde etmek için kullanılan üçüncü şahıs uç noktaları Birleşim'den itibaren çalışmaz.
+2. Güvenli bir şekilde iletişim kurabilmeleri için hem yürütme hem de fikir birliği istemcilerinin kimliğini paylaşılan bir JWT sırrıyla doğrulayın.
+3. Kazanılmış işlem ücreti/MEV ücretinizini almak için bir "ücret alıcısı" adresi belirleyin.
+
+İlk iki maddeyi tamamlamamak iki katman da eşlenene ve doğrulanana kadar düğümünüzün "çevrimdışı" olarak görülmesine sebep olur.
+
+Bir "ücret alıcısı" ayarlamamak doğrulayıcınızın davranışını etkilemez, ancak doğrulayıcınızın önerdiği bloklarda kazanılan yakılmamış ücretleri ve MEV ücretlerini kaçırırsınız.
+
+
+
+
+Birleşim'e kadar bir yürütüm istemcisi (Geth, Erigon, Besu veya Nethermind gibi) ağdan anlatılan blokları almak, düzgünce doğrulamak ve yaymak için yeterliydi. _Birleşim sonrası_, bir yürütme yükü içinde bulunan işlemlerin geçerliliği artık ayrıca bulunduğu "mutabakat blokunun" geçerliliğine bağlı olacaktır.
+
+Bunun bir sonucu olarak, bir Ethereum düğümü artık hem bir yürütüm istemcisi hem de fikir birliği istemcisi gerektirir. Bu iki müşteri, yeni bir Motor API'sı kullanarak birlikte çalışır. Motor API'sı, her iki müşteriye de sağlanan ve güvenli iletişime izin veren bir JWT sırrı kullanılarak kimlik doğrulaması gerektirir.
+
+Anahtar eylem maddeleri şunları içerir:
+
+- Yürütüm istemcisine ek olarak bir fikir birliği istemcisinin kurulumunu yapma
+- Birbirleriyle güvenli bir biçimde iletişime geçebilmeleri için yürütüm ve fikir birliği istemcilerini paylaşımlı bir JWT sırrı ile doğrulama.
+
+Yukarıdaki maddeleri tamamlamamak iki katman da eşlenene ve doğrulanana kadar düğümünüzün "çevrim dışı" olarak görülmesine sebep olur.
+
+
+
+
+
+Birleşim, mutabakata değişikliklerle beraber geldi, bu değişiklikler şunlarla ilişkili olanları da içerir:<
+
+
+
blok yapısı
+
yuva/blok zamanlaması
+
işlem kodu değişiklikleri
+
zincir üstündeki rastgeleliğin kaynakları
+
güvenli baş ve kesinleştirilmiş bloklar konsepti
+
+
+Daha fazla bilgi için, Tim Beiko tarafından yazılmış Birleşim Ethereum'un Uygulama Katmanını Nasıl Etkiler üzerine blog gönderisine bakın.
+
+
+
+## Birleşim ve enerji tüketimi {#merge-and-energy}
+
+Birleşim, Ethereum için iş ispatının sonunu getirdi ve daha sürdürülebilir, doğa dostu bir Ethereum çağının başlangıcı oldu. Ethereum'un enerji tüketimi %99,95 düştü ve Ethereum çevre dostu bir blok zincir haline geldi. [Ethereum enerji tüketimi](/energy-consumption/) hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+## Birleşim ve ölçeklendirme {#merge-and-scaling}
+
+Birleşim aynı zamanda, iş ispatı altında mümkün olmayan daha fazla ölçeklenebilirlik yükseltmeleri için zemin hazırlayacak ve Ethereum'u [Ethereum vizyonunda](/roadmap/vision/) belirtilen tam ölçek, güvenlik ve sürdürülebilirliğe bir adım daha yaklaştıracak.
+
+## Birleşim hakkında yanlış bilinenler {#misconceptions}
+
+
+
+İki tip Ethereum düğümü bulunur: Blok önerebilen ve öneremeyen düğümler.
+
+Blok önerebilen düğümler Ethereum üzerindeki toplam düğüm sayısının küçük bir kısmıdır. Bu kategori, iş ispatı (PoW) altındaki madencilik düğümleri ile hisse ispatı (PoS) altındaki doğrulayıcı düğümleri kapsar. Bu kategori ekonomik kaynakların (iş ipatındaki GPU karma gücü ya da hisse ispatında hisselenmiş ETH gibi), yeni bloku kimi zaman önerme ve protokol ödülleri kazanma yetenekleri karşılığında buraya adanmasını gerektirir.
+
+Ağdaki diğer düğümler (yani çoğunluğu)1-2 TB'lik depolama alanı ve internet bağlantısı olan tüketici seviyesindeki bir bilgisarın ötesinde bir ekonomik kaynağa ihtiyaç duymaz. Bu düğümler blok önermezler, ancak yine de yeni bloklardan haberdar olarak ve blokların geçerliliğini ağ mutabakat kurallarına göre onaylayarak blok önericilerini açıklanabilir tutarlar ve ağı güvende tutmada önemli bir rol oynarlar. Eğer blok geçerliyse, düğüm ağ içinde yayılmaya devam eder. Eğer blok herhangi bir sebepten dolayı geçersizse, düğüm yazılımı geçersiz olduğu için bloku umursamayacak ve yayılmasını durduracaktır.
+
+Blok üretimi yapmayan bir düğümü çalıştırmak da mutabakat mekanizması (iş ispatı ya da hisse ispatı) altındaki herkes için yapılabilirdir ve bu konuda imkân ve niyetleri varsa şiddetle tavsiye edilir. Bir düğümü çalıştırmak Ethereum için son derece önemlidir ve çalıştıran bireye gelişmiş güvenlik, gizlilik ve sansüre dayanıklılık gibi birçok avantaj sağlar.
+
+Herhangi bir kişinin kendi düğümünü çalıştırabilmesi Ethereum ağının merkeziyestizliğinin korunması konusu için kesinlikle gereklidir.
+
+Kendi kodunuzu çalıştırmanızla ilgili daha fazlası
+
+
+
+
+
+Gaz ücretleri ağın kapasitesine bağlı olan bir ağ talebidir. Birleşim iş ispatı modasını bitirip onun yerine mutabakat için hisse ispatını getirdi, ancak hiçbir parametreyi ciddi şekilde değiştirmedi ya da ağ kapasitesini ve iş hacmini etkilemedi.
+
+Toplama merkezli bir yol haritasıyla, K2'deki Katman 2deki kullanıcı aktivitesini ölçeklendirmeye odaklanılırken, Katman 1 Ana Ağı'nı toplama işlemlerinin kat kat ucuz olmasına yardım eden bir optimize edilmiş veri deposu ve güvenli merkeziyesiz bir uzlaşma katmanı olmasını sağlıyor. Hisse ispatına geçiş bunu fark etmede öncü rol oynuyor. Gaz ve ücretler hakkında daha fazlası
+
+
+
+
+Bir işlemin "hızı", bloka dahil edilme ve sonuçlandırma süresini de kapsayan birkaç farklı yolla ölçülebilir. Bunların ikisi de biraz farklıdır, ancak kullanıcıların fark edeceği bir şekilde değil.
+
+Tarihi olarak, iş ispatı döneminde, hedef her ~13,3 saniyede yeni bir bloka sahip olmaktı. Hisse ispatında ise yuvalar kesin olarak her 12 saniyede bir ortaya çıkar, hepsi doğrulayıcının bir blok yayınlaması için bir fırsattır. Yuvaların çoğunun blokları vardır, ancak hepsinin olması gerekmez (doğrulayıcı çevrimdışı olabilir). Hisse ispatında, bloklar iş ispatına göre ~%10 daha sık üretilir. Bu epey önemsiz bir değişiklikti ve muhtemelen kullanıcılar tarafından fark edilmeyecekti.
+
+Hisse ispatı daha önce var olmayan işlem kesinliiğii konseptini tanıttı. İş ispatında, bir bloku ters çevirebilmekmek her geçen blokun işlemin en tepesine çıkarılmış olmasıyla katlanarak zorlaşıyordu, ancak hiçbir zaman da 0'a ulaşmıyordu. Hisse ispatında, bloklar doğrulayıcının oyladıkları dönemlere ayrılmıştır (bloklar için 32 şans içeren 6,4 saniyelik zaman açıklıkları). Bir dönem sonlandığında doğrulayıcılar dönemin "makul" olarak değerlendirilmesi konusunda oylama yapar. Eğer doğrulayıcılar dönemin makul olduğunda fikir birliğine varırlarsa o, bir sonraki dönemde sonuçlandırılır. Kesinleşmiş işlemleri geri çevirmek ekonomik olarak yaşamaz çünkü bu toplam pay edilmiş Ethereum'un üçte birini yakmak demekti.
+
+
+
+
+
+Birleşim'den sonraki ilk zamanlarda, paydaşlar sadece masraf tüyolarına ve blok önerileriyle kazandıkları MEV'lere erişebiliyorlardı. Bu ödüller doğrulayıcı (ücret alıcı olarak da bilinir) tarafından kontrol edilen ve hisseleme yapmayan hesaplara yatırılır ve anında ulaşılabilir olurlar. Bu ödüller doğrulayıcı görevlerini yapmak için verilen protokol ödüllerinden farklıdır.
+
+Shangai/Capella ağ yükseltmesinden bu yana, paydaşlar herhangi bir hisse bakiyesinden artan ödemeleri alabilmek için (protokol ödüllerinden gelen 32'den fazla Ethereum) artık bir para çekme adresi belirleyebiliyor. Bu yükseltme aynı zamanda bir doğrulayıcının ağdan çıktıktan sonra da bakiyelerinin kilitlerini açabilmesini ve tekrar alabilmesini sağladı.
+
+Hisseleme çekimleri hakkında daha fazlası
+
+
+
+
+Shanghai/Capella yükseltmesi çekimleri yapılabilir hale getirdiğinden beri, doğrulayıcılar da 32 Ethereum'dan yüksek olan hisse bakiyelerini çekmeye teşvik edildiler, zaten bunlar getiriye eklenmiyordu ve eğer aksi bir durum varsa da kilitleniyordu. APR'ye (toplam hisselenen ETH tarafından belirlenir) bağlı olarak, tüm bakiyelerini geri almak için doğrulayıcılarından çıkmaya veya daha fazla getiri elde etmek için ödüllerini kullanarak potansiyel olarak daha fazla hisselemeye teşvik edilebilirler.
+
+Önemli bir uyarı, tam doğrulayıcı çıkışlarının hızı protokol tarafından sınırlandırılmıştır ve bir dönem (6,4 dakika) başına sadece izin verilen sayıda doğrulayıcı çıkabilir. Bu limit dalgalanmaları aktif doğrulayıcı sayısına bağlıdır, ancak bir günde toplam hisselenmiş Ethereum'un yaklaşık olarak %0,33'ünün ağdan çıkarılabilmesiyle sonuçlanır.
+
+Bu hisselenmiş kaynaklar için büyük bir hareketi, "sermaye kaçışı"nı engeller. Ayrıca, hisselenen ETH'nin büyük bir kısmına erişimi olan potansiyel saldırganlar, protokolün kesilme cezasını uygulayabilmesinden önce, tehdit ettiği tüm doğrulayıcı bakiyelerinden çekilmesi engellenir.
+
+APR ayrıca kasten dinamik yapılmıştır, bu da bir grup paydaşın ağı güvende tutmaya yardımcı olmak için ne kadar ödeme almak istediklerini belirlemelerine olanak verir. Eğer oran çok düşükse, doğrulayıcılar protokol tarafından kısıtlanmış bir oranda çıkacaklardır. Yavaş yavaş bu, kalan herkes için APR'yi artıracak, yeni veya geri dönen paydaşları tekrar çekecektir.
+
+
+## "Eth2"ye ne oldu? {#eth2}
+
+"Eth2" terimi artık kullanım dışı. "Eth1" ve "Eth2"nin tek bir zincirde birleşiminin ardından 2 Ethereum ağının ayırt edilmesine gerek kalmayacak, artık yalnızca bir Ethereum var.
+
+Karışıklığı önlemek için topluluk şu şartları güncelledi:
+
+- "Eth1" artık, işlemleri ve çalışmayı yapan "çalıştırma katmanı"dır.
+- "Eth2" artık, hisse ispatı mutabakatını yöneten "mutabakat katmanı"dır.
+
+Bu terminoloji güncellemeleri yalnızca adlandırma alışkanlıklarını değiştirir; bu, Ethereum'un hedeflerini veya yol haritasını değiştirmez.
+
+["Eth2" ad değişimi hakkında daha fazla bilgi edinin](https://blog.ethereum.org/2022/01/24/the-great-eth2-renaming/)
+
+## Yükseltmeler arasındaki ilişki {#relationship-between-upgrades}
+
+Ethereum yükseltmelerinin tamamı bir şekilde ilişkilidir. Öyleyse Birleşim'in diğer yükseltmelerle nasıl ilişkili olduğunu özetleyelim.
+
+### Birleşim ve İşaret Zinciri {#merge-and-beacon-chain}
+
+Birleşim, yeni fikir birliği katmanı olarak İşaret Zinciri'nin asıl Ana Ağ yürütüm katmanına resmi olarak eklenmesini temsil eder. Birleşim'den beri doğrulayıcılar, Ethereum Ana Ağı'nı güvence altına almakla görevlendirildiler ve [iş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) artık geçerli bir blok üretimi anlamına gelmiyor.
+
+Bloklar, mutabakata katılma hakkı karşılığında hisselenmiş ETH sahibi doğrulayan düğümler tarafından önerilmektedir. Bu yükseltmeler, parçalama da dahil olmak üzere gelecekteki ölçeklenebilirlik yükseltmeleri için zemin hazırlar.
+
+
+ İşaret Zinciri
+
+
+### Birleşim ve Shanghai yükseltmesi {#merge-and-shanghai}
+
+Hisse ispatına başarıyla geçişe en yüksek düzeyde odaklanma ve bunu basitleştirmek için Birleşim yükseltmesi, hisselenmiş ETH'nin çekilme yeteneği gibi beklenen özellikleri içermemektedir. Bu işlevsellik Shanghai/Capella yükseltmesi ile ayrıca mümkün kılınmıştır.
+
+Merak edenler için, 2021 yılının Nisan ayında ETHGlobal etkinliğinde Vitalik tarafından sunulan [Birleşimden Sonra Ne Olacağı](https://youtu.be/7ggwLccuN5s?t=101) hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+### Birleşim ve parçalama {#merge-and-data-sharding}
+
+Başlangıçta plan, ölçeklenebilirliği ele almak için Birleşim'den önce parçalama üzerinde çalışmaktı. Buna rağmen [katman 2 ölçeklendirme çözümlerinin](/layer-2/) patlaması ile, öncelik ilk olarak iş isparını hisse ispatı ile değiştirmeye kaymıştır.
+
+Parçalama planları hızla gelişiyor, ancak işlem yürütmeyi ölçeklendirmek için katman 2 teknolojilerinin yükselişi ve başarısı göz önüne alındığında, parçalama planları, toplama sözleşmelerinden sıkıştırılmış çağrı verilerini depolamanın yükünü dağıtmak için en uygun yolu bulmaya kaydı ve ağ kapasitesinde katlanarak büyümeye izin verdi. Bu, ilk olarak hisse ispatına geçmeden mümkün olmazdı.
+
+
+ Parçalama
+
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/merge/issuance/index.md b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/merge/issuance/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..dbb0dfbb791
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/merge/issuance/index.md
@@ -0,0 +1,134 @@
+---
+title: Birleşim ETH arzını nasıl etkiledi
+description: Birleşim'in ETH arzını nasıl etkilediğinin analizi
+lang: tr
+---
+
+# Birleşim ETH arzını nasıl etkiledi {#how-the-merge-impacts-ETH-supply}
+
+Birleşim, Ethereum ağının iş ispatından hisse ispatına geçişini teslim eder, bu olay Eylül 2022'de gerçekleşmiştir. ETH'nin dağıtım methodu bu geçişten sonra değişmiştir. Öncesinde ETH iki kaynaktan dağıtılıyordu: yürütüm katmanı (ör. Ana Ağ) ve fikir birliği katmanı (ör. İşaret Zinciri). Birleşim'den beri yürütüm katmanındaki dağıtım yapılmamaktadır. Hadi açıklayalım.
+
+## ETH dağıtımının bileşenleri {#components-of-eth-issuance}
+
+ETH arzını iki parçaya ayırabiliriz: dağıtma ve yakma.
+
+ETH **dağıtımı**, daha önce var olmayan ETH'in oluşturulma sürecidir. ETH **yakımı**, var olan ETH'in yok edilmesi ve kullanımdan kaldırılmasıdır. Dağıtım ve yakım oranları belirli parametreler kullanılarak hesaplanır ve aralarındaki denge, ortaya çıkan Ether enflasyon/deflasyon oranını belirler.
+
+
+
+- Hisse ispatına geçilmeden önce madenciler günlük ortalama 13.000 ETH dağıtıyordu
+- Paydaşlar, 14 milyon hisselenmiş ETH'e dayalı olarak günlük ortalama 1.700 ETH dağıtıyor
+- Kesin dağıtım miktarı hisselenmiş ETH miktarına göre dalgalanıyor
+- Birleşim'den beri günde yaklaşık 1.700 ETH dağıtılıyor, yani üretim nerdeyse %88 oranında düşük
+- Yakma: Ağdaki talebe göre dalgalanıyor. _Eğer_ belirli bir gündeki ortalama gaz ücreti en az 16 gwei ise, bu durum doğrulayıcılara dağıtılan ortalama 1.700 ETH'yi dengeler ve ETH enflasyonunu sıfıra da ya daha aza indirir.
+
+
+
+## Birleşim öncesi (tarihsel) {#pre-merge}
+
+### Yürütüm katmanı dağıtımı {#el-issuance-pre-merge}
+
+İş ispatı bünyesinde madenciler sadece yürütüm katmanıyla etkileşime girerdi ve bir sonraki bloku çözen ilk madenci blok ödülüyle ödüllendirilirdi. 2019'da gerçekleşen [Constantinople yükseltmesinden](/history/#constantinople) beri bu ödül blok başına 2 ETH idi. Madenciler en uzun/kurallı zincirde yer almayan geçerli [ommer](/glossary/#ommer) blokların yayınlanması sonucunda da ödüllendirilirdi. Bu ödüller ommer blok başına en fazla 1.75 ETH idi ve kurallı bloka verilen ödüle _ek olarak_ verilirdi. Madencilik süreci ekonomik olarak maliyetliydi ve sürdürülebilmesi zamanında yüksek düzeyde ETH dağıtımı gerekliydi.
+
+### Fikir birliği katmanı dağıtımı {#cl-issuance-pre-merge}
+
+[İşaret Zinciri](/history/#beacon-chain-genesis) 2020'de yürürlüğe girdi. Madenciler yerine hisseleme ispatı kullanan doğrulayıcılar tarafından güvence altına alındı. Zincir, Ana Ağ'da (yürütüm katmanında) akıllı kontratlara tek yönlü ETH yatıran Ethereum kullanıcıları tarafından önyüklendi. İşaret Zinciri Ana Ağı dinleyerek kullanıcılara yeni zincirde aynı miktarda ETH yatırdı. Birleşim gerçekleşene kadar İşaret Zinciri'nin doğrulayıcıları işlemleri işlemiyordu, doğrulayıcı havuzunun durumu hakkındaki mutabakata varıyordu.
+
+İşaret Zincirindeki doğrulayıcılar zincirin durumunu onayladıklarına ve blok önerdiklerinde ETH ile ödüllendirilir. Ödüller (veya cezalar) doğrulayıcı performansına dayanarak her dönemde (6,4 dakikada bir) hesaplanır ve dağıtılır. Doğrulayıcı ödülleri eskiden iş ispatı üzerine dağıtılan madenci ödüllerine kıyasla **çok** düşüktür (her 13,5 saniyede 2 ETH).
+
+### Birleşim öncesi dağıtım analizi {#pre-merge-issuance-breakdown}
+
+Toplam ETH arzı: **~120.520.000 ETH** (Birleşim gerçekleştiğinde Eylül 2022'deki veriler)
+
+**Yürütüm katmanı dağıtımı:**
+
+- Tahmini her 13,3 saniyede 2,08 ETH \*: bir yılda dağıtılan **~4.930.000** ETH
+- **Nerdeyse %4,09** enflasyon oranı ile sonuçlandı (yılda 4,93M/toplam 120,5M)
+- \* Buna her kurallı blokta 2 ETH ve ek olarak ommer bloklardan zaman içinde ortalama 0,08 ETH dahildir. Hehangi bir [bomba değeri](/glossary/#difficulty-bomb) etkisi olmadan temel blok zaman hedefi 13,3 saniyedir. ([Kaynağı görüntüle](https://bitinfocharts.com/ethereum/))
+
+**Fikir birliği katmanı dağıtımı:**
+
+- Toplam hisselenen 14.000.000 ETH ile ETH dağıtım oranı ortalama günlük 1700 ETH'dir. ([Kaynağı görüntüle](https://ultrasound.money/))
+- Yıllık **~620.500** dağıtımı ile sonuçlanır
+- **Yaklaşık %0.52** enflasyon oranı ile sonuçlanır (yıllık 620,5K/toplam 119,3M)
+
+
+Toplam yıllık dağıtım oranı (Birleşim öncesi): ~%4,61 (%4,09 + %0,52)
+~%11,3'i fikir birliği katmanındaki paydaşlara dağıtılıyordu (0,52/4,61 * 100)
+
+
+## Birleşim sonrası (günümüz) {#post-merge}
+
+### Yürütüm katmanı dağıtımı {#el-issuance-post-merge}
+
+Birleşimden sonra yürütüm katmanı dağıtımı sıfırdır. Güncel mutabakat kuralları çerçevesinde iş ispatı artık geçerli bir blok üretim yöntemi olmaktan çıkmıştır. Tüm yürütüm katmanı aktiviteleri, hisse ispatı doğrulayıcıları tarafından yayınlanan ve kanıtlanan işaret blokları altında toplanmıştır. Kanıtlama ve işaret blokları yayınlama ödülleri fikir birliği katmanında ayrıca hesaplanır.
+
+### Fikir birliği katmanı dağıtımı {#cl-issuance-post-merge}
+
+Fikir birliği katmanı dağıtımı, Birleşim öncesinde olduğu gibi, blok öneren ve kanıtlayan doğrulayıcılara küçük ödüller vererek devam eder. Doğrulayıcı ödülleri, fikir birliği katmanında yönetilen _doğrulayıcı bakiyelerinde_ birikmeye devam eder. Bu Ethereum hesapları ayrıdır ve Ana Ağ üzerinde işlem yapabilen diğer hesapların aksine ("uygulama" hesapları) bunlar diğer Ethereum adresleriyle özgürce işlem yapamaz. Bu hesaplardaki fonlar yalnızca belirlenmiş bir yürütme adresine çekilebilir.
+
+Nisan 2023'te gerçekleşen Shanghai/Capella yükseltmesinden beri bu para çekme işlemleri paydaşlar için etkinleştirilmiştir. Paydaşlar _kazançlarını/ödüllerini (32 ETH üzerindeki bakiye)_ kaldırmak üzere teşvik edilir çünkü bu fonlar hisse ağırlıklarına katkıda bulunmazlar (32 maksimum değerdir).
+
+Paydaşlar aynı zamanda çıkmayı ve tüm doğrulayıcı bakiyelerini çekmeyi seçebilir. Ethereum'un stabil olduğundan emin olmak için aynı anda sistemi terk eden doğrulayıcı sayısı sınırlanmıştır.
+
+Toplam doğrulayıcıların nerdeyse %0,33'ü belirli bir gün içerisinde çıkabilir. Varsayım olarak her dönemde dört (4) doğrulayıcı çıkabilir (her 6,4 dakikada bir ya da her gün 900). 262.144 (218) üzerindeki her ek 65.536 (216) doğrulayıcı için fazladan bir (1) doğrulayıcının çıkmasına izin verilir. Örneğin 327.680 doğrulayıcı ile her dönemde beş (5) kişi ayrılabilir (günde 1.125). Bu kurala dayalı olarak doğrulayıcı sayısının 393.216 olması durumunda altı (6) kişinin çıkmasına izin verilir.
+
+Daha fazla doğrulayıcı parasını çektikçe, hisselenmiş yüksek miktarda ETH'nin kasıtlı ve eş zamanlı olarak çekilmesini ve istikrar bozulmasını önlemek için mevcut doğrulayıcı sayısı minimum 4 olacak şekilde git gide düşecektir.
+
+### Birleşim sonrası enflasyon analizi {#post-merge-inflation-breakdown}
+
+- Toplam ETH arzı: **~120.520.000 ETH** (Birleşim gerçekleştiğinde Eylül 2022'deki veriler)
+- Yürütüm katmanı dağıtımı: **0**
+- Fikir birliği katmanı dağıtımı: Yukardakiyle aynı şekilde %**~0,52** yıllıklaştırılmış dağıtım oranı (toplam 14 millyon hisselenmiş ETH)
+
+
+Toplam yıllıklaştırılmış dağıtım oranı: ~%0,52
+ETH dağıtımındaki net azalma: ~%88,7 ((%4,61 - %0,52)/%4,61 * 100)
+
+
+## Yakma {#the-burn}
+
+ETH dağıtımının karşısındaki güç ETH yakma oranıdır. Ethereum üzerinde bir işlemin gerçekleştirilebilmesi için, bir minimum ücret (ana ücret) ödenmelidir ve bu fiyat ağ aktivitesine bağlı olarak sürekli olarak dalgalanır (bloktan bloka). Bu ücret ETH olarak ödenir ve işlemin geçerli olarak kabul edilmesi için _zorunludur_. Bu ücret, işlem sırasında _yakılır_ ve dolaşımdan kaldırılır.
+
+
+Ücret yakımı Ağustos 2021'de London yükseltmesi ile yürürlüğe girmiştir ve Birleşim'den bu yana değişmemiştir.
+
+
+London yükseltmesinde uygulanan ücret yakımına ek olarak doğrulayıcılar çevrimdışı olmaları sebebiyle ceza alabilir, hatta daha kötüsü, belirli kurallara uymayarak ağın güvenliğini tehdit ettikleri için paralarının bir kısmını kaybedebilir ve atılabilirler. Bu cezalar doğrulayıcı bakiyelerinde azaltma ile sonuçlanabilir ve bu bakiyeler başka hesaplara ödül olarak verilmeden yakılır/dolaşımdan kaldırılır.
+
+### Deflasyon için ortalama gaz ücretinin hesaplanması {#calculating-average-gas-price-for-deflation}
+
+Yukarıda da bahsedildiği gibi, belirli bir günde dağıtılan ETH miktarı, hisselenmiş toplam ETH miktarına bağlıdır. Bu yazı yazıldığı sırada bu miktar ortalama günlük 1700 ETH idi.
+
+24 saatlik periyotta bu dağıtımı tamamen dengelemek için gerekli gaz ücretini belirlemek için bir gün içindeki toplam blokları hesaplayarak başlayacağız, bir blok zamanını 12 saniye kabul edeceğiz:
+
+- `(1 blok/12 saniye) * (60 saniye/dakika) = 5 blok/dakika`
+- `(5 blok/dakika) * (60 dakika/saat) = 300 blok/saat`
+- `(300 blok/saat) * (24 saat/gün) = 7200 blok/gün`
+
+Tüm bloklar `15x10^6 gaz/blok` değerini hedefler ([daha fazla gaz](/developers/docs/gas/)). Bunu kullanarak ve günlük ETH dağıtımını 1700 ETH kabul ederek dağıtımı dengelemek için gereken ortalama gaz ücretini (gwei/gaz birimi olarak) hesaplayabiliriz:
+
+- `7200 blok/gün * 15x10^6 gaz/blok *`**`Y gwei/gaz`**`* 1 ETH/ 10^9 gwei = 1700 ETH/gün`
+
+`Y` için çözersek:
+
+- `Y = (1700(10^9))/(7200 * 15(10^6)) = (17x10^3)/(72 * 15) = 16 gwei` (yalnızca iki anlamlı basamağa yuvarlandığında)
+
+Sondaki basamağı farklı şekilde düzenlemek için `1700`, günlük ETH dağıtımını temsil edecek `X` değişkeni ile değiştirilebilir ve aşağıdaki gibi basitleştirilebilir:
+
+- `Y = (X(10^3)/(7200 * 15)) = X/108`
+
+Bunu basitçe `X`'in fonksiyonu olarak yazabiliriz:
+
+- `X`'i günlük ETH dağıtımı olarak kabul edersek `f(X) = X/108` ifadesindeki `f(X)` yeni dağıtılan tüm ETH'in dengelenmesi için gereken gwei/gas fiyatını temsil eder.
+
+Örneğin `X` (günlük ETH dağıtımı), toplamda hisselenmiş ETH'ye bağlı olarak 1800'e çıkarsa, `f(X)` (dağıtımı dengelemek için gereken gwei) `17 gwei ` olacaktır (2 anlamlı basamak kullanılarak)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Birleşim](/roadmap/merge/)
+- [Ultrasound.money](https://ultrasound.money/) - _Gerçek zamanlı ETH dağıtımını ve yakımını gösteren tablolara erişebilirsiniz_
+- [Ethereum Dağıtımı Grafikleri](https://www.attestant.io/posts/charting-ethereum-issuance/) - _Jim McDonald 2020_
diff --git a/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/scaling/index.md b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/scaling/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..230eb7e57f8
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/scaling/index.md
@@ -0,0 +1,51 @@
+---
+title: Ethereum'u ölçeklendirmek
+description: Toplamalar işlemleri zincir dışında topluca gerçekleştiriyor, böylece kullanıcı için maliyetleri azaltıyor. Ancak, şu anda toplamaların verileri kullanma şekli çok pahalı ve bu da işlemlerin ne kadar ucuzlayabileceği konusunda sınırlama getiriyor. Proto-Danksharding bunu çözüyor.
+lang: tr
+image: /images/roadmap/roadmap-transactions.png
+alt: "Ethereum yol haritası"
+template: roadmap
+---
+
+Ethereum, birlikte toplu işlemler yapan ve çıktıyı Ethereum'a gönderen [katman 2'ler](/layer-2/#rollups) (toplamalar olarak da bilinir) kullanılarak ölçeklendirilir. Toplamalar Ethereum Ana Ağı'ndan 8 kat daha ucuz olsa da, onları son kullanıcıların masraflarını azaltmak için optimize etmek mümkün. Toplamalar aynı zamanda, geliştiricilerin toplamalar olgunlaştıkça kaldırabilecekleri bazı merkezi bileşenlere dayanır.
+
+
+
+
Günümüzde toplamalar, Ethereum katman 1'den ~5-20 kat daha ucuz
Ethereum'da yapılacak değişiklikler ~100-1000x daha fazla ölçeklendirme sağlayacak
+
Kullanıcılar 0,001 dolardan daha az maliyetli işlemlerden yararlanmalıdır
+
+
+
+## Veriyi ucuzlatmak {#making-data-cheaper}
+
+Toplamalar, çok sayıda işlemi bir araya getirir, bunları gerçekleştirir ve sonuçlarını Ethereum'a iletir. Bu, herkesin kendi işlemlerini gerçekleştirebilmesi için ve toplama işlemcisinin dürüst olduğunu doğrulayabilmek için açıkça ulaşılabilir olması gereken birçok veri üretir. Eğer birisi bir uyuşmazlık bulursa, meydan okuyabilir.
+
+### Proto-Danksharding {#proto-danksharding}
+
+Toplama verileri tarihsel olarak Ethereum'da kalıcı olarak saklanmaktadır ve bu da pahalıdır. Toplamalarda kullanıcıların ödediği işlem ücretlerinin %90'ından fazlası bu veri depolamadan kaynaklıdır. İşlem ücretlerini azaltmak için depolama verilerini yeni bir geçici "bloka" taşıyabiliriz. Bloklar ucuzdur çünkü kalıcı değillerdir. Artık daha fazla ihtiyaç kalmadığında, Ethereum üzerinden silinirler. Toplama verilerinin uzun vadede depolanması; toplama operatörleri, borsalar, endeksleme hizmetleri vb. gibi bu verilere ihtiyaç duyan kişi/grupların sorumluluğundadır. Blob işlemlerini Ethereum'a eklemenin bir parçası olan yükseltmenin adı "Proto-Danksharding"dir.
+
+Proto-Danksharding ile çok sayıda geçici bloğu Ethereum bloklarında depolamak mümkündür. Bu, Ethereum'un işlem hacminin önemli ölçüde (>100 kat) artmasını ve işlem maliyetlerinin azalmasını sağlamaktadır.
+
+### Danksharding {#danksharding}
+
+Geçici blok verilerini ilerletmenin ikinci aşaması karmaşıktır çünkü toplamaların verilerinin ağ üzerinde erişilebilir olup olmadığını kontrol eden yeni yöntemlere ve [doğrulayıcıların](/glossary/#validator) [blok](/glossary/#block) üretimi ile blok teklifi sorumluluklarını ayrıştırmalarına gerek duyar. Aynı zamanda, doğrulayıcıların blob verisinin küçük alt kümelerini doğruladıklarını kriptografik olarak kanıtlamak için bir yol gerekir.
+
+İkinci adım [“Danksharding”](/roadmap/danksharding/) olarak bilinir. Tamamen uygulanması için **daha en az birkaç yıl** vardır. Danksharding [blok oluşturma ve blok önermenin yanında,](/roadmap/pbs) [veri kullanılabilirliği örneklendirmesi (DAS) ](/developers/docs/data-availability) şeklinde adlandırılan, her seferinde rastgele birkaç kilobayt örneklendirme ile verilerin kullanılabildiği ve kullanılabilirliği verimli bir şekilde doğrulayan yeni ağ tasarımlarına dayanır.
+
+Danksharding hakkında daha fazlası
+
+## Toplamaları merkeziyetsizleştirmek {#decentralizing-rollups}
+
+[Toplamalar](/layer-2) halihazırda Ethereum'u ölçeklendiriyor. [rToplama projelerinden oluşan zengin bir ekosistem](https://l2beat.com/scaling/tvl), bir dizi güvenlik garantisi ile kullanıcıların hızlı ve ucuz bir şekilde işlem yapmasını sağlıyor. Ancak toplamalar merkezi sıralayıcılar kulanılarak (Ethereum'a göndermeden önce işleme ve toplama işlemlerini gerçekleştiren bilgisayarlar) başlatıldı. Bu, sansüre karşı savunmasızdır çünkü sıralayıcı işlemlerine yaptırım uygulanabilir, rüşvet veya başka şekilde tehlikeye atılabilir. Aynı zamanda [toplamalar](https://l2beat.com), gelen veriyi doğrulama şekillerine göre de değişiklik gösterir. "Kanıtlayıcıların" [sahtecilik kanıtlarını](/glossary/#fraud-proof) ya da doğruluk kanıtlarını iletmeleri en iyi çözümdür ancak tüm toplamalar henüz o seviyede değildir. Geçerlilik/sahtecilik kanıtları kullanan toplamalar bile bilinen küçük bir kanıt havuzu kullanır. Bu sebeple, Ethereum'u ölçeklendirme yolundaki bir sonraki kritik adım, sıralayıcıların ve kanıtlayıcıların çalıştırılma sorumluluğunu daha fazla insana dağıtmaktır.
+
+Toplama hakkında daha fazlası
+
+## Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+Proto-Danksharding, 2024 yılının Mart ayında Cancun-Deneb ("Dencun") ağ yükseltmesi ile uygulanmaya alınacak olan bu yol haritasının ilk parçasıdır. **Tam Danksharding** ise yol haritasındaki diğer parçaların tamamlanmasına ihtiyaç duyduğundan <0>birkaç yıl daha uzaktadır. Toplama altyapısını merkeziyetsiz hale getirme işlemi muhtemelen kademeli bir süreç olacak, farklı toplamalar farklı işlemler inşa ediyor. Bu nedenle farklı hızlarda merkeziyetsizleşme gerçekleşecektir.
+
+[Dencun ağ yükseltmesine dair daha fazla bilgi](/roadmap/dencun/)
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/security/index.md b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/security/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..3e11c91688d
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/security/index.md
@@ -0,0 +1,48 @@
+---
+title: Daha güvenli bir Ethereum
+description: Ethereum, var olan en güvenli ve merkeziyetsiz akıllı sözleşme platformudur. Bununla birlikte, Ethereum'un gelecekte her türlü saldırıya karşı dayanıklı kalabilmesi için yapılabilecek iyileştirmeler hâlâ var.
+lang: tr
+image: /images/roadmap/roadmap-security.png
+alt: "Ethereum yol haritası"
+template: roadmap
+---
+
+**Ethereum halihazırda çok güvenli**, merkeziyetsiz bir [akıllı sözleşme](/glossary/#smart-contract) platformudur. Bununla birlikte, Ethereum'un gelecekte her türlü saldırıya karşı dayanıklı kalabilmesi için yapılabilecek iyileştirmeler hâlâ var. Bunlar arasında [Ethereum istemcilerinin](/glossary/#consensus-client) rakip [bloklarla](/glossary/#block) başa çıkma yönteminde yapılan incelikli değişiklilerin yanı sıra ağın blokları ["kesinleşmiş"](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#finality) olarak kabul etme hızının arttırılması (yani bir saldırgan için aşırı ekonomik kayıplar olmadan değiştirilememeleri) yer alıyor.
+
+Ayrıca, bir istemci sansür uyguladığında belirlenmesini sağlayan, blok önericilerini blokların gerçek içeriğine kör ederek işlemleri sansürlemeyi çok daha zor hale getiren yeni iyileştirmeler de var. Bu iyileştirmelerle birlikte [hisse ispatı](/glossary/#pos) protokolü yükseltilecek ve böylece - bireylerden şirketlere kadar - kullanıcılar, Ethereum'daki uygulamalarına, verilerine ve varlıklarına doğrudan güvenebilecektir.
+
+## Hisseden ödeme alma {#staking-withdrawals}
+
+[İş ispatı](/glossary/#pow)ndan hisse ispatına geçiş, Ethereum'daki öncülerin ETH'lerini bir depozito sözleşmesine "hisselemesi" ile başladı. Adı geçen ETH, ağı korumak için kullanılıyor 12 Nisan 2023'te hisselenen ETH'nin çekilebilmesine olanak sağlayan ikinci bir güncelleme yapıldı. O zamandan beri, doğrulayıcılar özgürce ETH kilitleyebiliyor ya da geri çekebiliyorlar.
+
+Para çekme hakkındakileri okuyun
+
+## Saldırılara karşı savunma {#defending-against-attacks}
+
+Ethereum'un hisse ispatı protokolünde yapılabilecek iyileştirmeler de vardır. Bunlardan biri, [görünüm birleştirme](https://ethresear.ch/t/view-merge-as-a-replacement-for-proposer-boost/13739) olarak bilinen ve belirli karmaşık saldırı türlerini daha zor hale getiren daha güvenli bir [çatallanma](/glossary/#fork) seçim algoritmasıdır.
+
+Ethereum'da blokların [sonlandırılma](/glossary/#finality) süresini azaltmak daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlayabilir ve saldıranların yakın zamandaki blokları yeniden karıştırarak kâr elde etmeleri ya da belirli işlemleri sansürlemelerini içeren karmaşık "yeniden örgütlenme" saldırılarını önleyebilir. [**Tek yuva kesinliği (SSF)**](/roadmap/single-slot-finality/)**, sonlandırma gecikmesini küçültecek yollardan biridir**. Şu anda bir saldırganın teorik olarak diğer doğrulayıcıları yeniden yapılandırmaya ikna edebileceği 15 dakika değerinde bloklar var. Bu süre SSF ile birlikte sıfıra iniyor. Bireylerden uygulamalara ve borsalara kadar kullanıcılar, işlemlerinin iptal edilmeyeceğine dair hızlı güvenceden yararlanır, ağ ise bütün bir saldırı grubunu durdurarak fayda sağlar.
+
+Tek yuva kesinliği hakkındakileri oku
+
+## Sansüre karşı savunma {#defending-against-censorship}
+
+Merkeziyetsizlik, bireylerin ya da [doğrulayıcılar](/glossary/#validator)dan oluşan küçük grupların çok nüfuzlu olmasını engeller. Yeni hisseleme teknolojileri, Ethereum doğrulayıcılarının mümkün olduğunca merkeziyetsiz kalmalarına yardımcı olurken aynı zamanda onları donanım, yazılım ve ağ hatalarına karşı da korur. Bu, doğrulayıcıların sorumluluğunu birçok [düğüm](/glossary/#node) arasında paylaştıracak bir yazılımı içerir. Bu, **dağıtılmış doğrulayıcı teknolojisi (DVT)** olarak bilinir. [Hisseleme havuzları](/glossary/#staking-pool) için DVT kullanımı teşvik edilir çünkü birden fazla bilgisayarın doğrulama sürecine toplu olarak katılmasına olanak tanıyarak yedekleme ve hata toleransı ekler. Aynı zamanda, birden fazla doğrulayıcıyı çalıştıran tek bir operatöre sahip olmak yerine, doğrulayıcı anahtarlarını birkaç sisteme de böler. Bu, sahtekar operatörlerin Ethereum'a karşı saldırı koordine etmesini daha zor hale getirir. Genel olarak fikir, doğrulayıcıları bireyler yerine _topluluklar_ olarak çalıştırarak güvenlik avantajı elde etmektir.
+
+Dağıtılmış doğrulayıcı teknolojisi hakkındakileri oku
+
+**Önerici-inşa edici ayrımının (PBS)** uygulanması, Ethereum'un sansüre karşı dahili savunmalarını büyük ölçüde geliştirecektir. PBS, bir doğrulayıcının bir blok oluşturmasına ve diğerinin bunu Ethereum ağında yayınlamasına olanak verir. Bu, profesyonel kâr maksimizasyonu sağlayan ve blok inşa eden algoritmalardan elde edilen kazançların adil bir şekilde dağıtılmasını sağlayarak, zaman içinde en iyi performans gösteren kurumsal paydaşların **hisselemelerinin yoğunlaşmasını engeller**. Blok önerici, bir blok oluşturucu pazarı tarafından kendilerine sunulan en kazançlı bloku seçer. Sansürleme için bir blok önericinin çoğunlukla daha az kazançlı bir blok seçmesi gerekir. Bu **ekonomik açıdan mantıksız ve ağdaki diğer doğrulayıcılar için de aşikardır**.
+
+Ethereum'un sansüre dayanıklılığını daha da arttırabilecek şifrelenmiş işlemler ve dahil etme listeleri gibi potansiyel PBS eklentileri vardır. Bunlar, blok inşa edenlerin ve önerenlerin bloklarına dahil olan asıl işlemleri görmelerini engeller.
+
+Önerici-inşa edici ayrımı hakkındakileri okuyun
+
+## Doğrulayıcıları koruma {#protecting-validators}
+
+Tecrübeli bir saldırganın, yaklaşan doğrulayıcıları saptayıp, blok önermelerini engellemek için onları spamlaması mümkündür ve buna **hizmet reddi (DoS)** saldırısı denir. [**Gizli lider seçiminin (SLE)**](/roadmap/secret-leader-election) uygulanması, blok önericilerin önceden bilinmesini önleyerek bu tür saldırılara karşı koruma sağlayacaktır. Bu, aday blok önericilerini temsil eden bir dizi kriptografik taahütün sürekli olarak karıştırılarak ve bunların sırasını kullanarak çalışır. Bu şekilde, sadece doğrulayıcıların kendi sıralarını önceden bileceği şekilde hangi doğrulayıcının seçildiği belirlenir.
+
+Gizli lider seçimi hakkındakileri okuyun
+
+## Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+**Yol haritasındaki güvenlik yükseltmeleri, araştırmanın ileri aşamalarındadır** ancak bir süre daha uygulanmaya eklenmesi beklenmemektedir. Görüntü birleşiminin sonraki adımları ise PBS, SSF ve SLE'dir, özellikleri kesinleştirip prototip inşa etmeye başlamak içindir.
diff --git a/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/user-experience/index.md b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/user-experience/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..fa6de961517
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/11) Roadmap/roadmap/user-experience/index.md
@@ -0,0 +1,36 @@
+---
+title: Kullanıcı deneyimini iyileştirme
+description: Ethereum'u kullanmak çoğu kişi için hâlâ oldukça karmaşık. Kitlesel kullanımı teşvik etmek için Ethereum, giriş engellerini büyük ölçüde azaltmalıdır - kullanıcılar, Ethereum'a merkeziyetsiz, izinsiz ve sansüre dirençli erişimin avantajlarından yararlanmalıdır; ancak bu, geleneksel bir web2 uygulamasını kullanmak kadar sorunsuz olmalıdır.
+lang: tr
+image: /images/roadmap/roadmap-ux.png
+alt: "Ethereum yol haritası"
+template: roadmap
+---
+
+[Anahtarların](/glossary/#key) ve [cüzdanların](/glossary/#wallet) yönetilmesinden işlemlerin başlatılmasına kadar **Etherum kullanımı her yönüyle basitleştirilmelidir**. Ethereum'un kitlesel olarak daha kolay benimsenebilmesi için kullanım kolaylığını önemli ölçüde artırması ve kullanıcıların [Web2](/glossary/#web2) uygulamalarını kullanmanın sağladığı sorunsuz deneyimle birlikte Ethereum'a izinsiz ve sansüre dirençli erişim deneyimi yaşamasına olanak tanıması gerekir.
+
+## Güvenlik kelimelerinin ötesinde {#no-more-seed-phrases}
+
+Ethereum hesapları, hesapların tanınması (açık anahtar) ve mesajların imzalanması (özel anahtar) için bir çift anahtar ile korunmaktadır. Bir özel anahtar üst düzey parola gibidir, Etheruem hesabına tam erişim imkânı sunar. Bu; hesapların kullanıcılar adına bankalar ve Web2 uygulamaları tarafından yönetilen insanlar için farklı bir işlem metodudur. Merkezi üçüncü şahıslara muhtaç olmadan Ethereum'un kitlesel kullanımı amacıyla, kullanıcı için varlıklarının sorumluluğunu üstlenecek ve kendi verilerinin kontrolünü açık-özel anahtar kriptografisi ile anahtar yönetimini anlamasını zorunlu kılmayacak, açık ve düz bir yol olmak zorundadır.
+
+Bunun çözümü ise Ethereum ile etkileşime girmek için [akıllı sözleşme](/glossary/#smart-contract) cüzdanlarını kullanmaktır. Akıllı sözleşme cüzdanları; anahtarlar kaybolur veya çalınırsa korunma yolları ile daha iyi sahtekarlık denetimi ve savunma yaratır ve cüzdanların yeni işlevsellik kazanmalarını sağlar. Bugün dahi akıllı sözleşme cüzdanları var olsa da üzerine inşa etmek için henüz kullanışsızdır çünkü Ethereum protokolünün bunları daha iyi desteklemesi gerekir. Bu fazladan destek, hesap soyutlaması olarak bilinmektedir.
+
+Hesap soyutlaması hakkında daha fazlası
+
+## Herkes için düğümler
+
+[Düğüm](/glossary/#node) çalıştıran kullanıcılar, kendilerine veri sağlamak için üçüncü taraf organizasyonlara güvenmek zorunda değildir ve Ethereum [blokzinciri](/glossary/#blockchain) ile hızlı, özel ve izinsiz bir şekilde etkileşime girebilirler. Ancak bir düğümü yürütmek, birçok insanın aracılara güven duymak zorunda kalacağı anlamına gelen teknik bilgi ve azımsanmayacak disk hacmi gerektirir.
+
+Düğümleri yürütmeyi çok daha kolay ve daha az kaynak bağımlı hale getirecek birçok yükseltme vardır. Verinin depolanma yolu, hacmi daha etkili kullanmak adına **Verkle Ağacı** olarak da bilinen bir yapı ile değiştirilecektir. Aynı zamanda [durumsuzluk](/roadmap/statelessness) veya [veri sonlanması](/roadmap/statelessness/#data-expiry) ile beraber Ethereum düğümleri, hard disk boşluğu gereksinimini azımsanamayacak miktarda düşürecek olan tüm Ethereum durum verilerinin bir kopyasını depolamaya gerek duymayacaklar. [Hafif düğümler](/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/), tam bir düğümü yürütmenin çoğu getirisini sunacak, ancak cep telefonları veya temel tarayıcı uygulamalarının içinde kolaylıkla yürütülebilecektir.
+
+Verkle ağaçları hakkındakileri okuyun
+
+Bu yükseltmelerle bir düğüm yürütmenin önündeki engeller işlevsel olarak sıfıra indirilir. Kullanıcılar, bilgisayar veya cep telefonlarından, fark edilebilir disk hacmi veya CPU feda etmek zorunda kalmadan ve uygulama kullanırken veri ya da ağ erişimi için üçüncü şahıslara bel bağlamak zorunda olmadan Ethereum'a güvenli ve izne ihtiyaç duymayan erişimden faydalanacak.
+
+## Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+Akıllı sözleşme cüzdanları çoktan beri mevcut, ancak bu cüzdanları olabildiğinde merkeziyetsiz ve izinsiz hale getirmek için daha fazla yükseltme gerekiyor. EIP-4337, Ethereum'un protokülende hiçbir değişiklik gerektirmeyen, olgun bir öneridir. EIP-4337 için gereken ana akıllı sözleşme **2023 yılının Mart ayında kullanıma alındı**.
+
+**Tam durumsuzluk halen araştırma aşamasındadır** ve uygulamaya geçmesi için birkaç yıl daha vardır. Tam durumsuzluğa giden yolda, daha yakın tarihte yürürlüğe konabilecek veri sonlanmasını da içeren birçok kilometre taşı vardır. [Verkle Ağacı](/roadmap/verkle-trees/) ve [önerici-inşa edici ayrımı](/roadmap/pbs/) gibi diğer yol haritası elemanları öncelikle tamamlanmalıdır.
+
+Verkle ağacı test ağları şu an aktif ve çalışıyor ve sonraki safha öncelikle özel sonrasında da açık test ağlarında Verkle ağacı kullanan istemcilerin yürütülmesidir. Test ağlarında sözleşme dağıtarak veya test ağı istemcilerini yürüterek gelişimin hızlanmasına yardımcı olabilirsiniz.
diff --git a/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/account-abstraction/index.md b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/account-abstraction/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..a6e106b74ed
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/account-abstraction/index.md
@@ -0,0 +1,126 @@
+---
+title: Hesap soyutlama
+description: Ethereum'un kullanıcı hesaplarını daha basit ve daha güvenli hale getirme planlarına genel bir bakış
+lang: tr
+summaryPoints:
+ - Hesap soyutlama, akıllı sözleşme cüzdanları oluşturmayı kolaylaştırır
+ - Akıllı sözleşme cüzdanları, Ethereum hesaplarına erişimi yönetmeyi kolaylaştırır
+ - Kaybolmuş ve ifşa olmuş anahtarlar, birden çok yedekleme yolu kullanılarak kurtarılabilir
+---
+
+# Hesap soyutlama {#account-abstraction}
+
+Kullanıcılar, **[harici olarak sahiplenilmiş cüzdanlar (EOA'lar)](/glossary/#eoa)** kullanarak Ethereum ile etkileşime geçebilirler. Bir işlem başlatmanın veya bir akıllı sözleşme yürütmenin tek yolu budur. Bu durum, kullanıcıların Ethereum ile etkileşime girmesini sınırlamaktadır. Toplu halde işlem yapmanın zorlaşması ve kullanıcıların gaz ücretini karşılamak için her zaman bir miktar ETH bulundurmak zorunda olması, bu zorluklara örnek olarak gösterilebilir.
+
+Hesap soyutlama, kullanıcıların hesaplarına esnek bir şekilde daha fazla güvenlik ve daha iyi kullanıcı deneyimi planlamasına olanak tanıyarak bu sorunları çözmeyi amaçlayan bir yoldur. Bu, akıllı sözleşmeler tarafından kontrol edilebilmeleri için [EOA'ları yükselterek](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-3074) veya işlemleri başlatabilmeleri için [akıllı sözleşmeleri yükselterek](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2938) olabilir. Bu seçeneklerin her ikisi de Ethereum protokolünde değişiklik yapılmasını gerektirmektedir. Mevcut protokole paralel olarak çalışacak [ ikincil ayrı bir işlem sistemi](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4337) eklemeyi içeren üçüncü bir yol da mevcuttur. Seçilen yol her ne olursa olsun sonuç, Ethereum'a akıllı sözleşme cüzdanları aracılığıyla erişmektir. Bu, ya mevcut protokolün bir parçası olarak yerel olarak desteklenir ya da bir eklenti işlem ağı vasıtasıyla gerçekleşir.
+
+Akıllı sözleşme cüzdanları, kullanıcı için aşağıdakiler de dahil olmak üzere pek çok avantajın kilidini açar:
+
+- kendi esnek güvenlik kurallarınızı tanımlamak
+- cüzdan şifrelerinizi/anahtarlarınızı kaybederseniz hesabınızı kurtarabilmek
+- hesap güvenliğinizi güvenilir cihazlar veya kişiler arasında paylaşmak
+- başkalarının işlem ücretlerini ödemek veya başkasının sizin işlem ücretlerinizi ödemesini sağlamak
+- işlemleri toplu halde tek seferde yapabilmek (onay ve yürütme işlemini tek seferde onaylamak gibi)
+- merkeziyetsiz uygulamalar ve cüzdan geliştiricileri için kullanıcı deneyimlerinde yenilik yapma konusunda daha pek çok fırsat
+
+İşlemleri yalnızca haricen sahiplenilen cüzdanlar ([EOA'lar](/glossary/#eoa)) başlatabildiğinden, bu avantajlar bugün Ethereum üzerinde yerel olarak desteklenmemektedir. EOA'lar basitçe genel-özel anahtar çiftlerinden oluşur. Şu şekilde çalışmaktadırlar:
+
+- eğer gizli anahtara sahipseniz, Ethereum Sanal Makinesi (EVM) üzerinde _her şeyi_ yapabilirsiniz
+- eğer gizli anahtara sahip değilseniz, _hiçbir şey_ yapamazsınız.
+
+Anahtarlarınızı kaybederseniz, hesaplar kurtarılamazlar. Çalınan anahtarlar, hırsızların bir hesaptaki tüm paraya anında erişmesini sağlar.
+
+Akıllı sözleşme cüzdanları bu sorunların çözümüdür, ancak bugün programlamaları/tasarlamaları zordur çünkü sonunda uyguladıkları herhangi bir mantığın, Ethereum tarafından işlenmeden önce bir dizi EOA işlemine dönüştürülmesi gerekmektedir. Hesap soyutlama, akıllı sözleşmelerin işlemleri kendilerinin başlatabilmesini. sağlar. Böylece kullanıcının uygulamak istediği herhangi bir mantık, akıllı sözleşme cüzdanının kendisi üzerine kodlanabilir ve Ethereum üzerinde yürütülebilir.
+
+Sonuç olarak hesap soyutlama, akıllı sözleşme cüzdanlarına yönelik desteği geliştirerek, bunların oluşturulmasını kolaylaştırır ve kullanımını daha güvenli hale getirir. Hesap soyutlama ile birlikte kullanıcılar, altta yatan teknolojinin ne olduğunu bilmeden veya hiç umursamadan Ethereum'un tüm avantajlarından yararlanabilirler.
+
+## Güvenlik kelimelerinin ötesinde {#beyond-seed-phrases}
+
+Bugün mevcut olan hesaplar, güvenlik kelimelerinden hesaplanan özel anahtarlar kullanılarak güvence altına alınmıştır. Güvenlik kelimelerine erişimi olan herhangi bir kişi, bir hesabı koruyan özel anahtarı kolayca keşfedebilir ve koruduğu tüm varlıklara erişim sağlayabilir. Bir özel anahtar ve güvenlik kelimeleri kaybolursa, asla kurtarılamazlar ve kontrol ettikleri varlıklar sonsuza kadar Ethereum'un derinliklerinde kalır. Güvenlik kelimelerinin güvenliğini sağlamak, deneyimli kullanıcılar için bile gariptir. kimlik avı saldırıları, kullanıcıların dolandırıldığı en yaygın yolların başında gelir.
+
+Hesap soyutlama, sahip olunan varlıkları saklamak ve yapılacak işlemleri yetkilendirmek için bir akıllı sözleşme kullanarak bu sorunu çözecektir. Bu akıllı sözleşmeler, daha sonra onları olabildiğince güvenli ve kullanıcıya göre uyarlanmış hale getirmek için istenilen şekilde dizayn edilebilir. Sonuç olarak, hesabınıza erişimi kontrol etmek için özel anahtarları kullanmaya devam edebilirsiniz. Ancak bunları yönetmeyi daha kolay ve daha güvenli hale getiren imkânlar vardır.
+
+Mesela bir cüzdana yedek anahtarlar eklenebilir. Böylece hesabın ana anahtarlarınızı kaybederseniz veya yanlışlıkla ifşa ederseniz, yedek anahtarlar sayesinde yeni ve güvenli bir anahtarla değiştirebilirsiniz. Bu anahtarların her birini farklı bir şekilde güvence altına alabilir veya bunları güvenilir kişiler arasında paylaştırabilirsiniz. Bu, bir hırsızın varlıklarınız üzerinde tam kontrol sahibi olmasını oldukça zorlaştırır. Benzer şekilde, ana anahtarınız tehlikeye girerse etkiyi azaltmak için cüzdanınıza kurallar ekleyebilirsiniz. Örneğin, düşük değerli işlemlerin tek bir imzayla doğrulanmasına izin verirken, yüksek değerli işlemlerin birden fazla kimliği doğrulanmış imzacıdan onay alınmasını şart koşabilirsiniz. Akıllı sözleşme cüzdanlarının hırsızları engellemenize yardımcı olabileceği başka yollar da vardır. Örneğin, güvenilir bir adrese yapılmadığı veya önceden onaylanmış anahtarlarınızdan birkaçı tarafından doğrulanmadığı sürece her işlemi engellemek için bir izin listesi kullanılabilir.
+
+### Bir akıllı sözleşme cüzdanına uygulanabilecek güvenlik mekanizması örnekleri:
+
+- **Çoklu imza yetkisi**: Yetkilendirmeyi birden fazla güvenilir kişi veya cihaz arasında paylaşabilirsiniz. Sonrasında sözleşme, belirlenmiş bir değerin üzerindeki işlemlerin güvendiğiniz tarafların belirli bir oranının (ör. 3/5) yetkisini gerektirecek şekilde yapılandırılabilir. Örneğin, yüksek değerli işlemler, hem mobil cihazdan hem de donanım cüzdanından onay veya güvenilir aile üyelerine dağıtılan hesaplardan imza gerektirebilir.
+- **Hesap dondurma**: Bir cihaz kaybolursa veya güvenliği ihlal edilirse, hesap başka bir yetkili cihazdan kilitlenerek kullanıcının varlıkları korunabilir.
+- **Hesap kurtarma**: Bir cihazınızı kaybettiniz ya da bir şifrenizi mi unuttunuz? Mevcut şartlar altında bu, varlıklarınıza olan erişiminizin sonsuza kadar kaybolması anlamına gelir. Akıllı sözleşme cüzdanı ile yeni cihazları yetkilendirebilen ve erişimi sıfırlayabilen bir izinli hesaplar listesi oluşturabilirsiniz.
+- **İşlem sınırı belirleme**: Hesap içerisinden bir gün, hafta veya ay içinde ne kadar varlık transfer edilebileceğine ilişkin günlük sınırlar belirleyebilirsiniz. Bu, bir saldırgan hesabınıza erişim elde ederse tüm varlıkları tek seferde çalamayacağı ve hırsızın erişimini engelleme ve sıfırlama fırsatınız olduğu anlamına gelir.
+- **İzin listeleri oluşturma**: Sadece güvenli olduğunu bildiğiniz belirli adreslere yapılan işlemlere izin verin. Bu, şu anlama gelir: Özel anahtarınız çalınmış _olsa bile_, saldırgan sadece listenizdeki hedef hesaplara varlık aktarabilir. Bu izin listelerini değiştirmek için birden fazla imza gerekir. Bu sayede bir saldırgan, birkaç yedek anahtarınıza erişimi olmadığı sürece kendi adresini listeye ekleyemez.
+
+## Daha iyi kullanıcı deneyimi {#better-user-experience}
+
+Hesap soyutlama, protokol düzeyinde akıllı sözleşme cüzdanları için destekte bulunduğundan, **daha iyi bir kullanıcı deneyiminin** yanı sıra **gelişmiş güvenlik** de sağlamaktadır. Bunun en önemli nedeni, akıllı sözleşmeler, cüzdanlar ve uygulama geliştiricilerine, kullanıcı deneyimi üzerinde henüz tahmin bile edemeyeceğimiz şekillerde yenilik yapmak için çok daha fazla özgürlük sağlayacak olmasıdır. Hesap soyutlamayla birlikte ortaya çıkacak bazı belirgin iyileştirmeler, işlemlerin hız ve verimlilik için bir araya getirilmesini içermektedir. Örnek olarak, basit bir takasın mantıken tek tıklamayla gerçekleştirilebilecek bir işlem olması gerekir. Ancak bugün, takas yürütülmeden önce jetonların harcanmasını onaylamak için birden fazla işlemin imzalanması gerekmektedir. Hesap soyutlama, işlemlerin gruplanmasına izin vererek bu sorunu ortadan kaldırmaktadır. Ayrıca gruplandırılmış işlemler, her işlem için gereken tokenlerin doğru değerini tam olarak onaylayabilir ve işlem tamamlandıktan sonra onayları iptal ederek ek güvenlik sağlayabilir.
+
+Gaz ücretlerinin yönetimi de hesap soyutlama ile daha çok iyileştirildi. Uygulamalar kullanıcılarının gaz ücretlerini ödemeyi teklif etmekle kalmaz, aynı zamanda gaz ücretleri ETH dışındaki token'larla da ödenebilir. Bu da kullanıcıların yapacağı işlemler için bir ETH bakiyesi tutma zorunluluğunu ortadan kaldırmaktadır. Bu, kullanıcının token'larını sözleşme içerisinde ETH ile değiştirerek çalışır ve ardından ETH'yi gaz için ödemek üzere kullanır.
+
+
+
+Gaz yönetimi, Ethereum kullanıcıları için birincil zorluklardan biridir çünkü ETH, işlemler için ödeme yapmak üzere kullanılabilecek tek varlıktır. USDC bakiyesi olan, ancak ETH'si olmayan bir cüzdanınız olduğunu hayal edin. Gaz ücretini ödeyemediğiniz için bu USDC token'larını hareket ettiremez veya takas edemezsiniz. USDC'yi ETH ile de değiştiremezsiniz çünkü bu kendi içinde bir gaz ücretine mal olacaktır. Sorunu çözmek için hesabınıza bir borsadan veya başka bir adresten daha fazla ETH göndermeniz gerekir. Akıllı sözleşme cüzdanlarıyla birlikte, hesabınızı gaz ücreti konusunda serbest bırakarak bunun yerine USDC ile gaz ücretini ödeyebilirsiniz. Artık tüm hesaplarınızda ETH bakiyesi bulundurmanıza gerek yok.
+
+Hesap soyutlama, merkeziyetsiz uygulama geliştiricilerinin gaz yönetimi konusunda yaratıcı olmalarına da olanak tanımaktadır. Örneğin, en sevdiğiniz DEX'e sınırsız işlem için her ay sabit bir ücret ödemeye başlayabilirsiniz. Merkeziyetsiz uygulamalar, platformlarını kullandığınız için bir ödül olarak veya bir katılım teklifi olarak sizin adınıza tüm gaz ücretlerinizi ödemeyi teklif edebilir. Akıllı sözleşme cüzdanları protokol düzeyinde desteklenmeye başlandığı zaman, geliştiricilerin gaz konusunda yenilik yapması çok daha kolay olacaktır.
+
+
+
+Güvenilir oturumlar, özellikle kısa süre içerisinde çok sayıda küçük işlemin onaylanması gerekebilecek oyun gibi uygulamalar için kullanıcı deneyimleri açısından da potansiyel olarak dönüştürücüdür. Her işlemi tek tek onaylamak oyun deneyimini bozar ve sürekli onay vermek güvenli değildir. Bir akıllı sözleşme cüzdanı; belirli bir süre için, belirli bir değere kadar veya sadece belirli adreslere bazı işlemleri onaylayabilir.
+
+Hesap soyutlama ile satın alma sistemlerinin nasıl değişebileceğini düşünmek de ilgi çekicidir. Bugün her işlemin, yeterli miktarda doğru token ile önceden finanse edilmiş bir cüzdandan onaylanması ve yürütülmesi gerekmektedir. Hesap soyutlamayla birlikte alışveriş deneyimi, bir kullanıcının bir "sepet"i öğelerle doldurabildiği ve tüm mantığın kullanıcı tarafından değil, sözleşme tarafından ele alınmasıyla, tümünü tek seferde satın almak için bir kez tıklayabildiği alışıldık bir çevrimiçi alışverişe daha çok benzeyebilir.
+
+Bunlar, hesap soyutlama sayesinde kullanıcı deneyimlerinin nasıl ölçeklendirilebileceğine dair yalnızca birkaç örnektir. Ancak henüz hayal edemediğimiz çok daha fazla özellik de olacaktır. Hesap soyutlama, geliştiricileri günümüzün EOA'larının kısıtlamalarından kurtarır. Web2'nin iyi yönlerini kişisel gözetimden ödün vermeden web3'e getirmelerine ve yaratıcı yeni kullanıcı deneyimlerinde yaratıcı bir şekilde uygulamalarına olanak tanır.
+
+## Hesap soyutlama uygulamaya nasıl geçecek? {#how-will-aa-be-implemented}
+
+Akıllı sözleşme cüzdanları bugün mevcut durumdadır. Ancak EVM onları desteklemediği için uygulanması bir hayli zordur. Bunun yerine, standart Ethereum işlemlerinin etrafına nispeten daha karmaşık kodlar eklemeye güvenmektedirler. Ethereum, akıllı sözleşmelerin işlem başlatmasına izin vererek, zincir dışı yerine Ethereum akıllı sözleşmelerinde gerekli mantığı ele alarak bunu değiştirebilir. Akıllı sözleşmelere bir "mantık" eklemek, cüzdan geliştiricileri tarafından yönetilen "aktarıcıların" kullanıcı tarafından imzalanan mesajları normal Ethereum işlemlerine çevirme ihtiyacını ortadan kaldırdığı için Ethereum'un merkeziyetsizliğini de arttırmaktadır.
+
+
+
+EIP-2771, Ethereum protokolünde değişiklik yapmadan üçüncü tarafların bir kullanıcının gaz ücretini ödemesine izin veren "meta işlemler" kavramını tanıtmaktadır. Fikir, bir kullanıcı tarafından imzalanan işlemlerin bir "Yönlendirici" sözleşmesine gönderilmesi üzerine kuruludur. Yönlendirici, işlemlerin geçerli olduğunu doğrulayan ve bunları bir gaz rölesine göndermeden önce denetleyen güvenilir bir varlıktır. Bu, gaz ödeme ihtiyacını ortadan kaldırarak zincir dışı olarak gerçekleştirilir. Gaz rölesi, işlemi Ethereum'da çalıştırılabilir kılmak için gerekli gazı ödeyerek bir "Alıcı" sözleşmesine iletir. "Yönlendirici", "Alıcı" tarafından biliniyor ve güveniliyorsa işlem gerçekleştirilir. Bu model, geliştiricilere kullanıcılar için gazsız işlemleri uygulamayı kolaylaştırır.
+
+
+
+
+
+EIP-4337, yerli akıllı sözleşme cüzdanını merkeziyetsiz bir şekilde desteklemenin ilk adımıdır ve Ethereum Protokol'ünde herhangi bir değişikliğe ihtiyaç duymaz. Fikir Birliği katmanını akıllı sözleşmeyi desteklemek için modifiye etmek yerine, normal işlem dedikodu protokolüne ayrıştırılmış yeni bir sistem eklenir. Bu daha yüksek seviyeli sistem UserOperation adındaki yeni bir nesne etrafında kurulur ve aksiyonlar için alakalı imzalara sahip kullanıcıdan komutlar alır. Bu UserOperation nesneleri, sonra paket işleminde toplanabilecek şekilde kararlaştırılmış bir bellek havuzu üzerinden yorumlanır. Bu paket işlemi bir çok UserOperations sekansını temsil eder ve Ethereum bloklarına normal bir işlemmiş gibi dahil edilebilirler ve doğrulayıcılar tarafından benzer ücret maksimize etme modeliyle seçilirler.
+
+Cüzdanların çalışma şekli de EIP-4337'de değişir. Her cüzdanın yeniden yaygın fakat karmaşık güvenlik mantığını uygulaması yerine, söz konusu fonksiyonlar evrensel bir cüzdan sözleşmesinde, "giriş noktası" olarak da bilinir, toplanır. Bu, ücretleri ödemeyi ve Ethereum Sanal Makinesi kodunu çalıştırmayı kapsar ve bu sayede cüzdan geliştiricileri mükemmel bir kullanıcı deneyimi sunmaya odaklanabilirler.
+
+EIP-4337'nin giriş noktası sözleşmesinin Ethereum Ana Ağı'nda ilk kez 1 Mart 2023'de dağıtıldığını aklınızda bulundurun. Sözleşmeyi Etherscan'de görüntüleyebilirsiniz.
+
+
+
+
+
+EIP-2938, Ehereum protokolünü 3 farklı alana sahip yeni bir işlem tipiyleAA_TX_TYPE, güncellemeyi düşünüyor: nonce, target ve data, sıralamasında nonce bir işlem sayıcı,target sözleşme adresinin giriş bölgesi ve data ise Ethereum Sanal Makinesi'nin bayt kodudur. Bu işlemleri uygulamak için, Ethereum Sanal Makinesi'ne iki yeni talimat (işlem kodu olarak da bilinir) eklenmelidir: NONCE ve PAYGAS. NONCE işlem kodu islem sekansını takip eder ve PAYGAS ise para çekme işlemlerini ve işlemin sözleşme dengesi' ile uygulanabilmesi için gerekli gaz ücretlerini hesaplar. Bu yeni özellikler Ethereum'un akıllı sözleşme cüzdanlarını yerel olarak, altyapı zaten Ethereum''un protokolünde oluşturuldu, desteklemesine izin verir.
+
+EIP-2938'in güncel olarak aktif olmadığını göz önünde bulundurun. Topluluk şu anda herhangi bir protokol değişikliğine gerek duymadığı için EIP-4337'ye sıcak bakıyor.
+
+
+
+
+
+EIP-3074 ise Ethereum''u harici olarak sahiplenilmiş hesapların akıllı sözleşmeleri temsilen kontrol edebilmesine izni vererek güncellemeyi hedefliyor. Bu, anlamı akıllı sözleşme mantığının EOA kökenli işlemleri kabul edebileceği anlamına geliyor. Bu, gaz sponsorluğu ya da toplu işlemler gibi özelliklere olanak verir. Bunun çalışabilmesi için, Ethereum Sanal Makinesi'ne iki yeni işlem eklenmesi gerekiyor:AUTH ve AUTHCALL. EIP-3074 ile birlikte akıllı sözleşme cüzdanlarının bazı avantajları ulaşılabilir hale geliyor, hem de sözleşmeye ihtiyaç duymadan, bunun yerine ifadesiz, güvenilmez ve geliştirilemez bir sözleşme, "çağırıcı (invoker)" olarak da bilinir, işlemleri hallediyor.
+
+EIP-3074'in güncel olarak aktif olmadığını göz önünde bulundurun. Topluluk şu anda herhangi bir protokol değişikliğine gerek duymadığı için EIP-4337'ye sıcak bakıyor.
+
+
+
+## Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+Akıllı sözleşme cüzdanları çoktan beri mevcut, ancak bu cüzdanları olabildiğinde merkeziyetsiz ve izinsiz hale getirmek için daha fazla yükseltme gerekiyor. EIP-4337, Ethereum protokolünde hiçbir değişikliğe gerek duymayan olgun bir tekliftir, yani hızlıca uygulanması olasıdır. Ancak, Ethereum protokolünde değişen bazı yükseltmeler artık aktif geliştirme sürecinde değil, yani bu değişimlerin gelmesi uzun zaman alabilir. Hesap soyutlamaya da EIP-4337 gibi protokolde bir değişikliğe gerek duymayan bir madde tarafından ulaşılması olası.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [erc4337.io](https://www.erc4337.io/)
+- [Hesap soyutlama paneli tartışması, Devcon Bogota](https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=WsZBymiyT-8)
+- ["Hesap soyutlama neden merkeziyetsiz uygulamalar için ezber bozan bir şey?", Devcon Bogota](https://www.youtube.com/watch?v=OwppworJGzs)
+- ["Hesap soyutlama ELI5", Devcon Bogota](https://www.youtube.com/watch?v=QuYZWJj65AY)
+- [Vitalik'in "Hesap Soyutlamaya Doğru" notları](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/account_abstraction_roadmap#Transaction-inclusion-lists)
+- [Vitalik'in sosyal toparlanma cüzdanları hakkındaki blog gönderisi](https://vitalik.eth.limo/general/2021/01/11/recovery.html)
+- [EIP-2938 notları](https://hackmd.io/@SamWilsn/ryhxoGp4D#What-is-EIP-2938)
+- [EIP-2938 belgeleri](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2938)
+- [EIP-4337 notları](https://medium.com/infinitism/erc-4337-account-abstraction-without-ethereum-protocol-changes-d75c9d94dc4a)
+- [EIP-4337 belgeleri](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4337)
+- [EIP-2771 belgeleri](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2771)
+- ["Hesap Soyutlama Hakkında Temel Bilgiler" - Hesap Soyutlama Nedir Bölüm 1](https://www.alchemy.com/blog/account-abstraction)
diff --git a/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/danksharding/index.md b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/danksharding/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..c499806e981
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/danksharding/index.md
@@ -0,0 +1,95 @@
+---
+title: Danksharding
+description: Proto-Danksharding ve Danksharding hakkında bilgi edinin - Ethereumun ölçeklendirilmesi hakkında iki ardışık yükseltme.
+lang: tr
+summaryPoints:
+ - Danksharding Ethereum'un ölçeklenebilirliği ve kapasitesini geliştirmek için yapılmış çok aşamalı bir yükseltmedir.
+ - İlk bölümde, Proto-Danksharding, bloklara veri damlaları ekliyor
+ - Veri damlaları Toplamaların Ethereuma veri gönderebilmesi için daha ucuz bir yol sağlıyor ve söz konusu masraflar kullanıcılara daha düşük işlem masrafları olarak yansıtılabiliyor.
+ - Daha sonra, tam Danksharding Düğümlerin alt kümelerindeki veri damlalarını onaylamanın sorumluluğunu alıyor ve sonrasında Ethereum'u saniyede 100.000 işleme kadar ölçeklendirebilecek.
+---
+
+# Danksharding {#danksharding}
+
+**Danksharding** Etherum'un nasıl tamamen ölçeklendirebilir bir blok zincire dönüşebilir sorusunun cevabı, ancak o noktaya gelebilmek için yapılması gereken birkaç protokol yükseltmesi var. **Proto-Danksharding** de bu yolun ortalarında bulunan bir adım. İkisi de Katman 2'deki işlemleri kullanıcılar için mümkün olduğu kadar ucuz tutmaya ve Ethereumu >saniyede 100.000 işleme kadar ölçeklendirebilmeyi hedefliyor.
+
+## Proto-Danksharding nedir? {#what-is-protodanksharding}
+
+Proto-Danksharding, [ EIP-4844](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844) olarak da bilinir ve [toplamaların](/layer-2/#rollups) bloklara daha uygun veri ekleyebilmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu iki kavramın isimleri fikri ortaya atan araştırmacılardan gelmektedir: Protolambda ve Dankrad Feist. Toplamalar tarihsel olarak, işlemlerini `CALLDATA`'da gönderdikleri için kullanıcı işlemlerini ne kadar ucuz hale getirebilecekleri konusunda sınırlamaya tabiydi.
+
+Bu, tüm Ethereum düğümleri tarafından işlendiği ve sonsuza kadar zincir üstünde kaldığı için pahalıdır, oysa toplamalar verilere yalnızca kısa bir süre için ihtiyaç duyar. Proto-Danksharding, bloklara gönderilebilen ve eklenebilen veri kümelerini blob'larını kullanıma sunuyor. Bu blob'lardaki verilere EVM tarafından erişilemez ve bu veriler belirli bir zaman aralığından sonra otomatik olarak silinir (bu belgenin yazımı sırasında 4096 dönem veya yaklaşık 18 gün olarak ayarlanmıştır). Bu, toplamaların verilerini çok daha ucuza gönderebileceklerini ve birikimleri de son kullanıcılara ucuz işlemler adı altında aktarabileceği anlamına gelir.
+
+
+
+Toplamalar Ethereum'u ölçeklendirmek için Zincir dışındaki işlemleri harmanlayarak ve sonrasında da Ethereum'a sonuçları göndererek uygulanan yollardır. Bir Toplama esas olarak iki bölümden oluşur, veri ve yürütme kontrolü. Veri, Ethereum'a gönderilen durum değişikliğini üretmek için bir toplama tarafından işlenen bir işlem sekansıdır. Yürütme kontrolü, işlemlerin dürüst bir aktör ("kanıtlayıcı) tarafından teklif edilen durum değişikliğinin doğru olduğundan emin olunması için tekrar uygulanmasıdır. İşlem verileri, yürütme kontrolünü yapabilmek için herkesin indirip kontrol edebileceği kadar uzun süre erişilebilir olmalıdır. Bu toplama sıralayıcısının herhangi bir dürüst olmayan davranışın kanıtlayıcı tarafından cezalandırılabileceği anlamına gelir. Ancak, sonsuza kadar da ulaşılabilir olmasına gerek yoktur.
+
+
+
+
+
+Toplamalar, Zincir üstündeki işlem verilerine taahhütler gönderirler ve ayrıca asıl veriyi de veri damlalarında ulaşılabilir kılarlar. Bu, kanıtlayıcıların taahhütlerin geçerli olup olmadığını ve yanlış olduğunu düşündüğü verileri bildirebileceği anlamına gelir. Düğüm seviyesinde, veri düğümleri fikir birliği istemcisinde tutulur. Fikir birliği istemcileri veriyi gördüklerini ve ağ içinde yayıldığını kanıtlarlar. Eğer veri sonsuza kadar tutulsaydı, bu istemciler şişer ve düğümleri çalıştırabilmek için büyük donanım gerekliliklerine ihtiyaç duyulurdu. Bunun yerine, veriler her 18 günde bir düğümden otomatik olarak silinir. Fikir birliği istemcisi kanıtlayıcıları veriyi onaylamak için yeterince fırsat olduğunu belirtirler. Asıl veri; toplama operatörleri, kullanıcılar ya da başkaları tarafından zincir dışında tutulabilir.
+
+
+
+### Veri damlaları nasıl onaylanır? {#how-are-blobs-verified}
+
+Toplamalar, yürüttükleri işlemleri veri blob'larına gönderir. Ayrıca veri için bir "taahhüt" de gönderirler. Bunu, verilere polinom bir fonksiyon sığdırıp yaparlar. Artık bu fonksiyon çeşitli noktalarda değerlendirilebilir. Örneğin aşırı basit bir fonksiyonu ele alırsak, `f(x) = 2x-1`, bu fonksiyonu da sonra `x = 1`, `x = 2`, `x = 3` için de değerlendirebiliriz ve vereceği sonuçlar `1, 3, 5` olur. Bir kanıtlayıcı aynı uygulamayı verilere uygular ve aynı noktalarda onu değerlendirir. Eğer orijinal veri değişmişse, fonksiyon aynı olmaz; bu yüzden her noktadaki değerler de farklı ölçülür. Gerçekte, taahhüt ve kanıt biraz daha karmaşıktır çünkü bunlar kriptografik fonksiyonlara sarılıdır.
+
+### KZG nedir? {#what-is-kzg}
+
+KZG'nin açılımı Kate-Zaverucha-Goldberg'dür. Bunlar [bir](https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-642-17373-8_11) veri bloğunu daha küçük bir veri bloğuna indirgeyen bir [şemanın 3 orijinal yazarıdır: "kriptografik taahhüt"](https://dankradfeist.de/ethereum/2020/06/16/kate-polynomial-commitments.html). Bir toplama tarafından gönderilen veri blob'unun, toplamanın hatalı davranmadığından emin olmak adına doğrulanması gerekir. Bu, bir kanıtlayıcının taahhüdün geçerliliğini kontrol etmek için blob'daki işlemleri yeniden yürütmesini gerektirir. Bu, yürütüm istemcilerinin Merkle kanıtlarını kullanarak Ethereum işlemlerinin geçerliliğini sorgulamasıyla kavramsal olarak aynıdır. KZG, verilere polinom denklemi yerleştiren alternatif bir kanıttır. Taahhüt, polinomu bazı gizli veri noktalarında değerlendirir. Kanıtlayıcı aynı polinomu tekrar tekrar veriye yerleştirir ve aynı değerlerle değerlendirirse, sonuç da hep aynı olur. Bu verinin sıfır bilgi teknikleriyle uyumlu olduğunu onaylamak için bazı toplamalar ve haliyle Ethereum protokolünün farklı bölümleri tarafından kullanılan bir yöntemdir.
+
+### KZG Töreni neydi? {#what-is-a-kzg-ceremony}
+
+KZG töreni, Ethereum topluluğundan birçok kişinin toplu olarak bazı verileri doğrulamak için gizli bir rastgele sayı dizisi oluşturmasını sağlayan bir yöntemdi. Bu sayı dizilerinin kimse tarafından bilinmemesi ve tekrar oluşturulmaması çok önemlidir. Bundan sağlamak için törene katılan her kişi önceki katılımcıdan bir dizi aldı. Sonrasında yeni rastgele değerler oluşturdular (ör. tarayıcılarının farelerinin hareketini ölçmesine izin vererek) ve önceki değer ile karıştırdılar. Daha sonrasında, değeri sıradaki katılımcıya gönderdiler ve kendi yerel makinelerinden tamamen sildiler. Törende bir kişi bunu dürüstçe yaptığı sürece, nihai değer saldırgan tarafından bilinemez.
+
+EIP-4844 KZG töreni herkese açıktı ve on binlerce insan kendi entropisini (rastgelelik) eklemek için katıldı. Toplamda 140.000'den fazla katkı yapılarak dünyanın bu türden en büyük töreni gerçekleştirildi. Bu törenin baltanabilmesi için, katılımcıların %100'ünün aktif olarak sahtekar olması gerekirdi. Katılımcıların gözünde, eğer kendilerinin dürüst olduklarını biliyorlarsa, başkalarına güvenmeye gerek yoktu çünkü kendilerinin zaten töreni güvende tuttuklarını biliyorlardı (N'de 1 dürüst katılımcı gerekliliğini kişisel olarak sağlamışlardı).
+
+
+
+Bir toplama, bir blob'a veri gönderdiğinde, verileri zincir üstünde gönderdiklerine dair bir "taahhüt" sağlarlar. Bu taahhüt belli başlı noktalara polinom yerleştirmenin değerlendirilmesinin bir sonucudur. Bu noktalar, KZG töreninde oluşturulan rastgele numaralar tarafından tanımlanır. Kanıtlayıcılar veriyi onaylamak için polinomu aynı noktalarda değerlendirebilirler - eğer aynı değerlere ulaştılarsa veri doğrudur.
+
+
+
+
+
+Eğer biri bu taahhüt için kullanılan rastgele lokasyonları biliyorsa, söz konusu spesifik noktalara (ör. "çarpışma") oturacak yeni polinomlar yazmak onlar için kolaydır. Bu, damlaya veri ekleyip damladan veri çıkarabilecekleri ve buna rağmen geçerli kanıt sunabilecekleri anlamına gelir. Bunu önlemek için, kanıtlayıcılara asıl gizli lokasyonları vermek yerine, bu lokasyonları eliptik eğriler kullanılarak oluşturulmuş kriptografik bir "kara kutu" içinde alırlar. Bunlar bu değerleri orijinal değerlerin ters mühendislik yapılamayacağı etkili bir yolla karıştıtırlar, ancak zeki matematikçi kanıtlayıcılar ve onaylayıcılar yine de polinomları ve temsil ettiği yerleri bulabilir ve değerlendirebilirler.
+
+
+
+
+ Ne Danksharding ne de Proto-Danksharding, blokzinciri birden fazla parçaya ayırmayı hedefleyen geleneksel "parçalama" modelini uygulamaz. Parça zincirleri artık yol haritasının bir parçası değildir. Bunun yerine, "Danksharding", Ethereum'u ölçeklendirmek için damlalar etrafında dağıtılmış veri örneklendirmesini kullanır. Bu, uygulanması çok daha kolay bir yöntemdir. Bu modele bazen "veri parçalama" da denir.
+
+
+## DankSharding nedir? {#what-is-danksharding}
+
+Danksharding, Proto-Danksharing ile başlayan toplama ölçeklemesinin tamamen gerçekleştirilmesidir. Danksharding, sıkıştırılmış işlem verilerini boşaltabilmek adına Ethereum'a toplamalar için fazla miktarda alan sağlayacaktır. Bu da Ethereum'un yüzlerce bağımsız toplamayı kolaylıkla destekleyebileceği ve saniyede milyonlarca işlem gerçekleştirebileceği anlamına gelir.
+
+Bunun çalışma biçimi, Proto-Danksharding'de bloklara bağlı blob'ların sayısının altıdan (6) tam Danksharding'de 64'e çıkarılması şeklindedir. Diğer gerekli değişiklikler, fikir birliği istemcilerinin yeni büyük damlalarla başa çıkabilmek için gereken çalışma biçimindeki güncellemelerdir. Bu değişiklerden bazıları, Danksharding'den bağımsız sebeplerden dolayı halihazırda yol haritasında bulunmaktadır. Örneğin, Danksharding, "önerici-inşa edici" ayrımının uygulanmış olmasını gerektirir. Bu, blok inşası ve blok önerisi görevlerini farklı doğrulayıcılara dağıtan bir yükseltmedir. Benzer şekilde Danksharding için, veri ulaşılabilirliği örneklemi gereklidir. Ancak, aynı zamanda yüklü miktarda geçmiş verileri depolamayan hafif istemcilerin (durumsuz istemciler) geliştirilmesinde de gereklidir.
+
+
+
+Önerici-inşa edici ayrımı, bağımsız doğrulayıcıların 32 MB'lik damla verileri için yüksek maliyetli taahhüt ve kanıt oluşturmak zorunda kalmalarını engellemek için gereklidir. Çünkü bu durum yerel paydaşlar için zorluğa ve güçlü donanıma yatırım yapma gerekliliğine sebep olacak ve merkeziyetsizliğe zarar verecektir. Bunun yerine, özelleştirilmiş blok inşa edicileri bu maliyetli hesaplama işinin sorumluluğunu alır. Sonrasında bloklarını, blok önericilerinin yayın yapabilmesi için erişime açarlar. Blok önericileri basitçe en kârlı bloku seçerler. Herkes damlaları ucuz ve hızlı bir şekilde doğrulayabilir. Bu da demek olur ki, herhangi bir normal doğrulayıcı blok inşa edicilerinin dürüst davranıp davranmadığını kontrol edebilir. Bu da merkeziyetsizlikten feragat edilmeden büyük damlaların işlenebilmesini sağlar. Uygunsuz davranışta bulunan blok inşa edicileri ağdan dışarı atılır ve yatırdığı paranın bir kısmını (yaklaşık 1/32'sini) kaybeder. Blok inşa etme görevi kazançlı bir aktivite olduğu için diğer insanlar bu kişilerin yerini alacaktır.
+
+
+
+
+
+Veri kullanılabilirliği örneklendirmesi, doğrulayıcıların hızlı ve etkili bir şekilde damla verilerini doğrulayabilmesi için gereklidir. Veri kullanılabilirliği örneklendirmesi kullanılarak, doğrulayıcılar damla verisinin kullanılabilir ve doğru şekilde taahhüt edilmiş olduğundan çok emin olabilirler. Her doğrulayıcı rastgele birkaç veri noktası örnekleyerek kanıt oluşturabilir. Yani hiçbir doğrulayıcının bütün damlayı kontrol etmesi gerekmez. Veri kaybı olması durumunda, hızlıca tespit edilir ve damla reddedilir.
+
+
+
+### Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+Full Danksharding için birkaç yıl daha beklememiz gerekiyor. Bu arada, KZG töreninde 140.000'den fazla katkı gerçekleşti ve Proto-Danksharding için [EIP](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844) olgunlaştı. Bu öneri, tüm test ağlarında tam olarak uygulanmış ve Mart 2024'te Cancun-Deneb ("Dencun") ağ yükseltmesi ile Ana Ağda faaliyete alınmıştır.
+
+### Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Proto-Danksharding notları](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/proto_danksharding_faq) - _Vitalik Buterin_
+- [Dankrad'ın Danksharding üzerine notları](https://notes.ethereum.org/@dankrad/new_sharding)
+- [Dankrad, Proto ve Vitali Danksharding hakkında konuşuyor](https://www.youtube.com/watch?v=N5p0TB77flM)
+- [KZG töreni](https://ceremony.ethereum.org/)
+- [Carl Beekhuizen'in güvenilir kurumlarla ilgili Devcon konuşması](https://archive.devcon.org/archive/watch/6/the-kzg-ceremony-or-how-i-learnt-to-stop-worrying-and-love-trusted-setups/?tab=YouTube)
+- [Damlalar için veri kullanılabilirliği örneklendirmesi hakkında daha fazlası](https://hackmd.io/@vbuterin/sharding_proposal#ELI5-data-availability-sampling)
+- [Dankrad Feist'in KZG taahhütleri ve ispatları hakkındaki görüşleri](https://youtu.be/8L2C6RDMV9Q)
+- [KZG polinom taahhütleri](https://dankradfeist.de/ethereum/2020/06/16/kate-polynomial-commitments.html)
diff --git a/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/dencun/index.md b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/dencun/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..d97715033bc
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/dencun/index.md
@@ -0,0 +1,120 @@
+---
+title: Cancun-Deneb (Dencun) SSS
+description: Cancun-Deneb (Dencun) ağ güncellemesi hakkında sıkça sorulan sorular
+lang: tr
+---
+
+# Cancun-Deneb (Dencun) {#dencun}
+
+Cancun-Deneb (Dencun), Ethereum ağında **Proto-Danksharding'i (EIP-4844)** etkinleştiren ve daha ucuz [katman 2 (L2)](/glossary/#layer-2) toplama depolaması için geçici veri **blob'ları** sunan bir yükseltmedir.
+
+Yeni bir işlem türü, toplama sağlayıcılarının verileri "blob" olarak bilinen yapılarda daha az maliyetle depolamasına olanak tanıyor. Blob'ların ağda yaklaşık 18 gün (daha kesin olarak 4096 [dönem](/glossary/#epoch)) boyunca erişilebilir olacağı garanti edilir. Bu sürenin sonunda blob'lar ağdan temizlenir ancak uygulamalar, verilerinin geçerliliğini kanıtlar yardımıyla hala doğrulayabilir.
+
+Bu, toplamaların maliyetini önemli ölçüde azaltır, zincir büyümesini sınırlar ve hem güvenliği hem de merkeziyetsiz bir düğüm operatörü grubunu korurken daha fazla kullanıcının desteklenmesine yardımcı olur.
+
+## Proto-Danksharding nedeniyle düşen ücretlerin toplamalara ne zaman yansımasını bekliyoruz? {#when}
+
+- Bu yükseltme, dönem 269568'de, **13-Mar-2024 13:55PM (UTC)** tarihinde etkilenleştirildi
+- Arbitrum veya Optimism gibi tüm büyük toplama sağlayıcıları, blob'ların yükseltmenin hemen ardından destekleneceğini sinyalini verdi
+- Her sağlayıcının yeni blob alanından yararlanmak için sistemlerini güncellemesi gerektiği için bağımsız toplama desteğinin zaman çizelgesi değişiklik gösterebilir
+
+## Sert çatallanma sonrasında ETH nasıl dönüştürülebilir? {#scam-alert}
+
+- **ETH'niz İçin Hiçbir İşlem Gerekmiyor**. Ethereum Dencun yükseltmesinin ardından, ETH'nizi dönüştürmeniz ya da yükseltmeniz gerekmez. Hesap bakiyeleriniz aynı kalacak ve sert çatallanmanın ardından şu an sahip olduğunuz ETH mevcut biçiminde erişilebilir olacaktır.
+- **Dolandırıcılıklara Karşı Dikkatli Olun!** **ETH'nizi "yükseltmenizi" söyleyen kişiler sizi dolandırmaya çalışıyor.** Bu yükseltmeyle ilgili yapmanız gereken hiçbir şey yok. Varlıklarınız hiçbir şekilde etkilenmeyecek. Unutmayın, bilgi sahibi olmak dolandırıcılıklardan korunmanın en iyi yoludur.
+
+[Dolandırıcılığı tanıma ve dolandırıcılıktan kaçınma hakkında daha fazla bilgi](/güvenlik/)
+
+## Dencun ağ yükseltmesi hangi problemi çözüyor? {#network-impact}
+
+Dencun, ağırlıklı olarak **uygun ücretler** ile **ölçeklenebilirliği** (daha fazla kullanıcı ve daha fazla işlem yönetmeyi) ele alırken, ağın **merkeziyetsizliğini** de koruyor.
+
+Ethereum topluluğu, katman 2 toplamalarını daha fazla kullanıcıyı güvenli bir şekilde desteklemenin birincil yolu olarak gören "toplama merkezli" bir büyüme yaklaşımını benimsiyor.
+
+Toplama ağları, işlemlerin _işlenmesini_ (veya "yürütülmesini") Ana Ağdan ayrı olarak gerçekleştirir ve ardından sonuçların kriptografik kanıtını ve/veya sıkıştırılmış işlem verilerini kayıt tutma amacıyla Ana Ağa geri gönderir. Bu kanıtların depolanması bir masrafa yol açıyordu ([gaz](/glossary/#gas) biçiminde) ve Proto-Danksharding öncesinde tüm ağ düğüm operatörleri tarafından kalıcı olarak depolanması gerektiği için pahalı bir işti.
+
+Dencun yükseltmesinde Proto-Danksharding'in tanıtılması, düğüm operatörlerinin bu verileri yalnızca yaklaşık 18 gün boyunca saklamasının yeterli olmasını beraberinde getirerek bu kanıtlar için daha ucuz veri depolama olanağı sağlıyor; ardından veriler, donanım gereksinimlerinin genişlemesini önlemek için güvenli bir şekilde kaldırılabiliyor. Toplamalar genellikle 7 günlük bir çekim süresine sahip olduğundan bu süre boyunca L1'de blob'lar mevcut olduğu sürece güvenlik modeli değişmez. 18 günlük temizleme süresi, bu süreç için önemli bir tampon sağlar.
+
+[Ethereum'u ölçeklendirme hakkında daha fazla bilgi için](/roadmap/scaling/)
+
+## Eski blob verilerine nasıl erişilir? {#historical-access}
+
+Normal Ethereum düğümleri her zaman ağın _mevcut durumunu_ saklayacak olsa da, tarihsel blob verileri başlangıcından yaklaşık 18 gün sonra kaldırılabilir. Bu veriler kaldırılmadan önce Ethereum bu verilerin tüm ağ katılımcılarına sunulmasını sağlayarak aşağıdaki işlemler için zaman tanır:
+
+- İlgili tarafların verileri indirip saklaması.
+- Tüm toplama yarışma dönemlerinin tamamlanması.
+- Toplama işlemlerinin sonuçlandırılması.
+
+_Tarihsel_ blob verileri çeşitli nedenlerle istenebilir ve çeşitli merkeziyetsiz protokoller kullanılarak saklanıp bunlara erişilebilir:
+
+- The Graph gibi \***üçüncü taraf indeksleme protokolleri**, bu verileri kripto-ekonomik mekanizmalarla teşvik edilen merkeziyetsiz bir düğüm operatörleri ağı aracılığıyla saklar.
+- **BitTorrent**, gönüllülerin bu verileri saklayıp başkalarına dağıtabileceği merkeziyetsiz bir protokoldür.
+- **[Ethereum portal ağı](/developers/docs/networking-layer/portal-network/)**, BitTorrent'e benzer şekilde verileri katılımcılar arasında dağıtarak merkeziyetsiz düğüm operatörleri ağı aracılığıyla tüm Ethereum verilerine erişim sunmayı amaçlar.
+- **Bireysel kullanıcılar** geçmişe bakmak amacıyla diledikleri verilerin kendilerine ait kopyalarını saklamakta her zaman özgürdür.
+- **Toplama sağlayıcıları**, toplamalara ilişkin kullanıcı deneyimini geliştirmek için bu verileri depolamaya teşvik edilir.
+- **Blok arayıcıları** genellikle tüm bu bilgileri kolayca geçmişe bakmak için indeksleyen ve depolayan arşiv düğümlerini çalıştırır ve kullanıcıların bunlara bir web arayüzü aracılığıyla erişmesini sağlar.
+
+Tarihsel durumu geri yüklemenin **1/N güven modeli** üzerinde çalıştığını belirtmek önemlidir. Bu, ağın mevcut durumunu kullanarak doğruluğunu onaylamak için yalnızca _tek bir güvenilir kaynaktan_ gelen verilere ihtiyacınız olduğu anlamına gelir.
+
+## Bu yükseltme, Ethereum'un genel yol haritasına nasıl katkıda bulunuyor? {#roadmap-impact}
+
+Proto-Danksharding, [Danksharding](/roadmap/danksharding/)'in tam olarak uygulanması için zemin hazırlar. Danksharding, toplama verilerinin depolama alanını düğüm operatörleri arasında dağıtmak üzere tasarlanmıştır; bu sayede, her operatörün toplama verilerinin sadece küçük bir kısmını işlemesi gerekir. Bu dağıtım, blok başına veri parçacıklarının sayısını artırır ve bu da Ethereum'u daha fazla kullanıcıyı ve işlem hacmini destekleyebilecek şekilde ölçeklendirmek için gereklidir.
+
+Bu ölçeklenebilirlik, bir yandan merkeziyetsiz bir ağın sürdürülmesini sağlarken diğer yandan uygun ücretler ve daha gelişmiş uygulamalarla [Ethereum'daki milyarlarca kullanıcıyı desteklemek](/roadmap/scaling/) açısından hayati önem taşır. Bu değişiklikler olmadan, düğüm operatörleri için gereken donanım talepleri artacak ve giderek daha pahalı ekipmanlara ihtiyaç duyulacaktır. Bu, daha küçük operatörlerin devre dışı kalmasına yol açabilir ve ağ üzerindeki kontrolün birkaç büyük operatörde toplanmasına neden olabilir, bu da merkeziyetsizlik ilkesine aykırıdır.
+
+## Bu yükseltme tüm Ethereum mutabakat ve doğrulayıcı istemcilerini etkiliyor mu? {#client-impact}
+
+Evet, Proto-Danksharding (EIP-4844) hem yürütüm istemcilerinin hem de fikir birliği istemcilerinin güncellenmesini gerektirir. Tüm ana Ethereum istemcileri, yükseltmeyi destekleyen sürümler yayımlamıştır. Yükseltme sonrasında Ethereum ağı ile senkronizasyonu sürdürmek için düğüm operatörlerinin desteklenen bir istemci sürümü çalıştırdıklarından emin olmaları gerekir. İstemci sürümleri hakkındaki bilgilerin zamana duyarlı olduğunu ve kullanıcıların en güncel ayrıntılar için en son güncellemelere başvurmaları gerektiğini unutmayın. [Desteklenen istemci sürümleri hakkında ayrıntılara bakın](https://blog.ethereum.org/2024/02/27/dencun-mainnet-announcement#client-releases).
+
+Fikir birliği istemcileri, yükseltmeye uyum sağlayacak şekilde güncellenen _Doğrulayıcı_ yazılımını yönetir.
+
+## Cancun-Deneb (Dencun), Goerli veya diğer Ethereum test ağlarını nasıl etkiler? {#testnet-impact}
+
+- Devnets, Goerli, Sepolia ve Holesky'nin her biri Dencun yükseltmesinden geçmiştir ve Proto-Danksharding tüm işlevleriyle çalışmaktadır
+- Toplama geliştiricileri, bu ağları EIP-4844 testleri için kullanabilir
+- Çoğu kullanıcı test ağında yapılan bu değişiklikten hiçbir şekilde etkilenmeyecektir
+
+## Artık L2'ler üzerindeki tüm işlemler geçici blob alanını mı kullanacak yoksa seçme şansına sahip olacak mısınız? {#calldata-vs-blobs}
+
+Ethereum'un Katman 2'deki (L2) toplama işlemleri, geçici blob alanı veya kalıcı akıllı sözleşme verileri olmak üzere iki tür veri depolama seçeneğine sahiptir. Blob alanı, düşük maliyetle geçici depolama sağlayan ekonomik bir seçenektir. Gerekli tüm yarışma dönemlerinde veri kullanılabilirliğini garanti eder. Diğer yandan, akıllı sözleşme verileri kalıcı depolama sunmakla birlikte daha maliyetlidir.
+
+Blob alanı veya calldata seçeneklerinden hangisinin kullanılacağına dair karar, ağırlıklı olarak toplama sağlayıcıları tarafından verilir. Bu kararı, blob alanına olan mevcut talebe dayandırırlar. Toplamalar, blob alanına olan talep yüksekse verilerin zamanında gönderilmesini sağlamak için calldata'yı tercih edebilir.
+
+Teorik olarak kullanıcıların tercih ettikleri depolama türünü seçmeleri mümkün olsa da, genellikle bu seçimi toplama sağlayıcıları yönetir. Kullanıcılara bu seçeneğin sunulması, özellikle uygun maliyetli paketleme işlemlerinde karmaşıklık yaratacaktır. Kullanıcılar, bu seçime ilişkin özel ayrıntılar için ilgili toplama sağlayıcıları tarafından sağlanan dokümanlara başvurmalıdır.
+
+## 4844, L1 gazını azaltacak mı? {#l1-fee-impact}
+
+Önemli ölçüde değil. Toplama sağlayıcılarının kullanması amacıyla sadece blob alanı için yeni bir gaz pazarı tanıtıldı. _Her ne kadar L1'deki ücretler, toplama verilerinin blob'lara aktarılmasıyla azaltılabilse de, bu yükseltme öncelikli olarak L2 ücretlerinin azaltılmasına odaklanıyor. L1'deki (Ana Ağ) ücretlerin azaltılması, daha az ölçüde ikinci dereceden bir etki olarak ortaya çıkabilir._
+
+- L1 gaz azalması, toplama sağlayıcıları tarafından blob verilerinin benimsenmesiyle/kullanımıyla orantılı olacaktır
+- L1 gazı, toplama dışı faaliyetler sayesinde muhtemelen rekabet gücünü koruyacaktır
+- Blob alanı kullanımını benimseyen toplamalar, daha az L1 gazı talep edecek ve bu sayede kısa vadede L1 gaz ücretleri aşağı çekilebilecektir
+- Blob alanı hala sınırlı olduğundan bir blok içindeki blob'lar doymuşsa/doluysa, verilerini kalıcı veri olarak göndermek için toplamalar gerekli olabilir ve bu da L1 ve L2 gaz fiyatlarını artırabilir
+
+## Bu, diğer EVM katman 1 blokzincirlerindeki ücretleri düşürecek mi? {#alt-l1-fee-impact}
+
+Hayır. Proto-Danksharding'in faydaları, ispatlarını katman 1'de (Ana Ağ) saklayan Ethereum katman 2 toplamalarına özgüdür.
+
+Sadece Ethereum Sanal Makinesi (EVM) ile uyumlu olması, bir ağın bu yükseltmeden herhangi bir fayda sağlayacağı anlamına gelmez. Ethereum'dan bağımsız çalışan ağlar (EVM uyumlu olup olmamalarına bakılmaksızın) verilerini Ethereum'da depolamaz ve bu yükseltmeden herhangi bir fayda sağlamaz.
+
+[Katman 2 toplamaları hakkında daha fazla bilgi](/layer-2/)
+
+## Görsel olarak öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? {#visual-learner}
+
+
+
+_Unlocking Ethereum's Scaling, EIP-4844 — Finematics _
+
+
+
+_Blobspace 101 with Domothy — Bankless_
+
+## Daha fazla kaynak {#further-reading}
+
+- [EIP4844.com](https://www.eip4844.com/)
+- [EIP-4844: Shard blob transactions (Proto-Danksharding)](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844)
+- [Dencun Ana Ağ Duyurusu](https://blog.ethereum.org/2024/02/27/dencun-mainnet-announcement) - _Ethereum Foundation blog_
+- [Otostopçunun Ethereum Rehberi: Proto-Danksharding](https://members.delphidigital.io/reports/the-hitchhikers-guide-to-ethereum/#proto-danksharding-eip-4844) - _Jon Charbonneau_
+- [Proto-Danksharding SSS](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/proto_danksharding_faq) - _Vitalik Buterin_
+- [EIP-4844'ün Ayrıntılı Açıklaması: Cancun Yükseltmesinin Temeli](https://medium.com/@ebunker.io/an-in-depth-explanation-of-eip-4844-the-core-of-the-cancun-upgrade-de7b13761d2c) - _Ebunker_
+- [AllCoreDevs Güncellemesi 016](https://tim.mirror.xyz/HzH5MpK1dnw7qhBSmzCfdCIxpwpD6DpwlfxtaAwEFro) - _Tim Beiko_
diff --git a/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/pbs/index.md b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/pbs/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..48019f0da98
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/pbs/index.md
@@ -0,0 +1,51 @@
+---
+title: Teklifi yapan-oluşturucu ayrımı
+description: Ethereum doğrulayıcılarının kendi blok inşa ve blok yayımlama sorumluluklarını neden ve nasıl ayırdıklarını öğrenin.
+lang: tr
+---
+
+# Teklifi yapan-oluşturucu ayrımı {#proposer-builder-separation}
+
+Bugünün Ethereum doğrulayıcıları blokları yaratır _ve_ yayımlar. Onlar, dedikodu ağı aracılığıyla duydukları işlemleri demet haline getirir ve bunları, Ethereum ağındaki eşlerine göndermek üzere bir blok halinde paketlerler. **Önerici-inşa edici ayrımı (PBS)** çoklu doğrulayıcılar arasında bu görevleri dağıtır. Blok inşacıları, her bir yuvada blok yaratmaktan ve bunları, blok önericiye sunmaktan sorumlu hale gelir. Blok önerici blokun içeriklerini göremez; yalnızca bloku eşlerine göndermeden önce blok inşacısına bir komisyon ödeyerek basit bir şekilde en kârlı olanı seçer.
+
+Bu, çeşitli nedenden dolayı önemli bir yükseltmedir. Öncelikle, protokol düzeyinde işlem sansürünü engellemek için fırsatlar yaratır. İkinci olarak, doğrulayıcılığı hobi olarak yapan doğrulayıcıların, rekabette kârlarını daha iyi optimize edebilen kuruluşların gerisinde kalmalarını önler. Üçüncü olarak Danksharding yükseltmesini etkinleştirerek Ethereum ölçeklendirmesine yardım eder.
+
+## PBS ve sansür direnci {#pbs-and-censorship-resistance}
+
+Blok inşacılar ile blok önericilerin ayrılması blok inşacıların işlemi sansürlemelerini daha zor hale getirir. Blok önerilmeden önce hiç yer almayan sansürü güvence altına alacak ekleme kriterlerinin karmaşıklığından ötürüdür. Blok önerici, blok inşacısından farklı bir birim olsa da blok inşacısının sansürüne karşı koruma rolünü taşıyabilir.
+
+Örneğin kapsama listeleri tanıtılıabilir ve böylece işlemlerin varlığını bilen fakat bunun bloklara dahil edilmediğini gören doğrulayıcılar bunları bir sonraki blokta olmazsa olmaz olarak empoze edebilirler. Dahil etme listesi, blok önerici bellek havuzundan oluşturulur (farkında olduğu işlemler listesi) ve blok önerilmeden önce eşlerine gönderilir. Dahil etme listesindeki işlemlerden bazıları eksikse önerici ya bloku reddedebilir ve önerme öncesinde eksik işlemleri ekleyebilir ya da önerebilir ve diğer doğrulayıcıların reddetmesine izin verebilir. Ayrıca, bu fikrin inşacıların blok alanını tamamen kullanması gerektiğini ve eğer tersi bir durum varsa, işlemlerin önericinin dahili listesine eklenmesini savunan potansiyel olarak daha etkili bir fikir de var. Bu hâlâ aktif araştırma sürecinde olan bir alan ve dahil etme listeleri için ideal bir kurulum henüz kararlaştırılmadı.
+
+[Şifrelenmiş bellek havuzları](https://www.youtube.com/watch?v=fHDjgFcha0M&list=PLpktWkixc1gUqkyc1-iE6TT0RWQTBJELe&index=3) ayrıca inşacı ve önericiler için bir bloka, blok çoktan yayınlanmadan önce hangi işlemleri dahil ettiklerini bilmelerini imkânsız kılıyor.
+
+
+
+Güçlü organizasyonlar doğrulaycılara belirli adrese gelen veya o adrese giden işlemleri sansürlemeleri için baskı yapabilirler. Doğrulayıcılar, işlem havuzlarındaki kara listeye alınmış adresleri tespit ederek ve bunları önerdikleri bloklardan çıkararak bu baskıya uyum sağlar. PBS'den sonra bu mümkün olmayacak çünkü blok önericileri bloklarının içinde hangi işlemleri yayınlayacaklarını bilmeyecekler. Belli bireyler ya da uygulamalar için kendi bölgelerinde ne zaman yasa yapıldı gibi şeyleri dikkate alarak sansür kurallarına uymaları önemli olabilir. Bu durumlarda, rıza durumu uygulama seviyesinde olur ve bu arada da protokol izinsiz ve sansürsüz kalır.
+
+
+
+## PBS ve MEV {#pbs-and-mev}
+
+**Maksimum çıkarılabilir değerden (MEV)** kasıt, doğruluyacılıarın kazançlarını ve isteğe bağlı olarak işlem emirlerini maksimize etmesidir. Buna verilebilecek yaygın örnekler takasları merkeziyetsiz borsalarda tahkim etmek (büyük bir satışı ya da alışı önceden halletmek) ya da DeFi pozisyonlarını likidite etmek için fırsatlar tanımlamaktır. MEV'yi maksimize etmek normal doğrulayıcılara ek olarak işin nasıl yapılacağını bilecek kadar sofistike teknik bilgi ve özel yazılım gerektirir, bu da ensistü operatörlerinin bu konuda bireysel ve hobi için bu işi yapan doğrulayıcılara MEV çıkarması konusunda daha iyi performans göstermesiyle sonuçlanır. Bu da hisseleme dönüşlerinin muhtemelen merkeziyetçi operatörlerin ev hisselemesinden caydıracak bir merkezi güç oluşturmasıyla daha fazla olacağı anlamına gelir.
+
+PBS bu problemi MEV'nin ekonomi ayarlarını yeniden şekillendirerek çözer. Blok önericisinin kendi MEV araştırmasını yapması yerine, PBS basitçe blok oluşturucuları tarafından önerilen bloklar arasından bir blok seçer. Blok oluşturucuları çok yönlü ve iyi bir MEV çıkarması yapmış olabilirler, ancak bunun ödülü onlara değil blok önericisine gider. Bu küçücük bir uzmanlaşmış blok oluşturucu grubu MEV çıkarmasını domine etse bile, bunun ödülünün ağdaki herhangi bir doğruluyacıya, ana paydaşlar da dahil, gidebileceği anlamına gelir.
+
+
+
+Bireyler kendi başlarına hisselemek yerine havuzlarla birlikte hisselemeye teşvik edilir, bunun sebebi de komplike MEV stratejileri için teklif edilen abartılı ödüllerdir. Blok oluşturmayı blok önermekten ayrıştırmak, çıkarılan MEV'in en etkili MEV araştırmacısına verip olayı merkeziyetçileştirmesindense, daha fazla doğrulayıcı arasında dağıtılır. Aynı zamanda, uzmanlaşmış blok oluşturucularının varlığına izin vermek blok oluşturma işinin yükünü bireylerden kurtarır ve aynı zamanda bireylerin MEV'den para çalmasını da engeller. Birey sayısını maksimize ederken, bağımsız doğrulayıcılar blokların dürüst olup olmadığını kontrol edebilirler. Önemli olan konsept "önerici-onaylayıcı asimetrisidir". Burada bundan kasıt merkeziyetçi blok üretiminin blokların dürüst olduğunu kanıtlayabilen güçlü ve azami ölçüde merkeziyetsizleştirilmiş bir doğrulayıcı ağı olduğu sürece kabul edilebilir olduğudur. Merkeziyetsizleştirme nihai hedefimiz değil, asıl istediğimiz şey dürüst bloklar.
+
+
+## PBS ve Danksharding {#pbs-and-danksharding}
+
+Danksharding Ethereum'un saniyede >100.000 işleme ulaşması ve toplama kullanıcıları için masrafları en aza indirmenin yoludur. PBS'ye dayanır çünkü 64 MB kadar toplama verisini 1 saniyeden az sürede kanıtlamak için bilgi-işlem yapacak olan blok oluşturucularının iş yüküne eklenir. Bu muhtemelen bu işe sağlam donanımla katılabilecek uzmanlaşmış oluşturuculara ihtiyaç duyulacağı anlamına geliyor. Ancak, blok oluşturuculuğunun güncel durumu MEV çıkarması sebebiyle daha sofistike ve güçlü operatörler etrafında artarak merkezileşebilir. Önerici, oluşturucu ayrımı bu gerçekliği kabul etmek ve blok doğrulama sürecine merkeziyetçi bir güç eklenmesini (önemli kısım) ya da hisseleme ödüllerini engellemek için bir yoldur. Güzel bir ek fayda da uzmanlaşmış blok oluşturucularının da Danksharding için gerekli veri kanıtlarını işlemek için istekli ve kalifiye olmalarıdır.
+
+## Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+PBS geliştirilmiş bir araştırma aşamasında, ancak hâlâ Ethereum istemcilerinde prototip haline getirilmeden önce cevaplanması gereken bazı önemli dizayn soruları var. Sonuçlanmış özellik henüz yok. Bunun anlamı da PBS'nin bir yıl veya daha uzun vadede gerçekleşeceğidir. En son [araştırma durumunu](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/pbs_censorship_resistance) denetleyin.
+
+## Daha Fazla Bilgi {#further-reading}
+
+- [Araştırma durumu: PBS altında sansür direnci](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/pbs_censorship_resistance)
+- [PBS dostu serbest piyasa tasarımları](https://ethresear.ch/t/proposer-block-builder-separation-friendly-fee-market-designs/9725)
+- [PBS ve sansür direnci](https://notes.ethereum.org/@fradamt/H1TsYRfJc#Secondary-auctions)
+- [Dahil etme listeleri](https://notes.ethereum.org/@fradamt/H1ZqdtrBF)
diff --git a/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/secret-leader-election/index.md b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/secret-leader-election/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..7e95c327d1d
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/secret-leader-election/index.md
@@ -0,0 +1,44 @@
+---
+title: Gizli lider seçimi
+description: Gizli lider seçimlerinin doğrulayıcıları saldırılardan korumada ne gibi etkileri olduğunun açıklaması
+lang: tr
+summaryPoints:
+ - Blok önericilerinin IP adresleri bilinirse saldırılara karşı kırılgan olurlar
+ - Gizli lider seçimleri doğrulayıcının kimliğini gizli tutar ve bu sayede kim oldukları sonrasında da bilinemez
+ - Bu fikrin bir uzantısı da her yuvada doğrulayıcı seçimini rastgele şekilde yapmaktır.
+---
+
+# Gizli lider seçimi {#single-secret-leader-election}
+
+Bugünün [hisse ispatına](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) bağlı taahhüt mekanizmaasında, yeni blok önericilerinin listeleri halka açık ve IP adreslerinin bulunması da olası. Bu saldırganların hangi doğrulayıcıların blok önermek üzere olduğunu bulup onları bir DOS (hizmet reddi) saldırısı ile hedef alarak blok önerilerini zamanında yapmasına engel olabileceği anlamına geliyor.
+
+Bu olay saldırganların kâr sağlaması için bir fırsat. Örnek olarak `n+1`'deki blok önericisi `n`'deki blok önericisine saldırabilir ve blok önerisi fırsatlarını kaçırmalarına neden olabilir. Bu saldırıyı yapan blok önericisinin iki yuvadan da MEV çıkarabilmesine ya da bu iki bloka ayrılmış tüm işlemleri alıp hepsini tek bir blokta toplayabilmesine ve tüm parayı cebe indirmesine olanak sağlar. Bu muhtemelen daha üstün metodlara erişimi olan ve gerektiğinde kendilerini DOS saldırılarından koruyabilecek doğrulayıcılardan çok enstitülü ve komplike doğrulayıcılardan çok ana doğrulayıcıları etkileyecektir ve bu yüzden merkeziyetçi bir güç haline gelebilir.
+
+Bu sorun için birkaç çözüm var. Bunlardan biri farklı görevleri ilgili doğrulayıcıya çoklu makinelerden göndermek ve fazlalık yaratarak blokun önerilmesine yapılacak olası bir saldırıyı engellemeyi hedefleyen [Dağıtılmış Doğrulayıcı Teknolojisi](https://github.com/ethereum/distributed-validator-specs)'dir. Buna rağmen, en güçlü çözüm yolu **Gizli Tek Lider Seçimi'dir (SSLE)**.
+
+## Tekli gizli lider seçimi {#secret-leader-election}
+
+SSLE'de, sadece doğrulayıcının kendisinin seçildiğini öğrendiğinden emin olan zeki bir kriptografi kullanılır. Bu her doğrulayıcının tuttuğu sır ile alakalı bir taahhüt göndermesi usülüyle çalışır. Kimsenin doğrulayıcılar ve taahhütlerden iz sürememesi için taahhütler karıştırılır ve tekrar onaylanır fakat her doğrulayıcı hangi taahhüdün kendisine ait olduğunu bilir. Sonra, bir taahhüt rasgele seçilir. Eğer bir doğrulayıcı kendi taahhütlerinin seçildiğini tespit ederse, blok önerisi sırasının kendisinde olduğunu bilir.
+
+Bu fikrin öncül uygulamasına [Whisk (Hızla çıkarma)](https://ethresear.ch/t/whisk-a-practical-shuffle-based-ssle-protocol-for-ethereum/11763) denir. Şu şekilde çalışır:
+
+1. Doğrulayıcılar paylaşılan bir sırra atanırlar. Taahhüt şeması doğrulayıcılara bağlanabilecek, ancak üçüncü taraf bir varlığın ters mühendislik yapamayacağı şekilde rastgele hale getirilmiş olarak tasarlanır ve belli bir doğrulayıcıyla belli bir bağ kurulamaz.
+2. Bir dönemin başında, rastgele bir doğrulayıcı kümesi RanDao kullanılarak taahhüt örneklendirmesi için 16.384 doğrulayıcı arasından seçilir.
+3. Sonraki 8182 yuva (1 gün) için blok önericileri kendi özel entropilerini kullanarak rastgele bir taahhüt alt kümesi hazırlar ve karıştırır.
+4. Karıştırma işlemi bittikten sonra, sıralı bir taahhüt listesi için RanDao kullanılır. Listenin haritası Ethereum yuvalarına işlenir.
+5. Doğrulayıcılar taahhütlerinin spesifik bir yuvaya atandığını görürler ve o spesifik yuva kendilerine ulaştığında blok öneri işlemlerini yaparlar.
+6. Bu adımlar taahhüt yuvalarının her zaman şu anki yuvadan daha ilerde olması için tekrar edilir.
+
+Bu olay saldırganları hangi spesifik doğrulayıcının sonraki bloku önereceğini bilmesini engeller, dolayısıyla DOS saldırısı yapılamaz.
+
+## Tek olmayan gizli lider seçimi (SnSLE) {#secret-non-single-leader-election}
+
+Ayrıca, doğrulayıcıların hepsinin her bir kümede bir blok önermek için rastgele bir şansa sahip olduğu senaryoyu yaratmayı amaçlayan bir ayrıştırılmış öneri seçeneği de vardır, iş ispatı dönemindeki blok önerisi seçme sürecine benzeyen bu uygulamanın adı, **Tek olmayan gizli lider seçimidir (SnSLE)**. Bunu yapmanın basit bir yolu da, bugünün protokolünde doğrulayıcıları rastgele seçmeyi sağlayan bir RanDao fonksiyonunu kullanmaktır. RanDao fikri, çok sayıda bağımsız doğrulayıcı tarafından gönderilen karmalar karıştırılarak yeterince rastgele sayının oluşturulmasıdır. SnSLE'de bu karmalar sonraki blok önericisini seçmek için kullanılabilir, burada örnek olarak en düşük değerli karmayı seçmek verilebilir. Geçerli karmaların alanı her yuvada farklı bireysel doğrulayıcıların seçilmesi olasılığını ayarlamak için kısıtlanabilir. Karmanın `2^256 * 5/N` olduğunda `N` = aktif doğrulayıcı sayısı olduğu ileri sürülürse, her yuvada herhangi bir ayrı bireysel doğrulayıcının seçilme ihtimali de `5/N` olur. Bu örnekte, her yuvada en az bir önericinin geçerli bir karma oluşturmasının %99,3 şansı olur.
+
+## Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+Hem SSLE hem de SnSLE şu anda araştırma aşamasında. Henüz iki fikrin de sonuçlanmış bir özelliği yok. SSLE ve SnSLE ikisi de hâlâ uygulanamayan öneriler için rekabet halinde. Uygulamaya geçmeden önce halka açık test ağlarında biraz daha araştırmaya, geliştirmeye, prototiplemeye ve denenmeye ihtiyacı var.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [SnSLE](https://ethresear.ch/t/secret-non-single-leader-election/11789)
diff --git a/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/single-slot-finality/index.md b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/single-slot-finality/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..5809e114a92
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/single-slot-finality/index.md
@@ -0,0 +1,66 @@
+---
+title: Tek yuva kesinliği
+description: Tek yuva kesinliğinin açıklaması
+lang: tr
+---
+
+# Tek yuva kesinliği {#single-slot-finality}
+
+Bir Ethereum blokunun tamamlanması yaklaşık 15 dakika sürer. Bununla beraber, Ethereum'un mutabakat mekanizmasının blokları daha etkili bir biçimde doğrulanmasını sağlayarak tamamlanma süresini önemli ölçüde azaltabiliriz. On beş dakika beklemek yerine, bloklar aynı yuvanın içinde önerilip tamamlanabilir. Bu konsept **tek yuva kesinliği (SSF)** olarak bilinir.
+
+## Kesinlik nedir? {#what-is-finality}
+
+Ethereum'un hisse ispatına dayalı taahhüt mekanizması, toplam hisselenmiş Ethereum'un %33'ünü yakmadan blok zincirden kesinlikle bir blokun değiştirilememesi ve silinememesini garanti etmekten bahseder. Bu "kripto-ekonomik"tir çünkü bu olaya güven zincirin sırasının veya içeriğinin değiştirmesi aşırı masraflıdır ve hiçbir rasyonel ekonomik aktör bunu denemez.
+
+## Neden daha hızlı bir kesinlik hedefliyoruz? {#why-aim-for-quicker-finality}
+
+Kesinlik için gereken güncel zamanın çok uzun olduğu ortaya çıktı. Birçok kullanıcı kesinlik için 15 dakika beklemek istemiyor ve büyük işlemleri beklemeden ve işlemlerinin kalıcı olduğunun kesin olduğuna emin olmadan yapmak da borsa ve uygulamalar için uygunsuz bir durum. Bu blok teklifi ve kesinlik arasında yaşanan gecikme aynı zamanda saldırganların belli blokları sansürlemesi ya da MEVi çıkarmasının önünü açıyor. Güncel aşamadaki blokları yükseltmekten sorumlu olan mekanizma da oldukça karmaşık ve güvenlik konusundaki kırılganlıkları kapatabilmek için birkaç kez güncellendi, bu da Ethereum Kod bazındaki anında göze çarpmayan bazı "hata"ların oluşmasının muhtemel olduğu anlamına geliyor. Bu sorunların tamamı tek bir blokun kesinliğinin süresini azaltarak çözülebilir.
+
+## Merkezisyetsizleştime/süre genel gider takası {#the-decentralization-time-overhead-tradeoff}
+
+Kesinlik garantisi yeni bir bloka anında gelebilen bir özelllik değil, yeni bir blokun kesinlik evresine gelmesi zaman alıyor. Bunun sebebi doğrulayıcıların ağdaki toplam pay edilmiş ETH'nin 2/3'ünü temsil etmesi ve blokun sonuçlanmış sayılabilmesi için oy kullanmak zorunda olmaları ("kanıtlama"). Ağdaki her doğrulayıcı düğümünün 2/3 eşiğini geçip geçmediğinin bilinebilmesi için diğer düğümler tarafından kanıtlama sürecinden geçmesi gerekiyor.
+
+Kesinliğe kadar verilen süre ne kadar kısaltılabilirse, her düğümde daha fazla bilgi işlem gücü gerekir çünkü kanıtlama sürecinin daha hızlı yapılması gerekir. Ayrıca, ağda ne kadar fazla düğüm varsa, o kadar da fazla blok için kanıtlama süreci olacaktır, bu da işem gücü gerekliliğinde artışla sonuçlanır. Daha fazla işlem gücü gerekirse, daha az insan katılabilir çünkü her doğrulayıcı düğüm için daha pahalı donanım gerekir. Bloklar arası zamanı artırmak her düğüm için gereken bilgi işlem gücünü azaltır, ancak aynı zamanda da kesinliğe ulaşma süresini artırır çünkü kanıtlama süreci daha yavaş geçer.
+
+Bu yüzden, Bilgi işlem gücü (overhead) merkeziyetsizleştirme (zinciri doğrulamaya katılan düğüm sayısı) ve kesinlik süresi arasında bir takas, orantı vardır. İdeal bir sistem minimum bilgi işlem gücünü, maksimum merkeziyetsizleştirmeyi ve minimum kesinlik süresini dengeler.
+
+Ethereum'un güncel taahhüt mekanızması bu 3 parametreyi şu şekilde dengeledi:
+
+- **Minimum hisseyi 32 ETH olarak kararlaştırdı**. Bu her bireysel düğüm tarafından işlenecek doğrulayıcı kanıtlamalarına bir üst limit koyar ve bu yüzden artık her düğüm için bilgi işlem gereklilikleri için de bir üst limit olur.
+- **Kesinlik süresini ~15 dakika olarak belirlemek**. Bu doğrulayıcılara, normal ev bilgisayarlarıyla her blok için kanıtlama işlemlerini halletmek için yeterli süreyi verir.
+
+Şu anki mekanizma tasarımıyla, kesinlik süresini azaltmak için, ağdaki doğrulayıcı sayısını azaltmak ya da her düğüm için gerekli donanım seviyesini arttırmak şarttır. Ancak, kanıtlamaların yapılma şekline veri yüküne ekleme olmadan bir kerede sayılacak daha fazla kanıtlamaya izin vermek gibi geliştirmeler de var. Daha verimli bu süreç kesinliğin iki dönem arasında değil, tek bir yuvada belirlenmesini sağlayacak.
+
+## SSF'ye gden yollar {#routes-to-ssf}
+
+
+
+Güncel taahhüt mekanizması her doğrulayıcının bir bloku doğrulamak için işlemden geçirmesi gereken mesajların sayısını azaltmak için çoklu doğralıyıcıların tasdiklerini birleştiriyor. Her doğrulayıcının her dönem (32 yuva) için tasdik imkânı var, ancak her yuvada, sadece bir doğrulayıcı alt kümesi, komite olarak da bilinir, tasdik yapıyorlar. Bunu, birkaç doğrulayıcıyı toplayıcı olarak seçip alt ağlara bölünerek yapıyorlar. Bu toplayıcıların hepsi kendi alt ağlarının içinde diğer doğrulayıcılardan gördükleri imzaları tek bir toplanmış imza şeklinde birleştiriyorlar. En çok bireysel katkıyı toplayan toplayıcı toplanmış imzasını blok önericine gönderir, o da bu imzayı blokun diğer komitelerden de aldığı toplanmış imzaların yanına katar.
+
+Bu süreç her doğrulayıcının her dönem içerisinde oy kullanabilmesi için yeterli kapasiteyi sağlar çünkü "32 yuva*64 komite*komite başına 256 doğrulayıcı=Dönem başına 524.288 doğrulayıcı" yapar. Yazma sürecinde (Şubat 2023), 513.000 akfit doğrulayıcı vardı.
+
+Bu şemada, her doğrulayıcının oy kullanabilmesi sadece kendi tasdiklerini dönem içine yaymasıyla mümkündür. Ancak, mekanizmayı her doğrulayıcının her yuvada tastik edebilmesi için geliştirmenin potansiyel bazı yolları var.
+
+
+Ethereum Taahhüt mekanizması tasarlandığından beri, imza toplama şemasının (BLS) başta düşünüldüğüne göre çok daha ölçeklenebilir olduğu ortaya çıktı, tabi bu süreçte istemcilerin işlem ve onay imzaları da gelişti. Tasdik işleminin büyük sayıda doğrulayıcı tarafından tek yuva içinde yapılmasının da aslında mümkün olduğu ortaya çıktı. Örnek olarak, 1 milyon doğrulayıcının her yuvada 2 kere oy kullandığını ve yuvanın süresinin 16 saniye olarak kararlaştıldığı varsayılırsa, 1 yuvada 1 milyon tastiğin yapılabilmesi için her düğümün saniyede 125.000 toplanmayı onaylaması gerekir. Gerçekte normal bir bilgisayar, bir imza onayı gerçekleştirebilmek için 500 nanosaniyeye ihtiyaç duyar, bu da 125.000 imza onayının ~62,5 ms'de, yani 1 saniye eşiğinden çok daha kısa sürede yapılabileceği anlamına gelir.
+
+Daha verimli katkılar yuva başına 125.000 rastgele seçilmiş doğrulayıcıdan oluşan süper komiteler oluşturarak yapılabilir. Sadece bu doğrulayıcılar bir blokta oy kullanma hakkına sahiptir ve bu yüzden sadece bu doğrulayıcı alt kümesi blokun kesinleştiğine karar verebilir. Bu fikrin iyi olup olmadığı da, topluluğun Ethereum'a yapılacak bir saldırının ne kadar maliyetli olmasını tercih ettiğine bağlıdır. Bunun sebebi 2/3 hisselenmiş ether'e ihtiyaç duymak yerine, _süper komitedeki bir_ saldırgan 2/3 hisselenmiş ether'le birlikte bir tane sahte blok kesinleştirebilir. Bu hâlâ aktif olarak araştırılan bir alan, ancak yeteri kadar büyük bir doğrulayıcı kümesinin süper komiteler gerektirmesi daha mantıklı görünüyor çünkü bu süper komitelere saldırmanın masrafı aşırı fazla olacak.(Ör. ETH cinsinden saldırının masrafı `2/3 * 125.000 * 32 = ~2.6 milyon ETH` olurdu). Saldırının masrafı doğrulayıcı kümesinin boyutunu artırarak ayarlanabilir (ör. doğrulayıcı büyüklüğünü saldırının tam 1 milyon, 4 milyon ya da 10 milyon olarak hesaplayacak şekilde ayarlamak vb.). [Topluluğa yapılan ön anketler](https://youtu.be/ojBgyFl6-v4?t=755) yapılacak bir saldırı için 1-2 milyonluk hesaplanan bir değerin kabul edilebilir olduğu yönünde, bu da süper komite başına ~65.536 - 97.152 doğrulayıcı demek.
+
+Ancak, darboğazın asıl noktası onaylamada değil, doğrulayıcı düğümlerini gerçekten zora sokan imza toplamada. İmza toplamalarını ölçeklendirebilmek muhtemelen her alt kümedeki doğrulayıcı sayısını artırmayı gerektirecek, bu da alt küme sayısını artıtır ya da ek toplama katmanları ekletir (yani komitelerin komiteleri gibi). Çözümün bir parçası özelleştirilmiş toplayıcılara izin vermek olabilir, bu da blok inşasına ve toplamalar için oluşturulan taahhüt verilerinin özelleştirilmiş blok inşacılarına önerici-inşacı ayrımıyla (PBS) ve Danksharding altında verilmesine benzer bir süreçtir.
+
+## Çatal-seçim kuralının SSF'deki rolü ne? {#role-of-the-fork-choice-rule}
+
+Bugünün taahhüt mekanizması kesinlik aracı (doğrulayıcıların 2/3'ünün belli bir zinciri tasdik ettiğini belirleyen algoritma) ve çatal seçim kuralı (çoklu seçenek varken hangi zincirin doğru olan olduğuna karar veren algoritma) arasındaki sıkı bir bağa dayanıyor. Çatals eçim algoritması sadece son kesinleştirilmiş bloktan _itibaren_ olan blokları dikkate alır. SSF altında çatal seçim kuralının dikkate alacağı bir blok olmaz çünkü kesinlik olayı blokun önerildiği yuvayla aynı yerde gerçekleşir. Bu SSF altında _ya_ çatal seçim algoritmasının _ya da_ kesinlik aletinin herhangi bir zamanda aktif olabileceği anlamına gelir. Kesinlik aleti blokları doğrulayıcıların 2/3ü çevrimiçiyken ve tasdikleri dürütsçe yapıyorken kesinleştirir. Eğer bir blok 2/3 eşiğini geçemiyorsa, çatal seçim kuralı hangi zincirin takip edileceğinin kararlaştırılması için devreye girer. Bu ayrıca doğrulayıcıların >1/3'ü çevrimdışıyken devreye giren inaktiflik sızıntısı mekanizmasının yönetilmesi için bir olanak sağlar, tabi bazı nüanslarla birlikte.
+
+## Bekleyen sorunlar {#outstanding-issues}
+
+Ölçeklendirme toplamasıyla ilgili sorun alt küme başına düşen doğrulayıcı sayısının artması ve bunun eşler arası ağ için daha büyük bir yük oluşturması. Toplama katmanları eklemekle ilgili olan sorun ise mühendisliğinin çok karmaşık olması ve gecikmeler eklemesi (yani blok önericisinin bütün toplayıcı alt kümelerinden haber alması daha uzun sürebilir). Ayrıca, ağda her yuvaya makul bir şekilde işlem yaptırabilecek kadar fazla aktif doğrulayıcının olduğu senaryonun nasıl halledileceği BLS imza toplamayla bile biraz belirsiz. SSF'nin altında bir komite olmadığı ve her doğrulayıcı her yuvada tasdik yaptığı için, normal dengedeki 32 ETH kapasitesi tamamen silinebilir, çoklu doğrulayıcıları yöneten operatörler, hisselerini pekiştirebilir ve yavaşlatabilir, bu da doğrulama düğümlerinin bütün doğrulama kümeleri için işlemesi gereken mesaj sayısını azaltır. Bu potansiyel bir çözümdür. Bu süreç büyük hissedarların doğrulayıcılarını pekiştirmekte anlaşmasına bağlıdır. Ayrıca, doğrulayıcı sayısı ya da herhangi bir zamanda paylanan ETH miktarı için ayarlanmış bir kapasite empoze etmek de mümkündür. Ancak, bu hangi doğrulayıcıların katılıp katılamayacağına karar veren bir mekanizmaya ihtiyaç duyar, bu da istenmeyen ikincil etkilerden sorumlu olabilir.
+
+## Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+SSF araştırma aşamasında. [Verkle ağaçları](/roadmap/verkle-trees/) ve [Danksharding](/roadmap/danksharding/) gibi diğer önemli yükseltmelerin ardından muhtemelen birkaç yıl daha gelmesi beklenmiyor.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Vitalik'in SSF hakkındaki görüşleri, EDCON 2022](https://www.youtube.com/watch?v=nPgUKNPWXNI)
+- [Vitalik'in notları: Tek yuva kesinliğine giden yollar](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/single_slot_finality)
diff --git a/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/statelessness/index.md b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/statelessness/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..8946555ddc5
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/statelessness/index.md
@@ -0,0 +1,103 @@
+---
+title: Durumsuzluk, durum sonlanması ve tarih sonlanması
+description: Tarih sonlanması ve durumsuz Ethereum'un açıklanması
+lang: tr
+---
+
+# Durumsuzluk, durum sonlanması ve tarih sonlanması {#statelessness}
+
+Gerçek anlamda merkeziyetsizlik için Ethereum düğümlerini ılımlı donanımda yürütme yeteneği hayati önem taşır. Bu; düğüm yürütmenin kullanıcılara, veri ile beslenmeleri için üçüncül şahıslara güvenmektense bağımsız olarak kriptoprafik denetimler uygulayarak bilgiyi doğrulama yeteneği vermesinden ötürüdür. Bir düğüm yürütmek kullanıcılara, herhangi bir aracıya güvenmek zorunda kalmaktansa Ethereum'un eşler arası ağına doğrudan işlem kaydetme olanağı tanır. Eğer bu faydalar yalnızca pahalı donanımlara sahip kullanıcılar için ulaşılabilir olursa merkeziyetsizlik mümkün değildir. Bunun aksine düğümlerin yürütülmesi için o kadar ılımlı işlemci ve hazıfa gereklilikleri olmalıdır ki cep telefonları, mikro bilgisayarlar veya bir ev bilgisayarında bile fark edilmeden yürütülsün.
+
+Bugün, yüksek disk hacmi gerekliliği düğümlere evrensel erişimi engelleyen ana engeldir. Bu, birincil olarak Ethereum durum verisinin büyük yığınlarını depolama gerekliliğindendir. Bu durum verisi, yeni bloklar ve işlemlerin doğru şekilde işlenmesi için kritik öneme sahip verileri içerir. Yazım sırasında, tam bir Ethereum düğümünü yürütmek için hızlı bir 2 TB SSD önerilmektedir. Herhangi bir eski veriyi kısaltmayan bir düğüm için; veri gereksinimi yaklaşık olarak 14 GB/hafta hızında büyür ve başlangıçtan beri tüm verileri depolayan arşiv düğümleri 12 TB'ye yaklaşıyor (Şubat 2023 itibarıyla, bu yazı hazırlanırken).
+
+Daha eski verileri depolamak için daha ucuz sabit sürücüler kullanılabilir, ancak bunlar işlenmekte olan blokları yakalamak için oldukça yavaşlar. Veri depolanmasını daha ucuz ve kolay hale getirirken müşteriler için mevcut depolama modellerini tutmak, soruna yalnızca geçici ve kısmi bir çözümdür çünkü Ethereum'un durum büyümesi "sınırsızdır" yani depolama gereksinimi yalnızca artacaktır ve teknolojik iyileştirmeler her zaman devamlı durum büyümesine ayak uydurmak zorunda kalacaktır. Bunun yerine müşteriler, yerel veri tabanlarından gelecek veriye bel bağlamadan blok ve işlem onayı için yeni yollar bulmak zorundadır.
+
+## Düğümler için depolamayı azaltma {#reducing-storage-for-nodes}
+
+Her düğümün depolaması gereken veri miktarını azaltmak için birkaç yol vardır ve bunların her biri Ethereum'un çekirdek protokolünün farklı bir alanda güncellenmesine ihtiyaç duyar:
+
+- **Tarih sonlanması**: düğümlerin X bloku öncesi durum verilerini kenara ayırmasına imkân vermek, ancak Ethereum müşterilerinin durum verisini nasıl tutacağını değitirmemek
+- **Durum sonlanması**: sıkça kullanılmayan durum verisinin atıl hale geçmesine olanak vermek. Atıl veri canlanana kadar müşteriler tarafından görmezden gelinebilir.
+- **Zayıf durumsuzluk**: tam durum verisine yalnızca blok üreticilerinin erişmesi gerekir, diğer düğümler yerel durum veritabanı olmadan blokları onaylayabilirler.
+- **Güçlü durumsuzluk**: hiçbir düğümün tam durum verisine ihtiyaç duymaması.
+
+## Veri sonlanması {#data-expiry}
+
+### Tarih sonlanması {#history-expiry}
+
+Tarih sonlanması; müşteirlerin gelecekte ihtiyaç olmayacak eski verilerin fazlasını yeni veriler geldikçe eskilerini bırakarak ortadan kaldırmasına, bu sayede yalnızca küçük miktarda geçmiş verinin depolanmak zorunda olmasına karşılık gelir. Müşterilerin geçmiş veriye ihtiyaç duymalarının iki sebebi vardır: senkronizasyon ve veri isteklerini karşılamak. Aslen müşteriler, ardışık her bir bloku doğruluğunu onaylayarak zincirin başına kadar başlangıç blokundan başlayarak senkronize olmak zorundadır. Bugün müşteriler ''zayıf öznellik kontrol noktalarını'' zincirin başına giden yollarında önyükleme için kullanır. Bu kontrol noktaları, Ethereum en başındakiler yerine bugüne daha yakın başlangıç blokuna sahip, güvenilir başlama noktalarıdır. Bu; müşterilerin en güncel zayıf öznellik kontrol noktası öncesindeki tüm verileri, zincirin en başı ile senkronize olma yeteneklerini kaybetmeden bırakabileceği anlamına gelir. İstemciler şu anda (JSON-RPC ile geliyor) geçmiş verileri yerel veritabanlarından almak için bazı taleplere hizmet ediyorlar. Ancak tarih sonlanması ile bu durum, eğer talep edilen veri ortadan kaldırılmışsa mümkün olmayacak. Bu geçmiş veriyi sunmak, bazı yenilikçi çözümlerin gerekli olduğu yerdir.
+
+Bir seçenek, Portal Ağı gibi bir çözüm kullanarak müşterilerin geçmiş veriyi eşlerden talep etmesidir. Portal Ağı; her bir düğümün Ethereum geçmişinin küçük bir kısmını depoladığı bu sayede de tüm geçmişin ağ boyunca dağıtıldığı, geçmiş veriler sunan, geliştirilme aşamasındaki eşler arası bir ağdır. İstekler; ilgiyi veriyi depolayanın aranıp bulunması ve verinin ondan istenmesiyle sununlur. Alternatif olarak, geçmiş veriye genellikle uygulamaların ihtiyacı olduğundan bu verileri depolamak onların sorumluluğuna da dönüşebilir. Ethereum alanında geçmiş arşivleri idare etmek isteyen, yeterli sayıda ve fedakar aktör de olabilir. Geçmiş veri deposunu yöneten bir DAO olabilir veya bu seçeneklerin hepsinin bir birleşimi. Bu sağlayıcılar veriyi torrent, FTP, Filecoin ya da IPFS gibi bir çok farklı yolla sunabilirler.
+
+Tarih sonlanması konusu biraz tartışmalı çünkü Ethereum şu ana kadar dolaylı olarak her geçmiş verinin ulaşılabilir olacağını garanti etti. Başlangıçtan itibaren, tam bir senkronizasyon standart bir şekilde mümkündü, bazı eski verileri bellek kopyasından alıp yeniden inşa etmek gerekse de. Tarih sonlanması garantiyi sağlama sorumluluğunu Ethereum'un çekirdek protokolünün dışında tutuyor. Eğer merkezileştirilmiş organizasyonlar geçmiş veri sağlamak için adım atarsa bu sansürleme risklerini beraberinde getirebilir.
+
+EIP-4444 henüz aktif olmaya hazır değil, ancak güncel olarak tartışılıyor. İlginç olan EIP-4444'deki çoğunlukla topluluk yönetimiyle alakalı olması ve pek de teknik olmaması. Bunun gelebilmesi için, sadece anlaşmayı değil, depolanacak taahhütler ve güvenilir kaynaklardan sunulacak geçmiş verileri de içeren bir topluluk satın alması gerekiyor.
+
+Bu yükseltme temelde Ethereum düğümlerinin veriyi işlemesini değil, geçmiş verilere nasıl erişildiğini değiştiriyor.
+
+### Durum sonlanması {#state-expiry}
+
+Durum sonlanması eğer yakın zamanda erişilmediyse durumları bireysel düğümlerden silmekten bahseder. Bunu uygulamak için aşağıdakileri içeren birkaç yol vardır:
+
+- **Kiraya göre sonlanma**: Hesaplardan kira ücreti almak ve kiraları 0'a ulaştığında sonlandırmak
+- **Zamana göre sonlanma**: Eğer hesaplarda okuma/yazma durumu bir süredir yoksa hesapları inaktive etme
+
+Kiraya göre sonlanma, hesapları veritabanında aktif durumda tutmak için direkt olarak kesilmiş bir kira olabilir. Zamana göre sonlanma ise son hesap etkileşiminden itibaren bir geri sayım ya da tüm hesaplara yapılan periyodik bir sonlanma olarak geçebilir. Elementleri hem zaman hem de kirayı baz alan modellerle birleştiren mekanizmalar da olabilir, örnek olarak bireysel hesapların zaman bazlı sonlanmaya yönelik yaptığı küçük ödemeler hesaplarını aktif tutabilir. Durum sonlanmasıyla ilgili inaktif durumu **silinmemiş** olarak bilmek de önemlidir, hesap sadece aktif durumdan ayrılıp depolanmış anlamına gelmektedir. İnaktif durum akfit duruma çevrilebilir.
+
+Bunun çalışmasının yolu muhtemelen belli zaman aralıklarıyla (belki~1 yıl) bir durum ağacına sahip olmaktır. Ne zaman yeni bir zaman aralığı başlarsa, tamamen yeni bir durum ağacı da aynı şekilde başlar. Sadece güncel durum ağaçları değiştirilebilir, diğerlerinin hiçbiri değiştirilemez. Ethereum düğümlerinin sadece güncel ve sonraki en yakın durum ağacını tutması beklenir. Bu, bir adresi bulunduğu zaman aralığıyla damgalamayı gerektirir. Bunu yapmak için [birkaç yol](https://ethereum-magicians.org/t/types-of-resurrection-metadata-in-state-expiry/6607) var, ancak asıl seçenek [ek bilgileri ve faydaları içine katmak ve ayrıca güvenliği sağlamak için adresleri uzatmaya ihtiyaç duyar](https://ethereum-magicians.org/t/increasing-address-size-from-20-to-32-bytes/5485). Yol haritasında bunu yapan öğenin adı[ adres alanını uzatma](https://ethereum-magicians.org/t/increasing-address-size-from-20-to-32-bytes/5485)dır.
+
+Tarih sonlanmasına benzer olarak, durum sonlanmasının eski durum verilerini depolama sorumuluğu da bireysel kullanıcılardan alınıp, merkezileştirilmiş sağlayıcı gibi bazı varlıklara verildi ve Portal Ağı gibi başkalarını da düşünen topluluk üyeleri ya da daha futuristik merkeziyetsiz çözümler bulundu.
+
+Durum sonlanması hâlâ araştırma aşamasında ve henüz hazır değil. Durum sonlanması durumsuz istemcilerden ve tarih sonlanmasından sonra gayet de gerçekleşebilir çünkü o yükseltmeler büyük durum verilerini doğrulayıcıların çoğunluğu için kolayca yönbetilebilir hale getirecek.
+
+## Durumsuzluk {#statelessness}
+
+Durumsuzluk biraz yanlış bir isim çünkü durum konseptinin elimine edildiğini ifade etmiyor, aksine Ethereum Düğümlerinin durum verilerini işlemesi için bazı değişiklikler içeriyor. Durumsuzluğun kendisi iki kavram ile geliyor: zayıf durumsuzluk ve güçlü durumsuzluk. Zayıf durumsuzluk çoğu düğümün durumsuz hale gelmesini bazılarına durum depolama sorumluluğu vererek yapıyor. Güçlü durumsuzluk ise her düğümün tam durum verisi depolama gerekliliğini tamamen ortadan kaldırıyor. Hem zayıf hem de güçlü durumsuzluk normal doğrulayıcılara aşağıdaki bazı faydaları da beraberinde getiriyor:
+
+- neredeyse anında senkronizasyon
+- blokları sırasız şekilde doğrulayabilme
+- düğümlerin çok düşük donanım gereklilikleriyle çalışabilmesini sağlama (ör. telefonlarda)
+- düğümler ucuz donanımlarda çalışabilir çünkü disk okuma/yazmasına gerek yoktur
+- Ethereum Kriptografisinin gelecekteki yükseltmeleriyle uyumludur
+
+### Zayıf Durumsuzluk {#weak-statelessness}
+
+Zayıf durumsuzluk Ethereum düğümlerinin durum değişikliklerini onaylamasıyla ilgili bazı değişiklikleri kapsar, ancak ağdaki her düğüm için durum depolamasını tamamen ortadan kaldırmaz. Onun yerine, zayıf durumsuzluk ağdaki diğer tüm düğümler blokları tüm durum verisini depolamadan onaylarken durum verisi sorumluluğunu blok önericilerine verir.
+
+**Zayıf durumsuzlukta blok önerileri tüm durum verisine erişim gerektirir fakat blokları onaylamak hiç durum verisi gerektirmez**
+
+Bunun olabilmesi için [Verkle ağaçları](/roadmap/verkle-trees/) Ethereum istemcilerinde çoktan uygulanmış olmalıdır. Verkle ağaçları, veri yapıları yerine kullanılan, Ethereum depolamada veriye eşler arasında küçük, ayarlanmış tanıklar gönderilmesini sağlayan ve yerel veritabanlarına karşı blok onaylamak yerine direkt olarak blok onaylamak için kullanılan bir yedektir. [Önerici-inşa edici ayrımı](/roadmap/pbs/) ayrıca gereklidir çünkü bu blok oluşturucularının daha güçlü donanımlarla uzmanlaşmış düğümler olmasının önünü açar ve bu uzmanlaşmış düğümler tüm durum verilerine ihtiyaç duyarlar.
+
+
+
+Durumsuzluk blok oluşturucularının tüm durum verilerinin bir kopyasını yönetmesine dayanır, bu sayede bloku onaylaması için tanıklar oluşturabilirler. Diğer düğümlerin ise tüm durum verilerine erişmeye ihtiyaçları yoktur, blokun onayı için gereken tüm bilgiler zaten tanık için ulaşılabilirdir. Bu durum blok önermenin masraflı, ancak blok onaylamanın pahalı olduğu bir olay yaratır, bu da daha az operatörün önerici düğüm için bir blok çalıştırmasıyla sonuçlanır. Ancak, blok önericilerinin merkeziyetsizleştirilmesi olabildiğince çok katılımcının bağımsız olarak önerilen blokların geçerli olduğunu onayladığı sürece çok da kritik bir konu değildir.
+
+Dankrad'ın notlarında daha fazlasını bulabilirsiniz
+
+
+Blok önericileri durum verisini "tanıklar" oluşturmak için kullanırlar, bu da durumdaki değerlerin bloktaki işlemler tarafından değiştirdiğini kanıtlayan minimal bir veri kümesidir. Diğer doğrulayıcılar durumu değil, durum kökünü depolarlar (durumun tamamından oluşan bir düğüm). Bir blok ve tanık alırlar ve bu blok ve tanığı durum köklerini güncellemek için kullanırlar. Bu, doğrulama düğümünü oldukça hafifleştirir.
+
+Zayıf durumsuzluk geliştirilmiş bir araştırma aşamasındadır, ancak önerici-oluşturucu ayrımına ve Verkel Ağaçlarının eşler arasında küçük tanıkların iletilmesine dayanır. Bu zayıf durumsuzluğun muhtemelen Ethereum Ana Ağı'ndan birkaç yıl uzakta olduğu anlamına gelir.
+
+### Güçlü durumsuzluk {#strong-statelessness}
+
+Güçlü durumsuzluk, herhangi bir düğümün durum verisi depolamaya olan ihtiyacını ortadan kaldırır. Bunun yerine, işlemler blok oluşturucular tarafından toplanabilen tanıklar aracılığıyla gönderilir. Blok oluşturucular sonrasında sadece alakalı hesaplara gerekli tanıkları oluşturman durumu depolamaktan sorumludur. Durumun sorumluluğu neredeyse tamamen kullanıcılara verilmiştir, yani kullanıcılar hangi hesap ve depolama anahtarlarıyla etkileşimde olduklarını tanımlamak için tanıkları ve "erişim listelerini" gönderirler. Bu, son derece hafif düğümleri olanaklı kılardı ancak akıllı sözleşmelerle işlem yapmayı zorlaştırmak gibi bazı bedeller söz konusudur.
+
+Güçlü durumsuzluk araştırmacılar tarafından incelendi fakat şu anda Ethereum Yol Haritasının bir parçası olması beklenmiyor - Ethereum'un ölçeklendirilme gereklilikleri için şu anda zayıf durumsuzluk yeterli gibi görünüyor.
+
+## Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+Zayıf durumsuzluk, tarih sonlanması ve durum sonlanması hâlâ araştırma aşamasında ve birkaç sene içinde gelmesi bekleniyor. Bu tekliflerinin hepsinin uygulanacağına dair bir garanti yok, örneğin ilk durum sonlanması uygulanırsa diğerlerine ya da tarih sonlanmasına ihtiyaç duyulmayabilir. Ayrıca başka yol haritası öğeleri de var, [Verkle Ağaçları](/roadmap/verkle-trees) ve [Önerici-oluşturucu ayrımı](/roadmap/pbs)gibi. Önce bunların tamamlanması gerekiyor.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Vitalik durumsuzluk AMA (bana her şeyi sorun)](https://www.reddit.com/r/ethereum/comments/o9s15i/impromptu_technical_ama_on_statelessness_and/)
+- [Durum boyutu yönetimi teorisi](https://hackmd.io/@vbuterin/state_size_management)
+- [Diriliş-anlaşmazlık-minimize edilmiş durum sınırlaması](https://ethresear.ch/t/resurrection-conflict-minimized-state-bounding-take-2/8739)
+- [Durumsuzluğa giden yollar ve durum sonlanması](https://hackmd.io/@vbuterin/state_expiry_paths)
+- [EIP-4444 özellikleri](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4444)
+- [Alex Stokes'un EIP-4444 hakkındaki görüşleri](https://youtu.be/SfDC_qUZaos)
+- [Durumsuzluk neden bu kadar önemli](https://dankradfeist.de/ethereum/2021/02/14/why-stateless.html)
+- [Orijinal durumsuz istemcinin konsept notları](https://ethresear.ch/t/the-stateless-client-concept/172)
+- [Durum sonlanması hakkında daha fazlası](https://hackmd.io/@vbuterin/state_size_management#A-more-moderate-solution-state-expiry)
+- [Durum sonlanması hakkında daha da fazlası](https://hackmd.io/@vbuterin/state_expiry_paths#Option-2-per-epoch-state-expiry)
diff --git a/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/verkle-trees/index.md b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/verkle-trees/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..9c83b6ce750
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/12) Roadmap 2/roadmap/verkle-trees/index.md
@@ -0,0 +1,66 @@
+---
+title: Verkle ağaçları
+description: Verkle ağaçlarının ve bunların, Ethereum'u yükseltmek için nasıl kullanılacağının yüksek seviyeli bir açıklaması
+lang: tr
+summaryPoints:
+ - Verkle ağaçlarının ne olduğunu keşfedin
+ - Verkle ağaçlarının Ethereum'un geliştirilmesinde neden kullanışlı olduğunu hakkındakileri okuyun
+---
+
+# Verkle ağaçları {#verkle-trees}
+
+Verkle ağaçları ("Vektör taahhüdü" ve "Merkle Ağaçları"nın bir birleşimi), blokları doğrulama yeteneğini kaybetmeden büyük miktarda durum verisini depolamayı durdurabilmeleri için Ethereum düğümlerini yükseltmek adına kullanılabilecek bir veri yapısıdır.
+
+## Durumsuzluk {#statelessness}
+
+Verkle ağaçları, durumsuz Ethereum istemcilerine giden yolda kritik bir adım oluşturur. Durumsuz istemciler, gelen blokları doğrulamak için tüm durum veritabanını depolamak zorunda olmayan istemcilerdir. Daha ziyade, blokları doğrulamak için Ethereum durumunun kendi yerel kopyalarını kullanmak yerine, durumsuz istemciler, blokla birlikte gelen durum verilerine bir "tanık" kullanır. Tanık, belirli bir dizi işlemi gerçekleştirmek için gerekli olan durum verilerinin ayrı parçalarının bir koleksiyonudur ve tanığın gerçekten tüm verilerin bir parçası olduğunun kriptografik bir kanıtıdır. Tanık, durum veritabanının _yerine_ kullanılır. Bunun işe yaraması için, tanıkların çok küçük olması gerekir, böylece doğrulayıcıların bunları 12 saniyelik bir aralık içinde işlemesi için ağ üzerinden güvenli bir şekilde zamanında yayınlanabilirler. Tanıklar çok büyük olduğu için mevcut durum veri yapısı uygun değildir. Verkle ağaçları, durumsuz istemcilerin önündeki ana engellerden birini kaldırarak küçük tanıklar sağlayarak bu sorunu çözer.
+
+
+
+Ethereum istemcileri şu anda durum verilerini depolamak için Patricia Merkle Ağaçları olarak bilinen bir veri yapısı kullanıyor. Bireysel hesaplarla ilgili bilgiler, trie'de yaprak olarak saklanır ve yaprak çiftleri, yalnızca tek bir karma kalana kadar tekrar tekrar karma haline getirilir. Bu son karma "kök" olarak bilinir. Blokları doğrulamak için, Ethereum istemcileri bir bloktaki tüm işlemleri yürütür ve yerel durum trie'lerini günceller. Yerel ağacın kökü, blok önerici tarafından sağlananla aynıysa blok geçerli kabul edilir çünkü blok önerici ile doğrulama düğümü tarafından yapılan hesaplamalardaki herhangi bir farklılık, kök karma değerinin tamamen farklı olmasına neden olur. Bununla ilgili sorun, blok zincirin doğrulanmasının her müşterinin ana blok ve birkaç geçmiş blok için tüm durum trie'sini saklamasını gerektirmesidir (Geth'teki varsayılan durum, başın arkasında 128 blok için durum verilerini tutmaktır). Bu, istemcilerin büyük miktarda disk alanına erişmesini gerektirir; bu da ucuz, düşük güçlü donanımlarda tam düğümleri çalıştırmanın önünde bir engeldir. Bunun bir çözümü, durum trie'sini, tam durum verileri yerine paylaşılabilecek verilere küçük bir "tanık" kullanılarak özetlenebilen daha verimli bir yapıya (Verkle ağacı) güncellemektir. Durum verilerinin bir Verkle ağacına yeniden biçimlendirilmesi, durumu olmayan istemcilere geçiş için bir basamaktır.
+
+
+
+## Tanık nedir ve neden onlara ihtiyaç duyuyoruz? {#what-is-a-witness}
+
+Bir bloku doğrulamak, blokta yer alan işlemleri yeniden yürütmek, değişiklikleri Ethereum'un durum trie'sine uygulamak ve yeni kök karmasını hesaplamak anlamına gelir. Doğrulanmış bir blok, hesaplanan durum kök karması, blokla birlikte sağlananla aynı olan bloktur (çünkü bu, blok önericinin gerçekten yaptığını söylediği hesaplamayı yaptığı anlamına gelir). Günümüzün Ethereum istemcilerinde, durumu güncellemek, yerel olarak depolanması gereken büyük bir veri yapısı olan tüm durum trie'sine erişim gerektirir. Tanık, yalnızca bloktaki işlemleri yürütmek için gerekli olan durum verilerinin parçalarını içerir. Bir doğrulayıcı, blok öneren kişinin blok işlemlerini yürüttüğünü ve durumu doğru bir şekilde güncellediğini doğrulamak için yalnızca bu parçaları kullanabilir. Bununla birlikte bu, tanığın Ethereum ağındaki eşler arasında, 12 saniyelik bir yuva içinde her bir düğüm tarafından güvenli bir şekilde alınması ve işlenmesi için yeterince hızlı aktarılması gerektiği anlamına gelir. Tanık çok büyükse, bazı düğümlerin onu indirmesi ve zincire ayak uydurması çok uzun sürebilir. Bu, merkezileştirici bir güçtür çünkü yalnızca hızlı internet bağlantılarına sahip düğümlerin doğrulama bloklarına katılabileceği anlamına gelir. Verkle ağaçları ile durumun sabit sürücünüzde saklanmasına gerek yoktur; bir bloku doğrulamak için ihtiyacınız olan _her şey_, blokun içinde yer alır. Ne yazık ki, Merkle ağaçlarında üretilebilen tanıklar, vatansız müvekkilleri desteklemek için çok fazla.
+
+## Verkle ağaçları neden daha küçük tanıklara olanak sağlıyor? {#why-do-verkle-trees-enable-smaller-witnesses}
+
+Bir Merkle Ağacı'nın yapısı tanık boyutlarını çok büyük yapar - 12 saniyelik bir aralık içinde eşler arasında güvenli bir şekilde yayın yapmak için çok büyük. Bunun nedeni, tanığın yapraklarda tutulan verileri kök karmaya bağlayan bir yol olmasıdır. Verileri doğrulamak için, yalnızca her yaprağı köke bağlayan tüm ara karmalara değil, aynı zamanda tüm "kardeş" düğümlere de sahip olmak gerekir. Kanıttaki her düğüm, trie'deki bir sonraki karmayı oluşturmak için karma hale getirilen bir kardeşe sahiptir. Bu çok fazla veri demektir. Verkle ağaçları, ağacın yaprakları ile kökü arasındaki mesafeyi kısaltarak ve ayrıca kök karmasını doğrulamak için kardeş düğümler sağlama ihtiyacını ortadan kaldırarak tanık boyutunu azaltır. Karma tarzı vektör taahhüdü yerine güçlü bir polinomik taahhüt şeması kullanılarak daha da fazla alan verimliliği elde edilecektir. Polinomik taahhüt, kanıtladığı yaprak sayısından bağımsız olarak tanığın sabit bir boyuta sahip olmasını sağlar.
+
+Polinomik taahhüt şeması altında tanıklar, eşler arası ağda kolayca aktarılabilen yönetilebilir boyutlara sahiptir. Bu, istemcilerin her bloktaki durum değişikliklerini minimum miktarda veri ile doğrulamasına olanak tanır.
+
+
+
+Tanık boyutu, içerdiği yaprak sayısına göre değişir. Tanığın 1000 yaprak kapsadığını varsayarsak, bir Merkle trie için bir tanık yaklaşık 3,5 MB olur (tablonun 7 seviye olduğu varsayılır). Bir Verkle ağacında (ağaçta 4 seviye olduğu varsayılarak) aynı veri için bir tanık yaklaşık 150 kB olacaktır - **yaklaşık 23 kat daha küçük**. Tanık boyutundaki bu azalma, vatansız müvekkil tanıklarının kabul edilebilir ölçüde küçük olmasını sağlayacaktır. Polinomik tanıklar, hangi özel polinom taahhüdünün kullanıldığına bağlı olarak 0,128 -1 kB arasındadır.
+
+
+
+## Verkle ağacının yapısı nedir? {#what-is-the-structure-of-a-verkle-tree}
+
+Verkle ağaçları `(anahtar,değer)` çiftleridir; burada anahtarlar, 31 baytlık bir _gövde_ ve tek baytlık bir _son ek_ içeren 32 baytlık öğelerdir. Bu anahtarlar, _uzantı_ düğümleri ve _iç_ düğümler halinde düzenlenmiştir. Uzatma düğümleri, farklı eklere sahip 256 tohum için tek bir kökü temsil eder. İç düğümlerin de 256 tohumu vardır, ancak bunlar diğer uzantı düğümleri olabilir. Verkle ağacı ile Merkle ağacı yapısı arasındaki temel fark, Verkle ağacının çok daha düz olmasıdır, yani bir yaprağı köke bağlayan daha az ara düğüm vardır ve bu nedenle kanıt oluşturmak için daha az veri gerekir.
+
+
+
+[Verkle ağaçlarının yapısı hakkında daha fazlasını okuyun](https://blog.ethereum.org/2021/12/02/verkle-tree-structure)
+
+## Güncel ilerleme {#current-progress}
+
+Verkle ağacı test ağları zaten aktif ve çalışıyor, ancak Verkle ağaçlarını desteklemek için gerekli olan istemciler için önemli güncellemeler hâlâ var. Test ağlarında sözleşme dağıtarak veya test ağı istemcilerini yürüterek gelişimin hızlanmasına yardımcı olabilirsiniz.
+
+[Verkle Gen Devnet 2 test ağını keşfedin](https://verkle-gen-devnet-2.ethpandaops.io/)
+
+[Guillaume Ballet'yi Condrieu Verkle test ağını açıklarken izleyin](https://www.youtube.com/watch?v=cPLHFBeC0Vg) (Condrieu test ağının iş ispatı olduğunu ve artık yerini Verkle Gen Devnet 2 test ağının aldığını unutmayın).
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Durumsuzluk için Verkle Ağaçları](https://verkle.info/)
+- [Dankrad Feist PEEPanEIP'de Verkle ağaçlarını açıklıyor](https://www.youtube.com/watch?v=RGJOQHzg3UQ)
+- [Guillaume Ballet ETHGlobal'de Verkle ağaçlarını açıklıyor](https://www.youtube.com/watch?v=f7bEtX3Z57o)
+- ["Verkle ağaçları Ethereum'u nasıl yalın ve anlamlı kılar", Devcon 6'da Guillaume Ballet](https://www.youtube.com/watch?v=Q7rStTKwuYs)
+- [Durumsuz müşteriler, ETHDenver 2020'den Piper Merriam](https://www.youtube.com/watch?v=0yiZJNciIJ4)
+- [Dankrad Fiest, Sıfır Bilgi podcast'inde Verkle ağaçlarını ve durumsuzluğu açıklıyor](https://zeroknowledge.fm/episode-202-stateless-ethereum-verkle-tries-with-dankrad-feist/)
+- [Verkle ağaçları, Vitalik Buterin](https://vitalik.eth.limo/general/2021/06/18/verkle.html)
+- [Verkle ağaçları, Dankrad Feist](https://dankradfeist.de/ethereum/2021/06/18/verkle-trie-for-eth1.html)
+- [Verkle ağacı EIP Belgeleri](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/verkle_tree_eip#Illustration)
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/accounts/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/accounts/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..e36f0b42e8a
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/accounts/index.md
@@ -0,0 +1,136 @@
+---
+title: Ethereum hesapları
+description: 'Ethereum hesaplarının bir açıklaması: Hesapların veri yapıları ve anahtar çifti kriptografisi ile ilişkileri.'
+lang: tr
+---
+
+Bir Ethereum hesabı, Ethereum üzerinde işlem gönderebilen bir ether (ETH) bakiyesi barındıran bir varlıktır. Hesaplar kullanıcılar tarafından kontrol edilebilir veya akıllı sözleşme olarak dağıtılabilirler.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamanız için öncelikle [Ethereum'a giriş](/developers/docs/intro-to-ethereum/) kısmını okumanızı öneriyoruz.
+
+## Hesap türleri {#types-of-account}
+
+Ethereum'da iki tür hesap bulunur:
+
+- Harici olarak sahiplenilmiş hesaplar (EOA) - özel anahtarı olan herhangi biri tarafından kontrol edilir
+- Sözleşme hesabı - kod tarafından kontrol edilen, ağ içine yayılmış bir akıllı sözleşme. [Akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/) hakkında daha fazla bilgi
+
+İki hesap türü de şunları yapabilir:
+
+- ETH ve token alma, tutma ve gönderme
+- Dağıtılmış akıllı sözleşmelerle etkileşime girme
+
+### Önemli farkları {#key-differences}
+
+**Harici olarak sahiplenilmiş**
+
+- Hesap oluşturmak tamamen ücretsizdir
+- İşlem başlatabilir
+- Harici olarak sahiplenilmiş hesaplar arası işlemler sadece ETH/token transferleri olabilir
+- Kriptografik bir anahtar çiftinden oluşur: hesap aktivitelerini kontrol eden herkese açık ve özel anahtarlar
+
+**Sözleşme**
+
+- Ağ depolaması kullandığınız için sözleşme oluşturmanın bir ücreti vardır
+- Yalnızca bir işlemin alınmasına yanıt olarak işlem gönderebilir
+- Harici bir hesaptan bir sözleşme hesabına yapılan işlemler, token'ları aktarmak ve hatta yeni bir sözleşme oluşturmak gibi birçok farklı eylemi gerçekleştirebilen kodları tetikleyebilir
+- Sözleşme hesaplarının özel anahtarları yoktur. Bunun yerine, akıllı sözleşmenin kodunun mantığı tarafından kontrol edilirler
+
+## Bir hesabın incelemesi {#an-account-examined}
+
+Ethereum hesaplarının dört alanı vardır:
+
+- `nonce` –harici bir hesaptan gönderilmiş ya da bir sözleşme hesabı tarafından yaratılmış sözleşmelerin sayısını belirten bir sayaç. Verilen tek seferlik sayı ile her bir hesap için sadece bir işlem yürütülebilir, bu imzalanmış işlemlerin tekrarlı şekilde yayınlandığı ve yürütüldüğü tekrar saldırılarına karşı koruma sağlar.
+- `balance` – Bu adrese ait wei sayısı. Wei, ETH'nin bir birimidir ve ETH başına 1e+18 wei bulunur.
+- `codeHash` – Bu hash değeri, Ethereum sanal makinesi (EVM) üzerindeki bir hesabın _kodunu_ temsil eder. Sözleşme hesaplarına, farklı işlemler gerçekleştirebilen kod parçacıkları programlanmıştır. Hesap bir mesaj çağrısı aldıysa bu EVM kodu çalıştırılır. Diğer hesap alanlarının aksine değiştirilemez. Bu türdeki tüm kod parçaları, daha sonra geri alınmak üzere durum veri tabanında karşılık gelen hash'leri altında bulunur. Bu hash değeri codeHash olarak bilinir. Harici olarak sahiplenilmiş hesaplar için codeHash alanı, boş bir dizenin hash değeridir.
+- `storageRoot` - Bazen depolama hash'i olarak da bilinir. Hesabın depolama içeriğini kodlayan bir Merkle Patricia ağaç kök düğümünün 256 bit hash değeri, (256 bit tamsayı değerleri arasında bir eşleme), 256-bit tam sayı anahtarlarının 256-bit Keccak hash değerinden RLP-kodlanmış 256-bit tamsayı değerlerine bir eşleme olarak ağaç içerisine kodlanmıştır. Bu ağaç, bu hesabın depolama içeriğinin hash değerini kodlar ve varsayılan olarak boştur.
+
+ _Diyagram [Ethereum EVM resmediciden](https://takenobu-hs.github.io/downloads/ethereum_evm_illustrated.pdf) uyarlanmıştır_
+
+## Harici olarak sahiplenilmiş hesaplar ve anahtar çiftleri {#externally-owned-accounts-and-key-pairs}
+
+Bir hesap, genel ve özel olmak üzere bir çift kriptografik anahtardan oluşur. Bir işlemin gerçekten gönderen tarafından imzalandığını kanıtlamaya yardımcı olurlar ve sahteciliği önlerler. Özel anahtarınız, işlemleri imzalamak için kullandığınız anahtar olduğu için hesabınızla ilişkili fonların velayetini size verir. Kripto para aslında hiçbir zaman sizde durmaz, sizde özel anahtarlar bulunur: Fonlar her zaman Ethereum'un defterindedir.
+
+Bu, bir işlemin gönderenini her zaman doğrulayabileceğiniz için kötü niyetli kişilerin sahte işlemler yayınlamasını önler.
+
+Alice, kendi hesabından Bob'un hesabına ether göndermek isterse, Alice'in bir işlem talebi oluşturması ve doğrulama için ağa göndermesi gerekir. Ethereum'un açık anahtarlı kriptografi kullanımı, Alice'in işlem talebini ilk olarak kendisinin başlattığını kanıtlayabilmesini sağlar. Kriptografik mekanizmalar olmasaydı kötü niyetli bir saldırgan olan Eve, "Alice'in hesabından Havva'nın hesabına 5 ETH gönder" gibi görünen bir talebi herkese açık bir şekilde yayınlayabilir ve hiç kimse bunun Alice'den gelmediğini doğrulayamazdı.
+
+## Hesap oluşturma {#account-creation}
+
+Bir hesap oluşturmak istediğinizde, çoğu kütüphane sizin için rastgele bir özel anahtar üretir.
+
+Bir özel anahtar, 64 hex karakterinden oluşur ve şifrelenebilir.
+
+Örnek:
+
+`fffffffffffffffffffffffffffffffebaaedce6af48a03bbfd25e8cd036415f`
+
+Açık anahtar, [Eliptik Eğri Dijital İmza Algoritması](https://wikipedia.org/wiki/Elliptic_Curve_Digital_Signature_Algorithm) kullanılarak özel anahtar ile oluşturulur. Açık anahtarın Keccak-256 hash değerinin son 20 baytını alarak ve başına `0x` ekleyerek hesabınız için genel bir adres alırsınız.
+
+Bu, Dışarıdan sahip olunan hesabın (EOA) 42 karakterlik bir adrese sahip olduğu anlamına gelir (40 onaltılık karaktere ve `0x` önekine sahip 20 baytlık segment).
+
+Örnek:
+
+`0x5e97870f263700f46aa00d967821199b9bc5a120`
+
+Aşağıdaki örnek bir [Clef](https://geth.ethereum.org/docs/tools/clef/introduction) imzalama aracının yeni bir hesap oluşturmak için nasıl kullanılacağını gösteriyor. Clef bir Ethereum İstemcisi ile donatılmış bir hesap yönetimi ve imzalama aracıdır,[Geth](https://geth.ethereum.org). `Clef newaccount` komutu yeni bir anahtar çifti oluşturur ve bunları şifrelenmiş olan anahtar deposuna yerleştirir.
+
+```
+> clef newaccount --keystore
+
+Please enter a password for the new account to be created:
+>
+
+------------
+INFO [10-28|16:19:09.156] Your new key was generated address=0x5e97870f263700f46aa00d967821199b9bc5a120
+WARN [10-28|16:19:09.306] Please backup your key file path=/home/user/go-ethereum/data/keystore/UTC--2022-10-28T15-19-08.000825927Z--5e97870f263700f46aa00d967821199b9bc5a120
+WARN [10-28|16:19:09.306] Please remember your password!
+Generated account 0x5e97870f263700f46aa00d967821199b9bc5a120
+```
+
+[Geth dokümanları](https://geth.ethereum.org/docs)
+
+Özel anahtarınızdan yeni açık anahtarlar türetebilirsiniz, ancak açık anahtarlardan bir özel anahtar türetemezsiniz. Özel anahtarlarınızı güvende ve adından da anlaşılacağı gibi **ÖZEL** tutmanız hayati önem taşır.
+
+Bir imza çıktısı veren mesajları ve işlemleri imzalamak için özel bir anahtara ihtiyacınız vardır. Diğerleri daha sonra ortak anahtarınızı türetmek için imzayı alabilir ve mesajın yazarını kanıtlayabilir. Uygulamanızda, ağa işlem göndermek için JavaScript kütüphanesini kullanabilirsiniz.
+
+## Sözleşme hesapları {#contract-accounts}
+
+Sözleşme hesaplarında ayrıca 42 karakterlik bir onaltılık adres bulunur:
+
+Örnek:
+
+`0x06012c8cf97bead5deae237070f9587f8e7a266d`
+
+Sözleşme adresi genellikle Ethereum Blok Zincirine bir sözleşme dağıtıldığında verilir. Adres, içerik oluşturucunun adresinden ve bu adresten gönderilen işlem ("nonce" değeri) sayısından gelir.
+
+## Doğrulayıcı anahtarları {#validators-keys}
+
+Ethereumda bir anahtar türü daha var ve ilk kez Ethereum iş ispatından mutabakata dayalı olan hisse ispatına geçtiğinde tanıtıldı. Bunlar doğrulayıcıları tanımlamak için kullanılan BLS anahtarları. Bu anahtarlar ağın mutabakata varabilmesi için gereken bant genişliğini kısmak için etkili bir şekilde birleşebilirler. Bu anahtar toplama süreci olmazsa bir doğrulayıcıya düşen minimum hisse çok daha fazla olurdu.
+
+[Doğrulayıcı anahtarlarıyla ilgili daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/).
+
+## Cüzdanlar hakkında bir not {#a-note-on-wallets}
+
+Hesap, cüzdan demek değildir. Cüzdan, ister harici olarak sahiplenilmiş bir hesap ister bir sözleşme hesabı olsun, Ethereum hesabınızla etkileşim kurmanıza olanak sağlayan bir arayüz veya uygulamadır.
+
+## Görsel bir demo {#a-visual-demo}
+
+Austin'in karma fonksiyonlarını ve anahtar çiftlerini açıklamasını izleyin.
+
+
+
+
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Ethereum hesaplarını anlamak](https://info.etherscan.com/understanding-ethereum-accounts/) - etherscan
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/)
+- [İşlemler](/developers/docs/transactions/)
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/blocks/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/blocks/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..8f71dda021b
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/blocks/index.md
@@ -0,0 +1,152 @@
+---
+title: Bloklar
+description: Ethereum blok zincirindeki blokların veri yapıları, neden gerekli oldukları ve nasıl oluşturuldukları hakkında bir tanıtım.
+lang: tr
+---
+
+Bloklar, zincirde yer alan bir önceki blok hakkındaki hash değerlerini barındıran işlem gruplarıdır. Bu, blokları birbirine (bir zincir hâlinde) bağlar çünkü hash değerleri blok verilerinden kriptografik olarak türetilir. Bu, geçmişteki herhangi bir bloktaki tek bir değişikliğin sonraki tüm hash değerlerini değiştirerek tüm blokları geçersiz kılacağı ve bu durum blok zincirini yürüten herkes tarafından fark edileceği için dolandırıcılığı önler.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bloklar, yeni başlayanlar için uygun bir konudur. Ancak bu sayfayı daha iyi anlamanıza yardımcı olmak için önce [Hesaplar](/developers/docs/accounts/), [İşlemler](/developers/docs/transactions/) ve [Ethereum'a giriş](/developers/docs/intro-to-ethereum/) bölümlerini okumanızı öneririz.
+
+## Bloklar neden gerekli? {#why-blocks}
+
+Ethereum ağındaki tüm katılımcıların senkronize durumlarını sürdürmesini ve işlemlerin kesin geçmişi üzerinde anlaşmasını sağlamak için işlemleri bloklar hâlinde topluyoruz. Bu, düzinelerce (veya yüzlerce) işlemin aynı anda yapıldığı, üzerinde anlaşmaya varıldığı ve senkronize edildiği anlamına gelir.
+
+ _Diyagram [Ethereum EVM resmediciden](https://takenobu-hs.github.io/downloads/ethereum_evm_illustrated.pdf) uyarlanmıştır_
+
+Kod girişleri arasında belirli bir süre tanıyarak ağ katılımcıları için yeterli zamanı veriyoruz: işlem talepleri saniye başına düzinelerce oluşsa da bloklar Ethereum üzerinde on iki saniyede bir yaratılmaktadır ve oluşmaktadır.
+
+## Blokların çalışma şekli {#how-blocks-work}
+
+İşlem geçmişini korumak için, bloklar titizlikle sıralanır (oluşturulan her yeni blok, önceki bloğa bir referans içerir) ve bloklar içindeki işlemler de titizlikle sıralanır. Herhangi bir zamanda olabilecek nadir durumlar dışında ağdaki tüm katılımcılar, blokların tam sayısı ve geçmişi konusunda mutabıktır ve mevcut aktif işlem taleplerini bir sonraki blokta gruplandırmak için çalışmaktadır.
+
+Bir blok, ağ üzerinden rastgele seçilmiş doğruluyacılar tarafından bir araya getirildiğinde ağın geri kalanına yayılır, bütün düğümler bu bloku kendi blok zincirlerinin sonuna ekler ve yeni bloku yaratmak için yeni bir doğrulayıcı seçilir. Bu blok birleştirme süreci ve taahtütname/mutabakat süreci şu anda Ethereum'un "hisse ispatı" protokolü tarafından özelleştiriliyor.
+
+## Hisse ispatı protokolü {#proof-of-work-protocol}
+
+Hisse ispatının anlamı aşağıdaki gibidir:
+
+- Doğrulayıcı düğümler, kötü davranışlara karşı bir teminat olarak yatırım sözleşmesine 32 ETH hisselemek zorundadır. Bu, ağın korunmasına yardımcı olur çünkü gerçek anlamda dürüst olmayan aktivite hisselerin kısmen veya tamamen yok olmasına yol açabilir.
+- Her bir yuvada (12 saniyelik boşluklara ayrılmış) bir doğrulayıcı, blok önerici olarak seçilir. Doğrulayıcılar işlemleri paketler, yürütür ve yeni "duruma" karar verirler. Bu bilgileri bir bloka atar ve öbür doğrulayıcılara iletirler.
+- Yeni blokun haberini alan diğer doğrulayıcılar küresel durum değişim önerisine uydukarını güvence altına almak için işlemleri tekrar yürütürler. Blokun geçerli olduğunu varsayarsak kendi veritabanlarına ekler.
+- Eğer bir doğrulayıcı çelişen iki blok hakkında bir haber alırsa en çok ETH hisselemiş olanı çatal seçim algoritmasını kullanarak seçer.
+
+[Hisse ispatı hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos)
+
+## Bir blokta neler yer alır? {#block-anatomy}
+
+Bir blok içinde barındırılan çok fazla bilgi vardır. En yüksek düzeyde, bir blok aşağıdaki alanları barındırır:
+
+| Alan | Açıklama |
+|:---------------- |:------------------------------------------------------ |
+| `yuva` | blokun ait olduğu yuva |
+| `proposer_index` | bloku öneren doğrulayıcının kimliği |
+| `parent_root` | önceki blokun karması |
+| `state_root` | durum nesnesinin kök karması |
+| `şablon` | aşağıda tanımlandığı gibi birkaç alan içeren bir nesne |
+
+Blok `gövdesi` kendi başına birkaç alana sahiptir:
+
+| Alan | Açıklama |
+|:-------------------- |:-------------------------------------------------------------------------- |
+| `randao_reveal` | bir sonraki blok önericisini seçmek için kullanılan değer |
+| `eth1_data` | depozito sözleşmesi hakkında bilgi |
+| `graffiti` | blokları etiketlemek için kullanılan keyfi veriler |
+| `proposer_slashings` | kesilecek doğrulayıcıların listesi |
+| `attester_slashings` | kesilecek tasdik edenlerin listesi |
+| `tasdikler` | mevcut blok lehine tasdik listesi |
+| `depozitolar` | depozito sözleşmesine yeni depozito listesi |
+| `voluntary_exits` | ağdan çıkan doğrulayıcıların listesi |
+| `sync_aggregate` | hafif istemcilere hizmet etmek için kullanılan doğrulayıcıların alt kümesi |
+| `execution_payload` | yürütüm istemcisinden geçirilen işlemler |
+
+`Tasdik` alanı, bloktaki tüm tasdiklerin bir listesini içerir. Tasdiklerin, birkaç veri parçası içeren kendi veri türleri vardır. Her tasdik şunları içerir:
+
+| Alan | Açıklama |
+|:------------------ |:---------------------------------------------------------- |
+| `aggregation_bits` | bu tasdiğe hangi doğrulayıcıların katıldığının bir listesi |
+| `veri` | birden çok alt alana sahip bir barındırıcı |
+| `i̇mza` | tüm onaylayan doğrulayıcıların toplu imzası |
+
+`Tasdikteki` `veri` alanı şunları içerir:
+
+| Alan | Açıklama |
+|:------------------- |:-------------------------------------------- |
+| `yuva` | tasdiğe bağlı yuva alanı |
+| `indeks` | tasdik eden doğrulayıcılar için endeksler |
+| `beacon_block_root` | bu nesneyi içeren İşaret blokunun kök düğümü |
+| `kaynak` | gerekçeli son denetim noktası |
+| `target` | son dönem sınır bloku |
+
+Bu işlemleri `execution_payload`'da yapmak global durumu günceller. Tüm istemciler yeni durum yeni blok `state_root` alanıyla eşleştiğinden emin olmak için işlemleri `execution_payload`'da yeniden çalıştırır. Bu, müşteriler tarafından yeni bir blokun kendi blok zincirlere eklenmesi için geçerli ve güvenli olduğunun söylenmesidir. `Yürütme yükü` birkaç farklı alandan oluşan bir nesnedir. Ayrıca çalıştırma verisiyle ilgili önemli bilgileri içinde bulunduran `execution_payload_header` bir veri yapısı var. Bu veri yapıları şu şekilde organize edilmiştir:
+
+`execution_payload_header` aşağıdaki alanları içerir:
+
+| Alan | Açıklama |
+|:------------------- |:--------------------------------------------------------------------- |
+| `parent_hash` | üst blokun karması |
+| `fee_recipient` | işlem ücretlerinin ödeneceği hesap adresi |
+| `state_root` | bloka değişimleri uyguladıktan sonraki küresel durum için kök karması |
+| `receipts_root` | işlem makbuzları karması |
+| `logs_bloom` | olay günlüklerini içeren veri yapısı |
+| `prev_randao` | rastgele doğrulayıcı seçiminde kullanılan değer |
+| `block_number` | mevcut blokun numarası |
+| `gas_limit` | bu blokta izin verilen maksimum gaz |
+| `gas_used` | bu blokta kullanılan net gaz miktarı |
+| `zaman damgası` | blok süresi |
+| `extra_data` | i̇steğe bağlı ham bayt olarak eklenen veri |
+| `base_fee_per_gas` | ana ücret değeri |
+| `block_hash` | Uygulama blokunun özeti |
+| `transactions_root` | yükteki işlemlerin kök karması |
+| `withdrawal_root` | yükteki para çekme işlemlerinin kök karması |
+
+`execution_payload` ise aşağıdakileri kapsar (bunun başlık olanla aynı olduğuna dikkat edin, ancak işlemlerin kök karmaları yerine asıl işlem listesini ve para çekme bilgisini kapsıyor):
+
+| Alan | Açıklama |
+|:------------------ |:--------------------------------------------------------------------- |
+| `parent_hash` | üst blokun karması |
+| `fee_recipient` | işlem ücretlerinin ödeneceği hesap adresi |
+| `state_root` | bloka değişimleri uyguladıktan sonraki küresel durum için kök karması |
+| `receipts_root` | işlem makbuzları karması |
+| `logs_bloom` | olay günlüklerini içeren veri yapısı |
+| `prev_randao` | rastgele doğrulayıcı seçiminde kullanılan değer |
+| `block_number` | mevcut blokun numarası |
+| `gas_limit` | bu blokta izin verilen maksimum gaz |
+| `gas_used` | bu blokta kullanılan net gaz miktarı |
+| `zaman damgası` | blok süresi |
+| `extra_data` | i̇steğe bağlı ham bayt olarak eklenen veri |
+| `base_fee_per_gas` | ana ücret değeri |
+| `block_hash` | Uygulama blokunun özeti |
+| `İşlemler` | yürütülecek işlemlerin listesi |
+| `para çekimleri` | para çekme nesnelerinin listesi |
+
+`withdrawals` listesi aşağıdaki gibi `withdrawal` nesnelerinden oluşur:
+
+| Alan | Açıklama |
+|:---------------- |:------------------------- |
+| `adres` | para çekilen hesap adresi |
+| `miktar` | para çekme miktarı |
+| `indeks` | para çekme endeksi değeri |
+| `validatorIndex` | doğrulayıcı endeks değeri |
+
+## Blok süresi {#block-time}
+
+Blok süresi, blokların ayrılması sırasındaki süreye karşılık gelir. Ethereum'da zaman, "yuva" adı verilen 12 saniyelik birimlere bölünmüştür. Her bir yuvada blok önermek için tek bir doğrulayıcı seçilmiştir. Tüm doğrulayıcıların çevrimiçi ve tam anlamıyla işlevsel olduğunu varsayarsak her bir yuvada bir blok oluşacaktır, bu da blok zamanının 12 saniye olduğu anlamına gelir. Ancak bazen doğrulayıcılar, blok önerisine çağrıldıklarında çevrimdışı olabilir, bu da kimi zaman yuvaların boş olacağı anlamına gelir.
+
+Bu uygulama; blok sürelerinin tahmin edilebilir olduğu ve protokolün hedef madencilik zorluğu tarafından ayarlanan iş ispatı temelli sistemlerden ayrılır. Ethereum'un [ortalama blok süresi](https://etherscan.io/chart/blocktime) yeni 12li blok süresinin istikrarına bağlı olarak bakıldığında iş ispatı ve hisse ispatı arasındajki geçişi net olarak gösteren mükemmel bir örnektir.
+
+## Blok boyutu {#block-size}
+
+Son olarak önemli bir not: Blokların kendileri de boyut olarak sınırlandırılmıştır. Her blokun hedef boyutu 15 milyon gazdır ama blok boyutu ağ isteklerine göre 30 milyon gaz olan blok limitine kadar (blok boyutu hedefinin 2 katı) artabilir veya azalabilir. Bloğun gaz limiti, önceki bloğun gaz limitine kıyasla 1/1024 oranında yukarı ya da aşağı yönde ayarlanabilir. Sonuç olarak, doğrulayıcılar bloğun gaz limitini mutabakat yoluyla değiştirebilir. Bloktaki işlemlerden kesilen toplam gaz miktarı, blokun gaz limitinden daha az olmalıdır. Bu, blok boyutunun keyfi olarak belirlenememesini sağladığı için önemlidir. Bloklar keyfi boyutlarda olabilseydi, daha az performans gösteren tam düğümler, alan ve hız gereksinimleri nedeniyle yavaş yavaş ağa ayak uyduramazlardı. Blok ne kadar büyük olursa onu bir sonraki yuvada zamanında işlemek için gereken işlemci gücü de o denli büyük olacaktır. Bu blok boyutlarına üst sınırlar koyarak direnen bir merkezileştirici kuvvet.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [İşlemler](/developers/docs/transactions/)
+- [Gaz](/developers/docs/gas/)
+- [Hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos)
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/dapps/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/dapps/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..d8cb2c627ba
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/dapps/index.md
@@ -0,0 +1,96 @@
+---
+title: Dapp'lere giriş
+description:
+lang: tr
+---
+
+Bir merkeziyetsiz uygulama (dapp), bir [akıllı sözleşme](/developers/docs/smart-contracts/) ile bir ön uç kullanıcı arayüzünü birleştiren merkeziyetsiz bir ağ üzerine kurulmuş bir uygulamadır. Ethereum'da akıllı sözleşmeler açık API'ler gibi erişilebilir ve şeffaftır: Bu yüzden merkeziyetsiz uygulamanız, başka birinin yazdığı bir akıllı sözleşmeyi bile içerebilir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Dapp'ler hakkında bilgi edinmeden önce, [blok zinciri temellerini](/developers/docs/intro-to-ethereum/) gözden geçirmeli ve Ethereum ağı ve ağın nasıl merkeziyetsizleştirildiği hakkında bilgi edinmelisiniz.
+
+## Dapp'in tanımı {#definition-of-a-dapp}
+
+Bir dapp'in arka uç kodu, merkeziyetsiz bir eşler arası ağ üzerinde çalışır. Bunu, arka uç kodunun merkezi sunucularda çalıştığı bir uygulamanın tersi olarak düşünebilirsiniz.
+
+Bir dapp, arka ucuna çağrı yapabilen herhangi bir dilde yazılmış (tıpkı bir uygulama gibi) ön uç koduna ve kullanıcı arayüzlerine sahip olabilir. Ayrıca, ön ucu [IPFS](https://ipfs.io/) gibi merkeziyetsiz saklama alanlarında barındırılabilir.
+
+- **Merkeziyetsiz** - hiçbir kişi veya grubun kontrole sahip olmadığı; açık, ortak ve merkeziyetsiz bir platform olan Ethereum üzerinde çalışırlar
+- **Deterministik** - dapp'ler, yürütüldükleri ortamdan bağımsız olarak aynı fonksiyonu yerine getirirler
+- **Turing-tam** - gereken kaynaklar sağlandığında herhangi bir eylemi gerçekleştirebilirler
+- **İzole** - Ethereum Sanal Makinesi olarak bilinen sanal bir ortamda yürütülürler, böylece akıllı sözleşmede bir hata olursa, blok zinciri ağının normal işleyişi engellemez
+
+### Akıllı sözleşmeler hakkında {#on-smart-contracts}
+
+Dapp'leri kullanıma sokmak için, en iyi şekilde bir dapp'in arka ucu olarak tanımlayabileceğimiz akıllı sözleşmeleri kullanıma sokmamız gerekir. Ayrıntılı bir genel bakış için [akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/) hakkındaki bölümümüzü ziyaret edin.
+
+Akıllı sözleşme, Ethereum blok zincirinde yaşayan ve tam olarak programlandığı gibi çalışan bir koddur. Akıllı sözleşmeler ağa dağıtıldıktan sonra bunları değiştiremezsiniz. Dapp'ler, bir kişi veya şirket tarafından değil, sözleşmeye yazılan mantık tarafından kontrol edildikleri için merkeziyetsiz hâle getirilebilir. Bu aynı zamanda, sözleşmelerinizi çok dikkatli bir şekilde tasarlamanız ve iyice test etmeniz gerektiği anlamına gelir.
+
+## Dapp deliştirmenin faydaları {#benefits-of-dapp-development}
+
+- **Sıfır kesinti** – Akıllı sözleşme dağıtıldıktan ve blok zincirine ulaştıktan sonra ağ bir bütün olarak sözleşme ile etkileşmek isteyen istemcilere her zaman hizmet edebilecektir. Bu nedenle kötü niyetli aktörler, bireysel dapp'lere yönelik hizmet reddi saldırıları başlatamaz.
+- **Gizlilik** – Bir dapp dağıtmak veya onunla etkileşime girmek için gerçek hayattaki kimliğinizi sağlamanız gerekmez.
+- **Sansüre direnç** – Ağdaki hiçbir varlık, kullanıcıların işlem göndermesini, Dapp'leri dağıtmasını veya blok zincirinden veri okumasını engelleyemez.
+- **Tam veri bütünlüğü** – Blok zincirinde depolanan veriler, kriptografik temeller sayesinde değişmez ve tartışılmazdır. Kötü niyetli aktörler, hâlihazırda kamuya açıklanmış olan işlemleri veya diğer verileri taklit edemezler.
+- **Güven gerektirmeyen hesaplama/doğrulanabilir davranış** – Akıllı sözleşmeler, analiz edilebilirler ve merkezi bir otoriteye güvenmeye gerek kalmadan öngörülebilir şekillerde yürütülmeleri garanti edilir. Bu geleneksel modeller için geçerli değildir: Örneğin, çevrimiçi bankacılık sistemlerini kullandığımızda, finansal kurumların finansal verilerimizi kötüye kullanmayacağına, kayıtları kurcalamayacağına veya saldırıya uğramayacağına güvenmemiz gerekir.
+
+## Dapp geliştirmenin zorlukları {#drawbacks-of-dapp-development}
+
+- **Bakım** – Blok zincirinde yayınlanan kod ve verilerin değiştirilmesi daha zor olduğu için dapp'lerin bakımı daha zor olabilir. Geliştiricilerin, eski bir sürümde hatalar veya güvenlik riskleri tanımlansa bile dağıtıldıktan sonra dapp'lerinde (veya bir dapp tarafından depolanan temel verilerde) güncellemeler yapmaları zordur.
+- **Performans ek yükü** – Büyük bir performans ek yükü mevcuttur ve ölçeklendirme aşırı zordur. Ethereum'un arzu ettiği güvenlik, bütünlük, şeffaflık ve güvenilirlik seviyesini elde etmek için her düğüm, her işlemi çalıştırır ve depolar. Buna ek olarak, hisse ispatı mutabakatı da zaman alır.
+- **Ağ tıkanıklığı** – Bir dapp çok fazla bilgisayar kaynağı kullanıyorsa, tüm ağ tıkanır. Şu anda ağ, saniyede yalnızca yaklaşık 10-15 işlem gerçekleştirebilir; işlemler bundan daha hızlı gönderiliyorsa onaylanmamış işlemler havuzu hızla şişebilir.
+- **Kullanıcı deneyimi** – Ortalama bir kullanıcı blok zinciriyle gerçekten güvenli bir etkileşime girmek için gerekli bir araç kümesini kurmayı aşırı zor bulabileceği için kullanıcı dostu deneyimler geliştirmek çok daha zor olabilir.
+- **Merkezileşme** – Ethereum'un temel katmanı üzerinde inşa edilmiş kullanıcı dostu ve geliştirici dostu çözümler merkezileşmiş servislere benzeyecek şekilde sonuçlanabilir. Örnek olarak, bu tip servisler anahtarlar veya diğer hassas bilgileri sunucu tarafında depolayabilir, merkezi bir sunucu kullanarak bir ön uç sunabilir veya önemli bir iş mantığını blok zincirine yazmadan önce merkezi bir sunucuda çalıştırabilir. Merkezileşme, blok zincirinin geleneksel modele göre avantajlarının çoğunu (tamamını da olabilir) ortadan kaldırır.
+
+## Görsel olarak öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? {#visual-learner}
+
+
+
+## Dapp oluşturmak için araçlar {#dapp-tools}
+
+**Scaffold-ETH _- Akıllı sözleşmenize adapte olan bir ön uç kullanarak Solidity ile hızlıca deney yapın._**
+
+- [GitHub](https://github.com/scaffold-eth/scaffold-eth-2)
+- [Örnek dapp](https://punkwallet.io/)
+
+**Create Eth App _- Tek komutla Ethereum destekli uygulamalar oluşturun._**
+
+- [GitHub](https://github.com/paulrberg/create-eth-app)
+
+**One Click Dapp _- Bir [ABI](/glossary/#abi) ile dapp ön uçları oluşturmak için kullanılan ücretsiz ve açık kaynaklı bir araç._**
+
+- [oneclickdapp.com](https://oneclickdapp.com)
+- [GitHub](https://github.com/oneclickdapp/oneclickdapp-v1)
+
+**Etherflow _- Ethereum geliştiricilerinin tarayıcı üzerinden düğümlerini test etmeleri ve RPC çağrılarını bileştirmeleri ve ayıklamaları için ücretsiz ve açık kaynaklı bir araç._**
+
+- [etherflow.quiknode.io](https://etherflow.quiknode.io/)
+- [GitHub](https://github.com/abunsen/etherflow)
+
+**thirdweb _- Web3 geliştirme için her dilde SDK'lar, akıllı sözleşmeler, araçlar ve altyapı._**
+
+- [Ana Sayfa](https://thirdweb.com/)
+- [Dokümanlar](https://portal.thirdweb.com/)
+- [GitHub](https://github.com/thirdweb-dev/)
+
+**Crossmint _- Akıllı sözleşmeleri dağıtmak, kredi kartı ödemelerini ve zincirler arası ödemeleri mümkün kılmak ve API'leri kullanarak NFT oluşturmak, dağıtmak, satmak, depolamak ve düzenlemek amaçlı kurumsal bir Web3 geliştirme platformudur._**
+
+- [crossmint.com](https://www.crossmint.com)
+- [Dokümanlar](https://docs.crossmint.com)
+- [Discord](https://discord.com/invite/crossmint)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Dapps'i keşfedin](/dapps)
+- [Bir Web 3.0 uygulamasının mimarisi](https://www.preethikasireddy.com/post/the-architecture-of-a-web-3-0-application) - _Preethi Kasireddy_
+- [Merkeziyetsiz uygulamalar hakkında 2021 rehberi](https://limechain.tech/blog/what-are-dapps-the-2021-guide/) - _LimeChain_
+- [Merkeziyetsiz Uygulamalar Nedir?](https://www.gemini.com/cryptopedia/decentralized-applications-defi-dapps) - _Gemini_
+- [Popüler merkeziyetsiz uygulamalar](https://www.alchemy.com/dapps) - _Alchemy_
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Ethereum yığınına giriş](/developers/docs/ethereum-stack/)
+- [Geliştirici çerçeveleri](/developers/docs/frameworks/)
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/evm/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/evm/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..b0a9082e367
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/evm/index.md
@@ -0,0 +1,78 @@
+---
+title: Ethereum Sanal Makinesi (EVM)
+description: Ethereum Sanal Makinesine (EVM) ve EVM'nin durum, işlem ve akıllı sözleşmelerle olan ilgisine dair bir giriş.
+lang: tr
+---
+
+Ethereum Sanal Makinesi (EVM), tüm ethereum düğümlerinde kodu sürekli ve güvenli bir şekilde çalıştıran merkeziyetsiz bir sanal ortamdır. Düğümler, [işlemler](/developers/docs/evm/opcodes/) için gereken bilişim eforunu ölçmek amacıyla "[gaz](/gas/)" kullanarak akıllı sözleşmeleri yürütmek için EVM'yi çalıştırır, böylece kaynaklar verimli şekilde paylaştırılır ve ağ güvenliği sağlanır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+[Bayt](https://wikipedia.org/wiki/Byte), [bellek](https://wikipedia.org/wiki/Computer_memory) ve [yığın](https://wikipedia.org/wiki/Stack_(abstract_data_type)) gibi bilgisayar bilimlerindeki yaygın terminolojiyi temel seviyede kavramak, EVM'yi anlamak için zorunludur. Ayrıca [karmafonksiyonları](https://wikipedia.org/wiki/Cryptographic_hash_function) ve [Merkleağaçları](https://wikipedia.org/wiki/Merkle_tree) gibi kriptografi/blok zincir konseptlerini bilmek faydalı olur.
+
+## Defterden durum makinesine {#from-ledger-to-state-machine}
+
+“Dağıtılmış defter” analojisi, genellikle temel kriptografi araçlarını kullanarak merkeziyetsiz bir para birimini mümkün kılan Bitcoin gibi blok zincirlerini tanımlamak için kullanılır. Defter, bir kişinin defteri değiştirmek için neler yapıp yapamayacağını düzenleyen kurallara uyması gereken bir faaliyet kaydı tutar. Örneğin, bir Bitcoin adresi daha önce aldığından daha fazla Bitcoin harcayamaz. Bu kurallar, Bitcoin ve diğer birçok blok zincirindeki tüm işlemlerin temelini oluşturur.
+
+Ethereum'un neredeyse tamamen aynı sezgisel kuralları takip eden kendi yerel kripto parası (Ether) olsa da, Ethereum çok daha güçlü bir fonksiyonu da mümkün kılar: [akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/). Bu daha karmaşık olan özellik için daha karmaşık bir analoji gerekir. Ethereum, dağıtılmış bir defter değil de dağıtılmış bir [durum makinesidir](https://wikipedia.org/wiki/Finite-state_machine). Ethereum'un durumu, yalnızca tüm hesapları ve bakiyeleri değil, aynı zamanda önceden tanımlanmış bir dizi kurala göre bloktan bloğa değişebilen ve isteğe bağlı makine kodunu çalıştırabilen _makine durumunu_ tutan büyük bir veri yapısıdır. Durumu bloktan bloğa değiştirmenin özel kuralları EVM tarafından tanımlanır.
+
+ _Diyagram [Ethereum EVM resmediciden](https://takenobu-hs.github.io/downloads/ethereum_evm_illustrated.pdf) uyarlanmıştır_
+
+## Ethereum durum geçiş fonksiyonu {#the-ethereum-state-transition-function}
+
+EVM, matematiksel bir fonksiyon gibi davranır: Bir girdi verildiğinde, deterministik bir çıktı üretir. Bu nedenle, Ethereum'u bir **durum geçiş fonksiyonuna** sahip olarak daha belirgin bir şekilde tanımlamak oldukça yararlıdır:
+
+```
+Y(S, T)= S'
+```
+
+Eski `(S)` geçerli durum ve yeni `(T)` geçerli işlem grubu ele alındığında, Ethereum `Y(S, T)` durum geçiş fonksiyonu, yeni `S'` geçerli çıktı durumu üretir
+
+### Durum {#state}
+
+Ethereum bağlamında durum, tüm [hesapları](/developers/docs/accounts/) hash değerleri ile bağlı tutabilen ve blok zincirinde saklanan tek bir kök hash değerine indirgenebilir hâle getirebilen [değiştirilmiş Merkle Patricia Ağacı](/developers/docs/data-structures-and-encoding/patricia-merkle-trie/) adlı devasa bir veri yapısıdır.
+
+### İşlemler {#transactions}
+
+İşlemler, hesaplardan gelen kriptografik olarak imzalanmış talimatlardır. İki tür işlem vardır: mesaj çağrılarıyla sonuçlananlar ve sözleşme oluşturulmasıyla sonuçlananlar.
+
+Sözleşme oluşturma, derlenmiş [akıllı sözleşme](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/) bayt kodunu içeren yeni bir sözleşme hesabının oluşturulmasıyla sonuçlanır. Başka bir hesap o sözleşmeye mesaj çağrısı yaptığında, sözleşme kendi bayt kodunu yürütür.
+
+## EVM talimatları {#evm-instructions}
+
+EVM, 1024 öğe derinliğinde bir [yığın makinesi](https://wikipedia.org/wiki/Stack_machine) olarak çalışır. Her öğe, 256 bitlik kriptografi (Keccak-256 hash'leri veya secp256k1 imzaları gibi) ile kullanım kolaylığı sağlamak için seçilmiş 256 bitlik bir kelimedir.
+
+Yürütme sırasında EVM, işlemler arasında varlığını sürdürmeyen geçici bir _bellek_ (kelime adresli bayt dizisi olarak) tutar.
+
+Ancak sözleşmeler, söz konusu hesap ve küresel durumun bir parçası ile ilişkili bir Merkle Patricia _depolama_ ağacı (kelime adreslenebilir bir kelime dizisi olarak) içerir.
+
+Derlenmiş akıllı sözleşme bayt kodu, `XOR`, `AND`, `ADD`, `SUB` vb. gibi standart yığın işlemleri gerçekleştiren bir dizi EVM [işlem kodları](/developers/docs/evm/opcodes) olarak yürütülür. EVM ayrıca, `ADDRESS`, `BALANCE`, `BLOCKHASH` vb. gibi blok zincirine özgü bir dizi yığın işlemi uygular.
+
+ _Diyagramlar [Ethereum EVM resmediciden](https://takenobu-hs.github.io/downloads/ethereum_evm_illustrated.pdf) uyarlanmıştır_
+
+## EVM uygulamaları {#evm-implementations}
+
+EVM'nin tüm uygulamaları, Ethereum Sarı Kağıdında açıklanan şartnameye uymalıdır.
+
+Ethereum'un dokuz yıllık geçmişinde, EVM birkaç revizyondan geçmiştir ve çeşitli programlama dillerinde birkaç uygulaması mevcuttur.
+
+Tüm [Ethereum yürütme istemcileri](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients) bir EVM uygulaması içerir. Ek olarak, çok sayıda bütünsel uygulama da vardır:
+
+- [Py-EVM](https://github.com/ethereum/py-evm) - _Python_
+- [evmone](https://github.com/ethereum/evmone) - _C++_
+- [ethereumjs-vm](https://github.com/ethereumjs/ethereumjs-vm) - _JavaScript_
+- [revm](https://github.com/bluealloy/revm)-_Rust_
+
+## Daha Fazla Bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum Sarı Kağıdı](https://ethereum.github.io/yellowpaper/paper.pdf)
+- [Jellopaper ya da diğer adıyla KEVM: K'de EVM Semantiği](https://jellopaper.org/)
+- [Bej Kağıt](https://github.com/chronaeon/beigepaper)
+- [Ethereum Sanal Makinesi İşlem Kodları](https://www.ethervm.io/)
+- [Ethereum Sanal Makinesi İşlem Kodları İnteraktif Referansı](https://www.evm.codes/)
+- [Solidity'nin belgelerine kısa bir giriş](https://docs.soliditylang.org/en/latest/introduction-to-smart-contracts.html#index-6)
+- [Ethereum'da Uzmanlaşmak - Ethereum Sanal Makinası](https://github.com/ethereumbook/ethereumbook/blob/develop/13evm.asciidoc)
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Gaz](/developers/docs/gas/)
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/evm/opcodes/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/evm/opcodes/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..5e41d7a571b
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/evm/opcodes/index.md
@@ -0,0 +1,174 @@
+---
+title: EVM için işlem kodları
+description: Ethereum Sanal Makinası için tüm mevcut işlem kodlarının bir listesi.
+lang: tr
+---
+
+## Genel Bakış {#overview}
+
+Bu EVM referans sayfasının [wolflo/evm-opcodes](https://github.com/wolflo/evm-opcodes) güncellenmiş bir versiyonudur. Ayrıca [Sarı Kağıt](https://ethereum.github.io/yellowpaper/paper.pdf)'tan, [Jello Kağıt](https://jellopaper.org/evm/)'tan ve [geth](https://github.com/ethereum/go-ethereum) uygulamasından alınmıştır. Bunun erişilebilir bir referans olması amaçlanmıştır, ancak özellikle net değildir. Eğer doğruluktan emin olmak ve her kenar durumundan haberdar olmak istiyorsanız, Jello Kağıdı veya bir müşteri uygulaması kullanmanız tavsiye edilir.
+
+İnteraktif bir referans mı arıyorsunuz? Göz atın: [evm.codes](https://www.evm.codes/).
+
+Değişken gaz ücretleri ile ilgili operasyonlar için bkz. [gas.md](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md).
+
+💡 Hızlı ipucu: Tam satırları görmek istiyorsanız, masaüstünde yatay olarak kaydırmak için `[shift] + kaydırmayı` kullanın.
+
+| Yığın | İsim | Gaz | Başlangıç Yığını | Sonuç Yığını | Bellek/Depolama | Notlar |
+|:-----:|:-------------- |:-----------------------------------------------------------------------------------------------:|:------------------------------------------------ |:-------------------------------------------- |:----------------------------------------------------------------------------- |:--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| 00 | STOP | 0 | | | | halt execution |
+| 01 | EKLE | 3 | `a, b` | `a + b` | | (u)int256 addition modulo 2\*\*256 |
+| 02 | MUL | 5 | `a, b` | `a * b` | | (u)int256 multiplication modulo 2\*\*256 |
+| 03 | ALT | 3 | `a, b` | `a - b` | | (u)int256 addition modulo 2\*\*256 |
+| 04 | DIV | 5 | `a, b` | `a // b` | | uint256 division |
+| 05 | SDIV | 5 | `a, b` | `a // b` | | int256 division |
+| 06 | MOD | 5 | `a, b` | `a % b` | | uint256 modulus |
+| 07 | SMOD | 5 | `a, b` | `a % b` | | int256 modulus |
+| 08 | ADDMOD | 8 | `a, b, N` | `(a + b) % N` | | (u)int256 addition modulo N |
+| 09 | MULMOD | 8 | `a, b, N` | `(a * b) % N` | | (u)int256 multiplication modulo N |
+| 0A | EXP | [A1](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a1-exp) | `a, b` | `a ** b` | | uint256 exponentiation modulo 2\*\*256 |
+| 0B | SIGNEXTEND | 5 | `b, x` | `SIGNEXTEND(x, b)` | | [sign extend](https://wikipedia.org/wiki/Sign_extension) `x` from `(b+1)` bytes to 32 bytes |
+| 0C-0F | _invalid_ | | | | | |
+| 10 | LT | 3 | `a, b` | `a < b` | | uint256 less-than |
+| 11 | GT | 3 | `a, b` | `a > b` | | uint256 greater-than |
+| 12 | SLT | 3 | `a, b` | `a < b` | | int256 less-than |
+| 13 | SGT | 3 | `a, b` | `a > b` | | int256 greater-than |
+| 14 | EQ | 3 | `a, b` | `a == b` | | (u)int256 equality |
+| 15 | ISZERO | 3 | `a` | `a == 0` | | (u)int256 iszero |
+| 16 | AND | 3 | `a, b` | `a && b` | | bitwise AND |
+| 17 | OR | 3 | `a, b` | `a \|\| b` | | bitwise OR |
+| 18 | XOR | 3 | `a, b` | `a ^ b` | | bitwise XOR |
+| 19 | NOT | 3 | `a` | `~a` | | bitwise NOT |
+| 1A | BYTE | 3 | `i, x` | `(x >> (248 - i * 8)) && 0xFF` | | `i`th byte of (u)int256 `x`, from the left |
+| 1B | SHL | 3 | `shift, val` | `val << shift` | | shift left |
+| 1C | SHR | 3 | `shift, val` | `val >> shift` | | logical shift right |
+| 1D | SAR | 3 | `shift, val` | `val >> shift` | | arithmetic shift right |
+| 1E-1F | _invalid_ | | | | | |
+| 20 | KECCAK256 | [A2](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a2-sha3) | `ost, len` | `keccak256(mem[ost:ost+len-1])` | | keccak256 |
+| 21-2F | _invalid_ | | | | | |
+| 30 | ADDRESS | 2 | `.` | `address(this)` | | address of executing contract |
+| 31 | BALANCE | [A5](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a5-balance-extcodesize-extcodehash) | `addr` | `addr.balance` | | balance, in wei |
+| 32 | ORIGIN | 2 | `.` | `tx.origin` | | address that originated the tx |
+| 33 | CALLER | 2 | `.` | `msg.sender` | | address of msg sender |
+| 34 | CALLVALUE | 2 | `.` | `msg.value` | | msg value, in wei |
+| 35 | CALLDATALOAD | 3 | `idx` | `msg.data[idx:idx+32]` | | read word from msg data at index `idx` |
+| 36 | CALLDATASIZE | 2 | `.` | `len(msg.data)` | | length of msg data, in bytes |
+| 37 | CALLDATACOPY | [A3](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a3-copy-operations) | `dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst:dstOst+len-1] := msg.data[ost:ost+len-1] | copy msg data |
+| 38 | CODESIZE | 2 | `.` | `len(this.code)` | | length of executing contract's code, in bytes |
+| 39 | CODECOPY | [A3](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a3-copy-operations) | `dstOst, ost, len` | `.` | | mem[dstOst:dstOst+len-1] := this.code[ost:ost+len-1] | copy executing contract's bytecode |
+| 3A | GASPRICE | 2 | `.` | `tx.gasprice` | | gas price of tx, in wei per unit gas [\*\*](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559#gasprice) |
+| 3B | EXTCODESIZE | [A5](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a5-balance-extcodesize-extcodehash) | `addr` | `len(addr.code)` | | size of code at addr, in bytes |
+| 3C | EXTCODECOPY | [A4](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a4-extcodecopy) | `addr, dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst:dstOst+len-1] := addr.code[ost:ost+len-1] | copy code from `addr` |
+| 3D | RETURNDATASIZE | 2 | `.` | `size` | | size of returned data from last external call, in bytes |
+| 3E | RETURNDATACOPY | [A3](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a3-copy-operations) | `dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst:dstOst+len-1] := returndata[ost:ost+len-1] | copy returned data from last external call |
+| 3F | EXTCODEHASH | [A5](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a5-balance-extcodesize-extcodehash) | `addr` | `karma` | | hash = addr.exists ? keccak256(addr.code) : 0 |
+| 40 | BLOCKHASH | 20 | `blockNum` | `blockHash(blockNum)` | | |
+| 41 | COINBASE | 2 | `.` | `block.coinbase` | | mevcut bloğu önerenin adresi |
+| 42 | TIMESTAMP | 2 | `.` | `block.timestamp` | | timestamp of current block |
+| 43 | NUMBER | 2 | `.` | `block.number` | | number of current block |
+| 44 | PREVRANDAO | 2 | `.` | `randomness beacon` | | randomness beacon |
+| 45 | GASLIMIT | 2 | `.` | `block.gaslimit` | | gas limit of current block |
+| 46 | CHAINID | 2 | `.` | `chain_id` | | push current [chain id](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-155) onto stack |
+| 47 | SELFBALANCE | 5 | `.` | `address(this).balance` | | balance of executing contract, in wei |
+| 48 | BASEFEE | 2 | `.` | `block.basefee` | | base fee of current block |
+| 49 | BLOBHASH | 3 | `idx` | `tx.blob_versioned_hashes[idx]` | | [EIP-4844](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844) |
+| 4A | BLOBBASEFEE | 2 | `.` | `block.blobbasefee` | | blob base fee of current block ([EIP-7516](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-7516)) |
+| 4B-4F | _invalid_ | | | | | |
+| 50 | POP | 2 | `_anon` | `.` | | remove item from top of stack and discard it |
+| 51 | MLOAD | 3[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost` | `mem[ost:ost+32]` | | read word from memory at offset `ost` |
+| 52 | MSTORE | 3[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, val` | `.` | mem[ost:ost+32] := val | write a word to memory |
+| 53 | MSTORE8 | 3[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, val` | `.` | mem[ost] := val && 0xFF | write a single byte to memory |
+| 54 | SLOAD | [A6](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a6-sload) | `key` | `storage[key]` | | read word from storage |
+| 55 | SSTORE | [A7](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a7-sstore) | `key, val` | `.` | storage[key] := val | write word to storage |
+| 56 | JUMP | 8 | `dst` | `.` | | `$pc := dst` mark that `pc` is only assigned if `dst` is a valid jumpdest |
+| 57 | JUMPI | 10 | `dst, condition` | `.` | | `$pc := condition ? dst : $pc + 1` |
+| 58 | PC | 2 | `.` | `$pc` | | program counter |
+| 59 | MSIZE | 2 | `.` | `len(mem)` | | size of memory in current execution context, in bytes |
+| 5A | GAS | 2 | `.` | `gasRemaining` | | |
+| 5B | JUMPDEST | 1 | | | mark valid jump destination | a valid jump destination for example a jump destination not inside the push data |
+| 5C | TLOAD | 100 | `key` | `tstorage[key]` | | read word from transient storage ([EIP-1153](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1153)) |
+| 5D | TSTORE | 100 | `key, val` | `.` | tstorage[key] := val | write word to transient storage ([EIP-1153](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1153)) |
+| 5E | MCOPY | 3+3\*words+[A0](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst] := mem[ost:ost+len] | copy memory from one area to another ([EIP-5656](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-5656)) |
+| 5F | PUSH0 | 2 | `.` | `uint8` | | değişmez değer 0'ı yığına it |
+| 60 | PUSH1 | 3 | `.` | `uint8` | | push 1-byte value onto stack |
+| 61 | PUSH2 | 3 | `.` | `uint16` | | push 2-byte value onto stack |
+| 62 | PUSH3 | 3 | `.` | `uint24` | | push 3-byte value onto stack |
+| 63 | PUSH4 | 3 | `.` | `uint32` | | push 4-byte value onto stack |
+| 64 | PUSH5 | 3 | `.` | `uint40` | | push 5-byte value onto stack |
+| 65 | PUSH6 | 3 | `.` | `uint48` | | push 6-byte value onto stack |
+| 66 | PUSH7 | 3 | `.` | `uint56` | | push 7-byte value onto stack |
+| 67 | PUSH8 | 3 | `.` | `uint64` | | push 8-byte value onto stack |
+| 68 | PUSH9 | 3 | `.` | `uint72` | | push 9-byte value onto stack |
+| 69 | PUSH10 | 3 | `.` | `uint80` | | push 10-byte value onto stack |
+| 6A | PUSH11 | 3 | `.` | `uint88` | | push 11-byte value onto stack |
+| 6B | PUSH12 | 3 | `.` | `uint96` | | push 12-byte value onto stack |
+| 6C | PUSH13 | 3 | `.` | `uint104` | | push 13-byte value onto stack |
+| 6D | PUSH14 | 3 | `.` | `uint112` | | push 14-byte value onto stack |
+| 6E | PUSH15 | 3 | `.` | `uint120` | | push 15-byte value onto stack |
+| 6F | PUSH16 | 3 | `.` | `uint128` | | push 16-byte value onto stack |
+| 70 | PUSH17 | 3 | `.` | `uint136` | | push 17-byte value onto stack |
+| 71 | PUSH18 | 3 | `.` | `uint144` | | push 18-byte value onto stack |
+| 72 | PUSH19 | 3 | `.` | `uint152` | | push 19-byte value onto stack |
+| 73 | PUSH20 | 3 | `.` | `uint160` | | push 20-byte value onto stack |
+| 74 | PUSH21 | 3 | `.` | `uint168` | | push 21-byte value onto stack |
+| 75 | PUSH22 | 3 | `.` | `uint176` | | push 22-byte value onto stack |
+| 76 | PUSH23 | 3 | `.` | `uint184` | | push 23-byte value onto stack |
+| 77 | PUSH24 | 3 | `.` | `uint192` | | push 24-byte value onto stack |
+| 78 | PUSH25 | 3 | `.` | `uint200` | | push 25-byte value onto stack |
+| 79 | PUSH26 | 3 | `.` | `uint208` | | push 26-byte value onto stack |
+| 7A | PUSH27 | 3 | `.` | `uint216` | | push 27-byte value onto stack |
+| 7B | PUSH28 | 3 | `.` | `uint224` | | push 28-byte value onto stack |
+| 7C | PUSH29 | 3 | `.` | `uint232` | | push 29-byte value onto stack |
+| 7D | PUSH30 | 3 | `.` | `uint240` | | push 30-byte value onto stack |
+| 7E | PUSH31 | 3 | `.` | `uint248` | | push 31-byte value onto stack |
+| 7F | PUSH32 | 3 | `.` | `uint256` | | push 32-byte value onto stack |
+| 80 | DUP1 | 3 | `a` | `a, a` | | clone 1st value on stack |
+| 81 | DUP2 | 3 | `_, a` | `a, _, a` | | clone 2nd value on stack |
+| 82 | DUP3 | 3 | `_, _, a` | `a, _, _, a` | | clone 3rd value on stack |
+| 83 | DUP4 | 3 | `_, _, _, a` | `a, _, _, _, a` | | clone 4th value on stack |
+| 84 | DUP5 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 5th value on stack |
+| 85 | DUP6 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 6th value on stack |
+| 86 | DUP7 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 7th value on stack |
+| 87 | DUP8 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 8th value on stack |
+| 88 | DUP9 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 9th value on stack |
+| 89 | DUP10 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 10th value on stack |
+| 8A | DUP11 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 11th value on stack |
+| 8B | DUP12 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 12th value on stack |
+| 8C | DUP13 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 13th value on stack |
+| 8D | DUP14 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 14th value on stack |
+| 8E | DUP15 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 15th value on stack |
+| 8F | DUP16 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 16th value on stack |
+| 90 | SWAP1 | 3 | `a, b` | `b, a` | | |
+| 91 | SWAP2 | 3 | `a, _, b` | `b, _, a` | | |
+| 92 | SWAP3 | 3 | `a, _, _, b` | `b, _, _, a` | | |
+| 93 | SWAP4 | 3 | `a, _, _, _, b` | `b, _, _, _, a` | | |
+| 94 | SWAP5 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 95 | SWAP6 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 96 | SWAP7 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 97 | SWAP8 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 98 | SWAP9 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 99 | SWAP10 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9A | SWAP11 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9B | SWAP12 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9C | SWAP13 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9D | SWAP14 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9E | SWAP15 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9F | SWAP16 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| A0 | LOG0 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len` | `.` | | LOG0(memory[ost:ost+len-1]) |
+| A1 | LOG1 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0` | `.` | | LOG1(memory[ost:ost+len-1], topic0) |
+| A2 | LOG2 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0, topic1` | `.` | | LOG2(memory[ost:ost+len-1], topic0, topic1) |
+| A3 | LOG3 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0, topic1, topic2` | `.` | | LOG3(memory[ost:ost+len-1], topic0, topic1, topic2) |
+| A4 | LOG4 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0, topic1, topic2, topic3` | `.` | | LOG4(memory[ost:ost+len-1], topic0, topic1, topic2, topic3) |
+| A5-EF | _invalid_ | | | | | |
+| F0 | CREATE | [A9](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a9-create-operations) | `val, ost, len` | `addr` | | addr = keccak256(rlp([address(this), this.nonce])) |
+| F1 | CALL | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | gas, addr, val, argOst, argLen, retOst, retLen | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] := returndata | |
+| F2 | CALLCODE | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | `gas, addr, val, argOst, argLen, retOst, retLen` | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] = returndata | same as DELEGATECALL, but does not propagate original msg.sender and msg.value |
+| F3 | RETURN | 0[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, len` | `.` | | return mem[ost:ost+len-1] |
+| F4 | DELEGATECALL | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | `gas, addr, argOst, argLen, retOst, retLen` | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] := returndata | |
+| F5 | CREATE2 | [A9](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a9-create-operations) | `val, ost, len, salt` | `addr` | | addr = keccak256(0xff ++ address(this) ++ salt ++ keccak256(mem[ost:ost+len-1]))[12:] |
+| F6-F9 | _invalid_ | | | | | |
+| FA | STATICCALL | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | `gas, addr, argOst, argLen, retOst, retLen` | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] := returndata | |
+| FB-FC | _invalid_ | | | | | |
+| FD | REVERT | 0[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, len` | `.` | | revert(mem[ost:ost+len-1]) |
+| FE | INVALID | [AF](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#af-invalid) | | | designated invalid opcode - [EIP-141](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-141) | |
+| FF | SELFDESTRUCT | [AB](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#ab-selfdestruct) | `addr` | `.` | | sends all ETH to `addr`; if executed in the same transaction as a contract was created it destroys the contract |
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/gas/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/gas/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..a3321084ab9
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/gas/index.md
@@ -0,0 +1,139 @@
+---
+title: Gaz ve ücretler
+description:
+lang: tr
+---
+
+Gaz, Ethereum ağı için çok önemlidir. Arabaların benzinle çalıştığı gibi Ethereum ağı da gaz ile çalışır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için öncelikle [işlemler](/developers/docs/transactions/) ve [EVM](/developers/docs/evm/) hakkında bilgi edinmenizi öneririz.
+
+## Gaz nedir? {#what-is-gas}
+
+Gaz, Ethereum ağında belirli işlemleri yürütmek için gereken bilgi işlem harcamasının miktarını ölçen birimi ifade eder.
+
+Her Ethereum işlemi çalışabilmek için bilgi işlem kaynaklarına ihtiyaç duyduğu için, söz konusu kaynaklar Ethereum'un spamlara karşı kırılgan olmadığı ve ne kadar bilgi işlem tekrarı olursa olsun takılmayacağından emin olmak için bu kaynaklar satın alınmalıdır. Bilgi işlem için ödenen ücret bir gaz ücreti formu gibi gösterilir.
+
+Gaz ücreti **bir işlemin yapılabilmesi için kullanılan gaz miktarı ve bir birim gazın ücretinin çarpımıdır**. Ücret işlem başarılı da olsa başarısız da olsa ödenir.
+
+ _Diyagram [Ethereum EVM resmediciden](https://takenobu-hs.github.io/downloads/ethereum_evm_illustrated.pdf) uyarlanmıştır_
+
+Gaz ücretleri Ethereum'un yerel para birimi olan ether (ETH) ile ödenmelidir. Gaz ücretlerinden genellikle gweide'den (bir ETH zümresi) bahsedilir. Her gwei Ethereumun 1 milyarda biridir, ETH (0,000000001 ETH ya da 10-9 ETH).
+
+Örneğin, gazınızın maliyeti 0,000000001 ether demek yerine, gazınızın maliyetinin 1 gwei olduğunu söyleyebilirsiniz.
+
+Gwei kelimesi "giga-wei"nin sıkıştırılmış halidir, "milyar wei" anlamına gelir. Bir gwei 1 milyar weiye eşittir. Wei'nin kendisi (adını [b-money](https://www.investopedia.com/terms/b/bmoney.asp) yaratıcısı [Wei Dai](https://wikipedia.org/wiki/Wei_Dai)'den almıştır) ETH'nin en küçük birimidir.
+
+## Gaz Ücretleri nasıl hesaplanır? {#how-are-gas-fees-calculated}
+
+Bir işlem ibraz ederken ödemeye niyetli olduğunuz gaz ücretini kendiniz belirlersiniz. Belli bir gaz miktarını belirleyerek, bir sonraki blokta işleminizin dahil edilmesi için bir teklif veriyorsunuz. Eğer çok düşük bir teklif verirseniz, doğrulayıcıların sizin işleminizi dahil etme ihtimali daha azdır, yani işleminiz ya geç gerçekleşecektir ya da hiç gerçeklemeyecektir. Eğer çok fazla teklif verirseniz de, biraz ETH kaybedebilirsiniz. Yani ne kadar ödemeniz gerektiğine nasıl karar verebilirsiniz?
+
+Ödediğiniz toplam gaz iki bileşene bölünür: `ana ücret` ve `öncelik ücreti` (bahşiş).
+
+`Ana ücret` protokol tarafından belirlenir, işleminizin geçerli sayılabilmesi için en azından bu miktarın tamamını ödemeniz gerekir. `Öncelik ücreti` ise ana ücrete eklediğiniz ve işleminizi bir sonraki bloka dahil etmeleri konusunda doğrulayıcıları etkileme amaçlı bir bahşiştir.
+
+Sadece `ana ücreti` ödeyen bir işlem teknik olarak geçerlidir fakat muhtemelen dahil edilmeyecektir çünkü doğrulayıcıların onları diğerlerinin yerine seçmesi için hiçbir teşvikleri yoktur. Doğru `öncelik` bahşişi işleminizi gönderdiğiniz sıradaki ağ kullanımına göre belirlenir, eğer çok fazla talep varsa `önceliğinizi` yüksek ayarlamanız gerekebilir, ancak talep azsa daha az ödeyebilirsiniz.
+
+Örnek olarak, diyelim ki Jordan'ın Taylor'a 1 ETH ödemesi gerekiyor. Bir ETH transferi 21.000 birim gaz gerektirir ve ana ücret de 10 gweidir. Jordan 2 gwei'lik bir bahşiş ekler.
+
+Tüm ücret artık şuna eşit olurdu:
+
+`kullanılan gaz birimi * (ana ücret+ bahşiş) değerine karşılık gelir`
+
+`ana ücret` protokol tarafından seçilirken `öncelik ücreti` kullanıcının doğrulayıcıya ödediği değerdir.
+
+yani `21.000 * (10 + 2) = 252.000 gwei` (0,000252 ETH).
+
+Jordan parayı gönderdiğinde, Jordan'ın hesabından 1,000252 ETH düşülecek. Taylor'a 1,0000 ETH yatırılacak. Doğrulayıcı 0,000042 ETH'lik bir bahşiş alacak. 0,00021 ETH'lik `ana ücret` yanar.
+
+### Ana ücret {#base-fee}
+
+Her blokun bir rezerv fiyatı niteliğinde bir ana ücreti vardır. Bir bloka dahil edilmeye uygun olmak için, gaz başına teklif edilen fiyatın en azından ana ücrete eşit olması gerekir. Ana ücret, mevcut bloktan bağımsız olarak hesaplanır ve bunun yerine önündeki bloklar tarafından belirlenir ve bu da kullanıcılar için işlem ücretlerini daha öngörülebilir hale getirir. Blok oluşturudluğunda bu **ana ücret "yanar"** ve döngüden silinir.
+
+Ana ücret, önceki blokun boyutunu (tüm işlemler için kullanılan gaz miktarını) hedef boyutla karşılaştıran bir formülle hesaplanır. Hedef blok boyutu aşılırsa ana ücret blok başına maksimum %12,5 oranında artacaktır. Bu katlanarak büyüme, blok boyutunun süresiz olarak yüksek kalmasını ekonomik olarak imkânsız hale getiriyor.
+
+| Blok Numarası | Dahil Edilen Gaz | Ücret Artışı | Mevcut Taban Ücret |
+| ------------- | ----------------:| ------------:| ------------------:|
+| 1 | 15 milyon | 0% | 100 gwei |
+| 2 | 30 milyon | 0% | 100 gwei |
+| 3 | 30 milyon | %12,5 | 112,5 gwei |
+| 4 | 30 milyon | %12,5 | 126,6 gwei |
+| 5 | 30 milyon | %12,5 | 142,4 gwei |
+| 6 | 30 milyon | %12,5 | 160,2 gwei |
+| 7 | 30 milyon | %12,5 | 180,2 gwei |
+| 8 | 30 milyon | %12,5 | 202,7 gwei |
+
+Yukarıdaki tabloyu takip ederek: 9 numaralı blokta bir işlem oluşturmak için bir cüzdan, kullanıcıya bir sonraki bloka eklenecek **maksimum ana ücretin** `mevcut ana ücret * %112,5` veya `202,7 gwei * %112,5 = 228,1 gwei` olduğunu kesin olarak bildirecektir.
+
+Ayrıca, blok başlatılırken oluşan ana ücretin artışı sebebiyle uzun ve esnek blok artışları görmemizin pek olası olmadığına da dikkat etmek önemlidir.
+
+| Blok Numarası | Dahil Edilen Gaz | Ücret Artışı | Mevcut Taban Ücret |
+| ------------- | ----------------:| ------------:| ------------------:|
+| 30 | 30 milyon | %12,5 | 2705,6 gwei |
+| ... | ... | %12,5 | ... |
+| 50 | 30 milyon | %12,5 | 28531,3 gwei |
+| ... | ... | %12,5 | ... |
+| 100 | 30 milyon | %12,5 | 10302608,6 gwei |
+
+### Öncelik ücreti (bahşişler) {#priority-fee}
+
+Öncelik ücreti (bahşiş) ise doğrulayıcıları bir işlemi bloka koyması için teşvik eder. Bahşişler olmadan, doğrulayıcılar boş blokları kazmayı ekonomik olarak mantıklı bulurlar çünkü onlardan da aynı blok ödülünü kazanırlar. Küçük bahşişler doğrulayıcılara bir işlemi dahil etmek için küçük bir teşvik verir. Tercihen bloktaki diğer işlemlerden önce uygulanacak işlemler için rekabet edilen tercihlerin önüne geçme yolu olarak daha büyük bahşiş eklemek denenebilir.
+
+### Maksimum ücret {#maxfee}
+
+Ağ üzerinde bir işlem yürütmek için kullanıcılar, işlemlerinin yürütülmesi için ödemek istedikleri maksimum limiti belirleyebilirler. Bu isteğe bağlı parametre, `maxFeePerGas` olarak bilinir. Bir işlemin gerçekleşmesi için maksimum ücretin, ana ücret ve bahşiş toplamını aşması gerekir. Maksimum ücret ile ana ücret ve bahşiş toplamı arasındaki fark, işlemi gönderene iade edilir.
+
+### Blok boyutu {#block-size}
+
+Her blokun hedef boyutu 15 milyon gazdır, ancak blokların boyutu, 30 milyon gaz blok sınırına kadar (hedef blok boyutunun 2 katı) ağ talebine göre artacak veya azalacaktır. Protokol, _tâtonnement_ süreci ile ortalama 15 milyonluk bir denge bloku boyutuna ulaşır. Bu, blok boyutunun hedef blok boyutundan büyük olması durumunda, protokolün bir sonraki blok için ana ücreti artıracağı anlamına gelir. Benzer şekilde, blok boyutu hedef blok boyutundan küçükse protokol ana ücreti düşürür. Ana ücretin ayarlandığı miktar, mevcut blok boyutunun hedeften ne kadar uzak olduğu ile orantılıdır. [Bloklar hakkında daha fazlası](/developers/docs/blocks/).
+
+### Pratikte gaz ücretlerini hesaplamak {#calculating-fees-in-practice}
+
+Açık bir şekilde işlemin uygulanması için ne kadar ödemek istediğinizi belirtebilirsiniz. Ancak, çoğu sağlayıcı kullanıcıları üzerlerine binecek kompleks yükten kurtarmak için otomatik olarak kararlaştırılan ve tavsiye edilen bir işlem ücreti belirleyecektir (ana ücret+önerilen öncelik ücreti).
+
+## Gaz ücretleri neden var? {#why-do-gas-fees-exist}
+
+Kısacası, gas ücretleri Ethereum ağının güvenli kalmasına yardımcı olur. Ağda yürütülen her hesaplama için bir ücret talep ederek, kötü niyetli kişilerin ağa spam göndermesini önlüyoruz. Kazara veya düşmanca sonsuz döngüleri veya koddaki diğer hesaplama israfını önlemek için, her işlemin kullanabileceği kod yürütmenin hesaplama adımına bir sınır koyması gerekir. Temel bilgi işlem birimi "gaz"dır.
+
+Bir işlem bir limit içerse de, işlemde kullanılmayan herhangi bir gaz kullanıcıya iade edilir (yani `maksismum ücret - (ana ücret + bahşiş)` iade edilir).
+
+ _Diyagram [Ethereum EVM resmediciden](https://takenobu-hs.github.io/downloads/ethereum_evm_illustrated.pdf) uyarlanmıştır_
+
+## Gaz limiti nedir? {#what-is-gas-limit}
+
+Gaz limitinden kasıt bir işlemde tüketebileceğiniz maksimum gaz miktarıdır. [Akıllı sözleşmeleri](/developers/docs/smart-contracts/) içeren daha karmaşık işlemler, daha fazla hesaplama çalışması gerektirdiğinden, basit bir ödemeden daha yüksek bir gaz limiti gerektirir. Standart bir ETH transferi, 21.000 birim gaz limiti gerektirir.
+
+Örneğin, basit bir ETH transferi için 50.000 gaz limiti koyarsanız, EVM 21.000 tüketir ve kalan 29.000'i geri alırsınız. Ancak, örneğin basit bir ETH transferi için 20.000'lik bir gaz limiti gibi çok az gaz belirtirseniz, EVM işlemi gerçekleştirmeye çalışırken 20.000 gaz biriminizi tüketir, ancak işlemi tamamlamaz. Ethereum Sanal Makinesi daha sonra herhangi bir değişikliği geri alır, ancak doğrulayıcı zaten 20000 gaz birimi değerinde iş yaptığı için o gaz tüketilmişir.
+
+## Gaz ücretleri neden bu kadar yükselebiliyor? {#why-can-gas-fees-get-so-high}
+
+Yüksek gaz ücretleri, Ethereum'un popülaritesinden kaynaklanmaktadır. Eğer çok fazla talep varsa, kullanıcılar daha yüksek bahşiş miktarları teklif edip diğer kullanıcıların işlemlerini saf dışı bırakmaya çalışmalıdır. Daha yüksek bahşiş, işleminizin bir sonraki bloka geçmesini daha olası hale getirebilir. Ayrıca, daha kompleks akıllı sözleşme uygulamaları fonksiyonlarını desteklemek için bir çok işlem yapıyor olabilirler, bu da onların çok fazla gaz tüketmesine sebep olur.
+
+## Gaz maliyetlerini azaltmak için girişimler {#initiatives-to-reduce-gas-costs}
+
+Ethereum [ölçeklenebilirlik yükseltmeleri](/roadmap/) nihayetinde platformun saniyede binlerce işlemi işlemesini ve küresel olarak ölçeklendirmesini sağlayacak olan bazı gaz ücreti sorunlarını çözecektir.
+
+Katman 2 ölçeklendirme; gaz maliyetlerini, kullanıcı deneyimini ve ölçeklenebilirliği büyük ölçüde iyileştirmeye yönelik birincil bir girişimdir. [Katman 2 ölçeklendirme hakkında daha fazlası](/developers/docs/scaling/#layer-2-scaling).
+
+## Gaz ücretlerini takip etme {#monitoring-gas-fees}
+
+ETH'nizi daha ucuza gönderebilmeniz için gaz fiyatlarını takip etmek istiyorsanız, aşağıdakiler gibi birçok farklı araç kullanabilirsiniz:
+
+- [Etherscan](https://etherscan.io/gastracker) _İşlem gaz fiyatı tahmincisi_
+- [Blocknative ETH Gas Estimator](https://chrome.google.com/webstore/detail/blocknative-eth-gas-estim/ablbagjepecncofimgjmdpnhnfjiecfm) _Gaz tahmin eden, hem Tip 0 eski işlemleri hem de Tip 2 EIP-1559 işlemlerini destekleyen Chrome uzantısı._
+- [Cryptoneur Gas Fees Calculator](https://www.cryptoneur.xyz/gas-fees-calculator) _Ana Ağ, Arbitrum ve Polygon üzerindeki farklı işlem türleri için yerel para biriminizde gaz ücretlerini hesaplayın._
+
+## İlgili araçlar {#related-tools}
+
+- [Blocknative's Gas Platform](https://www.blocknative.com/gas) _Blocknative'in küresel bellek havuzu veri platformu tarafından desteklenen gaz tahmin API'sı_
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum Gazı Açıklaması](https://defiprime.com/gas)
+- [Akıllı Sözleşmelerinizin gaz tüketimini azaltmak](https://medium.com/coinmonks/8-ways-of-reducing-the-gas-consumption-of-your-smart-contracts-9a506b339c0a)
+- [Hisse İspatına karşı İş İspatı](https://blockgeeks.com/guides/proof-of-work-vs-proof-of-stake/)
+- [Geliştiriciler İçin Gaz Optimizasyonu](https://www.alchemy.com/overviews/solidity-gas-optimization)
+- [EIP-1559 dokümanları](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559).
+- [Tim Beiko'nun EIP-1559 Kaynakları](https://hackmd.io/@timbeiko/1559-resources).
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..0bfee0666a9
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/index.md
@@ -0,0 +1,25 @@
+---
+title: Ethereum geliştirme dokümanları
+description: ethereum.org geliştirici belgelerinin tanıtımı.
+lang: tr
+---
+
+Bu belge, Ethereum ile geliştirmenize yardımcı olmak için tasarlanmıştır. Ethereum'un kavramsal yönünü kapsar, Ethereum teknoloji yığınını açıklar ve daha karmaşık uygulamalar ve kullanım alanları için gelişmiş konuları belgeler.
+
+Bu, açık kaynaklı bir topluluk çalışması olduğu için yararlı olabileceğini düşündüğünüz yeni konuları önermekten, yeni içerik eklemekten ve örnekler vermekten çekinmeyin. Tüm dökümanlar GitHub üzerinden düzenlenebilir. Eğer nasıl yapılacağından emin değilseniz [şu talimatları izleyin](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/blob/dev/docs/editing-markdown.md).
+
+## Geliştirme modülleri {#development-modules}
+
+Bu, Ethereum ile geliştirme konusundaki ilk girişiminizse, baştan başlamanızı ve bir kitap gibi ilerlemenizi öneririz.
+
+### Temel konular {#foundational-topics}
+
+
+
+### Ethereum yığını {#ethereum-stack}
+
+
+
+### Gelişmiş {#advanced}
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/intro-to-ether/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/intro-to-ether/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..c0a33a4bab8
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/intro-to-ether/index.md
@@ -0,0 +1,78 @@
+---
+title: Ether'a giriş
+description: Ether kripto parasına yönelik bir geliştirici tanıtımı.
+lang: tr
+---
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamanıza yardımcı olmak için önce [ Ethereum'a Giriş](/developers/docs/intro-to-ethereum/)'i okumanızı öneririz.
+
+## Kripto para nedir? {#what-is-a-cryptocurrency}
+
+Bir kripto para, blok zinciri tabanlı bir kayıt defteri tarafından güvence altına alınan bir takas aracıdır.
+
+Bir takas aracı, mallar ve hizmetler için ödeme olarak yaygın olarak kabul edilen bir şeydir ve bir kayıt defteri, işlemleri takip eden bir veri deposudur. Blok zinciri teknolojisi kullanıcıların, kayıt defterini korumak için güvenilir bir üçüncü tarafa bağımlı kalmadan kayıt defteri üzerinde işlem yapmalarını sağlar.
+
+İlk kripto para, Satoshi Nakamoto tarafından oluşturulan Bitcoin'di. Bitcoin'in 2009'da piyasaya sürülmesiyle beraber, insanlar birçok farklı blok zincirinde binlerce kripto para yarattı.
+
+## Ether nedir? {#what-is-ether}
+
+**Ether (ETH)** Ethereum ağındaki birçok şey için kullanılan bir kripto paradır. Esasen, işlem ücretleri için kabul edilen tek ödeme yoludur ve [Birleşim](/roadmap/merge) sonrasında ether Ana Ağ'da blok doğrulamak ve önermek için gereklidir. Ether ayrıca, [DeFi](/defi) kredi piyasalarında birincil teminat biçimi olarak, NFT piyasalarında bir hesap birimi olarak, hizmetlerin gerçekleştirilmesi veya gerçek dünya mallarının satılması için kazanılan ödeme ve daha fazlası olarak kullanılır.
+
+Ethereum, geliştiricilerin tümü bir bilgi işlem gücü havuzunu paylaşan [**merkeziyetsiz uygulamalar (dapp'ler)**](/developers/docs/dapps) oluşturmasına olanak tanır. Bu paylaşılan havuz sınırlı olduğu için Ethereum'un onu kimin kullanacağını belirlemek için bir mekanizmaya ihtiyacı vardır. Aksi takdirde, bir dapp yanlışlıkla veya kötü niyetli olarak tüm ağ kaynaklarını tüketebilir ve bu da başkalarının ona erişmesini engelleyebilir.
+
+Ether kripto parası, Ethereum'un bilgi işlem gücü için bir fiyatlandırma mekanizmasını destekler. Kullanıcılar bir işlem yapmak istediklerinde, işlemlerinin blok zincirinde tanınması için ether ödemeleri gerekir. Bu kullanım maliyetleri, [gaz ücretleri](/developers/docs/gas/) olarak bilinir ve gaz ücreti, işlemi gerçekleştirmek için gereken bilgi işlem gücü miktarına ve ağ genelindeki zamandaki bilgi işlem gücü talebine bağlıdır.
+
+Bu nedenle, kötü niyetli bir dapp sonsuz bir döngü gönderse bile, işlemin sonunda kullanacak ether'ı kalmaz ve işlem sona ererek ağın normale dönmesine izin verir.
+
+Ethereum ve ether'dan [yaygın](https://www.reuters.com/article/us-crypto-currencies-lending-insight-idUSKBN25M0GP#:~:text=price%20of%20ethereum) [olarak](https://abcnews.go.com/Business/bitcoin-slumps-week-low-amid-renewed-worries-chinese/story?id=78399845#:~:text=cryptocurrencies%20including%20ethereum) [aynı şeylermiş gibi bahsedilir](https://www.cnn.com/2021/03/14/tech/nft-art-buying/index.html#:~:text=price%20of%20ethereum): İnsanlar "Ethereum fiyatından" bahsederken, ether'ın fiyatını kastederler.
+
+## Ether basma {#minting-ether}
+
+Basmak, Ethereum defterinde yeni ether'ın oluşturulduğu süreçtir. Temeldeki Ethereum protokolü yeni ether'ı oluşturur ve bir kullanıcının ether oluşturması mümkün değildir.
+
+Ether önerilen her bir blok için ve mutabakata ulaşmaya bağlı diğer doğrulayıcı aktivileri için her dönem kontrol noktasında ödül olarak basılır. Basılan toplam miktar doğrulayıcı sayısına ve ne kadar ether kilitlediklerine bağlıdır. Toplam basım tüm doğrulayıcıların dürüst ve çevrimiçi olduğu ideal duruma göre doğrulayıcılar arasında eşit biçimde pay edilir, ancak gerçekte, doğrulayıcı performansına göre değişiklik gösterir. Toplam basımın 1/8'i blok önericisine gider; kalanı diğer doğrulayıcılar arasında dağıtılır. Blok önericileri aynı zamanda işlem ücretlerinden bahşişler ve MEV bağlantılı gelir elde ederler, ancak bunlar yeni basımdan değil, geri dönüştürülmüş etherden gelir.
+
+## Ether yakma {#burning-ether}
+
+Blok ödülleri yoluyla yaratılmasının yanı sıra ether, "yakma" adı verilen bir süreçle yok edilebilir. Ether, yakıldığında dolaşımdan kalıcı olarak çıkarılır.
+
+Ethereum üzerindeki her işlemde ether yakılır. Kullanıcılar işlemler için ödeme yaptığında, ağ tarafından işlem talebine göre belirlenen bir temel gaz ücreti yok edilir. Bu, değişken blok büyüklüğü ve maksimum gaz ücreti ile birleştirildiğinde, Ethereum'da işlem ücreti tahminini basitleştirir. [Bloklar](https://etherscan.io/block/12965263), ağ talebi yüksek olduğunda bastıklarından daha fazla ether yakarak ether ihtiyacını etkili bir şekilde dengeler.
+
+Ana ücreti yakmak blok üreticilerinin işlemleri manipüle etme kabiliyetine engel olur. Örneğin, blok üreticileri ana ücreti alırlarsa, kendi işlemlerini ücretsiz olarak dahil edebilir ve diğer herkes için ana ücreti yükseltebilirler. Alternatif olarak, bazı kullanıcılara zincir dışı temel ücreti iade edebilirler ve bu da daha opak ve karmaşık bir işlem ücreti piyasasına yol açar.
+
+## Ether'ın birimleri {#denominations}
+
+Ethereum'daki birçok işlemin değeri küçük olduğundan, ether'in daha küçük hesap birimleri için referans alınabilecek birkaç birimi vardır. Bu birimlerden olan Wei ve gwei, özellikle önemlidir.
+
+Wei, mümkün olan en küçük ether miktarıdır ve sonuç olarak, [Ethereum Sarı Kağıdı (Ethereum Yellowpaper)](https://ethereum.github.io/yellowpaper/paper.pdf) gibi birçok teknik uygulama, tüm hesaplamalarında Wei'yi temel alır.
+
+Giga-wei'nin kısaltması olan Gwei, genellikle Ethereum'daki gaz maliyetlerini tanımlamak için kullanılır.
+
+| Birim | Ether bazında değeri | Genel Kullanımı |
+| ----- | -------------------- | -------------------------------------------- |
+| Wei | 10-18 | Teknik uygulamaları |
+| Gwei | 10-9 | İnsanlar tarafından okunabilir gaz ücretleri |
+
+## Etheri transfer yapmak {#transferring-ether}
+
+Ethereum'daki her işlem, göndericinin adresinden alıcı adresine gönderilecek, wei cinsinden ifade edilen, aktarılacak ether miktarını belirten bir `value` alanı içerir.
+
+Alıcı adresi bir [akıllı sözleşme](/developers/docs/smart-contracts/) olduğunda bu aktarılan ether, akıllı sözleşme kodunu yürüttüğünde gazın ödenmesi için kullanılabilir.
+
+[İşlemler hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/transactions/)
+
+## Ether sorgulama {#querying-ether}
+
+Kullanıcılar, herhangi bir [hesabın](/developers/docs/accounts/) ether bakiyesini, hesabın wei cinsinden ether varlıklarını gösteren `balance` alanını inceleyerek sorgulayabilir.
+
+[Etherscan](https://etherscan.io), web tabanlı bir uygulama aracılığıyla adres bakiyelerini denetlemek için popüler bir araçtır. Örneğin, [bu Etherscan sayfası](https://etherscan.io/address/0xde0b295669a9fd93d5f28d9ec85e40f4cb697bae), Ethereum Vakfı'nın bakiyesini gösterir. Hesap bakiyeleri cüzdanlar kullanılarak veya doğrudan düğümlere istekte bulunarak da sorgulanabilir.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ether'in ve Ethereum'un Tanımı](https://www.cmegroup.com/education/courses/introduction-to-ether/defining-ether-and-ethereum.html) - _CME Grubu_
+- [Ethereum Teknik Raporu](/whitepaper/): Ethereum'a dair ilk teklif. Bu belge, ether'ın tanımını ve yaratılmasının amaçlarını içerir.
+- [Gwei Hesaplayıcı](https://www.alchemy.com/gwei-calculator): Wei, gwei ve eter kolayca dönüştürmek için bu gwei hesap makinesini kullanın. İstediğiniz miktarda wei, gwei veya ETH girmeniz yeterlidir ve dönüşüm otomatik olarak hesaplanır.
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve onu ekleyin!_
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/intro-to-ethereum/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/intro-to-ethereum/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..40a7e7ea1b2
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/intro-to-ethereum/index.md
@@ -0,0 +1,116 @@
+---
+title: Ethereum'a Giriş
+description: Bir dapp geliştiricisi Ethereum'un temel kavramlarını tanıtıyor.
+lang: tr
+---
+
+## Blok zinciri nedir? {#what-is-a-blockchain}
+
+Blok zinciri, ağdaki birçok bilgisayarda paylaşılan ve güncellenen açık bir veri tabanıdır.
+
+Peş peşe gruplar hâlinde depolanan veri ve durumlara "Blok" denir. Eğer başka bir kişiye ETH gönderirseniz, işlemin başarılı olması için işlem verisinin bir bloğa eklenmesi gerekir.
+
+"Zincir", bütün blokların üst bloklara kriptografik olarak bağlı olduğunu belirtir. Başka bir deyişle, bloklar birbirlerine zincirlenir. Bir bloktaki veri, sonrasındaki bütün blokları değiştirmeden değişemez: Bu değişiklik, bütün ağın mutabık olmasını gerektirir.
+
+Ağdaki her bilgisayar, her yeni blok ve bir bütün olarak zincir üzerinde anlaşmalıdır. Bu bilgisayarlar "düğümler" olarak bilinir. Düğümler, blok zinciri ile etkileşime giren herkesin aynı verilere sahip olmasını sağlar. Bu dağıtılmış anlaşmayı gerçekleştirmek için blok zincirlerinin bir mutabakat birliği mekanizmasına ihtiyacı var.
+
+Ethereum, [hisse ispatı tabanlı bir mutabakat mekanizması](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) kullanıyor. Zincire yeni bloklar eklemek isteyen herhangi biri, teminat olarak Ethereum'daki yerel para birimi olan ETH'yi hisselemeli ve doğrulayıcı yazılımını çalıştırmalı. Böylece, bu "doğrulayıcılar" diğer doğrulayıcıların kontrol edip blok zincire eklediği blokları önermek için rastgele seçilebilir. Katılımcıları dürüst ve mümkün olduğunca çevrimiçi erişilebilir olmaya şiddetle teşvik eden bir ödül ve ceza sistemi vardır.
+
+Blok zincir verisinin nasıl şifrelendiğini ve sonrasında blok referanslarının geçmişine nasıl eklendiğini görmek isterseniz, Anders Brownworth tarafından verilen [bu demoyu](https://andersbrownworth.com/blockchain/blockchain) ve ona eşlik eden aşağıdaki videoyu gördüğünüzden emin olun.
+
+Anders'ın blok zincirlerdeki karmaları açıklamasını izleyin:
+
+
+
+## Ethereum nedir? {#what-is-ethereum}
+
+Ethereum, içinde gömülü bilgisayar bulunan bir blok zincirdir. Bu blok zincir, uygulamaları ve organizasyonları merkeziyetsiz, izin gerektirmeyen ve sansüre dirençli bir şekilde inşa etmek için varolan bir kuruluştur.
+
+Ethereum evreninde, Ethereum ağındaki herkesin durumu konusunda hemfikir olduğu tek bir kurallı bilgisayar (Ethereum Sanal Makinesi veya EVM olarak adlandırılır) bulunur. Ethereum ağına katılan herkes (her Ethereum düğümü), bu bilgisayarın durumunun bir kopyasını saklar. Ek olarak, herhangi bir katılımcı bu bilgisayarın rastgele hesaplama yapması için bir talep yayınlayabilir. Böyle bir talep yayınlandığında, ağdaki diğer katılımcılar hesaplamayı doğrular, geçerli hale getirir ve gerçekleştirir ("yürütür"). Bu yürütme, tüm ağ boyunca taahhüt edilen ve yayılan EVM'de bir durum değişikliğine neden olur.
+
+Hesaplama taleplerine işlem talepleri denir; Tüm işlemlerin kaydı ve EVM'nin mevcut durumu, sırayla tüm düğümler tarafından depolanan ve üzerinde anlaşmaya varılan blok zincirde depolanır.
+
+Kriptografik mekanizmalar, işlemlerin geçerli olduğu doğrulandıktan ve blok zincirine eklendikten sonra değiştirilemeyeceklerini garanti eder. Aynı mekanizmalar ayrıca tüm işlemlerin uygun "izinler" ile imzalanmasını ve yürütülmesini sağlar (Alice'in kendisi dışında hiç kimse Alice'in hesabından dijital varlık gönderemez).
+
+## Ether nedir? {#what-is-ether}
+
+**Ether (ETH)**, Ethereum'un ana kripto parasıdır. ETH'nin amacı bilgi işlem için bir piyasa oluşmasını sağlamaktır. Böyle bir piyasa, katılımcıların işlem taleplerini doğrulaması ve yürütmesi ve ağa bilgi işlem kaynakları sağlaması için ekonomik bir teşvik sağlar.
+
+Bir işlem talebini yayınlayan herhangi bir katılımcı, ödül olarak ağa bir miktar ETH de teklif etmelidir. Ağ, ödülün bir kısmını yakacak ve geri kalanını nihayetinde işlemi doğrulama, yürütme, blokzincire işleme ve ağa gönderme işini gerçekleştirecek herhangi birine verecektir.
+
+Ödenen ETH miktarı hesaplamanın yapılması için gereken kaynaklara karşılıktır. Bu ödüller aynı zamanda katılmcıların hesaplama kaynakları için ödeme yapması gerektiğinden dolayı zararlı katılımcıların sonsuz hesaplama yürütümü veya diğer kaynak yükü oluşturan betikleri kullanarak kasten ağı tıkamasını engeller.
+
+ETH aynı zamanda ağa kriptoekonomik güvenlik sağlamak için üç ana şekilde kullanılmaktadır: 1) blok öneren veya diğer doğrulayıcılar tarafından aldatıcı davranışları bildiren doğrulayıcıları ödüllendirmek için kullanılır; 2) aldatıcı davranışlara karşı teminat olarak doğrulayıcılar tarafından hisselenir; eğer doğrulayıcılar yanlış davranırlarsa ETH'leri yok edilebilir; 3) yeni önerilmiş bloklar için "oyları" saymak amaçlı kullanılırlar, bu da mutabakat mekanizmasının çatal seçimi kısmına verilir.
+
+## Akıllı sözleşmeler nedir? {#what-are-smart-contracts}
+
+Pratikte, katılımcılar EVM'de her hesaplama isteği gönderdiklerinde yeni kod yazmazlar. Bunun yerine, uygulama geliştiricileri programları (yeniden kullanılabilir kod parçacıkları) EVM durumuna yükler ve kullanıcılar bu kod parçacıklarını değişen parametrelerle yürütmek için talepte bulunur. Yüklenen ve ağ tarafından uygulanan programlara akıllı sözleşme diyoruz.
+
+Çok temel bir düzeyde, bir akıllı sözleşmeyi otomat gibi düşünebiliriz: belli koşullarla çağırılıp, koşullar sağlanıyorsa bazı işler yapan bir kod. Örneğin, basit bir satıcı akıllı sözleşmesi, arayan kişi belirli bir alıcıya ETH gönderirse bir dijital varlığın sahipliğini oluşturabilir ve atayabilir.
+
+Her geliştirici, ağa bir ücret ödeme karşılığında, blok zinciri veri kaynağı şeklinde kullanarak, ağa açık bir akıllı sözleşme oluşturabilir. Herhangi bir kullanıcı daha sonra, yine ağa ödenen bir ücret karşılığında kodunu yürütmek için akıllı sözleşmeyi arayabilir.
+
+Böylece akıllı sözleşmelerle geliştiriciler, pazar yerleri, finansal araçlar, oyunlar vb. gibi, isteğe bağlı olarak karmaşık, kullanıcıya yönelik uygulamalar ve hizmetler oluşturabilir ve dağıtabilir.
+
+## Terminoloji {#terminology}
+
+### Blok zinciri {#blockchain}
+
+Ağın geçmişinde Ethereum ağına bağlı olan tüm blokların sırası. Her blok, tüm bloklar üzerinde (ve dolayısıyla kesin tarih boyunca) bir sıralamayı korumamıza yardımcı olan bir önceki bloka bir referans içerdiği için bu şekilde adlandırılmıştır.
+
+### ETH {#eth}
+
+**Ether (ETH)**, Ethereum'un ana kripto parasıdır. Kullanıcılar, kod yürütme taleplerinin yerine getirilmesi için diğer kullanıcılara ETH öder.
+
+[ETH hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/intro-to-ether/)
+
+### EVM {#evm}
+
+Ethereum Sanal Makinesi, durumu Ethereum ağındaki her katılımcı tarafından saklanan ve hakkında hemfikir olunan global sanal bilgisayardır. Herhangi bir katılımcı, EVM'de rastgele kod yürütülmesini talep edebilir; kod yürütme, EVM'nin durumunu değiştirir.
+
+[EVM hakkında daha fazlası](/developers/docs/evm/)
+
+### Düğümler {#nodes}
+
+EVM durumunu depolayan gerçek hayattaki makineler. Düğümler, EVM durumu ve yeni durum değişiklikleri hakkında bilgi yaymak için birbirleriyle iletişim kurar. Herhangi bir kullanıcı, bir düğümden kod yürütme talebi yayınlayarak da kodun yürütülmesini talep edebilir. Ethereum ağının kendisi, tüm Ethereum düğümlerinin ve bunların iletişimlerinin toplamıdır.
+
+[Düğümler hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/nodes-and-clients/)
+
+### Hesaplar {#accounts}
+
+ETH'nin depolandığı yerdir. Kullanıcılar hesap açabilir, hesaplarına ETH yatırabilir ve hesaplarından diğer kullanıcılara ETH transfer edebilirler. Hesaplar ve hesap bakiyeleri EVM'de büyük bir tabloda saklanır; bunlar genel EVM durumunun bir parçasıdır.
+
+[Hesaplar hakkında daha fazlası](/developers/docs/accounts/)
+
+### İşlemler {#transactions}
+
+Bir "işlem talebi", EVM'de kod yürütme talebinin resmi terimidir ve bir "işlem", yerine getirilmiş bir işlem talebi ve EVM durumundaki ilişkili değişikliktir. Herhangi bir kullanıcı, bir düğümden ağa bir işlem talebi yayınlayabilir. İşlem talebinin üzerinde anlaşılan EVM durumunu etkilemesi için, başka bir düğüm tarafından doğrulanması, yürütülmesi ve "ağa taahhüt edilmesi" gerekir. Herhangi bir kodun yürütülmesi, EVM'de bir durum değişikliğine neden olur; taahhüt üzerine, bu durum değişikliği ağdaki tüm düğümlere yayınlanır. Bazı işlem örnekleri:
+
+- Benim hesabımdan Alice'in hesabına X ETH gönderin.
+- EVM durumuna birkaç akıllı sözleşme kodu yayınla.
+- Akıllı sözleşmenin kodunu EVM'deki X adresinde Y argümanlarıyla yürüt.
+
+[İşlemler hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/transactions/)
+
+### Bloklar {#blocks}
+
+İşlem hacmi çok yüksektir, bu nedenle işlemler partiler veya bloklar halinde "taahhüt edilir". Bloklar genellikle düzinelerce ila yüzlerce işlem içerir.
+
+[Bloklar hakkında daha fazlası](/developers/docs/blocks/)
+
+### Akıllı sözleşmeler {#smart-contracts}
+
+Bir geliştiricinin EVM durumuna yayınladığı yeniden kullanılabilir bir kod parçacığı (bir program). Herkes bir işlem talebinde bulunarak akıllı sözleşme kodunun yürütülmesini talep edebilir. Geliştiriciler akıllı sözleşmeler yayınlayarak EVM'ye (oyunlar, pazar yerleri, finansal araçlar vb.) keyfi yürütülebilir uygulamalar yazabildikleri için, bu uygulamalara genellikle [dapp veya Merkeziyetsiz Uygulama denir.](/developers/docs/dapps/).
+
+[Akıllı sözleşmeler hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/smart-contracts/)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum Teknik Raporu](/whitepaper/)
+- [Peki, Ethereum nasıl çalışır?](https://medium.com/@preethikasireddy/how-does-ethereum-work-anyway-22d1df506369) - _Preethi Kasireddy_ (**bkz.** bu kaynak hâlâ değerlidir, ancak [Birleşim](/roadmap/merge) öncesine dayandığı ve bu nedenle Ethereum'un iş ispatı mekanizmasını referans gösterdiği unutulmamalıdır - Ethereum şu anda [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) kullanılarak güvence altına alınmıştır)
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
+
+- [Bir geliştiricinin Ethereum rehberi, bölüm 1](/developers/tutorials/a-developers-guide-to-ethereum-part-one/)_- Ethereum'un Python ve web3.py kullanarak acemi dostu bir şekilde keşfi_
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/networks/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/networks/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..88e7439d4a8
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/networks/index.md
@@ -0,0 +1,149 @@
+---
+title: Ağlar
+description: Ethereum'un ağlarına ve uygulamanızı test etmek için test ağı ether'inin (ETH) nereden alınacağına genel bir bakış.
+lang: tr
+---
+
+Ethereum ağları, Ethereum protokolü kullanarak iletişim kuran bağlantılı bilgisayar gruplarıdır. Sadece tek bir Ethereum ana ağı vardır ama aynı protokol ile uyumlu bağımsız ağlar da test ve geliştirme amaçları için kullanılabilir. Birbirleriyle etkileşime girmeden protokol ile uyumlu pek çok bağımsız "ağ" vardır. Kendi akıllı sözleşmelerini ve web3 uygulamalarını test etmek için bile bilgisayarında yerel bir ağ kurabilirsin.
+
+Ethereum hesabınız farklı ağlarda çalışacaktır, ancak hesap bakiyeniz ve işlem geçmişiniz ana Ethereum ağından taşınmayacaktır. Test amacıyla, hangi ağların mevcut olduğunu ve oynamak için test ağı ETH'sinin nasıl elde edileceğini bilmek yararlıdır. Güvenlik sebeplerinden dolayı test ağlarının ana ağlarda kullanılması veya bunun tam tersi genellikle önerilmez.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Farklı ağları okumadan önce [Ethereum'un temellerini](/developers/docs/intro-to-ethereum/) anlamalısınız çünkü test ağları size Ethereum'un ucuz ve güvenli bir versiyonunu sunacaktır.
+
+## Genel ağlar {#public-networks}
+
+Genel ağlara, internet bağlantısı olan herkes dünyanın her yerinde erişebilir. Herkes halka açık bir blok zincirinde işlemleri okuyabilir veya oluşturabilir ve yürütülen işlemleri doğrulayabilir. Akranlar arasındaki mutabakat, işlemlerin dahil edilmesine ve ağın durumuna karar verir.
+
+### Ethereum Ana Ağı {#ethereum-mainnet}
+
+Mainnet, dağıtılmış defterde gerçek değer işlemlerinin gerçekleştiği birincil halka açık Ethereum üretim blok zinciridir.
+
+İnsanlar ve borsalar ETH fiyatlarını tartışırken Mainnet ETH'den bahsederler.
+
+### Ethereum Test Ağları {#ethereum-testnets}
+
+Mainnet'e ek olarak, genel test ağları vardır. Bunlar, protokol geliştiricileri veya akıllı sözleşme geliştiricileri tarafından, Mainnet'e dağıtımdan önce üretim benzeri bir ortamda hem protokol yükseltmelerini hem de potansiyel akıllı sözleşmeleri test etmek için kullanılan ağlardır. Bunu, üretime karşı hazırlama sunucularına bir analog olarak düşünün.
+
+Yazdığınız herhangi bir sözleşme kodunu Ana Ağ'a dağıtmadan önce bir test ağı üzerinde test etmelisiniz. Mevcut akıllı sözleşmelerle entegre olan merkeziyetsiz uygulamalar arasında çoğu projenin test ağlarına dağıtılmış kopyaları bulunmaktadır.
+
+Çoğu test ağı izin gerektiren otorite ispatlı bir mutabakat mekanizması kullanarak başlamıştır. Bu, işlemleri doğrulamak ve yeni bloklar oluşturmak için az sayıda düğümün seçildiği anlamına gelir: Düğümler bu süreçte kimliklerini stake ederler. Alternatif olarak, bazı test ağları tıpkı Ethereum Ana Ağı'nda olduğu gibi herkesin bir doğrulayıcı çalıştırmayı test edebileceği açık hisse ispatı mutabakat mekanizmaları kullanmışlardır.
+
+Test ağlarındaki ETH'nin gerçek değeri olmamalıdır; ancak nadirleşmiş veya edinilmesi zorlaşmış bazı test ağı ETH türleri için piyasalar oluşturulmuştur. Ethereum ile sahiden etkileşime geçmek için (test ağlarında bile) ETH'ye ihtiyacınız olduğu için çoğu kişi test ağı ETH'sini musluklardan ücretsiz şekilde alır. Çoğu musluk, ETH'nin gönderilmesini istediğiniz bir adresi girebileceğiniz web uygulamalarıdır.
+
+#### Hangi Test Ağını kullanmalıyım?
+
+Mevcut olarak istemci geliştiricilerin sürdürdüğü iki genel test ağı Sepolia ve Goerli'dir. Sepolia, sözleşme ve uygulama geliştiricilerinin uygulamalarını test etmek için kullandığı bir ağdır. Goerli ağı, protokol geliştiricilerinin ağ yükseltmelerini test etmelerine ve paydaşların doğrulayıcıları çalıştırmayı test etmelerine olanak sağlar.
+
+#### Sepolia {#sepolia}
+
+**Sepolia uygulama geliştirme için önerilen test ağıdır**. Sepolia ağı izinli bir doğrulayıcı seti kullanır. Aslında bu oldukça yenidir, yani durum ve işlem geçmişi oldukça küçüktür. Yani bu, ağın senkronizasyon için hızlı olduğu ve ağın üzerinde düğüm çalıştırmanın düşük depolama alanı gerektirdiği anlamına gelir. Hızlıca düğüm çalıştırmak ve ağ ile doğrudan etkileşime geçmek isteyen kullanıcılar için kullanışlıdır.
+
+- İstemci ve test ekipleri tarafından kontrol edilen kapalı doğrulayıcı seti
+- Yeni test ağı, diğer ağlara kıyasla daha az uygulama içerir
+- Hızlı senkronizasyon ve düşük disk alanı gerektiren düğüm çalıştırma süreci
+
+##### Kaynaklar
+
+- [Web sitesi](https://sepolia.dev/)
+- [GitHub](https://github.com/eth-clients/sepolia)
+- [Otterscan](https://sepolia.otterscan.io/)
+- [Etherscan](https://sepolia.etherscan.io)
+- [Blockscout](https://eth-sepolia.blockscout.com/)
+
+##### Musluklar
+
+- [QuickNode Sepolia Musluğu](https://faucet.quicknode.com/drip)
+- [Grabteeth](https://grabteeth.xyz/)
+- [İş İspatı Musluğu](https://sepolia-faucet.pk910.de/)
+- [Coinbase Cüzdanı Musluğu | Sepolia](https://coinbase.com/faucets/ethereum-sepolia-faucet)
+- [Alchemy Sepolia musluğu](https://sepoliafaucet.com/)
+- [Infura Sepolia Musluğu](https://www.infura.io/faucet)
+- [Chainstack Sepolia Musluğu](https://faucet.chainstack.com/sepolia-faucet)
+- [Ethereum Ekosistemi musluğu](https://www.ethereum-ecosystem.com/faucets/ethereum-sepolia)
+
+#### Goerli _(uzun vadeli destek)_ {#goerli}
+
+_Not: [Goerli test ağı kullanımdan kaldırılmış](https://ethereum-magicians.org/t/proposal-predictable-ethereum-testnet-lifecycle/11575/17) ve 2023 yılında [Holesovice](https://github.com/eth-clients/holesovice) ile değiştirilecektir. Lütfen uygulamalarınızı Sepolia'ya taşımayı düşünün._
+
+Goerli doğrulama ve hisselemeyi test etme amaçlı bir test ağıdır. Goerli ağı, bir test ağı doğrulayıcısı çalıştırmak isteyen kullanıcılara açıktır. Protokol yükseltmelerini ana ağa dağıtılmadan önce test etmek isteyen paydaşlar bundan dolayı Goerli'yi kullanmalıdır.
+
+- Açık doğrulayıcı dizisi, paydaşlar ağ yükseltmelerini test edebilirler
+- Büyük durum, kompleks akıllı sözleşme etkileşimlerini test etmek için kullanışlıdır
+- Eşlenmesi daha uzun sürer ve düğüm çalıştırmak için daha çok depolama gerektirir
+
+##### Kaynaklar
+
+- [Web sitesi](https://goerli.net/)
+- [GitHub](https://github.com/eth-clients/goerli)
+- [Etherscan](https://goerli.etherscan.io)
+- [Blockscout](https://eth-goerli.blockscout.com/)
+
+##### Musluklar
+
+- [QuickNode Goerli Musluğu](https://faucet.quicknode.com/drip)
+- [Grabteeth](https://grabteeth.xyz/)
+- [İş İspatı Musluğu](https://goerli-faucet.pk910.de/)
+- [Paradigm musluğu](https://faucet.paradigm.xyz/)
+- [Alchemy Goerli Musluğu](https://goerlifaucet.com/)
+- [All That Node Goerli Musluğu](https://www.allthatnode.com/faucet/ethereum.dsrv)
+- [Coinbase Cüzdanı Musluğu | Goerli](https://coinbase.com/faucets/ethereum-goerli-faucet)
+- [Chainstack Goerli musluğu](https://faucet.chainstack.com/goerli-faucet)
+
+Goerli test ağında bir Doğrulayıcı başlatmak için, ethstaker'ın ["ucuz goerli doğrulayıcısı" başlama noktasını](https://goerli.launchpad.ethstaker.cc/en/) kullanın.
+
+### Katman 2 test ağları {#layer-2-testnets}
+
+[Katman 2 (L2)](/layer-2/), belirli Ethereum ölçeklendirme çözümlerini tanımlamak için kullanılan toplu bir terimdir. Katman 2, Ethereum'u genişleten ve Ethereum'un güvenlik garantilerini devralan ayrı bir blok zincirdir. Katman 2 test ağları genellikle genel Ethereum test ağlarına sıkı sıkıya bağlıdır.
+
+#### Arbitrum Goerli {#arbitrum-goerli}
+
+[Arbitrum](https://arbitrum.io/) için bir test ağı.
+
+##### Musluklar
+
+- [Chainlink musluğu](https://faucets.chain.link/)
+
+#### Optimistic Goerli {#optimistic-goerli}
+
+[Optimism](https://www.optimism.io/) için test ağı.
+
+##### Musluklar
+
+- [Paradigm musluğu](https://faucet.paradigm.xyz/)
+- [Coinbase Cüzdanı Musluğu | Optimism Goerli](https://coinbase.com/faucets/optimism-goerli-faucet)
+
+#### Starknet Goerli {#starknet-goerli}
+
+[Starknet](https://www.starknet.io) için test ağı.
+
+##### Musluklar
+
+- [Starknet musluğu](https://faucet.goerli.starknet.io)
+
+## Özel ağlar {#private-networks}
+
+Bir Ethereum ağı, düğümleri genel bir ağa (yani Ana Ağ veya bir test ağı) bağlı değilse özel bir ağ değildir. Bu bağlamda özel, korumalı veya güvenli olmaktan ziyade yalnızca ayrılmış veya izole anlamına gelir.
+
+### Geliştirme ağları {#development-networks}
+
+Bir Ethereum uygulaması geliştirmek için dağıtmadan önce nasıl çalıştığını görmek amacıyla bunu özel bir ağda çalıştırmanız faydalı olur. Web geliştirme için bilgisayarınızda yerel bir sunucu oluşturmanıza benzer şekilde, merkeziyetsiz uygulamanızı test etmek için yerel bir blokzincir örneği oluşturabilirsiniz. Bu, genel bir test ağından çok daha hızlı yinelemeye izin verir.
+
+Buna yardımcı olmak için ayrılmış projeler ve araçlar bulunuyor. [Geliştirme ağları](/developers/docs/development-networks/) hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+### Konsorsiyum ağları {#consortium-networks}
+
+Mutabakat süreci, güvenilen önceden tanımlanmış bir dizi düğüm tarafından kontrol edilir. Örneğin, her biri tek bir düğümü yöneten ünlü akademik kurumlardan oluşan özel bir ağ ve ağ içindeki bir imza sahibi eşiği tarafından doğrulanan bloklar.
+
+Genel bir Ethereum ağı genel internete benziyorsa, bir konsorsiyum ağı özel bir intranet gibidir.
+
+## İlgili araçlar {#related-tools}
+
+- [Chainlist](https://chainlist.org/) _Cüzdanları ve sağlayıcıları uygun Zincir ve Ağ Kimliklerine bağlamaya yarayan bir EVM ağları listesi_
+- [EVM Tabanlı Zincirler](https://github.com/ethereum-lists/chains) _Chainlist'i destekleyen zincir üst verisinin GitHub deposu_
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Öneri: Tahmin Edilebilir Ethereum Test Ağı Yaşam Döngüsü](https://ethereum-magicians.org/t/proposal-predictable-ethereum-testnet-lifecycle/11575/17)
+- [Ethereum Test Ağlarının Gelişimi](https://etherworld.co/2022/08/19/the-evolution-of-ethereum-testnet/)
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/transactions/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/transactions/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..d08c16dc1e1
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/transactions/index.md
@@ -0,0 +1,221 @@
+---
+title: İşlemler
+description: Ethereum işlemlerine genel bir bakış - nasıl çalışırlar, veri yapıları ve bir uygulama aracılığıyla nasıl gönderilirler.
+lang: tr
+---
+
+İşlemler, hesaplardan kriptografik olarak imzalanmış talimatlardır. Bir hesap, Ethereum ağının durumunu güncellemek için bir işlem başlatacaktır. En basit işlem ETH'yi bir hesaptan diğerine aktarmaktır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamanıza yardımcı olmak için önce [Hesaplar](/developers/docs/accounts/) ve [Ethereum'a giriş](/developers/docs/intro-to-ethereum/) bölümlerini okumanızı öneririz.
+
+## İşlem ne demek? {#whats-a-transaction}
+
+Bir Ethereum işlemi, harici olarak sahiplenilmiş bir hesap tarafından başlatılan bir eylemi ifade eder, başka bir deyişle, bir sözleşme değil, bir insan tarafından yönetilen bir hesap. Örneğin Bob, Alice'e 1 ETH gönderirse, Bob'un hesabı borçlandırılmalı ve Alice'inki alacaklandırılmalıdır. Bu durum değiştirme eylemi bir işlem içinde gerçekleşir.
+
+ _Diyagram [Ethereum EVM resmediciden](https://takenobu-hs.github.io/downloads/ethereum_evm_illustrated.pdf) uyarlanmıştır_
+
+EVM'nin durumunu değiştiren işlemlerin tüm ağa yayınlanması gerekir. Herhangi bir düğüm, Ethereum Sanal Makinesinde ugulanacak işlemleri yayınlamak için talepte bulunabilir, bu olduktan sonra da, doğrulayıcı işlemi uygulayacak ve ortaya çıkan durum değişikliğini ağın geri kalanına yayacaktır.
+
+İşlemler için ücretler gereklidir ve doğrulanan bir blokta bulunmak zorundadırlar. Bu taslağı daha basit hale getirebilmek için gaz ücretlerini ve doğrulamayı başka bir yerde inceleyeceğiz.
+
+Gönderilen bir işlem aşağıdaki bilgileri içerir:
+
+- `from` - işlemi imzalayacak olan göndericinin adresi. Bu sözleşme hesapları işlem gönderemeyeceği için harici olarak sahiplenilmiş bir hesap olacaktır.
+- `to` - alıcı adres (harici olarak sahiplenilmiş bir hesapsa, işlem değeri aktaracaktır. Eğer bir sözleşme hesabıysa, işlem sözleşme kodunu yürütecektir)
+- `signature` - gönderenin tanımlayıcısı. Bu, gönderenin özel anahtarı işlemi imzaladığında ve gönderenin bu işleme yetki verdiğini doğruladığında oluşturulur
+- `nonce` - hesabın işlem sayısını belirten ve ardışık olarak artan bir sayaç
+- `value` - göndericiden alıcıya aktarılacak ETH miktarı (WEI şeklinde birimlendirilmiştir, 1ETH 1e+18wei'ye eşittir)
+- `giriş verileri` - keyfi verileri dahil etmek için opsiyonel alan
+- `gasLimit` - işlem tarafından tüketilebilecek maksimum gaz birimi miktarı. [EVM](/developers/docs/evm/opcodes) her bir hesaplık adım için gereken gaz birimini belirtir
+- `maxPriorityFeePerGas` - doğrulayıcıya bir bahşiş olarak eklenmesi için harcanan gazın maksimum fiyatı
+- `maxFeePerGas` - işlem için ödenebilecek gaz birimi başına maksimum ücret (`baseFeePerGas` ve `maxPriorityFeePerGas`'ı kapsayıcıdır)
+
+Gaz, işlemin bir doğrulayıcı tarafından işlenmesi için gereken hesaplamaya bir referanstır. Kullanıcılar bu hesaplama için bir ücret ödemek zorundadır. `gasLimit` ve `maxPriorityFeePerGas` doğrulayıcıya ödenen maksimum işlem ücretini belirler. [Gaz hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/gas/).
+
+İşlem nesnesi biraz şuna benzer:
+
+```js
+{
+ from: "0xEA674fdDe714fd979de3EdF0F56AA9716B898ec8",
+ to: "0xac03bb73b6a9e108530aff4df5077c2b3d481e5a",
+ gasLimit: "21000",
+ maxFeePerGas: "300",
+ maxPriorityFeePerGas: "10",
+ nonce: "0",
+ value: "10000000000"
+}
+```
+
+Ancak, gönderenin özel anahtarı kullanılarak bir işlem nesnesinin imzalanması gerekir. Bu, işlemin yalnızca göndericiden gelebileceğini ve sahtekârlıkla gönderilmediğini kanıtlıyor.
+
+Geth gibi bir Ethereum istemcisi bu imzalama sürecini yerine getirir.
+
+[JSON-RPC](/developers/docs/apis/json-rpc) çağrısı örneği:
+
+```json
+{
+ "id": 2,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "method": "account_signTransaction",
+ "params": [
+ {
+ "from": "0x1923f626bb8dc025849e00f99c25fe2b2f7fb0db",
+ "gas": "0x55555",
+ "maxFeePerGas": "0x1234",
+ "maxPriorityFeePerGas": "0x1234",
+ "input": "0xabcd",
+ "nonce": "0x0",
+ "to": "0x07a565b7ed7d7a678680a4c162885bedbb695fe0",
+ "value": "0x1234"
+ }
+ ]
+}
+```
+
+Yanıt örneği:
+
+```json
+{
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "id": 2,
+ "result": {
+ "raw": "0xf88380018203339407a565b7ed7d7a678680a4c162885bedbb695fe080a44401a6e4000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001226a0223a7c9bcf5531c99be5ea7082183816eb20cfe0bbc322e97cc5c7f71ab8b20ea02aadee6b34b45bb15bc42d9c09de4a6754e7000908da72d48cc7704971491663",
+ "tx": {
+ "nonce": "0x0",
+ "maxFeePerGas": "0x1234",
+ "maxPriorityFeePerGas": "0x1234",
+ "gas": "0x55555",
+ "to": "0x07a565b7ed7d7a678680a4c162885bedbb695fe0",
+ "value": "0x1234",
+ "input": "0xabcd",
+ "v": "0x26",
+ "r": "0x223a7c9bcf5531c99be5ea7082183816eb20cfe0bbc322e97cc5c7f71ab8b20e",
+ "s": "0x2aadee6b34b45bb15bc42d9c09de4a6754e7000908da72d48cc7704971491663",
+ "hash": "0xeba2df809e7a612a0a0d444ccfa5c839624bdc00dd29e3340d46df3870f8a30e"
+ }
+ }
+}
+```
+
+- `raw` [Özyinelemeli Uzunluk Ön Eki (RLP)](/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp) şeklinde şifrelenmiş imzalı işlemdir
+- `tx`, imzalanmış işlemin JSON biçimidir
+
+İmza hash değeri ile işlemin göndericiden geldiği ve ağa gönderildiği kriptografik olarak kanıtlanabilir.
+
+### Veri alanı {#the-data-field}
+
+İşlemlerin büyük bir çoğunluğu, bir sözleşmeye dıştan sahiplenilmiş bir hesaptan erişir. Çoğu sözleşme Solidity ile yazılmıştır ve veri alanlarını [uygulama ikili arayüzü (ABI)](/glossary/#abi) ile uyumlu olacak şekilde yorumlar.
+
+İlk dört bayt, fonksiyonun isminin ve argümanlarının hash değerini kullanarak hangi fonksiyonun çağrılacağını belirler. Bazen seçiciden [bu veri tabanını](https://www.4byte.directory/signatures/) kullanarak fonksiyonu tespit edebilirsiniz.
+
+Çağrı verisinin geri kalanı, [ABI şartnamesine uygun şekilde şifrelenmiş olan](https://docs.soliditylang.org/en/latest/abi-spec.html#formal-specification-of-the-encoding) argümanlardır.
+
+Örnek olarak, [bu işleme](https://etherscan.io/tx/0xd0dcbe007569fcfa1902dae0ab8b4e078efe42e231786312289b1eee5590f6a1) bakalım. Çağrı verisini görmek için **Click to see More** düğmesini kullanın.
+
+`0xa9059cbb` fonksiyon seçicisidir. [Bu imza ile bilinen birkaç fonksiyon](https://www.4byte.directory/signatures/?bytes4_signature=0xa9059cbb) var. Bu durumda [sözleşme kaynak kodu](https://etherscan.io/address/0xa0b86991c6218b36c1d19d4a2e9eb0ce3606eb48#code) Etherscan'e yüklenmiş, yani fonksiyonun `transfer(address,uint256)` olduğunu biliyoruz.
+
+Verinin geri kalanı:
+
+```
+0000000000000000000000004f6742badb049791cd9a37ea913f2bac38d01279
+000000000000000000000000000000000000000000000000000000003b0559f4
+```
+
+ABI koşullarına göre, tamsayı değerleri (20 bayt tamsayılar olan adresler gibi) ABI içinde 32 bayt kelimelerin önü sıfırlarla doldurulmuş şekilde bulunurlar. Yani `to` adresinin [`4f6742badb049791cd9a37ea913f2bac38d01279`](https://etherscan.io/address/0x4f6742badb049791cd9a37ea913f2bac38d01279) olduğunu biliyoruz. `value` ise 0x3b0559f4 = 990206452'dir.
+
+## İşlem türleri {#types-of-transactions}
+
+Ethereum'da birkaç farklı işlem türü vardır:
+
+- Düzenli işlemler: bir hesaptan diğerine yapılan işlem.
+- Sözleşme dağıtım işlemleri: Veri alanının sözleşme kodu için kullanıldığı, "to"' (gönderilen adres) adresi olmayan bir işlem.
+- Bir sözleşmenin yürütümü: dağıtılmış akıllı sözleşme ile etkileşime geçen bir işlem. Bu durumda, "to" adresi akıllı sözleşme adresidir.
+
+### Gaz hakkında {#on-gas}
+
+Belirtildiği gibi, işlemlerin yürütülmesi [gaz](/developers/docs/gas/) harcar. Basit transfer işlemleri 21.000 birim Gaz gerektirir.
+
+Dolayısıyla Bob'un 1 ETH'yi Alice'e 190 gwei `baseFeePerGas` ve 10 gwei `maxPriorityFeePerGas` ile göndermesi için Bob'un aşağıdaki ücreti ödemesi gerekir:
+
+```
+(190 + 10) * 21.000 = 4.200.000 gwei
+--veya--
+0,0042 ETH
+```
+
+Bob'un hesabı **-1,0042 ETH** borçlandırılacaktır (Alice için 1 ETH + gaz ücretleri için 0,0042 ETH)
+
+Alice'in hesabı **+1,0 ETH** alacaklandırılır
+
+Taban ücret yakılacaktır **-0,00399 ETH**
+
+Doğrulayıcı **+0,000210 ETH** bahşişi tutar
+
+
+ _Diyagram [Ethereum EVM resmediciden](https://takenobu-hs.github.io/downloads/ethereum_evm_illustrated.pdf) uyarlanmıştır_
+
+İşlemde kullanılmayan gaz, kullanıcı hesabına iade edilir.
+
+### Akıllı sözleşme etkileşimleri {#smart-contract-interactions}
+
+Akıllı sözleşme içeren herhangi bir işlem için gaz gereklidir.
+
+Akıllı sözleşmeler, sözleşmenin durumunu değiştirmeyen [`view`](https://docs.soliditylang.org/en/latest/contracts.html#view-functions) ya da [`pure`](https://docs.soliditylang.org/en/latest/contracts.html#pure-functions) olarak adlandırılan fonksiyonlar da içerebilir. Bu nedenle bu fonksiyonların bir EOA tarafından çağrılması için herhangi bir gaz gerekmez. Bu senaryoda kullanılan temel RPC çağrısı [`"eth_call"`](/developers/docs/apis/json-rpc#eth_call) olarak adlandırılır
+
+Bu `view` veya `pure` fonksiyonları, `eth_call` kullanılarak erişildiği durumun aksine, genellikle dahili olarak (yani sözleşmenin kendisinden veya başka bir sözleşmeden) çağrılır ve bu da gaz maliyetine yol açmaz.
+
+## İşlem yaşam döngüsü {#transaction-lifecycle}
+
+İşlem gönderildikten sonra aşağıdakiler gerçekleşir:
+
+1. Bir işlem şifresi kriptografik olarak oluşturulur: `0x97d99bc7729211111a21b12c933c949d4f31684f1d6954ff477d0477538ff017`
+2. İşlem sonrasında ağa yayınlanır ve diğer bekleyen ağ işlemlerinden oluşan işlem havuzuna eklenir.
+3. Bir doğrulayıcı, işlemi doğrulamak ve "başarılı" olarak değerlendirmek için işleminizi seçmeli ve bir bloka eklemelidir.
+4. Zaman geçtikçe işleminizi taşıyan blok önce "kanıtlanmış" sonrasında "kesinleştirilmiş" şeklinde güncellenecektir. Bu yükseltmeler işleminizin başarılı olduğunu ve asla değiştirilemeyeceğini daha netleştirir. Bir blok "kesinleştirildikten" sonra sadece milyarlarca dolar maliyetinde ağ seviyesinde bir saldırı ile değiştirilebilir.
+
+## Görsel bir demo {#a-visual-demo}
+
+Austin'in işlemlerde, gazda ve madencilikte size yol göstermesini izleyin.
+
+
+
+## Yazılan İşlem Zarfı {#typed-transaction-envelope}
+
+Ethereum'un başlangıçta işlemler için tek bir formatı vardı. Her işlem, adres, değer, veri, v, r ve s için nonce, gaz fiyatı, gaz limiti içeriyordu. Bu alanlar [RLP ile şifrelenmiştir](/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp/), şuna benzer bir şekilde görünür:
+
+`RLP([nonce, gasPrice, gasLimit, to, value, data, v, r, s])`
+
+Ethereum, erişim listelerini ve [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559)'un eski işlem formatlarını etkilemeden uygulanmasını mümkün kılmak için birçok işlem türünü destekleyecek şekilde evrildi.
+
+[EIP-2718](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2718) bu davranışa izin verendir. İşlemler şu şekilde yorumlanır:
+
+`TransactionType || TransactionPayload`
+
+Burada alanlar şu şekilde tanımlanır:
+
+- `TransactionType` - toplam 128 olası işlem türü için 0 ile 0x7f arasında bir sayı.
+- `TransactionPayload` - işlem türü tarafından tanımlanan rastgele bir bayt dizisi.
+
+`TransactionType` değerine göre, bir işlem şöyle sınıflandırılabilir
+
+1. **Tip 0 (Eski) İşlemler:** Ethereum'un başlatılmasından itibaren kullanılan orijinal işlem formatıdır. [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559)'dan gelen dinamik gaz ücreti hesaplamaları veya akıllı sözleşmeler için erişim listeleri gibi özellikler içermezler. Eski işlemler, [Tekrarlamalı Uzunluk Öneki (RLP)](/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp) kodlaması kullanıldığında `0xf8` baytıyla başlayarak serileştirilmiş formlarında türlerini belirten belirli bir öneke sahip değildir. Bu işlemler için TransactionType değeri `0x0`'dır.
+
+2. **Tip 1 İşlemler:** Ethereum'un [Berlin Yükseltmesi](/history/#berlin)'nin bir parçası olarak [EIP-2930](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2930)'da kullanıma açılan bu işlemler bir `accessList` parametresi içerir. Bu liste, işlemin erişmeyi beklediği adresleri ve depolama anahtarlarını belirtir, bu da akıllı sözleşmelerle ilgili karmaşık işlemler için [gaz](/developers/docs/gas/) maliyetlerinin potansiyel olarak azaltılmasına yardımcı olur. EIP-1559 ücret piyasası değişiklikleri Tip 1 işlemlere dahil değildir. Tip 1 işlemler buna ek olarak, secp256k1 imzasının y değerinin paritesini gösteren `0x0` veya `0x1` olabilen bir `yParity` parametresi de içerir. Bu işlemler, `0x01` baytıyla başladıkları için kolayca tanınır ve TransactionType değerleri `0x1`'dir.
+
+3. **Tip 2 İşlemler**, sıklıkla EIP-1559 işlemleri olarak adlandırılır ve Ethereum'un [Londra Yükseltmesi](/history/#london)'nde [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) dahilinde tanıtılan işlemlerdir. Bu işlemler, Ethereum ağında standart işlem tipi haline gelmiştir. Bu işlemler, işlem ücretini ana ücret ve öncelik ücreti olarak ayıran öngörülebilirliği artıran yeni bir ücret piyasası mekanizması sunar. `0x02` baytı ile başlarlar ve `maxPriorityFeePerGas` ile `maxFeePerGas` gibi alanları içerirler. Tip 2 işlemler, esneklikleri ve verimlilikleri nedeniyle varsayılan seçenek durumuna gelmiştir. Özellikle yüksek ağ tıkanıklığı dönemlerinde kullanıcıların işlem ücretlerini daha öngörülebilir şekilde yönetmelerine yardımcı olma yetenekleri nedeniyle tercih edilirler. Bu işlemler için TransactionType değeri `0x2`'dir.
+
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [EIP-2718: Yazılan İşlem Zarfı](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2718)
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Hesaplar](/developers/docs/accounts/)
+- [Ethereum sanal makinesi (EVM)](/developers/docs/evm/)
+- [Gaz](/developers/docs/gas/)
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/web2-vs-web3/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/web2-vs-web3/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..0dec277786c
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/web2-vs-web3/index.md
@@ -0,0 +1,62 @@
+---
+title: Web2 ve Web3
+description:
+lang: tr
+---
+
+Web2, bugün bir çoğumuzun bildiği internet sürümünü ifade eder. Kişisel verilerinizin karşılığında, size hizmet sağlayan şirketlerin hakim olduğu bir internet. Web3 ise Ethereum bağlamında, blok zincirinde çalışan merkeziyetsiz uygulamaları ifade eder. Bu uygulamalar, kişisel verileri parasallaştırmadan, herkesin katılmasına izin veren uygulamalardır.
+
+Yeni başlayanlar için daha uygun bir kaynak mı arıyorsunuz? [web3'e girişimize](/web3/) bakın.
+
+## Web3'ün faydaları {#web3-benefits}
+
+Birçok Web3 geliştiricisi, Ethereum'un yerleşik merkeziyetsizliği nedeniyle dapp'ler oluşturmaya karar verdi:
+
+- Ağda bulunan herkesin hizmeti kullanma izni vardır, başka bir deyişle izin gerekmez.
+- Hiç kimse sizi engelleyemez veya hizmete erişiminizi durduramaz.
+- Ödemeler, yerel token olan ether (ETH) aracılığıyla yapılır.
+- Ethereum turing testini geçer yani Ethereum'la istediğiniz neredeyse her şeyi programlayabilirsiniz.
+
+## Pratik karşılaştırmalar {#practical-comparisons}
+
+| Web2 | Web3 |
+| --------------------------------------------------------------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
+| Twitter herhangi bir hesabı veya tweeti sansürleyebilir | Web3 tweet'leri, kontrol merkeziyetsiz olduğu için sansürlenemez |
+| Ödeme hizmeti, belirli iş türleri için ödeme yapılmasına izin vermemeye karar verebilir | Web3 ödeme uygulamaları hiçbir kişisel veri gerektirmez ve ödemeleri engelleyemez |
+| Tek seferlik iş uygulamalarının sunucuları çökebilir ve çalışan gelirini etkileyebilir | Web3 sunucuları çökemez: Arka uç olarak 1000'lerce bilgisayardan oluşan merkeziyetsiz bir ağ olan Ethereum'u kullanırlar |
+
+Bu, tüm hizmetlerin bir dapp'ee dönüştürülmesi gerektiği anlamına gelmez. Bu örnekler, web2 ve web3 hizmetleri arasındaki temel farklı açıklamaktadır.
+
+## Web3 sınırlamaları {#web3-limitations}
+
+Web3'ün şu anda bazı sınırlamaları var:
+
+- Ölçeklenebilirlik – merkeziyetsiz oldukları için işlemler web3'te daha yavaştır. Ödeme gibi durum değişikliklerinin bir düğüm tarafından işlenmesi ve tüm ağ boyunca yayılması gerekir.
+- Kullanıcı Deneyimi – web3 uygulamalarıyla etkileşim; ekstra adımlar, yazılım ve eğitim gerektirebilir. Bu, benimsenmesi için bir engel olabilir.
+- Erişilebilirlik - modern web tarayıcılarındaki entegrasyon eksikliği, web3'ü birçok kullanıcı için daha az erişilebilir kılar.
+- Maliyet – çoğu başarılı dapp, pahalı olduğu için kodlarının çok küçük kısımlarını blok zincirine koyar.
+
+## Merkezilik ve Merkeziyetsizlik karşılaştırması {#centralization-vs-decentralization}
+
+Aşağıdaki tabloda, merkezi ve merkeziyetsiz dijital ağların geniş kapsamlı avantaj ve dezavantajlarından bazılarını listeledik.
+
+| Merkezi Sistemler | Merkeziyetsiz Sistemler |
+| ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Düşük ağ çapı (tüm katılımcılar merkezi bir otoriteye bağlıdır); yayma işlemi çok sayıda bilgi işlem kaynağına sahip merkezi bir otorite tarafından yapıldığından, bilgi hızla yayılır. | Ağdaki en uzaktaki katılımcılar, potansiyel olarak birbirinden çok uzakta olabilir. Ağın bir tarafından yayınlanan bilgilerin diğer tarafa ulaşması uzun zaman alabilir. |
+| Genellikle daha yüksek performans (daha yüksek verim, daha az toplam bilgi işlem kaynağı harcaması) ve daha kolay uygulama. | Genellikle daha düşük performans (daha düşük verim, daha fazla toplam bilgi işlem kaynağı harcaması) ve daha karmaşık uygulama. |
+| Verilerin çelişmesi durumunda çözüm açık ve kolaydır: gerçeğin nihai kaynağı merkezi otoritedir. | Eşler, katılımcıların senkronize olması gereken verilerin durumu hakkında çelişkili iddiaları bulunursa, anlaşmazlık çözümü için bir protokol (genellikle karmaşıktır) gereklidir. |
+| Tek başarısızlık noktası: Kötü niyetli aktörler, merkezi otoriteyi hedef alarak ağı çökertebilir. | Tek bir başarısızlık noktası yok: Katılımcıların büyük bir kısmı saldırıya uğrasa/alt edilse bile ağ hâlâ çalışabilir. |
+| Ağ katılımcıları arasındaki koordinasyon çok daha kolaydır ve merkezi bir otorite tarafından yürütülür. Merkezi otorite, ağ katılımcılarını çok az sürtüşmeyle yükseltmeleri, protokol güncellemelerini vb. benimsemeye zorlayabilir. | Ağ düzeyindeki kararlarda, protokol yükseltmelerinde vb. konularda son söz hiçbir aracıya ait olmadığı için koordinasyon genellikle zordur. En kötü durumda, protokol değişiklikleriyle ilgili anlaşmazlıklar olduğunda ağ kırılmaya eğilimlidir. |
+| Merkezi otorite verileri sansürleyebilir, potansiyel olarak ağın bölümlerinin ağın geri kalanıyla etkileşimini kesebilir. | Bilginin ağda yayılmasının birçok yolu olduğundan sansürlemek çok daha zordur. |
+| Ağa katılım, merkezi otorite tarafından kontrol edilir. | Ağa herkes katılabilir; "kapı bekçileri" yoktur. İdeal olarak, katılım maliyeti çok düşüktür. |
+
+Bunların, her ağda geçerli olmayabilecek genel kalıplar olduğunu unutmayın. Ayrıca, gerçekte bir ağın merkezileşme/merkeziyetsizlik derecesi bir spektrumda yer alır; hiçbir ağ tamamen merkezileştirilmiş veya tamamen merkeziyetsiz değildir.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Web3 nedir?](/web3/) - _ethereum.org_
+- [Bir Web 3.0 uygulamasının mimarisi](https://www.preethikasireddy.com/post/the-architecture-of-a-web-3-0-application) - _Preethi Kasireddy_
+- [Merkeziyetsizliğin Anlamı](https://medium.com/@VitalikButerin/the-meaning-of-decentralization-a0c92b76a274) _ 6 Şubat 2017 - Vitalik Buterin_
+- [Merkeziyetsizlik Neden Önemlidir](https://medium.com/s/story/why-decentralization-matters-5e3f79f7638e) _18 Şubat 2018 - Chris Dixon_
+- [Web 3.0 Nedir ve Neden Önemlidir](https://medium.com/fabric-ventures/what-is-web-3-0-why-it-matters-934eb07f3d2b) _31 Aralık 2019 - Max Mersch ve Richard Muirhead_
+- [Neden Web 3.0'a İhtiyacımız Var?](https://medium.com/@gavofyork/why-we-need-web-3-0-5da4f2bf95ab)_12 Eylül 2018 - Gavin Wood_
diff --git a/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/wrapped-eth/index.md b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/wrapped-eth/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..df42b98d3ac
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/13) Foundational Docs/developers/docs/wrapped-eth/index.md
@@ -0,0 +1,65 @@
+---
+title: Sarılı ETH (WETH) Nedir?
+description: Ether (ETH) için ERC20 uyumlu bir sarıcı olan Sarılı ethere (WETH) giriş.
+lang: tr
+---
+
+# Sarılı ether (WETH) {#intro-to-weth}
+
+Ether (ETH), Ethereum'un ana para birimidir. Para birimi olarak kullanmak suretiyle hisseleme ve hesaplama için gas ücretlerini ödeme gibi çeşitli amaçlarla kullanılır. **WETH, Ethereum'daki diğer dijital varlık türleri olan birçok uygulamanın ve [ERC-20 jetonlarının](/glossary/#erc-20)** ihtiyaç duyduğu bazı ek işlevlere sahip, ETH'nin etkili bir şekilde yükseltilmiş formudur. ETH, bu jetonlar ile çalışabilmek için ERC-20 standardı olarak bilinen aynı kurallara uymalıdır.
+
+Bu boşluğu doldurabilmek için sarılı ETH (WETH) yaratıldı. **Sarılı ETH, sözleşmeye herhangi bir miktarda ETH yatırmanıza ve aynı miktarı basılmış WETH** olarak almanıza olanak tanıyan ve ERC-20 jeton standardına uygun bir akıllı sözleşmedir. WETH, ETH'nin yerel varlığı ETH olarak değil, ERC-20 jetonu olarak etkileşime girmenize olanak tanıyan bir temsilidir. Gaz ücretlerini ödemek için yine de yerel ETH'ye ihtiyacınız olacak, bu yüzden para yatırırken mutlaka bir miktar tasarruf yapın.
+
+WETH akıllı sözleşmesini kullanarak WETH'yi ETH'ye çevirebilirsiniz. WETH akıllı sözleşmesi ile istediğiniz miktarda WETH kullanabilirsiniz ve aynı miktarı ETH olarak alırsınız. Biriktirilen WETH daha sonrasında yakılır ve yakılan WETH'ler dolaşımdan çıkarılır.
+
+**ETH arzının yaklaşık olarak ~ %3'ü WETH jeton sözleşmesinde kilitlenir** ve bu da WETH'yi en çok kullanılan [akıllı sözleşmelerden](/glossary/#smart-contract) biri yapar. WETH, özellikle kullanıcılar merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamalarıyla etkileşime geçtiğinde önemlidir.
+
+## ETH'yi neden ERC-20 olarak sarmamız gerekiyor? {#why-do-we-need-to-wrap-eth}
+
+[ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/), isteyen herkesin Ethereum ekosisteminde bu standardı kullanan uygulama ve jetonlarla sorunsuz bir şekilde etkileşim kuran jetonlar oluşturabilmesini sağlayan aktarılabilir jetonlar için standart bir arayüz tanımlar. **ETH, ERC-20 standardından önceki** bir standart olduğundan bu spesifikasyona uymaz. Bu, ETH'yi diğer ERC-20 jetonlarıyla **kolayca** değiştiremeyeceğiniz veya **ERC-20 standardını kullanan uygulamalarda ETH kullanamayacağınız** anlamına gelir. ETH'yi sarmak size aşağıdakileri yapma olanağı tanır:
+
+- **ETH'yi ERC-20 jetonları ile değiştirme**: ETH'yi diğer ERC-20 jetonları ile doğrudan değiştiremezsiniz. WETH, ERC-20 değiştirilebilir jeton standardına uygun ve diğer ERC-20 jetonlarıyla takas edilebilen bir ether temsilidir.
+
+- **Merkeziyetsiz uygulamalarda ETH kullanma**: ETH, ERC20 ile uyumlu olmadığından geliştiricilerin merkeziyetsiz uygulamalarda ayrı arayüzler (biri ETH için, diğeri ERC-20 jetonları için) oluşturmaları gerekir. ETH'yi sarmak bu engeli ortadan kaldırır ve geliştiricilerin aynı merkeziyetsiz uygulama içinde ETH'yi ve diğer jetonları yönetmesini sağlar. Birçok merkeziyetsiz finans uygulaması bu standardı kullanır ve bu jetonların takası için pazarlar yaratır.
+
+## Sarılı ether (WETH) ile ether (ETH) karşılaştırması: Fark nedir? {#weth-vs-eth-differences}
+
+| | **Ether (ETH)** | **Sarılı Ether (WETH)** |
+| -------- | -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
+| Arz | ETH arzı, Ethereum protokolü tarafından yönetilir. ETH [ihracı](/roadmap/merge/issuance), işlemlerin gerçekleştirilmesi ve blokların oluşturulması sırasında Ethereum doğrulayıcıları tarafından gerçekleştirilir. | WETH, bir ERC-20 jetonudur ve arzı, bir akıllı sözleşme tarafından yönetilir. Yeni WETH birimleri, kullanıcılardan ETH depozitoları aldıktan sonra sözleşme tarafından ihraç edilir veya bir kullanıcı ETH karşılığında WETH almak istediğinde WETH birimleri yakılır. |
+| Mülkiyet | Sahiplik, hesap bakiyeniz aracılığıyla Ethereum protokolü tarafından yönetilir. | WETH'nin mülkiyeti, Ethereum protokolü tarafından güvence altına alınan WETH jeton akıllı sözleşmesi tarafından yönetilir. |
+| Gaz | Ether (ETH), Ethereum ağındaki hesaplama ödemeleri için kabul edilen ödeme birimidir. Gaz ücretleri gwei (bir ether birimi) cinsinden belirlenir. | Gaz ödemeleri için WETH jetonunun kullanımı yerel olarak desteklenmez. |
+
+## Sıkça sorulan sorular {#faq}
+
+
+
+WETH sözleşmesini kullanarak ETH'yi sarmak veya çözmek için gaz ücreti ödersiniz.
+
+
+
+
+
+WETH, basit ve test edilmiş bir akıllı sözleşmeye dayandığı için genellikle güvenli kabul edilir. WETH sözleşmesi resmen doğrulanmıştır. Bu, Ethereum'da akıllı sözleşmelere yönelik en yüksek güvenlik standardıdır.
+
+
+
+
+
+Bu sayfada açıklanan [WETH'nin kanonik uygulamasının](https://etherscan.io/token/0xc02aaa39b223fe8d0a0e5c4f27ead9083c756cc2) yanı sıra, başka varyantları da vardır. Bunlar, uygulama geliştiricileri tarafından oluşturulan özel jetonlar veya diğer blokzincirlerde yayımlanmış sürümler olabilir ve farklı davranabilir ya da farklı güvenlik özelliklerine sahip olabilir. **Hangi WETH uygulaması ile etkileşimde olduğunuzu öğrenmek için jeton bilgilerini her zaman iki kez kontrol edin.**
+
+
+
+
+
+- [Ethereum Ana Ağı](https://etherscan.io/token/0xC02aaA39b223FE8D0A0e5C4F27eAD9083C756Cc2)
+- [Arbitrum](https://arbiscan.io/token/0x82af49447d8a07e3bd95bd0d56f35241523fbab1)
+- [Optimism](https://optimistic.etherscan.io/token/0x4200000000000000000000000000000000000006)
+
+
+
+## Daha fazla kaynak {#further-reading}
+
+- [Nedir bu WETH?](https://weth.tkn.eth.limo/)
+- [WETH'nin Etherscan'deki jeton bilgileri](https://etherscan.io/token/0xc02aaa39b223fe8d0a0e5c4f27ead9083c756cc2)
+- [WETH'nin Resmi Doğrulaması](https://zellic.io/blog/formal-verification-weth)
diff --git a/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/code-of-conduct/index.md b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/code-of-conduct/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..3acc253cea0
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/code-of-conduct/index.md
@@ -0,0 +1,77 @@
+---
+title: Davranış kuralları
+description: Ethereum.org alanlarında ulaşmaya çalıştığımız basit standartlar.
+lang: tr
+---
+
+# Davranış kuralları {#code-of-conduct}
+
+## Misyon {#mission}
+
+Ethereum için en kapsayıcı ve erişilebilir bilgi merkezini kurmak ve sürdürmek.
+
+## Değerler {#values}
+
+Ethereum.org topluluğu şunlar için çabalar:
+
+- eğitici, Ethereum'un herkes için anlaşılabilir olmasına yardım etmeyi amaçlıyor
+- kapsayıcı
+- erişilebilir
+- topluluk odaklı
+- ethereum'un temelindeki teknolojiye ve kullanım durumuna odaklanır
+- ethereum konseptlerine ve tasarım ilkelerine odaklanır
+
+## Biz ne değiliz {#what-we-are-not}
+
+- Ethereum Foundation web sitesi
+- Herhangi bir yatırımı veya vurguncuyu teşvik eden bir platform
+- Bireysel proje veya organizasyonları desteklemek ve daha yükseğe çıkarmak için bir platform
+- Bir merkeziyetsiz borsa, merkezi borsa ya da herhangi bir finansal platform
+- Her türlü finansal ya da hukuki tavsiyeler veren bir platform
+
+## Davranış kuralları {#code-of-conduct}
+
+### Taahhüt {#pledge}
+
+Açık katılım, ethereum.org etiğinin temelidir. Binlerce katkıda bulunan sayesinde yürütülen bir web sitesi ve topluluğuz ve bunu mümkün kılan tek şey misafirperver ve katılıma dayalı bir ortamı sürdürmektir. Bu amaçla katkı sağlayanlar, tüm katılımcılar için ve tüm ethereum.org platformları ve topluluk alanları için tacizden uzak bir ortam sağlamayı tahhüt eder. Ethereum.org topluluğu, yapıcı ve arkadaşça bir şekilde katılmak isteyen herkesi yaşı, engellilik durumu, etnik kökeni, cinsiyet özellikleri, cinsiyet kimliği, deneyim seviyesi, uzmanlık alanı, eğitim düzeyi, sosyo-ekonomik durumu, milliyeti, dış görünüşü, ırkı, dini inancı veya çeşitliliğin herhangi bir boyutundan bağımsız olarak sıcak bir şekilde karşılar ve değerli bulur.
+
+### Kapsam {#scope}
+
+Bu davranış kuralları, tüm ethereum.org alanlarında geçerlidir (GitHub, Discord, Figma Crowdin, Twitter ve diğer online platformlar gibi) ve bunun yanında ethereum.org'un temsil edildiği buluşmalar, konferanslar ve etkinlikler gibi gerçek dünyada, kamuya açık alanlarda da geçerlidir.
+
+### Standartlarımız {#our-standards}
+
+Pozitif bir atmosfer oluşturmak adına örnek davranışlar:
+
+- Konuksever ve kucaklayıcı bir dil kullanmak
+- Farklı görüş ve deneyimler karşısında saygılı olmak
+- Yapıcı eleştiriyi zarif bir şekilde kabul etmek ve/veya empati kurmak
+- Çatışmaları veya anlaşmazlıkları sakin ve profesyonel şekilde çözmek
+- Topluluğun diğer üyelerine hoşgörülü olmak ve empati yapmak
+- Topluluktaki yeni sesleri teşvik etmek ve onları daha yükseğe taşımak
+
+Katılımcılar tarafından gerçekleştirilen kabul edilemez davranışlar:
+
+- Fiziksel şiddet, fiziksel şiddet ile tehdit etmek ya da her türlü fiziksel şiddete yatkınlık
+- Taciz dili veya görselleri kullanmak ya da istenmeyen/tek taraflı fiziksel ilgide bulunmak
+- Başka bir bireyin kimliğine bürünmek veya bir kişi ya da kuruluşla dürüst olmayan bir şekilde bağlantı iddia etmek
+- Dalga geçen, küçümseyen, hakaret içeren yorumlar ve kişisel ya da politik saldırılar
+- Diğer topluluk üyelerini genel veya özel kanallarda taciz etmek
+- Açık bir izin söz konusu olmadan diğer insanların kişisel bilgilerini paylaşmak, örneğin elektronik adres ve somut adres
+- Sosyal mühendislik, diğer topluluk üyelerini dolandırma ve diğer yollardan manipüle etme
+- Kişisel maddi veya maddi olmayan kazançlar için yatırımları, token'ları, projeleri ya da benzeri herhangi bir şeyin tanıtımını yapmak
+- Konu dışı içeriklerle sunucuları spamlamak
+- Topluluk moderatörlerinin uyarılarını ve isteklerini dikkate almamak
+- Profesyonel alanda uygunsuz olarak değerlendirilenilecek olan davranışlarda bulunmak
+
+### Raporlama {#reporting}
+
+Davranış kurallarının ihlalleri, her şey açık yapılmaya çalışıldığı için, halka açık kanallarda, topluluk üyelerinin kendilerini denetlemelerine olanak sağlayacak biçimdedir.
+
+Ancak, eğer dikkat çekmesi gereken bir konu olduğunu hissederseniz, moderasyon rolü olan biriyle sesinizi duyurabilirsiniz (ör. discord rehberi) böylece uygun cevaba ulaşma ve süreci yürütme için size yardımcı olabilirler.
+
+Raporlama sırasında, lütfen olabildiğinde fazla detaya yer verin, spesifik örnekler ve zaman damgası dahil. Bu, adil bir sonuç almak için yardımcı olacak.
+
+### Uygulama {#enforcement}
+
+Cezanın büyüklüğüne bağlı olarak, davranış kurallarını ihlal eden bireylere, ethereum.org tarafından uyarılar, geçici yasaklar ya da kalıcı yasaklar verilebilir.
diff --git a/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/events/index.md b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/events/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..a52881a7e73
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/events/index.md
@@ -0,0 +1,24 @@
+---
+title: Ethereum etkinlikleri
+description: Ethereum topluluğuna nasıl dahil olunur?
+lang: tr
+hideEditButton: true
+---
+
+# Yaklaşan etkinlikler {#events}
+
+**Her ay dünya çapında büyük Ethereum etkinlikleri olur.** Toplulukta daha fazla insanla tanışmak, istihdam fırsatları hakkında bilgi edinmek ve yeni beceriler geliştirmek için bunlardan birine katılmayı düşünebilirsiniz.
+
+
+
+Bu, topluluğumuz tarafından sağlanan kapsamlı olmayan bir listedir. Bu listeye eklenecek yaklaşan bir Ethereum etkinliğini biliyor musunuz? [Lütfen ekleyin](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/blob/dev/src/data/community-events.json)!
+
+## Ethereum buluşmaları {#meetups}
+
+İşinize yarayan bir etkinlik görmüyor musunuz? Bir buluşmaya katılmayı deneyin. Buluşmalar, Ethereum meraklılarından oluşan gruplar tarafından düzenlenen daha küçük etkinliklerdir. Ethereum ile ilgilenen kişilerin bir araya gelme, Ethereum hakkında konuşma ve son gelişmeler hakkında bilgi edinme şansı olur.
+
+
+
+Kendi buluşmanızı mı başlatmak istiyorsunuz? Ethereum'un buluşma topluluklarını desteklemeye yardımcı olmak için ConsenSys'in bir girişimi olan [BUIDL Network](https://consensys.net/developers/buidlnetwork/)'e göz atın.
+
+Bu, topluluğumuz tarafından sağlanan kapsamlı olmayan bir listedir. [Burada daha fazla Ethereum buluşması bulabilirsiniz](https://www.meetup.com/topics/ethereum/). Bu listeye eklenecek aktif bir buluşma grubu biliyor musunuz? [Lütfen ekleyin](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/blob/dev/src/data/community-meetups.json)!
diff --git a/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/get-involved/index.md b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/get-involved/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..a7bcc3630dc
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/get-involved/index.md
@@ -0,0 +1,135 @@
+---
+title: Nasıl dahil olabilirim?
+description: Ethereum topluluğuna nasıl dahil olunur?
+lang: tr
+---
+
+# Nasıl dahil olabilirim? {#get-involved}
+
+Ethereum topluluğu, birçok farklı geçmişe ve beceriye sahip insanları içerir. İster geliştirici, ister sanatçı veya muhasebeci olun, dahil olmanın çeşitli yolları vardır. İşte başlamanıza yardımcı olabilecek önerilerin bir listesi.
+
+[İş ahlakı kuralları](/community/code-of-conduct)mızdan, Ethereum.org misyonu ve değerleri hakkında okumaya başlayın.
+
+## Geliştiriciler {#developers}
+
+- [ethereum.org/developers/](/developers/) adresinden Ethereum hakkında bilgi edinin ve Ethereum'u deneyin
+- Yakınınızdaki bir [ETHGlobal](http://ethglobal.co/) hackathon'una katılın!
+- Uzmanlık alanınızla veya seçtiğiniz programlama diliyle ilgili [projeleri inceleyin](/developers/docs/programming-languages/)
+- [Mutabakat ve Yürütüm Katmanı çağrılarını](https://www.youtube.com/@EthereumProtocol/streams) izleyin ya da bunlara katılın
+- [Ekosistem Destek Programının istek listesi](https://esp.ethereum.foundation/wishlist/) - Ethereum Ekosistem Destek Programının aktif olarak hibe başvuruları aradığı araçlar, belgeler ve altyapı alanları
+- [Web3Bridge](https://www.web3bridge.com/) - Afrika genelinde yüzlerce geliştiriciyi ve topluluk üyesini belirleme, eğitme ve destekleme girişimlerinde hevesli web3 topluluğuna katılın
+- [Eth R&D Discord'a](https://discord.com/invite/VmG7Uxc) katılın
+- [Ethereum Cat Herders Discord](https://discord.com/invite/Nz6rtfJ8Cu) grubuna katılın
+
+## Araştırmacılar ve Akademisyenler {#researchers-and-academics}
+
+Matematik, kriptografi ya da ekonomi alanlarında bir geçmişiniz var mı? Ethereum ekosisteminde yapılan en son işlerin bazıları ilginizi çekebilir:
+
+- [Eth R&D Discord'a](https://discord.com/invite/VmG7Uxc) katılın
+- Bir Ethereum Geliştirme Önerisini yazın veya revize edin
+ - Bir EIP yazın
+ 1. Fikrinizi [Ethereum Magicians](https://ethereum-magicians.org)'a gönderin
+ 2. [EIP-1](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1) sayfasını okuyun. **Evet, bu dökümanın _tamamı._**
+ 3. EIP-1'in yönergelerini takip edin. Taslağınızı hazırlarken, EIP-1 den referans alın.
+ - Nasıl bir [EIP Editörü](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-5069) olacağınızı öğrenin
+ - Siz de şu anda EIP'leri gözden geçirebilirsiniz! [Açılan PR taleplerini `e-inceleme`etikeyiyle görebilirsiniz](https://github.com/ethereum/EIPs/pulls?q=is%3Apr+is%3Aopen+label%3Ae-review). Teknik geri bildirimlerinizi `tartışmalar` bağlantısına bırakın.
+ - [EIP yönetişimine](https://github.com/ethereum-cat-herders/EIPIP) katılın
+ - [Ethereum Cat Herders Discord](https://discord.com/invite/Nz6rtfJ8Cu) grubuna katılın
+ - [EIP'ler hakkında daha fazla bilgi](/eips/)
+- [Challenges.ethereum.org](https://challenges.ethereum.org/) - >100.000 ABD Doları kazanabileceğiniz, bir dizi yüksek değerli araştırma ödülü
+- [Ethresear.ch](https://ethresear.ch) - Ethereum'un birincil araştırma forumu ve kriptoekonomi alanında dünyanın en etkili forumu
+- [Ethereum Vakfı Araştırma Soru-Cevap Paneli (AMA)](https://old.reddit.com/r/ethereum/comments/vrx9xe/ama_we_are_ef_research_pt_8_07_july_2022) - Araştırmacılara istenilen soruların sorulduğu ve cevaplandırıldığı bir etkinlik. Etkinliğin her adımı açıldığında, herkes sorularını sorabilecektir.
+- [Ekosistem Destek Programının istek listesi](https://esp.ethereum.foundation/wishlist/) - Ethereum Ekosistem Destek Programının aktif olarak hibe başvuruları aradığı araştırma alanları
+- [AllWalletDevs](https://allwallet.dev) - Ethereum geliştiricilerinin, tasarımcılarının ve ilgili kullanıcıların düzenli olarak bir araya geldiği ve cüzdanlar hakkında tartıştığı bir forum
+
+[Daha fazla aktif araştırma alanı keşfedin](/community/research/).
+
+## Teknik olmayan beceri grupları {#non-technical}
+
+Bir geliştirici değilseniz Ethereum'da nereden başlayacağınızı bilmek zor olabilir. Burada, belirli profesyonel geçmişlere yönelik kaynaklarla birlikte birkaç öneri bulunmaktadır.
+
+### Şehrinizde bir buluşma düzenleyin {#meetups}
+
+- Nereden başlayacağınıza emin değil misiniz? [BUIDL Network](https://consensys.net/developers/buidlnetwork/) yardımcı olabilir.
+
+### Ethereum hakkında içerik yazın {#write-content}
+
+- Ethereum'un değerini sade bir dille açıklayabilecek iyi yazarlara ihtiyacı var
+- Kendi makalelerinizi yayınlamaya hazır değil misiniz? Halihazırda, topluluk kaynaklarında bulunan içeriklere katkı sağlayabilir veya [ethereum.org için yeni içerik önerebilirsiniz](/contributing/)!
+
+### Topluluk çağrıları için not alma teklifi {#take-notes}
+
+- Birçok açık kaynaklı topluluk çağrısı bulunmaktadır ve not alıcılara sahip olmak çok yardımcı olur. Eğer ilgiliyseniz, [Ethereum Cat Herders discord sunucusuna](https://discord.com/invite/Nz6rtfJ8Cu) katılın ve kendinizi tanıtın!
+
+### Ethereum içeriklerini ana dilinize çevirin {#translate-ethereum}
+
+- ethereum.org, web sitesini ve diğer kaynakları birçok farklı dile çeviren bir çeviri programı yürütür
+- Nasıl dahil olabileceğinizi [buradan](/contributing/translation-program) öğrenin
+
+### Bir düğüm çalıştırın {#run-a-node}
+
+Ethereum'u daha fazla merkeziyetsizleştirmeye yardım etmek için binlerce düğüm operatörüne katılın.
+
+- [Bir düğüm çalıştırmak hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/)
+
+### ETH'nizi stake edin {#staking}
+
+ETH'nizi hisseleyerek Ethereum ağının güvenliğini sağlamaya yardımcı olurken ödüller kazanabilirsiniz.
+
+- [Stake etme hakkında daha fazla bilgi](/staking/)
+
+### Projeleri destekleyin {#support-projects}
+
+Ethereum ekosistemi, kamu mallarını ve etkili projeleri finanse etme misyonuna sahiptir. Çok küçük bağışlarla desteğinizi gösterebilir ve önemli işlerin gerçekleşmesine olanak sağlayabilirsiniz.
+
+- [Gitcoin](https://gitcoin.co/fund)
+- [clr.fund](https://clr.fund/#/about)
+
+## Finans uzmanları ve Muhasebeciler {#financial-professionals}
+
+- Ethereum, alternatif bir finansal sistem sunan bir protokoller ve uygulamalar ağı olan “Merkeziyetsiz Finans” ekosistemine ev sahipliği yapmaktadır. Eğer finans alanında bir profesyonelseniz, [DeFi Llama](https://defillama.com/) veya [DeFiPrime](https://defiprime.com)'daki merkeziyetsiz uygulamalara göz atın
+- Muhasebeci misiniz? Ethereum üzerindeki ETH, token'lar, DeFi vb. varlıklar, birçok yeni muhasebecilik sorununu beraberinde getirir. [Rotki](https://rotki.com/) gibi, kullanıcıların saymanlık ve muhasebecilik sorunlarını çözmeye yardımcı olmayı hedefleyen bazı projeleri inceleyerek başlayabilirsiniz
+
+## Ürün Yöneticileri {#product-managers}
+
+- Ethereum ekosisteminin yeteneklerinize ihtiyacı var! Birçok şirket, ürün yöneticisi rolleri için çalışan arıyor. Açık kaynak kodlu bir projeye katkıda bulunarak başlamak istiyorsanız [Ethereum Cat Herders](https://discord.com/invite/Nz6rtfJ8Cu) veya [RaidGuild](https://www.raidguild.org/) adresleriyle iletişime geçin
+
+## Pazarlama {#marketing}
+
+- Ethereum ekosisteminde pazarlama ve iletişim alanında birçok pozisyon bulunuyor!
+
+## Ethereum işleri {#ethereum-jobs}
+
+**Ethereum'da çalışacağınız bir iş bulmak ister misiniz?**
+
+- [ethereum.org işleri](/about/#open-jobs)
+- [Ethereum Vakfı iş ilanları (Lever)](https://jobs.lever.co/ethereumfoundation)
+- [Ethereum Vakfı iş ilanları (BambooHR)](https://ethereum.bamboohr.com/jobs/)
+- [JobStash](https://jobstash.xyz)
+- [Kripto Para İşleri](https://cryptocurrencyjobs.co/ethereum/)
+- [ConsenSys'de Kariyer](https://consensys.net/careers/)
+- [Kripto İş Listesi](https://cryptojobslist.com/ethereum-jobs)
+- [Bankless iş ilanları](https://pallet.xyz/list/bankless/jobs)
+- [Web3 İşleri](https://web3.career)
+- [Web3 Army](https://web3army.xyz/)
+- [Crypto Valley İşleri](https://cryptovalley.jobs/)
+- [Ethereum İşleri](https://startup.jobs/ethereum-jobs)
+- [CryptoJobster](https://cryptojobster.com/tag/ethereum/)
+
+## Bir DAO'ya katılın {#decentralized-autonomous-organizations-daos}
+
+"DAO'lar", merkeziyetsiz otonom organizasyonlardır. Bu gruplar, organizasyonu ve iş birliğini kolaylaştırmak için Ethereum teknolojisinden yararlanır. Örneğin; üyeliği kontrol etmek, teklifleri oylamak veya havuza alınan varlıkları yönetmek için. DAO'lar hâlâ deneysel olsalar da aynı fikirde olduğunuz gruplar ile iş ortakları bulmanız ve Ethereum topluluğu üzerindeki etkinizi artırmanız için fırsatlar sunar. [DAO'lar hakkında daha fazlası](/dao/)
+
+- [DAOSquare](https://daosquare.io/) [@DAOSquare](https://twitter.com/DAOSquare) - _DAO konseptinin teknoloji harici alanlarda tanıtılması ve insanların DAO aracılığıyla değer yaratmalarına yardım edilmesi_
+- [Developer DAO](https://www.developerdao.com/) [@developer_dao](https://twitter.com/developer_dao) - _İnternetin ortaklaşa sahipliğine inanan yapımcıların topluluğu_
+- [dOrg](https://dOrg.tech) [@dOrg_tech](https://twitter.com/dOrg_tech) - _DAO olarak çalışan bir freelancer Web3 geliştirme kolektifi_
+- [HausDAO](https://daohaus.club) [@nowdaoit](https://twitter.com/nowdaoit) - _DAOHaus'un topluluk yönetimi_
+- [LexDAO](https://lexdao.org) [@lex_DAO](https://twitter.com/lex_DAO) - _Hukuk mühendisliği_
+- [Machi X](https://machix.com) [@MachiXOfficial](https://twitter.com/MachiXOfficial) - _Sanat topluluğu_
+- [MetaCartel Ventures](https://metacartel.xyz) [@VENTURE_DAO](https://twitter.com/VENTURE_DAO) - _Başlangıç öncesi kripto projeleri için girişimler_
+- [MetaGame](https://metagame.wtf) [@MetaFam](https://twitter.com/MetaFam) - _Gerçek Hayat için MMORPG Oyun Mekanikleri_
+- [MetaFactory](https://metafactory.ai) [@TheMetaFactory](https://twitter.com/TheMetaFactory) - _Dijifiziksel Giyim Firmaları_
+- [MolochDAO](https://molochdao.com) [@MolochDAO](https://twitter.com/MolochDAO) - _Ethereum geliştirmelerini desteklemeye odaklı bir topluluk_
+- [Raid Guild](https://raidguild.org) [@RaidGuild](https://twitter.com/RaidGuild) - _Web3 yapımcılar kolektifi_
+
+Ne zaman ve nerede ethereum.org'a katkı verirseniz verin, lütfen ethereum.org'un [misyon ve değerlerine](/community/code-of-conduct) uymayı unutmayın!
diff --git a/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/grants/index.md b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/grants/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..93eabf7159d
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/grants/index.md
@@ -0,0 +1,47 @@
+---
+title: Ethereum Vakfı ve topluluk hibe programları
+description: Ethereum ekosistemindeki hibe programlarının bir listesi.
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum hibeleri {#ethereum-grants}
+
+Aşağıda listelenen programlar, Ethereum ekosisteminin başarısını ve büyümesini teşvik etmek için çalışan projelere çeşitli finansman hibeleri sunar. Bunu, bir sonraki Ethereum projenizin başarılı olmasına yardımcı olacak fonları bulmak ve onlara başvurmak için bir kılavuz olarak kullabilirsiniz.
+
+Bu liste topluluğumuz tarafından hazırlanmıştır. Eksik veya yanlış bir şey varsa, lütfen bu sayfayı düzenleyin!
+
+## Geniş Ethereum ekosistemi {#broad-ethereum-ecosystem}
+
+Bu programlar geniş bir proje yelpazesine hibeler sağlayarak geniş Ethereum ekosistemini desteklerler. Bunlar ölçeklenebilirlik, topluluk kurma, güvenlik, gizlilik gibi birçoğu için çözümleri kapsar. Bu hibeler herhangi bir Ethereum platformuna özel değildir ve emin değilseniz başlamak için iyi yerlerdir.
+
+- [EF Ekosistem Destek Programı](https://esp.ethereum.foundation) - _Temel odağı evrensel araçlar, altyapı, araştırma ve kamu yararı olmak üzere; Ethereum'a katkı sağlayan açık kaynak projeleri finanse eder_
+- [Moloch DAO](https://www.molochdao.com/) - _Gizlilik, katman 2 ölçeklendirme, istemci güvenliği ve dahası_
+- [DAO Hibeleri](https://docs.google.com/spreadsheets/d/1XHc-p_MHNRdjacc8uOEjtPoWL86olP4GyxAJOFO0zxY/edit#gid=0) - _Hibe sunan organizasyonların Google tablosu_
+- [Akademik Hibeler](https://esp.ethereum.foundation/academic-grants) - _Ethereum ile ilgili akademik çalışmaları desteklemek için hibeler_
+- [Blockworks Grantfarm](https://blockworks.co/grants/programs) - _Blockworks, tüm hibelerin, RFP'lerin ve hata ödüllerinin kapsamlı bir dizinini derlemiştir._
+
+## Projeye özel {#project-specific}
+
+Bu projeler kendi teknolojilerini geliştirmeye ve deneyimlemeye yönelik olarak kendi hibelerini oluşturmuşlardır.
+
+- [Aave Hibe Programı](https://aavegrants.org/) – _[Aave](https://aave.com/) hibeleri DAO_
+- [Balancer](https://grants.balancer.community/) – _[Balancer](https://balancer.fi/) ekosistem fonu_
+- [Chainlink Hibe Programı](https://chain.link/community/grants) - _[Chainlink](https://chain.link/) toplum hi̇beleri̇_
+- [Decentraland Hibe Programı](https://governance.decentraland.org/grants/) – _[Decentraland](https://decentraland.org/) DAO Metaverse_
+- [Lido Ekosistem Hibeleri Organizasyonu (LEGO)](https://lido.fi/lego) – _[Lido](https://lido.fi/) finans ekosistemi_
+- [MetaMask Programı](https://metamaskgrants.org/) - _[MetaMask](https://metamask.io/) çalışanlar öncülüğünde yönetilen hibe DAO'su_
+- [SKALE Ağı Hibe Ekosistemi](https://skale.space/developers#grants) - _[SKALE Ağı](https://skale.space/) ekosistemi_
+- [Swarm Vakfı Hibe Programı](https://my.ethswarm.org/grants) - _[Swarm Vakfı](https://www.ethswarm.org/) ekosistemi_
+- [The Graph](https://thegraph.com/ecosystem/grants/) – _[The Graph](https://thegraph.com/) ekosistemi_
+- [Uniswap Hibe Programı](https://www.uniswapfoundation.org/approach) – _[Uniswap](https://uniswap.org/) topluluğu_
+
+## İkinci dereceden finansman {#quadratic-funding}
+
+Ethereumun açık kaynak kökleri yeni ve ilgi çekici bir kaynak geliştirme modelinin büyümesine ön ayak oldu: ikinci dereceden (quadratic) finansman. Bu, gelecekte her tür kamu malını finanse etme şeklimizi iyileştirme potansiyeline sahiptir. İkinci dereceden finansman, en çok finansmanı alan projelerin en benzersiz talebe sahip projeler olmasını sağlar. Başka bir deyişle, çoğu insanın hayatını iyileştirecek projeler. [İkinci dereceden finansman hakkında daha fazlası.](/defi/#quadratic-funding)
+
+- [Gitcoin](https://gitcoin.co/grants)
+- [clr.fund](https://clr.fund/)
+
+## Ethereum'da Çalışın {#work-in-ethereum}
+
+Kendi projenizi başlatmaya hazır değil misiniz? Aktif olarak çalışmak ve Ethereum ekosistemine katkıda bulunmak için tutkulu bireyler arayan yüzlerce şirket var. Daha fazla bilgi mi arıyorsunuz? [Ethereum ile ilgili işlere göz atın](/community/get-involved/#ethereum-jobs)
diff --git a/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/language-resources/index.md b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/language-resources/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..af93574bf86
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/language-resources/index.md
@@ -0,0 +1,153 @@
+---
+title: Dil kaynakları
+description: Ethereum hakkında bilgi edinmek için İngilizce olmayan kaynaklar
+lang: tr
+---
+
+# Dil kaynakları {#language-resources}
+
+Ethereum topluluğu küreseldir ve İngilizce bilmeyen milyonlarca kişiden oluşur.
+
+Amacımız, tüm dillerde eğitim içeriği sağlamak ve dünyanın her yerinden insanları Ethereum'a alıştırmayı zorlaştıran dil engellerinin üstesinden gelmeye yardımcı olmaktır.
+
+Ana dilinizde okumayı tercih ediyorsanız veya İngilizce bilmeyen birini tanıyorsanız, İngilizce olmayan faydalı kaynakların bir listesini aşağıda bulabilirsiniz. Yüz binlerce Ethereum meraklısı, haberleri paylaşmak, son gelişmeler hakkında konuşmak, teknik sorunları tartışmak ve geleceği hayal etmek için bu çevrimiçi forumlarda bir araya geliyor.
+
+Kendi dilinizde bir eğitim kaynağı mı biliyorsunuz? [Listeye eklemek için](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new/choose) bir konu açın!
+
+## Ethereum.org kaynakları {#ethereum-org}
+
+Ethereum.org, her sayfanın üst kısmında bulunan dil seçimi menüsü ile erişilebilen 40'tan fazla dile doğal olarak çevrilmiştir.
+
+
+
+İki dilliyseniz ve daha fazla kişiye ulaşmamıza yardımcı olmak istiyorsanız, [ethereum.org Çeviri Programı](/contributing/translation-program/#translation-program)na da katılarak web sitesini tercüme etmemize yardımcı olabilirsiniz.
+
+## Topluluk kaynakları {#community}
+
+### Brezilya Portekizcesi {#br-pt}
+
+**Haberler**
+
+- [BeInCrypto](http://www.beincrypto.com.br) - kripto para haberleri ve makaleleri, bir borsa listesi ile beraber, Brezilya'da mevcuttur
+- [Cointelegraph](http://cointelegraph.com.br/category/analysis) - Büyük bir kripto para haber merkezi olan Cointelegraph'ın Brezilya versiyonu
+- [Livecoins](http://www.livecoins.com.br/ethereum) - kripto para birimi haberleri ve araçları
+- [Seudinheiro](http://www.seudinheiro.com/criptomoedas/) - kripto para haberleri ve raporları
+- [Modüler Kripto](https://modularcrypto.xyz/) - kripto para haberleri ve eğitim makaleleri
+
+**Eğitim**
+
+- [web3dev](https://www.web3dev.com.br/)Web 3 geliştiricileri için içerik merkezi ve Discord topluluğu.
+- [Web3Brasil](https://github.com/web3brasil/web3brasil) - Web3 ve DeFi öğrenimi için kaynaklar
+- [CriptoFacil](http://www.criptofacil.com/ultimas-noticias/) - kripto para haber ve eğitimleri, "Acemiler için Ethereum" ve acemiler için "DeFi" dahildir
+- [CriptoAtivos](http://www.criptoativos.wiki.br/) - kripto para alanından içerikler, eğitim ve blog
+- [Cointimes](http://www.cointimes.com.br/) - kripto para haberleri ve eğitimi
+- [Web3 başlangıç paketi](https://docs.google.com/document/d/1X8PSTFH7FTw9J-gbKWM6Y430SWCBT8d4t4pJgFQHJ8E/) - en sık sorulan ve temel kripto sorularını yanıtlayan bir kılavuz
+
+### Çince {#zh}
+
+**Genel kaynaklar**
+
+- [Ethereum.cn](https://www.ethereum.cn/) - konsensüs katmanı yükseltmesini, tüm çekirdek geliştirme toplantı notlarını, katman 2'yi vb. kapsayan topluluk tarafından sağlanan içerik.
+- [EthFans](https://github.com/editor-Ajian/EthFans.org-annual-collected-works/) - temel konulardan gelişmiş Ethereum konularına kadar her şeyi öğrenin
+- [Unitimes](https://mp.weixin.qq.com/s/tvloZSDBSOQN9zDQj_91kA) - Ethereum, DeFi, NFT, Web3 ile ilgili bilgileri kapsayan topluluk tarafından sürdürülen içerikler
+- [123ETH](https://123eth.org/) - Ethereum ekosistemine bir geçit
+- [Zhen Xiao](http://zhenxiao.com/blockchain/) - kripto para ve kullanımları hakkında ücretsiz çevrimiçi kurslar
+- [Ethereum Whitepaper](https://github.com/ethereum/wiki/wiki/[%E4%B8%AD%E6%96%87]-%E4%BB%A5%E5%A4%AA%E5%9D%8A%E7%99%BD%E7%9A%AE%E4%B9%A6) - Ethereum Teknik Raporu'nun Çince versiyonu
+
+**Ethereum ekosistemi**
+
+- [ETHPlanet](https://www.ethplanet.org/) - üniversite öğrencilerine eğitimler sunan, çevrimiçi ve yüz yüze hackathon'lar (hack maratonu)
+- [PrimitivesLane](https://www.primitiveslane.org/) - blok zincir teknolojilerine odaklı, kar amacı gütmeyen bir araştırma grubu
+- [Ethereum Çeviri Topluluğu CN](https://www.notion.so/Ethereum-Translation-Community-CN-05375fe0a94c4214acaf90f42ba40171) - eğitimsel Ethereum içeriklerini çevirmeye adanmış bir topluluk
+
+**Geliştiriciler için**
+
+- [DappLearning](https://github.com/Dapp-Learning-DAO/Dapp-Learning) - ana akım dapp projelerini incelemek ve her hafta düşünce ve yorumları paylaşmak için bir öğrenme grubu
+- [LearnBlockchain](https://learnblockchain.cn/) - geliştiricilerin blok zincir teknolojileri hakkında bilgi paylaşımı için bir topluluk
+
+**Kriptografi araştırmacıları için**
+
+- [SecbitLabs](https://mp.weixin.qq.com/s/69_tqBJpr_sbaKtR1sBRMw) - kriptografi, güvenlik vb. açıklayan bir WeChat hesabı
+- [Sparkbyte](https://mp.weixin.qq.com/s/9KgKTc_jtJ7bWKdbNPoqvQ) - zk teknolojisini açıklayan bir WeChat hesabı
+
+### Çekçe {#cs}
+
+- [Gwei.cz](https://gwei.cz) - Web3 etrafında yerel topluluk, eğitim içeriği oluşturur, çevrimiçi ve yüz yüze etkinlikler düzenler
+- [Gwei.cz Příručka](https://prirucka.gwei.cz/) - yeni başlayanlar için Ethereum rehberi
+- [DAO Příručka](https://dao.gwei.cz/) - DAO'lara yeni başlayanlar için rehber
+- [Ethereum'da Uzmanlaşma](https://ipfs.io/ipfs/bafybeidvuxhnsgfx3tncpfxheqglkjwmdxclknlgd7s7qggd2a6bzgb27m) - Çekçe Ethereum'da Uzmanlaşmak
+
+### Fransızca {#fr}
+
+- [Ethereum France](https://www.ethereum-france.com/) - Ethereum France, etkinlikler düzenliyor, içerik oluşturuyor ve Ethereum hakkında müzakereleri teşvik ediyor
+- [Ethereum.fr](https://ethereum.fr/) - Ethereum haberleri ve eğitimleri
+- [BanklessFR](https://banklessfr.substack.com/) - Fransızca Bankless haber bülteni
+- [CryptoFR](https://cryptofr.com/category/44/ethereum-general) - Ethereum alt sayfası bulunan bir kripto para forumu
+
+### Almanca {#de}
+
+- [Microsoft Learn (Solidity)](https://docs.microsoft.com/de-de/learn/modules/blockchain-learning-solidity/) - Solidity kullanarak
+- [Microsoft Learn (akıllı sözleşmeler)](https://docs.microsoft.com/de-de/learn/modules/blockchain-solidity-ethereum-smart-contracts/) - Solidity ile Ethereum akıllı sözleşmeleri yazın
+- [Microsoft Learn (Ethereum ağları)](https://docs.microsoft.com/de-de/learn/modules/blockchain-ethereum-networks/) - Ethereum ağlarına bağlanın ve ağları dağıtın
+- [Microsoft Learn (blok zincirler)](https://docs.microsoft.com/de-de/learn/paths/ethereum-blockchain-development/) - blok zincir geliştirmeye giriş
+
+### İbranice {#he}
+
+- [Udi Wertheimer - Bitcoin kullanıcılarının Ethereum'dan öğrenebileceği şeyler](https://www.cryptojungle.co.il/udi-wertheimer-what-bitcoiners-can-learn-from-ethereum/)
+- [Omer Greismen (OpenZeppelin) - 15 Milyar Dolarlık Akıllı Sözleşme Hack'ini Nasıl Önledik](https://www.cryptojungle.co.il/omer-greisman-openzeppelin/)
+- [Shy Datika (INX) - Jetonlaştırma ve Ethereum'un bir menkul kıymet olup olmadığı da dahil olmak üzere menkul kıymetlerin geleceği](https://www.cryptojungle.co.il/shy-datika-tokenization/)
+- [Roy Confino (Lemonade) - Ethereum'da Sigorta](https://www.cryptojungle.co.il/roy-confino-insurance/)
+- [Idan Ofrat (Fireblocks) - Kurumsal Benimseme](https://www.cryptojungle.co.il/idan-ofrat-fireblocks/)
+- [Gal Weizman (MetaMask) - Metamask Nedir?](https://www.cryptojungle.co.il/gal-weizman-metamask/)
+- [Dror Aviely (Consensys) - Ethereum'un merkezi](https://www.cryptojungle.co.il/dror-aviely-ethereum-center/)
+- [Nir Rozin - Cryptopunk olmak](https://www.cryptojungle.co.il/nir-rozin-cryptopunk/)
+- [Adan Kedem - Oyun ve Metaverse](https://www.cryptojungle.co.il/adan-kedem-web3-gaming/)
+- [Uri Kolodny (Starkware) - Ethereum ve Blokzincir Katmanları](https://www.cryptojungle.co.il/uri-kolodny-starkware/)
+- [Udi Wertheimer - Ethereum 2.0 ve rakipler](https://www.cryptojungle.co.il/udi-on-eth2/)
+- [Ben Samocha (myself) - Ethereum 2.0 - bir fırsat mı?](https://www.cryptojungle.co.il/etherurm2-week-summary/)
+- [Alon Muroch (Bloxstaking) - Ethereum 2.0 Nedir?](https://www.cryptojungle.co.il/alon-moroch-eth2/)
+- [Eilon Aviv (Collider Ventures) - Ethereum 2.0'da neler yanlış gidebilir?](https://www.cryptojungle.co.il/eilon-aviv-eth2-0/)
+- [Eilon Aviv (Collider Ventures) - Ethereum 2.0'a neden ihtiyacımız var?](https://www.cryptojungle.co.il/eilon-aviv-ethereum-2-0/)
+
+### İtalyanca {#it}
+
+- [Ethereum Italia](https://www.ethereum-italia.it/) - Akıllı sözleşmeler ve blok zincir teknolojilerine odaklı Ethereum eğitim, organizasyon ve haberleri
+- [Ethereum Italia Podcast](https://www.ethereum-italia.it/podcast/) - İtalyanca Ethereum podcast'i
+- [Microsoft Learn (Solidity)](https://docs.microsoft.com/it-it/learn/modules/blockchain-learning-solidity/) - Solidity kullanmayı öğrenin
+- [Microsoft Learn (Akıllı sözleşmeler)](https://docs.microsoft.com/it-it/learn/modules/blockchain-solidity-ethereum-smart-contracts/) - Solidity ile Ethereum akıllı sözleşmeleri yazmayı öğrenin
+- [Microsoft Learn (dapps)](https://docs.microsoft.com/it-it/learn/modules/blockchain-create-ui-decentralized-apps/) - merkeziyetsiz uygulamalar ile bir kullanıcı arayüzü oluşturun
+
+### Japonca {#ja}
+
+- [Japonya Sanal ve Kripto Varlıklar Borsası Birliği](https://jvcea.or.jp/)
+- [Japonya Kripto Varlık İş Birliği](https://cryptocurrency-association.org/)
+- [Blok zincir geliştirmeye başlayın - Öğren | Microsoft Docs](https://docs.microsoft.com/ja-jp/learn/paths/ethereum-blockchain-development/) - Bu öğrenim yolu, sizi blok zincir ve Ethereum platformu üzerinde geliştirme ile tanıştırır
+- [Ethereum'da Uzmanlaşma](https://www.oreilly.co.jp/books/9784873118963/) - Japonca Ethereum'da Uzmanlaşmak
+- [Solidity ve Ethereum ile Uygulamalı Akıllı Sözleşme Geliştirme](https://www.oreilly.co.jp/books/9784873119342/) - Japonca Solidity ve Ethereum ile Uygulamalı Akıllı Sözleşme Geliştirme
+
+### Rusça {#ru}
+
+- [Cyber Academy](https://cyberacademy.dev) - web3 yaratıcıları için eğitim alanı
+- [Forklog](https://forklog.com) - genel olarak kripto hakkında haberler ve eğitici makaleler, mevcut teknolojiler ve farklı blokzincirlerin gelecekteki yükseltmeleri
+- [BeInCrypto](https://ru.beincrypto.com) - haberler, kripto fiyat analizi ve kriptoyla ilgili her şey hakkında basit açıklamalar içeren teknik olmayan makaleler
+
+### İspanyolca {#es}
+
+- [Ethereum Madrid](https://ethereummadrid.com/) - blok zincir, DeFi ve yönetişim kursları, etkinlikleri ve blogu
+- [Cointelegraph](https://es.cointelegraph.com/ethereum-for-beginners) - Yeni başlayanlar için İspanyolca Ethereum rehberi
+- [Tutoriales online](https://tutoriales.online/curso/solidity) - Solidity ve Ethereum'da programlamayı öğrenin
+- [Curso Introducción a Ethereum Development](https://youtube.com/playlist?list=PLTqiwJDd_R8y9pfUBjhkVa1IDMwyQz-fU) - Solidity temelleri, ilk akıllı sözleşmenizin test edilmesi ve dağıtılması
+- [Curso Introducción a Seguridad y Hacking en Ethereum](https://youtube.com/playlist?list=PLTqiwJDd_R8yHOvteko_DmUxUTMHnlfci) - Gerçek akıllı sözleşmelerdeki yaygın güvenlik açıklarını ve güvenlik sorunlarını öğrenin
+- [Curso Introducción a DeFi Development](https://youtube.com/playlist?list=PLTqiwJDd_R8zZiP9_jNdaPqA3HqoW2lrS) - Solidity'de DeFi akıllı sözleşmelerinin nasıl çalıştığını öğrenin ve kendi Otomatik Piyasa Yapıcınızı oluşturun
+- [Cryptoversidad](https://www.youtube.com/c/Cryptoversidad) - Başlangıçtan ileri seviyeye kadar teknik olmayan blok zincir eğitimi. Kripto ve Ethereum hakkında her şeyi öğrenin.
+
+### Türkçe {#tr}
+
+- [BTK Akademi](https://www.btkakademi.gov.tr/portal/course/blokzincir-ve-kripto-paralar-10569#!/about) - blok zincir ve kripto para odaklı kurs
+- [Büyük yeniden adlandırma: Eth2'ye ne oldu?](https://miningturkiye.org/konu/ethereum-madenciligi-bitiyor-mu-onemli-gelisme.655/) - Büyük yeniden adlandırma blog gönderisinin Türkçe çevirisi, "Eth2" terminolojisinden uzaklaşmayı açıklıyor
+
+### Vietnamca {#vi}
+
+- [Tino Group](https://wiki.tino.org/ethereum-la-gi/) - Ethereum, merkeziyetsiz uygulamalar, cüzdanlar ve SSS'lere genel bakış
+- [Tap Chi Bitcoin](https://tapchibitcoin.io/tap-chi/tin-tuc-ethereum-eth) - Ethereum haberleri ve eğitimi için alt sayfalar içeren bir web platformu
+- [Coin68](https://coin68.com/ethereum-tieu-diem/) - Ethereum haberleri ve eğitim ile ilgili bilgiler içeren bir kripto para portalı
diff --git a/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/online/index.md b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/online/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..9ebb2085a36
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/online/index.md
@@ -0,0 +1,50 @@
+---
+title: Çevrimiçi topluluklar
+description: Ethereum ekosistemindeki hibe programlarının bir listesi.
+lang: tr
+---
+
+# Çevrimiçi topluluklar {#online-communities}
+
+Yüz binlerce Ethereum meraklısı, haberleri paylaşmak, son gelişmeler hakkında konuşmak, teknik sorunları tartışmak ve geleceği hayal etmek için bu çevrimiçi forumlarda bir araya geliyor.
+
+## Forumlar {#forums}
+
+r/ethereum - Ethereum'a dair her şey
+r/ethfinance - DeFi dahil olmak üzere Ethereum'un finansal yönü
+r/ethdev - Ethereum geliştirmeye odaklı
+r/ethtrader - trendler ve pazar analizi
+r/ethstaker - Ethereum'da hisselemeyle ilgilenen herkes hoş geldiniz
+Ethereum Sihirbazları Kardeşliği - Ethereum'daki teknik standartlara odaklanan topluluk
+Ethereum Stackexchange - Ethereum geliştiricileri için tartışma ve yardım
+Ethereum Araştırma - kriptoekonomik araştırmalar için en etkili mesaj panosu
+
+## Sohbet odaları {#chat-rooms}
+
+Ethereum Kedi Güdücüler - Ethereum geliştirmeye proje yönetimi desteği sunmaya odaklı topluluk
+Ethereum Bilgisayar Korsanları - ETHGlobal tarafından yürütülen Discord sohbeti: tüm dünyadaki Ethereum bilgisayar korsanları için çevrimiçi bir topluluk
+CryptoDevs - Ethereum geliştirme odaklı Discord topluluğu
+EthStaker Discord - mevcut ve potansiyel kilitleyiciler için topluluk tarafından yönetilen rehberlik, eğitim, destek ve kaynaklar
+Ethereum.org web sitesi ekibi - uğrayın ve ethereum.org web geliştirme ve tasarımı ekibi ile ve topluluktan insanlarla sohbet edin
+Matos Discord - yaratıcıların, endüstrinin önde gelenlerinin ve Ethereum meraklılarının takıldığı bir web3 yaratıcı topluluğu. Web3 geliştirme, tasarım ve kültürü hakkında tutkuluyuz. Gelin ve bizle beraber inşa edin.
+Solidity Gitter - Solidity geliştirme için sohbet (Gitter)
+Solidity Matrix - Solidity geliştirme için sohbet (Matrix)
+Ethereum StackExchange *- soru cevap forumu*
+Peeranha *- merkeziyetsiz soru cevap forumu*
+
+## YouTube ve Twitter {#youtube-and-twitter}
+
+Ethereum Vakfı - Ethereum Vakfı'ndan en son haberleri takip edin
+@ethereum - Ethereum Foundation'ın resmi hesabı
+@ethdotorg- Büyüyen küresel topluluğumuz için oluşturulmuş Ethereum portalı
+Etkili Ethereum twitter hesaplarının listesi
+
+
+
+
+
+
+ DAO’lar hakkında daha fazlasını öğrenin
+
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/research/index.md b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/research/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..7d907def44b
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/research/index.md
@@ -0,0 +1,399 @@
+---
+title: Ethereum araştırmasının aktif alanları
+description: Açık araştırmanın farklı alanlarını keşfedin ve nasıl katkı vereceğinizi öğrenin.
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum araştırmalarının aktif olduğu alanlar {#active-areas-of-ethereum-research}
+
+Ethereum'un en önemli güçlerinden biri, aktif bir araştırma ve mühendislik topluluğunun onu sürekli geliştirmesidir. Dünya çapında birçok hevesli ve yetenekli insan Ethereum'daki öne çıkan sorunlara kendilerini adamak ister ancak bu sorunların ne olduğunu bulmak her zaman kolay değildir. Bu sayfa, Ethereum'un kullandığı en son teknolojilere ilişkin kabataslak bir rehberdir ve başlıca aktif araştırma alanlarını ana hatlarıyla açıklar.
+
+## Ethereum araştırmaları nasıl işler? {#how-ethereum-research-works}
+
+Ethereum araştırması genellikle [Merkeziyetsiz Bilimin (DeSci)] prensiplerini destekler şekilde açık ve şeffaftır (https://hackernoon.com/desci-decentralized-science-as-our-chance-to-recover-the-real-science). Kültürü; örneğin çalıştırılabilir defterler aracılığıyla araştırma araçlarını ve çıktılarını mümkün olduğunca açık ve interaktif hale getimeyi hedefler. Ethereum araştırmaları, yeni fikirlerin geleneksel yayınlarda olduğu gibi tekrar tekrar yapılan incelemelerden sonra toplulukla paylaşılmasından ziyade [ethresear.ch] (https://ethresear.ch/) gibi forumlarda açık olarak tartışılmasıyla hızlı bir şekilde ilerler.
+
+## Genel araştırma kaynakları {#general-research-resources}
+
+Spesifik konudan bağımsız olarak, [ethresear.ch](https://ethresear.ch) ve [Eth R&D discord kanalında](https://discord.gg/qGpsxSA) Ethereum araştırmalarıyla ilgili pek çok bilgi mevcuttur. Bunlar, Ethereum araştırmacılarının en güncel fikirleri ve geliştirme fırsatlarını tartıştığı birincil platformlardır.
+
+[DelphiDigital] tarafından Mayıs 2022'de yayınlanan bu rapor (https://members.delphidigital.io/reports/the-hitchhikers-guide-to-ethereum) Ethereum yol haritasıyla ilgili iyi bir özet sunuyor.
+
+## Fon Kaynakları {#sources-of-funding}
+
+Ethereum araştırmalarında yer alabilir ve bundan gelir elde edebilirsiniz! Mesela [Ethereum Foundation](/foundation/) yakın zamanda bir [Akademik Hibe Fonlama turu] başlattı. (https://esp.ethereum.foundation/academic-grants). [Ethereum hibeleri sayfasında] (/community/grants/) aktif ve yakında ortaya çıkacak fonlama fırsatlarıyla ilgili bilgiler bulabilirsiniz.
+
+## Protokol araştırması {#protocol-research}
+
+Protokol araştırması, Ethereum'un ana katmanı ile ilgilidir - bunlar düğümlerin nasıl bağlandığı, iletişim kurduğu, takas ettiği, Ethereum verisini depoladığı ve blok zincirin durumu hakkında mutabakata vardığını belirleyen birtakım kurallardır. Protokol araştırması iki üst kategoriye bölünür: mutabakat ve yürütme.
+
+### Mutabakat {#consensus}
+
+Mutabakat araştırması, [Ethereum'un hisse ispatı mekanizması](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) ile ilgilidir. Bazı örnek mutabakat araştırması konuları şunlardır:
+
+- açıkları tespit etmek ve kapatmak;
+- kriptoekonomik güvenliği nicelik açısından belirlemek;
+- istemci uygulamalarının güvenliğini veya performansını artırmak;
+- ve hafif istemciler geliştirmek.
+
+İleriye dönük araştırmayla birlikte, Ethereum'da önemli gelişmelerin önünü açmak için protokole yuva kesinliği gibi bazı esaslı yeniden tasarım uygulamaları da araştırılıyor. Dahası, fikir birliği istemcileri arasındaki eşler arası ağ oluşumunun verimliliği, güvenliği ve gözlemlenmesi konuları da önemli araştırma konularıdır.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading}
+
+- [Hisse ispatına giriş](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
+- [Casper-FFG makalesi](https://arxiv.org/abs/1710.09437)
+- [Casper-FFG açıklayıcısı](https://arxiv.org/abs/1710.09437)
+- [Gasper makalesi](https://arxiv.org/abs/2003.03052)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research}
+
+- [Ethresear.ch Mutabakatı](https://ethresear.ch/c/consensus/29)
+- [Kullanılabilirlik/Kesinlik ikilemi](https://arxiv.org/abs/2009.04987)
+- [Tek yuva kesinliği](https://ethresear.ch/t/a-model-for-cumulative-committee-based-finality/10259)
+- [Önerici-inşacı ayrımı](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/pbs_censorship_resistance)
+
+### Yürütme {#execution}
+
+Yürütüm katmanı işlemleri yürütmeyle, [Ethereum sanal makinesini (EVM)](/developers/docs/evm/) çalıştırmakla ve yürütme yüklerinin oluşturulup fikir birliği katmanına iletilmesiyle ilgilenir. Konu ile ilgili aşağıdakiler dahil birçok aktif araştırma alanı vardır:
+
+- hafif-istemci desteğini geliştirmek;
+- gaz limiti araştırmaları;
+- yeni veri yapılarını sisteme dahil etmek (ör. Verkle Ağaçları).
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-1}
+
+- [EVM'ye Giriş](/developers/docs/evm)
+- [Ethresear.ch yürütüm katmanı](https://ethresear.ch/c/execution-layer-research/37)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-1}
+
+- [Veritabanı optimizasyonları](https://github.com/ledgerwatch/erigon/blob/devel/docs/programmers_guide/db_faq.md)
+- [Durum sonlanımı](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/state_expiry_eip)
+- [Durum sonlanımına giden yollar](https://hackmd.io/@vbuterin/state_expiry_paths)
+- [Verkle and durum sonlanımı önerisi](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/verkle_and_state_expiry_proposal)
+- [Geçmiş yönetimi](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4444)
+- [Verkle Ağaçları](https://vitalik.eth.limo/general/2021/06/18/verkle.html)
+- [Veri kullanılabilirlik örneklendirmesi](https://github.com/ethereum/research/wiki/A-note-on-data-availability-and-erasure-coding)
+
+## İstemci Geliştirme {#client-development}
+
+Ethereum istemcileri Ethereum protokolünün uygulamalarıdır. İstemci geliştirme süreci, protokol araştırmalarından elde edilen çıktıları istemcilere entegre ederek hayata geçirir. İstemci geliştirme, spesifik uygulamaları inşa etmekle birlikte istemci özelliklerini de kapsar.
+
+İki yazılımı çalıştırmak için bir Ethereum düğümüne ihtiyaç vardır:
+
+1. dedikodu bloklarının, mutabakat mantığının ve blokzincirin başının kaydını tutan bir fikir birliği istemcisi
+2. Ethereum Sanal Makinesi'ni destekleyen ve akıllı sözleşmeler ile işlemleri yürürlüğe sokan bir yürütüm işlemcisi
+
+Düğümler ve istemciler hakkında daha detaylı bilgi ve güncel istemcilerin bir listesi için buraya [düğümler ve istemciler sayfası](/developers/docs/nodes-and-clients/) göz atın. Ayrıca bütün Ethereum güncellemelerinin tarihçesini [tarihçe sayfasında](/history/) bulabilirsiniz.
+
+### Yürütüm İstemcileri {#execution-clients}
+
+- [Yürütüm istemcisi spesifikasyonu](https://github.com/ethereum/execution-specs)
+- [Yürütüm API'si spesifikasyonu](https://github.com/ethereum/execution-apis)
+
+### Fikir Birliği İstemcileri {#consensus-clients}
+
+- [Fikir birliği istemcisi spesifikasyonu](https://github.com/ethereum/consensus-specs)
+- [İşaret API'si spesifikasyonu](https://ethereum.github.io/beacon-APIs/#/Beacon/getStateRoot)
+
+## Ölçeklendirme ve performans {#scaling-and-performance}
+
+Ethereum'un ölçeklendirilmesi, Ethereum araştırmacılarının odaklandığı önemli bir noktadır. Şu andaki yaklaşımlar, işlemlerinin yükünü toplamalara bindirme ve onları veri blob'ları kullanarak olabildiğince masrafsız hale getirmeyi kapsıyor. Ethereum'un ölçeklendirilmesine dair başlangıç seviyesinde bilgileri [ölçeklendirme sayfamızda](/developers/docs/scaling) bulabilirsiniz.
+
+### Katman 2 {#layer-2}
+
+Şu anda Ethereum'u ölçeklendiren ve toplu işlemleri Ethereum katman 1'de güvence altına almak için farklı teknikler kullanan birkaç Katman 2 protokolü mevcuttur. Bu, yoğun araştırma ve geliştirme süreçleriyle hızla büyüyen bir konudur.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-2}
+
+- [Katman 2'ye giriş](/layer-2/)
+- [Polynya: Toplamalar, Veri Erişilebilirliği ve modüler zincirler](https://polynya.medium.com/rollups-data-availability-layers-modular-blockchains-introductory-meta-post-5a1e7a60119d)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-2}
+
+- [Arbitrum'un sıralayıcılar için adil sıralaması](https://eprint.iacr.org/2021/1465)
+- [ethresear.ch Katman 2](https://ethresear.ch/c/layer-2/32)
+- [Toplama merkezli yol haritası](https://ethereum-magicians.org/t/a-rollup-centric-ethereum-roadmap/4698)
+- [L2Beat](https://l2beat.com/)
+
+### Köprüler{#bridges}
+
+Katman 2'nin daha çok araştırma ve geliştirme gerektiren spesifik alanlarından biri, güvenli ve performanslı köprülerdir. Buna, farklı Katman 2'ler ve Katman 1 ile Katman 2 arası köprüler dahildir. Bu, köprülerin bilgisayar korsanlarının sıklıkla hedef aldığı yerler olması nedeniyle özellikle önemli bir araştırma alanıdır.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-3}
+
+- [Blokzincir köprülerine giriş](/bridges/)
+- [Vitalik'in köprülerle ilgili görüşleri](https://old.reddit.com/r/ethereum/comments/rwojtk/ama_we_are_the_efs_research_team_pt_7_07_january/hrngyk8/)
+- [Blokzincir köprüleriyle ilgili makale](https://medium.com/1kxnetwork/blockchain-bridges-5db6afac44f8)
+- [Köprülerde kilitli değer](https://dune.com/eliasimos/Bridge-Away-\(from-Ethereum\))
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-3}
+
+- [Köprüleri doğrulama](https://stonecoldpat.github.io/images/validatingbridges.pdf)
+
+### Parçalama {#sharding}
+
+Ethereum blokzincirinin parçalanması, gelişim yol haritasının uzun süredir bir parçası olmuştur. Ancak, "Danksharding" gibi yeni ölçeklendirme çözümleri şu anda ön plandadır.
+
+Tam Danksharding'in öncüsü olan ve Proto-Danksharding olarak da bilinen güncelleme, Cancun-Deneb ("Dencun") ağ yükseltmesi ile kullanıma alındı.
+
+[Dencun yükseltmesiyle ilgili daha fazla bilgi](/roadmap/dencun/)
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-4}
+
+- [Proto-Danksharding notları](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/proto_danksharding_faq)
+- [Bankless'ın Danksharding videosu](https://www.youtube.com/watch?v=N5p0TB77flM)
+- [Ethereum Parçalama Araştırma Özeti](https://notes.ethereum.org/@serenity/H1PGqDhpm?type=view)
+- [Danksharding (Polynya)](https://polynya.medium.com/danksharding-36dc0c8067fe)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-4}
+
+- [EIP-4844: Proto-Danksharding](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844)
+- [Parçalama ve veri erişilebilirliği örneklemesine dair Vitalik'in yazısı](https://hackmd.io/@vbuterin/sharding_proposal)
+
+### Donanım {#hardware}
+
+Orta düzeyde bir donanımda [düğüm çalıştırmak](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/), Ethereum'un merkeziyetsiz kalabilmesi açısından önemlidir. Bundan dolayı, düğüm çalıştırmak için gereken donanım gerekliliklerini minimize etmeye yönelik aktif araştırmalar önemli bir araştırma alanıdır.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-5}
+
+- [ARM'de Ethereum](https://ethereum-on-arm-documentation.readthedocs.io/en/latest/)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-5}
+
+- [FPGA'ler üzerinde ecdsa](https://ethresear.ch/t/does-ecdsa-on-fpga-solve-the-scaling-problem/6738)
+
+## Güvenlik {#security}
+
+Güvenlik; dolandırıcılık/taciz koruması, cüzdan koruması, donanım koruması, kripto-ekonomik koruması, hata tespiti, uygulama testleri, istemci yazılımcıları ve anahtar yönetimi gibi konuları kapsayan çok geniş bir konudur. Bu alanlardaki bilgilere katkıda bulunmak, ana akım tarafından benimsenmeye yardımcı olur.
+
+### Kriptografi ve ZKP {#cryptography--zkp}
+
+Sıfır bilgili ispatlar (ZKP) ve kriptografi, Ethereum ve uygulamalarına gizlilik ve güvenlik kazandırmak adına kritik öneme sahiptir. Sıfır bilgi, birçok açık araştırma ve geliştirme imkânına sahip, oldukça genç ama hızlı ilerleyen bir alandır. Bazı olasılıklar arasında, [Keccak karma algoritmasının](https://hackmd.io/sK7v0lr8Txi1bgION1rRpw?view#Overview) daha verimli uygulamalarının geliştirilmesi, şu anda mevcut olandan daha iyi polinom taahhütlerinin bulunması veya ecdsa açık anahtar üretimi ve imza doğrulama devrelerinin maliyetinin düşürülmesi yer alır.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-6}
+
+- [0xparc bloğu](https://0xparc.org/blog)
+- [zkp.science](https://zkp.science/)
+- [Zero Knowledge podcast'i](https://zeroknowledge.fm/)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-6}
+
+- [Eliptik eğri kriptografisinde son ilerlemeler](https://ethresear.ch/t/the-ec-fft-algorithm-without-elliptic-curve-and-isogenies/11346)
+- [Ethresear.ch ZK](https://ethresear.ch/c/zk-s-nt-arks/13)
+
+### Cüzdanlar {#wallets}
+
+Ethereum cüzdanları; tarayıcı eklentileri, masaüstü ve mobil uygulamalar veya Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmeler olabilir. Tekil kullanıcı anahtar yönetimi ile ilgili risklerin bir kısmını azaltmaya yönelik sosyal kurtarma cüzdanlarına yönelik aktif araştırmalar bulunmaktadır. Cüzdanların gelişimiyle birlikte yeni ortaya çıkan önemli bir araştırma alanı olan alternatif hesap soyutlama biçimleri üzerindeki araştırmalar da sürmektedir.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-7}
+
+- [Cüzdanlara giriş](/wallets/)
+- [Cüzdan güvenliğine giriş](/security/)
+- [ethresear.ch Güvenlik](https://ethresear.ch/tag/security)
+- [EIP-2938 Hesap Soyutlama](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2938)
+- [EIP-4337 Hesap Soyutlama](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4337)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-7}
+
+- [Doğrulama odaklı akıllı sözleşme cüzdanları](https://ethereum-magicians.org/t/validation-focused-smart-contract-wallets/6603)
+- [Hesapların geleceği](https://ethereum-magicians.org/t/validation-focused-smart-contract-wallets/6603)
+- [EIP-3074 AUTH ve AUTHCALL İşlem Kodları](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-3074)
+- [Bir EOA adresinde kod yayımlama](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-5003)
+
+## Topluluk, eğitim ve sosyal yardım {#community-education-and-outreach}
+
+Ethereum'a yeni kullanıcılar çekmek için yeni eğitim kaynakları ve topluma ulaşma yöntemleri gerekir. Buna blog gönderileri ve makaleler, kitaplar, podcast'ler, meme'ler, eğitim kaynakları, etkinlikler ve topluluk inşa eden, yeni gelenleri hoş karşılayan ve insanları Ethereum ile ilgili bilgilendiren her şey dahil olabilir.
+
+### UX/UI {#uxui}
+
+Daha çok kişiyi Ethereum'a başlatmak için ekosistem, UX/UI'yi geliştirmelidir. Bu tasarımcıların ve ürün uzmanlarının, cüzdanların ve uygulamaların tasarımlarını yeniden incelemesini gerektirecektir.
+
+#### Arkaplan okuması {#background-reading-8}
+
+- [Ethresear.ch UX/UI](https://ethresear.ch/c/ui-ux/24)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-8}
+
+- [Web3 Tasarım Discord'u](https://discord.gg/FsCFPMTSm9)
+- [Web3 Tasarım İlkeleri](https://www.web3designprinciples.com/)
+- [Ethereum Magicians UX tartışması](https://ethereum-magicians.org/t/og-council-ux-follow-up/9032/3)
+
+### Ekonomi {#economics}
+
+Ethereum'da ekonomi araştırmaları genel olarak iki yaklaşımı kullanır: ekonomik teşviklere dayanan mekanizmaların güvenliğini doğrulamak ("mikroekonomi") ve protokoller, uygulamalar ve kullanıcılar arası değer akışını analiz etmek ("makroekonomi"). Ethereum'un kendi varlığına (ether) ve üzerinde inşa edilmiş jetonlara (örneğin, NFT'ler ve ERC20 jetonları) bağlı olan kompleks kriptoekonomik faktörler bulunmaktadır.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-9}
+
+- [Robust Incentives Group](https://ethereum.github.io/rig/)
+- [Devconnect'te ETHconomics çalıştayı](https://www.youtube.com/playlist?list=PLTLjFJ0OQOj5PHRvA2snoOKt2udVsyXEm)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-9}
+
+- [EIP1559'un ampirik analizi](https://arxiv.org/abs/2201.05574)
+- [Dolaşımdaki arz dengesi](https://ethresear.ch/t/circulating-supply-equilibrium-for-ethereum-and-minimum-viable-issuance-during-the-proof-of-stake-era/10954)
+- [MEV'yi nicelik açısından belirleme: Orman ne kadar karanlık?](https://arxiv.org/abs/2101.05511)
+
+### Blok alanı ve ağ ücreti piyasaları {#blockspace-fee-markets}
+
+Blok alanı piyasaları, son kullanıcı işlemlerinin doğrudan Ethereum (Katman 1) veya köprülenmiş ağlar (örneğin, toplamalar) üzerinden dahil edilmesini düzenler. Ethereum üzerinde, işlemler protokolde EIP-1559 olarak yayınlanmış bulunan ücret piyasasına gönderilirler, bu da zinciri spamdan ve fiyat tıkanıklıklarından korur. İki katmanda da, işlemler Maksimum Çıkarılabilir Değer (MEV) olarak bilinen dışsallıklar ortaya çıkarabilir, bu da bu dışsallıkların elde edilmesi veya yönetilmesi için yeni piyasa yapılarını teşvik eder.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-10}
+
+- [Ethereum Blokzinciri için İşlem Ücreti Mekanizması Tasarımı: EIP-1559'a dair bir Ekonomik Analiz] (Tim Roughgarden, 2020)](https://timroughgarden.org/papers/eip1559.pdf)
+- [EIP-1559'un Simülasyonları (Robust Incentives Group)](https://ethereum.github.io/abm1559)
+- [Başlangıç prensiplerinden başlayarak toplama ekonomisi](https://barnabe.substack.com/p/understanding-rollup-economics-from?utm_source=url)
+- [Flash Boys 2.0: Merkeziyetsiz Borsalarda Önden Koşma Saldırısı, İşlemleri Yeniden Sıralama ve Mutabakat İstikrarsızlığı](https://arxiv.org/abs/1904.05234)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-10}
+
+- [Çok boyutlu EIP-1559 video sunumu](https://youtu.be/QbR4MTgnCko)
+- [Alanlar arası MEV](http://arxiv.org/abs/2112.01472)
+- [MEV mezatları](https://ethresear.ch/t/mev-auction-auctioning-transaction-ordering-rights-as-a-solution-to-miner-extractable-value/6788)
+
+### Hisse ispatı teşvikleri {#proof-of-stake-incentives}
+
+Doğrulayıcılar Ethereum'un kendi varlığını (ether) aldatıcı davranışlara karşı teminat olarak kullanırlar. Bunun kriptoekonomik kısmı, ağın ne kadar güvenli olduğunu belirler. İleri düzey doğrulayıcılar, teşvik katmanının inceliklerini kötüye kullanarak açık saldırılar gerçekleştirebilir.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-11}
+
+- [Ethereum ekonomisinde uzmanlaşma dersi ve ekonomik model](https://github.com/CADLabs/ethereum-economic-model)
+- [PoS teşviklerinin simülasyonları (Robust Incentives Group)](https://ethereum.github.io/beaconrunner/)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-11}
+
+- [Teklif sahibi/oluşturucu ayrımı (PBS) kapsamındaki işlemlerin sansür direncini artırma](https://notes.ethereum.org/s3JToeApTx6CKLJt8AbhFQ)
+- [PoS Ethereum'a Üç Saldırı](https://arxiv.org/abs/2110.10086)
+
+### Likit hisseleme ve türevleri {#liquid-staking-and-derivatives}
+
+Likit hisseleme, 32 ETH'den azına sahip olan kullanıcıların DeFi'da kullanılabilen hisselenen ether'i temsil eden bir jeton için ether takaslayarak hisseleme getirisi elde edebilmesini sağlar. Ancak, Ethereum'un güvenliği (ör. merkeziyetsizlik riskleri) üzerindeki etkisi gibi, likit hisseleme ile ilgili teşvik ve piyasa dinamikleri de hâlâ keşfedilmektedir.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-12}
+
+- [Ethresear.ch likit hisseleme](https://ethresear.ch/search?q=liquid%20staking)
+- [Lido: Güvene dayanmayan Ethereum hisselemesine giden yol](https://blog.lido.fi/the-road-to-trustless-ethereum-staking/)
+- [Rocket Pool: Hisseleme protokolü tanıtımı](https://medium.com/rocket-pool/rocket-pool-staking-protocol-part-1-8be4859e5fbd)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-12}
+
+- [Lido'dan geri çekimleri işlemek](https://ethresear.ch/t/handling-withdrawals-in-lidos-eth-liquid-staking-protocol/8873)
+- [Çekim kimlik bilgileri](https://ethresear.ch/t/withdrawal-credential-rotation-from-bls-to-eth1/8722)
+- [Likit Hisseleme Türevlerinin riskleri](https://notes.ethereum.org/@djrtwo/risks-of-lsd)
+
+## Test etme {#testing}
+
+### Resmi doğrulama {#formal-verification}
+
+Resmi doğrulama, Ethereum'un mutabakat özelliklerinin doğru ve hatasız olduğunu doğrulamak için kod yazmaktır. Spesifikasyonun, bakım ve geliştirme gerektiren ve Python'da yazılmış çalıştırılabilir bir versiyonu da bulunmaktadır. Yapılacak yeni araştırmalar, spesifikasyonun Python uygulamasını iyileştirmeye ve doğruluğu daha etkin bir şekilde doğrulayıp sorunları belirleyebilen araçlar eklenmesine yardımcı olabilir.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-13}
+
+- [Resmi doğrulamaya giriş](https://ptolemy.berkeley.edu/projects/embedded/research/vis/doc/VisUser/vis_user/node4.html)
+- [Resmi Doğrulama (Intel)](https://www.cl.cam.ac.uk/~jrh13/papers/mark10.pdf)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-13}
+
+- [Depozito sözleşmesinin resmi doğrulaması](https://github.com/runtimeverification/deposit-contract-verification)
+- [Beacon zincirinin spesifikasyonunun resmi doğrulaması](https://github.com/runtimeverification/deposit-contract-verification)
+
+## Veri bilimi ve analitiği {#data-science-and-analytics}
+
+Ethereum üzerindeki aktiviteler ve ağın sağlığı hakkında detaylı bilgi sunan daha fazla veri analiz aracına ve gösterge paneline ihtiyaç vardır.
+
+### Arka plan okuması {#background-reading-14}
+
+- [Dune Analytics](https://dune.com/browse/dashboards)
+- [İstemci çeşitliliği panosu](https://clientdiversity.org/)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-14}
+
+- [Robust Incentives Group Veri Analizi](https://ethereum.github.io/rig/)
+
+## Uygulamalar ve araçlar {#apps-and-tooling}
+
+Uygulama katmanı, Ethereum'un ana katmanında işlemleri çözen çeşitli programlardan oluşan bir ekosistemi destekler. Geliştirme ekipleri devamlı biçimde önemli Web2 uygulamalarının birleştirilebilir, izin gerektirmeyen ve sansüre dayanıklı sürümlerini oluşturmak veya tamamen yeni Web3'ye ait konseptler oluşturmak için Ethereum'u kullanmanın yeni yollarını bulmaktadır. Aynı zamanda, Ethereum üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar inşa etmeyi daha az karmaşıklaştıran yeni araçlar geliştirilmektedir.
+
+### DeFi {#defi}
+
+Merkeziyetsiz finans (DeFi), Ethereum'un üzerine inşa edilmiş birincil uygulama sınıflarından biridir. DeFi kullanıcıların kripto varlıkları akıllı sözleşmeler aracılığıyla depolayabilecekleri, transfer edebilecekleri, ödünç verebilecekleri, borç alabilecekleri birleştirilebilir "para legoları" oluşturmayı hedeflemektedir. DeFi, hareketli ve sürekli güncellenen bir alandır. Güvenli, verimli ve erişilebilir protokollerin araştırılmasına sürekli ihtiyaç duyulur.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-15}
+
+- [DeFi](/defi/)
+- [Coinbase: DeFi nedir?](https://www.coinbase.com/learn/crypto-basics/what-is-defi)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-15}
+
+- [Merkeziyetsiz finans, merkezi mülkiyet?](https://arxiv.org/pdf/2012.09306.pdf)
+- [Optimism: Bir dolardan küçük işlemlere giden yol](https://medium.com/ethereum-optimism/the-road-to-sub-dollar-transactions-part-2-compression-edition-6bb2890e3e92)
+
+### DAO'lar {#daos}
+
+Ethereum için etkili bir kullanım alanı, DAO'lar aracılığıyla merkeziyetsiz bir biçimde organize olabilme kabiliyetidir. Ethereum üzerindeki DAO'ların kişilerin seçeneklerini geleneksel şirketlerin ve organizasyonların ardına genişleten, minimize güven gerektiren bir koordinasyon aracı olarak gelişmiş yönetişim formlarını yürütmek için nasıl geliştirilebileceği ve kullanılabileceği ile ilgili birçok aktif araştırma bulunmaktadır.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-16}
+
+- [DAO'lara giriş](/dao/)
+- [Dao Collective](https://daocollective.xyz/)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-16}
+
+- [DAO ekosisteminin haritalandırılması](https://www.researchgate.net/publication/358694594_Mapping_out_the_DAO_Ecosystem_and_Assessing_DAO_Autonomy)
+
+### Geliştirici araçları {#developer-tools}
+
+Ethereum geliştiricilerine yönelik araçlar hızla gelişiyor. Bu genel alanda yapılabilecek birçok aktif araştırma ve geliştirme bulunmaktadır.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-17}
+
+- [Programlama diline göre araçlar](/developers/docs/programming-languages/)
+- [Geliştirici Çerçeveleri](/developers/docs/frameworks/)
+- [Mutabakat geliştirici araçlarının listesi](https://github.com/ConsenSys/ethereum-developer-tools-list)
+- [Jeton standartları](/developers/docs/standards/tokens/)
+- [CryptoDevHub: EVM Araçları](https://cryptodevhub.io/wiki/ethereum-virtual-machine-tools)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-17}
+
+- [Eth R&D Discord Mutabakat Araçları kanalı](https://discordapp.com/channels/595666850260713488/746343380900118528)
+
+### Kâhinler {#oracles}
+
+Kâhinler, zincir dışındaki verileri blokzincire izin gerektirmeyen ve merkeziyetsiz bir şekilde taşır. Bu verileri zincir üstünde alabilmek, merkeziyetsiz uygulamaların dünyadaki varlıklardaki fiyat hareketlilikleri, zincir dışındaki uygulamalardaki olaylar ve hatta hava durumu değişiklikleri gibi gerçek hayattaki olaylara karşı tepki verebilir olmasını sağlar.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-18}
+
+- [Kâhinlere giriş](/developers/docs/oracles/)
+
+#### Yakın Geçmişteki Araştırmalar {#recent-research-18}
+
+- [Blokzincir kâhinlerinin incelenmesi](https://arxiv.org/pdf/2004.07140.pdf)
+- [Chainlink teknik dokümanı](https://chain.link/whitepaper)
+
+### Uygulama güvenliği {#app-security}
+
+Ethereum'a yönelik saldırılar, genellikle protokolün kendisindeki güvenlik açıklarından ziyade, bağımsız uygulamalardaki güvenlik açıklarından yararlanır. Bilgisayar korsanları ve uygulama geliştiricileri, yeni saldırı ve savunmalar geliştirmek için bir silahlanma yarışına girmiş durumdadır. Bu, uygulamaları saldırılara karşı korumak için her zaman önemli araştırma ve geliştirme faaliyetleri yapılması gerektiği anlamına gelir.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-19}
+
+- [Wormhole istismar raporu](https://blog.chainalysis.com/reports/wormhole-hack-february-2022/)
+- [Ethereum sözleşme saldırıları sonrası analizlerin listesi](https://forum.openzeppelin.com/t/list-of-ethereum-smart-contracts-post-mortems/1191)
+- [Rekt Haberleri](https://twitter.com/RektHQ?s=20\&t=3otjYQdM9Bqk8k3n1a1Adg)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-19}
+
+- [ethresear.ch Uygulamaları](https://ethresear.ch/c/applications/18)
+
+### Teknoloji yığını {#technology-stack}
+
+Tüm Ethereum teknoloji yığınını merkeziyetsizleştirmek, önemli bir araştırma alanıdır. Ethereum üzerindeki merkeziyetsiz uygulamalar, şu anda bazı merkezi noktalara sahiptir çünkü merkezi araçlar veya altyapılara dayanır.
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-20}
+
+- [Ethereum yığını](/developers/docs/ethereum-stack/)
+- [Coinbase: Web3 Yığınına Giriş](https://blog.coinbase.com/a-simple-guide-to-the-web3-stack-785240e557f0)
+- [Akıllı sözleşmelere giriş](/developers/docs/smart-contracts/)
+- [Merkeziyetsiz depolamaya giriş](/developers/docs/storage/)
+
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-20}
+
+- [Akıllı sözleşme birleştirilebilirliği](/developers/docs/smart-contracts/composability/)
diff --git a/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/support/index.md b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/support/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..58bd24f5a1b
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/14) Community Pages/community/support/index.md
@@ -0,0 +1,118 @@
+---
+title: Ethereum destek
+description: Ethereum ekosisteminde destek alın.
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum destek {#support}
+
+## Resmi Ethereum destek {#official-support}
+
+Resmi Ethereum desteği mi arıyorsunuz? Bilmeniz gereken ilk şey, Ethereum'un merkeziyetsiz olduğudur. Bu, hiçbir merkezi organizasyon, kuruluş veya kişinin Ethereum'a sahip olmadığı ve bu nedenle resmi destek kanallarının bulunmadığı anlamına gelir.
+
+Ethereum'un merkeziyetsiz yapısını anlamak çok önemlidir çünkü Ethereum için resmi destek olduğunu iddia eden herkes muhtemelen sizi dolandırmaya çalışıyordur! Dolandırıcılara karşı en iyi koruma, kendinizi eğitmek ve güvenliği ciddiye almaktır.
+
+
+ Ethereum güvenliği ve dolandırıcılık önleme
+
+
+
+ Ethereum'un temellerini öğrenin
+
+
+Resmi desteğin olmamasına rağmen, Ethereum ekosistemindeki birçok grup, topluluk ve proje yardımcı olmaktan mutluluk duyar ve bu sayfada birçok faydalı bilgi ve kaynak bulabilirsiniz. Başka sorularınız mı var? [ethereum.org Discord](/discord/)'una katılın, yardım etmeye çalışacağız.
+
+## Sıkça sorulan sorular {#faq}
+
+### ETH'yi yanlış cüzdana gönderdim {#wrong-wallet}
+
+Ethereum'da gönderilen bir işlem geri alınamaz. Ne yazık ki, ETH'yi yanlış cüzdana gönderdiyseniz bunu geri almanın bir yolu yoktur. Hiçbir merkezi organizasyon, kuruluş veya kişi Ethereum'a sahip değildir, bu da hiç kimsenin işlemleri tersine çeviremeyeceği anlamına gelir. Bu nedenle işlemlerinizi göndermeden önce her zaman iki kez kontrol etmeniz çok önemlidir.
+
+### Ethereum hediyemi nasıl talep edebilirim? {#giveaway-scam}
+
+Ethereum çekilişleri, ETH'nizi çalmak için tasarlanmış dolandırıcılıklardır. Gerçek olamayacak kadar iyi görünen tekliflere kapılmayın. Bir çekiliş adresine ETH gönderirseniz, hem bir çekilişe katılmazsınız hem de paranızı geri alamazsınız.
+
+[Dolandırıcılığı önleme hakkında daha fazla bilgi](/security/#common-scams)
+
+### İşlemim tıkandı {#stuck-transaction}
+
+Ağ talebi nedeniyle gerekenden daha düşük bir işlem ücreti gönderdiyseniz, Ethereum'daki işlemler bazen sıkışabilir. Birçok cüzdan, işleme izin vermek için aynı işlemi daha yüksek bir ücretle yeniden gönderme seçeneği sunar. Alternatif olarak, kendi adresinize bir işlem göndererek ve bekleyen işlemle aynı nonce değerini kullanarak bekleyen bir işlemi iptal edebilirsiniz.
+
+[MetaMask'te bekleyen bir işlem nasıl hızlandırılır veya iptal edilir](https://metamask.zendesk.com/hc/en-us/articles/360015489251-How-to-speed-up-or-cancel-a-pending-transaction)
+
+[Bekleyen Ethereum işlemleri nasıl iptal edilir](https://info.etherscan.com/how-to-cancel-ethereum-pending-transactions/)
+
+### Ethereum madenciliği nasıl yapılır? {#mining-ethereum}
+
+Ethereum madenciliği artık mümkün değildir. Ethereum
+
+iş ispatından<0> hisse ispatına<1> geçtiğinde madencilik kapatılmıştı. Artık madenciler yerine Ethereum'un doğrulayıcıları var. Herkes ETH [hisseleme](/glossary/#staking) yapabilir ve ağı güvence altına almak için doğrulayıcı yazılımı çalıştırarak hisseleme ödülleri alabilir.
+
+
+
+### Nasıl bir paydaş/doğrulayıcı olabilirim? {#how-to-stake}
+
+Doğrulayıcı olmak için Ethereum para yatırma sözleşmesine 32 ETH yatırmanız ve bir doğrulayıcı düğümü kurmanız gerekir. [Hisseleme sayfalarımızda](/staking) ve [hisseleme başlama noktasında](https://launchpad.ethereum.org/) daha fazla bilgi mevcuttur.
+
+
+
+## Dapp geliştirmek {#building-support}
+
+Geliştirme zor olabilir. İşte size yardımcı olmaktan mutluluk duyan deneyimli Ethereum geliştiricileri bulunan geliştirme odaklı bazı alanlar.
+
+- [Alchemy University](https://university.alchemy.com/#starter_code)
+- [CryptoDevs Discord'u](https://discord.com/invite/5W5tVb3)
+- [Ethereum StackExchange](https://ethereum.stackexchange.com/)
+- [StackOverflow](https://stackoverflow.com/questions/tagged/web3)
+- [Web3 University](https://www.web3.university/)
+- [LearnWeb3](https://discord.com/invite/learnweb3)
+
+[Ethereum geliştirici kaynakları](/developers/) bölümümüzde de belgelere ve geliştirme kılavuzlarına ulaşabilirsiniz.
+
+
+
+### Araçlandırma {#dapp-tooling}
+
+Sorunuz belirli bir araç, proje veya kütüphane ile mi ilgili? Çoğu projede sizi desteklemeye adanmış sohbet sunucuları veya forumlar bulunur.
+
+İşte bazı popüler örnekler:
+
+- [Solidity](https://gitter.im/ethereum/solidity)
+- [ethers.js](https://discord.gg/6jyGVDK6Jx)
+- [web3.js](https://discord.gg/GsABYQu4sC)
+- [Hardhat](https://discord.gg/xtrMGhmbfZ)
+- [Alchemy](http://alchemy.com/discord)
+- [Tenderly](https://discord.gg/fBvDJYR)
+
+
+
+## Bir düğüm çalıştırma {#node-support}
+
+Bir düğüm veya doğrulayıcı çalıştırıyorsanız, başlamanıza yardımcı olmaya adanmış bazı toplulukları burada bulabilirsiniz.
+
+- [EthStaker Discord'u](https://discord.gg/ethstaker)
+- [EthStaker Reddit'i](https://www.reddit.com/r/ethstaker)
+
+Ethereum istemcileri geliştiren ekiplerin çoğu, destek alabileceğiniz ve soru sorabileceğiniz özel, herkese açık alanlara da sahiptir.
+
+
+
+### Yürütme istemcileri {#execution-clients}
+
+- [Geth](https://discord.gg/FqDzupGyYf)
+- [Nethermind](https://discord.gg/YJx3pm8z5C)
+- [Besu](https://discord.gg/p8djYngzKN)
+- [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon/issues)
+- [Reth](https://github.com/paradigmxyz/reth/discussions)
+
+
+
+### Mutabakat istemcileri {#consensus-clients}
+
+- [Prysm](https://discord.gg/prysmaticlabs)
+- [Nimbus](https://discord.gg/nSmEH3qgFv)
+- [Lighthouse](https://discord.gg/cyAszAh)
+- [Teku](https://discord.gg/7hPv2T6)
+- [Lodestar](https://discord.gg/aMxzVcr)
+
+Ayrıca [burada bir düğümün nasıl çalıştırılacağını öğrenebilirsiniz](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/).
diff --git "a/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/archive-nodes/index.md" "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/archive-nodes/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..53ef97d80f7
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/archive-nodes/index.md"
@@ -0,0 +1,80 @@
+---
+title: Ethereum Arşiv Düğümü
+description: Arşiv düğümlerine genel bakış
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+Bir arşiv düğümü, tüm geçmiş durumların arşivini oluşturacak şekilde inşa edilmiş bir ethereum istemcisi örneğidir. Berlirli kullanım durumlarında kullanışlı bir araçtır, ancak çalıştırmak tam bir düğümü çalıştırmaktan daha zor olabilir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+[Ethereum düğümünü](/developers/docs/nodes-and-clients/), [mimarisini](/developers/docs/nodes-and-clients/node-architecture/), [senkronizasyon stratejilerini](/developers/docs/nodes-and-clients/#sync-modes), [çalıştırma](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/) uygulamalarını ve [kullanımını](/developers/docs/apis/json-rpc/) anlamalısınız.
+
+## Arşiv düğümü nedir
+
+Arşiv düğümünün önemini kavramak için, "durum" kavramını zihninizde netleştirin Ethereum _işlem tabanlı bir durum makinesi_ olarak adlandırılabilir. Durumlarını değiştiren hesaplar ve uygulamaların işlemlerini yürütmeyi içerir. Tüm hesaplar ve sözleşmeler hakkında bilgi içeren global veriler durum adı verilen trie veritabanında saklanır. Bu, yürütüm katmanı (EL) istemcisi tarafından işlenir ve şunları içerir:
+
+- Hesap bakiyeleri ve nonce'ler
+- Sözleşme kodu ve depolama
+- Mutabakat ile ilgili veriler, örn. Hisseleme Mevduat Sözleşmesi
+
+Ethereum istemcileri, ağ ile etkileşime girmek, yeni bloklar üretmek ve oluşturmak için, en güncel değişiklikleri (zinricin ucunu) ve dolayısıyla mevcut durumu takip etmelidir. Tam düğüm olarak ayarlanmış yürütüm katmanı istemcileri ağın durumunu doğrular ve takip eder fakat yalnızca birkaç geçmiş durumu önbellekte tutar. Örneğin durum sondaki 128 bloka bağlıdır, böylece yeni zincir düzenlemeleri işlenebilir ve son verilere hızlı erişim sağlanabilir. Son durum, istemcilerin gelen işlemleri doğrulaması ve ağı kullanması için gereken şeydir.
+
+Durumu, bloklardaki anlık bir ağ görüntüsü olarak ve arşivi ise geçmişin tekrarı gibi düşünebilirsiniz.
+
+Daha eski durumlar, ağın çalışması için gerekli olmadığından ve zamanı geçmiş verilerin tutulması istemci için gereksiz ve yararsız olacağından güvenli bir şekilde kaldırılabilir. Belli bir blok öncesine ait bloklar (ör. baştan 128 blok gerisi) verimli bir şekilde atılır. Tam düğümler sadece eski blok zincir verilerini (blokları ve işemleri) ve ara sıra geçmiş görüntüleri tutar böylece istendiğinde eski durumları yeniden yaratabilir. Bunu eski işlemleri EVM'de (Ethereum Sanal Makinesi'nde) tekrar gerçekleştirerek yaparlar ama bu, istenen durum en yakındaki geçmiş görüntüden uzaksa hesaplama açısından maliyetli olabilir.
+
+Ancak bu, tam düğümde eski bir duruma erişmenin yüksek düzeyde hesaplama gerektirdiğini gösterir. İstemcinin tüm işlemleri tekrardan gerçekleştirmesi ve eski bir durumu başlangıç blokundan itibaren hesaplaması gerekebilir. Arşiv düğümleri bu sorunu, en yeni durumlar yerine her blok oluşturulduktan sonra oluşan durumların hepsini depolayarak çözer. Bu daha yüksek saklama alanı gerektiren bir seçimdir.
+
+Şunu belirtmekte fayda vardır ki, ağlar eski verileri saklamak ve sağlamak işin arşiv düğümlerine bağlı değillerdir. Bahsedildiği gibi tüm geçmiş ara durumlar tam düğümden çıkarılabilir. Tüm işlemler her bir tam düğümde saklanır (şimdilik 400 G'den az) ve tüm arşivi inşa etmek için tekrar oynatılabilir.
+
+### Kullanım alanları
+
+İşlem göndermek, sözleşme dağıtmak, mutabakat doğrulamak gibi Ethereum'un günlük kullanımları eski verilere erişimi gerektirmez. Kullanıcılar bu standart etkileşimler için arşiv düğümlerine ulaşmaya ihtiyaç duymaz.
+
+Durum arşivinin en büyük avantajı, geçmiş durumlarla ilgili sorulara hızlı erişimidir. Örneğin arşiv düğümü aşağıdaki gibi sonuçlar döndürür:
+
+- _0x1337... hesabının blok 15537393'teki ETH bakiyesi neydi?_
+- _Blok 1920000'daki sözleşme 0x'in token 0x bakiyesi nedir?_
+
+Yukarıda açıklandığı gibi, tam düğümler bu verileri EVM (Ethereum Sanal Makinesi) uygulaması ile üretir ve bu CPU ve zaman gerektirir. Arşiv düğümleri bunlara disk üzerinden erişir ve anında yanıt verir. Bu altyapının belirli bölümleri için kullanışlıdır, örneğin:
+
+- Blok arayıcıları gibi servis sağlayıcılar
+- Araştırmacılar
+- Güvenlik analistleri
+- Merkezisyetsiz uygulama geliştiricileri
+- Denetim ve uyum
+
+Eski verilere ulaşmayı sağlayan bazı ücretsiz [hizmetler](/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/) vardır. Arşiv düğümlerini çalıştırmak daha maliyetli olduğu için bu hizmetlere erişim genellikle sınırlıdır ve sürekli değildir. Eğer projeniz geçmiş verilere sürekli erişim gerektiriyorsa, kendiniz bir tane çalıştırmayı düşünmelisiniz.
+
+## Uygulamalar ve kullanim
+
+Bu bağlamda arşiv düğümleri, durum veritabanı işlerken ve JSON-RPC uç noktaları sağlarken kullanıcılara bakan yürütüm katmanı tarafından sağlanan veri anlamına gelir. Yapılandırma seçenekleri, senkronizasyon süresi ve veritabanı boyutu istemciye göre değişebilir. Detaylar için lütfen istemci tarafından sağlanan dökümanları referans alın.
+
+Kendi arşiv düğümünüzü başlatmadan önce, istemciler arasındaki farklar hakkında bilgi sahibi olun, özellikle çeşitli [donanım gereklilikleri](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/#requirements) hakkında. Pek çok istemci bu özellik için optimize edilmemiştir ve arşivleri 12 TB'den daha fazla alan gerektirir. Buna karşın Erigon gibi uygulamalar aynı veriyi 3 TB altında saklayabilir. Dolayısıyla bu uygulamalar arşiv düğümü çalıştırmanın en verimli yolu haline gelir.
+
+## Tavsiye edilen uygulamalar
+
+[Bir düğümü çalıştırmaya yönelik genel tavsiyeler](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/) dışında, bir arşiv düğümü donanım ve bakım açısından daha fazla şey gerektirebilir. Erigon'un [ana özellikleri](https://github.com/ledgerwatch/erigon#key-features) düşünüldüğünde en pratik bakış açısı [Erigon](/developers/docs/nodes-and-clients/#erigon) istemci ugulamasının kullanılmasıdır.
+
+### Donanım
+
+Belirli bir mod için donanım gereksinimlerini müşteri dökümanlarında doğruladığınızdan her zaman emin olun. Arşiv düğümleri için en büyük gereklilik disk alanıdır. İstemciye bağlı olarak 3 TB ile 12 TB arasında değişir. Daha büyük miktardaki veriler için HDD daha iyi bir çözüm olarak düşünülse bile, senkronize etmek ve zincirin başını sürekli güncellemek SSD sürücülerini gerektirir. [SATA](https://www.cleverfiles.com/help/sata-hard-drive.html) sürücüleri yeterlidi fakat güvenilir kalitede, en az [TLC'de](https://blog.synology.com/tlc-vs-qlc-ssds-what-are-the-differences) olmalıdırlar. Diskler yeterli yuvaya sahip bir masaüstü bilgisayara veya sunucuya yerleştirilebilir. Bunun gibi özel cihazlar, yüksek çalışma süresi gerektiren düğümleri çalıştırmak için idealdir. Bir dizüstü bilgisayarda çalıştırmak tamamıyla mümkün, ancak taşıması ek bir maliyete tabi olacaktır.
+
+Tüm veri bir hacme sığmalıdır, bu yüzden diskler bağlı olmalıdır, örneğin [RAID0](https://en.wikipedia.org/wiki/Standard_RAID_levels#RAID_0) veya [LVM](https://web.mit.edu/rhel-doc/5/RHEL-5-manual/Deployment_Guide-en-US/ch-lvm.html) ile. Verilerin herhangi bir düşük seviyeli hata olmadan doğru bir şekilde diske yazılmasını sağlayan "Yazma sırasında kopyalama" özelliğini desteklediği için [ZFS](https://en.wikipedia.org/wiki/ZFS) kullanmayı da düşünmek faydalı olabilir.
+
+Kazara gerçekleşebilecek veritabanı bozulmalarını daha kararlı ve güvenli bir şekilde önlemek için, özellikle profesyonel kurulumlarda sisteminiz destekliyorsa [ECC memory](https://en.wikipedia.org/wiki/ECC_memory) kullanmayı düşünebilirsiniz. RAM boyutunun genellikle bir tam düğümle aynı olması tavsiye edilir, ancak daha fazla RAM senkronizasyonu hızlandırmaya yardımcı olabilir.
+
+İlk senronizasyon sırasında arşiv modundaki istemciler başlangıç blokundan itibaren tüm işlemleri yeniden gerçekleştirir. Yürütme hızı çoğunlukla CPU tarafından sınırlanır, bu nedenle daha hızlı bir CPU, ilk senkronizasyon süresine yardımcı olabilir. Ortalama bir tüketici bilgisayarında, ilk senkronizasyon bir aya yakın sürebilir.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum Tam Düğümü - Arşiv Düğümü](https://www.quicknode.com/guides/infrastructure/ethereum-full-node-vs-archive-node) - _QuickNode, Eylül 2022_
+- [Kendi Ethereum Arşiv Düğümünü İnşa Et](https://tjayrush.medium.com/building-your-own-ethereum-archive-node-72c014affc09) - _Thomas Jay Rush, Ağustos 2021_
+- [Erigon, Erigon'un RPC (Uzaktan Prosedür Çağrısı) ve TrueBlocks (scrape ve API) hizmet olarak nasıl kurulur](https://magnushansson.xyz/blog_posts/crypto_defi/2022-01-10-Erigon-Trueblocks) _– Magnus Hansson, Eylül 2022'de güncellendi_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [ Düğümler ve İstemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/)
+- [Bir düğüm çalıştırma](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/bootnodes/index.md" "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/bootnodes/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..d6cc59ef459
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/bootnodes/index.md"
@@ -0,0 +1,31 @@
+---
+title: EthereumEthereum Başlangıç Düğümüne Giriş
+description: Başlangıç düğümlerini anlamak için ihtiyacın olan temel bilgiler
+lang: tr
+---
+
+Yeni bir düğüm Ethereum ağına katıldığında, yeni düğümler keşfetmek için halihazırda ağda bulunan düğümlerle bağlantı kurmaya ihtiyaç duyar. Ethereum ağındaki bu giriş noktaları başlangıç düğümü olarak adlandırılır. İstemciler genellikle kodlanmış bir başlangıç düğümleri listesi içerir. Bu başlangıç düğümleri tipik olarak Ethereum Foundation geliştirici takımı ya da istemci takımı tarafından çalıştırılır. Başlangıç düğümlerinin statik düğümler ile aynı olmadığını unutmayın. Statik düğümler tekrar tekrar çağırılırken, başlangıç düğümleri yalnızca, bağlantı için yeterli düğüm olmadığında ve bir düğümün yeni bağlantılar başlatması gerektiğinde çağırılır.
+
+## Bir başlangıc düğümüne bağlanmak {#connect-to-a-bootnode}
+
+Çoğu istemci yerleşik bir başlangıç düğümü listesine sahiptir, ancak siz ayrıca kendi başlangıç düğümünüzü çalıştırmak isteyebilirsiniz ya da istemcinin kodlanmış listesinden bir düğümü kullanmak istemeyebilirsiniz. Böyle bir durumda, istemcinize başlarken bunu belirtebilirsiniz (Geth için bir örnek: lütfen istemci dokümanlarınızı kontrol edin):
+
+```
+geth --bootnodes "enode://@:"
+```
+
+## Bir başlangıç düğümü çalıştırın {#run-a-bootnode}
+
+Başlangıç düğümleri, NAT'nin ([Ağ Adres Çevirisi](https://www.geeksforgeeks.org/network-address-translation-nat/)) arkasında bulunmayan tam düğümlerdir. Her tam düğüm halka açık olduğu taktirde, bir başlangıç düğümü gibi hareket edebilir.
+
+Bir düğümü başlattığınızda, başkalarının düğümünüzle bağlantı kurabilmesi için [enode](/developers/docs/networking-layer/network-addresses/#enode), olarak adlandırılan (Ethereum ağında düğümlerin birbirleriyle iletişim kurmak için kullandıkları kimlik bilgisi) bu genel kimlik bilgisini kaydetmelidir.
+
+Enode genellikle her yeniden başlatmada yeniden oluşur, bu yüzden kendi başlangıç düğümünüz için kalıcı bir enode oluşturmak üzere istemci dokümanlarınıza baktığınızdan emin olun.
+
+Iyi bir başlangıç düğümü olmak için, kendisine bağlanabilecek maksimum eş düğüm sayısını arttırmak iyi bir fikirdir. Çok sayıda eş düğüm ile başlangıç düğümünü çalıştırmak, bant genişliği gereksinimini önemli ölçüde arttırır.
+
+## Mevcut başlangıç düğümleri {#available-bootnodes}
+
+Go-ethereum içindeki yerleşik başlangıç düğümleriinin bir listesine [buradan](https://github.com/ethereum/go-ethereum/blob/master/params/bootnodes.go#L23) ulaşılabilir. Bu başlangıç düğümleri, Ethereum Foundation ve go-ethereum ekibi tarafından korunur.
+
+Gönüllüler tarafından tutulan başka başlangıç düğümü listeleri de mevcuttur. Lütfen en az bir resmi başlangıç düğümüne sahip olduğunuzdan emin olun, aksi tadirde "tutulma" saldırısına maruz kalabilirsiniz.
diff --git "a/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/index.md" "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..24043300d5d
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/index.md"
@@ -0,0 +1,109 @@
+---
+title: İstemci çeşitliliği
+description: Ethereum istemci çeşitliliğinin önemine dair üst düzey bir açıklama.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+Ethereum düğümünün davranışı, çalıştırdığı istemci yazılımı tarafından kontrol edilir. Her biri farklı dillerde ayrı takımlar tarafından geliştirilen ve sürdürülen birden çok kullanılabilir seviyede Ethereum istemcisi bulunmaktadır. İstemciler, istemcilerin birbiriyle kesintisiz biçimde iletişim kuracağı, aynı fonksiyonelliğe sahip olacağı ve eş değer bir kullanıcı deneyimi sunacağı ortak özellikler üzerine kurulmuştur. Ancak, şu anda düğümler arasında istemcilerin dağıtımı ağ güçlendirmenin tam potansiyeline erişmesi için yeterince eşit değildir. İdeal olarak kullanıcılar ağa olabildiğince istemci çeşitliliği getirmek için farklı istemciler arasında aşağı yukarı eşit olarak dağılırlar.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Düğümlerin ve istemcilerin ne olduğu konusunda henüz bir fikriniz yoksa, [düğümler ve istemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/) kısmına bakın. [Yürütme](/glossary/#execution-layer) ve [mutabakat](/glossary/#consensus-layer) katmanları sözlükte tanımlanmıştır.
+
+## Neden birden fazla istemci var? {#why-multiple-clients}
+
+Birden fazla, bağımsız geliştirilen ve sürdürülen istemci bulunmaktadır çünkü istemci çeşitliliği ağı saldırılara ve hatalara karşı daha dayanıklı hale getirir. Birden fazla istemci Ethereum'a özel bir güçtür - diğer blok zincirler tek bir istemcinin yanılmazlığına güvenir. Ancak, sadece birden fazla istemci olması yetmez, topluluk tarafından benimsenmiş ve toplam aktif düğümlerin onların arasında neredeyse eş olarak dağıtılmış olması gerekir.
+
+## İstemci çeşitliliği neden önemli? {#client-diversity-importance}
+
+Birçok bağımsız geliştirilen ve sürdürülen istemci olması merkeziyetsiz bir ağın iyi durumu için hayatidir. Hadi sebeplerini öğrenelim.
+
+### Hatalar {#bugs}
+
+Tekil bir istemcideki hata Ethereum düğümlerinin azınlık bir kısmını temsil ediyorken ağ için daha küçük bir risktir. Birçok istemci arasında kabaca eşit bir düğüm dağılımı ile, çoğu istemcinin paylaşılan bir sorundan muzdarip olma olasılığı düşüktür ve sonuç olarak ağ daha sağlamdır.
+
+### Saldırılara karşı dayanıklılık {#resilience}
+
+İstemci çeşitliliği saldırılara karşı da dayanıklılık sağlar. Örneğin, [spesifik bir istemciyi](https://twitter.com/vdWijden/status/1437712249926393858) zincirin özel bir dalına doğru kandıran bir saldırının başarılı olma ihtimali düşüktür çünkü diğer istemcilerin aynı şekilde saldırılabilir olması muhtemel değildir ve normal zincir bozulmamış şekilde durur. Düşük istemci çeşitliliği, baskın istemciye yönelik bir saldırıyla ilişkilendirilen riski arttırır. İstemci çeşitliliği, ağdaki kötü niyetli saldırılara karşı önemli bir savunma olduğunu zaten kanıtlamıştır, örneğin 2016'daki Şanghay hizmet reddi saldırısı, saldırganların baskın istemciyi (Geth) blok başına on binlerce kez yavaş bir disk girdi/çıktı işlemi yürütmesi için kandırabilmeleri nedeniyle mümkün oldu. Çünkü açığı paylaşmayan alternatif istemciler de çevrimiçiydi, Geth'teki açık kapatılırken Ethereum saldırıya karşı koymayı ve çalışmaya devam etmeyi başarmıştı.
+
+### Hisse kanıtı nihayeti {#finality}
+
+Ethereum düğümlerinin %33'ünden fazlasına sahip olan bir fikir birliği katmanındaki bir açık fikir birliği katmanının kesinleşmesini engelleyebilirdi, yani kullanıcılar işlemlerin bir noktada geri alınmayacağına veya değiştirilmeyeceğine güvenemezdi. Bu özellikle DeFi gibi Ethereum üzerinde inşa edilmiş birçok uygulama için bayağı sıkıntılı olurdu.
+
+ Daha kötüsü, üçte ikilik bir çoğunluğa sahip olan bir istemcideki kritik bir hata zincirin hatalı biçimde ayrılmasına ve kesinleşmesine yol açabilirdi, bu da doğrulayıcıların büyük bir kısmının geçersiz bir zincirde takılı kalmasına sebep olurdu. Eğer doğru zincire geri katılmak isterlerse, bu doğrulayıcılar ya cezalandırma ile ya da yavaş ve pahalı bir gönüllü çekilme ve yeniden aktifleştirme ile karşı karşıya kalırlardı. Bir kesintinin büyüklüğü maksimum olarak üçte ikilik bir çoğunluk cezalandırılacak şekilde (32 ETH) sorunlu düğümlerin sayısı ile ölçeklendirilir.
+
+Bunlar muhtemel olmayan senaryolar olsa da, Ethereum ekosistemi istemcilerin aktif düğümler arasındaki dağıtımını eşitleyerek riski azaltabilir. İdeal olarak, hiçbir fikir birliği istemcisi, toplam düğümlerin %33'lük bir kısmına sahip olamaz.
+
+### Ortak sorumluluk {#responsibility}
+
+Çoğunluk istemciye sahip olmanın bir insan maliyeti de vardır. Küçük bir geliştirme ekibine aşırı baskı ve sorumluluk yükler. İstemci çeşitliliği ne kadar azsa, çoğunluk istemciyi koruyan geliştiricilerin sorumluluk yükü o kadar büyük olur. Bu sorumluluğu birden fazla ekibe yaymak, hem Ethereum'un düğüm ağının hem de insan ağının durumu için için iyidir.
+
+## Mevcut istemci çeşitliliği {#current-client-diversity}
+
+ _[ethernodes.org](https://ethernodes.org) ve [clientdiversity.org](https://clientdiversity.org/) diyagram verisi_
+
+Yukarıdaki iki pasta grafiği yürütüm ve fikir birliği katmanları için mevcut istemci çeşitliliğini resmetmektedir (yazıldığı Ocak 2022 esnasında). Yürütüm katmanı büyük oranda [Geth](https://geth.ethereum.org/) tarafından domine edilmiştir, uzak ikinci sırada [Open Ethereum](https://openethereum.github.io/) gelir, [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon) üçüncü ve [Nethermind](https://nethermind.io/) dördüncüdür, diğer istemciler de ağın %1'den azını kapsar. Fikir birliği katmanında en yaygın kullanılan istemci - [Prysm](https://prysmaticlabs.com/#projects) - Geth kadar baskın olmasa da yine de ağın %60'tan fazlasını temsil eder. [Lighthouse](https://lighthouse.sigmaprime.io/) ve [Teku](https://consensys.net/knowledge-base/ethereum-2/teku/) sırasıyla 20% ve 14% civarını kapsar ve diğer istemciler nadiren kullanılır.
+
+Yürütüm katmanı verileri, 23 Ocak 2022 tarihinde [Ethernodes](https://ethernodes.org)'tan alınmıştır. Fikir birliği istemcileri hakkındaki veriler [Micheal Sproul](https://github.com/sigp/blockprint)'dan alınmıştır. Fikir birliği istemcisi verilerinin elde edilmesi daha zordur çünkü fikir birliği katmanı müşterileri her zaman onları tanımlamak için kullanılabilecek açık izlere sahip değildir. Veri bazen azınlık istemcilerin bazılarını karıştıran bir sınıflandırma algoritması tarafından oluşturulmuştur (daha fazla ayrıntı için [buraya](https://twitter.com/sproulM_/status/1440512518242197516) bakın). Yukarıdaki diyagramda, bu karışık sınıflandırmalar bir ya/veya etiketiyle işlem görmüştür (ör. Nimbus/Teku). Yine de, ağın çoğunluğunun Prysm çalıştırdığı açıktır. Veri belirli bir blok dizisinin anlık çekimidir (bu durumda 2048001 ila 2164916 arası yuvalardaki İşaret blokları) ve Prysm'in baskınlığı bazen %68'i geçecek şekilde daha yüksek olmuştur. Sadece anlık çekimler olmasına rağmen, diyagramdaki değerler mevcut istemci çeşitliliği durumu hakkında iyi bir genel algı sağlamaktadır.
+
+Fikir birliği katmanı için güncel istemci çeşitliliği verileri artık [clientdiversity.org](https://clientdiversity.org/) adresinde mevcuttur.
+
+## Yürütüm katmanı {#execution-layer}
+
+Şimdiye kadar, istemci çeşitliliği etrafındaki konuşmalar esas olarak fikir birliği katmanına odaklandı. Ancak, yürütüm istemcisi [Geth](https://geth.ethereum.org) şu anda tüm düğümlerin yaklaşık %85'ini oluşturmaktadır. Bu yüzde, fikir birliği istemcileri için olduğu gibi aynı nedenlerle sorunludur. Örneğin, Geth'de işlemlerin ele alınmasını veya yürütme yüklerinin oluşturulmasını etkileyen bir hata fikir birliği istemcilerinin sıkıntılı veya hatalı işlemleri sonlandırmasına yol açabilir. Bundan dolayı, Ethereum daha eşit bir yürütüm katmanı dağılımı ile, ideal olarak hiçbir istemcinin ağın %33'ünden fazlasını temsil etmediği bir durum ile daha sağlıklı olurdu.
+
+## Azınlık istemcisi kullanın {#use-minority-client}
+
+İstemci çeşitliliğini ele almak, azınlık istemcileri seçmek için bireysel kullanıcılardan daha fazlasını gerektirir - madencilik/doğrulayıcı havuzları ve büyük dapp'ler ve borsalar gibi kurumların da istemcileri değiştirmesini gerektirir. Ancak tüm kullanıcılar tüm mevcut Ethereum yazılımlarının kullanımını normalleştirerek mevcut eşitsizliği ortadan kaldırmaya katkı sağlayabilirler. Birleşimden sonra, tüm düğüm operatörlerinin, bir yürütüm istemcisi ve bir fikir birliği istemcisi çalıştırmaları gerekecektir. Aşağıda önerilen istemci kombinasyonlarını seçmek, istemci çeşitliliğini artırmaya yardımcı olacaktır.
+
+### Yürütüm istemcileri {#execution-clients}
+
+[Besu](https://www.hyperledger.org/use/besu)
+
+[Nethermind](https://downloads.nethermind.io/)
+
+[Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon)
+
+[Go-Ethereum](https://geth.ethereum.org/)
+
+### Mutabakat istemcileri {#consensus-clients}
+
+[Nimbus](https://nimbus.team/)
+
+[Lighthouse](https://github.com/sigp/lighthouse)
+
+[Teku](https://consensys.net/knowledge-base/ethereum-2/teku/)
+
+[Lodestar](https://github.com/ChainSafe/lodestar)
+
+[Prysm](https://docs.prylabs.network/docs/getting-started)
+
+Teknik kullanıcılar azınlık istemcileri için daha fazla öğretici ve doküman yazarak ve düğüm yöneten yakınlarını baskın istemcilerden ayrılmaya yönlendirerek bu süreci hızlandırmaya yardımcı olabilirler. Bir azınlık fikir birliği katmanına geçiş için kılavuzlar [clientdiversity.org](https://clientdiversity.org/) adresinde mevcuttur.
+
+## İstemci çeşitliliği gösterge panelleri {#client-diversity-dashboards}
+
+Birden fazla gösterge paneli yürütüm ve fikir birliği katmanları için gerçek zamanlı istemci çeşitliliği istatisikleri verir.
+
+**Fikir birliği katmanı:**
+
+- [Rated.network](https://www.rated.network/)
+- [clientdiversity.org](https://clientdiversity.org/) **Yürütüm katmanı:**
+
+- [supermajority.info](https://supermajority.info//)
+- [Ethernodes](https://ethernodes.org/)
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Ethereum'un fikir birliği katmanında istemci çeşitliliği](https://mirror.xyz/jmcook.eth/S7ONEka_0RgtKTZ3-dakPmAHQNPvuj15nh0YGKPFriA)
+- [Ethereum Birleşimi: Çoğunluk istemcisini sorumluluğunu alarak çalıştırın!](https://dankradfeist.de/ethereum/2022/03/24/run-the-majority-client-at-your-own-peril.html) – _Dankrad Fiest, 24 Mart 2022_
+- [İstemci çeşitliliğinin önemi](https://our.status.im/the-importance-of-client-diversity/)
+- [Ethereum düğüm hizmetleri listesi](https://ethereumnodes.com/)
+- [İstemci çeşitliliği sorununun "Beş Nedeni"](https://notes.ethereum.org/@afhGjrKfTKmksTOtqhB9RQ/BJGj7uh08)
+- [Ethereum Çeşitliliği ve Bunun İçin Nasıl Çözüm Buluruz (YouTube)](https://www.youtube.com/watch?v=1hZgCaiqwfU)
+- [clientdiversity.org](https://clientdiversity.org/)
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Bir Ethereum düğümü çalıştırın](/run-a-node/)
+- [Düğümler ve istemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/index.md" "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..9f2baa118e0
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/index.md"
@@ -0,0 +1,307 @@
+---
+title: Düğümler ve istemciler
+description: Ethereum düğümlerine ve istemci yazılımına genel bakış, ayrıca bir düğümün nasıl kurulacağı ve bunu neden yapmanız gerektiğine dair bilgi.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+Ethereum, blokları ve işlem verilerini doğrulayabilen yazılım çalıştıran dağıtılmış bir bilgisayar ağıdır (düğümler olarak bilinir). Bilgisayarınızı bir Ethereum düğümüne dönüştürmek için bilgisayarınızda yazılım çalıştırılması gerekir. Bir düğüm oluşturmak için gerekli olan iki ayrı yazılım parçası ('istemci' olarak bilinir) vardır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Daha derine dalmadan ve kendi Ethereum istemci örneğinizi çalıştırmadan önce, eşler arası ağ kavramını ve [EVM'nin temellerini](/developers/docs/evm/) anlamalısınız. [Ethereum'a giriş](/developers/docs/intro-to-ethereum/) yazımıza bir göz atın.
+
+Eğer düğümler konusunda acemiyseniz, ilk olarak [bir Ethereum düğümü çalıştırmak üzerine](/run-a-node) kullanıcı dostu öğreticimize göz atmanızı öneririz.
+
+## Düğümler ve istemciler nedir? {#what-are-nodes-and-clients}
+
+Düğüm, Ehereum yazılımını çalıştırmakta olan bilgisayarlara bağlı ve bu şekilde bir ağ oluşturan herhangi bir Ethereum istemci örneğine verilen addır. Bir istemci, verileri protokol kurallarına göre doğrulayan ve ağı güvende tutan bir Ethereum uygulamasıdır. Bir düğüm iki istemci çalıştırmalıdır: bir fikir birliği istemcisi ve bir yürütüm istemcisi.
+
+- Yürütüm İstemcisi (Yürütüm Motoru, EL istemcisi ya da eski adıyla Eth1 istemcisi olarak da bilinir) ağda yayınlanan yeni işlemleri takip eder, bunları Ethereum Sanal Makinesinde çalıştırır ve son durumlarıyla tüm güncel Ethereum verilerinin veritabanını tutar.
+- Fikir Birliği İstemcisi (İşaret Düğümü, CL istemcisi ya da eski adıyla Eth2 istemcisi olarak da bilinir), ağın yürütüm istemcisinden gelen doğrulanmış veriler üzerinde anlaşmaya varmasını sağlayan hisse ispatı mutabakat algoritmasını uygular. Ayrıca yazılımın, düğümün ağı güvende tutma sürecine katılmasını sağlayan, fikir birliği istemcisine eklenebilecek ve "doğrulayıcı" olarak bilinen üçüncü bir parçası daha vardır.
+
+Bu istemciler Ethereum zincirinin başını takip ederler ve kullanıcıların Ethereum ağıyla etkileşime geçmelerini sağlarlar. Çoklu yazılım parçalarının birlikte çalışmasıyla oluşan modüler tasarıma [kapsüllenmiş karışıklık](https://vitalik.eth.limo/general/2022/02/28/complexity.html) adı verilir. Bu yaklaşım [Birleşim](/roadmap/merge)'i sorunsuz bir şekilde uygulamaya geçirmeyi kolaylaştırdı, istemci yazılımını yönetmeyi ve geliştirmeyi kolayşatırdı ve de bireysel istemcilerinin tekrar kullanılabilmesini sağladı, örnek olarak [katman 2 ekosistemi ](/layer-2/)verilebilir.
+
+ Birleştirilmiş yürütüm ve fikir birliği istemcisinin basitleştirilmiş diyagramı.
+
+### İstemci çeşitliliği {#client-diversity}
+
+Hem [yürütüm istemcileri](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients) hem de [fikir birliği istemcileri](/developers/docs/nodes-and-clients/#consensus-clients) farklı takımlar tarafından geliştirilen çeşitli programlama dillerinde mevcuttur.
+
+Birden fazla istemci uygulaması, tek bir kod tabanına olan bağlılığı azaltarak ağı daha güçlü hale getirebilir. İdeal hedef, ağa herhangi bir istemci hakim olmadan çeşitlilik elde etmek ve böylece potansiyel tek hata noktasını ortadan kaldırmaktır. Dillerin çeşitliliği ayrıca daha geniş bir geliştirici topluluğunu davet eder ve tercih ettikleri dilde entegrasyonlar oluşturmalarına olanak sağlar.
+
+[İstemci çeşitleri](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+Tek bir özelliğe uymaları bu uygulamaların ortak noktalarıdır. Özellikler, Ethereum ağının ve blok zincirinin nasıl çalıştığını belirler. Her teknik detay belirlenmiştir ve özellikler şu şekilde bulunabilir:
+
+- Başlangıçta, [Ethereum Sarı Kağıdı](https://ethereum.github.io/yellowpaper/paper.pdf)
+- [Yürütme özellikleri](https://github.com/ethereum/execution-specs/)
+- [Mutabakat özellikleri](https://github.com/ethereum/consensus-specs)
+- Çeşitli [ağ yükseltmelerinde](/history/) uygulanan [EIP'ler](https://eips.ethereum.org/)
+
+### Ağdaki düğümleri izlemek {#network-overview}
+
+Çoklu iz sürücüler Ehereum ağında bulunan düğümlerle ilgili gerçek zamanlı taslaklar sunarlar. Merkeziyetsiz ağların doğası gereği, bu programların ağ ile ilgili kısıtlı bir perspektif sağlayabileceğine ve yanlış sonuçlar içeren raporlar verebileceğine de dikkat edin.
+
+- [Düğümlerin haritası](https://etherscan.io/nodetracker), Etherscan
+- [Ethernodes](https://ethernodes.org/), Bitfly
+- [Nodewatch](https://www.nodewatch.io/), Chainsafe. Sürünen mutabakat düğümleri
+
+## Düğüm türleri {#node-types}
+
+[Kendi düğümünüzü çalıştırmak](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/) istiyorsanız, farklı şekilde veri tüketen farklı düğüm türleri olduğunu bilmeniz gerekir. İstemciler üç farklı düğüm türünü çalıştırabilir: hafif, tam ve arşiv. Daha hızlı senkronizasyon süresi sağlayan farklı senkronizasyon strateji seçenekleri de vardır. Senkronizasyon, Ethereum'un durumu hakkında en güncel bilgileri ne kadar hızlı alabileceğini ifade eder.
+
+### Tam düğüm {#full-node}
+
+Tam düğümler blok zincirin blok-blok doğrulamasını yaparlar, bu her blok için blok gövdesini ve durum verisini yüklemeyi ve onaylamayı kapsar. Tam düğümün farklı sınıfları vardır - bazıları başlangıç blokundan başlar ve tüm blok zincir tarihindeki her bir bloku onaylar. Diğerleri onaylamalarına geçerli olduklarına güvendikleri daha eski bir bloktan başlarlar (ör:Geth'in "snap sync"i). Onaylamanın nerede başladığı fark etmeksizin, tam düğümler sadece yakın geçmişteki ve alakalı verinin yerel bir kopasını tutarlar (bu sıklıkla son 128 blok olur), bu da eski verinin disk alanından tasarruf edebilmek için silinmesine yol açar. Daha eski veri gerektiğinde yeniden oluşturulabilir.
+
+- Tam blok zincir verilerini depolar (ancak bu periyodik olarak budanır, bu nedenle tam bir düğüm tüm durum verilerini başlangıç zincirine geri depolamaz)
+- Blok doğrulamaya katılır, tüm blokları ve durumları doğrular.
+- Tüm durumlar, ya yerel depodan alınabilir ya da tam bir düğüm tarafından "anlık görüntüler" kullanılarak yeniden oluşturulabilir.
+- Ağa hizmet eder ve talep üzerine veri sağlar.
+
+### Arşiv düğümü {#archive-node}
+
+Arşiv düğümleri Başlangıçtan itibaren her bloku onaylayan ve yüklenmiş hiçbir veriyi silmeyen tam düğümlerdir.
+
+- Tam düğümde tutulan her şeyi depolar ve geçmiş durumların bir arşivini oluşturur. 4.000.000 numaralı bloktaki bir hesap bakiyesi gibi bir şeyi sorgulamak veya izleme kullanarak madencilik yapmadan kendi işlem kümenizi basit ve güvenilir bir şekilde test etmek istiyorsanız bu gereklidir.
+- Bu veri, arşiv düğümlerini ortalama kullanıcılar için daha az çekici hale getiren ancak blok arayıcıları, cüzdan satıcıları ve zincir analizi gibi hizmetler için kullanışlı olabilen terabayt birimlerini temsil eder.
+
+İstemcileri arşiv dışındaki herhangi bir modda senkronize etmek, budanmış blok zincir verileriyle sonuçlanacaktır. Bu, tüm geçmiş durumların bir arşivinin olmadığı ancak tam düğümün, talep üzerine bunları oluşturabileceği anlamına gelir.
+
+[Arşiv düğümleri](/developers/docs/nodes-and-clients/archive-nodes) hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+### Hafif düğüm {#light-node}
+
+Her bloku indirmek yerine, hafif düğümler sadece blok başlıklarını indirir. Bu başlıklar blokların içeriği hakkında özet bilgiler içerir. Hafif düğümün ihtiyaç duyduğu diğer bilgiler bir tam düğümden istenir. Hafif düğümü, daha sonra blok başlıklarındaki durum köklerine karşı aldıkları verileri bağımsız olarak doğrulayabilir. Hafif düğümler, kullanıcıların tam düğümleri çalıştırmak için gereken güçlü donanım veya yüksek bant genişliği olmadan Ethereum ağına katılmalarını sağlar. Nihayetinde, hafif düğümler cep telefonlarında veya yerleşik cihazlarda çalışabilir. Hafif düğümler mutabakata katılmazlar (yani madenciler/doğrulayıcılar olamazlar), ancak Ethereum blok zincirine bir tam düğümle aynı işlevsellik ve güvenlik garantisiyle erişebilirler.
+
+Hafif istemciler, Ethereum için aktif bir geliştirme alanıdır ve yakında fikir birliği katmanı ve yürütme katmanı için yeni hafif istemciler görmeyi bekliyoruz. Ayrıca, [dedikodu ağı](https://www.ethportal.net/) üzerinden hafif istemci verileri sağlamanın olası yolları da vardır. Bu avantajlıdır çünkü dedikodu ağı, istekleri yerine getirmek için tam düğümler gerektirmeden, bir hafif düğümler ağını destekleyebilir.
+
+Ethereum henüz büyük bir hafif düğüm popülasyonunu desteklemiyor, ancak hafif düğüm desteği, yakın gelecekte hızla gelişmesi beklenen bir alandır. Özellikle, [Nimbus](https://nimbus.team/), [Helios](https://github.com/a16z/helios), ve [LodeStar](https://lodestar.chainsafe.io/) gibi istemciler şu anda ağırlıklı olarak hafif istemciler üzerine odaklanıyor.
+
+## Neden bir Ethereum düğümü çalıştırmalıyım? {#why-should-i-run-an-ethereum-node}
+
+Bir düğüm çalıştırmak, ağı daha sağlam ve merkezi olmayan bir şekilde tutarak desteklerken, Ethereum'u doğrudan, güvenmek zorunda kalmadan ve özel olarak kullanmanıza olanak tanır.
+
+### Size faydaları {#benefits-to-you}
+
+Kendi düğümünüzü çalıştırmak, Ethereum'u özel, kendine yeten ve güvenilir bir şekilde kullanmanıza olanak sağlar. Verileri istemcinizle kendiniz doğrulayabileceğiniz için ağa güvenmeniz gerekmez. "Güvenme, doğrula." popüler bir blok zincir deyimidir.
+
+- Düğümünüz, tüm işlemleri ve blokları mutabakat kurallarına karşı kendi başına doğrular. Yani ağdaki diğer düğümlere bağlı olmanız veya onlara tamamen güvenmeniz gerekmez.
+- Kendi düğümünüzle bir Ethereum cüzdanı kullanabilirsiniz. Merkeziyetsiz uygulamaları daha güvenli ve özel olarak kullanabileceksiniz çünkü adreslerinizi ve bakiyelerinizi mali araçlara sızdırmak zorunda kalmayacaksınız. Her şey sizin kendi istemcinizle kontrol edilebilir. [MetaMask](https://metamask.io), [Frame](https://frame.sh/) ve [birçok farklı cüzdan](/wallets/find-wallet/) size düğümünüzü kullanmalarını sağlayacak olan RPC-içe aktarmasını sunuyor.
+- Ethereum verilerine bağlı diğer servisleri çalıştırabilir ve barındırabilirsiniz. Örneğin, bu bir İşaret Zinciri doğrulayıcısı, Katman 2 benzeri yazılımı, altyapı, blok arayıcıları, ödeme işlemcileri olabilir.
+- Kendi özelleştirilmiş [RPC uç noktalarınızı](/developers/docs/apis/json-rpc/) sağlayabilirsiniz. Hatta, büyük merkezi sağlayıcılardan kaçınmalarına yardım etmek için bu uç noktaları herkese açık olarak sunabilirsiniz.
+- **Süreçler Arası İletişimi (IPC)** kullanarak düğümünüze bağlanabilir veya programınızı bir eklenti olarak yüklemek için düğümü yeniden yazabilirsiniz. Örneğin bu, web3 kütüphaneleri kullanılarak birçok veri işlenirken veya işlemlerinizi olabildiğince hızlı bir şekilde değiştirmeniz gerektiğinde (ör. öncülük etme) bayağı yardımcı olan düşük bir gecikme süresi sunar.
+- Ağı güvenli hale getirmek ve ödüller kazanmak için direkt olarak ETH hisseleyebilirsiniz. Başlamak için [solo hisselemeye](/staking/solo/) bakın.
+
+
+
+### Ağ avantajları {#network-benefits}
+
+Ethereum'un iyi durumu, güvenliği ve operasyonel esnekliği için çeşitli düğümler bulunması önemlidir.
+
+- Tam düğümler mutabakat kurallarını uygular, böylece onları takip etmeyen blokları kabul etmeleri için kandırılamazlar. Bu, ağda ekstra güvenlik sağlar çünkü eğer bütün düğümler, tam doğrulama yapmayan hafif düğümler olsaydı, doğrulayıcılar ağa saldırabilirdi.
+- [Hisse ispatının](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#what-is-pos) kripto-ekonomik savunmalarını aşan bir saldırı durumunda, sosyal toparlanma dürüst zinciri izlemeyi seçen tam düğümler tarafından gerçekleştirilebilir.
+- Ağdaki daha fazla düğüm, sansüre dayanıklı ve güvenilir bir sistem sağlayan, merkeziyetsizliğin nihai hedefi olan daha çeşitli ve dirençli bir ağ ile sonuçlanır.
+- Tam düğümler, buna bağlı hafif istemciler için blok zincir verilerine erişim sağlarlar. Hafif düğümler tüm blok zinciri saklamazlar, bunun yerine verileri [blok başlıklarındaki durum kökleri](/developers/docs/blocks/#block-anatomy) aracılığıyla doğrularlar. İhtiyaç duymaları halinde tam düğümlerden daha fazla bilgi talep edebilirler.
+
+Eğer bir tam düğüm çalıştırıyorsanız, bir doğrulayıcı çalıştırmıyor olsanız da tüm Ethereum ağı bundan faydalanır.
+
+## Kendi düğümünüzü çalıştırma {#running-your-own-node}
+
+Kendi Ethereum istemcinizi çalıştırmayı mı düşünüyorsunuz?
+
+Daha acemi dostu bir giriş istiyorsanız, daha fazlasını öğrenmek için [bir düğüm çalıştır](/run-a-node) sayfamızı ziyaret edin.
+
+Eğer daha çok teknik bir kullanıcıysanız, [kendi düğümünüzü nasıl çalıştıracağınıza](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/) dair daha fazla detay ve seçeneğe yönelin.
+
+## Alternatifler {#alternatives}
+
+Kendi düğümünüzü kurmak size zaman ve kaynak kaybettirebilir ama her zaman kendi örneğinizi çalıştırmanıza gerek yoktur. Böyle bir durumda, bir üçüncü taraf API sağlayıcısı kullanabilirsiniz. Bu hizmetlerin kullanımına ilişkin genel bakış için [hizmet olarak düğümler](/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/) makalesine bakın.
+
+Eğer birisi topluluğunuzda genel API bulunduran bir Ethereum düğümü çalıştırırsa, cüzdanlarınızı Özel RPC aracılığıyla topluluk düğümüne işaret edebilir ve rasgele güvenilir üçüncü bir tarafla olacağından çok daha fazla gizlilik elde edebilirsiniz.
+
+Öte yandan, bir istemci çalıştırırsanız bu istemciyi, ihtiyacı olabilecek arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
+
+## Yürütme istemcileri {#execution-clients}
+
+Ethereum topluluğu, farklı programlama dilleri kullanan, farklı ekipler tarafından geliştirilen birden çok, açık kaynaklı yürütüm istemcisini (eskiden "Eth1 istemcileri" veya yalnızca "Ethereum istemcileri" olarak biliniyordu) yürütür. Bu, ağı daha güçlü ve [çeşitli](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) hale getirir. İdeal hedef, herhangi bir istemcinin çoğunluk sağlamadığı bir çeşitlilik elde ederek tüm tek başarısızlık noktalarını azaltmaktır.
+
+Bu tablo, farklı istemcileri özetlemektedir. Hepsi [istemci testlerini](https://github.com/ethereum/tests) başarıyla geçer ve ağ yükseltmeleriyle güncel kalmak için aktif olarak bakıma tabi tutulur.
+
+| İstemci | Dil | İşletim sistemleri | Ağlar | Senkronizasyon stratejileri | Durum budaması |
+| ------------------------------------------------------------------------ | ---------- | --------------------- | ------------------------ | ------------------------------------------------------------- | --------------- |
+| [Geth](https://geth.ethereum.org/) | Go | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Holesky | [Snap](#snap-sync), [Full](#full-sync) | Archive, Pruned |
+| [Nethermind](https://www.nethermind.io/) | C#, .NET | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Holesky | [Snap](#snap-sync) (hizmet olmadan), Fast, [Full](#full-sync) | Archive, Pruned |
+| [Besu](https://besu.hyperledger.org/en/stable/) | Java | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Holesky | [Snap](#snap-sync), [Fast](#fast-sync), [Full](#full-sync) | Archive, Pruned |
+| [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon) | Go | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Holesky | [Full](#full-sync) | Archive, Pruned |
+| [Reth](https://reth.rs/) | Rust | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Holesky | [Full](#full-sync) | Archive, Pruned |
+| [EthereumJS](https://github.com/ethereumjs/ethereumjs-monorepo) _(beta)_ | TypeScript | Linux, Windows, macOS | Sepolia, Holesky | [Full](#full-sync) | Pruned |
+
+Desteklenen ağlar hakkında daha fazla bilgi için [Ethereum ağları](/developers/docs/networks/) hakkında bilgi edinin.
+
+Her istemcinin benzersiz kullanım durumları ve avantajları vardır, bu nedenle kendi tercihlerinize göre birini seçmelisiniz. Çeşitlilik, uygulamaların farklı özelliklere ve kullanıcı kitlelerine odaklanmasına olanak tanır. Özelliklere, desteğe, programlama diline veya lisanslara göre bir istemci seçmek isteyebilirsiniz.
+
+### Besu {#besu}
+
+Hyperledger Besu, genel ve izin verilen ağlar için kurumsal düzeyde bir Ethereum istemcisidir. Kapsamlı izleme özelliğinden GraphQL'yi takip etmeye kadar tüm Ethereum Ana Ağ özelliklerini çalıştırır ve hem açık topluluk kanallarında hem de işletmeler için ticari SLA'lar aracılığıyla ConsenSys tarafından desteklenir. Java ile yazılmıştır ve Apache 2.0 lisanslıdır.
+
+Besu'nun kapsamlı [dokümanları](https://besu.hyperledger.org/en/stable/) size tüm özellikleri ve kurulum detayları hakkında yol gösterecektir.
+
+### Erigon {#erigon}
+
+Eskiden Turbo-Geth olarak bilinen Ergion, hız ve disk alanı verimliliğine yönelik bir Go Ethereum çatalı olarak başlamıştır. Erigon, diğer dillerde de uygulamaları geliştirilen ancak şu anda Go ile yazılmış olan Ethereum'un tamamen yeniden tasarlanmış bir uygulamasıdır. Erigon'un amacı, Ethereum'un daha hızlı, daha modüler ve daha optimize edilmiş bir uygulamasını sağlamaktır. 3 günden daha kısa bir sürede, yaklaşık 2 TB disk alanı kullanarak, tam arşiv düğümü senkronizasyonu gerçekleştirebilir.
+
+### Go Ethereum {#geth}
+
+Go Ethereum (kısaca Geth), Ethereum protokolünün orijinal uygulamalarından biridir. Şu anda, kullanıcılar ve geliştiriciler için en büyük kullanıcı tabanına ve en çeşitli araçlara sahip en yaygın istemcidir. Go ile yazılmıştır, tamamen açık kaynak kodludur ve GNU LGPL v3 altında lisanslanmıştır.
+
+Geth hakkında kendi [dökümanları ile](https://geth.ethereum.org/docs/) daha fazlasını öğrenin.
+
+### Nethermind {#nethermind}
+
+Nethermind, C# .NET teknoloji yığınıyla oluşturulmuş bir Ethereum uygulamasıdır, LPGL-3.0 ile lisanslanmıştır ve ARM'yi de içeren büyük platformların hepsinde çalışmaktadır. Aşağıdakilerle harika performans sunar:
+
+- optimize edilmiş bir sanal makine
+- durum erişimi
+- Prometheus/Grafana gösterge panelleri, sıralı kurumsal kayıt desteği, JSON-RPC izleme ve analiz eklentileri gibi ağ iletişimi ve zengin özellikler.
+
+Nethermind ayrıca premium kullanıcılar için [ayrıntılı dokümanlar](https://docs.nethermind.io), güçlü geliştirici desteği, çevrimiçi bir topluluk ve 7/24 desteğe de sahiptir.
+
+### Reth {#reth}
+
+Reth (Rust Ethereum'un kısaltması) kullanıcı dostu, yüksek derecede modüler, hızlı ve verimli olmaya odaklanan bir Ethereum tam düğüm uygulamasıdır. Red başlangıçta Paradigm tarafından geliştirildi ve çalıştırıldı ve Apache ve MIT lisansları altında lisanslandı.
+
+Reth, üretime hazırdır ve hisseleme veya yüksek çalışma süresi gerektiren hizmetler gibi kritik görev ortamlarında kullanıma uygundur. RPC, MEV, indeksleme, simülasyonlar ve P2P aktiviteler gibi yüksek performans ve büyük marjların gerektiği kullanım durumlarında iyi performans gösterir.
+
+Daha fazla bilgi edinmek için [Reth Kitabına](https://reth.rs/) veya [Reth GitHub deposuna](https://github.com/paradigmxyz/reth?tab=readme-ov-file#reth) göz atın.
+
+### Geliştirme aşamasında {#execution-in-development}
+
+Bu istemciler hala geliştirme sürecinin erken aşamalarındadır ve henüz üretim kullanımı için önerilmemektedir.
+
+#### EthereumJS {#ethereumjs}
+
+EthereumJS Yürütüm İstemcisi (EthereumJS), TypeScript'te yazılmıştır ve Blok, İşlem ve Merkle-Patricia Ağacı sınıfları tarafından temsil edilen temel Ethereum ilkeleri ve Ethereum Sanal Makinesi'nin (EVM) bir uygulaması, bir blokzincir sınıfı ve DevP2P ağ yığınını içeren temel istemci bileşenleri de dahil olmak üzere bir dizi paketten oluşur.
+
+[Dokümanları](https://github.com/ethereumjs/ethereumjs-monorepo/tree/master) okuyarak daha fazla bilgi edinin
+
+## Mutabakat istemcileri {#consensus-clients}
+
+[Mutabakat yükseltmelerini](/roadmap/beacon-chain/) desteklemek için birden fazla fikir birliği istemcisi (eskiden "Eth2" istemcisi olarak biliniyordu) vardır. Çatal seçimi algoritması gibi mutabakat ile ilgili tüm akışlardan, doğrulamaları işlemekten ve [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) ödül ve cezalarını yönetmekten sorumludurlar.
+
+| İstemci | Dil | İşletim sistemleri | Ağlar |
+| ------------------------------------------------------------- | ---------- | --------------------- | ------------------------------------------------------------------------- |
+| [Lighthouse](https://lighthouse.sigmaprime.io/) | Rust | Linux, Windows, macOS | İşaret Zinciri, Gnosis, Goerli, Pyrmont, Sepolia, Ropsten ve daha fazlası |
+| [Lodestar](https://lodestar.chainsafe.io/) | TypeScript | Linux, Windows, macOS | İşaret Zinciri, Goerli, Sepolia, Ropsten ve daha fazlası |
+| [Nimbus](https://nimbus.team/) | Nim | Linux, Windows, macOS | İşaret Zinciri, Goerli, Sepolia, Ropsten ve daha fazlası |
+| [Prysm](https://docs.prylabs.network/docs/getting-started/) | Başla | Linux, Windows, macOS | İşaret Zinciri, Gnosis, Goerli, Pyrmont, Sepolia, Ropsten ve daha fazlası |
+| [Teku](https://consensys.net/knowledge-base/ethereum-2/teku/) | Java | Linux, Windows, macOS | İşaret Zinciri, Gnosis, Goerli, Sepolia, Ropsten ve daha fazlası |
+
+### Lighthouse {#lighthouse}
+
+Lighthouse, Rust ile yazılmış olan, Apache-2.0 lisansı altında bir fikir birliği istemcisi uygulamasıdır. Sigma Prime tarafından sürdürülmektedir ve İşaret Zinciri'nin başlangıcından beri stabil ve kullanıma hazırdır. Birçok kuruluş, hisseleme havuzu ve kişi tarafından güvenilmektedir. Masaüstü PC'lerden karmaşık otomatikleştirilmiş dağıtımlara kadar geniş bir ortam yelpazesinde güvenli, performanslı ve birlikte çalışabilir olmayı hedefler.
+
+Dokümanlara [Lighthouse Book](https://lighthouse-book.sigmaprime.io/)'tan ulaşılabilir
+
+### Lodestar {#lodestar}
+
+Lodestar, Typescript ile yazılan, LGPL-3.0 lisansının altında kullanıma hazır bir fikir birliği istemcisidir. ChainSafe System tarafından sürdürülmektedir ve solo paydaşlar, geliştiriciler ve araştırmacılar için fikir birliği istemcilerinin en yenisidir. Lodestar, Ethereum protokollerinin JavaScript uygulamalarından güç alan bir işaret düğümü ve doğrulayıcı istemcisinden oluşur. Lodestar, hafif istemciler ile Ethereum kullanılabilirliğini geliştirmeyi, erişilebilirliği daha büyük bir geliştirici grubuna genişletmeyi ve ekosistem çeşitliliğine daha fazla katkı sağlamayı hedefler.
+
+Daha fazla bilgiye [Lodestar web sitesinden](https://lodestar.chainsafe.io/) ulaşılabilir
+
+### Nimbus {#nimbus}
+
+Nimbus, Nim ile yazılmış olan, Apache-2.0 lisansı altında bir fikir birliği istemcisi uygulamasıdır. Solo paydaşlar ve hisseleme havuzları tarafından kullanılan kullanıma hazır bir istemcidir. Nimbus, kaynak verimliliği için tasarlanmıştır ve istikrardan veya ödül performansından taviz vermeden kaynak açısından sınırlı cihazlar ve kuruluş altyapılarında eşit kolaylıkla çalıştırılır. Daha hafif bir kaynak ayak izi, istemcinin ağ stres altında olduğunda daha büyük bir güvenlik toleransı olduğu anlamına gelir.
+
+[Nimbus dokümanlarında](https://nimbus.guide/) daha fazlasını öğrenin
+
+### Prysm {#prysm}
+
+Prysm, Go ile yazılmış, GPL-3.0 lisansının altında tam teşekküllü açık kaynak bir fikir birliği istemcisidir. İsteğe bağlı bir web uygulaması arayüzüne sahiptir ve kullanıcı deneyimine, dokümanlara ve hem evdeki hisseleme hem de kurumsal kullanıcılar için yapılandırılabilirliğe öncelik verir.
+
+Daha fazlasını öğrenmek için [Prysm dokümanlarını](https://docs.prylabs.network/docs/getting-started/) ziyaret edin.
+
+### Teku {#teku}
+
+Teku, ilk İşaret Zinciri başlangıç istemcilerinden biridir. Ana hedeflerin (güvenlik, sağlamlık, istikrar, kullanılabilirlik, performans) yanında, Teku özel olarak bazı fikir birliği istemci standartlarına uymayı da hedeflemektedir.
+
+Teku aşırı esnek dağıtım seçenekleri sunar. İşaret düğümü ve doğrulayıcı istemcisi beraber tek bir süreç olarak çalıştırılabilir, bu da solo paydaşlar için gayet uygundur veya karmaşık hisseleme işlemleri için düğümler ayrı biçimde çalıştırılabilir. Ek olarak, Teku imza anahtarı güvenliği ve kesinti koruması için [Web3Signer](https://github.com/ConsenSys/web3signer/) ile tamamen uyumludur.
+
+Teku Java ile yazılmıştır ve Apache 2.0 lisanslıdır. ConsenSys'te aynı zamanda Besu ve Web3Signer için sorumlu olan Protokoller ekibi tarafından geliştirilmiştir. Daha fazlasını [Teku dökümanlarından](https://docs.teku.consensys.net/en/latest/) öğrenin.
+
+## Senkronizasyon modları {#sync-modes}
+
+Ağdaki mevcut verileri takip etmek ve doğrulamak için Ethereum istemcisinin en son ağ durumuyla senkronize olması gerekir. Bu, eşlerden veri indirerek, bütünlüklerini kriptografik olarak doğrulayarak ve yerel bir blok zincir veri tabanı oluşturarak yapılır.
+
+Senkronizasyon modları, çeşitli değiş tokuşlarla bu sürece farklı yaklaşımları temsil eder. İstemciler, senkronizasyon algoritmalarının uygulanmasında da farklılık gösterir. Uygulamaya ilişkin ayrıntılar için her zaman seçtiğiniz istemcinin resmi belgelerine bakın.
+
+### Yürütüm katmanı senkronizasyon modları {#execution-layer-sync-modes}
+
+Yürütüm katmanı, blokzincirin durumunu yeniden yürütmekten güvenilir bir kontrol noktasından yalnızca zincirin ucuyla sekronize etmeye kadar farklı kullanım durumlarına uyan farklı modlarla çalıştırılabilir.
+
+#### Tam senkronizasyon {#full-sync}
+
+Tam senkronizasyon, tüm blokları (başlıklar ve blok gövdeleri dahil) indirir ve her bloğu başlangıçtan yürüterek aşamalı olarak blokzincirin durumunu yeniden oluşturur.
+
+- Her işlemi doğrulayarak güven ihtiyacını en aza indirir ve en yüksek güvenliği sunar.
+- Artan sayıda işlemle, tüm işlemlerin işlenmesi günler ila haftalar alabilir.
+
+[Arşiv düğümleri](#archive-node), her bloktaki her işlemde yapılan durum değişikliklerinin eksiksiz bir geçmişini oluşturmak (ve saklamak) amacıyla tam bir senkronizasyon gerçekleştirir.
+
+#### Hızlı senkronizasyon {#fast-sync}
+
+Tam senkronizasyonla aynı şekilde, hızlı senkronizasyon da tüm blokları indirir (başlıklar, işlemler ve makbuzlar dahil olacak şekilde). Bununla birlikte, geçmiş işlemleri yeniden işlemek yerine, hızlı senkronizasyon, tam bir düğüm sağlamak için blokları içe aktarmaya ve işlemeye geçtiğinde yeni bir başa ulaşana kadar makbuzlara güvenir.
+
+- Hızlı senkronizasyon stratejisi.
+- Bant genişliği kullanımını destekleyerek işlem talebini azaltır.
+
+#### Snap senkronizasyonu {#snap-sync}
+
+Snap senkronizasyonları aynı zamanda zinciri her seferinde bir blok olacak şekilde doğrular. Ancak bir snap senkronizasyonu, başlangıç bloğundan başlamak yerine, gerçek blokzincirin bir parçası olduğu bilinen daha yeni bir "güvenilir" kontrol noktasından başlar. Düğüm belli bir yaştan daha yaşlı olan veriyi silerken periyodik kontrol noktaları kaydeder. Bu snap görüntüleri, veriyi sonsuza kadar depolamak yerine gerektiğinde durum verisini yeniden oluşturmak için kullanılır.
+
+- Ethereum Ana Ağında güncel olarak varsayılan olan en hızlı senkronizasyon stratejisi.
+- Güvenlikten ödün vermeden çok fazla disk kullanımı ve ağ bant genişliği tasarrufu sağlar.
+
+[Snap senkronizasyonu hakkında daha fazla bilgi](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/caps/snap.md).
+
+#### Hafif senkronizasyon {#light-sync}
+
+Hafif istemci modu, tüm blok başlıklarını indirir, verileri bloklar ve bazılarını rastgele doğrular. Zincirin yalnızca ucunu, güvenilen kontrol noktasından senkronize eder.
+
+- Geliştiricilere ve mutabakat mekanizmasına güvenerek, yalnızca en son durumu alır.
+- İstemci, birkaç dakika içinde mevcut ağ durumuyla kullanıma hazırdır.
+
+**NB** Hafif senkronizasyon henüz hisse ispatı Ethereum ile birlikte çalışmamaktadır - hafif sekronizasyonun yeni versiyonları yakında çıkarılacaktır!
+
+[Hafif istemciler hakkında daha fazlası](/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/)
+
+### Fikir birliği katmanı senkronizasyon modları {#consensus-layer-sync-modes}
+
+#### Optimistik senkronizasyon {#optimistic-sync}
+
+Optimistik senkronizasyon kayıt ile ve geriye dönük uyumlu olması için tasarlanan bir birleşim sonrası senkronizasyon stratejisidir, bu da yürütme düğümlerinin yerleşmiş yöntemlerle senkronize edilmesini sağlar. Yürütme motoru _optimistik olarak_ işaret bloklarını tamamen doğrulamadan alabilir, son başı bulabilir ve yukardaki yöntemlerle zinciri senkronize etmeye başlayabilir. Sonrasında, yürütüm istemcisi yetiştiğinde, İşaret Zinciri'ndeki işlemlerin geçerliliğiyle ilgili olarak fikir birliği istemcisini bilgilendirecektir.
+
+[Optimistik senkronizasyon hakkında daha fazlası](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/sync/optimistic.md)
+
+#### Kontrol noktası senkronizasyonu {#checkpoint-sync}
+
+Aynı zamanda zayıf öznellik senkronizasyonu olarak da bilinen kontrol noktası senkronizasyonu, bir İşaret Zincirinin senkronize edilmesine yönelik üstün bir kullanıcı deneyimi sağlar. İşaret Zincirinin senkronizasyonunu başlangıç yerine yakın tarihli bir zayıf öznellikten başlatan [zayıf öznellik](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity/) varsayımlarını temel alır. Kontrol noktası senkronizasyonu, başlangıç senkronizasyon zamanını [başlangıçtan](/glossary/#genesis-block) senkronize etmeye benzer güven varsayımları ile büyük oranda hızlandırır.
+
+Pratikte, bu düğümünüzün yakın tarihli kesinleştirilmiş durumları indirmek için uzak bir servise bağlandığı anlamına gelir ve o noktadan sonra veri doğrulamaya devam eder. Verileri sağlayan üçüncü taraf güvenilirdir ve dikkatlice seçilmelidir.
+
+[Kontrol noktası senkronizasyonu](https://notes.ethereum.org/@djrtwo/ws-sync-in-practice) hakkında daha fazlası
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum 101 - 2. Bölüm - Düğümleri Anlamak](https://kauri.io/ethereum-101-part-2-understanding-nodes/48d5098292fd4f11b251d1b1814f0bba/a) _– Wil Barnes, 13 Şubat 2019_
+- [Ethereum Tam Düğümlerini Çalıştırmak: Pek Motivasyonu Olmayanlar İçin Kılavuz](https://medium.com/@JustinMLeroux/running-ethereum-full-nodes-a-guide-for-the-barely-motivated-a8a13e7a0d31) _– Justin Leroux, 7 Kasım 2019_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Bloklar](/developers/docs/blocks/)
+- [Ağlar](/developers/docs/networks/)
+
+## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
+
+- [Raspberry Pi 4'ünüzü, sadece MicroSD kartı flaşlayarak doğrulayıcı düğüme dönüştürün - Kurulum kılavuzu](/developers/tutorials/run-node-raspberry-pi/) _- Raspberry Pi 4'ünüzü flaşlayın, bir ethernet kablosu takın, SSD diskini bağlayın ve Raspberry Pi 4'ü yürütüm katmanını (Ana ağ) ve/veya fikir birliği katmanını (İşaret zinciri/doğrulayıcı) çalıştıran tam bir Ethereum düğümüne dönüştürmek için cihazı çalıştırın._
diff --git "a/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/index.md" "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..5e35a84ff1d
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/index.md"
@@ -0,0 +1,61 @@
+---
+title: Hafif istemciler
+description: Ethereum hafif istemcilerine giriş.
+lang: tr
+---
+
+Tam düğüm çalıştırmak Ethereum ile etkileşime girmenin en güven gerektirmeyen, gizli, merkeziyetsiz ve sansüre dirençli yoludur. Tam bir düğüm ile blok zincirin kendinize ait bir kopyasını tutarsınız ve bu şekilde anında sorgu yapabilir ve Ethereum'un eşler arası ağına direkt erişim alabilirsiniz. Ancak, tam düğüm çalıştırmak yüksek miktarda bellek, saklama alanı ve CPU gerektirir. Bu da demektir ki kendi düğümlerini çalıştırmak herkes için uygulanabilir değildir. Ethereum yol haritasında, durumsuzluk da dahil olmak üzere bazı çözümler vardır fakat bu çözümlerin uygulanması birkaç yıl alacaktır. Kısa vadede çözüm, düğümlerin düşük donanım gereksinimleriyle çalışmasına izin veren büyük performans iyileştirmeleri için tam bir düğüm çalıştırmanın bazı faydalarından ödün vermektir. Bu seçimi mümkün kılan düğümler hafif düğümlerdir.
+
+## Hafif istemci nedir? {#what-is-a-light-client}
+
+Hafif düğüm, açık istemci yazılımını çalıştıran bir düğümdür. Blok zincirdeki tüm yerel verilerin kopyasını tutmak ve bağımsız bir şekilde hepsini doğrulamak yerine sadece gerekli verileri bazı sağlayıcılardan isterler. Sağlayıcı, tam bir düğümden veya merkezi bir RPC sunucusundan direkt bir bağlantı olabilir. Veriler daha sonra hafif düğüm tarafından doğrulanarak zincirin başına ayak uydurmasına izin verilir. Hafif düğümler yalnızca blok başlıklarını işler, sadece ara sıra gerçek blok içeriğini de indirir. Düğümlerin hafifliği, çalıştırdığı hafif ve tam istemci yazılımı kombinasyonuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örneğin, hem hafif yürütüm istemcisi hem de hafif fikir birliği istemcisi çalıştıran bir düğüm en açık yapılandırmaya sahip olabilir. Ayrıca birçok düğümün, tam yürütüm istemcileriyle birlikte hafif fikir birliği istemcilerini çalıştırmayı seçmesi veya bunun tam tersi de olasıdır.
+
+## Hafif istemciler nasıl çalışır? {#how-do-light-clients-work}
+
+Ethereum'un hisse ispatı temelli mutabakat mekanizması kullanmaya başlamasıyla beraber özellikle hafif istemcileri desteklemek için yeni bir altyapı tanıtıldı. Çalışma şekli ise; **sekronizasyon kurulu** olarak hareket etmeleri için her 1,1 günde bir 512 doğrulayıcıdan oluşan bir alt kümeyi rastgele seçmektir. Sekronizasyon kurulu son blokların başlıklarını imzalar. Her blok başlığı, senkronizasyon kurulundaki doğrulayıcıların toplu imzasını ve hangi doğrulayıcıların imzalayıp imzalamadığını gösteren bir "bit alanı" içerir. Her başlık ayrıca bir sonraki blokun imzalanmasına katılması beklenen doğrulayıcıların bir listesini de içerir. Yani hafif bir istemcinin, senkronizasyon kurulunun aldıkları verileri imzaladığını hızlı bir şekilde görebileceği ve ayrıca senkronizasyon kurulunun doğru olup olmadığını; kendilerine beklemeleri söylenenden önceki aldıkları blok ile karşılaştırarak kontrol edebileceği anlamına gelir. Bu şekilde hafif istemci, blokun kendisini indirmeden sadece özet bilgilerini içeren blok başlıklarını indirerek Ethereum bloku hakkındaki bilgilerini güncellemeye devam edebilir.
+
+Yürütüm katmanında ise hafif düğümler için bir tane bile özellik yoktur. Hafif bir yürütüm istemcisinin kapsamı, tüm EVM ve ağ kurma fonsiyonuna sahip tam bir düğümün "hafif modu"nu kapsayacak kadar değişkenlik gösterebilir, ancak alakalı veriyi yüklemeden ve sadece blok başlarını onaylayabilecek şekilde. Yahut, Ethereum ile etkileşime girmek için bir RPC sağlayıcısına gelen taleplere fazlasıyla bağlı olan sadeleştirilmiş bir istemci olabilir.
+
+## Hafif istemciler neden önemlidir? {#why-are-light-clients-important}
+
+Kullanıcıların kör bir şekilde veri sağlayıcılarına güvenmesindense tüm düğüme kıyasla sadece küçük bir hesaplama kaynağı kullanarak gelen veriyi doğrulamalarını sağladığı için hafif istemciler önemlidir. Hafif istemcilerin aldığı veri, rastgele seçilmiş bir küme olan 512 Ethereum doğrulayıcısının en az 2/3'ü tarafından imzalandığı bilindiği için blok başlıklarına göre kontrol edilebilir. Bu, verilerin doğru olduğuna dair çok sağlam bir kanıttır.
+
+Hafif istemci, çok az miktarda işlem gücü, bellek ve depolama kullanır; böylece bir cep telefonunda, bir uygulamanın içinde ya da bir tarayıcının parçası olarak çalıştırılabilir. Hafif istemciler, üçüncü taraf bir sağlayıcıya güvenmek kadar Ethereum'a güveni en aza indirilmiş erişimi sorunsuz hale getirmenin bir yoludur.
+
+Basit bir örnek ele alalım. Hesap bakiyenizi kontrol etmek istediğinizi hayal edin. Bunu yapmak için bir Ethereum düğümüne istekte bulunmanız gerekir. Bu düğüm, bakiyeniz için Ethereum durumunun yerel kopyasını kontrol edecek ve bunu size verecektir. Eğer bir düğüme doğrudan erişiminiz yoksa bu verileri hizmet olarak sunan merkezi operatörler vardır. Onlara bir istek gönderebilirsiniz, düğümlerini kontrol ederler ve sonucu size geri gönderirler. Buradaki sorun, sağlayıcının size doğru bilgileri vereceğine güvenmeniz gerekmesidir. Bilgileri eğer kendiniz doğrulayamıyorsanız, hiçbir zaman o bilgilerin doğru olup olmadığından emin olamazsınız.
+
+Hafif istemci işte bu sorunu giderir. Hâlâ bazı harici sağlayıcılardan veri talep edebilirsiniz, ancak verileri aldığınızda; hafif düğümünüzün blok başlığından aldığı bilgilerle kontrol edebileceğine dair bir kanıtla birlikte gelir. Yani Ethereum'un güvenilir bir operatör yerine verilerinizin doğruluğunu doğruladığı anlamına gelir.
+
+## Hafif istemciler hangi yenilikleri mümkün kılar? {#what-innovations-do-light-clients-enable}
+
+Hafif istemcinin birincil faydası; önemsiz bir donanım gereksinimi ile Ethereum'a daha fazla insanın bağımsız olarak erişimini sağlaması ve üçüncü taraflara daha az bel bağlaması. Bu kullanıcılar için iyidir çünkü kendi verilerini onayalayabilir. Aynı zamanda bu, düğüm sayısını arttırdığı ve ağı onaylayan düğüm çeşitliliğini arttırması nedenleriyle ağ için de iyidir.
+
+Ethereum düğümlerini çok küçük depolama, bellek ve işlem gücü olan cihazlarda yürütebilmek hafif istemcilerle açılan ana yenlilk alanlarından biridir. Günümüzde Ethereum düğümleri çok fazla işlem kaynağı gerektirirken; hafif istemciler tarayıcılara gömülebilir, cep telefonlarında ya da belki de akıllı saatler gibi daha küçük cihazlarda çalıştırılabilir. Bu da gömülü istemcilere sahip Ethereum cüzdanlarının bir cep telefonunda çalışabileceği anlamına gelir. Yani mobil cüzdanlar merkezi veri sağlayıcılarına veri için ihtiyaç duymaları gerekmediğinden daha merkeziyetsiz hale gelebilirler.
+
+Bunun bir uzantısı ise **nesnelerin interneti (IoT)** cihazlarını etkinleştirmektir. Bir hafif istemci, senkronizasyon kurullarının sağladığı tüm güvenlik garantileriyle birlikte, IoT ağında bazı eylemleri tetikleyerek, bazı token bakiyelerinin veya değiştirilemez token'ların (NFT) sahipliğini hızlıca kanıtlamak için kullanılabilir. Kiralama servisinin değiştirilemez NFT'sine sahip olup olmadığınızı hızlı bir şekilde doğrulayacak ve sahipseniz bisikleti kullanmanız için bir tanesinin kilidini açacak gömülü hafif istemcili bir uygulama kullanan bir [bisiklet kiralama servisi](https://youtu.be/ZHNrAXf3RDE?t=929) düşünün.
+
+Ethereum toplamaları da hafif istemcilerden yararlanacaktır. Toplamaların en büyük sorunlarından biri, Ethereum Ana Ağı'ndan toplamaya fon aktarımı sağlayan köprüleri hedef alan saldırılardır. Toplamaların bir kullanıcının köprüye para yatırıp yatırmadığını tespit etmek için kullandığı kahinler bir zayıflıktır. Eğer bir kahin kötü veri aktarırsa, toplamayı yanıltıp köprüye fon aktarıldığını düşündürerek fonların yanlış bir şekilde serbest bırakılmasına sebep olabilir. Toplamada gömülü bir hafif istemci, kötü niyetli kahinlere karşı koruma sağlayabilir çünkü köprüye gidecek olan fonlar, herhangi bir token'ı serbest bırakmadan önce toplama tarafından doğrulanabilecek bir kanıt ile birlikte gelebilir. Aynı konsept diğer zincirler arası köprülere de uygulanabilir.
+
+Hafif istemciler ayrıca Ethereum cüzdanlarına yapılacak yükseltmelerde de kullanılabilir. RPC sağlayıcısı tarafından temin edilen veri yerine, cüzdanınız size sunulan veriyi direkt olarak gömülü bir hafif istemci kullanarak onaylayabilir. Bu cüzdanınızı daha güvenli hale getirir. Eğer RPC sağlayıcınız bir sahtekardıysa ve size yanlış veri sağladıysa, gömülü hafif istemci bunu size söyleyebilir!
+
+## Hafif istemci geliştirilmesinde mevcut durum nedir? {#current-state-of-development}
+
+Bu geliştirme süreci içinde birkaç hafif istemci vardır, bunlar yürütme, mutabakat ve ikisinin birleşiminden oluşan yürütüm/fikir birliği istemcilerini kapsar. Bunlar, bu sayfayı yazarken güncel olarak bildiğimiz hafif istemci uygulamalarıdır:
+
+- [Lodestar](https://github.com/ChainSafe/lodestar/tree/unstable/packages/light-client): Typescript'te hafif fikir birliği istemcisi
+- [Helios](https://github.com/a16z/helios): Rust'ta hafif yürütüm ve fikir birliği istemcisi birleşimi
+- [Geth](https://github.com/ethereum/go-ethereum/tree/master/light): Go'da (hâlâ geliştirme sürecinde) yürütüm istemcisi için hafif mod
+- [Nimbus](https://nimbus.guide/el-light-client.html): Nim'de bulunan hafif fikir birliği istemcisi
+
+Bildiğimiz kadarıyla bunların hiçbiri henüz üretime hazır değil.
+
+Ayrıca hafif istemcilerin Ethereum verisine erişebilme yollarını geliştirmek için yapılan oldukça fazla iş var. Şu anda, hafif istemciler tam düğümlere bir istemci/sunucu modeli kullanılarak gönderilen RPC taleplerine dayanmakta, ancak gelecekte veri bu amaca yönelik bir ağ ["Portal Network"](https://www.ethportal.net/) kullanılarak daha merkeziyetsiz bir yöntemle talep edilebilir ve bu da hafif istemcilere veriyi eşler arası bir dedikodu protokolü kullanarak sunabilir.
+
+[Yol haritasında bulunan](/roadmap/) [Verkle Ağaçları](/roadmap/verkle-trees/) ve [durumsuzluk](/roadmap/statelessness/) gibi bazı öğeler ise eninde sonunda hafif istemcilerin güvenlik garantisini tam düğümlere verilen güvenlik garantisiyle eşitleyecek.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Geth hafif istemcileri üzerine, Zsolt Felfodhi](https://www.youtube.com/watch?v=EPZeFXau-RE)
+- [Hafif istemci ağları kurma üzerine, Etan Kissling](https://www.youtube.com/watch?v=85MeiMA4dD8)
+- [Birleşim'den sonraki hafif istemciler üzerine, Etan Kissling](https://www.youtube.com/watch?v=ZHNrAXf3RDE)
+- [Piper Merriam: Fonksiyonel hafif istemcilere giden dönemeçli yol](https://snakecharmers.ethereum.org/the-winding-road-to-functional-light-clients/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/node-architecture/index.md" "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/node-architecture/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..84f80e98005
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/node-architecture/index.md"
@@ -0,0 +1,57 @@
+---
+title: Düğüm mimarisi
+description: Ethereum düğümlerinin nasıl oluşturulduğuna giriş.
+lang: tr
+---
+
+Bir Ethereum düğümü iki istemciden oluşur: bir [yürütüm istemcisi](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients) ve bir [fikir birliği istemcisi](/developers/docs/nodes-and-clients/#consensus-clients).
+
+Ethereum [iş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) kullanırken, bir Ethereum düğümünü çalıştırmak için tek bir yürütüm istemcisi yeterliydi. Ancak, [hisse ispatının](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) uygulanmasından beri, yürütüm istemcisinin [fikir birliği istemcisi](/developers/docs/nodes-and-clients/#consensus-clients) denilen başka bir yazılım parçası ile birlikte kullanılması gerekmekte.
+
+Aşağıdaki şema iki Ethereum istemcisi arasındaki ilişkiyi göstermekte. İki istemci kendilerine ait ilgili eşler arası (P2P) ağlarına bağlanır. Yürütüm istemcileri P2P ağı üzerinden işlem "dedikodu"su yaparken, ayrı P2P ağlarına ihtiyaç duyulur ve bu yerel işlem havuzlarını yönetmelerine olanak sağlar. Bu süreçte de fikir birliği istemcileri P2P ağı üzerinden blok dedikodularını yaparlar ve bu da mutabakatın ve zincir büyümesinin önünü açar.
+
+
+
+Bu çift istemcili yapının çalışması için, fikir birliği istemcilerinin yürütüm istemcisine işlem paketlerini iletebilmesi gerekir. İstemcinin herhangi bir Ethereum kuralını çiğnemediğinden ve Ethereum'un durumu için önerilen güncellemenin doğru olduğundan emin olmanın yolu işlemleri yerel olarak yürütmektir. Benzer olarak, düğüm bir blok üreticisi olmak için seçildiğinde, fikir birliği istemcisi yeni bloka dahil etmek ve küresel durumu güncellemek için Geth üzerinden işlem paketleri talep edebilmelidir. İstemciler arası gerçekleşen bu iletişim [motor API](https://github.com/ethereum/execution-apis/blob/main/src/engine/common.md)'sını kullanan yerel bir RPC bağlantısı tarafından sağlanır.
+
+## Yürütüm istemcisi ne yapar? {#execution-client}
+
+Yürütüm istemcisi, işlem işleme, işlem dedikodusu, durum yönetimi ve Ethereum Sanal Makinesi'nin ([EVM](/developers/docs/evm/)) desteklenmesinden sorumludur. Ancak blok inşası, blok dedikodusu ve mutabakat mantığının idaresinden sorumlu **değildir**. Bunlar, fikir birliği istemcisinin sorumluluğundadır.
+
+Yürütüm istemcisi, işlem listesi, güncellenmiş durum ağacı ve diğer yürütümle ilgili veriler gibi yürütüm yüklerini oluşturur. Fikir birliği istemcileri, her bloktaki yürütme yüklerini içerir. Yürütüm istemcisi, geçerli olduklarından emin olmak için yeni bloklarda işlemlerin yeniden yürütülmesinden sorumludur. İşlemleri yürütme, yürütüm istemcisinin [Ethereum Sanal Makinesi (EVM)](/developers/docs/evm) olarak bilinen gömülü bilgisayarından yapılır.
+
+Yürütüm istemcisi ayrıca Ethereum'a [RPC yöntemleri ](/developers/docs/apis/json-rpc)aracılığıyla kullanıcıların Ethereum blok zincirini sorgulamasını, işlemleri göndermelerini ve akıllı sözleşmeler dağıtmalarını sağlayan bir arayüz sunar. RPC çağrılarının bir [Web3js](https://docs.web3js.org/)veya [Web3py](https://web3py.readthedocs.io/en/v5/) kütüphanesi ya da tarayıcı cüzdanı gibi bir kullanıcı arayüzü tarafından işlenmesi yaygın bir durumdur.
+
+Özetle, yürütüm istemcisi:
+
+- Ethereum'a bir kullanıcı ağ geçidi
+- Ethereum'un durum ve işlem havuzu olan Ethereum Sanal Makinesi'nin evidir.
+
+## Fikir birliği istemcisi ne yapar? {#consensus-client}
+
+Fikir birliği istemcisi, bir düğümün Ethereum ağıyla senkronize kalmasını sağlayan mantıkla ilgilenir. Bu eşlerden blok almayı ve her zaman en büyük tastik birikintisi olan düğümü (Doğrulayıcının etkin bakiyesiyle ölçülür) takip ettiğinden emin olmak için çatal seçim algoritmasını çalıştırmasını kapsar. Yürütüm istemcisine benzer olarak, yürütüm istemcilerinin de blok ve tastikler paylaştıkları kendilerine ait bir P2P ağları vardır.
+
+Yürütüm istemcisi tasdikleme sürecine ya da blok önerilerine katılmaz, bu isteğe bağlı bir fikir birliği istemcisi olan doğrulayıcı tarafından yapılır. Doğrulayıcı olmayan bir fikir birliği istemcisi sadece düğümün senkronize kalması için zincirin baş kısmını takip eder. Bu kullanıcının kendi yürütüm istemcisini kullanarak ve doğru zincirde olduğundan emin olarak Ethereum üzerinde işlem yapmasını sağlar.
+
+## Doğrulayıcılar {#validators}
+
+Düğüm operatörleri mevduat sözleşmesine 32 ETH yatırırken kendi fikir birliği istemcilerine doğrulayıcı ekleyebilirler. Doğrulayıcı istemcisi fikir birliği istemcisi ile paketlenmiş şekilde gelir ve istenen herhangi bir zamanda bir düğüme eklenebilir. Doğrulayıcı, tastikleri ve blok önerilerini işler. Bir düğümün duruma göre ödülleri almasını, cezalar sebebiyle ETH kaybetmesini ya da cezalandırılmasını sağlarlar. Doğrulayıcı yazılımını çalıştırmak ayrıca bir düğümün yeni blok önermesi için seçilmesine uygun hale getirir.
+
+[Hisseleme hakkında daha fazlası](/staking/).
+
+## Düğüm karşılaştırmasının bileşenleri {#node-comparison}
+
+| Yürütüm İstemcisi | Fikir Birliği İstemcisi | Doğrulayıcı |
+| ---------------------------------------------------------------- | ---------------------------------------------------------------------- | -------------------------------- |
+| P2P Ağı üzerinden işlem "dedikodu"sunu yapar | Kendi P2P ağı üzerinden blokların "dedikodu"sunu ve tastiklerini yapar | Blok önerir |
+| İşlemleri yürütür/yeniden yürütür | Çatal seçim algoritmasını çalıştırır | Ödülleri ve cezaları pay eder |
+| Gelen durum değişikliklerini onaylar | Zincirin başını takip eder | Tasdikleri yapar |
+| Durum ve makbuz denemelerini yönetir | İşaret durumunu yönetir (mutabakat ve yürütme bilgilerine sahiptir) | Hisselenmesi için 32 ETH gerekir |
+| Yürütme yükünü oluşturur | RanDAO'da birikmiş rastlantısallığı takip eder | Cezalandırılabilir |
+| Ethereum ile etkileşimde olan JSON-RPC API'larını ortaya çıkarır | Gerekçeyi ve sonuçlandırmayı takip eder | |
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos)
+- [Blok önerisi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal)
+- [Doğrulayıcı ödülleri ve cezaları](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties)
diff --git "a/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/index.md" "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..4e4c578abd0
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/index.md"
@@ -0,0 +1,419 @@
+---
+title: Hizmet olarak düğümler
+description: Düğüm hizmetleri, bunların artıları ve eksileri ve popüler sağlayıcılara giriş düzeyinde bir genel bakış.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+## Giriş {#Introduction}
+
+Kendi [Ethereum düğümünüzü](/developers/docs/nodes-and-clients/#what-are-nodes-and-clients) çalıştırmak, özellikle başlarken veya hızlı ölçeklendirme yaparken zor olabilir. Sizin için optimize edilmiş düğüm altyapılarını çalıştıran [bir dizi hizmet](#popular-node-services) vardır, böylece bunun yerine uygulamanızı veya ürününüzü geliştirmeye odaklanabilirsiniz. Düğüm hizmetlerinin nasıl çalıştığını, bunları kullanmanın artılarını ve eksilerini açıklayacağız ve başlamakla ilgileniyorsanız sağlayıcıları listeleyeceğiz.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Düğümlerin ve istemcilerin ne olduğu konusunda henüz bir fikriniz yoksa, [Düğümler ve istemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/) kısmına göz atın.
+
+## Hissedarlar {#stakoooooooooooooors}
+
+Solo paydaşlar üçüncü taraf sağlayıcıları kullanmak yerine kendi altyapı sistemlerini çalıştırmalıdır. Yani bunun anlamı yürütüm istemcisi ile birleştirilmiş fikir birliği istemcisini çalıştırmaktır. [Birleşim'den](/roadmap/merge) önce sadece mutabakat istemcisini çalıştırıp merkezi bir sağlayıcı kullanarak yürütüm istemcisi kullanmak mümkündü. Ancak artık bu mümkün değil, solo paydaş iki istemciyi birlikte çalıştırmak zorundadır. Yalnız bu süreci kolaylaştırmak için bazı hizmetler var.
+
+[Çalışan bir düğüm hakkında daha fazlasını okuyun](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/).
+
+Aşağıda açıklanan servisler hisselenmeyen düğümler içindir.
+
+## Düğüm hizmetleri nasıl çalışır? {#how-do-node-services-work}
+
+Düğüm hizmeti sağlayıcıları, siz uğraşmayın diye sahne arkasında sizin için dağıtılmış düğüm istemcileri çalıştırır.
+
+Bu hizmetler tipik olarak blok zincire yazmak ve blok zincirden okumak için kullanabileceğiniz bir API anahtarı sağlar. Bunlar genellikle Ana Ağa ek olarak [Ethereum test ağlarına](/developers/docs/networks/#ethereum-testnets) erişim içerir.
+
+Bazı hizmetler, sizin için yönettikleri kendi özel düğümünüzü sunarken, diğerleri etkinliği düğümler arasında dağıtmak için yük dengeleyicileri kullanır.
+
+Neredeyse tüm düğüm hizmetlerini entegre etmek aşırı derecede kolaydır: Kendi kendine barındırılan düğümünüzü değiştirmek veya hizmetler arasında geçiş yapmak için tek satırlık kod değişiklikleri yeterli olabilir.
+
+Çoğu zaman düğüm hizmetleri çeşitli [düğüm istemcileri](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients) ve [düğüm türleri](/developers/docs/nodes-and-clients/#node-types) çalıştırarak tek bir API'da istemciye özel yöntemlere ek olarak tam düğümlere ve arşiv düğümlerine erişmenize olanak tanır.
+
+Düğüm hizmetlerinin özel anahtarlarınızı veya bilgilerinizi saklamadığını ve saklamaması gerektiğini unutmamak önemlidir.
+
+## Bir düğüm hizmeti kullanmanın faydaları nelerdir? {#benefits-of-using-a-node-service}
+
+Bir düğüm hizmeti kullanmanın asıl faydası, düğümlere bakım yapmak ve yönetmek için mühendislik zamanı harcamanın gerekmemesidir. Bu, altyapı bakımı konusunda endişelenmek yerine ürününüzü oluşturmaya odaklanmanıza olanak tanır.
+
+Kendi düğümlerinizi çalıştırmak, depolamadan bant genişliğine ve mühendisliğe harcanan değerli zamana kadar çok pahalıya mal olabilir. Ölçeklendirirken daha fazla düğüm başlatmak, düğümleri en son sürümlere yükseltmek ve durum tutarlılığını sağlamak gibi şeyler, istediğiniz web3 ürününde kaynak oluşturma ve harcama konusundan sizi uzaklaştırabilir.
+
+## Bir Düğüm Hizmeti kullanmanın eksileri nelerdir? {#cons-of-using-a-node-service}
+
+Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileştirirsiniz. Bu nedenle, merkeziyetsizliğe son derecede önem veren projeler, üçüncü bir tarafa dış kaynak sağlamak yerine kendi kendini barındıran düğümleri tercih edebilir.
+
+[Kendi düğümünüzü çalıştırmanın faydaları](/developers/docs/nodes-and-clients/#benefits-to-you) hakkında daha fazlasını okuyun.
+
+## Popüler düğüm hizmetleri {#popular-node-services}
+
+İşte en popüler Ethereum düğüm sağlayıcılarından bazılarının bir listesi, eksik olanları eklemekten çekinmeyin! Her düğüm hizmeti, ücretsiz veya ücretli katmanlara ek olarak farklı avantajlar ve özellikler sunar, bir karar vermeden önce hangisinin ihtiyaçlarınıza en uygun olduğunu araştırmalısınız.
+
+- [**Alchemy**](https://alchemy.com/)
+ - [Belgeler](https://docs.alchemyapi.io/)
+ - Özellikler
+ - Aylık 300 milyon işlem birimiyle en büyük ücretsiz katman (~30 milyon getLatestBlock isteği)
+ - Polygon, Starknet, Optimism, Arbitrum için çoklu zincir desteği
+ - En büyük Ethereum merkeziyetsiz uygulamalarına ve DeFi işlem hacminin ~%70'ine güç sağlıyor
+ - Alchemy Notify aracılığıyla gerçek zamanlı web kancası uyarıları
+ - Sınıfının en iyisi destek ve güvenilirlik/kararlılık
+ - Alchemy'nin NFT API'sı
+ - İstek Gezgini, Mempool İzleyicisi ve Composer ile Gösterge Tablosu
+ - Entegre test ağı musluk erişimi
+ - 18 bin kullanıcılı aktif Discord kurucu topluluğu
+
+- [**Düğüm ile İlgili Her Şey**](https://allthatnode.com/)
+ - [Belgeler](https://docs.allthatnode.com/)
+ - Özellikler
+ - Ücretsiz katman ile günde 50.000 istek
+ - 40'tan fazla protokol desteği
+ - JSON-RPC (Ethereum Sanal Makinesi, Tendermint), REST ve Websocket API'leri desteklenir
+ - Arşiv verilerine sınırsız erişim
+ - 7/24 teknik destek ve %99,9'un üzerinde çalışma süresi
+ - Çoklu zincirlerde musluk erişilebilirliği
+ - Sınırsız sayıda API anahtarı ile sınırsız uç nokta erişimi
+ - İzleme/Hata Ayıklama API'si desteklenir
+ - Otomatik güncellemeler
+
+- [**Amazon Yönetimli Blokzincir**](https://aws.amazon.com/managed-blockchain/)
+ - [Belgeler](https://aws.amazon.com/managed-blockchain/resources/)
+ - Özellikler
+ - Tamamen yönetilen Ethereum düğümleri
+ - Altı bölgede mevcut
+ - HTTP üzerinden JSON-RPC ve güvenli WebSockets
+ - 3 zinciri destekler
+ - SLA'lar, 7/24 AWS desteği
+ - Go-ethereum ve Lighthouse
+
+- [**Ankr**](https://www.ankr.com/)
+ - [Belgeler](https://docs.ankr.com/)
+ - Özellikler
+ - Ankr Protokolü - sekizden fazla zincirin Genel RPC API uç noktalarına açık erişim
+ - En yakındaki kullanılabilir düğüme hızlı ve güvenli bir geçit oluşturmak için yük dengeleme ve düğüm sağlığı takibi
+ - WSS uç noktası ve sınırsız oran limitleri sağlayan Premium katman
+ - Kırktan fazla zincir için tek tıkla tam düğüm ve doğrulayıcı düğüm kurulumu
+ - Kullandıkça ölçeklendirin
+ - Analitik araçları
+ - Gösterge paneli
+ - RPC, HTTPS ve WSS uç noktaları
+ - Doğrudan destek
+
+- [**Blast**](https://blastapi.io/)
+ - [Belgeler](https://docs.blastapi.io/)
+ - Özellikler
+ - RPC ve WSS desteği
+ - Çoklu bölge düğüm sunucu
+ - Merkeziyetsiz altyapı
+ - Genel API
+ - Özel Ücretsiz Plan
+ - Çoklu zincir desteği (17'den fazla blok zincir)
+ - Arşiv Düğümleri
+ - 7/24 Discord Desteği
+ - 7/24 İzleme ve uyarılar
+ - %99,9'luk genel SLA
+ - Kripto ile ödeme
+
+- [**BlockDaemon**](https://blockdaemon.com/)
+ - [Belgeler](https://ubiquity.docs.blockdaemon.com/)
+ - Faydalar
+ - Gösterge Paneli
+ - Düğüm bazında
+ - Analitik
+
+- [**BlockPI**](https://blockpi.io/)
+ - [Belgeler](https://docs.blockpi.io/)
+ - Özellikler
+ - Güçlü ve dağıtılmış düğüm yapısı
+ - 40 HTTPS ve WSS uç noktasına kadar
+ - Ücretsiz kayıt paketi ve aylık paket
+ - İzleme yöntemi + Arşiv veri desteği
+ - 90 güne kadar geçerli paketler
+ - Özellleştirilmiş plan ve kullandıkça ödeme
+ - Kripto ile ödeme
+ - Doğrudan destek ve Teknik destek
+
+- [**Chainbase**](https://www.chainbase.com/)
+ - [Belgeler](https://docs.chainbase.com)
+ - Özellikler
+ - Çoğunlukla erişilebilir, hızlı ve ölçeklenebilir RPC servisi
+ - Çoklu zincir desteği
+ - Ücretsiz tarifeler
+ - Kullanıcı dostu kontrol paneli
+ - RPC'nin ötesinde blok zincir veri servisi sağlar
+
+- [**Chainstack**](https://chainstack.com/)
+ - [Belgeler](https://docs.chainstack.com/)
+ - Özellikler
+ - Ücretsiz paylaşılan düğümler
+ - Paylaşılan arşiv düğümleri
+ - GraphQL desteği
+ - RPC ve WSS uç noktaları
+ - Özel tam düğümler ve arşiv düğümleri
+ - Özel dağıtımlar için hızlı eşitleme süresi
+ - Bulutunuzu getirin
+ - Saat başına ödeme fiyatlandırması
+ - Doğrudan 7/24 destek
+
+- [**DataHub**](https://datahub.figment.io)
+ - [Belgeler](https://docs.figment.io/)
+ - Özellikler
+ - 3.000.000 istek/ay ile ücretsiz katman seçeneği
+ - RPC ve WSS uç noktaları
+ - Özel tam düğümler ve arşiv düğümleri
+ - Otomatik Ölçeklendirme (Hacim İndirimleri)
+ - Ücretsiz arşiv verileri
+ - Servis Analizi
+ - Gösterge Paneli
+ - Doğrudan 24/7 Destek
+ - Kripto ile Ödeme (İşletme)
+
+- [**DRPC**](https://drpc.org/)
+ - [Belgeler](https://docs.drpc.org/)
+ - Özellikler
+ - Merkeziyetsiz RPC düğümleri
+ - 15'ten fazla Düğüm sağlayıcısı
+ - Düğüm dengeleme
+ - Ücretsiz katmanda aylık sınırsız işlem birimi
+ - Veri doğrulama
+ - Özel uç noktalar
+ - HTTP ve WSS uç noktaları
+ - Sınırsız anahtarlar (ücretsiz ve ücretli kademe)
+ - Esnek geri atım seçenekleri
+ - [Genel Uç Nokta](https://eth.drpc.org)
+ - Ücretsiz paylaşımlı arşiv düğümleri
+
+- [**GetBlock**](https://getblock.io/)
+ - [Belgeler](https://getblock.io/docs/get-started/authentication-with-api-key/)
+ - Özellikler
+ - 40'tan fazla blok zincir düğümüne erişim
+ - 40 bin ücretsiz günlük istek
+ - Sınırsız sayıda API anahtarı
+ - 1 GB/sn ile yüksek bağlantı hızı
+ - İzleme+Arşiv
+ - Gelişmiş analizler
+ - Otomatik güncellemeler
+ - Teknik destek
+
+- [**InfStones**](https://infstones.com/)
+ - Özellikler
+ - Ücretsiz katman seçeneği
+ - Kullandıkça ölçeklendirin
+ - Analitik
+ - Gösterge paneli
+ - Benzersiz API uç noktaları
+ - Özel tam düğümler
+ - Özel dağıtımlar için hızlı eşitleme süresi
+ - Doğrudan 7/24 destek
+ - 50'den fazla blok zincir düğümüne erişim
+
+- [**Infura**](https://infura.io/)
+ - [Belgeler](https://infura.io/docs)
+ - Özellikler
+ - Ücretsiz katman seçeneği
+ - Kullandıkça ölçeklendirin
+ - Ücretli arşiv verileri
+ - Doğrudan Destek
+ - Gösterge paneli
+
+- [**Kaleido**](https://kaleido.io/)
+ - [Belgeler](https://docs.kaleido.io/)
+ - Özellikler
+ - Ücretsiz başlangıç katmanı
+ - Tek tıklamayla Ethereum düğümü dağıtımı
+ - Özelleştirilebilir istemciler ve algoritmalar (Geth, Quorum & Besu || PoA, IBFT & Raft)
+ - 500'den fazla yönetimsel ve servis API'sı
+ - Ethereum işlem arzı için RESTful arayüzü (Apache Kafka destekli)
+ - Olay gönderimi için dışa yayınlar (Apache Kafka destekli)
+ - Yan ve "zincir dışındaki" servislerin derin koleksiyonu (ör. iki taraflı şifrelenmiş mesaj iletimi)
+ - Yönetişim ve rol tabanlı erişim kontrolü ile kolay ağ katılımı
+ - Hem yöneticiler hem uç kullanıcılar için çok yönlü kullanıcı yönetimi
+ - Yüksek derecede ölçeklenebilir, esnek, işletme sınıfı altyapı
+ - Bulut HSM özel anahtar yönetimi
+ - Ethereum Ana Ağ Bağlama
+ - ISO 27k ve SOC 2, Tip 2 sertifikasyonları
+ - Dinamik çalışma zamanı yapılandırması (ör. bulut entegrasyonları ekleme, düğüm girdilerini değiştirme vb.)
+ - Çoklu bulut, çoklu bölge ve hibrit dağıtım düzenlemeleri için destek
+ - Basit saatlik SaaS tabanlı ücretlendirme
+ - SLA'lar ve 7/24 destek
+
+- [**Lava Ağı**](https://www.lavanet.xyz/)
+ - [Belgeler](https://docs.lavanet.xyz/)
+ - Özellikler
+ - Ücretsiz Test Ağı Kullanımı
+ - Yüksek Çalışma Süresi için Merkeziyetsiz Fazlalık
+ - Açık kaynak
+ - Tamamen Merkeziyetsiz SDK
+ - Ethers.js Entegrasyonu
+ - Sezgisel Proje Yönetim Arayüzü
+ - Mutabakat Tabanlı Veri Bütünlüğü
+ - Çoklu Zincir Desteği
+
+- [**Moralis**](https://moralis.io/)
+ - [Belgeler](https://docs.moralis.io/)
+ - Özellikler
+ - Ücretsiz paylaşılan düğümler
+ - Ücretsiz paylaşımlı arşiv düğümleri
+ - Gizlilik odaklı (kayıt politikası yok)
+ - Çapraz zincir desteği
+ - Kullandıkça ölçeklendirin
+ - Gösterge paneli
+ - Benzersiz Ethereum SDK'si
+ - Benzersiz API uç noktaları
+ - Doğrudan teknik destek
+
+- [**NodeReal MegaNode**](https://nodereal.io/)
+ - [Belgeler](https://docs.nodereal.io/nodereal/meganode/introduction)
+ - Özellikler
+ - Güvenilir, hızlı ve ölçeklenebilir RPC API servisleri
+ - Web3 geliştiricileri için gelişmiş API
+ - Çoklu zincir desteği
+ - Ücretsiz başlayın
+
+- [**NOWNode'lar**](https://nownodes.io/)
+ - [Belgeler](https://documenter.getpostman.com/view/13630829/TVmFkLwy)
+ - Özellikler
+ - 50'den fazla blok zincir düğümüne erişim
+ - Ücretsiz API Anahtarı
+ - Blok Arayıcıları
+ - API Yanıt Süresi ⩽ 1 sn
+ - 7/24 Destek Ekibi
+ - Kişisel Hesap Yöneticisi
+ - Paylaşılan, arşivlenen, yedeklenen ve özel düğümler
+
+- [**Pocket Ağı**](https://www.pokt.network/)
+ - [Belgeler](https://docs.pokt.network/home/)
+ - Özellikler
+ - Merkeziyetsiz RPC Protokolü ve Pazar
+ - Günlük 1 Milyon Talep Bulunan Ücretsiz Katman (uç nokta başına maks. 2)
+ - [Genel Uç Noktalar](https://docs.pokt.network/developers/public-endpoints)
+ - Pre-Stake+ Programı (günde 1 milyondan fazla talebe ihtiyacınız varsa)
+ - 15'ten Fazla Blok Zinciri Desteklenir
+ - Uygulamalara hizmet ederek POKT kazanan 6400'den fazla Düğüm
+ - Arşiv Düğümü, İzlemeli Arşiv Düğümü ve Test Ağı Düğümü Desteği
+ - Ethereum Ana Ağ Düğümü İstemci Çeşitliliği
+ - Tek Başarısızlık Noktası Yok
+ - Sıfır Kesinti Süresi
+ - Uygun Maliyetli Sıfıra Yakın Tokenomik (ağ bant genişliği için bir kez POKT hisseleyin)
+ - Aylık batık maliyet yok, altyapınızı bir varlığa dönüştürün
+ - Protokolde yerleşik olarak bulunan Yük Dengeleme
+ - Gün başına istek sayısını ve saat başına düğüm sayısını, sonsuz olarak ölçeklendirin
+ - En özel, sansüre dirençli seçenek
+ - Uygulamalı geliştirici desteği
+ - [Pocket Portal](https://bit.ly/ETHorg_POKTportal) gösterge paneli ve analizleri
+
+- [**QuickNode**](https://www.quicknode.com)
+ - [Belgeler](https://www.quicknode.com/docs/)
+ - Özellikler
+ - 7/24 teknik destek ve Discord topluluğu
+ - Coğrafi dengeli, çoklu bulut/metal, düşük gecikmeli ağ
+ - Çoklu zincir desteği (Optimism, Arbitrum, Polygon ve diğer 11)
+ - Hız ve kararlılık için orta katmanlar (çağrı yönlendirme, önbellek, endeksleme)
+ - Web kancaları aracılığıyla akıllı sözleşme izleme
+ - Sezgisel gösterge paneli, analiz paketi, RPC oluşturucu
+ - Gelişmiş güvenlik özellikleri (JWT, maskeleme, beyaz liste)
+ - NFT veri ve analiz API'sı
+ - [SOC2 Sertifikalı](https://www.quicknode.com/security)
+ - Geliştiricilerden İşletmelere Uygun
+
+- [**Rivet**](https://rivet.cloud/)
+ - [Belgeler](https://rivet.readthedocs.io/en/latest/)
+ - Özellikler
+ - Ücretsiz katman seçeneği
+ - Kullandıkça ölçeklendirin
+
+- [**SenseiNode**](https://senseinode.com)
+ - [Belgeler](https://docs.senseinode.com/)
+ - Özellikler
+ - Özel ve Paylaşım düğümleri
+ - Gösterge paneli
+ - Latin Amerika'daki farklı konumlarda birden fazla barındırma sağlayıcısında AWS'yi barındırma
+ - Prysm ve Lighthouse istemcileri
+
+- [**SettleMint**](https://console.settlemint.com/)
+ - [Belgeler](https://docs.settlemint.com/)
+ - Özellikler
+ - Ücretsiz deneme
+ - Kullandıkça ölçeklendirin
+ - GraphQL desteği
+ - RPC ve WSS uç noktaları
+ - Özel tam düğümler
+ - Bulutunuzu getirin
+ - Analitik araçları
+ - Gösterge paneli
+ - Saat başına ödeme fiyatlandırması
+ - Doğrudan destek
+
+- [**Tenderly**](https://tenderly.co/web3-gateway)
+ - [Belgeler](https://docs.tenderly.co/web3-gateway/web3-gateway)
+ - Özellikler
+ - Aylık 25 milyon Tenderly Biriminin dahil olduğu ücretsiz katman
+ - Geçmiş verilere ücretsiz erişim
+ - 8 kata kadar daha hızlı okuma ağırlıklı iş yükü
+ - %100 istikrarlı okuma erişimi
+ - JSON-RPC uç noktaları
+ - UI temelli RPC istek inşacısı ve istek ön izlemesi
+ - Tenderly'nin geliştirme, hata ayıklama ve test araçlarıyla sıkı şekilde entegre
+ - İşlem simülasyonları
+ - Kullanım analizleri ve filtreleme
+ - Kolay erişim anahtarı yönetimi
+ - Sohbet, e-posta ve Discord aracılığıyla özel mühendislik desteği
+
+- [**Tokenview**](https://services.tokenview.io/)
+ - [Belgeler](https://services.tokenview.io/docs?type=nodeService)
+ - Özellikler
+ - 7/24 teknik destek ve Telegram geliştiriciler topluluğu
+ - Çoklu zincir desteği (Bitcoin, Ethereum, Tron, BNB Smart Chain, Ethereum Classic)
+ - Hem RPC hem WSS uç noktaları kullanıma açıktır
+ - Arşiv veri API'sına sınırsız erişim
+ - İstek Gezgini ve Bellek Havuzu İzleyicili Gösterge Tablosu
+ - NFT veri API'sı ve Web kancası bildirimi
+ - Kripto ile Ödeme
+ - Ekstra davranış gereksinimleri için harici destek
+
+- [**Watchdata**](https://watchdata.io/)
+ - [Belgeler](https://docs.watchdata.io/)
+ - Özellikler
+ - Veri güvenilirliği
+ - Sıfır kesintili kopmayan bağlantı
+ - Süreç otomasyonu
+ - Ücretsiz tarifeler
+ - Tüm kullanıcılara uygun yüksek limitler
+ - Çeşitli düğümler için destek
+ - Kaynak ölçeklendirme
+ - Yüksek işlem hızları
+
+- [**ZMOK**](https://zmok.io/)
+ - [Belgeler](https://docs.zmok.io/)
+ - Özellikler
+ - Hizmet olarak öne çıkan
+ - Arama/filtreleme yöntemleriyle küresel işlem bellek havuzu
+ - İşlem göndermek için sınırsız TX ücreti ve sonsuz Gaz
+ - Yeni blokun en hızlı şekilde alınması ve blok zincirin okunması
+ - API çağrısı başına en iyi fiyat garantisi
+
+- [**Zeeve**](https://www.zeeve.io/)
+ - [Belgeler](https://www.zeeve.io/docs/)
+ - Özellikler
+ - Blok zincir ağları ve düğümleri için dağıtım, izleme ve yönetim sağlayan kuruluş seviyesi kod gerektirmeyen bir otomasyon platformu
+ - 30'dan fazla Desteklenen Protokol, Entegreasyon ve daha fazlasını eklemek
+ - Merkeziyetsiz depolama, merkeziyetsiz kimlik ve Blok Zincir Cüzdanı veri API'ları gibi gerçek hayatta kullanım alanları olan değer atfedilmiş web3 altyapı servisleri
+ - 7/24 destek sunarak ve proaktif izleme yaparak düğümlerin iyi durumundan sürekli emin olma.
+ - RPC uç noktaları API'lere kimlik doğrulamalı erişim, sezgisel gösterge paneli ve analizlerle zahmetsiz bir yönetim sunar.
+ - Hem yönetilen bulut servisi sağlarken hem de kendi bulut servisinizi seçme şansı tanır; bunun için AWS, Azure, Google Cloud ve Digital Ocean gibi bütün büyük bulut sağlayıcılarını destekler.
+ - Kullanıcınıza en yakın düğümü sürekli hedef alabilmek için her seferinde akıllı yönlendirmeyi kullanıyoruz
+
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Ethereum düğüm hizmetleri listesi](https://ethereumnodes.com/)
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [ Düğümler ve İstemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/)
+
+## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
+
+- [Alchemy kullanarak Ethereum geliştirmeye başlangıç](/developers/tutorials/getting-started-with-ethereum-development-using-alchemy/)
+- [Web3 ve Alchemy kullanarak işlem gönderme kılavuzu](/developers/tutorials/sending-transactions-using-web3-and-alchemy/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md" "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..601b21139c3
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/15) Foundational Docs \342\200\223 Nodes and Clients/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md"
@@ -0,0 +1,480 @@
+---
+title: Kendi Ethereum düğümünüzü başlatın
+description: Kendi Ethereum istemcinizi çalıştırmaya genel bir giriş.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+Kendi düğümünüzü çalıştırmak size birçok fayda sağlar, yeni fırsatlar oluşturur ve ekosistemi desteklemeye yardımcı olur. Bu sayfa size kendi düğümünüzü başlatmanız ve Ethereum işlem doğrulamalarına katılmanız için rehber olacaktır.
+
+[Birleşimden](/roadmap/merge) sonra, bir Ethereum düğümünü çalıştırmak için iki istemcinin gerektiğini unutmayın. Bunlardan biri **yürütüm katmanı (EL)** istemcisi, diğeri ise **fikir birliği katmanı (CL)** istemcisidir. Bu sayfa, bir Ethereum düğümünü çalıştırmak için, bu iki istemcinin nasıl kurulacağını, yapılandırılacağını ve bağlanacağını gösterecektir.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bir Ethereum düğümünün ne olduğunu ve neden bir istemci çalıştırmak isteyebileceğinizi anlamalısınız. Bunlar, [Düğümler ve istemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/) bölümünde anlatılmıştır.
+
+Eğer düğüm çalıştırma konusunda acemiyseniz veya daha az teknik bir yol arıyorsanız, ilk olarak [bir Ethereum düğümü çalıştırmak üzerine](/run-a-node) kullanıcı dostu öğreticimize göz atmanızı öneririz.
+
+## Bir yaklaşım seçme {#choosing-approach}
+
+Düğümünüzü başlatmak için atmanız gereken ilk adım bir yaklaşım seçmek olacaktır. Gereksinimlere ve çeşitli olasılıklara bağlı olarak, istemci uygulamasını (hem yürütüm hem de fikir birliği istemcilerinin), ortamı (donanım, sistem) ve istemci ayarları için parametreleri seçmelisiniz.
+
+Bu sayfa, size bu seçimlerde rehberlik edecek ve Ethereum oluşumunuzu çalıştırmak için en uygun yolu bulmanıza yardım edecektir.
+
+İstemci uygulamalarından seçim yapmak için, tüm Ana Ağ'a hazır [yürütüm istemcilerini](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients), [fikir birliği](/developers/docs/nodes-and-clients/#consensus-clients) istemcilerini görün ve [istemci çeşitliliği](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity) hakkında bilgi edinin.
+
+İstemcinin [gereksinimlerini](#requirements) göz önünde bulundurarak, yazılımı kendi [donanımınızda mı yoksa bulutta mı](#local-vs-cloud) çalıştıracağınıza karar verin.
+
+Ortamı hazırladıktan sonra, seçilmiş istemcileri ya [acemi dostu bir arayüzle](#automatized-setup) ya da gelişmiş seçeneklere sahip bir terminalle [manuel](#manual-setup) bir şekilde kurun.
+
+Düğüm çalışırken ve senkronize olurken bunu [kullanabilirsiniz](#using-the-node) ama [bakımına](#operating-the-node) dikkat ettiğinizden emin olun.
+
+
+
+### Ortam ve donanım {#environment-and-hardware}
+
+#### Yerel veya bulut {#local-vs-cloud}
+
+Ethereum istemcileri, tüketici sınıfı bilgisayarlarda çalışabilirler ve madencilik makineleri gibi özel bir donanım gerektirmezler. Bu sebeple, düğümü ihtiyaçlarınıza göre dağıtmak için çeşitli seçenekleriniz vardır. Basitleştirmek gerekirse, fiziksel bir makine üzerinde ve bir bulut sunucusunda çalışan bir düğümü düşünelim:
+
+- Bulut
+ - Sağlayıcılar yüksek sunucu hizmet zamanı ve statik halka açık IP adresleri sunarlar
+ - Özel veya sanal bir sunucu almak kendinizinkini yapmaktan daha rahat olabilir
+ - Eksisi ise üçüncü bir parti olan sunucu sağlayıcısına güvenmeniz gerekmesidir
+ - Tam düğüm için gereken depolama boyutu sebebiyle, kiralık sunucunun fiyatı yükselebilir
+- Kendi donanımınız
+ - Daha az güven gerektiren ve egemen yaklaşım
+ - Bir kerelik yatırım
+ - Önceden yapılandırılmış makine alma seçeneği
+ - Makineyi fiziksel olarak hazırlamanız, bakımını yapmanız ve potansiyel makine ve ağ arızalarını gidermeniz gerekir
+
+İki seçenek de yukarıda özetlendiği gibi farklı avantajlara sahiptir. Eğer bir bulut çözümü arıyorsanız, birçok geleneksel bulut bilişim sağlayıcısının yanı sıra ayrıca düğüm dağıtımına odaklı hizmetler bulunmaktadır. Barınımlı düğümler hakkında daha fazla seçenek için [bir servis olarak düğümleri](/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/) inceleyin.
+
+#### Donanım {#hardware}
+
+Ancak sansüre dirençli bir merkeziyetsiz ağ, bulut sağlayıcılarına bağımlı olmamalıdır. Bunun yerine, düğümünüzü kendi yerel donanımınızda çalıştırmanız ekosistem için daha faydalıdır. [Tahminler](https://www.ethernodes.org/networkType/Hosting), düğümlerin büyük bir kısmının bulutta çalıştığını gösteriyor ve bu da tek hata noktası yaratabilir.
+
+Ethereum istemcileri bilgisayarınızda, dizüstü bilgisayarınızda, sunucunuzda ve hatta tek kartlı bir bilgisayarda bile çalışabilir. İstemcileri kendi bilgisayarınızda çalıştırmak mümkün olsa da sadece düğümünüz için bir makineye sahip olmak, birincil bilgisayarınızın üzerindeki etkiyi azaltırken düğümün performansını ve güvenliğini de önemli ölçüde iyileştirebilir.
+
+Kendi donanımınızı kullanmak çok kolay olabilir. Daha teknik kişiler için gelişmiş kurulumlar olduğu gibi birçok basit seçenek de mevcuttur. Hadi makinenizde Ethereum istemcileri çalıştırmak için gereksinimlere ve araçlara bakalım.
+
+#### Gereksinimler {#requirements}
+
+Donanım gereksinimleri istemciye göre farklılık gösterir, ancak düğümün yalnızca senkronize kalması gerektiğinden bu gereksinimler genellikle pek yüksek değildir. Bunu madencilikle karıştırmayın; madencilik çok daha fazla bilgi işlem gücü gerektirir. Bununla birlikte, senkronizasyon süresi ve performansı, daha güçlü donanımlarla iyileşir.
+
+Herhangi bir istemciyi kurmadan önce, lütfen bilgisayarınızın onu çalıştırmak için yeterli kaynaklara sahip olduğundan emin olun. Minimum ve önerilen gereksinimleri aşağıda bulabilirsiniz.
+
+Donanımınız için darboğaz çoğunlukla disk alanı olacaktır. Ethereum blok zinciri senkronizasyonunda girdi/çıktı yoğunluğu vardır ve çok fazla alan gerektirir. Senkronizasyon sonrasında bile yüzlerce GB boş alanı kalacak bir **katı hal sürücüsü (SSD)** kullanmak en iyisidir.
+
+Veritabanının boyutu ve ilk senkronizasyon hızı, seçilmiş istemciye, yapılandırmasına ve [senkronizasyon stratejisine](/developers/docs/nodes-and-clients/#sync-modes) bağlıdır.
+
+Ayrıca internet bağlantınızın bir [bant genişliği sınırı](https://wikipedia.org/wiki/Data_cap) tarafından sınırlandırılmadığından da emin olun. Başlangıç senkronizasyonu ve ağa yayınlanan veri, kotanızı aşabileceği için sınırsız bağlantı kullanmanız önerilir.
+
+##### İşletim sistemi
+
+Tüm istemciler ana işletim sistemlerini destekler: Linux, MacOS, Windows. Bu, düğümleri sıradan masaüstü veya sunucu makinelerinde, size en uygun işletim sistemiyle (OS) çalıştırabileceğiniz anlamına gelir. Potansiyel sıkıntılardan ve güvenlik açıklarından kaçınmak için işletim sisteminizin güncel olduğundan emin olun.
+
+##### Minimum gereksinimler
+
+- 2+ çekirdekli CPU
+- 8 GB RAM
+- 2 TB SSD
+- 10+ MBit/sn bant genişliği
+
+##### Tavsiye edilen özellikler
+
+- 4+ çekirdekli hızlı CPU
+- 16 GB+ RAM
+- 2+ TB hızlı SSD
+- 25+ MBit/sn bant genişliği
+
+Seçtiğiniz senkronizasyon modu ve istemci alan gereksinimlerini etkileyecektir, ancak her bir istemci için ihtiyaç duyacağınız disk alanını aşağıda tahmin ettik.
+
+| İstemci | Disk boyutu (anlık senkronizasyon) | Disk boyutu (tam arşiv) |
+| ---------- | ---------------------------------- | ----------------------- |
+| Besu | 800GB+ | 12TB+ |
+| Erigon | Yok | 2.5TB+ |
+| Geth | 500GB+ | 12TB+ |
+| Nethermind | 500GB+ | 12TB+ |
+| Reth | Yok | 2,2 TB veya fazlası |
+
+- Not: Erigon ve Reth anlık senkronizasyon sunmaz, ancak tam temizleme mümkündür ( Erigon için ~2TB, Reth için ~1,2TB)
+
+Fikir birliği istemcileri için, alan gereksinimi ayrıca istemci uygulaması ve açık olan özelliklere (ör. doğrulayıcı kesici) de bağlıdır ancak genel olarak işaret verisi için gereken ilave bir 200 GB ekleyin. Büyük bir doğrulayıcı sayısı ile bant genişliği yükü de artmaktadır. [Bu analizde fikir birliği istemcileri gereksinimleri hakkında detaylar](https://mirror.xyz/0x934e6B4D7eee305F8C9C42b46D6EEA09CcFd5EDc/b69LBy8p5UhcGJqUAmT22dpvdkU-Pulg2inrhoS9Mbc) bulabilirsiniz.
+
+#### Tak-çalıştır çözümler {#plug-and-play}
+
+Kendi donanımınızla bir düğüm çalıştırmak için en kolay seçenek tak-çalıştır kutular kullanmaktır. Satıcılardan önceden yapılandırılmış makineler en basit deneyimi sunar: sipariş et, bağla, çalıştır. Her şey önceden yapılandırılmıştır, açık bir kılavuz ve yazılım gözlemlemek ve kontrol etmek için bir kontrol paneli ile otomatik olarak çalışır.
+
+- [DappNode](https://dappnode.io/)
+- [Avado](https://ava.do/)
+
+#### Tek kartlı bir bilgisayarda Ethereum {#ethereum-on-a-single-board-computer}
+
+Ethereum düğümünü çalıştırmanın kolay ve ucuz bir yolu, ARM mimarisine sahip olan Raspberry Pi bile olsa tek kartlı bir bilgisayar kullanmaktır. [ARM'de Ethereum](https://ethereum-on-arm-documentation.readthedocs.io/en/latest/) Raspberry Pi ve diğer ARM cihazları için birden fazla yürütme ve fikir birliği istemcisinin çalıştırması kolay görüntüler sağlar.
+
+Bunlar gibi küçük, ucuz ve verimli cihazlar evde düğüm çalıştırmak için idealdir fakat sınırlı performansları olduğunu aklınızda tutun.
+
+## Düğümü başlatmak {#spinning-up-node}
+
+Asıl istemci kurulumu otomatik başlatıcılarla veya istemci yazılımını direkt şekilde ayarlayarak tamamlanabilir.
+
+Daha az gelişmiş kullanıcılar için, önerilen yaklaşım size kurulumda rehberlik eden ve istemci kurulum sürecini otomatik hale getiren bir başlatıcı kullanılmasıdır. Ancak terminal kullanım deneyiminiz var ise, elle kurulum adımlarını takip etmek kolay olmalıdır.
+
+### Kılavuzlu kurulum {#automatized-setup}
+
+Birden fazla kullanıcı dostu proje, istemci kurulum deneyimini geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu başlatıcılar otomatik istemci kurulumu ve yapılandırması sunar ve hatta bazıları kılavuzlu bir kurulum ve istemcilerin gözlemi için grafik bir arayüz sunar.
+
+Aşağıda birkaç tıklamayla istemci kurmanıza ve yönetmenize yardımcı olacak birkaç proje bulunmaktadır:
+
+- [DappNode](https://docs.dappnode.io/docs/user/getting-started/choose-your-path) - DappNode sadece bir satıcıdan gelecek bir makine ile gelmez. Yazılım, asıl düğüm başlatıcısı ve birçok özelliği olan kontrol merkezi herhangi bir donanımda kullanılabilir.
+- [eth-docker](https://eth-docker.net/) - Basit ve güvenli kilitlemeye odaklı, Docker ile otomatik kurulum, temel terminal ve Docker bilgisi gerektirir, biraz daha gelişmiş kullanıcılara önerilir.
+- [Stereum](https://stereum.net/ethereum-node-setup/) - Uzak bir sunucuya SSH bağlantısı aracılığıyla istemci kurulumu için GUI kurulum kılavuzu, kontrol merkezi ve daha birçok özelliği bulunan bir başlatıcı.
+- [NiceNode](https://www.nicenode.xyz/) - Bilgisayarınızda bir düğüm çalıştırmak için basit bir kullanıcı deneyimi olan başlatıcı. Sadece istemciler seçin ve birkaç tıkta bunları başlatın. Hâlâ geliştirilmektedir.
+- [Sedge](https://docs.sedge.nethermind.io/docs/intro) - CLI sihirbazını kullanarak otomatik olarak bir Docker yapılandırması oluşturan düğüm kurulum aracı. Nethermind tarafından Go ile yazılmıştır.
+
+### Manuel istemci kurulumu {#manual-setup}
+
+Diğer bir seçenek ise istemci yazılımını manuel olarak indirmek, doğrulamak ve yapılandırmaktır. Bazı istemciler bir grafik arayüzü sunsa bile, manuel bir kurulum basit terminal kabiliyeti gerektirir ancak çok daha fazla değişkenlik sağlar.
+
+Önceden de anlatıldığı gibi, kendi Ethereum düğümünüzü kurmak bir fikir birliği ve yürütüm istemcisi çifti çalıştırmayı gerektirecektir. Bazı istemciler diğer türden bir hafif istemci içerebilir ve başka bir yazılıma duymadan eşlenebilir. Ancak, tam güven gerektirmeyen doğrulama iki uygulamayı da gerektirir.
+
+#### İstemci yazılımını edinme {#getting-the-client}
+
+İlk olarak tercih ettiğiniz [yürütüm istemcisi](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients) ve [fikir birliği istemcisi](/developers/docs/nodes-and-clients/#consensus-clients) yazılımını elde etmeniz gerekir.
+
+İşletim sisteminize ve mimarinize uyan bir yürütülebilir uygulama veya bir kurulum paketi indirmeniz yeterlidir. Her zaman indirilen paketlerin imzalarını ve denetim toplamlarını doğrulayın. Bazı istemciler ayrıca daha kolay kurulum ve güncellemeler için depolar veya Docker görüntüleri sağlar. Tüm istemciler açık kaynaklıdır, yani bunları kaynağından da inşa edebilirsiniz. Bu daha gelişmiş bir yöntemdir, ancak bazı durumlarda gerekli olabilir.
+
+Her bir istemcinin kurulumu için yönergeler yukarıdaki istemci listelerinde bağlantısı verilmiş dokümanlarda sağlanmıştır.
+
+İstemcilerin önceden inşa edilmiş dosyalarını veya kurulum yönergelerini bulabileceğiniz çıkarım sürüm notu sayfaları buradadır:
+
+##### Yürütüm istemcileri
+
+- [Besu](https://github.com/hyperledger/besu/releases)
+- [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon/releases)
+- [Geth](https://geth.ethereum.org/downloads/)
+- [Nethermind](https://downloads.nethermind.io/)
+- [Reth](https://reth.rs/installation/installation.html)
+
+Ayrıca istemci çeşitliliğinin [yürütüm katmanında bir sorun](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/#execution-layer) olduğundan da bahsetmeye değer. Okurların azınlık bir yürütüm istemcisi çalıştırması önerilir.
+
+##### Mutabakat istemcileri
+
+- [Lighthouse](https://github.com/sigp/lighthouse/releases/latest)
+- [Lodestar](https://chainsafe.github.io/lodestar/install/source/) (Önceden inşa edilmiş bir kütüphane sağlamaz, ya kaynağından derlenir ya da bir Docker görüntüsü)
+- [Nimbus](https://github.com/status-im/nimbus-eth2/releases/latest)
+- [Prysm](https://github.com/prysmaticlabs/prysm/releases/latest)
+- [Teku](https://github.com/ConsenSys/teku/releases)
+
+[İstemci çeşitliliği](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) doğrulayıcılar çalıştıran fikir birliği düğümleri için önemlidir. Eğer doğrulayıcıların çoğunluğu tek bir istemci uygulaması kullanıyorsa, ağ güvenliği risk altındadır. Bundan dolayı azınlık bir istemci seçiminin düşünülmesi önerilir.
+
+[Güncel ağ istemci kullanımını görün](https://clientdiversity.org/) ve [istemci çeşitliliği](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity) hakkında dahasını öğrenin.
+
+##### Yazılımı doğrulamak
+
+İnternetten yazılım indirirken, bütünlüğünün doğrulanması önerilir. Bu adım zorunlu değildir ancak özellikle Ethereum istemcisi gibi önemli bir altyapı parçası için potansiyel saldırı vektörleri ve onlardan nasıl kaçınılacağıyla ilgili farkındalık sahibi olmak önemlidir. Eğer önceden inşa edilmiş bir dosya indirdiyseniz, ona güvenmeniz gerekir ve bir saldırganın çalıştırılabilir dosyayı zararlı bir versiyonuyla değiştirebileceği riskini göze alırsınız.
+
+Geliştiriciler yayınlanmış dosyaları kendi PGP anahtarları ile imzalarlar böylece tam olarak onların oluşturduğu yazılımı çalıştırdığınızı kriptografik olarak doğrulayabilirsiniz. Geliştiriciler tarafından kullanılan herkese açık anahtarları elde etmeniz gerekir, bunlar da istemci yayım sayfalarında veya dokümanlarda bulunur. İstemci yayımını ve imzasını indirdikten sonra örneğin [GnuPG](https://gnupg.org/download/index.html) gibi bir PGP uygulamasını onları doğrulamak için kullanabilirsiniz. [Linux](https://www.tecmint.com/verify-pgp-signature-downloaded-software/) veya [Windows/MacOS](https://freedom.press/training/verifying-open-source-software/) üzerinde `gpg` kullanarak açık kaynak yazılım doğrulama üzerine bir öğreticiye bakın.
+
+Başka bir doğrulama yöntemi ise geliştiriciler tarafından sağlanan karmanın, yani eşsiz kriptografik bir parmak izinin, indirdiğiniz yazılımınki ile uyup uymadığından emin olmaktır. Bu PGP kullanmaktan bile daha kolaydır ve bazı istemciler sadece bu seçeneği sunar. Sadece karma fonksiyonunu indirilen yazılım üzerinde çalıştırın ve sürüm notu sayfasındaki ile karşılaştırın. Örneğin:
+
+```sh
+sha256sum teku-22.6.1.tar.gz
+
+9b2f8c1f8d4dab0404ce70ea314ff4b3c77e9d27aff9d1e4c1933a5439767dde
+```
+
+#### İstemci kurulumu {#client-setup}
+
+İstemci yazılımını indirdikten, kurduktan veya derledikten sonra, çalıştırmaya hazırsınız. Bu sadece yeterli yapılandırma ile yürütülebileceği anlamına gelir. İstemciler birçok özelliği etkinleştirebilen zengin yapılandırma seçenekleri sunarlar.
+
+Hadi istemci performansını ve veri kullanımını büyük oranda etkileyen seçeneklerle başlayalım. [Senkronizasyon modları](/developers/docs/nodes-and-clients/#sync-modes) farklı blok zinciri verileri indirme ve doğrulama yöntemlerini temsil eder. Düğümü başlatmadan önce, hangi ağı ve senkronizasyon modunu kullanacağınıza karar vermelisiniz. Göz önünde bulundurulması gereken en önemli şeyler ise disk alanı ve istemcinin ihtiyaç duyacağı senkronizasyon süresidir. Hangi senkronizasyon modunun varsayılan olduğunu belirlemek için istemcinin dokümanlarına dikkat edin. Eğer size uymazsa, güvenlik düzeyine, mevcut veriye ve maliyete göre başka birini seçin. Senkronizasyon algoritmasının yanı sıra, farklı türdeki eski verilerin budanmasını da ayarlayabilirsiniz. Budama, örneğin son bloklardan erişilemeyen durum ağaç düğümlerini kaldırma gibi eski verilerin silinmesini sağlar.
+
+Bazı diğer yapılandırma seçenekleri, örnek verecek olursak bir ağ seçmek - Ana Ağ veya test ağları, RPC veya WebSockets için HTTP uç noktalarını etkinleştirmek ve benzeridir. Tüm özellikler ve seçenekleri istemcinin dokümanlarında bulabilirsiniz. İstemciyi uyumlu bayraklarla çalıştırarak direkt olarak CLI'de veya yapılandırma dosyasında çeşitli istemci yapılandırmaları belirlenebilir. Her istemci biraz farklıdır; lütfen her zaman yapılandırma seçenekleri hakkında detaylar için resmi dokümanlara veya yardım sayfasına başvurun.
+
+Test etmek amaçlı olarak, istemciyi test ağlarından birinde çalıştırmayı tercih edebilirsiniz. [Desteklenen ağları gözden geçirin](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients).
+
+Yürütüm istemcilerinin basit yapılandırma ile çalıştırılma örnekleri sıradaki bölümde görülebilir.
+
+#### Yürütüm istemcisini başlatmak {#starting-the-execution-client}
+
+Ethereum istemci yazılımını başlatmadan önce, ortamınızın hazır olduğuna dair son bir kontrol yapın. Örneğin, şunlara emin olun:
+
+- Seçilmiş ağ ve senkronizasyon modu hesaba katıldığında yeterli disk alanı olduğuna.
+- Bellek ve CPU'nun diğer programlar tarafından durdurulmadığına.
+- İşletim sisteminin en güncel sürüme güncellendiğine.
+- Sistemin doğru saat ve tarihe ayarlı olduğuna.
+- Yönlendiriciniz ve güvenlik duvarınızın, dinleme bağlantı noktalarındaki bağlantıları kabul ettiğine. Varsayılan olarak Ethereum istemcileri, ikisi de varsayılan olarak 30303 üzerinde olan bir dinleyici (TCP) bağlantı noktası ve bir keşif (UDP) bağlantı noktası kullanır.
+
+Her şeyin doğru çalıştığından emin olmak için önce istemcinizi bir test ağında çalıştırın.
+
+Başlangıçta, varsayılan olmayan tüm istemci ayarlarını bildirmeniz gerekir. Tercih yapılandırmalarınızı duyurmak için bayrakları veya yapılandırma dosyasını kullanabilirsiniz. Her bir istemcinin özellik listesi ve yapılandırma söz dizimi farklılık gösterir. Detaylar için istemcinizin dokümanlara bakın.
+
+Yürütüm ve fikir birliği istemcileri [Motor API](https://github.com/ethereum/execution-apis/tree/main/src/engine)'da belirtilen doğrulanmış bir uç noktası aracılığıyla iletişim kurarlar. Bir fikir birliği istemcisine bağlanmak için yürütüm istemcisinin bilinen bir yolda bir [`jwtsecret`](https://jwt.io/) oluşturması gerekir. Güvenlik ve istikrar sebeplerinden dolayı, istemciler aynı makinede çalışmalıdır ve iki istemci de bu yolu aralarında yerel bir RPC bağlantısını doğrulamak için kullanıldığından bilmelidir. Yürütüm istemcisi ayrıca kimliği doğrulanmış API'lar için bir dinleme bağlantı noktası tanımlamalıdır.
+
+Bu token istemci yazılmı tarafından otomatik olarak oluşturulur ama bazı durumlar kendiniz yapmanız gerekebilir. [OpenSSL](https://www.openssl.org/) kullanarak oluşturabilirsiniz:
+
+```sh
+openssl rand -hex 32 > jwtsecret
+```
+
+#### Bir yürütüm istemcisi çalıştırmak {#running-an-execution-client}
+
+Bu bölüm size yürütüm istemcileri başlatmada rehberlik edecektir. Sadece istemciyi şu ayarlarla başlatacak temel bir yapılandırma örneği olarak görev yapmaktadır:
+
+- Bağlanılacak ağı belirler, bizim örneklerimizde Ana ağ
+ - Kurulumunuzun ön hazırlığı için [test ağlarından birini](/developers/docs/networks/) seçebilirsiniz
+- Blok zincir dahil tüm verinin depolanacağı veri klasörünü belirtir
+ - Yolu gerçek bir versiyonu ile değiştirdiğinizden emin olun, örneğin harici diskinize işaret edecek şekilde
+- İstemci ile iletişim için arayüzleri aktif eder
+ - Fikir birliği istemcisiyle iletişim için JSON-RPC ve Engine API'si içerir
+- Doğrulanmış API için `jwtsecret` yolunu belirler
+ - Örnek yolu istemciler tarafından erişilebilecek gerçek bir versiyonu ile değiştirdiğinizden emin olun, ör. `/tmp/jwtsecret`
+
+Bunun temel bir örnek olduğunu aklınızda tutun, diğer tüm ayarlar varsayılana ayarlı olacaktır. Varsayılan değerler, ayarlar ve özellikleri öğrenmek için her bir istemcinin dokümasyonlarına dikkat edin. Gözlem, doğrulayıcı çalıştırmak ve benzeri gibi daha fazla özellik için spesifik istemcinin dokümanlarına başvurun.
+
+> Örneklerdeki ters eğik çizgilerin `\` sadece biçimlendirme amaçlı olduğunu unutmayın, yapılandırma bayrakları tek bir satırda belirlenebilir.
+
+##### Besu'yu Çalıştırmak
+
+Bu örnek Besu'yu Ana Ağda başlatır, blokzincir verisini varsayılan biçimde `/data/ethereum` lokasyonunda tutar, JSON RPC ve Motor RPC'yi fikir birliği istemcisini bağlamak için etkinleştirir. Motor API `jwtsecret` ile doğrulanmıştır ve sadece `localhost` tarafından gelen çağrılara izin verilir.
+
+```sh
+besu --network=mainnet \
+ --data-path=/data/ethereum \
+ --rpc-http-enabled=true \
+ --engine-rpc-enabled=true \
+ --engine-host-allowlist="*" \
+ --engine-jwt-enabled=true \
+ --engine-jwt-secret=/path/to/jwtsecret
+```
+
+Besu aynı zamanda birtakım sorular soran ve yapılandırma dosyasını oluşturan bir başlatıcı seçeneği ile beraber gelir. Etkileşimli başlatıcıyı şunu kullanarak çalıştırın:
+
+```sh
+besu --Xlauncher
+```
+
+[Besu'nun dokümanlarını](https://besu.hyperledger.org/en/latest/HowTo/Get-Started/Starting-node/) daha fazla seçenek ve yapılandırma detayları içerir.
+
+##### Erigon'u Çalıştırmak
+
+Bu örnek Erigon'u Ana Ağda başlatır, blokzincir verisini `/data/ethereum` lokasyonunda depolar, JSON RPC'yi etkinleştirir, hangi isim alanlarına izin verildiğini belirler ve `jwtsecret` yolu tarafından belirlenen fikir birliği istemcisinin bağlanması için doğrulamayı etkinleştirir.
+
+```sh
+erigon --chain mainnet \
+ --datadir /data/ethereum \
+ --http --http.api=engine,eth,web3,net \
+ --authrpc.jwtsecret=/path/to/jwtsecret
+```
+
+Erigon varsayılan olarak 8 GB bir HDD ile tam senkronizasyon gerçekleştirir, bu da 2 TB'den fazla arşiv verisi ortaya çıkartır. `datadir` yolunun yeterli alanı olan bir diske işaret ettiğinden emin olun veya farklı veri türlerini kesebilecek `--prune` bayrağını inceleyin. Daha fazlasını öğrenmek için Erigon'un `--help` komutuna bakın.
+
+##### Geth'i Çalıştırmak
+
+Bu örnek Geth'i Ana Ağda başlatır, blokzincir verisini `/data/ethereum` lokasyonunda depolar, JSON RPC'yi etkinleştirir ve hangi isim alanlarına izin verildiğini belirler. Aynı zamanda `jwtsecret` yolu gereken bağlanan fikir birliği istemcisi için doğrulamayı ve hangi bağlantılara izin verildiğini belirlemeyi etkinleştirir, bizim örneğimizde bu sadece `localhost` tarafından gelenlerdir.
+
+```sh
+geth --mainnet \
+ --datadir "/data/ethereum" \
+ --http --authrpc.addr localhost \
+ --authrpc.vhosts="localhost" \
+ --authrpc.port 8551
+ --authrpc.jwtsecret=/path/to/jwtsecret
+```
+
+[Daha fazla yapılandırma seçeneği için dokümanlara](https://geth.ethereum.org/docs/fundamentals/command-line-options) bakın ve [Geth'i bir fiklir birliği istemcisi ile çalıştırma](https://geth.ethereum.org/docs/getting-started/consensus-clients) üzerine daha fazlasını öğrenin.
+
+##### Nethermind'ı Çalıştırmak
+
+Nethermind çeşitli [kurulum seçenekleri](https://docs.nethermind.io/nethermind/first-steps-with-nethermind/getting-started) sunar. Paket çeşitli dosyalarla gelir, bunlara yapılandırmayı etkileşimli bir şekilde oluşturmanıza yardımcı olacak kılavuzlu kurulumu olan bir Başlatıcı dahildir. Alternatif olarak, çalıştırılabilir dosyanın kendisi olan Çalıştırıcı'yı bulacaksınız ve bunu sadece yapılandırma bayrakları ile çalıştırabilirsiniz. JSON-RPC varsayılan olarak etkindir.
+
+```sh
+Nethermind.Runner --config mainnet \
+ --datadir /data/ethereum \
+ --JsonRpc.JwtSecretFile=/path/to/jwtsecret
+```
+
+Nethermind dokümanları Nethermind'ı bir fikir birliği istemcisi ile çalıştırmak üzerine [tam bir kılavuz](https://docs.nethermind.io/nethermind/first-steps-with-nethermind/running-nethermind-post-merge) sunar.
+
+Bir yürütüm istemcisi çekirdek fonksiyonlarını ve seçili uç noktalarını başlatacak ve eşleri aramaya başlayacaktır. İstemci, eşlerini başarılı bir şekilde bulduktan sonra senkronizasyonu başlatır. Yürütüm istemcisi fikir birliği istemcisinden bir bağlantı bekleyecektir. İstemci mevcut duruma başarılı şekilde senkronize edildiğinde mevcut blok zincir verisi mevcut olacaktır.
+
+##### Reth'i Çalıştırma
+
+Bu örnek Reth'i Ana Ağda, varsayılan depolama lokasyonunu kullanarak başlatır. `jwtsecret` yoluyla tanımlanan fikir birliği istemcisine bağlanmak için JSON-RPC ve Engine RPC kimlik doğrulamasını etkinleştirir ve yalnızca `localhost`'tan yapılan çağrılara izin verir.
+
+```sh
+reth node \
+ --authrpc.jwtsecret /path/to/jwtsecret \
+ --authrpc.addr 127.0.0.1 \
+ --authrpc.port 8551
+```
+
+Varsayılan veri dizinlerine dair daha fazla bilgi edinmek için [Reth'i Yapılandırma](https://reth.rs/run/config.html?highlight=data%20directory#configuring-reth) bölümüne bakın. [Reth dokümanları](https://reth.rs/run/mainnet.html), ek seçenekleri ve yapılandırma ayrıntılarını içerir.
+
+#### Fikir birliği istemcisini başlatmak {#starting-the-consensus-client}
+
+Fikir birliği istemcisi yürütüm istemcisi ile yerel bir RPC bağlantısı kurmak için doğru bir port yapılandırması ile başlatılmalıdır. Fikir birliği istemcilerinin bir yapılandırma argümanı olarak açık yürütüm istemcisi portu ile çalıştırılmaları gerekir.
+
+Fikir birliği istemcisi ayrıca aralarındaki RPC bağlantısını doğrulamak için yürütüm istemcisinin `jwt-secret` yoluna ihtiyaç duyar. Yukarıdaki yürütüm örneklerine benzer şekilde, her fikir birliği istemcisinn jwt token dosya yolunu argüman olarak alan bir yapılandırma bayrağı bulunur. Bu, yürütüm istemcisine sağlanan `jwtsecret` yolu ile tutarlı olmalıdır.
+
+Bir doğrulayıcı çalıştırmayı planlıyorsanız, alıcının Ethereum adresini belirten bir yapılandırma bayrağı eklediğinizden emin olun. Bu doğrulayıcınızın ether ödüllerinin birikeceği yerdir. Her fikir birliği istemcisi, ör. `--suggested-fee-recipient=0xabcd1` gibi argüman olarak Ethereum adresi alan bir seçeneğe sahiptir.
+
+Bir test ağı üzerinde İşaret Düğümü başlatırken, [kontrol noktası senkronizasyonu](https://notes.ethereum.org/@launchpad/checkpoint-sync) için herkese açık bir uç noktası kullanarak senkronizasyon süresinden önemli oranda zaman kazanabilirsiniz.
+
+#### Bir fikir birliği istemcisi çalıştırmak {#running-a-consensus-client}
+
+##### Lighthouse'u Çalıştırmak
+
+Lighthouse'u çalıştırmadan önce, nasıl kurulacağı ve yapılandırılacağıyla ilgili dahasını [Lighthouse Kitabı](https://lighthouse-book.sigmaprime.io/installation.html)'ndan öğrenin.
+
+```sh
+lighthouse beacon_node \
+ --network mainnet \
+ --datadir /data/ethereum \
+ --http \
+ --execution-endpoint http://127.0.0.1:8551 \
+ --execution-jwt /path/to/jwtsecret
+```
+
+##### Lodestar'ı Çalıştırmak
+
+Lodestar yazılımını derleyerek veya Docker görüntüsünü indirerek kurun. Dahasını [dokümanlarda](https://chainsafe.github.io/lodestar/) ve daha detaylı [kurulum rehberinde](https://hackmd.io/@philknows/rk5cDvKmK) öğrenin.
+
+```sh
+lodestar beacon \
+ --rootDir="/data/ethereum" \
+ --network=mainnet \
+ --eth1.enabled=true \
+ --execution.urls="http://127.0.0.1:8551" \
+ --jwt-secret="/path/to/jwtsecret"
+```
+
+##### Nimbus'u Çalıştırmak
+
+Nimbus hem yürütüm hem de fikir birliği istemcileriyle gelir. En makul hesaplama gücüne sahip olan çeşitli cihazlarda bile çalıştırılabilir. [Nimbus'un kendisini ve bağımlılıklarını indirdikten](https://nimbus.guide/quick-start.html) sonra, fiklir birliği istemcisini çalıştırabilirsiniz:
+
+```sh
+nimbus_beacon_node \
+ --network=mainnet \
+ --web3-url=http://127.0.0.1:8551 \
+ --rest \
+ --jwt-secret="/path/to/jwtsecret"
+```
+
+##### Prysm'i Çalıştırmak
+
+Prysm kolay otomatik kurulum sağlayan bir betikle gelir. Detaylar [Prysm dokümanlarında](https://docs.prylabs.network/docs/install/install-with-script) bulunabilir.
+
+```sh
+./prysm.sh beacon-chain \
+ --mainnet \
+ --datadir /data/ethereum \
+ --execution-endpoint=http://localhost:8551 \
+ --jwt-secret=/path/to/jwtsecret
+```
+
+##### Teku'yu Çalıştırmak
+
+```sh
+teku --network mainnet \
+ --data-path "/data/ethereum" \
+ --ee-endpoint http://localhost:8551 \
+ --ee-jwt-secret-file "/path/to/jwtsecret"
+```
+
+Bir fikir birliği istemcisi yatırım sözleşmesini okumak ve doğrulayıcıları tespit etmek için yürütüm istemcisine bağlandığında, aynı zamanda diğer İşaret Düğümü eşlerine bağlanır ve başlangıçtan itibaren mutabakat yuvalarını senkronize etmeye başlar. İşaret Düğümü mevcut döneme ulaştığında, İşaret API doğrulayıcınız için kullanılabilir hale gelir. [İşaret Düğümü API'ları](https://eth2docs.vercel.app/) hakkında dahasını öğrenin.
+
+### Doğrulayılar Eklemek {#adding-validators}
+
+Bir fikir birliği istemcisi, doğrulayıcıların bağlanması için bir İşaret Düğümü işlevi görür. Her fikir birliği istemcisinin ilgili dokümanlarında detaylı şekilde açıklanan kendi doğrulayıcı yazılımı bulunur.
+
+Kendi doğrulayıcınızı çalıştırmak Ethereum ağını desteklemek için en etkili ve güven gerektirmeyen yöntem olan [solo hisseleme](/staking/solo/) ön ayak olur. Ancak bunun için 32 ETH'lik bir yatırım gerekir. Kendi düğümünüzde daha az bir miktarlar doğrulayıcı çalıştırmak için, [Rocket Pool](https://rocketpool.net/node-operators) gibi izin gerektirmeyen düğüm operatörleri olan merkeziyetsiz bir havuz ilginizi çekebilir.
+
+Hisseleme ve doğrulayıcı anahtar üretmeye başlamanın en kolay yolu, kurulumunuzu [Holesky'de düğüm çalıştırarak](https://holesky.launchpad.ethereum.org/) test etmenize izin veren [Holesky Test Ağı Hisseleme Başlama Noktası](https://notes.ethereum.org/@launchpad/holesky)'dır. Ana ağ için hazır olduğunuzda, [Ana Ağ Hisseleme Başlama Noktasını](https://launchpad.ethereum.org/) kullanarak bu adımları tekrarlayabilirsiniz.
+
+Hisseleme seçeneklerine genel bir bakış için [hisseleme sayfasını](/staking) ziyaret edin.
+
+### Düğümü kullanmak {#using-the-node}
+
+Yürütüm istemcileri, işlemleri göndermek, etkileşim kurmak veya Ethereum ağında akıllı sözleşmeleri çeşitli şekillerde dağıtmak için kullanabileceğiniz [RPC API uç noktaları](/developers/docs/apis/json-rpc/) sunar:
+
+- Bunları uyumlu bir protokolle manuel olarak çağırmak (ör. `curl` kullanarak)
+- Sağlanan bir konsolu eklemek (ör. `geth attach`)
+- Bunları örnek olarak [web3.py](https://web3py.readthedocs.io/en/stable/overview.html#overview), [ethers](https://github.com/ethers-io/ethers.js/) gibi web3 kütüphanelerini kullanarak uygulamalara eklemek
+
+Farklı istemciler, RPC uç noktalarının farklı uygulamalarına sahiptir. Ancak her istemciyle kullanabileceğiniz standart bir JSON-RPC bulunmaktadır. Genel bir bakış için [JSON-RPC dokümanlarını](/developers/docs/apis/json-rpc/) okuyun. Ethereum ağından bilgiye ihtiyaç duyan uygulamalar bu RPC'yi kullanabilir. Örnek olarak, popüler cüzdan MetaMask büyük gizlilik ve güvenlik faydaları olan [kendi RPC uç noktanıza bağlanmanıza](https://metamask.zendesk.com/hc/en-us/articles/360015290012-Using-a-Local-Node) olanak verir.
+
+Fikir birliği istemcilerinin tümü, fikir birliği istemcisinin durumunu kontrol etmek veya blokları ve mutabakat verilerini indirmek için kullanılabilecek bir [İşaret API'sı](https://ethereum.github.io/beacon-APIs) sunar. Bunu [Curl](https://curl.se) gibi araçları kullanıp istek göndererek yapar. Bununla ilgili daha fazla bilgiye, her bir fikir birliği istemcisinin dökümanlarından ulaşılabilir.
+
+#### RPC'ye ulaşma {#reaching-rpc}
+
+Yürütüm istemcisi JSON RPC'si için varsayılan port `8545`'tir, ancak yapılandırmada yerel uç noktalarının portlarını değiştirebilirsiniz. Varsayılan olarak, RPC arayüzüne sadece bilgisayarınızın yerel sunucusundan erişilebilir. Eğer bunu uzaktan erişilebilir hale getirmek istiyorsanız, adresi `0.0.0.0` yaparak genel duruma getirebilirsiniz. Bu, onu yerel ağ ve genel IP adresleri üzerinden erişilebilir hale getirecektir. Çoğu durumda yönlendiricinizde port yönlendirmeyi de kurmanız gerekecektir.
+
+İnternete port açmaya dikkatle yaklaşın çünkü bu internetteki herhangi birinin düğümünüzü kontrol etmesine izin verecektir. Kötü amaçlı aktörler, sisteminizi çökertmek için düğümünüze erişim sağlayabilirler veya istemcinizi cüzdan olarak kullanıyorsanız paranızı çalabilirler.
+
+Bu engeli aşmanın bir yolu ise potansiyel olarak zararlı olan RPC yöntemlerinin değiştirilebilmesini engellemektir. Örneğin, Geth ile değiştirilebilir yöntemleri bir bayrakla bildirebilirsiniz: `--http.api web3,eth,txpool`.
+
+RPC arayüzüne erişim, sınır katman API'larının geliştirmesi veya Nginx gibi web sunucusu uygulamaları ve onların istemcinizin yerel adres ve portuna bağlanması ile genişletilebilir. Orta bir katman kullanmak ayrıca geliştiricilerin RPC arayüzüne güvenli `https` bağlantıları için sertifika kurma kabiliyetini de sağlayabilir.
+
+Bir web sunucusu, proxy veya dışa bakan bir Rest API ayarlamak düğümünüzün RPC uç noktasına erişim sağlamak için tek yol değildir. Herkese açık şekilde erişilebilir bir uç noktası kurmanın gizlilik sağlayan diğer bir yolu ise düğümü kendi [Tor](https://www.torproject.org/) onion servisiniz üzerinde çalıştırmaktır. Bu, genel statik bir IP adresi veya açık portlar olmadan yerel ağınızın dışında RPC'ye erişmenizi sağlayacaktır. Ancak bu yapılandırmanın kullanılması RPC uç noktasının sadece tüm uygulamalar tarafından desteklenmeyen Tor ağı aracılığıyla erişilebilir olmasına yol açacaktır ve bağlantı sorunlarına sebep olabilir.
+
+Bunu yapmak için, kendi [onion servisinizi](https://community.torproject.org/onion-services/) kurmanız gerekir. Kendiniz barındırmak için onion servisi kurulumu üzerine [dokümanlara](https://community.torproject.org/onion-services/setup/) inceleyin. Onu RPC portuna proxy'si olan bir web sunucusu ile veya direkt olarak RPC'ye işaret ettirebilirsiniz.
+
+Sonuncu ve iç ağlara erişim sağlamak için en popüler yollardan biri ise VPN bağlantısıdır. Kullanım alanınıza ve düğümünüze ihtiyaç duyan kullanıcı niceliğine göre, güvenli VPN bağlantısı bir seçenek olabilir. [OpenVPN](https://openvpn.net/) endüstri standardı olan SSL/TLS protokolünü kullanan ve OSI katman 2 veya 3 güvenli ağ eklentisini kullanan tam teşekkülü bir SSL VPN'dir; sertifikalar, akıllı kartlar ve/veya kullanıcı adı/şifre bilgileri ile esnek istemci doğrulama yöntemlerini destekler ve VPN sanal arayüzüne uygulanan savunma duvarı kurallarına göre kullanıcı veya gruba özel erişim kontrol politikaları sağlar.
+
+### Düğümü çalıştırma {#operating-the-node}
+
+Düğümünüzün düzgün çalıştığından emin olmak için onu düzenli olarak izlemelisiniz. Zaman zaman bakım yapmanız gerekebilir.
+
+#### Bir düğümü çevrimiçi tutmak {#keeping-node-online}
+
+Düğümünüzün her zaman çevrimiçi olması gerekmez, ancak ağ ile senkronize durumda olması için onu olabildiğince çevrimiçi tutmalısınız. Yeniden başlatmak için kapatabilirsiniz ama şunu unutmayın:
+
+- Kapatmak, eğer güncel durum hâlâ sabit diske yazılıyorsa birkaç dakika sürebilir.
+- Zorla kapatmalar veritabanına hasar verebilir, bu da tüm düğümü yeniden senkronize etmenizi gerektirir.
+- İstemcinizin ağ ile senkronizasyonu bozulacaktır ve yeniden başlattığınızda tekrar senkronize etmeniz gerekecektir. Düğüm kapatıldığı son yerden senkronize olmaya başlasa da, çevrim dışı olduğu süreye göre süreç zaman alabilir.
+
+_Bu, fikir birliği katmanı doğrulayıcı düğümleri için geçerli değildir._ Düğümünüzü çevrimdışı yapmak ona bağlı olan tüm servisleri etkiler. Eğer _hisseleme_ amacıyla bir düğüm çalıştırıyorsanız kesinti süresini olabildiğince azaltmalısınız.
+
+#### İstemci hizmetleri oluşturma {#creating-client-services}
+
+İstemcilerinizi başlangıçta otomatik olarak çalıştırmak için bir hizmet oluşturmayı düşünün. Örneğin Linux sunucularında en iyi pratik, ör. `systemd` ile istemciyi düzgün bir yapılandırmayla, sınırlı izinleri olan bir kullanıcı altında ve otomatik başlatan bir servis oluşturmak olurdu.
+
+#### İstemcileri güncellemek {#updating-clients}
+
+İstemci yazılımınızı en son güvenlik yamaları, özellikler ve [EIP'ler](/eips/) ile güncel tutmalısınız. Özellikle [sert çatallanmalardan](/history/) önce, doğru istemci sürümlerini çalıştırdığınızdan emin olun.
+
+> Önemli ağ güncellemelerinden önce, EF [blogunda](https://blog.ethereum.org) bir gönderi yayınlar. Düğümünüz güncellemeye ihtiyaç duyduğunda postanıza bir bildirim almak için [bu duyurulara abone olabilirsiniz](https://blog.ethereum.org/category/protocol#subscribe).
+
+İstemcileri güncellemek çok basittir. Her istemcinin dokümanlarında belirli yönergeler vardır, ancak süreç genellikle en güncel sürümü indirmek ve istemciyi yeni çalıştırılabilir dosya ile yeniden başlatmaktır. İstemci kaldığı yerden ancak uygulanan güncellemelerle devam etmelidir.
+
+Her istemci uygulamasının, eşler arası protokolde kullanılan insan tarafından okunabilir bir sürüm dizesi vardır, ancak buna komut satırından da erişilebilir. Bu sürüm dizesi, kullanıcıların doğru sürümü çalıştırıp çalıştırmadıklarını kontrol etmelerini sağlar ve belirli istemcilerin ağ üzerindeki dağılımını ölçmekle ilgilenen blok arayıcılarına ve diğer analitik araçlara izin verir. Sürüm dizileri hakkında daha fazla bilgi için lütfen bireysel istemci dokümanlarına bakın.
+
+#### Ek hizmetler çalıştırma {#running-additional-services}
+
+Kendi düğümünüzü çalıştırmak Ethereum istemci RPC'sine doğrudan erişim gerektiren hizmetleri kullanmanızı sağlar. Bunlar [Katman 2 çözümleri](/developers/docs/scaling/#layer-2-scaling), cüzdan arka uçları, blok arayıcıları, geliştirici araçları ve diğer Ethereum altyapıları gibi Ethereum üzerinde inşa edilmiş servislerdir.
+
+#### Düğümü izleme {#monitoring-the-node}
+
+Düğümünüzü düzgün şekilde gözlemlemek istiyorsanız, metrik toplamayı gözden geçirin. İstemciler, düğümünüz hakkında kapsamlı veri alabilmeniz için metrik uç noktaları sunar. [Grafana](https://grafana.com/) gibi uygulamalarda görselleştirmelere ve tablolara dökebileceğiniz veri tabanları oluşturmak için [InfluxDB](https://www.influxdata.com/get-influxdb/) veya [Prometheus](https://prometheus.io/) gibi araçlar kullanın. Bu yazılımları kullanmak için birçok farklı kurulum ve düğümünüzle ağı tamamen görselleştirebilmek için farklı Grafana gösterge panelleri bulunmaktadır. Örnek olarak, [Geth'i gözlemleme hakkındaki öğreticiye](/developers/tutorials/monitoring-geth-with-influxdb-and-grafana/) bakın.
+
+Gözetlemenize dahil olarak, makinenizin performansına da dikkat etmeyi unutmayın. Düğümünüzün başlangıç senkronizasyonu esnasında istemci yazılımı CPU ve RAM üzerinde ağırlık yapabilir. Grafana'ya ek olarak, işletim sisteminizin sunduğu `htop` veya `uptime` gibi araçları da kullanabilirsiniz.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum Hisseleme Kılavuzları](https://github.com/SomerEsat/ethereum-staking-guides) - _Somer Esat, sık güncellenir_
+- [Kılavuz | Ana ağda Ethereum hisselemek için bir doğrulayıcı nasıl kurulur](https://www.coincashew.com/coins/overview-eth/guide-or-how-to-setup-a-validator-on-eth2-mainnet) _– CoinCashew, düzenli güncellenir_
+- [Test ağlarında doğrulayıcı çalıştırma üzerine ETHStaker kılavuzları](https://github.com/remyroy/ethstaker#guides) – _ETHStaker, düzenli güncellenir_
+- [Düğüm operatörleri için Birleşim SSS](https://notes.ethereum.org/@launchpad/node-faq-merge) - _Temmuz 2022_
+- [Tam doğrulanmış bir Ethereum düğümü olmak için gereken donanımın analizi](https://medium.com/coinmonks/analyzing-the-hardware-requirements-to-be-an-ethereum-full-validated-node-dc064f167902) _– Albert Palau, 24 Eylül 2018_
+- [Ethereum Tam Düğümlerini Çalıştırmak: Pek Motivasyonu Olmayanlar İçin Kılavuz](https://medium.com/@JustinMLeroux/running-ethereum-full-nodes-a-guide-for-the-barely-motivated-a8a13e7a0d31) _– Justin Leroux, 7 Kasım 2019_
+- [Ethereum Ana Ağı'nda Hyperledger Besu Düğümünü Çalıştırma: Faydaları, Gereksinimleri ve Kurulum](https://pegasys.tech/running-a-hyperledger-besu-node-on-the-ethereum-mainnet-benefits-requirements-and-setup/) _– Felipe Faraggi, 7 Mayıs 2020_
+- [İzleme Yığını ile Nethermind Ethereum İstemcisini Dağıtma](https://medium.com/nethermind-eth/deploying-nethermind-ethereum-client-with-monitoring-stack-55ce1622edbd) _– Nethermind.eth, 8 Temmuz 2020_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [ Düğümler ve İstemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/)
+- [Bloklar](/developers/docs/blocks/)
+- [Ağlar](/developers/docs/networks/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..187a7b61a32
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/index.md"
@@ -0,0 +1,92 @@
+---
+title: Mutabakat mekanizmaları
+description: Dağıtılmış sistemlerde bulunan mutabakat protokolleri ve bu protokollerin Ethereum'daki rolü hakkında açıklama.
+lang: tr
+---
+
+Fikir birliği katmanı terimi çoğunlukla "hisse ispatı", "iş ispatı" veya "yetki ispatı" protokollerine atıfta bulunmak için kullanılır. Ancak bunlar sadece [Sybil saldırılarına](/glossary/#sybil-attack) karşı koruma sağlayan mutabakat mekanizmalarının bileşenleridir. Mutabakat mekanizmaları, dağıtılmış bir düğüm kümesinin blok zincirin durumu üzerinde anlaşmalarını sağlayan; eksiksiz fikir, protokoller ve teşvik etme sistemleridir.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için önce [Ethereum'a Giriş](/developers/docs/intro-to-ethereum/) metnimizi okumanızı öneririz.
+
+## Mutabakat nedir? {#what-is-consensus}
+
+Mutabakat ile, genel bir anlaşmanın sağlandığından bahsediyoruz. Sinemaya giden bir grubu düşünün. Eğer önerilen film konusunda herhangi bir anlaşmazlık yoksa, mutabakat sağlanır. Eğer herhangi bir anlaşmazlık varsa grubun hangi filmi izleyeceklerine karar verecek araçlara sahip olması gerekir. Olağanüstü durumlarda ise grup nihayetinde dağılır.
+
+Blok zincir açısından ise bu süreç bir biçim kazanmıştır ve mutabakata varmak; ağdaki düğümlerin en az %66'sının ağın global durumu üzerinde anlaşmaya varmasıdır.
+
+## Mutabakat mekanizması nedir? {#what-is-a-consensus-mechanism}
+
+Mutabakat mekanizması terimi, ağdaki düğümlerin blok zincirin durumu hakkında anlaşmalarını sağlayan tüm protokolleri, teşvikleri ve fikirleri belirtir.
+
+Ethereum, mutabakat mekanizması olarak hisse ispatını kullanır, bu sistem de paydaşları kilitledikleri kapitaller üzerinden ödüllendirerek ve cezalandırarak kriptoekonomik bir güvenlik sağlar. Bu teşvik yapısı bireysel paydaşları dürüst doğrulayıcıları çalıştırmaya teşvik eder, bu şekilde davranmayanları ise cezalandırarak ağa saldırmak için son derece yüksek bir maliyet yaratır.
+
+Sonrasında, dürüst doğrulayıcıların yeni blok önermek veya doğrulamak, işlemleri işlemek ve zincir başı hakkındaki görüşlerini belirtmek için nasıl seçildiğini yöneten bir protokol vardır. Birden fazla blokun zincirin başına yakın aynı konumda olduğu nadir durumlarda, ağırlıklı bloklar için oy kullanan doğrulayıcıların hisselenen ether bakiyesine göre ölçülen "en ağır" zinciri oluşturan blokları seçen bir çatal seçim mekanizması vardır.
+
+Ağa yönelik saldırılara karşı son bir savunma hattı olarak potansiyel bant dışı sosyal koordinasyon tarafından sunulan ek güvenlik gibi kodda açıkça tanımlanmayan bazı konseptler, mutabakat için önemlidir.
+
+Bütün bu bileşenler birlikte mutabakat mekanizmasını oluşturur.
+
+## Mutabakat mekanizması türleri {#types-of-consensus-mechanisms}
+
+### İş ispatı tabanlı {#proof-of-work}
+
+Bitcoin gibi Ethereum da bir zamanlar **iş ispatı (PoW)** tabanlı bir mutabakat protokolü kullanıyordu.
+
+#### Blok oluşturma {#pow-block-creation}
+
+Madenciler, işlenmiş işlemlerle dolu yeni bloklar oluşturabilmek için birbirleri ile rekabet eder. Kazanan, yeni bloku ağın geri kalanıyla paylaşır ve bir miktar yeni basılmış ETH elde eder. Bu yarışı matematiksel bulmacayı en hızlı çözen bilgisayar kazanır. Bu çözüm, bir önceki blok ile şimdiki blok arasında kriptografik bir bağlantı oluşturur. "İş ispatı" ile kastedilen iş de bu bulmacanın çözülmesidir. Kurallı zincir daha sonrasında blok kümelerini çıkarmak için yapılan iş miktarına göre çalışan bir çatal seçim kuralı ile belirlenir.
+
+#### Güvenlik {#pow-security}
+
+Ağ, zincir üzerinde dolandırıcılık yapılabilmesi için ağın bilgi işlem gücünün %51'inin ele geçirilmesi gerektiği gerçeği sayesinde güvende tutulur. Bu o kadar büyük enerji ve ekipman yatırımları gerektirir ki, büyük ihtimalle kazanacağınızdan daha fazlasını harcarsınız.
+
+[İş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) hakkında daha fazlası
+
+### Hisse ispatı tabanlı {#proof-of-stake}
+
+Ethereum şu an **hisse ispatı (PoS)** tabanlı bir mutabakat protokolü kullanmaktadır.
+
+#### Blok oluşturma {#pos-block-creation}
+
+Doğrulayıcılar blokları oluşturur. Her bir yuvada bir doğrulayıcı rastgele bir biçimde bloku önermesi için seçilir. Fikir birliği istemcileri eşleştirilmiş yürütüm istemcilerinden "yürütme yükü" olarak bir işlem paketi ister. Ethereum ağındaki diğer düğümlere gönderdikleri bir blok oluşturmak için bunu mutabakat verilerine paketlerler. Bahsedilen blok üretim süreci ETH ile ödüllendirilir. Tek bir yuva için birden fazla olası blokun oluştuğu veya düğümlerin blokları farklı zamanda duyduğu nadir durumlarda, çatal seçim algoritması bloku en fazla onay ağırlığına hangisi sahipse o olarak seçer (burada ağırlık, ETH bakiyesine göre ölçeklendirdiği doğrulanan doğrulayıcıların tasdik sayısıdır).
+
+#### Güvenlik {#pos-security}
+
+Hisse ispatı sistemi kripto ekonomik olarak güvenlidir çünkü ağa saldıranın zinciri ele geçirebilmesi için çok ciddi miktarda ETH yakması gerekir. Sistem dürüst hareket eden paydaşları teşvikle ödüllendirirken kötü niyetli hareketleri cezalandırarak bundan uzaklaştırır.
+
+[İş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) hakkında daha fazlası
+
+### Görsel bir rehber {#types-of-consensus-video}
+
+Ethereum üzerinde kullanılan farklı mutabakat mekanizması türleri hakkında daha fazlasını izleyin:
+
+
+
+### Sybil direnci ve zincir seçimi {#sybil-chain}
+
+İş ispatı ve hisse ispatı tek başlarına bir mutabakat protokolü değildir, ancak çoğunlukla daha basit olduğu için bu şekilde adlandırılırlar. Aslında bunlar Sybil direnç mekanizmaları ve blok yazarı seçicileridir; son blokun yazarının kim olduğuna karar vermenin bir yoludurlar. Bir diğer önemli bileşen, aynı konumda birden fazla blokun bulunduğu senaryolarda düğümlerin zincirin başında tek bir doğru bloku seçmesini sağlayan zincir seçimi (çatal seçimi olarak da bilinir) algoritmasıdır.
+
+**Sybil direnci**, bir protokolün Sybil saldırısına ne kadar dayanıklı olduğunu ölçer. Bu tip bir saldırıya karşı direnç, merkeziyetsiz bir blok zincir için önemlidir ve madencilerle doğrulayıcıların ortaya konulan kaynaklar neticesinde eşit şekilde ödüllendirilmesini sağlar. İş ispatı ve hisse ispatı kullanıcıların fazla enerji tüketmesini veya yüksek teminatlar ortaya koymasını sağlayarak buna karşı koruma sağlar. Bu korumalar Sybil saldırılarına karşı ekonomik bir caydırıcıdır.
+
+Bir **zincir seçim kuralı** hangi zincirin "doğru" zincir olduğuna karar verilmesinde kullanılır. Bitcoin şu anda "en uzun zincir" kuralını kullanmaktadır, bu da hangi blok zinciri en uzun ise düğümlerin o zinciri geçerli kabul edeceği ve içinde çalışacağı anlamına gelir. İş ispatı zincirleri kapsamında en uzun zincir, zincirin toplam birikmiş iş ispatı zorluğuna göre belirlenir. Ethereum da bir zamanlar en uzun zincir kuralını kullanıyordu, ancak Ethereum artık hisse ispatı kullandığı için zincirin "ağırlık" ölçümünü yapan yeni bir çatal seçim algoritması kullanıyor. Ağırlık, doğrulayıcıların hisselenmiş Ether bakiyeleri ile birikmiş oylarının toplamıdır.
+
+Ethereum, [Gasper](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/) olarak bilinen ve [Casper FFG hisse ispatını](https://arxiv.org/abs/1710.09437) [GHOST çatal seçimi kuralıyla](https://arxiv.org/abs/2003.03052) birleştiren bir mutabakat mekanizması kullanıyor.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Blok Zinciri Mutabakat Algoritması nedir?](https://academy.binance.com/en/articles/what-is-a-blockchain-consensus-algorithm)
+- [Nakamoto Mutabakatı nedir? Tam Başlangıç Rehberi](https://blockonomi.com/nakamoto-consensus/)
+- [Casper nasıl çalışır?](https://medium.com/unitychain/intro-to-casper-ffg-9ed944d98b2d)
+- [İş İspatı Blok Zincirlerinin Güvenliği ve Performansı Hakkında](https://eprint.iacr.org/2016/555.pdf)
+- [Bizans hatası](https://en.wikipedia.org/wiki/Byzantine_fault)
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [İş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/)
+- [Madencilik](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/)
+- [Hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
+- [Yetki kanıtı](/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..af555f6ce26
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense/index.md"
@@ -0,0 +1,163 @@
+---
+title: Ethereum hisse ispatı saldırısı ve savunması
+description: Ethereum hisse ispatında bilinen saldırı aracılarını ve Ethereum'un nasıl savunulduğunu öğrenin.
+lang: tr
+---
+
+Hırsızlar ve sabotajcılar sürekli Ethereum müşteri yazılımına saldırı fırsatı kollamaktadır. Bu sayfa, Ethereum fikir birliği katmanındaki bilinen saldırıları ve bu saldırıların nasıl savunulduğunu açıklar. Bu sayfadaki bilgiler [daha uzun versiyonundan](https://mirror.xyz/jmcook.eth/YqHargbVWVNRQqQpVpzrqEQ8IqwNUJDIpwRP7SS5FXs) uyumlu hale getirilmiştir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+[Hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) hakkında bazı temel bilgiler gereklidir. Ayrıca, Ethereum'un [teşvik katmanı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties) ve çatal seçim algoritması ile [LMD-GHOST](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper) hakkında temel anlayışa sahip olmak size yardımcı olacaktır.
+
+## Salgırganlar ne ister? {#what-do-attackers-want}
+
+Yaygın bir yanlış anlaşılma, başarılı bir saldırganın yeni ether yaratabileceği veya keyfi hesaplardan ether çekebileceğidir. Bunların hiçbiri mümkün değildir çünkü tüm yürütmeler, ağdaki bütün yürütüm işlemcileri tarafından yürütülür. Geçerliliğin temel şartlarını karşılamak zorundadırlar (ör. yürütmelerin göndericinin özel anahtarıyla imzalanması, göndericinin yeterli bakiyeye sahip olması gibi) ya da bu işlemler geri döndürülür. Bir saldırganın gerçek anlamda hedefleyebileceği üç sonuç sınıfı mevcuttur: yeniden düzenlemeler, çift kesinlik veya kesinlik gecikmesi.
+
+**"Yeniden Düzenleme"**, ana zincirdeki blokların yeniden düzenlenmesi, sırasının değiştirilmesidir. Bu eylem sırasında yeni bloklar eklenebilir, çıkarılabilir. Kötü niyetli bir yeniden düzenleme, bazı seçilmiş blokların ağa dahil edilip edilmemesini hedefler ve bu sayede kopya harcama, önden işlem, arkadan işlem gibi yöntemlerle kazanç sağlar (MEV). Yeniden düzenlemeler bazı işlemlerin ana ağa dahil edilmesini de engelleyebilir, bu bir sansür çeşididir. Yeniden düzenleme'nin en uç örneği "kesinlik bozma"dır. Bu, kesinleştirilmiş blokların silinmesi veya başka ve daha önceden kesinleştirilmiş blokla değiştirilmesi şeklinde olabilir. Bu ancak hisselenen etherin ⅓'ünün, saldırgan tarafından yok edilmesi durumunda mümkündür. Bunun olamayacağının garantisi "ekonomik kesinlik" olarak bilinir - bu konuya ilerki bölümlerde değinilecektir.
+
+**Çift kesinlik**; 2 çatalın aynı anda kesinleşebileceği, zincirde kalıcı parçalanmaya yol açabilecek nadir gerçekleşen ancak oldukça tehlikeli bir durumdur. Bu, tüm hisselenmiş etherlerin %34'ünü hedefleyen bir saldırgan için teorik olarak olasıdır. Topluluk çevrimdışı koordine edilmeye ve hangi zincirin takip edileceği hangi zincirin sosyal katmanda güce ihtiyaç duyduğu konusunda anlaşmaya varmaya zorlanır.
+
+**Kesinlik gecikmesi** saldırısı, ağın zincir kısımlarının kesinleşmesi için gereken şartlara ulaşmasını engeller. Kesinlik olmadan Ethereum üzerine inşa edilmiş finansal uygulamalara güvenmek zordur. Kesinlik gecikmesi saldırısının amacı, eğer saldırganın bazı stratejik kısa pozisyonları yoksa doğrudan kâr elde etmek yerine Ethereum'a hasar vermektir.
+
+Sosyal katmandaki saldırı, Ethereum'daki açık güveni zedelemek, etheri değersizleştirmek, benimsenmeyi azaltmak veya bant harici uyumu daha zor hale getirerek Ethereum topluluğunu zayıflatmak olabilir.
+
+Kötü niyetli birinin Ethereum'a neden saldırabileceği üzerine konuştuğumuza göre, bir sonraki bölümler bu işi _nasıl_ yapabileceği üzerinedir.
+
+## Saldırı Yöntemleri {#methods-of-attack}
+
+### Katman 0 Saldırıları {#layer-0}
+
+Her şeyden önce, Ethereum'da aktif olarak rol almayan bireyler (istemci yazılımları yürüterek) sosyal katmanı (Katman 0) hedefleyerek saldırabilir. 0. Katman Ethereum'un üzerine inşa edildiği bir temel gibidir ve tüm katmanlara yayılıp sıçrayabilecek saldırılar için ciddi potansiyel bir hedeftir. Bazı örnekleri şöyle sıralanabilir:
+
+- Bir yanlış bilgilendirme kampanyası Ethereum'un yol haritasında, geliştirici ekiplerinde, uygulamalarda ve daha birçok yerde topluluğun sahip olduğu güveni baltalayabilir. Bunun sonucunda ağı güvene almak isteyen bireylerin sayısı azalabilir ki bu da hem merkeziyetsizliğin hem de kripto-ekonomik güvenliği azaltır.
+- Geliştirici topluluğunu hedef gösteren saldırılar ve/veya tehditler. Bu geliştiricilerin gönüllü istifalarına ve Ethereum ilerlemesinin yavaşlamasına sebep olabilir.
+
+- Yer alma ve benimsenmeyi teşvikten çok hızlı biçimde vazgeçireceğinden aşırı partizan düzenlemeler de Katman 0'a bir saldırı olarak algılanabilir.
+- Tartışmaları gölgelemeyi, kilit kararları ertelemeyi, istenmeyen fikir oluşturmayı hedefleyen bilinebilir ancak kötü niyetli kişilerin geliştirici topluluğuna sızmaları.
+- Karar vermeyi etkilemesi için Ethereum ekosisteminde kilit oyunculara rüşvet verilmesi.
+
+Bu saldırıları özellikle tehlikeli yapan şey ise çoğu vakada çok az miktarda ana para ve neyin nasıl yapılacağı bilgisinin yeterli oluşudur. Bir Katman 0 saldırısı kripto-ekonomik saldırının bir çarpanı olabilir. Örneğin, sansür veya kesinlik bozma bir şekilde kötü niyetli paydaşların çoğunluğu tarafından getçekleştirilirse, sosyal katmanı zayıflatmak, topluluğun koordine olarak bir cevap vermesini zorlaştırabilir.
+
+Katman 0 saldırılarına karşı savunma genellikle dümdüz değildir ancak bazı temel ilkeler belirlenebilir. Bunlardan biri, Ethereum hakkında gerçek bilginin, dürüst topluluk üyeleri tarafından bloglar, discord sunucuları, açıklamalı özellikler, kitaplar, podcastler, YouTube ve daha fazlası yardımıyla, safsataya oranla daha fazla yayılmasıdır. ethereum.org'da biz, kesin bilgiyi sağlamak ve bunu mümkün olduğu kadar fazla dile çevirmek için sıkı çalışıyoruz. Bir alanı yüksek kaliteli bilgi ve meme'ler ile doldurmak yanlış bilgilendirmeye karşı etkili bir savunmadır.
+
+Sosyal ağ saldırılarına karşı bir diğer önemli güçlendirme de açık görev belirlemesi ve yönetişim protokolüdür. Ethereum; aynı zamanda ölçeklenebilirlik ve sürdürülebilirliğe yüksek önem verirken akıllı sözleşme katman 1'lerinde kendisini, merkeziyetsizleşme ve güvenliğin şampiyonu olarak konumlandırmıştır. Etheruem topluluğunda her ne anlaşmazlık çıkarsa çıksın bu temel ilkeler asgari düzeyde hasarlanır. Bu temel ilkelere karşı hikâyeye değer verme ve onları, EIP (Ethereum Geliştirme Önerisi) sürecinde başarılı gözden geçirme turlarıyla sınama, topluluğun iyi ve kötü aktörleri birbirinden ayırt etmesine ve kötü niyetli aktörlerin Ethereum'un gelecek yöneliminin etkileme kapsamını daraltmasına yardımcı olabilir.
+
+Son olarak, Ethererum topluluğunun açık kalması ve tüm katılımcıları hoş karşılaması kritiktir. Dışlayıcı ve kapı bekçileri olan bir topluluk sosyal saldırılara karşı daha savunmasızdır çünkü "biz ve onlar" anlatılarını kurmak çok daha kolaydır. Kabilecilik ve toksik maksimalizm topluluğu yaralar ve 0. Katmanın sağladığı güvenliği yıpratır. Ağın güvenliği menfaatine olan Etherliler, görüşlerini hem sanal hem de fiziksel dünyada belirtmeli ve Ethereum'un 0. Katman güvenliğine doğrudan katkı sağlamalıdır.
+
+### Protokole saldırma {#attacking-the-protocol}
+
+Herkes Ethereum'un istemci yazılımını yürütebilir. Bir müşteriye bir doğrulayıcı eklemek için kullanıcının mevduat sözleşmesine 32 ether hisselemesi gerekir. Bir doğrulayıcı, kullanıcıya yeni bloklar önerip onları onaylayarak Ethereum ağ güvenliğinde aktif olarak yer alma imkânı tanır. Artık doğrulayıcı, blok zincirin gelecekteki içeriğini etkileyebilecek bir sese sahiptir - dürüstçe çalışıp ödüller aracılığıyla ether zulalarını büyütebilirler ya da kendi çıkarları için süreci manipüle ederek kendi hisselerini riske atabilirler. Bir saldırıyı bağlamanın bir yolu toplam hisselemenin daha büyük kısmını biriktirmek ve sonradan bunları, dürüst doğrulayıcıları saf dışı bırakmak için kullanmaktır. Saldırganın kontrol ettiği hisse yüzdesi arttıkça özellikle gelecekte keşfedeceğimiz iktisadi kilometre taşlarında oy verme kuvveti de artacaktır. Ancak çoğu saldırgan bu yolla saldırmak için yeterince ether biriktirmeyi başaramaz, bu sebeple bu yol yerine dürüst çoğunluğu belirli bir yol içine çekmek için kurnazca teknikler kullanırlar.
+
+Temelde, tüm düşük bahisli saldırılar, doğrulayıcıların iki tür yanlış davranışının ince varyasyonlarıdır: yetersiz aktivite (onaylama/öneride bulunmama veya geç bulunma) ya da aşırı aktivite (bir yuvada çok fazla kez öneride/onaylamada buluma). En basit haliyle bu eylemler, çatal seçim algoritması ve teşvik katmanı tarafından kolayca ele alınabilir, ancak sistemi bir saldırganın avantajına çevirmenin zekice yolları elbette bulunur.
+
+### Düşük miktar ETH kullanılan saldırılar {#attacks-by-small-stakeholders}
+
+#### yeniden düzenlemeler {#reorgs}
+
+Birçok sayfa, toplam hisselenmiş etherin yalnızca küçük bir kısmı kullanılarak yeniden düzenleme ya da kesinlik gecikmesini başarmış Ethereum karşı saldırılarını açıkladı. Bu saldırılar genellikle saldırganın diğer doğrulayıcılara dayandırdığı bazı bilgilere ve daha sonra onları bazı ayrıntılar ve/veya elverişli zamanda ortaya bırakmasına dayanır. Genellikle bazı dürüst blokları, kurallı zincirden ayırmayı amaçlarlar. [Neuder ile arkadaşları 2020'de](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf) bir saldırgan doğrulayıcının bir bloka (`B`) belirli bir yuva `n+1` için nasıl ispat yarattığını, ancak ağdaki diğer düğümlerden nasıl alıkoyduğunu bize gösterdi. Bunun yerine bir sonraki yuvaya `n+2` dek ispatlı blok ile kalırlar. Dürüst bir doğrulayıcı yuva `n+2` için bir blok (`C`) önerir. Neredeyse eş zamanlı olarak saldırgan, geri tuttuğu blok olan (`B`)'yi ve onun için tutulan beyanlarını yayınlayabilir. Ayrıca yuva `n+2`'nin oylarıyla `B`'nin zincirin başı olduğunu beyan ederek dürüst blok `C`'nin varlığını etkili bir şekilde inkar etme gücünü sağlayabilir. Dürüst blok `D` salındığı zaman çatal seçim algoritması `D`'nin `B` üzerine inşa edilmesinin `D`'nin `C` üzerine inşa edilmesinden daha ağır olduğunu görür. Saldırgan, sonrasında eski ön yeniden düzenleme 1. blokunu kullanarak kurallı zincirin `n+2` yuvasındaki `C` dürüst blokunu ortadan kaldırmayı başardı. Hisselerin [%34'üne sahip bir saldırganın](https://www.youtube.com/watch?v=6vzXwwk12ZE) bu saldırıda başarıya ulaşma ihtimali, [bu notta](https://notes.ethereum.org/plgVdz-ORe-fGjK06BZ_3A#Fork-choice-by-block-slot-pair) açıklandığı üzere çok fazladır. Teorik olarak da olsa bu saldırı daha küçük hisselemelerle denenebilir. [Neuder ve diğeri 2020 yılında](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf), bu saldırının %30 hisse ile yapıldığını[ söylese de daha sonrasında saldırının %2'lik hisse ile ve ](https://arxiv.org/pdf/2009.04987.pdf)diğer bölümde inceleyeceğimiz [dengeleme yöntemlerini kullanan tek bir doğrulayıcı tarafından ](https://arxiv.org/abs/2110.10086#)yapılmış olduğu ortaya çıkmıştır.
+
+
+
+Tek blok yeniden düzenleme saldırısının kavramsal diyagramı yukarıda açıklanmıştır (şuradan alınmıştır: https://notes.ethereum.org/plgVdz-ORe-fGjK06BZ_3A#Fork-choice-by-block-slot-pair)
+
+Daha karmaşık bir saldırı dürüst doğrulayıcı ekibini, zincirin başı hakkında farklı görüşlere sahip apayrı gruplar bölebilir. Bu, **dengeleme saldırısı** olarak bilinir. Saldırgan, blok önerme sırasını bekler ve söz konusu zaman geldiğinde iki taneyi denkleştirir ve önerir. Sonrasında dürüst doğrulayıcı ekibinin bir yarısına bir bloku, diğer yarısına diğer bloku gönderir. Denkleştirme, çatal seçim algoritması tarafından algılanır ve blok önericisi ağdan ceza ile atılır, ancak iki blok ve her bir çatala güvenen birer doğrulayıcı ekip yarımları var olmaya devam eder. Bu sırada geriye kalan kötü niyetli doğrulayıcılar kendi ispatlarını geri çeker. Sonra, aynı çatal seçim algoritmasının yürütüldüğü gibi iki çataldan birini kabullenenler seçici olarak ispatları yayınlamaya başlar, birikmiş ispat ağırlığını çatallarlardan birine verirler. Bu, saldırgan doğrulayıcıların iki çatal arasında eşit sayıda doğrulayıcı sağladıkları sürece sonsuza dek sürebilir. Herhangi bir çatal 2/3 süper çoğunluğunu yakalayamayacağından ağ kesinleştirilemez.
+
+**Sıçrama saldırıları** benzerdir. Oylar tekrardan saldırgan doğrulayıcılar tarafından geri çekilir. Oyları iki çatal arasında eşit bir bölünmeyle dağılım sağlamak için yayınlamak yerine, çatal A ve çatal B arasında değişen kontrol noktalarını gerekçelendirmek adına oylarını uygun anlarda kullanırlar. İki çatal arasında bu gerekçelendirmenin terse çevrilmesi, her iki zincirde de sonuçlandırılabilir olan haklı kaynak ve hedef kontrol noktalarının ikizleşmesini engeller, böylece kesinlik durdurulur.
+
+
+
+Sıçrama saldırıları da dengeleme saldırıları da saldırganın, ağ arasında genellikle olmayan ileti zamanlaması üzerindeki ince kontrolüne bel bağlar. Yine de savunmalar protokol içine, daha yavaş olanlarına kıyasla hızlı iletilere, fazladan ağırlıklandırılımış formda inşa edilmiştir. Bu, [önerici ağırlık güçlendirmesi ](https://github.com/ethereum/consensus-specs/pull/2730) olarak bilinir. Sıçrama saldırılarına karşı savunabilmek için çatal seçim algoritması güncellenerek, en son gerçekleşen haklı kontrol noktasını yalnızca her dönemin [ilk 1/3 yuvasında](https://ethresear.ch/t/prevention-of-bouncing-attack-on-ffg/6114) bir alternatif zincire geçebilecek şekilde değiştirilmiştir. Bu koşul, saldırganın daha sonra kullanmak üzere oy biriktirmesini engeller - çatal seçim algoritması öncelikli seçtiği kontrol noktasına sadık kalarak bu süre zarfında çoğu dürüst doğrulayıcı dönemin ilk 1/3'ünde seçilmiş kontrol noktasında sadık kalarak oylamış olur.
+
+Bu önlemlerin birleşimi, dürüst bir blok önericisinin yuvanın başlangıcından hemen sonra bloklarını çok hızlı bir şekilde yayınlayabileceği, ardından malum yeni blok için çatal seçim algoritmasının farklı bir zincire geçmesini nedenselleştiren ~1/3 yuva (4 saniyede) kadarlık bir süre doğduğu senaryoya imkân tanır. Aynı son tarihin ardından, yavaş doğrulayıcılardan gelen tasdikler, daha önce gelenlere kıyasla daha düşük ağırlık sahibi olur. Bu, zincirin başını belirlemede hızlı önericileri ve doğrulayıcıları güçlü bir şekilde destekler ve dengeleme veya sıçrama saldırısının başarı ihtimalini önemli ölçüde azaltır.
+
+Not almaya değer, o sunucu yalnız "ucuz yeniden düzenleme" karşıtı savunmasını arttırınca, başka bir deyişle bunlar küçük bir kilitle birlikte saldırgan tarafından denenmiş. Aslında, önerici artırıcının kendisi büyük hissedarlar tarafından oynanabilir. [Bu gönderinin](https://ethresear.ch/t/change-fork-choice-rule-to-mitigate-balancing-and-reorging-attacks/11127) yazarı bir saldırganın %7'lik bir kilitle oylarını nasıl stratejik bir şekilde dürüst onaylayıcıları kandırarak kendilerinin çatallanmasını oluşturmak ve dürüst bir blokun yeniden düzenlenmesi için dağıtabileceğini açıklıyor. Bu saldırı, olası olmayan ideal gecikme durumları tahmin edilerek planlanmıştır. En büyük kilit aynı zamanda daha fazla büyük risk ve daha güçlü engel anlamına geldiği için ihtimaller saldırgan için hâlâ çok uzun.
+
+Öneri arttırıcıya rağmen [özel olarak LMD kuralını hedef alan bir dengeleme saldırısı](https://ethresear.ch/t/balancing-attack-lmd-edition/11853) da önerilmiştir. Bir saldırgan blok önerilerini ve her bir blokun yarı ağını yayarak, çatallar için yaklaşık dengede olan iki rakip zinciri ayarlar. Sonra gizlice anlaşmış doğrulayıcılar, ağın yarısı önce Çatal `A`'ya giden oyları, diğer yarısını da Çatal `B`'ye giden oyları alacak şekilde oylarını gönderirler. LMD kuralı ikinci tasdiki yok saydığı ve her doğrulayıcı için sadece ilkini tuttuğu için, ağın yarısı `A` için oyları görür ve `B` için hiç görmez, diğer yarısı ise `B` için oyları görür ve `A` için hiç görmez. Yazarlar LMD kuralını düşmana bir dengeleme saldırısı düzenlemesi için "dikkate değer seviyede güç" vermek olarak açıklarlar.
+
+Bu LMD saldırı vektörü [çatal seçim algoritmasının güncellenmesi](https://github.com/ethereum/consensus-specs/pull/2845) ile kapatılmıştır yani çatal seçim tercihinden kaçamaklı doğrulayıcıları tamamen yok sayar. Kaçamaklı doğrulayıcıların gelecekteki etkisi ayrıca çatal seçim algoritması tarafından düşürülür. Bu yukarıda belirtilen dengeleme saldırısını önlerken aynı zamanda çığ saldırılarına karşı sağlamlığı da sürdürür.
+
+[**Çığ saldırısı**](https://ethresear.ch/t/avalanche-attack-on-proof-of-stake-ghost/11854/3) denilen diğer bir saldırı türü [Mart 2022 belgesinde](https://arxiv.org/pdf/2203.01315.pdf) açıklanmıştır. Bir çığ saldırısı düzenlemek için, saldırganın birkaç ardışık blok önericisini kontrol etmesi gerekir. Her blok öneri yuvasında, saldırgan blokunu tutar ve zincir tutulan bloklarla eşit bir alt ağaç ağırlığına gelene kadar biriktirir. Sonrasında, maksimum olarak muğlaklık oluşturmak için tutulan bloklar serbest bırakılır. Yazarlar önerici güçlendirmesinin - dengeleme ve sekme saldırılarına karşı ana defans - bazı çığ saldırılarına karşı koruma sağlamadığını belirtirler. Ancak, yazarlar saldırıyı sadece Ethereum'un çatal seçim algoritmasının yüksek derecede idealize edilmiş bir versiyonunda göstermişlerdir (LMD olmadan GHOST kullanmışlardır).
+
+Çığ saldırısı LMD-GHOST çatal seçim algoritmasının LMD kısmı tarafından engellenir. LMG "latest-message-driven (en son yürütülen mesaj)" anlamına gelir ve bir doğrulayıcının diğer doğrulayıcılardan aldığı son mesajların bulunduğu, doğrulayıcı tarafından tutulan bir tablodur. Bu alan sadece spesifik bir doğrulayıcı için yeni bir mesaj mevcut tablodakinden daha sonraki bir yuvadan ise güncellenir. Pratikte, her bir yuva kabul edilen ilk mesajı aldığı ve eş olan ekleme mesajların görmezden gelinmesi anlamına gelir. Başka bir şekilde anlatılacak olursa, fikir birliği istemcileri muğlaklıkları saymazlar - her bir doğrulayıcıdan gelen ilk mesajı kullanırlar ve muğlaklıklar basitçe yok sayılır, çığ saldırıları önlenir.
+
+Çatal seçim kuralına önerici güçlendirmesi tarafından sağlanan güvenliğe katkı sağlayabilecek birkaç potansiyel gelecek güncellemesi bulunmaktadır. Biri [gözlem-birleşim](https://ethresear.ch/t/view-merge-as-a-replacement-for-proposer-boost/13739)'dir, tasdikçiler bir yuvanın başlangıcından `n` saniye önce çatal seçimi görüşlerini dondururlar ve önerici sonrasında ağ üzerinde zincirin görünümünün senkronize edilmesine yardımcı olur. Diğer bir yükseltme ise, zinciri sadece tek bir yuvadan sonra kesinleştirerek mesaj zamanlamasına dayalı saldırılara karşı koruma sağlayan [tek yuva kesinliğidir](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/single_slot_finality).
+
+#### Kesinlik Gecikmesi {#finality-delay}
+
+[Düşük maliyetli tek blok yeniden düzenleme saldırısından ilk bahseden yazı](https://econcs.pku.edu.cn/wine2020/wine2020/Workshop/GTiB20_paper_8.pdf), dönem-sınırı blokunu teklif edenin salgırgan olması durumuna dayanan, Kesinlik Gecikmesinden ("canlılık hatası" olarak da bilinir) de bahseder. Bu durum kritiktir çünkü dönem sınırı bloklarını, Casper FFG zincirin belirli parçalarını kesinleştirmek için bir kontrol noktası olarak kullanır. Saldırgan basitçe, yeterli sayıda dürüst doğrulayıcı FFG oylarını, kesinleştirme hedefi olarak bir önceki dönem sınırı bloku lehine kullanana kadar blokunu bekletir. Bunun ardından beklettiği bloku teklif eder. Bloklarını doğrularlar, diğer dürüst doğrulayıcılar da kendi bloklarını doğrular ve bu durum hedefi farklı kontrol noktaları olan bir çatallanma oluşturur. Eğer zamanlama doğruysa, bu durum kesinleştirmeyi geciktirir çünkü çatallanmanın iki tarafında da, zinciri doğrulayacak 2/3 mutlak çoğunluk sağlanamaz. Kilitlediği miktar azaldıkça, saldırganın zamanlamasının daha nokta atışı olması gerekir. Çünkü saldırgan doğrudan daha az onaylamada bulur ve bu da dönem sınırı blokunu teklif eden onaylayıcı olma olasılığını düşürür.
+
+#### Uzun mesafe saldırıları {#long-range-attacks}
+
+Hisse ispatı blok zincirlerine özel olan bir saldırı sınıfı vardır, bu saldırı sınıfı başlangıç blokunun doğrulamasına katılan doğrulayıcılardan birinin, orijinal zincir yanında ayrı bir çatal zinciri yürütmesine, ileri ve fırsat görülen bir noktada dürüst onaylayıcıları da bu çatal zinciri onaylamaya geçmelerine ikna etmesine dayanır. Bu tür bir saldırı Ethereum üzerinde mümkün değildir çünkü kesinlik aygıtı, belirli aralıklarla (kontrol noktaları) tüm onaylayıcıların orijinal ağın durumu üzerinde anlaşmalarını mecbur kılar. Bu basit mekanizma, uzun menzilli saldırıları bertaraf eder çünkü Ethereum asla kesinleştirilmiş blokları yeniden düzenletmez. Ağa katılan yeni düğümler, yakın zamanlı ve güvenilir bir durum karması ("[zayıf öznellik](https://blog.ethereum.org/2014/11/25/proof-stake-learned-love-weak-subjectivity/) kontrol noktası") bularak ve bunu bir Başlangıç bloku gibi kullanarak üzerine inşa eder. Bu ağa katılan yeni düğümlerin, kendi başlarına bilgi onaylamaya başlamadan onlara bir "güven kapısı" oluşturur.
+
+#### Hizmet Reddi {#denial-of-service}
+
+Ethereum'un PoS mekanizması, her bir yuvada blok önericisi olması adına toplam doğrulayıcı ekibinden tek bir doğrulayıcıyı seçer. Bu, açıkça bilinen bir fonksiyon kullanılarak işlenebilir ve bir rakibin, kendi blok önerilerinin önceliği adına bir sonraki blok önericisini bilmesi mümkündür. Daha sonra saldırgan, kendi eşleriyle bilgi takasını önlemek için blok önericisini spamlayabilir. Ağın geri kalanı için bu durum, blok önericisinin çevrimdışı olduğu ve yuvanın boş gideceği şeklinde ortaya çıkar. Bu, belli başlı doğrulayıcılara karşı onların blok zincire bilgi eklemelerini engelleyen, bir çeşit sansür formu olabilir. Tekil gizli lider seçimleri (SSLE) veya tekil olmayan gizli lider seçimleri uygulamak DoS risklerini azaltır çünkü sadece blok önericisi seçildiğini bilir ve seçim önceden bilinemez. Bu henüz uygulanmadı, ancak [araştırma ve geliştirmenin](https://ethresear.ch/t/secret-non-single-leader-election/11789) aktif bir alanıdır.
+
+Tüm bunlar, küçük bir hisse ile Ethereum'a başarıyla saldırmanın çok zor olduğu gerçeğini gösterir. Burada açıklanan uygun saldırılar; idealleştirilmiş çatal seçim algoritması, olanaksız ağ şartları veya saldırgan aracıların halihazırda istemci yazılımına küçük yamalar ile yakın bağ kurmalarını gerektirir. Bu, tabii ki sıfırıncı gün açıklarının mevcut olması ihtimalini sıfırlamaz, ancak azınlık hisse bir saldırganın etkili olması için gereken teknik yeteneğin, fikir birliği katmanı bilgisinin ve şansın ekstrem şekilde yüksek sınırını gösterir. Bir saldırganın bakış açısından en iyi iddiaları, mümkün olduğu kadar fazla ether biriktirmek ve toplam hisselerin daha büyük bir oranıyla, güçlenerek geri dönmektir.
+
+### Toplam hissenin >= %33'ünü kullanan saldırganlar {#attackers-with-33-stake}
+
+Bu makalede daha önce açıklanan tüm saldırıların başarılı olması, saldırganın oy vermek için daha fazla hisselenmiş ethere sahip olduğu ve her bir yuvada, blok önermesi için daha fazla doğrulayıcının seçildiği zamanda daha olası hale gelir. Böylece kötü niyetli bir doğrulayıcı mümkün olan en fazla miktarda hisselenmiş etheri kontrol etmeyi hedefleyebilir.
+
+Hisselenmiş etherin %33'ü saldırgan için bir kıyastır çünkü bu miktardan fazla olan her şeyle diğer doğrulayıcıların eylemlerini incelikle kontrol etmek zorunda kalmadan zincir kesinleşmesini engelleme yeteneğine sahipt olunur. Hep birlikte bir anda yok olabilirler. Eğer hisselenmiş etherin 1/3'ü ya da daha fazlası kötü niyetle ispatlanır veya ispatlanmaları başarısız olursa kalan 2/3 süper çoğunluk var olamaz ve zincir kesinleşemez. Buna karşı savunma, hareketsizlik sızıntısıdır. Hareketsizlik sızıntısı, ispatlamada başarısız olan veya çoğunluğa karşı ispata uğraşan doğrulayıcıları belirler. Zincirin tekrardan kesinleşebilmesi için ispatlamayan doğruyucuların hep birlikte sahip olduğu etherin toplamın 1/3'ünden daha azını temsil edene kadar sahip oldukları bu hisselenmiş ether kademe kademe uzaklaştırılır.
+
+Hareketsizlik sızıntısının amacı zincirin tekrardan kesinleşebilmesidir. Ancak saldırgan da hisselenmiş etherinin bir kısmını kaybeder. Toplam hisselenmiş etherin %33'ünü temsil eden doğrulayıcıların sürekli hareketsizliği, doğrulayıcılar cezalandırılmasa dahi oldukça pahalıdır.
+
+Etheruem ağının senkronize olmadığını varsaydığımızda (ör. gönderilen ve alınan mesajlar arasında gecikme olması) toplam hisselerin %34'üne sahip saldırgan çift kesinliğe yol açabilir. Bu; saldırganlar blok üreticileri olarak seçildiği zaman birden fazla bloku denkleştirip daha sonra da tüm doğrulayıcılarıyla oylamalarından dolayıdır. Bu, blok zincirin çatalının var olduğu ve her birinin %34 hisselenmiş ether ile oylandığı bir durum yaratır. Her bir çatal, böyle bir durumda her iki zincirin de kesinleşebileceği (çünkü saldırgan doğrulayıcıların %34'ü + kalan %66'nın yarısı = %67), süper çoğunluk tarafından desteklenmek için kalan doğrulayıcıların yalnızca %50'sinin kendi lehine oy vermelerini gerektirir. Yarışan blokların her biri dürüst doğrulayıcıların yaklaşık %50'si tarafından alınmalıdır, bu nedenle bu saldırı, saldırganın ağ üzerindeki mesajların zamanlaması üzerinde belli bir derecede kontrol sahibi olduğu durumlarda mümkündür. Böylece dürüst doğrulayıcıların yarısını her bir zincire yönlendirebilirler. Saldırganın bu çifte kesinliği elde etmek için kendi tüm kilidini (bugünkü doğrulayıcı kümesiyle yaklaşık 10 milyon ether'in %34'ü) mutlaka yok etmesi gerekecektir. Çünkü saldırganın %34'ü kadar olan doğrulayıcıları aynı anda çifte oy kullanmış olacaktır - en yüksek oranda ceza gerektiren ihlal türüdür. Bu saldırıya karşı savunma, hisselenen toplam etherin %34'ünü yok etmenin çok büyük bir maliyeti olmasıdır. Bu saldırıdan kurtulmak için Ethereum topluluğunun "bant dışında" olarak koordine olması ve çatalın birini takip etmeye ve diğerini görmezden gelmeye karar vermesi gerekecektir.
+
+### Toplam hissenin ~%50'sini kullanan saldırganlar {#attackers-with-50-stake}
+
+Hisselenen etherin %50'sinde, zararlı bir doğrulayıcı grubu teorik olarak zinciri eşit boyutlu iki çatala bölebilir ve ardından %50 hissenin tamamını dürüst doğrulayıcı kümesinin aksine oy vermek için kullanabilir, böylece iki çatalı koruyabilir ve kesinliği önleyebilir. Her iki çataldaki hareketsizlik sızıntısı, sonunda her iki zincirin de kesinleşmesine yol açacaktır. Bu noktada, tek seçenek sosyal iyileşmeye geri dönmektir.
+
+Dürüst doğrulayıcı sayısındaki değişim, ağ gecikmesi vb. faktörler nedeniyle bir saldırgan doğrulayıcı grubunun toplam hissenin tam olarak %50'sini sürekli olarak kontrol edebilmesi çok olası değildir. Bu tür bir saldırıyı gerçekleştirmenin büyük maliyeti ile başarılı olma olasılığının düşük olması, rasyonel bir saldırgan için güçlü bir caydırıcı gibi görünmektedir, özellikle _%50'nin üzerindeki_ daha fazla güce erişmek için küçük bir ek yatırım gerektiğinde.
+
+Toplam hissenin >%50'sinde, saldırgan çatal seçim algoritmasına hükmedebilir. Bu durumda, saldırgan, dürüst istemcileri kandırmaya gerek kalmadan kısa yeniden yapılandırmalar için yeterli kontrolü sağlayarak çoğunluk oyu ile onaylayabilecektir. Dürüst doğrulayıcılar aynı şeyi yapacaktır çünkü çatal seçim algoritmaları da saldırganın tercih ettiği zinciri en ağır olarak görecek ve böylece zincir kesinliğe ulaşabilecektir. Bu, saldırganın belirli işlemleri sansürlemesini, kısa vadeli yeniden düzenlemeleri gerçekleştirmesini ve blokları kendi lehlerine yeniden düzenleyerek maksimum MEV'yi çıkarmasını sağlar. Bu tür bir saldırıya karşı savunma, çoğunluk hissesinin (şu anda yaklaşık 19 milyar ABD doları) risk altına alınmasına neden olan büyük maliyettir çünkü sosyal katmanın muhtemelen dürüst bir azınlık çatalını benimseyip, saldırganın hissesinin değerini dramatik bir şekilde düşürme eğiliminde olmasıdır.
+
+### Toplam hissenin >=%66'sını kullanan saldırganlar {#attackers-with-66-stake}
+
+Hisselenmiş toplam eterin %66'sı veya daha fazlasına sahip olan bir saldırgan, herhangi bir dürüst doğrulayıcıyı zorlamak zorunda kalmadan tercih ettiği zinciri kesinleştirebilir. Saldırgan, tercih ettiği çatal için oy kullanabilir ve ardından kesinleştirebilir çünkü basitçe dürüst olmayan bir üstün çoğunluk ile oy kullanabilirler. Saldırgan, üstün çoğunluk hissedarı olarak harcama, geri sarma ve yeniden harcama, belirli işlemleri sansürleme ve istediği zaman zinciri yeniden düzenleme gücüyle sonuçlandırılmış blokların içeriğini her zaman kontrol edecektir. %51 yerine, %66'yı kontrol etmek için ek ether satın alarak, saldırgan etkin bir şekilde sonradan yapılan yeniden düzenleme ve yeniden bozma yeteneğini satın alıyor (yani hem geçmişi değiştirme hem de geleceği kontrol etme yeteneği). Buradaki tek gerçek savunma, hisselnmiş toplam etherin %66'sının yüksek maliyeti ve alternatif bir çatalın benimsenmesini koordine etmek için sosyal katmana geri dönme seçeneğidir. Bunu bir sonraki bölümde daha detaylı inceleyebiliriz.
+
+## İnsanlar: Savunmanın son hattı {#people-the-last-line-of-defense}
+
+Dürüst olmayan doğrulayıcılar zincirin kendi tercih ettikleri sürümünü tamamlamayı başarırlarsa, Ethereum topluluğu zor duruma düşer. Kanonik zincir, geçmişine kazınmış dürüst olmayan bir bölüm içerirken, dürüst doğrulayıcılar alternatif (dürüst) bir zinciri onayladıkları için cezalandırılabilirler. Kesinleşmiş ancak yanlış bir zincirin, bir hatadan da kaynaklanabileceğini unutmayın. Sonuç olarak, son yedek seçenek, olayı çözmesi için sosyal katmana (Katman 0) güvenmektir.
+
+Ethereum'un PoS mutabakat mekanizmasının güçlü yönlerinden biri, topluluğun bir saldırıyla karşılaştığında kullanabileceği [çeşitli savunma stratejileri](https://youtu.be/1m12zgJ42dI?t=1712) bulunmasıdır. En düşük tepki, saldırganların doğrulayıcılarını ağdan zorla çıkararak herhangi bir ek ceza uygulamadan olabilir. Ağa tekrar katılmak isteyen saldırgan, doğrulayıcı kümesinin yavaşça büyümesini sağlayan bir etkinleştirme kuyruğuna katılmak zorunda kalacaktır. Örneğin, hisselenmiş ether miktarını ikiye katlamak için yeterli sayıda doğrulayıcı eklemek yaklaşık 200 gün sürer; bu da dürüst doğrulayıcılara, saldırganın bir sonraki %51 saldırı girişiminde bulunabilmesi için 200 gün süre kazandırır. Ancak topluluk, saldırgana daha sert cezalar verme kararı da alabilir. Önceki ödülleri iptal etmek veya hisselenen sermayelerinin bir kısmını (yüzde 100'e kadar) yakmak gibi.
+
+Saldırgana uygulanan ceza ne olursa olsun, topluluk aynı zamanda Ethereum istemcilerine kodlanmış olan çatal seçim algoritması tarafından tercih edilen sahte zincirin gerçekte geçersiz olduğuna ve topluluğun dürüst zincir üzerine inşa etmesi gerektiğine karar vermek zorundadır. Dürüst doğrulayıcılar; örneğin, saldırının başlamadan önce klasik zincirden ayrılan veya saldırganın doğrulayıcılarını zorla çıkaran Ethereum blok zincirinin topluluk tarafından kabul edilen bir çatalının üzerine inşa etmeye kolektif olarak karar verebilirler. Dürüst doğrulayıcılar, saldırganın zincirine (haklı olarak) tanıklık etmedikleri için kendilerine uygulanan cezalardan kaçınmak için bu zincir üzerine inşa etmeye teşvik edilirler. Borsalar, erişim sağlayıcıları ve Ethereum üzerine inşa edilmiş uygulamalar, muhtemelen dürüst zincirde bulunmayı tercih eder ve dürüst doğrulayıcıları dürüst blok zinciri takip ederler.
+
+Ancak, bu önemli bir yönetişim zorluğu olabilir. Kuşkusuz bazı kullanıcılar ve doğrulayıcılar dürüst zincire dönüş nedeniyle zarar görebilir, saldırıdan sonra doğrulanan bloklardaki işlemler potansiyel olarak geri alınabilir, uygulama katmanını bozabilir ve bazı kullanıcılar için "kod hukuktur" inancını sarsabilir. Bu nedenle, bir geri dönüş durumu ciddi etik ve teknik zorluklar içerebilir. Borsaların ve uygulamaların büyük olasılıkla zincir dışı işlemleri, şimdi geri alınabilecek olan zincir üzerindeki işlemlere bağlı olacaktır. Bu, düzeltilmesi zor bir şekilde geri çekilmeler ve revizyonlar zincirini başlatabilir. Özellikle haksız kazançlar karıştırıldıysa, DeFi veya diğer türevlere yatırıldıysa ve dürüst kullanıcılar için ikincil etkileri varsa, bu durumu adil bir şekilde çözmek zor olabilir. Kuşkusuz bazı kullanıcılar, belki de kurumsal olanlar, ya akıllıca davranarak ya da tesadüfen, dürüst olmayan zincirden zaten fayda sağlamış olabilirler ve kazançlarını korumak için bir çatala karşı çıkabilirler. %51> saldırılara karşı topluluk tepkisinin pratikte denemesi, akılcı ve koordineli bir önlem planının hızla uygulanabilmesini sağlamak için çağrılar yapılmıştır. Vitalik tarafından ethresear.ch platformunda bazı yararlı tartışmalar ve bilgiler [burada](https://ethresear.ch/t/timeliness-detectors-and-51-attack-recovery-in-blockchains/6925), [burada](https://ethresear.ch/t/responding-to-51-attacks-in-casper-ffg/6363) ve Twitter'da [burada](https://twitter.com/skylar_eth/status/1551798684727508992?s=20&t=oHZ1xv8QZdOgAXhxZKtHEw) sunulmuştur. Koordineli bir sosyal yanıtın amacı, saldırgana yönelik cezayı hedefli ve belirli yapmak, diğer kullanıcılar üzerindeki etkileri en aza indirmektir.
+
+Yönetişim, halihazırda karmaşık bir konu. Dürüst olmayan kesinleştirme zincirine karşı bir Katman 0 acil tepkiyi yönetmek, şüphesiz Ethereum topluluğu için zorlu olabilir, ancak Ethereum'un geçmişinde [gerçekleşmiştir](/history/#dao-fork-summary) - [iki kez](/history/#tangerine-whistle)).
+
+Yine de, son çare olarak gerçek dünyada bir çözüm bulunmasının oldukça tatmin edici bir yönü vardır. Sonuç olarak, üzerimizde bulunan bu olağanüstü teknoloji yığınına rağmen, en kötü durum gerçekleşirse, gerçek insanlar çözüm bulmak için bir araya gelmek zorunda kalacaklardır.
+
+## Özet {#summary}
+
+Bu sayfa, saldırganların Ethereum'un hisse ispatı mutabakat protokolünü istismar etmeye çalışabilecekleri yolları inceledi. Hisselenen toplam etherin artan oranlarına sahip saldırganlar için yeniden düzenlemeler ve kesinlik gecikmeleri incelendi. Genel olarak, daha zengin bir saldırgan daha yüksek bir başarı şansına sahiptir çünkü hisseleri, gelecekteki blok içeriklerini etkileyebilecekleri oy gücüne dönüşür. Belli eşik miktarlarda hisselenen ether ile saldırganın gücü yükselir:
+
+%33: kesinlik gecikmesi
+
+%34: kesinlik gecikmesi, çift kesinlik
+
+%51: kesinlik gecikmesi, çift kesinlik, sansür, blok zincir geleceği üzerinde kontrol
+
+%66: kesinlik gecikmesi, çift kesinlik, sansür, blok zincir geçmişi ve geleceği üzerinde kontrol
+
+Ayrıca, küçük miktarlarda hisselenmiş ether gerektiren ama dürüst doğrulayıcı ekibini kendi lehlerine çevirip mesaj zamanlaması üzerinde ince kontrol sağlayan, çok tecrübeli bir saldırgana ihtiyaç duyan, daha karışık saldırılar da vardır.
+
+Genelde, bu potansiyel saldırı vektörlerine rağmen, başarılı bir saldırı riski düşüktür; kesinlikle iş ispatı eş değerlerinden daha düşüktür. Bunun sebebi, oy güçleriyle dürüst doğrulayıcıları bastırmayı hedefleyen bir saldırgan tarafından riske atılan hisselenmiş etherin yüksek maliyetidir. Yerleşik "ödül-ceza" teşvik katmanı, çoğu kötülüğe, özellikle düşük hisse sahibi saldırganlara karşı koruma sağlar. Daha kurnaz sıçrama ve dengeleme saldırılarının da başarılı olma olasılığı düşüktür çünkü gerçek ağ koşulları, mesajların belirli doğrulayıcı alt kümelerine ulaşmasını çok zor hale getirir ve istemci ekipleri, basit onarımlarla, bilinen sıçrama, dengeleme ve çığ saldırısı vektörlerini kapatırlar.
+
+%34, %51 veya %66 saldırıları çözülmek için büyük ihtimalle bant dışı sosyal koordinasyon gerektirecektir. Bu, topluluk için zahmetli olsa da, topluluğun bant dışı karşılık verebilmesi, saldırgan için güçlü bir caydırıcıdır. Ethereum sosyal katmanı temel dayanaktır - teknik olarak başarılı bir saldırı, topluluğun dürüst bir çatal benimsemesiyle etkisiz hale getirilebilir. Saldırgan ile Ethereum topluluğu arasında bir yarış olabilir - %66 saldırısı için harcanan milyarlarca dolar, saldırganı Ethereum topluluğu tarafından yok sayılan hileli zincirde likit olmayan hisselenmiş ether ile bırakan başarılı bir sosyal koordinasyon saldırısı tarafından yok edilebilir. Bunun, saldırgan için kârlı olma ihtimali, etkin bir caydırıcı olacak kadar düşüktür. İşte bu yüzden, birbirine sıkıca bağlı değerlere sahip sosyal bir katmanı sürdürmeye yönelik yatırımlar çok önemlidir.
+
+## Daha Fazla Okuma {#further-reading}
+
+- [Bu sayfanın daha detaylı bir versiyonu](https://mirror.xyz/jmcook.eth/YqHargbVWVNRQqQpVpzrqEQ8IqwNUJDIpwRP7SS5FXs)
+- [Uzlaşma kesinliği üzerine, Vitalik](https://blog.ethereum.org/2016/05/09/on-settlement-finality/)
+- [LMD GHOST belgesi](https://arxiv.org/abs/2003.03052)
+- [Casper-FFG belgesi](https://arxiv.org/abs/1710.09437)
+- [Gasper belgesi](https://arxiv.org/pdf/2003.03052.pdf)
+- [Önerici ağırlık arttırma mutabakat özellikleri](https://github.com/ethereum/consensus-specs/pull/2730)
+- [ethresear.ch üzerindeki sıçrama saldırıları](https://ethresear.ch/t/prevention-of-bouncing-attack-on-ffg/6114)
+- [SSLE araştırması](https://ethresear.ch/t/secret-non-single-leader-election/11789)
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attestations/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attestations/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..07a8f34fe27
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attestations/index.md"
@@ -0,0 +1,92 @@
+---
+title: Tasdikler
+description: Hisse ispatı Ethereum'da tasdikler üzerine bir açıklama.
+lang: tr
+---
+
+Bir doğrulayıcının her dönemde bir tasdik oluşturması, imzalaması ve yayınlaması beklenir. Bu sayfa tasdiklerin ne gibi göründüğünü ve fikir birliği istemcileri arasında nasıl işlendiğini ve iletildiğini belirtir.
+
+## Tasdik nedir? {#what-is-an-attestation}
+
+Her [dönemde](/glossary/#epoch) (6,4 dakika) bir doğrulayıcı ağa bir tasdik önerir. Bu tasdik, dönemdeki spesifik bir yuva içindir. Tasdikin amacı doğrulayıcının zincir görüşü yani spesifik olarak en son haklı görülen blok ile mevcut dönemdeki ilk blok (`source` ve `target` kontrol noktaları olarak bilinir) için oy vermektir. Bu bilgi tüm katılım sağlayan doğrulayıcılar için birleştirilir ve ağın blok zincirin mevcut durumu üzerinde mutabakata varmasını sağlar.
+
+Bu tasdik şu bileşenleri içerir:
+
+- `aggregation_bits`: komitelerindeki doğrulayıcı endeksi ile eşleşen pozisyonun bulunduğu bir doğrulayıcı bit listesi; değer (0/1) doğrulayıcının `data` imzalayıp imzalamadığını gösterir (yani aktif olup olmadıklarını ve blok önericisi ile anlaşıp anlaşmadığını)
+- `data`: aşağıda tanımlandığı gibi, tasdik ile alakalı ayrıntılar
+- `signature`: tekil doğrulayıcıların imzalarını toplayan bir BLS imzası
+
+Tasdikleyici bir doğrulayıcı için ilk görev `data` inşasıdır. Bu `data` aşağıdaki bilgileri içerir:
+
+- `slot`: Tasdikin değindiği yuva numarası
+- `index`: Verilen bir yuvadaki doğrulayıcının hangi kurula ait olduğunu belirten bir sayı
+- `beacon_block_root`: Doğrulayıcının zincirin başında gördüğü blokun kök şifresi (çatal seçim algoritmasının uygulanmasının sonucu)
+- `source`: Doğrulayıcıların neyi en güncel kabul edilebilir blok olarak gördüğünü belirten kesinlik oyunun bir kısmı
+- `target`: Doğrulayıcıların neyi mevcut dönemin ilk bloku olarak gördüğünü belirten kesinlik oyunun bir kısmı
+
+`data` inşa edildiğinde, doğrulayıcı `aggregation_bits` içinde kendi doğrulayıcı endeksine denk gelen biti 0'dan 1'e ters çevirerek katılım sağladığını gösterebilir.
+
+Son olarak, doğrulayıcı tasdiki imzalar ve ağa yayınlar.
+
+### Toplanmış tasdik {#aggregated-attestation}
+
+Bu veriyi ağ üzerinde her bir doğrulayıcı için dolaştırmanın önemli bir ek masrafı vardır. Sonuç olarak, tekil doğrulayıcılardan gelen tasdikler daha geniş olarak yayınlanmadan önce alt ağlar içerisinde toplanır. Bu, imzaların birlikte toplanmalarını içerir; bu sayede, yayınlanan bir tasdik, mutabakat `data`'sını ve tüm doğrulayıcıların `data` ile mutabakatta olduğu tüm imzaları birleştiren tek bir imzadan oluşur. Bu `aggregation_bits` kullanılarak kontrol edilebilir çünkü bu kendi komitesindeki (kimliği `data` içinde bulunur) her bir doğrulayıcının endeksini sağlar, bu da tekil imzaları sorgulamak için kullanılabilir.
+
+Her dönemde her bir alt ağdaki 16 doğrulayıcı, `toplayıcı` olarak seçilir. Toplayıcılar dedikodu ağından duydukları ve kendi `verilerine` eşdeğer olan tüm tasdikleri toplar. Her uyumlu tasdikin göndericisi `aggregation_bits` içerisinde kaydedilir. Toplayıcılar sonrasında topladıkları tasdikleri daha geniş bir ağa yayımlar.
+
+Bir doğrulayıcı blok önericisi olmak için seçildiğinde yeni bloktaki en son yuvaya kadar alt ağlardaki tasdik toplamlarını paketler.
+
+### Tasdik dahil etme yaşam döngüsü {#attestation-inclusion-lifecycle}
+
+1. Oluşum
+2. Yayım
+3. Birleştirme
+4. Yayım
+5. Dahil etme
+
+Tasdik yaşam döngüsü aşağıdaki şemada belirtilmiştir:
+
+
+
+## Ödüller {#rewards}
+
+Doğrulayıcılar tasdikler bildirdikleri için ödül alırlar. Tasdik ödülü, katılım etiketlerine (kaynak, hedef ve baş), ana ödüle ve katılım oranına bağlıdır.
+
+Katılım etiketlerinin her biri gönderilen tasdiklere ve dahil etme gecikmesine bağlı olarak doğru ya da yanlış olabilir.
+
+En iyi senaryo, üç etiketin de doğru olduğu senaryodur; bu durumda da doğrulayıcının kazanacağı miktar şu şekildedir (doğru etiket başına):
+
+`ödül += ana ödül * etiket ağırlığı * etiket tasdikleme oranı / 64`
+
+Etiket tasdikleme oranı, belirlenmiş etiketi tasdikleyen tüm doğrulayıcıların toplam bakiyesinin toplam aktif bakiyeyle karşılaştırılmasıyla elde edilir.
+
+### Ana ödül {#base-reward}
+
+Ana ödül tasdik veren doğrulayıcıların ve onların etkili hisselenmiş ether bakiyelerine göre hesaplanır:
+
+`base reward = validator effective balance x 2^6 / SQRT(Effective balance of all active validators)`
+
+#### Dahil etme gecikmesi {#inclusion-delay}
+
+Doğrulayıcıların zincirin başı üzerine oylama yaptığı zamanda (`block n`), `block n+1` henüz önerilmemişti. Sonuç olarak tasdikler doğal olarak **bir blok sonra** dahil edilmektedir yani zincirin başı olan `block n` üzerinde oylayan tüm tasdikler `block n+1` içinde dahil edilmiştir ve **dahil etme gecikmesi** 1'dir. Eğer dahil etme gecikmesi iki yuvaya katlanırsa, tasdik ödülü yarılanır çünkü tasdik ödülünü hesaplamak için ana ödül dahil etme gecikmesinin tersi ile çarpılır.
+
+### Tasdik senaryoları {#attestation-scenarios}
+
+#### Kayıp Oylayan Doğrulayıcı {#missing-voting-validator}
+
+Doğrulayıcıların tasdiklerini bildirmeleri için maksimum 1 dönemleri vardır. Eğer dönem 0'da tasdik kaçırıldıysa, dönem 1'de dahil etme gecikmesi ile bildirebilirler.
+
+#### Kayıp Toplayıcı {#missing-aggregator}
+
+Dönem başına toplam 16 Toplayıcı bulunmaktadır. Ek olarak, rastgele doğrulayıcılar **256 dönem için 2 alt ağa** abone olurlar ve toplayıcıların kayıp olduğu bir duruma karşı yedek olarak davranırlar.
+
+#### Kayıp blok önericisi {#missing-block-proposer}
+
+Bazı durumlarda şanslı bir toplayıcının aynı zamanda blok önericisi olabileceğini unutmayın. Eğer tasdik blok önericisi kaybolduğu için dahil edilmeseydi, sıradaki blok önericisi toplanmış tasdiki alıp sıradaki bloka dahil edebilirdi. Ancak, **dahil etme gecikmesi** bir artardı.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Vitalik'in açıklamalı mutabakat özelliklerindeki tasdikler](https://github.com/ethereum/annotated-spec/blob/master/phase0/beacon-chain.md#attestationdata)
+- [Eth2book.info içindeki tasdikler](https://eth2book.info/capella/part3/containers/dependencies/#attestationdata)
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve onu ekleyin!_
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..abdff030f9e
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal/index.md"
@@ -0,0 +1,69 @@
+---
+title: Blok önerisi
+description: Ethereum hisse ispatında blokların nasıl önerildiği üzerine açıklama.
+lang: tr
+---
+
+Bloklar blok zincirin temel birimleridir. Bloklar; düğümler arasında geçilmiş, üzerinde anlaşmaya varılmış ve her düğümün veritabanına eklenmiş ayrık bilgi birimleridir. Bu sayfa nasıl üretildiklerini açıklar.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Blok önerisi hisse ispatı protokolünün bir parçasıdır. Bu sayfayı anlamaya yardımcı olması için [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) ile [blok mimarisi](/developers/docs/blocks/) hakkındakileri okumanızı tavsiye ederiz.
+
+## Blokları kim üretir? {#who-produces-blocks}
+
+Doğrulayıcı hesapları blok önerisinde bulunur. Doğrulayıcı hesapları, yürütüm ve fikir birliği istemcilerinin bir parçası olarak doğrulayıcı yazılımını çalıştırırlar ve mevduat sözleşmesine en az 32 ETH yatırmış olan düğüm operatörleri tarafından yönetilirler. Neyse ki, her doğrulayıcı bir blok önermekten yalnızca ara sıra sorumludur. Ethereum, yuva ve dönemlerdeki zamanı ölçer. Her yuva 12 saniyedir ve her 32 yuva (6,4 dk) da bir dönem oluşturur. Her bir yuva, Ethereum'a yeni bir blok ekleme fırsatıdır.
+
+### Rastgele seçim {#random-selection}
+
+Her bir yuvada blok önermek için tek bir doğrulayıcı yapay olarak rastgele seçilir. Bir blok zincirde gerçek rastgelelik diye bir şey yoktur çünkü eğer her bir düğüm gerçekten ratgele numaralar üretirse, bir mutabakata varılamaz. Bunun yerine amaç; doğrulayıcı seçim sürecini öngörülemeyen hale getirmektir. Ethereum'da rastgelelik, blok önericinin bir karmasını, her blokta güncelleyerek bir tohumla karıştıran "RANDAO" adlı algoritmanın kullanılmasıyla sağlanır. Bu değer, toplam doğrulayıcı kümesinden belirli bir doğrulayıcıyı seçmek için kullanılır. Belirli türdeki tohum manipülasyonlarına karşı korunma için, doğrulayıcı seçimi iki dönem önce sabitlenir.
+
+Doğrulayıcıların her yuva için RANDAO'ya katkı sağlamasına rağmen, global RANDAO değeri her dönem yalnız bir kere güncellenir. RANDAO değeri yuva numarası ile karıştırılarak, bir sonraki blok önericinin endeksi hesaplanır ve her yuvada benzersiz bir değer elde edilmiş olur. Bir bireysel doğrulayıcının seçilme olasılığı sadece `1/N` (burada `N`, toplam etkin doğrulayıcılar anlamına gelir) şeklinde değildir. Bunun yerine her bir doğrulayıcının ETH bakiyesine göre ağırlıklandırılır. Maksimum etkili bakiye 32 ETH'dir (bu, `balance < 32 ETH` durumunun `balance == 32 ETH` durumundan daha düşük bir ağırlığa yol açtığı, ancak `balance > 32 ETH` durumunun `balance == 32 ETH` durumundan daha yüksek bir ağırlığa yol açmadığı anlamına gelir).
+
+Her yuva için sadece bir blok önerici seçilir. Normal koşullar altında, tek bir blok üreticisi kendi özel yuvasında tek bir blok üretir ve yayınlar. Genellikle "çifte söz" olarak bilinen aynı yuvada iki blok oluşturmak, cezalandırılabilir bir suçtur.
+
+## Blok nasıl oluşturulur? {#how-is-a-block-created}
+
+Blok önericinin, yerel olarak çalıştırılan kendi çatal seçim algoritmasına göre en son başın üstünde inşa edilen bir imzalanmış işaret blokunu yayınlaması beklenir. Çatal seçim algoritması, kuyruğa alınmış olan herhangi bir tasdiki önceki yuvalarda uygular, daha sonra geçmişinde birikmiş olan en yüksek ağırlığa sahip tasdiklere sahip bloku bulur. Bu blok, önerici tarafından oluşturulmuş yeni blokun bir üstüdür.
+
+Blok önerici, kendi yerel veritabanından ve zincir görünümünden veri toplar ve bir blok oluşturur. Blokun içeriği, aşağıdaki alıntıda gösterilmektedir:
+
+```rust
+class BeaconBlockBody(Container):
+ randao_reveal: BLSSignature
+ eth1_data: Eth1Data
+ graffiti: Bytes32
+ proposer_slashings: List[ProposerSlashing, MAX_PROPOSER_SLASHINGS]
+ attester_slashings: List[AttesterSlashing, MAX_ATTESTER_SLASHINGS]
+ attestations: List[Attestation, MAX_ATTESTATIONS]
+ deposits: List[Deposit, MAX_DEPOSITS]
+ voluntary_exits: List[SignedVoluntaryExit, MAX_VOLUNTARY_EXITS]
+ sync_aggregate: SyncAggregate
+ execution_payload: ExecutionPayload
+```
+
+`randao_reveal` alanın blok önericisinin mevcut dönem numarasını imzalayarak oluşturduğu doğrulanabilir rastgele bir değeri alır. `eth1_data`, yatırım Merkle ağacının kökü ve yeni yatırımların doğrulanmasını sağlayacak olan toplam yatırım sayısı dahil blok önericinin mevduat sözleşmesi üzerine bir oyudur. `graffiti` bloka bir mesaj eklemek için kullanılabilecek isteğe bağlı bir alandır. `proposer_slashings` ve `attester_slashings` alanları önericinin zincir görüşüne göre bazı doğrulayıcıların cezalandırılabilir suçlar işlediğiyle ilgili kanıtlar içeren alanlardır. `deposits` blok önericinin haberdar olduğu yeni doğrulayıcı yatırımlarının bir listesidir ve `voluntary_exits` blok önericinin fikir birliği katmanı dedikodu ağı üzerinde duyduğu çıkış yapmak isteyen doğrulayıcıların listesidir. `sync_aggregate` hangi doğrulayıcıların önceden bir senkronizasyon kuruluna (hafif istemci verisi sunan bir doğrulayıcı alt grubu) atandığını ve veri imzasına katıldığını gösteren bir vektördür.
+
+`execution_payload` işlemler hakkında bilgilerin yürütüm ve fikir birliği istemcileri arasında aktarılmasını sağlar. `execution_payload` bir işaret bloku içinde yuvalanan bir yürütme verisi blokudur. `execution_payload` içindeki alanlar Ethereum sarı kağıdında belirtilen blok yapısını yansıtırlar, ancak hiçbir ommer yoktur ve `prev_randao` `difficulty` yerine bulunmaktadır. Yürütüm istemcisinin kendi dedikodu ağında hakkında duyduğu yerel bir işlem havuzuna erişimi vardır. Bu işlemler durum sonrası olarak bilinen bir güncel durum ağacı oluşturmak için yerel olarak yürütülürler. İşlemler `transactions` isimli bir liste olarak `execution_payload` içine dahil edilir ve durum sonrası `state-root` alanında verilir.
+
+Tüm bu veriler bir işaret blokunda toplanır, imzalanır ve bloku kendi eşlerine yayacak olan blok önericinin eşlerine yayınlanır.
+
+[Blokların anatomisi](/developers/docs/blocks) hakkında daha fazlasını okuyun.
+
+## Bloka ne olur? {#what-happens-to-blocks}
+
+Blok önericinin yerel veritabanına eklenen blok, fikir birliği katmanı yayın ağı üzerinden düğüm eşlerine iletilir. Bir doğrulayıcı bir blok aldığı zaman, içindeki verileri doğrular. Blokun içerdiği verilerin doğru bir üst bloku olup olmadığını, doğru yuvaya karşılık gelip gelmediğini, öneren endeksin beklenen olup olmadığını, RANDAO açığının geçerli olup olmadığını ve önericinin cezalandırılmamış olup olmadığını kontrol eder. `execution_payload` ayrıştırılır ve doğrulayıcının yürütüm istemcisi, önerilen durumun değişip değişmediğini kontrol etmek amacıyla listedeki işlemleri tekrardan yürütür. Blok, tüm kontrollerden geçtiği takdirde, her doğrulayıcı bloku kendi kaonik zincirine ekler. Bir sonraki yuvada, süreç tekrardan başlar.
+
+## Blok ödülleri {#block-rewards}
+
+Blok önerici çalışmaları için ödeme alır. Aktif doğrulayıcı sayısı ve etkin bakiyelerinin bir fonksiyonu olarak hesaplanan `base_reward` vardır. Blok önerici sonrasında bloka dahil edilen her geçerli tasdik için `base_reward` ödülünün bir kısmını alır; bloka tasdik sağlayan doğrulayıcı sayısı arttıkça blok önericinin ödülü de artar. Aynı zamanda, cezalandırılan her bir doğrulayıcı için `1/512 * geçerli bakiyeye` eşit olarak bölünmesi gereken doğrulayıcıları raporlamak için de bir ödül vardır.
+
+[Ödül ve cezalar hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Blok'lara giriş](/developers/docs/blocks/)
+- [Hisse ispatı'na giriş](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
+- [Ethereum mutabakat özellikleri](https://github.com/ethereum/consensus-specs)
+- [Gasper'a giriş](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
+- [Ethereum'u Yükseltme](https://eth2book.info/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/faqs/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/faqs/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..cdc3330adef
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/faqs/index.md"
@@ -0,0 +1,172 @@
+---
+title: Sıkça Sorulan Sorular
+description: Ethereum'da hisse ispatı üzerine sıkça sorulan sorular.
+lang: tr
+---
+
+## Hisse ispatı nedir {#what-is-proof-of-stake}
+
+Hisse ispatı, değerli varlıkların dürüst olmayan şekilde hareket eden saldırganlar tarafından kaybedilmesini sağlayarak blok zincirlere güvenlik sağlayabilen bir algoritma çeşitidir. Hisse ispatı sistemleri, bazı varlıkların mevcut olmasını gerektirir ve eğer doğrulayıcı, kanıtlanabilir şekilde sahtekarlık içeren bir davranışa katılırsa bu varlıklar yok edilebilir. Ethereum, blok zinciri güvence altına almak için hisse ispatı mekanizması kullanır.
+
+## Hisse ispatı ile iş ispatı farkları nedir? {#comparison-to-proof-of-work}
+
+Hem iş ispatı hem de hisse ispatı, kötü niyetli aktörleri ağa taciz veya dolandırıcılık yapmaktan ekonomik olarak caydıran mekanizmalardır. Her iki durumda da, mutabakata aktif olarak katılan düğümler, eğer yanlış davranırlarsa kaybedecekleri bir varlığı ağa "yerleştirir".
+
+Hisse ispatında bu varlık enerjidir. Madenci olarak bilinen düğüm, diğer herhangi bir düğümden daha hızlı bir değeri hesaplamayı amaçlayan bir algoritmayı çalıştırır. En hızlı düğüm zincirdeki yeni bloku önerme hakkına sahiptir. Zincirin geçmişini değiştirmek veya blok teklifini domine etmek için bir madencinin her zaman yarışı kazanan kadar büyük bir hesaplama gücüne sahip olması gerekecektir. Bu, engellenemez derecede pahalı ve zor bir işlemdir ve zinciri saldırılardan korur. İş ispatı kullanarak "madencilik" yapmak için gereken enerji, madencilerin ödediği gerçek dünya varlığıdır.
+
+Hisse ispatı, doğrulayıcılar olarak bilinen düğümlerin, açıkça bir kripto varlığını bir akıllı sözleşmeye göndermelerini gerektirir. Bir doğrulayıcı yanlış davranırsa, bu kripto varlık yok edilebilir çünkü doğrulayıcılar varlıklarını enerji harcaması yoluyla dolaylı olarak değil, doğrudan zincire "hisseler".
+
+İş ispatı, madencilik sürecinde elektrik tüketildiği için çok daha fazla enerji tüketimine neden olur. Öte yandan, hisse ispatı ise sadece çok az bir enerji miktarı gerektirir - Ethereum doğrulayıcıları, hatta Raspberry Pi gibi düşük güçlü cihazlarda bile çalışabilir. Ethereum'un hisse ispatı mekanizması, iş ispatına göre daha güvenli olarak düşünülmektedir çünkü saldırmak için gerekli maliyet daha yüksektir ve saldırganın karşılaşacağı sonuçlar daha ciddidir.
+
+İş ispatı ile hisse ispatı arasındaki farklılıklar tartışmalı bir konudur. [Vitalik Buterin'in blogu](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html#what-are-the-benefits-of-proof-of-stake-as-opposed-to-proof-of-work) ve Justin Drake ile Lyn Alden arasındaki tartışma, argümanların iyi bir özetini sunmaktadır.
+
+
+
+## Hisse ispatı enerji açısından verimli mi? {#is-pos-energy-efficient}
+
+Evet. Hisse ispatı ağındaki düğümler çok az bir enerji kullanır. Üçüncü taraf bir çalışma, tüm Ethereum hisse ispatı ağının yılda yaklaşık 0,0026 TWh enerji tükettiğini sonuçlandırdı - yalnızca ABD'deki oyun sektöründen yaklaşık 13.000 kat daha az.
+
+[Ethereum'un enerji tüketimi hakkında dahası](/energy-consumption/).
+
+## Hisse ispatı güvenli mi? {#is-pos-secure}
+
+Ethereum'un hisse ispatı oldukça güvenlidir. Bu mekanizma, kullanıma geçmeden önce sekiz yıl boyunca titizlikle araştırıldı, geliştirildi ve test edildi. Güvenlik garantileri iş ispatı blok zincirlerinden farklıdır. Hisse ispatında, kötü niyetli doğrulayıcılar aktif olarak cezalandırılabilir ("slashed") ve doğrulayıcı kümesinden çıkarılabilir, bu da önemli miktarda ETH'ye mal olabilir. İş ispatı altında, bir saldırgan yeterli karma gücüne sahip oldukça saldırılarını tekrarlayabilir. Aynı ölçekte saldırıları iş ispatındaki Ethereum'a karşı düzenlemek de hisse ispatındaki gibi daha maliyetlidir. Zincirin canlılığını etkilemek için, ağdaki toplam hisselenmiş etherin en az %33'ü gereklidir (çok sofistike saldırılar ve başarı olasılığı son derece düşük durumlar hariç). Gelecekteki blok içeriğini kontrol etmek için en az %51 toplam hisselenmiş ETH gereklidir ve geçmişi yeniden yazmak için hisselenen toplam token'ın %66'sından fazlasına ihtiyaç vardır. Ethereum protokolü, %33 veya %51 saldırı senaryolarında bu varlıkları yok ederken, %66 saldırı senaryosunda ise sosyal mutabakat yoluyla bu varlıkları yok edebilir.
+
+- [Ethereum'un hisse ispatının saldırganlardan koruma hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense)
+- [Hisse ispatı tasarımı hakkında daha fazlası](https://medium.com/@VitalikButerin/a-proof-of-stake-design-philosophy-506585978d51)
+
+## Hisse ispatı Ethereum'u daha ucuz hale getirir mi? {#does-pos-make-ethereum-cheaper}
+
+Hayır. Bir işlem göndermenin maliyeti (gaz ücreti), daha fazla ağ talebiyle artan dinamik bir ücret piyasası tarafından belirlenir. Mutabakat mekanizması bunu doğrudan etkilemez.
+
+[Gaz ](/developers/docs/gas)hakkında daha fazlası.
+
+## Düğümler, istemciler ve doğrulayıcılar nedir? {#what-are-nodes-clients-and-validators}
+
+Düğümler, Ethereum ağına bağlı bilgisayarlardır. İstemciler, bilgisayarı bir düğüm haline getirirken çalıştırdıkları yazılımdır. İki tür istemci vardır: yürütüm istemcileri ve fikir birliği istemcileri. Hem yürütüm istemcileri hem de fikir birliği istemcileri bir düğüm oluşturmak için gereklidir. Bir doğrulayıcı, bir fikir birliği istemcisine isteğe bağlı olarak eklenen ve düğümün hisse ispatı uzlaşısına katılmasını sağlayan bir eklentidir. Bu, seçildiklerinde bloklar oluşturup teklif etmeyi ve ağda duydukları blokları onaylamayı içerir. Bir doğrulayıcı çalıştırmak için düğüm işletmecisinin 32 ETH'yi mevduat sözleşmesine yatırması gerekmektedir.
+
+- [Düğümler ve istemciler hakkında daha fazlası](/developers/docs/nodes-and-clients)
+- [Stake etme hakkında daha fazla bilgi](/staking)
+
+## Hisse ispatı yeni bir fikir midir? {#is-pos-new}
+
+Hayır. Bir kullanıcı, BitcoinTalk [ forumunda 2011 yılında Bitcoin'e bir yükseltme olarak hisse ispatının ](https://bitcointalk.org/index.php?topic=27787.0) temel fikrini önerdi. Bu, Ethereum Ana Ağı'na yerleştirmeye hazır olmasından 11 yıl önceydi. Bazı diğer zincirler hisse ispatını Ethereum'dan önce yerleştirdi ancak Ethereum'un özgül mekanizmasını (Gasper olarak bilinen) yerleştiremedi.
+
+## Ethereum'un hisse ispatıyla ilgili özel olan nedir? {#why-is-ethereum-pos-special}
+
+Ethereum'un hisse ispatı mekanizması kendi tasarımına özgüdür. Tasarlanan ve yerleştirilen ilk hisse ispatı mekanizması bu değildi, ancak en güçlüsüdür. Hisse ispatı mekanizması ''Casper'' olarak bilinir. Casper, doğrulayıcıların blok önermek için nasıl seçildiğini, tasdiklenmenin nasıl ve ne zaman yapıldığını, tasdiklemelerin nasıl sayıldığını, doğrulayıcılara verilen ödülleri ve cezaları, cezalandırma koşullarını, hareketsizlik gibi güvenlik mekanizmalarını ve "kesinlik" koşullarını tanımlar. Kesinlik; bir blokun gerçekçi zincirin sürekli parçası olarak algılanmasını sağlayan duurmdur, hisselenmiş ETH'lerin en az %66'sı tarafından oylanmış olması gerekir. Geliştiriciler Casper'i özellikle Ethereum için oluşturdu ve Ethereum da Casper'in işletildiği ilk ve tek blok zincirdir.
+
+Casper'a ek olarak, Ethereum'un hisse ispatı LMD-GHOST adlı bir çatal seçim algoritması kullanır. Bu, aynı yuva için iki blok var olduğunda ortaya çıkan bir durumda gereklidir. Bu, blok zincirin iki ayrı çatalını oluşturur. LMD-GHOST, en fazla "yoğunluğa" sahip olanı seçer. Yoğunluk, doğrulayıcıların etkin bakiyesiyle ağırlıklı olarak hesaplanan tasdiklerin sayısıdır. LMD-GHOST, Ethereum'a özgüdür.
+
+Casper ve LMD-GHOST'un kombinasyonuna Gasper denir.
+
+[Gasper hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/)
+
+## Cezalandırma nedir? {#what-is-slashing}
+
+Cezalandırma, bir doğrulayıcının bazı kilitli token'larının yok edilmesi ve doğrulayıcının ağdan çıkarılması işlemine verilen terimdir. Cezalandırma işlemi sonucu kaybedilen ETH miktarı, uzaklaştırılan doğrulayıcı sayısıyla ölçeklenir - bu, iş birliği yapan doğrulayıcıların bireylere kıyasla daha ağır şekilde cezalandırılmasına neden olur.
+
+[Cezalandırma hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties#slashing)
+
+## Neden doğrulayıcılar 32 ETH'ye ihtiyaç duyar? {#why-32-eth}
+
+Doğrulayıcılar eğer kötü davranırlarsa kaybedecek bir şeyleri olsun diye 32 ETH hisselemek zorundalar. Neden özellikle 32 ETH hisselemek zorunda olduklarının sebebiyse düğümlerin en uygun yazılımal yürümesine imkân sağlamaktır. Eğer doğrulayıcı başına asgari ETH tutarı daha az olsaydı doğrulayıcı sayısı ve dolayısıyla her bir yuvada işlenmesi gereken mesaj miktarı artacaktı ki, bu da düğümlerin yürütülmesi için daha güçlü donanımlara ihtiyaç duyulacağı demektir.
+
+## Doğrulayıcılar nasıl seçilir? {#how-are-validators-selected}
+
+Her yuva için tek bir doğrulayıcı, her blok önerisini rastgele seçmek üzere RANDAO adlı bir algoritma kullanarak seçilir. Bu algoritma, blok önerisinde bulunan bir karma ile her blokta güncellenen bir tohumun karıştırılmasıyla çalışır. Bu değer, toplam doğrulayıcı kümesinden belirli bir doğrulayıcıyı seçmek için kullanılır. Doğrulayıcı seçimi, iki dönem öncesinden belirlenir.
+
+[Doğrulayıcı seçimi hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal)
+
+## Kilit öğütme nedir? {#what-is-stake-grinding}
+
+Kilit öğütme, saldırganın kendi doğrulayıcılarını lehine seçici algoritmayı yönlendirmeye çalıştığı bir hisse ispatı ağ saldırısı türüdür. RanDAO'ya yönelik yapılan kilit öğütme saldırıları için hisselenen toplam ETH'nin yaklaşık yarısı gereklidir.
+
+[Kilit öğütme hakkında daha fazlası](https://eth2book.info/altair/part2/building_blocks/randomness/#randao-biasability)
+
+## Sosyal cezalandırma nedir? {#what-is-social-slashing}
+
+Sosyal cezalandırma, topluluğun bir saldırıya yanıt olarak blok zincirin bir çatalını yönetme yeteneğidir. Bu, topluluğun, bir saldırının dürüst olmayan bir zinciri kesinleştirmesinin ardından kurtulmasını sağlar. Sosyal cezalandırma, sansür saldırılarına karşı da kullanılabilir.
+
+- [Sosyal cezalandırma hakkında daha fazlası](https://ercwl.medium.com/the-case-for-social-slashing-59277ff4d9c7)
+- [Vitalik Buterin'in sosyal cezalandırma hakkındaki görüşleri](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html#what-is-proof-of-stake)
+
+## Cezalandırılacak mıyım? {#will-i-get-slashed}
+
+Bir doğrulayıcı olarak, kasıtlı olarak kötü niyetli davranışlarda bulunmadıkça cezalandırılmak oldukça zordur. Cezalandırma, doğrulayıcıların aynı yuva için birden fazla blok önerdiği veya tasdiklemeleriyle çeliştiği çok belirli senaryolarda uygulanır - bunların kazara meydana gelme olasılığı çok düşüktür.
+
+[Cezalandırma koşulları hakkında daha fazlası](https://eth2book.info/altair/part2/incentives/slashing)
+
+## Riske atmama sorunu nedir? {#what-is-nothing-at-stake-problem}
+
+Riske atmama sorunu, bazı hisse ispatı mekanizmalarında yalnızca ödüllerin ve cezaların olmadığı bir kavramsal sorundur. Eğer hiçbir şey riske atılmamışsa, faydacı bir doğrulayıcı, ödüllerini artırdığı için herhangi bir blok zincir çatalına veya hatta birden çok çatala tanıklık etmekten eşit derecede memnun olur. Ethereum, tek bir kanonik zinciri sağlamak için kesinlik koşullarını ve cezalandırmayı kullanarak bunu aşar.
+
+[Riske atmama hakkında daha fazlası](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html#what-is-the-nothing-at-stake-problem-and-how-can-it-be-fixed)
+
+## Çatal seçim algoritması nedir? {#what-is-a-fork-choice-algorithm}
+
+Bir çatal seçim algoritması hangi zincirin gerçekçi zincir olacağına karar veren kuralları işler. En uygun koşullar altında herhangi bir çatal seçim kuralına gerek yoktur çünkü yuva başına bir blok önerici ve seçilen bir blok vardır. Ancak kimi zaman aynı yuva için birden fazla blok veya geç gelen bilgi, başa yakın blokların nasıl düzenleneceği konusunda birden fazla seçeneğe yol açabilir. Bu durumlarda tüm müşteriler, hepsinin aynı blok sekanslarını seçtiğinden emin olmak adına bazı kuralları işlemelidir. Çatal seçim algoritması bu kuralları kodlar.
+
+Ethereum'un çatal seçim algoritmasına LMD-GHOST denir. Bu; en çok tasdik ağırlığına sahip yani en fazla hisselenmiş ETH'nin oy verdiği çatalı seçer.
+
+[LMD-GHOST hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/#fork-choice)
+
+## Hisse ispatı içinde kesinlik ne demektir? {#what-is-finality}
+
+Hisse ispatı içinde kesinlik; belirli bir blokun gerçekçi zincirin sürekli bir parçası olduğunu garanti altına alır ve eğer saldırganın toplam hisselenmiş etherin %33'ünü yaktığı bir mutabakat hatası olmazsa geri çevrilemez. Bu, ''ihtimali kesinlik'' de denen kripto-ekonomik kesinlik, iş ispatı blok zincirleriyle alakalıdır. İhtimali kesinlikte, bloklar için açıkça kesinleşmiş/kesinleşmemiş durumlar yoktur - blok yaşlandıkça, blokun zincirden kaldırılma olasılığı giderek azalır ve kullanıcılar kendileri için bir blokun ne zaman yeterince "güvenli" olduğuna karar verir. Kripto-ekonomik kesinlik ile birlikte kontrol noktası blok çiftleri, hisselenmiş etherin %66'sı tarafından oylanmak zorundadır. Eğer bu şart sağlanırsa bu kontrol noktaları arasındaki bloklar açık bir şekilde ''kesinleştirilir''.
+
+[Kesinlik hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#finality)
+
+## ''Zayıf öznellik'' nedir? {#what-is-weak-subjectivity}
+
+Zayıf öznellik; blok zincirin mevcut durumunu doğrulamak için sosyal bilginin kullanıldığı, hisse ispatı ağlarının bir özelliğidir. Yeni düğümlere veya uzun bir çevrimdışı sürenin ardından ağa tekrar katılan düğümlere, düğümün doğru zincirde olup olmadığını hemen görebilecekleri şu anlık durum verilebilir. Bu durumlar "zayıf öznellik kontrol noktaları" olarak bilinir ve bunlar, diğer düğüm operatörlerinden dışta veya blok gezginlerinden ya da çeşitli genel uç noktalardan elde edilebilir.
+
+[Zayıf öznellik hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity)
+
+## Hisse ispatı sansüre dirençli midir? {#is-pos-censorship-resistant}
+
+Sansür direncini kanıtlamak şu anda zordur. Ancak iş ispatının aksine hisse ispatı, sansür uygulayan doğrulayıcıların iptallerinin koordine edilme seçeneğini sunar. Protokole; blok inşacıları blok önericilerden ayıracak ve inşacıların her bir blokta dahil etmesi gereken yürütme listesini işletecek olan gelecek değişiklikler vardır. Bu öneri, önerici-inşacı ayrımı olarak bilinir ve doğrulayıcıların yürütmelere sansür uygulmasını engellemeye yardım eder.
+
+[Önerici-inşacı ayrımı hakkında daha fazlası](https://notes.ethereum.org/@fradamt/H1TsYRfJc#Original-basic-scheme)
+
+## Ethereum hisse ispatı sistemi %51 saldırılabilir mi? {#pos-51-attack}
+
+Evet. Hisse ispatları, tıpkı iş ispatlarının olduğu gibi %51 saldırılarına karşı hassastır. Saldırganın ağın karma gücünün %51'ini gerektirmesinden ziyade saldırgan, toplam hisselenmiş ETH'lerin %51'ine ihtiyaç duyar. Toplam hisselemenin %51'ini biriktiren bir saldırgan çatal seçim algoritmasının kontrolünü ele alır. Bu, saldırganın belirli işlemleri sansürlemesine, kısaca yeniden düzenlemeler yapmasına ve blokları kendi lehine yeniden sıralayarak MEV (Maksimum Çıkarılabilir Değer) çıkarmasına imkân tanır.
+
+[Hisse ispatına saldırılar hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense)
+
+## Sosyal koordinasyon nedir, buna neden ihtiyaç duyulur? {#what-is-social-coordination}
+
+Sosyal koordinasyon, dürüst blokların kesinleşmiş olanları düzeltmek amacıyla bir saldırıdan kurtulunması ve Ethereum için son savunma hattı olarak kullanılır. Bu durumda, Ethereum topluluğu "dışta" koordine olup dürüst bir azınlık çatalını kullanmayı kabul etmek zorunda kalır ve bu süreçte saldırganın doğrulayıcılarını cezalandırır. Bu, uygulamaların ve borsaların dürüst çatalı tanımasını gerektirir.
+
+[Sosyal koordinasyon hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense#people-the-last-line-of-defense)
+
+## Hisse ispatında daha zengin olabilir miyim? {#do-rich-get-richer}
+
+Birinin hisselemesi gereken ETH miktarı ne kadar yüksekse, o kadar fazla doğrulayıcı çalıştırabilir ve o kadar çok ödül birikebilir. Ödüller hisselenen ETH miktarıyla doğrusal olarak ölçeklendirilir ve herkes aynı yüzde oranında getiri elde eder. Hisse ispatı aksine, iş ispatı zenginleri daha fazla zenginleştirir çünkü ölçeklendirilen donanım satın alan daha zengin madenciler, ölçeklendirme ekonomisinden faydalanır ve bu da servet ile ödül arasındaki ilişkinin doğrusal olmayan bir şekilde artmasına neden olur.
+
+## Hisse ispatı iş ispatından daha merkezi midir? {#is-pos-decentralized}
+
+Hayır, iş ispatı, madencilik maliyetleri arttıkça bireyleri, ardından küçük şirketleri dışlayarak merkezileşmeye doğru eğilim gösterir. Hisse ispatının mevcut sorunu, likit hisseleme türevlerinin (LSD'ler) etkisidir. Bunlar, gerçek ETH'nin çıkartılmadan herkesin ikincil piyasalarda takas edebileceği bir sağlayıcı tarafından hisselenen ETH'yi temsil eden token'lardır. LSD'ler, kullanıcıların 32 ETH'den az bir miktarla hisselemesine olanak tanır, ancak aynı zamanda birkaç büyük organizasyonun çoğunluğu hisseleme miktarını kontrol etme riski yaratır. Bu nedenle, Ethereum için [solo hisseleme](/staking/solo) en iyi seçenektir.
+
+[LSD'lerde hisse merkezileşmesi konusunda daha fazlası](https://notes.ethereum.org/@djrtwo/risks-of-lsd)
+
+## Neden sadece ETH hisseleyebilirim? {#why-can-i-only-stake-eth}
+
+ETH, Ethereum'un doğal para birimidir. Tüm hisselerin etkili dengelemelerini hesaplamak ve oy ağırlıklarını belirlemek için tek bir para birimine ihtiyaç vardır; aynı zamanda güvenlik açısından da önemlidir. ETH, bir akıllı sözleşme değil, Ethereum'un temel bir bileşenidir. Başka para birimlerini dahil etmek, hisselemenin karmaşıklığını önemli ölçüde artırır ve güvenliği azaltır.
+
+## Ethereum, hisse ispatı kullanılan tek blok zincir mi? {#is-ethereum-the-only-pos-blockchain}
+
+Hayır, birkaç tane hisse ispatı blok zinciri bulunmaktadır. Hiçbiri Ethereum'a tam olarak benzemez, Ethereum'un hisse ispatı mekanizması benzersizdir.
+
+## Birleşim nedir? {#what-is-the-merge}
+
+Birleşim, Ethereum'un iş ispatı tabanlı mutabakat mekanizmasını kapattığı ve hisse ispatı tabanlı mutabakat mekanizmasını devreye aldığı an olarak adlandırılır. Birleşim, 15 Eylül 2022'de gerçekleşti.
+
+[Birleştirme hakkında ek bilgi](/roadmap/merge)
+
+## Cansızlık ve güvenlilik nedir? {#what-are-liveness-and-safety}
+
+Cansızlık ve güvenlik, bir blok zincir için temel güvenlik endişeleridir. Cansızlık, bir zincirin kesinleştirilebilir olma durumunu ifade eder. Zincir kesinleştirmeyi durdurursa veya kullanıcılar buna kolayca erişemezse, bunlar cansızlık hataları olarak kabul edilir. Erişim maliyetinin aşırı derecede yüksek olması da bir cansızlık hatası olarak değerlendirilebilir. Güvenlik, zincire saldırıların ne kadar zor olduğunu ifade eder - yani çelişen kontrol noktalarını kesinleştirmektir.
+
+[Casper kağıdı hakkında daha fazlası](https://arxiv.org/pdf/1710.09437.pdf)
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..53cee064bfc
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/index.md"
@@ -0,0 +1,52 @@
+---
+title: Gasper
+description: Gasper hisse kanıtı sisteminin bir açıklaması.
+lang: tr
+---
+
+Gasper, Casper the Friendly Finality Gadget'ın (Casper-FFG) ve LMD-GHOST çatal seçim algoritmasının bir birleşimidir. Bu bileşenler birlikte, hisse kanıtı Ethereum'u güvence altına alan konsensus mekanizmasını oluşturur. Casper, ağa yeni girenlerin kurallı zinciri senkronize ettiklerinden emin olabilmeleri için belirli blokları "sonlandırılmış" hale getiren mekanizmadır. Çatal seçim algoritması, blok zincirinde çatallar oluştuğunda düğümlerin doğru olanı kolayca seçebilmesini sağlamak için birikmiş oyları kullanır.
+
+**Not** Casper-FFG'nin orijinal tanımının Gasper'a dahil edilmek üzere biraz güncellendiğini unutmayın. Bu sayfada, güncellenmiş versiyonu göz önünde bulunduruyoruz.
+
+## Ön koşullar
+
+Bu materyalin anlaşılması adına [hisse kanıtı sistemi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) üzerine olan giriş sayfasının okunması gereklidir.
+
+## Gasper'in rolü {#role-of-gasper}
+
+Gasper, düğümlerin, blok önermede veya onaylamada tembel veya dürüst olmamaları durumunda yok edilebilecek bir güvenlik depozitosu olarak ether sağladığı bir hisse kanıtı blok zincirinin tepesinde oturuyor. Gasper, doğrulayıcıların nasıl ödüllendirileceğini ve cezalandırılacağını belirleyen, hangi blokların kabul edilip reddedileceğine ve blok zincirinin hangi çatalının üzerine inşa edileceğine karar veren mekanizmadır.
+
+## Kesinlik nedir? {#what-is-finality}
+
+Nihailik, belirli blokların bir özelliğidir, yani kritik bir konsensus başarısızlığı olmadıkça ve bir saldırgan toplam stake edilen etherin en az 1/3'ünü yok etmedikçe geri döndürülemezler. Sonlandırılmış bloklar, blok zincirinin kesin olduğu bilgiler olarak düşünülebilir. Bir bloğun sonlandırılabilmesi için bir bloğun iki aşamalı bir yükseltme prosedüründen geçmesi gerekir:
+
+1. Stake edilen toplam etherin üçte ikisi, o bloğun kanonik zincire dahil edilmesi lehinde oy vermiş olmalıdır. Bu koşul bloğu ''meşru'' konuma yükseltir. Meşru blokların geri çevrilmesi çok olası olmamakla beraber belirli koşullar altında mümkündür.
+2. Başka bir blok hali hazırda meşru olan bir bloğun üzerinde meşrulaştırıldığında, o blok nihailik kazanmıştır. Bir bloğu sonlandırmak, bloğu kurallı zincire dahil etme taahhüdüdür. Bir saldırgan milyonlarca etheri (milyarlarca $USD) yok etmedikçe geri alınamaz.
+
+Bu blok yükseltmeleri her yuvada gerçekleşmez. Bunun yerine, yalnızca dönem-sınır blokları gerekçelendirilebilir ve sonlandırılabilir. Bu bloklar, ''kontrol noktası'' olarak bilinir. Sürüm yükseltilirken, kontrol noktaları çifter şekilde değerlendirir. ''Üstün çoğunluk bağlantısı'' iki başarılı kontrol noktası arasında (yani oy hakkına sahip stakelenmiş ether toplamının üçte ikisi tarafından kontrol noktası B'nin, kontrol noktası A'nın geçerli soyundan geldiğinin kabul edildiği) daha güncel olmayan kontrol noktasının nihayileştirilmesi ve güncel olan bloğun meşrulaştırılması adına bulunmak zorundadır.
+
+Kesinlik, bir bloğun kurallı olduğuna dair üçte ikilik bir anlaşma gerektirdiğinden, bir saldırgan aşağıdakiler olmadan alternatif bir nihai zincir oluşturamaz:
+
+1. Stake edilen toplam etherin üçte ikisine sahip olmak veya onu manipüle etmek.
+2. Stake edilmiş ether toplamının üçte ikisinin yok edilmesi.
+
+İlk koşul, bir zinciri sonlandırmak için stake edilen etherin üçte ikisinin gerekli olması nedeniyle ortaya çıkar. İkinci koşul ortaya çıkar, çünkü toplam hissenin üçte ikisi her iki çatal lehine oy vermişse, üçte biri her ikisine de oy vermiş olmalıdır. Çift oylama, azami ölçüde cezalandırılacak ve toplam bahsin üçte biri yok edilecek olan bir kesinti koşuludur. Mayıs 2022 itibariyle, bunun için bir saldırganın yaklaşık 10 milyar $ değerinde ether yakması gerekiyor. Gasper'da blokları doğrulayan ve sonlandıran algoritma, [Casper Dostu Kesinlik Aygıtının (Casper-FFG)](https://arxiv.org/pdf/1710.09437.pdf) biraz değiştirilmiş bir şeklidir.
+
+### Teşvikler ve Cezalar {#incentives-and-slashing}
+
+Doğrulayıcılar, blokları dürüstçe önerdikleri ve doğruladıkları için ödüllendirilir. Ether ödüllendirilir ve paylarına eklenir. Öte yandan, mevcut olmayan ve çağrıldıklarında harekete geçmeyen doğrulayıcılar bu ödülleri kaçırır ve bazen mevcut hisselerinin küçük bir kısmını kaybeder. Bununla birlikte, çevrimdışı olmanın cezaları küçüktür ve çoğu durumda, ödüllerin kaçırılmasının fırsat maliyetleri kadardır. Bununla birlikte, bazı doğrulayıcı eylemlerin yanlışlıkla yapılması çok zordur ve aynı yuva için birden çok blok önermek, aynı yuva için birden çok bloğa onay vermek veya önceki kontrol noktası oylarıyla çelişmek gibi bazı kötü niyetleri ifade eder. Bunlar, daha sert bir şekilde cezalandırılan "kesilebilir" davranışlardır—doğrulayıcının hissesinin bir kısmının yok edilmesi ve doğrulayıcının doğrulayıcı ağından çıkarılmasıyla sonuçlanır. Bu işlem 36 gün sürer. 1. Günde, 1 ETH'ye kadar bir başlangıç cezası vardır. Ardından, kesilen doğrulayıcının etheri çıkış periyodu boyunca yavaşça boşalır, ancak 18. Günde, aynı anda daha fazla doğrulayıcı kesildiğinde daha büyük olan bir "korelasyon cezası" alırlar. Maksimum ceza, tüm hisse miktarıdır. Bu ödüller ve cezalar, dürüst doğrulayıcıları teşvik etmek ve ağ üzerindeki saldırıları caydırmak için tasarlanmıştır.
+
+### Hareketsizlik Sızıntısı {#inactivity-leak}
+
+Gasper, güvenliğin yanı sıra "makul bir canlılık" da sağlar. Bu, toplam stake edilen etherin üçte ikisinin dürüstçe oy kullandığı ve protokolü takip ettiği sürece, zincirin başka herhangi bir aktiviteden (saldırılar, gecikme sorunları veya kesintiler gibi) bağımsız olarak sonuçlanabileceği koşuludur. Başka bir deyişle, zincirin sonlandırılmasını önlemek için toplam stake edilen etherin üçte birinin bir şekilde tehlikeye atılması gerekir. Gasper'da, "hareketsizlik sızıntısı" olarak bilinen bir canlılık hatasına karşı ek bir savunma hattı vardır. Bu mekanizma, zincir dört çağdan daha uzun bir süre boyunca tamamlanamadığında devreye girer. Çoğunluk zincirini aktif olarak onaylamayan doğrulayıcıların hisseleri, çoğunluk toplam hissenin üçte ikisini geri kazanana kadar kademeli olarak boşaltılır ve canlılık hatalarının yalnızca geçici olmasını sağlar.
+
+### Çatal seçimi {#fork-choice}
+
+Casper-FFG'nin orijinal tanımı, şu kuralı uygulayan bir çatal seçim algoritması içeriyordu: `en yüksek yüksekliğe sahip haklı kontrol noktasını içeren zinciri takip edin` burada yükseklik, genesis bloğundan en büyük mesafe olarak tanımlanır. Gasper'da, orijinal çatal seçim kuralı, LMD-GHOST adı verilen daha karmaşık bir algoritma lehine kullanımdan kaldırılmıştır. Normal koşullar altında, bir çatal seçim kuralının gereksiz olduğunu anlamak önemlidir - her yuva için tek bir blok öneren vardır ve dürüst doğrulayıcılar bunu onaylar. Yalnızca büyük ağ eşzamansızlığı durumlarında veya dürüst olmayan bir blok teklifçisi, bir çatal seçim algoritmasının gerekli olduğunu yanlış ifade ettiğinde olur. Ancak, bu durumlar ortaya çıktığında, çatal seçim algoritması doğru zinciri koruyan kritik bir savunmadır.
+
+LMD-GHOST, "en son mesaj odaklı açgözlü en ağır gözlemlenen alt ağaç" anlamına gelir. Bu, kurallı (açgözlü en ağır alt ağaç) olarak birikmiş en büyük tasdik ağırlığına sahip çatalı seçen ve bir doğrulayıcıdan birden fazla mesaj alınırsa, yalnızca en yenisinin dikkate alındığı (en son-mesaj odaklı) bir algoritmayı tanımlamanın jargon ağırlıklı bir yoludur. Kurallı zincirine en ağır bloğu eklemeden önce, her doğrulayıcı bu kuralı kullanarak her bloğu değerlendirir.
+
+## Daha Fazla Okuma {#further-reading}
+
+- [Gasper: Ghost ile Casper'in birleşimi](https://arxiv.org/pdf/2003.03052.pdf)
+- [Arkadaş Canlısı Kesinlik Aracı Casper](https://arxiv.org/pdf/1710.09437.pdf)
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..ea9528ffab6
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/index.md"
@@ -0,0 +1,99 @@
+---
+title: Hisse ispatı (PoS)
+description: Hisse ispatı mutabakatı protokolünün ve Ethereum'daki rolünün açıklaması.
+lang: tr
+---
+
+Hisse ispatı (PoS) Ethereum'un [mutabakat mekanizmasının](/developers/docs/consensus-mechanisms/) temelini oluşturur. Ethereum, önceki [iş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow) mimarisine kıyasla daha güvenli, daha az enerji harcadığı ve yeni ölçeklendirme çözümleri uygulanmasına daha müsait olduğu için 2022'de hisse ispatı mekanizmasını devreye soktu.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlayabilmeniz için öncelikle [karar mekanizmaları](/developers/docs/consensus-mechanisms/)nı okumanızı öneririz.
+
+## Hisse ispatı (PoS) nedir? {#what-is-pos}
+
+Hisse ispatı doğrulayıcıların ağda dürüst olmayan bir hareket yaptıkları zaman yok edilebilecek değerli bir şey koyduklarını kanıtlamanın bir yoludur. Ethereum hisse ispatında, doğrulayıcıların Ethereum'daki bir akıllı sözleşmeye ETH şeklinde açıkça sermaye yatırdığı hisse ispatını kullanır. Doğrulayıcı, daha sonra ağ üzerinden yayılan yeni blokların geçerli olup olmadığını kontrol etmekten ve zaman zaman yeni blokları kendileri oluşturup yaymaktan sorumludur. Ağı dolandırmaya çalışırlarsa (örneğin bir blok önermeleri gerekirken bir den fazla blok önererek veya çelişkili onaylamalar göndererek), hisseledikleri ETH'nin bir kısmı ya da tamamı yok edilebilir.
+
+## Doğrulayıcılar {#validators}
+
+Doğrulayıcı olarak katılım gösterebilmek için bir kullanıcının depozito sözleşmesine 32 ETH yatırması ve üç ayrı yazılım çalıştırması gerekir: bir yürütüm istemcisi, bir fikir birliği istemcisi ve bir doğrulayıcı istemcisi. Etherlerini yatırırken, kullanıcı ağa katılan yeni doğrulayıcıların oranını sınırlayan bir etkinleştirme kuyruğuna katılır. Etkinleştirildikten sonra doğrulayıcılar, Ethereum ağındaki eşlerden yeni bloklar alırlar. Ethereum'un o anki durumunda önerilen değişikliklerin ve de blok imzasının geçerli olup olmadığı o blokta teslim edilen işlemler yenide yürütülerek kontrol edilir. Doğrulayıcı daha sonra ağ genelinde bu blok lehine bir oy (onay adı verilir) gönderir.
+
+İş ispatında blokların zamanlaması madencilik zorluğuna göre belirlenirken, hisse ispatındatempo sabittir. Hisse ispatı Ethereum'daki süre, yuvalara (12 saniye) ve dönemlere (32 yuva) bölünmüştür. Her yuvada bir blok teklifçisi olmak üzere rastgele bir doğrulayıcı seçilir. Bu doğrulayıcı, yeni bir blok oluşturmaktan ve bunu ağdaki diğer düğümlere göndermekten sorumludur. Ayrıca her yuvada, oyları önerilen blokun geçerliliğini belirlemek için kullanılan bir doğrulayıcı kurulu rastgele seçilir. Doğrulayıcı kurulumunu çeşitli kurullara ayırmak ağ yükünü yönetilebilir kılmak için önemlidir. Kurullar, doğrulayıcı kümesini her aktif doğrulayıcı her aktif dönemde onaylayacak, ancak her yuvada onaylamayacak şekilde böler.
+
+## Ethereum PoS'ta bir İşlem Nasıl Yürütülür {#transaction-execution-ethereum-pos}
+
+Aşağıda Ethereum hisse ispatında bir işlemin ne şekilde yürütüldüğüne dair uçtan uca bir açıklamaya yer verilmiştir.
+
+1. Bir kullanıcı, özel anahtarı ile bir [işlem](/developers/docs/transactions/) oluşturur ve bunu imzalar. Bu, genellikle bir cüzdan veya [ether.js](https://docs.ethers.io/v5/), [web3.js](https://docs.web3js.org/), [web3py](https://web3py.readthedocs.io/en/v5/) vb. bir kütüphane tarafından ele alınır, ancak arka planda kullanıcı Ethereum [JSON-RPC API](/developers/docs/apis/json-rpc/)'sını kullanarak bir düğüme istekte bulunur. Kullanıcı, yapacağı işlemin bloka dahil edilmesini teşvik etmek için doğrulayıcıya bahşiş olarak ödemeye hazır olduğu gaz miktarını belirler. [Ana ücret](/developers/docs/gas/#base-fee) yakılırken doğrulayıcıya [bahşiş](/developers/docs/gas/#priority-fee) ödenir.
+2. İşlem, geçerliliğini doğrulayan bir Ethereum [yürütüm istemcisine](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-client) gönderilir. Bu da gönderenin hem işlemi gerçekleştirmek için yeterli ETH'ye sahip olduğundan hem de doğru anahtarla işlemi imzaladığından emin olma anlamına gelir.
+3. İşlem geçerli ise yürütüm istemcisi bunu yerel bellek havuzuna (bekleyen işlemler listesi) ekler ve ayrıca yürütüm katmanı dedikodu ağı üzerinden diğer düğümlere de yayımlar. Diğer düğümler de işlemi duydukları zaman işlemi kendi yerel bellek havuzlarına eklerler. İleri düzey kullanıcılar, işlemlerini yayınlamak istemeyebilir ve bunun yerine [Flashboats Auction](https://docs.flashbots.net/flashbots-auction/overview) gibi özel blok oluşturucularına yönelebilir. Bu maksimum kâr ([MEV](/developers/docs/mev/#mev-extraction)) ile işlemleri yaklaşan bloklar için organize etmeyi sağlar.
+4. Ağdaki doğrulayıcı düğümlerinden biri, daha önce RANDAO kullanılarak rastgele seçilmiş olan mevcut yuva için blok önericisidir. Bu düğüm Ethereum blok zincirine eklenecek bir sonraki bloku oluşturmak, yayımlamak ve de global durumunu güncellemekten sorumludur. Bir düğüm 3 bölümden oluşur: yürütüm istemcisi, fikir birliği istemcisi ve doğrulayıcı istemcisi. Yürütüm istemcisi, işlemleri yerel bellek havuzundan bir "yürütme yüküne" paketler ve bir durum değişikliği oluşturabilmek için bunları yerel olarak yürütür. Bu bilgi, yürütme yükünün ağın başlangıcındaki blok dizisi üzerinde anlaşmasını sağlayan; ödüller, cezalar, tasdikler, kesintiler vb. hakkında da bilgiler içeren bir çeşit "işaret blokunun" parçası olarak paketlendiği fikir birliği istemcisine iletilir. Yürütüm ve fikir birliği istemcisi arasındaki iletişimle ilgili daha fazla ayrıntı için buraya bakabilirsiniz [ Yürütüm ve Fikir Birliği İstemcilerini Bağlama](/developers/docs/networking-layer/#connecting-clients).
+5. Diğer düğümler yeni işaret blokunu fikir birliği katmanındaki dedikodu ağından alırlar. Onlar da işlemlerin tekrardan yerel olarak yürütülüp sunulan durum değişikliğinden emin olunduğu yürütüm istemcisine aktarırlar. Doğrulayıcı istemcisi daha sonra blokun geçerli olduğunu ve zincir açısından mantıksal bir sonraki blok olduğunu onaylar (yani [çatal seçim kuralında](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#fork-choice) bahsedildiği gibi en fazla onay ağırlığına sahip zincir üzerine kurulur). Blok, kendini onaylayan her düğümdeki yerel veritabanına eklenir.
+6. Bir işlem eğer "süper çoğunluğun denkliğini" alarak iki kontrol noktası arasında zincirin bir parçası olduysa "kesinleşmiş" olarak görülebilir. Kontrol noktaları, her dönemin başlangıcında meydana gelir ve aktif doğrulayıcıların sadece bir alt kümesinin her yuvada doğrulama yaptığını; ancak tüm aktif doğrulayıcıların dönemler boyunca doğrulama yaptığını hesaba katmak için var olurlar. Yani sadece bitişik iki dönem arasında eğer "süper çoğunluk denkliği" varsa gösterilebilir (bu da ağdaki ETH paydaşlarının %66'sının iki kontrol noktası konusunda uzlaşması demektir).
+
+Kesinlik konusunda daha fazla ayrıntıya aşağıda ulaşılabilir.
+
+## Kesinlik {#finality}
+
+Bir işlem ciddi miktarda Ether yakmadan değişmeyen bir blokun parçası olduğunda o işlemin dağıtılmış ağlarda "kesinliği" vardır. Hisse ispatı Ethereum'da bu, "kontrol noktası" blokları kullanılarak yönetilir. Her dönemdeki ilk blok, bir kontrol noktasıdır. Doğrulayıcılar, geçerli olduğunu düşündüğü kontrol noktası çiftlerine oy verir. Bir çift kontrol noktası, toplam hisselenen ETH'nin en az üçte ikisini temsil eden oyları çekerse, kontrol noktaları yükseltilir. İkisinden (hedef) daha yeni olanı "doğrulanmış" hale gelir. Önceki dönemde "hedef" olduğu için, ikisinden daha erken olanı zaten doğrulanmıştır. Şimdi "kesinleşmiş" olarak yükseltildi.
+
+Bir saldırgan kesinleşmiş bir bloku geri almak için toplam hisselenen ether arzının en az üçte birini kaybetmeyi göze alır. Bunun tam nedeni [Ethereum Foundation blog gönderisinde](https://blog.ethereum.org/2016/05/09/on-settlement-finality/) açıklanmıştır. Kesinlik üçte iki çoğunluk gerektirdiğinden, bir saldırgan toplam payın üçte biriyle oy vererek ağın kesinliğe ulaşmasını engelleyebilir. Buna karşı korunmak için bir mekanizma vardır: [hareketsizlik sızıntısı](https://eth2book.info/bellatrix/part2/incentives/inactivity). Bu, zincir dörtten fazla dönemde kesinleşmediğinde etkinleşir. Hareketsizlik sızıntısı, çoğunluğa karşı oy veren doğrulayıcılardan hisselenen ETH'yi geri kalan çoğunluğa aktarır ve üçte ikilik çoğunluğun yeniden kazanılmasına ve zincirin kesinleşmesine olanak verir.
+
+## Kripto-ekonomik güvenlik {#crypto-economic-security}
+
+Doğrulayıcı çalıştırmak bir taahhüttür. Doğrulayıcının, blok doğrulama ve teklife katılmak için yeterli donanıma ve bağlantıya sahip olması beklenir. Karşılığında, doğrulayıcıya ETH ile ödeme yapılır (hisselenen bakiyeleri artar). Öte yandan, doğrulayıcı olarak katılmak, kullanıcıların kişisel kazanç veya sabotaj için ağa saldırması için yeni yollar açar. Bunu önlemek için, doğrulayıcılar, çağrıldıklarında katılmazlarsa ETH ödüllerini kaçırırlar ve dürüst davranmazlarsa mevcut payları yok edilebilir. Temelde iki davranış dürüst olmayan olarak kabul edilebilir: Tek bir yuvada birden fazla blok önermek (belirsizlik) ve çelişkili tasdikler göndermek.
+
+Ceza olarak kesilen Ether miktarı, aynı anda kaç doğrulayıcıya ceza verildiği ile de bağlıdır. Bu, ["korelasyon cezası"](https://eth2book.info/bellatrix/part2/incentives/slashing#the-correlation-penalty) olarak bilinir ve küçük olabilir (ceza verilen tek bir doğrulayıcı için ~%1 hisse) veya doğrulayıcının hissesinin %100'ünün yok olmasına neden olabilir (kitlesel ceza olayı). 1. Günde acil bir ceza (1 ETH'ye kadar), 18. Günde korelasyon cezası ve son olarak 36. Günde ağdan çıkarma ile başlayan bir zorunlu çıkış döneminin yarısında uygulanır. Ağda bulundukları, ancak oy vermedikleri için her gün küçük tasdik cezaları alırlar. Bütün bunlar, koordineli bir saldırının saldırgan için çok maliyetli olacağı anlamına gelir.
+
+## Çatal seçimi {#fork-choice}
+
+Ağ, optimum ve dürüst bir şekilde çalıştığında, zincirin başında yalnızca bir yeni blok vardır ve tüm doğrulayıcılar bunu tasdik eder. Bununla birlikte, ağ gecikmesi veya bir blok öneren kişinin yanlış anlaması nedeniyle doğrulayıcıların zincirin başı hakkında farklı görüşlere sahip olması mümkündür. Bu nedenle, fikir birliği istemcileri, hangisini tercih edeceklerine karar vermek için bir algoritmaya ihtiyaç duyar. Hisse ispatı Ethereum'da kullanılan algoritmaya [LMD-GHOST](https://arxiv.org/pdf/2003.03052.pdf) denir ve bu algoritmaya sahip, en ağır tasdik yığınına sahip olan çatalı tanımlayarak çalışır.
+
+## Hisse ispatı ve güvenlik {#pos-and-security}
+
+İş ispatında olduğu gibi, hisse ispatında da [%51 saldırısı](https://www.investopedia.com/terms/1/51-attack.asp) tehdidi hâlâ mevcuttur, ancak saldırganlar için daha da risklidir. Saldırganın hisselenmiş ETH'nin %51'ine ihtiyacı vardır. Daha sonra, tercih ettikleri çatalın en fazla birikmiş onaylara sahip olduğundan emin olmak için kendi onaylarını kullanabilirler. Birikmiş onayların "ağırlığı", fikir birliği istemcilerinin doğru zinciri belirlemek için kullandıkları şeydir, bu nedenle bu saldırgan çatallarını kurallı hale getirebilir. Bununla birlikte, hisse ispatının iş ispatı üzerindeki gücü, topluluğun bir karşı saldırı başlatma esnekliğine sahip olmasıdır. Örneğin, dürüst doğrulayıcılar azınlık zincirini geliştirmeye devam etmeye ve saldırganın çatalını görmezden gelirken uygulamaları, borsaları ve havuzları da aynısını yapmaya teşvik edebilir. Ayrıca, saldırganı ağdan zorla çıkarmaya ve hisselenmiş ETH'sini yok etmeye karar verebilirler. Bunlar, %51 saldırısına karşı güçlü ekonomik savunmalardır.
+
+%51 saldırılarının yanı sıra, kötü niyetli kişiler de farklı tipteki kötü niyetli faaliyetleri deneyebilir. Örneğin:
+
+- uzun menzilli saldırılar (her ne kadar sonlandırma aracı bu saldırı vektörünü etkisiz hale getirse de)
+- kısa vadeli "yeniden düzenlemeler" (öneri sahibinin desteklenmesi ve tasdik son tarihleri bunu hafifletse de)
+- zıplama ve dengeleme saldırıları (öneri sahibinin desteklenmesi ile hafifletilir, bu saldırılar zaten sadece idealize edilmiş ağ koşulları altında gösterilmiştir)
+- çığ saldırıları (çatal seçim algoritmalarının yalnızca son mesajı dikkate alma kuralı ile etkisiz hale getirilmiştir)
+
+Genel olarak, Ethereum'da uygulandığı için hisse ispatının, iş ispatından ekonomik olarak daha güvenli olduğu kanıtlanmıştır.
+
+## Artıları ve eksileri {#pros-and-cons}
+
+| Artıları | Eksileri |
+| -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Staking, bireylerin ağın güvenliğini sağlamaya katılmasını kolaylaştırır ve merkeziyetsizliği teşvik eder. doğrulayıcı düğümü, normal bir dizüstü bilgisayarda çalıştırılabilir. Staking havuzları, kullanıcıların 32 ETH'ye sahip olmadan stake yapmalarına olanak tanır. | Hisse ispatı, iş ispatına kıyasla daha genç ve savaşta daha az test edildi |
+| Stake etme daha merkeziyetsizdir. Ölçek ekonomileri, PoW madenciliği için geçerli olduğu şekilde uygulanmaz. | Hisse kanıtı, iş kanıtından daha karmaşıktır |
+| Hisse ispatı, iş ispatından daha fazla kripto-ekonomik güvenlik sunar | Kullanıcıların Ethereum'un hisse ispatı sistemine katılabilmek için 3 adet yazılım çalıştırması gerekir. |
+| Ağ katılımcılarını teşvik etmek için daha az yeni Ether verilmesi gerekiyor | |
+
+### İş ispatı ile karşılatırıldığında {#comparison-to-proof-of-work}
+
+Ethereum başlangıçta iş ispatı kullanmış ancak 2022 Eylül'de hisse ispatına geçiş yapmıştır. PoS, PoW'un aksine birkaç avantaj sunar. Örneğin:
+
+- daha iyi enerji verimliliği - iş kanıtı hesaplamalarında çok fazla enerji kullanmaya gerek yoktur
+- daha düşük giriş engelleri, daha düşük donanım gereksinimleri - yeni bloklar oluşturma şansına sahip olmak için elit donanıma gerek yoktur
+- azaltılmış merkezileştirme riski - hisse kanıtı, ağı güvence altına alan daha fazla düğüme yol açmalıdır
+- düşük enerji gereksinimi nedeniyle, katılımı teşvik etmek için daha az ETH ihracı gerekir
+- uygunsuz davranış için ekonomik cezalar, örneğin bir saldırgan için iş ispatına kıyasla %51 tarzı saldırıları daha da maliyetli hale getirir
+- %51 saldırısı kripto-ekonomik savunmaların üstesinden gelmek için, topluluk dürüst bir zincirin sosyal iyileşmesine başvurabilir.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Hisse İspatı SSS](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html) _Vitalik Buterin_
+- [Hisse İspatı Nedir?](https://consensys.net/blog/blockchain-explained/what-is-proof-of-stake/) _ ConsenSys_
+- [Hisse İspatı Nedir ve Neden Önemlidir?](https://bitcoinmagazine.com/culture/what-proof-of-stake-is-and-why-it-matters-1377531463) _Vitalik Buterin_
+- [Neden Hisse İspatı? (Kasım 2020)](https://vitalik.eth.limo/general/2020/11/06/pos2020.html) _Vitalik Buterin_
+- [Hisse İspatı: Zayıf Öznelliği Sevmeyi Nasıl Öğrendim](https://blog.ethereum.org/2014/11/25/proof-stake-learned-love-weak-subjectivity/) _Vitalik Buterin_
+- [Ethereum hisse ispatının saldırı ve savunması](https://mirror.xyz/jmcook.eth/YqHargbVWVNRQqQpVpzrqEQ8IqwNUJDIpwRP7SS5FXs)
+- [Bir Hisse İspatı Tasarım Felsefesi](https://medium.com/@VitalikButerin/a-proof-of-stake-design-philosophy-506585978d51) _Vitalik Buterin_
+- [Video: Vitalik Buterin hisse ispatını Lex Fridman'a açıklıyor](https://www.youtube.com/watch?v=3yrqBG-7EVE)
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [İş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/)
+- [Yetki kanıtı](/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..9a6ec3dbaf9
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/index.md"
@@ -0,0 +1,96 @@
+---
+title: Etherum hisse ispatındaki anahtarlar
+description: Ethereum'un hisse ispatı mutabakat mekanizmasında kullanılan anahtarların açıklaması
+lang: tr
+---
+
+Ethereum, kullanıcı varlıklarını açık-özel anahtar kriptografisi kullanarak güvence altına alır. Açık anahtar, bir Ethereum adresinin temelini oluşturmak için kullanılır; yani genel olarak herkese açıktır ve eşsiz bir tanımlayıcı olarak kullanılır. Özel (veya "gizli") anahtara yalnızca hesap sahibi tarafından erişilebilmelidir. Özel anahtar, işlemleri ve verileri "imzalamak" için kullanılır, böylece kriptografi, özel anahtar sahibinin belirli bir bir eylemi onayladığını kanıtlayabilir.
+
+Ethereum'un anahtarları [eliptik eğri kriptografisi](https://en.wikipedia.org/wiki/Elliptic-curve_cryptography) kullanılarak oluşturulur.
+
+Ancak Ethereum, [iş ispatından](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow) [hisse ispatına](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) geçiş yaptığında Ethereum'a yeni bir tür anahtar eklenmiştir. Orijinal anahtarlar hâlâ tamamen önceki gibi çalışıyor, hesapları güvence altına alan eliptik eğri tabanlı anahtarlar üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadı. Ancak kullanıcıların, ETH hisseleyerek ve doğrulayıcıları çalıştırarak hisse ispatına katılmak için yeni bir anahtar türüne ihtiyacı vardı. Bu ihtiyaç, çok sayıda doğrulayıcı arasında geçen birçok mesaj dolayısıyla ortaya çıkan ölçeklenebilirlik zorluklarından kaynaklandı. Ağın mutabakata varması için gereken mesaj miktarını azaltmak için kolayca toplanabilecek bir kriptografik yöntem gerekiyordu.
+
+Bu yeni anahtar tipi [**Boneh-Lynn-Shacham (BLS)** imza şemasını](https://wikipedia.org/wiki/BLS_digital_signature) kullanır. BLS, imzaların çok verimli bir şekilde toplanmasına imkân tanırken, aynı zamanda topplanmış bireysel doğrulayıcı anahtarlarının tersine mühendislik ile çözülmesine izin verir ve doğrulayıcılar arasındaki işlemleri yönetmek için idealdir.
+
+## Doğrulayıcı anahtarlarının iki türü {#two-types-of-keys}
+
+Hisse ispatına geçiş yapmadan önce, Ethereum kullanıcılarının fonlarına erişmek için sadece tek bir eliptik eğri tabanlı özel anahtarı vardı. Hisse ispatının tanıtılmasıyla birlikte, solo paydaş olmak isteyen kullanıcılar aynı zamanda bir **doğrulayıcı anahtarı** ve bir **para çekme anahtarı** gerekli oldu.
+
+### Doğrulayıcı anahtarı {#validator-key}
+
+Doğrulayıcı imza anahtarı iki öğeden oluşur:
+
+- Doğrulayıcı **özel** anahtarı
+- Doğrulayıcı **açık** anahtarı
+
+Doğrulayıcı özel anahtarın amacı, blok önerileri ve tasdikler gibi zincir üzerindeki işlemlere imza atmaktır. Bu yüzden, bu anahtarlar sıcak cüzdanda tutulmalıdır.
+
+Bu esneklik, doğrulayıcı imza anahtarlarını bir cihazdan diğerine çok hızlı bir şekilde taşımanın avantajına sahiptir. Ancak, eğer kaybolmuş veya çalınmışlarsa, bir hırsız birkaç şekilde **kötü niyetli olarak hareket edebilir**:
+
+- Doğrulayıcıyı cezalandırmak için:
+ - Önerici olmak ve aynı yuva için iki farklı işaret bloku imzalamak
+ - Doğrulayıcı olmak ve bir başkasını "çevreleyen" tasdiki imzalamak
+ - Doğrulayıcı olmak ve hedefleri aynı olan iki farklı tasdiki imzalamak
+- Gönüllü bir çıkışı zorlamak, doğrulayıcının kilitlemesini durdurur ve para çekme anahtarının sahibine doğrulayıcının ETH bakiyesine erişim verir
+
+**Doğrulayıcı açık anahtarı** bir kullanıcı hisseleme mevduat sözleşmesine ETH yatırdığında işlem verisine dahil olarak bulunur. Bu _yatırma verisi_ olarak bilinir ve Ethereum'un doğrulayıcıyı tanımlamasına izin verir.
+
+### Para çekme kimlik bilgileri {#withdrawal-credentials}
+
+Her doğrulayıcı _para çekme kimlikleri_ olarak bilinen özelliğe sahiptir. Bu 32-bayt alan ya BLS para çekme kimliklerini temsil eden `0x00` ile başlar ya da yürütme adresine işaret eden kimlikleri temsil eden `0x01` ile başlar.
+
+`0x00` BLS anahtarları olan doğrulayıcılar fazla bakiye ödemelerini aktive etmek ve hisselemelerini tam olarak çekebilmek için bu kimlikleri güncellemek zorundadır. Bu, başlangıç anahtar üretiminde yatırılan verileri yürütme adresiyle destekleyerek yapılabilir _VEYA_ `BLSToExecutionChange` mesajını imzalamak ve yayınlamak için daha sonra bir para çekme anahtarı kullanılarak yapılabilir.
+
+### Para çekme anahtarı {#withdrawal-key}
+
+Eğer başlangıç yatırımı sırasında ayarlanmamışsa, para çekme anahtarının yürütme adresini işaret eden para çekme kimlik bilgileriyle güncellenmesi gerekir. Bu fazla bakiye ödemeleri süreci başlamasına iimkân sunar, ayrıca kullanıcıların hisselenmiş ETH'lerini çekmelerini sağlar.
+
+Doğrulayıcı anahtarları gibi, para çekme anahtarları da iki kısımdan oluşur:
+
+- Para çekme **özel** anahtarı
+- Para çekme **açık** anahtarı
+
+Para çekme kimliklerini `0x01` türüne güncellemeden önce anahtarları kaybetmek doğrulayıcı bakiyenize erişimi kaybetmeniz anlamına gelir. Doğrulayıcı hâlâ doğrulayıcının özel anahtarının gerektiği tasdik ve blok imzalama gibi eylemleri gerçekleştirebilir ancak para çekme anahtarları kaybedildiyse sıfıra yakın bir teşvik bulunmaktadır.
+
+Doğrulayıcı anahtarlarınızı Ethereum hesabınızdan ayırmak birçok doğrulayıcının tek bir kullanıcı tarafından yürütülmesi imkânı sunar.
+
+
+
+## Güvenlik kelimelerinden anahtarlar türetmek {#deriving-keys-from-seed}
+
+Eğer hisselenen tüm 32 ETH, tamamen yeni 2 set bağımsız anahtarları gerektirseydi, anahtar yönetimi özellikle birden fazla doğrulayıcı çalıştıran kullanıcılar için çok çabuk kullanılması zor bir hale gelirdi. Bunun yerine, birçok doğrulayıcı anahtarı tek bir genel paroladan türetilir ve bu tek parola birçok doğrulayıcı anahtarına erişime izin verir.
+
+[Anımsatıcılar](https://en.bitcoinwiki.org/wiki/Mnemonic_phrase) ve yollar kullanıcıların cüzdanlarına [eriştiklerinde](https://ethereum.stackexchange.com/questions/19055/what-is-the-difference-between-m-44-60-0-0-and-m-44-60-0) genelde karşılaştıkları önde gelen özelliklerdir. Anımsatıcı bir özel anahtar için başlangıç tohumu olarak işlev gören bir kelime dizisidir. Ek veriyle birleştirildiğinde anımsatıcı, "ana anahtar" olarak bilinen bir karma üretir. Bu bir ağacın kökü gibi düşünülebilir. Bu kökten gelen dallar hiyerarşik bir yol kullanılarak türetilebilir yani bu alt düğümler kendi üst düğümlerinin karmalarının birleşmesinden ve ağaçtaki dizinlerinden var olabilir. Anımsatıcı tabanlı anahtar üretimine dair [BIP-32](https://github.com/bitcoin/bips/blob/master/bip-0032.mediawiki) and [BIP-19](https://github.com/bitcoin/bips/blob/master/bip-0039.mediawiki) standartları hakkındakileri okuyun.
+
+Bu yollar ilerleyen yapıda, donanım cüzdanlarıyla etkileşime geçmiş kullanıcılara tanıdık gelebilir:
+
+```
+m/44'/60'/0'/0`
+```
+
+Aşağıda belirtildiği gibi bu yoldaki iptaller özel anahtarın ayrı kısımlarıdır:
+
+```
+master_key / purpose / coin_type / account / change / address_index
+```
+
+Bu mantık kullanıcıların olabildiği kadar doğrulayıcıyı tek bir **anımsatıcı ifadesine** bağlamasının önünü açar çünkü ağaç kökü ortaktır ve farklılaşma dallarda olabilir. Kullanıcı anımsatıcı ifadesinden **herhangi bir sayıda anahtar** türetebilir.
+
+```
+ [m / 0]
+ /
+ /
+[m] - [m / 1]
+ \
+ \
+ [m / 2]
+```
+
+Her bir bölümün `/` yani `m/2` tarafından ayrılması, ana anahatar ve takip bölümü 2 anlamındadır. Bu şemanın altındaki tek anımsatıcı ifade her biri iki doğrulayıcıyla ilişkilendirilmiş üç para çekme anahtarını saklardı.
+
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum Foundation blog gönderisi, Carl Beekhuizen](https://blog.ethereum.org/2020/05/21/keys/)
+- [EIP-2333 BLS12-381 anahtar üretimi](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2333)
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/pos-vs-pow/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/pos-vs-pow/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..505dd04ba91
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/pos-vs-pow/index.md"
@@ -0,0 +1,69 @@
+---
+title: Hisse ispatı ile iş ispatının karşılaştırılması
+description: Mutabakat mekanizmasına dayalı olarak Ethereum'un iş ispatı ile hisse ispatını karşılaştırma
+lang: tr
+---
+
+Ethererum piyasaya sürüldüğünde hisse ispatının, Ethereum'u güvence altına alabilmesi için hâlâ araştırma ve geliştirmeye ihtiyacı vardı. İş ispatı; temel geliştiricilerin Ethereum'u piyasaya sürmek için işleyebileceği anlamını taşıyan, Bitcoin tarafından çoktan kanıtlanmış daha basit bir mekanizmaydı. Hisse ispatını geliştirmek için onun işlenebileceği noktaya ulaşması sonraki sekiz yıllık zamanı aldı.
+
+Bu sayfa Ethereum'un iş ipatından hisse ispatına geçişinin ardındaki gerekçeyi ve bu süreçteki değiş tokuşları açıklar.
+
+## Güvenlik {#security}
+
+Ethereum araştırmacıları hisse ispatını, iş ispatından daha güvenli görürler. Ancak bu, gerçek Ethereum Ana Ağı'na daha yeni işlendi ve iş ispatına kıyasla süre açısından daha az kanıtlanmıştır. Aşağıdaki kısımlar hisse ispatı güvenlik modelinin iş ipatına kıyasla iyi ve kötü yönlerini ele alır.
+
+### Saldırı maliyeti {#cost-to-attack}
+
+Hisse ispatında doğrulayıcılar, en az 32 ETH'yi bir akıllı sözleşmeye emanet (kilitleme) etmelidir. Ethereum kötü niyetle davranan doğrulayıcıları cezalandırmak için hisselenen etherleri yok edebilir. Mutabakata varmak için toplam hisselenen etherin en az %66'sı, belirli bir blok kümesinin lehine oy vermelidir. Hisseleri >=%66 ile oylanan bloklar, tekrar düzenlenmeyecek veya ortadan kaldırılamayacak anlamına gelen ''kesinleşmiş'' hale dönüşür.
+
+Ağa saldırmak; zincirin kesinleşmesini engellemek veya gerçek zincirdeki belirli blok organizasyonlarının bir şekilde saldırgana katkı sağladığının güvence altına alınması anlamına gelir. Bu; saldırganın ya yeteri miktarda ether biriktirip bunu doğrudan oylaması ya da dürüst doğrulayıcıları belirli yönde oy kullanmaları konusunda kandırmaları ile dürüst mutakabat yolunu ayrıştırmasını gerektirir. Dürüst doğrulayıcıları kandıran karmaşık, düşük ihtimalli saldırılar bir yana, Ethereum'a saldırmanın maliyeti bir saldırganın mutabakatı kendi isteğine göre etkilemesi için biriktirmesi gereken hissenin maliyetidir.
+
+Saldırının en düşük masrafı toplam hissenin >%33'üdür. Toplam hissenin >%33'üne sahip saldırgan yalnızca çevrimdışı olarak kesinlik gecikmesine sebep olabilir. Bu; ''hareketsizlik sızıntısı'' olarak da bilinen, çevrimiçi çoğunluğun hissenin %66'sına erişene ve zinciri yeniden kesinleştirene kadar hisseyi sızdıran bir mekanizmanın varlığından ötürü ağ için görece küçük bir sorundur. Blok üreticisi olmaları ve tüm doğrulayıcılarıyla çifter oy vermeleri istendiğinde toplam hissenin %33'ünden biraz fazlasına sahip olan bir saldırganın, bir yerine iki blok yaratarak çift kesinliğe sebep olması teorik olarak mümkündür. Her çatal, her bir bloku birinci olarak görmek için kalan dürüst doğrulayıcıların yalnızca %50'sine ihtiyaç duyar, bu sebeple eğer mesajları zamanında göndermeyi başarırlarsa her iki çatalı da kesinleştirmeyi başarabilirler. Bunun başarılı olma şansı daha azdır ancak eğer saldırgan çift kesinliğe sebep olmayı başarırsa saldırgan doğrulayıcıların diğer çatala bölünmesi gerekeceğinden Ethereum topluluğu hangi çatalı takip edeceğine karar vermek zorunda kalacaktır.
+
+Toplam hissenin >%33'ü ile Ethereum ağında daha ufak (kesinlik gecikmesi) ya da daha büyük (çift kesinlik) etkilere sahip olma şansı vardır. Ağda hisselenmiş 14.000.000'dan fazla ETH ve ETH başına 1000$ değeri ile bu saldırılara girişmenin asgari maliyeti `1000 x 14.000.000 x 0,33 = $4.620.000.000`'dır. Saldırgan bu parayı, cezalandırılma ve ağın dışına konulma ile kaybedebilir. Yeniden saldırmak için tüm hissenin >%33'ünü (yeniden) biriktirmeli ve bunu yakmalıdır (yeniden). Ağa her saldırı girişimi >$4.6 milyardan fazlasına mal olacaktır (ETH başına 1000$ ve hisselenmiş 14.000.000 ETH için). Saldırgan da bunlar cezalandırıldığında ağın dışına konulur ve tekrar katılım için aktivasyon sırasına girmek zorundadır. Bunun anlamı; tekrarlı saldırının yalnızca saldırganın toplam kilidin >%33'ünü biriktirme hızıyla değil ağdaki tüm doğrulayıcıları tekrardan ağa dahil etme zamanıyla sınırlandırılmıştır. Saldırgan her saldırdığında daha fakirleşir ve topluluğun geri kalanı, tedarik şoku sayesinde daha zenginleşir.
+
+Diğer saldırılar, %51 saldırısı veya toplam hissenin %66'sı ile kesinlik geri çevirmesi gibi, çok miktarda daha fazla ETH gerektirir ve saldırgan için çok daha masraflıdır.
+
+İş ispatı ile karşılaştırıldığında. İş ispatlı Ethereum'a saldırı başlatmanın maliyeti ağın toplam karma oranının >%50'sine sürekli sahip olmanın maliyeti kadar tutar. Bu durum, sürekli olarak iş ispatı çözümlerini hesaplamak için diğer madencileri geride bırakacak yeterli hesaplama gücüne sahip donanımın ve işletme maliyetlerinin toplamı anlamına geliyor. Ethereum'da genellikle ASIC'ler yerine GPU'lar kullanılarak madencilik yapıldı, bu da maliyeti düşük tuttu (ancak Ethereum iş ispatı üzerinde devam etseydi, ASIC madenciliği daha popüler hale gelebilirdi). Bir saldırganın iş ispatı temelli bir Ethereum ağına saldırmak için çok miktarda donanım satın alması ve işletmesi için elektrik ödemesi gerekebilir, ancak toplam maliyet, bir saldırı başlatmak için yeterli miktarda ETH biriktirmek için gereken maliyetten daha düşük olacaktır. İş ispatı, hisse ispatına dayalı bir ağda %51 saldırısı [ gerçekleştirmek, yaklaşık 20 kat daha az maliyetlidir](https://youtu.be/1m12zgJ42dI?t=1562). Eğer saldırı tespit edilirse ve zincirdeki değişiklikleri kaldırmak için sert bir çatallanma gerçekleşirse, saldırgan aynı donanımı tekrar tekrar kullanarak yeni çatalı da hedef alabilir.
+
+### Karmaşıklık {#complexity}
+
+Hisse ispatı, iş ispatından çok daha fazla karmaşıktır. Hataların veya kazara daha basit protokollere kasti olmayan etkilerin tanıtımı daha zor olduğundan bu, iş ispatının lehine bir nokta olabilir. Ancak karmaşıklık, yıllar süren araştıma-geliştirmeleri, simülasyonlar ve test ağı işlemeleriyle azaltıldı. Hisse ispatı protokolü; beş ayrı ekip (yürütüm ve fikir birliği katmanlarının her birinde) tarafından, müşteri hatalarına karşı dayanıklılık sunarak beş programlama dilinde bağımsız bir şekilde işlendi.
+
+Hisse ispatı mutabakat mantığını güvenli şekilde geliştirmek ve denemek için, hisse ispatı Ethereum Ana Ağı'na işlenmeden iki sene önce İşaret Zinciri piyasaya sürüldü. İşaret Zinciri, hisse ispatına dayalı testler için bir kum havuzu görevi gördü çünkü gerçek Ethereum işlemlerine dokunmadan hisse ispatına dayalı mutabakat mantığını uygulayan canlı bir blok zincir oldu - etkili bir şekilde sadece kendi üzerinde mutabakata vardı. Bu, yeterli bir süre boyunca istikrarlı ve hatadan arınmış olunca, İşaret Zinciri Ethereum Ana Ağı ile ''birleştirildi''. Tüm bunlar, hisse ispatına dayalı karmaşıklığı dizginlemeye katkıda bulundu ve istenmeyen sonuçların veya müşteri hataları riskinin çok düşük olduğu bir noktaya geldi.
+
+### Saldırı yüzeyi {#attack-surface}
+
+Hisse ispatının, iş ispatından daha karmaşık olması daha fazla potasiyel saldırı vektörünün olacağı anlamına gelir. İstemcileri bağlayan eşler arası bir ağ yerine her biri ayrı bir protokolü işleyen iki tane ağ vardır. Her bir yuvada blok önerecek özel doğrulayıcının önceden seçilmişliğine sahip olmak fazla miktarda ağ trafiğinin bu özel doğrulayıcıyı çevrimdışı yakaladığında devireceği hizmet reddi potansiyelini yaratır.
+
+Saldırganların, bloklarını veya tasdiklerini dikkatli bir şekilde zamanlamaları da mümkündür; böylece dürüst ağın belirli bir yüzdesi tarafından alınırlar ve bu kişilerin belirli şekillerde oy vermelerine etki ederler. Son olarak, saldırgan hisselemek için yeterli ETH biriktirebilir ve mutabakat mekanizmasını domine edebilir. Her bir saldırı [ vektörünün ilişkilendirilmiş savunmaları bulunsa da](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense), iş ispatı altında savunma amacıyla var olmazlar.
+
+## Merkeziyetsizlik {#decentralization}
+
+Hisse ispatı, iş ispatı kadar merkezi olmayan bir sistemdir çünkü madencilik donanımı yarışları genellikle bireyleri ve küçük organizasyonları fiyatlandırma eğilimindedir. Her ne kadar teorik olarak herkes mütevazı donanım ile madencilik yapmaya başlayabilse de, herhangi bir ödül alma olasılıkları kurumsal madencilik operasyonlarına kıyasla oldukça küçüktür. Hisse ispatına dayalı sistemde, tüm katılımcılar için hisseleme maliyeti ve bu hisseleme üzerinden elde edilen yüzde dönüş oranı aynıdır. Şu anda doğrulayıcı çalıştırmanın maliyeti 32 ETH'dir.
+
+Başka bir deyişle, likidite hisseleme türevlerinin icadı birkaç büyük sağlayıcının büyük miktarlarda hisselenmiş ETH yönetmesi sebebiyle merkeziyet endişelerine neden oldu. Bu sıkıntılıdır ve en kısa sürede düzeltilmesi gerekir, ancak göründüğünden çok daha inceliklidir. Merkezi hisseleme sağlayıcıları, genellikle doğrudan merkezi kontrolü sağlamazlar; sıkça, bağımsız düğüm operatörlerinin birçoğunun 32 ETH'ye ihtiyaç duymadan hisseleme yapabileceği merkezi bir ETH havuzu oluşturmanın bir yolu olarak hizmet verirler.
+
+Ethereum için en iyi seçenek, doğrulayıcıların ana sayfa bilgisayarlarında yerel olarak çalıştırılmasıdır, böylece merkeziyet en aza indirgenir. Bu nedenle Ethereum, bir düğüm/doğrulayıcı çalıştırmak için donanım gereksinimlerini artıran değişikliklere karşı direnç gösterir.
+
+## Sürdürülebilirlik {#sustainability}
+
+Hisse ispatı blok zinciri güvence altına almanın karbon açısından ucuz yoludur. İş ispatı altında, madenciler bir blokta madencilik yapma hakkı için yarışırlar. Madenciler hesaplamaları daha hızlı gerçekleştirebildikleri zaman daha başarılı olurlar, bu da donanım ve enerji tüketimine yatırım yapmayı teşvik eder. Bu Ethereum için hisse ispatına geçiş yapmadan önce gözlemlenmişti. Hisse ispatına geçişten kısa bir süre önce, Ethereum görünürde yıllık yaklaşık 78 TWh tüketiyordu - neredeyse küçük bir ülke kadar. Ancak, hisse ispatına geçiş Ethereum'un enerji tüketimini yaklaşık %99,98 düşürdü. Hisse ispatı Ethereum'u enerji tasarruflu, düşük karbonlu bir platform haline getirdi.
+
+[Ethereum'un enerji tüketimi hakkında daha fazlası](/energy-consumption)
+
+## Basım {#issuance}
+
+Hisse ispatı Ethereum, iş isparı Ethereum'dan çok daha az coin basımı yaparak güvenliğini karşılayabilir çünkü doğrulayıcıların yüksek elektrik ücretleri ödemesi gerekmez. Sonuç olarak, yüksek miktarda ETH yakıldığında ETH enflasyonunu azaltabilir veya hatta deflasyona neden olabilir. Düşük enflasyon seviyeleri Ethereum'un güvenliğinin iş ispatındakinden daha ucuz olduğu anlamına gelir.
+
+## Görsel olarak öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? {#visual-learner}
+
+Justin Drake'in hisse ispatının iş ispatına göre avantajlarını açıklamasını izleyin:
+
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Vitalik'in hisse ispatı tasarım felsefesi](https://medium.com/@VitalikButerin/a-proof-of-stake-design-philosophy-506585978d51)
+- [Vitalik'in hisse ispatı SSS'leri](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html#what-is-proof-of-stake)
+- [Hisse ispatı ve iş ispatının "basitçe açıklanmış" videosu](https://www.youtube.com/watch?v=M3EFi_POhps)
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..dc63dfce7aa
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties/index.md"
@@ -0,0 +1,90 @@
+---
+title: Hisse ispatı ödülleri ve cezaları
+description: Hisse ispatı Ethereum'da protokol içi teşvikler hakkında bilgi edinin.
+lang: tr
+---
+
+Ethereum kendi kripto parası olan ether (ETH) ile güvenli hale getirilir. Blokları doğrulamaya ve zincirin başını belirlemeye katılmak isteyen düğüm operatörleri, Ethereum'daki [depozito sözleşmesine](/staking/deposit-contract/) ether yatırır. Sonrasında ise eşler arası ağ üzerinde alınan yeni blokların geçerliliğini kontrol eden ve zincirin başını tespit etmek için çatal seçim algoritmasını kullanan doğrulayıcı yazılımını çalıştırmak için ether cinsinden ödeme alırlar.
+
+Bir doğrulayıcı için iki ana rol vardır: 1) yeni blokları kontrol etmek ve eğer geçerli iseler onları "tasdik etmek", 2) tüm doğrulayıcı havuzundan rastgele olarak seçildiğinde yeni bloklar önermek. Eğer doğrulayıcı bu görevlerin ikisini de istendiğinde yapmakta başarısız olursa ether ödemesini kaçıracaktır. Doğrulayıcılar ayrıca bazen imza toplamak ve senkronizasyon kurullarına katılım sağlamak ile görevlendirilirler.
+
+Bunun dışında kazara yapması aşırı zor olan ve kötü niyet belli eden bazı davranışlar vardır, bunlara örnekler aynı yuva için birden çok blok önermek veya aynı yuvada birden fazla bloku tasdik etmek olabilir. Bunlar 36 gün içinde doğrulayıcı ağdan çıkarılana kadar doğrulayıcının etherlerinin bir miktarının (1 ETH'ye kadar) yakılabileceği "cezalandırılabilir" davranışlardır. Kesilen doğrulayıcının etherleri çıkış süreci boyunca yavaşça akıp gider, ancak daha çok doğrulayıcının kesildiği 18. Gün civarında daha büyük olan bir "korelasyon cezası" alırlar. Yani mutabakat mekanizmasının teşvik yapısı dürüstlük için ödeme yapar ve kötü aktörleri cezalandırır.
+
+Tüm ödüller ve cezalar dönem başına bir defa uygulanmaktadır.
+
+Daha fazla ayrıntı için okumaya devam edin...
+
+## Ödüller ve cezalar {#rewards}
+
+### Ödüller {#rewards}
+
+Doğrulayıcılar diğer doğrulayıcıların çoğunluğu ile uyumlu oylar verdiklerinde, bloklar önerdiklerinde ve senkronizasyon kurullarına katıldıklarında ödüller alırlar. Her bir dönemdeki ödüllerin değeri `base_reward` ile hesaplanır. Bu diğer ödüllerin hesaplandığı ana birimdir. `base_reward` bir dönem altındaki ideal şartlar altında bir doğrulayıcı tarafından alınan ortalama ödülü temsil etmektedir. Bu, doğrulayıcının geçerli bakiyesi ve toplam doğrulayıcı sayısından yola çıkılarak şu şekilde hesaplanır:
+
+```
+base_reward = effective_balance * (base_reward_factor / (base_rewards_per_epoch * sqrt(sum(active_balance))))
+```
+
+Burada `base_reward_factor` 64, `base_rewards_per_epoch` 4 ve `sum(active balance)` diğer tüm doğrulayıcılar tarafından hisselenmiş toplam ether miktarıdır.
+
+Bu ana ödülün doğrulayıcının geçerli bakiyesi ile doğru orantılı ve ağdaki doğrulayıcı sayısı ile ters orantılı olduğu anlamına gelir. Daha fazla doğrulayıcı olduğunda, genel olarak çıkarılan miktar artar (`sqrt(N)` olarak), ancak başına düşen her bir doğrulayıcı için `base_reward` daha küçük olur (`1/sqrt(N)` olarak). Bu faktörler bir hisseleme düğümünün APR'sini etkiler. Bunun mantıklı bir açıklamasını [Vitalik'in notlarında](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/rkhCgQteN?type=view#Base-rewards) okuyabilirsiniz.
+
+Sonrasında toplam ödül her bir bileşenin toplam ödüle ne kadar eklediğini belirten bir ağırlığa sahip olduğu beş bileşenin toplamı olarak hesaplanır. Bileşenler şunlardır:
+
+```
+1. source vote: the validator has made a timely vote for the correct source checkpoint
+2. target vote: the validator has made a timely vote for the correct target checkpoint
+3. head vote: the validator has made a timely vote for the correct head block
+4. sync committee reward: the validator has participated in a sync committee
+5. proposer reward: the validator has proposed a block in the correct slot
+```
+
+Her bileşenin ağırlığı şunlardır:
+
+```
+TIMELY_SOURCE_WEIGHT uint64(14)
+TIMELY_TARGET_WEIGHT uint64(26)
+TIMELY_HEAD_WEIGHT uint64(14)
+SYNC_REWARD_WEIGHT uint64(2)
+PROPOSER_WEIGHT uint64(8)
+```
+
+Bu bileşenin toplamı 64'tür. Toplam uygulanabilir ağırlıklarının toplamının 64'e bölümü olarak hesaplanır. Zamanında kaynak, hedef ve baş oyları vermiş olan, bir blok önermiş olan ve bir senkronizasyon kuruluna katılmış olan bir doğrulayıcı `64/64 * base_reward == base_reward` alabilir. Ancak, bir doğrulayıcı normal olarak bir blok önericisi değildir, yani alabilecekleri maksimum ödül `64-8 /64 * base_reward == 7/8 * base_reward` olacaktır. Ne blok önericisi ne de bir senkronizasyon kurulunda olmayan doğrulayıcılar `64-8-2 / 64 * base_reward == 6.75/8 * base_reward` alabilir.
+
+Hızlı tasdikleri teşvik etmek için ek bir ödül eklenmiştir. Bu `inclusion_delay_reward` olmaktadır. Bu, `base_reward` ile çarpılan `1/delay` şeklinde hesaplanan bir değere sahiptir, burada `delay`, blok önerisinin ve tasdiklemenin ayrıldığı yuva sayısını ifade eder. Örnek olarak, tasdik eğer ki blok önerisinin bir yuvası içinde verilirse tasdikleyici `base_reward * 1/1 == base_reward` alır. Tasdik bir sonraki yuvada gelirse, tasdikleyen `base_reward*1/2` alır ve böyle devam eder.
+
+Blok önericileri bloka dahil edilen ** her geçerli tasdik** için `8 / 64 * base_reward` almaktadır, yani ödülün gerçek değeri tasdik eden doğrulayıcıların sayısına göre ölçeklenir. Blok önericileri ayrıca önerdikleri blokta diğer doğrulayıcılar tarafından kötü davranışların kanıtını ekleyerek de ödüllerini artırabilirler. Bu ödüller doğrulayıcı dürüstlüğünü destekleyen "havuçlar"dır. Kesimi dahil eden bir blok önericisi `slashed_validators_effective_balance/512` ile ödüllendirilecektir.
+
+### Cezalar {#penalties}
+
+Şimdiye kadar mükemmel davranışlar sergileyen doğrulayıcıları düşündük ama zamanında baş, kaynak veya hedef oyları vermeyen veya bunu aşırı yavaş şekilde yapan doğrulayıcılara ne olacak?
+
+Hedef ve kaynak oylamalarını kaçırmanın cezası tasdik edicinin onları verseydi kazanacağı ödüllere eşittir. Bu ödülün bakiyelerine eklenmesi yerine, eşit bir miktarın bakiyelerinden silindiği anlamına gelir. Baş oylamasını kaçırma için bir ceza yoktur (yani baş oylamaları sadece ödüllendilir, asla cezalandırılmaz). `inclusion_delay` ile ilgili herhangi bir ceza yoktur - ödül sadece doğrulayıcının bakiyesine eklenmeyecektir. Ayrıca blok önermekte başarısız olunması için de bir ceza yoktur.
+
+[Mutabakat özelliklerinde](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/altair/beacon-chain.md) ödüller ve cezalar hakkında daha fazlasını okuyun. Ödüller ve cezalar Bellatrix yükseltmesinde değiştirilmiştir - Danny Ryan ve Vitalik'in bunu [Peep an EIP videosunda](https://www.youtube.com/watch?v=iaAEGs1DMgQ) tartışmasını izleyin.
+
+## Ceza {#slashing}
+
+Ceza bir doğrulayıcının ağdan zorla çıkarılmasına ve buna bağlantılı olarak hisselenmiş etherlerinin kaybına sebep olan daha sert bir eylemdir. Bir doğrulayıcının kesilebileceği, hepsinin ya aldatıcı öneri ya da blok tasdikine dayandığı üç yol vardır:
+
+- Aynı yuva için iki farklı blok önermek ve imzalamak
+- Bir başkasını "saran" bir bloku tasdik etmek (etkili bir şekilde geçmişi değiştirir)
+- Aynı blok için iki adayı tasdik edip "çifte oy kullanarak"
+
+Eğer bu hareketler tespit edilirse, doğrulayıcı kesilir. Bu hisselenmiş etherlerinin 1/32'sinin (maksimum 1 ethere kadar) anında yakılması ve sonrasında 36 günlük kaldırma sürecinin başlaması anlamına gelir. Bu kaldırma sürecinde doğrulayıcının hissesi zamanla akıp dereceli olarak akıp gider. Orta noktada (18. Gün) kesim etkinliğinden 36 gün öncesine kadarki dönemde cezalandırılan tüm doğrulayıcıların toplam hisselenmiş ether miktarı ile ölçeklenen bir büyüklüğü olan ek bir ceza uygulanır. Bu kesilen doğrulayıcı sayısı arttıkça, cezanın büyüklüğünün artması anlamına gelir. Maksimum ceza tüm cezalandırılan doğrulayıcıların toplam etkili bakiyesidir (yani eğer çok fazla cezalandırılan doğrulayıcı olur ise tüm hisselerini kaybedebilirler). Diğer bir yandan, tekil, izole bir ceza etkinliği doğrulayıcının hissesinin sadece küçük bir kısmını yakar. Cezalandırılan doğrulayıcı sayısı ile ölçeklendirilen bu orta nokta cezasına "korelasyon cezası" denir.
+
+## Hareketsizlik sızıntısı {#inactivity-leak}
+
+Eğer fikir birliği katmanı kesinleşmeden dört dönemden uzun süre giderse, "hareketsizlik sızıntısı" denilen acil bir protokol aktifleştirilir. Hareketsizlik sızıntısının asıl amacı zincirinin kesinliği kurtarması için gerekli olan ortamı oluşturmaktır. Yukarıda açıklandığı gibi, kesinlik kaynak ve hedef kontrol noktaları üzerinde anlaşmak için toplam hisselenen ether miktarının 2/3'lük çoğunluğuna ihtiyaç duyar. Eğer toplam doğrulayıcıların 1/3'ünden fazlasını temsil eden sayıda doğrulayıcı çevrimdışı olursa ya da doğru tasdikler vermeyi başaramazsa 2/3'lük bir çoğunluğun kontrol noktalarını kesinleştirebilmesi mümkün değildir. Hareketsizlik sızıntısı aktif olmayan doğrulayıcılara ait hissenin toplam hisselerin 1/3'ünden azını kontrol edene kadar zamanla akıp gitmesine izin verir, bu da kalan aktif doğrulayıcıların zinciri kesinleştirebilmesini sağlar. Aktif olmayan doğrulayıcıların havuzu ne kadar büyük olursa olsun, kalan aktif doğrulayıcılar eninde sonunda hisselerin 2/3'ünden fazlasını kontrol edecektir. Bir hissenin kaybı aktif olmayan doğrulayıcıların en kısa sürede yeniden aktifleşmesi için güçlü bir teşviktir! Bir hareketsizlik sızıntısı senaryosu Medalla test ağında aktif doğrulayıcıların %66'dan az bir kısmı mevcut blok zincirin başı üzerinde mutabakata vardığında görülmüştü. Hareketsizlik sızıntısı aktifleştirilmişti ve kesinlik nihayet geri kazanılmıştı!
+
+Mutabakat mekanizmasının ödül, ceza ve ceza mekanizması tekil doğrulayıcıları doğru davranmaya yönlendirir. Ancak, bu tasarım seçimlerinden doğrulayıcıların birden çok istemci arasında eşit biçimde dağılımını güçlü bir şekilde teşvik eden ve tekil istemci baskınlığından güçlü bir şekilde caydırmaya çalışan bir sistem ortaya çıkmıştır.
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Ethereum'u Yükseltmek: Teşvik katmanı](https://eth2book.info/altair/part2/incentives)
+- [Ethereum'un hibrit Casper protokolünde teşvikler](https://arxiv.org/pdf/1903.04205.pdf)
+- [Açıklamalı özellikler, Vitalik](https://github.com/ethereum/annotated-spec/blob/master/phase0/beacon-chain.md#rewards-and-penalties-1)
+- [Eth2 Cezadan Kaçınma Tüyoları](https://medium.com/prysmatic-labs/eth2-slashing-prevention-tips-f6faa5025f50)
+
+_Kaynaklar_
+
+- _[https://benjaminion.xyz/eth2-annotated-spec/phase0/beacon-chain/](https://benjaminion.xyz/eth2-annotated-spec/phase0/beacon-chain/)_
diff --git "a/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity/index.md" "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..fe09e4590d2
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/16) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Stake/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity/index.md"
@@ -0,0 +1,39 @@
+---
+title: Zayıf öznellik
+description: Zayıf öznelliğin ve PoS Ethereum'daki rolünün açıklaması.
+lang: tr
+---
+
+Blok zincirlerinde öznellik, mevcut durum üzerinde anlaşmak için sosyal bilgilere güvenmeyi ifade eder. Ağ üzerindeki diğer eşlerden toplanan bilgilere göre seçilen, birden fazla geçerli çatal olabilir. Bunun tersi, tüm düğümlerin kodlanmış kurallarını uygulayarak zorunlu olarak üzerinde anlaşmaya varacağı tek bir olası geçerli zincirin olduğu zincirlere atıfta bulunan nesnelliktir. Zayıf öznellik olarak bilinen üçüncü bir durum da vardır. Bu, bazı ilk bilgi tohumları sosyal olarak alındıktan sonra nesnel olarak ilerleyebilen bir zinciri ifade eder.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı anlamak için önce [hisse kanıtı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) temellerini anlamak gerekir.
+
+## Zayıf öznellik hangi sorunları çözer? {#problems-ws-solves}
+
+Hisse kanıtı, blok zincirlerinin özünde öznellik vardır, çünkü çoklu çatallardan doğru zinciri seçmek, geçmiş oyları sayarak yapılır. Bu, blok zincirini, zincire çok erken katılan düğümlerin, kendi avantajları için çok daha sonra serbest bırakacakları, alternatif bir çatal tuttuğu uzun menzilli saldırılar da dahil olmak üzere çeşitli saldırı vektörlerine maruz bırakır. Alternatif olarak, onaylayıcıların %33'ü hisselerini geri çeker ancak blokları onaylamaya ve üretmeye devam ederse, kurallı zincirle çelişen alternatif bir çatal oluşturabilirler. Uzun süredir çevrimdışı olan yeni düğümler veya düğümler, saldıran bu doğrulayıcıların paralarını geri çektiğinin farkında olmayabilir, bu nedenle saldırganlar onları yanlış bir zinciri takip etmeleri için kandırabilir. Ethereum, mekanizmanın öznel yönlerini azaltan kısıtlamalar getirerek bu saldırı vektörlerini çözebilir - ve dolayısıyla varsayımlara güvenir - minimuma indirir.
+
+## Zayıf öznellik kontrol noktası {#ws-checkpoints}
+
+Zayıf öznellik, "zayıf öznellik kontrol noktaları" kullanılarak hisse kanıtı Ethereum'da uygulanır. Bunlar, ağdaki tüm düğümlerin kanonik zincire ait olduğu konusunda hemfikir olduğu durum kökleridir. Blok zincirindeki oluşum konumunda oturmamaları dışında, oluşum bloklarına aynı "evrensel gerçek" amacına hizmet ederler. Çatal seçim algoritması, bu kontrol noktasında tanımlanan blok zinciri durumunun doğru olduğuna ve bu noktadan itibaren zinciri bağımsız ve nesnel olarak doğruladığına güvenir. Zayıf öznellik kontrol noktalarından önce bulunan bloklar değiştirilemediğinden, kontrol noktaları "geri dönüş limitleri" olarak hareket eder. Bu, uzun menzilli çatalları mekanizma tasarımının bir parçası olarak ve geçersiz tanımlayarak uzun menzilli saldırıları zayıflatır. Zayıf öznellik kontrol noktalarının, doğrulayıcının çekilme süresinden daha küçük bir mesafeyle ayrılmasını sağlamak, zinciri çatallayan bir doğrulayıcının, hisselerini geri çekmeden önce en azından bir miktar eşik miktarının kesilmesini ve yeni girenlerin, hissesi geri çekilen doğrulayıcılar tarafından yanlış çatallara kandırılamamasını sağlar.
+
+## Zayıf öznellik kontrol noktaları ve kesinleşmiş bloklar arasındaki fark {#difference-between-ws-and-finalized-blocks}
+
+Nihayetlendirilmiş bloklar ve zayıf öznellik kontrol noktaları, Ethereum düğümleri tarafından farklı şekilde ele alınır. Bir düğüm, birbiriyle rekabet eden iki nihai bloğun farkına varırsa, ikisi arasında kalır - hangisinin kurallı çatal olduğunu otomatik olarak belirlemenin bir yolu yoktur. Bu, bir konsensüs başarısızlığının belirtisidir. Buna karşılık, bir düğüm, zayıf öznellik kontrol noktasıyla çelişen herhangi bir bloğu basitçe reddeder. Düğümün bakış açısından, zayıf öznellik kontrol noktası, emsallerinden gelen yeni bilgiler tarafından zayıflatılamayan mutlak bir gerçeği temsil eder.
+
+## Zayıf ne kadar zayıf? {#how-weak-is-weak}
+
+Ethereum'un hisse kanıtının öznel yönü, güvenilir bir kaynaktan senkronizasyon için yakın tarihli bir durum (zayıf öznellik kontrol noktası) gerekliliğidir. Kötü bir zayıf öznellik kontrol noktası alma riski çok düşüktür, çünkü bunlar blok kaşifleri veya çoklu düğümler gibi birkaç bağımsız kamu kaynağına karşı kontrol edilebilir. Bununla birlikte, herhangi bir yazılım uygulamasını çalıştırmak için her zaman bir dereceye kadar güven gerekir; örneğin, yazılım geliştiricilerin dürüst yazılım ürettiğine güvenmek gibi.
+
+Zayıf bir öznellik kontrol noktası, istemci yazılımının bir parçası olarak bile gelebilir. Muhtemelen bir saldırgan yazılımdaki kontrol noktasını bozabilir ve aynı kolaylıkla yazılımın kendisini de bozabilir. Bu problemin etrafında gerçek bir kripto-ekonomik yol yoktur, ancak Ethereum'da güvenilmez geliştiricilerin etkisi, her biri farklı dillerde eşdeğer yazılımlar oluşturan birden fazla bağımsız istemci ekibine sahip olarak en aza indirilir ve hepsi de dürüst bir zinciri sürdürme konusunda kazanılmış bir çıkara sahiptir. Blok kaşifleri ayrıca zayıf öznellik kontrol noktaları veya başka bir yerden elde edilen kontrol noktalarına, ek bir kaynağa karşı çapraz referans vermenin bir yolunu sağlayabilir.
+
+Son olarak, diğer düğümlerden kontrol noktaları talep edilebilir; belki de tam bir düğüm çalıştıran başka bir Ethereum kullanıcısı, doğrulayıcıların daha sonra bir blok gezgininden gelen verilere karşı doğrulayabileceği bir kontrol noktası sağlayabilir. Genel olarak, zayıf bir öznellik kontrol noktası sağlayıcısına güvenmek, istemci geliştiricilere güvenmek kadar sorunlu olarak kabul edilebilir. Bütünsel güven gerekliliği azdır. Bu hususların yalnızca, doğrulayıcıların çoğunluğunun blok zincirinin alternatif bir çatalını üretmek için bir araya gelmesi gibi pek olası olmayan bir olayda önemli hale geldiğini belirtmek önemlidir. Başka herhangi bir koşulda, seçim yapabileceğiniz yalnızca bir Ethereum zinciri vardır.
+
+## Daha Fazla Okuma {#further-reading}
+
+- [Eth2'de zayıf öznellik](https://notes.ethereum.org/@adiasg/weak-subjectvity-eth2)
+- [Vitalik: Zayıf öznelliği sevmeyi nasıl öğrendim](https://blog.ethereum.org/2014/11/25/proof-stake-learned-love-weak-subjectivity/)
+- [Zayıf öznellik (Teku dökümanları)](https://docs.teku.consensys.net/en/latest/Concepts/Weak-Subjectivity/)
+- [Aşama 0 Zayıf öznellik rehberi](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/phase0/weak-subjectivity.md)
+- [Ethereum 2.0'da zayıf öznellik analizi](https://github.com/runtimeverification/beacon-chain-verification/blob/master/weak-subjectivity/weak-subjectivity-analysis.pdf)
diff --git "a/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/index.md" "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..eb4b8fd6e5d
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/index.md"
@@ -0,0 +1,79 @@
+---
+title: Yetki İspatı (PoA)
+description: Yetki ispatı mutabakat protokolü ve blokzincir ekosistemindeki rolüne dair bir açıklama.
+lang: tr
+---
+
+**Yetki İspatı (PoA)** [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)'nın değiştirilmiş bir versiyonu olan, itibar tabanlı bir mutabakat algoritmasıdır. Çoğunlukla; özel zincirlerde, test ağlarında ve yerel geliştirme ağlarında kullanılır. PoA, PoS tabanlı hisse ispatı mekanizmasının aksine yetkilendirilmiş imzalayıcılar adındaki belirli gruplar tarafından blokların üretiminin imzalanarak ilerlenmesini sağlayan ve itibar tabanlı bir mutabakat algoritmasıdır.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için öncelikle [işlemler](/developers/docs/transactions/), [bloklar](/developers/docs/blocks/) ve [mutabakat mekanizmaları](/developers/docs/consensus-mechanisms/) hakkındaki kaynakları okumanızı tavsiye ediyoruz.
+
+## Yetki ispatı (PoA) nedir? {#what-is-poa}
+
+Yetki ispatı, PoS'taki hisseleme tabanlı mekanizma yerine itibar tabanlı bir mutabakat algoritması olan **[hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) (PoS)** algoritmasının değiştirilmiş bir versiyonudur. Bu terim ilk kez 2017 yılında Gavin Wood tarafından ortaya atılmış olup, bu mutabakat algoritması çoğunlukla özel zincirler, test ağları ve yerel geliştirme ağları tarafından kullanılmıştır. Çünkü PoW'da olduğu gibi yüksek kaliteli kaynaklara olan ihtiyacı ortadan kaldırır ve blokzinciri depolayan ve blok üreten küçük bir düğüm alt kümesine sahip olması sayesinde PoS'taki ölçeklenebilirlik sorunlarını aşar.
+
+Yetki ispatı, [başlangıç bloğu](/glossary/#genesis-block)'nda belirlenmiş ve güvenilen bir grup imzalayıcıya ihtiyaç duyar. Güncel uygulamaların çoğunda, zincirin mutabakatını belirlerken tüm yetkili imzacılar eşit güç ve ayrıcalıklara sahiptir. İtibar tabanlı hisselemenin arkasında yatan fikir, yetkili her doğrulayıcının "müşterinizi tanıyın" (KYC) gibi şeyler aracılığıyla veya tek doğrulayıcının iyi bilinen bir kuruluş olması yoluyla herkes tarafından iyi tanınmasıdır; bu sayede, bir doğrulayıcı yanlış bir şey yaptığında kimliği öğrenilebilir.
+
+PoA'nın birden fazla uygulaması vardır ancak standart Ethereum uygulaması, [EIP-225'i](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-225) uygulayan **clique**'dir. Clique, tüm istemci senkronizasyon tiplerini destekleyen, geliştirici dostu ve kolay uygulanabilir bir standarttır. Diğer uygulamalar arasında [IBFT 2.0](https://besu.hyperledger.org/stable/private-networks/concepts/poa) ve [Aura](https://openethereum.github.io/Chain-specification) yer alır.
+
+## Nasıl çalışır? {#how-it-works}
+
+PoA'da bir dizi yetkili imzalayıcı, yeni blokların üretimi için seçilir. İmzalayıcılar, itibarlarına göre seçilir ve yeni bloklar oluşturma yetkisine sahip olan tek kişiler onlardır. İmzalayıcılar sırayla seçilir ve her imzalayıcının belirli bir zaman dilimi içinde bir blok oluşturmasına izin verilir. Blok üretim süresi sabittir ve imzalayıcılar bu zaman aralığında blokları üretmekle yükümlüdür.
+
+Bu bağlamda itibar, nicel bir şeyi değil, Microsoft ve Google gibi tanınmış şirketlerin itibarını ifade eder. Dolayısıyla güvenilir imzalayıcıları seçme yöntemi algoritmik değil, insani bir normal _güven_ eylemidir; burada örneğin Microsoft, yüzlerce veya binlerce yeni girişim arasında bir PoA özel ağı oluşturarak kendisi tek güvenilir imzalayıcı rolü üstlenir ve gelecekte Google gibi tanınmış diğer imzalayıcıları ekleme olanağına sahip olur. Yeni girişimler şüphesiz Microsoft'un her zaman dürüst bir şekilde hareket ederek ağı kullanacağına güvenecektir. Bu, farklı amaçlar için oluşturulmuş farklı küçük/özel ağları merkeziyetsiz ve çalışır durumda tutmak için bu ağlara yatırım yapma ihtiyacının yanı sıra çok fazla güç ve kaynak tüketen madencilere olan ihtiyacı da ortadan kaldırır. VeChain gibi bazı özel ağlar PoA standardını kullanırken, Binance gibi bazıları da PoA ve PoS'nin özel olarak değiştirilmiş bir versiyonu olan [PoSA](https://academy.binance.com/en/glossary/proof-of-staked-authority-posa) standardını kullanır.
+
+Oylama süreci imzalayıcılar tarafından gerçekleştirilir. Her imzalayıcı, yeni bir blok oluşturduğunda kendi bloğuna bir imzalayanın eklenmesi veya çıkarılması için oy kullanır. Oylar, düğümler tarafından sayılır ve imzalayıcılar, "SIGNER_LIMIT" eşiğine ulaştıktan sonra oylara göre bloklara eklenir veya çıkarılır.
+
+Küçük çatallanmaların meydana geldiği durumlar olabilir; bir bloğun zorluğu, bloğun sırayla mı yoksa sıra olmadan mı imzalandığına bağlıdır. "Sıra dahilindeki" bloklar 2. dereceden zorluğa, "sıra haricindeki" bloklar ise 1. dereceden zorluğa sahiptir. Küçük çatallanmaların olduğu durumlarda, blokları "sırayla" imzalayanların çoğunun bulunduğu zincir en fazla zorluğu biriktirecek ve kazanacaktır.
+
+## Saldırı vektörleri {#attack-vectors}
+
+### Kötü niyetli imzalayıcılar {#malicious-signers}
+
+Kötü niyetli bir kullanıcı imzalayıcıların olduğu listeye eklenebilir ya da imzalayıcı anahtar/makine riskli hale gelmiş olabilir. Bu tarz senaryolarda, protokol kendisini yeniden örgütlenmelere ve spamlamalara karşı savunabilecek durumda olabilmelidir. Teklif edilen çözüm ise, N adet yetkili imzalayıcının olduğu bir listede her K döngüsünde her bir imzalayıcının sadece bir blok basabilmesidir. Bu sayede alınan hasar sınırlandırılır ve kalan doğrulayıcılar kötü niyetli kullanıcıyı oylayarak sistemin dışına atabilir.
+
+### Sansür {#censorship-attack}
+
+Başka bir ilgi çekici saldırı vektörü ise, bir imzalayıcı (ya da bir grup imzalayıcı) kendisini yetkili listesinden çıkartmayı içeren oylamanın bloğunu sansürlemeye çalıştığında oluşur. Bu sorunu aşmak için imzalayıcıların izin verilen basma sıklığı N/2'de 1 ile sınırlandırılmıştır. Bu, kötü niyetli imzalayıcıların imzalayıcı hesapların en az %51'ini kontrol etmeye mecbur olmasını sağlar ve sonucunda efektif bir şekilde zincir için yeni doğruluk kaynağı haline gelmelerini engeller.
+
+### Spam {#spam-attack}
+
+Başka bir saldırı vektörü ise, kötü niyetli imzalayıcıların bastıkları her bloğun içerisine yeni bir oylama teklifi eklemeleri ile olur. Düğümlerin yetkili imzalayıcıların gerçek listesini oluşturmak için tüm oyları sayması gerektiğinden, zaman içerisinde tüm oyları kaydetmesi gerekir. Oy verme süresine bir sınır getirilmediği takdirde, bu süre yavaş ama sınırsız bir şekilde uzayabilir. Çözüm ise, oyların geçmişte kaldığının kabul edildiği W blokluk bir _hareketli_ pencere yerleştirmektir. _Uygun bir pencere yaklaşık olarak 1-2 dönemdir._
+
+### Eş zamanlı bloklar {#concurrent-blocks}
+
+Bir PoA ağında, N yetkili imzalayıcı olduğunda her bir imzalayıcı K döngüsünden 1 blok basma yetkisine sahiptir. Bu da N-K+1 doğrulayıcının herhangi bir zamanda blok basabilmesi anlamına gelir. Bu doğrulayıcıların bloklar için yarışmasına engel olmak için, her bir imzalayıcı yeni bir blok yayınladığında zaman sürecine küçük ve rastgele bir "dengeleyici zaman" eklemelidir. Her ne kadar bu süreç küçük çatallanmaların nadiren oluşmasını sağlasa da aynı ana ağ gibi tesadüfi çatallanmalar meydana gelebilir. Bir imzalayıcı yetkisini suistimal ederse ve kaosa sebebiyet verirse, diğer imzalayıcılar onu oylayarak yetkili listesinin dışına atabilir.
+
+Örneğin, 10 yetkili imzalayıcı varsa ve her imzalayıcının 20 bloktan 1'ini oluşturulmasına izin veriliyorsa, herhangi bir zamanda 11 doğrulayıcı blokları oluşturabilir. Blok üretimi için yarışmalarını önlemek için, her bir imzalayıcı yeni bir blok yayınlandığında zaman sürecine küçük ve rastgele bir "dengeleyici zaman" eklemelidir. Bu, küçük çatallanmaların oluşmasını en düşük seviyeye indirir ancak Ethereum Ana Ağında görüldüğü gibi tesadüfi çatallanmalar meydana gelebilir. Bir imzalayıcı yetkisini kötüye kullanırsa ve aksamalara sebebiyet verirse, oylanarak ağdan atılabilir.
+
+## Artı ve eksiler {#pros-and-cons}
+
+| Artıları | Eksileri |
+| ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Sınırlı sayıda blok imzalayıcısına dayandığından dolayı PoS ve PoW gibi popüler diğer mekanizmalardan daha ölçeklenebilir niteliktedir | PoA ağları genellikle az sayıda doğrulayıcı düğüme sahiptir. Bu, PoA ağlarını daha merkezi hale getirir. |
+| PoA blokzincirlerini çalıştırmak ve sürdürmek inanılmaz derecede ucuzdur | Yetkili bir imzalayıcı olmak sıradan bir kişi için genellikle ulaşılamaz bir durumdur çünkü blokzincir güçlü itibara sahip kişilere ihtiyaç duyar. |
+| İşlemler çok hızlı bir şekilde, neredeyse 1 saniyenin altında bir sürede onaylanır çünkü blokları doğrulamak için sınırlı sayıda imzalayıcı gereklidir | Kötü niyetli bir imzalayıcı yeniden organize olabilir, çift harcama yapabilir ve ağdaki işlemleri sansürleyebilir. Bu tip saldırıların ihtimali azaltılmıştır ancak halen mümkündür |
+
+## Daha fazla kaynak {#further-reading}
+
+- [EIP-225](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-225) _Clique standardı_
+- [Yetki İspatı çalışması](https://github.com/cryptoeconomics-study/website/blob/master/docs/sync/2.4-lecture.md) _Kriptoekonomi_
+- [Yetki İspatı nedir?](https://forum.openzeppelin.com/t/proof-of-authority/3577) _OpenZeppelin_
+- [Yetki İspatına İlişkin Açıklama](https://academy.binance.com/en/articles/proof-of-authority-explained) _binance_
+- [Blokzincirde PoA](https://medium.com/techskill-brew/proof-of-authority-or-poa-in-blockchain-part-11-blockchain-series-be15b3321cba)
+- [Clique, açıklamalı](https://medium.com/@Destiner/clique-cross-client-proof-of-authority-algorithm-for-ethereum-8b2a135201d)
+- [Kullanımdan kaldırılmış PoA, Aura spesifikasyonu](https://openethereum.github.io/Chain-specification)
+- [IBFT 2.0, başka bir PoA uygulaması](https://besu.hyperledger.org/stable/private-networks/concepts/poa)
+
+### Görsel olarak öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? {#visual-learner}
+
+Yetki ispatının görsel açıklamasını izleyin:
+
+
+
+## Alakalı başlıklar {#related-topics}
+
+- [İş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/)
+- [Hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/index.md" "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..ca41519b410
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/index.md"
@@ -0,0 +1,109 @@
+---
+title: İş ispatı (PoW)
+description: İş ispatı mutabakat protokolünün ve Ethereum'daki rolünün bir açıklaması.
+lang: tr
+---
+
+Ethereum ağı, **[İş İspatı (PoW)](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow)** kullanan bir uzlaşma mekanizmasıyla başladı. Bu durum, Ethereum ağının düğümler sisteminin Ethereum blok zincirine kaydedilen bütün bilgilerin ortak durumda anlaşmasına olanak tanıdı ve belirli ekonomik saldırı türlerini önledi. Ancak, Ethereum 2022'de iş ispatı mekanizmasını devre dışı bırakarak sonlandırdı ve bunun yerine [hisse ispatını](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) kullanmaya başladı.
+
+
+ İş ispatı artık kullanımdan kaldırılmıştır. Ethereum artık mutabakat mekanizmasının bir parçası olan iş ispatını kullanmamaktadır. Bunun yerine hisse ispatı kullanılmaktadır. Hisse ispatı ve hisseleme hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için, önce [işlemleri](/developers/docs/transactions/), [blokları](/developers/docs/blocks/) ve [mutabakat mekanizmalarını](/developers/docs/consensus-mechanisms/) okumanızı öneririz.
+
+## İş ispatı (PoW) nedir? {#what-is-pow}
+
+İş ispatı kullanan Nakamoto mutabakatı, merkeziyetsiz Ethereum ağının hesap bakiyeleri ve işlem sırası gibi şeyler üzerinde mutabakata varmasını (tüm düğünlerin aynı fikirde olmasını) sağlayan mekanizmadır. Bu kullanıcıların paralarını "iki kere harcamalarını" önlemiş ve Ethereum zincirine saldırı ve manipulasyonların muazzam derecede zor olmasını sağlamıştır. Bu güvenlik özellikleri artık bunun yerine [Gasper](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/) olarak bilinen mutabakat mekanizmasını kullanan hisse ispatı tarafından sağlanmaktadır.
+
+## İş ispatı ve madencilik {#pow-and-mining}
+
+Iş ispatı, madencilerin iş ispatı blok zincirlerinde yaptıkları işin zorluğunu ve kurallarını belirleyen temel algoritmadır. Madencilik "iş"in kendisidir. Zincire geçerli bloklar ekleme eylemidir. Bu önemlidir çünkü zincirin uzunluğu ağın blok zincirin doğru çatalını takip etmesine yardımcı olur. Ne kadar çok "iş" yapılırsa, zincir o kadar uzun ve blok numarası ne kadar yüksek olursa, ağ mevcut durumdan o kadar emin olabilir.
+
+[Madencilik hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/)
+
+## Ethereum'un iş ispatı nasıl çalıştı? {#how-it-works}
+
+Ethereum işlemleri bloklar halinde işlenir. Artık kullanımda olmayan Ethereum iş ispatındaki her bir blok, şunları içeriyordu:
+
+- blok zorluğu – örneğin: 3.324.092.183.262.715
+- mixHash – örneğin: `0x44bca881b07a6a09f83b130798072441705d9a665c5ac8bdf2f39a3cdf3bee29`
+- nonce – örneğin: `0xd3ee432b4fb3d26b`
+
+Bu blok verisi doğrudan iş ispatı ile alakalıydı.
+
+### İş ispatındaki iş {#the-work}
+
+Ethash olarak bilinen iş ispatı protokolü, madencilerin bir blokun nonce değerini bulmak için zorlu bir deneme yanılma yarışına girmesini gerektiriyordu. Zincire yalnızca geçerli bir nonce değerine sahip bloklar eklenebiliyordu.
+
+Bir blok oluşturmak için yarışırken, bir madenci art arda bir veri kümesi koyuyordu; bu veri kümesini yalnızca tam zinciri indirip çalıştırarak (tıpkı bir madencinin yaptığı gibi) matematiksel bir fonksiyon aracılığıyla elde edebiliyordunuz. Veri kümesi, blok zorluğu tarafından belirlenen bir hedef nonce değeri altında bir mixHash üretmek için kullanıldı. Bunu yapmanın en iyi yolu deneme yanılmadır.
+
+Zorluk, karma için hedefi belirledi. Hedef ne kadar düşükse, geçerli karma kümesi o kadar küçük olur. Bir kere oluşturulduktan sonra, diğer madencilerin ve istemcilerin doğrulaması inanılmaz derecede kolay oluyordu. Bir işlem bile değişseydi, karma tamamen değişik olurdu, bu da dolandırıcılık olduğunu gösterirdi.
+
+Karma, dolandırıcılığın fark edilmesini kolaylaştırır. Ancak bir süreç olarak iş ispatı, zincire yönelik saldırılara karşı da büyük bir caydırıcıydı.
+
+### İş ispatı ve güvenlik {#security}
+
+Madenciler bu işi ana Ethereum zincirinde yapmaya teşvik ediliyordu. Madencilerin bir alt kümesinin kendi zincirlerini kurması - ki bu sisteme zarar verir - için çok az teşvik vardı. Blok zincirler, gerçeğin kaynağı olarak tek bir duruma sahip olmaya güvenir.
+
+İş ispatının amacı, zinciri uzatmaktı. En fazla hesaplama işini yapan zincir en uzun zincir olduğu için en çok onun geçerli olduğuna inanılırdı. Ethereum'un iş ispatı sisteminde; işlemleri silen, sahte işlemler oluşturan veya ikinci bir zincir yürüten yeni bloklar oluşturmak neredeyse imkansızdı. Bunun nedeni, kötü niyetli bir madencinin her zaman blokun nonce değerini herkesten daha hızlı çözmesi gerekmesiydi.
+
+Kötü niyetli bir madencinin, kötü niyetli ve geçerli bloklar çıkarabilmesi için sürekli olarak ağın madencilik gücünün %51'inden fazlasına ihtiyacı vardı. Bu kadar "iş" çok pahalı işlem gücü gerektirir ve harcanan enerji; bir saldırıda elde edilen kazanımdan daha ağır basmış bile olabilir.
+
+### İş ispatı ekonomisi {#economics}
+
+İş ispatı ayrıca sisteme yeni para birimi çıkartmaktan ve madencileri işi yapmaya teşvik etmekten de sorumluydu.
+
+[Constantinople yükseltmesinden](/history/#constantinople) bu yana başarılı bir blok oluşturan madencilere, iki yeni basılmış Ether ve işlem ücretlerinin bir kısmı verilirdi. Ommer blokları da 1,75 Ether'i telafi etti. Ommer blokları, bir madenci tarafından pratik olarak yaklaşık aynı zamanda başka bir madencinin kurallı bloku oluşturmasıyla oluşturulan geçerli bloklardı ve bu blok en sonunda hangi zincirin üzerine ilkinin inşa edildiğine göre belirlendi. Ommer blokları genellikle ağ gecikmesi sebebiyle gerçekleşirdi.
+
+## Kesinlik {#finality}
+
+Bir işlem, değişemeyen bir blokun parçası olduğunda Ethereum üzerinde bir "kesinliği" vardır.
+
+Madenciler merkeziyetsiz bir şekilde çalıştıkları için, aynı anda iki geçerli blok çıkarılabiliyordu. Bu geçici bir çatal oluşturur. Zamanla, sıradaki bloklar kazılıp eklendikten sonra bu zincirlerden biri daha uzun hale gelmiş ve kabul edilen zincir haline gelmiştir.
+
+İşleri daha da karmaşıklaştıran şekilde, geçici çatalda reddedilen işlemler kabul edilen zincire dahil edilmemiş olabilir. Bu, tersine dönebileceği anlamına gelir. Dolayısıyla kesinlik, geri dönüşü olmayan bir işlemi düşünmeden önce beklemeniz gereken süreyi ifade eder. Önceki iş ispatı Ethereum'u altında; spesifik `N` bloku üzerine ne kadar fazla blok madenciliği yapılırsa `N`'deki yürütmelerin güvenilirliği o denli artar ve geri çevrilmezlerdi. Şimdi hisse ispatıyla kesinlik, olasılıktan ziyade blokun bir niteliği halinde kesindir.
+
+## İş ispatı enerji kullanımı {#energy}
+
+İş ispatıyla ilgili büyük bir eleştiri, iş ispatının ağı güvende tutması için gereken enerji miktarı hakkındadır. Güvenlik ve merkeziyetsizliği sürdürmek için is ispatındaki Ethereum, büyük miktarda eneji tüketti. Hisse ispatına geçmeden kısa süre önce Ethereum madencileri toplu olarak yaklaşık 70 TWh/yıl kadar enerji (18 Temmuz 2022'de [digiconomist](https://digiconomist.net/)'e göre Çek Cumhuriyeti ile neredeyse aynı) harcardı.
+
+## Artıları ve eksileri {#pros-and-cons}
+
+| Artıları | Eksileri |
+| ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Emek ispatı tarafsızdır. Başlamak için ETH'ye ihtiyacınız yoktur ve blok ödülleri 0 ETH'den artı bakiyeye geçmenize izin verir. [Hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) ile başlamak için ETH'ye ihtiyacınız var. | İş ispatı çok fazla enerji kullandığı için çevreye zararlıdır. |
+| İş ispatı, Bitcoin ve Ethereum'u uzun yıllar boyunca güvenli ve merkeziyetsiz hâlde tutan denenmiş ve test edilmiş bir mutabakat mekanizmasıdır. | Madencilik yapmak istiyorsanız, ihtiyacınız olan özel ekipman o kadar özeldir ki büyük bir yatırım yapmanız gerekmektedir. |
+| Hisse ispatı ile karşılaştırıldığında, uygulanması nispeten kolaydır. | Artan bilgi işlem ihtiyacı nedeniyle, madencilik havuzları potansiyel olarak madencilik sektörüne hükmedebilir ve bu da merkezileşme ve güvenlik risklerine yol açabilir. |
+
+## Hisse ispatı ile karşılaştırıldığında {#compared-to-pos}
+
+Yüksek düzeyde, hisse ispatı ile iş ispatı birbiriyle aynı nihai hedefe sahiptir: merkeziyetsiz ağın, güvenli bir şekilde mutabakata varmasına yardımcı olmak. Ancak süreç ve personel açısından bazı farklılıkları vardır:
+
+- Hisse ispatı, stake edilen ETH için bilgi işlem gücünün önemini ortadan kaldırıyor.
+- Hisse ispatı, madencileri doğrulayıcılarla değiştirir. Doğrulayıcılar, yeni bloklar oluşturma kabiliyetini etkinleştirmek için ETH'lerini stake ederler.
+- Doğrulayıcılar blok oluşturmak için rekabet etmezler, bunun yerine bir algoritma tarafından rastgele seçilirler.
+- Kesinlik daha açıktır: Belirli kontrol noktalarında, 2/3 doğrulayıcı bloğun durumu üzerinde anlaşmaya varırsa, blok "kesin" olarak kabul edilir. Doğrulayıcılar, tüm stake ettiklerini buna yatırmak zorunda oldukları için zincirde gizlice anlaşmaya çalışırlarsa tüm stake ettiklerini kaybederler.
+
+[Hisse ispatı hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
+
+## Görsel olarak öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? {#visual-learner}
+
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Çoğunluk saldırısı](https://en.bitcoin.it/wiki/Majority_attack)
+- [Uzlaşma kesinliği hakkında](https://blog.ethereum.org/2016/05/09/on-settlement-finality/)
+
+### Videolar {#videos}
+
+- [İş ispatı protokollerinin teknik bir açıklaması](https://youtu.be/9V1bipPkCTU)
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Madencilik](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/)
+- [Hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
+- [Yetki kanıtı](/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/index.md" "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..c8a70efb7a5
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/index.md"
@@ -0,0 +1,81 @@
+---
+title: Madencilik
+description: Ethereum'da madenciliğin nasıl çalıştığına dair bir açıklama.
+lang: tr
+---
+
+
+İş ispatı artık Ethereum'un mutabakat mekanizmasının bir parçası değil, yani madencilik kapatıldı. Bunun yerine Ethereum, ETH hisseleyen doğrulayıcılar tarafından güvence altına alınır. ETH'nizi hisselemeye bugün başlayabilirsiniz. Birleşim, hisse ispatı ve hisseleme hakkında daha fazla bilgi edinin. Bu sayfa sadece tarihsel ilgi içindir.
+
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için, önce [işlemleri](/developers/docs/transactions/), [blokları](/developers/docs/blocks/) ve [iş ispatını](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) okumanızı öneririz.
+
+## Ethereum madenciliği nedir? {#what-is-ethereum-mining}
+
+Madencilik, Ethereum'un artık kullanımdan kaldırdığı iş ispatı mimarisinde Etherum blok zincirine eklenecek bir işlem blokunu oluşturma sürecidir.
+
+Madencilik kelimesi, kripto para birimleri için altın analojisinden gelmektedir. Dijital token'lar da tıpkı altın ya da diğer kıymetli metaller gibi sınırlı bulunur ve bir iş ispatı sistemindeki toplam hacmi artırmanın tek yolu madenciliktir. İş ispatına dayalı Etherum'da tek ihraç şekli madencilik yoluyla yapıldı. Ancak altın analojisinden farklı olarak madencilik; blok zincirde bloklar oluşturarak, doğrulayarak, yayımlayarak ve yayarak ağı güvence altına almanın bir yoludur.
+
+Ether madenciliği = Ağ Güvenliği
+
+Madencilik herhangi bir iş ispatına dayalı blok zincir modelinin can damarıdır. Ethereum madencileri - yazılımı çalıştıran bilgisayarlar - hisse ispatına geçmeden önce işlemleri işlemek ve bloklar üretmek için zamanlarını ve hesaplama güçlerini kullandılar.
+
+## Madenciler neden var? {#why-do-miners-exist}
+
+Ethereum gibi merkeziyetsiz sistemlerde, herkesin işlemlerin sırası konusunda anlaşmasını sağlamalıyız. Madenciler, ağı saldırılardan korumanın bir yolu olarak hizmet veren bloklar üretmek için hesaplama açısından zor bulmacaları çözerek bunun gerçekleşmesine yardımcı oldular.
+
+[İş kanıtı hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/)
+
+Daha önceleri herhangi bir kişi bilgisayarını kullanarak Ethereum ağında madencilik yapabiliyordu. Ancak herkes kârlı şekilde Ether (ETH) madenciliği yapamazdı. Birçok durumda madencilerin bu konuya özelleşmiş bilgisayar donanımları almaları ve ucuz enerji kaynaklarına erişimlerinin olması gerekiyordu. Ortalama bir bilgisayarın madencilikle ilgili maliyetleri karşılamaya yetecek kadar blok ödülü kazanması pek olası değildi.
+
+### Madenciliğin maliyeti {#cost-of-mining}
+
+- Bir madencilik teçhizatı inşa etmek ve yürütmek için gerekli donanımların potansiyel maliyeti
+- Madencilik teçhizatına güç vermenin elektriksel maliyeti
+- Bir havuzda madencilik yapıyorsanız, madencilik havuzları genelde havuz tarafından üretilen her blok için sabit bir yüzdelik ödeme alırlar
+- Madencilik teçhizatını desteklemek için gereken ekipmanların potansiyel maliyeti (havalandırma, enerji takibi, elektrik tesisatı vb.)
+
+Madencilik kârlılığını daha yakından incelemek için [Etherscan](https://etherscan.io/ether-mining-calculator) tarafından sağlanan gibi bir madencilik hesaplayıcısı kullanın.
+
+## Ethereum işlemleri için nasıl madencilik yapıldı? {#how-ethereum-transactions-were-mined}
+
+Aşağıda Ethereum iş ispatında işlemler için nasıl madencilik yapıldığına dair bir genel bakış verilmektedir. Ethereum hisse ispatı için bu sürecin benzer bir açıklamasına [buradan](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#transaction-execution-ethereum-pos) ulaşılabilir.
+
+1. Bir kullanıcı, bir [hesabın](/developers/docs/accounts/) özel anahtarı ile bir [işlem](/developers/docs/transactions/) talebi yazar ve imzalar.
+2. Kullanıcı, işlem talebini bir [düğüm](/developers/docs/nodes-and-clients/)den tüm Ethereum ağına yayınlar.
+3. Ethereum ağındaki her düğüm, yeni işlem talebini duyduktan sonra talebi, duydukları ve henüz bir blokta blok zincirine taahhüt edilmemiş tüm işlem isteklerinin bir listesi olan yerel bellek havuzuna ekler.
+4. Bir noktada, bir madencilik düğümü birkaç düzine veya birkaç yüz işlem talebini potansiyel bir [bloğa](/developers/docs/blocks/) toplar; bu şekilde blok gaz limitinin altında kalınarak kazanılan [işlem ücretleri](/developers/docs/gas/) en yüksek seviyeye çıkartılır. Madencilik düğümü daha sonra:
+ 1. Her işlem talebinin geçerliliğini doğrular (yani, hiç kimsenin imza oluşturmadığı bir hesaptan ether aktarmaya çalışmaması, talebin hatalı biçimlendirilmemesi vb.) ve sonra talebin kodunu yürüterek Ethereum Sanal Makinesi'nin (EVM) yerel kopyasının durumunu değiştirirler. Madenci, bu tür her bir işlem talebinin işlem ücretini kendi hesabına aktarır.
+ 2. Bloktaki tüm işlem talepleri doğrulandıktan ve yerel EVM kopyasında yürütüldükten sonra, potansiyel blok için iş ispatı "meşruiyet sertifikası" üretme sürecine başlar.
+5. Sonunda bir madenci, belirli işlem talebimizi içeren bir blok için sertifika üretmeyi tamamlar. Madenci daha sonra, talep edilen yeni EVM durumunun sertifikasını ve sağlama toplamını içeren tamamlanmış bloğu yayınlar.
+6. Diğer düğümler yeni bloğu duyar. Sertifikayı doğrularlar, bloktaki tüm işlemleri kendileri yürütürler (başlangıçta kullanıcımız tarafından yayınlanan işlem dahil) ve tüm işlemlerin yürütülmesinden sonra yeni EVM durumlarının sağlama toplamının, madenci bloğu tarafından talep edilen durumun sağlama toplamı ile eşleştiğini doğrularlar. Ancak o zaman bu düğümler bu bloğu blok zincirlerinin kuyruğuna ekler ve yeni EVM durumunu kurallı durum olarak kabul eder.
+7. Her düğüm, yeni bloktaki tüm işlemleri, yerine getirilmemiş işlem taleplerinin yerel bellek havuzlarından kaldırır.
+8. Ağa katılan yeni düğümler, ilgilendiğimiz işlemi içeren blok da dahil olmak üzere tüm blokları sırayla indirir. Yerel bir EVM kopyasını başlatırlar (boş durumlu bir EVM olarak başlar) ve ardından yol boyunca her blokta durum sağlama toplamlarını doğrulayarak yerel EVM kopyalarının üzerindeki her bloktaki her işlemi yürütme sürecinden geçerler.
+
+Her işlem bir kez madencilik sürecinden geçer (yeni bir bloka dahil edilir ve ilk kez yayılır) ancak kurallı Ethereum Sanal Makinesi durumunu geliştirme sürecinde her katılımcı tarafından yürütülür ve doğrulanır. Bu, blok zincirin temel deyimlerinden birini vurgular: **Güvenme, doğrula**.
+
+## Ommer (amca) blokları {#ommer-blocks}
+
+İş ispatında blok madenciliği olasılıksaldır, bu da bazen ağ gecikmesi nedeniyle aynı anda iki geçerli blokun ağda yayımlandığı anlamına gelir. Bu durumda protokol, önerilen dahil edilmemiş geçerli bloku kısmen ödüllendirerek madencilere karşı adaleti sağlarken en uzun (yani en "geçerli") zinciri belirlemek zorundaydı. Bu, daha fazla gecikmeyle karşı karşıya kalabilecek daha küçük madencilerin yine de [ommer](/glossary/#ommer) blok ödülleri aracılığıyla getiri sağlayabildikleri için ağın daha fazla merkezsizleştirilmesini teşvik etti.
+
+"Ommer" terimi, bir ebeveyn bloğunun kardeşi için tercih edilen, cinsiyetten bağımsız bir terimdir ancak buna bazen "amca" da denir. Her yuva için bir teklif verici seçildiği için **Ethereum'un hisse ispatına geçişinden beri ommer bloklarına madencilik yapılmamaktadır**. Bu değişimi kazılmış ommer bloklarının [tarihsel tablosunda](https://ycharts.com/indicators/ethereum_uncle_rate) görebilirsiniz.
+
+## Görsel bir demo {#a-visual-demo}
+
+Austin'in madenciliği ve iş ispatı blok zincirini, size açıklamasını izleyin.
+
+
+
+## Madencilik algoritması {#mining-algorithm}
+
+Ethereum Ana Ağı şimdiye kadar yalnızca bir madencilik algoritması kullandı - ["Ethash"](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash/). Ethash, ["Dagger-Hashimoto"](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/) olarak bilinen orijinal bir Ar-Ge algoritmasının halefiydi.
+
+[Madencilik algoritmaları ile ilgili daha fazla bilgi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/).
+
+## İlgili Konular {#related-topics}
+
+- [Gaz](/developers/docs/gas/)
+- [EVM](/developers/docs/evm/)
+- [İş İspatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md" "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..aa850ac8e61
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md"
@@ -0,0 +1,334 @@
+---
+title: Dagger-Hashimoto
+description: Dagger-Hashimoto algoritmasına detaylı bir bakış.
+lang: tr
+---
+
+Dagger-Hashimoto, Ethereum'un madencilik algoritması için orijinal araştırma uygulaması ve şartnamesiydi. Dagger-Hashimoto'nun yerini [Ethash](#ethash) aldı. 15 Eylül 2022'de gerçekleşen [Birleşim](/roadmap/merge/)'den sonra madencilik tamamen durdurulmuştur. O zamandan beri Ethereum [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) mekanizmasını kullanmaktadır. Bu sayfa sadece bilgilendirme içindir - burdaki bilgi Birleşim sonrası Ethereum için geçerli değildir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için önce [iş kanıtı mutabakatı](/developers/docs/consensus-mekanizmalar/pow), [madencilik](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining) ve [>madencilik algoritmaları](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms) hakkında okumanızı öneririz.
+
+## Dagger-Hashimoto {#dagger-hashimoto}
+
+Dagger-Hashimoto iki hedefi gerçekleştirmeyi amaçlar:
+
+1. **ASIC direnci**: Algoritma için özel donanım oluşturmanın faydası mümkün olduğunca küçük olmalıdır
+2. **Hafif istemci doğrulanabilirliği**: Bir blok, hafif bir istemci tarafından verimli bir şekilde doğrulanabilir olmalıdır.
+
+Ek bir değişiklikle, istenirse, ancak ek karmaşıklık pahasına üçüncü bir hedefin nasıl yerine getirileceğini de belirtiyoruz:
+
+**Tam zincir depolama**: madencilik, tam blok zinciri durumunun depolanmasını gerektirmelidir (Ethereum durum üçlüsünün düzensiz yapısı nedeniyle, özellikle sık kullanılan bazı sözleşmelerde bir miktar budamanın mümkün olacağını tahmin ediyoruz, ancak bunu en asgari seviyeye indirmek istiyoruz).
+
+## DAG Jenerasyonu {#dag-generation}
+
+Algoritmanın kodu aşağıdaki Python'da tanımlanacaktır. İlk olarak belirlitilen kesinliklerin belirli olmayan tam sayılarını dizelere sıralamak için `encode_int` ile başlarız. Tersi de aşağıda verilmiştir:
+
+```python
+NUM_BITS = 512
+
+def encode_int(x):
+ "Encode an integer x as a string of 64 characters using a big-endian scheme"
+ o = ''
+ for _ in range(NUM_BITS / 8):
+ o = chr(x % 256) + o
+ x //= 256
+ return o
+
+def decode_int(s):
+ "Unencode an integer x from a string using a big-endian scheme"
+ x = 0
+ for c in s:
+ x *= 256
+ x += ord(c)
+ return x
+```
+
+Daha sonra, `sha3`'ün bir tamsayı alan ve bir tamsayı veren bir işlev olduğunu ve `dbl_sha3`'ün bir double-sha3 işlevi olduğunu varsayacağız; bu referans kodunu bir uygulamaya dönüştürüyorsanız:
+
+```python
+from pyethereum import utils
+def sha3(x):
+ if isinstance(x, (int, long)):
+ x = encode_int(x)
+ return decode_int(utils.sha3(x))
+
+def dbl_sha3(x):
+ if isinstance(x, (int, long)):
+ x = encode_int(x)
+ return decode_int(utils.sha3(utils.sha3(x)))
+```
+
+### Parametreler {#parameters}
+
+Algoritma için kullanılan parametreler şunlardır:
+
+```python
+SAFE_PRIME_512 = 2**512 - 38117 # En Büyük Güvenli Prime 2**512'den küçük
+
+parametreler = {
+ "n": 4000055296 * 8 // NUM_BITS, # Veri kümesinin boyutu (4 Gigabayt); 65536'NIN KATINDA OLMALIDIR
+ "n_inc": 65536, # Dönem başına n değerinde artış; 65536'NIN KATINDA OLMALIDIR
+ # epochtime ile=20000, yılda 882 MB büyüme sağlar
+ "cache_size": 2500, # Light istemcinin önbelleğinin boyutu (light ile seçilebilir
+ # istemci; algo spesifikasyonunun bir parçası değil)
+ "diff": 2**14, # Zorluk (blok değerlendirmesi sırasında ayarlanır)
+ "epochtime": 100000, # Bir dönemin blok cinsinden uzunluğu (veri kümesinin ne sıklıkta güncellendiği)
+ "k": 1, # Bir düğümün ebeveyn sayısı
+ "w": w, # Modüler üslü karma için kullanılır
+ "erişim": 200, # Hashimoto sırasında veri kümesi erişimlerinin sayısı
+ "P": SAFE_PRIME_512 # Karma ve rastgele sayı üretimi için Safe Prime
+}
+```
+
+Bu durumda `P`, `log₂(P)`'nin 512'den biraz daha küçük olacağı şekilde seçilen bir asaldır ve bu, sayılarımızı temsil etmek için kullandığımız 512 bite karşılık gelir. DAG'nin yalnızca ikinci yarısının gerçekten depolanması gerektiğini unutmayın, bu nedenle RAM gereksinimi 1 GB'den başlar ve yılda 441 MB büyür.
+
+### Dagger grafiği inşa etmek {#dagger-graph-building}
+
+Dagger grafiği oluşturma ilkesi şu şekilde tanımlanır:
+
+```python
+def produce_dag(params, seed, length):
+ P = params["P"]
+ picker = init = pow(sha3(seed), params["w"], P)
+ o = [init]
+ for i in range(1, length):
+ x = picker = (picker * init) % P
+ for _ in range(params["k"]):
+ x ^= o[x % i]
+ o.append(pow(x, params["w"], P))
+ return o
+```
+
+Esasen, bir grafikten tek bir düğüm, `sha3(tohum)` olarak başlar ve oradan, rastgele önceki düğümlere dayalı olarak diğer düğümlere sırayla eklemeye başlar. Yeni bir düğüm oluşturulduğunda, `i`'den küçük bazı indeksleri (yukarıdaki `x % i` kullanılarak) rastgele seçmek için çekirdeğin modüler bir gücü hesaplanır ve bu indekslerdeki düğümler, `x` için yeni bir değer oluşturmak üzere bir hesaplamada kullanılır, bu daha sonra küçük bir çalışma kanıtı işlevine (XOR'a dayalı olarak) beslenir ve sonuçta `i` dizininde grafiğin değerini oluşturur. Bu özel tasarımın arkasındaki mantık, DAG'nin sıralı erişimini zorlamak; DAG'ın erişilecek bir sonraki değeri, mevcut değer bilinene kadar belirlenemez. Son olarak, modüler üs alma sonucu daha da özetler.
+
+Bu algoritma, sayı teorisinden elde edilen çeşitli sonuçlara dayanır. Bir tartışma için ek bölümü aşağıda görebilirsiniz.
+
+## Hafif istemci değerlendirmesi {#light-client-evaluation}
+
+Yukarıdaki grafik yapısı, grafikteki her bir düğümün, yalnızca az sayıda düğümden oluşan bir alt ağaç hesaplanarak ve yalnızca az miktarda yardımcı bellek gerektirerek yeniden oluşturulmasına izin vermeyi amaçlamaktadır. K=1 ile alt ağacın yalnızca DAG'deki ilk öğeye kadar giden bir değerler zinciri olduğuna dikkat edin.
+
+DAG için hafif istemci hesaplama işlevi aşağıdaki gibi çalışır:
+
+```python
+def quick_calc(params, seed, p):
+ w, P = params["w"], params["P"]
+ cache = {}
+
+ def quick_calc_cached(p):
+ if p in cache:
+ pass
+ elif p == 0:
+ cache[p] = pow(sha3(seed), w, P)
+ else:
+ x = pow(sha3(seed), (p + 1) * w, P)
+ for _ in range(params["k"]):
+ x ^= quick_calc_cached(x % p)
+ cache[p] = pow(x, w, P)
+ return cache[p]
+
+ return quick_calc_cached(p)
+```
+
+Esasen, tüm DAG için değerleri hesaplama döngüsünü ortadan kaldıran ve önceki düğüm aramasını özyinelemeli bir çağrı veya bir önbellek aramasıyla değiştiren, yukarıdaki algoritmanın basitçe yeniden yazılmasıdır. `k=1` için önbelleğin gereksiz olduğunu unutmayın, ancak daha fazla optimizasyon aslında DAG'nin ilk birkaç bin değerini önceden hesaplar ve bunu, hesaplamalar için statik bir önbellek olarak tutar; bunun bir kod uygulaması için eke bakın.
+
+## DAG'ların duble destekçisi {#double-buffer}
+
+Bir tam istemcide 2 DAG'ın [_ çifte buffer_](https://wikipedia.org/wiki/Multiple_buffering)' yukarıda kullanılan formül ile üretilir. Burada düşünce, DAG'lar her blok sayısı `döngü zamanı` tarafından yukarıdaki parametrelere göre üretilir. Üretilen en son DAG'ı kullanan istemci yerine, öncekini kullanır. Bunun yararı, madencilerin tüm verileri aniden yeniden hesaplaması gereken bir adımın dahil edilmesine gerek kalmadan, DAG'lerin zaman içinde değiştirilmesine izin vermesidir. Aksi takdirde, düzenli aralıklarla zincir işlemede ani bir geçici yavaşlama ve merkezileşmeyi önemli ölçüde artırma potansiyeli vardır. Bu nedenle, tüm veriler yeniden hesaplanmadan önceki birkaç dakika içinde %51 saldırı riski vardır.
+
+Bir blok için çalışmayı hesaplamak için kullanılan DAG setini oluşturmak için kullanılan algoritma aşağıdaki gibidir:
+
+```python
+def get_prevhash(n):
+ from pyethereum.blocks import GENESIS_PREVHASH
+ from pyethereum import chain_manager
+ if n <= 0:
+ return hash_to_int(GENESIS_PREVHASH)
+ else:
+ prevhash = chain_manager.index.get_block_by_number(n - 1)
+ return decode_int(prevhash)
+
+def get_seedset(params, block):
+ seedset = {}
+ seedset["back_number"] = block.number - (block.number % params["epochtime"])
+ seedset["back_hash"] = get_prevhash(seedset["back_number"])
+ seedset["front_number"] = max(seedset["back_number"] - params["epochtime"], 0)
+ seedset["front_hash"] = get_prevhash(seedset["front_number"])
+ return seedset
+
+def get_dagsize(params, block):
+ return params["n"] + (block.number // params["epochtime"]) * params["n_inc"]
+
+def get_daggerset(params, block):
+ dagsz = get_dagsize(params, block)
+ seedset = get_seedset(params, block)
+ if seedset["front_hash"] <= 0:
+ # No back buffer is possible, just make front buffer
+ return {"front": {"dag": produce_dag(params, seedset["front_hash"], dagsz),
+ "block_number": 0}}
+ else:
+ return {"front": {"dag": produce_dag(params, seedset["front_hash"], dagsz),
+ "block_number": seedset["front_number"]},
+ "back": {"dag": produce_dag(params, seedset["back_hash"], dagsz),
+ "block_number": seedset["back_number"]}}
+```
+
+## Hashimoto {#hashimoto}
+
+Orijinal Hashimoto'nun arkasındaki fikir, blok zincirini bir veri seti olarak kullanmak, blok zincirinden N indeks seçen, bu indekslerdeki işlemleri toplayan, bu verilerin bir XOR'sini gerçekleştiren ve sonucun karmasını döndüren bir hesaplama yapmaktır. Thaddeus Dryja'nın tutarlılık için Python'a çevrilmiş orijinal algoritması aşağıdaki gibidir:
+
+```python
+def orig_hashimoto(prev_hash, merkle_root, list_of_transactions, nonce):
+ hash_output_A = sha256(prev_hash + merkle_root + nonce)
+ txid_mix = 0
+ for i in range(64):
+ shifted_A = hash_output_A >> i
+ transaction = shifted_A % len(list_of_transactions)
+ txid_mix ^= list_of_transactions[transaction] << i
+ return txid_mix ^ (nonce << 192)
+```
+
+Ne yazık ki, Hashimoto RAM zor olarak kabul edilirken, önemli hesaplama yükü olan 256-bit aritmetik kullanır. Ancak Dagger-Hashimoto, bu sorunu çözmek için veri kümesini indekslerken yalnızca en az önemli 64 biti kullanır.
+
+```python
+def hashimoto(dag, dagsize, params, header, nonce):
+ m = dagsize / 2
+ mix = sha3(encode_int(nonce) + header)
+ for _ in range(params["accesses"]):
+ mix ^= dag[m + (mix % 2**64) % m]
+ return dbl_sha3(mix)
+```
+
+Çift SHA3'ün kullanımı, yalnızca doğru bir ara değerin sağlandığını doğrulayan, neredeyse anında ön doğrulama olan bir sıfır veri biçimine olanak tanır. Çalışma kanıtının bu dış katmanı oldukça ASIC dostudur ve oldukça zayıftır, ancak hemen reddedilmeyecek bir blok oluşturmak için bu küçük miktarda işin yapılması gerektiğinden DDoS'u daha da zor hale getirmek için vardır. Hafif-istemci versiyonu aşağıdaki gibidir:
+
+```python
+def quick_hashimoto(seed, dagsize, params, header, nonce):
+ m = dagsize // 2
+ mix = sha3(nonce + header)
+ for _ in range(params["accesses"]):
+ mix ^= quick_calc(params, seed, m + (mix % 2**64) % m)
+ return dbl_sha3(mix)
+```
+
+## Madencilik ve doğrulama {#mining-and-verifying}
+
+Şimdi hepsini madencilik algoritmasında bir araya getirelim:
+
+```python
+def mine(daggerset, params, block):
+ from random import randint
+ nonce = randint(0, 2**64)
+ while 1:
+ result = hashimoto(daggerset, get_dagsize(params, block),
+ params, decode_int(block.prevhash), nonce)
+ if result * params["diff"] < 2**256:
+ break
+ nonce += 1
+ if nonce >= 2**64:
+ nonce = 0
+ return nonce
+```
+
+Doğrulama algoritması aşağıdadır:
+
+```python
+def verify(daggerset, params, block, nonce):
+ result = hashimoto(daggerset, get_dagsize(params, block),
+ params, decode_int(block.prevhash), nonce)
+ return result * params["diff"] < 2**256
+```
+
+Hafif-istemci dostu doğrulama:
+
+```python
+def light_verify(params, header, nonce):
+ seedset = get_seedset(params, block)
+ result = quick_hashimoto(seedset["front_hash"], get_dagsize(params, block),
+ params, decode_int(block.prevhash), nonce)
+ return result * params["diff"] < 2**256
+```
+
+Ayrıca, Dagger-Hashimoto'nun blok başlığına ek gereksinimler getirdiğini unutmayın:
+
+- İki katmanlı doğrulamanın çalışması için, bir blok başlığı hem nonce hem de orta değer pre-sha3'e sahip olmalıdır
+- Bir yerde, bir blok başlığı mevcut tohum setinin sha3'ünü depolamalıdır
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve onu ekleyin!_
+
+## Ek {#appendix}
+
+Yukarıda belirtildiği gibi, DAG üretimi için kullanılan RNG, sayı teorisinden elde edilen bazı sonuçlara dayanır. İlk olarak, `picker` değişkeninin temeli olan Lehmer RNG'nin geniş bir periyoda sahip olduğuna dair güvence veriyoruz. İkinci olarak, `P-1`'in başlamak için `x ∈ [2,P-2]`'i sağladığını ya da `pow(x,3,P)`'un `x`'i `1`'e adreslemeyeceğini gösteriyoruz. Son olarak, `pow(x,3,P)` öğesinin bir karma işlevi olarak ele alındığında düşük bir çarpışma oranına sahip olduğunu gösteriyoruz.
+
+### Lehmer rastgele sayı üreticisi {#lehmer-random-number}
+
+`produce_dag` işlevinin tarafsız rastgele sayılar üretmesi gerekmese de, potansiyel bir tehdit, `seed**i % P`'nin yalnızca bir avuç değer almasıdır. Bu, modeli tanımayanlara kıyasla madencilere bir avantaj sağlayabilir.
+
+Bundan kaçınmak için sayı teorisinden bir sonuca başvurulur. Bir [_güvenli asal_](https://en.wikipedia.org/wiki/Safe_prime) olan `P`, `(P-1)/2`'nin asal olduğu yerde asal olarak kabul edilir. Bir `x` üyenin [çarpımsal grup](https://en.wikipedia.org/wiki/Multiplicative_group_of_integers_modulo_n) _sıralaması_ `ℤ/nℤ`, minimum `m` olarak tanımlanır, öyle ki
xᵐ mod P ≡ 1
+Bu tanımlar göz önüne alındığında, elimizde:
+
+> Gözlem 1. `x`, güvenli bir asal `P` için `ℤ/Pℤ` çarpımsal grubunun bir üyesi olsun. `x mod P ≠ 1 mod P` ve `x mod P ≠ P-1 mod P` ise, `x`'in sırası ya `P-1` ya da `(P-1)/2`'dir.
+
+_Kanıt_. `P` güvenli bir asal olduğundan, \[Lagrange Teoremi\]\[lagrange\] ile `x` sırası ya `1`, `2`, `(P-1)/2` veya `P-1` olur.
+
+`x`'in sırası `1` olamaz, çünkü Fermat'ın Küçük Teoremi'ne göre:
+
+
xP-1 mod P ≡ 1
+
+Bu nedenle `x`, benzersiz olan `ℤ/nℤ`'nin çarpımsal kimliği olmalıdır. `x ≠ 1` olduğunu varsaydığımız için bu mümkün değildir.
+
+`x` dizisi, `x = P-1` olmadıkça `2` olamaz, çünkü bu, `P`'nin asal olması gerektiği kuralını ihlal eder.
+
+Yukarıdaki önermeden, `(picker * init) % P` yinelemesinin en az `(P-1)/2` döngü uzunluğuna sahip olacağını görebiliriz. Bunun nedeni, `P`'yi ikinin daha yüksek kuvvetine yaklaşık olarak eşit olan güvenli bir asal sayı olarak seçmemiz ve `init`'in `[2,2**256+1]` aralığında olmasıdır. `P`'nin büyüklüğü göz önüne alındığında, modüler üstelleştirmeden asla bir döngü beklememeliyiz.
+
+DAG'daki ilk hücreyi (`init` etiketli değişken) atadığımızda, ` iş kanıtı (sha3 (tohum) + 2, 3, P)` olarak hesaplarız. İlk bakışta bu, sonucun ne `1` ne de `P-1` olduğunu garanti etmez. Ancak, `P-1` güvenli bir asal olduğundan, Gözlem 1'in bir sonucu olan aşağıdaki ek güvenceye sahibiz:
+
+> Gözlem 2. `x`, güvenli bir asal `P` için `ℤ/Pℤ` çarpımsal grubunun bir üyesi olsun ve `w` bir doğal sayı olsun. `x mod P ≠ 1 mod P` ve `x mod P ≠ P-1 mod P` ve ayrıca `w mod P ≠ P-1 mod P` ve `w mod P ≠ 0 mod P` ise, ardından `xʷ mod P ≠ 1 mod P` ve `xʷ mod P ≠ P-1 mod P`
+
+### Karma işlevi olarak modüler üstel alma {#modular-exponentiation}
+
+Belirli `P` ve `w` değerleri için, `pow(x, w, P)` işlevinin birçok çakışması olabilir. Örneğin, `pow(x,9,19)` yalnızca `{1,18}` değerlerini alır.
+
+`P` asal sayı olarak kabul edildiğinde, modüler üs alma karma fonksiyonu için uygun `w` aşağıdaki sonucu kullanarak seçilebilir:
+
+> Gözlem 3. `P` asal olsun; `w` ve `P-1`, ancak ve ancak tüm `a` ve `b`, `ℤ/Pℤ` içinde ise nispeten asaldır:
+>
+>
+> `aʷ mod P ≡ bʷ mod P` if and only if `a mod P ≡ b mod P`
+>
+
+Bu nedenle, `P`'nin asal olduğu ve `w`'un `P-1`'e görece asal olduğu göz önüne alındığında, şu `|{pow(x, w, P) : x ∈ ℤ}| = P`, hash fonksiyonunun mümkün olan minimum çarpışma oranına sahip olduğunu ima eder.
+
+`P`'nin seçtiğimiz gibi güvenli bir asal olması özel durumunda, o zaman `P-1`'in sadece 1, 2, `(P-1)/2` ve `P-1` faktörleri vardır. `P`'den beri > 7'de, 3'ün `P-1`'e göre asal olduğunu biliyoruz, dolayısıyla `w=3` yukarıdaki önermeyi karşılıyor.
+
+## Daha verimli önbellek tabanlı değerlendirme algoritması {#cache-based-evaluation}
+
+```python
+def quick_calc(params, seed, p):
+ cache = produce_dag(params, seed, params["cache_size"])
+ return quick_calc_cached(cache, params, p)
+
+def quick_calc_cached(cache, params, p):
+ P = params["P"]
+ if p < len(cache):
+ return cache[p]
+ else:
+ x = pow(cache[0], p + 1, P)
+ for _ in range(params["k"]):
+ x ^= quick_calc_cached(cache, params, x % p)
+ return pow(x, params["w"], P)
+
+def quick_hashimoto(seed, dagsize, params, header, nonce):
+ cache = produce_dag(params, seed, params["cache_size"])
+ return quick_hashimoto_cached(cache, dagsize, params, header, nonce)
+
+def quick_hashimoto_cached(cache, dagsize, params, header, nonce):
+ m = dagsize // 2
+ mask = 2**64 - 1
+ mix = sha3(encode_int(nonce) + header)
+ for _ in range(params["accesses"]):
+ mix ^= quick_calc_cached(cache, params, m + (mix & mask) % m)
+ return dbl_sha3(mix)
+```
diff --git "a/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash/index.md" "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..1d4037e032e
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash/index.md"
@@ -0,0 +1,1014 @@
+---
+title: Ethash
+description: Ethash algoritmasına ayrıntılı bir bakış.
+lang: tr
+---
+
+
+ Ethash, Ethereum'un iş ispatı madencilik algoritmasıydı. İş ispatı tamamen durdurulmuş ve Ethereum, hisse ispatı ile güvence altına alınmıştır. Birleşim, hisse ispatıve hisseleme hakkında daha fazla bilgi edinin. Bu sayfa sadece tarihsel ilgi içindir!
+
+
+[Ethash](https://github.com/ethereum/wiki/wiki/Ethash), [Dagger-Hashimoto](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto) algoritmasının değiştirilmiş bir versiyonudur. Ethash iş ispatı[bellek zor](https://wikipedia.org/wiki/Memory-hard_function) bir işlemdir, bunun algoritmayı ASIC dirençli hale getirdiği düşünülür. Sonunda Ethash ASICleri geliştirildi fakat GPU madenciliği iş ispatı durdurulana kadar hâlâ geçerli bir seçenekti. Ethash, Ethereum olmayan iş ispatı ağlarında hâlâ diğer paraların madenciliğini yapmak için kullanılmaktadır.
+
+## Ethash nasıl çalışır? {#how-does-ethash-work}
+
+Bellek sertliği, nonce ve blok başlığına bağlı olarak sabit bir kaynağın alt kümelerinin seçilmesini gerektiren bir iş kanıtı algoritması ile elde edilir. Bu kaynağa (birkaç gigabayt boyutunda) DAG adı verilir. DAG, her 30000 blokta bir değiştirilir, bu devir olarak adlandırılan 125 saatlik bir penceredir (kabaca 5,2 gün) ve oluşturulması biraz zaman alır. DAG yalnızca blok yüksekliğine bağlı olduğundan, önceden oluşturulabilir, ancak böyle değilse, müşterinin bir blok oluşturmak için bu sürecin sonuna kadar beklemesi gerekir. İstemciler DAG'leri önceden oluşturup önbelleğe almazsa, ağ her bir dönem geçişinde büyük blok gecikmesi yaşayabilir. DAG'nin, hem düşük CPU hem de küçük bellek ile doğrulamaya izin veren iş kanıtının doğrulanması için oluşturulması gerekmediğini unutmayın.
+
+Algoritmanın izlediği genel rota aşağıdaki gibidir:
+
+1. O noktaya kadar blok başlıklarını tarayarak bulunan, her blok için hesaplanabilen bir **tohum** vardır.
+2. Çekirdekten, **16 MB sözderastgele önbellek** hesaplanabilir. Hafif istemciler önbelleği depolar.
+3. Önbellekten, veri kümesindeki her öğenin önbellekten yalnızca az sayıda öğeye bağlı olduğu özelliğiyle, **1 GB'lık bir veri kümesi** oluşturabiliriz. Tam istemciler ve madenciler veri kümesini depolar. Veri kümesi, zamanla doğrusal olarak büyür.
+4. Madencilik, veri setinin rastgele dilimlerini alıp bunları bir araya getirmeyi içerir. Doğrulama, ihtiyacınız olan veri kümesinin belirli parçalarını yeniden oluşturmak için önbelleği kullanarak düşük bellekle yapılabilir, böylece yalnızca önbelleği saklamanız gerekir.
+
+Büyük veri kümesi her 30000 blokta bir güncellenir, bu nedenle bir madencinin çabasının büyük çoğunluğu veri kümesini okumak olacak, değişiklik yapmak değil.
+
+## Tanımlamalar {#definitions}
+
+Aşağıdaki tanımları kullanıyoruz:
+
+```
+WORD_BYTES = 4 # bytes in word
+DATASET_BYTES_INIT = 2**30 # bytes in dataset at genesis
+DATASET_BYTES_GROWTH = 2**23 # dataset growth per epoch
+CACHE_BYTES_INIT = 2**24 # bytes in cache at genesis
+CACHE_BYTES_GROWTH = 2**17 # cache growth per epoch
+CACHE_MULTIPLIER=1024 # Size of the DAG relative to the cache
+EPOCH_LENGTH = 30000 # blocks per epoch
+MIX_BYTES = 128 # width of mix
+HASH_BYTES = 64 # hash length in bytes
+DATASET_PARENTS = 256 # number of parents of each dataset element
+CACHE_ROUNDS = 3 # number of rounds in cache production
+ACCESSES = 64 # number of accesses in hashimoto loop
+```
+
+### 'SHA3' kullanımı {#sha3}
+
+Ethereum'un gelişimi, SHA3 standardının geliştirilmesiyle çakıştı ve standartlar süreci, sonlandırılmış karma algoritmanın dolgusunda geç bir değişiklik yaptı, böylece Ethereum'un "sha3_256" ve "sha3_512" karmaları standart sha3 karmaları değil, diğer bağlamlarda "Keccak-256" ve "Keccak-512" olarak genellikle atıfta bulunulan bir değişkendir. Tartışmaya ör. [buradan](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1803), [buradan](http://ethereum.stackexchange.com/questions/550/which-cryptographic-hash-function-does-ethereum-use) ve [buradan bakabilirsiniz](http://bitcoin.stackexchange.com/questions/42055/what-is-the-approach-to-calculate-an-ethereum-address-from-a-256-bit-private-key/42057#42057).
+
+Lütfen aşağıdaki algoritmanın açıklamasında "sha3" karmalarına atıfta bulunulduğunu unutmayın.
+
+## Parametreler {#parameters}
+
+Ethash'in önbelleği ve veri kümesi parametreleri, blok numarasına bağlıdır. Önbellek boyutu ve veri kümesi boyutu doğrusal olarak büyür; bununla birlikte, döngüsel davranışa yol açan tesadüfi düzenlilik riskini azaltmak için her zaman doğrusal olarak büyüyen eşiğin altındaki en yüksek asal değeri alırız.
+
+```python
+def get_cache_size(block_number):
+ sz = CACHE_BYTES_INIT + CACHE_BYTES_GROWTH * (block_number // EPOCH_LENGTH)
+ sz -= HASH_BYTES
+ while not isprime(sz / HASH_BYTES):
+ sz -= 2 * HASH_BYTES
+ return sz
+
+def get_full_size(block_number):
+ sz = DATASET_BYTES_INIT + DATASET_BYTES_GROWTH * (block_number // EPOCH_LENGTH)
+ sz -= MIX_BYTES
+ while not isprime(sz / MIX_BYTES):
+ sz -= 2 * MIX_BYTES
+ return sz
+```
+
+Veri kümesi ve önbellek boyutu değerleri tabloları ekte verilmiştir.
+
+## Önbellek üretimi {#cache-generation}
+
+Şimdi, bir önbellek üretme fonksiyonunu belirtiyoruz:
+
+```python
+def mkcache(cache_size, seed):
+ n = cache_size // HASH_BYTES
+
+ # Sequentially produce the initial dataset
+ o = [sha3_512(seed)]
+ for i in range(1, n):
+ o.append(sha3_512(o[-1]))
+
+ # Use a low-round version of randmemohash
+ for _ in range(CACHE_ROUNDS):
+ for i in range(n):
+ v = o[i][0] % n
+ o[i] = sha3_512(map(xor, o[(i-1+n) % n], o[v]))
+
+ return o
+```
+
+Önbellek üretim süreci, önce 32 MB belleğin sırayla doldurulmasını, ardından Sergio Demian Lerner'in [_Strict Memory Hard Hashing Functions_'tan (2014)](http://www.hashcash.org/papers/memohash.pdf) _RandMemoHash_ algoritmasının iki geçişini gerçekleştirmeyi içerir. Çıktı, 524288 64 baytlık bir değer kümesidir.
+
+## Veri toplama fonksiyonu {#date-aggregation-function}
+
+Bazı durumlarda XOR için, ilişkisel olmayan bir ikame olarak, [FNV karması](https://en.wikipedia.org/wiki/Fowler%E2%80%93Noll%E2%80%93Vo_hash_function)ndan esinlenen bir algoritma kullanıyoruz. Asal değeri sırayla bir bayt (sekizli) ile çarpan FNV-1 spesifikasyonunun aksine, asal değeri tam 32 bit girişle çarptığımızı unutmayın.
+
+```python
+FNV_PRIME = 0x01000193
+
+def fnv(v1, v2):
+ return ((v1 * FNV_PRIME) ^ v2) % 2**32
+```
+
+Lütfen sarı kağıdın fnv'yi v1\*(FNV_PRIME ^ v2) olarak belirttiğine dikkat edin, tüm mevcut uygulamalar tutarlı bir şekilde yukarıdaki tanımı kullanır.
+
+## Tam veri kümesi hesaplaması {#full-dataset-calculation}
+
+Tam 1 GB veri kümesindeki her 64 baytlık öğe aşağıdaki gibi hesaplanır:
+
+```python
+def calc_dataset_item(cache, i):
+ n = len(cache)
+ r = HASH_BYTES // WORD_BYTES
+ # initialize the mix
+ mix = copy.copy(cache[i % n])
+ mix[0] ^= i
+ mix = sha3_512(mix)
+ # fnv it with a lot of random cache nodes based on i
+ for j in range(DATASET_PARENTS):
+ cache_index = fnv(i ^ j, mix[j % r])
+ mix = map(fnv, mix, cache[cache_index % n])
+ return sha3_512(mix)
+```
+
+Esasen, sözde rasgele seçilmiş 256 önbellek düğümünden gelen verileri birleştirir ve veri kümesi düğümünü hesaplamak için bunu kararız. Tüm veri kümesi daha sonra şu şekilde oluşturulur:
+
+```python
+def calc_dataset(full_size, cache):
+ return [calc_dataset_item(cache, i) for i in range(full_size // HASH_BYTES)]
+```
+
+## Ana döngü {#main-loop}
+
+Şimdi, belirli bir başlık ve nonce için nihai değerimizi üretmek için tüm veri kümesinden verileri topladığımız ana "hashimoto" benzeri döngüyü belirtiyoruz. Aşağıdaki kodda, `başlık`, kesilmiş bir _ _ blok başlığı, yani **mixHash** ve **nonce** alanlarını hariç tutan bir başlığının RLP temsilinin SHA3-256 _karmasını_ temsil eder. `nonce`, büyük endian düzende 64 bitlik işaretsiz bir tamsayının sekiz baytıdır. Yani `nonce[::-1]` bu değerin sekiz baytlık küçük endian temsilidir:
+
+```python
+def hashimoto(header, nonce, full_size, dataset_lookup):
+ n = full_size / HASH_BYTES
+ w = MIX_BYTES // WORD_BYTES
+ mixhashes = MIX_BYTES / HASH_BYTES
+ # combine header+nonce into a 64 byte seed
+ s = sha3_512(header + nonce[::-1])
+ # start the mix with replicated s
+ mix = []
+ for _ in range(MIX_BYTES / HASH_BYTES):
+ mix.extend(s)
+ # mix in random dataset nodes
+ for i in range(ACCESSES):
+ p = fnv(i ^ s[0], mix[i % w]) % (n // mixhashes) * mixhashes
+ newdata = []
+ for j in range(MIX_BYTES / HASH_BYTES):
+ newdata.extend(dataset_lookup(p + j))
+ mix = map(fnv, mix, newdata)
+ # compress mix
+ cmix = []
+ for i in range(0, len(mix), 4):
+ cmix.append(fnv(fnv(fnv(mix[i], mix[i+1]), mix[i+2]), mix[i+3]))
+ return {
+ "mix digest": serialize_hash(cmix),
+ "result": serialize_hash(sha3_256(s+cmix))
+ }
+
+def hashimoto_light(full_size, cache, header, nonce):
+ return hashimoto(header, nonce, full_size, lambda x: calc_dataset_item(cache, x))
+
+def hashimoto_full(full_size, dataset, header, nonce):
+ return hashimoto(header, nonce, full_size, lambda x: dataset[x])
+```
+
+Esasen, 128 bayt genişliğinde bir "karışım" sürdürüyoruz ve art arda tam veri kümesinden 128 bayt getiriyoruz ve onu karışımla birleştirmek için `fnv` işlevini kullanıyoruz. 128 bayt sıralı erişim kullanılır, böylece algoritmanın her turu, her zaman RAM'den tam bir sayfa alır ve ASIC'lerin teorik olarak kaçınabileceği çeviriye bakılan arabellek kayıplarını en aza indirir.
+
+Bu algoritmanın çıktısı istenen hedefin altındaysa nonce geçerlidir. Sondaki fazladan `sha3_256` uygulamasının, en azından küçük bir miktar işin yapıldığını kanıtlamak için sağlanabilecek bir ara nonce'nin var olmasını sağladığına dikkat edin; bu hızlı dış iş kanıtı doğrulaması, DDoS karşıtı amaçlar için kullanılabilir. Ayrıca sonucun tarafsız, 256 bitlik bir sayı olduğuna dair istatistiksel güvence sağlamaya da hizmet eder.
+
+## Madencilik {#mining}
+
+Madencilik algoritması şu şekilde tanımlanır:
+
+```python
+def mine(full_size, dataset, header, difficulty):
+ # zero-pad target to compare with hash on the same digit
+ target = zpad(encode_int(2**256 // difficulty), 64)[::-1]
+ from random import randint
+ nonce = randint(0, 2**64)
+ while hashimoto_full(full_size, dataset, header, nonce) > target:
+ nonce = (nonce + 1) % 2**64
+ return nonce
+```
+
+## Tohum karmasını tanımlama {#seed-hash}
+
+Belirli bir bloğun üzerinde madencilik yapmak için kullanılacak tohum karmasını hesaplamak için aşağıdaki algoritmayı kullanırız:
+
+```python
+ def get_seedhash(block):
+ s = '\x00' * 32
+ for i in range(block.number // EPOCH_LENGTH):
+ s = serialize_hash(sha3_256(s))
+ return s
+```
+
+Sorunsuz madencilik ve doğrulama için, gelecekteki tohum karmalarını ve veri kümelerini ayrı bir iş parçacığında önceden hesaplamanızı öneririz.
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## Ek {#appendix}
+
+Yukarıdaki python spesifikasyonunu kod olarak çalıştırmakla ilgileniyorsanız, aşağıdaki kod, başa eklenmelidir.
+
+```python
+import sha3, copy
+
+# Assumes little endian bit ordering (same as Intel architectures)
+def decode_int(s):
+ return int(s[::-1].encode('hex'), 16) if s else 0
+
+def encode_int(s):
+ a = "%x" % s
+ return '' if s == 0 else ('0' * (len(a) % 2) + a).decode('hex')[::-1]
+
+def zpad(s, length):
+ return s + '\x00' * max(0, length - len(s))
+
+def serialize_hash(h):
+ return ''.join([zpad(encode_int(x), 4) for x in h])
+
+def deserialize_hash(h):
+ return [decode_int(h[i:i+WORD_BYTES]) for i in range(0, len(h), WORD_BYTES)]
+
+def hash_words(h, sz, x):
+ if isinstance(x, list):
+ x = serialize_hash(x)
+ y = h(x)
+ return deserialize_hash(y)
+
+def serialize_cache(ds):
+ return ''.join([serialize_hash(h) for h in ds])
+
+serialize_dataset = serialize_cache
+
+# sha3 hash function, outputs 64 bytes
+def sha3_512(x):
+ return hash_words(lambda v: sha3.sha3_512(v).digest(), 64, x)
+
+def sha3_256(x):
+ return hash_words(lambda v: sha3.sha3_256(v).digest(), 32, x)
+
+def xor(a, b):
+ return a ^ b
+
+def isprime(x):
+ for i in range(2, int(x**0.5)):
+ if x % i == 0:
+ return False
+ return True
+```
+
+### Veri boyutları {#data-sizes}
+
+Aşağıdaki arama tabloları, yaklaşık 2048 veri ve önbellek boyutlu dönemleri sunar.
+
+```python
+def get_datasize(block_number):
+ return data_sizes[block_number // EPOCH_LENGTH]
+
+def get_cachesize(block_number):
+ return cache_sizes[block_number // EPOCH_LENGTH]
+
+data_sizes = [
+1073739904, 1082130304, 1090514816, 1098906752, 1107293056,
+1115684224, 1124070016, 1132461952, 1140849536, 1149232768,
+1157627776, 1166013824, 1174404736, 1182786944, 1191180416,
+1199568512, 1207958912, 1216345216, 1224732032, 1233124736,
+1241513344, 1249902464, 1258290304, 1266673792, 1275067264,
+1283453312, 1291844992, 1300234112, 1308619904, 1317010048,
+1325397376, 1333787776, 1342176128, 1350561664, 1358954368,
+1367339392, 1375731584, 1384118144, 1392507008, 1400897408,
+1409284736, 1417673344, 1426062464, 1434451072, 1442839168,
+1451229056, 1459615616, 1468006016, 1476394112, 1484782976,
+1493171584, 1501559168, 1509948032, 1518337664, 1526726528,
+1535114624, 1543503488, 1551892096, 1560278656, 1568669056,
+1577056384, 1585446272, 1593831296, 1602219392, 1610610304,
+1619000192, 1627386752, 1635773824, 1644164224, 1652555648,
+1660943488, 1669332608, 1677721216, 1686109312, 1694497664,
+1702886272, 1711274624, 1719661184, 1728047744, 1736434816,
+1744829056, 1753218944, 1761606272, 1769995904, 1778382464,
+1786772864, 1795157888, 1803550592, 1811937664, 1820327552,
+1828711552, 1837102976, 1845488768, 1853879936, 1862269312,
+1870656896, 1879048064, 1887431552, 1895825024, 1904212096,
+1912601216, 1920988544, 1929379456, 1937765504, 1946156672,
+1954543232, 1962932096, 1971321728, 1979707264, 1988093056,
+1996487552, 2004874624, 2013262208, 2021653888, 2030039936,
+2038430848, 2046819968, 2055208576, 2063596672, 2071981952,
+2080373632, 2088762752, 2097149056, 2105539712, 2113928576,
+2122315136, 2130700672, 2139092608, 2147483264, 2155872128,
+2164257664, 2172642176, 2181035392, 2189426048, 2197814912,
+2206203008, 2214587264, 2222979712, 2231367808, 2239758208,
+2248145024, 2256527744, 2264922752, 2273312128, 2281701248,
+2290086272, 2298476672, 2306867072, 2315251072, 2323639168,
+2332032128, 2340420224, 2348808064, 2357196416, 2365580416,
+2373966976, 2382363008, 2390748544, 2399139968, 2407530368,
+2415918976, 2424307328, 2432695424, 2441084288, 2449472384,
+2457861248, 2466247808, 2474637184, 2483026816, 2491414144,
+2499803776, 2508191872, 2516582272, 2524970368, 2533359232,
+2541743488, 2550134144, 2558525056, 2566913408, 2575301504,
+2583686528, 2592073856, 2600467328, 2608856192, 2617240448,
+2625631616, 2634022016, 2642407552, 2650796416, 2659188352,
+2667574912, 2675965312, 2684352896, 2692738688, 2701130624,
+2709518464, 2717907328, 2726293376, 2734685056, 2743073152,
+2751462016, 2759851648, 2768232832, 2776625536, 2785017728,
+2793401984, 2801794432, 2810182016, 2818571648, 2826959488,
+2835349376, 2843734144, 2852121472, 2860514432, 2868900992,
+2877286784, 2885676928, 2894069632, 2902451584, 2910843008,
+2919234688, 2927622784, 2936011648, 2944400768, 2952789376,
+2961177728, 2969565568, 2977951616, 2986338944, 2994731392,
+3003120256, 3011508352, 3019895936, 3028287104, 3036675968,
+3045063808, 3053452928, 3061837696, 3070228352, 3078615424,
+3087003776, 3095394944, 3103782272, 3112173184, 3120562048,
+3128944768, 3137339264, 3145725056, 3154109312, 3162505088,
+3170893184, 3179280256, 3187669376, 3196056704, 3204445568,
+3212836736, 3221224064, 3229612928, 3238002304, 3246391168,
+3254778496, 3263165824, 3271556224, 3279944576, 3288332416,
+3296719232, 3305110912, 3313500032, 3321887104, 3330273152,
+3338658944, 3347053184, 3355440512, 3363827072, 3372220288,
+3380608384, 3388997504, 3397384576, 3405774208, 3414163072,
+3422551936, 3430937984, 3439328384, 3447714176, 3456104576,
+3464493952, 3472883584, 3481268864, 3489655168, 3498048896,
+3506434432, 3514826368, 3523213952, 3531603584, 3539987072,
+3548380288, 3556763264, 3565157248, 3573545344, 3581934464,
+3590324096, 3598712704, 3607098752, 3615488384, 3623877248,
+3632265856, 3640646528, 3649043584, 3657430144, 3665821568,
+3674207872, 3682597504, 3690984832, 3699367808, 3707764352,
+3716152448, 3724541056, 3732925568, 3741318016, 3749706368,
+3758091136, 3766481536, 3774872704, 3783260032, 3791650432,
+3800036224, 3808427648, 3816815488, 3825204608, 3833592704,
+3841981568, 3850370432, 3858755968, 3867147904, 3875536256,
+3883920512, 3892313728, 3900702592, 3909087872, 3917478784,
+3925868416, 3934256512, 3942645376, 3951032192, 3959422336,
+3967809152, 3976200064, 3984588416, 3992974976, 4001363584,
+4009751168, 4018141312, 4026530432, 4034911616, 4043308928,
+4051695488, 4060084352, 4068472448, 4076862848, 4085249408,
+4093640576, 4102028416, 4110413696, 4118805632, 4127194496,
+4135583104, 4143971968, 4152360832, 4160746112, 4169135744,
+4177525888, 4185912704, 4194303616, 4202691968, 4211076736,
+4219463552, 4227855488, 4236246656, 4244633728, 4253022848,
+4261412224, 4269799808, 4278184832, 4286578048, 4294962304,
+4303349632, 4311743104, 4320130432, 4328521088, 4336909184,
+4345295488, 4353687424, 4362073472, 4370458496, 4378852736,
+4387238528, 4395630208, 4404019072, 4412407424, 4420790656,
+4429182848, 4437571456, 4445962112, 4454344064, 4462738048,
+4471119232, 4479516544, 4487904128, 4496289664, 4504682368,
+4513068416, 4521459584, 4529846144, 4538232704, 4546619776,
+4555010176, 4563402112, 4571790208, 4580174464, 4588567936,
+4596957056, 4605344896, 4613734016, 4622119808, 4630511488,
+4638898816, 4647287936, 4655675264, 4664065664, 4672451968,
+4680842624, 4689231488, 4697620352, 4706007424, 4714397056,
+4722786176, 4731173248, 4739562368, 4747951744, 4756340608,
+4764727936, 4773114496, 4781504384, 4789894784, 4798283648,
+4806667648, 4815059584, 4823449472, 4831835776, 4840226176,
+4848612224, 4857003392, 4865391488, 4873780096, 4882169728,
+4890557312, 4898946944, 4907333248, 4915722368, 4924110976,
+4932499328, 4940889728, 4949276032, 4957666432, 4966054784,
+4974438016, 4982831488, 4991221376, 4999607168, 5007998848,
+5016386432, 5024763776, 5033164672, 5041544576, 5049941888,
+5058329728, 5066717056, 5075107456, 5083494272, 5091883904,
+5100273536, 5108662144, 5117048192, 5125436032, 5133827456,
+5142215296, 5150605184, 5158993024, 5167382144, 5175769472,
+5184157568, 5192543872, 5200936064, 5209324928, 5217711232,
+5226102656, 5234490496, 5242877312, 5251263872, 5259654016,
+5268040832, 5276434304, 5284819328, 5293209728, 5301598592,
+5309986688, 5318374784, 5326764416, 5335151488, 5343542144,
+5351929472, 5360319872, 5368706944, 5377096576, 5385484928,
+5393871232, 5402263424, 5410650496, 5419040384, 5427426944,
+5435816576, 5444205952, 5452594816, 5460981376, 5469367936,
+5477760896, 5486148736, 5494536832, 5502925952, 5511315328,
+5519703424, 5528089984, 5536481152, 5544869504, 5553256064,
+5561645696, 5570032768, 5578423936, 5586811264, 5595193216,
+5603585408, 5611972736, 5620366208, 5628750464, 5637143936,
+5645528192, 5653921408, 5662310272, 5670694784, 5679082624,
+5687474048, 5695864448, 5704251008, 5712641408, 5721030272,
+5729416832, 5737806208, 5746194304, 5754583936, 5762969984,
+5771358592, 5779748224, 5788137856, 5796527488, 5804911232,
+5813300608, 5821692544, 5830082176, 5838468992, 5846855552,
+5855247488, 5863636096, 5872024448, 5880411008, 5888799872,
+5897186432, 5905576832, 5913966976, 5922352768, 5930744704,
+5939132288, 5947522432, 5955911296, 5964299392, 5972688256,
+5981074304, 5989465472, 5997851008, 6006241408, 6014627968,
+6023015552, 6031408256, 6039796096, 6048185216, 6056574848,
+6064963456, 6073351808, 6081736064, 6090128768, 6098517632,
+6106906496, 6115289216, 6123680896, 6132070016, 6140459648,
+6148849024, 6157237376, 6165624704, 6174009728, 6182403712,
+6190792064, 6199176064, 6207569792, 6215952256, 6224345216,
+6232732544, 6241124224, 6249510272, 6257899136, 6266287744,
+6274676864, 6283065728, 6291454336, 6299843456, 6308232064,
+6316620928, 6325006208, 6333395584, 6341784704, 6350174848,
+6358562176, 6366951296, 6375337856, 6383729536, 6392119168,
+6400504192, 6408895616, 6417283456, 6425673344, 6434059136,
+6442444672, 6450837376, 6459223424, 6467613056, 6476004224,
+6484393088, 6492781952, 6501170048, 6509555072, 6517947008,
+6526336384, 6534725504, 6543112832, 6551500672, 6559888768,
+6568278656, 6576662912, 6585055616, 6593443456, 6601834112,
+6610219648, 6618610304, 6626999168, 6635385472, 6643777408,
+6652164224, 6660552832, 6668941952, 6677330048, 6685719424,
+6694107776, 6702493568, 6710882176, 6719274112, 6727662976,
+6736052096, 6744437632, 6752825984, 6761213824, 6769604224,
+6777993856, 6786383488, 6794770816, 6803158144, 6811549312,
+6819937664, 6828326528, 6836706176, 6845101696, 6853491328,
+6861880448, 6870269312, 6878655104, 6887046272, 6895433344,
+6903822208, 6912212864, 6920596864, 6928988288, 6937377152,
+6945764992, 6954149248, 6962544256, 6970928768, 6979317376,
+6987709312, 6996093824, 7004487296, 7012875392, 7021258624,
+7029652352, 7038038912, 7046427776, 7054818944, 7063207808,
+7071595136, 7079980928, 7088372608, 7096759424, 7105149824,
+7113536896, 7121928064, 7130315392, 7138699648, 7147092352,
+7155479168, 7163865728, 7172249984, 7180648064, 7189036672,
+7197424768, 7205810816, 7214196608, 7222589824, 7230975104,
+7239367552, 7247755904, 7256145536, 7264533376, 7272921472,
+7281308032, 7289694848, 7298088832, 7306471808, 7314864512,
+7323253888, 7331643008, 7340029568, 7348419712, 7356808832,
+7365196672, 7373585792, 7381973888, 7390362752, 7398750592,
+7407138944, 7415528576, 7423915648, 7432302208, 7440690304,
+7449080192, 7457472128, 7465860992, 7474249088, 7482635648,
+7491023744, 7499412608, 7507803008, 7516192384, 7524579968,
+7532967296, 7541358464, 7549745792, 7558134656, 7566524032,
+7574912896, 7583300992, 7591690112, 7600075136, 7608466816,
+7616854912, 7625244544, 7633629824, 7642020992, 7650410368,
+7658794112, 7667187328, 7675574912, 7683961984, 7692349568,
+7700739712, 7709130368, 7717519232, 7725905536, 7734295424,
+7742683264, 7751069056, 7759457408, 7767849088, 7776238208,
+7784626816, 7793014912, 7801405312, 7809792128, 7818179968,
+7826571136, 7834957184, 7843347328, 7851732352, 7860124544,
+7868512384, 7876902016, 7885287808, 7893679744, 7902067072,
+7910455936, 7918844288, 7927230848, 7935622784, 7944009344,
+7952400256, 7960786048, 7969176704, 7977565312, 7985953408,
+7994339968, 8002730368, 8011119488, 8019508096, 8027896192,
+8036285056, 8044674688, 8053062272, 8061448832, 8069838464,
+8078227328, 8086616704, 8095006592, 8103393664, 8111783552,
+8120171392, 8128560256, 8136949376, 8145336704, 8153726848,
+8162114944, 8170503296, 8178891904, 8187280768, 8195669632,
+8204058496, 8212444544, 8220834176, 8229222272, 8237612672,
+8246000768, 8254389376, 8262775168, 8271167104, 8279553664,
+8287944064, 8296333184, 8304715136, 8313108352, 8321497984,
+8329885568, 8338274432, 8346663296, 8355052928, 8363441536,
+8371828352, 8380217984, 8388606592, 8396996224, 8405384576,
+8413772672, 8422161536, 8430549376, 8438939008, 8447326592,
+8455715456, 8464104832, 8472492928, 8480882048, 8489270656,
+8497659776, 8506045312, 8514434944, 8522823808, 8531208832,
+8539602304, 8547990656, 8556378752, 8564768384, 8573154176,
+8581542784, 8589933952, 8598322816, 8606705024, 8615099264,
+8623487872, 8631876992, 8640264064, 8648653952, 8657040256,
+8665430656, 8673820544, 8682209152, 8690592128, 8698977152,
+8707374464, 8715763328, 8724151424, 8732540032, 8740928384,
+8749315712, 8757704576, 8766089344, 8774480768, 8782871936,
+8791260032, 8799645824, 8808034432, 8816426368, 8824812928,
+8833199488, 8841591424, 8849976448, 8858366336, 8866757248,
+8875147136, 8883532928, 8891923328, 8900306816, 8908700288,
+8917088384, 8925478784, 8933867392, 8942250368, 8950644608,
+8959032704, 8967420544, 8975809664, 8984197504, 8992584064,
+9000976256, 9009362048, 9017752448, 9026141312, 9034530688,
+9042917504, 9051307904, 9059694208, 9068084864, 9076471424,
+9084861824, 9093250688, 9101638528, 9110027648, 9118416512,
+9126803584, 9135188096, 9143581312, 9151969664, 9160356224,
+9168747136, 9177134464, 9185525632, 9193910144, 9202302848,
+9210690688, 9219079552, 9227465344, 9235854464, 9244244864,
+9252633472, 9261021824, 9269411456, 9277799296, 9286188928,
+9294574208, 9302965888, 9311351936, 9319740032, 9328131968,
+9336516736, 9344907392, 9353296768, 9361685888, 9370074752,
+9378463616, 9386849408, 9395239808, 9403629184, 9412016512,
+9420405376, 9428795008, 9437181568, 9445570688, 9453960832,
+9462346624, 9470738048, 9479121536, 9487515008, 9495903616,
+9504289664, 9512678528, 9521067904, 9529456256, 9537843584,
+9546233728, 9554621312, 9563011456, 9571398784, 9579788672,
+9588178304, 9596567168, 9604954496, 9613343104, 9621732992,
+9630121856, 9638508416, 9646898816, 9655283584, 9663675776,
+9672061312, 9680449664, 9688840064, 9697230464, 9705617536,
+9714003584, 9722393984, 9730772608, 9739172224, 9747561088,
+9755945344, 9764338816, 9772726144, 9781116544, 9789503872,
+9797892992, 9806282624, 9814670464, 9823056512, 9831439232,
+9839833984, 9848224384, 9856613504, 9865000576, 9873391232,
+9881772416, 9890162816, 9898556288, 9906940544, 9915333248,
+9923721088, 9932108672, 9940496512, 9948888448, 9957276544,
+9965666176, 9974048384, 9982441088, 9990830464, 9999219584,
+10007602816, 10015996544, 10024385152, 10032774016, 10041163648,
+10049548928, 10057940096, 10066329472, 10074717824, 10083105152,
+10091495296, 10099878784, 10108272256, 10116660608, 10125049216,
+10133437312, 10141825664, 10150213504, 10158601088, 10166991232,
+10175378816, 10183766144, 10192157312, 10200545408, 10208935552,
+10217322112, 10225712768, 10234099328, 10242489472, 10250876032,
+10259264896, 10267656064, 10276042624, 10284429184, 10292820352,
+10301209472, 10309598848, 10317987712, 10326375296, 10334763392,
+10343153536, 10351541632, 10359930752, 10368318592, 10376707456,
+10385096576, 10393484672, 10401867136, 10410262144, 10418647424,
+10427039104, 10435425664, 10443810176, 10452203648, 10460589952,
+10468982144, 10477369472, 10485759104, 10494147712, 10502533504,
+10510923392, 10519313536, 10527702656, 10536091264, 10544478592,
+10552867712, 10561255808, 10569642368, 10578032768, 10586423168,
+10594805632, 10603200128, 10611588992, 10619976064, 10628361344,
+10636754048, 10645143424, 10653531776, 10661920384, 10670307968,
+10678696832, 10687086464, 10695475072, 10703863168, 10712246144,
+10720639616, 10729026688, 10737414784, 10745806208, 10754190976,
+10762581376, 10770971264, 10779356288, 10787747456, 10796135552,
+10804525184, 10812915584, 10821301888, 10829692288, 10838078336,
+10846469248, 10854858368, 10863247232, 10871631488, 10880023424,
+10888412032, 10896799616, 10905188992, 10913574016, 10921964672,
+10930352768, 10938742912, 10947132544, 10955518592, 10963909504,
+10972298368, 10980687488, 10989074816, 10997462912, 11005851776,
+11014241152, 11022627712, 11031017344, 11039403904, 11047793024,
+11056184704, 11064570752, 11072960896, 11081343872, 11089737856,
+11098128256, 11106514816, 11114904448, 11123293568, 11131680128,
+11140065152, 11148458368, 11156845696, 11165236864, 11173624192,
+11182013824, 11190402688, 11198790784, 11207179136, 11215568768,
+11223957376, 11232345728, 11240734592, 11249122688, 11257511296,
+11265899648, 11274285952, 11282675584, 11291065472, 11299452544,
+11307842432, 11316231296, 11324616832, 11333009024, 11341395584,
+11349782656, 11358172288, 11366560384, 11374950016, 11383339648,
+11391721856, 11400117376, 11408504192, 11416893568, 11425283456,
+11433671552, 11442061184, 11450444672, 11458837888, 11467226752,
+11475611776, 11484003968, 11492392064, 11500780672, 11509169024,
+11517550976, 11525944448, 11534335616, 11542724224, 11551111808,
+11559500672, 11567890304, 11576277376, 11584667008, 11593056128,
+11601443456, 11609830016, 11618221952, 11626607488, 11634995072,
+11643387776, 11651775104, 11660161664, 11668552576, 11676940928,
+11685330304, 11693718656, 11702106496, 11710496128, 11718882688,
+11727273088, 11735660416, 11744050048, 11752437376, 11760824704,
+11769216128, 11777604736, 11785991296, 11794381952, 11802770048,
+11811157888, 11819548544, 11827932544, 11836324736, 11844713344,
+11853100928, 11861486464, 11869879936, 11878268032, 11886656896,
+11895044992, 11903433088, 11911822976, 11920210816, 11928600448,
+11936987264, 11945375872, 11953761152, 11962151296, 11970543488,
+11978928512, 11987320448, 11995708288, 12004095104, 12012486272,
+12020875136, 12029255552, 12037652096, 12046039168, 12054429568,
+12062813824, 12071206528, 12079594624, 12087983744, 12096371072,
+12104759936, 12113147264, 12121534592, 12129924992, 12138314624,
+12146703232, 12155091584, 12163481216, 12171864704, 12180255872,
+12188643968, 12197034112, 12205424512, 12213811328, 12222199424,
+12230590336, 12238977664, 12247365248, 12255755392, 12264143488,
+12272531584, 12280920448, 12289309568, 12297694592, 12306086528,
+12314475392, 12322865024, 12331253632, 12339640448, 12348029312,
+12356418944, 12364805248, 12373196672, 12381580928, 12389969024,
+12398357632, 12406750592, 12415138432, 12423527552, 12431916416,
+12440304512, 12448692352, 12457081216, 12465467776, 12473859968,
+12482245504, 12490636672, 12499025536, 12507411584, 12515801728,
+12524190592, 12532577152, 12540966272, 12549354368, 12557743232,
+12566129536, 12574523264, 12582911872, 12591299456, 12599688064,
+12608074624, 12616463488, 12624845696, 12633239936, 12641631616,
+12650019968, 12658407296, 12666795136, 12675183232, 12683574656,
+12691960192, 12700350592, 12708740224, 12717128576, 12725515904,
+12733906816, 12742295168, 12750680192, 12759071872, 12767460736,
+12775848832, 12784236928, 12792626816, 12801014656, 12809404288,
+12817789312, 12826181504, 12834568832, 12842954624, 12851345792,
+12859732352, 12868122496, 12876512128, 12884901248, 12893289088,
+12901672832, 12910067584, 12918455168, 12926842496, 12935232896,
+12943620736, 12952009856, 12960396928, 12968786816, 12977176192,
+12985563776, 12993951104, 13002341504, 13010730368, 13019115392,
+13027506304, 13035895168, 13044272512, 13052673152, 13061062528,
+13069446272, 13077838976, 13086227072, 13094613632, 13103000192,
+13111393664, 13119782528, 13128157568, 13136559232, 13144945024,
+13153329536, 13161724288, 13170111872, 13178502784, 13186884736,
+13195279744, 13203667072, 13212057472, 13220445824, 13228832128,
+13237221248, 13245610624, 13254000512, 13262388352, 13270777472,
+13279166336, 13287553408, 13295943296, 13304331904, 13312719488,
+13321108096, 13329494656, 13337885824, 13346274944, 13354663808,
+13363051136, 13371439232, 13379825024, 13388210816, 13396605056,
+13404995456, 13413380224, 13421771392, 13430159744, 13438546048,
+13446937216, 13455326848, 13463708288, 13472103808, 13480492672,
+13488875648, 13497269888, 13505657728, 13514045312, 13522435712,
+13530824576, 13539210112, 13547599232, 13555989376, 13564379008,
+13572766336, 13581154432, 13589544832, 13597932928, 13606320512,
+13614710656, 13623097472, 13631477632, 13639874944, 13648264064,
+13656652928, 13665041792, 13673430656, 13681818496, 13690207616,
+13698595712, 13706982272, 13715373184, 13723762048, 13732150144,
+13740536704, 13748926592, 13757316224, 13765700992, 13774090112,
+13782477952, 13790869376, 13799259008, 13807647872, 13816036736,
+13824425344, 13832814208, 13841202304, 13849591424, 13857978752,
+13866368896, 13874754688, 13883145344, 13891533184, 13899919232,
+13908311168, 13916692096, 13925085056, 13933473152, 13941866368,
+13950253696, 13958643584, 13967032192, 13975417216, 13983807616,
+13992197504, 14000582272, 14008973696, 14017363072, 14025752192,
+14034137984, 14042528384, 14050918016, 14059301504, 14067691648,
+14076083584, 14084470144, 14092852352, 14101249664, 14109635968,
+14118024832, 14126407552, 14134804352, 14143188608, 14151577984,
+14159968384, 14168357248, 14176741504, 14185127296, 14193521024,
+14201911424, 14210301824, 14218685056, 14227067264, 14235467392,
+14243855488, 14252243072, 14260630144, 14269021568, 14277409408,
+14285799296, 14294187904, 14302571392, 14310961792, 14319353728,
+14327738752, 14336130944, 14344518784, 14352906368, 14361296512,
+14369685376, 14378071424, 14386462592, 14394848128, 14403230848,
+14411627392, 14420013952, 14428402304, 14436793472, 14445181568,
+14453569664, 14461959808, 14470347904, 14478737024, 14487122816,
+14495511424, 14503901824, 14512291712, 14520677504, 14529064832,
+14537456768, 14545845632, 14554234496, 14562618496, 14571011456,
+14579398784, 14587789184, 14596172672, 14604564608, 14612953984,
+14621341312, 14629724288, 14638120832, 14646503296, 14654897536,
+14663284864, 14671675264, 14680061056, 14688447616, 14696835968,
+14705228416, 14713616768, 14722003328, 14730392192, 14738784128,
+14747172736, 14755561088, 14763947648, 14772336512, 14780725376,
+14789110144, 14797499776, 14805892736, 14814276992, 14822670208,
+14831056256, 14839444352, 14847836032, 14856222848, 14864612992,
+14872997504, 14881388672, 14889775744, 14898165376, 14906553472,
+14914944896, 14923329664, 14931721856, 14940109696, 14948497024,
+14956887424, 14965276544, 14973663616, 14982053248, 14990439808,
+14998830976, 15007216768, 15015605888, 15023995264, 15032385152,
+15040768384, 15049154944, 15057549184, 15065939072, 15074328448,
+15082715008, 15091104128, 15099493504, 15107879296, 15116269184,
+15124659584, 15133042304, 15141431936, 15149824384, 15158214272,
+15166602368, 15174991232, 15183378304, 15191760512, 15200154496,
+15208542592, 15216931712, 15225323392, 15233708416, 15242098048,
+15250489216, 15258875264, 15267265408, 15275654528, 15284043136,
+15292431488, 15300819584, 15309208192, 15317596544, 15325986176,
+15334374784, 15342763648, 15351151744, 15359540608, 15367929728,
+15376318336, 15384706432, 15393092992, 15401481856, 15409869952,
+15418258816, 15426649984, 15435037568, 15443425664, 15451815296,
+15460203392, 15468589184, 15476979328, 15485369216, 15493755776,
+15502146944, 15510534272, 15518924416, 15527311232, 15535699072,
+15544089472, 15552478336, 15560866688, 15569254528, 15577642624,
+15586031488, 15594419072, 15602809472, 15611199104, 15619586432,
+15627975296, 15636364928, 15644753792, 15653141888, 15661529216,
+15669918848, 15678305152, 15686696576, 15695083136, 15703474048,
+15711861632, 15720251264, 15728636288, 15737027456, 15745417088,
+15753804928, 15762194048, 15770582656, 15778971008, 15787358336,
+15795747712, 15804132224, 15812523392, 15820909696, 15829300096,
+15837691264, 15846071936, 15854466944, 15862855808, 15871244672,
+15879634816, 15888020608, 15896409728, 15904799104, 15913185152,
+15921577088, 15929966464, 15938354816, 15946743424, 15955129472,
+15963519872, 15971907968, 15980296064, 15988684928, 15997073024,
+16005460864, 16013851264, 16022241152, 16030629248, 16039012736,
+16047406976, 16055794816, 16064181376, 16072571264, 16080957824,
+16089346688, 16097737856, 16106125184, 16114514816, 16122904192,
+16131292544, 16139678848, 16148066944, 16156453504, 16164839552,
+16173236096, 16181623424, 16190012032, 16198401152, 16206790528,
+16215177344, 16223567744, 16231956352, 16240344704, 16248731008,
+16257117824, 16265504384, 16273898624, 16282281856, 16290668672,
+16299064192, 16307449216, 16315842176, 16324230016, 16332613504,
+16341006464, 16349394304, 16357783168, 16366172288, 16374561664,
+16382951296, 16391337856, 16399726208, 16408116352, 16416505472,
+16424892032, 16433282176, 16441668224, 16450058624, 16458448768,
+16466836864, 16475224448, 16483613056, 16492001408, 16500391808,
+16508779648, 16517166976, 16525555328, 16533944192, 16542330752,
+16550719616, 16559110528, 16567497088, 16575888512, 16584274816,
+16592665472, 16601051008, 16609442944, 16617832064, 16626218624,
+16634607488, 16642996096, 16651385728, 16659773824, 16668163712,
+16676552576, 16684938112, 16693328768, 16701718144, 16710095488,
+16718492288, 16726883968, 16735272832, 16743661184, 16752049792,
+16760436608, 16768827008, 16777214336, 16785599104, 16793992832,
+16802381696, 16810768768, 16819151744, 16827542656, 16835934848,
+16844323712, 16852711552, 16861101952, 16869489536, 16877876864,
+16886265728, 16894653056, 16903044736, 16911431296, 16919821696,
+16928207488, 16936592768, 16944987776, 16953375616, 16961763968,
+16970152832, 16978540928, 16986929536, 16995319168, 17003704448,
+17012096896, 17020481152, 17028870784, 17037262208, 17045649536,
+17054039936, 17062426496, 17070814336, 17079205504, 17087592064,
+17095978112, 17104369024, 17112759424, 17121147776, 17129536384,
+17137926016, 17146314368, 17154700928, 17163089792, 17171480192,
+17179864192, 17188256896, 17196644992, 17205033856, 17213423488,
+17221811072, 17230198912, 17238588032, 17246976896, 17255360384,
+17263754624, 17272143232, 17280530048, 17288918912, 17297309312,
+17305696384, 17314085504, 17322475136, 17330863744, 17339252096,
+17347640192, 17356026496, 17364413824, 17372796544, 17381190016,
+17389583488, 17397972608, 17406360704, 17414748544, 17423135872,
+17431527296, 17439915904, 17448303232, 17456691584, 17465081728,
+17473468288, 17481857408, 17490247552, 17498635904, 17507022464,
+17515409024, 17523801728, 17532189824, 17540577664, 17548966016,
+17557353344, 17565741184, 17574131584, 17582519168, 17590907008,
+17599296128, 17607687808, 17616076672, 17624455808, 17632852352,
+17641238656, 17649630848, 17658018944, 17666403968, 17674794112,
+17683178368, 17691573376, 17699962496, 17708350592, 17716739968,
+17725126528, 17733517184, 17741898112, 17750293888, 17758673024,
+17767070336, 17775458432, 17783848832, 17792236928, 17800625536,
+17809012352, 17817402752, 17825785984, 17834178944, 17842563968,
+17850955648, 17859344512, 17867732864, 17876119424, 17884511872,
+17892900224, 17901287296, 17909677696, 17918058112, 17926451072,
+17934843776, 17943230848, 17951609216, 17960008576, 17968397696,
+17976784256, 17985175424, 17993564032, 18001952128, 18010339712,
+18018728576, 18027116672, 18035503232, 18043894144, 18052283264,
+18060672128, 18069056384, 18077449856, 18085837184, 18094225792,
+18102613376, 18111004544, 18119388544, 18127781248, 18136170368,
+18144558976, 18152947328, 18161336192, 18169724288, 18178108544,
+18186498944, 18194886784, 18203275648, 18211666048, 18220048768,
+18228444544, 18236833408, 18245220736]
+
+cache_sizes = [
+16776896, 16907456, 17039296, 17170112, 17301056, 17432512, 17563072,
+17693888, 17824192, 17955904, 18087488, 18218176, 18349504, 18481088,
+18611392, 18742336, 18874304, 19004224, 19135936, 19267264, 19398208,
+19529408, 19660096, 19791424, 19922752, 20053952, 20184896, 20315968,
+20446912, 20576576, 20709184, 20840384, 20971072, 21102272, 21233216,
+21364544, 21494848, 21626816, 21757376, 21887552, 22019392, 22151104,
+22281536, 22412224, 22543936, 22675264, 22806464, 22935872, 23068096,
+23198272, 23330752, 23459008, 23592512, 23723968, 23854912, 23986112,
+24116672, 24247616, 24378688, 24509504, 24640832, 24772544, 24903488,
+25034432, 25165376, 25296704, 25427392, 25558592, 25690048, 25820096,
+25951936, 26081728, 26214208, 26345024, 26476096, 26606656, 26737472,
+26869184, 26998208, 27131584, 27262528, 27393728, 27523904, 27655744,
+27786688, 27917888, 28049344, 28179904, 28311488, 28441792, 28573504,
+28700864, 28835648, 28966208, 29096768, 29228608, 29359808, 29490752,
+29621824, 29752256, 29882816, 30014912, 30144448, 30273728, 30406976,
+30538432, 30670784, 30799936, 30932672, 31063744, 31195072, 31325248,
+31456192, 31588288, 31719232, 31850432, 31981504, 32110784, 32243392,
+32372672, 32505664, 32636608, 32767808, 32897344, 33029824, 33160768,
+33289664, 33423296, 33554368, 33683648, 33816512, 33947456, 34076992,
+34208704, 34340032, 34471744, 34600256, 34734016, 34864576, 34993984,
+35127104, 35258176, 35386688, 35518528, 35650624, 35782336, 35910976,
+36044608, 36175808, 36305728, 36436672, 36568384, 36699968, 36830656,
+36961984, 37093312, 37223488, 37355072, 37486528, 37617472, 37747904,
+37879232, 38009792, 38141888, 38272448, 38403392, 38535104, 38660672,
+38795584, 38925632, 39059264, 39190336, 39320768, 39452096, 39581632,
+39713984, 39844928, 39974848, 40107968, 40238144, 40367168, 40500032,
+40631744, 40762816, 40894144, 41023552, 41155904, 41286208, 41418304,
+41547712, 41680448, 41811904, 41942848, 42073792, 42204992, 42334912,
+42467008, 42597824, 42729152, 42860096, 42991552, 43122368, 43253696,
+43382848, 43515712, 43646912, 43777088, 43907648, 44039104, 44170432,
+44302144, 44433344, 44564288, 44694976, 44825152, 44956864, 45088448,
+45219008, 45350464, 45481024, 45612608, 45744064, 45874496, 46006208,
+46136768, 46267712, 46399424, 46529344, 46660672, 46791488, 46923328,
+47053504, 47185856, 47316928, 47447872, 47579072, 47710144, 47839936,
+47971648, 48103232, 48234176, 48365248, 48496192, 48627136, 48757312,
+48889664, 49020736, 49149248, 49283008, 49413824, 49545152, 49675712,
+49807168, 49938368, 50069056, 50200256, 50331584, 50462656, 50593472,
+50724032, 50853952, 50986048, 51117632, 51248576, 51379904, 51510848,
+51641792, 51773248, 51903296, 52035136, 52164032, 52297664, 52427968,
+52557376, 52690112, 52821952, 52952896, 53081536, 53213504, 53344576,
+53475776, 53608384, 53738816, 53870528, 54000832, 54131776, 54263744,
+54394688, 54525248, 54655936, 54787904, 54918592, 55049152, 55181248,
+55312064, 55442752, 55574336, 55705024, 55836224, 55967168, 56097856,
+56228672, 56358592, 56490176, 56621888, 56753728, 56884928, 57015488,
+57146816, 57278272, 57409216, 57540416, 57671104, 57802432, 57933632,
+58064576, 58195264, 58326976, 58457408, 58588864, 58720192, 58849984,
+58981696, 59113024, 59243456, 59375552, 59506624, 59637568, 59768512,
+59897792, 60030016, 60161984, 60293056, 60423872, 60554432, 60683968,
+60817216, 60948032, 61079488, 61209664, 61341376, 61471936, 61602752,
+61733696, 61865792, 61996736, 62127808, 62259136, 62389568, 62520512,
+62651584, 62781632, 62910784, 63045056, 63176128, 63307072, 63438656,
+63569216, 63700928, 63831616, 63960896, 64093888, 64225088, 64355392,
+64486976, 64617664, 64748608, 64879424, 65009216, 65142464, 65273792,
+65402816, 65535424, 65666752, 65797696, 65927744, 66060224, 66191296,
+66321344, 66453056, 66584384, 66715328, 66846656, 66977728, 67108672,
+67239104, 67370432, 67501888, 67631296, 67763776, 67895104, 68026304,
+68157248, 68287936, 68419264, 68548288, 68681408, 68811968, 68942912,
+69074624, 69205568, 69337024, 69467584, 69599168, 69729472, 69861184,
+69989824, 70122944, 70253888, 70385344, 70515904, 70647232, 70778816,
+70907968, 71040832, 71171648, 71303104, 71432512, 71564992, 71695168,
+71826368, 71958464, 72089536, 72219712, 72350144, 72482624, 72613568,
+72744512, 72875584, 73006144, 73138112, 73268672, 73400128, 73530944,
+73662272, 73793344, 73924544, 74055104, 74185792, 74316992, 74448832,
+74579392, 74710976, 74841664, 74972864, 75102784, 75233344, 75364544,
+75497024, 75627584, 75759296, 75890624, 76021696, 76152256, 76283072,
+76414144, 76545856, 76676672, 76806976, 76937792, 77070016, 77200832,
+77331392, 77462464, 77593664, 77725376, 77856448, 77987776, 78118336,
+78249664, 78380992, 78511424, 78642496, 78773056, 78905152, 79033664,
+79166656, 79297472, 79429568, 79560512, 79690816, 79822784, 79953472,
+80084672, 80214208, 80346944, 80477632, 80608576, 80740288, 80870848,
+81002048, 81133504, 81264448, 81395648, 81525952, 81657536, 81786304,
+81919808, 82050112, 82181312, 82311616, 82443968, 82573376, 82705984,
+82835776, 82967744, 83096768, 83230528, 83359552, 83491264, 83622464,
+83753536, 83886016, 84015296, 84147776, 84277184, 84409792, 84540608,
+84672064, 84803008, 84934336, 85065152, 85193792, 85326784, 85458496,
+85589312, 85721024, 85851968, 85982656, 86112448, 86244416, 86370112,
+86506688, 86637632, 86769344, 86900672, 87031744, 87162304, 87293632,
+87424576, 87555392, 87687104, 87816896, 87947968, 88079168, 88211264,
+88341824, 88473152, 88603712, 88735424, 88862912, 88996672, 89128384,
+89259712, 89390272, 89521984, 89652544, 89783872, 89914816, 90045376,
+90177088, 90307904, 90438848, 90569152, 90700096, 90832832, 90963776,
+91093696, 91223744, 91356992, 91486784, 91618496, 91749824, 91880384,
+92012224, 92143552, 92273344, 92405696, 92536768, 92666432, 92798912,
+92926016, 93060544, 93192128, 93322816, 93453632, 93583936, 93715136,
+93845056, 93977792, 94109504, 94240448, 94371776, 94501184, 94632896,
+94764224, 94895552, 95023424, 95158208, 95287744, 95420224, 95550016,
+95681216, 95811904, 95943872, 96075328, 96203584, 96337856, 96468544,
+96599744, 96731072, 96860992, 96992576, 97124288, 97254848, 97385536,
+97517248, 97647808, 97779392, 97910464, 98041408, 98172608, 98303168,
+98434496, 98565568, 98696768, 98827328, 98958784, 99089728, 99220928,
+99352384, 99482816, 99614272, 99745472, 99876416, 100007104,
+100138048, 100267072, 100401088, 100529984, 100662592, 100791872,
+100925248, 101056064, 101187392, 101317952, 101449408, 101580608,
+101711296, 101841728, 101973824, 102104896, 102235712, 102366016,
+102498112, 102628672, 102760384, 102890432, 103021888, 103153472,
+103284032, 103415744, 103545152, 103677248, 103808576, 103939648,
+104070976, 104201792, 104332736, 104462528, 104594752, 104725952,
+104854592, 104988608, 105118912, 105247808, 105381184, 105511232,
+105643072, 105774784, 105903296, 106037056, 106167872, 106298944,
+106429504, 106561472, 106691392, 106822592, 106954304, 107085376,
+107216576, 107346368, 107478464, 107609792, 107739712, 107872192,
+108003136, 108131392, 108265408, 108396224, 108527168, 108657344,
+108789568, 108920384, 109049792, 109182272, 109312576, 109444928,
+109572928, 109706944, 109837888, 109969088, 110099648, 110230976,
+110362432, 110492992, 110624704, 110755264, 110886208, 111017408,
+111148864, 111279296, 111410752, 111541952, 111673024, 111803456,
+111933632, 112066496, 112196416, 112328512, 112457792, 112590784,
+112715968, 112852672, 112983616, 113114944, 113244224, 113376448,
+113505472, 113639104, 113770304, 113901376, 114031552, 114163264,
+114294592, 114425536, 114556864, 114687424, 114818624, 114948544,
+115080512, 115212224, 115343296, 115473472, 115605184, 115736128,
+115867072, 115997248, 116128576, 116260288, 116391488, 116522944,
+116652992, 116784704, 116915648, 117046208, 117178304, 117308608,
+117440192, 117569728, 117701824, 117833024, 117964096, 118094656,
+118225984, 118357312, 118489024, 118617536, 118749632, 118882112,
+119012416, 119144384, 119275328, 119406016, 119537344, 119668672,
+119798464, 119928896, 120061376, 120192832, 120321728, 120454336,
+120584512, 120716608, 120848192, 120979136, 121109056, 121241408,
+121372352, 121502912, 121634752, 121764416, 121895744, 122027072,
+122157632, 122289088, 122421184, 122550592, 122682944, 122813888,
+122945344, 123075776, 123207488, 123338048, 123468736, 123600704,
+123731264, 123861952, 123993664, 124124608, 124256192, 124386368,
+124518208, 124649024, 124778048, 124911296, 125041088, 125173696,
+125303744, 125432896, 125566912, 125696576, 125829056, 125958592,
+126090304, 126221248, 126352832, 126483776, 126615232, 126746432,
+126876608, 127008704, 127139392, 127270336, 127401152, 127532224,
+127663552, 127794752, 127925696, 128055232, 128188096, 128319424,
+128449856, 128581312, 128712256, 128843584, 128973632, 129103808,
+129236288, 129365696, 129498944, 129629888, 129760832, 129892288,
+130023104, 130154048, 130283968, 130416448, 130547008, 130678336,
+130807616, 130939456, 131071552, 131202112, 131331776, 131464384,
+131594048, 131727296, 131858368, 131987392, 132120256, 132250816,
+132382528, 132513728, 132644672, 132774976, 132905792, 133038016,
+133168832, 133299392, 133429312, 133562048, 133692992, 133823296,
+133954624, 134086336, 134217152, 134348608, 134479808, 134607296,
+134741056, 134872384, 135002944, 135134144, 135265472, 135396544,
+135527872, 135659072, 135787712, 135921472, 136052416, 136182848,
+136313792, 136444864, 136576448, 136707904, 136837952, 136970048,
+137099584, 137232064, 137363392, 137494208, 137625536, 137755712,
+137887424, 138018368, 138149824, 138280256, 138411584, 138539584,
+138672832, 138804928, 138936128, 139066688, 139196864, 139328704,
+139460032, 139590208, 139721024, 139852864, 139984576, 140115776,
+140245696, 140376512, 140508352, 140640064, 140769856, 140902336,
+141032768, 141162688, 141294016, 141426496, 141556544, 141687488,
+141819584, 141949888, 142080448, 142212544, 142342336, 142474432,
+142606144, 142736192, 142868288, 142997824, 143129408, 143258944,
+143392448, 143523136, 143653696, 143785024, 143916992, 144045632,
+144177856, 144309184, 144440768, 144570688, 144701888, 144832448,
+144965056, 145096384, 145227584, 145358656, 145489856, 145620928,
+145751488, 145883072, 146011456, 146144704, 146275264, 146407232,
+146538176, 146668736, 146800448, 146931392, 147062336, 147193664,
+147324224, 147455936, 147586624, 147717056, 147848768, 147979456,
+148110784, 148242368, 148373312, 148503232, 148635584, 148766144,
+148897088, 149028416, 149159488, 149290688, 149420224, 149551552,
+149683136, 149814976, 149943616, 150076352, 150208064, 150338624,
+150470464, 150600256, 150732224, 150862784, 150993088, 151125952,
+151254976, 151388096, 151519168, 151649728, 151778752, 151911104,
+152042944, 152174144, 152304704, 152435648, 152567488, 152698816,
+152828992, 152960576, 153091648, 153222976, 153353792, 153484096,
+153616192, 153747008, 153878336, 154008256, 154139968, 154270912,
+154402624, 154533824, 154663616, 154795712, 154926272, 155057984,
+155188928, 155319872, 155450816, 155580608, 155712064, 155843392,
+155971136, 156106688, 156237376, 156367424, 156499264, 156630976,
+156761536, 156892352, 157024064, 157155008, 157284416, 157415872,
+157545536, 157677248, 157810496, 157938112, 158071744, 158203328,
+158334656, 158464832, 158596288, 158727616, 158858048, 158988992,
+159121216, 159252416, 159381568, 159513152, 159645632, 159776192,
+159906496, 160038464, 160169536, 160300352, 160430656, 160563008,
+160693952, 160822208, 160956352, 161086784, 161217344, 161349184,
+161480512, 161611456, 161742272, 161873216, 162002752, 162135872,
+162266432, 162397888, 162529216, 162660032, 162790976, 162922048,
+163052096, 163184576, 163314752, 163446592, 163577408, 163707968,
+163839296, 163969984, 164100928, 164233024, 164364224, 164494912,
+164625856, 164756672, 164887616, 165019072, 165150016, 165280064,
+165412672, 165543104, 165674944, 165805888, 165936832, 166067648,
+166198336, 166330048, 166461248, 166591552, 166722496, 166854208,
+166985408, 167116736, 167246656, 167378368, 167508416, 167641024,
+167771584, 167903168, 168034112, 168164032, 168295744, 168427456,
+168557632, 168688448, 168819136, 168951616, 169082176, 169213504,
+169344832, 169475648, 169605952, 169738048, 169866304, 169999552,
+170131264, 170262464, 170393536, 170524352, 170655424, 170782016,
+170917696, 171048896, 171179072, 171310784, 171439936, 171573184,
+171702976, 171835072, 171966272, 172097216, 172228288, 172359232,
+172489664, 172621376, 172747712, 172883264, 173014208, 173144512,
+173275072, 173407424, 173539136, 173669696, 173800768, 173931712,
+174063424, 174193472, 174325696, 174455744, 174586816, 174718912,
+174849728, 174977728, 175109696, 175242688, 175374272, 175504832,
+175636288, 175765696, 175898432, 176028992, 176159936, 176291264,
+176422592, 176552512, 176684864, 176815424, 176946496, 177076544,
+177209152, 177340096, 177470528, 177600704, 177731648, 177864256,
+177994816, 178126528, 178257472, 178387648, 178518464, 178650176,
+178781888, 178912064, 179044288, 179174848, 179305024, 179436736,
+179568448, 179698496, 179830208, 179960512, 180092608, 180223808,
+180354752, 180485696, 180617152, 180748096, 180877504, 181009984,
+181139264, 181272512, 181402688, 181532608, 181663168, 181795136,
+181926592, 182057536, 182190016, 182320192, 182451904, 182582336,
+182713792, 182843072, 182976064, 183107264, 183237056, 183368384,
+183494848, 183631424, 183762752, 183893824, 184024768, 184154816,
+184286656, 184417984, 184548928, 184680128, 184810816, 184941248,
+185072704, 185203904, 185335616, 185465408, 185596352, 185727296,
+185859904, 185989696, 186121664, 186252992, 186383552, 186514112,
+186645952, 186777152, 186907328, 187037504, 187170112, 187301824,
+187429184, 187562048, 187693504, 187825472, 187957184, 188087104,
+188218304, 188349376, 188481344, 188609728, 188743616, 188874304,
+189005248, 189136448, 189265088, 189396544, 189528128, 189660992,
+189791936, 189923264, 190054208, 190182848, 190315072, 190447424,
+190577984, 190709312, 190840768, 190971328, 191102656, 191233472,
+191364032, 191495872, 191626816, 191758016, 191888192, 192020288,
+192148928, 192282176, 192413504, 192542528, 192674752, 192805952,
+192937792, 193068608, 193198912, 193330496, 193462208, 193592384,
+193723456, 193854272, 193985984, 194116672, 194247232, 194379712,
+194508352, 194641856, 194772544, 194900672, 195035072, 195166016,
+195296704, 195428032, 195558592, 195690304, 195818176, 195952576,
+196083392, 196214336, 196345792, 196476736, 196607552, 196739008,
+196869952, 197000768, 197130688, 197262784, 197394368, 197523904,
+197656384, 197787584, 197916608, 198049472, 198180544, 198310208,
+198442432, 198573632, 198705088, 198834368, 198967232, 199097792,
+199228352, 199360192, 199491392, 199621696, 199751744, 199883968,
+200014016, 200146624, 200276672, 200408128, 200540096, 200671168,
+200801984, 200933312, 201062464, 201194944, 201326144, 201457472,
+201588544, 201719744, 201850816, 201981632, 202111552, 202244032,
+202374464, 202505152, 202636352, 202767808, 202898368, 203030336,
+203159872, 203292608, 203423296, 203553472, 203685824, 203816896,
+203947712, 204078272, 204208192, 204341056, 204472256, 204603328,
+204733888, 204864448, 204996544, 205125568, 205258304, 205388864,
+205517632, 205650112, 205782208, 205913536, 206044736, 206176192,
+206307008, 206434496, 206569024, 206700224, 206831168, 206961856,
+207093056, 207223616, 207355328, 207486784, 207616832, 207749056,
+207879104, 208010048, 208141888, 208273216, 208404032, 208534336,
+208666048, 208796864, 208927424, 209059264, 209189824, 209321792,
+209451584, 209582656, 209715136, 209845568, 209976896, 210106432,
+210239296, 210370112, 210501568, 210630976, 210763712, 210894272,
+211024832, 211156672, 211287616, 211418176, 211549376, 211679296,
+211812032, 211942592, 212074432, 212204864, 212334016, 212467648,
+212597824, 212727616, 212860352, 212991424, 213120832, 213253952,
+213385024, 213515584, 213645632, 213777728, 213909184, 214040128,
+214170688, 214302656, 214433728, 214564544, 214695232, 214826048,
+214956992, 215089088, 215219776, 215350592, 215482304, 215613248,
+215743552, 215874752, 216005312, 216137024, 216267328, 216399296,
+216530752, 216661696, 216790592, 216923968, 217054528, 217183168,
+217316672, 217448128, 217579072, 217709504, 217838912, 217972672,
+218102848, 218233024, 218364736, 218496832, 218627776, 218759104,
+218888896, 219021248, 219151936, 219281728, 219413056, 219545024,
+219675968, 219807296, 219938624, 220069312, 220200128, 220331456,
+220461632, 220592704, 220725184, 220855744, 220987072, 221117888,
+221249216, 221378368, 221510336, 221642048, 221772736, 221904832,
+222031808, 222166976, 222297536, 222428992, 222559936, 222690368,
+222820672, 222953152, 223083968, 223213376, 223345984, 223476928,
+223608512, 223738688, 223869376, 224001472, 224132672, 224262848,
+224394944, 224524864, 224657344, 224788288, 224919488, 225050432,
+225181504, 225312704, 225443776, 225574592, 225704768, 225834176,
+225966784, 226097216, 226229824, 226360384, 226491712, 226623424,
+226754368, 226885312, 227015104, 227147456, 227278528, 227409472,
+227539904, 227669696, 227802944, 227932352, 228065216, 228196288,
+228326464, 228457792, 228588736, 228720064, 228850112, 228981056,
+229113152, 229243328, 229375936, 229505344, 229636928, 229769152,
+229894976, 230030272, 230162368, 230292416, 230424512, 230553152,
+230684864, 230816704, 230948416, 231079616, 231210944, 231342016,
+231472448, 231603776, 231733952, 231866176, 231996736, 232127296,
+232259392, 232388672, 232521664, 232652608, 232782272, 232914496,
+233043904, 233175616, 233306816, 233438528, 233569984, 233699776,
+233830592, 233962688, 234092224, 234221888, 234353984, 234485312,
+234618304, 234749888, 234880832, 235011776, 235142464, 235274048,
+235403456, 235535936, 235667392, 235797568, 235928768, 236057152,
+236190272, 236322752, 236453312, 236583616, 236715712, 236846528,
+236976448, 237108544, 237239104, 237371072, 237501632, 237630784,
+237764416, 237895232, 238026688, 238157632, 238286912, 238419392,
+238548032, 238681024, 238812608, 238941632, 239075008, 239206336,
+239335232, 239466944, 239599168, 239730496, 239861312, 239992384,
+240122816, 240254656, 240385856, 240516928, 240647872, 240779072,
+240909632, 241040704, 241171904, 241302848, 241433408, 241565248,
+241696192, 241825984, 241958848, 242088256, 242220224, 242352064,
+242481856, 242611648, 242744896, 242876224, 243005632, 243138496,
+243268672, 243400384, 243531712, 243662656, 243793856, 243924544,
+244054592, 244187072, 244316608, 244448704, 244580032, 244710976,
+244841536, 244972864, 245104448, 245233984, 245365312, 245497792,
+245628736, 245759936, 245889856, 246021056, 246152512, 246284224,
+246415168, 246545344, 246675904, 246808384, 246939584, 247070144,
+247199552, 247331648, 247463872, 247593536, 247726016, 247857088,
+247987648, 248116928, 248249536, 248380736, 248512064, 248643008,
+248773312, 248901056, 249036608, 249167552, 249298624, 249429184,
+249560512, 249692096, 249822784, 249954112, 250085312, 250215488,
+250345792, 250478528, 250608704, 250739264, 250870976, 251002816,
+251133632, 251263552, 251395136, 251523904, 251657792, 251789248,
+251919424, 252051392, 252182464, 252313408, 252444224, 252575552,
+252706624, 252836032, 252968512, 253099712, 253227584, 253361728,
+253493056, 253623488, 253754432, 253885504, 254017216, 254148032,
+254279488, 254410432, 254541376, 254672576, 254803264, 254933824,
+255065792, 255196736, 255326528, 255458752, 255589952, 255721408,
+255851072, 255983296, 256114624, 256244416, 256374208, 256507712,
+256636096, 256768832, 256900544, 257031616, 257162176, 257294272,
+257424448, 257555776, 257686976, 257818432, 257949632, 258079552,
+258211136, 258342464, 258473408, 258603712, 258734656, 258867008,
+258996544, 259127744, 259260224, 259391296, 259522112, 259651904,
+259784384, 259915328, 260045888, 260175424, 260308544, 260438336,
+260570944, 260700992, 260832448, 260963776, 261092672, 261226304,
+261356864, 261487936, 261619648, 261750592, 261879872, 262011968,
+262143424, 262274752, 262404416, 262537024, 262667968, 262799296,
+262928704, 263061184, 263191744, 263322944, 263454656, 263585216,
+263716672, 263847872, 263978944, 264108608, 264241088, 264371648,
+264501184, 264632768, 264764096, 264895936, 265024576, 265158464,
+265287488, 265418432, 265550528, 265681216, 265813312, 265943488,
+266075968, 266206144, 266337728, 266468032, 266600384, 266731072,
+266862272, 266993344, 267124288, 267255616, 267386432, 267516992,
+267648704, 267777728, 267910592, 268040512, 268172096, 268302784,
+268435264, 268566208, 268696256, 268828096, 268959296, 269090368,
+269221312, 269352256, 269482688, 269614784, 269745856, 269876416,
+270007616, 270139328, 270270272, 270401216, 270531904, 270663616,
+270791744, 270924736, 271056832, 271186112, 271317184, 271449536,
+271580992, 271711936, 271843136, 271973056, 272105408, 272236352,
+272367296, 272498368, 272629568, 272759488, 272891456, 273022784,
+273153856, 273284672, 273415616, 273547072, 273677632, 273808448,
+273937088, 274071488, 274200896, 274332992, 274463296, 274595392,
+274726208, 274857536, 274988992, 275118656, 275250496, 275382208,
+275513024, 275643968, 275775296, 275906368, 276037184, 276167872,
+276297664, 276429376, 276560576, 276692672, 276822976, 276955072,
+277085632, 277216832, 277347008, 277478848, 277609664, 277740992,
+277868608, 278002624, 278134336, 278265536, 278395328, 278526784,
+278657728, 278789824, 278921152, 279052096, 279182912, 279313088,
+279443776, 279576256, 279706048, 279838528, 279969728, 280099648,
+280230976, 280361408, 280493632, 280622528, 280755392, 280887104,
+281018176, 281147968, 281278912, 281411392, 281542592, 281673152,
+281803712, 281935552, 282066496, 282197312, 282329024, 282458816,
+282590272, 282720832, 282853184, 282983744, 283115072, 283246144,
+283377344, 283508416, 283639744, 283770304, 283901504, 284032576,
+284163136, 284294848, 284426176, 284556992, 284687296, 284819264,
+284950208, 285081536]
+```
diff --git "a/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/index.md" "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..a78bfffe494
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/17) Foundational Docs \342\200\223 Proof-of-Work/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/index.md"
@@ -0,0 +1,37 @@
+---
+title: Madencilik algoritmaları
+description: Ethereum madenciliği için kullanılan algoritmalara ayrıntılı bir bakış.
+lang: tr
+---
+
+
+İş ispatı artık Ethereum'un mutabakat mekanizmasının bir parçası değil, yani madencilik kapatıldı. Bunun yerine Ethereum, ETH hisseleyen doğrulayıcılar tarafından güvence altına alınır. ETH'nizi stake etmeye bugün başlayabilirsiniz. Birleşim, hisse ispatı ve hisseleme hakkında daha fazla bilgi edinin. Bu sayfa sadece tarihsel ilgi içindir.
+
+
+Ethereum madencilik dönemi Ethereum 1.0 için bir iş ispatı algoritması olan Ethash'i kullanmıştır. Algoritmanın temel tasarımı, bir madencinin kaba kuvvet hesaplaması kullanarak belirli bir nonce değeri bulmasıdır. Bu bulunan değer sayesinde, oluşturulan karma değeri belli bir zorluk seviyesinin altında kalacaktır. Böylece madenci, bu nonce değeriyle iş ispatını oluşturarak yeni bir blok ekler. Bu zorluk seviyesi dinamik olarak ayarlanabilir, böylece blok üretiminin düzenli bir aralıkta gerçekleşmesine olanak tanınır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için, önce [iş kanıtı konsensus](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow)u ve [madencilik](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining) konularını okumanızı öneririz.
+
+## Dagger Hashimoto {#dagger-hashimoto}
+
+Dagger Hashimoto, Ethash'ın yerini aldığı Ethereum madenciliği için öncü bir araştırma algoritmasıydı. İki farklı algoritmanın birleşimiydi: Dagger ve Hashimoto. Sadece bir araştırma uygulaması olarak kaldı ve Ethereum Ana Ağı başlatıldığında, Ethereum 1.0 için iş ispatı algoritması yani Ethash çalıştırıldığında geçerliliği kalmadı.
+
+[Dagger](http://www.hashcash.org/papers/dagger.html), rastgele dilimleri bir araya getirilen bir [Yönlendirilmiş Döngüsel Grafik](https://en.wikipedia.org/wiki/Directed_acycle_graph) oluşturulmasını içerir. Temel ilke, her nonce'nin büyük bir toplam veri ağacının yalnızca küçük bir bölümünü gerektirmesidir. Her bir nonce için alt ağacı yeniden hesaplamak, madencilik için yasaklayıcıdır - bu nedenle ağacı depolama ihtiyacı vardır - ancak tek bir nonce'nin doğrulama değeri için tamamdır. Dagger, Scrypt gibi bellek açısından zor olan ancak bellek sertliği gerçekten güvenli seviyelere yükseldiğinde doğrulanması zor olan mevcut algoritmalara bir alternatif olacak şekilde tasarlanmıştır. Bununla birlikte, Dagger paylaşılan bellek donanım hızlandırmasına karşı savunmasızdı ve diğer araştırma yollarının lehine düştü.
+
+[Hashimoto](http://diyhpl.us/%7Ebryan/papers2/bitcoin/meh/hashimoto.pdf), G/Ç'ye bağlı olarak ASIC direnci ekleyen bir algoritmadır (yani bellek okumaları, madencilik sürecinde sınırlayıcı faktördür). Teori, RAM'in hesaplamadan daha erişilebilir olmasıdır; milyarlarca dolarlık araştırma, RAM'i, genellikle neredeyse rastgele erişim kalıplarını (dolayısıyla "rastgele erişim belleği") içeren farklı kullanım durumları için optimize etmeyi zaten araştırdı. Sonuç olarak, mevcut RAM'in algoritmayı değerlendirmek için optimale orta derecede yakın olması muhtemeldir. Hashimoto, blok zincirini bir veri kaynağı olarak kullanır ve aynı anda yukarıdaki (1) ve (3)'ü sağlar.
+
+Dagger-Hashimoto, Dagger ve Hashimoto algoritmalarının değiştirilmiş versiyonlarını kullandı. Dagger Hashimoto ve Hashimoto arasındaki fark, veri kaynağı olarak blok zinciri kullanmak yerine Dagger Hashimoto'nun her N blokta blok verisine dayalı olarak güncellenen özel olarak oluşturulmuş bir veri seti kullanmasıdır. Veri kümesi, hafif istemci doğrulama algoritması için her nonce'ye özgü bir alt kümenin verimli bir şekilde hesaplanmasına olanak tanıyan Dagger algoritması kullanılarak oluşturulur. Dagger Hashimoto ve Dagger arasındaki fark, orijinal Dagger'dan farklı olarak, bloğu sorgulamak için kullanılan veri kümesinin yarı kalıcı olması ve yalnızca ara sıra (örneğin haftada bir) güncellenmesidir. Bu, veri kümesi oluşturma çabasının sıfıra yakın olduğu anlamına gelir, bu nedenle Sergio Lerner'in paylaşılan bellek hızlandırmalarıyla ilgili argümanları ihmal edilebilir hale gelir.
+
+[Dagger-Hashimoto](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto) hakkında daha fazla bilgi.
+
+## Ethash {#ethash}
+
+Ethash, güncelde kullanımdan kalkmış bir iş ispatı mimarisinin altında gerçek Ethereum Ana Ağı'nda kullanılan madencilik algoritmasıydı. Ethash, algoritma önemli ölçüde güncellendikten sonra Dagger-Hashimoto'nun belirli bir versiyonuna verilen yeni bir isimdi, ancak yine de selefinin temel ilkelerini devraldı. Ethereum Ana Ağı sadece Ethash'ı kullandı - Dagger Hashimoto, Ethereum ana ağında madenciliğin başlamasından önce geçerliliğini yitirmiş madencilik algoritmasının bir Ar-Ge sürümüydü.
+
+[Ethash hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash).
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/apis/backend/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/apis/backend/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..574e3a46e6c
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/apis/backend/index.md"
@@ -0,0 +1,207 @@
+---
+title: Arka uç API'si kütüphaneleri
+description: Uygulamanızdan blok zinciri ile etkileşime girmenizi sağlayan Ethereum istemci API'lerine giriş.
+lang: tr
+---
+
+Bir yazılım uygulamasının Ethereum blok zinciri ile etkileşime girmesi (yani blok zinciri verilerini okuması ve/veya ağa işlem göndermesi) için bir Ethereum düğümüne bağlanması gerekir.
+
+Bu amaç doğrultusunda her Ethereum istemcisi [JSON-RPC](/developers/docs/apis/json-rpc/) spesifikasyonunu uygular, böylece uygulamaların güvenebileceği tek tip bir [yöntem](/developers/docs/apis/json-rpc/#json-rpc-methods) kümesi mevcut olur.
+
+Bir Ethereum düğümüne bağlanmak için belirli bir programlama dili kullanmak istiyorsanız, ekosistem içinde bunu çok daha kolay hâle getiren birkaç kolaylık kütüphanesi vardır. Bu kütüphanelerle geliştiriciler, Ethereum ile etkileşime giren JSON RPC taleplerini (arka planda) başlatmak için sezgisel ve tek satırlı yöntemler yazabilirler.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+[Ethereum yığınını](/developers/docs/ethereum-stack/) ve [Ethereum istemcilerini](/developers/docs/nodes-and-clients/) anlamak yardımcı olabilir.
+
+## Neden bir kütüphane kullanılır? {#why-use-a-library}
+
+Bu kütüphaneler, bir Ethereum düğümü ile doğrudan etkileşim kurmanın karmaşıklığının çoğunu ortadan kaldırır. Ayrıca, bir geliştirici olarak Ethereum istemcilerinin karmaşıklıkları ile daha az zaman harcayarak ve uygulamanızın benzersiz işlevselliğine daha fazla zaman ayırabilmeniz için yardımcı işlevler (örneğin, ETH'yi Gwei'ye dönüştürmek) sağlarlar.
+
+## Mevcut kütüphaneler {#available-libraries}
+
+### Altyapı ve düğüm servisleri {#infrastructure-and-node-services}
+
+**Alchemy -** **_Ethereum Geliştirme Platformu._**
+
+- [alchemy.com](https://www.alchemy.com/)
+- [Belgeler](https://docs.alchemy.com/)
+- [GitHub](https://github.com/alchemyplatform)
+- [Discord](https://discord.com/invite/alchemyplatform)
+
+**Düğüm ile İlgili Her Şey -** **_Hizmet olarak Düğüm._**
+
+- [All That Node.com](https://www.allthatnode.com/)
+- [Belgeler](https://docs.allthatnode.com)
+- [Discord](https://discord.gg/GmcdVEUbJM)
+
+**Bware Labs'den Blast -** **_Ethereum Ana Ağı ve Test Ağları için Merkeziyetsiz API'lar._**
+
+- [blastapi.io](https://blastapi.io/)
+- [Belgeler](https://docs.blastapi.io)
+- [Discord](https://discord.gg/bwarelabs)
+
+**BlockPi -** **_Daha verimli ve hızlı RPC servisleri sağlamak_**
+
+- [blockpi.io](https://blockpi.io/)
+- [Belgeler](https://docs.blockpi.io/)
+- [GitHub](https://github.com/BlockPILabs)
+- [Discord](https://discord.com/invite/xTvGVrGVZv)
+
+**Cloudflare Ethereum Ağ Geçidi.**
+
+- [cloudflare-eth.com](https://www.cloudflare.com/application-services/products/web3/)
+
+**Etherscan - Blok Kâşifi ve İşlem API'leri**
+- [Belgeler](https://docs.etherscan.io/)
+
+**GetBlock-** **_Web3 geliştirme için servis olarak blok zincir_**
+
+- [GetBlock.io](https://getblock.io/)
+- [Belgeler](https://getblock.io/docs/)
+
+**Infura -** **_Hizmet olarak Ethereum API._**
+
+- [infura.io](https://infura.io)
+- [Dokümanlar](https://docs.infura.io/api)
+- [GitHub](https://github.com/INFURA)
+
+**Node RPC - _Uygun maliyetli EVM JSON-RPC sağlayıcı_**
+
+- [noderpc.xyz](https://www.noderpc.xyz/)
+- [Belgeler](https://docs.noderpc.xyz/node-rpc)
+
+**NOWNodes - _Tam Düğümler ve Blok Arayıcıları._**
+
+- [NOWNodes.io](https://nownodes.io/)
+- [Dokümanlar](https://documenter.getpostman.com/view/13630829/TVmFkLwy#intro)
+
+**QuickNode -** **_Bir Hizmet Olarak Blok Zincir Altyapısı._**
+
+- [quicknode.com](https://quicknode.com)
+- [Belgeler](https://www.quicknode.com/docs/welcome)
+- [Discord](https://discord.gg/quicknode)
+
+**Rivet -** **_Ethereum ve açık kaynaklı yazılım tarafından desteklenen bir hizmet olarak Ethereum Classic API'ları._**
+
+- [rivet.cloud](https://rivet.cloud)
+- [Belgeler](https://rivet.cloud/docs/)
+- [GitHub](https://github.com/openrelayxyz/ethercattle-deployment)
+
+**Zmok -** **_JSON-RPC/WebSocket API olarak hız odaklı Ethereum düğümleri._**
+
+- [zmok.io](https://zmok.io/)
+- [GitHub](https://github.com/zmok-io)
+- [Belgeler](https://docs.zmok.io/)
+- [Discord](https://discord.gg/fAHeh3ka6s)
+
+### Geliştirme araçları {#development-tools}
+
+**ethers-kt -** **_EVM tabanlı blokzincirler için eşzamansız, yüksek performanslı Kotlin/Java/Android kütüphanesi._**
+
+- [GitHub](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt)
+- [Örnekler](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt/tree/master/examples)
+- [Discord](https://discord.gg/rx35NzQGSb)
+
+**Nethereum ** **_ Blok zincir için açık kaynaklı bir .NET entegrasyon kütüphanesi._**
+
+- [GitHub](https://github.com/Nethereum/Nethereum)
+- [Belgeler](http://docs.nethereum.com/en/latest/)
+- [Discord](https://discord.com/invite/jQPrR58FxX)
+
+**Python Tooling -** **_Python üzerinden Ethereum etkileşimi için çeşitli kütüphaneler._**
+
+- [py.ethereum.org](https://python.ethereum.org/)
+- [web3.py GitHub](https://github.com/ethereum/web3.py)
+- [web3.py Sohbeti](https://gitter.im/ethereum/web3.py)
+
+**Tatum -** **_üstün blok zincir geliştirme platformu._**
+
+- [Tatum](https://tatum.io/)
+- [GitHub](https://github.com/tatumio/)
+- [Belgeler](https://docs.tatum.io/)
+- [Discord](https://discord.gg/EDmW3kjTC9)
+
+**web3j -** **_Ethereum için bir Java/Android/Kotlin/Scala entegrasyon kütüphanesi._**
+
+- [GitHub](https://github.com/web3j/web3j)
+- [Belgeler](https://docs.web3j.io/)
+- [Gitter](https://gitter.im/web3j/web3j)
+
+### Blokzincir servisleri {#blockchain-services}
+
+**BlockCypher -** **_Ethereum Web API'leri._**
+
+- [blockcypher.com](https://www.blockcypher.com/)
+- [Dokümanlar](https://www.blockcypher.com/dev/ethereum/)
+
+**Chainbase -** **_Ethereum için hepsi bir arada web3 veri altyapısı._**
+
+- [chainbase.com](https://chainbase.com/)
+- [Dokümanlar](https://docs.chainbase.com/)
+- [Discord](https://discord.gg/Wx6qpqz4AF)
+
+**Chainstack -** **_Esnek ve özel Ethereum düğüm servisleri._**
+
+- [chainstack.com](https://chainstack.com)
+- [Dokümanlar](https://docs.chainbase.com/docs)
+- [Ethereum API referansı](https://docs.chainstack.com/reference/ethereum-getting-started)
+
+**Coinbase Bulut Düğümü -** **_Blok Zincir Altyapısı API'sı._**
+
+- [Coinbase Bulut Düğümü](https://www.coinbase.com/cloud)
+- [Dokümanlar](https://docs.cloud.coinbase.com/)
+
+**DataHub by Figment -** **_Ethereum Ana Ağı ve test ağları ile Web3 API hizmetleri._**
+
+- [DataHub](https://www.figment.io/)
+- [Dokümanlar](https://docs.figment.io/)
+
+**Moralis -** **_Kuruluş Seviyesi EVM API Sağlayıcısı._**
+
+- [moralis.io](https://moralis.io)
+- [Dokümanlar](https://docs.moralis.io/)
+- [GitHub](https://github.com/MoralisWeb3)
+- [Discord](https://moralis.io/joindiscord/)
+- [Forum](https://forum.moralis.io/)
+
+**NFTPort -** **_Ethereum Verisi ve Basım API'ları._**
+
+- [nftport.xyz](https://www.nftport.xyz/)
+- [Dokümanlar](https://docs.nftport.xyz/)
+- [GitHub](https://github.com/nftport/)
+- [Discord](https://discord.com/invite/K8nNrEgqhE)
+
+**Tokenview -** **_Genel Multi Kripto Blok Zincir API'lar Platformu_**
+
+- [services.tokenview.io](https://services.tokenview.io/)
+- [Dokümanlar](https://services.tokenview.io/docs?type=api)
+- [GitHub](https://github.com/Tokenview)
+
+**Watchdata -** **_Ethereum blok zincirine basit ve güvenilir API erişimi sağlayın._**
+
+- [Watchdata](https://watchdata.io/)
+- [Dokümanlar](https://docs.watchdata.io/)
+- [Discord](https://discord.com/invite/TZRJbZ6bdn)
+
+**Covalent -** **_200+ Zincir için Zenginleştirilmiş Blokzincir API'leri._**
+
+- [covalenthq.com](https://www.covalenthq.com/)
+- [Dokümanlar](https://www.covalenthq.com/docs/api/)
+- [GitHub](https://github.com/covalenthq)
+- [Discord](https://www.covalenthq.com/discord/)
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [ Düğümler ve İstemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/)
+- [Geliştirici çerçeveleri](/developers/docs/frameworks/)
+
+## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
+
+- [JavaScript'te Ethereum blok zincirini kullanmak için Web3js'yi kurun](/developers/tutorials/set-up-web3js-to-use-ethereum-in-javascript/) _– Projenizde web3.js kurulumu için talimatlar._
+- [JavaScript'ten akıllı sözleşme çağırma](/developers/tutorials/calling-a-smart-contract-from-javascript/) _– DAI belirtecini kullanarak, JavaScript kullanan sözleşme işlevini nasıl çağıracağınızı görün._
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/apis/javascript/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/apis/javascript/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..98d8b6a6750
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/apis/javascript/index.md"
@@ -0,0 +1,295 @@
+---
+title: JavaScript API kütüphaneleri
+description: Uygulamanızdan blok zinciri ile etkileşime girmenizi sağlayan JavaScript istemci kütüphanelerine giriş.
+lang: tr
+---
+
+Bir web uygulamasının Ethereum blok zinciri ile etkileşime girebilmesi için (yani blok zinciri verilerini okuması ve/veya ağa işlem gönderebilmesi) bir Ethereum düğümüne bağlanması gerekir.
+
+Bu amaçla, her Ethereum istemcisi [JSON-RPC](/developers/docs/apis/json-rpc/) özelliklerini uygular, böylece uygulamaların güvenebileceği tek tip [metotlar](/developers/docs/apis/json-rpc/#json-rpc-methods) olur.
+
+Eğer bir Ethereum düğümüne bağlanmak için JavaScript kullanmak istiyorsanız, düz JavaScript'i kullanmak mümkündür ancak ekosistem içinde bunu çok daha kolay hâle getiren birkaç kolaylık kütüphanesi bulunur. Bu kütüphanelerle geliştiriciler, Ethereum ile etkileşime giren JSON RPC taleplerini (arka planda) başlatmak için sezgisel ve tek satırlı yöntemler yazabilirler.
+
+Lütfen "[Birleşim](/roadmap/merge/) olayından bu yana, bir düğümü çalıştırmak için iki bağlantılı Ethereum yazılımının parçası olan bir yürütüm istemcisi ve bir fikir birliği istemcisi gerektiğini unutmayın. Lütfen düğümünüzün hem bir yürütüm hem de fikir birliği istemcisini içerdiğinden emin olun. Eğer düğümünüz yerel makinanızda değilse (ör. düğümünüz bir AWS örneğinde çalışıyorsa) bu eğitimdeki IP adreslerini buna göre güncelleyin. Daha fazla bilgi için lütfen [bir düğüm çalıştırma](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/) sayfamıza bakın.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+JavaScript'i anlamanın yanı sıra, [Ethereum Yığınını](/developers/docs/ethereum-stack/) ve [Ethereum istemcilerini](/developers/docs/nodes-and-clients/) de anlamak faydalı olabilir.
+
+## Neden bir kitaplık kullanılır? {#why-use-a-library}
+
+Bu kütüphaneler, bir Ethereum düğümü ile doğrudan etkileşim kurmanın karmaşıklığının çoğunu ortadan kaldırır. Ayrıca, bir geliştirici olarak Ethereum istemcilerinin karmaşıklıkları ile daha az zaman harcayarak ve uygulamanızın benzersiz işlevselliğine daha fazla zaman ayırabilmeniz için yardımcı işlevler (örneğin, ETH'yi Gwei'ye dönüştürmek) sağlarlar.
+
+## Kütüphane özellikleri {#library-features}
+
+### Ethereum düğümlerine bağlanın {#connect-to-ethereum-nodes}
+
+Bu kütüphaneler, sağlayıcıları kullanarak JSON-RPC, INFURA, Etherscan, Alchemy veya MetaMask üzerinden Ethereum'a bağlanmanıza ve Ethereum verilerini okumanıza olanak tanır.
+
+**Ethers örneği**
+
+```js
+// Bir BrowserProvider, MetaMask'ın her sayfaya window.ethereum
+// olarak enjekte ettiği standart bir Web3 sağlayıcısını sarar
+// sabit sağlayıcı = yeni ethers.BrowserProvider(window.ethereum)
+
+// MetaMask eklentisi ayrıca işlemlerin imzalanmasına, ether göndermeye ve
+// blokzincirdeki durumu değiştirmek için ödeme yapmaya olanak tanır.
+// Bunun için hesap imzalayana ihtiyacımız var...
+sabit imzalayan = sağlayıcı.getSigner()
+```
+
+**Web3js örneği**
+
+```js
+var web3 = new Web3("http://localhost:8545")
+// or
+var web3 = new Web3(new Web3.providers.HttpProvider("http://localhost:8545"))
+
+// change provider
+web3.setProvider("ws://localhost:8546")
+// or
+web3.setProvider(new Web3.providers.WebsocketProvider("ws://localhost:8546"))
+
+// Using the IPC provider in node.js
+var net = require("net")
+var web3 = new Web3("/Users/myuser/Library/Ethereum/geth.ipc", net) // mac os path
+// or
+var web3 = new Web3(
+ new Web3.providers.IpcProvider("/Users/myuser/Library/Ethereum/geth.ipc", net)
+) // mac os path
+// on windows the path is: "\\\\.\\pipe\\geth.ipc"
+// on linux the path is: "/users/myuser/.ethereum/geth.ipc"
+```
+
+Kurulduktan sonra blok zinciri aşağıdakiler için sorgulayabileceksiniz:
+
+- blok numaraları
+- gaz tahminleri
+- akıllı sözleşme olayları
+- ağ kimliği
+- ve daha fazlası...
+
+### Cüzdan işlevselliği {#wallet-functionality}
+
+Bu kitaplıklar size cüzdan oluşturma, anahtarları yönetme ve işlemleri imzalama işlevleri sunar.
+
+İşte Ether'lerden bir örnek
+
+```js
+// Bir anımsatıcıdan bir cüzdan örneği oluşturun...
+mnemonic =
+ "announce room limb pattern dry unit scale effort smooth jazz weasel alcohol"
+walletMnemonic = Wallet.fromPhrase(mnemonic)
+
+// ...ya da özel anahtardan
+walletPrivateKey = new Wallet(walletMnemonic.privateKey)
+
+walletMnemonic.address === walletPrivateKey.address
+// true
+
+// Signer API'si uyarınca bir Promise olarak adres
+walletMnemonic.getAddress()
+// { Promise: '0x71CB05EE1b1F506fF321Da3dac38f25c0c9ce6E1' }
+
+// Bir cüzdan adresi de senkronize olarak müsaittir
+walletMnemonic.address
+// '0x71CB05EE1b1F506fF321Da3dac38f25c0c9ce6E1'
+
+// Dahili kriptografik bileşenler
+walletMnemonic.privateKey
+// '0x1da6847600b0ee25e9ad9a52abbd786dd2502fa4005dd5af9310b7cc7a3b25db'
+walletMnemonic.publicKey
+// '0x04b9e72dfd423bcf95b3801ac93f4392be5ff22143f9980eb78b3a860c4843bfd04829ae61cdba4b3b1978ac5fc64f5cc2f4350e35a108a9c9a92a81200a60cd64'
+
+// Cüzdan mnemonic'i
+walletMnemonic.mnemonic
+// {
+// locale: 'en',
+// path: 'm/44\'/60\'/0\'/0/0',
+// phrase: 'announce room limb pattern dry unit scale effort smooth jazz weasel alcohol'
+// }
+
+// Not: Özel anahtarla oluşturulan bir cüzdan
+// mnemonic'e sahip değildir (türetme bunu engeller)
+walletPrivateKey.mnemonic
+// null
+
+// Mesaj imzalama
+walletMnemonic.signMessage("Hello World")
+// { Promise: '0x14280e5885a19f60e536de50097e96e3738c7acae4e9e62d67272d794b8127d31c03d9cd59781d4ee31fb4e1b893bd9b020ec67dfa65cfb51e2bdadbb1de26d91c' }
+
+tx = {
+ to: "0x8ba1f109551bD432803012645Ac136ddd64DBA72",
+ value: utils.parseEther("1.0"),
+}
+
+// İşlem imzalama
+walletMnemonic.signTransaction(tx)
+// { Promise: '0xf865808080948ba1f109551bd432803012645ac136ddd64dba72880de0b6b3a7640000801ca0918e294306d177ab7bd664f5e141436563854ebe0a3e523b9690b4922bbb52b8a01181612cec9c431c4257a79b8c9f0c980a2c49bb5a0e6ac52949163eeb565dfc' }
+
+// Bağlanma metodu yeni bir örneği
+// sağlayıcıya bağlı olan cüzdana gönderir
+wallet = walletMnemonic.connect(provider)
+
+// Ağı sorgulama
+wallet.getBalance()
+// { Promise: { BigNumber: "42" } }
+wallet.getTransactionCount()
+// { Promise: 0 }
+
+// Ether gönderme
+wallet.sendTransaction(tx)
+```
+
+[Belgelerin tamamını okuyun](https://docs.ethers.io/v5/api/signer/#Wallet)
+
+Kurulduktan sonra şunları yapabileceksiniz:
+
+- hesap oluşturabilirsiniz
+- işlem gönderebilirsiniz
+- işlemleri imzalayabilirsiniz
+- ve daha fazlası...
+
+### Akıllı sözleşme fonksiyonlarıyla etkileşim kurmak {#interact-with-smart-contract-functions}
+
+Javascript istemci kütüphaneleri, derlenmiş bir sözleşmenin Uygulama İkili Arayüzünü (ABI) okuyarak uygulamanızın akıllı sözleşme fonksiyonlarını çağırmasına olanak tanır.
+
+ABI, esasen sözleşmenin işlevlerini bir JSON formatında açıklar ve bunu normal bir JavaScript nesnesi gibi kullanmanıza izin verir.
+
+Yani aşağıdaki Solidity sözleşmesi:
+
+```solidity
+contract Test {
+ uint a;
+ address d = 0x12345678901234567890123456789012;
+
+ function Test(uint testInt) { a = testInt;}
+
+ event Event(uint indexed b, bytes32 c);
+
+ event Event2(uint indexed b, bytes32 c);
+
+ function foo(uint b, bytes32 c) returns(address) {
+ Event(b, c);
+ return d;
+ }
+}
+```
+
+Aşağıdaki JSON ile sonuçlanır:
+
+```json
+[{
+ "type":"constructor",
+ "payable":false,
+ "stateMutability":"nonpayable"
+ "inputs":[{"name":"testInt","type":"uint256"}],
+ },{
+ "type":"function",
+ "name":"foo",
+ "constant":false,
+ "payable":false,
+ "stateMutability":"nonpayable",
+ "inputs":[{"name":"b","type":"uint256"}, {"name":"c","type":"bytes32"}],
+ "outputs":[{"name":"","type":"address"}]
+ },{
+ "type":"event",
+ "name":"Event",
+ "inputs":[{"indexed":true,"name":"b","type":"uint256"}, {"indexed":false,"name":"c","type":"bytes32"}],
+ "anonymous":false
+ },{
+ "type":"event",
+ "name":"Event2",
+ "inputs":[{"indexed":true,"name":"b","type":"uint256"},{"indexed":false,"name":"c","type":"bytes32"}],
+ "anonymous":false
+}]
+```
+
+Bu, şunları yapabileceğiniz anlamına gelir:
+
+- Akıllı sözleşmeye bir işlem gönderin ve yöntemini uygulayın
+- EVM'de yürütüldüğünde bir yöntem yürütmesinin harcayacağı gazı tahmin etme çağrısı
+- Sözleşme dağıtmak
+- Ve daha fazlası...
+
+### Yardımcı fonksiyonlar {#utility-functions}
+
+Yardımcı fonksiyonlar, Ethereum ile oluşturmayı biraz daha kolaylaştıran kullanışlı kısayollar sunar.
+
+ETH değerleri varsayılan olarak Wei cinsindendir. 1 ETH = 1.000.000.000.000.000.000 WEI – bu, çok sayıda sayıyla uğraştığınız anlamına gelir! `web3.utils.toWei`, ether'ı sizin için Wei'ye dönüştürür.
+
+Ve ethers cinsinden şöyle görünür:
+
+```js
+// Get the balance of an account (by address or ENS name)
+balance = await provider.getBalance("ethers.eth")
+// { BigNumber: "2337132817842795605" }
+
+// Often you will need to format the output for the user
+// which prefer to see values in ether (instead of wei)
+ethers.utils.formatEther(balance)
+// '2.337132817842795605'
+```
+
+- [Web3js yardımcı fonksiyonları](https://docs.web3js.org/api/web3-utils)
+- [Ethers yardımcı fonksiyonları](https://docs.ethers.io/v5/api/utils/)
+
+## Mevcut kütüphaneler {#available-libraries}
+
+**Web3.js -** **_Ethereum JavaScript API._**
+
+- [Belgeler](https://docs.web3js.org/)
+- [GitHub](https://github.com/ethereum/web3.js/)
+
+**Ethers.js -** **_JavaScript ve TypeScript'te eksiksiz Ethereum cüzdan uygulamaları ve araçları._**
+
+- [Belgeler](https://docs.ethers.io/)
+- [GitHub](https://github.com/ethers-io/ethers.js/)
+
+**The Graph -** **_Ethereum ve IPFS verilerini endekslemek ve GraphQL kullanarak sorgulamak için bir protokol._**
+
+- [The Graph](https://thegraph.com/)
+- [Graph Gezgini](https://thegraph.com/explorer/)
+- [Belgeler](https://thegraph.com/docs/)
+- [GitHub](https://github.com/graphprotocol/)
+- [Discord](https://thegraph.com/discord)
+
+**light.js -** **_Hafif istemciler için yüksek seviyede duyarlı JS kütüphanesidir._**
+
+- [GitHub](https://github.com/openethereum/js-libs/tree/master/packages/light.js)
+
+**Web3-wrapper -** **_Web3.js için alternatif yazı tipi._**
+
+- [Belgeler](https://0x.org/docs/web3-wrapper#introduction)
+- [GitHub](https://github.com/0xProject/0x-monorepo/tree/development/packages/web3-wrapper)
+
+**Alchemyweb3 -** **_Otomatik yeniden denemeler ve geliştirilmiş API'lar ile Web3.js odaklı paketleyici._**
+
+- [Belgeler](https://docs.alchemy.com/reference/api-overview)
+- [GitHub](https://github.com/alchemyplatform/alchemy-web3)
+
+**Alchemy NFT API -** **_Sahiplik, meta veri özellikleri ve daha fazlası dahil olmak üzere NFT verilerini almak için API._**
+
+- [Belgeler](https://docs.alchemy.com/alchemy/enhanced-apis/nft-api)
+- [GitHub](https://github.com/alchemyplatform/alchemy-web3)
+
+**viem -** **_Ethereum için TypeScript Arayüzü_**
+
+- [Dokümanlar](https://viem.sh)
+- [GitHub](https://github.com/wagmi-dev/viem)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [ Düğümler ve İstemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/)
+- [Geliştirici çerçeveleri](/developers/docs/frameworks/)
+
+## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
+
+- [JavaScript'te Ethereum blok zincirini kullanmak için Web3js'yi kurun](/developers/tutorials/set-up-web3js-to-use-ethereum-in-javascript/) _– Projenizde web3.js kurulumu için talimatlar._
+- [JavaScript'ten akıllı sözleşme çağırma](/developers/tutorials/calling-a-smart-contract-from-javascript/) _– DAI belirtecini kullanarak, JavaScript kullanan sözleşme işlevini nasıl çağıracağınızı görün._
+- [Web3 ve Alchemy kullanarak işlem gönderme](/developers/tutorials/sending-transactions-using-web3-and-alchemy/) _– Arka uçtan işlem göndermek için adım adım izlenecek yol._
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/apis/json-rpc/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/apis/json-rpc/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..1b3cbf35ed0
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/apis/json-rpc/index.md"
@@ -0,0 +1,1771 @@
+---
+title: JSON-RPC API
+description: Ethereum istemcileri için durum bilgisi olmayan, hafif bir uzaktan prosedür çağrısı (RPC) protokolü.
+lang: tr
+---
+
+Bir yazılım uygulamasının Ethereum blok zinciriyle etkileşimde bulunabilmesi - blok zincir verilerini okuma ya da ağa işlemler gönderme yoluyla - bir Ethereum düğümüne bağlanmasını gerektirmektedir.
+
+Bu amaçla, her [Ethereum müşterisi](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients), belirli bir düğüm veya istemci uygulamasından bağımsız olarak uygulamaların güvendikleri bir yöntem seti olması için bir [JSON-RPC özellikleri](https://github.com/ethereum/execution-apis) uygular.
+
+[JSON-RPC](https://www.jsonrpc.org/specification) durumsuz, hafifliği özel bir uzaktan prosedür çağrısı (RPC) protokolüdür. Birkaç veri yapısını ve bunların işlenmesiyle ilgili kuralları tanımlar. Kavramların aynı süreç içinde, soketler üzerinden, HTTP üzerinden veya birçok farklı mesaj geçiş ortamında kullanılabilir olması açısından aktarımdan bağımsızdır. Veri formatı olarak JSON (RFC 4627) kullanır.
+
+## İstemci uygulamaları {#client-implementations}
+
+Ethereum istemcilerinin her biri, JSON-RPC şartnamesini uygularken farklı programlama dilleri kullanabilir. Belirli programlama dilleriyle ilgili daha fazla ayrıntı için [istemci belgelerine](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients) bakın. En güncel API destek bilgileri için her istemcinin belgelerini kontrol etmenizi öneririz.
+
+## Kolaylık Kütüphaneleri {#convenience-libraries}
+
+JSON-RPC API aracılığıyla Ethereum istemcileriyle doğrudan etkileşim kurmayı seçebilseniz de, dapp geliştiricileri için genellikle daha kolay seçenekler vardır. JSON-RPC API'sinin üzerinde paketleyiciler sağlamak için birçok [JavaScript](/developers/docs/apis/javascript/#available-libraries) ve [arka uç API'si](/developers/docs/apis/backend/#available-libraries) kütüphanesi bulunur. Bu kütüphanelerle geliştiriciler, Ethereum ile etkileşime giren JSON RPC taleplerini (arka planda) başlatmak için tercih ettikleri programlama dilinde sezgisel ve tek satırlı yöntemler yazabilirler.
+
+## Fikir birliği istemci API'ları {#consensus-clients}
+
+Bu sayfa, özellikle Ethereum yürütüm istemcileri tarafından kullanılan JSON-RPC API'sı ile ilgilidir. Ancak, fikir birliği istemcileri de kullanıcıların bir düğümden bilgi sorgulamasına, İşaret bloklarını, İşaret durumunu ve mutabakat ile ilgili diğer bilgileri direkt talep etmesine olanak veren bir RPC API'sına sahiptir. Bu API, [Beacon API web sayfasında](https://ethereum.github.io/beacon-APIs/#/) belgelenmiştir.
+
+Bir düğüm içinde müşteri veya istemci arası iletişim için dahili bir API da kullanılır; - yani, bu fikir birliği istemcisinin ve yürütüm istemcisinin veri takas etmesini sağlar. Buna "Motor API'sı" denir ve özellikler [GitHub](https://github.com/ethereum/execution-apis/blob/main/src/engine/common.md)'da mevcuttur.
+
+## Yürütüm istemcisi özellikleri {#spec}
+
+[GitHub'da tam JSON-RPC API özelliklerini okuyun](https://github.com/ethereum/execution-apis). Bu API, [Yürütme API'si web sayfasında](https://ethereum.github.io/execution-apis/api-documentation/) belgelenmiştir ve mevcut tüm yöntemleri denemek için bir Denetçi içerir.
+
+## Konvansiyonlar {#conventions}
+
+### Onaltılık değer kodlaması {#hex-encoding}
+
+JSON üzerinden iki temel veri türü geçirilir: biçimlendirilmemiş bayt dizileri ve miktarlar. Her ikisi de bir on altılı kodlamayla geçirilir, ancak biçimlendirme için farklı gereksinimler vardır.
+
+#### Miktarlar {#quantities-encoding}
+
+Miktarları (tamsayılar, sayılar) kodlarken: on altılı olarak kodlayın, önek "0x", en kompakt gösterim (küçük istisna: sıfır "0x0" olarak gösterilmelidir).
+
+İşte bazı örnekler:
+
+- 0x41 (ondalık olarak 65)
+- 0x400 (ondalık olarak 1024)
+- YANLIŞ: 0x (her zaman en az bir rakama sahip olmalıdır - sıfır "0x0" dır)
+- YANLIŞ: 0x0400 (baştaki sıfırlara izin verilmez)
+- YANLIŞ: ff (0x ön eki olmalıdır)
+
+### Formatlanmamış bilgi {#unformatted-data-encoding}
+
+Biçimlendirilmemiş verileri kodlarken (bayt dizileri, hesap adresleri, karmalar, bayt kodu dizileri): ön ek "0x" ile, bayt başına iki on altılık basamak ve on altılı olarak kodlayın.
+
+İşte bazı örnekler:
+
+- 0x41 (size 1, "A")
+- 0x004200 (boyut 3, "0B0")
+- 0x (size 0, "")
+- YANLIŞ: 0xf0f0f (hane sayısı çift olmalıdır)
+- YANLIŞ: 004200 (0x ön eki olmalıdır)
+
+### Varsayılan blok parametresi {#default-block}
+
+Aşağıdaki yöntemlerde fazladan bir varsayılan blok parametresi bulunur:
+
+- [eth_getBalance](#eth_getbalance)
+- [eth_getCode](#eth_getcode)
+- [eth_getTransactionCount](#eth_gettransactioncount)
+- [eth_getStorageAt](#eth_getstorageat)
+- [eth_call](#eth_call)
+
+Ethereum durumuna göre hareket eden istekler yapıldığında, son varsayılan blok parametresi blokun yüksekliğini belirler.
+
+DefaultBlock parametresi için aşağıdaki seçenekler mümkündür:
+
+- `HEX String` - bir tamsayı blok numarası
+- `String "earliest"` en erken/genesis bloğu için
+- `String "latest"` - önerilen son blok için
+- `"Güvenli" dizesi` - en son güvenli baş blok için
+- `"Kesinleşmiş" dizesi` - kesinleşmiş en son blok için
+- `"Bekleyen" dizesi` - bekleyen durum/işlemler için
+
+## Örnekler
+
+Bu sayfada, komut satırı aracı [curl](https://curl.se) kullanılarak ayrı ayrı JSON_RPC API uç noktalarının nasıl kullanılacağına ilişkin örnekler sunuyoruz. Bu ayrı uç nokta örnekleri, aşağıda [Kıvrılma örnekleri](#curl-examples) bölümünde bulunur. Sayfanın ilerleyen kısımlarında, Geth düğümü, JSON_RPC API ve kıvrılma kullanarak akıllı bir sözleşme derlemek ve dağıtmak için [uçtan uca bir örnek](#usage-example) de sağlıyoruz.
+
+## Kıvrılma örnekleri {#curl-examples}
+
+Bir Ethereum düğümüne [curl](https://curl.se) istekleri yaparak JSON_RPC API'sını kullanma örnekleri aşağıda verilmiştir. Her örnek belirli uç noktanın bir tanımını, parametrelerini, dönüş türünü ve nasıl kullanılması gerektiğine dair çalışılmış bir örneği içerir.
+
+Kıvrılma istekleri, içerik türüyle ilgili bir hata mesajı döndürebilir. Bunun nedeni, `--data` seçeneğinin içerik türünü `application/x-www-form-urlencoded` olarak ayarlamasıdır. Düğümünüz bundan şikâyet ederse, aramanın başına `-H "Content-Type: application/json"` koyarak başlığı manuel olarak ayarlayın. Örnekler ayrıca kıvrılma için verilen son argüman olması gereken URL/IP ve bağlantı noktası kombinasyonunu içermez. (ör. `127.0.0.1:8545`). Bu ek verileri içeren eksiksiz bir kıvrılma isteği aşağıdaki formu alır:
+
+```shell
+curl -H "Content-Type: application/json" -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"web3_clientVersion","params":[],"id":67}' 127.0.0.1:8545
+```
+
+## Dedikodu, Durum, Geçiş {#gossip-state-history}
+
+Bir avuç temel JSON-RPC yöntemi, Ethereum ağından veri gerektirir ve düzgün bir şekilde üç ana kategoriye ayrılır: _Dedikodu, Durum ve Geçmiş_. Her bir yönteme atlamak için bu bölümlerdeki bağlantıları kullanın veya tüm yöntemler listesini keşfetmek için içindekiler tablosunu kullanın.
+
+### Dedikodu Yöntemleri {#gossip-methods}
+
+> Bu yöntemler zincirin başını izler. Bu, işlemlerin ağ etrafında nasıl dolaştığını, blokların içinde nasıl yer bulduğunu ve istemcilerin yeni bloklar hakkında nasıl bilgi sahibi olduğunu gösterir.
+
+- [eth_blockNumber](#eth_blocknumber)
+- [eth_sendRawTransaction](#eth_sendrawtransaction)
+
+### Durum Yöntemleri {#state_methods}
+
+> Depolanan tüm verinin mevcut durumunu raporlayan yöntemlerdir. "Durum" RAM'nin paylaşımlı, büyük tek bir parçası gibidir ve hesap bakiyelerini, sözleşme verilerini ve gaz tahminlerini içerir.
+
+- [eth_getBalance](#eth_getbalance)
+- [eth_getStorageAt](#eth_getstorageat)
+- [eth_getTransactionCount](#eth_gettransactioncount)
+- [eth_getCode](#eth_getcode)
+- [eth_call](#eth_call)
+- [eth_estimateGas](#eth_estimategas)
+
+### Geçmiş Yöntemleri {#history_methods}
+
+> Başlangıça kadar her blokun geçmiş kayıtlarını alır. Bu tek büyük sadece ekleme yapılabilen bir dosya gibidir ve tüm blok başlıklarını, blok gövdelerini, amca bloklarını ve işlem makbuzlarını içerir.
+
+- [eth_getBlockTransactionCountByHash](#eth_getblocktransactioncountbyhash)
+- [eth_getBlockTransactionCountByNumber](#eth_getblocktransactioncountbynumber)
+- [eth_getUncleCountByBlockHash](#eth_getunclecountbyblockhash)
+- [eth_getUncleCountByBlockNumber](#eth_getunclecountbyblocknumber)
+- [eth_getBlockByHash](#eth_getblockbyhash)
+- [eth_getBlockByNumber](#eth_getblockbynumber)
+- [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
+- [eth_getTransactionByBlockHashAndIndex](#eth_gettransactionbyblockhashandindex)
+- [eth_getTransactionByBlockNumberAndIndex](#eth_gettransactionbyblocknumberandindex)
+- [eth_getTransactionReceipt](#eth_gettransactionreceipt)
+- [eth_getUncleByBlockHashAndIndex](#eth_getunclebyblockhashandindex)
+- [eth_getUncleByBlockNumberAndIndex](#eth_getunclebyblocknumberandindex)
+
+## JSON-RPC API Deneme Alanı
+
+API yöntemlerini denemek ve yeni yöntemler keşfetmek için [deneme alanı aracını](https://ethereum-json-rpc.com) kullanabilirsiniz. Ayrıca, çeşitli düğüm sağlayıcıları tarafından hangi yöntemlerin ve ağların desteklendiğini de gösterir.
+
+## JSON-RPC API Yöntemleri {#json-rpc-methods}
+
+### web3_clientVersion {#web3_clientversion}
+
+Geçerli istemci sürümünü döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`String` - Geçerli istemci sürümü
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"web3_clientVersion","params":[],"id":67}'
+// Result
+{
+ "id":67,
+ "jsonrpc":"2.0",
+ "result": "Geth/v1.12.1-stable/linux-amd64/go1.19.1"
+}
+```
+
+### web3_sha3 {#web3_sha3}
+
+Verilen verilerin Keccak-256'sını (standartlaştırılmış SHA3-256 _olmayan_) döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA` - SHA3 karmasına dönüştürülecek veriler
+
+```js
+params: ["0x68656c6c6f20776f726c64"]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`DATA` - Verilen dizenin SHA3 sonucu.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"web3_sha3","params":["0x68656c6c6f20776f726c64"],"id":64}'
+// Result
+{
+ "id":64,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x47173285a8d7341e5e972fc677286384f802f8ef42a5ec5f03bbfa254cb01fad"
+}
+```
+
+### net_version {#net_version}
+
+Geçerli ağ kimliğini döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`String` - Geçerli ağ kimliği.
+
+Mevcut ağ kimliklerinin tam listesi [chainlist.org](https://chainlist.org) adresinde bulunabilir. Bazı yaygın olanları:
+
+- `1`: Ethereum Ana Ağı
+- `5`: Goerli test ağı
+- `11155111`: Sepolia test ağı
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"net_version","params":[],"id":67}'
+// Result
+{
+ "id":67,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "3"
+}
+```
+
+### net_listening {#net_listening}
+
+İstemci aktif olarak ağ bağlantılarını dinliyorsa `true` değerini döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`Boolean` - Dinlerken `true`, aksi takdirde `false`.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"net_listening","params":[],"id":67}'
+// Result
+{
+ "id":67,
+ "jsonrpc":"2.0",
+ "result":true
+}
+```
+
+### net_peerCount {#net_peercount}
+
+Şu anda istemciye bağlı olan eşlerin sayısını döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - bağlı eşlerin sayısının tam sayısı.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"net_peerCount","params":[],"id":74}'
+// Result
+{
+ "id":74,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x2" // 2
+}
+```
+
+### eth_protocolVersion {#eth_protocolversion}
+
+Geçerli Ethereum protokol sürümünü döndürür. Bu yöntemin [Geth'de mevcut olmadığını](https://github.com/ethereum/go-ethereum/pull/22064#issuecomment-788682924) aklınızda tutun.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`String` - Geçerli Ethereum protokolü sürümü
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_protocolVersion","params":[],"id":67}'
+// Result
+{
+ "id":67,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "54"
+}
+```
+
+### eth_syncing {#eth_syncing}
+
+Senkronizasyon durumu veya `false` ile ilgili verileri içeren bir nesne döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+Kesin dönüş verileri, istemci uygulamaları arasında farklılık gösterir. Tüm istemciler düğüm eşitlenmediğinde `False` değerini döndürür aynı zamanda da tüm istemciler aşağıdaki alanları döndürür.
+
+`Nesne|Boolean`, Senkronizasyon durumu verisi olan veya senkronize edilmediğinde `FALSE` olan bir nesne:
+
+- `startingBlock`: `QUANTITY` - İçe aktarmanın başladığı blok (yalnızca senkronizasyon kafasına ulaştıktan sonra sıfırlanır)
+- `currentBlock`: `QUANTITY` - Geçerli blok, eth_blockNumber ile aynı
+- `highestBlock`: `QUANTITY` - Tahmini en yüksek blok
+
+Ancak, bireysel istemciler ek veriler de sağlayabilir. Örneğin Geth aşağıdakileri döndürür:
+
+```json
+{
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "id": 1,
+ "result": {
+ "currentBlock": "0x3cf522",
+ "healedBytecodeBytes": "0x0",
+ "healedBytecodes": "0x0",
+ "healedTrienodes": "0x0",
+ "healingBytecode": "0x0",
+ "healingTrienodes": "0x0",
+ "highestBlock": "0x3e0e41",
+ "startingBlock": "0x3cbed5",
+ "syncedAccountBytes": "0x0",
+ "syncedAccounts": "0x0",
+ "syncedBytecodeBytes": "0x0",
+ "syncedBytecodes": "0x0",
+ "syncedStorage": "0x0",
+ "syncedStorageBytes": "0x0"
+ }
+}
+```
+
+Oysa Besu bunları döndürür:
+
+```json
+{
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "id": 51,
+ "result": {
+ "startingBlock": "0x0",
+ "currentBlock": "0x1518",
+ "highestBlock": "0x9567a3",
+ "pulledStates": "0x203ca",
+ "knownStates": "0x200636"
+ }
+}
+```
+
+Daha fazla ayrıntı için bakmak istediğiniz spesifik istemcinin dokümanlarına göz atın.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_syncing","params":[],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": {
+ startingBlock: '0x384',
+ currentBlock: '0x386',
+ highestBlock: '0x454'
+ }
+}
+// Or when not syncing
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": false
+}
+```
+
+### eth_coinbase {#eth_coinbase}
+
+İstemci para tabanı adresini döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`DATA`, 20 bayt - mevcut para tabanı adresi.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_coinbase","params":[],"id":64}'
+// Result
+{
+ "id":64,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x407d73d8a49eeb85d32cf465507dd71d507100c1"
+}
+```
+
+### eth_chainId {#eth_chainId}
+
+Tekrardan korumalı işlemleri imzalamak için kullanılan zincir kimliğini döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`chainId`, mevcut zincir kimliğinin sayısal değerini temsil eden metin olarak on altılı değer.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_chainId","params":[],"id":67}'
+// Result
+{
+ "id":67,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x1"
+}
+```
+
+### eth_mining {#eth_mining}
+
+İstemci aktif olarak yeni bloklar basıyorsa `true` değerini döndürür. Bu, yalnızca iş ispatı kullanan ağlar için `true` değerini döndürebilir ancak [Birleşim](/roadmap/merge/) gerçekleştiğinden beri bazı istemcilerde kullanılamıyor olabilir.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`Boolean` - istemcinin madencilik yaptığı `true` değerini, aksi takdirde `false` değerini döndürür.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_mining","params":[],"id":71}'
+//
+{
+ "id":71,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": true
+}
+```
+
+### eth_hashrate {#eth_hashrate}
+
+Düğümün madencilik yaptığı saniye başına karma sayısını döndürür. Bu, yalnızca iş ispatı kullanan ağlar için `true` değerini döndürebilir ancak [Birleşim](/roadmap/merge/) gerçekleştiğinden beri bazı istemcilerde kullanılamıyor olabilir.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - saniyedeki karma sayısı.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_hashrate","params":[],"id":71}'
+// Result
+{
+ "id":71,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x38a"
+}
+```
+
+### eth_gasPrice {#eth_gasprice}
+
+Wei cinsinden gaz başına mevcut fiyatın bir tahminini döndürür. Örneğin, Besu istemcisi son 100 bloğu inceler ve varsayılan medyan gaz birim fiyatını döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - wei cinsinden mevcut gaz fiyatının tam sayısıdır.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_gasPrice","params":[],"id":73}'
+// Result
+{
+ "id":73,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x1dfd14000" // 8049999872 Wei
+}
+```
+
+### eth_accounts {#eth_accounts}
+
+İstemcinin sahip olduğu adreslerin listesini döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`Array of DATA`, 20 Bayt, istemciye ait adresler.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_accounts","params":[],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": ["0x407d73d8a49eeb85d32cf465507dd71d507100c1"]
+}
+```
+
+### eth_blockNumber {#eth_blocknumber}
+
+En son bloğun numarasını döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+Hiçbiri
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - istemcinin açık olduğu mevcut blok numarasının tam sayısıdır.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_blockNumber","params":[],"id":83}'
+// Result
+{
+ "id":83,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x4b7" // 1207
+}
+```
+
+### eth_getBalance {#eth_getbalance}
+
+Verilen adresin hesabının bakiyesini döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA`, 20 Bayt - bakiye için bakılması gereken adres.
+2. `QUANTITY|TAG` - tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`"earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
+
+```js
+params: ["0x407d73d8a49eeb85d32cf465507dd71d507100c1", "latest"]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - mevcut bakiyenin wei cinsinden tam sayısıdır.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBalance","params":["0x407d73d8a49eeb85d32cf465507dd71d507100c1", "latest"],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x0234c8a3397aab58" // 158972490234375000
+}
+```
+
+### eth_getStorageAt {#eth_getstorageat}
+
+Belirli bir adresteki bir depolama konumundan değeri döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA`, 20 Bayt - depolamanın adresi.
+2. `QUANTITY` - depolamadaki pozisyonun sayısı.
+3. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`"earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
+
+**Dönüşler**
+
+`DATA` - bu depolama konumundaki değerdir.
+
+**Örnek** Doğru konumun hesaplanması, alınacak depolamaya bağlıdır. `0x295a70b2de5e3953354a6a8344e616ed314d7251`, `0x391694e7e0b0cce554cb130d723a9d27458f9298` adresinde dağıtılan aşağıdaki sözleşmeyi dikkate alın.
+
+```
+contract Storage {
+ uint pos0;
+ mapping(address => uint) pos1;
+ function Storage() {
+ pos0 = 1234;
+ pos1[msg.sender] = 5678;
+ }
+}
+```
+
+Pos0 değerini almak basittir:
+
+```js
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0", "method": "eth_getStorageAt", "params": ["0x295a70b2de5e3953354a6a8344e616ed314d7251", "0x0", "latest"], "id": 1}' localhost:8545
+{"jsonrpc":"2.0","id":1,"result":"0x00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000004d2"}
+```
+
+Haritanın bir öğesini almak daha zordur. Bir elemanın haritadaki konumu şu şekilde hesaplanır:
+
+```js
+keccak(LeftPad32(key, 0), LeftPad32(map position, 0))
+```
+
+Bu, pos1["0x391694e7e0b0cce554cb130d723a9d27458f9298"] üzerindeki depolamayı almak için konumu şu şekilde hesaplamamız gerektiği anlamına gelir:
+
+```js
+keccak(
+ decodeHex(
+ "000000000000000000000000391694e7e0b0cce554cb130d723a9d27458f9298" +
+ "0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001"
+ )
+)
+```
+
+Web3 kütüphanesi ile birlikte gelen geth konsolu, hesaplama yapmak için kullanılabilir:
+
+```js
+> var key = "000000000000000000000000391694e7e0b0cce554cb130d723a9d27458f9298" + "0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001"
+undefined
+> web3.sha3(key, {"encoding": "hex"})
+"0x6661e9d6d8b923d5bbaab1b96e1dd51ff6ea2a93520fdc9eb75d059238b8c5e9"
+```
+
+Şimdi depolamayı almak için:
+
+```js
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0", "method": "eth_getStorageAt", "params": ["0x295a70b2de5e3953354a6a8344e616ed314d7251", "0x6661e9d6d8b923d5bbaab1b96e1dd51ff6ea2a93520fdc9eb75d059238b8c5e9", "latest"], "id": 1}' localhost:8545
+{"jsonrpc":"2.0","id":1,"result":"0x000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000162e"}
+```
+
+### eth_getTransactionCount {#eth_gettransactioncount}
+
+Bir adresten _gönderilen_ işlem sayısını döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA`, 20 Bayt - adres.
+2. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
+
+```js
+params: [
+ "0x407d73d8a49eeb85d32cf465507dd71d507100c1",
+ "latest", // state at the latest block
+]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - bu adresten gönderilen işlem sayısının tamsayısıdır.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getTransactionCount","params":["0x407d73d8a49eeb85d32cf465507dd71d507100c1","latest"],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x1" // 1
+}
+```
+
+### eth_getBlockTransactionCountByHash {#eth_getblocktransactioncountbyhash}
+
+Verilen blok karması ile eşleşen bir bloktaki işlem sayısını döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA`, 32 Bayt - bir blokun karması
+
+```js
+params: ["0xd03ededb7415d22ae8bac30f96b2d1de83119632693b963642318d87d1bece5b"]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - bu bloktaki işlem sayısının tamsayısıdır.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBlockTransactionCountByHash","params":["0xd03ededb7415d22ae8bac30f96b2d1de83119632693b963642318d87d1bece5b"],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x8b" // 139
+}
+```
+
+### eth_getBlockTransactionCountByNumber {#eth_getblocktransactioncountbynumber}
+
+Verilen blok numarasıyla eşleşen bloktaki işlem sayısını döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz.
+
+```js
+params: [
+ "0x13738ca", // 20396234
+]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - bu bloktaki işlem sayısının tamsayısıdır.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBlockTransactionCountByNumber","params":["0x13738ca"],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x8b" // 139
+}
+```
+
+### eth_getUncleCountByBlockHash {#eth_getunclecountbyblockhash}
+
+Verilen blok karması ile eşleşen bir bloktaki amcaların sayısını döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `VERİ`, 32 Bayt - bir bloğun karması
+
+```js
+params: ["0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2"]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - bu bloktaki amcaların sayısının tamsayısıdır.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getUncleCountByBlockHash","params":["0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2"],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x1" // 1
+}
+```
+
+### eth_getUncleCountByBlockNumber {#eth_getunclecountbyblocknumber}
+
+Verilen blok numarası ile eşleşen bir bloktan olan bir bloktaki amcaların sayısını döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
+
+```js
+params: [
+ "0xe8", // 232
+]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - bu bloktaki amcaların sayısının tamsayısıdır.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getUncleCountByBlockNumber","params":["0xe8"],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x0" // 0
+}
+```
+
+### eth_getCode {#eth_getcode}
+
+Belirli bir adreste kod döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA`, 20 Bayt - adres
+2. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
+
+```js
+params: [
+ "0xC02aaA39b223FE8D0A0e5C4F27eAD9083C756Cc2",
+ "0x5daf3b", // 6139707
+]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`DATA` - verilen adresten gelen kod.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getCode","params":["0xC02aaA39b223FE8D0A0e5C4F27eAD9083C756Cc2", "0x5daf3b"],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x6060604052600436106100af576000357c0100000000000000000000000000000000000000000000000000000000900463ffffffff16806306fdde03146100b9578063095ea7b31461014757806318160ddd146101a157806323b872dd146101ca5780632e1a7d4d14610243578063313ce5671461026657806370a082311461029557806395d89b41146102e2578063a9059cbb14610370578063d0e30db0146103ca578063dd62ed3e146103d4575b6100b7610440565b005b34156100c457600080fd5b6100cc6104dd565b6040518080602001828103825283818151815260200191508051906020019080838360005b8381101561010c5780820151818401526020810190506100f1565b50505050905090810190601f1680156101395780820380516001836020036101000a031916815260200191505b509250505060405180910390f35b341561015257600080fd5b610187600480803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1690602001909190803590602001909190505061057b565b604051808215151515815260200191505060405180910390f35b34156101ac57600080fd5b6101b461066d565b6040518082815260200191505060405180910390f35b34156101d557600080fd5b610229600480803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1690602001909190803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1690602001909190803590602001909190505061068c565b604051808215151515815260200191505060405180910390f35b341561024e57600080fd5b61026460048080359060200190919050506109d9565b005b341561027157600080fd5b610279610b05565b604051808260ff1660ff16815260200191505060405180910390f35b34156102a057600080fd5b6102cc600480803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16906020019091905050610b18565b6040518082815260200191505060405180910390f35b34156102ed57600080fd5b6102f5610b30565b6040518080602001828103825283818151815260200191508051906020019080838360005b8381101561033557808201518184015260208101905061031a565b50505050905090810190601f1680156103625780820380516001836020036101000a031916815260200191505b509250505060405180910390f35b341561037b57600080fd5b6103b0600480803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16906020019091908035906020019091905050610bce565b604051808215151515815260200191505060405180910390f35b6103d2610440565b005b34156103df57600080fd5b61042a600480803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1690602001909190803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16906020019091905050610be3565b6040518082815260200191505060405180910390f35b34600360003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020600082825401925050819055503373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff167fe1fffcc4923d04b559f4d29a8bfc6cda04eb5b0d3c460751c2402c5c5cc9109c346040518082815260200191505060405180910390a2565b60008054600181600116156101000203166002900480601f0160208091040260200160405190810160405280929190818152602001828054600181600116156101000203166002900480156105735780601f1061054857610100808354040283529160200191610573565b820191906000526020600020905b81548152906001019060200180831161055657829003601f168201915b505050505081565b600081600460003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16815260200190815260200160002060008573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020819055508273ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff163373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff167f8c5be1e5ebec7d5bd14f71427d1e84f3dd0314c0f7b2291e5b200ac8c7c3b925846040518082815260200191505060405180910390a36001905092915050565b60003073ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1631905090565b600081600360008673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16815260200190815260200160002054101515156106dc57600080fd5b3373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168473ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16141580156107b457507fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff600460008673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16815260200190815260200160002060003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1681526020019081526020016000205414155b156108cf5781600460008673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16815260200190815260200160002060003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020541015151561084457600080fd5b81600460008673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16815260200190815260200160002060003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020600082825403925050819055505b81600360008673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1681526020019081526020016000206000828254039250508190555081600360008573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020600082825401925050819055508273ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168473ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff167fddf252ad1be2c89b69c2b068fc378daa952ba7f163c4a11628f55a4df523b3ef846040518082815260200191505060405180910390a3600190509392505050565b80600360003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1681526020019081526020016000205410151515610a2757600080fd5b80600360003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020600082825403925050819055503373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff166108fc829081150290604051600060405180830381858888f193505050501515610ab457600080fd5b3373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff167f7fcf532c15f0a6db0bd6d0e038bea71d30d808c7d98cb3bf7268a95bf5081b65826040518082815260200191505060405180910390a250565b600260009054906101000a900460ff1681565b60036020528060005260406000206000915090505481565b60018054600181600116156101000203166002900480601f016020809104026020016040519081016040528092919081815260200182805460018160011615610100020316600290048015610bc65780601f10610b9b57610100808354040283529160200191610bc6565b820191906000526020600020905b815481529060010190602001808311610ba957829003601f168201915b505050505081565b6000610bdb33848461068c565b905092915050565b60046020528160005260406000206020528060005260406000206000915091505054815600a165627a7a72305820deb4c2ccab3c2fdca32ab3f46728389c2fe2c165d5fafa07661e4e004f6c344a0029"
+}
+```
+
+### eth_sign {#eth_sign}
+
+İmza yöntemi, Ethereum'a özel bir imzayı şu şekilde hesaplar: `sign(keccak256("\x19Ethereum Signed Message:\n" + len(message) + message)))`.
+
+Mesaja bir önek ekleyerek hesaplanan imzanın Ethereum'a özel bir imza olarak tanınmasını sağlar. Bu, kötü niyetli bir merkeziyetsiz uygulamanın keyfi verileri imzalayabildiği (ör. işlem) ve imzayı kurbanın kimliğine bürünmek için kullandığı durumlarda kötüye kullanımı önler.
+
+Not: İmzalanacak adresin kilidi açık olmalıdır.
+
+**Parametreler**
+
+1. `VERİ`, 20 Bayt - adres
+2. `DATA`, N Bayt - imzalanacak mesaj
+
+**Dönüşler**
+
+`DATA`: İmza
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_sign","params":["0x9b2055d370f73ec7d8a03e965129118dc8f5bf83", "0xdeadbeaf"],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0xa3f20717a250c2b0b729b7e5becbff67fdaef7e0699da4de7ca5895b02a170a12d887fd3b17bfdce3481f10bea41f45ba9f709d39ce8325427b57afcfc994cee1b"
+}
+```
+
+### eth_signTransaction {#eth_signtransaction}
+
+[eth_sendRawTransaction](#eth_sendrawtransaction) ile kullanılarak daha sonra ağa gönderilebilecek bir işlemi imzalar.
+
+**Parametreler**
+
+1. `Object` - İşlem nesnesi
+
+- `type`:
+- `from`: `DATA`, 20 Bayt - İşlemin gönderildiği adres.
+- `to`: `DATA`, 20 Bayt - (yeni sözleşme oluştururken isteğe bağlı) İşlemin yönlendirildiği adres.
+- `gas`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı, varsayılan: 90000) İşlemin yürütülmesi için sağlanan gazın tam sayısı. Kullanılmayan gazı geri verecektir.
+- `gasPrice`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı, varsayılan: Belirlenecek) Wei'de her ücretli gaz için kullanılan gasPrice'ın tamsayısıdır.
+- `value`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) Wei cinsinden bu işlemle gönderilen değerin tamsayısıdır.
+- `data`: `DATA` - Bir sözleşmenin derlenmiş kodu VEYA çağrılan yöntem imzasının ve kodlanmış parametrelerin karması.
+- `nonce`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) nonce tam sayısı. Bu, aynı nonce'yi kullanan kendi bekleyen işlemlerinizin üzerine yazmanıza izin verir.
+
+**Dönüşler**
+
+`DATA`, Belirtilen hesap tarafından imzalanan RLP kodlu işlem nesnesidir.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"id": 1,"jsonrpc": "2.0","method": "eth_signTransaction","params": [{"data":"0xd46e8dd67c5d32be8d46e8dd67c5d32be8058bb8eb970870f072445675058bb8eb970870f072445675","from": "0xb60e8dd61c5d32be8058bb8eb970870f07233155","gas": "0x76c0","gasPrice": "0x9184e72a000","to": "0xd46e8dd67c5d32be8058bb8eb970870f07244567","value": "0x9184e72a"}]}'
+// Result
+{
+ "id": 1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0xa3f20717a250c2b0b729b7e5becbff67fdaef7e0699da4de7ca5895b02a170a12d887fd3b17bfdce3481f10bea41f45ba9f709d39ce8325427b57afcfc994cee1b"
+}
+```
+
+### eth_sendTransaction {#eth_sendtransaction}
+
+Veri alanı kod içeriyorsa, yeni bir mesaj çağrı işlemi veya sözleşme oluşturma işlemi oluşturur ve `from` alanında belirtilen hesabı kullanarak imzalar.
+
+**Parametreler**
+
+1. `Object` - İşlem nesnesi
+
+- `from`: `DATA`, 20 Bayt - İşlemin gönderildiği adres.
+- `to`: `DATA`, 20 Bayt - (yeni sözleşme oluştururken isteğe bağlı) İşlemin yönlendirildiği adres.
+- `gas`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı, varsayılan: 90000) İşlemin yürütülmesi için sağlanan gazın tam sayısı. Kullanılmayan gazı geri verecektir.
+- `gasPrice`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı, varsayılan: Belirlenecek) Ücretli her gaz için kullanılan gasPrice'ın tam sayısı.
+- `değer`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) Bu işlemle gönderilen değerin tam sayısı.
+- `input`: `DATA` - Bir sözleşmenin derlenmiş kodu VEYA çağrılan yöntem imzasının ve kodlanmış parametrelerin karmasıdır.
+- `nonce`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) nonce tam sayısı. Bu, aynı nonce'yi kullanan kendi bekleyen işlemlerinizin üzerine yazmanıza izin verir.
+
+```js
+params: [
+ {
+ from: "0xb60e8dd61c5d32be8058bb8eb970870f07233155",
+ to: "0xd46e8dd67c5d32be8058bb8eb970870f07244567",
+ gas: "0x76c0", // 30400
+ gasPrice: "0x9184e72a000", // 10000000000000
+ value: "0x9184e72a", // 2441406250
+ input:
+ "0xd46e8dd67c5d32be8d46e8dd67c5d32be8058bb8eb970870f072445675058bb8eb970870f072445675",
+ },
+]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`DATA`, 32 Bayt - işlem karması veya işlem henüz mevcut değilse sıfır karma.
+
+Bir sözleşme oluşturduğunuzda, işlem bir blokta önerildikten sonra sözleşme adresini almak için [eth_getTransactionReceipt](#eth_gettransactionreceipt) öğesini kullanın.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_sendTransaction","params":[{see above}],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0xe670ec64341771606e55d6b4ca35a1a6b75ee3d5145a99d05921026d1527331"
+}
+```
+
+### eth_sendRawTransaction {#eth_sendrawtransaction}
+
+İmzalı işlemler için yeni mesaj arama işlemi veya sözleşme oluşturma gerçekleşir.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA`, İmzalanmış işlem verisi.
+
+```js
+params: [
+ "0xd46e8dd67c5d32be8d46e8dd67c5d32be8058bb8eb970870f072445675058bb8eb970870f072445675",
+]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`DATA`, 32 Bayt - işlem karması veya işlem henüz mevcut değilse sıfır karma.
+
+Bir sözleşme oluşturduğunuzda, işlem bir blokta önerildikten sonra sözleşme adresini almak için [eth_getTransactionReceipt](#eth_gettransactionreceipt) öğesini kullanın.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_sendRawTransaction","params":[{see above}],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0xe670ec64341771606e55d6b4ca35a1a6b75ee3d5145a99d05921026d1527331"
+}
+```
+
+### eth_call {#eth_call}
+
+Blokzincirde bir işlem oluşturmadan hemen yeni bir mesaj çağrısı yürütür. Genellikle yalnızca okuma işlemi yapan akıllı sözleşme fonksiyonlarını çalıştırmak için kullanılır, örneğin bir ERC-20 sözleşmesi için `balanceOf` fonksiyonu.
+
+**Parametreler**
+
+1. `Object` - İşlem çağrısı nesnesi
+
+- `from`: `DATA`, 20 Bayt - (isteğe bağlı) İşlemin gönderildiği adres.
+- `to`: `DATA`, 20 Bayt - İşlemin yönlendirildiği adres.
+- `gas`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) İşlemin yürütülmesi için sağlanan gazın tam sayısı. eth_call sıfır gaz tüketir, ancak bazı uygulamalarda bu parametreye ihtiyaç duyulabilir.
+- `gasPrice`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) Ücretli her gaz için kullanılan gasPrice'ın tam sayısı
+- `değer`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) Bu işlemle gönderilen değerin tam sayısı
+- `input`: `DATA` - (isteğe bağlı) Yöntem imzasının ve kodlanmış parametrelerin karmasıdır. Ayrıntılar için [Solidity dokümanlarındaki Ethereum Sözleşmesi ABI'sine bakın](https://docs.soliditylang.org/en/latest/abi-spec.html).
+
+2. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
+
+**Dönüşler**
+
+`DATA` - yürütülen sözleşmenin dönüş değeridir.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_call","params":[{see above}],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x"
+}
+```
+
+### eth_estimateGas {#eth_estimategas}
+
+İşlemin tamamlanmasına izin vermek için ne kadar gazın gerekli olduğuna dair bir tahmin oluşturur ve döndürür. İşlem, blokzincire eklenmez. Tahminin, ESM mekaniği ve düğüm performansı dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle işlem tarafından fiilen kullanılan gaz miktarından önemli ölçüde daha fazla olabileceğini unutmayın.
+
+**Parametreler**
+
+[eth_call](#eth_call) parametrelerine bakın, tüm seçeneklerin isteğe bağlı olması hariç. Gaz limiti belirtilmemişse geth, bekleyen bloktan gelen blok gaz limitini üst sınır olarak kullanır. Sonuç olarak, gaz miktarı bekleyen blok gaz limitinden daha yüksek olduğunda, döndürülen tahmin çağrıyı/işlemi gerçekleştirmek için yeterli olmayabilir.
+
+**Dönüşler**
+
+`QUANTITY` - kullanılan gaz miktarıdır.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_estimateGas","params":[{see above}],"id":1}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x5208" // 21000
+}
+```
+
+### eth_getBlockByHash {#eth_getblockbyhash}
+
+Karma ile bir blok hakkında bilgi döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA`, 32 Bayt - bir blokun şifresi.
+2. `Boolean` - `true` ise tam işlem nesnelerini döndürür, `false` ise yalnızca işlemlerin karmalarını döndürür.
+
+```js
+params: [
+ "0xdc0818cf78f21a8e70579cb46a43643f78291264dda342ae31049421c82d21ae",
+ false,
+]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`Object` - Bir blok nesnesi veya blok bulunamadığında `null`:
+
+- `number`: `QUANTITY` - blok numarası. `null` Bekleyen blok olduğunda.
+- `hash`: `DATA`, 32 Bayt - blokun özeti. `null` Bekleyen blok olduğunda.
+- `parentHash`: `DATA`, 32 Bayt - ana blokun karması.
+- `nonce`: `DATA`, 8 Bayt - oluşturulan iş ispatının karması. `null` Bekleyen blok olduğunda.
+- `sha3Uncles`: `DATA`, 32 Bayt - bloktaki amca verilerinin SHA3'ü.
+- `logsBloom`: `DATA`, 256 Bayt - blokun günlükleri için çiçek filtresi. `null` Bekleyen blok olduğunda.
+- `transactionsRoot`: `DATA`, 32 Bayt - blokun işlem denemesinin kökü.
+- `stateRoot`: `DATA`, 32 Bayt - blokun son durum denemesinin kökü.
+- `receiptsRoot`: `DATA`, 32 Bayt - blokun makbuz denemesinin kökü.
+- `madenci`: `DATA`, 20 Bayt - madencilik ödüllerinin verildiği yararlanıcının adresi.
+- `difficulty`: `QUANTITY` - bu blok için zorluğun tam sayısı.
+- `totalDifficulty`: `QUANTITY` - bu bloka kadar zincirin toplam zorluğunun tam sayısı.
+- `extraData`: `DATA` - bu blokun "ekstra veri" alanı.
+- `size`: `QUANTITY` - bu blokun bayt cinsinden boyutunun tam sayısı.
+- `gasLimit`: `QUANTITY` - bu blokta izin verilen maksimum gaz.
+- `GasUsed`: `QUANTITY` - bu bloktaki tüm işlemler tarafından kullanılan toplam gaz.
+- `timestamp`: `QUANTITY` - blokun harmanlandığı zamana ilişkin unix zaman damgası.
+- `transactions`: `Array` - Son verilen parametreye bağlı olarak işlem nesneleri dizisi veya 32 Bayt işlem karmaları.
+- `uncles`: `Array` - Amca karmaları dizisi.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBlockByHash","params":["0xdc0818cf78f21a8e70579cb46a43643f78291264dda342ae31049421c82d21ae", false],"id":1}'
+// Result
+{
+{
+"jsonrpc": "2.0",
+"id": 1,
+"result": {
+ "difficulty": "0x4ea3f27bc",
+ "extraData": "0x476574682f4c5649562f76312e302e302f6c696e75782f676f312e342e32",
+ "gasLimit": "0x1388",
+ "gasUsed": "0x0",
+ "hash": "0xdc0818cf78f21a8e70579cb46a43643f78291264dda342ae31049421c82d21ae",
+ "logsBloom": "0x00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000",
+ "miner": "0xbb7b8287f3f0a933474a79eae42cbca977791171",
+ "mixHash": "0x4fffe9ae21f1c9e15207b1f472d5bbdd68c9595d461666602f2be20daf5e7843",
+ "nonce": "0x689056015818adbe",
+ "number": "0x1b4",
+ "parentHash": "0xe99e022112df268087ea7eafaf4790497fd21dbeeb6bd7a1721df161a6657a54",
+ "receiptsRoot": "0x56e81f171bcc55a6ff8345e692c0f86e5b48e01b996cadc001622fb5e363b421",
+ "sha3Uncles": "0x1dcc4de8dec75d7aab85b567b6ccd41ad312451b948a7413f0a142fd40d49347",
+ "size": "0x220",
+ "stateRoot": "0xddc8b0234c2e0cad087c8b389aa7ef01f7d79b2570bccb77ce48648aa61c904d",
+ "timestamp": "0x55ba467c",
+ "totalDifficulty": "0x78ed983323d",
+ "transactions": [
+ ],
+ "transactionsRoot": "0x56e81f171bcc55a6ff8345e692c0f86e5b48e01b996cadc001622fb5e363b421",
+ "uncles": [
+ ]
+}
+}
+```
+
+### eth_getBlockByNumber {#eth_getblockbynumber}
+
+Blok numarasına göre bir blok hakkında bilgi döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz.
+2. `Boolean` - `true` ise tam işlem nesnelerini döndürür, `false` ise yalnızca işlemlerin karmalarını döndürür.
+
+```js
+params: [
+ "0x1b4", // 436
+ true,
+]
+```
+
+**İadeler** Bkz. [eth_getBlockByHash](#eth_getblockbyhash)
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBlockByNumber","params":["0x1b4", true],"id":1}'
+```
+
+Sonuç bkz. [eth_getBlockByHash](#eth_getblockbyhash)
+
+### eth_getTransactionByHash {#eth_gettransactionbyhash}
+
+İşlem karması tarafından istenen bir işlem hakkındaki bilgileri döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA`, 32 Bayt - bir işlemin özeti
+
+```js
+params: ["0x88df016429689c079f3b2f6ad39fa052532c56795b733da78a91ebe6a713944b"]
+```
+
+**Dönüşler**
+
+`Object` - Bir işlem nesnesi veya işlem bulunamadığında `null`:
+
+- `blockHash`: `DATA`, 32 Bayt - bu işlemin yapıldığı blokun karması. `null` beklediğinde.
+- `blockNumber`: `QUANTITY` - bu işlemin yapıldığı blok numarası. `null` beklediğinde.
+- `from`: `DATA`, 20 Bayt - gönderenin adresi.
+- `gas`: `QUANTITY` - gönderen tarafından sağlanan gaz.
+- `gasPrice`: `QUANTITY` - Wei'de gönderen tarafından sağlanan gaz fiyatı.
+- `hash`: `DATA`, 32 Bayt - işlemin özeti.
+- `input`: `DATA` - işlemle birlikte gönderilen veriler.
+- `nonce`: `QUANTITY` - göndericinin bundan önce yaptığı işlem sayısı.
+- `to`: `DATA`, 20 Bayt - alıcının adresi. `null` bir sözleşme oluşturma işlemi olduğunda.
+- `transactionIndex`: `QUANTITY` - bloktaki işlem endeksi pozisyonunun tam sayısı. `null` beklediğinde.
+- `value`: `QUANTITY` - Wei'de aktarılan değer.
+- `v`: `QUANTITY` - ECDSA kurtarma kimliği
+- `r`: `QUANTITY` - ECDSA imzası r
+- `r`: `QUANTITY` - ECDSA imzası s
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getTransactionByHash","params":["0x88df016429689c079f3b2f6ad39fa052532c56795b733da78a91ebe6a713944b"],"id":1}'
+// Result
+{
+ "jsonrpc":"2.0",
+ "id":1,
+ "result":{
+ "blockHash":"0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2",
+ "blockNumber":"0x5daf3b", // 6139707
+ "from":"0xa7d9ddbe1f17865597fbd27ec712455208b6b76d",
+ "gas":"0xc350", // 50000
+ "gasPrice":"0x4a817c800", // 20000000000
+ "hash":"0x88df016429689c079f3b2f6ad39fa052532c56795b733da78a91ebe6a713944b",
+ "input":"0x68656c6c6f21",
+ "nonce":"0x15", // 21
+ "to":"0xf02c1c8e6114b1dbe8937a39260b5b0a374432bb",
+ "transactionIndex":"0x41", // 65
+ "value":"0xf3dbb76162000", // 4290000000000000
+ "v":"0x25", // 37
+ "r":"0x1b5e176d927f8e9ab405058b2d2457392da3e20f328b16ddabcebc33eaac5fea",
+ "s":"0x4ba69724e8f69de52f0125ad8b3c5c2cef33019bac3249e2c0a2192766d1721c"
+ }
+}
+```
+
+### eth_getTransactionByBlockHashAndIndex {#eth_gettransactionbyblockhashandindex}
+
+Blok karması ve işlem dizini konumuna göre bir işlem hakkındaki bilgileri döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA`, 32 Bayt - bir blokun karması.
+2. `QUANTITY` - işlem endeks pozisyonunun sayısı.
+
+```js
+params: [
+ "0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2",
+ "0x0", // 0
+]
+```
+
+**Dönüşler** Bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getTransactionByBlockHashAndIndex","params":["0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2", "0x0"],"id":1}'
+```
+
+Sonuç bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
+
+### eth_getTransactionByBlockNumberAndIndex {#eth_gettransactionbyblocknumberandindex}
+
+Blok numarasına ve işlem dizini konumuna göre bir işlem hakkında bilgi döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"earliest"`,`"latest""`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz.
+2. `QUANTITY` - işlem endeks pozisyonu.
+
+```js
+params: [
+ "0x9c47cf", // 10241999
+ "0x24", // 36
+]
+```
+
+**Dönüşler** Bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getTransactionByBlockNumberAndIndex","params":["0x9c47cf", "0x24"],"id":1}'
+```
+
+Sonuç bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
+
+### eth_getTransactionReceipt {#eth_gettransactionreceipt}
+
+İşlem karmasına göre bir işlemin makbuzunu döndürür.
+
+**Not** Makbuzun bekleyen işlemler için mevcut olmadığına dikkat edin.
+
+**Parametreler**
+
+1. `VERİ`, 32 Bayt - bir işlemin özeti
+
+```js
+params: ["0x85d995eba9763907fdf35cd2034144dd9d53ce32cbec21349d4b12823c6860c5"]
+```
+
+**Dönüşler** `Object` - Bir işlem makbuzu nesnesi veya makbuz bulunamadığında `null`:
+
+- `transactionHash`: `DATA`, 32 Bayt - işlemin özeti.
+- `transactionIndex`: `QUANTITY` - bloktaki işlem endeksi pozisyonunun tam sayısı.
+- `blockHash`: `DATA`, 32 Bayt - bu işlemin yapıldığı blokun karması.
+- `blockNumber`: `QUANTITY` - bu işlemin yapıldığı blok numarası.
+- `from`: `DATA`, 20 Bayt - gönderenin adresi.
+- `to`: `DATA`, 20 Bayt - alıcının adresi. bir sözleşme oluşturma işlemi olduğunda null.
+- `cumulativeGasUsed` : `QUANTITY` - Bu işlem blokta yürütüldüğünde kullanılan toplam gaz miktarı.
+- `effectiveGasPrice` : `QUANTITY` - Ana ücretin ve gaz birimi başına ödenen bahşişin toplamı.
+- `GasUsed`: `QUANTITY` - Yalnızca bu özel işlem tarafından kullanılan gaz miktarı.
+- `contractAddress`: `DATA`, 20 Bayt - İşlem bir sözleşme oluşturma ise, oluşturulan sözleşme adresi, aksi takdirde `null`.
+- `logs`: `Array` - Bu işlemin oluşturduğu günlük nesneleri dizisi.
+- `logsBloom`: `DATA`, 256 Bayt - Hafif istemcilerin ilgili günlükleri hızlı bir şekilde alması için çiçek filtresi.
+- `type`: `QUANTITY` - işlem türünün tam sayısı, eski tarz işlemler için `0x0`, erişim listesi türleri için `0x1`, değişken ücretler için `0x2`.
+
+Ayrıca _her ikisinden birini_ döndürür:
+
+- `root` : `DATA` 32 bayt işlem sonrası durum kökü (Bizans öncesi)
+- `status`: `QUANTITY` ya `1` (başarılı) veya `0` (başarısız)
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getTransactionReceipt","params":["0x85d995eba9763907fdf35cd2034144dd9d53ce32cbec21349d4b12823c6860c5"],"id":1}'
+// Result
+{
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "id": 1,
+ "result": {
+ "blockHash":
+ "0xa957d47df264a31badc3ae823e10ac1d444b098d9b73d204c40426e57f47e8c3",
+ "blockNumber": "0xeff35f",
+ "contractAddress": null, // string of the address if it was created
+ "cumulativeGasUsed": "0xa12515",
+ "effectiveGasPrice": "0x5a9c688d4",
+ "from": "0x6221a9c005f6e47eb398fd867784cacfdcfff4e7",
+ "gasUsed": "0xb4c8",
+ "logs": [{
+ // logs as returned by getFilterLogs, etc.
+ }],
+ "logsBloom": "0x00...0", // 256 byte bloom filter
+ "status": "0x1",
+ "to": "0xc02aaa39b223fe8d0a0e5c4f27ead9083c756cc2",
+ "transactionHash":
+ "0x85d995eba9763907fdf35cd2034144dd9d53ce32cbec21349d4b12823c6860c5",
+ "transactionIndex": "0x66",
+ "type": "0x2"
+ }
+}
+```
+
+### eth_getUncleByBlockHashAndIndex {#eth_getunclebyblockhashandindex}
+
+Karma ve amca dizin konumuna göre bir bloğun amcası hakkında bilgi verir.
+
+**Parametreler**
+
+1. `DATA`, 32 Bayt - Bir blokun şifresi.
+2. `QUANTITY` - Amcanın endeks pozisyonu.
+
+```js
+params: [
+ "0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2",
+ "0x0", // 0
+]
+```
+
+**İadeler** Bkz. [eth_getBlockByHash](#eth_getblockbyhash)
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getUncleByBlockHashAndIndex","params":["0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2", "0x0"],"id":1}'
+```
+
+Sonuç bkz. [eth_getBlockByHash](#eth_getblockbyhash)
+
+**Not**: Bir amca, bireysel işlemler içermez.
+
+### eth_getUncleByBlockNumberAndIndex {#eth_getunclebyblocknumberandindex}
+
+Sayıya ve amca dizin konumuna göre bir bloğun amcası hakkında bilgi verir.
+
+**Parametreler**
+
+1. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"earliest"`,`"latest""`,`"pending"`,`"safe"`, `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz.
+2. `QUANTITY` - amcanın endeks pozisyonu.
+
+```js
+params: [
+ "0x29c", // 668
+ "0x0", // 0
+]
+```
+
+**İadeler** Bkz. [eth_getBlockByHash](#eth_getblockbyhash)
+
+**Not**: Bir amca, bireysel işlemler içermez.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getUncleByBlockNumberAndIndex","params":["0x29c", "0x0"],"id":1}'
+```
+
+Sonuç bkz. [eth_getBlockByHash](#eth_getblockbyhash)
+
+### eth_newFilter {#eth_newfilter}
+
+Durum değiştiğinde (günlükler) bildirimde bulunmak için filtre seçeneklerine dayalı olarak bir filtre nesnesi oluşturur. Durumun değişip değişmediğini kontrol etmek için [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)'i arayın.
+
+**Konu filtrelerinin belirlenmesiyle ilgili bir not:** Konular sıraya bağlıdır. [A, B] konularına sahip günlük içeren bir işlem, aşağıdaki konu filtreleriyle eşleştirilecektir:
+
+- `[]` "herhangi bir şey"
+- `[A]` "A birinci konumda (ve sonraki herhangi bir şey)"
+- `[null, B]` "birinci konumdaki herhangi bir şey VE ikinci konumdaki B (ve sonraki herhangi bir şey)"
+- `[A, B]` "A birinci konumda VE B ikinci konumda (ve sonraki herhangi bir şey)"
+- `[[A, B], [A, B]]` "(A VEYA B) birinci konumda VE (A VEYA B) ikinci konumda (ve sonraki herhangi bir şey)"
+- **Parametreler**
+
+1. `Object` - Filtre seçenekleri:
+
+- `fromBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, default: `"latest"`) Tamsayı blok numarası veya son önerilen blok için `"latest"`, en son güvenli blok için `"safe"`, en son sonlandırılmış blok için `"finalized"`, henüz bir blokta olmayan işlemler için `"pending"` ve `"earliest"`.
+- `toBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, default: `"latest"`) Tamsayı blok numarası veya son önerilen blok için `"latest"`, en son güvenli blok için `"safe"`, en son sonlandırılmış blok için `"finalized"`, henüz bir blokta olmayan işlemler için `"pending"` ve `"earliest"`.
+- `address`: `DATA|Array`, 20 Bayt - (isteğe bağlı) Sözleşme adresi veya günlüklerin kaynaklanması gereken adreslerin listesi.
+- `topics`: `Array of DATA`, - (isteğe bağlı) 32 Baytlık dizi `DATA` konu. Konular sıraya bağlıdır. Her konu, "veya" seçenekleriyle birlikte bir VERİ dizisi de olabilir.
+
+```js
+params: [
+ {
+ fromBlock: "0x1",
+ toBlock: "0x2",
+ address: "0x8888f1f195afa192cfee860698584c030f4c9db1",
+ topics: [
+ "0x000000000000000000000000a94f5374fce5edbc8e2a8697c15331677e6ebf0b",
+ null,
+ [
+ "0x000000000000000000000000a94f5374fce5edbc8e2a8697c15331677e6ebf0b",
+ "0x0000000000000000000000000aff3454fce5edbc8cca8697c15331677e6ebccc",
+ ],
+ ],
+ },
+]
+```
+
+**Dönüşler** `QUANTITY` - Bir filtre kimliğidir.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_newFilter","params":[{"topics":["0x12341234"]}],"id":73}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x1" // 1
+}
+```
+
+### eth_newBlockFilter {#eth_newblockfilter}
+
+Yeni bir blok geldiğinde bildirimde bulunmak için düğümde bir filtre oluşturur. Durumun değişip değişmediğini kontrol etmek için [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)'i arayın.
+
+**Parametreler** Hiçbiri
+
+**Dönüşler** `QUANTITY` - Bir filtre kimliğidir.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_newBlockFilter","params":[],"id":73}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x1" // 1
+}
+```
+
+### eth_newPendingTransactionFilter {#eth_newpendingtransactionfilter}
+
+Yeni bekleyen işlemler geldiğinde bildirimde bulunmak için düğümde bir filtre oluşturur. Durumun değişip değişmediğini kontrol etmek için [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)'i arayın.
+
+**Parametreler** Hiçbiri
+
+**Dönüşler** `QUANTITY` - Bir filtre kimliğidir.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_newPendingTransactionFilter","params":[],"id":73}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": "0x1" // 1
+}
+```
+
+### eth_uninstallFilter {#eth_uninstallfilter}
+
+Verilen kimliğe sahip bir filtreyi kaldırır. Saate artık ihtiyaç duyulmadığında daima çağrılmalıdır. Ek olarak Filtreler, belirli bir süre için [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges) ile istenmediğinde zaman aşımına uğrar.
+
+**Parametreler**
+
+1. `QUANTITY` - Filtre kimliğidir.
+
+```js
+params: [
+ "0xb", // 11
+]
+```
+
+**Dönüşler** `Boolean` - Filtre başarıyla kaldırıldıysa `true`, aksi takdirde `false`.
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_uninstallFilter","params":["0xb"],"id":73}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "result": true
+}
+```
+
+### eth_getFilterChanges {#eth_getfilterchanges}
+
+Son yoklamadan bu yana oluşan günlüklerin bir dizisini döndüren bir filtre için yoklama yöntemidir.
+
+**Parametreler**
+
+1. `QUANTITY` - filtre kimliğidir.
+
+```js
+params: [
+ "0x16", // 22
+]
+```
+
+**Dönüşler** `Array` - Günlük nesneleri dizisi veya son anketten bu yana hiçbir şey değişmediyse boş bir dizi.
+
+- `eth_newBlockFilter` ile oluşturulan filtreler için dönüş, blok karmalarıdır (`DATA`, 32 Bayt), ör. `["0x345464563453..."]`.
+- `eth_newPendingTransactionFilter` ile oluşturulan filtreler için dönüş, işlem karmalarıdır (`DATA`, 32 Bayt), ör. `["0x6345343454645..."]`.
+- `eth_newFilter` günlükleriyle oluşturulan filtreler için aşağıdaki parametrelere sahip nesnelerdir:
+ - `removed`: `TAG` - Zincirin yeniden düzenlenmesi nedeniyle günlük kaldırıldığında `true`. Geçerli bir günlükse `false`.
+ - `logIndex`: `QUANTITY` - bloktaki günlük dizini konumunun tam sayısı. `null` Bekleyen kayıt defteri olduğunda.
+ - `transactionIndex`: `QUANTITY` - işlem dizini pozisyon günlüğünün oluşturulduğu tam sayı. `null` Bekleyen kayıt defteri olduğunda.
+ - `transactionHash`: `DATA`, 32 Bayt - bu günlüğün oluşturulduğu işlemlerin karması. `null` Bekleyen kayıt defteri olduğunda.
+ - `blockHash`: `DATA`, 32 Bayt - bu günlüğün bulunduğu blokun karması. `null` beklediğinde. `null` Bekleyen kayıt defteri olduğunda.
+ - `blockNumber`: `QUANTITY` - bu günlüğün bulunduğu blok numarası. `null` beklediğinde. `null` Bekleyen kayıt defteri olduğunda.
+ - `address`: `DATA`, 20 Bayt - bu günlüğün kaynaklandığı adres.
+ - `data`: `DATA` - günlüğün sıfır veya daha fazla sayıda 32 Baytlık dizine eklenmemiş bağımsız değişkenlerini içerir.
+ - `topics`: `Array of DATA` - 0 ila 4 arası dizi 32 Bayt `DATA` dizine alınmış günlük bağımsız değişkenleri. (_solidity_'de: İlk konu, olayın imzasının _karma değeridir_ (ör. `Deposit(address,bytes32,uint256)`), ancak olayı `anonymous` belirteci ile bildirmeniz dışında.)
+- **Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getFilterChanges","params":["0x16"],"id":73}'
+// Result
+{
+ "id":1,
+ "jsonrpc":"2.0",
+ "result": [{
+ "logIndex": "0x1", // 1
+ "blockNumber":"0x1b4", // 436
+ "blockHash": "0x8216c5785ac562ff41e2dcfdf5785ac562ff41e2dcfdf829c5a142f1fccd7d",
+ "transactionHash": "0xdf829c5a142f1fccd7d8216c5785ac562ff41e2dcfdf5785ac562ff41e2dcf",
+ "transactionIndex": "0x0", // 0
+ "address": "0x16c5785ac562ff41e2dcfdf829c5a142f1fccd7d",
+ "data":"0x0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000",
+ "topics": ["0x59ebeb90bc63057b6515673c3ecf9438e5058bca0f92585014eced636878c9a5"]
+ },{
+ ...
+ }]
+}
+```
+
+### eth_getFilterLogs {#eth_getfilterlogs}
+
+Verilen kimliğe sahip filtreyle eşleşen tüm günlüklerin bir dizisini döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `QUANTITY` - Filtre kimliğidir.
+
+```js
+params: [
+ "0x16", // 22
+]
+```
+
+**Dönüşler** Bkz. [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getFilterLogs","params":["0x16"],"id":74}'
+```
+
+Sonuç, bkz. [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)
+
+### eth_getLogs {#eth_getlogs}
+
+Belirli bir filtre nesnesiyle eşleşen tüm günlüklerin bir dizisini döndürür.
+
+**Parametreler**
+
+1. `Object` - Filtre seçenekleri:
+
+- `fromBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, default: `"latest"`) Tamsayı blok numarası veya son önerilen blok için `"latest"`, en son güvenli blok için `"safe"`, en son sonlandırılmış blok için `"finalized"`, henüz bir blokta olmayan işlemler için `"pending"` ve `"earliest"`.
+- `toBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, default: `"latest"`) Tamsayı blok numarası veya son önerilen blok için `"latest"`, en son güvenli blok için `"safe"`, en son sonlandırılmış blok için `"finalized"`, henüz bir blokta olmayan işlemler için `"pending"` ve `"earliest"`.
+- `address`: `DATA|Array`, 20 Bayt - (isteğe bağlı) Sözleşme adresi veya günlüklerin kaynaklanması gereken adreslerin listesi.
+- `topics`: `Array of DATA`, - (isteğe bağlı) 32 Baytlık dizi `DATA` konu. Konular sıraya bağlıdır. Her konu, "veya" seçenekleriyle birlikte bir VERİ dizisi de olabilir.
+- `blockhash`: `DATA`, 32 Bayt - (isteğe bağlı, **gelecek**) EIP-234 eklenmesiyle, `blockHash`, 32 baytlık `blockHash` ile tek bloka döndürülen günlükleri kısıtlayan yeni bir filtre seçeneği olacaktır. `blockHash` kullanımı, `fromBlock` ile eş değerdir = `toBlock` = `blockHash` karmalı blok numarası. Filtre ölçütlerinde `blockHash` varsa, ne `fromBlock` ne de `toBlock`'a izin verilmez.
+
+```js
+params: [
+ {
+ topics: [
+ "0x000000000000000000000000a94f5374fce5edbc8e2a8697c15331677e6ebf0b",
+ ],
+ },
+]
+```
+
+**Dönüşler** Bkz. [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)
+
+**Örnek**
+
+```js
+// Request
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getLogs","params":[{"topics":["0x000000000000000000000000a94f5374fce5edbc8e2a8697c15331677e6ebf0b"]}],"id":74}'
+```
+
+Sonuç, bkz. [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)
+
+## Kullanım Örneği {#usage-example}
+
+### JSON_RPC kullanarak bir sözleşmeyi dağıtma {#deploying-contract}
+
+Bu bölüm, yalnızca RPC arayüzünü kullanarak bir sözleşmenin nasıl dağıtılacağının gösterimini içerir. Bu karmaşıklığın ortadan kaldırıldığı sözleşmeleri dağıtmanın alternatif yolları vardır; örneğin, [web3.js](https://web3js.readthedocs.io/) ve [web3.py](https://github.com/ethereum/web3.py) gibi RPC arayüzünün üzerine kurulmuş kitaplıkları kullanmak gibi. Bu soyutlamaların anlaşılması genellikle daha kolaydır ve hataya karşı daha korumalıdır, ancak kaputun altında neler oldup bittiğini anlamak yine de yardımcı olur.
+
+JSON-RPC arabirimi kullanılarak bir Ethereum düğümüne dağıtılacak olan `Multiply7` adlı basit bir akıllı sözleşmeyi aşağıda görebilirsiniz. Bu öğretici, okuyucunun zaten bir Geth düğümü çalıştırdığını varsayar. Düğümler ve istemciler hakkında daha fazla bilgiyi [burada](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node) bulabilirsiniz. Geth olmayan istemciler için HTTP JSON-RPC'nin nasıl başlatılacağını görmek için lütfen bireysel [istemci](/developers/docs/nodes-and-clients/) dokümanlarına bakın. Çoğu istemci, varsayılan olarak `localhost:8545` üzerinde hizmet verir.
+
+```javascript
+contract Multiply7 {
+ event Print(uint);
+ function multiply(uint input) returns (uint) {
+ Print(input * 7);
+ return input * 7;
+ }
+}
+```
+
+Yapılacak ilk şey, HTTP RPC arayüzünün etkinleştirilmesini sağlamaktır. Bu, Geth'e başlangıçta `--http` bayrağını sağladığımız anlamına gelir. Bu örnekte, özel bir geliştirme zincirinde Geth düğümünü kullanıyoruz. Bu yaklaşımı kullandığımızda gerçek ağda ether'e ihtiyacımız olmaz.
+
+```bash
+geth --http --dev console 2>>geth.log
+```
+
+Bu, `http://localhost:8545` üzerinde HTTP RPC arayüzünü başlatır.
+
+[curl](https://curl.se) kullanarak Coinbase adresini ve bakiyeyi alarak arayüzün çalıştığını doğrulayabiliriz. Lütfen bu örneklerdeki verilerin yerel düğümünüzde farklılık göstereceğini unutmayın. Bu komutları denemek istiyorsanız, ikinci kıvrılma isteğindeki istek paragraflarını ilkinden döndürülen sonuçla değiştirin.
+
+```bash
+curl --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_coinbase", "id":1}' -H "Content-Type: application/json" localhost:8545
+{"id":1,"jsonrpc":"2.0","result":["0x9b1d35635cc34752ca54713bb99d38614f63c955"]}
+
+curl --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBalance", "params": ["0x9b1d35635cc34752ca54713bb99d38614f63c955", "latest"], "id":2}' -H "Content-Type: application/json" localhost:8545
+{"id":2,"jsonrpc":"2.0","result":"0x1639e49bba16280000"}
+```
+
+Sayılar on altılık kodlandığından, bakiye wei'de on altılılık bir dize olarak döndürülür. Ether'de bir sayı olarak bakiyeye sahip olmak istiyorsak, Geth konsolundan web3'ü kullanabiliriz.
+
+```javascript
+web3.fromWei("0x1639e49bba16280000", "ether")
+// "410"
+```
+
+Artık özel geliştirme zincirimizde bir miktar ether olduğuna göre sözleşmeyi dağıtabiliriz. İlk adım, Multiply7 sözleşmesini EVM'ye gönderilebilecek bayt kodunu derlemektir. Solidity derleyicisi olan solc'yi kurmak için [Solidity dokümanlarını](https://docs.soliditylang.org/en/latest/installing-solidity.html) izleyin. (Örneğimizde kullanılan derleyici sürümüyle eşleşmesi için [daha eski bir `solc` sürümü kullanmak isteyebilirsiniz](https://github.com/ethereum/solidity/releases/tag/v0.4.20).)
+
+Bir sonraki adım, Multiply7 sözleşmesini EVM'ye gönderilebilecek bayt kodunu derlemektir.
+
+```bash
+echo 'pragma solidity ^0.4.16; contract Multiply7 { event Print(uint); function multiply(uint input) public returns (uint) { Print(input * 7); return input * 7; } }' | solc --bin
+
+======= :Multiply7 =======
+Binary:
+6060604052341561000f57600080fd5b60eb8061001d6000396000f300606060405260043610603f576000357c0100000000000000000000000000000000000000000000000000000000900463ffffffff168063c6888fa1146044575b600080fd5b3415604e57600080fd5b606260048080359060200190919050506078565b6040518082815260200191505060405180910390f35b60007f24abdb5865df5079dcc5ac590ff6f01d5c16edbc5fab4e195d9febd1114503da600783026040518082815260200191505060405180910390a16007820290509190505600a165627a7a7230582040383f19d9f65246752244189b02f56e8d0980ed44e7a56c0b200458caad20bb0029
+```
+
+Artık derlenmiş koda sahip olduğumuza göre, onu dağıtmanın ne kadar gaza mal olacağını belirlememiz gerekiyor. RPC arayüzünde bize bir tahmin verecek bir `eth_estimateGas` yöntemi mevcuttur.
+
+```bash
+curl --data '{"jsonrpc":"2.0","method": "eth_estimateGas", "params": [{"from": "0x9b1d35635cc34752ca54713bb99d38614f63c955", "data": "0x6060604052341561000f57600080fd5b60eb8061001d6000396000f300606060405260043610603f576000357c0100000000000000000000000000000000000000000000000000000000900463ffffffff168063c6888fa1146044575b600080fd5b3415604e57600080fd5b606260048080359060200190919050506078565b6040518082815260200191505060405180910390f35b60007f24abdb5865df5079dcc5ac590ff6f01d5c16edbc5fab4e195d9febd1114503da600783026040518082815260200191505060405180910390a16007820290509190505600a165627a7a7230582040383f19d9f65246752244189b02f56e8d0980ed44e7a56c0b200458caad20bb0029"}], "id": 5}' -H "Content-Type: application/json" localhost:8545
+{"jsonrpc":"2.0","id":5,"result":"0x1c31e"}
+```
+
+Ve son olarak sözleşmeyi dağıtın.
+
+```bash
+curl --data '{"jsonrpc":"2.0","method": "eth_sendTransaction", "params": [{"from": "0x9b1d35635cc34752ca54713bb99d38614f63c955", "gas": "0x1c31e", "data": "0x6060604052341561000f57600080fd5b60eb8061001d6000396000f300606060405260043610603f576000357c0100000000000000000000000000000000000000000000000000000000900463ffffffff168063c6888fa1146044575b600080fd5b3415604e57600080fd5b606260048080359060200190919050506078565b6040518082815260200191505060405180910390f35b60007f24abdb5865df5079dcc5ac590ff6f01d5c16edbc5fab4e195d9febd1114503da600783026040518082815260200191505060405180910390a16007820290509190505600a165627a7a7230582040383f19d9f65246752244189b02f56e8d0980ed44e7a56c0b200458caad20bb0029"}], "id": 6}' -H "Content-Type: application/json" localhost:8545
+{"id":6,"jsonrpc":"2.0","result":"0xe1f3095770633ab2b18081658bad475439f6a08c902d0915903bafff06e6febf"}
+```
+
+İşlem, düğüm tarafından kabul edilir ve bir işlem karması döndürülür. Bu karma, işlemi takip etmek için kullanılabilir. Bir sonraki adım, sözleşmemizin dağıtıldığı adresi belirlemektir. Gerçekleştirilen her işlemi bir makbuz oluşturacaktır. Bu makbuz, işlemin hangi bloğa dahil olduğu ve ESM tarafından ne kadar gaz kullanıldığı gibi işlemle ilgili çeşitli bilgileri içerir. Bir işlem bir sözleşme oluşturuyorsa, sözleşme adresini de içerecektir. `eth_getTransactionReceipt` RPC yöntemiyle makbuzu alabiliriz.
+
+```bash
+curl --data '{"jsonrpc":"2.0","method": "eth_getTransactionReceipt", "params": ["0xe1f3095770633ab2b18081658bad475439f6a08c902d0915903bafff06e6febf"], "id": 7}' -H "Content-Type: application/json" localhost:8545
+{"jsonrpc":"2.0","id":7,"result":{"blockHash":"0x77b1a4f6872b9066312de3744f60020cbd8102af68b1f6512a05b7619d527a4f","blockNumber":"0x1","contractAddress":"0x4d03d617d700cf81935d7f797f4e2ae719648262","cumulativeGasUsed":"0x1c31e","from":"0x9b1d35635cc34752ca54713bb99d38614f63c955","gasUsed":"0x1c31e","logs":[],"logsBloom":"0x00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000","status":"0x1","to":null,"transactionHash":"0xe1f3095770633ab2b18081658bad475439f6a08c902d0915903bafff06e6febf","transactionIndex":"0x0"}}
+```
+
+Sözleşmemiz `0x4d03d617d700cf81935d7f797f4e2ae719648262` üzerinde oluşturuldu. Makbuz yerine boş bir sonuç, işlemin henüz bir bloğa dahil edilmediği anlamına gelir. Bir dakika bekleyin ve fikir birliği istemcinizin çalışıp çalışmadığını kontrol edip tekrar deneyin.
+
+#### Akıllı sözleşmelerle etkileşim {#interacting-with-smart-contract}
+
+Bu örnekte, sözleşmenin `multiply` yöntemine, `eth_sendTransaction` kullanarak bir işlem göndereceğiz.
+
+`eth_sendTransaction`, özellikle `from`, `to` ve `data` olmak üzere birkaç bağımsız değişken gerektirir. `From` hesabımızın genel adresidir ve `to` da sözleşme adresidir. `Data` bağımsız değişkeni, hangi yöntemin hangi bağımsız değişkenlerle çağrılması gerektiğini tanımlayan bir yük içerir. Burada [ABI (uygulama ikili arayüzü)](https://docs.soliditylang.org/en/latest/abi-spec.html) devreye girer. ABI, EVM için verilerin nasıl tanımlanacağını ve kodlanacağını tanımlayan bir JSON dosyasıdır.
+
+Yükün baytları, sözleşmedeki hangi yöntemin çağrılacağını tanımlar. Bu, fonksiyon adı ve argüman türleri üzerindeki Keccak karma değerinin ilk 4 baytıdır ve on altılık şekilde kodlanmıştır. Çarpma fonksiyonu, uint256 için bir takma ad olan uint'i kabul eder. Bu, bize şunu bırakır:
+
+```javascript
+web3.sha3("multiply(uint256)").substring(0, 10)
+// "0xc6888fa1"
+```
+
+Bir sonraki adım, argümanları kodlamaktır. Yalnızca bir uint256 var, diyelim ki değeri 6. ABI, uint256 türlerinin nasıl kodlanacağını belirten bir bölüme sahiptir.
+
+`int: enc(X)`, yüksek dereceden (sol) tarafta negatif X için 0xff ve sıfır > Uzunluk 32 baytın katı olacak şekilde pozitif X için baytlardan oluşan X'in büyük endian ikinin tümleyeni kodlamasıdır.
+
+Bu, `0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006` olarak kodlar.
+
+Fonksiyon seçiciyi ve kodlanmış argümanı birleştirdiğimizde verilerimiz `0xc6888fa1000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000` olur.
+
+Bu, artık düğüme gönderilebilir:
+
+```bash
+curl --data '{"jsonrpc":"2.0","method": "eth_sendTransaction", "params": [{"from": "0xeb85a5557e5bdc18ee1934a89d8bb402398ee26a", "to": "0x6ff93b4b46b41c0c3c9baee01c255d3b4675963d", "data": "0xc6888fa10000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006"}], "id": 8}' -H "Content-Type: application/json" localhost:8545
+{"id":8,"jsonrpc":"2.0","result":"0x759cf065cbc22e9d779748dc53763854e5376eea07409e590c990eafc0869d74"}
+```
+
+Bir işlem gönderildiğinden, bir işlem karması döndürülmüştür. Makbuzun alınması şunları sağlar:
+
+```javascript
+{
+ blockHash: "0xbf0a347307b8c63dd8c1d3d7cbdc0b463e6e7c9bf0a35be40393588242f01d55",
+ blockNumber: 268,
+ contractAddress: null,
+ cumulativeGasUsed: 22631,
+ gasUsed: 22631,
+ logs: [{
+ address: "0x6ff93b4b46b41c0c3c9baee01c255d3b4675963d",
+ blockHash: "0xbf0a347307b8c63dd8c1d3d7cbdc0b463e6e7c9bf0a35be40393588242f01d55",
+ blockNumber: 268,
+ data: "0x000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000002a",
+ logIndex: 0,
+ topics: ["0x24abdb5865df5079dcc5ac590ff6f01d5c16edbc5fab4e195d9febd1114503da"],
+ transactionHash: "0x759cf065cbc22e9d779748dc53763854e5376eea07409e590c990eafc0869d74",
+ transactionIndex: 0
+ }],
+ transactionHash: "0x759cf065cbc22e9d779748dc53763854e5376eea07409e590c990eafc0869d74",
+ transactionIndex: 0
+}
+```
+
+Makbuz, bir günlük içerir. Bu günlük, işlem yürütülürken EVM tarafından oluşturulur ve makbuza dahil edilir. `multiply` işlevi, `Print` olayının 7 giriş değeriyle tetiklendiğini gösterir. `Print` olayının argümanı uint256 olduğundan, bunu ABI kurallarına göre çözebiliriz ve bu da bize beklenen ondalık sayı 42'yi bırakır. Verilerin yanı sıra, günlüğü hangi olayın oluşturduğunu belirlemek için konuların kullanılabileceğini belirtmekte fayda vardır:
+
+```javascript
+web3.sha3("Print(uint256)")
+// "24abdb5865df5079dcc5ac590ff6f01d5c16edbc5fab4e195d9febd1114503da"
+```
+
+Bu, JSON-RPC'nin doğrudan kullanımını gösteren en yaygın görevlerden bazılarına kısa bir giriş niteliğindeydi.
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [JSON-RPC spesifikasyonu](http://www.jsonrpc.org/specification)
+- [ Düğümler ve İstemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/)
+- [JavaScript API'ları](/developers/docs/apis/javascript/)
+- [Arka Uç API'ları](/developers/docs/apis/backend/)
+- [Yürütme istemcileri](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients)
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..dfd4deaa1de
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/index.md"
@@ -0,0 +1,257 @@
+---
+title: Blok arayıcıları
+description: İşlemler, hesaplar, sözleşmeler ve daha fazlası hakkında bilgi sorgulayabileceğiniz blok zinciri verileri dünyasına açılan portalınız olan blok arayıcılarına giriş.
+lang: tr
+sidebarDepth: 3
+---
+
+Blok arayıcıları, Ethereum'un verilerine açılan portalınızdır. Bunları; bloklar, işlemler, doğrulayıcılar, hesaplar ve diğer zincir üstü olaylarla ilgili gerçek zamanlı verileri görmek için kullanabilirsiniz.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bir blok arayıcısının size verdiği verileri anlamlandırabilmeniz için Ethereum'un temel kavramlarını anlamalısınız. [Ethereum'a giriş](/developers/docs/intro-to-ethereum/) ile başlayın.
+
+## Hizmetler {#services}
+
+- [Etherscan](https://etherscan.io/) -_Ayrıca Çince, Korece, Rusça ve Japonca dillerinde de mevcut_
+- [3xpl](https://3xpl.com/ethereum)
+- [Beaconcha.in](https://beaconcha.in/)
+- [Blockchair](https://blockchair.com/ethereum) -_Ayrıca İspanyolca, Fransızca, İtalyanca, Danca, Portekizce, Rusça, Çince ve Farsça olarak da mevcut_
+- [Blockscout](https://eth.blockscout.com/)
+- [Chainlens](https://www.chainlens.com/)
+- [DexGuru Blok Arayıcısı](https://ethereum.dex.guru/)
+- [Etherchain](https://www.etherchain.org/)
+- [Ethernow](https://www.ethernow.xyz/)
+- [Ethplorer](https://ethplorer.io/) -_Ayrıca Çince, İspanyolca, Fransızca, Türkçe, Rusça, Korece ve Vietnamca dillerinde de mevcut_
+- [EthVM](https://www.ethvm.com/)
+- [Oklink](https://www.oklink.com/eth)
+- [Rantom](https://rantom.app/)
+
+## Açık kaynaklı araçlar {#open-source-tools}
+
+- [Otterscan](https://otterscan.io/)
+- [lazy-etherscan](https://github.com/woxjro/lazy-etherscan)
+
+## Veri {#data}
+
+Ethereum, tasarımı itibariyle şeffaf olduğu için yapılan her işlem doğrulanabilir. Blok arayıcıları bu bilgiyi almak için bir arayüz desteği sağlar. Ve bu, verilere ihtiyacınız olması durumunda hem ana Ethereum ağı hem de test ağları için kullanılabilir. Veri, yürütme ve mutabakat verisi olarak ayrılır. Yürütme verisi, spesifik bir blokta yürütülen işlemleri ifade eder. Mutabakat verisi, blokların kendilerini ve bunları öneren doğrulayıcıları ifade eder.
+
+İşte bir blok arayıcısından alabileceğiniz veri türlerinin bir özeti.
+
+### Yürütme verisi {#execution-data}
+
+Her 12 saniyede bir Ethereum'a yeni bloklar eklenir (eğer ki bir blok önericisi kendi turunu kaçırmazsa), yani blok arayıcılarına eklenen neredeyse sabit bir veri akışı vardır. Bloklar, yararlı bulabileceğiniz birçok önemli veri içerir:
+
+**Standart veriler**
+
+- Blok yüksekliği - Mevcut blokun oluşturulduğu anda blok zincirinin (blok cinsinden) blok numarası ve uzunluğu
+- Zaman damgası - Bir blokun önerildiği zaman
+- İşlemler - Blok içinde yer alan işlem sayısı
+- Ücret alıcısı - İşlemlerden gaz ücret bahşişleri alan adres
+- Blok Ödülü - Bloku öneren doğrulayıcının ödüllendirildiği ETH miktarı
+- Boyut - Blok içindeki verilerin boyutu (bayt olarak ölçülür)
+- Kullanılan gaz - Bloktaki işlemler tarafından kullanılan toplam gaz birimleri
+- Gaz limiti - Bloktaki işlemler tarafından belirlenen toplam gaz limitleri
+- Gaz başına ana ücret - Bir işlemin bir bloka dahil edilmesi için gereken minimum katsayı
+- Yakılmış ücretler - Blokta yakılan ETH miktarı
+- Ekstra veri - Geliştiricinin bloğa dahil ettiği herhangi bir ekstra veri
+
+**Gelişmiş veriler**
+
+- Karma - Blok başlığını temsil eden kriptografik karma değeri (blokun benzersiz tanımlayıcısı)
+- Üst karma – Mevcut bloktan önce gelen blokun karma değeri
+- StateRoot - Sistemin tüm durumunu saklayan Merkle ağacının kök karma değeri
+
+### Gaz {#gas}
+
+Blok araştırmacıları size işlemlerde ve bloklarda Gaz kullanımı hakkında bilgi vermekle kalmaz, bazıları size ağın mevcut gaz fiyatları hakkında da bilgi verir. Bu, ağ kullanımını anlamanıza, güvenli işlemler göndermenize ve fazla gaz harcamamanıza yardımcı olacaktır. Bu bilgileri ürününüzün arayüzüne almanıza yardımcı olabilecek API'lara bakın. Gaza özgü veriler şunları kapsar:
+
+- Güvenli ancak yavaş bir işlem için gereken tahmini gaz birimi (+ tahmini fiyat ve süre)
+- Ortalama bir işlem için gereken tahmini gaz birimi (+ tahmini fiyat ve süre)
+- Hızlı bir işlem için gereken tahmini gaz birimi (+ tahmini fiyat ve süre)
+- Gaz fiyatına dayalı ortalama onay süresi
+- Gaz tüketen sözleşmeler - diğer bir deyişle, ağda çokça kullanılan popüler ürünler
+- Gaz harcayan hesaplar - başka bir deyişle, ağı sık kullanan kullanıcılar
+
+### İşlemler {#transactions}
+
+Blok arayıcıları, insanların işlemlerinin ilerlemesini takip etmeleri için ortak bir yer haline geldi. Bunun nedeni, alabileceğiniz ayrıntı düzeyinin ekstra kesinlik sağlamasıdır. İşlem verileri şunları içerir:
+
+**Standart veriler**
+
+- İşlem karması - İşlem gönderildiğinde oluşturulan karma
+- Durum - İşlemin beklemede mi, başarısız mı yoksa başarılı mı olduğunun bir göstergesi
+- Blok - İşlemin dahil edildiği blok
+- Timestamp - Bir işlemin doğrulayıcı tarafından önerilen bir bloğa dahil edildiği zaman
+- Gönderen - İşlemi gönderen hesabın adresi
+- Alıcı - İşlemin etkileşimde bulunduğu alıcının veya akıllı sözleşmenin adresi
+- Transfer edilen token'lar - İşlemin bir parçası olarak transfer edilen token'ların listesi
+- Değer - Transfer edilen toplam ETH değeri
+- İşlem ücreti - İşlemi gerçekleştirmek için doğrulayıcıya ödenen miktar (gaz fiyatı\*kullanılan gaz ile hesaplanır)
+
+**Gelişmiş veriler**
+
+- Gaz limiti - Bu işlemin tüketebileceği maksimum gaz birimi sayısı
+- Kullanılan gaz - İşlemin tükettiği gerçek gaz birimi miktarı
+- Gaz fiyatı - Gaz birimi başına belirlenen fiyat
+- Tek seferlik sayı - `başlangıç` adresinin işlem numarası (bu değerin 0'dan başladığını, bu nedenle `100` olan bir tek seferlik sayı değerinin aslında bu hesap tarafından gönderilen 101. işlem olduğunu unutmayın
+- Giriş verisi – İşlemin gerektirdiği herhangi bir ek bilgi
+
+### Hesaplar {#accounts}
+
+Bir hesap hakkında erişebileceğiniz çok fazla veri var. Bu nedenle, varlıklarınızın ve değerinizin kolayca izlenememesi için genellikle birden fazla hesap kullanmanız önerilir. İşlemleri ve hesap hareketlerini daha özel hale getirmek için geliştirilmekte olan bazı çözümler de bulunmaktadır. Ancak, işte hesaplar hakkında mevcut olan veriler:
+
+**Kullanıcı hesapları**
+
+- Hesap adresi - Fon göndermek için kullanabileceğiniz herkese açık adres
+- ETH bakiyesi - Bu hesapla ilişkili ETH miktarı
+- Toplam ETH değeri - ETH'nin değeri
+- Token'lar - Hesapla ilişkili token'lar ve bunların değeri
+- İşlem geçmişi - Bu hesabın gönderen veya alıcı olduğu tüm işlemlerin listesi
+
+**Akıllı sözleşmeler**
+
+Akıllı sözleşme hesapları, bir kullanıcı hesabının sahip olacağı tüm verilere sahiptir ancak bazı blok arayıcıları bazı kod bilgilerini de görüntüler. Örneğin:
+
+- Sözleşme yaratıcısı - Sözleşmeyi Ana Ağ'a dağıtan adres
+- Yaratım işlemi - Ana Ağ'a dağıtımı içeren işlem
+- Kaynak kodu - Akıllı sözleşmenin solidity veya vyper kodu
+- Sözleşme ABI'sı - Sözleşmenin Uygulama İkili Arayüzü - sözleşmenin yaptığı çağrılar ve alınan veriler
+- Sözleşme oluşturma kodu - Akıllı sözleşmenin derlenmiş bayt kodu - Solidity veya Vyper vb. ile yazılmış bir akıllı sözleşmeyi derlerken oluşturulur.
+- Sözleşme olayları - Akıllı sözleşmede çağırılan metotların bir geçmişi - temelde sözleşmenin nasıl ve ne sıklıkla kullanıldığını görmek için bir yol
+
+### Token'lar {#tokens}
+
+Token'lar bir tür sözleşmedir, bu nedenle akıllı sözleşmelere benzer verilere sahip olurlar. Ancak değerli oldukları ve alınıp satılabildikleri için ek veri noktalarına sahiptirler:
+
+- Tür - ERC-20, ERC-721 veya diğer token standartları arasında hangi türden oldukları bilgisi
+- Fiyat - Eğer bir ERC-20 ise, mevcut piyasa fiyatına sahiptirler
+- Piyasa değeri - Eğer bir ERC-20 ise, bir piyasa değerine sahip olurlar (fiyat\*toplam arza göre hesaplanır)
+- Toplam arz - Dolaşımdaki token sayısı
+- Sahipler - Token'ı tutan adreslerin sayısı
+- Transferler - Token'ın hesaplar arasında kaç kez transfer edildiği
+- İşlem geçmişi - Token dahil tüm işlemlerin geçmişi
+- Sözleşme adresi - Ana Ağ'a dağıtılan token'ın adresi
+- Ondalık Sayılar - ERC20 token'ları bölünebilirdir ve ondalık basamaklara sahiptir
+
+### Ağ {#network}
+
+Bazı blok verileri Ethereum'un durumu hakkında daha bütüncül olarak endişelidir.
+
+- Toplam işlem - Ethereum'un oluşturulmasından bu yana gerçekleşen işlem sayısı
+- Saniyedeki işlem sayısı - Bir saniye içinde işlenebilen işlem sayısı
+- ETH fiyatı - 1 ETH'nin mevcut değerlemesi
+- Toplam ETH arzı - Dolaşımdaki ETH sayısı–her bloğun oluşumu ile blok ödülleri şeklinde yeni ETH oluşturulduğunu unutmayın
+- Piyasa değeri - Fiyat\*arz ile hesaplanır
+
+## Mutabakat katmanı verileri {#consensus-layer-data}
+
+### Dönem {#epoch}
+
+Güvenlik sebeplerinden dolayı, her dönemin sonunda (her 6,4 dakikada bir) doğrulayıcılardan rastgele kurullar oluşturulmaktadır. Dönem verileri şunları içerir:
+
+- Dönem numarası
+- Kesinleşmiş durum - Dönemin kesinleşmiş olup olmadığı (Evet/Hayır)
+- Zaman - Dönemin sona erdiği zaman
+- Tasdikler - Dönemdeki tasdik sayısı (yuvalar içindeki bloklar için oy)
+- Yatırmalar - Döneme dahil olan ETH yatırma işlemlerinin sayısı (doğrulayıcıların doğrulayıcı olmak için ETH hisselemeleri gerekir)
+- Cezalar - Blok önerenlere veya tasdik edenlere verilen cezaların sayısı
+- Oylama katılımı - Blokları tasdik etmek için kullanılan hisselenmiş ETH miktarı
+- Doğrulayıcılar - Dönem için aktif olan doğrulayıcıların sayısı
+- Ortalama Doğrulayıcı bakiyesi - Aktif doğrulayıcılar için ortalama bakiye
+- Yuvalar - Döneme dahil edilen yuva sayısı (yuvalar bir geçerli blok içerir)
+
+### Yuva {#slot}
+
+Yuvalar, blok oluşturma fırsatlarıdır; her yuva için mevcut veriler şunları içerir:
+
+- Dönem - Yuvanın geçerli olduğu dönem
+- Yuva numarası
+- Durum - Yuvanın durumu (Önerilen/Kaçırılmış)
+- Süre - Yuvanın zaman damgası
+- Önerici - Yuva için bloku öneren doğrulayıcı
+- Blok kökü - BeaconBlock'un karma ağaç kökü
+- Üst kök - Daha önce gelen blokun karma değeri
+- Durum kökü - BeaconState'in karma ağaç kökü
+- İmza
+- Randao gösterimi
+- Graffiti - Blok öneren varlık, blok önerisine 32 bayt uzunluğunda bir mesaj ekleyebilir
+- Yürütme Verisi
+ - Blok karması
+ - Yatırma sayısı
+ - Yatırma kökü
+- Tasdikler - Bu yuvadaki blok için tasdik sayısı
+- Yatırmalar - Bu yuva esnasındaki yatırma sayısı
+- Gönüllü çıkışlar - Yuva esnasında çıkan doğrulayıcıların sayısı
+- Cezalar - Blok önerenlere veya tasdik edenlere verilen cezaların sayısı
+- Oylar - Bu yuvadaki bloka oy veren doğrulayıcılar
+
+### Bloklar {#blocks-1}
+
+Hisse ispatı, zamanı yuvalar ve dönemlere böler. Yani bu yeni veriler demektir!
+
+- Önerici - Yeni bloku önermek için algoritmik olarak seçilen doğrulayıcı
+- Dönem - Blokun önerildiği dönem
+- Yuva - Blokun önerildiği yuva
+- Tasdikler - Yuvaya dahil olan tasdiklerin sayısı - tasdikler blokun İşaret Zinciri'ne gitmeye hazır olduğunu gösteren oylar gibidirler
+
+### Doğrulayıcılar {#validators}
+
+Doğrulayıcılar, bloklar önermekten ve bu blokları yuvalar içinde tasdik etmekten sorumludur.
+
+- Doğrulayıcı numarası - Doğrulayıcıyı temsil eden benzersiz bir sayı
+- Mevcut bakiye - Ödüller dahil doğrulayıcının bakiyesi
+- Etkin bakiye - Doğrulayıcının hisseleme için kullanılan bakiyesi
+- Gelir - Doğrulayıcı tarafından alınan ödüller veya cezalar
+- Durum - Doğrulayıcının şu anda çevrimiçi ve aktif olup olmadığı
+- Tasdik etkililiği - Doğrulayıcının tasdiklerinin zincire dahil edilmesi için geçen ortalama süre
+- Aktivasyon için uygunluk - Doğrulayıcının doğrulamaya uygun hale geldiği tarih (ve dönem)
+- Şu zamandan beri aktif - Doğrulayıcının aktif hale geldiği tarih (ve dönem)
+- Önerilen bloklar - Doğrulayıcının önerdiği blok
+- Tasdikler - Doğrulayıcının sağladığı tasdikler
+- Yatırımlar - Gönderen adresi, işlem karması, blok numarası, zaman damgası ve doğrulayıcının hisse yatırma miktarı ve durumu
+
+### Tasdikler {#attestations}
+
+Tasdikler, zincire blok eklemek için verilen "evet" oylarıdır. Verileri, tasdikin kaydı ve tasdik eden doğrulayıcılarla ilgilidir.
+
+- Yuva - Tasdikin gerçekleştiği yuva
+- Kurul endeksi - Verilen yuvadaki kurulun endeksi
+- Toplama bitleri - Tasdike katılan tüm doğrulayıcıların toplanmış tasdikini temsil eder
+- Doğrulayıcılar - Tasdik sağlayan doğrulayıcılar
+- İşaret bloku kökü - Doğrulayıcıların tasdik ettiği bloka işaret eder
+- Kaynak - En son gerekçelendirilmiş dönemi gösterir
+- Hedef - En son dönem sınırını gösterir
+- İmza
+
+### Ağ {#network-1}
+
+Fikir birliği katmanı üst düzey verileri şunları içerir:
+
+- Mevcut dönem
+- Mevcut yuva
+- Aktif doğrulayıcılar - Aktif doğrulayıcıların sayısı
+- Bekleyen doğrulayıcılar - Etkinleştirilmeyi bekleyen doğrulayıcıların sayısı
+- Hisselenmiş ETH - Ağda hisselenmiş ETH miktarı
+- Ortalama bakiye - Doğrulayıcıların ortalama ETH bakiyesi
+
+## Blok arayıcıları {#block-explorers}
+
+- [Etherscan](https://etherscan.io/) - Ethereum Ana Ağı ve Goerli Test Ağı'ndan veri çekmek için kullanabileceğiniz bir blok arayıcısı
+- [3xpl](https://3xpl.com/ethereum) - veri kümelerini indirmeye izin veren reklamsız, açık kaynaklı bir Ethereum arayıcısı
+- [Beaconcha.in](https://beaconcha.in/) - Ethereum Ana Ağı ve Goerli Test Ağı için açık kaynaklı bir blok arayıcısı
+- [Blockchair](https://blockchair.com/ethereum) - en özel Ethereum arayıcısı. Ayrıca (bellek havuzu) verileri sıralamak ve filtrelemek için kullanılır
+- [Etherchain](https://www.etherchain.org/) - Ethereum Ana Ağı için bir blok arayıcısı
+- [Ethplorer](https://ethplorer.io/) - Ethereum Ana Ağı ve Kovan test ağı için token'lar üzerine odaklı bir blok arayıcısı
+- [Rantom](https://rantom.app/) - Detaylı anlayış için kullanıcı dostu açık kaynaklı bir DeFi & NFT işlem görüntüleyicisi
+- [Ethernow](https://www.ethernow.xyz/) - Ethereum ana ağı ön zincir katmanını görmenizi sağlayan gerçek zamanlı bir işlem kâşifi
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [İşlemler](/developers/docs/transactions/)
+- [Hesaplar](/developers/docs/accounts/)
+- [Ağlar](/developers/docs/networks/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/data-and-analytics/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/data-and-analytics/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..620c5526e37
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/data-and-analytics/index.md"
@@ -0,0 +1,55 @@
+---
+title: Veri ve analizler
+description: Dapp'lerinizde kullanmak için zincir içi analitik ve veriler nasıl elde edilir
+lang: tr
+---
+
+## Giriş {#Introduction}
+
+Ağın kullanımı artmaya devam ettikçe, zincir üzerindeki verilerde artan miktarda değerli bilgi bulunacaktır. Veri hacmi hızlıca artarsa, bu bilgileri raporlamak veya bir dapp'ı yönlendirmek için hesaplama, toplama zamanı veya işlem süreci açısından ağır bir çaba haline gelebilir.
+
+Mevcut veri sağlayıcılarından yararlanmak; geliştirmeyi hızlandırabilir, daha doğru sonuçlar üretebilir ve devam eden bakım çabalarını azaltabilir. Bu, bir ekibin projelerinin sağlamaya çalıştığı temel işlevselliğe odaklanmalarını sağlar.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Veri analizi bağlamında bunları kullanmayı daha iyi anlamak için [Blok Arayıcıları](/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/)'nın temel mantığını anlamalısınız. Ayrıca, bir sistem tasarımına kattıkları faydaları anlamak için [indeks](/glossary/#index) kavramını öğrenin.
+
+Mimari kurulum temelleri açısından, teoride olsa bile [API](https://www.wikipedia.org/wiki/API) ve [REST](https://www.wikipedia.org/wiki/Representational_state_transfer)'in ne olduğunu anlamak.
+
+## Blok arayıcıları {#block-explorers}
+
+Çoğu [Block Arayıcısı](/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/) geliştiricilere bloklar, işlemler, doğrulayıcılar, hesaplar ve zincir üstündeki diğer aktiviteler hakkında gerçek zamanlı verilerin görünürlüğünü sağlamak için [RESTful](https://www.wikipedia.org/wiki/Representational_state_transfer) [API](https://www.wikipedia.org/wiki/API) ağ geçitleri sunar.
+
+Geliştiriciler daha sonra, kullanıcılarına [blok zincir](/glossary/#blockchain) ile benzersiz içgörüler ve etkileşimler sağlamak için bu verileri işleyebilir ve dönüştürebilir. Örneğin [Etherscan](https://etherscan.io) her 12 saniyelik aralıkta, yuvalar için yürütme ve mutabakat verileri sağlar.
+
+## The Graph {#the-graph}
+
+[Graph Network](https://thegraph.com/), blok zincir verilerini düzenlemek için merkeziyetsiz bir endeksleme protokolüdür. Geliştiriciler, The Graph ile zincir üstü verileri toplamak için zincir dışı ve merkezi veri depoları oluşturmak ve yönetmek yerine, tamamen genel altyapı üzerinde çalışan sunucusuz uygulamalar oluşturabilir.
+
+Geliştiriciler, [GraphQL](https://graphql.org/)'u kullanarak, alt grafikler olarak bilinen küratörlüğünde açık API'lardan herhangi birini sorgulayarak dapp'larını sürmek için ihtiyaç duydukları gerekli bilgileri elde edebilirler. Bu dizinlenmiş alt grafikleri sorgulayarak, Raporlar ve merkeziyetsiz uygulamalar yalnızca performans ve ölçeklenebilirlik avantajları elde etmekle kalmaz, aynı zamanda ağ mutabakatı tarafından sağlanan yerleşik doğruluğu da elde eder. Ağa yeni iyileştirmeler ve/veya alt grafikler eklendikçe, projeleriniz bu geliştirmelerden yararlanmak için hızla yinelenebilir.
+
+## İstemci çeşitliliği
+
+[İstemci çeşitliliği](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/), Ethereum ağı için genel sağlık açısından önemlidir çünkü hatalara veya açıklardan kaynaklanabilecek istismar ve sorunlara karşı esneklik veya direnç sağlar. Şu anda [clientdiversity.org](https://clientdiversity.org/), [rated.network](https://www.rated.network), [supermajority.info](https://supermajority.info//) ve [Ethernodes](https://ethernodes.org/) dahil olmak üzere çeşitli istemci çeşitliliği gösterge panelleri bulunmaktadır.
+
+## Dune Analytics {#dune-analytics}
+
+[Dune Analytics](https://dune.com/), blok zincir verilerini ilişkisel veritabanı (PostgreSQL ve DatabricksSQL) tablolarına önceden işler, kullanıcıların SQL kullanarak blok zincir verilerini sorgulaması ve sorgu sonuçlarına dayalı panolar oluşturmasına olanak tanır. Zincir üzerindeki veriler 4 ham tablo halinde düzenlenmektedir: `bloklar`, `işlemler`, (olay/faaliyet) `günlükler` ve (çağrı) `izler`. Popüler sözleşmeler ve protokoller çözümlenmiş yani deşifre edilmiş ve her birinin kendi olay ve çağrı tablo seti bulunmaktadır. Bu olay ve çağrı tabloları daha fazla işlenmiş ve protokol türlerine göre soyutlama tabloları olarak organize edilmiştir; örneğin, dex, borç verme, sabit paralar vb.
+
+## SubQuery Ağı {#subquery-network}
+
+[SubQuery](https://subquery.network/), geliştiricilere Web3 projeleri için hızlı, güvenilir, merkeziyetsiz ve kişiselleştirilmiş API'ler sağlayan öncü veri indeksleyicisidir. SubQuery, 165'ten fazla ekosistemden (Ethereum dahil) geliştiricilerin, kullanıcıları için sezgisel ve sürükleyici deneyimler oluşturmalarını sağlayan zengin indeksli veriler sağlar. SubQuery ağı, durdurulamaz uygulamalarınızı dirençli ve merkeziyetsiz altyapı ağıyla güçlendirir. Veri işleme faaliyetleri için özel bir arka uç oluşturmaya zaman harcamak yerine geleceğin web3 uygulamalarını oluşturmak için SubQuery'nin blokzincir geliştirici araç setini kullanın.
+
+Başlarken, Ethereum blokzinciri verilerini yerel bir Docker ortamında dakikalar içinde indekslemeye başlamak ve ardından [SubQuery'nin yönetilen hizmetinde](https://managedservice.subquery.network/) veya [SubQuery'nin merkeziyetsiz ağında](https://app.subquery.network/dashboard) kullanıma sunmadan önce test etmek için [Ethereum hızlı başlangıç kılavuzunu](https://academy.subquery.network/quickstart/quickstart_chains/ethereum-gravatar.html) ziyaret edin.
+
+## Ethernow - Bellek Havuzu Veri Programı {#ethernow}
+[Blocknative](https://www.blocknative.com/), Ethereum'un geçmiş [bellek havuzu veri arşivine](https://www.ethernow.xyz/mempool-data-archive) açık erişim sunar. Bu, araştırmacıların ve topluluk yararına projelerin Ethereum Ana Ağının zincir öncesi katmanını keşfetmesini mümkün kılar. Bu veri grubu aktif olarak yönetilmektedir ve Ethereum ekosistemindeki bellek havuzu işlem etkinliklerinin en kapsayıcı kaydıdır. [Ethernow](https://www.ethernow.xyz/)'dan daha fazla bilgi edinin.
+
+## Daha Fazla Okuma {#further-reading}
+
+- [Graph Ağına Genel Bakış](https://thegraph.com/docs/en/about/network/)
+- [Graph Query Playground](https://thegraph.com/explorer/subgraph/graphprotocol/graph-network-mainnet?version=current)
+- [EtherScan'deki API kodu örnekleri](https://etherscan.io/apis#contracts)
+- [Beaconcha.in İçaret Zincir'i keşif aracı](https://beaconcha.in)
+- [Dune Temelleri](https://docs.dune.com/#dune-basics)
+- [SubQuery Ethereum Hızlı Başlangıç Kılavuzu](https://academy.subquery.network/indexer/quickstart/quickstart_chains/ethereum-gravatar.html)
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/development-networks/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/development-networks/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..55c850d8536
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/development-networks/index.md"
@@ -0,0 +1,83 @@
+---
+title: Geliştirme Ağları
+description: Geliştirme ağlarına ve Ethereum uygulamaları oluşturmaya yardımcı mevcut araçlara genel bakış.
+lang: tr
+---
+
+Akıllı sözleşmelerle bir Ethereum uygulaması geliştirirken, onu dağıtmadan önce nasıl çalıştığını görmek amacıyla yerel bir ağda çalıştırmanız faydalı olur.
+
+Web geliştirme için bilgisayarınızda yerel bir sunucu çalıştırmaya benzer şekilde, bir geliştirici ağı kullanarak dapp'inizi test etmek için yerel bir blok zinciri örneği oluşturabilirsiniz. Bu Ethereum geliştirme ağları, genel bir test ağından çok daha hızlı yinelemeye izin veren özellikler sunar (örneğin, bir test ağı musluğundan ETH almakla uğraşmanıza gerek yoktur).
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Geliştirme ağlarına dalmadan önce [Ethereum yığınının temellerini](/developers/docs/ethereum-stack/) ve [Ethereum ağlarını](/developers/docs/networks/) anlamalısınız.
+
+## Bir geliştirme ağı nedir? {#what-is-a-development-network}
+
+Geliştirme ağları, özünde yerel geliştirme için özel olarak tasarlanmış Ethereum istemcileridir (Ethereum uygulamaları).
+
+**Neden standart bir Ethereum düğümünü yerel olarak çalıştırmıyoruz ki?**
+
+Siz [bir düğüm](/developers/docs/nodes-and-clients/#running-your-own-node) _çalıştırabilirsiniz_, ancak geliştirme ağları özellikle geliştirme amacıyla özel olarak tasarlandığı için, genellikle şunlar gibi kullanışlı özelliklerle sahip olurlar:
+
+- Yerel blok zincirinizi deterministik olarak verilerle tohumlama (ör. ETH bakiyeli hesaplar)
+- Aldığı her işlemle anlık ve sırasıyla, herhangi bir gecikme olmaksızın blok üretme
+- Gelişmiş hata ayıklama ve kaydetme işlevi
+
+## Mevcut araçlar {#available-projects}
+
+**Not**: Çoğu [geliştirme çerçevesi](/developers/docs/frameworks/) yerleşik bir geliştirme ağı içerir. [Yerel geliştirme ortamınızı kurmak](/developers/local-environment/) için bir çerçeve ile başlamanızı öneririz.
+
+### Ganache {#ganache}
+
+Test yapmak, komutları yürütmek ve zincirin nasıl çalıştığını kontrol ederken durumu incelemek için kullanabileceğiniz kişisel bir Ethereum blok zincirini hızla çalıştırın.
+
+Ganache, hem bir masaüstü uygulaması (Ganache UI) hem de bir komut satırı aracı (`ganache-cli`) sağlar. Truffle araç takımının bir parçasıdır.
+
+- [Web sitesi](https://www.trufflesuite.com/ganache)
+- [GitHub](https://github.com/trufflesuite/ganache)
+- [Belgeler](https://www.trufflesuite.com/docs/ganache/overview)
+
+### Hardhat Ağı {#hardhat-network}
+
+Geliştirme için tasarlanmış yerel bir Ethereum ağı. Sözleşmelerinizi dağıtmanıza, testlerinizi çalıştırmanıza ve kodunuzda hata ayıklamanıza olanak tanır.
+
+Hardhat Network, profesyoneller için bir Ethereum geliştirme ortamı olan Hardhat ile yerleşik olarak gelir.
+
+- [Web sitesi](https://hardhat.org/)
+- [GitHub](https://github.com/nomiclabs/hardhat)
+
+### Yerel İşaret Zincirleri {#local-beacon-chains}
+
+Bazı fikir birliği istemcileri, test amacıyla yerel işaret zincirleri oluşturmak için yerleşik araçlara sahiptir. Lighthouse, Nimbus ve Lodestar için talimatlar mevcuttur:
+
+- [Lodestar kullanan yerel test ağı](https://chainsafe.github.io/lodestar/usage/local/)
+- [Lighthouse kullanan yerel test ağı](https://lighthouse-book.sigmaprime.io/setup.html#local-testnets)
+- [Nimbus kullanan yerel test ağı](https://github.com/status-im/nimbus-eth1/blob/master/fluffy/docs/local_testnet.md)
+
+### Herkese açık Ethereum Test zincileri {#public-beacon-testchains}
+
+Ayrıca Ethereum'un halka açık iki test uygulaması da bulunmaktadır: Goerli ve Sepolia. Uzun vadeli desteğe sahip ve önerilen test ağı Goerli'dir ve herkes bu ağda doğrulama yapmakta serbesttir. Sepolia, izinli bir doğrulayıcı kümesiyle (yani bu test ağında yeni doğrulayıcılara genel bir erişim yoktur) daha yeni, daha küçük bir zincirdir ve öngörülebilir gelecekte de desteğin sürdürülmesi beklenmektedir. Ropsten zinciri 2022 yılının 4.çeyreğinde, Rinkeby zinciri ise 2023 yılının 2 veya 3.çeyreğinde kullanımdan kaldırılması beklenmektedir.
+
+- [Goerli Hisseleme Başlama Noktası](https://goerli.launchpad.ethereum.org/)
+- [Ropsten, Rinkeby ve Kiln Kaldırma Duyurusu](https://blog.ethereum.org/2022/06/21/testnet-deprecation)
+
+### Kurtosis Ethereum Paketi {#kurtosis}
+
+Kurtosis, geliştiriciler için blok zincir ağlarının tekrarlanabilir örneklerini yerel olarak oluşturmalarını sağlayan çoklu konteyner test ortamlarının yapısal bir sistemidir.
+
+Ethereum Kurtosis paketi, Docker veya Kubernetes üzerinde parametrelendirilebilir, yüksek oranda ölçeklenebilir ve özel bir Ethereum test ağını hızlı bir şekilde örneklendirmek için kullanılabilir. Paket, tüm büyük Yürütüm Katmanı (EL) ve Fikir Birliği Katmanı (CL) istemcilerini destekler. Kurtosis, Ethereum'un çekirdek altyapısıyla ilgili doğrulama ve test iş akışlarında kullanılacak temsili bir ağ için tüm yerel bağlantı noktası eşlemelerini ve hizmet bağlantılarını incelikli bir şekilde yönetir.
+
+- [Ethereum ağ paketi](https://github.com/kurtosis-tech/ethereum-package)
+- [Web sitesi](https://www.kurtosis.com/)
+- [GitHub](https://github.com/kurtosis-tech/kurtosis)
+- [Dokümanlar](https://docs.kurtosis.com/)
+
+## daha fazla okuma {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Geliştirici çerçeveleri](/developers/docs/frameworks/)
+- [Yerel bir geliştirme ortamı oluşturun](/developers/local-environment/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/ethereum-stack/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/ethereum-stack/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..ecd744a2641
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/ethereum-stack/index.md"
@@ -0,0 +1,61 @@
+---
+title: Ethereum yığınına giriş
+description: Ethereum yazılım yığınının farklı katmanlarına ve nasıl uyuştuklarına dair bir inceleme.
+lang: tr
+---
+
+Herhangi bir yazılım yığınında görülebileceği gibi ''Ethereum yığını'' da amacınıza bağlı olarak projeden projeye farklılık gösterecektir.
+
+Ancak, yazılım uygulamalarının Ethereum blok zinciri ile nasıl etkileşime geçtiği hakkında zihinsel bir model sağlamaya yardımcı olan Ethereum'un temel bileşenleri bulunmaktadır. Yığının katmanlarını anlamak, Ethereum'u yazılım projelerine entegre etmenin farklı yollarını anlamanıza yardımcı olur.
+
+## Seviye 1: Ethereum Sanal Makinesi {#ethereum-virtual-machine}
+
+[Ethereum Sanal Makinesi (EVM)](/developers/docs/evm/) Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmeler için olan program ortamıdır. Ethereum blok zincirindeki tüm akıllı sözleşmeler ve durum değişiklikleri [işlemler](/developers/docs/transactions/) tarafından yürütülür. EVM, Ethereum ağında yapılan tüm işlemleri idare eder.
+
+Herhangi bir sanal makinede olduğu gibi, EVM çalıştırılan kod ve çalıştırılan makine (bir Ethereum düğümü) arasında bir soyutlama seviyesi oluşturur. EVM, şu anda dünyadaki farklı noktalarda bulunan binlerce düğümde çalışıyor.
+
+EVM arka planda belirli görevleri yürütmek için bir dizi işlem kodu talimatı kullanmaktadır. Bu (140 eşsiz) işlem kodu EVM'nin [Turing bütünlüğüne](https://en.wikipedia.org/wiki/Turing_completeness) sahip olmasını sağlar, yani yeterli kaynaklar verildiğinde EVM'nin herhangi bir şeyi hesaplayabileceği anlamına gelir.
+
+Bir DAPP geliştiricisi olarak EVM hakkında çok bilgili olmanıza gerek yok, tek bilmeniz gereken şey; EVM'nin Ethereum'daki bütün uygulamaların temeli olduğudur.
+
+## Seviye 2: Akıllı Sözleşmeler {#smart-contracts}
+
+[Akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/) Ethereum blok zincirinde çalışan yürütülebilir uygulamalardır.
+
+Akıllı sözleşmeler EVM bayt koduna (işlem kodları denilen alt düzey makine yönergeleri) derlenen spesifik [programlama dilleri](/developers/docs/smart-contracts/languages/) kullanılarak yazılırlar.
+
+Akıllı sözleşmeler açık kaynak kütüphane işlevi görmelerinin yanında, esasen her zaman çalışan ve kapatılamayan açık API hizmetleridir. Akıllı sözleşmeler kullanıcıların ve uygulamaların ([dapp'lerin](/developers/docs/dapps/)) yetki gerekmeden etkileşime girebileceği herkese açık fonksiyonlar sağlarlar. Bir uygulama işlevsellik oluşturmak için dağıtılmış akıllı sözleşmelerle entegre olabilir, örneğin [veri akışları](/developers/docs/oracles/) ekleme veya token takaslarını destekleme gibi. Ek olarak, herhangi biri kendi uygulamasının ihtiyaçlarını karşılamak amaçlı özel işlevsellik eklemek için Ethereum'a yeni akıllı sözleşmeler dağıtabilir.
+
+Bir dapp geliştiricisi olarak, sadece Ethereum blok zincirinde özel işlevsellik eklemek istiyorsanız akıllı sözleşmeler yazmanız gerekecek. Projenizin ihtiyaçlarının çoğunu veya tamamını sadece mevcut akıllı sözleşmelerle entegre olarak karşılayabildiğinizi görebilirsiniz; sabit para ile ödemeleri destekleme veya token'ların merkeziyetsiz takasını etkinleştirme buna örnek gösterilebilir.
+
+## Seviye 3: Ethereum düğümleri {#ethereum-nodes}
+
+Bir uygulamanın Ethereum blok zinciriyle etkileşime geçebilmesi için öncelikle bir [Ethereum düğümüne](/developers/docs/nodes-and-clients/) bağlanması gereklidir. Bir düğüme bağlanmak blok zinciri verisi okumanızı ve/veya ağa işlemler göndermenizi sağlar.
+
+Ethereum düğümleri yazılım, yani bir Ethereum istemcisi çalıştıran bilgisayarlardır. İstemci, her bloktaki tüm işlemleri doğrulayan; ağı güvenli ve verileri doğru tutan bir Ethereum uygulamasıdır. **Ethereum düğümleri, Ethereum blok zinciridir**. Ortaklaşa hâlde Ethereum blok zincirinin durumunu depolarlar ve blok zinciri durumunu değiştirmek için işlemler üzerinde mutabakata varırlar.
+
+Uygulamanız ([JSON-RPC API](/developers/docs/apis/json-rpc/) aracılığıyla) bir Ethereum düğümüne bağlandığında, blok zincirinden veri okuyabilir (kullanıcı hesap bakiyeleri gibi) ve ağa yeni işlemler yayınlayabilir (kullanıcı hesapları arasında ETH aktarımı yapmak veya akıllı sözleşmelerin fonksiyonlarını yürütmek gibi).
+
+## Seviye 4: Ethereum istemci API'leri {#ethereum-client-apis}
+
+Birçok kolaylık kütüphanesi (Ethereum'un açık kaynak topluluğu tarafından geliştirilen ve sürdürülen) uygulamalarınızın Ethereum blok zinciriyle bağlantı kurmasını ve iletişime geçmesini sağlar.
+
+Eğer kullanıcıya dönük uygulamanız bir web uygulaması ise, ön ucunuzda doğrudan `npm install` [JavaScript API](/developers/docs/apis/javascript/) yapmayı tercih edebilirsiniz. Ya da belki bu işlevselliği bir [Python](/developers/docs/programming-languages/python/) veya [Java](/developers/docs/programming-languages/java/) API'si kullanarak sunucu tarafında uygulamayı seçebilirsiniz.
+
+Bu API'ler her ne kadar yığının gerekli bir parçası olmasalar da, bir Ethereum düğümüyle doğrudan etkileşime geçmenin zorluklarının çoğunu basitleştirirler. Ayrıca, bir geliştirici olarak Ethereum istemcilerinin karmaşıklıkları ile daha az zaman harcayabilmeniz ve uygulamanızın benzersiz işlevselliğine daha fazla zaman ayırabilmeniz için yardımcı işlevler (örneğin, ETH'yi Gwei'ye dönüştürmek) sağlarlar.
+
+## Seviye 5: Son kullanıcı uygulamaları {#end-user-applications}
+
+Yığının en üst seviyesinde kullanıcılara dönük uygulamalar bulunur. Bunlar günümüzde düzenli olarak kullandığınız ve inşa ettiğiniz standart uygulamalardır: başlıca web ve mobil uygulamaları.
+
+Bu kullanıcı arayüzlerini geliştirme yollarınız özünde değişmez. Kullanıcıların kullandıkları uygulamanın bir blok zinciri kullanılarak inşa edildiğini bilmeleri pek gerekmez.
+
+## Yığınınızı seçmeye hazır mısınız? {#ready-to-choose-your-stack}
+
+Ethereum uygulamanız için [yerel bir geliştirme ortamı kurulumu](/developers/local-environment/) rehberimizi inceleyin.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Bir Web 3.0 uygulamasının mimarisi](https://www.preethikasireddy.com/post/the-architecture-of-a-web-3-0-application) - _Preethi Kasireddy_
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve onu ekleyin!_
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/frameworks/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/frameworks/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..0cf12583199
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/frameworks/index.md"
@@ -0,0 +1,147 @@
+---
+title: Dapp Geliştirme Çerçeveleri
+description: Çerçevelerin avantajlarını keşfedin ve uygun seçenekleri karşılaştırın.
+lang: tr
+---
+
+## Çerçevelere giriş {#introduction-to-frameworks}
+
+Tam teşekküllü bir dapp inşa etmek teknolojinin farklı parçalarını gerektirir. Yazılım çerçeveleri gereken özelliklerin çoğunu içerirler veya istediğiniz araçları seçmeniz için kolay eklenti sistemleri sağlarlar.
+
+Çerçeveler, aşağıdakiler gibi birçok ezber bozan işlevsellikle gelirler:
+
+- Yerel bir blok zinciri örneği başlatmak için özellikler.
+- Akıllı sözleşmelerinizi derlemek ve test etmek için yardımcı programlar.
+- Kullanıcı odaklı uygulamanızı aynı projede/depoda oluşturmak için istemci geliştirme eklentileri.
+- Ethereum ağlarına bağlanmak ve yerel olarak çalışan bir örneğe veya Ethereum'un genel ağlarından birine sözleşmeleri dağıtmak için yapılandırma.
+- Merkeziyetsiz uygulama dağıtımı - IPFS gibi depolama seçenekleri ile entegrasyonlar.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Çerçevelere girmeden önce, [dapp'ler](/developers/docs/dapps/) ve [Ethereum yığını](/developers/docs/ethereum-stack/) konularına girişimizi okumanızı öneririz.
+
+## Mevcut çerçeveler {#available-frameworks}
+
+**Foundry** - **_Foundry, Ethereum uygulamaları geliştirmeye yönelik son derece hızlı, taşınabilir ve modüler bir araç setidir_**
+
+- [Foundry'yi yükleyin](https://book.getfoundry.sh/)
+- [Foundry kitabı](https://book.getfoundry.sh/)
+- [Telegram'da Foundry topluluğu sohbet grubu](https://t.me/foundry_support)
+- [Awesome Foundry](https://github.com/crisgarner/awesome-foundry)
+
+**Hardhat -** **_Profesyoneller için Ethereum geliştirme platformu._**
+
+- [hardhat.org](https://hardhat.org)
+- [GitHub](https://github.com/nomiclabs/hardhat)
+
+**Ape -** **_Pythoncular, Veri Bilimciler ve Güvenlik Uzmanları için akıllı sözleşme geliştirme aracı._**
+
+- [Belgeler](https://docs.apeworx.io/ape/stable/)
+- [GitHub](https://github.com/ApeWorX/ape)
+
+**Web3j -** **_JVM üzerinde blokzincir uygulamaları geliştirmeye yönelik bir platformdur._**
+
+- [Ana Sayfa](https://www.web3labs.com/web3j-sdk)
+- [Dokümanlar](https://docs.web3j.io)
+- [GitHub](https://github.com/web3j/web3j)
+
+**ethers-kt -** **_EVM tabanlı blokzincirler için eşzamansız, yüksek performanslı Kotlin/Java/Android kütüphanesi._**
+
+- [GitHub](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt)
+- [Örnekler](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt/tree/master/examples)
+- [Discord](https://discord.gg/rx35NzQGSb)
+
+**Create Eth App -** **_Tek bir komutla Ethereum destekli uygulamalar oluşturun. Seçebileceğiniz geniş bir kullanıcı arayüzü çerçevesi ve DeFi şablonu yelpazesi bulunur._**
+
+- [GitHub](https://github.com/paulrberg/create-eth-app)
+- [Şablonlar](https://github.com/PaulRBerg/create-eth-app/tree/develop/templates)
+
+**Scaffold-Eth -** **_Web3 için Ethers.js + Hardhat + React bileşenleri ve kancaları: akıllı sözleşmeler tarafından desteklenen merkeziyetsiz uygulamalar inşa etmeye başlamanız için ihtiyaç duyduğunuz her şey._**
+
+- [GitHub](https://github.com/scaffold-eth/scaffold-eth-2)
+
+**Tenderly -** **_Blok zincir geliştiricilerinin akıllı sözleşmeler oluşturmasını, test etmesini, hata ayıklamasını, izlemesini ve çalıştırmasını ve dapp UX'i geliştirmesini sağlayan Web3 geliştirme platformu._**
+
+- [Web sitesi](https://tenderly.co/)
+- [Dokümanlar](https://docs.tenderly.co/ethereum-development-practices)
+
+**The Graph -** **_Blokzincir verilerini verimli şekilde sorgulamaya yarayan The Graph_**
+
+- [Web sitesi](https://thegraph.com/)
+- [Öğretici](/developers/tutorials/the-graph-fixing-web3-data-querying/)
+
+**Alchemy -** **_Ethereum Geliştirme Platformu._**
+
+- [alchemy.com](https://www.alchemy.com/)
+- [GitHub](https://github.com/alchemyplatform)
+- [Discord](https://discord.com/invite/alchemyplatform)
+
+**NodeReal -** **_Ethereum Geliştirme Platformu._**
+
+- [Nodereal.io](https://nodereal.io/)
+- [GitHub](https://github.com/node-real)
+- [Discord](https://discord.gg/V5k5gsuE)
+
+**thirdweb SDK -** **_Güçlü SDK'larımız ve CLI kullanarak akıllı sözleşmelerinizle etkileşimde bulunabilecek web3 uygulamaları oluşturun._**
+
+- [Dokümanlar](https://portal.thirdweb.com/sdk/)
+- [GitHub](https://github.com/thirdweb-dev/)
+
+**Chainstack -** **_Web3 (Ethereum ve diğer) Geliştirme Platformu._**
+
+- [chainstack.com](https://www.chainstack.com/)
+- [GitHub](https://github.com/chainstack)
+- [Discord](https://discord.gg/BSb5zfp9AT)
+
+**Crossmint -** **_Tüm büyük EVM zincirleri (ve diğerleri) üzerinde NFT uygulamaları oluşturmanıza olanak tanıyan, kurumsal düzeyde Web3 geliştirme platformudur._**
+
+- [Web sitesi](https://www.crossmint.com)
+- [Dokümanlar](https://docs.crossmint.com)
+- [Discord](https://discord.com/invite/crossmint)
+
+**Brownie -** **_Python tabanlı geliştirme ortamı ve test çerçevesidir._**
+
+- [Dokümanlar](https://eth-brownie.readthedocs.io/en/latest/)
+- [GitHub](https://github.com/eth-brownie/brownie)
+- **Brownie şu anda yönetilmemektedir**
+
+**Truffle -** **_Bir geliştirme ortamı, test çerçevesi, yapı hattı ve diğer araçlar._**
+
+- [trufflesuite.com](https://www.trufflesuite.com/)
+- [GitHub](https://github.com/trufflesuite/truffle)
+- **Truffle'ın geliştirme aşaması sona erdi** - [daha fazla bilgi](https://twitter.com/trufflesuite/status/1704946902393860589?t=NlIWeLTbBSAaJmS5uUAhSA&s=19)
+
+**OpenZeppelin SDK -** **_Akıllı Sözleşmeler İçin Temel Araç Kiti: Akıllı sözleşmeler geliştirmenize, derlemenize, yükseltmenize, dağıtmanıza ve bunlarla etkileşime geçmenize yardımcı olacak bir dizi araç._**
+
+- [OpenZeppelin SDK](https://openzeppelin.com/sdk/)
+- [GitHub](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-sdk)
+- [Topluluk Forumu](https://forum.openzeppelin.com/c/support/17)
+- **OpenZeppelin SDK'nin geliştirme aşaması sona erdi**
+
+**Catapulta -** **_Çok zincirli akıllı sözleşme dağıtım aracı, blok arayıcılarda doğrulamaları otomatikleştirin, dağıtılan akıllı sözleşmeleri takip edin ve dağıtım raporlarını paylaşın, Foundry ve Hardhat projeleri için tak ve çalıştır özelliği._**
+
+- [Web sitesi](https://catapulta.sh/)
+- [Dokümanlar](https://catapulta.sh/docs)
+- [Github](https://github.com/catapulta-sh)
+
+**Covalent -** **_200+ Zincir için Zenginleştirilmiş Blokzincir API'leri._**
+
+- [covalenthq.com](https://www.covalenthq.com/)
+- [Dokümanlar](https://www.covalenthq.com/docs/api/)
+- [GitHub](https://github.com/covalenthq)
+- [Discord](https://www.covalenthq.com/discord/)
+
+**Wake -** **_Sözleşme testleri, bulanıklaştırma, dağıtım, güvenlik açığı taraması ve kodda gezinme için hepsi bir arada Python çerçevesi._**
+
+- [Ana Sayfa](https://getwake.io/)
+- [Dokümanlar](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/)
+- [GitHub](https://github.com/Ackee-Blockchain/wake)
+- [VS Code Uzantısı](https://marketplace.visualstudio.com/items?itemName=AckeeBlockchain.tools-for-solidity)
+
+## daha fazla okuma {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Yerel bir geliştirme ortamı oluşturun](/developers/local-environment/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/ides/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/ides/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..04d605780e5
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/ides/index.md"
@@ -0,0 +1,71 @@
+---
+title: Tümleşik Geliştirme Ortamları (IDE'ler)
+description:
+lang: tr
+---
+
+Bir [tümleşik geliştirme ortamı (IDE)](https://wikipedia.org/wiki/Integrated_development_environment) kurmak söz konusu olduğunda Ethereum'da uygulama programlamak, başka herhangi bir yazılım projesini programlamaya benzer. Birçok seçenek bulunduğu için tercihlerinize en iyi uyan IDE veya kod editörünü seçin. Büyük ihtimalle Ethereum geliştirme için en iyi IDE seçimi, hâlihazırda geleneksel yazılım geliştirme için kullandığınız IDE olacaktır.
+
+## Web tabanlı IDE'ler {#web-based-ides}
+
+[Yerel bir geliştirme ortamı](/developers/local-environment/) kurmadan önce kodla uğraşmak istiyorsanız, bu web uygulamaları Ethereum akıllı sözleşme geliştirme için özel olarak inşa edilmiştir.
+
+**[Remix](https://remix.ethereum.org/)** - **_İçine inşa edilmiş şekilde bir statik analize ve test blok zincir sanal makinesine sahip olan web temelli bir IDE_**
+
+- [Belgeler](https://remix-ide.readthedocs.io/en/latest/#)
+- [Gitter](https://gitter.im/ethereum/remix)
+
+**[ChainIDE](https://chainide.com/)** - **_Bulut temelli çok zincirli bir IDE_**
+
+- [Belgeler](https://chainide.gitbook.io/chainide-english-1/)
+- [Yardım forumu](https://forum.chainide.com/)
+
+**[Replit (Solidity Başlatıcı - Beta)](https://replit.com/@replit/Solidity-starter-beta)** - **_Hızlı yeniden yüklemeli, hata kontrollü ve birinci kalite test ağı destekli Ethereum için bir özelleştirilebilir geliştirme ortamı_**
+
+- [Belgeler](https://docs.replit.com/)
+
+**[Tenderly Sandbox](https://sandbox.tenderly.co/)** - **_Solidity ve JavaScript kullanarak akıllı sözleşmeler yazabileceğiniz, yürütebileceğiniz ve hatalarını ayıklayabileceğiniz hızlı bir prototipleme ortamı_**
+
+**[EthFiddle](https://ethfiddle.com/)** - **_Akıllı sözleşmenizi yazmanızı, derlemenizi ve hatalarını ayıklamanızı sağlayan web temelli bir IDE_**
+
+- [Gitter](https://gitter.im/loomnetwork/ethfiddle)
+
+## Masaüstü IDE'leri {#desktop-ides}
+
+Çoğu bilinen IDE, Ethereum geliştirme deneyimini iyileştirmek için inşa edilmiş eklentiler bulundurur. En azından [akıllı sözleşme dilleri](/developers/docs/smart-contracts/languages/) için söz dizimi vurgulaması sağlarlar.
+
+**Visual Studio Code -** **_Resmi Ethereum destekli, profesyonel çapraz platform IDE'sidir._**
+
+- [Visual Studio Code](https://code.visualstudio.com/)
+- [Azure Blockchain Workbench](https://azuremarketplace.microsoft.com/en-us/marketplace/apps/microsoft-azure-blockchain.azure-blockchain-workbench?tab=Overview)
+- [Kod örnekleri](https://github.com/Azure-Samples/blockchain/blob/master/blockchain-workbench/application-and-smart-contract-samples/readme.md)
+- [GitHub](https://github.com/microsoft/vscode)
+
+**Atom -** **_21'inci Yüzyıla uygun, düzenlenebilir bir metin editörü_**
+
+- [Atom](https://atom.io/)
+- [GitHub](https://github.com/atom)
+- [Ethereum paketleri](https://atom.io/packages/search?utf8=%E2%9C%93&q=keyword%3Aethereum&commit=Search)
+
+**JetBrains IDE'leri (IntelliJ IDEA, vb.) -** **_Yazılım geliştiricileri ve ekipleri için temel araçlar_**
+
+- [JetBrains](https://www.jetbrains.com/)
+- [GitHub](https://github.com/JetBrains)
+- [IntelliJ Solidity](https://github.com/intellij-solidity/intellij-solidity/)
+
+**Remix Desktop -** **_Remix IDE'yi yerel makinenizde deneyimleyin_**
+
+- [İndir](https://github.com/ethereum/remix-desktop/releases)
+- [GitHub](https://github.com/ethereum/remix-desktop)
+
+## Eklentiler ve uzantılar {#plugins-extensions}
+
+- [solidity](https://marketplace.visualstudio.com/items?itemName=JuanBlanco.solidity) - Visual Studio Code için Ethereum Solidity Dili
+- [VS Code için Solidity + Hardhat](https://marketplace.visualstudio.com/items?itemName=NomicFoundation.hardhat-solidity) - Hardhat ekibinden Solidity ve Hardhat desteği
+- [Prettier Solidity](https://github.com/prettier-solidity/prettier-plugin-solidity) - prettier kullanan kod formatlayıcısı
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum IDE'leri](https://www.alchemy.com/list-of/web3-ides-on-ethereum) _- Alchemy'nin Ethereum IDE'leri listesi_
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve onu ekleyin!_
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/dart/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/dart/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..0f897ca1000
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/dart/index.md"
@@ -0,0 +1,30 @@
+---
+title: Dart geliştiricileri için Ethereum
+description: Dart programlama dilini kullanarak nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+## Akıllı sözleşmeler ve Solidity dilini öğrenmeye başlangıç {#getting-started-with-smart-contracts-and-solidity}
+
+## Öğreticiler {#tutorials}
+
+- [Flutter ve Blok Zinciri – Hello World Dapp](https://www.geeksforgeeks.org/flutter-and-blockchain-hello-world-dapp/) başlamanız için tüm adımlarda size yol gösterir:
+ 1. [Truffle geliştirme paketini](https://www.trufflesuite.com/) yükleme
+ 2. [Solidity](https://soliditylang.org/)'de akıllı sözleşme yazma
+ 3. Dart'ta bir kullanıcı arayüzü yazma
+- Temel bilgileri hali hazırda biliyorsanız, [daha kısa olan Flutter ile Mobil bir dapp inşa etmek](https://medium.com/dash-community/building-a-mobile-dapp-with-flutter-be945c80315a) daha iyi olabilir
+- Video izleyerek öğrenmeyi tercih ediyorsanız, yaklaşık bir saat uzunluğundaki [İlk Blok Zinciri Flutter Uygulamanızı Oluşturun](https://www.youtube.com/watch?v=3Eeh3pJ6PeA) videosunu izleyebilirsiniz
+- Sabırsızsanız, yaklaşık yirmi dakika uzunluğundaki [Flutter ve Dart ile Ethereum Üzerinde bir Blok Zinciri Merkeziyetsiz Uygulaması Oluşturma](https://www.youtube.com/watch?v=jaMFEOCq_1s) videosunu tercih edebilirsiniz
+- [WalletConnect'in Web3Modal'ini kullanarak Flutter uygulamanıza MetaMask'ı entegre etme](https://www.youtube.com/watch?v=v_M2buHCpc4) - bu kısa video size WalletConnect'in kütüphanesi [Web3Modal](https://pub.dev/packages/web3modal_flutter)'i kullanarak Flutter uygulamanıza MetaMask'ı entegre etmeye ilişkin adımları gösteriyor
+- [Flutter Dapp Simple Wallet](https://youtu.be/JMfIBpuAhKA) ve [First Flutter DApp - Solidity, Truffle, Ganache](https://youtu.be/bHw2gQZxJ_s) - bu videolar, Truffle ve Ganache kullanılarak Flutter'da nasıl basit merkeziyetsiz uygulamalar yapabileceğinizi gösteriyor
+- [Mobile Blockchain Developer Bootcamp Course With Solidity & Flutter](https://youtube.com/playlist?list=PL4V4Unlk5luhQ26ERO6hWEbcUwHDSSmVH) tam yığın mobil blokzincir geliştiricisi kurslarından oluşan bir oynatma listesi
+
+## Ethereum istemcileri ile çalışma {#working-with-ethereum-clients}
+
+Ethereum'u, kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisinin faydalarını kullanan merkeziyetsiz uygulamalar (veya "dapp'ler") oluşturmak için kullanabilirsiniz. Dart'ın Ethereum için olan [JSON-RPC API](/developers/docs/apis/json-rpc/)'sını kullanabilmesi için şu anda sürdürülmekte olan en az iki kütüphanesi vardır.
+
+1. [Simonbutler.eu'dan Web3dart](https://pub.dev/packages/web3dart)
+1. [Darticulate.com'dan Ethereum 5.0.0](https://pub.dev/packages/ethereum)
+
+Belirli Ethereum adreslerini değiştirmenize izin veren veya çeşitli kripto para birimlerinin fiyatlarını almanızı sağlayan ek kütüphaneler de vardır. [Tam listeyi burada görebilirsiniz](https://pub.dev/dart/packages?q=ethereum).
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/delphi/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/delphi/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..af49aa2e2d6
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/delphi/index.md"
@@ -0,0 +1,56 @@
+---
+title: Delphi geliştiricileri için Ethereum
+description: Delphhi programlama dilini kullanarak nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+
+
+Delphhi programlama dilini kullanarak nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+
+
+
+Ethereum'u, kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisinin avantajlarından faydalanan merkeziyetsiz uygulamalar (veya "dapp'ler") oluşturmak için kullanın. Bu dapp'ler güvenilir olabilir, yani Ethereum'a dağıtıldıktan sonra her zaman programlandığı gibi çalışırlar. Yeni tür finansal uygulamalar oluşturmak için dijital varlıkları kontrol edebilirler. Merkeziyetsiz olabilirler, yani hiç bir kurum veya kişi onları kontrol edemez ve sansürlenmeleri neredeyse imkansızdır.
+
+Delphi programlama dilini kullanarak Ethereum üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar geliştirin ve akıllı sözleşmelerle etkileşime geçin!
+
+## Akıllı Sözleşmeler ve Solidity Dilini Öğrenmeye Başlangıç {#getting-started-with-smart-contracts-and-the-solidity-language}
+
+**Delphi ve Ethereum'u entegre etmek için ilk adımlarınızı atın**
+
+Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/learn/) veya [ethereum.org/developers](/developers/) adreslerine göz atın.
+
+- [Blok Zinciri Açıklaması](https://kauri.io/article/d55684513211466da7f8cc03987607d5/blockchain-explained)
+- [Akıllı Sözleşmeleri Anlamak](https://kauri.io/article/e4f66c6079e74a4a9b532148d3158188/ethereum-101-part-5-the-smart-contract)
+- [İlk Akıllı Sözleşmenizi Yazın](https://kauri.io/article/124b7db1d0cf4f47b414f8b13c9d66e2/remix-ide-your-first-smart-contract)
+- [Solidity'yi Nasıl Derleyeceğinizi ve Dağıtacağınızı Öğrenin](https://kauri.io/article/973c5f54c4434bb1b0160cff8c695369/understanding-smart-contract-compilation-and-deployment)
+
+## Başlangıç Düzeyi Yardımcı Kaynaklar ve Bağlantılar {#beginner-references-and-links}
+
+**Delphereum kütüphanesinin tanıtımı**
+
+- [Delphereum nedir?](https://github.com/svanas/delphereum/blob/master/README.md)
+- [Delphi'yi yerel (dahili bellek) bir blok zincirine bağlama](https://medium.com/@svanas/connecting-delphi-to-a-local-in-memory-blockchain-9a1512d6c5b0)
+- [Delphi'yi Ethereum Mainnet'e bağlama](https://medium.com/@svanas/connecting-delphi-to-the-ethereum-main-net-5faf1feffd83)
+- [Delphi'yi Akıllı Sözleşmelere bağlama](https://medium.com/@svanas/connecting-delphi-to-smart-contracts-3146b12803a1)
+
+**Şimdilik kurulumu bırakıp doğrudan örneklere geçmek ister misiniz?**
+
+- [3 dakikalık bir Akıllı Sözleşme ve Delphi - Bölüm 1](https://medium.com/@svanas/a-3-minute-smart-contract-and-delphi-61d998571d)
+- [3 dakikalık bir Akıllı Sözleşme ve Delphi - Bölüm 2](https://medium.com/@svanas/a-3-minute-smart-contract-and-delphi-part-2-446925faa47b)
+
+## Orta Seviye Makaleler {#intermediate-articles}
+
+- [Delphi'de Ethereum tarafından imzalanmış bir mesaj imzası oluşturma](https://medium.com/@svanas/generating-an-ethereum-signed-message-signature-in-delphi-75661ce5031b)
+- [Delphi ile ether aktarımı](https://medium.com/@svanas/transferring-ether-with-delphi-b5f24b1a98a4)
+- [Delphi ile ERC-20 token'larının aktarımı](https://medium.com/@svanas/transferring-erc-20-tokens-with-delphi-bb44c05b295d)
+
+## İleri Düzey Kullanım Şekilleri {#advanced-use-patterns}
+
+- [Delphi ve Ethereum İsim Servisi (ENS)](https://medium.com/@svanas/delphi-and-ethereum-name-service-ens-4443cd278af7)
+- [QuikNode, Ethereum ve Delphi](https://medium.com/@svanas/quiknode-ethereum-and-delphi-f7bfc9671c23)
+- [Delphi ve Ethereum Dark Forest](https://svanas.medium.com/delphi-and-the-ethereum-dark-forest-5b430da3ad93)
+- [Delphi ile bir token'ı bir başkası için takaslayın](https://svanas.medium.com/swap-one-token-for-another-in-delphi-bcb999c47f7)
+
+Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? Göz atın: [ethereum.org/developers](/developers/).
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/dot-net/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/dot-net/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..f18e158d068
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/dot-net/index.md"
@@ -0,0 +1,86 @@
+---
+title: .NET Geliştiricileri için Ethereum
+description: .NET tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+.NET tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+
+Ethereum'u, kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisinin avantajlarından faydalanan merkeziyetsiz uygulamalar (veya "dapp'ler") oluşturmak için kullanın. Bu dapp'ler güvenilir olabilir, yani Ethereum'a dağıtıldıktan sonra her zaman programlandığı gibi çalışırlar. Yeni tür finansal uygulamalar oluşturmak için dijital varlıkları kontrol edebilirler. Merkeziyetsiz olabilirler, yani hiç bir kurum veya kişi onları kontrol edemez ve sansürlenmeleri neredeyse imkansızdır.
+
+Ethereum'un üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar oluşturun ve Microsoft teknoloji yığınından araçları ve dilleri kullanarak akıllı sözleşmelerle etkileşim kurun: VSCode ve Visual Studio gibi araçlarda .NET Framework/.NET Core/.NET Standard üzerinde C#, # Visual Basic .NET ve F# desteklenir. Microsoft Azure'ı kullanarak Azure üzerinde bir Ethereum Blok zincirini dakikalar içinde yayınlayın. .NET aşkını Ethereum'a taşıyın!
+
+## Akıllı Sözleşmeler ve Solidity Dilini Öğrenmeye Başlangıç {#getting-started-with-smart-contracts-and-the-solidity-language}
+
+**.NET ve Ethereum'u entegre etmek için ilk adımlarınızı atın**
+
+Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/learn/) veya [ethereum.org/developers](/developers/) adreslerine göz atın.
+
+- [Blok Zinciri Açıklaması](https://kauri.io/article/d55684513211466da7f8cc03987607d5/blockchain-explained)
+- [Akıllı Sözleşmeleri Anlamak](https://kauri.io/article/e4f66c6079e74a4a9b532148d3158188/ethereum-101-part-5-the-smart-contract)
+- [İlk Akıllı Sözleşmenizi Yazın](https://kauri.io/article/124b7db1d0cf4f47b414f8b13c9d66e2/remix-ide-your-first-smart-contract)
+- [Solidity'i Nasıl Derleyeceğinizi ve Dağıtacağınızı Öğrenin](https://kauri.io/article/973c5f54c4434bb1b0160cff8c695369/understanding-smart-contract-compilation-and-deployment)
+
+## Başlangıç Düzeyi Yardımcı Kaynaklar ve Bağlantılar {#beginner-references-and-links}
+
+**Nethereum Kütüphanesi ve VS Code Solidity Tanıtımı**
+
+- [Nethereum'a Başlangıç](https://docs.nethereum.com/en/latest/getting-started/)
+- [VS Code Solidity Kurulumu](https://marketplace.visualstudio.com/items?itemName=JuanBlanco.solidity)
+- [Ethereum Akıllı Sözleşmelerini Yaratmak ve Çağırmak için Bir .NET Geliştiricisinin İş Akışı](https://medium.com/coinmonks/a-net-developers-workflow-for-creating-and-calling-ethereum-smart-contracts-44714f191db2)
+- [Akıllı Kontratların Nethereum ile entegrasyonu](https://kauri.io/#collections/Getting%20Started/smart-contracts-integration-with-nethereum/#smart-contracts-integration-with-nethereumm)
+- [Nethereum ile .NET ve Ethereum Blok Zinciri Akıllı Sözleşmelerinin Arayüzlenmesi](https://medium.com/my-blockchain-development-daily-journey/interfacing-net-and-ethereum-blockchain-smart-contracts-with-nethereum-2fa3729ac933), ayrıca [中文版](https://medium.com/my-blockchain-development-daily-journey/%E4%BD%BF%E7%94%A8nethereum%E9%80%A3%E6%8E%A5-net%E5%92%8C%E4%BB%A5%E5%A4%AA%E7%B6%B2%E5%8D%80%E5%A1%8A%E9%8F%88%E6%99%BA%E8%83%BD%E5%90%88%E7%B4%84-4a96d35ad1e1) dilinde
+- [Nethereum - Blok zinciri için açık kaynaklı bir .NET entegrasyon kütüphanesi](https://kauri.io/#collections/a%20hackathon%20survival%20guide/nethereum-an-open-source-.net-integration-library/)
+- [Nethereum Kullanarak Ethereum İşlemlerini SQL Database'ine yazmak](https://medium.com/coinmonks/writing-ethereum-transactions-to-sql-database-using-nethereum-fd94e0e4fa36)
+- [C# ve VisualStudio kullanarak kolayca Ethereum akıllı sözleşmelerini dağıtmayı görün](https://koukia.ca/deploy-ethereum-smart-contracts-using-c-and-visualstudio-5be188ae928c)
+
+**Şimdilik kurulumu bırakıp doğrudan örneklere geçmek ister misiniz?**
+
+- [Playground](http://playground.nethereum.com/) - Tarayıcınız aracılığıyla Ethereum'la etkileşime geçin ve Nethereum'u nasıl kullanacağınızı öğrenin.
+ - Hesap Bakiyesi Sorgusu [C#](http://playground.nethereum.com/csharp/id/1001) [VB.NET](http://playground.nethereum.com/vb/id/2001)
+ - ERC20 Akıllı Sözleşme Bakiyesi Sorgusu[C#](http://playground.nethereum.com/csharp/id/1005) [VB.NET](http://playground.nethereum.com/vb/id/2004)
+ - Bir hesaba ether transfer aktarma [C#](http://playground.nethereum.com/csharp/id/1003) [VB.NET](http://playground.nethereum.com/vb/id/2003)
+ - ... Ve daha fazlası!
+
+## Orta Seviye Makaleler {#intermediate-articles}
+
+- [Nethereum Çalışma Kitabı/Örnek Listesi](http://docs.nethereum.com/en/latest/Nethereum.Workbooks/docs/)
+- [Kendi Geliştirici Test Zincirlerinizi Yayınlayın](https://github.com/Nethereum/Testchains)
+- [Solidity için VSCode Codegen Eklentisi](https://docs.nethereum.com/en/latest/nethereum-codegen-vscodesolidity/)
+- [Unity ve Ethereum: Neden ve Nasıl](https://www.raywenderlich.com/5509-unity-and-ethereum-why-and-how)
+- [Ethereum dapp'leri için ASP.NET Core Web API oluşturun](https://tech-mint.com/blockchain/create-asp-net-core-web-api-for-ethereum-dapps/)
+- [Nethereum Web3'ü bir Tedarik Zinciri Takip Sistemi Uygulamak için Kullanmak](http://blog.pomiager.com/post/using-nethereum-web3-to-implement-a-supply-chain-traking-system4)
+- [C# Playground örneği](http://playground.nethereum.com/csharp/id/1025) ile [Nethereum Blok İşleme](https://nethereum.readthedocs.io/en/latest/nethereum-block-processing-detail/)
+- [Nethereum Websocket Yayını](https://nethereum.readthedocs.io/en/latest/nethereum-subscriptions-streaming/)
+- [Kaleido ve Nethereum](https://kaleido.io/kaleido-and-nethereum/)
+- [Quorum ve Nethereum](https://github.com/Nethereum/Nethereum/blob/master/src/Nethereum.Quorum/README.md)
+
+## İleri Düzey Kullanım Şekilleri {#advanced-use-patterns}
+
+- [Azure Anahtar Kasası ve Nethereum](https://github.com/Azure-Samples/bc-community-samples/tree/master/akv-nethereum)
+- [Nethereum.DappHybrid](https://github.com/Nethereum/Nethereum.DappHybrid)
+- [Ujo Nethereum arka uç referans mimarisi](https://docs.nethereum.com/en/latest/nethereum-ujo-backend-sample/)
+
+## .NET projeleri, araçları ve diğer eğlenceli şeyler {#dot-net-projects-tools-and-other-fun-stuff}
+
+- [Nethereum Playground](http://playground.nethereum.com/) - _Tarayıcıda Nethereum kod parçacıklarını derleyin, oluşturun ve çalıştırın_
+- [Nethereum Codegen Blazor](https://github.com/Nethereum/Nethereum.CodeGen.Blazor) - _Blazor'da kullanıcı arayüzü ile Nethereum codegen_
+- [Nethereum Blazor](https://github.com/Nethereum/NethereumBlazor) - _.NET Wasm SPA hafif blok zinciri arayıcısı ve basit cüzdan_
+- [Wonka İş Kuralları Motoru](https://docs.nethereum.com/en/latest/wonka/) - _Kendiliğinden meta veri odaklı bir iş kuralları motoru (hem .NET platformu hem de Ethereum platformu için)_
+- [Nethermind](https://github.com/NethermindEth/nethermind) - _Linux, Windows, MacOs için bir .NET Core Ethereum istemcisi_
+- [eth-utils](https://github.com/ethereum/eth-utils/) - _Ethereum ile ilgili kod tabanlarıyla çalışmak için yardımcı fonksiyonlar_
+- [TestChains](https://github.com/Nethereum/TestChains) - _Hızlı yanıt için önceden yapılandırılmış .NET aygıtları (PoA)_
+
+Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? Göz atın: [ethereum.org/developers](/developers/).
+
+## .NET Toplumuna Katkıda Bulunanlar {#dot-net-community-contributors}
+
+Nethereum'da çoğu zaman [Gitter](https://gitter.im/Nethereum/Nethereum)'da zaman geçiriyoruz. Burası herkesin kabul edildiği, soru ve cevaplar yazabildiği, yardım alabildiği veya sadece kafa dağıttığı bir yerdir. [Nethereum Github deposunda](https://github.com/Nethereum) bir PR veya bir konu açmaktan veya sadece sahip olduğumuz birçok yan/örnek projeye göz atmaktan çekinmeyin. Ayrıca bizi [Discord](https://discord.gg/jQPrR58FxX) üzerinde de bulabilirsiniz!
+
+Eğer Nethermind'da yeniyseniz ve başlamak için yardıma ihtiyaç duyuyorsanız, [Discord](http://discord.gg/PaCMRFdvWT) sunucumuza katılın. Geliştiricilerimiz sorularınızı cevaplamaya hazırdır. [Nethermind Github deposunda](https://github.com/NethermindEth/nethermind) bir PR açmaktan veya konu başlatmaktan çekinmeyin.
+
+## Diğer Toplu Listeler {#other-aggregated-lists}
+
+[Resmi Nethereum Sitesi](https://nethereum.com/)
+[Resmi Nethermind Sitesi](https://nethermind.io/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/golang/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/golang/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..3fdc7ea9986
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/golang/index.md"
@@ -0,0 +1,85 @@
+---
+title: Go Geliştiricileri için Ethereum
+description: Go tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+Go tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+
+Ethereum'u, merkeziyetsiz uygulamalar (veya "dapp'ler") oluşturmak için kullanın. Bu dapp'ler güvenilir olabilir, yani Ethereum'a dağıtıldıktan sonra her zaman programlandığı gibi çalışırlar. Merkeziyetsizdirler, yani uçtan uca bir ağda çalışırlar ve tek bir hata noktası yoktur. Hiçbir tekil varlık veya şahıs onları kontrol edemez ve sansürlenmeleri neredeyse imkansızdır. Yeni tür uygulamalar oluşturmak için dijital varlıkları kontrol edebilirler.
+
+## Akıllı sözleşmeler ve Solidity dilini öğrenmeye başlangıç {#getting-started-with-smart-contracts-and-solidity}
+
+**Go ve Ethereum'u entegre etmek için ilk adımlarınızı atın**
+
+Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/learn/) veya [ethereum.org/developers](/developers/) adreslerine göz atın.
+
+- [Blok Zinciri Açıklaması](https://kauri.io/article/d55684513211466da7f8cc03987607d5/blockchain-explained)
+- [Akıllı Sözleşmeleri Anlamak](https://kauri.io/article/e4f66c6079e74a4a9b532148d3158188/ethereum-101-part-5-the-smart-contract)
+- [İlk Akıllı Sözleşmenizi Yazın](https://kauri.io/article/124b7db1d0cf4f47b414f8b13c9d66e2/remix-ide-your-first-smart-contract)
+- [Solidity'i nasıl derleyeceğinizi ve dağıtacağınızı öğrenin](https://kauri.io/article/973c5f54c4434bb1b0160cff8c695369/understanding-smart-contract-compilation-and-deployment)
+- [Sözleşme Öğreticisi](https://github.com/ethereum/go-ethereum/wiki/Contract-Tutorial)
+
+## Başlangıç Seviyesi Makaleler ve Kitaplar {#beginner-articles-and-books}
+
+- [Ethereum İstemcinizi Seçmek](https://www.trufflesuite.com/docs/truffle/reference/choosing-an-ethereum-client)
+- [Geth ile Başlarken](https://medium.com/@tzhenghao/getting-started-with-geth-c1a30b8d6458)
+- [Ethereum'a bağlanmak için Golang kullanmak](https://www.youtube.com/watch?v=-7uChuO_VzM)
+- [Golang Kullanarak Ethereum Akıllı Sözleşmeleri Dağıtmak](https://www.youtube.com/watch?v=pytGqQmDslE)
+- [Go ile Ethereum Akıllı Sözleşmelerini Test Etmek ve Dağıtmak için Adım Adım Rehber](https://hackernoon.com/a-step-by-step-guide-to-testing-and-deploying-ethereum-smart-contracts-in-go-9fc34b178d78)
+- [eKitap: Go ile Ethereum Geliştirme](https://goethereumbook.org/) - _Go ile Ethereum uygulamaları geliştirin_
+
+## Orta Seviye Makaleler ve Belgeler {#intermediate-articles-and-docs}
+
+- [Go Ethereum Belgeleri](https://geth.ethereum.org/docs/) - _Resmi Ethereum Golang belgeleri_
+- [Erigon'un Programcı Kılavuzu](https://github.com/ledgerwatch/erigon/blob/devel/docs/programmers_guide/guide.md) - _Durum ağacını, çoklu ispatları ve işlem sürecini içeren resimli bir rehber_
+- [Erigon ve Durumsuz Ethereum](https://youtu.be/3-Mn7OckSus?t=394) - _2020 Ethereum Topluluk Konferansı (EthCC 3)_
+- [Erigon: Ethereum istemcilerinin optimizasyonu](https://www.youtube.com/watch?v=CSpc1vZQW2Q) - _2018 Devcon 4_
+- [Go Ethereum GoDoc](https://godoc.org/github.com/ethereum/go-ethereum)
+- [GETH ile Go'da bir dapp oluşturma](https://kauri.io/#collections/A%20Hackathon%20Survival%20Guide/creating-a-dapp-in-go-with-geth/)
+- [Golang ve Geth üzerinden Ethereum Private Network ile çalışın](https://myhsts.org/tutorial-learn-how-to-work-with-ethereum-private-network-with-golang-with-geth.php)
+- [Go ile Ethereum üzerindeki Solidity sözleşmelerinin birim testi](https://medium.com/coinmonks/unit-testing-solidity-contracts-on-ethereum-with-go-3cc924091281)
+- [Geth'i bir kütüphane olarak kullanmak için hızlı bir kaynak](https://medium.com/coinmonks/web3-go-part-1-31c68c68e20e)
+
+## İleri Düzey Kullanım Şekilleri {#advanced-use-patterns}
+
+- [GETH ile Simüle Edilen Arka Uç](https://kauri.io/#collections/An%20ethereum%20test%20toolkit%20in%20Go/the-geth-simulated-backend/#_top)
+- [Ethereum ve Quorum Kullanan Hizmet Blok Zinciri Uygulamaları](https://blockchain.dcwebmakers.com/blockchain-as-a-service-apps-using-ethereum-and-quorum.html)
+- [Ethereum Blok Zinciri Uygulamalarında Dağıtılmış Depolama IPFS ve Swarm](https://blockchain.dcwebmakers.com/work-with-distributed-storage-ipfs-and-swarm-in-ethereum.html)
+- [Mobil İstemciler: Kütüphaneler ve Inproc Ethereum Düğümleri](https://github.com/ethereum/go-ethereum/wiki/Mobile-Clients:-Libraries-and-Inproc-Ethereum-Nodes)
+- [Yerel merkeziyetsiz uygulamalar: Ethereum sözleşmeleri ile Go bağları](https://github.com/ethereum/go-ethereum/wiki/Native-DApps:-Go-bindings-to-Ethereum-contracts)
+
+## Go projeleri ve araçları {#go-projects-and-tools}
+
+- [Geth / Go Ethereum](https://github.com/ethereum/go-ethereum) - _Ethereum protokolünün resmi Go uygulaması_
+- [Go Ethereum Kodu Analizi](https://github.com/ZtesoftCS/go-ethereum-code-analysis) - _Go Ethereum kaynak kodunun incelenmesi ve analizi_
+- Arşiv düğümlerine odaklanan Go Ethereum'un [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon) - _Faster türevi
+- [Golem](https://github.com/golemfactory/golem) - _Golem, bilgi işlem gücü için küresel bir pazar oluşturuyor_
+- [Quorum](https://github.com/jpmorganchase/quorum) - _İzin verilen veri gizliliğini destekleyen Ethereum uygulaması_
+- [Prysm](https://github.com/prysmaticlabs/prysm) - _Ethereum "Serenity" 2.0 Go Uygulaması_
+- [Eth Tweet](https://github.com/yep/eth-tweet) - _Merkeziyetsiz Twitter: Ethereum blok zincirinde çalışan bir mikroblog hizmeti_
+- [Plazma MVP Golang](https://github.com/kyokan/plasma) - _Golang uygulaması ve Minimum Uygulanabilir Plazma şartnamesinin eki_
+- [Açık Ethereum Madencilik Havuzu](https://github.com/sammy007/open-ethereum-pool) - _Açık kaynaklı bir Ethereum madencilik havuzu_
+- [Ethereum HD Cüzdan](https://github.com/miguelmota/go-ethereum-hdwallet) - _Go'daki Ethereum HD Cüzdan türevleri_
+- [Multi Geth](https://github.com/multi-geth/multi-geth) - _Pek çok Ethereum ağ türü için destek_
+- [Geth Hafif İstemci](https://github.com/zsfelfoldi/go-ethereum/wiki/Geth-Light-Client) - _Hafif Ethereum Alt Protokolünün Geth uygulaması_
+- [Ethereum Golang SDK](https://github.com/everFinance/goether) - Golang'da _Basit bir Ethereum cüzdan uygulaması ve faydaları_
+- [Covalent Golang SDK](https://github.com/covalenthq/covalent-api-sdk-go) - _200'den fazla blokzincir için Go SDK aracılığıyla verimli blokzincir verileri erişimi_
+
+Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? Göz atın: [ethereum.org/developers](/developers/).
+
+## Go topluluğuna katkıda bulunanlar {#go-community-contributors}
+
+- [Geth Discord](https://discordapp.com/invite/nthXNEv)
+- [Geth Gist](https://gitter.im/ethereum/go-ethereum)
+- [Gophers Slack](https://invite.slack.golangbridge.org/) - [#ethereum kanalı](https://gophers.slack.com/messages/C9HP1S9V2)
+- [StackExchange - Ethereum](https://ethereum.stackexchange.com/)
+- [Multi Geth Gitter](https://gitter.im/ethoxy/multi-geth)
+- [Ethereum Gitter](https://gitter.im/ethereum/home)
+- [Geth hafif İstemci Gitter](https://gitter.im/ethereum/light-client)
+
+## Diğer toplu listeler {#other-aggregated-lists}
+
+- [Awesome Ethereum](https://github.com/btomashvili/awesome-ethereum)
+- [Consensys: Ethereum Geliştirici Araçlarının Eksiksiz Listesi](https://media.consensys.net/an-definitive-list-of-ethereum-developer-tools-2159ce865974) | [GitHub kaynağı](https://github.com/ConsenSys/ethereum-developer-tools-list)
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..39c42c92e18
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/index.md"
@@ -0,0 +1,29 @@
+---
+title: Programlama dilleri
+description:
+lang: tr
+---
+
+Geliştiricilerin, Ethereum üzerinde inşa etmek için [akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/) yazması gerektiği yaygın bir yanlış anlaşılmadır. Bu yanlıştır. Ethereum ağı ve topluluğunun güzelliklerinden biri, herhangi bir programlama dilinde [katılım](/community/) sağlayabilmenizdir.
+
+Ethereum ve topluluğu açık kaynak ile iç içecidir. Geniş bir dil yelpazesinde topluluk projeleri; istemci uygulamaları, API'ler, geliştirme çerçeveleri, test araçları bulabilirsiniz.
+
+## Dilinizi seçin {#data}
+
+Projeler, kaynaklar ve sanal topluluklar bulmak için tercih ettiğiniz programlama dilini seçin:
+
+- [Dart geliştiricileri için Ethereum](/developers/docs/programming-languages/dart/)
+- [Delphi geliştiricileri için Ethereum](/developers/docs/programming-languages/delphi/)
+- [.Net Geliştiricileri için Ethereum](/developers/docs/programming-languages/dot-net/)
+- [Go Geliştiricileri için Ethereum](/developers/docs/programming-languages/golang/)
+- [Java Geliştiricileri için Ethereum](/developers/docs/programming-languages/java/)
+- [Javascript Geliştiricileri için Ethereum](/developers/docs/programming-languages/javascript/)
+- [Python Geliştiricileri için Ethereum](/developers/docs/programming-languages/python/)
+- [Ruby geliştiricileri için Ethereum](/developers/docs/programming-languages/ruby/)
+- [Rust Geliştiricileri için Ethereum](/developers/docs/programming-languages/rust/)
+
+### Konuştuğunuz dil desteklenmiyorsa {#other-lang}
+
+Eğer ek bir programlama dili için kaynaklara yönlendirmek veya sanal bir topluluğa işaret etmek istiyorsanız [bir konu açarak](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new/choose) yeni bir sayfa talep edebilirsiniz.
+
+Eğer sadece şu anda desteklenmeyen bir dilde blok zinciri arayüzünde bir kod yazmak istiyorsanız Ethereum ağına bağlanmak için [JSON-RPC arayüzünü](/developers/docs/apis/json-rpc/) kullanabilirsiniz. TCP/IP kullanabilen herhangi bir programlama dili bu arayüzü kullanabilir.
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/java/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/java/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..24df97e3a43
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/java/index.md"
@@ -0,0 +1,65 @@
+---
+title: Java geliştiricileri için Ethereum
+description: Java tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+Java tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+
+Ethereum'u, kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisinin faydalarını kullanan merkeziyetsiz uygulamalar (veya "dapp'ler") oluşturmak için kullanın. Bu dapp'ler güvenilir olabilir, yani Ethereum'a dağıtıldıktan sonra her zaman programlandığı gibi çalışırlar. Yeni tür finansal uygulamalar oluşturmak için dijital varlıkları kontrol edebilirler. Merkeziyetsiz olabilirler, yani hiç bir kurum veya kişi onları kontrol edemez ve sansürlenmeleri neredeyse imkansızdır.
+
+## Akıllı sözleşmeler ve Solidity dilini öğrenmeye başlangıç {#getting-started-with-smart-contracts-and-solidity}
+
+**Java ve Ethereum'u entegre etmek için ilk adımlarınızı atın**
+
+Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/learn/) veya [ethereum.org/developers](/developers/) adreslerine göz atın.
+
+- [Blok Zinciri Açıklaması](https://kauri.io/article/d55684513211466da7f8cc03987607d5/blockchain-explained)
+- [Akıllı Sözleşmeleri Anlamak](https://kauri.io/article/e4f66c6079e74a4a9b532148d3158188/ethereum-101-part-5-the-smart-contract)
+- [İlk Akıllı Sözleşmenizi Yazın](https://kauri.io/article/124b7db1d0cf4f47b414f8b13c9d66e2/remix-ide-your-first-smart-contract)
+- [Solidity'yi Nasıl Derleyeceğinizi ve Dağıtacağınızı Öğrenin](https://kauri.io/article/973c5f54c4434bb1b0160cff8c695369/understanding-smart-contract-compilation-and-deployment)
+
+## Ethereum müşterileri ile çalışma {#working-with-ethereum-clients}
+
+İki öncü Java Ethereum istemcisi olan [Web3J](https://github.com/web3j/web3j) ve Hyperledger Besu'nun kullanımını öğrenin
+
+- [Java, Eclipse ve Web3J ile bir Ethereum istemcisine bağlanmak](https://kauri.io/article/b9eb647c47a546bc95693acc0be72546/connecting-to-an-ethereum-client-with-java-eclipse-and-web3j)
+- [Bir Ethereum hesabını Java ve Web3j ile yönetin](https://kauri.io/article/925d923e12c543da9a0a3e617be963b4/manage-an-ethereum-account-with-java-and-web3j)
+- [Akıllı Sözleşmenizden bir Java Paketleyicisi oluşturun](https://kauri.io/article/84475132317d4d6a84a2c42eb9348e4b/generate-a-java-wrapper-from-your-smart-contract)
+- [Bir Ethereum Akıllı Sözleşmesiyle etkileşime girmek](https://kauri.io/article/14dc434d11ef4ee18bf7d57f079e246e/interacting-with-an-ethereum-smart-contract-in-java)
+- [Ethereum Akıllı Sözleşmesi Olaylarını Dinlemek](https://kauri.io/article/760f495423db42f988d17b8c145b0874/listening-for-ethereum-smart-contract-events-in-java)
+- [Java Ethereum İstemcisi olan Besu'yu (Pantheon) Linux'la kullanmak](https://kauri.io/article/276dd27f1458443295eea58403fd6965/using-pantheon-the-java-ethereum-client-with-linux)
+- [Java Entegrasyon Testlerinde Hyperledger Besu (Pantheon) Düğümü Çalıştırma](https://kauri.io/article/7dc3ecc391e54f7b8cbf4e5fa0caf780/running-a-pantheon-node-in-java-integration-tests)
+- [Web3j Kopya Kağıdı](https://kauri.io/web3j-cheat-sheet-(java-ethereum)/5dfa1ea941ac3d0001ce1d90/c)
+
+EVM tabanlı blokzincirlerle etkileşim için asenkron, yüksek performanslı bir Kotlin kütüphanesi olan [ethers-kt](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt)'yi nasıl kullanacağınızı öğrenin. JVM ve Android platformlarını hedefler.
+- [ERC20 jetonlarını transfer etme](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt/blob/master/examples/src/main/kotlin/io/ethers/examples/abi/TransferERC20.kt)
+- [Olay dinleme ile UniswapV2 takası](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt/blob/master/examples/src/main/kotlin/io/ethers/examples/tokenswapwitheventlistening/TokenSwapWithEventListening.kt)
+- [ETH/ERC20 bakiye izleyicisi](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt/blob/master/examples/src/main/kotlin/io/ethers/examples/balancetracker/BalanceTracker.kt)
+
+## Orta seviye makaleler {#intermediate-articles}
+
+- [IPFS ile bir Java uygulamasında depolama yönetimi](https://kauri.io/article/3e8494f4f56f48c4bb77f1f925c6d926/managing-storage-in-a-java-application-with-ipfs)
+- [ERC20 token'larını Java'da Web3j ile yönetin](https://kauri.io/article/d13e911bbf624108b1d5718175a5e0a0/manage-erc20-tokens-in-java-with-web3j)
+- [Web3j İşlem Yöneticileri](https://kauri.io/article/4cb780bb4d0846438d11885a25b6d7e7/web3j-transaction-managers)
+
+## İleri Düzey Kullanım Şekilleri {#advanced-use-patterns}
+
+- [Java akıllı sözleşmesi veri önbelleği oluşturmak için Eventeum'u kullanma](https://kauri.io/article/fe81ee9612eb4e5a9ab72790ef24283d/using-eventeum-to-build-a-java-smart-contract-data-cache)
+
+## Java projeleri ve araçları {#java-projects-and-tools}
+
+- [Hyperledger Besu (Panteon) (Ethereum İstemcisi)](https://docs.pantheon.pegasys.tech/en/stable/)
+- [Web3J (Ethereum İstemcileriyle Etkileşim Kütüphanesi)](https://github.com/web3j/web3j)
+- [ethers-kt (Async, EVM tabanlı blokzincirler için yüksek performanslı Kotlin/Java/Android kütüphanesi.)](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt)
+- [Eventeum (Olay Dinleyici)](https://github.com/ConsenSys/eventeum)
+- [Mahuta (IPFS Geliştirici Araçları)](https://github.com/ConsenSys/mahuta)
+
+Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? Göz atın: [ethereum.org/developers](/developers/).
+
+## Java topluluğuna katkıda bulunanlar {#java-community-contributors}
+
+- [IO Builders](https://io.builders)
+- [Kauri](https://kauri.io)
+- [Besu HL sohbeti](https://chat.hyperledger.org/channel/besu)
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/javascript/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/javascript/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..6fd51eef13f
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/javascript/index.md"
@@ -0,0 +1,73 @@
+---
+title: Javascript geliştiricileri için Ethereum
+description: JavaScript tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin.
+lang: tr
+---
+
+JavaScript, Ethereum ekosistemindeki en popüler diller arasındadır. Hatta Ethereum'u mümkün olduğunca JavaScript'e taşımaya adanmış bir [ekip](https://github.com/ethereumjs) bulunuyor.
+
+Yığının her seviyesinde JavaScript (veya benzer bir şey) yazma [fırsatları bulunur](/developers/docs/ethereum-stack/).
+
+## Ethereum ile etkileşime gir {#interact-with-ethereum}
+
+### Javascript API kütüphaneleri {#javascript-api-libraries}
+
+Eğer blok zincirini sorgulamak için JavaScript yazmak isterseniz, işlemleri göndermenin ve daha fazlasını yapmanın en uygun yolu bir [JavaScript API kütüphanesi kullanmaktır](/developers/docs/apis/javascript/). Bu API'ler, geliştiricilerin [ Ethereum ağındaki düğümlerle](/developers/docs/nodes-and-clients/) kolayca etkileşim kurmasına olanak tanır.
+
+Bu kütüphaneleri Ethereum'daki akıllı sözleşmelerle etkileşim kurmak için kullanabilirsiniz, böylece önceden var olan sözleşmelerle etkileşim kurmak için JavaScript'i kullandığınız merkeziyetsiz bir uygulama oluşturmak mümkündür.
+
+**Göz atın**
+
+- [Web3.js](https://web3js.readthedocs.io/)
+- [Ethers.js](https://docs.ethers.io/) _– JavaScript ve TypeScript'te Ethereum cüzdan uygulamasına yardımcı araçları içerir._
+- [viem](https://viem.sh) – Ethereum ile etkileşime geçmek için düşük seviye durumsuz temeller sağlayan Ethereum için bir TypeScript arayüzü.
+
+### Akıllı sözleşmeler {#smart-contracts}
+
+Eğer bir JavaScript geliştiricisiyseniz ve kendi akıllı sözleşmenizi yazmak istiyorsanız, [Solidity](https://solidity.readthedocs.io) ile bilgi sahibi olmak isteyebilirsiniz. Bu en popüler akıllı sözleşme dilidir ve sözdizimsel olarak JavaScript'e benzer, bu da öğrenmeyi kolaylaştırabilir.
+
+[Akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/) hakkında daha fazla bilgi.
+
+## Protokolü anlamak {#understand-the-protocol}
+
+### Ethereum sanal makinesi {#the-ethereum-virtual-machine}
+
+[Ethereum'un sanal makinesinin](/developers/docs/evm/) bir JavaScript uygulaması bulunuyor. Bu uygulama, en güncel çatallanma kurallarını destekler. Çatallanma kuralları, planlanan yükseltmelerin bir sonucu olarak EVM'de yapılan değişiklikleri ifade eder.
+
+Daha iyi anlamak için kontrol edebileceğiniz çeşitli JavaScript paketlerine ayrılmıştır:
+
+- Hesaplar
+- Bloklar
+- Blok zincirinin kendisi
+- İşlemler
+- Ve daha fazlası...
+
+Bu, "bir hesabın veri yapısının ne olduğu" gibi şeyleri anlamanıza yardımcı olacaktır.
+
+Kodu okumayı tercih ediyorsanız, JavaScript belgelerimizi okumak sizin için harika bir alternatif olabilir.
+
+**Şu monorepo'ya (tek depo) göz atın:**
+[`ethereumjs`](https://github.com/ethereumjs/ethereumjs-vm)
+
+### Düğümler ve istemciler {#nodes-and-clients}
+
+Ethereum istemcilerinin nasıl çalıştığını anladığınız bir dilde inceleyebileceğiniz bir Ethereumjs istemcisi geliştirilmektedir; JavaScript!
+
+Daha önce bağımsız bir [`kılavuzda`](https://github.com/ethereumjs/ethereumjs-client) barındırılıyordu, ancak daha sonra bir paket olarak EthereumVM monorepo ile birleştirildi.
+
+**Şu istemciye göz atın:**
+[`ethereumjs-client`](https://github.com/ethereumjs/ethereumjs-monorepo/tree/master/packages/client)
+
+## Diğer projeler {#other-projects}
+
+Ethereum JavaScript alanında aşağıdakiler de dahil olmak üzere pek çok başka şey oluyor:
+
+- cüzdan yardımcı programlarının kütüphaneleri.
+- Ethereum anahtarları oluşturmak, bunları içe ve dışa aktarmak için araçlar.
+- Ethereum sarı kağıdında açıklanan `merkle-patricia-tree` veri yapısının bir uygulaması.
+
+[EthereumJS deposunda](https://github.com/ethereumjs) en çok ilginizi çeken şeyleri inceleyin
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/python/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/python/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..4a67dca6c24
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/python/index.md"
@@ -0,0 +1,90 @@
+---
+title: Python Geliştiricileri için Ethereum
+description: Python tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+Python tabanlı projeler ve araçlar kullanarak Ethereum için nasıl geliştirme yapacağınızı öğrenin
+
+Use Ethereum to create decentralized applications (or "dapps") that utilize the benefits of cryptocurrency and blockchain technology. Bu dapp'ler güvenilir olabilir, yani Ethereum'a dağıtıldıktan sonra her zaman programlandığı gibi çalışırlar. Yeni tür finansal uygulamalar oluşturmak için dijital varlıkları kontrol edebilirler. Merkeziyetsiz olabilirler, yani hiç bir kurum veya kişi onları kontrol edemez ve sansürlenmeleri neredeyse imkansızdır.
+
+## Akıllı Sözleşmeler ve Solidity Dilini Öğrenmeye Başlangıç {#getting-started-with-smart-contracts-and-solidity}
+
+**Python ve Ethereum'u entegre etmek için ilk adımlarınızı atın**
+
+Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/learn/) veya [ethereum.org/developers](/developers/) adreslerine göz atın.
+
+- [Blok Zinciri Açıklaması](https://kauri.io/article/d55684513211466da7f8cc03987607d5/blockchain-explained)
+- [Akıllı Sözleşmeleri Anlamak](https://kauri.io/article/e4f66c6079e74a4a9b532148d3158188/ethereum-101-part-5-the-smart-contract)
+- [İlk Akıllı Sözleşmenizi Yazın](https://kauri.io/article/124b7db1d0cf4f47b414f8b13c9d66e2/remix-ide-your-first-smart-contract)
+- [Solidity'yi Nasıl Derleyeceğinizi ve Dağıtacağınızı Öğrenin](https://kauri.io/article/973c5f54c4434bb1b0160cff8c695369/understanding-smart-contract-compilation-and-deployment)
+
+## Başlangıç seviyesi makaleler {#beginner-articles}
+
+- [Bir (Python) Geliştiricinin Ethereum Rehberi](https://snakecharmers.ethereum.org/a-developers-guide-to-ethereum-pt-1/)
+- [Blok zincir 2023 raporunda Python'un durumu](https://tradingstrategy.ai/blog/the-state-of-python-in-blockchain-in-2023)
+- [Vyper ile Akıllı Sözleşmelere Giriş](https://kauri.io/#collections/Getting%20Started/an-introduction-to-smart-contracts-with-vyper/)
+- [Python ve Brownie ile kendi ERC20 token'ınızı dağıtın](https://betterprogramming.pub/python-blockchain-token-deployment-tutorial-create-an-erc20-77a5fd2e1a58)
+- [Python Flask kullanarak Ethereum sözleşmesi nasıl geliştirilir?](https://medium.com/coinmonks/how-to-develop-ethereum-contract-using-python-flask-9758fe65976e)
+- [Web3.py'ye Giriş · Python Geliştiricileri için Ethereum](https://www.dappuniversity.com/articles/web3-py-intro)
+- [Python ve web3.py kullanan Akıllı Sözleşme'ye ne denir?](https://stackoverflow.com/questions/57580702/how-to-call-a-smart-contract-function-using-python-and-web3-py)
+
+## Orta Seviye Makaleler {#intermediate-articles}
+
+- [Python Yazılımcıları için Dapp Geliştirme](https://levelup.gitconnected.com/dapps-development-for-python-developers-f52b32b54f28)
+- [Python Ethereum Arayüzü Oluşturma: Bölüm 1](https://hackernoon.com/creating-a-python-ethereum-interface-part-1-4d2e47ea0f4d)
+- [Python'da Ethereum Akıllı Sözleşmeleri: kapsamlı(ca) bir rehber](https://hackernoon.com/ethereum-smart-contracts-in-python-a-comprehensive-ish-guide-771b03990988)
+- [Akıllı Sözleşmeler dağıtmak için Brownie ve Python kullanımı](https://dev.to/patrickalphac/using-brownie-for-to-deploy-smart-contracts-1kkp)
+- [Brownie ile OpenSea üzerinde NFT'ler oluşturma](https://www.freecodecamp.org/news/how-to-make-an-nft-and-render-on-opensea-marketplace/)
+
+## İleri Düzey Kullanım Şekilleri {#advanced-use-patterns}
+
+- [Python kullanarak Ethereum akıllı sözleşmesini derleme, dağıtma ve çağırma](https://yohanes.gultom.id/2018/11/28/compiling-deploying-and-calling-ethereum-smartcontract-using-python/)
+- [Slither ile Solidity Akıllı Sözleşmeleri Analiz Edin](https://kauri.io/#collections/DevOps/analyze-solidity-smart-contracts-with-slither/#analyze-solidity-smart-contracts-with-slither)
+- [Blokzincir Finans Teknolojisi Öğreticisi: Python ile Borç Verme ve Borç Alma](https://blog.chain.link/blockchain-fintech-defi-tutorial-lending-borrowing-python/)
+
+## Python Projeleri ve Araçları {#python-projects-and-tools}
+
+### Aktif: {#active}
+
+- [Web3.py](https://github.com/ethereum/web3.py) - _Ethereum ile etkileşim için Phyton kütüphanesi_
+- [Vyper](https://github.com/ethereum/vyper/) - _EVM İçin Pythonic Akıllı Sözleşme Dili_
+- [Ape](https://github.com/ApeWorX/ape) - _Pythoncular, Veri Bilimciler ve Güvenlik Uzmanları için akıllı sözleşme geliştirme aracı_
+- [py-evm](https://github.com/ethereum/py-evm) - _Ethereum Sanal Makinesinin uygulanması_
+- [eth-tester](https://github.com/ethereum/eth-tester) - _Ethereum tabanlı uygulamaları test etmek için araçlar_
+- [eth-utils](https://github.com/ethereum/eth-utils/) - _Ethereum ile ilgili kod tabanlarıyla çalışmak için yardımcı işlevler_
+- [py-solc-x](https://pypi.org/project/py-solc-x/) - _0.5.x desteği ile solc solidity derleyicisine yönelik Python paketleyici_
+- [pymaker](https://github.com/makerdao/pymaker) - _Maker sözleşmeleri için Python API_
+- [siwe](https://github.com/spruceid/siwe-py) - _Python için Ethereum (siwe) ile oturum açın_
+- [Ethereum entegrasyonları için Web3 DeFi](https://github.com/tradingstrategy-ai/web3-ethereum-defi) - _ERC-20, Uniswap ve diğer popüler projeler için hazır entegrasyonlar içeren bir Python paketi_
+- [Wake](https://getwake.io) - _Sözleşme testleri, bulanıklaştırma, dağıtım, güvenlik açığı taraması ve kodda gezinme için hepsi bir arada Python çerçevesi (dil sunucusu - [Solidity Araçları](https://marketplace.visualstudio.com/items?itemName=AckeeBlockchain.tools-for-solidity))_
+
+### Arşivlenmiş / Artık sürdürülmeyen: {#archived--no-longer-maintained}
+
+- [Trinity](https://github.com/ethereum/trinity) - _Ethereum Python istemcisi_
+- [Mamba](https://github.com/arjunaskykok/mamba) - _Vyper dilinde yazılmış akıllı sözleşmeleri yazmak, derlemek ve dağıtmak için çerçeve_
+- [Brownie](https://github.com/eth-brownie/brownie) - _Ethereum akıllı sözleşmelerini dağıtmak, test etmek ve bunlarla etkileşimde bulunmak için Python çerçevesi_
+- [pydevp2p](https://github.com/ethereum/pydevp2p) - _Ethereum P2P yığınının uygulanması_
+- [py-wasm](https://github.com/ethereum/py-wasm) - _Web assembly yorumlayıcısının Python uygulaması_
+
+Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? Göz atın: [ethereum.org/developers](/developers/).
+
+## Python araçları kullanan projeler {#projects-using-python-tooling}
+
+Aşağıdaki Ethereum tabanlı projeler bu sayfada bahsedilen araçları kullanırlar. İlgili açık kaynak depoları, örnek kodlar ve en iyi yöntemler için iyi bir kaynakça niteliğindedir.
+
+- [Yearn Finance](https://yearn.finance/) ve [Yearn Vault Contracts deposu](https://github.com/yearn/yearn-vaults)
+- [Curve](https://curve.fi/) ve [Curve akıllı sözleşmeler deposu](https://github.com/curvefi/curve-contract)
+- [BadgerDAO](https://badger.com/) ve [Brownie araç zincirini kullanan akıllı sözleşmeler](https://github.com/Badger-Finance/badger-system)
+- [Sushi](https://sushi.com/) [temlik sözleşmelerini yönetme ve dağıtmada Python](https://github.com/sushiswap/sushi-vesting-protocols) kullanır
+- Ünü Alpha Homora'dan gelen [Alpha Finance](https://alphafinance.io/), [akıllı sözleşmeleri test etme ve dağıtma için Brownie](https://github.com/AlphaFinanceLab/alpha-staking-contract) kullanır
+
+## Python Topluluk tartışması {#python-community-contributors}
+
+- Web3.py ve diğer Python çerçeve tartışmaları için [Ethereum Python Topluluk Discord'u](https://discord.gg/9zk7snTfWe)
+- Vyper akıllı sözleşme programlama ile ilgili tartışmalar için [Vyper Discord'u](https://discord.gg/SdvKC79cJk)
+
+## Diğer Toplu Listeler {#other-aggregated-lists}
+
+Vyper wiki'sinde [Vyper için inanılmaz bir kaynak listesi](https://github.com/vyperlang/vyper/wiki/Vyper-tools-and-resources) mevcuttur
\ No newline at end of file
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/ruby/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/ruby/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..83250310a1c
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/ruby/index.md"
@@ -0,0 +1,61 @@
+---
+title: Ruby Geliştiricileri için Ethereum
+description: Ruby tabanlı projeleri ve araçları kullanarak Ethereum için nasıl geliştirme yapacağınızı öğrenin.
+lang: tr
+incomplete: false
+---
+
+Ruby tabanlı projeleri ve araçları kullanarak Ethereum için nasıl geliştirme yapacağınızı öğrenin.
+
+Kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisinin faydalarını kullanan merkeziyetsiz uygulamalar (veya "dapp'ler") oluşturmak için Ethereum'u kullanın. Bu dapp'ler güvenilir olabilir, yani Ethereum'a dağıtıldıktan sonra her zaman programlandığı gibi çalışırlar. Yeni tür finansal uygulamalar oluşturmak için dijital varlıkları kontrol edebilirler. Merkeziyetsiz olabilirler, yani tek bir varlık veya kişi onları kontrol etmez ve sansürlemenin neredeyse imkansız olduğu anlamına gelir.
+
+## Akıllı sözleşmeleri ve Solidity dilini kullanmaya başlama {#getting-started-with-smart-contracts-and-solidity}
+
+**Ruby'yi Ethereum ile entegre etmek için ilk adımlarınızı atın**
+
+Başlamadan önce daha temel bir bilgiye mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/learn/) veya [ethereum.org/developers](/developers/)'a göz atın.
+
+- [Blok Zinciri Açıklaması](https://kauri.io/article/d55684513211466da7f8cc03987607d5/blockchain-explained)
+- [Akıllı Sözleşmeleri Anlamak](https://kauri.io/article/e4f66c6079e74a4a9b532148d3158188/ethereum-101-part-5-the-smart-contract)
+- [İlk Akıllı Sözleşmenizi Yazın](https://kauri.io/article/124b7db1d0cf4f47b414f8b13c9d66e2/remix-ide-your-first-smart-contract)
+- [Solidity'i Nasıl Derleyeceğinizi ve Dağıtacağınızı Öğrenin](https://kauri.io/article/973c5f54c4434bb1b0160cff8c695369/understanding-smart-contract-compilation-and-deployment)
+
+## Başlangıç seviyesi makaleler {#beginner-articles}
+
+- [Sonunda Ethereum hesaplarını anlamak](https://dev.to/q9/finally-understanding-ethereum-accounts-1kpe)
+- [Sonunda MetaMask ile Rails Kullanıcılarının Doğrulanması](https://dev.to/q9/finally-authenticating-rails-users-with-metamask-3fj)
+- [Ethereum ile Oturum Açma - Ruby Kitaplığı ve Rails Örnekleri Sürümü](https://blog.spruceid.com/sign-in-with-ethereum-ruby-library-release-and-rails-examples/)
+- [Ruby kullanarak Ethereum ağına nasıl bağlanılır](https://www.quicknode.com/guides/web3-sdks/how-to-connect-to-the-ethereum-network-using-ruby)
+- [Ruby'de yeni bir Ethereum adresi nasıl oluşturulur](https://www.quicknode.com/guides/web3-sdks/how-to-generate-a-new-ethereum-address-in-ruby)
+
+## Orta seviye makaleler {#intermediate-articles}
+
+- [Ruby ile Blok Zinciri Uygulaması](https://www.nopio.com/blog/blockchain-app-ruby/)
+- [Akıllı Sözleşmeyi yürütmek için Ethereum'a bağlı Ruby'yi kullanın](https://titanwolf.org/Network/Articles/Article?AID=87285822-9b25-49d5-ba2a-7ad95fff7ef9)
+
+## Ruby projeleri ve araçları {#ruby-projects-and-tools}
+
+### Aktif {#active}
+
+- [eth.rb](https://github.com/q9f/eth.rb) - _Ethereum hesaplarını, mesajlarını ve işlemlerini işlemek için Ruby kitaplığı ve RPC istemcisi_
+- [keccak.rb](https://github.com/q9f/keccak.rb) - _Ethereum tarafından kullanılan Keccak (SHA3) hash değeri_
+- [siwe-ruby](https://github.com/spruceid/siwe-ruby) - _Ethereum ile Oturum Açmanın Ruby uygulaması_
+- [siwe_rails](https://github.com/spruceid/siwe_rails) - _SIWE yerel oturum açma rotalarını ekleyen Rails gem_
+- [siwe-rails-examples](https://github.com/spruceid/siwe-rails-examples) - _Özel denetleyiciyle Ruby on Rails kullanan SIWE örneği_
+- [omniauth-siwe](https://github.com/spruceid/omniauth-siwe) - _Ethereum ile Oturum Açma (SIWE) için OmniAuth stratejisi_
+- [omniauth-nft](https://github.com/valthon/omniauth-nft) - _NFT sahipliği aracılığıyla kimlik doğrulama için OmniAuth stratejisi_
+- [ethereum-on-rails](https://github.com/q9f/ethereum-on-rails) - _MetaMask'i Ruby on Rails'e bağlamayı sağlayan Ethereum on Rails şablonu_
+
+### Arşivlenmiş / Artık sürdürülmeyen {#archived--no-longer-maintained}
+
+- [web3-eth](https://github.com/spikewilliams/vtada-ethereum) - _Ruby ile Ethereum düğümünün RPC yöntemlerini çağırma_
+- [ethereum_tree](https://github.com/longhoangwkm/ethereum_tree) - _BIP32 standardına göre Hiyerarşik Deterministik cüzdandan ETH adresleri oluşturmak için Ruby kitaplığı _
+- [etherlite](https://github.com/budacom/etherlite) - _Ruby on Rails için Ethereum entegrasyonu_
+- [ethereum.rb](https://github.com/EthWorks/ethereum.rb) - _İşlem göndermek için JSON-RPC arayüzünü kullanan Ruby Ethereum istemcisi, Ethereum düğümü ile çalışmak için kullanışlı araç setinin yanı sıra sözleşmeler oluşturma ve bunlarla etkileşim kurma_
+- [omniauth-ethereum.rb](https://github.com/q9f/omniauth-ethereum.rb) - _OmniAuth için Ethereum sağlayıcı stratejisini uygular _
+
+Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? [Geliştiricilerimizin ana sayfasına](/developers/) göz atın.
+
+## Ruby topluluğuna katkıda bulunanlar {#ruby-community-contributors}
+
+[Ethereum Ruby Telegram grubu](https://t.me/ruby_eth), hızla büyüyen bir topluluğa ev sahipliği yapar ve yukarıdaki projelerden ve ilgili konulardan herhangi biri hakkında tartışmalar için özel bir kaynaktır.
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/rust/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/rust/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..5dada535586
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/programming-languages/rust/index.md"
@@ -0,0 +1,64 @@
+---
+title: Rust geliştiricileri için Ethereum
+description: Rust tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+Rust tabanlı projeler ve araçlar kullanarak Ethereum için nasıl geliştirme yapacağınızı öğrenin
+
+Ethereum'u, kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisinin avantajlarından faydalanan merkeziyetsiz uygulamalar (veya "dapp'ler") oluşturmak için kullanın. Bu dapp'ler güvenilir olabilir, yani Ethereum'a dağıtıldıktan sonra her zaman programlandığı gibi çalışırlar. Yeni tür finansal uygulamalar oluşturmak için dijital varlıkları kontrol edebilirler. Merkeziyetsiz olabilirler, yani hiç bir kurum veya kişi onları kontrol edemez ve sansürlenmeleri neredeyse imkansızdır.
+
+## Akıllı sözleşmeler ve Solidity dilini öğrenmeye başlangıç {#getting-started-with-smart-contracts-and-solidity}
+
+**Rust ve Ethereum'u entegre etmek için ilk adımlarınızı atın**
+
+Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/learn/) veya [ethereum.org/developers](/developers/) adreslerine göz atın.
+
+- [Blok Zinciri Açıklaması](https://kauri.io/article/d55684513211466da7f8cc03987607d5/blockchain-explained)
+- [Akıllı Sözleşmeleri Anlamak](https://kauri.io/article/e4f66c6079e74a4a9b532148d3158188/ethereum-101-part-5-the-smart-contract)
+- [İlk Akıllı Sözleşmenizi Yazın](https://kauri.io/article/124b7db1d0cf4f47b414f8b13c9d66e2/remix-ide-your-first-smart-contract)
+- [Solidity'yi Nasıl Derleyeceğinizi ve Dağıtacağınızı Öğrenin](https://kauri.io/article/973c5f54c4434bb1b0160cff8c695369/understanding-smart-contract-compilation-and-deployment)
+
+## Başlangıç seviyesi makaleler {#beginner-articles}
+
+- [Ethereum İstemcisi Seçimi](https://www.trufflesuite.com/docs/truffle/reference/choosing-an-ethereum-client)
+- [The Rust Ethereum Client](https://openethereum.github.io/) \* **OpenEthereum'un [kullanımdan kaldırıldığını](https://medium.com/openethereum/gnosis-joins-erigon-formerly-turbo-geth-to-release-next-gen-ethereum-client-c6708dd06dd) ve artık bakıma tabi olmadığını unutmayın.** Dikkatli kullanın ve tercihen başka bir istemci uygulamasına geçin.
+- [Rust Kullanarak Ethereum'a İşlem Göndermek](https://kauri.io/#collections/A%20Hackathon%20Survival%20Guide/sending-ethereum-transactions-with-rust/)
+- [Kovan için rust Wasm ile sözleşme yazma hakkında adım adım öğretici](https://github.com/paritytech/pwasm-tutorial)
+
+## Orta Seviye Makaleler {#intermediate-articles}
+
+## İleri Düzey Kullanım Şekilleri {#advanced-use-patterns}
+
+- [Ethereum benzeri ağ ile etkileşim kurmak için pwasm_ethereum externs kütüphanesi](https://github.com/openethereum/pwasm-ethereum)
+- [JavaScript ve Rust Kullanarak Merkezsiz Bir Sohbet Oluşturun](https://medium.com/perlin-network/build-a-decentralized-chat-using-javascript-rust-webassembly-c775f8484b52)
+- [Vue.js & Rust kullanarak Merkezsiz bir Yapılacaklar Uygulaması oluşturun](https://medium.com/@jjmace01/build-a-decentralized-todo-app-using-vue-js-rust-webassembly-5381a1895beb)
+
+- [Rust ile bir blok zincir inşa et](https://blog.logrocket.com/how-to-build-a-blockchain-in-rust/)
+
+## Rust Projeleri ve Araçları {#rust-projects-and-tools}
+
+- [pwasm-ethereum](https://github.com/paritytech/pwasm-ethereum) - _Ethereum benzeri ağlar ile etkileşim kurmak için hariciler koleksiyonu._
+- [Lighthouse](https://github.com/sigp/lighthouse) - _Hızlı Ethereum fikir birliği katmanı istemcisi_
+- [Ethereum WebAssemmbly](https://ewasm.readthedocs.io/en/mkdocs/) - _WebAssembly'nin karar verici bir alt takımı kullanılarak Ethereum akıllı sözleşme yürütüm katmanının yeniden tasarımının önerilmesi_
+- [oasis_std](https://docs.rs/oasis-std/latest/oasis_std/index.html) - _OASIS API referansı_
+- [Solaris](https://github.com/paritytech/sol-rs) - _Yerli Parity İstemci EVM'si kullanılarak Solidity Akıllı Sözleşme birim testi teçhizatı._
+- [SputnikVM](https://github.com/rust-blockchain/evm) - _Rust Ethereum Sanal Makinesi Uygulaması_
+- [Wavelet](https://wavelet.perlin.net/docs/smart-contracts) - _Rust'ta Wavelet sakıllı sözleşme_
+- [Foundry](https://github.com/foundry-rs/foundry) - _Ethereum uygulama geliştirmesi için araç takımı_
+- [Alloy](https://alloy.rs) - _Ethereum ve diğer EVM tabanlı zincirlerle etkileşime girebilmek için yüksek performanslı, test edilip belgelenmiş kütüphaneler._
+- [Ethers_rs](https://github.com/gakonst/ethers-rs) - _Ethereum kütüphanesi ve cüzdan uygulaması_
+- [SewUp](https://github.com/second-state/SewUp) - _Tıpkı ortak bir arka uçta geliştiriyormuş gibi Rust ile Ethereum webassembly sözleşmenizi oluşturmanıza yardımcı olacak bir kütüphane_
+- [Alt akımlar](https://github.com/streamingfast/substreams) - _Paralel hale getirilmiş blok zincir veri endeksleme teknolojisi_
+- [Reth](https://github.com/paradigmxyz/reth) Reth (Rust Ethereum'un kısaltması) yeni bir Ethereum tam düğüm uygulamasıdır
+- [Awesome Ethereum Rust](https://github.com/Vid201/awesome-ethereum-rust) - _Ethereum ekosisteminde, Rust ile yazılmış projelerden oluşan bir koleksiyondur_
+
+Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? Göz atın: [ethereum.org/developers](/developers/).
+
+## Rust Topluluğuna Katkıda Bulunanlar {#rust-community-contributors}
+
+- [Ethereum WebAssembly](https://gitter.im/ewasm/Lobby)
+- [Oasis Gitter](https://gitter.im/Oasis-official/Lobby)
+- [Parity Gitter](https://gitter.im/paritytech/parity)
+- [Enigma](https://discord.gg/SJK32GY)
diff --git "a/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/storage/index.md" "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/storage/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..3cd8cc8a8fa
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/18) Docs \342\200\223 Tech Stack Pages/developers/docs/storage/index.md"
@@ -0,0 +1,217 @@
+---
+title: Merkeziyetsiz Depolama
+description: Merkeziyetsiz depolamanın ne olduğuna ve onu bir dapp'ye entegre etmeye yarayan mevcut araçlara genel bakış.
+lang: tr
+---
+
+Tek bir şirket veya kuruluş tarafından işletilen merkezi bir sunucunun aksine, merkeziyetsiz depolama sistemleri, genel verilerin bir bölümünü tutan ve esnek bir dosya depolama paylaşım sistemi oluşturan eşler arası bir kullanıcı operatörleri ağından oluşur. Bunlar, blok zinciri tabanlı bir uygulamada veya herhangi bir eşler arası tabanlı ağda olabilir.
+
+Tüm akıllı sözleşmelerde kod depolaması söz konusu olduğunda, Ethereum'un kendisi merkeziyetsiz bir depolama sistemi olarak kullanılabilir. Ancak, büyük miktarda veri söz konusu olduğunda, Ethereum'un tasarımı buna uygun değildir. Zincir istikrarlı bir şekilde büyüse de bu yazının yazıldığı sırada Ethereum zinciri 500 GB - 1 TB ([istemciye bağlı olarak](https://etherscan.io/chartsync/chaindefault)) civarında bir boyuta sahiptir ve ağdaki her düğümün tüm verileri depolayabilmesi gerekir. Zincir büyük miktarda veriye (diyelim ki 5 TB) genişleyecek olsaydı, tüm düğümlerin çalışmaya devam etmesi mümkün olmazdı. Ayrıca, bu kadar çok veriyi Mainnet'e dağıtmanın maliyeti, [gaz](/developers/docs/gas) ücretleri nedeniyle aşırı derecede pahalı olurdu.
+
+Bu kısıtlamalar nedeniyle, büyük miktarda veriyi merkeziyetsiz bir şekilde depolamak için farklı bir zincire veya metodolojiye ihtiyacımız var.
+
+Merkeziyetsiz depolama (dStorage) seçeneklerine bakarken, kullanıcının göz önünde bulundurması gereken birkaç şey vardır.
+
+- Kalıcılık mekanizması / teşvik yapısı
+- Veri tutma zorunluluğu
+- Merkeziyetsizlik
+- Mutabakat
+
+## Kalıcılık mekanizması / teşvik yapısı {#persistence-mechanism}
+
+### Blok zinciri tabanlı {#blockchain-based}
+
+Bir veri parçasının sonsuza kadar kalıcı olması için bir kalıcılık mekanizması kullanmamız gerekir. Örneğin Ethereum'daki kalıcılık mekanizması, bir düğüm çalıştırılırken tüm zincirin hesaba katılması gerekmesidir. Yeni veri parçaları zincirin sonuna katılır ve zincir büyümeye devam eder: Bu da her düğümün gömülü verinin tamamını kopyalamasını gerektirir.
+
+Bu, **blok zinciri tabanlı** kalıcılık olarak bilinir.
+
+Blok zinciri tabanlı kalıcılık ile ilgili sıkıntı, zincirin muhafaza edilemeyecek ve tüm verinin makul bir şekilde depolanamayacak kadar büyüyebilecek olmasıdır (örneğin [birçok kaynak](https://healthit.com.au/how-big-is-the-internet-and-how-do-we-measure-it/), internetin 40 Zetabayttan fazla depolama kapasitesine gerek duyacağını tahmin ediyor).
+
+Blok zinciri ayrıca bir tür teşvik yapısına sahip olmalıdır. Block zincir tabanlı süreklilik için, doğrulayıcıya ödeme yapılır. Veri zincire eklendiğinde, doğrulayıcılar zincire eklenmesi için ödeme yapar.
+
+Blok zinciri tabanlı kalıcılığa sahip platformlar:
+
+- Ethereum
+- [Arweave](https://www.arweave.org/)
+
+### Sözleşme tabanlı {#contract-based}
+
+**Sözleşme tabanlı** kalıcılık, verinin her düğüm tarafından kopyalanıp sonsuza kadar depolanamayacağını öngörür, buna göre bunun yerine sözleşme anlaşmaları ile idame edilmelidir. Bunlar, belirli bir süre için bir veri parçasını tutma sözü veren birden fazla düğümle yapılan sözleşmelerdir. Verilerin kalıcı olmasını sağlamak için bittiklerinde iade edilmeleri veya yenilenmeleri gerekir.
+
+Çoğu durumda, tüm verileri zincir üzerinde depolamak yerine, verilerin bir zincirde bulunduğu yerin hash değeri depolanır. Bu şekilde, tüm verileri tutmak için tüm zincirin ölçeklenmesi gerekmez.
+
+Sözleşme tabanlı kalıcılığa sahip platformlar:
+
+- [Filecoin](https://docs.filecoin.io/about-filecoin/what-is-filecoin/)
+- [Skynet](https://siasky.net/)
+- [Storj](https://storj.io/)
+- [0Chain](https://0chain.net/)
+- [Crust Network](https://crust.network)
+- [Swarm](https://www.ethswarm.org/)
+- [4EVERLAND](https://www.4everland.org/)
+
+### Göz önüne almanız gereken ek kavramlar {#additional-consideration}
+
+IPFS; dosyaları, web sitelerini, uygulamaları ve verileri depolamaya ve bunlara erişmeye yarayan dağıtılmış bir sistemdir. Dahili bir teşvik düzenine sahip değildir ama bunun yerine yukarıdaki sözleşme esaslı teşvik çözümlerinin herhangi biriyle daha uzun süreli kalıcılık için kullanılabilir. IPFS üzerinde veriyi kalıcı kılmanın başka bir yolu ise verinizi sizin için "iliştirecek" bir iliştirme hizmeti ile çalışmaktır. Kendinizin ve/veya başkalarının verilerini kalıcı kılmak için kendi IPFS düğümünüzü bile çalıştırıp ağa katkı sağlayabilirsiniz!
+
+- [IPFS](https://docs.ipfs.io/concepts/what-is-ipfs/)
+- [Pinata](https://www.pinata.cloud/) _(IPFS iliştirme hizmeti)_
+- [web3.storage](https://web3.storage/) _(IPFS/Filecoin iliştirme hizmeti)_
+- [Infura](https://infura.io/product/ipfs) _(IPFS iliştirme hizmeti)_
+- [IPFS Tarama](https://ipfs-scan.io) _(IPFS iliştime arayıcı)_
+- [4EVERLAND](https://www.4everland.org/) _ (IPFS iliştirme hizmeti）_
+- [Filebase](https://filebase.com) _(IPFS İliştirme Hizmeti)_
+- [Spheron Ağı](https://spheron.network/) _(IPFS/Filecoin pimleme servisi)_
+
+SWARM, bir depolama teşvik sistemi ve bir depolama fiyatı kahinine sahip merkeziyetsiz bir veri depolama dağıtım teknolojisidir.
+
+## Veri tutma {#data-retention}
+
+Sistemlerin verileri tutmak için verilerin tutulduğundan emin olmalarını sağlayan bir tür mekanizmaya sahip olmaları gerekir.
+
+### Zorluk mekanizması {#challenge-mechanism}
+
+Verilerin tutulduğundan emin olmanın en popüler yollarından biri, hâlâ verilere sahip olduklarından emin olmak için düğümlere verilen bir tür kriptografik sorgulama kullanmaktır. Arweave'in erişim ispatına bakarak basit bir yöntemi görebilirsiniz. Hem en son blokta hem de geçmişte rastgele bir blokta verilere sahip olup olmadıklarını görmek için düğümlere bir meydan okuma gönderirler. Düğüm, cevabı bulamazsa cezalandırılır.
+
+Bir meydan okuma mekanizmasına sahip dStorage türleri:
+
+- 0Chain
+- Skynet
+- Arweave
+- Filecoin
+- Crust Network
+- 4EVERLAND
+
+### Merkeziyetsizlik {#decentrality}
+
+Platformların merkeziyetsizlik düzeyini ölçmek için pek iyi araçlar olmasa da merkezileştirilmediklerini kanıtlamak için bir tür KYC içermeyen araçlar kullanmanız iyi olur.
+
+KYC'siz merkeziyetsiz araçlar:
+
+- 0Chain (KYC'siz bir sürüm kullanır)
+- Skynet
+- Arweave
+- Filecoin
+- IPFS
+- Ethereum
+- Crust Network
+- 4EVERLAND
+
+### Mutabakat {#consensus}
+
+Bu araçların çoğu kendi [mutabakat mekanizması](/developers/docs/consensus-mechanisms/) versiyonuna sahiptir ancak genellikle ya [**iş ispatı (PoW)**](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) ya da [**hisse ispatı (PoS)**](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) üzerine kuruludur.
+
+İş ispatı tabanlı:
+
+- Skynet
+- Arweave
+
+Hisse ispatı tabanlı:
+
+- Ethereum
+- Filecoin
+- 0Chain
+- Crust Network
+
+## İlgili araçlar {#related-tools}
+
+**IPFS - _InterPlanetary File System (Gezegenler Arası Dosya Sistemi), Ethereum için merkeziyetsiz bir depolama ve dosya referans sistemidir._**
+
+- [Ipfs.io](https://ipfs.io/)
+- [Belgeler](https://docs.ipfs.io/)
+- [GitHub](https://github.com/ipfs/ipfs)
+
+**Storj DCS - _Geliştiriciler için güvenli, özel ve S3 uyumlu merkeziyetsiz bulut nesnesi deposu._**
+
+- [Storj.io](https://storj.io/)
+- [Belgeler](https://docs.storj.io/)
+- [GitHub](https://github.com/storj/storj)
+
+**Skynet - _Skynet, merkeziyetsiz bir ağa özel, merkeziyetsiz bir iş ispatı zinciridir._**
+
+- [Skynet.net](https://siasky.net/)
+- [Belgeler](https://siasky.net/docs/)
+- [GitHub](https://github.com/SkynetLabs/)
+
+**Filecoin - _Filecoin, IPFS'nin ardındaki aynı ekip tarafından oluşturuldu. IPFS ideallerine ek olarak bir teşvik katmanıdır._**
+
+- [Filecoin.io](https://filecoin.io/)
+- [Belgeler](https://docs.filecoin.io/)
+- [GitHub](https://github.com/filecoin-project/)
+
+**Arweave - _Arweave, veri depolamaya yarayan bir dStorage platformudur._**
+
+- [Arweave.org](https://www.arweave.org/)
+- [Belgeler](https://docs.arweave.org/info/)
+- [Arweave](https://github.com/ArweaveTeam/arweave/)
+
+**0chain - _0Chain, parçalama ve balonlayıcılara (blobber) sahip bir hisse ispatı dStorage platformudur._**
+
+- [0Chain.net](https://0chain.net/)
+- [Belgeler](https://docs.0chain.net/0chain/)
+- [GitHub](https://github.com/0chain/)
+
+**Crust Network - _Crust IPFS üzerine kurulmuş bir merkeziyetsiz depolama platformudur_**
+
+- [Crust ağı](https://crust.network)
+- [Belgeler](https://wiki.crust.network)
+- [GitHub](https://github.com/crustio)
+
+**Swarm - _Ethereum web3 yığını için dağıtılmış bir depolama platformu ve içerik dağıtım hizmeti._**
+
+- [EthSwarm.org](https://www.ethswarm.org/)
+- [Belgeler](https://docs.ethswarm.org/docs/)
+- [GitHub](https://github.com/ethersphere/)
+
+**OrbitDB - _IPFS'ye ek olarak merkeziyetsiz bir eşler arası veri tabanı._**
+
+- [OrbitDB.org](https://orbitdb.org/)
+- [Belgeler](https://github.com/orbitdb/field-manual/)
+- [GitHub](https://github.com/orbitdb/orbit-db/)
+
+**Aleph.im - _Merkeziyetsiz bulut projesi (veri tabanı, dosya depolama, bilgi işlem ve DID). Zincir dışı ve zincir üstü eşler arası teknolojinin benzersiz bir karışımı. IPFS ve çoklu zincir uyumluluğu._**
+
+- [Aleph.im](https://aleph.im/)
+- [Belgeler](https://aleph.im/#/developers/)
+- [GitHub](https://github.com/aleph-im/)
+
+**Ceramic - _Veri açısından zengin ve etkileşimli uygulamalar için kullanıcı kontrollü IPFS veri tabanı depolaması._**
+
+- [Ceramic.network](https://ceramic.network/)
+- [Belgeler](https://developers.ceramic.network/learn/welcome/)
+- [GitHub](https://github.com/ceramicnetwork/js-ceramic/)
+
+**Filebase - _ S3 uyumlu merkeziyetsiz depolama ve coğrafi olarak yedekli IPFS iliştirme hizmetidir. Filebase aracılığıyla IPFS'e yüklenen tüm dosyalar, dünya çapında 3x kopyalanarak otomatik olarak Filebase altyapısına eklenir._**
+
+- [Filebase.com](https://filebase.com/)
+- [Dökümanlar](https://docs.filebase.com/)
+- [GitHub](https://github.com/filebase)
+
+**4EVERLAND - _Depolama, hesaplama ve ağ çekirdek kabiliyetlerini entegre eden, S3 uyumlu ve IPFS ve Arweave gibi merkeziyetsiz depolama ağlarında senkronize veri depolaması sağlayan bir Web 3.0 bulut bilişimi platformu._**
+
+- [4everland.org](https://www.4everland.org/)
+- [Dokümanlar](https://docs.4everland.org/)
+- [GitHub](https://github.com/4everland)
+
+**Kaleido - _Tek tıkla IPFS düğümleri olan bir servis olarak blok zincir platformu_**
+
+- [Kaleido](https://kaleido.io/)
+- [Dokümanlar](https://docs.kaleido.io/kaleido-services/ipfs/)
+- [GitHub](https://github.com/kaleido-io)
+
+**Spheron Ağı- _Spheron, uygulamalarını merkeziyetsiz altyapı üzerinde en iyi performansla başlatmak isteyen merkeziyetsiz uygulamalar için tasarlanmış bir platform servisidir (PaaS). Anında hesaplama, merkeziyetsiz depolama, CDN ve web barındırma hizmeti sunar._**
+
+- [spheron.network](https://spheron.network/)
+- [Dokümanlar](https://docs.spheron.network/)
+- [GitHub](https://github.com/spheronFdn)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Merkeziyetsiz Depolama Nedir?](https://coinmarketcap.com/alexandria/article/what-is-decentralized-storage-a-deep-dive-by-filecoin) - _CoinMarketCap_
+- [Merkeziyetsiz Depolamayla İlgili Beş Yaygın Mitin Çürütülmesi](https://www.storj.io/blog/busting-five-common-myths-about-decentralized-storage) - _Storj_
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Geliştirme çerçeveleri](/developers/docs/frameworks/)
diff --git a/public/content/translations/tr/19) Learn Pages 2/glossary/index.md b/public/content/translations/tr/19) Learn Pages 2/glossary/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..270dff27540
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/19) Learn Pages 2/glossary/index.md
@@ -0,0 +1,499 @@
+---
+title: Ethereum Terimler Sözlüğü
+description: Ethereum ile ilgili teknik ve teknik olmayan terimlere ilişkin tamamlanmamış bir sözlük
+lang: tr
+---
+
+# Sözlük {#ethereum-glossary}
+
+## \# {#section-numbers}
+
+
+
+
+
+## A {#section-a}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## B {#section-b}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## C {#section-c}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## D {#section-d}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## E {#section-e}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## F {#section-f}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## G {#section-g}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## H {#section-h}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## I {#section-i}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## K {#section-k}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## L {#section-l}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## M {#section-m}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## N {#section-n}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## O {#section-o}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## P {#section-p}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## R {#section-r}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## S {#section-s}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## T {#section-t}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## V {#section-v}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## W {#section-w}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## Z {#section-z}
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## Kaynaklar {#sources}
+
+_CC-BY-SA kapsamında kısmen [Andreas M. Antonopoulos ve Gavin Wood](https://ethereumbook.info)'un [Ethereum'da Uzmanlaşma](https://github.com/ethereumbook/ethereumbook) eserinden alınmıştır_
+
+
+
+## Bu sayfaya katkıda bulunun {#contribute-to-this-page}
+
+Gözden kaçırdığımız bir şey mi oldu? Yanlış bir şey mi var? GitHub'daki bu sözlüğe katkıda bulunarak gelişmemize yardımcı olun!
+
+[Nasıl katkıda bulunacağınız hakkında daha fazla bilgi edinin](/contributing/adding-glossary-terms)
diff --git a/public/content/translations/tr/19) Learn Pages 2/history/index.md b/public/content/translations/tr/19) Learn Pages 2/history/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..f3adf186576
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/19) Learn Pages 2/history/index.md
@@ -0,0 +1,624 @@
+---
+title: Ethereum'un Tarihi ve Çatalları
+description: Önemli kilometre taşları, sürümler ve çatallar dahil olmak üzere Ethereum blok zincirinin geçmişi.
+lang: tr
+sidebarDepth: 1
+---
+
+# Ethereum'un tarihi {#the-history-of-ethereum}
+
+Ethereum blok zincirindeki tüm önemli dönüm noktalarının, çatalların ve güncellemelerin bir zaman çizelgesi.
+
+
+
+Çatallanmalar, ağda önemli teknik yükseltmeler veya değişiklikler yapılması gerektiğinde ortaya çıkar: Bunlar, genellikle [Ethereum İyileştirme Önerileri (EIP'ler)]'den kaynaklanır ve protokolün "kurallarını" değiştirir.
+
+Geleneksel, merkezden kontrol edilen yazılımlarda yükseltmelere ihtiyaç duyulduğunda, şirket son kullanıcı için sadece yeni bir versiyon yayınlar. Blok zincirleri farklı çalışır çünkü merkezi bir sahiplik yoktur. Ethereum istemcileri yeni çatal kurallarını uygulamak için yazılımlarını güncellemelidir. Ayrıca blok yaratıcıları (iş ispatı dünyasındaki madenciler, hisse ispatı dünyasındaki doğrulayıcılar) ve düğümler, bloklar oluşturmalı ve yeni kurallara göre doğrulama yapmalıdır. Mutabakat mekanizmaları hakkında daha fazla bilgi
+
+Bu kural değişiklikleri, ağda geçici bir bölünme oluşturabilir. Yeni bloklar yeni ya da eski kurallara göre yaratılabilir. Çatallar genellikle önceden kararlaştırılır, böylece müşteriler değişiklikleri uyum içinde benimser ve yükseltmelerle birlikte çatal ana zincir hâline gelir. Fakat nadir durumlarda çatallanmalar üzerindeki anlaşmazlıklar, ağın geçici olarak ayrılmasına neden olabilir: En bilineni, DAO çatallanması ile Ethereum Classic'in yaratılmasıdır.
+
+
+
+
+
+Ethereum'un altında çalışan yazılım, [yürütüm katmanı](/glossary/#execution-layer) ve [fikir birliği katmanı](/glossary/#consensus-layer) olmak üzere iki kısımdan oluşur.
+
+**Yürütme yükseltme adlandırması**
+
+2021'den beri, **yürütüm katmanına** yapılan yükseltmeler, [önceki Devcon konumlarından](https://devcon.org/en/past-events/) şehir isimlerinin kronolojik sırasına göre adlandırılıyor:
+
+| Yükseltme Adı | Devcon Yılı | Devcon Numarası | Yükseltme Tarihi |
+| ------------ | ----------- | ------------- | ------------ |
+| Berlin | 2015 | 0 | 15 Nisan, 2021 |
+| Londra | 2016 | I | 5 Ağustos, 2021 |
+| Şanghay | 2017 | II | 12 Nisan, 2023 |
+| **Cancun** | 2018 | III | 13 Mart, 2024 |
+| _Prague_ | 2019 | IV | TBD |
+| _Osaka_ | 2020 | V | TBD |
+| _Bogota_ | 2022 | VI | TBD |
+| _Bangkok_ | 2024 | VII | TBD |
+
+**Mutabakat yükseltme adlandırması**
+
+[İşaret Zinciri](/glossary/#beacon-chain) başlangıcından beri **fikir birliği katmanına** yapılan yükseltmeler, alfabetik sırayla ilerleyen harflerle başlayan gök yıldızları ile adlandırılır:
+
+| Yükseltme Adı | Yükseltme Tarihi |
+| ----------------------------------------------------------- | ------------ |
+| İşaret Zinciri başlangıcı | 1 Ara, 2020 |
+| [Altair](https://en.wikipedia.org/wiki/Altair) | 27 Ekim, 2021 |
+| [Bellatrix](https://en.wikipedia.org/wiki/Bellatrix) | 6 Eylül, 2022 |
+| [Capella](https://en.wikipedia.org/wiki/Capella) | 12 Nisan, 2023 |
+| [**Deneb**](https://en.wikipedia.org/wiki/Deneb) | 13 Mart, 2024 |
+| [_Electra_]() | TBD |
+
+**Birleşik adlandırma**
+
+Yürütüm ve mutabakat yükseltmeleri başlangıçta farklı zamanlarda kullanıma sunuldu, ancak 2022'deki [Birleşim](/roadmap/merge/) sonrasında bunlar eş zamanlı olarak dağıtıldı. Bu nedenle tek bir birleşik terim kullanılarak bu yükseltmelere yapılan atıfları sadeleştirmek için günlük dilde kullanılan terimler ortaya çıkmıştır. Bu, yaygın olarak "**Shapella**" olarak anılan _Shanghai-Capella_ yükseltmesiyle başladı ve "**Dencun**" olarak da adlandırılan _Cancun-Deneb_ yükseltmesiyle devam etti.
+
+| Yürütüm Yükseltmesi | Mutabakat Yükseltmesi | Kısa Ad |
+| ----------------- | ----------------- | ---------- |
+| Şanghay | Capella | "Shapella" |
+| Cancun | Deneb | "Dencun" |
+
+
+
+Geçmişteki bazı özel önem taşıyan yükseltmeler hakkındaki bilgilere doğrudan geçebilirsiniz: [İşaret Zinciri](/roadmap/beacon-chain/); [Birleşim](/roadmap/merge/) ve [ EIP-1559](#london)
+
+Gelecekteki protokol yükseltmelerini mi arıyorsunuz? [Ethereum yol haritasında yakında yapılacak yükseltmeler hakkında bilgi edinin](/roadmap/).
+
+
+
+## 2024 {#2024}
+
+### Cancun-Deneb ("Dencun") {#dencun}
+
+
+
+#### Cancun özeti {#cancun-summary}
+
+Cancun yükseltmesi, Deneb mutabakat yükseltmeleriyle birlikte ölçeklenebilirliği iyileştirmeyi amaçlayan Ethereum'un _yürütme_ fonksiyonunda bir dizi iyileştirme içeriyor.
+
+Özellikle bu, katman 2 toplamaları için veri depolama maliyetini önemli ölçüde azaltan ve **Proto-Danksharding** olarak da bilinen EIP-4844'ü içerir. Bu, verilerin kısa bir süreliğine Ana Ağa gönderilmesini sağlayan veri "blob'larının" kullanıma açılmasıyla gerçekleştirilir. Bu da katman 2 toplamaların kullanıcıları için önemli ölçüde daha düşük işlem ücretlerini beraberinde getirir.
+
+
+
+
+
+
+
+- [Katman 2 toplamaları](/layer-2/)
+- [Proto-Danksharding](/roadmap/scaling/#proto-danksharding)
+- [Danksharding](/roadmap/danksharding/)
+- [Cancun yükseltmesinin spesifikasyonunu okuyun](https://github.com/ethereum/execution-specs/blob/master/network-upgrades/mainnet-upgrades/cancun.md)
+
+#### Deneb özeti {#deneb-summary}
+
+Deneb yükseltmesi, Ethereum _mutabakatında_ ölçeklenebilirliği iyileştirmeyi amaçlayan bir dizi iyileştirme içeriyor. Bu yükseltme, İşaret Zincirindeki diğer iyileştirmelerin yanı sıra Proto-Danksharding'i (EIP-4844) etkinleştirmek için Cancun yürütme yükseltmeleriyle birlikte geliyor.
+
+Önceden oluşturulmuş imzalı "gönüllü çıkış mesajlarının" süresi artık sona ermiyor, bu sayede fonlarını üçüncü taraf bir düğüm operatörüyle hisseleme yapan kullanıcılara daha fazla kontrol olanağı sağlanıyor. Bu imzalı çıkış mesajıyla, paydaşlar herhangi bir kişiden izin almaya gerek kalmadan, istedikleri zaman güvenli bir şekilde paralarından çıkış ve çekim yapma olanağını yitirmeden düğüm operasyonunu devredebiliyor.
+
+EIP-7514, doğrulayıcıların ağa katılabilmeleri için gereken "kazanç" oranını dönem başına sekiz (8) ile sınırlayarak ETH ihracına ilişkin bir sıkılaştırma getiriyor. ETH ihracı, hisselenen toplam ETH ile orantılı olduğundan katılan doğrulayıcıların sayısının sınırlanması, yeni ihraç edilen ETH'nin _büyüme oranını_ sınırlarken aynı zamanda düğüm operatörleri için donanım gereksinimlerini de azaltarak merkeziyetsizleşmeye yardımcı oluyor.
+
+
+
+
+
+
+
+- [Şanghay güncellemesinin spesifikasyonunu okuyun](https://github.com/ethereum/execution-specs/blob/master/network-upgrades/mainnet-upgrades/shanghai.md)
+
+#### Capella özeti {#capella-summary}
+
+Capella yükseltmesi, fikir birliği katmanındaki (İşaret Zinciri) en büyük 3. büyük yükseltmeydi ve hisseleme çekimlerini mümkün kıldı. Capella, Şanghay yürütüm katmanı yükseltmesi ile eş zamanlı gerçekleşti ve hisseleme çekim işlevselliğini aktif hale getirdi.
+
+Bu fikir birliği katmanı yükseltmesi, ilk yatırma işlemleriyle birlikte daha önce çekim yapmak için kimlik bilgilerini kaydetmemiş paydaşlara bunu yapma imkanı sağladı ve böylece çekim yapabilmelerini mümkün kıldı.
+
+Yükseltme ayrıca, mevcut tüm ödül ödemeleri veya tam çekimler için doğrulayıcı hesaplarını sürekli işleyen otomatik hesap süpürme işlevselliğini getirdi.
+
+- [Hisseleme çekimleri hakkında daha fazla bilgi](/staking/withdrawals/).
+- [Capella güncellemesinin spesifikasyonunu okuyun](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/capella/)
+
+
+
+## 2022 {#2022}
+
+### Paris (Birleşim) {#paris}
+
+
+
+#### Özet {#paris-summary}
+
+Paris yükseltmesi, iş ispatı blokzinciri tarafından 58750000000000000000000 [son toplam zorluk](/glossary/#terminal-total-difficulty) aşıldığında tetiklendi. Bu, 15 Eylül 2022'de bir sonraki blokta Paris yükseltmesini tetikleyen blok 15537393'te oldu. Paris, ana özelliği [iş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow) madencilik algoritması ve ilişkili mutabakat mantığını kapatıp onun yerine [hisse ispatını](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) açmak olan [Birleşim](/roadmap/merge/) geçişiydi. Paris, (fikir birliği katmanında bulunan Bellatrix'e eşdeğer) [yürütme istemcilerine](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients) yönelik ve bu istemcilerin bağlı [mutabakat istemcilerinden](/developers/docs/nodes-and-clients/#consensus-clients) talimat almasına olanak tanıyan bir yükseltmeydi. Bu, topluca [Motor API](https://github.com/ethereum/execution-apis/blob/main/src/engine/common.md) olarak bilinen, yeni bir dahili API yöntem setinin etkinleştirilmesini gerektirdi. Bu, Ethereum tarihinde [Homestead](#homestead)'den bu yana muhtemelen en önemli yükseltmeydi!
+
+- [Paris güncellemesinin spesifikasyonunu okuyun](https://github.com/ethereum/execution-specs/blob/master/network-upgrades/mainnet-upgrades/paris.md)
+
+
+
+
EIP-4399 – DIFFICULTY işlem kodunu PREVRANDAO ile değiştirin
+
+
+
+
+---
+
+### Bellatrix {#bellatrix}
+
+
+
+#### Özet {#bellatrix-summary}
+
+Bellatrix yükseltmesi, [İşaret Zinciri](/roadmap/beacon-chain) için ve zinciri [Birleşim](/roadmap/merge/)'e hazırlayan ikinci planlı yükseltmeydi. Eylemsizlik ve kesinti yapılabilir saldırıların tam değerlerine yönelik doğrulayıcı cezaları getiriyor. Bellatrix ayrıca, çatallanma seçim kurallarına yönelik, zinciri Birleşim'e ve son iş ispatı bloğundan ilk hisse ispatı bloğuna geçişe hazırlamayı amaçlayan bir yükseltme içeriyor. Fikir birliği istemcilerinin 58750000000000000000000 olan [son toplam zorluk](/glossary/#terminal-total-difficulty) değerinin farkında olmaları da kapsamında yer alıyor.
+
+- [Bellatrix güncellemesinin spesifikasyonunu okuyun](https://github.com/ethereum/consensus-specs/tree/dev/specs/bellatrix)
+
+---
+
+### Gray Glacier {#gray-glacier}
+
+
+
+#### Özet {#gray-glacier-summary}
+
+Gray Glacier ağ yükseltmesi, [bomba değerini](/glossary/#difficulty-bomb) üç ay geriye itti. Bu yükseltmede sunulan tek değişiklik budur ve yapısı, [Arrow Glacier](#arrow-glacier) ile [Muir Glacier](#muir-glacier) yükseltmelerine benzer. [Bizans](#byzantium), [Konstantinopolis](#constantinople) ve [Londra](#london) ağ yükseltmelerinde de benzer değişiklikler yapıldı.
+
+- [EF Blogu - Gray Glacier Yükseltme Duyurusu](https://blog.ethereum.org/2022/06/16/gray-glacier-announcement/)
+
+
+
+
+
EIP-5133 – bomba değerini Eylül 2022'ye kadar erteliyor
+
+
+
+
+
+
+## 2021 {#2021}
+
+### Arrow Glacier {#arrow-glacier}
+
+
+
+#### Özet {#arrow-glacier-summary}
+
+Arrow Glacier ağ yükseltmesi [bomba değerini](/glossary/#difficulty-bomb) bir kaç ay geriye itti. Bu yükseltmede sunulan tek değişiklik budur ve yapısı, [Muir Glacier](#muir-glacier) yükseltmesine benzer. [Bizans](#byzantium), [Konstantinopolis](#constantinople) ve [Londra](#london) ağ yükseltmelerinde de benzer değişiklikler yapıldı.
+
+- [EF Blogu - Arrow Glacier Yükseltme Duyurusu](https://blog.ethereum.org/2021/11/10/arrow-glacier-announcement/)
+- [Ethereum Cat Herders - Ethereum Arrow Glacier Yükseltmesi](https://medium.com/ethereum-cat-herders/ethereum-arrow-glacier-upgrade-e8d20fa4c002)
+
+
+
+
+
EIP-4345 – bomba değerini Haziran 2022'ye kadar erteliyor
+
+
+
+
+---
+
+### Altair {#altair}
+
+
+
+#### Özet {#altair-summary}
+
+Altair yükseltmesi, [İşaret Zinciri](/roadmap/beacon-chain) için planlanmış ilk yükseltmedir. ''Senkronizasyon komiteleri'' için destek ekleyerek Birleşim'e doğru ilerlerken hafif istemcileri, daha yüksek doğrulayıcı durgunluğunu ve kesme cezalarını mümkün kıldı.
+
+- [Altair güncelleme spesifikasyonunu okuyun](https://github.com/ethereum/consensus-specs/tree/dev/specs/altair)
+
+#### İlginç bir bilgi! {#altair-fun-fact}
+
+Altair, kesin bir kullanıma sunma süresi olan ilk büyük ağ yükseltmesiydi. Önceden her yükseltme, blok sürelerinin değiştiği iş ispatı zincirinde beyan edilen bir blok numarasına dayanıyordu. İşaret Zinciri, iş ispatı için çözüm gerektirmez ve bunun yerine, doğrulayıcıların blok önerebileceği 32 tane on iki saniyelik "yuva"dan oluşan zamana dayalı bir dönem sistemi üzerinde çalışır. Bu yüzden 74.240 numaralı döneme ne zaman ulaşacağımızı tam olarak biliyorduk ve Altair hayat buldu!
+
+- [Blok süresi](/developers/docs/blocks/#block-time)
+
+---
+
+### Londra {#london}
+
+
+
+#### Özet {#london-summary}
+
+Londra yükseltmesi, işlem ücreti marketini yeniden şekillendiren [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) ile birlikte gaz geri ödemelerinin nasıl ele alındığını ve [Buz Devri](/glossary/#ice-age) takvimindeki değişiklikleri tanıttı.
+
+#### Londra Yükseltmesi/EIP-1559 neydi? {#eip-1559}
+
+London yükseltmesinden önce, Ethereum'un sabit boyutlu blokları vardı. Ağ talebinin yüksek olduğu zamanlarda, bu bloklar tam kapasitede çalıştılar. Sonuç olarak, kullanıcılar bloka girebilmek için çok sık talebin azalmasını beklediler ve bu kötü bir kullanıcı deneyimine sebep oldu. Londra Yükseltmesi Ethereum'a değişken boyutlu blokları tanıttı.
+
+Ethereum ağındaki işlem ücretlerinin hesaplanma şekli, Ağustos 2021'deki [Londra Yükseltmesi](/history/#london) ile değişti. Londra yükseltmesinden önce, aşağıda görüldüğü gibi ücretler `ana` ücret ile `öncelik` ücreti ayrılmadan hesaplanırdı:
+
+Alice'in Bob'a 1 ETH ödemek zorunda olduğunu varsayalım. İşlemde gaz limiti 21.000 birim, gaz fiyatı ise 200 gwei'dir.
+
+Toplam ücret: `Gaz birimi (limit) * birim başına gaz ücreti` yani `21.000 * 200 = 4.200.000 gwei` ya da 0,0042 ETH olurdu
+
+[EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559)'un uygulanması London Yükseltmesinde işlem ücretleri mekanizmasını daha da kompleks hale getirdi, ancak gaz ücretlerini daha tahmin edilebilir kıldı, bu da daha etkili bir işlem ücreti marketine yol açtı. Kullanıcılar, gaza piyasa değerinden (`baseFeePerGas`) daha fazla ödemeyeceklerini bilerek `maxFeePerGas` ile işlemin gerçekleşmesi için ne kadar ödemek istediklerine bağlı olarak işlem gönderebilirler ve her türlü olası fazlalığı da bahşişleri harici tutularak geri alırlar.
+
+Bu video, EIP-1559'u ve getirdiği faydaları açıklamaktadır: [EIP-1559 Açıklaması](https://www.youtube.com/watch?v=MGemhK9t44Q)
+
+- [Merkeziyetsiz uygulama geliştiricisi misiniz? Kütüphanelerinizi ve araçlarınızı güncellediğinizden emin olun.](https://github.com/ethereum/execution-specs/blob/master/network-upgrades/london-ecosystem-readiness.md)
+- [Ethereum Foundation'ın duyurusunu okuyun](https://blog.ethereum.org/2021/07/15/london-mainnet-announcement/)
+- [Ethereum Cat Herder'ın açıklamalarını okuyun](https://medium.com/ethereum-cat-herders/london-upgrade-overview-8eccb0041b41)
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## 2016 {#2016}
+
+### Spurious Dragon {#spurious-dragon}
+
+
+
+#### Özet {#spurious-dragon-summary}
+
+Sahte Ejderha çatallanması, ağdaki hizmet reddi (DoS) saldırılarına (Eylül/Ekim 2016) verilen ve şunları da içeren ikinci yanıttı:
+
+- ağ üzerinde gelecekteki saldırıları önlemek için işlem kodu fiyatlandırmasını ayarlama.
+- blokzincir durumunun "şişkinliğinin indirilmesini" sağlama.
+- tekrar saldırı koruması ekleme.
+
+[Ethereum Vakfı'nın duyurusunu okuyun](https://blog.ethereum.org/2016/11/18/hard-fork-no-4-spurious-dragon/)
+
+
+
+
+
EIP-155 – bir Ethereum zincirindeki işlemlerin alternatif bir zincir üzerinde yeniden yayımlanmasını engeller, örneğin bir test ağı işleminin ana Ethereum ağında tekrarlanması.
+
EIP-160 – EXP işlem kodunun fiyatlarını ayarlar – hesaplama açısından pahalı sözleşme işlemleri yoluyla ağı yavaşlatmayı daha zor hale getirir.
+
EIP-161 – DOS saldırılarıyla eklenmiş boş hesapların kaldırılmasına olanak tanır.
+
EIP-170 – Blokzincir üzerindeki bir sözleşmenin sahip olabileceği azami kod büyüklüğünü 24576 bayt olarak değiştirir.
+
+
+
+
+---
+
+### Mandalina düdüğü {#tangerine-whistle}
+
+
+
+#### Özet {#tangerine-whistle-summary}
+
+Mandalina Düdüğü çatallanması, ağdaki (Eylül/Ekim 2016) hizmet reddi (DoS) saldırılarına karşı şunları içeren ilk yanıttı:
+
+- düşük fiyatlı işlem kodlarıyla ilgili acil ağ sağlığı sorunlarını ele almak.
+
+[Ethereum Vakfı'nın duyurusunu okuyun](https://blog.ethereum.org/2016/10/18/faq-upcoming-ethereum-hard-fork/)
+
+
+
+
+
EIP-150 – spam saldırılarında kullanılabilen işlem kodlarının maliyetlerini arttırır.
+
EIP-158 – Ethereum protokolünün daha önceki versiyonlarındaki hatalar sebebiyle duruma çok düşük maliyetle yerleştirilmiş çok sayıdaki boş hesabı kaldırarak durum boyutunu küçültür.
+
+
+
+
+---
+
+### DAO çatallanması {#dao-fork}
+
+
+
+#### Özet {#dao-fork-summary}
+
+DAO çatallanması, güvenli olmayan bir [DAO](/glossary/#dao) sözleşmesinin bir saldırıda 3,6 milyon ETH'nin boşaltıldığı [2016 DAO saldırısına](https://www.coindesk.com/learn/understanding-the-dao-attack/) yanıt olarak geliştirildi. Çatallanma, hatalı sözleşmedeki fonları tek bir işlevle [yeni sözleşmeye](https://etherscan.io/address/0xbf4ed7b27f1d666546e30d74d50d173d20bca754) taşıdı: geri çekme. Para kaybeden herkes, cüzdanlarındaki her 100 DAO jetonu için 1 ETH çekebiliyordu.
+
+Bu eylem planı, Ethereum topluluğu tarafından oylandı. Tüm ETH sahipleri, [bir oylama platformunda](https://web.archive.org/web/20170620030820/http://v1.carbonvote.com/) bir işlem aracılığıyla oy kullanabildi. Çatallanma kararı, oyların %85'inden fazlasına ulaştı.
+
+Bazı madenciler, DAO olayı protokoldeki bir kusur olmadığı için çatallanmayı reddetti. [Ethereum Classic](https://ethereumclassic.org/)'i oluşturdular.
+
+[Ethereum Vakfı'nın duyurusunu okuyun](https://blog.ethereum.org/2016/07/20/hard-fork-completed/)
+
+---
+
+### Homestead {#homestead}
+
+
+
+#### Özet {#homestead-summary}
+
+Geleceğe dönük Homestead çatallanması. Birkaç protokol değişikliği ve Ethereum'a başka ağ yükseltmeleri yapma olanağı tanıyan bir ağ değişikliği içeriyordu.
+
+[Ethereum Vakfı'nın duyurusunu okuyunuz](https://blog.ethereum.org/2016/02/29/homestead-release/)
+
+
+
+
+
EIP2 - sözleşme oluşturma sürecinde düzenleme yapar
EIP-8 – devp2p ileri dönük uyumluluk gereksinimlerini tanıtır
+
+
+
+
+
+
+## 2015 {#2015}
+
+### Sınır eritme {#frontier-thawing}
+
+
+
+#### Özet {#frontier-thawing-summary}
+
+Sınır eritme çatallanması, [blok](/glossary/#block) başına 5.000 [gaz](/glossary/#gas) sınırını kaldırdı ve varsayılan gaz fiyatını 51 [gwei](/glossary/#gwei) olarak ayarladı. Bu, 21.000 gaz gerektiren işlemleri mümkün kıldı. [Bomba değeri](/glossary/#difficulty-bomb), [hisse ispatına](/glossary/#pos) yönelik gelecekteki bir sert çatallanma sağlamak üzere getirildi.
+
+- [Ethereum Vakfı'nın duyurusunu okuyun](https://blog.ethereum.org/2015/08/04/the-thawing-frontier/)
+- [Ethereum Protokol Yükseltmesi 1'i okuyun](https://blog.ethereum.org/2015/08/04/ethereum-protocol-update-1/)
+
+---
+
+### Sınır {#frontier}
+
+
+
+#### Özet {#frontier-summary}
+
+Sınır, Ethereum projesinin canlı ancak yalın bir uygulamasıydı. Başarılı Olimpik test aşamasını takip etti. Teknik kullanıcılar, özellikle geliştiriciler için tasarlanmıştı. [Blokların](/glossary/#block) 5.000'lik bir [gaz](/glossary/#gas) sınırı vardı. Bu "eritme" dönemi, madencilerin faaliyetlerine başlamasını ve ilk kullanıcıların istemcilerini "acele etmeden" kurmalarını sağladı.
+
+[Ethereum Vakfı'nın duyurusunu okuyun](https://blog.ethereum.org/2015/07/22/frontier-is-coming-what-to-expect-and-how-to-prepare/)
+
+
+
+## 2014 {#2014}
+
+### Ether satışı {#ether-sale}
+
+
+
+Ethereum resmi olarak 42 günlüğüne satışa çıktı. BTC ile satın alınabiliyordu.
+
+[Ethereum Vakfı'nın duyurusunu okuyun](https://blog.ethereum.org/2014/07/22/launching-the-ether-sale/)
+
+---
+
+### Sarı kağıt yayımlandı {#yellowpaper}
+
+
+
+Dr. Gavin Wood tarafından yazılan Sarı Kağıt, Ethereum protokolünün teknik bir tanımıdır.
+
+[Sarı Kağıdı Görüntüleyin](https://github.com/ethereum/yellowpaper)
+
+
+
+## 2013 {#2013}
+
+### Tanıtım belgesi yayımlandı {#whitepaper}
+
+
+
+Projenin 2015'teki lansmanından önce, Ethereum'un kurucusu Vitalik Buterin tarafından 2013'te yayımlanan tanıtım yazısıdır.
+
+
+ Tanıtım belgesi
+
diff --git "a/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/anatomy/index.md" "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/anatomy/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..4cc356e111d
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/anatomy/index.md"
@@ -0,0 +1,658 @@
+---
+title: Akıllı sözleşmelerin anatomisi
+description: Akıllı bir sözleşmenin anatomisine derinlemesine bir bakış - fonksiyonlar, veriler ve değişkenler.
+lang: tr
+---
+
+Bir akıllı sözleşme Ethereum üzerindeki bir adreste çalışan bir programdır. Bir işlem alındığında yürütülebilen fonksiyonlar ve verilerden oluşurlar. Burada bir akıllı sözleşmenin nelerden oluştuğu hakkında genel bir bakış bulunmaktadır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+İlk olarak [akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/) hakkında okuduğunuzdan emin olun. Bu belge, hâlihazırda JavaScript veya Python gibi programlama dillerine aşina olduğunuzu varsayar.
+
+## Veriler {#data}
+
+Her sözleşme verisi bir lokasyona atanmalıdır: ya `storage` ya da `memory`. Bir akıllı sözleşmede depolamayı değiştirmek pahalıdır, bundan dolayı verinizin nerede yaşayacağını düşünmelisiniz.
+
+### Depolama {#storage}
+
+Kalıcı veriden depolama olarak bahsedilir ve durum değişkenleri tarafından temsil edilir. Bu değerler kalıcı olarak blok zincirinde depolanır. Sözleşmenin derlendiğinde blok zincirinde ne kadar depolama ihtiyacı duyacağını takip edebilmesi için türünü deklare etmelisiniz.
+
+```solidity
+// Solidity example
+contract SimpleStorage {
+ uint storedData; // State variable
+ // ...
+}
+```
+
+```python
+# Vyper example
+storedData: int128
+```
+
+Hâlihazırda nesne odaklı dillerde programlama yaptıysanız, büyük ihtimalle çoğu türe aşinasınızdır. Ancak eğer Ethereum geliştirme konusunda acemiyseniz `address` türünü pek görmemişsinizdir.
+
+Bir `address` türü 20 bayt veya 160 bite eşit olan bir Ethereum adresi tutabilir. Önünde 0x olan onaltılık gösterim şeklinde döndürür.
+
+Diğer türler:
+
+- boolean
+- tam sayı
+- sabit noktalı sayılar
+- sabit boyutlu bayt dizileri
+- dinamik olarak boyutlandırılmış bayt dizileri
+- Rasyonel ve tam sayı sabitleri
+- Metin değişmezleri
+- Değişmez onaltılıklar
+- Sıralamalar
+
+Daha fazla açıklama için belgelere göz atın:
+
+- [Vyper türlerini gör](https://vyper.readthedocs.io/en/v0.1.0-beta.6/types.html#value-types)
+- [Solidity türlerini gör](https://solidity.readthedocs.io/en/latest/types.html#value-types)
+
+### Bellek {#memory}
+
+Sadece bir sözleşme fonksiyonunun yürütümü esnasında depolanan değerlere bellek değişkenleri denir. Bunlar blok zincirinde kalıcı şekilde depolanmadıkları için kullanımları çok daha ucuzdur.
+
+[Solidity belgelerinden](https://solidity.readthedocs.io/en/latest/introduction-to-smart-contracts.html?highlight=memory#storage-memory-and-the-stack) EVM'nin nasıl veri depoladığıyla (Depolama, Bellek ve Yığın) ilgili daha fazla bilgi edinin.
+
+### Ortam değişkenleri {#environment-variables}
+
+Sözleşmenizde tanımladığınız değişkenlere ek olarak, bazı özel global değişkenler bulunmaktadır. Başlıca blok zinciri veya mevcut işlem hakkında bilgi sağlamak için kullanılırlar.
+
+Örnekler:
+
+| **Özellik** | **Durum değişkeni** | **Açıklama** |
+| ----------------- | ------------------- | ---------------------------------- |
+| `block.timestamp` | uint256 | Mevcut blok dönemi zaman damgası |
+| `msg.sender` | adres | Mesajın göndericisi (mevcut çağrı) |
+
+## Fonksiyonlar {#functions}
+
+En basit şekilde, fonksiyonlar gelen işlemlere yanıt olarak bilgi alabilir veya düzenleyebilir.
+
+İki tip fonksiyon çağrısı bulunur:
+
+- `internal` – bunlar bir EVM çağrısı oluşturmazlar
+ - Internal fonksiyonlar ve durum değişkenleri sadece içten erişilebilir (yani mevcut sözleşmeden veya ondan türemiş sözleşmelerden)
+- `external` – bunlar bir EVM çağrısı oluştururlar
+ - External fonksiyonlar sözleşme arayüzünün bir parçasıdır, bu da diğer sözleşmelerden ve işlemler aracılığıyla çağrılabilecekleri anlamına gelir. Bir external fonksiyon olan `f` içten çağrılamaz (yani `f()` çalışmaz ama `this.f()` çalışır).
+
+Ayrıca `public` veya `private` olabilirler
+
+- `public` fonksiyonları sözleşmenin içinden veya mesajlar aracılığıyla çağrılabilirler
+- `private` fonksiyonları sadece tanımlandıkları sözleşmede mevcutturlar ve türetilmiş sözleşmelerde olmazlar
+
+Hem fonksiyonlar hem de durum değişkenleri public veya private yapılabilir
+
+Burada bir sözleşmedeki bir durum değişkenini güncellemek için bir fonksiyon bulunmaktadır:
+
+```solidity
+// Solidity example
+function update_name(string value) public {
+ dapp_name = value;
+}
+```
+
+- `string` türünün `value` parametresi müteakip fonksiyona geçirilir: `update_name`
+- `public` olarak deklare edilir, bu da herkesin ona erişebileceği anlamına gelir
+- `view` olarak deklare edilmez, yani sözleşme durumunu değiştirebilir
+
+### Fonksiyonları görüntüleme {#view-functions}
+
+Bu fonksiyonlar sözleşmenin verisinin durumunu değiştirmemeye söz verirler. Yaygın örnekler "alıcı" fonksiyonlardır – örnek olarak bunu bir kullanıcının bakiyesini almak için kullanabilirsiniz.
+
+```solidity
+// Solidity example
+function balanceOf(address _owner) public view returns (uint256 _balance) {
+ return ownerPizzaCount[_owner];
+}
+```
+
+```python
+dappName: public(string)
+
+@view
+@public
+def readName() -> string:
+ return dappName
+```
+
+Durumu değiştirme olarak sayılan şeyler:
+
+1. Değişkenlikleri belirtmek için yazma.
+2. [Olaylar yayınlama](https://solidity.readthedocs.io/en/v0.7.0/contracts.html#events).
+3. [Başka sözleşmeler oluşturma](https://solidity.readthedocs.io/en/v0.7.0/control-structures.html#creating-contracts).
+4. Müteakip komutun kullanımı, `selfdestruct`.
+5. Çağrılar aracılığıyla ether gönderme.
+6. İşareti `view` ya da `pure` olmayan herhangi bir fonksiyonu çağırma.
+7. Alt düzey çağrıları kullanma.
+8. Belirli işlem kodları içeren satır içi tümleşkeler kullanma.
+
+### Yapıcı fonksiyonları {#constructor-functions}
+
+`constructor` fonksiyonları sadece sözleşme ilk dağıtılığında tek sefer yürütülür. Birçok sınıf odaklı programlama dilinde olan `constructor` gibi, bu fonksiyonlar genellikle durum değişkenlerini belirtilmiş değerlere ilkler.
+
+```solidity
+// Solidity example
+// Initializes the contract's data, setting the `owner`
+// to the address of the contract creator.
+constructor() public {
+ // All smart contracts rely on external transactions to trigger its functions.
+ // `msg` is a global variable that includes relevant data on the given transaction,
+ // such as the address of the sender and the ETH value included in the transaction.
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/units-and-global-variables.html#block-and-transaction-properties
+ owner = msg.sender;
+}
+```
+
+```python
+# Vyper example
+
+@external
+def __init__(_beneficiary: address, _bidding_time: uint256):
+ self.beneficiary = _beneficiary
+ self.auctionStart = block.timestamp
+ self.auctionEnd = self.auctionStart + _bidding_time
+```
+
+### Yerleşik fonksiyonlar {#built-in-functions}
+
+Sözleşmenizde tanımladığınız değişkenler ve fonksiyonlara ek olarak, bazı özel yerleşik fonksiyonlar bulunmaktadır. En bariz örnek şudur:
+
+- `address.send()` – Solidity
+- `send(address)` – Vyper
+
+Bunlar sözleşmelerin başka hesaplara ETH göndermesini sağlar.
+
+## Fonksiyonları yazma {#writing-functions}
+
+Fonksiyonunuz şunlara ihtiyaç duyar:
+
+- parametre değişkeni ve türü (eğer parametre kabul ediyorsa)
+- internal/external deklarasyonu
+- pure/view/payable deklarasyonu
+- dönüş türü (eğer bir değer döndürüyorsa)
+
+```solidity
+pragma solidity >=0.4.0 <=0.6.0;
+
+contract ExampleDapp {
+ string dapp_name; // state variable
+
+ // Called when the contract is deployed and initializes the value
+ constructor() public {
+ dapp_name = "My Example dapp";
+ }
+
+ // Get Function
+ function read_name() public view returns(string) {
+ return dapp_name;
+ }
+
+ // Set Function
+ function update_name(string value) public {
+ dapp_name = value;
+ }
+}
+```
+
+Tam bir sözleşme bu şekilde gözükebilir. Burada `constructor` fonksiyonu `dapp_name` değişkeni için bir başlangıç değeri sağlıyor.
+
+## Olaylar ve günlükler {#events-and-logs}
+
+Olaylar, akıllı sözleşmelerinizin ön yüzünüz ya da diğer abonelik uygulamalarınızla iletişime geçebilmesini sağlar. Bir işlem doğrulandıktan ve bir bloğa eklendikten sonra akıllı sözleşmeler, ön ucun daha sonra işleyebileceği ve kullanabileceği olayları ve günlük bilgilerini yayabilir.
+
+## Açıklamalı örnekler {#annotated-examples}
+
+Bunlar Solidity ile yazılmış bazı örneklerdir. Eğer kodlarla oynamak isterseniz, onlarla [Remix](http://remix.ethereum.org) içinde etkileşime geçebilirsiniz.
+
+### Merhaba dünya {#hello-world}
+
+```solidity
+// Specifies the version of Solidity, using semantic versioning.
+// Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/layout-of-source-files.html#pragma
+pragma solidity ^0.5.10;
+
+// Defines a contract named `HelloWorld`.
+// A contract is a collection of functions and data (its state).
+// Once deployed, a contract resides at a specific address on the Ethereum blockchain.
+// Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/structure-of-a-contract.html
+contract HelloWorld {
+
+ // Declares a state variable `message` of type `string`.
+ // State variables are variables whose values are permanently stored in contract storage.
+ // The keyword `public` makes variables accessible from outside a contract
+ // and creates a function that other contracts or clients can call to access the value.
+ string public message;
+
+ // Similar to many class-based object-oriented languages, a constructor is
+ // a special function that is only executed upon contract creation.
+ // Constructors are used to initialize the contract's data.
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/contracts.html#constructors
+ constructor(string memory initMessage) public {
+ // Accepts a string argument `initMessage` and sets the value
+ // into the contract's `message` storage variable).
+ message = initMessage;
+ }
+
+ // A public function that accepts a string argument
+ // and updates the `message` storage variable.
+ function update(string memory newMessage) public {
+ message = newMessage;
+ }
+}
+```
+
+### Jeton {#token}
+
+```solidity
+pragma solidity ^0.5.10;
+
+contract Token {
+ // An `address` is comparable to an email address - it's used to identify an account on Ethereum.
+ // Addresses can represent a smart contract or an external (user) accounts.
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/types.html#address
+ address public owner;
+
+ // A `mapping` is essentially a hash table data structure.
+ // This `mapping` assigns an unsigned integer (the token balance) to an address (the token holder).
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/types.html#mapping-types
+ mapping (address => uint) public balances;
+
+ // Events allow for logging of activity on the blockchain.
+ // Ethereum clients can listen for events in order to react to contract state changes.
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/contracts.html#events
+ event Transfer(address from, address to, uint amount);
+
+ // Initializes the contract's data, setting the `owner`
+ // to the address of the contract creator.
+ constructor() public {
+ // All smart contracts rely on external transactions to trigger its functions.
+ // `msg` is a global variable that includes relevant data on the given transaction,
+ // such as the address of the sender and the ETH value included in the transaction.
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/units-and-global-variables.html#block-and-transaction-properties
+ owner = msg.sender;
+ }
+
+ // Creates an amount of new tokens and sends them to an address.
+ function mint(address receiver, uint amount) public {
+ // `require` is a control structure used to enforce certain conditions.
+ // If a `require` statement evaluates to `false`, an exception is triggered,
+ // which reverts all changes made to the state during the current call.
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/control-structures.html#error-handling-assert-require-revert-and-exceptions
+
+ // Only the contract owner can call this function
+ require(msg.sender == owner, "You are not the owner.");
+
+ // Enforces a maximum amount of tokens
+ require(amount < 1e60, "Maximum issuance exceeded");
+
+ // Increases the balance of `receiver` by `amount`
+ balances[receiver] += amount;
+ }
+
+ // Sends an amount of existing tokens from any caller to an address.
+ function transfer(address receiver, uint amount) public {
+ // The sender must have enough tokens to send
+ require(amount <= balances[msg.sender], "Insufficient balance.");
+
+ // Adjusts token balances of the two addresses
+ balances[msg.sender] -= amount;
+ balances[receiver] += amount;
+
+ // Emits the event defined earlier
+ emit Transfer(msg.sender, receiver, amount);
+ }
+}
+```
+
+### Benzersiz dijital varlık {#unique-digital-asset}
+
+```solidity
+pragma solidity ^0.5.10;
+
+// Imports symbols from other files into the current contract.
+// In this case, a series of helper contracts from OpenZeppelin.
+// Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/layout-of-source-files.html#importing-other-source-files
+
+import "../node_modules/@openzeppelin/contracts/token/ERC721/IERC721.sol";
+import "../node_modules/@openzeppelin/contracts/token/ERC721/IERC721Receiver.sol";
+import "../node_modules/@openzeppelin/contracts/introspection/ERC165.sol";
+import "../node_modules/@openzeppelin/contracts/math/SafeMath.sol";
+
+// The `is` keyword is used to inherit functions and keywords from external contracts.
+// In this case, `CryptoPizza` inherits from the `IERC721` and `ERC165` contracts.
+// Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/contracts.html#inheritance
+contract CryptoPizza is IERC721, ERC165 {
+ // Uses OpenZeppelin's SafeMath library to perform arithmetic operations safely.
+ // Learn more: https://docs.openzeppelin.com/contracts/2.x/api/math#SafeMath
+ using SafeMath for uint256;
+
+ // Constant state variables in Solidity are similar to other languages
+ // but you must assign from an expression which is constant at compile time.
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/contracts.html#constant-state-variables
+ uint256 constant dnaDigits = 10;
+ uint256 constant dnaModulus = 10 ** dnaDigits;
+ bytes4 private constant _ERC721_RECEIVED = 0x150b7a02;
+
+ // Struct types let you define your own type
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/types.html#structs
+ struct Pizza {
+ string name;
+ uint256 dna;
+ }
+
+ // Creates an empty array of Pizza structs
+ Pizza[] public pizzas;
+
+ // Mapping from pizza ID to its owner's address
+ mapping(uint256 => address) public pizzaToOwner;
+
+ // Mapping from owner's address to number of owned token
+ mapping(address => uint256) public ownerPizzaCount;
+
+ // Mapping from token ID to approved address
+ mapping(uint256 => address) pizzaApprovals;
+
+ // You can nest mappings, this example maps owner to operator approvals
+ mapping(address => mapping(address => bool)) private operatorApprovals;
+
+ // Internal function to create a random Pizza from string (name) and DNA
+ function _createPizza(string memory _name, uint256 _dna)
+ // The `internal` keyword means this function is only visible
+ // within this contract and contracts that derive this contract
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/contracts.html#visibility-and-getters
+ internal
+ // `isUnique` is a function modifier that checks if the pizza already exists
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/structure-of-a-contract.html#function-modifiers
+ isUnique(_name, _dna)
+ {
+ // Adds Pizza to array of Pizzas and get id
+ uint256 id = SafeMath.sub(pizzas.push(Pizza(_name, _dna)), 1);
+
+ // Checks that Pizza owner is the same as current user
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/control-structures.html#error-handling-assert-require-revert-and-exceptions
+
+ // note that address(0) is the zero address,
+ // indicating that pizza[id] is not yet allocated to a particular user.
+
+ assert(pizzaToOwner[id] == address(0));
+
+ // Maps the Pizza to the owner
+ pizzaToOwner[id] = msg.sender;
+ ownerPizzaCount[msg.sender] = SafeMath.add(
+ ownerPizzaCount[msg.sender],
+ 1
+ );
+ }
+
+ // Creates a random Pizza from string (name)
+ function createRandomPizza(string memory _name) public {
+ uint256 randDna = generateRandomDna(_name, msg.sender);
+ _createPizza(_name, randDna);
+ }
+
+ // Generates random DNA from string (name) and address of the owner (creator)
+ function generateRandomDna(string memory _str, address _owner)
+ public
+ // Functions marked as `pure` promise not to read from or modify the state
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/contracts.html#pure-functions
+ pure
+ returns (uint256)
+ {
+ // Generates random uint from string (name) + address (owner)
+ uint256 rand = uint256(keccak256(abi.encodePacked(_str))) +
+ uint256(_owner);
+ rand = rand % dnaModulus;
+ return rand;
+ }
+
+ // Returns array of Pizzas found by owner
+ function getPizzasByOwner(address _owner)
+ public
+ // Functions marked as `view` promise not to modify state
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/contracts.html#view-functions
+ view
+ returns (uint256[] memory)
+ {
+ // Uses the `memory` storage location to store values only for the
+ // lifecycle of this function call.
+ // Learn more: https://solidity.readthedocs.io/en/v0.5.10/introduction-to-smart-contracts.html#storage-memory-and-the-stack
+ uint256[] memory result = new uint256[](ownerPizzaCount[_owner]);
+ uint256 counter = 0;
+ for (uint256 i = 0; i < pizzas.length; i++) {
+ if (pizzaToOwner[i] == _owner) {
+ result[counter] = i;
+ counter++;
+ }
+ }
+ return result;
+ }
+
+ // Transfers Pizza and ownership to other address
+ function transferFrom(address _from, address _to, uint256 _pizzaId) public {
+ require(_from != address(0) && _to != address(0), "Invalid address.");
+ require(_exists(_pizzaId), "Pizza does not exist.");
+ require(_from != _to, "Cannot transfer to the same address.");
+ require(_isApprovedOrOwner(msg.sender, _pizzaId), "Address is not approved.");
+
+ ownerPizzaCount[_to] = SafeMath.add(ownerPizzaCount[_to], 1);
+ ownerPizzaCount[_from] = SafeMath.sub(ownerPizzaCount[_from], 1);
+ pizzaToOwner[_pizzaId] = _to;
+
+ // Emits event defined in the imported IERC721 contract
+ emit Transfer(_from, _to, _pizzaId);
+ _clearApproval(_to, _pizzaId);
+ }
+
+ /**
+ * Safely transfers the ownership of a given token ID to another address
+ * If the target address is a contract, it must implement `onERC721Received`,
+ * which is called upon a safe transfer, and return the magic value
+ * `bytes4(keccak256("onERC721Received(address,address,uint256,bytes)"))`;
+ * otherwise, the transfer is reverted.
+ */
+ function safeTransferFrom(address from, address to, uint256 pizzaId)
+ public
+ {
+ // solium-disable-next-line arg-overflow
+ this.safeTransferFrom(from, to, pizzaId, "");
+ }
+
+ /**
+ * Safely transfers the ownership of a given token ID to another address
+ * If the target address is a contract, it must implement `onERC721Received`,
+ * which is called upon a safe transfer, and return the magic value
+ * `bytes4(keccak256("onERC721Received(address,address,uint256,bytes)"))`;
+ * otherwise, the transfer is reverted.
+ */
+ function safeTransferFrom(
+ address from,
+ address to,
+ uint256 pizzaId,
+ bytes memory _data
+ ) public {
+ this.transferFrom(from, to, pizzaId);
+ require(_checkOnERC721Received(from, to, pizzaId, _data), "Must implement onERC721Received.");
+ }
+
+ /**
+ * Internal function to invoke `onERC721Received` on a target address
+ * The call is not executed if the target address is not a contract
+ */
+ function _checkOnERC721Received(
+ address from,
+ address to,
+ uint256 pizzaId,
+ bytes memory _data
+ ) internal returns (bool) {
+ if (!isContract(to)) {
+ return true;
+ }
+
+ bytes4 retval = IERC721Receiver(to).onERC721Received(
+ msg.sender,
+ from,
+ pizzaId,
+ _data
+ );
+ return (retval == _ERC721_RECEIVED);
+ }
+
+ // Burns a Pizza - destroys Token completely
+ // The `external` function modifier means this function is
+ // part of the contract interface and other contracts can call it
+ function burn(uint256 _pizzaId) external {
+ require(msg.sender != address(0), "Invalid address.");
+ require(_exists(_pizzaId), "Pizza does not exist.");
+ require(_isApprovedOrOwner(msg.sender, _pizzaId), "Address is not approved.");
+
+ ownerPizzaCount[msg.sender] = SafeMath.sub(
+ ownerPizzaCount[msg.sender],
+ 1
+ );
+ pizzaToOwner[_pizzaId] = address(0);
+ }
+
+ // Returns count of Pizzas by address
+ function balanceOf(address _owner) public view returns (uint256 _balance) {
+ return ownerPizzaCount[_owner];
+ }
+
+ // Returns owner of the Pizza found by id
+ function ownerOf(uint256 _pizzaId) public view returns (address _owner) {
+ address owner = pizzaToOwner[_pizzaId];
+ require(owner != address(0), "Invalid Pizza ID.");
+ return owner;
+ }
+
+ // Approves other address to transfer ownership of Pizza
+ function approve(address _to, uint256 _pizzaId) public {
+ require(msg.sender == pizzaToOwner[_pizzaId], "Must be the Pizza owner.");
+ pizzaApprovals[_pizzaId] = _to;
+ emit Approval(msg.sender, _to, _pizzaId);
+ }
+
+ // Returns approved address for specific Pizza
+ function getApproved(uint256 _pizzaId)
+ public
+ view
+ returns (address operator)
+ {
+ require(_exists(_pizzaId), "Pizza does not exist.");
+ return pizzaApprovals[_pizzaId];
+ }
+
+ /**
+ * Private function to clear current approval of a given token ID
+ * Reverts if the given address is not indeed the owner of the token
+ */
+ function _clearApproval(address owner, uint256 _pizzaId) private {
+ require(pizzaToOwner[_pizzaId] == owner, "Must be pizza owner.");
+ require(_exists(_pizzaId), "Pizza does not exist.");
+ if (pizzaApprovals[_pizzaId] != address(0)) {
+ pizzaApprovals[_pizzaId] = address(0);
+ }
+ }
+
+ /*
+ * Sets or unsets the approval of a given operator
+ * An operator is allowed to transfer all tokens of the sender on their behalf
+ */
+ function setApprovalForAll(address to, bool approved) public {
+ require(to != msg.sender, "Cannot approve own address");
+ operatorApprovals[msg.sender][to] = approved;
+ emit ApprovalForAll(msg.sender, to, approved);
+ }
+
+ // Tells whether an operator is approved by a given owner
+ function isApprovedForAll(address owner, address operator)
+ public
+ view
+ returns (bool)
+ {
+ return operatorApprovals[owner][operator];
+ }
+
+ // Takes ownership of Pizza - only for approved users
+ function takeOwnership(uint256 _pizzaId) public {
+ require(_isApprovedOrOwner(msg.sender, _pizzaId), "Address is not approved.");
+ address owner = this.ownerOf(_pizzaId);
+ this.transferFrom(owner, msg.sender, _pizzaId);
+ }
+
+ // Checks if Pizza exists
+ function _exists(uint256 pizzaId) internal view returns (bool) {
+ address owner = pizzaToOwner[pizzaId];
+ return owner != address(0);
+ }
+
+ // Checks if address is owner or is approved to transfer Pizza
+ function _isApprovedOrOwner(address spender, uint256 pizzaId)
+ internal
+ view
+ returns (bool)
+ {
+ address owner = pizzaToOwner[pizzaId];
+ // Disable solium check because of
+ // https://github.com/duaraghav8/Solium/issues/175
+ // solium-disable-next-line operator-whitespace
+ return (spender == owner ||
+ this.getApproved(pizzaId) == spender ||
+ this.isApprovedForAll(owner, spender));
+ }
+
+ // Check if Pizza is unique and doesn't exist yet
+ modifier isUnique(string memory _name, uint256 _dna) {
+ bool result = true;
+ for (uint256 i = 0; i < pizzas.length; i++) {
+ if (
+ keccak256(abi.encodePacked(pizzas[i].name)) ==
+ keccak256(abi.encodePacked(_name)) &&
+ pizzas[i].dna == _dna
+ ) {
+ result = false;
+ }
+ }
+ require(result, "Pizza with such name already exists.");
+ _;
+ }
+
+ // Returns whether the target address is a contract
+ function isContract(address account) internal view returns (bool) {
+ uint256 size;
+ // Currently there is no better way to check if there is a contract in an address
+ // than to check the size of the code at that address.
+ // Bunun nasıl çalıştığı hakkında daha fazla ayrıntı için
+ // bkz. https://ethereum.stackexchange.com/a/14016/36603.
+ // Serenity sürümünden önce bunu tekrar kontrol edin,
+ // çünkü o zaman tüm adresler sözleşme olacaktır.
+ // solium-disable-next-line security/no-inline-assembly
+ assembly {
+ size := extcodesize(account)
+ }
+ return size > 0;
+ }
+}
+```
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+Akıllı sözleşmelere daha detaylı bir genel bakış için Solidity ve Vyper'ın belgelerine bakın:
+
+- [Solidity](https://solidity.readthedocs.io/)
+- [Vyper](https://vyper.readthedocs.io/)
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/)
+- [Ethereum Sanal Makinesi](/developers/docs/evm/)
+
+## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
+
+- [Sözleşme boyut limitiyle savaşmak için sözleşmelerin boyutunu azaltma](/developers/tutorials/downsizing-contracts-to-fight-the-contract-size-limit/) _– Akıllı sözleşmenizin boyutunu küçültmek için bazı pratik ipuçları._
+- [Olaylar ile akıllı sözleşmelerden veri kaydetme](/developers/tutorials/logging-events-smart-contracts/) _– Akıllı sözleşme olaylarına ve onları veri kaydetmek için nasıl kullanabileceğinize bir giriş._
+- [Solidity ile başka sözleşmelerle etkileşime geçmek](/developers/tutorials/interact-with-other-contracts-from-solidity/) _– Mevcut bir sözleşmeden nasıl bir akıllı sözleşme dağıtılır ve etkileşime geçilir._
diff --git "a/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/compiling/index.md" "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/compiling/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..05c4f842fe5
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/compiling/index.md"
@@ -0,0 +1,282 @@
+---
+title: Akıllı sözleşmeleri derlemek
+description: Neden akıllı sözleşmeleri derlemeniz gerektiği ve derlemenin aslen ne yaptığı hakkında bir açıklama.
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+Web uygulamanızın ve Ethereum sanal makinesinin (EVM) sözleşmenizi anlayabilmesi için onu derlemeniz gerekir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Derleme hakkında okumadan önce [akıllı sözleşmelere](/developers/docs/smart-contracts/) girişimizi ve [Ethereum sanal makinesini](/developers/docs/evm/) okumanız faydalı olabilir.
+
+## EVM {#the-evm}
+
+[EVM](/developers/docs/evm/)'nin sözleşmenizi çalıştırabilmesini istiyorsanız sözleşmeniz **bytecode** biçiminde olmalıdır. Derleme şunu:
+
+```solidity
+pragma solidity 0.4.24;
+
+contract Greeter {
+
+ function greet() public constant returns (string) {
+ return "Hello";
+ }
+
+}
+```
+
+**şuna dönüştürür:**
+
+```
+PUSH1 0x80 PUSH1 0x40 MSTORE PUSH1 0x4 CALLDATASIZE LT PUSH2 0x41 JUMPI PUSH1 0x0 CALLDATALOAD PUSH29 0x100000000000000000000000000000000000000000000000000000000 SWAP1 DIV PUSH4 0xFFFFFFFF AND DUP1 PUSH4 0xCFAE3217 EQ PUSH2 0x46 JUMPI JUMPDEST PUSH1 0x0 DUP1 REVERT JUMPDEST CALLVALUE DUP1 ISZERO PUSH2 0x52 JUMPI PUSH1 0x0 DUP1 REVERT JUMPDEST POP PUSH2 0x5B PUSH2 0xD6 JUMP JUMPDEST PUSH1 0x40 MLOAD DUP1 DUP1 PUSH1 0x20 ADD DUP3 DUP2 SUB DUP3 MSTORE DUP4 DUP2 DUP2 MLOAD DUP2 MSTORE PUSH1 0x20 ADD SWAP2 POP DUP1 MLOAD SWAP1 PUSH1 0x20 ADD SWAP1 DUP1 DUP4 DUP4 PUSH1 0x0 JUMPDEST DUP4 DUP2 LT ISZERO PUSH2 0x9B JUMPI DUP1 DUP3 ADD MLOAD DUP2 DUP5 ADD MSTORE PUSH1 0x20 DUP2 ADD SWAP1 POP PUSH2 0x80 JUMP JUMPDEST POP POP POP POP SWAP1 POP SWAP1 DUP2 ADD SWAP1 PUSH1 0x1F AND DUP1 ISZERO PUSH2 0xC8 JUMPI DUP1 DUP3 SUB DUP1 MLOAD PUSH1 0x1 DUP4 PUSH1 0x20 SUB PUSH2 0x100 EXP SUB NOT AND DUP2 MSTORE PUSH1 0x20 ADD SWAP2 POP JUMPDEST POP SWAP3 POP POP POP PUSH1 0x40 MLOAD DUP1 SWAP2 SUB SWAP1 RETURN JUMPDEST PUSH1 0x60 PUSH1 0x40 DUP1 MLOAD SWAP1 DUP2 ADD PUSH1 0x40 MSTORE DUP1 PUSH1 0x5 DUP2 MSTORE PUSH1 0x20 ADD PUSH32 0x48656C6C6F000000000000000000000000000000000000000000000000000000 DUP2 MSTORE POP SWAP1 POP SWAP1 JUMP STOP LOG1 PUSH6 0x627A7A723058 KECCAK256 SLT 0xec 0xe 0xf5 0xf8 SLT 0xc7 0x2d STATICCALL ADDRESS SHR 0xdb COINBASE 0xb1 BALANCE 0xe8 0xf8 DUP14 0xda 0xad DUP13 LOG1 0x4c 0xb4 0x26 0xc2 DELEGATECALL PUSH7 0x8994D3E002900
+```
+
+Bunlara **işlem kodları** denir. EVM işlem kodları, Ethereum Sanal Makinesi'nin (EVM) yürütebileceği düşük seviyeli talimatlardır. Her bir işlem kodu; aritmetik işlemler, mantıksal işlemler, veri manipülasyonu, kontrol akışı vb. gibi spesifik bir işlemi temsil eder.
+
+[İşlem kodları hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/evm/opcodes/)
+
+## Web uygulamaları {#web-applications}
+
+Derleyici ayrıca uygulamanızın sözleşmeyi anlaması ve sözleşmenin fonksiyonlarını çağırması için gerek duyduğunuz **Uygulama İkili Arayüzünü (ABI)** de oluşturacaktır.
+
+ABI, dağıtılmış sözleşmeyi ve onun akıllı sözleşme fonksiyonlarını tanımlayan bir JSON dosyasıdır. Bu web2 ve web3 arasındaki açığı kapamaya yardımcı olur
+
+Bir [JavaScript istemci kütüphanesi](/developers/docs/apis/javascript/) web uygulamanızın arayüzünde akıllı sözleşmeyi çağırabilmeniz için **ABI** okuyacaktır.
+
+Aşağıda ERC-20 token sözleşmesinin ABI'si bulunuyor. Bir ERC-20, Ethereum üzerinde takas edebileceğiniz bir tokendir.
+
+```json
+[
+ {
+ "constant": true,
+ "inputs": [],
+ "name": "name",
+ "outputs": [
+ {
+ "name": "",
+ "type": "string"
+ }
+ ],
+ "payable": false,
+ "stateMutability": "view",
+ "type": "function"
+ },
+ {
+ "constant": false,
+ "inputs": [
+ {
+ "name": "_spender",
+ "type": "address"
+ },
+ {
+ "name": "_value",
+ "type": "uint256"
+ }
+ ],
+ "name": "approve",
+ "outputs": [
+ {
+ "name": "",
+ "type": "bool"
+ }
+ ],
+ "payable": false,
+ "stateMutability": "nonpayable",
+ "type": "function"
+ },
+ {
+ "constant": true,
+ "inputs": [],
+ "name": "totalSupply",
+ "outputs": [
+ {
+ "name": "",
+ "type": "uint256"
+ }
+ ],
+ "payable": false,
+ "stateMutability": "view",
+ "type": "function"
+ },
+ {
+ "constant": false,
+ "inputs": [
+ {
+ "name": "_from",
+ "type": "address"
+ },
+ {
+ "name": "_to",
+ "type": "address"
+ },
+ {
+ "name": "_value",
+ "type": "uint256"
+ }
+ ],
+ "name": "transferFrom",
+ "outputs": [
+ {
+ "name": "",
+ "type": "bool"
+ }
+ ],
+ "payable": false,
+ "stateMutability": "nonpayable",
+ "type": "function"
+ },
+ {
+ "constant": true,
+ "inputs": [],
+ "name": "decimals",
+ "outputs": [
+ {
+ "name": "",
+ "type": "uint8"
+ }
+ ],
+ "payable": false,
+ "stateMutability": "view",
+ "type": "function"
+ },
+ {
+ "constant": true,
+ "inputs": [
+ {
+ "name": "_owner",
+ "type": "address"
+ }
+ ],
+ "name": "balanceOf",
+ "outputs": [
+ {
+ "name": "balance",
+ "type": "uint256"
+ }
+ ],
+ "payable": false,
+ "stateMutability": "view",
+ "type": "function"
+ },
+ {
+ "constant": true,
+ "inputs": [],
+ "name": "symbol",
+ "outputs": [
+ {
+ "name": "",
+ "type": "string"
+ }
+ ],
+ "payable": false,
+ "stateMutability": "view",
+ "type": "function"
+ },
+ {
+ "constant": false,
+ "inputs": [
+ {
+ "name": "_to",
+ "type": "address"
+ },
+ {
+ "name": "_value",
+ "type": "uint256"
+ }
+ ],
+ "name": "transfer",
+ "outputs": [
+ {
+ "name": "",
+ "type": "bool"
+ }
+ ],
+ "payable": false,
+ "stateMutability": "nonpayable",
+ "type": "function"
+ },
+ {
+ "constant": true,
+ "inputs": [
+ {
+ "name": "_owner",
+ "type": "address"
+ },
+ {
+ "name": "_spender",
+ "type": "address"
+ }
+ ],
+ "name": "allowance",
+ "outputs": [
+ {
+ "name": "",
+ "type": "uint256"
+ }
+ ],
+ "payable": false,
+ "stateMutability": "view",
+ "type": "function"
+ },
+ {
+ "payable": true,
+ "stateMutability": "payable",
+ "type": "fallback"
+ },
+ {
+ "anonymous": false,
+ "inputs": [
+ {
+ "indexed": true,
+ "name": "owner",
+ "type": "address"
+ },
+ {
+ "indexed": true,
+ "name": "spender",
+ "type": "address"
+ },
+ {
+ "indexed": false,
+ "name": "value",
+ "type": "uint256"
+ }
+ ],
+ "name": "Approval",
+ "type": "event"
+ },
+ {
+ "anonymous": false,
+ "inputs": [
+ {
+ "indexed": true,
+ "name": "from",
+ "type": "address"
+ },
+ {
+ "indexed": true,
+ "name": "to",
+ "type": "address"
+ },
+ {
+ "indexed": false,
+ "name": "value",
+ "type": "uint256"
+ }
+ ],
+ "name": "Transfer",
+ "type": "event"
+ }
+]
+```
+
+## daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [ABI şartnamesi](https://solidity.readthedocs.io/en/v0.7.0/abi-spec.html) _– Solidity_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [JavaScript istemci kütüphaneleri](/developers/docs/apis/javascript/)
+- [Ethereum sanal makinesi](/developers/docs/evm/)
diff --git "a/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/deploying/index.md" "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/deploying/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..eef273963dd
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/deploying/index.md"
@@ -0,0 +1,81 @@
+---
+title: Akıllı kontratları dağıtmak
+description:
+lang: tr
+---
+
+Ethereum ağının kullanıcılarının akıllı sözleşmenizi kullanabilmeleri için onu dağıtmalısınız.
+
+Bir akıllı sözleşmeyi dağıtmak için, bir alıcı belirtmeden akıllı sözleşmenin derlenmiş kodunu içeren bir Ethereum işlemi göndermeniz yeterlidir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Akıllı sözleşme dağıtmadan önce [Ethereum ağlarını](/developers/docs/networks/), [işlemlerini](/developers/docs/transactions/) ve [akıllı sözleşmelerin anatomisini](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/) anlamalısınız.
+
+Blokzincirde depolanmasından dolayı bir sözleşmeyi dağıtmanın da ether (ETH) maliyeti olmasından dolayı Ethereum'daki [gaz ve ücretlere](/developers/docs/gas/) de aşina olmalısınız.
+
+Son olarak, sözleşmenizi dağıtmadan önce onu derlemeniz gerekir, bu yüzden [akıllı sözleşmeleri derleme](/developers/docs/smart-contracts/compiling/) hakkında bilgi edinmeyi de unutmayın.
+
+## Bir akıllı sözleşme nasıl dağıtılır {#how-to-deploy-a-smart-contract}
+
+### İhtiyacınız olanlar {#what-youll-need}
+
+- Sözleşmenizin bit kodu - bu, [derleme](/developers/docs/smart-contracts/compiling/) aracılığıyla oluşturulur
+- Gaz için ETH - gaz limitinizi diğer işlemler gibi ayarlayacağınız için sözleşme dağıtımının basit bir ETH aktarımından çok daha fazla gaz gerektirdiğini unutmayın
+- bir dağıtım komut dosyası veya eklentisi
+- kendinizinkini çalıştırarak, herkese açık bir düğüme bağlanarak veya [düğüm hizmeti](/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/) kullanan API anahtarı aracılığıyla bir [Ethereum düğümüne](/developers/docs/nodes-and-clients/) erişim
+
+### Bir akıllı sözleşme dağıtmanın aşamaları {#steps-to-deploy}
+
+İlgili spesifik adımlar, söz konusu geliştirme çerçevesine bağımlı olacaktır. Örneğin [Hardhat'in sözleşme dağıtımıyla ilgili dokümanlarını](https://hardhat.org/guides/deploying.html) ya da [Foundry'nin akıllı sözleşme onaylama ve dağıtma dokümanlarını](https://book.getfoundry.sh/forge/deploying) inceleyebilirsiniz. Dağıtma işlemi gerçekleştiğinde, sözleşmeniz aynı diğer [hesaplar](/developers/docs/accounts/) gibi bir Ethereum adresine sahip olacak ve [kaynak kodu doğrulama araçlarıyla](/developers/docs/smart-contracts/verifying/#source-code-verification-tools) doğrulanabilecektir.
+
+## İlgili araçlar {#related-tools}
+
+**Remix - _Remix IDE Ethereum'a benzer blok zincirleri için akıllı sözleşme geliştirme, dağıtımı ve yönetimi sağlar_**
+
+- [Remix](https://remix.ethereum.org)
+
+**Tenderly - _Akıllı sözleşmeleri geliştirmek, test etmek, izlemek ve yönetmek için hata ayıklama, gözlemlenebilirlik ve altyapı temel taşları sağlayan bir Web3 geliştirme platformu_**
+
+- [tenderly.co](https://tenderly.co/)
+- [Belgeler](https://docs.tenderly.co/)
+- [GitHub](https://github.com/Tenderly)
+- [Discord](https://discord.gg/eCWjuvt)
+
+**Hardhat - _Ethereum yazılımınızı derlemeniz, dağıtmanız, test etmeniz ve hatalarından arındırmanız için bir geliştirme ortamı_**
+
+- [hardhat.org](https://hardhat.org/getting-started/)
+- [Sözleşme dağıtımı üzerine belgeler](https://hardhat.org/guides/deploying.html)
+- [GitHub](https://github.com/nomiclabs/hardhat)
+- [Discord](https://discord.com/invite/TETZs2KK4k)
+
+**thirdweb - _Tek bir komut kullanarak herhangi bir sözleşmeyi Ethereum Sanal Makinesi uyumlu herhangi bir zincire kolayca dağıtın_**
+
+- [Dokümanlar](https://portal.thirdweb.com/deploy/)
+
+**Crossmint - _Akıllı sözleşmeleri dağıtmak, kredi kartı ödemelerini ve zincirler arası ödemeleri mümkün kılmak ve API'leri kullanarak NFT oluşturmak, dağıtmak, satmak, depolamak ve düzenlemek amaçlı kurumsal bir Web3 geliştirme platformudur._**
+
+- [crossmint.com](https://www.crossmint.com)
+- [Dokümanlar](https://docs.crossmint.com)
+- [Discord](https://discord.com/invite/crossmint)
+- [Blog](https://blog.crossmint.com)
+
+## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
+
+- [İlk akıllı sözleşmenizi dağıtma](/developers/tutorials/deploying-your-first-smart-contract/) _– Bir Ethereum test ağı üzerinde ilk akıllı sözleşmenizi dağıtmaya ilişkin tanıtım._
+- [Merhaba Dünya | akıllı sözleşme öğreticisi](/developers/tutorials/hello-world-smart-contract/) _– Ethereum üzerinde basit bir akıllı sözleşme oluşturmak & dağıtmak için takibi kolay bir öğretici._
+- [Solidity ile başka sözleşmelerle etkileşime geçmek](/developers/tutorials/interact-with-other-contracts-from-solidity/) _– Mevcut bir sözleşmeden nasıl bir akıllı sözleşme dağıtılır ve etkileşime geçilir._
+- [Sözleşme boyutunuzu azaltma](/developers/tutorials/downsizing-contracts-to-fight-the-contract-size-limit/) _- Sözleşmenizin boyutunu azaltarak limitin altında tutma ve gaz tasarrufu yapma_
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [https://docs.openzeppelin.com/learn/deploying-and-interacting](https://docs.openzeppelin.com/learn/deploying-and-interacting) - _OpenZeppelin_
+- [Hardhat ile yaptığınız sözleşmeleri dağıtma](https://hardhat.org/guides/deploying.html) - _Nomic Labs_
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Geliştirici çerçeveleri](/developers/docs/frameworks/)
+- [Bir Ethereum düğümü çalıştırın](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/)
+- [Hizmet olarak düğümler](/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service)
diff --git "a/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/index.md" "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..fecde4cba3e
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/index.md"
@@ -0,0 +1,112 @@
+---
+title: Akıllı sözleşmelere giriş
+description: Akıllı sözleşmelerin benzersiz özelliklerine ve kısıtlamalarına odaklanan genel bir bakış.
+lang: tr
+---
+
+## Akıllı sözleşme nedir? {#what-is-a-smart-contract}
+
+Bir "akıllı sözleşme" basitçe Ethereum blok zincirinde çalışan bir programdır. Ethereum blok zincirindeki özel bir adreste bulunan bir kod (sözleşmenin fonksiyonları) ve veri (sözleşmenin durumu) koleksiyonudur.
+
+Akıllı sözleşmeler bir tür [Ethereum hesabıdır](/developers/docs/accounts/). Bu, onların bir dengeye sahip olduğu ve işlemlerinin hedefi olabilecekleri anlamına gelir. Ancak bir kullanıcı tarafından kontrol edilmezler, bunun yerine ağa dağıtılırlar ve programlandıkları gibi çalışırlar. Sonrasında kullanıcı hesapları akıllı sözleşmede tanımlanmış bir fonksiyonu yürüten işlemler göndererek akıllı sözleşme ile etkileşime geçebilirler. Akıllı sözleşmeler, normal bir sözleşmeye benzer şekilde kurallar belirleyebilir ve bu kuralları kod aracılığıyla zorunlu kılabilirler. Akıllı sözleşmeler varsayılan olarak silinemezler ve onlarla yapılan etkileşimler geri alınamaz.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Yeni başlıyorsanız veya daha az teknik bir giriş arıyorsanız, [akıllı sözleşmelere girişimizi](/smart-contracts/) öneririz.
+
+Akıllı sözleşmelerin dünyasına atlamadan önce [hesaplar](/developers/docs/accounts/), [işlemler](/developers/docs/transactions/) ve [Ethereum Sanal Makinesi](/developers/docs/evm/) hakkında yeterince bilgi sahibi olduğunuzdan emin olun.
+
+## Dijital bir otomat {#a-digital-vending-machine}
+
+[Nick Szabo](https://unenumerated.blogspot.com/)'nun açıkladığı gibi, bir akıllı sözleşme için en iyi metafor, muhtemelen bir otomattır. Doğru girdilerle, belli bir çıktı garanti edilir.
+
+Otomattan bir atıştırmalık almak için:
+
+```
+money + snack selection = snack dispensed
+```
+
+Bu mantık otomatın içine programlanmıştır.
+
+Bir akıllı sözleşme, tıpkı bir otomat gibi içine programlanmış bir mantığa sahiptir. Solidity'de yazılmış bir akıllı sözleşme olsaydı otomatın nasıl görüneceğini aşağıdaki basit örnekte görebilirsiniz:
+
+```solidity
+pragma solidity 0.8.7;
+
+contract VendingMachine {
+
+ // Declare state variables of the contract
+ address public owner;
+ mapping (address => uint) public cupcakeBalances;
+
+ // When 'VendingMachine' contract is deployed:
+ // 1. set the deploying address as the owner of the contract
+ // 2. set the deployed smart contract's cupcake balance to 100
+ constructor() {
+ owner = msg.sender;
+ cupcakeBalances[address(this)] = 100;
+ }
+
+ // Allow the owner to increase the smart contract's cupcake balance
+ function refill(uint amount) public {
+ require(msg.sender == owner, "Only the owner can refill.");
+ cupcakeBalances[address(this)] += amount;
+ }
+
+ // Allow anyone to purchase cupcakes
+ function purchase(uint amount) public payable {
+ require(msg.value >= amount * 1 ether, "You must pay at least 1 ETH per cupcake");
+ require(cupcakeBalances[address(this)] >= amount, "Not enough cupcakes in stock to complete this purchase");
+ cupcakeBalances[address(this)] -= amount;
+ cupcakeBalances[msg.sender] += amount;
+ }
+}
+```
+
+Bir otomatın bir kasiyere olan ihtiyacı yok etmesi gibi, akıllı sözleşmeler de birçok endüstrideki aracıların yerini alabilir.
+
+## İzne dayalı olmama {#permissionless}
+
+Herkes bir akıllı sözleşme yazabilir ve onu ağa dağıtabilir. Sadece bir [akıllı sözleşme dilinde](/developers/docs/smart-contracts/languages/) kod yazmayı öğrenmeniz ve sözleşmenizi dağıtmaya yetecek kadar ETH sahibi olmanız gerekir. Bir akıllı sözleşmenin dağıtılması, teknik olarak bir işlem olduğundan basit bir ETH transferi için gaz ödediğiniz gibi bunun için de [gaz](/developers/docs/gas/) ödemeniz gerekir. Ancak akıllı sözleşme dağıtımının gaz masrafı çok daha fazladır.
+
+Ethereum, akıllı sözleşme yazmak için geliştirici dostu dillere sahiptir:
+
+- Solidity
+- Vyper
+
+[Diller hakkında daha fazlası](/developers/docs/smart-contracts/languages/)
+
+Ancak, Ethereum sanal makinesinin sözleşmeyi yorumlayabilmesi ve depolayabilmesi için dağıtılmadan önce derlenmeleri gerekir. [Derleme üzerine daha fazla bilgi](/developers/docs/smart-contracts/compiling/)
+
+## Birleştirilebilirlik {#composability}
+
+Akıllı sözleşmeler Ethereum üzerinde herkese açıktır ve açık API'ler olarak düşünülebilirler. Bu, kendi akıllı sözleşmenizde başka akıllı sözleşmeleri çağırarak olanakları büyük ölçüde genişletebileceğiniz anlamına gelir. Sözleşmeler, başka sözleşmeleri bile dağıtabilir.
+
+[Akıllı sözleşme birleştirilebilirliği](/developers/docs/smart-contracts/composability/) hakkında fazlasını öğrenin.
+
+## Kısıtlamalar {#limitations}
+
+Akıllı sözleşmeler, zincir dışındaki kaynaklardan veri çekemedikleri için kendi başlarına ''gerçek dünya'' olayları hakkında bilgi toplayamaz. Dolayısıyla gerçek dünyada gerçekleşen olaylara yanıt veremezler. Bu, tasarımlarının bir gereğidir. Dış bilgiye bağımlı olmak, güvenlik ve merkeziyetsizlik için önemli olan mutabakatı riske atabilir.
+
+Ancak blokzincir uygulamaları için zincir dışından edinilen verileri kullanabilmek önemlidir. Çözüm ise zincir dışından edinilen verileri sentezleyip akıllı sözleşmeler için kullanılabilir hale getiren araçlar olan [kâhinlerdir](/developers/docs/oracles/).
+
+Akıllı sözleşmelerin diğer bir kısıtlaması ise maksimum sözleşme boyutudur. Bir akıllı sözleşme maksimum 24 KB olabilir: Aksi takdirde sahip olduğu gaz tükenir. Bu, [Elmas Deseni](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2535) kullanılarak aşılabilir.
+
+## Çoklu imza sözleşmeleri {#multisig}
+
+Çoklu imza sözleşmeleri, bir işlemi gerçekleştirmek için birden fazla geçerli imza gerektiren akıllı sözleşme hesaplarıdır. Bu, önemli miktarda ether veya diğer tokenleri tutan sözleşmeler için tek başarısızlık noktalarından kaçınmak için çok kullanışlıdır. Çoklu imzalar, ayrıca sözleşme yürütme ve anahtar yönetimi sorumluluğunu birden fazla taraf arasında bölüştürür ve tek bir özel anahtarın geri dönüşü olmayan fon kaybına yol açmasını önler. Bu nedenlerle, basit DAO yönetişimi için çoklu imza sözleşmeleri kullanılabilir. Çoklu imzalar, yürütmek için M olası kabul edilebilir imzadan (burada N ≤ M ve M > 1 olduğunda) N imza gerektirir. `N = 3, M = 5` ve `N = 4, M = 7` yaygın olarak kullanılır. 4/7 çoklu imza, olası yedi geçerli imzadan dördünü gerektirir. Bu, üç imza kaybolsa bile fonların geri alınabileceği anlamına gelir. Bu durumda, sözleşmenin uygulanabilmesi için anahtar sahiplerinin çoğunluğunun kabul etmesi ve imzalaması gerektiği anlamına da gelir.
+
+## Akıllı sözleşme kaynakları {#smart-contract-resources}
+
+**OpenZeppelin Kontratları -** **_Güvenli akıllı sözleşme geliştirme kütüphanesidir._**
+
+- [openzeppelin.com/contracts/](https://openzeppelin.com/contracts/)
+- [GitHub](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts)
+- [Topluluk Forumu](https://forum.openzeppelin.com/c/general/16)
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Coinbase: Akıllı sözleşme nedir?](https://www.coinbase.com/learn/crypto-basics/what-is-a-smart-contract)
+- [Chainlink: Akıllı sözleşme nedir?](https://chain.link/education/smart-contracts)
+- [Video: Basit Anlatım - Akıllı Sözleşmeler](https://youtu.be/ZE2HxTmxfrI)
+- [Cyfrin Updraft: Web3 öğrenme ve denetim platformu](https://updraft.cyfrin.io)
diff --git "a/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/languages/index.md" "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/languages/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..28cb7a47c46
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/languages/index.md"
@@ -0,0 +1,326 @@
+---
+title: Akıllı sözleşme dilleri
+description: 'İki ana akıllı sözleşme diline genel bir bakış ve karşılaştırma: Solidity ve Vyper.'
+lang: tr
+---
+
+Ethereum'un harika yönlerinden birisi, akıllı sözleşmelerin nispeten geliştirici dostu dillerle yazılabilmesidir. Eğer Python veya herhangi bir [süslü ayraç dilinde](https://wikipedia.org/wiki/List_of_programming_languages_by_type#Curly-bracket_languages) deneyimliyseniz, benzer söz dizimi olan bir dil bulabilirsiniz.
+
+En aktif ve sürdürülen iki dil ise şunlardır:
+
+- Solidity
+- Vyper
+
+Remix IDE, hem Solidity hem de Vyper'da sözleşme oluşturmak ve test etmeye yönelik kapsamlı bir geliştirme ortamı sağlar. Kodlamaya başlamak için [Remix IDE'nin tarayıcı içi sürümünü deneyin](https://remix.ethereum.org).
+
+Daha deneyimli geliştiricilerin [Ethereum Sanal Makinesi](/developers/docs/evm/) için orta seviye bir dil olan Yul ya da Yul'un bir eklentisi olan Yul+'ı kullanması uygun olur.
+
+Eğer meraklıysanız ve hâlâ ağır geliştirme altında olan yeni dilleri test etmeye yardımcı olmak istiyorsanız, daha başlangıç aşamasında ve yakın zamanda ortaya çıkmış bir akıllı sözleşme dili olan Fe'yi deneyebilirsiniz.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Programlama dilleri, özellikle JavaScript veya Python hakkında önceden bilgiye sahip olmak akıllı sözleşme dillerindeki farklılıkları bir mantığa oturtabilmenize yardımcı olur. Ayrıca dil karşılaştırmalarında çok derine dalmadan önce akıllı sözleşmeleri konsept olarak anlamanızı öneriyoruz. [Akıllı sözleşmelere giriş](/developers/docs/smart-contracts/).
+
+## Solidity {#solidity}
+
+- Akıllı sözleşmeler yapmak için nesne odaklı ve yüksek düzey bir dil.
+- En çok C++'tan etkilenmiş olan bir süslü ayraç dili.
+- Statik şekilde yazılır (bir değişkenin türü derleme esnasında bilinir).
+- Şunları destekler:
+ - Kalıtım (başka sözleşmeleri ekleyebilirsiniz).
+ - Kütüphaneler (başka nesne odaklı programlama dillerinde statik bir sınıftaki statik fonksiyonlar gibi başka sözleşmelerden çağırabileceğiniz yeniden kullanılabilir kodlar oluşturabilirsiniz).
+ - Karışık, kullanıcı tarafından tanımlanan türler.
+
+### Önemli bağlantılar {#important-links}
+
+- [Belgeler](https://docs.soliditylang.org/en/latest/)
+- [Solidity Dil Portalı](https://soliditylang.org/)
+- [Örnekle Solidity](https://docs.soliditylang.org/en/latest/solidity-by-example.html)
+- [GitHub](https://github.com/ethereum/solidity/)
+- [Solidity Matrix Chatroom](https://matrix.to/#/#ethereum_solidity:gitter.im) ile köprülenmiş [Solidity Gitter Chatroom](https://gitter.im/ethereum/solidity)
+- [Kopya Kağıdı](https://reference.auditless.com/cheatsheet)
+- [Solidity Bloğu](https://blog.soliditylang.org/)
+- [Solidity Twitter](https://twitter.com/solidity_lang)
+
+### Örnek sözleşme {#example-contract}
+
+```solidity
+// SPDX-License-Identifier: GPL-3.0
+pragma solidity >= 0.7.0;
+
+contract Coin {
+ // The keyword "public" makes variables
+ // accessible from other contracts
+ address public minter;
+ mapping (address => uint) public balances;
+
+ // Events allow clients to react to specific
+ // contract changes you declare
+ event Sent(address from, address to, uint amount);
+
+ // Constructor code is only run when the contract
+ // is created
+ constructor() {
+ minter = msg.sender;
+ }
+
+ // Sends an amount of newly created coins to an address
+ // Can only be called by the contract creator
+ function mint(address receiver, uint amount) public {
+ require(msg.sender == minter);
+ require(amount < 1e60);
+ balances[receiver] += amount;
+ }
+
+ // Sends an amount of existing coins
+ // from any caller to an address
+ function send(address receiver, uint amount) public {
+ require(amount <= balances[msg.sender], "Insufficient balance.");
+ balances[msg.sender] -= amount;
+ balances[receiver] += amount;
+ emit Sent(msg.sender, receiver, amount);
+ }
+}
+```
+
+Bu örnek size Solidity sözleşme söz dizimi hakkında bir fikir verecektir. Fonksiyonlar ve değişkenler hakkında daha detaylı bir açıklama için [belgelere bakın](https://docs.soliditylang.org/en/latest/contracts.html).
+
+## Vyper {#vyper}
+
+- Python'a benzer programlama dili
+- Güçlü tipleme
+- Küçük ve anlaşılabilir derleyici kodu
+- Etkili bit kodu oluşturma
+- Sözleşmeleri daha güvenli ve denetlenmesi daha kolay hâle getirmek amacıyla bilinçli olarak Solidity'den daha az özelliğe sahiptir. Vyper şunları desteklemez:
+ - Niteleyiciler
+ - Kalıtım
+ - Satır içi derleme
+ - Fonksiyon aşırı yüklemesi
+ - Operatör aşırı yüklemesi
+ - Özyinelemeli çağrı
+ - Sonsuz uzunlukta döngüler
+ - İkili sabit noktalar
+
+Daha fazla bilgi için [Vyper mantığını okuyun](https://vyper.readthedocs.io/en/latest/index.html).
+
+### Önemli bağlantılar {#important-links-1}
+
+- [Belgeler](https://vyper.readthedocs.io)
+- [Örnekle Vyper](https://vyper.readthedocs.io/en/latest/vyper-by-example.html)
+- [Örneklerle Daha Fazla Vyper](https://vyper-by-example.org/)
+- [GitHub](https://github.com/vyperlang/vyper)
+- [Vyper topluluğu Discord sohbeti](https://discord.gg/SdvKC79cJk)
+- [Kopya Kağıdı](https://reference.auditless.com/cheatsheet)
+- [Vyper için akıllı sözleşme geliştirme çerçeveleri ve araçları](/developers/docs/programming-languages/python/)
+- [VyperPunk - Vyper akıllı sözleşmelerini güvenli kılmayı ve hacklemeyi öğrenin](https://github.com/SupremacyTeam/VyperPunk)
+- [VyperExamples - Vyper güvenlik açığı örnekleri](https://www.vyperexamples.com/reentrancy)
+- [Geliştirme için Vyper Hub](https://github.com/zcor/vyper-dev)
+- [Vyper en başarılı akıllı sözleşme örnekleri](https://github.com/pynchmeister/vyper-greatest-hits/tree/main/contracts)
+- [Harika Vyper düzenlenmiş kaynakları](https://github.com/spadebuilders/awesome-vyper)
+
+### Örnek {#example}
+
+```python
+# Open Auction
+
+# Auction params
+# Beneficiary receives money from the highest bidder
+beneficiary: public(address)
+auctionStart: public(uint256)
+auctionEnd: public(uint256)
+
+# Current state of auction
+highestBidder: public(address)
+highestBid: public(uint256)
+
+# Set to true at the end, disallows any change
+ended: public(bool)
+
+# Keep track of refunded bids so we can follow the withdraw pattern
+pendingReturns: public(HashMap[address, uint256])
+
+# Create a simple auction with `_bidding_time`
+# seconds bidding time on behalf of the
+# beneficiary address `_beneficiary`.
+@external
+def __init__(_beneficiary: address, _bidding_time: uint256):
+ self.beneficiary = _beneficiary
+ self.auctionStart = block.timestamp
+ self.auctionEnd = self.auctionStart + _bidding_time
+
+# Bid on the auction with the value sent
+# together with this transaction.
+# The value will only be refunded if the
+# auction is not won.
+@external
+@payable
+def bid():
+ # Check if bidding period is over.
+ assert block.timestamp < self.auctionEnd
+ # Check if bid is high enough
+ assert msg.value > self.highestBid
+ # Track the refund for the previous high bidder
+ self.pendingReturns[self.highestBidder] += self.highestBid
+ # Track new high bid
+ self.highestBidder = msg.sender
+ self.highestBid = msg.value
+
+# Withdraw a previously refunded bid. The withdraw pattern is
+# used here to avoid a security issue. If refunds were directly
+# sent as part of bid(), a malicious bidding contract could block
+# those refunds and thus block new higher bids from coming in.
+@external
+def withdraw():
+ pending_amount: uint256 = self.pendingReturns[msg.sender]
+ self.pendingReturns[msg.sender] = 0
+ send(msg.sender, pending_amount)
+
+# End the auction and send the highest bid
+# to the beneficiary.
+@external
+def endAuction():
+ # It is a good guideline to structure functions that interact
+ # with other contracts (i.e. they call functions or send ether)
+ # into three phases:
+ # 1. checking conditions
+ # 2. performing actions (potentially changing conditions)
+ # 3. interacting with other contracts
+ # If these phases are mixed up, the other contract could call
+ # back into the current contract and modify the state or cause
+ # effects (ether payout) to be performed multiple times.
+ # If functions called internally include interaction with external
+ # contracts, they also have to be considered interaction with
+ # external contracts.
+
+ # 1. Conditions
+ # Check if auction endtime has been reached
+ assert block.timestamp >= self.auctionEnd
+ # Check if this function has already been called
+ assert not self.ended
+
+ # 2. Effects
+ self.ended = True
+
+ # 3. Interaction
+ send(self.beneficiary, self.highestBid)
+```
+
+Bu örnek size Vyper sözleşme söz dizimi hakkında bir fikir verecektir. Fonksiyonlar ve değişkenler hakkında daha detaylı bir açıklama için [belgelere bakın](https://vyper.readthedocs.io/en/latest/vyper-by-example.html#simple-open-auction).
+
+## Yul ve Yul+ {#yul}
+
+Eğer Ethereum'da yeniyseniz ve akıllı sözleşme dilleriyle henüz herhangi bir kodlama yapmadıysanız, Solidity veya Vyper ile başlamanızı öneririz. Akıllı sözleşme güvenliğinin en iyi yöntemleri ve EVM ile çalışmanın şartları ile aşina olduğunuz zaman Yul veya Yul+ dillerine bakın.
+
+**Yul**
+
+- Ethereum için orta seviye dil.
+- [EVM](/developers/docs/evm) ve Ethereum öğeleri barındıran bir WebAssembly olan [Ewasm](https://github.com/ewasm) platformlarını destekler ve iki platformun da yaygın ve kullanılabilir bir paydası olacak şekilde dizayn edilmiştir.
+- EVM ve Ewasm platformlarına eşit derece katkı sağlayabilecek yüksek seviye optimizasyon aşamaları için iyi bir hedeftir.
+
+**Yul+**
+
+- Yüksek derecede verimli bir alt düzey Yul eklentisi.
+- Aslen bir [iyimser toplama](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/) sözleşmesi için dizayn edilmiştir.
+- Yul+, Yul'a yeni özellikler ekleyen deneysel bir yükseltme tasarısı olarak görülebilir.
+
+### Önemli bağlantılar {#important-links-2}
+
+- [Yul Belgeleri](https://docs.soliditylang.org/en/latest/yul.html)
+- [Yul+ Belgeleri](https://github.com/fuellabs/yulp)
+- [Yul+ Playground](https://yulp.fuel.sh/)
+- [Yul+ Giriş Gönderisi](https://medium.com/@fuellabs/introducing-yul-a-new-low-level-language-for-ethereum-aa64ce89512f)
+
+### Örnek sözleşme {#example-contract-2}
+
+Aşağıdaki basit örnek bir üs fonksiyonu uygular. `solc --strict-assembly --bin input.yul` ile derlenebilir. Örnek input.yul dosyasında depolanmalıdır.
+
+```
+{
+ function power(base, exponent) -> result
+ {
+ switch exponent
+ case 0 { result := 1 }
+ case 1 { result := base }
+ default
+ {
+ result := power(mul(base, base), div(exponent, 2))
+ if mod(exponent, 2) { result := mul(base, result) }
+ }
+ }
+ let res := power(calldataload(0), calldataload(32))
+ mstore(0, res)
+ return(0, 32)
+}
+```
+
+Hâlihazırda akıllı sözleşmeler konusunda deneyimliyseniz, [buradan](https://solidity.readthedocs.io/en/latest/yul.html#complete-erc20-example) Yul'daki tam bir ERC20 uygulamasına ulaşabilirsiniz.
+
+## Fe {#fe}
+
+- Ethereum Sanal Makinesi (EVM) için statik olarak yazılmış dil.
+- Python ve Rust'tan ilham almıştır.
+- Ethereum ekosistemine yabancı geliştiriciler için bile kolay öğrenilebilir olmayı hedefler.
+- Fe geliştirilmesi henüz erken aşamalarındadır: Alpha sürümü Ocak 2021'de yayınlanmıştır.
+
+### Önemli bağlantılar {#important-links-3}
+
+- [GitHub](https://github.com/ethereum/fe)
+- [Fe Duyurusu](https://snakecharmers.ethereum.org/fe-a-new-language-for-the-ethereum-ecosystem/)
+- [Fe 2021 Yol Haritası](https://notes.ethereum.org/LVhaTF30SJOpkbG1iVw1jg)
+- [Fe Discord Sohbeti](https://discord.com/invite/ywpkAXFjZH)
+- [Fe Twitter](https://twitter.com/official_fe)
+
+### Örnek sözleşme {#example-contract-3}
+
+Aşağıda Fe ile uygulanan basit bir sözleşme bulunuyor.
+
+```
+type BookMsg = bytes[100]
+
+contract GuestBook:
+ pub guest_book: map
+
+ event Signed:
+ book_msg: BookMsg
+
+ pub def sign(book_msg: BookMsg):
+ self.guest_book[msg.sender] = book_msg
+
+ emit Signed(book_msg=book_msg)
+
+ pub def get_msg(addr: address) -> BookMsg:
+ return self.guest_book[addr].to_mem()
+
+```
+
+## Seçim yapmak {#how-to-choose}
+
+Her diğer programlama dilinde olduğu gibi, kişisel tercihlerin yanı sıra çoğunlukla doğru iş için doğru aracı seçmekle de ilgilidir.
+
+Eğer dillerden herhangi birini denemediyseniz burada akılda tutulabilecek birkaç şey bulunmaktadır:
+
+### Solidity'nin harika olan tarafı nedir? {#solidity-advantages}
+
+- Eğer acemiyseniz, birçok öğretici ve öğrenim aracı bulunmaktadır. Bunun hakkında daha fazlasına [Kodlayarak Öğren](/developers/learning-tools/) bölümünden ulaşabilirsiniz.
+- İyi geliştirici araçları bulunur.
+- Solidity büyük bir geliştirici topluluğuna sahiptir, bu da sorularınıza büyük ihtimalle hızlıca cevaplar bulabileceğiniz anlamına gelir.
+
+### Vyper'ın harika olan tarafı nedir? {#vyper-advatages}
+
+- Akıllı sözleşmeler yazmak isteyen Python geliştiricileri için iyi bir başlangıç yolu.
+- Vyper daha az özellik sayısına sahip olduğu için fikirlerin hızlı prototiplenmesi için harikadır.
+- Vyper kolay denetlenebilirliği ve en yüksek seviyede insan tarafından okunabilmeyi hedefler.
+
+### Yul ve Yul+'ın harika olan tarafları nedir? {#yul-advantages}
+
+- Basite indirgenmiş ve işlevsel alt düzey dil.
+- Saf EVM'ye çok daha yakınlaşmayı sağlar, bu da sözleşmelerinizin gaz kullanımını optimize etmeye yardımcı olabilir.
+
+## Dil karşılaştırmaları {#language-comparisons}
+
+Temel söz dizimi, sözleşme yaşam döngüsü, arayüzler, operatörler, veri yapıları, fonksiyonlar, kontrol akışı ve daha fazlasının karşılaştırmaları için [Auditless tarafından hazırlanan kopya kağıdına](https://reference.auditless.com/cheatsheet/) bakabilirsiniz
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [OpenZeppelin'den Solidity Sözleşmeleri Kütüphanesi](https://docs.openzeppelin.com/contracts)
+- [Örnekle Solidity](https://solidity-by-example.org)
diff --git "a/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/libraries/index.md" "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/libraries/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..0e06106defb
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/libraries/index.md"
@@ -0,0 +1,117 @@
+---
+title: Akıllı sözleşme kütüphaneleri
+description:
+lang: tr
+---
+
+Projenizdeki her akıllı sözleşmeyi sıfırdan yazmanız gerekmez. Projenize yeniden kullanılabilir yapı taşları sağlayarak her şeyi sıfırdan yapmanıza gerek bırakmayacak birçok açık kaynak akıllı sözleşme kütüphanesi bulunmaktadır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Akıllı sözleşme kütüphanelerine dalmadan önce, bir akıllı sözleşmenin yapısı hakkında derin bir anlayışa sahip olmanız iyi olur. Henüz buna sahip değilseniz [akıllı sözleşme anatomisine](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/) gidin.
+
+## Kütüphanenin içindekiler {#whats-in-a-library}
+
+Genelde akıllı sözleşme kütüphanelerinde iki tür yapı taşı bulunur: sözleşmelerinize ekleyebileceğiniz yeniden kullanılabilir davranışlar ve çeşitli standartların uygulamaları.
+
+### Davranışlar {#behaviors}
+
+Büyük ihtimalle, akıllı sözleşmeler yazarken bir sözleşmede korunan işlemler gerçekleştirmek için bir _yönetici_ adresi atamak veya beklenmeyen bir sıkıntı esnasında acil bir _duraklatma_ düğmesi eklemek gibi benzer kalıpları sürekli yazıp durduğunuzu göreceksiniz.
+
+Akıllı sözleşme kütüphaneleri, genellikle bu davranışların yeniden kullanılabilir uygulamalarını Solidity'de [kütüphane](https://solidity.readthedocs.io/en/v0.7.2/contracts.html#libraries) veya [kalıtım](https://solidity.readthedocs.io/en/v0.7.2/contracts.html#inheritance) olarak saklarlar.
+
+[OpenZeppelin Contracts kütüphanesinden](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts) alınmış, [`Ownable` sözleşmesinin](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts/blob/v3.2.0/contracts/access/Ownable.sol) basitleştirilmiş hâli örnek olarak aşağıda sunulmuştur. Bu sözleşme, bir adresi bir sözleşmenin sahipliğine atar ve bir yönteme erişimi sadece adresin sahibiyle sınırlamak için bir niteleyici sağlar.
+
+```solidity
+contract Ownable {
+ address public owner;
+
+ constructor() internal {
+ owner = msg.sender;
+ }
+
+ modifier onlyOwner() {
+ require(owner == msg.sender, "Ownable: caller is not the owner");
+ _;
+ }
+}
+```
+
+Sözleşmenizde bunun gibi bir yapı taşı kullanmak istiyorsanız, ilk olarak onu içeri aktarmanız, sonrasında ise kendi sözleşmelerinizi onun üzerinden yapılandırmanız gerekir. Bu, temel `Ownable` sözleşmesinden sağlanan niteleyiciyi kendi ilşevlerinizi güvenli hâle getirmek için kullanmanıza izin verecektir.
+
+```solidity
+import ".../Ownable.sol"; // Path to the imported library
+
+contract MyContract is Ownable {
+ // The following function can only be called by the owner
+ function secured() onlyOwner public {
+ msg.sender.transfer(1 ether);
+ }
+}
+```
+
+[SafeMath](https://docs.openzeppelin.com/contracts/3.x/utilities#math) ya da [DsMath](https://dappsys.readthedocs.io/en/latest/ds_math.html) de diğer ünlü örnekler arasındadır. Bunlar, dil tarafından sağlanmayan taşma kontrollü aritmetik fonksiyonlar sağlayan kütüphanelerdir (temel sözleşme yerine). Ana aritmetik işlemler yerine sözleşmenizi feci sonuçlar oluşturan taşmalardan korumak için bu kütüphanelerden birini kullanmak iyi bir yöntemdir!
+
+### Standartlar {#standards}
+
+[Birleştirilebilirliği ve birlikte çalışabilirliği](/developers/docs/smart-contracts/composability/) kolaylaştırmak için, Ethereum topluluğu **ERC** denilen birtakım standartlar belirlemiştir. Bunlar hakkında daha fazlasını [standartlar](/developers/docs/standards/) kısmında okuyabilirsiniz.
+
+Sözleşmelerinize bir ERC dahil ederken, kendi başınıza dağıtmaktansa standart uygulamalar aramak iyi bir fikirdir. Birçok akıllı sözleşme kütüphanesi en popüler ERC'ler için uygulamalar içerir. Örnek olarak, her yerde yaygın olan [ERC20 değiştirilebilir token standartı](/developers/tutorials/understand-the-erc-20-token-smart-contract/) [HQ20](https://github.com/HQ20/contracts/blob/master/contracts/token/README.md), [DappSys](https://github.com/dapphub/ds-token/) ve [OpenZeppelin](https://docs.openzeppelin.com/contracts/3.x/erc20)'de bulunabilir. Ek olarak, bazı ERC'ler yerleşik olarak kurallı uygulamalar sağlarlar.
+
+Bazı ERC'lerin yekpare değil, başka ERC'lerin ekleri olduğunu söylemek gerekir. Örneğin [ERC2612](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2612), kullanılabilirliğini geliştirmek için ERC20'ye bir eklenti ekler.
+
+## Kütüphane ekleme {#how-to}
+
+Her zaman dahil ettiğiniz kütüphanenin belgelerinde bulunan, projenin nasıl dahil edileceğine dair özel yönergelere başvurun. Birçok Solidity sözleşme kütüphanesi `npm` kullanılarak paketlenmiştir, bu yüzden onları sadece `npm install` ile indirebilirsiniz. Sözleşmeleri [derlemeye](/developers/docs/smart-contracts/compiling/) yarayan birçok araç, akıllı sözleşme kütüphaneleri için `node_modules` klasörünüze bakacaktır, bu yüzden aşağıdakileri yapabilirsiniz:
+
+```solidity
+// This will load the @openzeppelin/contracts library from your node_modules
+import "@openzeppelin/contracts/token/ERC721/ERC721.sol";
+
+contract MyNFT is ERC721 {
+ constructor() ERC721("MyNFT", "MNFT") public { }
+}
+```
+
+Kullandığınız yola bakmaksızın, bir kütüphane dahil ederken, her zaman gözünüz [dil](/developers/docs/smart-contracts/languages/) sürümünün üzerinde olsun. Misal, eğer sözleşmelerinizi Solidity 0.5'te yazıyorsanız Solidity 0.6 için olan bir kütüphaneyi kullanamazsınız.
+
+## Ne zaman kullanmalı {#when-to-use}
+
+Projeniz için bir akıllı sözleşme kütüphanesi kullanmanın birçok yararı vardır. İlk ve en önemlisi, kendiniz kodlamanızdansa size kullanıma hazır, sisteminize dahil edebileceğiniz yapı taşları sunarak zamandan tasarruf etmenizi sağlar.
+
+Güvenlik ayrıca büyük bir artısıdır. Açık kaynak akıllı sözleşme kütüphaneleri sık sık ciddi ölçüde denetlenir. Birçok projenin onlara dayandığı ele alındığında, onların sürekli teftiş altında tutulması topluluk tarafından güçlü bir teşvik bulmaktadır. Uygulama kodunda hatalar bulmak, yeniden kullanılabilir sözleşme kütüphanelerinden çok daha yaygındır. Bazı kütüphaneler, ek güvenlik için [dış denetimlerden](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts/tree/master/audits) de geçer.
+
+Ancak, akıllı sözleşme kütüphanelerini kullanmak aşina olmadığınız kodu projenize dahil etme riskini de beraberinde getirir. Bir sözleşmeyi aktarmak ve projenize doğrudan dahil etmek çekici gelebilir, ancak o sözleşmenin ne yaptığı hakkında iyi bir anlayışa sahip olmadan, farkında olmadan sisteminizde beklenmeyen davranışlara bağlı olarak bir soruna neden olabilirsiniz. Her zaman dahil ettiğiniz kodun belgelerini okuduğunuzdan emin olun ve kodu projenizin bir parçası yapmadan önce gözden geçirin!
+
+Son olarak, bir kütüphaneyi dahil edip etmeyeceğinize karar verirken, onun genel kullanımını göz önünde bulundurun. Geniş çapta kabul edilmiş bir tanesi, daha büyük bir topluluğa sahip olma ve sorunlar için daha çok gözden geçirme gibi yararlara sahiptir. Akıllı sözleşmeler yaparken güvenlik ana odağınız olmalıdır!
+
+## İlgili araçlar {#related-tools}
+
+**OpenZeppelin Contracts -** **_Güvenli akıllı sözleşme geliştirme için en popüler kütüphanedir._**
+
+- [Belgeler](https://docs.openzeppelin.com/contracts/)
+- [GitHub](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts)
+- [Topluluk Forumu](https://forum.openzeppelin.com/c/general/16)
+
+**DappSys -** **_Akıllı sözleşmeler için güvenli, basit ve esnek yapılı yapı taşlarıdır._**
+
+- [Belgeler](https://dappsys.readthedocs.io/)
+- [GitHub](https://github.com/dapphub/dappsys)
+
+**HQ20 -** **_Gerçek dünya için çok özellikli dağıtılmış uygulamalar inşa etmenize yardımcı olacak; sözleşmeleri, kütüphaneleri ve örnekleri olan bir Solidity projesi._**
+
+- [GitHub](https://github.com/HQ20/contracts)
+
+**thirdweb Solidity SDK -** **_Özel akıllı sözleşmeleri verimli bir şekilde oluşturmak için gereken araçları sağlar_**
+
+- [Dokümanlar](https://portal.thirdweb.com/solidity/)
+- [GitHub](https://github.com/thirdweb-dev/contracts)
+
+## İlgili eğitimler {#related-tutorials}
+
+- [Ethereum geliştiricilerinin güvenlik konusunda dikkat etmesi gereken hususlar](/developers/docs/smart-contracts/security/) _– Akıllı sözleşme oluşturma sırasında, kütüphane kullanımı da dahil olmak üzere güvenlik konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında bir öğretici._
+- [ERC-20 jeton akıllı sözleşmesini anlamak](/developers/tutorials/understand-the-erc-20-token-smart-contract/) _-Birden fazla kütüphane tarafından sağlanan, ERC20 standardı hakkında bir öğretici._
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
diff --git "a/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/security/index.md" "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/security/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..84776eba27c
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/19) Smart Contracts \342\200\223 Basics/developers/docs/smart-contracts/security/index.md"
@@ -0,0 +1,579 @@
+---
+title: Akıllı sözleşme güvenliği
+description: Güvenli Ethereum akıllı sözleşmeleri oluşturma yönergelerine genel bakış
+lang: tr
+---
+
+Akıllı sözleşmeler son derece esnektir ve blokzincirlere dağıtılan kod temelinde değiştirilemez mantık çalıştırırken büyük miktarlarda değer ve veriyi de kontrol etme özelliğine de sahiptir. Bu, canlı bir güven gerektirmeyen ve merkeziyetsiz uygulamalar ekosistemi yaratmıştır ve bu uygulamalar geleneksel sistemlere oranla birçok avantaja sahiptir. Aynı zamanda, akıllı sözleşmelerdeki güvenlik açıklarından yararlanarak kar peşinde koşan saldırganlar için fırsatlar sunarlar.
+
+Ethereum gibi halka açık blokzincirler, akıllı sözleşmelerin güvenliğini sağlama sorununu daha da karmaşık hale getirir. Dağıtılmış sözleşme kodu _genellikle_ güvenlik açıklarını kapatmak için değiştirilemez, ayrıca akıllı sözleşmelerden çalınan varlıkların takibi aşırı derecede zordur ve çoğunlukla değiştirilemezlik kaynaklı olarak geri alınamaz.
+
+Rakamlar değişkenlik gösterse de, akıllı sözleşmelerdeki güvenlik açıklarından kaynaklı kaybedilen veya çalınan toplam değerin miktarının 1 milyar doları rahatlıkla aştığı tahmin edilmektedir. Bu, [DAO hacki](https://hackingdistributed.com/2016/06/18/analysis-of-the-dao-exploit/) (3.6 milyon ETH çalınmıştır; değeri, günümüz fiyatlarıyla 1 milyar doların üzerindedir), [Parity çoklu imza cüzdanı hacki](https://www.coindesk.com/30-million-ether-reported-stolen-parity-wallet-breach) (Hackerlara 30 milyon dolar kaybedilmiştir), [Parity donmuş cüzdan sorunu](https://www.theguardian.com/technology/2017/nov/08/cryptocurrency-300m-dollars-stolen-bug-ether) (300 milyon dolardan fazla ETH sonsuza kadar kilitlenmiştir) gibi yüksek profilli olayları içerir.
+
+Sayılan sorunlar geliştiricilerin güvenli, güçlü ve sağlam akıllı sözleşmeler oluşturmaya çaba harcamasını zorunlu kılmaktadır. Akıllı sözleşme güvenliği ciddi bir iştir ve her geliştiricinin öğrenmesi gerekir. Bu kılavuz, Ethereum geliştiricilerinin güvenlik konusunda dikkat etmesi gereken hususları ele alacak ve akıllı sözleşme güvenliğini geliştirmeye yönelik kaynakları inceleyecektir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Güvenlik konusuna girmeden önce [akıllı sözleşme geliştirmenin temelleri](/developers/docs/smart-contracts/) ile aşina olduğunuzdan emin olun.
+
+## Güvenli Ethereum akıllı sözleşmeleri oluşturma yönergeleri {#smart-contract-security-guidelines}
+
+### 1. Uygun erişim kontrolleri tasarlayın {#design-proper-access-controls}
+
+Akıllı sözleşmelerde, `public` veya `external` olarak işaretlenmiş olan fonksiyonlar herhangi bir harici olarak sahiplenilmiş hesap (EOA'lar) veya sözleşme hesabı tarafından çağırılabilir. Başkalarının sözleşmeniz ile etkileşime girmesini istiyorsanız fonksiyonlar için herkese açık görülebilirliği belirtmeniz gereklidir. Ancak `private` olarak işaretlenmiş olan fonksiyonlar harici hesaplardan değil, sadece akıllı sözleşmenin içinden çağırılabilir. Her ağ katılımcısına sözleşme fonksiyonlarına erişim hakkı vermek, özellikle de hassas işlemleri herkesin yapabileceği anlamına geliyorsa (örneğin yeni jetonlar basmak) sorunlar yaratabilir.
+
+Akıllı sözleşme fonksiyonlarının izinsiz kullanımını engellemek için güvenli erişim kontrolleri uygulamak şarttır. Erişim kontrol mekanizmaları, bir akıllı sözleşmedeki belirli fonksiyonları kullanma olanağını sözleşmeyi yönetmekten sorumlu olan hesaplar gibi onaylı varlıklar ile sınırlar. **Sahiplenilebilir desen** ve **rol tabanlı kontrol**, akıllı sözleşmelerde erişim kontrolü uygulamaya yönelik iki kullanışlı desendir:
+
+#### Sahiplenilebilir desen {#ownable-pattern}
+
+Sahiplenilebilir desende, sözleşme yaratım sürecinde bir adres sözleşmenin "sahibi" olarak ayarlanır. Korunan fonksiyonlara bir `OnlyOwner` niteleyicisi atanır; bu niteleyici, sözleşmenin fonksiyonu yürütmeden önce çağıran adresin kimliğini doğrulamasını sağlar. Korunan fonksiyonlara sözleşme sahibinin dışındaki diğer adreslerden yapılan çağrılar hep geri döndürülerek istenmeyen erişim engellenir.
+
+#### Rol tabanlı erişim kontrolü {#role-based-access-control}
+
+Bir akıllı sözleşmede tek bir adresi `Owner` olarak kaydetmek, merkezileşme riskini beraberinde getirir ve tek bir başarısızlık noktasını temsil eder. Sahibin hesap anahtarları açığa çıkarsa, saldırganlar sahip olunan sözleşmeye saldırabilir. İşte bu nedenle, birden fazla yönetim hesabı olan rol tabanlı bir erişim kontrol deseninin kullanılması daha iyi bir seçenek olabilir.
+
+Rol tabanlı erişim kontrolünde, hassas fonksiyonlara erişim bir grup güvenilir katılımcıya dağıtılır. Örnek olarak, bir hesap jeton basmaktan sorumlu olabilir, diğer hesap da yükseltmeleri gerçekleştirir veya sözleşmeyi duraklatır. Erişim kontrolünü bu yolla merkeziyetsizleştirmek, tek başarısızlık noktalarını ortadan kaldırır ve kullanıcılar için güven varsayımlarını azaltır.
+
+##### Çoklu imzalı cüzdanlar kullanma
+
+Güvenli erişim kontrolü uygulamaya yönelik diğer bir yaklaşım ise sözleşmeyi yönetmek için [çoklu imzalı hesap](/developers/docs/smart-contracts/#multisig) kullanmaktır. Çoklu imzalı hesaplar, sıradan bir EOA'nın aksine birden fazla varlığa aittir ve işlemleri yürütmek için belirlenen minimum sayıda hesaptan (örneğin 5 hesaptan 3'ü) imza alınmasını şart koşar.
+
+Erişim kontrolü için çoklu imza kullanmak, hedef sözleşme üzerinde yapılacak eylemlerin birden fazla tarafın iznini gerektirmesi nedeniyle ekstra bir güvenlik katmanı sağlar. Bu, özellikle sahiplenilebilir desenin kullanılması zorunluysa kullanışlıdır, çünkü bir saldırganın veya içeriden kötü niyetli birinin hassas sözleşme fonksiyonlarını kötü amaçlar için manipüle etmesini daha da zorlaştırır.
+
+### 2. Sözleşme operasyonlarını korumak için require(), assert() ve revert() ifadelerini kullanın {#use-require-assert-revert}
+
+Belirtildiği gibi, akıllı sözleşmenizdeki herkese açık fonksiyonları blokzincire dağıtıldıktan sonra herkes çağırabilir. Harici hesapların bir sözleşme ile nasıl etkileşime geçeceğini önceden bilemeyeceğiniz için dağıtmadan önce sorunlu işlemlere karşı dahili önlemleri uygulamaya koymak idealdir. Akıllı sözleşmelerde yürütmenin bazı gereklilikleri başarıyla karşılayamadığı durumlarda istisnaları tetiklemek ve durum değişikliklerini geri almak için doğru davranışları `require()`, `assert()`, ve `revert()` ifadelerini kullanarak uygulatabilirsiniz.
+
+**`require()`**: `require`, fonksiyonların başlangıcında tanımlanır ve önceden belirlenmiş koşulların çağrılan fonksiyon yürütülmeden önce karşılanmasını sağlar. Bir `require` ifadesi, bir fonksiyona devam etmeden önce kullanıcı girdilerini doğrulamak, durum değişkenlerini kontrol etmek veya çağıran hesabın kimliğini doğrulamak için kullanılabilir.
+
+**`assert()`**: `assert()`, dahili hataları tespit etmek ve kodunuzda "değişmez" ihlali olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır. Bir değişmez, bir sözleşmenin durumu ile ilgili olarak tüm fonksiyon yürütmeleri için doğru olması gereken mantıksal bir çıkarımdır. Bir jeton sözleşmesinin maksimum toplam arzı veya bakiyesi, değişmeze örnek olarak verilebilir. `assert()` kullanmanız sözleşmenizin asla güvenlik açığı olan bir duruma gelmemesini ve gelirse de durum değişkenlerinde yapılan tüm değişikliklerin geri alınmasını sağlar.
+
+**`revert()`**: `revert()`, gerekli koşul sağlanmadığında bir istisna tetikleyen bir eğer-değilse ifadesinde kullanılabilir. Aşağıdaki örnek sözleşmede, fonksiyonların yürütülmesini korumak için `revert()` kullanılmaktadır:
+
+```
+pragma solidity ^0.8.4;
+
+contract VendingMachine {
+ address owner;
+ error Unauthorized();
+ function buy(uint amount) public payable {
+ if (amount > msg.value / 2 ether)
+ revert("Not enough Ether provided.");
+ // Perform the purchase.
+ }
+ function withdraw() public {
+ if (msg.sender != owner)
+ revert Unauthorized();
+
+ payable(msg.sender).transfer(address(this).balance);
+ }
+}
+```
+
+### 3. Akıllı sözleşmeleri test edin ve kod doğruluğunu onaylayın {#test-smart-contracts-and-verify-code-correctness}
+
+[Ethereum Sanal Makinası](/developers/docs/evm/)'nda çalışan kodun değiştirilemezliği, akıllı sözleşmelerin geliştirme aşamasında daha yüksek seviyede bir kalite kontrole ihtiyaç duyduğunu gösterir. Sözleşmeyi kapsamlı bir şekilde test etmek ve beklenmeyen bir sonuç olup olmadığını görmek için gözlemlemek, güvenliği büyük oranda artırır ve uzun vadede kullanıcılarınızı korur.
+
+Sık kullanılan yöntem, sözleşmenin kullanıcılardan alması beklenen taklit verileri kullanarak küçük birim testleri yazmaktır. [Birim testi yapmak](/developers/docs/smart-contracts/testing/#unit-testing), bazı fonksiyonların çalışıp çalışmadığını test etmek ve bir akıllı sözleşmenin beklendiği gibi çalıştığından emin olmak açısından kullanışlıdır.
+
+İzole şekilde kullanıldığında birim testi yapmak maalesef akıllı sözleşme güvenliğini geliştirmekte minimal seviyede etkilidir. Bir birim testi, bir fonksiyonun taklit veriler için düzgün şekilde yürütüldüğünü kanıtlayabilse de, birim testleri sadece yazılan testler kadar etkilidir. Bu, akıllı sözleşmenizin güvenliğine zarar verebilecek eksik uç durumlarını ve güvenlik açıklarını tespit etmeyi zorlaştırır.
+
+Birim testini [statik ve dinamik analiz](/developers/docs/smart-contracts/testing/#static-dynamic-analysis) kullanarak özellik tabanlı test ile birleştirmek daha doğru bir yaklaşımdır. Statik analiz, ulaşılabilir program durumlarını ve yürütme yollarını analiz etmek için [kontrol akış grafikleri](https://en.wikipedia.org/wiki/Control-flow_graph) ve [soyut söz dizimi ağaçları](https://deepsource.io/glossary/ast/) gibi düşük seviye gösterimlere dayanır. Bu arada, [akıllı sözleşme bulanıklaştırma](https://www.cyfrin.io/blog/smart-contract-fuzzing-and-invariants-testing-foundry) gibi dinamik analiz teknikleri, sözleşme kodunu rastgele giriş değerleriyle yürüterek güvenlik özelliklerini ihlal eden işlemleri tespit eder.
+
+[Resmi doğrulama](/developers/docs/smart-contracts/formal-verification), akıllı sözleşmelerdeki güvenlik özelliklerini doğrulamaya yönelik başka bir tekniktir. Sıradan testlerin aksine, resmi doğrulama bir akıllı sözleşmede hata bulunmadığını kesin bir şekilde kanıtlayabilir. Bu, istenen güvenlik özelliklerini belirleyen bir resmi spesifikasyon oluşturarak ve sözleşmelerin resmi bir modelinin bu spesifikasyona uyduğu kanıtlanarak gerçekleştirilir.
+
+### 4. Kodunuz için bağımsız bir inceleme yapılmasını talep edin {#get-independent-code-reviews}
+
+Sözleşmenizi test ettikten sonra başkalarından herhangi bir güvenlik sorunu için kaynak koduna bakmalarını istemek doğru olur. Test etmek, bir akıllı sözleşmedeki her hatayı ortaya çıkarmayacaktır, ancak bağımsız bir inceleme yaptırmak güvenlik açıklarının tespit edilmesi ihtimalini artırır.
+
+#### Denetimler {#audits}
+
+Akıllı sözleşme denetim hizmeti almak, bağımsız bir kod incelemesi gerçekleştirmenin bir yoludur. Denetimciler, akıllı sözleşmelerin güvenli olmasının, kalite eksikleri ve tasarım hataları içermemesinin sağlanmasında önemli bir rol oynar.
+
+Bununla birlikte, denetimleri sihirli değnek gibi görmemelisiniz. Akıllı sözleşme denetimleri her hatayı yakalamaz ve çoğunlukla ek bir dizi inceleme sunmak üzere tasarlanmıştır, bu da geliştiriciler tarafından ilk geliştirme ve test esnasında gözden kaçırılabilecek sorunları tespit etmeye yardımcı olur. Ayrıca akıllı sözleşme denetiminin faydasını maksimuma çıkarmak için kodu düzgün biçimde belgelemek ve satır içi yorumlar eklemek gibi denetimcilerle çalışmaya yönelik en iyi pratikleri takip etmelisiniz.
+
+- [Akıllı sözleşme denetim ipuçları ve püf noktaları](https://twitter.com/tinchoabbate/status/1400170232904400897) - _@tinchoabbate_
+- [Denetiminizden en iyi şekilde yararlanın](https://inference.ag/blog/2023-08-14-tips/) - _Inference_
+
+#### Hata ödülleri {#bug-bounties}
+
+Bir hata ödülü programı oluşturmak, harici kod incelemelerinin uygulamaya koymaya yönelik başka bir yaklaşımdır. Hata ödülü, bir uygulamada güvenlik açığı bulan kişilere (genelde beyaz şapkalı hackerlar) verilen para cinsinden bir ödüldür.
+
+Düzgün şekilde kullanıldığında, hata ödülleri hacker topluluğunun üyelerine kodunuzda kritik hatalar bulunup bulunmadığını incelemeleri için bir teşvik sunar. Bunun gerçek hayattaki örneklerinden biri, Ethereum üzerinde çalışan bir [Katman 2](/layer-2/) protokolü olan [Optimism](https://www.optimism.io/) üzerinde bir saldırganın sınırsız miktarda Ether yaratabilmesine olanak tanıyan "sınırsız para hatası"dır. Neyse ki bir beyaz şapkalı hacker [hatayı bulmuş](https://www.saurik.com/optimism.html) ve takıma bildirmiş, [bu süreçte de büyük bir ödeme almıştır](https://cryptoslate.com/critical-bug-in-ethereum-l2-optimism-2m-bounty-paid/).
+
+Bir hata ödülü programının ödemesini ilgili fonların miktarı ile orantılı bir şekilde ayarlamak kullanışlı bir stratejidir. “[Hata ödülünü ölçeklendirme](https://medium.com/immunefi/a-defi-security-standard-the-scaling-bug-bounty-9b83dfdc1ba7)” olarak tanımlanan bu yaklaşım, kişilerin güvenlik açıklarını istismar etmek yerine sorumlu şekilde bildirmesi için parasal teşvikler sağlar.
+
+### 5. Akıllı sözleşme geliştirme sırasında en iyi uygulamaları takip edin {#follow-smart-contract-development-best-practices}
+
+Denetimlerin ve hata ödüllerinin varlığı, yüksek kalitede kod yazma sorumluluğunuz açısından bir mazeret değildir. Akıllı sözleşme güvenliğinin iyi seviyede olması için ilk olarak düzgün tasarım ve geliştirme süreçleri oluşturmanız gerekir:
+
+- Tüm kodu git gibi bir sürüm denetimi sisteminde depolayın
+
+- Tüm kod değişikliklerini çekme istekleri aracılığı ile yapın
+
+- Çekme isteklerinin en az bir bağımsız denetçisi olduğundan emin olun; bir projede tek başınıza çalışıyorsanız, başka geliştiriciler bulmayı ve kod incelemesi alışverişinde bulunmayı düşünün
+
+- Akıllı sözleşmeleri test etmek, derlemek ve dağıtmak için bir [geliştirme ortamı](/developers/docs/frameworks/) kullanın
+
+- Kodunuzu [Cyfrin Aaderyn](https://github.com/Cyfrin/aderyn), Mythril ve Slither gibi temel kod analiz araçlarından geçirin. İdeal olarak, bunu her çekme isteği birleştirmesinden önce yapmalı ve çıktılardaki farkları karşılaştırmalısınız
+
+- Kodunuzun hatasız bir şekilde derlendiğinden ve Solidity derleyicisinin herhangi bir uyarı vermediğinden emin olun
+
+- Kodunuzu düzgün biçimde belgelendirin ([NatSpec](https://solidity.readthedocs.io/en/develop/natspec-format.html) kullanın) ve sözleşme yapısı hakkındaki detayları anlaşılabilir bir dille açıklayın. Bu, başkalarının sizin kodunuzu denetlemesini ve incelemesini kolaylaştıracaktır.
+
+### 6. Güçlü olağanüstü durum kurtarma planları uygulayın {#implement-disaster-recovery-plans}
+
+Güvenli erişim kontrolleri tasarlamak, fonksiyon değiştiricileri uygulamak ve diğer öneriler, akıllı sözleşme güvenliğini artırabilir ancak kötü niyetli saldırıların gerçekleşme ihtimalini sıfıra indirgeyemez. Güvenli akıllı sözleşmeler oluşturmak, "başarısızlığa hazırlanmayı" ve saldırılara karşı etkili bir şekilde cevap vermek için bir geri dönüş planına sahip olmayı gerektirir. Düzgün bir olağanüstü durum kurtarma planı, aşağıdaki bileşenlerin bazılarını ya da hepsini kapsar:
+
+#### Sözleşme yükseltmeleri {#contract-upgrades}
+
+Ethereum akıllı sözleşmeleri varsayılan olarak değiştirilemez olsa da, yükseltme desenleri kullanılarak bir dereceye kadar değiştirilebilirliğe ulaşmak mümkündür. Kritik bir hatanın eski sözleşmenizi kullanılamaz hale getirdiği ve yeni bir mantık dağıtmanın en makul seçenek olduğu durumlarda sözleşmeleri yükseltmek gereklidir.
+
+Sözleşme yükseltme mekanizmaları farklı şekilde çalışsa da, "vekil deseni" akıllı sözleşmeleri yükseltmeye yönelik daha popüler yaklaşımlardan biridir. [Vekil desenleri](https://www.cyfrin.io/blog/upgradeable-proxy-smart-contract-pattern) bir uygulamanın durumunu ve mantığını _iki_ sözleşme arasında böler. İlk sözleşme ('vekil sözleşmesi' adı verilir) durum değişkenlerini depolar (örneğin kullanıcı bakiyeleri), ikinci sözleşme ise ('mantık sözleşmesi' adı verilir) sözleşme fonksiyonlarını yürütmek için gereken kodu tutar.
+
+Hesaplar, tüm fonksiyon çağrılarını [`delegatecall()`](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.16/introduction-to-smart-contracts.html?highlight=delegatecall#delegatecall-callcode-and-libraries) düşük seviye çağrısı kullanarak mantık sözleşmesine ileten vekil sözleşmesi ile etkileşime geçer. Sıradan bir mesaj çağrısının aksine `delegatecall()`, mantık sözleşmesinin adresinde çalışan kodun çağıran sözleşme bağlamında yürütülmesini sağlar. Bu, mantık sözleşmesinin her zaman vekilin depolamasına yazacağı (kendi depolaması yerine) ve `msg.sender` ile `msg.value` değerlerinin orijinal halinin korunacağı anlamına gelir.
+
+Mantık sözleşmesine çağrılar devretmek için adresinin vekil sözleşmesinin depolamasında depolanması gerekir. Dolayısıyla sözleşmenin mantığını yükseltme, sadece başka bir mantık sözleşmesi dağıtmaktan ve yeni adresi vekil sözleşmesinde depolamaktan ibarettir. Vekil sözleşmesine sonraki çağrılar otomatik olarak yeni mantık sözleşmesine yönlendirildiği için kodu gerçekten değiştirmeden sözleşmeyi "yükseltmiş" olursunuz.
+
+[Sözleşme yükseltme hakkında daha fazla ayrıntı](/developers/docs/smart-contracts/upgrading/).
+
+#### Acil durdurmalar {#emergency-stops}
+
+Belirtildiği gibi, bir akıllı sözleşmedeki tüm hataları geniş çaplı denetim ve test yoluyla bulmak mümkün olmayabilir. Dağıtım sonrası kodunuzda bir güvenlik açığı ortaya çıkarsa, sözleşme adresinde çalışan kodu değiştiremeyeceğiniz için bu açığı kapatmak imkansızdır. Ayrıca yükseltme mekanizmalarını (örneğin vekil desenleri) uygulamak zaman alabilir (genelde farklı taraflardan onay alınması gerekir), bu da saldırganlara daha fazla zarar vermek için daha fazla zaman tanır.
+
+Nükleer seçenek ise bir sözleşmede güvenlik açığı bulunan fonksiyonlara gelecek çağrıları engelleyen bir "acil durdurma" fonksiyonunu uygulamaya koymaktır. Acil durdurmalar genelde şu bileşenlerden oluşur:
+
+1. Akıllı sözleşmenin durdurulmuş bir durumda olup olmadığını gösteren global bir Boole değişkeni. Bu değişken, sözleşme oluşturulurken `false` olarak ayarlanmıştır ancak sözleşme durdurulduğunda `true` şekline döner.
+
+2. Yürütülürken Boole değişkenine başvuran fonksiyonlar. Bu fonksiyonlar, akıllı sözleşme durdurulmamışsa erişilebilir durumdadır ve acil durdurma özelliği tetiklendiğinde erişilemez hale gelir.
+
+3. Acil durdurma fonksiyonuna erişimi olan, Boole değişkenini `true` yapan bir varlık. Bu fonksiyona yapılan çağrılar, kötü niyetli eylemleri önlemek için güvenilir bir adres ile (örneğin sözleşme sahibi) sınırlandırılabilir.
+
+Sözleşmenin acil durdurmayı etkinleştirmesinin ardından belirli fonksiyonlar çağrılabilir niteliğini kaybeder. Bu, seçili fonksiyonların global değişkene başvuran bir niteleyici ile paketlenmesi yoluyla gerçekleştirilir. Bu desenin sözleşmelerdeki bir uygulamasını açıklayan [bir örneği](https://github.com/fravoll/solidity-patterns/blob/master/EmergencyStop/EmergencyStop.sol) aşağıda bulabilirsiniz:
+
+```solidity
+// This code has not been professionally audited and makes no promises about safety or correctness. Use at your own risk.
+
+contract EmergencyStop {
+
+ bool isStopped = false;
+
+ modifier stoppedInEmergency {
+ require(!isStopped);
+ _;
+ }
+
+ modifier onlyWhenStopped {
+ require(isStopped);
+ _;
+ }
+
+ modifier onlyAuthorized {
+ // Check for authorization of msg.sender here
+ _;
+ }
+
+ function stopContract() public onlyAuthorized {
+ isStopped = true;
+ }
+
+ function resumeContract() public onlyAuthorized {
+ isStopped = false;
+ }
+
+ function deposit() public payable stoppedInEmergency {
+ // Deposit logic happening here
+ }
+
+ function emergencyWithdraw() public onlyWhenStopped {
+ // Emergency withdraw happening here
+ }
+}
+```
+
+Bu örnek, acil durdurmaların temel özelliklerini göstermektedir:
+
+- `isStopped`, başlangıçta `false` olan ve sözleşme acil durum moduna geçtiğinde değişerek `true` olan bir Boole değeridir.
+
+- `onlyWhenStopped` ve `stoppedInEmergency` fonksiyon niteleyicileri, `isStopped` değişkenini kontrol eder. `stoppedInEmergency`, sözleşmenin güvenlik açığı olduğunda (örneğin `deposit()`) erişilemez olması gereken fonksiyonları kontrol etmek için kullanılır. Basitçe ifade etmek gerekirse, bu fonksiyonlara yapılan çağrılar geri döndürülür.
+
+`onlyWhenStopped`, sadece bir acil durum esnasında çağrılabilir olması gereken fonksiyonlar (örneğin `emergencyWithdraw()`) için kullanılır. Bu tarz fonksiyonlar durumun çözüme kavuşturulmasına yardımcı olabilir ve bundan dolayı "yasaklı fonksiyonlar" listesinden çıkarılmıştır.
+
+Acil durdurma fonksiyonunu kullanmak, akıllı sözleşmenizdeki ciddi güvenlik açıkları ile baş etmek adına etkili bir tedbirdir. Ancak, kullanıcıların kendi faydalarına etkinleştirmemeleri konusunda geliştiricilere güvenmesi ihtiyacını artırır. Bu amaçla, acil durdurma kontrolünün merkeziyetsizleştirilmesi için ya zincir üstü bir oy mekanizmasına tabi tutularak ya zaman kilidi uygulanarak ya da çoklu imza cüzdanından onay alınarak çözümler geliştirmek mümkündür.
+
+#### Olay izleme {#event-monitoring}
+
+[Olaylar](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.15/contracts.html#events), akıllı sözleşme fonksiyonlarına yapılan çağrıları takip etmenize ve durum değişkenlerindeki değişiklikleri izlemenize olanak tanır. Akıllı sözleşmenizi, bir tarafın güvenlik açısından kritik bir eylem (örneğin, fon çekme) gerçekleştirdiğinde bir olay yayımlayacak şekilde programlamak idealdir.
+
+Olayları günlüğe kaydetmek ve bunları zincir dışında izlemek, sözleşme işlemleri hakkında bilgi sağlar ve kötü niyetli eylemlerin daha hızlı tespitine yardımcı olur. Bu, ekibinizin hızlı bir şekilde hacklere yanıt verebilmesi ve kullanıcılar üzerindeki etkiyi azaltmak için fonksiyonları duraklatma veya yükseltme yapma gibi önlemler alabilmesi anlamına gelir.
+
+Ayrıca, sözleşmelerinizle biri etkileşimde bulunduğunda otomatik olarak uyarıları ileten hazır bir izleme aracını da tercih edebilirsiniz. Bu araçlar işlem hacmi, fonksiyon çağrılarının sıklığı veya sürecin parçası olan spesifik fonksiyonlar gibi farklı tetikleyicilere göre özel uyarılar oluşturmanıza olanak sağlar. Örneğin, tek bir işlemde çekilen miktarın belirli bir eşiği aşması durumunda devreye girecek bir uyarı programlayabilirsiniz.
+
+### 7. Güvenli yönetişim sistemleri tasarlayın {#design-secure-governance-systems}
+
+Ana akıllı sözleşmelerin kontrolünü topluluk üyelerine devretmek suretiyle uygulamanızı merkeziyetsizleştirmeyi düşünebilirsiniz. Bu durumda akıllı sözleşme sistemi, topluluk üyelerinin yönetimsel eylemleri zincir üstünde yönetişim sistemi aracılığıyla onaylayabilmesine olanak tanıyan bir yönetişim modülü içerecektir. Örneğin, bir vekil sözleşmenin yeni bir uygulamaya yükseltilmesi teklifi, jeton sahipleri tarafından oylanabilir.
+
+Merkezi olmayan yönetişim, özellikle geliştiricilerin ve son kullanıcıların çıkarlarını uyumlu hale getirdiği için faydalı olabilir. Yine de, akıllı sözleşme yönetişim mekanizmaları yanlış uygulandığında yeni riskleri beraberinde getirebilir. Saldırganın bir [flash loan](/defi/#flash-loans) (hızlı kredi) alarak büyük miktarda oy hakkı (elindeki jeton sayısıyla ölçülen) elde etmesi ve kötü niyetli bir teklifi kabul ettirmesi makul bir senaryo olabilir.
+
+Zincir üstünde yönetişimle ilgili sorunları önlemenin bir yolu, bir [zaman kilidi](https://blog.openzeppelin.com/protect-your-users-with-smart-contract-timelocks/) kullanmaktır. Zaman kilidi, bir akıllı sözleşmenin belirli bir süre geçene kadar belirli eylemleri gerçekleştirmesini engeller. Diğer stratejiler arasında her bir jetona ne kadar süreyle kilitlendiğine dayalı olarak bir "oylama ağırlığı" atama veya bir adresin oy gücünü mevcut blok yerine geçmişteki bir dönemde (örneğin, geçmişteki 2-3 blok) ölçme gibi yöntemler yer alır. Her iki yöntem de oy gücünü zincir üstündeki oyları hızla etkileyecek şekilde toplama olasılığını azaltır.
+
+[Güvenli yönetişim sistemleri tasarlama](https://blog.openzeppelin.com/smart-contract-security-guidelines-4-strategies-for-safer-governance-systems/), [DAO'lardaki farklı oylama mekanizmaları](https://hackernoon.com/governance-is-the-holy-grail-for-daos) ve [DeFi kullanan yaygın DAO saldırı vektörleri](https://dacian.me/dao-governance-defi-attacks) hakkında daha fazla bilgi için paylaşılan bağlantılara başvurun.
+
+### 8. Kodun karmaşıklık düzeyini minimuma indirgeyin {#reduce-code-complexity}
+
+Geleneksel yazılım geliştiricileri, yazılım tasarımına gereksiz karmaşıklık eklememeyi tavsiye eden "KISS" ("keep it simple, stupid - basit tut, aptal") prensibini iyi bilir. Bu, uzun süredir kabul gören "karmaşık sistemler karmaşık şekillerde başarısız olur" düşüncesine uygundur ve bu sistemler maliyetli hatalara daha yatkındır.
+
+Akıllı sözleşmeleri yazarken işleri basit tutmak, akıllı sözleşmelerin potansiyel olarak büyük miktarlarda değeri kontrol ettiği göz önüne alındığında özellikle önemlidir. Akıllı sözleşme yazarken basitliği sağlamaya yönelik bir ipucu, mümkün olduğunda [OpenZeppelin Sözleşmeleri](https://docs.openzeppelin.com/contracts/4.x/) gibi mevcut kütüphaneleri yeniden kullanmaktır. Bu kütüphaneler, geliştiriciler tarafından kapsamlı bir şekilde denetlenmiş ve test edilmiş olduğundan bunların kullanılması, yeni işlevselliğin sıfırdan yazılarak hataların eklenmesi olasılığını azaltır.
+
+Başka yaygın bir tavsiye de küçük fonksiyonlar yazmak ve iş mantığını birden fazla sözleşmeye bölerek sözleşmeleri modüler tutmaktır. Basit kod yazmak, akıllı sözleşmedeki saldırı yüzeyini azaltırken genel sistem doğruluğu hakkında düşünmeyi ve olası tasarım hatalarını erken tespit etmeyi de kolaylaştırır.
+
+### 9. Yaygın akıllı sözleşme güvenlik açıklarına karşı savunma geliştirin {#mitigate-common-smart-contract-vulnerabilities}
+
+#### Yeniden giriş {#reentrancy}
+
+Ethereum Sanal Makinesi, eş zamanlılığa izin vermez; yani bir mesaj çağrısına dahil olan iki sözleşme aynı anda çalışamaz. Harici bir çağrı sözleşmenin yürütülmesini ve hafızasını çağrı dönene kadar duraklatır; bunun ardından yürütme normal şekilde devam eder. Bu süreç resmi olarak [kontrol akışını](https://www.computerhope.com/jargon/c/contflow.htm) başka bir sözleşmeye aktarmak olarak tanımlanabilir.
+
+Çoğunlukla zararsız olsa da, kontrol akışını güvenilmeyen sözleşmelere aktarmak yeniden giriş gibi problemlere yok açabilir. Yeniden giriş saldırısı, kötü niyetli bir sözleşmenin güvenlik açığı bulunan bir sözleşmeye asıl fonksiyonun çağrısı tamamlanmadan geri çağrı yapması durumunda gerçekleşir. Bu tür bir saldırı en iyi şekilde örnek vererek açıklanabilir.
+
+Herhangi bir kişinin Ether yatırmasına ve çekmesine izin veren basit bir akıllı sözleşme ('Victim') düşünün:
+
+```solidity
+// This contract is vulnerable. Do not use in production
+
+contract Victim {
+ mapping (address => uint256) public balances;
+
+ function deposit() external payable {
+ balances[msg.sender] += msg.value;
+ }
+
+ function withdraw() external {
+ uint256 amount = balances[msg.sender];
+ (bool success, ) = msg.sender.call.value(amount)("");
+ require(success);
+ balances[msg.sender] = 0;
+ }
+}
+```
+
+Bu sözleşme, kullanıcıların sözleşmeye önceden yatırılmış olan ETH'yi çekmesini sağlayan `withdraw()` fonksiyonunu açığa çıkartır. Sözleşme, bir çekimi işlerken şu işlemleri gerçekleştirir:
+
+1. Kullanıcının ETH bakiyesini kontrol eder
+2. Fonları çağıran adrese yollar
+3. Bakiyeyi 0'a ayarlayarak kullanıcının ek çekimler yapmasını önler
+
+`Victim` sözleşmesindeki `withdraw()` fonksiyonu, "kontroller-etkileşimler-etkiler" desenini takip eder. Yürütme için gerekli koşulların sağlanıp sağlanmadığını (yani kullanıcının pozitif bir ETH bakiyesi olup olmadığını) _kontrol eder_ ve işlemin _etkilerini_ uygulamadan önce (yani kullanıcının bakiyesini düşürmek) çağıranın adresine ETH göndererek _etkileşimi_ gerçekleştirir.
+
+Eğer `withdraw()` bir dışarıdan sahip olunan hesap (EOA) tarafından çağrılırsa, fonksiyon beklenildiği gibi çalışır: `msg.sender.call.value()` çağırana ETH gönderir. Ancak `msg.sender`, `withdraw()` çağrısı yapan bir akıllı sözleşme hesabı ise, `msg.sender.call.value()` kullanarak fon gönderildiğinde aynı zamanda o adreste depolanan kod da çalışacaktır.
+
+Sözleşme adresinde dağıtılan kodun şu olduğunu hayal edin:
+
+```solidity
+ contract Attacker {
+ function beginAttack() external payable {
+ Victim(victim_address).deposit.value(1 ether)();
+ Victim(victim_address).withdraw();
+ }
+
+ function() external payable {
+ if (gasleft() > 40000) {
+ Victim(victim_address).withdraw();
+ }
+ }
+}
+```
+
+Bu sözleşme üç şey yapmak üzere tasarlanmıştır:
+
+1. Başka bir hesaptan yatırma işlemini kabul etmek (muhtemelen saldırganın EOA'sı)
+2. Victim sözleşmesine 1 ETH yatırmak
+3. Akıllı sözleşmede depolanan 1 ETH'yi çekmek
+
+Burada, gelen `msg.sender.call.value` tarafından bırakılan gaz miktarı 40.000'den fazla ise `Attacker`'ın `Victim`'deki `withdraw()` fonksiyonunu tekrar çağıran başka bir fonksiyonu olması hariç yanlış hiçbir şey yoktur. Bu, `Attacker`'a `Victim`'e yeniden girebilme ve ilk `withdraw` çağrısı tamamlanmadan _önce_ daha fazla fon çekebilme olanağı sağlar. Bu döngü şöyle görünür:
+
+```solidity
+- Attacker's EOA calls `Attacker.beginAttack()` with 1 ETH
+- `Attacker.beginAttack()` deposits 1 ETH into `Victim`
+- `Attacker` calls `withdraw() in `Victim`
+- `Victim` checks `Attacker`’s balance (1 ETH)
+- `Victim` sends 1 ETH to `Attacker` (which triggers the default function)
+- `Attacker` calls `Victim.withdraw()` again (note that `Victim` hasn’t reduced `Attacker`’s balance from the first withdrawal)
+- `Victim` checks `Attacker`’s balance (which is still 1 ETH because it hasn’t applied the effects of the first call)
+- `Victim` sends 1 ETH to `Attacker` (which triggers the default function and allows `Attacker` to reenter the `withdraw` function)
+- The process repeats until `Attacker` runs out of gas, at which point `msg.sender.call.value` returns without triggering additional withdrawals
+- `Victim` finally applies the results of the first transaction (and subsequent ones) to its state, so `Attacker`’s balance is set to 0
+```
+
+Özetle, çağıranın bakiyesi fonksiyonun yürütülmesi tamamlanana kadar 0'a ayarlanmadığı için sonraki çağrılar başarılı olacak ve çağıranın bakiyesini birden fazla kez çekmesine olanak tanıyacaktır. Bu tür saldırılar, [2016 DAO hack](https://www.coindesk.com/learn/2016/06/25/understanding-the-dao-attack/) olayında olduğu gibi akıllı sözleşmenin fonlarını boşaltmak için kullanılabilir. Yeniden giriş saldırıları, [yeniden giriş suistimallerinin herkese açık listesi](https://github.com/pcaversaccio/reentrancy-attacks) içinde gösterildiği gibi bugün hala akıllı sözleşmeler için ciddi bir sorundur.
+
+##### Yeniden giriş saldırılarını engelleme
+
+Yeniden girişle başa çıkmak için izlenebilecek bir yaklaşım, [kontroller-etkiler-etkileşimler modelini](https://docs.soliditylang.org/en/develop/security-considerations.html#use-the-checks-effects-interactions-pattern) takip etmektir. Bu model, yürütmenin, yürütme işlemine devam etmeden önce gerekli kontrolleri gerçekleştiren kodla başladığı, ardından sözleşme durumunu manipüle eden kodla devam ettiği ve son olarak diğer sözleşmeler veya EOA'larla etkileşimde bulunan kodun geldiği bir şekilde düzenlenmesini sağlar.
+
+Kontroller-etkiler-etkileşim modeli, aşağıda gösterilen `Victim` sözleşmesinin revize edilmiş bir sürümünde kullanılır:
+
+```solidity
+contract NoLongerAVictim {
+ function withdraw() external {
+ uint256 amount = balances[msg.sender];
+ balances[msg.sender] = 0;
+ (bool success, ) = msg.sender.call.value(amount)("");
+ require(success);
+ }
+}
+```
+
+Bu sözleşme, kullanıcının bakiyesi üzerinde bir _kontrol_ gerçekleştirir, `withdraw()` fonksiyonunun _etkilerini_ uygular (kullanıcının bakiyesini 0'a ayarlayarak) ve son olarak _etkileşimi_ gerçekleştirir (kullanıcının adresine ETH gönderir). Bu, sözleşmenin depolamasını harici çağrıdan önce güncellemesini sağlayarak ilk saldırıya yol açan yeniden giriş koşulunu ortadan kaldırır. `Attacker` sözleşmesini `NoLongerAVictim`'e çağırmak hala mümkün olsa da `balances[msg.sender]` 0 olarak ayarlandığı için ek çekimler hata verir.
+
+Diğer bir seçenek ise bir fonksiyon çağrısı tamamlanana kadar sözleşmenin durumunun bir kısmını kilitleyen karşılıklı hariç tutma kilidi (genellikle "mutex" olarak tanımlanır) kullanmaktır. Bu, fonksiyon yürütülmeden önce `true` olarak ayarlanan ve çağrı tamamlandıktan sonra `false` şekline dönen bir Boole değişkeni kullanılarak uygulanır. Aşağıdaki örnekte görüldüğü gibi mutex kullanmak, bir fonksiyonu orijinal çağrı halen işleniyorken tekrarlı çağrılara karşı koruyarak yeniden girişi etkin biçimde durdurur.
+
+```solidity
+pragma solidity ^0.7.0;
+
+contract MutexPattern {
+ bool locked = false;
+ mapping(address => uint256) public balances;
+
+ modifier noReentrancy() {
+ require(!locked, "Blocked from reentrancy.");
+ locked = true;
+ _;
+ locked = false;
+ }
+ // This function is protected by a mutex, so reentrant calls from within `msg.sender.call` cannot call `withdraw` again.
+ // The `return` statement evaluates to `true` but still evaluates the `locked = false` statement in the modifier
+ function withdraw(uint _amount) public payable noReentrancy returns(bool) {
+ require(balances[msg.sender] >= _amount, "No balance to withdraw.");
+
+ balances[msg.sender] -= _amount;
+ bool (success, ) = msg.sender.call{value: _amount}("");
+ require(success);
+
+ return true;
+ }
+}
+```
+
+Ayrıca fonları hesaplara gönderen bir "itme ödemeleri" sistemi yerine, kullanıcıların akıllı sözleşmelerden fonlarını çekmesini gerektiren bir [çekme ödemeleri](https://docs.openzeppelin.com/contracts/4.x/api/security#PullPayment) sistemini de kullanabilirsiniz. Bu, bilinmeyen adreslerde yanlışlıkla kod tetikleme ihtimalini ortadan kaldırır (ve aynı zamanda belirli hizmet reddi saldırılarını önleyebilir).
+
+#### Tamsayı yetersizlikleri ve taşmaları {#integer-underflows-and-overflows}
+
+Tamsayı taşması, bir aritmetik işlemin sonucunun kabul edilebilir değer aralığının dışına düşerek tamsayıyı temsil edilebilir en düşük değere yuvarlamasına neden olduğu zaman gerçekleşir. Örneğin bir `uint8` yalnızca 2^8-1=255'e kadar değerleri saklayabilir. `255`'ten büyük değerleri sonuç veren aritmetik işlemler taşma yapar ve tıpkı bir otomobildeki kilometre sayacı azami kilometreye (999999) ulaşınca sıfırlandığı gibi `uint`'yi `0` olarak ayarlar.
+
+Tamsayı yetersizlikleri de benzer sebeplerden dolayı gerçekleşir: bir aritmetik işlemin sonuçlarının kabul edilebilir aralığın altına düşmesi. Bir `uint8` içinde `0`'ı azaltmaya çalıştığınızı düşünelim; sonuç, basit olarak temsil edilebilir maksimum değere (`255`) yuvarlanacaktır.
+
+Hem tamsayı taşmaları hem de tamsayı yetersizlikleri, bir sözleşmenin durum değişkenlerinde beklenmedik değişimlere yol açabilir ve planlanmamış yürütmeye sebep olabilir. Bir saldırganın geçersiz bir işlem gerçekleştirmek için akıllı sözleşmedeki aritmetik taşmayı nasıl istismar edebileceğinin bir örneğini aşağıda görebilirsiniz:
+
+```
+pragma solidity ^0.7.6;
+
+// This contract is designed to act as a time vault.
+// User can deposit into this contract but cannot withdraw for at least a week.
+// User can also extend the wait time beyond the 1 week waiting period.
+
+/*1. Deploy TimeLock
+2. Deploy Attack with address of TimeLock
+3. Call Attack.attack sending 1 ether. You will immediately be able to
+ withdraw your ether.
+
+What happened?
+Attack caused the TimeLock.lockTime to overflow and was able to withdraw
+before the 1 week waiting period.
+*/
+
+contract TimeLock {
+ mapping(address => uint) public balances;
+ mapping(address => uint) public lockTime;
+
+ function deposit() external payable {
+ balances[msg.sender] += msg.value;
+ lockTime[msg.sender] = block.timestamp + 1 weeks;
+ }
+
+ function increaseLockTime(uint _secondsToIncrease) public {
+ lockTime[msg.sender] += _secondsToIncrease;
+ }
+
+ function withdraw() public {
+ require(balances[msg.sender] > 0, "Insufficient funds");
+ require(block.timestamp > lockTime[msg.sender], "Lock time not expired");
+
+ uint amount = balances[msg.sender];
+ balances[msg.sender] = 0;
+
+ (bool sent, ) = msg.sender.call{value: amount}("");
+ require(sent, "Failed to send Ether");
+ }
+}
+
+contract Attack {
+ TimeLock timeLock;
+
+ constructor(TimeLock _timeLock) {
+ timeLock = TimeLock(_timeLock);
+ }
+
+ fallback() external payable {}
+
+ function attack() public payable {
+ timeLock.deposit{value: msg.value}();
+ /*
+ if t = current lock time then we need to find x such that
+ x + t = 2**256 = 0
+ so x = -t
+ 2**256 = type(uint).max + 1
+ so x = type(uint).max + 1 - t
+ */
+ timeLock.increaseLockTime(
+ type(uint).max + 1 - timeLock.lockTime(address(this))
+ );
+ timeLock.withdraw();
+ }
+}
+```
+
+##### Tamsayı yetersizliklerini ve taşmalarını engelleme
+
+Solidity derleyicisi, 0.8.0 versiyonu itibariyle tamsayı yetersizliklerini ve taşmalarını sonuç veren kodları reddetmektedir. Ancak daha düşük bir derleme versiyonu ile derlenen sözleşmeler ya aritmetik işlemleri içeren fonksiyonlarda kontroller gerçekleştirmeli ya da yetersizlik/taşma kontrolü yapan kütüphaneleri (örneğin, [SafeMath](https://docs.openzeppelin.com/contracts/2.x/api/math)) kullanmalıdır.
+
+#### Kâhin manipülasyonu {#oracle-manipulation}
+
+[Kâhinler](/developers/docs/oracles/), zincir dışından bilgi edinir ve bu bilgiyi akıllı sözleşmelerin kullanımı için zincir üstünde gönderir. Kâhinler sayesinde sermaye piyasaları gibi zincir dışında sistemlerle birlikte çalışan akıllı sözleşmeler tasarlayabilir ve bu sayede uygulama alanlarını önmeli ölçüde genişletebilirsiniz.
+
+Ancak eğer kâhin yozlaşmışsa ve zincir üstünde yanlış bilgiler gönderiyorsa akıllı sözleşmeler, hatalara sebep olabilecek yanlış girdileri temel alarak yürütülür. Bu, bir blokzincir kâhininden gelen bilginin doğru, güncel olduğundan ve zamanında alındığından emin olma görevini ilgilendiren ''kâhin sorunu''nun temelidir.
+
+Buna bağlı bir güvenlik endişesi de bir varlığın spot fiyatını almak için merkeziyetsiz borsa gibi zincir üstünde kâhin kullanımıdır. [Merkeziyetsiz finans (DeFi)](/defi/) sektörünün borç verme platformları, bunu genellikle bir kullanıcın ne kadar ödünç alabileceğine karar vermek için kullanıcının teminatının değerini belirlemek amacıyla yapar.
+
+DEX (merkeziyetsiz borsa) fiyatları, büyük ölçüde piyasalarda pariteleri eski haline getiren arbitrajcılar sayesinde genellikle doğrudur. Ancak bu fiyatlar, özellikle zincir üstündeki kâhinin varlık fiyatlarını geçmişe dönük ticaret düzenine dayanarak hesapladığı durumlarda (ki genelde durum böyledir) manipülasyona açıktır.
+
+Örneğin bir saldırgan, borç verme sözleşmenizle etkileşime geçmeden hemen önce hızlı kredi alıp varlığın spot fiyatını suni olarak yükseltebilir. Varlık fiyatı için DEX sorgulama, normalin üstünde bir değer döndürerek (saldırganın varlık talebini çarpıtan büyük ''satın alım emri'' sebebiyle) alması gerekenden daha fazlasını ödünç alabilmesine imkan tanır. Bu gibi ''hızlı kredi saldırıları'' DeFi (merkeziyetsiz finans) uygulamaları arasında fiyat kâhinlerinin güvenilirliğini baltalamak için kullanıldı ve protokollerde milyonlarca dolarlık fon kaybına neden oldu.
+
+##### Kâhin manipülasyonunu engelleme
+
+[Kâhin manipülasyonundan kaçınmanın](https://www.cyfrin.io/blog/price-oracle-manipultion-attacks-with-examples) asgari şartı, tek hata noktalarından kaçınmak için çok sayıda kaynaktan bilgi sorgulayan bir merkeziyetsiz kâhin ağı kullanmaktır. Çoğu durumda merkeziyetsiz kâhinler, kâhin düğümlerini doğru bilgi aktarımı yapmaya teşvik etmek amacıyla onları merkezi kâhinlerden daha güvenli yapan yerleşik kripto-ekonomik teşviklere sahiptir.
+
+Varlık fiyatları için bir zincir üstünde kâhin sorgulaması yapmayı planlıyorsanız zamana göre ağırlıklandırılmış ortalama fiyat (TWAP) mekanizmasını uygulayan bir tanesini kullanmayı göz önünde bulundurun. Bir [TWAP kâhini](https://docs.uniswap.org/contracts/v2/concepts/core-concepts/oracles), bir varlığın fiyatını iki farklı zaman noktasında sorgular (bunu değiştirebilirsiniz) ve elde edilen ortalamaya dayanarak spot fiyatı hesaplar. Daha uzun zaman dilimleri seçmek, yeni işlenmiş büyük emirler varlık fiyatını etkilemeyeceğinden protokolünüzü fiyat manipülasyonuna karşı korur.
+
+## Geliştiriciler için akıllı sözleşme güvenlik kaynakları {#smart-contract-security-resources-for-developers}
+
+### Akıllı sözleşmeleri analiz etmeye ve kod doğruluğunu teyit etmeye yönelik araçlar {#code-analysis-tools}
+
+- **[Test araçları ve kütüphaneleri](/developers/docs/smart-contracts/testing/#testing-tools-and-libraries)** - _Akıllı sözleşmeler üzerinde birim testleri, statik analiz ve dinamik analiz gerçekleştirmeye yönelik sektörel standart niteliğinde araçlar ve kütüphaneler koleksiyonu._
+
+- **[Resmi doğrulama araçları](/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/#formal-verification-tools)** - _Akıllı sözleşmelerde işlevsel doğruluğu teyit etmeye ve değişmezleri kontrol etmeye yönelik araçlar._
+
+- **[Akıllı sözleşme denetim hizmetleri](/developers/docs/smart-contracts/testing/#smart-contract-auditing-services)** - _Ethereum geliştirme projeleri için akıllı sözleşme denetim hizmetleri sağlayan organizasyonların listesi._
+
+- **[Hata ödülü platformları](/developers/docs/smart-contracts/testing/#bug-bounty-platforms)** - _Hata ödüllerini koordine etme ve akıllı sözleşmelerdeki kritik güvenlik açıklarının sorumluluk bilinci içinde bildirilmesini ödüllendirme platformları._
+
+- **[Çatallanma Kontrolcüsü](https://forkchecker.hashex.org/)** - _Çatallanmış bir sözleşme ile ilgili mevcut tüm bilgileri kontrol etmeye yönelik ücretsiz bir çevrimiçi araç._
+
+- **[ABI Şifreleyicisi](https://abi.hashex.org/)** - _Solidity sözleşme fonksiyonlarınızı ve yapıcı bağımsız değişkenlerinizi şifrelemeye yarayan ücretsiz bir çevrimiçi hizmet._
+
+- **[Aderyn](https://github.com/Cyfrin/aderyn)** - _Şüpheli güvenlik açıklarını belirlemek ve sorunları kolayca tüketilebilen bir markdown formatında yazdırmak için Soyut Sözdizimi Ağaçlarını (AST) tarayan Solidity Statik Analizcisi._
+
+### Akıllı sözleşmeleri izlemeye yarayan araçlar {#smart-contract-monitoring-tools}
+
+- **[OpenZeppelin Defender Sentinels](https://docs.openzeppelin.com/defender/v1/sentinel)** - _Akıllı sözleşmelerinizdeki olayları, fonksiyonları ve işlem parametrelerini otomatik olarak izleyip yanıtlamaya yarayan bir araç._
+
+- **[Tenderly Gerçek Zamanlı Uyarı](https://tenderly.co/alerting/)** - _Akıllı sözleşmelerinizde veya cüzdanlarınızda normal olmayan veya beklenmeyen olaylar gerçekleştiğinde gerçek zamanlı bildirimler almaya yarayan bir araç._
+
+### Akıllı sözleşmelerin güvenli yönetimine yönelik araçlar {#smart-contract-administration-tools}
+
+- **[OpenZeppelin Defender Admin](https://docs.openzeppelin.com/defender/v1/admin)** - _Erişim kontrolleri, yükseltmeler ve duraklatma dahil olmak üzere akıllı sözleşme yönetimine yönelik bir arayüz._
+
+- **[Safe](https://safe.global/)** - _Ethereum üzerinde çalışan ve bir işlemi gerçekleştirmeden önce minimum sayıda kişinin onayının alınmasını gerektiren bir akıllı sözleşme cüzdanı (N'nin M'si)._
+
+- **[OpenZeppelin Sözleşmeleri](https://docs.openzeppelin.com/contracts/4.x/)** - _Sözleşme sahipliği, yükseltmeler, erişim kontrolleri, yönetişim, duraklatabilirlik ve benzeri yönetimsel özellikleri uygulamaya yönelik sözleşme kütüphaneleri._
+
+### Akıllı sözleşme denetim hizmetleri {#smart-contract-auditing-services}
+
+- **[ConsenSys Diligence](https://consensys.net/diligence/)** - _Blokzincir ekosistemindeki projelerin protokollerinin kullanıma hazır olmasını ve kullanıcıları korumak amacıyla oluşturulmasını sağlayan akıllı sözleşme denetim hizmeti._
+
+- **[CertiK](https://www.certik.com/)** - _Son teknoloji ürünü resmi Doğrulama teknolojisinin akıllı sözleşmelerde ve blokzincir ağlarında kullanımına öncülük eden blokzincir güvenlik şirketi._
+
+- **[Trail of Bits](https://www.trailofbits.com/)** - _Riskleri azaltmak ve kodu güçlendirmek için güvenlik araştırmalarını saldırgan zihniyetiyle birleştiren siber güvenlik şirketi._
+
+- **[PeckShield](https://peckshield.com/)** - _Blokzincir ekosisteminin tamamının güvenliği, gizliliği ve kullanılabilirliği için ürünler ve hizmetler sunan blokzincir güvenlik şirketi._
+
+- **[QuantStamp](https://quantstamp.com/)** - _Güvenlik ve risk değerlendirme hizmetleri aracılığıyla blokzincir teknolojisinin genel olarak benimsenmesini kolaylaştıran denetim hizmeti._
+
+- **[OpenZeppelin](https://www.openzeppelin.com/security-audits)** - _Dağıtılmış sistemler için güvenlik denetimleri sunan akıllı sözleşme güvenlik şirketi._
+
+- **[Runtime Verification](https://runtimeverification.com/)** - _Akıllı sözleşmelerin resmi modellenmesi ve doğrulanması üzerine uzmanlaşmış güvenlik şirketi._
+
+- **[Hacken](https://hacken.io)** - _Blokzincir güvenliğine 360 derece yaklaşımını getiren Web3 siber güvenlik denetimcisi._
+
+- **[Nethermind](https://nethermind.io/smart-contracts-audits)** - _Ethereum ve Starknet üzerinde akıllı sözleşmelerin bütünlüğünü ve kullanıcıların güvenliğini güvence altına alan Solidity ve Cairo denetim hizmetleri._
+
+- **[HashEx](https://hashex.org/)** - _HashEx, kripto paraların güvenliğini güvence altına almak için blokzincir ve akıllı sözleşme denetimlerine odaklanırken akıllı sözleşme geliştirme, penetrasyon testi ve blokzincir danışmanlığı gibi hizmetler de sunar._
+
+- **[Code4rena](https://code4rena.com/)** - _Akıllı sözleşme güvenlik uzmanlarına güvenlik açıklarını bulmaya ve web3'ü daha güvenli hale getirmeye yönelik teşvikler sunan rekabetçi denetim platformu._
+
+- **[CodeHawks](https://codehawks.com/)** - _Güvenlik araştırmacılarına yönelik akıllı sözleşme denetimi yarışmalarına ev sahipliği yapan rekabetçi denetim platformu._
+
+- **[Cyfrin](https://cyfrin.io)** - _Kripto güvenliğini ürünler ve akıllı sözleşme denetim hizmetleri aracılığıyla geliştiren Web3 güvenlik merkezi._
+
+- **[ImmuneBytes](https://www.immunebytes.com//smart-contract-audit/)** - _Deneyimli denetçilerden oluşan bir ekip ve sınıfının en iyisi araçlar ile blokzincir sistemleri için güvenlik denetimleri sunan Web3 güvenlik şirketi._
+
+- **[Oxorio](https://oxor.io/)** - _Kripto şirketleri ve DeFi projeleri için EVM, Solidity, ZK, Zincirler Arası teknolojilerinde uzmanlığa sahip akıllı sözleşme denetimleri ve blokzincir güvenlik hizmetleri._
+
+- **[Inference](https://inference.ag/)** - _EVM tabanlı blokzincirler için akıllı sözleşme denetimi alanında uzmanlaşmış güvenlik denetim şirketi. Uzman denetçileri sayesinde potansiyel sorunları tespit eder ve ağa aktarım öncesi bunları düzeltmek için eyleme dönüştürülebilir çözümler önerirler._
+
+### Hata ödülü platformları {#bug-bounty-platforms}
+
+- **[Immunefi](https://immunefi.com/)** - _Akıllı sözleşmeler ve DeFi projeleri için güvenlik araştırmacılarının kodu inceledikleri, güvenlik açıklarını bildirdikleri, ödeme aldıkları ve kriptoyu daha güvenli hale getirdikleri hata ödülü platformu._
+
+- **[HackerOne](https://www.hackerone.com/)** - _İşletmeler ile penetrasyon testi uzmanları ve siber güvenlik araştırmacılarını bir araya getiren güvenlik açığı koordinasyonu ve hata ödülü platformu._
+
+- **[HackenProof](https://hackenproof.com/)** - _Kripto projeleri (DeFi, Akıllı Sözleşmeler, Cüzdanlar, CEX ve dahası) için güvenlik profesyonellerinin derecelendirme hizmetleri verdikleri ve araştırmacıların alakalı, doğrulanmış hata raporları için ödeme aldıkları uzman hata ödülü platformu._
+
+- **[Sherlock](https://www.sherlock.xyz/)** - _İlgili hataların adil bir şekilde ödenmesini sağlamak için akıllı sözleşmeler aracılığıyla yönetilen denetçiler için ödeme yapan, akıllı sözleşme güvenliğine yönelik Web3 sigortacısı._
+
+- **[CodeHawks](https://www.codehawks.com/)** - _Denetçilerin güvenlik yarışmalarına ve mücadelelerine ve (yakında) kendi özel denetimlerine katıldıkları, rekabetçi hata ödül platformu._
+
+### Akıllı sözleşmelerle ilgili bilinen güvenlik açıklarına ve hatalarına ilişkin yayınlar {#common-smart-contract-vulnerabilities-and-exploits}
+
+- **[ConsenSys: Akıllı Sözleşmelere Yönelik Bilinen Saldırılar](https://consensys.github.io/smart-contract-best-practices/attacks/)** - _Genellikle örnek kod da içeren, en önemli sözleşme açıklarına ilişkin yeni başlayanlara yönelik açıklamalar._
+
+- **[SWC Kayıt Defteri](https://swcregistry.io/)** - _Ethereum akıllı sözleşmeleri için geçerli Yaygın Zayıflık Numaralandırması (CWE) maddelerinin birleştirilmiş bir listesi._
+
+- **[Rekt](https://rekt.news/)** - _Detaylı otopsi raporları ile birlikte yüksek profilli kripto hackleri ve saldırılarına ilişkin düzenli şekilde güncellenen bir yayın._
+
+### Akıllı sözleşme güvenliğini öğrenmeye yönelik güçlükler {#challenges-for-learning-smart-contract-security}
+
+- **[Awesome BlockSec CTF](https://github.com/blockthreat/blocksec-ctfs)** - _Blokzincir güvenlik savaş oyunlarını, meydan okumaları, [Bayrağı Kap](https://www.webopedia.com/definitions/ctf-event/amp/) yarışmalarını ve çözüm yazılarını içeren birleştirilmiş bir liste._
+
+- **[Damn Vulnerable DeFi](https://www.damnvulnerabledefi.xyz/)** - _DeFi akıllı sözleşmelerinin ofansif güvenliğini öğrenmeye ve hata avı ile güvenlik denetimi konusunda yetenek geliştirmeye yönelik bir savaş oyunu._
+
+- **[Ethernaut](https://ethernaut.openzeppelin.com/)** - _Her seviyenin "hacklenmesi" gereken bir akıllı sözleşme olduğu Web3/Solidity tabanlı bir savaş oyunu._
+
+- **[HackenProof x HackTheBox](https://app.hackthebox.com/tracks/HackenProof-Track)** - _Fantastik bir maceranın içinde geçen akıllı sözleşme bilgisayar saldırısı yarışması. Yarışmanın başarıyla tamamlanması, özel bir hata bulma programına erişim olanağı da sağlar._
+
+### Akıllı sözleşmeleri güvenli kılmaya yönelik en iyi uygulamalar {#smart-contract-security-best-practices}
+
+- **[ConsenSys: Ethereum Akıllı Sözleşme Güvenliği En İyi Uygulamaları](https://consensys.github.io/smart-contract-best-practices/)** - _Ethereum akıllı sözleşmelerini güvenli kılmaya yönelik kapsamlı bir yönergeler listesi._
+
+- **[Nascent: Basit Güvenlik Araç Kutusu](https://github.com/nascentxyz/simple-security-toolkit)** - _Akıllı sözleşme geliştirmeye yönelik güvenlik odaklı pratik rehberler ve kontrol listeleri koleksiyonu._
+
+- **[Solidity Desenleri](https://fravoll.github.io/solidity-patterns/)** - _Akıllı sözleşme programlama dili Solidity için güvenli desenlerin ve en iyi pratiklerin kullanışlı bir derlemesi._
+
+- **[Solidity Belgeleri: Güvenlik Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.16/security-considerations.html)** - _Solidity ile güvenli akıllı sözleşmeler yazmaya yönelik yönergeler._
+
+- **[Akıllı Sözleşme Güvenlik Doğrulama Standardı](https://github.com/securing/SCSVS)** - _Akıllı sözleşmelerin güvenliğini geliştiriciler, mimarlar, güvenlik eleştirmenleri ve satıcılar için standart hale getiren on dört parçalı bir kontrol listesi._
+
+- **[Akıllı Sözleşme Güvenliğini ve Denetimini Öğrenme](https://updraft.cyfrin.io/courses/security) - _En iyi güvenlik uygulamalarını geliştirmek ve güvenlik araştırmacısı olmak isteyen akıllı sözleşme geliştiricileri için oluşturulan, akıllı sözleşme güvenliği ve denetimi kursu._
+
+### Akıllı sözleşme güvenliği üzerine öğreticiler {#tutorials-on-smart-contract-security}
+
+- [Güvenli akıllı sözleşmeler nasıl yazılır](/developers/tutorials/secure-development-workflow/)
+
+- [Akıllı sözleşme hatalarını bulmak için Slither nasıl kullanılır?](/developers/tutorials/how-to-use-slither-to-find-smart-contract-bugs/)
+
+- [Akıllı sözleşme hataları bulmak için Manticore nasıl kullanılır](/developers/tutorials/how-to-use-manticore-to-find-smart-contract-bugs/)
+
+- [Akıllı sözleşme güvenlik yönergeleri](/developers/tutorials/smart-contract-security-guidelines/)
+
+- [Jeton sözleşmenizi isteğe bağlı jetonlarla nasıl güvenli şekilde entegre edersiniz](/developers/tutorials/token-integration-checklist/)
+
+- [Cyfrin Updraft - Akıllı sözleşme güvenliği ve denetimi tam kursu](https://updraft.cyfrin.io/courses/security)
diff --git "a/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/composability/index.md" "b/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/composability/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..87d077f653f
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/composability/index.md"
@@ -0,0 +1,76 @@
+---
+title: Akıllı sözleşme birleştirilebilirliği
+description:
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+## Kısa bir giriş {#a-brief-introduction}
+
+Akıllı sözleşmeler Ethereum üzerinde herkese açıktır ve açık API'ler olarak düşünülebilirler. Bir dapp geliştiricisi olmak için kendi akıllı sözleşmenizi yazmanız gerekmez, sadece onlarla nasıl etkileşime geçebileceğinizi bilmelisiniz. Örneğin, bir merkeziyetsiz borsa olan [Uniswap](https://uniswap.exchange/swap)'ın mevcut akıllı sözleşmelerini uygulamanızdaki tüm token değişim mantığını idare etmek için kullanabilirsiniz: Sıfırdan başlamanız gerekmez. Onların [v2](https://github.com/Uniswap/uniswap-v2-core/tree/master/contracts) ve [v3](https://github.com/Uniswap/uniswap-v3-core/tree/main/contracts) sözleşmelerine göz atın.
+
+## Birleştirilebilirlik nedir? {#what-is-composability}
+
+Birleştirilebilirlik, yeni sistemler veya çıktılar oluşturmak için farklı bileşenleri bir araya getirmektir. Yazılım geliştirmede, birleştirilebilirlik, geliştiricilerin yeni uygulamalar oluşturmak için mevcut yazılım bileşenlerini yeniden kullanabilecekleri anlamına gelir. Birleştirilebilirliği anlamanın iyi bir yolu, birleştirilebilir öğeleri, Lego blokları olarak düşünmektir. Her Lego başka bir Lego ile birleştirilebilir ve farklı Legoları birleştirerek karmaşık yapılar oluşturmanıza olanak tanır.
+
+Ethereum'da her akıllı sözleşme bir tür Lego'dur; diğer projelerden akıllı sözleşmeleri projeniz için yapı taşları olarak kullanabilirsiniz. Bu, tekerleği yeniden icat etmek veya sıfırdan inşa etmek için zaman harcamanıza gerek olmadığı anlamına gelir.
+
+## Birleştirilebilirlik nasıl çalışır? {#how-does-composability-work}
+
+Ethereum akıllı sözleşmeleri, genel API'ler gibidir, bu nedenle herkes sözleşmeyle etkileşime girebilir veya ek işlevsellik için bunları dapp'lere entegre edebilir. Akıllı sözleşme oluşturulabilirliği genellikle üç ilkeye dayalı olarak çalışır: modülerlik, özerklik ve keşfedilebilirlik:
+
+**1. Modülerlik**: Bu, ayrı bileşenlerin belirli bir görevi yerine getirme yeteneğidir. Ethereum'da her akıllı sözleşmenin belirli bir kullanım durumu vardır (Uniswap örneğinde gösterildiği gibi).
+
+**2. Otonomi**: Birleştirilebilir bileşenler bağımsız olarak çalışabilmelidir. Ethereum'daki her akıllı sözleşme kendi kendini yürütür ve sistemin diğer bölümlerine güvenmeden çalışabilir.
+
+**3. Keşfedilebilirlik**: Geliştiriciler, genel kullanıma açık değilse, harici sözleşmeler arayamaz veya yazılım kitaplıklarını uygulamalara entegre edemezler. Tasarım gereği, akıllı sözleşmeler açık kaynaklıdır; herkes bir akıllı sözleşme çağırabilir veya bir kod tabanını çatallayabilir.
+
+## Birleştirilebilirliğin faydaları {#benefits-of-composability}
+
+### Daha kısa geliştirme döngüsü {#shorter-development-cycle}
+
+Birleştirilebilirlik, geliştiricilerin [dapps](/dapps/#what-are-dapps) oluştururken yapması gereken işi azaltır. [Naval Ravikant'ın dediği gibi:](https://twitter.com/naval/status/1444366754650656770) "Açık kaynak, her problemin bir kez çözülmesi gerektiği anlamına gelir."
+
+Bir sorunu çözen akıllı bir sözleşme varsa, diğer geliştiriciler onu yeniden kullanabilir, böylece aynı sorunu çözmeleri gerekmez. Bu şekilde, geliştiriciler mevcut yazılım kitaplıklarını alabilir ve yeni dapp'ler oluşturmak için ekstra işlevsellik ekleyebilir.
+
+### Daha fazla yenilik {#greater-innovation}
+
+Birleştirilebilirlik, yenilikçiliği ve denemeyi teşvik eder çünkü geliştiriciler, istenen sonuçları oluşturmak için açık kaynak kodunu yeniden kullanmakta, değiştirmekte, çoğaltmakta veya entegre etmekte özgürdür. Sonuç olarak, geliştirme ekipleri temel işlevlere daha az zaman harcar ve yeni özellikleri denemeye daha fazla zaman ayırabilir.
+
+### Daha iyi kullanıcı deneyimi {#better-user-experience}
+
+Ethereum ekosisteminin bileşenleri arasındaki birlikte çalışabilirlik, kullanıcı deneyimini geliştirir. Dapp'ler harici akıllı sözleşmeleri entegre ettiğinde, uygulamaların iletişim kuramadığı parçalanmış bir ekosisteme kıyasla kullanıcılar daha fazla işlevselliğe erişebilir.
+
+Birlikte çalışabilirliğin faydalarını göstermek için arbitraj ticaretinden bir örnek kullanacağız:
+
+Bir token `A borsasında` `B borsasından` daha yüksek işlem görüyorsa, kâr etmek için fiyat farkından yararlanabilirsiniz. Ancak, bunu yalnızca işlemi mümkün kılmak için yeterli sermayeniz varsa yapabilir (yani, `B borsasından ` tokeni satın alıp `A borsasında` satabilirsiniz).
+
+Alım satımı karşılamak için yeterli paranızın olmadığı bir senaryoda, anlık kredi ideal olabilir. [Hızlı krediler](/defi/#flash-loans) oldukça tekniktir, ancak temel fikir, varlıkları (teminatsız) ödünç alabilmeniz ve _bir_ işlem içinde aynı şekilde iade edebilmenizdir.
+
+İlk örneğimize geri dönersek, bir arbitraj tüccarı, büyük bir flash kredi alabilir, `B borsası`ndan token satın alabilir, bunları `A borsası`nda satabilir, sermayeyi + faizi geri ödeyebilir ve aynı işlem içinde kârı tutabilir. Bu karmaşık mantık, çağrıları birden fazla sözleşmeye birleştirmeyi gerektirir; bu, akıllı sözleşmelerin birlikte çalışabilirliği olmasaydı mümkün olmazdı.
+
+## Ethereum'da birleştirilebilirlik örnekleri {#composability-in-ethereum}
+
+### Token takasları {#token-swaps}
+
+İşlemlerin ETH'de ödenmesini gerektiren bir dapp oluşturursanız, token takas mantığını entegre ederek kullanıcıların diğer ERC-20 tokenlerinde ödeme yapmasına izin verebilirsiniz. Sözleşme çağrılan işlevi yürütmeden önce kod, kullanıcının tokenini otomatik olarak ETH'ye dönüştürür.
+
+### Yönetim {#governance}
+
+Bir [DAO](/dao/) için ısmarlama yönetim sistemleri oluşturmak pahalı ve zaman alıcı olabilir. Bunun yerine, hızlı bir şekilde bir yönetişim çerçevesi oluşturmak üzere DAO'nuzu başlatmak için [Aragon İstemcisi](https://client.aragon.org/) gibi açık kaynaklı bir yönetişim araç seti kullanabilirsiniz.
+
+### Kimlik yönetimi {#identity-management}
+
+Özel bir kimlik doğrulama sistemi oluşturmak veya merkezi sağlayıcılara güvenmek yerine, kullanıcılar için kimlik doğrulamayı yönetmek için merkezi olmayan kimlik (DID) araçlarını entegre edebilirsiniz. Bir örnek, kullanıcıların kimliklerini bir Ethereum cüzdanıyla doğrulamasını sağlayan "Ethereum ile oturum açma" işlevi sunan açık kaynaklı bir araç seti olan [SpruceID](https://www.spruceid.com/)'dir.
+
+## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
+
+- [create-eth-app ile merkeziyetsiz uygulama ön yüz geliştirmeye bir adım önde başlayın](/developers/tutorials/kickstart-your-dapp-frontend-development-with-create-eth-app/) _– Popüler akıllı sözleşmelerle uygulamalar oluşturmak için create-eth-app kullanımına genel bir bakış._
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+- [Birleştirilebilirlik Yeniliktir](https://future.a16z.com/how-composability-unlocks-crypto-and-everything-else/)
+- [Web3 İçin Birleştirilebilirlik Neden Önemlidir](https://hackernoon.com/why-composability-matters-for-web3)
+- [Birleştirilebilirlik nedir?](https://blog.aragon.org/what-is-composability/#:~:text=Aragon,connect%20to%20every%20other%20piece.)
diff --git "a/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md" "b/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..82989f60e74
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md"
@@ -0,0 +1,283 @@
+---
+title: Akıllı sözleşmelerin resmi doğrulaması
+description: Ethereum akıllı sözleşmelerinin resmi doğrulamasına genel bir bakış
+lang: tr
+---
+
+[Akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/), yeni kullanım durumları sunan ve kullanıcılar için değer kilidini açan merkeziyetsiz, güvensiz ve güçlü uygulamalar oluşturmayı mümkün kılıyor. Akıllı sözleşmeler büyük miktarlarda değer işlediğinden güvenlik, geliştiriciler için kritik bir husustur.
+
+Resmi doğrulama, [akıllı sözleşme güvenliğini](/developers/docs/smart-contracts/security/) iyileştirme konusunda önerilen tekniklerden biridir. Programları belirlemek, tasarlamak ve doğrulamak için [resmi yöntemler](https://www.brookings.edu/techstream/formal-methods-as-a-path-toward-better-cybersecurity/) kullanan resmi doğrulama, kritik donanım ve yazılım sistemlerinin doğruluğunun sağlanması amacıyla yıllardır kullanılmaktadır.
+
+Resmi doğrulama, akıllı sözleşmelerde uygulandığında bir sözleşmenin iş mantığının önceden tanımlanmış bir özelliği karşıladığını kanıtlayabilir. Resmi doğrulama, test etme gibi sözleşme kodunun doğruluğunu değerlendiren diğer yöntemlerle karşılaştırıldığında, bir akıllı sözleşmenin fonksiyonel olarak doğru olduğunu garanti etme noktasında daha güçlüdür.
+
+## Resmi doğrulama nedir? {#what-is-formal-verification}
+
+Resmi doğrulama, bir sistemin resmi spesifikasyonu ile ilgili olarak doğruluğunu değerlendirme sürecini ifade eder. Daha basit ifadelerle resmi doğrulama, bize sistem davranışının bazı gereksinimleri (örneğin istediklerimizi yapması) karşılayıp karşılamadığını bilme imkanı tanır.
+
+Sistemin (bu durumda akıllı sözleşme) öngörülen davranışları, resmi modelleme kullanılarak açıklanırken spesifikasyon dilleri resmi özelliklerin yaratılmasına olanak tanır. Bunun ardından resmi modelleme teknikleri bir sözleşmenin uygulanmasının spefifikasyonuna uygun olduğunu ve bunun doğruluğunun matematiksel kanıtını ortaya koyduğunu doğrulayabilir. Bir sözleşme spesifikasyonunu karşılarsa ''fonksiyonel olarak doğru'', ''tasarım olarak doğru'' veya ''yapı olarak doğru'' biçimlerinde sınıflandırılır.
+
+### Resmi model nedir? {#what-is-a-formal-model}
+
+Bilgisayar bilimlerinde [resmi model](https://en.wikipedia.org/wiki/Model_of_computation) bilgi işleme sürecin matematiksel açıklamasıdır. Programlar, matematiksel işlevler (denklemler) halinde soyutlanırken model, bir girdi verildiğinde fonksiyonlara verilen çıktıların nasıl işlendiğini açıklar.
+
+Resmi modeller, bir programın davranış analizinin nasıl değerlendirilebileceğine ilişkin soyutlama düzeyini sunar. Resmi modellerin varlığı, ilgili modelin arzulanan niteliklerini açıklayan _resmi spesifikasyonun_ oluşturulmasına olanak sağlar.
+
+Akıllı sözleşmelerin resmi doğrulama modellemelerinde farklı teknikler kullanılmaktadır. Örneğin, bazı modeller bir akıllı sözleşmenin yüksek düzey davranışını anlamak için kullanılır. Bu modelleme teknikleri akıllı sözleşmelere, onları girdileri kabul eden ve bu girdilere dayanan hesaplamaları yürüten sistemler olarak gören kara kutu görünümü uygular.
+
+Yüksek düzey modeller, akıllı sözleşmeler ile dışarıdan sahip olunan hesaplar (EOA'lar), sözleşme hesapları ve blokzincir çevresi gibi dış aracılar arasındaki ilişkiye odaklanır. Bunun gibi modeller, belirli kullanıcı etkileşimlerine cevaben bir sözleşmenin nasıl davranacağını belirleyen özellikleri tanımlamak açısından kullanışlıdır.
+
+Diğer resmi modeller, bunun aksine bir akıllı sözleşmenin düşük düzey davranışına odaklanır. Üst düzey modeller bir sözleşmenin işlevselliği hakkında akıl yürütmeye yardımcı olabilirken, uygulamanın iç işleyişi ile ilgili ayrıntıları yakalamakta bazen başarısız olabilirler. Düşük düzeyli modeller, program analizine beyaz kutu bakışı uygular ve sözleşmenin yürütülmesiyle ilgili özellikleri anlamak için program izleri ve [kontrol akım grafikleri](https://en.wikipedia.org/wiki/Control-flow_graph) gibi akıllı sözleşme uygulamalarının daha düşük düzeyli gösterimlerine dayanır.
+
+Düşük düzeyli modeller, bir akıllı sözleşmenin Ethereum'un yürütme ortamındaki (örneğin [EVM](/developers/docs/evm/)) fiili yürütülmesini temsil ettiğinden ideal olarak kabul edilir. Düşük düzeyli modelleme teknikleri, özellikle akıllı sözleşmelerde kritik güvenlik özelliklerini tesis ederken ve olası güvenlik açıklarını tespit ederken kullanışlıdır.
+
+### Resmi spesifikasyon nedir? {#what-is-a-formal-specification}
+
+Spesifikasyon, basitçe anlatmak gerekirse belirli bir sistemin karşılaması gereken bir teknik gerekliliktir. Spesifikasyon, programlamada bir programın yürütülmesi hakkındaki genel fikirleri (örneğin programın ne yapması gerektiği) temsil eder.
+
+Akıllı sözleşmeler bağlamında resmi spesifikasyonlar, _özellikleri_ (bir sözleşmenin karşılaması gereken gerekliliklerin resmi açıklamaları) ifade eder. Bu gibi özellikler ''değişmezler'' olarak nitelendirilir ve bir sözleşmenin hiçbir istisna olmadan her olası koşul altında doğru kalmak zorunda olan yürütülmesi hakkındaki mantıklı savları temsil eder.
+
+Böylelikle resmi spesifikasyonu, akıllı sözleşmenin amaçlanan yürütmesini açıklayan resmi bir dilde yazılmış ifadeler toplamı olarak düşünebiliriz. Spesifikasyonlar, bir sözleşmenin özelliklerini ele alır ve sözleşmenin farklı koşullar altında nasıl davranması gerektiğini tanımlar. Resmi doğrulamanın amacı, akıllı sözleşmenin bu özellikleri (değişmezleri) taşıyıp taşımadığına ve bu özelliklerin yürütme esnasında ihlal edilip edilmediğine karar vermektir.
+
+Resmi spesifikasyonlar, akıllı sözleşmelerin güvenli uygulamalarını geliştirirken hayati önem taşır. Değişmezleri uygulayamayan veya yürütme sırasında özellikleri ihlal edilen sözleşmeler, işlevselliğini zedeleyecek veya kötü niyetli istismara yol açabilecek güvenlik açıklarına yatkındır.
+
+## Akıllı sözleşmeler için resmi spesifikasyon türleri {#formal-specifications-for-smart-contracts}
+
+Resmi spesifikasyonlar, program yürütülmesinin doğruluğu hakkında matematiksel gerekçelendirmeyi mümkün kılar. Resmi modellerde olduğu gibi resmi spesifikasyonlar da sözleşme uygulamasının ya yüksek düzey özelliklerini ya da düşük düzey davranışını yakalar.
+
+Resmi spesifikasyonlar, bir programın özellikleri hakkında resmi gerekçelendirmeye olanak tanıyan [program mantığı](https://en.wikipedia.org/wiki/Logic_programming) öğeleri kullanılarak türetilir. Program mantığı, bir programın beklenen davranışını açıklayan (matematik dilinde) resmi kurallara sahiptir. [Ulaşılabilirlik mantığı](https://en.wikipedia.org/wiki/Reachability_problem), [zamansal mantık](https://en.wikipedia.org/wiki/Temporal_logic) ve [Hoare mantığı](https://en.wikipedia.org/wiki/Hoare_logic) dahil olmak üzere resmi spesifikasyonlar oluştururken çeşitli program mantıkları kullanılır.
+
+Akıllı sözleşmelere yönelik resmi spesifikasyonlar, geniş bağlamda **yüksek düzeyli** veya **düşük düzeyli** spesifikasyonlar olarak sınıflandırılabilir. Spesifikasyon hangi kategoriye ait olursa olsun analiz edilen sistemin özelliğini yeterli ve açık biçimde tarif etmelidir.
+
+### Yüksek düzeyli spesifikasyonlar {#high-level-specifications}
+
+İsminden de anlaşılacağı gibi, yüksek düzeyli bir spesifikasyon ("model yönelimli spesifikasyon" olarak da adlandırılır), bir programın üst düzey davranışını tanımlar. Yüksek düzeyli spesifikasyonlar, bir akıllı sözleşmeyi, FSM modeli için resmi özellikleri tanımlamak amacıyla kullanılan zamansal mantıkla işlemler gerçekleştirerek durumlar arasında geçiş yapabilen bir [sonlu durum makinesi](https://en.wikipedia.org/wiki/Finite-state_machine) (FSM) olarak modeller.
+
+[Zamansal mantıklar](https://en.wikipedia.org/wiki/Temporal_logic), "zaman açısından nitelendirilen önermeler hakkında akıl yürütme kurallarıdır (ör: "Ben _her zaman_ açım" veya "Ben _sonunda_ acıkacağım")." Resmi doğrulama uygulandığında, zamansal mantıklar, durum makineleri olarak modellenen sistemlerin doğru davranışı hakkındaki savları belirtmek için kullanılır. Spesifik olarak bir zamansal mantık, bir akıllı sözleşmenin gelecekte olabileceği durumları ve durumlar arasında nasıl geçiş yaptığını açıklar.
+
+Yüksek düzeyli spesifikasyonlar genellikle akıllı sözleşmeler için iki kritik geçici özelliği yakalar: **güvenlik** ve **canlılık**. Güvenlik özellikleri, “asla kötü bir şey olmaz” düşüncesini temsil eder ve genellikle değişmezliği ifade eder. Bir güvenlik özelliği [kördüğümden](https://www.techtarget.com/whatis/definition/deadlock) kurtuluş gibi genel yazılım gereksinimleri belirleyebilir veya sözleşmeler için alana özel özellikleri ifade edebilir (örneğin fonksiyonlar için erişim kontrolünde değişmezler, durum değişkenlerinin geçerli değerleri veya jeton transferleri için koşullar).
+
+ERC-20 jeton sözleşmelerinde `transfer()` veya `transferFrom()` fonksiyonlarının kullanım koşullarını kapsayan bu güvenlik gereksinimini örnek olarak alabilirsiniz: _"Göndericinin bakiyesi asla gönderilmek istenen jeton miktarından az olamaz."_. Bir sözleşme değişmezinin doğal dille yapılan bu açıklaması, resmi (matematiksel) bir spesifikasyona çevrilebilir ve bunun geçerliliği de sonrasında katı bir biçimde kontrol edilebilir.
+
+Canlılık özellikleri "iyi bir şeyin nihayetinde gerçekleştiğini" ileri sürer ve bir sözleşmenin farklı durumlardan geçme kabiliyeti ile ilgilidir. Canlılık özelliğine örnek olarak, bir sözleşmenin kullanıcılarına isteğe bağlı olarak bakiyelerini transfer etme kabiliyeti anlamına gelen "likidite" verilebilir. Bu özelliğin ihlal edilmesi durumunda kullanıcılar tıpkı [Parity cüzdanı olayında](https://www.cnbc.com/2017/11/08/accidental-bug-may-have-frozen-280-worth-of-ether-on-parity-wallet.html) olduğu gibi sözleşmede saklanan varlıklarını çekemezler.
+
+### Düşük düzeyli spesifikasyonlar {#low-level-specifications}
+
+Yüksek düzeyli spesifikasyonlar, sonlu durum sözleşme modelini bir başlangıç noktası olarak alır ve bu modelin arzulanan özelliklerini açıklar. Tam tersi şekilde düşük düzeyli spesifikasyonlar (''özellik odaklı spesifikasyonlar'' da denir) sıklıkla programları (akıllı sözleşmeler) matematiksel fonksiyonlardan oluşan bir koleksiyon içeren sistemler olarak modeller ve bu sistemlerin doğru davranışlarını açıklar.
+
+Basitleştirmek gerekirse, düşük düzeyli spesifikasyonlar _program izlerini_ analiz eder ve bu izlerin üzerinden akıllı sözleşme özelliklerini tanımlamaya çabalar. İzler, bir akıllı sözleşmenin durumunu değiştiren fonksiyon yürütme dizilerini ifade eder ve dolayısıyla düşük düzeyli spesifikasyonlar, bir sözleşmenin dahili yürütme gerekliliklerinin belirtilmesine yardımcı olur.
+
+Düşük düzeyli resmi spesifikasyonlar Hoare tarzı özellikler veya yürütme yolundaki değişmezler olarak verilebilir.
+
+### Hoare tarzı özellikler {#hoare-style-properties}
+
+[Hoare Mantığı](https://en.wikipedia.org/wiki/Hoare_logic), akıllı sözleşmeleri de kapsayan programların doğruluğu hakkında resmi bir gerekçelendirme kural sınıfı sağlar. Hoare-tarzı bir özellik, Hoare üçlüsü tarafından temsil edilir {_P_}_c_{_Q_}, burada _c_ bir programdır ve _P_ ile _Q_ da _c_ (yani program) durumuna yönelik ifadelerdir, resmi olarak sırayla _ön koşullar_ ve _art koşullar_ olarak tanımlanmışlardır.
+
+Bir ön koşul, bir fonksiyonun doğru yürütülmesi için gerekli koşulları açıklayan bir ifadedir; bu sözleşmeyi çağıran kullanıcılar bu gerekliliği karşılamak zorundadır. Bir art koşul ise doğru biçimde yürütülmesi şartıyla bir fonksiyonun tesis ettiği koşulu açıklayan bir ifadedir; kullanıcılar, fonksiyona çağrı sonrası bu koşulun doğru olmasını bekler. Hoare mantığındaki bir _değişmez_, fonksiyonun yürütülmesi ile korunan bir ifadedir (örneğin, değişmez).
+
+Hoare-tarzı spesifikasyonlar, _kısmi doğruluğu_ ya da _tam doğruluğu_ garanti eder. Ön koşulun fonksiyon yürütülmeden önce doğru olması durumunda sözleşme fonksiyonunun uygulaması "kısmen doğrudur", yürütmenin sonlanması durumunda ise art koşul da doğrudur. Bir ön koşulun fonksiyonun yürütülmesi öncesinde doğru olması halinde tam doğruluk kanıtı elde edilmiş olur, yürütmenin sonlandırılması garantidir ve sonlandığında art koşul da doğru olur.
+
+Tam doğruluk kanıtı elde etmek, bazı yürütmelerin sonlanmadan önce gecikebileceği ya da hiç sonlanmayabileceği için zordur. Bununla birlikte, yürütmenin sona erip ermediği sorusu tartışmalı bir nokta olabilir, çünkü Ethereum'un gaz mekanizması sonsuz program döngülerini önler (yürütme ya başarılı bir şekilde ya da "gaz yeterli değil" hatası nedeniyle sona erer).
+
+Hoare mantığı kullanılarak oluşturulan akıllı sözleşme spesifikasyonları, bir sözleşmedeki fonksiyonların ve döngülerin yürütülmesi için tanımlanmış ön koşullara, art koşullara ve değişmezlere sahiptir. Ön koşullar sıklıkla fonksiyona hatalı girdi yapılması olasılığını beraberinde getirirken art koşullar da bu girdilere yönelik istenen yanıtları açıklar (örneğin, belirli bir istisna atılması). Bu sebepten, Hoare tarzı özellikler sözleşme uygulamalarının doğruluğunu sağlama konusunda etkilidir.
+
+Çoğu resmi doğrulama taslağı, fonksiyonların anlamsal doğruluğunu kanıtlamak için Hoare tarzı spesifikasyonlar kullanır. Hoare tarzı özelliklerin (savlar olarak) Solidity'deki `require` ve `assert` ifadeleri kullanılarak sözleşme koduna doğrudan eklenmesi mümkündür.
+
+`assert` güvenlik için gerekli art koşulu belirlerken `require` ifadeleri ise bir ön koşulu veya değişmezi açıklar ve sıklıkla kullanıcı girdilerini doğrulamak amacıyla kullanılır. Örneğin; fonksiyonlar için düzgün erişim kontrolü (bir güvenlik özelliği örneği), `require` ifadesinin çağıran hesabın kimliği üzerinde bir ön koşul kontrolü olarak kullanılmasıyla elde edilebilir. Benzer biçimde sözleşmedeki durum değişkenlerinin izin verilen değişmezleri (örneğin dolaşımdaki toplam jeton sayısı), fonksiyon yürütmesinin ardından sözleşme durumunu onaylamak için `assert` ifadesi kullanılarak ihlalden korunabilir.
+
+### İz düzeyinde özellikler {#trace-level-properties}
+
+İz tabanlı spesifikasyonlar, bir sözleşmeye farklı durumlar arasında geçiş yaptıran işlemleri ve bu işlemler arasındaki ilişkileri açıklar. Daha önce açıklandığı üzere izler, sözleşmenin durumunu belirli bir şekilde değiştiren işlem dizileridir.
+
+Bu yaklaşım, akıllı sözleşmeleri, durum geçiş sistemleri modeli olarak ele alır ve bazı önceden tanımlanmış durumlarla (durum değişkenleri ile tanımlanan) birlikte önceden tanımlanmış geçişler kümesiyle (sözleşme işlevleri ile tanımlanan) birlikte çalışır. Ayrıca, bir sözleşmenin işlemsel anlamını açıklamak için bir programın yürütme akışının grafiksel bir gösterimi olan [kontrol akış grafiği (CFG)](https://www.geeksforgeeks.org/software-engineering-control-flow-graph-cfg/) sıkça kullanılır. Burada her iz, kontrol akış grafiğinde bir yol olarak gösterilir.
+
+İz düzeyinde spesifikasyonlar, öncelikli olarak akıllı sözleşmelerde dahili yürütme desenlerini anlamak için kullanılır. İz düzeyinde spesifikasyonlar oluşturarak bir akıllı sözleşme için kabul edilebilir yürütme yollarını (örneğin durum geçişleri) ileri süreriz. Sembolik yürütme gibi teknikler kullanarak yürütmenin, resmi modelde tanımlanmamış hiçbir yolu asla takip etmeyeceğini resmi olarak doğrulayabiliriz.
+
+İz düzeyinde özellikleri açıklamak için bazı herkese açık işlevlere sahip [DAO](/dao/) sözleşmeleri örneğini kullanalım. Burada, DAO sözleşmesinin kullanıcıların şu işlemleri gerçekleştirmesine izin verdiğini varsayıyoruz:
+
+- Fon yatırma
+
+- Fon yatırdıktan sonra bir teklife oy verme
+
+- Bir teklife oy vermezlerse geri ödeme talebinde bulunma
+
+İz düzeyinde özelliklere örnek olarak _"fon yatırmamış kullanıcıların bir teklife oy verememesi"_ ya da _"bir teklife oy vermemiş kullanıcıların her zaman para iadesi talep edebilmesi"_ verilebilir. Her iki özellik de tercih edilen yürütme sıralamalarını belirtir (oy verme, fon yatırma işleminden _önce_ ve bir iade talebi, bir teklife oy verdikten _sonra_ gerçekleşemez).
+
+## Akıllı sözleşmelerin resmi doğrulamasına yönelik teknikler {#formal-verification-techniques}
+
+### Model kontrolü {#model-checking}
+
+Model kontrolü, bir algoritmanın resmi bir akıllı sözleşme modelini spesifikasyonu ile karşılaştırarak kontrol ettiği bir resmi doğrulama tekniğidir. Model kontrolünde, izin verilen sözleşme durumlarındaki özellikler zamansal mantık kullanılarak açıklanırken akıllı sözleşmeler sıklıkla durum geçiş sistemleri olarak gösterilir.
+
+Model kontrolü, bir sistemin soyut matematiksel gösteriminin (örneğin bir sözleşme) oluşturulmasını ve bu sistemin özelliklerinin [önermeli mantığı](https://www.baeldung.com/cs/propositional-logic) temel alan formülleri kullanarak ifade edilmesini gerektirir. Bu, başka bir deyişle matematiksel bir modelin belirli bir formülü karşıladığını kanıtlamak adına model kontrol algoritmasının görevini basitleştirir.
+
+Resmi doğrulamada model kontrolü, öncelikli olarak bir sözleşmenin zaman içindeki davranışını açıklayan zamansal mantığı değerlendirmek için kullanılır. Akıllı sözleşmelerin zamansal özellikleri arasında daha önce açıkladığımız _güvenlik_ ve _canlılık_ yer alır.
+
+Örneğin, erişim kontrolüne ilişkin bir güvenlik özelliği (_Yalnızca sözleşme sahibinin `selfdestruct` çağrısı yapabilmesi gibi_) resmi mantıkla yazılabilir. Bunun ardından model kontrol algoritması, sözleşmenin bu resmi spesifikasyonu karşıladığını doğrulayabilir.
+
+Model kontrolü, bir akıllı sözleşmenin tüm olası durumlarını oluşturmayı ve özellik ihlali ile sonuçlanan ulaşılabilir durumları bulmaya çalışmayı içeren durum alan keşfini kullanır. Ancak bu, durum sayısının sonsuz olmasına (''durum patlama sorunu'' olarak da bilinir) yol açabilir ve dolayısıyla model kontrolü yapanlar, akıllı sözleşmelerin etkili analizini yapmayı mümkün kılan soyutlama tekniklerine güvenirler.
+
+### Varsayım kanıtlama {#theorem-proving}
+
+Varsayım kanıtlama, akıllı sözleşmeleri de içeren programların doğruluğunu matematiksel olarak gerekçelendirmeye yönelik bir yöntemdir. Bir sözleşmenin sistem modelini ve spesifikasyonlarını matematiksel formüllere (mantık ifadeleri) dönüştürmeyi içerir.
+
+Varsayım kanıtlamanın amacı, bu ifadeler arasındaki mantıksal eşdeğerliği doğrulamaktır. "Mantıksal eşdeğerlik" ("mantıksal iki yönlü bağıntı" olarak da adlandırılır), ilk ifadenin _yalnızca ve yalnızca_ ikinci ifade doğru ise doğru olduğu iki durum arasındaki bir ilişki türüdür.
+
+Sözleşmenin modeli ve özelliği hakkındaki ifadeler arasında bulunması gereken ilişki (mantıksal eşdeğerlik), kanıtlanabilir bir ifade (varsayım olarak anılır) olarak formüle edilir. Otomatikleştirilmiş varsayım kanıtlayıcısı, resmi bir çıkarım sistemi kullanarak varsayımın doğruluğunu kanıtlayabilir. Bir başka deyişle varsayım kanıtlayıcısı, akıllı sözleşme modelinin spesifikasyonlarıyla bire bir uyumlu olduğunu kesin olarak kanıtlayabilir.
+
+Model kontrolü, sözleşmeleri sonlu duruma sahip geçiş sistemleri olarak modellerken, varsayım kanıtlama sonsuz durumlu sistemlerin analizini yapabilir. Ancak bu, otomatikleştirilmiş varsayım kanıtlayıcısının mantıksal bir problemin her zaman ''kararlaştırılabilir'' olup olmadığını bilememesi anlamına gelir.
+
+Bunun bir sonucu olarak, varsayım kanıtlayıcısına doğruluk kanıtlarına erişirken rehberlik etmesi için sıklıkla insan desteği gereklidir. İnsan çabasının varsayım kanıtlamada kullanımı, tamamen otomatikleştirilmiş olan model denetimine kıyasla onu daha pahalı hale getirmektedir.
+
+### Sembolik yürütme {#symbolic-execution}
+
+Sembolik yürütme, fonksiyonların _somut değerler_ (örneğin, `x == 5`) yerine _sembolik değerler_ (örneğin `x > 5`) kullanarak bir yürütüldüğü akıllı sözleşme analiz yöntemidir. Bir resmi doğrulama tekniği olarak sembolik yürütme, sözleşme kodunda bulunan iz düzeyinde özellikleri anlamak amacıyla kullanılır.
+
+Sembolik yürütme, bir yürütme izini sembolik girdi değerleri üzerinde matematiksel bir formül olarak gösterir ve buna aynı zamanda _yol belirteci_ de denir. Bir yol belirtecinin "karşılanabilir" olup olmadığını (yani, formülü karşılayabilecek bir değer olup olmadığını) kontrol etmek için [SMT çözücüsü](https://en.wikipedia.org/wiki/Satisfiability_modulo_theories) kullanılır. Güvenlik açığı bulunan bir yol karşılanabilir nitelikteyse, SMT çözücüsü yürütmeyi tetikleyerek o yola doğru yönlendiren somut bir değer üretecektir.
+
+Bir akıllı sözleşmenin fonksiyonunun bir `uint` değerini (`x`) girdi olarak aldığını ve `x` değeri `5`'ten büyük ve aynı zamanda `10`'dan küçük olduğunda eski haline döndürdüğünü düşünün. Normal bir test prosedürü kullanarak hatayı tetikleyen bir `x` değeri bulmak için gerçekten hata tetikleyen bir girdiyi bulma garantisi olmadan onlarca (veya daha fazla) test durumu çalıştırmak gerekebilir.
+
+Bunun aksine, sembolik bir yürütme aracı ile fonksiyon şu sembolik değerle yürütülürdü: `X > 5 ∧ X < 10` (yani, `x` 5'ten büyük VE `x` 10'dan küçük). Daha sonra ilişkili yol ifadesi `x = X > 5 ∧ X < 10` bir SMT çözücüsüne çözmesi için verilirdi. Belirli bir değerin `x = X > 5 ∧ X < 10` formülünü karşılaması halinde, SMT çözücüsü bunu hesaplar; örneğin çözücü, `x` için bir değer olarak `7` verebilir.
+
+Bu, sembolik yürütmenin bir programın girdilerine dayanması ve ulaşılabilir tüm durumları keşfetmek için araştırılacak girdi kümesinin potansiyel olarak sonsuz olması nedeniyle hala bir tür test yöntemidir. Ancak örnekte gösterildiği gibi sembolik yürütme, özellik ihlallerini tetikleyen girdileri bulmaya yönelik düzenli testlere kıyasla daha verimlidir.
+
+Ayrıca sembolik yürütme, bir fonksiyon için rastgele girdiler üreten diğer özellik tabanlı teknikler (örneğin, bulandırma) ile karşılaştırıldığında daha az yalancı pozitif üretir. Sembolik yürütme sırasında bir hata durumu tetiklenmesi halinde hatayı tetikleyen somut bir değer üreterek sorunu tekrarlamak mümkündür.
+
+Sembolik yürütme aynı zamanda belirli bir düzeyde matematiksel doğruluk kanıtı da sağlayabilir. Taşma korumasına sahip bir sözleşme fonksiyonu örneğini aşağıda inceleyebilirsiniz:
+
+```
+function safe_add(uint x, uint y) returns(uint z){
+
+ z = x + y;
+ require(z>=x);
+ require(z>=y);
+
+ return z;
+```
+
+Tamsayı taşması ile sonuçlanan bir yürütme izinin şu formülü sağlaması gerekir: `z = x + y VE (z >= x) VE (z >= y) VE (z < x VEYA z < y)`. Böyle bir formülün çözülmesi pek olası değildir, bu nedenle `safe_add` fonksiyonunun asla taşmadığına dair bir matematiksel kanıt görevi görür.
+
+### Akıllı sözleşmeler için neden resmi doğrulama kullanılmalı? {#benefits-of-formal-verification}
+
+#### Güvenilirlik gereksinimi {#need-for-reliability}
+
+Hata yapması sonucunda ölüm, yaralanma veya maddi yıkım gibi tahrip edici sonuçlara sebep olabilecek hayati öneme sahip sistemlerin doğruluğunun değerlendirmesinde resmi doğrulama kullanılır. Akıllı sözleşmeler, basit hataların [kullanıcılar için geri döndürülemez kayıplara yol açacağı](https://www.freecodecamp.org/news/a-hacker-stole-31m-of-ether-how-it-happened-and-what-it-means-for-ethereum-9e5dc29e33ce/amp/), çok büyük miktarda değeri kontrol eden yüksek değerli uygulamalardır. Ancak bir sözleşmeyi dağıtımdan önce resmi olarak doğrulamak, blok zincir üzerinde çalıştığında arzu edildiği gibi işlem göreceğine yönelik garantiyi güçlendirecektir.
+
+Güvenilirlik, her bir akıllı sözleşmede, özellikle de kodu değiştirilemez olarak dağıtılmış Ethereum Sanal Makinesi'nde (EVM) yüksek düzeyde arzu edilen bir niteliktir. Şu anda erişilemeyen piyasaya sürülme sonrası yükseltmelerle sözleşmelerin güvenilirliğini garanti etme ihtiyacı, resmi doğrulamayı gerekli kılar. Resmi doğrulama, denetimciler ve test edenlerin gözünden kaçabilecek tamsayı taşma ve yetersizliği, yeniden giriş ve düşük gaz optimizasyonları gibi dolambaçlı sorunları algılayabilir.
+
+#### Fonksiyonel doğruluğun kanıtlanması {#prove-functional-correctness}
+
+Program test etme, bir akıllı sözleşmenin bazı gereklilikleri karşıladığını kanıtlamanın en yaygın yöntemidir. Bu süreç, işlemesi beklenen bir veri örneği ile sözleşmenin yürütülmesini ve davranışının incelenmesini içerir. Sözleşmenin örnek veri için beklenen sonuçları vermesi durumunda geliştiriciler, doğruluğuna ilişkin nesnel kanıta sahip olmuş olur.
+
+Ancak bu yaklaşım, örneğin içinde yer almayan girdi değerleri için doğru yürütmeyi kanıtlayamaz. Bundan dolayı bir sözleşmeyi test etmek hataları (örneğin yürütme sırasında bazı kod yollarının arzu edilen sonuçları vermemesi) algılamaya yardımcı olabilir ancak **kesin olarak hatasız olduğunu kanıtlayamaz**.
+
+Bunun aksine resmi doğrulama, sözleşme _hiç_ yürütülmeden akıllı sözleşmenin sınırlı bir yürütme aralığı için gereklilikleri karşıladığını resmi olarak kanıtlayabilir. Bunun için doğru sözleşme davranışlarını net olarak açıklayan resmi bir spesifikasyon oluşturulmasına ve sözleşme sistemi için resmi bir (matematiksel) model geliştirilmesine ihtiyaç vardır. Sonrasında, sözleşme modeli ve spesifikasyonu arasındaki tutarlılığı denetlemek için resmi kanıt prosedürünü izleyebiliriz.
+
+Resmi doğrulama sayesinde bir sözleşmenin iş mantığının gereklilikleri karşılayıp karşılamadığını doğrulama sorusu, kanıtlanabilen veya aksi ispatlanabilen matematiksel bir önerme niteliği kazanır. Bir önermeyi resmi olarak kanıtlayarak sınırsız sayıda test durumunu sınırlı sayıda adımla doğrulayabiliriz. Bu bağlamda resmi doğrulamanın bir sözleşmenin bir spesifikasyona göre işlevsel olarak doğruluğunu kanıtlama konusunda başarılı olma olasılığı daha yüksektir.
+
+#### İdeal doğrulama hedefleri {#ideal-verification-targets}
+
+Bir doğrulama hedefi, resmi olarak doğrulanacak sistemi açıklar. Resmi doğrulama en iyi ''gömülü sistemlerde'' (daha büyük bir sistemin bir parçasını teşkil eden küçük, basit yazılım parçaları) sonuç verir. Ayrıca, alan adına özgü özellikleri doğrulamaya yarayan araçları düzenlemeyi kolaylaştırdığı için daha az kurala sahip özel alan adları için de idealdirler.
+
+Akıllı sözleşmeler, (en azından, belirli bir ölçüde) her iki gerekliliği de karşılar. Örneğin, Ethereum sözleşmelerinin boyutunun küçük olması, bu sözleşmeleri resmi doğrulama açısından daha uygun kılar. Benzer şekilde, Ethereum Sanal Makinesi de basit kuralları uygular ve bu durum, Ethereum Sanal Makinesi'nde çalışan programlar için anlamsal özellikleri belirtme ve doğrulamayı kolaylaştırır.
+
+### Daha hızlı geliştirme döngüsü {#faster-development-cycle}
+
+Model kontrolü ve sembolik yürütme gibi resmi doğrulama teknikleri, genellikle akıllı sözleşme kodunun sıradan analizinden (test etme ve denetim sırasında uygulanan) daha etkilidir. Bunun nedeni, resmi doğrulamanın savları test etmek için somut değer kullanmanın aksine ("ya kullanıcı 5 ether çekmek isterse?") sembolik değerlere ("ya kullanıcı _n_ sayıda ether çekmek isterse?") bağlı olmasıdır.
+
+Sembolik girdi değişkenleri somut değerlerin birçok sınıfını içerebileceğinden resmi doğrulama yaklaşımları daha kısa zaman dilimlerinde daha fazla kod kapsamı vaat eder. Resmi doğrulama, etkin biçimde kullanıldığında geliştiriciler için geliştirme döngüsünü hızlandırabilir.
+
+Resmi doğrulama ayrıca, masraflı tasarım hatalarını azaltarak merkeziyetsiz uygulamaların (daaps) geliştirilme sürecini de hızlandırır. Güvenlik açıklarını düzeltmek amacıyla sözleşmeleri yükseltmek (mümkün olduğu durumlarda) için kod tabanlarının kapsamlı şekilde yeniden yazılması ve geliştirmeye daha fazla çaba harcanması gerekir. Resmi doğrulama, sözleşme uygulamalarında test edenlerin ve denetimcilerin gözünden kaçabilecek birçok hatayı saptayabilir ve sözleşmeyi dağıtmadan önce bu hataların düzeltilmesi için çok sayıda fırsat sunar.
+
+## Resmi doğrulamanın dezavantajları {#drawbacks-of-formal-verification}
+
+### El emeği maliyeti {#cost-of-manual-labor}
+
+Resmi doğrulama, özellikle doğruluk kanıtlarını elde etmede insanın kanıtlayıcıya rehberlik ettiği yarı otomatik doğrulama ciddi miktarda el emeği gerektirir. Daha da ötesi, resmi spesifikasyon oluşturmak yüksek düzey beceri gerektiren karmaşık bir faaliyettir.
+
+Bu faktörler (çaba ve beceri), test etme ve denetleme gibi sıradan sözleşme doğruluğu belirleme yöntemlerine kıyasla resmi doğrulamayı daha zorlayıcı ve masraflı hale getirir. Yine de akıllı sözleşme uygulamalarında yapılan hataların maliyeti göz önüne alındığında tam doğrulama denetiminin maliyetini ödemek daha makuldür.
+
+### Yalancı negatifler {#false-negatives}
+
+Resmi doğrulama, yalnızca akıllı sözleşmenin yürütmesinin resmi spesifikasyon ile eşleşip eşleşmediğini denetleyebilir. Bu bakımdan, spesifikasyonun akıllı sözleşmenin beklenen davranışlarını doğru şekilde açıkladığından emin olmak önemlidir.
+
+Spesifikasyonlar kötü yazılmışsa, özellik ihlalleri (güvenlik açığı bulunan yürütmelere işaret eden) resmi doğrulama denetimi yoluyla saptanamaz. Bu durumda, bir geliştirici yanlışlıkla sözleşmenin hatasız olduğunu varsayabilir.
+
+### Performans sorunları {#performance-issues}
+
+Resmi doğrulamada bir dizi performans sorunu ile karşılaşılır. Örneğin, model kontrolü ve sembolik kontrol sırasında karşılaşılan, sırasıyla durum ve yol patlama sorunları doğrulama prosedürlerini etkileyebilir. Ayrıca resmi doğrulama araçları, alt katmanlarında sıklıkla SMT çözücülerini ve diğer kısıtlama çözücülerini kullanır ve bu çözücüler işlemsel açıdan yoğun süreçlere dayalıdır.
+
+Buna ek olarak, program asla sonlanmayabileceğinden program doğrulayıcılarının bir özelliğin (mantıksal formül olarak belirtilen) karşılanabilip karşılanamayacağını ("[karar verilebilirlik sorunu](https://en.wikipedia.org/wiki/Decision_problem)") belirlemesi her zaman mümkün değildir. Bundan ötürü iyi belirtilmiş olsa bile bir sözleşme için bazı özellikleri kanıtlamak imkânsız olabilir.
+
+## Etherum akıllı sözleşmeleri için resmi doğrulama araçları {#formal-verification-tools}
+
+### Resmi spesifikasyonlar oluşturmaya yönelik spesifikasyon dilleri {#specification-languages}
+
+**Eylem**: _*Eylem, depolama spesifikasyonlarının, ön/art koşulların ve sözleşme değişmezlerinin spesifikasyonuna olanak tanır. Ayrıca, araç takımı Coq, SMT çözücüleri veya hevm üzerinden birçok özelliği kanıtlayabilen kanıt arka uçlarına sahiptir.**
+
+- [GitHub](https://github.com/ethereum/act)
+- [Belgeler](https://ethereum.github.io/act/)
+
+**Scribble** - _*Scribble, Scribble spesifikasyon dili içindeki kod açıklamalarını spesifikasyonu kontrol eden somut savlara dönüştürür.**
+
+- [Belgeler](https://docs.scribble.codes/)
+
+**Dafny** - _*Dafny, kodun doğruluğunu gerekçelendirme ve kanıtlama konusunda yüksek düzeyli açıklamalara dayanan, doğrulama için hazır bir programlama dilidir.**
+
+- [GitHub](https://github.com/dafny-lang/dafny)
+
+### Doğruluk kontrolü için program doğrulayıcıları {#program-verifiers}
+
+**Certora Prover** - _Certora Prover, akıllı sözleşmelerde kod doğruluğunu kontrol etmeye yarayan otomatik bir resmi doğrulama aracıdır. Spesifikasyonlar, özellik ihlallerinin tespit edilmesi için statik analiz ve kısıt çözümleme kombinasyonu kullanılarak CVL (Certora Doğrulama Dili) dilinde yazılır._
+
+- [Web sitesi](https://www.certora.com/)
+- [Belgeler](https://docs.certora.com/en/latest/index.html)
+
+**Solidity SMTChecker** - _*Solidity'nin SMTChecker'ı, SMT (Karşılanabilirlik Modüler Teorileri) ve Horn çözümlemesine dayalı yerleşik bir model denetleyicisidir. Derleme sırasında bir sözleşmenin kaynak kodunun spesifikasyonlarla uyumlu olduğunu onaylar ve güvenlik özelliklerinin ihlallerini statik olarak kontrol eder.**
+
+- [GitHub](https://github.com/ethereum/solidity)
+
+**solc-verify** - _*solc-verify, Solidity derleyicisinin açıklamaları ve modüler program doğrulamasını kullanarak Solidity kodu üzerinde otomatik resmi doğrulama yapabilen genişletilmiş bir sürümüdür.**
+
+- [GitHub](https://github.com/SRI-CSL/solidity)
+
+**KEVM** - _*KEVM, Ethereum Sanal Makinesi'nin (EVM) K çerçevesinde yazılmış resmi bir semantiğidir. KEVM, yürütülebilir özelliktedir ve ulaşılabilirlik mantığını kullanarak özellikle ilgili belirli savları kanıtlayabilir.**
+
+- [GitHub](https://github.com/runtimeverification/evm-semantics)
+- [Belgeler](https://jellopaper.org/)
+
+### Varsayım kanıtlama için mantıksal çerçeveler {#theorem-provers}
+
+**Isabelle** - _Isabelle/HOL, matematik formüllerinin resmi bir dilde ifade edilmesine olanak tanıyan ve bu formülleri kanıtlamaya yarayan araçlar sağlayan bir kanıt asistanıdır. Ana uygulama, matematiksel kanıtların ve özellikle bilgisayar donanımının veya yazılımının doğruluğunu ve bilgisayar dilleri ve protokollerinin özelliklerini kanıtlamayı içeren resmi doğrulamanın resmileştirilmesidir._
+
+- [GitHub](https://github.com/isabelle-prover)
+- [Belgeler](https://isabelle.in.tum.de/documentation.html)
+
+**Coq** - _Coq, varsayımları kullanarak programları tanımlamanıza ve doğruluğun makine denetimli kanıtlarını interaktif şekilde oluşturmanıza olanak tanıyan bir interaktif varsayım kanıtlayıcısıdır._
+
+- [GitHub](https://github.com/coq/coq)
+- [Belgeler](https://coq.github.io/doc/v8.13/refman/index.html)
+
+### Akıllı sözleşmelerdeki güvenlik açığı modellerinin tespit edilmesine yarayan sembolik yürütme tabanlı araçlar {#symbolic-execution-tools}
+
+**Manticore** - _*EVM bit kodu analizi için sembolik yürütmeye dayalı bir analiz aracıdır*.*
+
+- [GitHub](https://github.com/trailofbits/manticore)
+- [Belgeler](https://github.com/trailofbits/manticore/wiki)
+
+**hevm** - _*hevm, EVM bit kodu için bir sembolik yürütme motoru ve eşdeğerlik denetimcisidir.**
+
+- [GitHub](https://github.com/dapphub/dapptools/tree/master/src/hevm)
+
+**Mythril** - _Ethereum akıllı sözleşmelerindeki güvenlik açıklarını tespit etmeye yarayan birsembolik yürütme aracıdır._
+
+- [GitHub](https://github.com/ConsenSys/mythril-classic)
+- [Belgeler](https://mythril-classic.readthedocs.io/en/develop/)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Akıllı Sözleşmelerin Resmi Doğrulaması Nasıl Çalışır?](https://runtimeverification.com/blog/how-formal-verification-of-smart-contracts-works/)
+- [Resmi Doğrulama, Akıllı Sözleşmelerin Kusursuz Olmasını Nasıl Sağlar?](https://media.consensys.net/how-formal-verification-can-ensure-flawless-smart-contracts-cbda8ad99bd1)
+- [Ethereum Ekosistemindeki Resmi Doğrulama Projelerine Genel Bakış](https://github.com/leonardoalt/ethereum_formal_verification_overview)
+- [Ethereum 2.0 Para Yatırma Akıllı Sözleşmesinin Uçtan Uca Resmi Doğrulaması](https://runtimeverification.com/blog/end-to-end-formal-verification-of-ethereum-2-0-deposit-smart-contract/)
+- [Dünyanın En Popüler Akıllı Sözleşmesinin Resmi Olarak Doğrulanması](https://www.zellic.io/blog/formal-verification-weth)
+- [SMTChecker ve Resmi Doğrulama](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.15/smtchecker.html)
diff --git "a/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/testing/index.md" "b/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/testing/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..ed57f505437
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/testing/index.md"
@@ -0,0 +1,308 @@
+---
+title: Akıllı sözleşmeleri test etmek
+description: Ethereum akıllı sözleşmelerini test etmeye yönelik tekniklere ve dikkat edilecek hususlara genel bakış.
+lang: tr
+---
+
+Ethereum gibi herkese açık blokzincirler değişmez niteliktedir ve bu durum, dağıtıldıktan sonra akıllı sözleşme kodlarının değiştirilmesini zorlaştırır. "Sanal yükseltmeler" gerçekleştirmek için [sözleşme yükseltme şablonları](/developers/docs/smart-contracts/upgrading/) mevcut olsa da bunların uygulanması zordur ve toplumsal mutabakat gerektirir. Ayrıca, yükseltme bir hatayı yalnızca keşfedildikten _sonra_ düzeltebilir; güvenlik açığını önce bir saldırgan keşfederse akıllı sözleşmenin açığından yararlanabilir.
+
+Bu yüzden, akıllı sözleşmeleri ana ağa [dağıtmadan](/developers/docs/smart-contracts/deploying/) önce test etmek [güvenlik](/developers/docs/smart-contracts/security/) açısından bir asgari gereksinimdir. Bir sözleşmeyi test etmenin ve kodunu değerlendirmenin birçok farklı tekniği vardır; burada neye ihtiyacınız olduğuna göre seçimler yaparsınız. Bununla birlikte, farklı araç ve yaklaşımlardan oluşan bir test paketi kullanmak, sözleşme kodundaki hem küçük hem de büyük güvenlik açıklarını yakalamak için idealdir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfa, akıllı sözleşmeleri Ethereum ağına yüklemeden önce onları nasıl test edeceğinizi açıklamaktadır. [Akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/) ile aşina olduğunuz varsayılır.
+
+## Akıllı sözleşme testi nedir? {#what-is-smart-contract-testing}
+
+Akıllı sözleşme testi, sözleşmenin içerisindeki kodların beklendiği gibi çalışıp çalışmadığını doğrulama işlemidir. Test, belirli bir akıllı sözleşmenin güvenilirlik, kullanılabilirlik ve güvenlik gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını kontrol etmek için kullanışlıdır.
+
+Yaklaşımlar farklılıklar gösterse de çoğu test yöntemi, akıllı sözleşmenin işlenmesi beklenen verilerin küçük bir örneğiyle birlikte yürütülmesini gerektirir. Sözleşme örnek verilerle doğru sonuçlar veriyorsa, düzgün çalıştığı varsayılır. Çoğu test aracı, bir sözleşme yürütmesinin beklenen sonuçlarla eşleşip eşleşmediğini kontrol etmek için [test senaryolarının](https://en.m.wikipedia.org/wiki/Test_case) yazılmasını ve yürütülmesini sağlayan kaynaklar sunar.
+
+### Akıllı sözleşmeleri test etmek neden önemlidir? {#importance-of-testing-smart-contracts}
+
+Akıllı sözleşmeler genellikle yüksek değerli finansal varlıkları yönettiğinden, küçük programlama hataları sıklıkla [kullanıcılar için büyük kayıplara](https://rekt.news/leaderboard/) yol açabilir. Ancak titizlikle yapılan testler akıllı sözleşmelerin kodundaki kusurları ve sorunları erkenden fark etmenize ve sözleşmeyi Ana Ağa dağıtmadan önce düzeltmenize yardımcı olabilir.
+
+Bir hata bulunursa sözleşmeyi yükseltmek mümkün olsa da, yükseltmeler karmaşık olduğundan yanlış şekilde ele alınırsa [hatalarla sonuçlanabilir](https://blog.trailofbits.com/2018/09/05/contract-upgrade-anti-patterns/). Bir sözleşmeyi yükseltmek, değişmezlik ilkesini ortadan kaldırır ve kullanıcılara ek güven varsayımları yükler. Bu durumla karşılaşmamak ve sözleşmenizi test etmek için kapsamlı bir plan yapıp akıllı sözleşmenizin güvenlik risklerini azaltırsanız dağıtımdan sonra karmaşık mantık yükseltmelerine ihtiyacınız azalır.
+
+## Akıllı sözleşme test etme yöntemleri {#methods-for-testing-smart-contracts}
+
+Ethereum akıllı sözleşmelerini test etme yöntemleri iki genel kategori altında sınıflandırılabilir: **otomatik test** ve **manuel test**. Otomatik test ve manuel test, benzersiz avantajlar ve çeşitli artı-eksiler sunar ancak sözleşmelerinizi analiz etmek için sağlam bir plan oluşturmak istiyorsanız ikisini birlikte kullanabilirsiniz.
+
+### Otomatik test {#automated-testing}
+
+Otomatik test, yürütme sırasındaki hatalar için akıllı sözleşme kodunu otomatik olarak kontrol eden araçlar kullanır. Otomatik testin faydası, sözleşme işlevlerinin değerlendirilmesine rehberlik eden [komut dosyalarının](https://www.techtarget.com/whatis/definition/script?amp=1) kullanımından kaynaklanır. Komut dosyası testlerinin minimum insan müdahalesi ile tekrar tekrar çalıştırılması planlanabilir, bu da otomatik testi manuel test yaklaşımlarından daha verimli bir yere koyar.
+
+Otomatik testler, özellikle tekrarlayan ve zaman alıcı testler söz konusu olduğunda kullanışlıdır, manuel olarak yapılması zor, insan hatasına duyarlı veya kritik sözleşme fonksiyonlarının değerlendirilmesini içerir. Ancak otomatik test araçlarının da belirli hataları gözden kaçırmak ve çok sayıda [yalancı pozitif](https://www.contrastsecurity.com/glossary/false-positive) üretmek gibi bazı dezavantajları olabilir. Bu nedenle, akıllı sözleşmeler için otomatik test ile manuel testi birlikte kullanmak idealdir.
+
+### Manuel test {#manual-testing}
+
+Manuel test, insanı da işin içine sokar ve bir akıllı sözleşmenin doğruluğunu analiz ederken test paketinizdeki her test senaryosunun arka arkaya yürütülmesini içerir. Bu süreç, bir sözleşme üzerinde aynı anda birden çok izole testi çalıştırabileceğiniz, tüm başarısız ve başarılı testleri gösteren bir rapor alabileceğiniz otomatik testten farklıdır.
+
+Manuel test, farklı test senaryolarını kapsayan yazılı bir test planını takip ederek tek bir kişi tarafından gerçekleştirilebilir. Ayrıca, manuel testin bir parçası olarak belirli bir süre boyunca bir akıllı sözleşmeyle birden fazla kişinin ya da grubun etkileşim kurmasını da sağlayabilirsiniz. Test uzmanları, sözleşmenin gerçek davranışını beklenen davranışla karşılaştırır ve herhangi bir farkı hata olarak işaretler.
+
+Manuel testin etkili olması için ciddi miktarda kaynak (beceri, zaman, para ve çaba) gerekir ve testleri yürütürken insan hatası nedeniyle bazı hataları gözden kaçırmak mümkündür. Ancak manuel test faydalı da olabilir; örneğin bir insan test uzmanı (örneğin bir denetçi), sezgilerini kullanarak otomatik bir test aracının kaçıracağı ekstrem durumları yakalayabilir.
+
+## Akıllı sözleşmeler için otomatik testler {#automated-testing-for-smart-contracts}
+
+### Birim testi {#unit-testing-for-smart-contracts}
+
+Birim testi, sözleşme işlevlerini ayrı ayrı değerlendirir ve her bileşenin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Başarılı bir birim testi; basit, çabuk çalıştırılabilir ve testlerin başarısız olması durumunda neyin yanlış gittiğine dair net bir açıklama sağlayacak nitelikte olmalıdır.
+
+Birim testleri, işlevlerin beklenen değerleri döndürdüğünü ve işlev yürütüldükten sonra sözleşme depolamasının düzgün bir şekilde güncellendiğini teyit etmek açısından kullanışlıdır. Ayrıca bir sözleşme kod tabanında yeni mantık eklemeye olanak sağlayan değişiklikler yaptıktan sonra birim testleri çalıştırıldığında hata üretilmez. Birim testlerini etkili şekilde çalıştırmaya yönelik yönergeler aşağıda verilmiştir:
+
+#### Akıllı sözleşmelerde birim testi yapmaya yönelik yönergeler {#unit-testing-guidelines}
+
+##### 1. Sözleşmelerinizin iş mantığını ve iş akışını anlayın
+
+Birim testlerini yazmadan önce, bir akıllı sözleşmenin hangi işlevleri sunduğunu ve kullanıcıların bu işlevlere nasıl erişip kullanacağını bilmek yardımcı olur. Bu süreç, özellikle bir sözleşmedeki işlevlerin geçerli kullanıcı girdileri için doğru çıktıyı döndürüp döndürmediğini belirleyen [mutlu yol testlerini](https://en.m.wikipedia.org/wiki/Happy_path) çalıştırmak açısından kullanışlıdır. Bu kavramı, buradaki (kısaltılmış) [açık artırma sözleşmesi](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.17/solidity-by-example.html?highlight=Auction%20contract#simple-open-auction) örneğini kullanarak açıklayacağız
+
+```
+constructor(
+ uint biddingTime,
+ address payable beneficiaryAddress
+ ) {
+ beneficiary = beneficiaryAddress;
+ auctionEndTime = block.timestamp + biddingTime;
+ }
+
+function bid() external payable {
+
+ if (block.timestamp > auctionEndTime)
+ revert AuctionAlreadyEnded();
+
+ if (msg.value <= highestBid)
+ revert BidNotHighEnough(highestBid);
+
+ if (highestBid != 0) {
+ pendingReturns[highestBidder] += highestBid;
+ }
+ highestBidder = msg.sender;
+ highestBid = msg.value;
+ emit HighestBidIncreased(msg.sender, msg.value);
+ }
+
+ function withdraw() external returns (bool) {
+ uint amount = pendingReturns[msg.sender];
+ if (amount > 0) {
+ pendingReturns[msg.sender] = 0;
+
+ if (!payable(msg.sender).send(amount)) {
+ pendingReturns[msg.sender] = amount;
+ return false;
+ }
+ }
+ return true;
+ }
+
+function auctionEnd() external {
+ if (block.timestamp < auctionEndTime)
+ revert AuctionNotYetEnded();
+ if (ended)
+ revert AuctionEndAlreadyCalled();
+
+ ended = true;
+ emit AuctionEnded(highestBidder, highestBid);
+
+ beneficiary.transfer(highestBid);
+ }
+}
+```
+
+Bu, teklif verme döneminde teklif almak için tasarlanmış basit bir açık artırma sözleşmesidir. `highestBid` artarsa, en yüksek teklifi veren önceki kişi parasını alır; teklif süresi sona erdiğinde `beneficiary` parasını almak için sözleşmeyi çağırır.
+
+Bunun gibi bir sözleşme için yapılan birim testleri, bir kullanıcının sözleşmeyle etkileşim kurarken çağırabileceği çeşitli tipteki işlevleri kapsar. Bir kullanıcının açık artırma devam ederken teklif verip veremeyeceğini (yani `bid()` çağrılarının başarılı olması) ya da bir kullanıcının mevcut `highestBid` değerinden daha yüksek bir teklif verip veremeyeceğini kontrol eden bir birim testi örnek olarak verilebilir.
+
+Bir sözleşmenin operasyonel iş akışını anlamanın bir diğer faydası da yürütmenin gereksinimleri karşılayıp karşılamadığını kontrol eden birim testlerini yazmaya yardımcı olmasıdır. Örneğin açık artırma sözleşmesi, artırma sona erdiğinde (yani `auctionEndTime` değeri `block.timestamp` değerinden düşük olduğunda) kullanıcıların teklif veremeyeceğini belirtir. Bu nedenle bir geliştirici, açık artırma bittiğinde (yani, `auctionEndTime` > `block.timestamp` olduğunda) `bid()` fonksiyonuna yapılan çağrıların başarılı olup olmadığını kontrol eden bir birim testi çalıştırabilir.
+
+##### 2. Sözleşmenin yürütülmesiyle ilgili tüm varsayımları değerlendirin
+
+Bir sözleşmenin yürütülmesiyle ilgili tüm varsayımları belgelemek ve bu varsayımların geçerliliğini doğrulamak için birim testleri yazmak çok önemlidir. Savları test etmek, beklenmeyen yürütmelere kaşı koruma sağlamanın yanı sıra sizi akıllı sözleşmelerin güvenlik modelini kırabilecek işlemler hakkında da düşünmeye zorlar. Yararlı bir ipucu ise, "mutlu kullanıcı testlerinin" ötesine geçerek bir fonksiyonun yanlış girdiler nedeniyle başarısız olup olmadığını kontrol eden negatif testler yazmaktır.
+
+Birçok birim test şeması, savlar (bir sözleşmenin neleri yapıp neleri yapamayacağını belirten basit ifadeler) oluşturmanıza ve de bu savların yürütme altında tutulup tutulmadığını görmenize yarayan testler yapmanıza olanak tanır. Daha önce açıklanan açık artırma sözleşmesi üzerinde çalışan bir geliştirici, negatif testler yapmadan önce kendi davranışı hakkında aşağıdaki savlarda bulunabilir:
+
+- Kullanıcılar, açık artırma başlamamış veya bitmiş ise teklif veremezler.
+
+- Açık artırma sözleşmesi, bir teklif kabul edilebilir sınırın altında ise geri döner.
+
+- Teklifi kazanmayı başaramayan kullanıcılara fonları geri verilir.
+
+**Not**: Varsayımları test etmenin diğer bir yolu ise bir sözleşmede [fonksiyon niteleyicileri](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.16/contracts.html#function-modifiers), özellikle de `require`, `assert`, ve `if…else` ifadelerini tetikleyen testler yazmaktır.
+
+##### 3. Kod kapsamını ölçün
+
+[Kod kapsamı](https://en.m.wikipedia.org/wiki/Code_coverage), kodunuzda testler esnasında çalıştırılan dal, satır ve ifade sayısını takip eden bir test metriğidir. Testler iyi kod kapsamına sahip olmalıdır; aksi takdirde, sözleşmenin tüm testleri geçtiği ama yine de kodunda açıklar bulundurduğuna işaret eden "yalancı negatifler" alabilirsiniz. Bununla birlikte yüksek kod kapsamı kaydetmek, bir akıllı sözleşmedeki tüm ifadelerin/fonksiyonların doğruluğunun yeterince test edildiğine dair güvence sağlar.
+
+##### 4. İyi geliştirilmiş test çerçeveleri kullanın
+
+Akıllı sözleşmeniz için birim testleri çalıştırmada kullanılan araçların kalitesi hayati önemdedir. İdeal bir test çerçevesi; düzenli olarak tutulan, kullanışlı özellikler sunan (örneğin günlük oluşturma ve bildirim kabiliyetleri) ve diğer geliştiriciler tarafından geniş çaplı olarak kullanılıp incelenen bir çerçevedir.
+
+Solidity akıllı sözleşmeleri için birim testi çerçeveleri farklı dillerde (çoğunlukla JavaScript, Python ve Rust) sunulur. Farklı test çerçeveleri ile birim testleri çalıştırmaya başlamak hakkında bilgi almak için aşağıdaki rehberlere başvurun:
+
+- **[Brownie ile birim testleri çalıştırma](https://eth-brownie.readthedocs.io/en/v1.0.0_a/tests.html)**
+- **[Foundry ile birim testleri çalıştırma](https://book.getfoundry.sh/forge/writing-tests)**
+- **[Waffle ile birim testleri çalıştırma](https://ethereum-waffle.readthedocs.io/en/latest/getting-started.html#writing-tests)**
+- **[Remix ile birim testleri çalıştırma](https://remix-ide.readthedocs.io/en/latest/unittesting.html#write-tests)**
+- **[Ape ile birim testleri çalıştırma](https://docs.apeworx.io/ape/stable/userguides/testing.html)**
+- **[Hardhat ile birim testleri çalıştırma](https://hardhat.org/hardhat-runner/docs/guides/test-contracts)**
+- **[Wake ile birim testi çalıştırma](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/testing-framework/overview/)**
+
+### Entegrasyon testi {#integration-testing-for-smart-contracts}
+
+Birim testi izole edilmiş sözleşme işlevlerinde hata ayıklarken, entegrasyon testleri bir akıllı sözleşmenin tüm bileşenlerini bir bütün olarak değerlendirir. Entegrasyon testi, sözleşmeler arası çağrılardan veya aynı akıllı sözleşmedeki farklı işlevler arasındaki etkileşimlerden kaynaklanan sorunları tespit edebilir. Örneğin, entegrasyon testleri [kalıtım](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.12/contracts.html#inheritance) ve bağımlılık enjeksiyonu gibi şeylerin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol etmeye yardımcı olabilir.
+
+Entegrasyon testi, sözleşmenizin modüler bir mimariyi benimsemesi ya da yürütülmesi sırasında diğer zincir içi sözleşmelerle arayüz oluşturması açısından kullanışlıdır. Entegrasyon testlerini yürütmenin bir yolu, blokzincirini belirli bir yükseklikte ([Forge](https://book.getfoundry.sh/forge/fork-testing) veya [Hardhat](https://hardhat.org/hardhat-network/docs/guides/forking-other-networks) gibi bir araç kullanarak) [çatallandırmak](/glossary/#fork) ve sözleşmeniz ile dağıtılmış sözleşmeler arasındaki etkileşimleri simüle etmektir.
+
+Çatallanmış blokzincir, ana ağa benzer şekilde davranır ve ilişkili durumları ve bakiyeleri bulunan hesaplara sahiptir. Ancak yalnızca ayrıştırılmış bir yerel geliştirme ortamı olarak işlev görür, yani işlemler için gerçek Ether'e ihtiyacınız olmaz ve yaptığınız değişiklikler gerçek Ethereum ağını etkilemez.
+
+### Özellik tabanlı test {#property-based-testing-for-smart-contracts}
+
+Özellik tabanlı test, bir akıllı sözleşmenin tanımlanmış bir özelliği karşılayıp karşılayamadığının kontrol edildiği bir süreçtir. Özellikler, farklı senaryolarda doğru kalması beklenen bir sözleşme davranışı hakkındaki gerçekleri ortaya koyar; "Sözleşmedeki aritmetik işlemler asla taşma veya yetersizlik gösteremez" ifadesi örnek bir akıllı sözleşme özelliği olabilir.
+
+**Statik analiz** ve **dinamik analiz**, özellik tabanlı test yürütmenin iki yaygın tekniğidir ve ikisi de bir programın kodunun (bu durumda bir akıllı sözleşme) önceden tanımlanmış bir özelliği karşıladığını doğrulayabilir. Özellik tabanlı test araçlarından bazıları, beklenen sözleşme özellikleri ile ilgili önceden tanımlanmış kurallar ile birlikte gelir ve kodu bu kurallara karşı kontrol eder, bazıları ise bir akıllı sözleşme için özel özellikler oluşturmanıza olanak tanır.
+
+#### Statik analiz {#static-analysis}
+
+Bir statik analizör, bir akıllı sözleşmenin kaynak kodunu girdi olarak alır ve sözleşmenin bir özelliği karşılayıp karşılamadığını belirten sonuçları çıktı olarak verir. Dinamik analizin aksine, statik analiz bir sözleşmenin doğruluğunu analiz etmek amacıyla yürütülmesini kapsamaz. Statik analiz bunun yerine bir akıllı sözleşmenin yürütme esnasında takip edebileceği olası tüm yolları anlamaya çalışır (yani kaynak kodun yapısını sözleşmenin yürütme esnasındaki işlemleri için ne anlama gelebileceğini belirlemek amacıyla inceler).
+
+[Linting](https://www.perforce.com/blog/qac/what-lint-code-and-why-linting-important) ve [statik test](https://www.techtarget.com/whatis/definition/static-analysis-static-code-analysis) sözleşmeler üzerinde statik analiz çalıştırmanın yaygın yöntemleridir. İkisi de derleyiciden çıktı olarak alınan [soyut söz dizimi ağaçları](https://en.m.wikipedia.org/wiki/Abstract_syntax_tree) ve [kontrol akışı grafikleri](https://www.geeksforgeeks.org/software-engineering-control-flow-graph-cfg/amp/) gibi sözleşme yürütmesinin düşük seviye gösterimlerinin analiz edilmesini gerektirir.
+
+Çoğu durumda, statik analiz bir sözleşmenin kodundaki güvenli olmayan yapılar, söz dizimi hataları veya kodlama standartlarının ihlalleri gibi güvenlik sorunlarını tespit etmek açısından kullanışlıdır. Ancak statik analizörler, genelde daha derin güvenlik açıklarını tespit etme konusunda güvenilmezdir ve aşırı sayıda yalancı pozitifler üretebilir.
+
+#### Dinamik analiz {#dynamic-analysis}
+
+Dinamik analiz, herhangi bir hata izinin belirli özellikleri ihlal edip etmediğini görmek için bir akıllı sözleşmenin fonksiyonlarında sembolik girdiler (örneğin [sembolik yürütmede](https://en.m.wikipedia.org/wiki/Symbolic_execution)) veya somut girdiler (örneğin [bulandırmada](https://owasp.org/www-community/Fuzzing)) oluşturur. Bu tarz özellik tabanlı test biçimi, test durumlarının birden çok senaryoyu kapsaması ve bir programın test durumlarının oluşturulmasını işlemesi bakımından birim testlerinden farklıdır.
+
+[Bulandırma](https://halborn.com/what-is-fuzz-testing-fuzzing/), akıllı sözleşmelerdeki rastgele özellikleri doğrulamak için kullanılan dinamik bir analiz tekniği örneğidir. Bir bulandırıcı, tanımlı bir girdi değerinin rastgele veya hatalı biçimlendirilmiş varyasyonlarıyla birlikte hedef sözleşmedeki fonksiyonları çağırır. Akıllı sözleşme bir hata durumuna girerse (örneğin, bir savın başarısız olduğu durum), sorun işaretlenir ve yürütmeyi hassas yola sokan girdiler bir raporda gösterilir.
+
+Beklenmeyen girdilerin yanlış işlenmesi, istenmeyen yürütmelere neden olup tehlikeli etkiler yaratabileceğinden bulanıklaştırma, akıllı sözleşmelerin girdi doğrulama mekanizmasını değerlendirmede kullanışlıdır. Bu tür özellik tabanlı testler birçok nedenden ötürü faydalı olabilir:
+
+1. **Birçok durumu kapsayan test senaryolarını yazmak zordur.** Bir özellik testi, yalnızca bir davranış ve davranışı test etmek için bir veri aralığı tanımlamanızı gerektirir; program, tanımlanan özelliği temel alarak otomatik olarak test senaryoları oluşturur.
+
+2. ** Test paketiniz program içindeki olası tüm yolları yeterince kapsamayabilir.** %100 kapsamla bile bazı ekstrem senaryolar gözden kaçabilir.
+
+3. **Birim testleri, bir sözleşmenin örnek veriler için doğru şekilde yürütüldüğünü kanıtlasa da sözleşmenin örnek dışındaki girdiler için doğru şekilde yürütülüp yürütülmeyeceği bilinmez.** Özellik testleri, onaylama hatalarına neden olan yürütme izlerini bulmak için belirli bir girdi değerinin birden çok varyasyonuyla birlikte hedef sözleşmeyi yürütür. Böylelikle özellik testleri, sözleşmenin daha geniş bir giriş verileri sınıfında doğru yürütülmesini daha net bir şekilde garanti eder.
+
+### Akıllı sözleşmelerde özellik tabanlı testleri çalıştırabilmek için yönergeler {#running-property-based-tests}
+
+Özellik tabanlı test çalıştırma, genellikle bir akıllı sözleşmede özelliklerin tanımlanmasıyla (ör. [tamsayı taşması](https://github.com/ConsenSys/mythril/wiki/Integer-Overflow) bulunmaması) veya doğrulamak istediğiniz özelliklerin toplanması ile başlar. Özellik testleri yazarken, programın işlem girdileri için veri üretebileceği bir değer aralığı tanımlamanız da gerekebilir.
+
+Testinizi düzgün bir şekilde yapılandırdıktan sonra özellik test aracı akıllı sözleşmelerde fonksiyonlarınızı rastgele üretilmiş girdilerle yürütür. Herhangi bir sav ihlali varsa, değerlendirilmekte olan özellikleri ihlal eden somut girdi verilerini içeren bir rapor almalısınız. Farklı araçlarla özellik tabanlı testler çalıştırmaya başlamakla ilgili kılavuzlara bakabilirsiniz:
+
+- **[Slither ile akıllı sözleşmelerin statik analizi](https://github.com/crytic/building-secure-contracts/tree/master/program-analysis/slither#slither)**
+- **[Wake ile akıllı sözleşmelerin statik analizi](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/static-analysis/using-detectors/)**
+- **[Brownie ile özellik tabanlı test](https://eth-brownie.readthedocs.io/en/stable/tests-hypothesis-property.html)**
+- **[Foundry ile sözleşme bulanıklaştırma](https://book.getfoundry.sh/forge/fuzz-testing)**
+- **[Echidna ile sözleşme bulanıklaştırma](https://github.com/crytic/building-secure-contracts/tree/master/program-analysis/echidna#echidna-tutorial)**
+- **[Wake ile sözleşme bulanıklaştırma](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/testing-framework/fuzzing/)**
+- **[Manticore ile akıllı sözleşmeleri sembolik yürütme](https://github.com/crytic/building-secure-contracts/tree/master/program-analysis/manticore#manticore-tutorial)**
+- **[Mythril ile akıllı sözleşmeleri sembolik yürütme](https://mythril-classic.readthedocs.io/en/master/tutorial.html)**
+
+## Akıllı sözleşmeler için manuel test {#manual-testing-for-smart-contracts}
+
+Akıllı sözleşmelerin manuel olarak test edilmesi, genellikle geliştirme döngüsünün otomatik testlerden sonraki safhalarında gerçekleştirilir. Bu test biçimi, teknik gereksinimlerde belirtildiği gibi performans gösterip göstermediğini görmek için akıllı sözleşmeyi tam entegrasyonlu tek bir ürün olarak değerlendirir.
+
+### Sözleşmeleri yerel blokzincir üzerinde test etme {#testing-on-local-blockchain}
+
+Yerel geliştirme ortamında gerçekleştirilen otomatik testler, yararlı hata ayıklama bilgileri sağlayabilir, dolayısıyla akıllı sözleşmenizin bir üretim ortamında nasıl davrandığını bilmek istersiniz. Ancak Ethereum ana zincirine dağıtım yaptığınızda gaz ücretleri ortaya çıkar; ayrıca akıllı sözleşmenizde hatalar varsa siz veya kullanıcılarınız para kaybına uğrayabilir.
+
+Sözleşmenizi yerel bir blokzincirde ([geliştirme ağı](/developers/docs/development-networks/) olarak da bilinir) test etmeye alternatif olarak ana ağda test etmeniz önerilir. Bilgisayarınızda yerel olarak Ethereum blokzincirinin bir kopyası olarak çalışan yerel blokzincir, Ethereum yürütüm katmanının davranışını simüle eder. Bu sayede, önemli bir ek yüke maruz kalmadan işlemleri bir sözleşmeyle etkileşime girecek şekilde programlayabilirsiniz.
+
+Sözleşmeleri yerel bir blokzincirde çalıştırmak, bir tür manuel entegrasyon testi olarak faydalı olabilir. [Akıllı sözleşmeler, yüksek seviyede birleştirilebilir](/developers/docs/smart-contracts/composability/) olduklarından mevcut protokollerle entegre etmenize olanak tanısa da, zincir üstünde bu tür karmaşık etkileşimlerin doğru sonuçları vermesini sağlamanız gerekir.
+
+[Geliştirme ağları hakkında daha fazla bilgi.](/developers/docs/development-networks/)
+
+### Sözleşmeleri test ağları üzerinde test etme {#testing-contracts-on-testnets}
+
+Test ağı ya da testnet, Ethereum ana ağı ile aynı şekilde çalışır ancak bunu, gerçek değeri olmayan Ether (ETH) kullanarak yapar. Sözleşmenizi bir [test ağı](/developers/docs/networks/#ethereum-testnets) üzerine dağıtmanız, herhangi birisinin fonlarını riske atmadan sözleşmenizle (örneğin dapp ön yüzü aracılığıyla) etkileşime girebilmesi anlamına gelir.
+
+Bu tip manuel testler, uygulama akışınızın kullanıcı bakış açısıyla uçtan uca değerlendirilmesi açısından kullanışlıdır. Bu aşamada beta test kullanıcıları ayrıca deneme çalıştırmaları gerçekleştirip sözleşmenin iş mantığı ve genel işlevselliği ile ilgili sorunları bildirebilir.
+
+Yerel bir blokzincirde test ettikten sonra bir test ağına dağıtım yapmak, ikincisi Ethereum Sanal Makinası'nın davranışına daha benzer olduğundan ideal seçenektir. Bu nedenle, birçok Ethereum yerel projesinin akıllı sözleşmelerin gerçek dünya koşullarında nasıl işlediğini değerlendirmek için merkeziyetsiz uygulamaları test ağlarına dağıtmaları yaygın bir uygulamadır.
+
+[Ethereum test ağları hakkında daha fazla bilgi.](/developers/docs/development-networks/#public-beacon-testchains)
+
+## Test ile resmi doğrulama karşılaştırması {#testing-vs-formal-verification}
+
+Test etme, bir sözleşmenin bazı veri girdileri için beklenen sonuçları verdiğinin doğrulanmasına yardımcı olurken, testler sırasında kullanılmayan girdiler için aynı şeyi kesin olarak kanıtlayamaz. Bu nedenle, bir akıllı sözleşmeyi test etmek, "fonksiyonel doğruluğu" güvence altına almaz (yani, bir programın _tüm_ girdi değerleri kümesi için gerektiği gibi davrandığını gösteremez).
+
+Resmi doğrulama, bir yazılımın doğruluğunu değerlendirmek için programın resmi modelinin resmi spesifikasyonla uyumlu olup olmadığını kontrol etme yaklaşımıdır. Resmi model, bir programın soyut matematiksel gösterimi olarak ifade edilirken resmi spesifikasyon ise bir programın özelliklerini tanımlar (yani, programın yürütülmesi hakkındaki mantıksal savlardır).
+
+Özellikler matematiksel terimlerle yazıldığı için bir sistemin resmi (matematiksel) modelinin bir spesifikasyonu mantıksal çıkarım kuralları kullanarak karşıladığını doğrulamak mümkün hale gelir. Bu nedenle, resmi doğrulama araçlarının bir sistemin doğruluğuna dair "matematiksel kanıt" ürettiği söylenir.
+
+Test etmenin aksine resmi doğrulama, bir akıllı sözleşmenin yürütülmesinin _tüm_ yürütmeler için bir resmi bir spesifikasyonu karşıladığını (yani, hiçbir hatası olmadığını) doğrulamak için örnek veriyle yürütme yapmaya gerek olmadan kullanılabilir. Bu, sadece onlarca birim testi çalıştırmak için harcanan zamanı azaltmakla kalmaz, aynı zamanda gizli güvenlik açıklarını yakalama konusunda da daha etkilidir. Bununla birlikte, resmi doğrulama teknikleri uygulama zorluğu ve kullanışlılığına göre bir spektrumun farklı noktalarında yer alır.
+
+[Akıllı sözleşmeler için resmi doğrulama hakkında daha fazla bilgi.](/developers/docs/smart-contracts/formal-verification)
+
+## Test etme ile denetleme ve hata ödüllerinin karşılaştırılması {#testing-vs-audits-bug-bounties}
+
+Yukarıda belirtildiği gibi, titizlikle yapılan testler bir sözleşmede hata bulunmamasını nadiren garanti edebilir; resmi doğrulama yaklaşımları doğruluk konusunda daha güçlü güvence sağlayabilir ancak şu anda kullanımı zor ve maliyeti yüksektir.
+
+Yine de, bağımsız bir kod incelemesi ile sözleşmenin güvenlik açıklarını yakalama olasılığınızı daha da artırabilirsiniz. [Akıllı sözleşme denetimleri](https://www.immunebytes.com/blog/what-is-a-smart-contract-audit/) ve [hata ödülleri](https://medium.com/immunefi/a-defi-security-standard-the-scaling-bug-bounty-9b83dfdc1ba7), sözleşmelerinizi başkalarına analiz ettirmek için kullanabileceğiniz iki yöntemdir.
+
+Denetimler, akıllı sözleşmelerde güvenlik açıkları ve zayıf geliştirme uygulamaları durumlarını bulma konusunda deneyimli denetçiler tarafından gerçekleştirilir. Bir denetim genellikle testin (ve muhtemelen resmi doğrulamanın) yanı sıra tüm kod tabanının manuel olarak gözden geçirilmesini içerir.
+
+Bunun aksine hata ödül programı, genellikle akıllı sözleşmelerde bir güvenlik açığı keşfeden ve geliştiricilere açıklayan bir bireye (genellikle [beyaz şapkalı hackerlar](https://en.wikipedia.org/wiki/White_hat_(computer_security)) olarak tanımlanan) maddi bir ödül sunmayı içerir. Hata ödülleri, başkalarından akıllı sözleşmelerdeki kusurları bulmalarına yardım etmelerini içerdiğinden denetimlere benzer.
+
+En önemli fark, hata ödül programlarının daha geniş bir geliştirici/hacker topluluğuna açık olması ve özgün yetenek ve deneyime sahip etik hacker ve bağımsız güvenlik profesyonellerinden oluşan bir grubu kendine çekmesidir. Bu, esas olarak sınırlı veya dar uzmanlığa sahip ekiplere emanet edilen akıllı sözleşme denetimlerine göre bir avantaj olabilir.
+
+## Test araçları ve kütüphaneleri {#testing-tools-and-libraries}
+
+### Birim test araçları {#unit-testing-tools}
+
+- **[solidity-coverage](https://github.com/sc-forks/solidity-coverage)** - _Solidity ile yazılmış akıllı sözleşmeler için kod kapsamı aracı._
+
+- **[Waffle](https://ethereum-waffle.readthedocs.io/en/latest/)** - _Gelişmiş akıllı sözleşme geliştirme ve test çerçevesi (ethers.js tabanlı)_.
+
+- **[Remix Testleri](https://github.com/ethereum/remix-project/tree/master/libs/remix-tests)** - _Solidity akıllı sözleşmelerini test etmeye yönelik araç. Bir sözleşme için test senaryoları yazmak ve çalıştırmak amacıyla kullanılan Remix IDE "Solidity Unit Testing" eklentisi altında çalışır._
+
+- **[OpenZeppelin Test Yardımcıları](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-test-helpers)** - _Ethereum akıllı sözleşme testi için sav kütüphanesi. Sözleşmelerinizin beklendiği gibi davrandığından emin olun!_
+
+- **[Brownie birim test çerçevesi](https://eth-brownie.readthedocs.io/en/v1.0.0_a/tests.html)** - _Brownie, minimum kodla küçük testler yazmanıza olanak tanıyan, büyük projeler için iyi ölçeklenen ve oldukça genişletilebilir, zengin özelliklere sahip bir test çerçevesi olan Pytest'i kullanır._
+
+- **[Foundry Testleri](https://github.com/foundry-rs/foundry/tree/master/forge)** - _Foundry, basit birim testleri, gaz optimizasyon kontrolleri ve sözleşme bulanıklaştırma gerçekleştirebilen hızlı ve esnek bir Ethereum test çerçevesi olan Forge'u barındırır._
+
+- **[Hardhat Testleri](https://hardhat.org/hardhat-runner/docs/guides/test-contracts)** - _Ethers.js, Mocha ve Chai tabanlı akıllı sözleşme test çerçevesi._
+
+- **[ApeWorx](https://docs.apeworx.io/ape/stable/userguides/testing.html)** - _Ethereum Sanal Makinası'nı hedefleyen akıllı sözleşmeleri test etmek için Python tabanlı geliştirme ve test çerçevesi._
+
+- **[Wake](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/testing-framework/overview/)** - _En iyi kullanıcı deneyimi ve performansı için pytest ve Anvil kullanan, güçlü hata ayıklama yetenekleri ve zincirler arası test desteği ile birim testi ve fuzz testine yönelik Python tabanlı bir geliştirici alanıdır._
+
+### Özellik tabanlı test araçları {#property-based-testing-tools}
+
+#### Statik analiz araçları {#static-analysis-tools}
+
+- **[Slither](https://github.com/crytic/slither)** - _Güvenlik açıklarını bulmaya, kod kavramayı geliştirmeye ve akıllı sözleşmeler için özel analizler yazmaya yarayan Python tabanlı Solidity statik analiz çerçevesi._
+
+- **[Ethlint](https://ethlint.readthedocs.io/en/latest/)** - _Solidity akıllı sözleşme programlama dilinin tarz ve güvenlik en iyi uygulamalarının yürütülmesini sağlamaya yarayan linter._
+
+- **[Cyfrin Aderyn](https://cyfrin.io/tools/aderyn)** - _Web3 akıllı sözleşme güvenliği ve geliştirmesi için özel olarak tasarlanan, Rust tabanlı bir statik analiz aracıdır._
+
+- **[Wake](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/static-analysis/using-detectors/)** - _Güvenlik açığı ve kod kalitesi dedektörleri, koddan yararlı bilgiler ayıklamak için yazıcılar ve özel alt modüller yazma desteği ile Python tabanlı bir statik analiz geliştirici ortamıdır._
+
+#### Dinamik analiz araçları {#dynamic-analysis-tools}
+
+- **[Echidna](https://github.com/crytic/echidna/)** - _Akıllı sözleşmelerdeki güvenlik açıklarını özellik tabanlı testler aracılığıyla tespit etmeye yarayan hızlı sözleşme bulandırıcı._
+
+- **[Diligence Fuzzing](https://consensys.net/diligence/fuzzing/)** - _Akıllı sözleşme kodunda özellik ihlallerini tespit için kullanışlı, otomatikleştirilmiş bulandırma aracı._
+
+- **[Manticore](https://manticore.readthedocs.io/en/latest/index.html)** - _EVM bit kodunu analiz etmeye yarayan dinamik sembolik yürütme çerçevesi._
+
+- **[Mythril](https://github.com/ConsenSys/mythril-classic)** - _Kusur analizi, konkolik analiz ve kontrol akışı kontrolünü kullanarak sözleşme güvenlik açıklarını tespit etmeye yarayan ESM bit kodu değerlendirme aracı._
+
+- **[Diligence Scribble](https://consensys.net/diligence/scribble/)** - _Scribble, akıllı sözleşmelere özellikler eklemenize olanak tanıyan bir spesifikasyon dili ve çalışma zamanı doğrulama aracıdır. Bu özellikler sayesinde sözleşmeleri otomatik olarak Diligence Fuzzing veya MythX gibi araçlarla test edebilirsiniz._
+
+## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
+
+- [Farklı test ürünlerine genel bakış ve ürünlerin karşılaştırılması](/developers/tutorials/guide-to-smart-contract-security-tools/) \_
+- [Akıllı sözleşmeleri test etmek için Echidna nasıl kullanılır](/developers/tutorials/how-to-use-echidna-to-test-smart-contracts/)
+- [Manticore kullanarak akıllı sözleşme hataları nasıl bulunur?](/developers/tutorials/how-to-use-manticore-to-find-smart-contract-bugs/)
+- [Akıllı sözleşme hatalarını bulmak için Slither nasıl kullanılır?](/developers/tutorials/how-to-use-slither-to-find-smart-contract-bugs/)
+- [Solidity sözleşmeleri test etmek için nasıl taklit edilir?](/developers/tutorials/how-to-mock-solidity-contracts-for-testing/)
+- [Foundry'de Solidity kullanarak birim testi çalıştırma](https://www.rareskills.io/post/foundry-testing-solidity)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum akıllı sözleşmelerini test etmeye yönelik ayrıntılı bir kılavuz](https://iamdefinitelyahuman.medium.com/an-in-depth-guide-to-testing-ethereum-smart-contracts-2e41b2770297)
+- [Ethereum akıllı sözleşmeleri nasıl test edilir?](https://betterprogramming.pub/how-to-test-ethereum-smart-contracts-35abc8fa199d)
+- [MolochDAO'nun geliştiriciler için birim testi rehberi](https://github.com/MolochVentures/moloch/tree/4e786db8a4aa3158287e0935dcbc7b1e43416e38/test#moloch-testing-guide)
+- [Akıllı sözleşmeleri, konunun en büyük uzmanı gibi nasıl test edersiniz?](https://forum.openzeppelin.com/t/test-smart-contracts-like-a-rockstar/1001)
diff --git "a/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/upgrading/index.md" "b/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/upgrading/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..4db5923f0b6
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/upgrading/index.md"
@@ -0,0 +1,165 @@
+---
+title: Akıllı sözleşmeleri yükseltmek
+description: Ethereum akıllı sözleşmeleri için güncelleme modellerine genel bir bakış
+lang: tr
+---
+
+Ethereum'daki akıllı sözleşmeler, Ethereum Sanal Makinesi'nde (EVM) çalışan ve kendini yürüten programlardır. Bu programlar tasarım bakımından değişmezdir, bu da kontratın dağıtıldıktan sonra iş mantığında herhangi bir güncelleme yapılmasını engeller.
+
+Değişmezlik, akıllı sözleşmelerin güvensizliği, merkeziyestizliği ve güvenliği için gerekliyken bazı durumlarda dezavantaj teşkil edebilir. Örneğin, değişmez kod geliştiriciler için savunmasız sözleşmeleri düzeltmeyi imkansız hale getirebilir.
+
+Ancak akıllı sözleşmeleri geliştirmeye yönelik artan araştırmalar, birkaç yükseltme modelinin kullanılmaya başlamasına neden olmuştur. Bu yükseltme modelleri geliştiricilere, (değişmezliği korurken) iş mantığını farklı sözleşmelere yerleştirerek akıllı sözleşmeleri yükseltme olanağı verir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+[Akıllı sözleşmelere](/developers/docs/smart-contracts/), [akıllı sözleşme anatomisine](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/) ve [Ethereum Sanal Makinesi'ne (EVM)](/developers/docs/evm/) tam anlamıyla hakim olmalısınız. Bu kılavuz aynı zamanda, okuyucuların akıllı sözleşmeleri programlama konusunu kavramış durumda olduğunu varsayar.
+
+## Akıllı sözleşme yükseltmesi nedir? {#what-is-a-smart-contract-upgrade}
+
+Akıllı sözleşme yükseltmesi, akıllı sözleşmenin iş mantığını değiştirirken sözleşmenin durumunu da korumayı içerir. Özellikle akıllı sözleşmeler kapsamında, yükseltilebilirlik ile değişebilirliğin farklı şeyler olduğuna açıklık getirmek önemlidir.
+
+Ethereum ağındaki bir adrese dağıtılmış bir programı hala değiştiremezsiniz. Ancak kullanıcılar bir akıllı sözleşmeyle etkileşime girdiğinde yürütülen kodu değiştirebilirsiniz.
+
+Bu, aşağıdaki yöntemlerle yapılabilir:
+
+1. Bir akıllı sözleşmenin birden fazla sürümünü oluşturmak ve durumu (verilerden) eski sözleşmeden sözleşmenin yeni bir örneğine taşımak.
+
+2. İş mantığı ve durumunu kaydetmek için ayrı sözleşmeler oluşturmak.
+
+3. Değişmez vekil sözleşmeden gelen fonksiyon çağrılarını değiştirilebilir bir mantık sözleşmesine yönlendirmek için vekil kalıplarını kullanmak.
+
+4. Belirli fonksiyonları yürütmek için esnek uydu sözleşmeleriyle arayüz oluşturan ve bu sözleşmelere dayanan değişmez bir ana sözleşme oluşturmak.
+
+5. Elmas modelini kullanarak vekil sözleşmeden gelen fonksiyon çağrılarını bir mantık sözleşmelerine yönlendirmek.
+
+### Yükseltme mekanizması 1: Sözleşme taşıma {#contract-migration}
+
+Sözleşme taşıma, aynı yazılımın eşsiz durumlarını oluşturma ve yönetme fikri anlamına gelen sürüm belirleme temelinde çalışır. Sözleşme taşıma, mevcut bir akıllı sözleşmenin yeni bir örneğinin dağıtılması ve depolama ile bakiyelerin yeni sözleşmeye transferini içerir.
+
+Yeni dağıtılmış sözleşmenin depolaması boş olacaktır ve bu durum, eski sözleşmeden verileri kurtarıp ve yeni uygulamaya yazmanıza olanak tanır. Sonrasında, eski sözleşme ile etkileşimde olan tüm sözleşmeleri yeni adresi belirtecek şekilde güncellemeniz gerekir.
+
+Sözleşme taşımanın son adımı, kullanıcıları yeni sözleşmeyi kullanmaya geçmeye ikna etmektir. Yeni sözleşme sürümü, kullanıcı bakiyelerini ve adreslerini korur ve dolayısıyla değişmezliği sürdürür. Jeton tabanlı sözleşme söz konusu olduğunda, aynı zamanda eski sözleşmeyi bırakıp yeni sözleşmeyi kullanmak için borsalarla da iletişime geçmeniz gerekir.
+
+Sözleşme taşıma, akıllı sözleşmeleri kullanıcı etkileşimlerini kesintiye uğratmadan yükseltmeye yönelik görece basit ve güvenli bir tedbirdir. Ancak, kullanıcı depolama ve bakiyelerini yeni sözleşmeye manuel olarak taşımak zaman alıcıdır ve yüksek gaz ücretlerine sebep olabilir.
+
+[Sözleşme taşıma hakkında daha fazla bilgi.](https://blog.trailofbits.com/2018/10/29/how-contract-migration-works/)
+
+### Yükseltme mekanizması 2: Veri ayırma {#data-separation}
+
+Akıllı sözleşmeleri yükseltmenin bir diğer yöntemi, iş mantığı ile veri depolamayı farklı sözleşmelere ayırmaktır. Bunun anlamı, veriler depolama sözleşmesinde depolanırken kullanıcıların mantık sözleşmesi ile etkileşime girmesidir.
+
+Mantık sözleşmesi, kullanıcılar uygulamayla etkileşime girdiğinde yürütülen kodu içerir. Aynı zamanda, depolama sözleşmesinin adresini tutar ve veri alma ve ayarlama amacıyla bu adresle etkileşime geçer.
+
+Bu arada, kullanıcı bakiyeleri ve adresleri gibi akıllı sözleşme ile bağlantılı durumu da depolama sözleşmesi tutar. Depolama sözleşmesinin mantık sözleşmesine ait olduğunu ve dağıtım anında mantık sözleşmesinin adresi ile yapılandırıldığını unutmayın. Bu, yetkisiz sözleşmelerin depolama sözleşmesini çağırmasını ya da verilerini güncellemesini engeller.
+
+Varsayılan olarak, depolama sözleşmesi değiştirilemez; fakat işaret ettiği mantık sözleşmesini, yeni bir uygulama ile değiştirebilirsiniz. Bu, depolamayı ve bakiyeleri olduğu gibi tutarken Ethereum Sanal Makinesi'nde çalışan kodu değiştirir.
+
+Bu yükseltme yönteminin kullanılması, depolama sözleşmesinde mantık sözleşmesinin adresini güncellemeyi gerektirir. Daha önce açıklanmış sebeplerden dolayı, yeni mantık sözleşmesini depolama sözleşmesinin adresi ile de yapılandırmanız gerekir.
+
+Veri ayırma modelini uygulamak, sözleşme taşınması ile karşılaştırıldığında tartışmasız daha kolaydır. Ancak, akıllı sözleşmeleri kötü niyetli yükseltmelerden korumak için birden çok sözleşmeyi yönetmeniz ve karmaşık yetkilendirme düzenlemeleri uygulamanız gerekir.
+
+### Yükseltme mekanizması 3: Vekil modeller {#proxy-patterns}
+
+Araştırma modeli aynı zamanda, iş mantığını ve veriyi ayrı sözleşmelerde tutmak için veri ayırmayı kullanır. Bununla beraber bir vekil modelinde, depolama sözleşmesi (vekil olarak adlandırılır) kod yürütme sırasında mantık sözleşmesini çağırır. Bu, mantık sözleşmesinin depolama sözleşmesini çağırdığı veri ayırma yönteminin tersidir.
+
+Bir vekil modelinde şunlar gerçekleşir:
+
+1. Kullanıcılar, veri depolayan ama iş mantığını tutmayan vekil sözleşme ile etkileşime girer.
+
+2. Vekil sözleşme, mantık sözleşmesinin adresini depolar ve `delegatecall` fonksiyonunu kullanarak tüm fonksiyon çağrılarını (iş mantığı içeren) mantık sözleşmesine delege eder.
+
+3. Çağrı, mantık sözleşmesine iletildikten sonra mantık sözleşmesinden gelen veri alınır ve kullanıcıya geri döndürülür.
+
+Vekil modellerin kullanılması için **delegatecall** fonksiyonuna hakim olmak gerekir. Basitçe ifade etmek gerekirse, `delegatecall` bir sözleşmenin başka bir sözleşmeyi çağırmasına izin veren bir işlem kodudur, gerçek kod yürütme ise çağıran sözleşme bağlamında gerçekleşir. Vekil modellerde `delegatecall` fonksiyonunu kullanmanın olası sonuçlarından biri, vekil sözleşmenin kendi depolamasını okuyup yazması ve mantık sözleşmesinde saklanan mantığı, dahili bir fonksiyonu çağırıyormuş gibi yürütmesidir.
+
+[Solidy belgelerinden](https://docs.soliditylang.org/en/latest/introduction-to-smart-contracts.html#delegatecall-callcode-and-libraries):
+
+> _Mesaj çağrısının **delegatecall** adında özel bir varyantı vardır ve bu varyant, hedef adresteki kodun, çağıran sözleşme bağlamında (yani adreste) yürütülmesi gerçeği dışında bir mesaj çağrısı ile aynıdır; `msg.sender` ve `msg.value` değerleri değişmez.__Bu, bir sözleşmenin çalışma zamanında farklı bir adresten dinamik olarak kod yükleyebilmesi anlamına gelir. Depolama, geçerli adres ve bakiye, hala çağırana başvuruda bulunur, çağrılan adresten sadece kod alınır._
+
+Vekil sözleşme, bir kullanıcı bir fonksiyonu her çağırdığında `delegatecall` çağrısı yapması gerektiğini bilir. Çünkü yerleşik bir `fallback` fonksiyonuna sahiptir. Solidity programlamada, bir fonksiyon çağrısı sözleşmede belirtilmiş olan fonksiyonlarla eşleşmediğinde [geri dönüş işlevi](https://docs.soliditylang.org/en/latest/contracts.html#fallback-function) çalıştırılır.
+
+Vekil modelin çalışması için vekil sözleşmenin desteklemediği fonksiyon çağrılarını nasıl yürütmesi gerektiğini belirten özel bir geri dönüş fonksiyonu yazmak gerekir. Bu durumda, vekilin geri dönüş fonksiyonu bir delegatecall başlatmak ve kullanıcının isteğini geçerli mantık sözleşmesi uygulamasına tekrardan yönlendirmek üzere programlanır.
+
+Vekil sözleşme, varsayılan olarak değiştirilemez ancak güncellenmiş iş mantığına sahip yeni mantık sözleşmeleri oluşturulabilir. Bu itibarla yükseltmenin gerçekleştirilmesi, vekil sözleşmede başvurulan mantık sözleşmesinin adresini değiştirme anlamına gelir.
+
+Vekil sözleşmeyi yeni bir mantık sözleşmesine yönlendirildiğinde kullanıcılar vekil sözleşmenin fonksiyonunu çağırdığında yürütülen kod değişir. Bu, kullanıcılardan yeni bir sözleşme ile etkileşime girmelerini istemeden bir sözleşmenin mantığını yükseltmemize izin verir.
+
+Vekil modeller, sözleşme taşımayla ilgili zorlukları ortadan kaldırmasından dolayı akıllı sözleşmeleri yükseltme konusunda popüler bir yöntemdir. Ancak, vekil modelleri kullanmak çok daha karmaşıktır ve bu modeller, yanlış kullanılacak olursa [fonksiyon seçici çakışmaları](https://medium.com/nomic-foundation-blog/malicious-backdoors-in-ethereum-proxies-62629adf3357) gibi kritik hatalara neden olabilir.
+
+[Vekil modeller hakkında daha fazla bilgi](https://blog.openzeppelin.com/proxy-patterns/).
+
+### Yükseltme mekanizması 4: Strateji modeli {#strategy-pattern}
+
+Bu teknik, belirli özellikleri uygulamak için diğer programlarla arayüz oluşturan yazılım programları oluşturmayı teşvik eden [strateji modelinden](https://en.wikipedia.org/wiki/Strategy_pattern) etkilenmiştir. Strateji modelini Ethereum'u geliştirmek için kullanmak, diğer sözleşmelerden fonksiyon çağıran bir akıllı sözleşme oluşturmak anlamına gelir.
+
+Bu durumda ana sözleşme, temel iş mantığını içerir ancak belirli işlevleri gerçekleştirmek için diğer akıllı sözleşmeler ile ("uydu sözleşmeleri") arayüz oluşturur. Aynı zamanda bu ana sözleşme uydu sözleşmesinin farklı uygulamaları arasında geçiş yapabilir ve her uydu sözleşmesinin adresini depolar.
+
+Yeni bir uydu sözleşmesi oluşturabilir ve ana sözleşmeyi yeni adres ile yapılandırabilirsiniz. Bu bir akıllı sözleşmeye yönelik _stratejileri_ değiştirmenize (örneğin, yeni mantık uygulamanıza) izin verir.
+
+Strateji modeli, daha önce tartışılan vekil model ile benzerlik taşısa da ondan farklıdır; çünkü iş mantığını kullanıcıların etkileşimde olduğu ana sözleşme tutar. Bu modeli kullanmak, bir akıllı sözleşmede ana altyapıyı etkilemeden sınırlı değişiklikler yapmaya olanak sağlar.
+
+Ana dezavantajı, bu modelin çoğunlukla küçük yükseltmeleri devreye almak açısından kullanışlı olmasıdır. Ayrıca, ana sözleşmenin güvenliği tehlike altındaysa (örneğin, saldırı yoluyla) bu yükseltme yöntemini kullanamazsınız.
+
+### Yükseltme mekanizması 5: Elmas modeli {#diamond-pattern}
+
+Elmas modeli, vekil modelde yapılan bir iyileştirme olarak kabul edilir. Elmas modelleri, elmas vekil sözleşmesi, fonksiyon çağrılarını birden fazla mantık sözleşmesine iletebildiği için vekil modellerden farklıdır.
+
+Elmas modelindeki mantık sözleşmeleri _yüzler_ olarak bilinir. Elmas modelini çalıştırmak için vekil sözleşmede [fonsiyon seçicileri](https://docs.soliditylang.org/en/latest/abi-spec.html#function-selector) farklı yüz adreslerine eşleyen bir eşleme oluşturmanız gerekir.
+
+Bir kullanıcı bir fonksiyon çağrısı yaptığında vekil sözleşme, o fonksiyonu yürütmekten sorumlu yüzü bulmak için eşlemeyi kontrol eder. Daha sonra, `delegatecall` çağrısı yapar (geri dönüş fonksiyonunu kullanarak) ve çağrıyı uygun mantık sözleşmesine yönlendirir.
+
+Elmas yükseltmesi modelinin, geleneksel vekil yükseltme modellerine göre bazı avantajları vardır:
+
+1. Tüm kodu değiştirmeden sözleşmenin küçük bir kısmını yükseltmenize olanak tanır. Yükseltmeler için vekil modeli kullanmak için küçük yükseltmelerde bile olsa, baştan sonra yeni bir mantık sözleşmesi oluşturmak gerekir.
+
+2. Tüm akıllı sözleşmelerde (vekil modelde kullanılan mantık sözleşmeleri dahil) 24 KB'lık bir boyut limiti vardır; bu, özellikle daha çok fonksiyon gerektiren karmaşık sözleşmeler için sınırlayıcı olabilir. Elmas modeli, fonksiyonları birden çok mantık sözleşmesine bölerek bu sorunu çözmeyi kolaylaştırır.
+
+3. Vekil modeller, erişim kontrolleri için tümünü yakalama yaklaşımını benimser. Yükseltme fonksiyonlarına erişimi olan bir varlık, _tüm_ sözleşmeyi değiştirebilir. Ancak elmas modeli, varlıkları bir akıllı sözleşme içindeki belirli işlevleri yükseltmekle kısıtlayabileceğiniz modüler bir izin yaklaşımı sağlar.
+
+[Elmas modeli hakkında daha fazla bilgi](https://eip2535diamonds.substack.com/p/introduction-to-the-diamond-standard?s=w).
+
+## Akıllı sözleşmeleri yükseltmenin artıları ve eksileri {#pros-and-cons-of-upgrading-smart-contracts}
+
+| Artıları | Eksileri |
+| ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Bir akıllı sözleşme yükseltmesi, dağıtım sonrası aşamada keşfedilen güvenlik açıklarını gidermeyi kolaylaştırabilir. | Akıllı kontratları güncellemek, kodun değişmezliği ilkesini geçersiz kılar ve bunun merkeziyetsizlik ve güvenlik açısından sonuçları olabilir. |
+| Geliştiriciler, mantık yükseltmelerini kullanarak merkeziyetsiz uygulamalara yeni özellikler ekleyebilir. | Kulllanıcılar, geliştiricilerin akıllı sözleşmeleri keyfi olarak değiştirmeyeceğine güvenmek durumundadır. |
+| Akıllı sözleşme yükseltmeleri, hatalar hızlı bir şekilde çözüldüğünden son kullanıcılar için güvenliği arttırabilir. | Akıllı sözleşmelere programlama yoluyla güncelleme işlevselliği eklemek, başka bir karmaşıklık katmanı ekler ve kritik hata olasılığını artırır. |
+| Akıllı sözleşme yükseltmeleri, geliştiricilere farklı özellikleri denemek ve zaman içinde merkeziyetsiz uygulamaları geliştirmek için daha fazla alan sağlar. | Akıllı sözleşmeleri yükseltme fırsatı, geliştiricilerin projeleri geliştirme aşamasında yeterli önlem almadan daha hızlı başlatmalarına teşvik edebilir. |
+| | Akıllı sözleşmelerde güvensiz erişim kontrolü veya merkezileşme, kötü niyetli kişilerin yetkisiz yükseltmeler gerçekleştirmesini daha kolay hale getirebilir. |
+
+## Akıllı sözleşmeleri yükseltirken dikkat edilecek hususlar {#considerations-for-upgrading-smart-contracts}
+
+1. Özellikle vekil modeller, strateji modelleri ya da veri ayırma kullanıyorsanız, yetkisiz akıllı sözleşme güncellemelerini önlemek için güvenli erişim kontrolü/yetkilendirme mekanizmalarını kullanın. Buna örnek olarak, yükseltme işlevinin erişimini, sadece sözleşme sahibinin onu çağırmasına izin verecek şekilde kısıtlamak verilebilir.
+
+2. Akıllı sözleşmeleri yükseltmek karmaşık bir eylemdir ve güvenlik açıklarının ortaya çıkmasını engellemek için yüksek seviyede özen gerekir.
+
+3. Yükseltmeleri uygulama sürecini merkeziyetsizleştirerek güven varsayımlarını azaltın. Olası stratejiler arasında, güncellemeleri kontrol etmek için [çoklu-imzalı cüzdan sözleşmesi](/developers/docs/smart-contracts/#multisig) kullanmak ya da [bir DAO'nun üyelerinin](/dao/) yükseltmenin onaylanması için oy vermesini şart koşmak yer alır.
+
+4. Sözleşmelerin yükseltilmesiyle alakalı maliyetlerin farkında olun. Örnek olarak, sözleşme taşıma sırasında durumu (örn. kullanıcı bakiyeleri) eski bir sözleşmeden yeni bir sözleşmeye kopyalamak için birden çok işlem ve dolayısıyla daha fazla gaz ücreti gerekebilir.
+
+5. Kullanıcıları korumak için **zaman kilitleri** uygulamayı değerlendirin. Zaman kilidi, bir sistemde yapılan değişikliklere uygulanan gecikme anlamına gelir. Zaman kilitleri, yükseltmeleri kontrol etmek için bir çoklu imza yönetişim sistemi ile bir arada kullanılabilir: Önerilen işlem gerekli onay eşiğine ulaşırsa, önceden belirlenmiş olan gecikme süresi geçene kadar yürütülmez.
+
+Zaman kilitleri, önerilen bir değişikliğe (örn. mantık yükseltmesi ya da yeni ücret planları) katılmayan kullanıcılara sistemden çıkmaları için biraz zaman tanır. Zaman kilitleri olmadığında kullanıcılar, geliştiricilerin önceden haber vermeden akıllı bir sözleşmede keyfi değişiklikler yapmayacağına güvenmek zorunda kalır. Buradaki dezavantaj, zaman kilitlerinin, güvenlik açıklarını hızlıca onarma yeterliliğini kısıtlamasıdır.
+
+## Kaynaklar {#resources}
+
+**OpenZeppelin Yükseltme Eklentileri - _Yükseltilebilir akıllı sözleşmelerin dağıtımını ve güvence altına alınmasını sağlayan bir araç paketi._**
+
+- [GitHub](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-upgrades)
+- [Dokümanlar](https://docs.openzeppelin.com/upgrades)
+
+## Sunumlar {#tutorials}
+
+- [Akıllı Sözleşmelerinizi Yükseltme | YouTube Öğreticisi](https://www.youtube.com/watch?v=bdXJmWajZRY), Patrick Collins
+- [Ethereum Akıllı Sözleşme Taşıma Öğreticisi](https://medium.com/coinmonks/ethereum-smart-contract-migration-13f6f12539bd), Austin Griffith
+- [UUPS vekil modelini kullanarak akıllı sözleşmeleri yükseltme](https://blog.logrocket.com/author/praneshas/), Pranesh A.S
+- [Web3 Öğreticisi: OpenZeppelin kullanarak yükseltilebilir akıllı sözleşme (vekil) yazın](https://dev.to/yakult/tutorial-write-upgradeable-smart-contract-proxy-contract-with-openzeppelin-1916), fangjun.eth
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Akıllı Sözleşme Yükseltmelerinin Durumu](https://blog.openzeppelin.com/the-state-of-smart-contract-upgrades/), Santiago Palladino
+- [Solidity akıllı sözleşmelerini yükseltmenin çeşitli yolları](https://cryptomarketpool.com/multiple-ways-to-upgrade-a-solidity-smart-contract/) - Crypto Market Pool blog
+- [Öğrenin: Akıllı Sözleşmeleri Yükseltme](https://docs.openzeppelin.com/learn/upgrading-smart-contracts) - OpenZeppelin Belgeleri
+- [Solidity Sözleşmelerinin Yükseltilebilirliğine Yönelik Vekil Modeller: Şeffaf ile UPPS Vekil Karşılaştırması](https://mirror.xyz/0xB38709B8198d147cc9Ff9C133838a044d78B064B/M7oTptQkBGXxox-tk9VJjL66E1V8BUF0GF79MMK4YG0), Naveen Sahu
+- [Elmas Yükseltmeleri Nasıl Çalışır?](https://dev.to/mudgen/how-diamond-upgrades-work-417j), Nick Mudge
diff --git "a/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/verifying/index.md" "b/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/verifying/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..ba028c1dc17
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/20) Smart Contracts \342\200\223 Advanced/developers/docs/smart-contracts/verifying/index.md"
@@ -0,0 +1,129 @@
+---
+title: Akıllı sözleşmeleri doğrulamak
+description: Ethereum akıllı sözleşmeleri için kaynak kodu doğrulamasına genel bakış
+lang: tr
+---
+
+[Akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/) "güven gerektirmez" nitelikte tasarlanmışlardır, yani kullanıcıların bir sözleşme ile etkileşime geçmeden önce üçüncü şahıslara (örn. geliştiriciler ve şirketler) güvenmelerine gerek yoktur. Güven gerektirmezliğin bir ön koşulu olarak kullanıcılar ve diğer geliştiriciler, bir akıllı sözleşmenin kaynak kodunu doğrulayabilmelidir. Kaynak kodu doğrulaması, kullanıcılara ve geliştiricilere yayımlanmış sözleşme kodunun Ethereum blokzinciri üzerindeki sözleşme adresinde çalışan kod ile aynı kod olduğunu garanti eder.
+
+"Kaynak kodu doğrulaması" ile "[resmi doğrulama](/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/)" arasındaki farkı anlamak önemlidir. Aşağıda ayrıntılı olarak açıklanacak olan kaynak kodu doğrulaması, bir akıllı sözleşmenin üst seviye bir dildeki (örn. Solidity) belirli bir kaynak kodunun, sözleşme adresinde yürütülecek bayt koduyla aynı derlendiğinin doğrulanması anlamına gelir. Ancak resmi doğrulama, akıllı sözleşmenin doğruluğunun teyit edilmesini, yani sözleşmenin beklendiği gibi davranmasını açıklar. Bağlama göre değişse de, sözleşme doğrulaması genelde kaynak kodu doğrulaması anlamına gelir.
+
+## Kaynak kodu doğrulaması nedir? {#what-is-source-code-verification}
+
+Geliştiriciler, bir akıllı sözleşmeyi [Ethereum Sanal Makinesi'ne (ESM)](/developers/docs/evm/)dağıtmadan önce, sözleşmenin Solidity'de veya başka bir yüksek seviye programlama dilinde yazılan talimatları
+
+olan kaynak kodunu bit koduna [derler.](/developers/docs/smart-contracts/compiling/) Ethereum Sanal Makinesi yüksek seviye talimatları yorumlayamayacağı için kaynak kodunu bit koduna (yani düşük seviye, makine talimatları) derlemek, sözleşme mantığını Ethereum Sanal Makinesi'nde yürütmek için şarttır.
+
+Kaynak kodu doğrulaması, sözleşme oluşturma sırasında farklılıkları ortaya çıkarmak için kullanmak üzere sözleşmenin kaynak kodu ile derlenmiş bit kodunu karşılaştırmaktır. Akıllı sözleşmeleri doğrulamak, reklamı yapılan sözleşme kodu blokzincirde çalışmakta olandan farklı olabileceği için önemlidir.
+
+Akıllı sözleşme doğrulaması, bir sözleşmenin yazıldığı yüksek seviye dilde ne yaptığını, makine kodunu okumadan incelemeye olanak sağlar. Fonksiyonlar, değerler ve genelde değişken adları ile yorumlar, derlenen ve dağıtılan orijinal kaynak koduyla aynı kalır. Bu, kodu okumayı çok daha kolay kılar. Kaynak doğrulaması, kod dokümanları için de hazırlık yapar, bu sayede son kullanıcılar bir akıllı sözleşmenin ne yapmak üzere tasarlandığını bilir.
+
+
+
+### Tam doğrulama nedir? {#full-verification}
+
+Kaynak kodunun, yorumlar ve değişken adları gibi derlenmiş bit kodunu etkilemeyen bazı bölümleri vardır. Bu, farklı değişken adları ve farklı yorumları olan iki kaynak kodunun aynı sözleşmeyi doğrulayabileceği anlamına gelir. Bu sayede, kötü niyetli bir kişi kaynak kodunun içine aldatıcı yorumlar ekleyip ya da yanlış yönlendiren değişken adları verip sözleşmenin orijinal kaynak kodundan farklı bir kaynak koduyla doğrulanmasını sağlayabilir.
+
+Bit koduna, kaynak koduyla tamamen aynı olmak ve derleme bilgileri için bir _parmak izi_ görevi görmek üzere _kriptografik garanti_ olarak hizmet edecek ekstra veriler iliştirerek bunu önlemek mümkündür. Gerekli bilgiler, [Solidity'nin sözleşme meta verileri](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.15/metadata.html) içinde bulunabilir ve bu dosyanın karması sözleşmenin bit koduna iliştirilmiştir. Bunu, [metadata playground](https://playground.sourcify.dev) üzerinde iş başında görebilirsiniz.
+
+Meta veri dosyası, sözleşmenin derlemesiyle ilgili kaynak kodları ve bu kodların karmalarını da içeren bilgiler barındırır. Yani bir derleme ayarı ya da kaynak dosyalarında bir bayt bile değişse, meta veri dosyası da değişecektir. Sonuç olarak, bit koduna iliştirilmiş olan meta veri dosyasının karması da değişir. Bir sözleşmenin bit kodu + iliştirilmiş meta veri karması verilen kaynak kodu ve derleme ayarlarıyla eşleşiyorsa, bunun orijinal derlemede kullanılan kaynak koduyla tamamen aynı olduğundan ve tek bir baytın bile farklı olmadığından emin olabiliriz.
+
+Meta veri karmasından yararlanan bu tür doğrulamaya **"[tam doğrulama](https://docs.sourcify.dev/docs/full-vs-partial-match/)"** ("mükemmel doğrulama") adı verilir. Meta veri karmaları eşleşmiyorsa ya da doğrulamada dikkate alınmıyorsa buna, şu anda sözleşmeleri doğrulamanın daha yaygın yolu olan "kısmi eşleşme" denir. Tam doğrulama olmadan doğrulanmış kaynak kodun içinde görünmeyecek [kötü niyetli kod eklemek](https://samczsun.com/hiding-in-plain-sight/) mümkündür. Çoğu geliştirici tam doğrulamadan haberdar değildir ve derlemelerinin meta veri dosyasını tutmaz; bu yüzden kısmi doğrulama şimdiye kadar sözleşmeleri doğrulamada kullanılan genel geçer yöntem olmuştur.
+
+
+
+## Kaynak kodu doğrulaması neden önemlidir? {#importance-of-source-code-verification}
+
+
+
+### Güven gerektirmezlik {#trustlessness}
+
+Güven gerektirmezlik, tartışmasız olarak akıllı sözleşmelerin ve [merkeziyetsiz uygulamalarınn (dapp'ler)](/developers/docs/dapps/) sunduğu en büyük vaattir. Akıllı sözleşmeler "değiştirilemez" niteliktedir; bir sözleşme, yalnızca dağıtım sırasında kodda tanımlanmış olan iş mantığını uygular. Bu, geliştiricilerin ve işletmelerin Ethereum'da dağıtıldıktan sonra bir sözleşmenin kodunun üzerinde oynama yapamayacakları anlamına gelir.
+
+Bir sözleşmenin güven gerektirmez olması için sözleşme kodunun bağımsız doğrulamaya açık olması gerekir. Her akıllı sözleşmenin derlenmiş bit kodu blokzincirde herkese açık bir şekilde mevcut olsa da, hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için alt düzey dilin anlaşılması zordur.
+
+Projeler, sözleşmelerinin kaynak kodunu yayımlayarak güven varsayımlarını azaltır. Fakat bu başka bir probleme yol açar: Yayımlanan kaynak kodunun, sözleşme bit kodu ile aynı olduğunu doğrulamak zordur. Bu senaryoda, güven gerektirmezliğin değeri kaybolur. Çünkü kullanıcıların, geliştiricilerin blokzincirde dağıtmadan önce sözleşmenin iş mantığını değiştirmeyeceklerine (bit kodunu değiştirerek) güvenmeleri gerekir.
+
+Kaynak kodu doğrulama araçları, bir akıllı sözleşmenin kaynak kodunun derleme koduyla eşleştiğine dair güvenceler sağlar. Sonuç, kullanıcıların üçüncü taraflara körü körüne güvenmediği ve bunun yerine bir sözleşmeye para yatırmadan önce kodu doğruladıkları güven gerektirmez bir ekosistemdir.
+
+
+
+### Kullanıcı Güvenliği {#user-safety}
+
+Akıllı sözleşmeler söz konusu olduğunda ortadaki para miktarı oldukça yüksektir. Bu, daha yüksek güvenlik garantileri ve kullanmadan önce akıllı sözleşmenin mantığının doğrulanmasını gerektirir. Sorun şu ki, ahlaki endişelere sahip olmayan bazı geliştiriciler akıllı sözleşmelerin içine kötü niyetli kod ekleyerek kullanıcıları kandırabilirler. Doğrulama yapılmadığında kötü niyetli akıllı sözleşmelerin [arka kapıları](https://www.trustnodes.com/2018/11/10/concerns-rise-over-backdoored-smart-contracts) olabilir ve tartışmalı erişim kontrol mekanizmaları, kötüye kullanılabilir zayıflıklar ve kullanıcının güvenliğini tehlikeye atan diğer şeyler fark edilemez.
+
+Bir akıllı sözleşmenin kaynak kod dosyalarının yayımlanması, denetçiler gibi konuyla ilgili olanların sözleşmeyi potansiyel saldırı vektörleri açısından değerlendirmesini daha kolay hale getirir. Bir akıllı sözleşmeyi birden fazla tarafın doğrulaması sayesinde kullanıcılar daha güçlü güvencelere sahip olur.
+
+
+
+## Ethereum akıllı sözleşmelerinde kaynak kodu doğrulaması {#source-code-verification-for-ethereum-smart-contracts}
+
+[Ethereum'da bir akıllı sözleşmeyi dağıtma](/developers/docs/smart-contracts/deploying/), özel bir adrese veri yüklü (derlenmiş bit kodu) bir işlemi göndermeyi gerektirir. Veri yükü, kaynak kodu ve işlemdeki veri yüküne eklenmiş sözleşme örneğinin [yapıcı bağımsız değişkenleri](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.14/contracts.html#constructor) ile oluşturulur. Derleme belirleyicidir, yani aynı kaynak dosyaları ve derleme ayarları (örn. derleyici sürümü, optimize edici) kullanılırsa, hep aynı çıktıyı (yani sözleşme bit kodu) verir.
+
+
+
+Akıllı sözleşmeyi doğrulamanın temel adımları aşağıdaki gibidir:
+
+1. Kaynak dosyaları ve derleme ayarları derleyiciye girilir.
+
+2. Derleyici, sözleşmenin bit kodunu çıktı olarak verir.
+
+3. Belirlenen adreste dağıtılmış sözleşmenin bit kodu alınır.
+
+4. Dağıtılan bit kodu ile yeniden derlenen bit kodu karşılaştırılır. Kodlar eşleşiyorsa sözleşme, belirlenen kaynak kodu ve derleme ayarlarıyla doğrulanır.
+
+5. Ek olarak, bit kodu eşleşmesi sonundaki meta veri karmaları eşleşiyorsa tam eşleşme söz konusu olur.
+
+Bunun, doğrulamanın basitleştirilmiş bir açıklaması olduğunu ve bununla çalışmayan [değişmez değişkenlere](https://docs.sourcify.dev/docs/immutables/) sahip olmak gibi birçok istisna olduğunu unutmayın.
+
+
+
+## Kaynak kodu doğrulama araçları {#source-code-verification-tools}
+
+Sözleşme doğrulamanın geleneksel süreci karmaşık olabilir. İşte bu nedenle, Ethereum'da dağıtılmış akıllı sözleşmelerin kaynak kodunu doğrulamaya yarayan araçlara sahibiz. Bu araçlar, kullanıcı yararına kaynak kodu doğrulamasının büyük kısmını otomatikleştirir ve doğrulanmış sözleşmeleri derler.
+
+
+
+### Etherscan {#etherscan}
+
+Etherscan, çoğunlukla bir [Ethereum blokzincir arayıcı](/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/) olarak bilinmesine rağmen akıllı sözleşme geliştiricileri ve kullanıcıları için bir [kaynak kodu doğrulama hizmeti](https://etherscan.io/verifyContract) de sunar.
+
+Etherscan, sözleşme bit kodunu orijinal veri yükünden (kaynak kodu, kütüphane adresi, derleyici ayarları, sözleşme adresi vb.) yeniden derlemenize olanak sağlar. Yeniden derlenen bit kodu, zincir üstündeki sözleşmenin bit kodu (ve yapıcı parametreleri) ile ilişkilendirilirse, [sözleşme doğrulanır](https://info.etherscan.com/types-of-contract-verification/).
+
+Doğrulandıktan sonra, sözleşmenizin kaynak kodu bir "Doğrulandı" etiketi alır ve başkalarının denetlemesi için Etherscan'de yayınlanır. Ayrıca, kaynak kodları doğrulanmış akıllı sözleşmelerden oluşan bir depo olan [Doğrulanmış Sözleşmeler](https://etherscan.io/contractsVerified/) bölümüne de eklenir.
+
+Etherscan, sözleşmeleri doğrulamak için en çok kullanılan araçtır. Fakat, Etherscan ile sözleşme doğrulamanın bir dezavantajı vardır; zincir üzerindeki bit kodunun **meta veri karması** ile yeniden derlenmiş bit kodunu karşılaştırmakta başarısızdır. Bundan dolayı Etherscan'deki eşleşmeler kısmi eşleşmelerdir.
+
+[Etherscan'de sözleşme doğrulama hakkında daha fazla bilgi](https://medium.com/etherscan-blog/verifying-contracts-on-etherscan-f995ab772327).
+
+
+
+### Sourcify {#sourcify}
+
+[Sourcify](https://sourcify.dev/#/verifier), açık kaynaklı ve merkeziyetsiz sözleşmeleri onaylamak için kullanılan bir başka araçtır. Bir blok arayıcı değildir ve sadece [Ethereum Sanal Makinesi tabanlı farklı ağlarda](https://docs.sourcify.dev/docs/chains) bulunan sözleşmeleri doğrular. Diğer araçların üzerine geliştirileceği herkese açık bir altyapı görevi görür ve meta veri dosyasında bulunan [ABI](/developers/docs/smart-contracts/compiling/#web-applications) ve [NatSpec](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.15/natspec-format.html) yorumlarını kullanarak daha insan dostu sözleşme etkileşimleri sağlamayı amaçlar.
+
+Sourcify, Etherscan'den farklı olarak meta veri karmasıyla tam eşleşmeleri destekler. Doğrulanmış sözleşmeler, HTTP ve merkeziyetsiz [IPFS](https://docs.ipfs.io/concepts/what-is-ipfs/#what-is-ipfs) üzerindeki [içerik adresli](https://web3.storage/docs/concepts/content-addressing/) [herkese açık deposunda](https://docs.sourcify.dev/docs/repository/) sunulur. Bu, eklenen meta veri karması bir IPFS karması olduğu için bir sözleşmenin meta verilerinin IPSF üzerinden alınmasına olanak sağlar.
+
+Ek olarak, bu dosyaların IPFS karmaları meta veride de bulunduğu için kaynak kod dosyaları IPFS üzerinden de alınabilir. Bir sözleşme, API veya [UI](https://sourcify.dev/#/verifier) üzerinden meta veri dosyası ve kaynak dosyaları temin edilerek ya da eklentiler kullanılarak doğrulanabilir. Sourcify izleme aracı, yeni bloklar üzerinde oluşturulan sözleşmeleri de dinler ve meta verileri ile kaynak dosyaları IPFS üzerinde yayımlanmış sözleşmeleri de doğrulamaya çalışır.
+
+[Sourcify'da sözleşme doğrulama üzerine daha fazla bilgi](https://blog.soliditylang.org/2020/06/25/sourcify-faq/).
+
+
+
+### Tenderly {#tenderly}
+
+[Tenderly platformu](https://tenderly.co/), Web3 geliştiricilerinin akıllı sözleşmeler oluşturmasını, test etmesini, izlemesini ve çalıştırmasını mümkün kılar. Hata ayıklama araçlarını gözlemlenebilirlik ve altyapı yapı taşları ile birleştiren Tenderly, geliştiricilerin akıllı sözleşme geliştirme sürecini hızlandırmasına yardımcı olur. Tenderly özelliklerini tam olarak etkinleştirmek için geliştiricilerin çeşitli yöntemler kullanarak [kaynak kodu doğrulaması gerçekleştirmesi](https://docs.tenderly.co/monitoring/contract-verification) gerekir.
+
+Bir sözleşmeyi gizli veya herkese açık şekilde doğrulamak mümkündür. Eğer gizlice doğrulanırsa, akıllı sözleşme sadece size (ve projenizdeki diğer üyelere) görünür olur. Bir sözleşmeyi herkese açık biçimde doğrulamak, bu sözleşmenin Tenderly platformunu kullanan herkes için görünür olmasına yol açar.
+
+Sözleşmelerinizi [Gösterge Paneli](https://docs.tenderly.co/monitoring/smart-contract-verification/verifying-a-smart-contract), [Tenderly Hardhat eklentisi](https://docs.tenderly.co/monitoring/smart-contract-verification/verifying-contracts-using-the-tenderly-hardhat-plugin) veya [CLI](https://docs.tenderly.co/monitoring/smart-contract-verification/verifying-contracts-using-cli) kullanarak doğrulayabilirsiniz.
+
+Gösterge Paneli aracılığıyla sözleşme doğrularken Solidity derleyicisi tarafından üretilen kaynak dosyasını ya da meta veri dosyasını, adresi/ağı ve derleyici ayarlarını içe aktarmanız gerekir.
+
+Tenderly Hardhat eklentisini kullanmak, otomatik (kodsuz) ve manuel (kod tabanlı) doğrulama arasında seçim yapmanıza olanak tanıyarak doğrulama işlemi üzerinde daha az çabayla daha fazla kontrole sahip olmanızı sağlar.
+
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Sözleşme kaynak kodunu doğrulama](https://programtheblockchain.com/posts/2018/01/16/verifying-contract-source-code/)
diff --git a/public/content/translations/tr/21) Whitepaper/whitepaper/index.md b/public/content/translations/tr/21) Whitepaper/whitepaper/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..48fcb323d07
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/21) Whitepaper/whitepaper/index.md
@@ -0,0 +1,517 @@
+---
+title: Ethereum Teknik Raporu
+description: Ethereum'un başlangıcından önce 2013'te yayınlanan giriş yazısı.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+hideEditButton: true
+---
+
+# Ethereum Teknik Raporu {#ethereum-whitepaper}
+
+_Bu tanıtım yazısının orijinali 2014 yılında, [Ethereum](/what-is-ethereum/)'un kurucusu Vitalik Buterin tarafından, projenin 2015'teki lansmanından önce yayınlandı. Birçok topluluk odaklı, açık-kaynak yazılım projesinde olduğu gibi Ethereum'un da ilk başlangıcından bu yana evrildiğini belirtmekte fayda var._
+
+_Birkaç yıllık olmasına rağmen, bu teknik raporu güncellemeyi sürdürüyoruz çünkü Ethereum ve vizyonunun yararlı bir referansı ve doğru bir temsili olarak hizmet etmeye devam ediyor. Ethereum hakkındaki en son gelişmeleri ve protokolde nasıl değişikliklerin yapıldığını öğrenmek için [bu kılavuzu](/learn/) öneriyoruz._
+
+[Tanıtım belgesinin [Aralık 2014 tarihli] geçmiş veya kurallara uygun bir versiyonunu arayan araştırmacılar ve akademisyenler bu PDF'yi kullanmalıdır.](./whitepaper-pdf/Ethereum_Whitepaper_-_Buterin_2014.pdf)
+
+## Yeni Nesil Akıllı Sözleşme ve Merkeziyetsiz Uygulama Platformu {#a-next-generation-smart-contract-and-decentralized-application-platform}
+
+Satoshi Nakamoto'nun 2009'da Bitcoin'i geliştirmesi, aynı zamanda hiçbir desteği, "[içsel değeri](http://bitcoinmagazine.com/8640/an-exploration-of-intrinsic-value-what-it-is-why-bitcoin-doesnt-have-it-and-why-bitcoin-does-have-it/)" ve merkezi bir ihraççısı veya denetleyicisi olmayan bir dijital varlığın ilk örneği olması yönüyle genellikle para ve para birimi bağlamında radikal bir gelişme olarak kabul edildi. Ancak, Bitcoin deneyinin daha önemli bir başka yönü ise, dağıtılmış bir fikir birliği aracı olarak, altta yatan blok zincir teknolojisidir ve dikkatler hızla Bitcoin'in bu diğer yönüne kaymaya başlamaktadır. Blok zinciri teknolojisinin yaygın olarak belirtilen alternatif uygulamaları arasında, özel para birimlerini ve finansal araçları ("[renkli madeni paralar](https://docs.google.com/a/buterin.com/document/d/1AnkP_cVZTCMLIzw4DvsW6M8Q2JC0lIzrTLuoWu2z1BE/edit)") temsil etmek için blok zinciri üzerinde dijital varlıkların kullanılması, temel alınan bir fiziksel cihazın ("[akıllı mülk](https://en.bitcoin.it/wiki/Smart_Property)") mülkiyeti, alan adları gibi değiştirilemez varlıklar ("[Namecoin](http://namecoin.org)"), dijital varlıkların doğrudan keyfi kurallar uygulayan bir kod parçası tarafından kontrol edilmesini içeren daha karmaşık uygulamalar ("[akıllı sözleşmeler](http://www.fon.hum.uva.nl/rob/Courses/InformationInSpeech/CDROM/Literature/LOTwinterschool2006/szabo.best.vwh.net/idea.html)") veya blok zinciri tabanlı "[merkeziyetsiz otonom organizasyonlar](http://bitcoinmagazine.com/7050/bootstrapping-a-decentralized-autonomous-corporation-part-i/)" (DAO'lar) yer alır. Ethereum'un amacı, isteğe bağlı durum geçiş fonksiyonlarını kodlamak için kullanılabilecek "sözleşmeler" yaratmak için kullanılabilecek tam teşekküllü yerleşik bir Turing-tam programlama diline sahip bir blok zinciri sunarak kullanıcıların sadece birkaç satır kod ile mantık yazarak yukarıda bahsedilen sistemlerden herhangi birini ve henüz düşünülmemiş olanları yaratabilmesini sağlamaktır.
+
+## Bitcoin'e Giriş ve Mevcut Kavramlar {#introduction-to-bitcoin-and-existing-concepts}
+
+### Tarihçe {#history}
+
+Merkeziyetsiz dijital para birimi kavramının yanı sıra mülk kayıtları gibi alternatif uygulamalar on yıllardır ortalıkta dolaşmaktadır. 1980'lerin ve 1990'ların, çoğunlukla Chaumian körleme olarak bilinen bir kriptografik ilkeye dayanan anonim e-para protokolleri, yüksek derecede mahremiyete sahip bir para birimi sağlasa da protokoller, merkezi bir aracıya olan bağlılıkları nedeniyle hiç yaygınlaşmamıştır. 1998'de, Wei Dai'nin [b-money'i](http://www.weidai.com/bmoney.txt), hesaplama bulmacaları çözerek para yaratma ve merkeziyetsiz mutabakat fikrini ortaya koyan ilk teklif oldu ancak bu teklif, merkeziyetsiz mutabakatın gerçekten nasıl uygulanabileceği konusunda yetersizdi. 2005'te Hal Finney, bir kriptopara konsepti oluşturmak için b-money fikirlerini Adam Back'in bilgi işlem açısından zor Hashcash bulmacaları ile birlikte kullanan [tekrar kullanılabilir iş ispatları](https://nakamotoinstitute.org/finney/rpow/) konseptini tanıttı ancak arka uç olarak güven gerektiren hesaplamaya dayandığı için yine yetersiz kaldı. 2009'da, merkeziyetsiz bir para birimi ilk kez Satoshi Nakamoto tarafından açık anahtar kriptografisi yoluyla sahipliği yönetmek için kullanılan yerleşik ilkelleri, "iş ispatı" olarak bilinen paralara kimin sahip olduğunu takip etmek kullanılan bir mutabakat algoritmasıyla birleştirerek kullanıma sokuldu.
+
+İş ispatının arkasındaki mekanizma, aynı anda iki sorunu çözdüğü için bu alanda bir çığır açmıştır. İlk olarak, ağdaki düğümlerin Bitcoin defterinin durumuna ilişkin bir dizi kurallı güncelleme üzerinde toplu olarak anlaşmalarına izin veren basit ve orta derecede etkili bir mutabakat algoritması sağladı. İkinci olarak, mutabakat sürecine serbest girişe izin veren, aynı zamanda sybil saldırılarını önlerken, mutabakatı kimin etkileyeceğine karar vereceğine dair siyasi sorunu çözen bir mekanizma sağladı. Bunu, belirli bir listede benzersiz bir varlık olarak kayıt olma şartı gibi katılımın önündeki resmî bir engeli, ekonomik bir engelle değiştirerek yapar: Mutabakat oylama sürecinde tek bir düğümün ağırlığı, düğümün sağladığı hesaplama gücüyle doğru orantılıdır. O zamandan beri, bir düğümün ağırlığının hesaplama kaynaklarıyla değil, sahip olduğu para birimiyle orantılı olarak hesaplanmasıyla, _hisse ispatı_ olarak adlandırılan alternatif bir yaklaşım önerildi; iki yaklaşımın göreceli değerlerinin tartışılması bu makalenin kapsamı dışındadır, ancak her iki yaklaşımın da bir kripto para biriminin omurgası olarak kullanılabileceğini belirtmek gerekir.
+
+### Bir Durum Geçiş Sistemi Olarak Bitcoin {#bitcoin-as-a-state-transition-system}
+
+
+
+Teknik açıdan bakıldığında, Bitcoin gibi bir kripto para biriminin defteri, mevcut tüm bitcoin'lerin sahiplik durumunun ve bir durum ve bir işlemi alıp sonuç olarak yeni bir durum çıktısı veren "durum geçiş fonksiyonunun" bulunduğu bir durum geçiş sistemi olarak düşünülebilir. Örneğin standart bir bankacılık sisteminde durum bir bilançodur, bir işlem $X'ını A'dan B'ye taşıma talebidir ve durum geçiş fonksiyonu A'nın hesabındaki değeri $X azaltır ve B hesabındaki değeri $X artırır. A'nın hesabında başlangıçta $X yoksa, durum geçiş fonksiyonu bir hata döndürür. Dolayısıyla, resmi olarak şu şekilde tanımlanabilinir:
+
+```
+APPLY(S,TX) -> S' or ERROR
+```
+
+Yukarıda tanımlanan bankacılık sisteminde:
+
+```js
+APPLY({ Alice: $50, Bob: $50 },"send $20 from Alice to Bob") = { Alice: $30, Bob: $70 }
+```
+
+Fakat:
+
+```js
+APPLY({ Alice: $50, Bob: $50 },"send $70 from Alice to Bob") = ERROR
+```
+
+Bitcoin'deki "durum", basılmış ve henüz harcanmamış tüm paralardan oluşan (teknik olarak, "harcanmamış işlem çıktıları" veya UTXO), her UTXO'nun bir değerinin ve bir sahibinin bulunduğu bir koleksiyondur (aslında bir kriptografik açık anahtar olan 20 baytlık bir adresle tanımlanır[fn1](#notes)). Bir işlem, bir veya daha fazla girdi içerir; her girdi, mevcut bir UTXO'ya bir referans ve sahibinin adresiyle ilişkili özel anahtar tarafından üretilen bir kriptografik imza içerir ve duruma eklenecek yeni bir UTXO içeren her çıktıyla birlikte bir veya daha fazla çıktı içerir.
+
+Durum geçiş fonksiyonu olan `APPLY(S,TX) -> S'` kabaca şu şekilde tanımlanabilir:
+
+
+
+ TX içindeki her girdi için:
+
+
+ Referans verilen UTXO, S içinde değilse bir hata döndür.
+
+
+ Sağlanan imza UTXO'nun sahibiyle eşleşmiyorsa bir hata döndür.
+
+
+
+
+ Tüm girdi UTXO'larının değerleri toplamı, tüm çıktı UTXO'larının birimlerinin toplamından küçükse bir hata döndür.
+
+
+ Tüm girdi UTXO'ları kaldırıldığında ve tüm çıktı UTXO'ları eklendiğinde S döndür.
+
+
+
+İlk adımın ilk yarısı, işlem gönderenlerin var olmayan paraları harcamasını engeller, ilk adımın ikinci yarısı, işlem gönderenlerin diğer kişilerin paralarını harcamasını engeller ve ikinci adım, değerin korunmasını zorunlu kılar. Bunu ödeme amacıyla kullanmak için gerekli protokol aşağıdaki gibidir. Alice'in Bob'a 11.7 BTC göndermek istediğini varsayalım. Alice ilk olarak sahip olduğu ve toplamı en az 11.7 BTC'ye kadar olan bir dizi kullanılabilir UTXO arayacaktır. Alice gerçekte tam olarak 11.7 BTC bulamayacak; bulabileceği en küçük sayının 6+4+2=12 olduğunu varsayalım. Daha sonra bu üç girdi ve iki çıktı ile bir işlem yaratır. İlk çıktı, sahibi olarak Bob'un adresiyle birlikte 11.7 BTC olacak ve ikinci çıktı, sahibi Alice'in kendisi olmak üzere, kalan 0.3 BTC "para üstü" olacaktır.
+
+### Madencilik {#mining}
+
+
+
+Güvenilir bir merkezi hizmete erişimimiz olsaydı, bu sistemi uygulamak çok kolay olurdu; durumu takip etmek için merkezi bir sunucunun sabit diski kullanılarak tam olarak açıklandığı gibi kodlanabilir. Ancak Bitcoin ile merkeziyetsiz bir para birimi sistemi kurmaya çalıştığımız için herkesin işlem sırasını kabul etmesini sağlamak için durum işlem sistemini bir mutabakat sistemi ile birleştirmemiz gerekecek. Bitcoin'in merkeziyetsiz mutabakat süreci, ağdaki düğümlerin sürekli olarak "bloklar" adı verilen işlem paketleri üretmeye çalışmasını gerektirir. Ağın her on dakikada bir blok üretmesi ve her blokta bir zaman damgası, bir nonce değeri, önceki bloğa referans (yani hash değeri) ve önceki bloktan bu yana gerçekleşen işlemlerin hepsinin bir listesi olması amaçlanmıştır. Nihayetinde bu, Bitcoin defterinin en son durumunu temsil etmek için sürekli güncellenen kalıcı ve sürekli büyüyen bir "blok zinciri" yaratır.
+
+Bu paradigmada ifade edilen, bir bloğun geçerli olup olmadığını kontrol etmek için algoritma şu şekildedir:
+
+1. Blok tarafından referans verilen önceki bloğun mevcut ve geçerli olduğunu kontrol et.
+2. Bloğun zaman damgasının, önceki bloktan daha büyük olduğunu[fn2](#notes) ve geleceğe doğru 2 saatten az olduğunu kontrol et
+3. Blok üzerindeki iş ispatının geçerli olduğunu kontrol et.
+4. `S[0]` önceki bloğun sonundaki durum olsun.
+5. `TX`'in bloğun `n` işlem içeren işlem listesi olduğunu varsayalım. `0...n-1` içindeki tüm `i` için, `S[i+1] = APPLY(S[i],TX[i])` olarak ayarla; herhangi bir uygulama hata döndürürse, çık ve "false" döndür.
+6. "true" döndür ve `S[n]` öğesini bu bloğun sonundaki durum olarak kaydet.
+
+Temelde bloktaki her işlem, işlem yürütülmeden önceki kurallı durumdan yeni bir duruma geçerli bir durum geçişi sağlamalıdır. Durumun blokta hiçbir şekilde kodlanmadığına dikkat edin; bu yalnızca doğrulama düğümü tarafından hatırlanacak bir soyutlamadır ve herhangi bir blok için yalnızca başlangıç durumundan başlayarak ve her bloktaki her işlemi sırayla uygulayarak (güvenli bir şekilde) hesaplanabilir. Ek olarak, madencinin bloğa işlemleri dahil ettiği sıranın önemli olduğunu unutmayın; bir blokta B'nin A tarafından oluşturulan bir UTXO'yu harcadığı A ve B'nin iki işlemi varsa, blok sadece A'nın B'den önce geldiği durumda geçerli olur.
+
+Yukarıdaki listede, diğer sistemlerde olmayan tek geçerlilik koşulu "iş ispatı" gerekliliğidir. Kesin koşul, 256 bitlik bir sayı olarak kabul edilen her bloğun çift SHA256 karma değerinin, bu yazının yazıldığı tarih itibariyle yaklaşık 2187 olan dinamik olarak ayarlanmış bir hedeften daha az olması gerektiğidir. Bunun amacı, blok oluşturmayı hesaplama açısından "zor" hâle getirmek ve böylece sybil saldırganlarının tüm blok zincirini kendi lehlerine yeniden oluşturmasını engellemektir. SHA256 tamamen öngörülemeyen bir sözde rastgele fonksiyon olarak tasarlandığından, geçerli bir blok oluşturmanın tek yolu basitçe deneme yanılma, tekrar tekrar nonce değerini artırmak ve yeni hash değerinin eşleşip eşleşmediğini görmektir.
+
+Geçerli hedef olan \~2187'de, geçerli bir blok bulunmadan önce ağın ortalama \~269 deneme yapması gerekir; genel olarak, hedef ağ tarafından her 2016 blokta bir yeniden kalibre edilir, böylece ağdaki bazı düğümler tarafından ortalama olarak her on dakikada bir yeni bir blok üretilir. Madencileri bu hesaplama işi için tazmin etmek amacıyla her bloğun madencisi, kendilerine yoktan 25 BTC veren bir işlem ekleme hakkına sahiptir. Ek olarak, herhangi bir işlemin girdileri çıktılarından daha yüksek bir toplam değere sahipse, fark madenciye "işlem ücreti" olarak da gider. Ayrıca bu, BTC'nin verildiği tek mekanizmadır; başlangıç durumu hiç para içermiyordu.
+
+Madenciliğin amacını daha iyi anlamak için kötü niyetli bir saldırgan durumunda neler olduğunu inceleyelim. Bitcoin'in temelindeki kriptografinin güvenli olduğu biliniyorsa, saldırgan Bitcoin sisteminin doğrudan kriptografi ile korunmayan kısmını hedef alacaktır: işlem sırası. Saldırganın stratejisi basittir:
+
+1. Bir ürün karşılığında bir satıcıya 100 BTC gönder (tercihen hızlı teslim edilen bir dijital ürün)
+2. Ürünün teslim edilmesini bekle
+3. Aynı 100 BTC'yi kendisine gönderen başka bir işlem üret
+4. Ağı, kendisine yaptığı işlemin ilk gelen işlem olduğuna ikna etmeye çalış.
+
+Adım (1) gerçekleştikten birkaç dakika sonra bir madenci işlemi bir bloğa, diyelim ki 270000 numaralı bloğa dahil edecektir. Yaklaşık bir saat sonra, bu bloktan sonra zincire beş blok daha eklenecek ve bu blokların her biri dolaylı olarak işleme işaret edecek ve böylece onu "onaylayacak". Bu noktada satıcı ödemeyi kesinleşmiş olarak kabul edecek ve ürünü teslim edecektir; bunun dijital bir mal olduğunu varsaydığımız için teslimat anında gerçekleşir. Şimdi, saldırgan 100 BTC'yi kendisine gönderen başka bir işlem oluşturur. Saldırgan işlemi öylece vahşi doğaya bırakırsa işlem işlenmez; madenciler `APPLY(S,TX)` çalıştırmayı deneyecek ve `TX`'in artık durumda olmayan bir UTXO tükettiğini fark edecek. Bunun yerine saldırgan, 270000 numaralı bloğun başka bir versiyonunu, bir ebeveyn olarak aynı 269999 numaralı bloğa işaret ederek ancak eskisinin işlemin yerine yeni işlemi koyarak blok zincirinin bir "çatalını" oluşturur. Blok verileri farklı olduğundan bu, iş ispatının yeniden yapılmasını gerektirir. Ayrıca, saldırganın yeni 270000 numaralı blok sürümünün farklı bir hash değeri olduğu için 270001 ila 270005 numaralı orijinal bloklar ona "işaret etmez". Bu nedenle, orijinal zincir ve saldırganın yeni zinciri tamamen ayrıdır. Bir çatalda en uzun blok zincirinin gerçek olarak kabul edilmesi kuralı bulunur ve bu nedenle meşru madenciler 270005 numaralı zincir üzerinde çalışırken, saldırgan tek başına 270000 numaralı zincir üzerinde çalışır. Saldırganın kendininkini en uzun blok zinciri yapabilmesi için ağın geri kalanının toplamından daha fazla hesaplama gücüne sahip olması gerekir (yani "%51 saldırısı").
+
+### Merkle Ağaçları {#merkle-trees}
+
+
+
+_Sol: Bir Merkle'da, ağacın bir dalının geçerliliğini kanıtlamak için, az sayıda düğüm sunmak yeterlidir._
+
+_Sağ: Merkle ağacının herhangi bir parçasını değiştirme girişimi, sonunda zincirin bir yerinde bir tutarsızlığa yol açar._
+
+Bitcoin'in önemli bir ölçeklenebilirlik özelliği, bloğun çok seviyeli bir veri yapısında saklanmasıdır. Bir bloğun "hash değeri" aslında yalnızca kabaca 200 baytlık bir veri parçası olan blok başlığının zaman damgasını, nonce değerini, önceki blok hash değerini ve içindeki tüm işlemleri depolayan Merkle ağacı adı verilen bir veri yapısı kök hash değerini içerir. Bir Merkle ağacı, ağacın altında temel verileri içeren çok sayıda yaprak düğümü olan bir dizi düğümden, her düğümün iki çocuğunun özeti olduğu bir dizi ara düğümden ve son olarak, yine ağacın "tepesini" temsil eden, iki çocuğunun hash değerinden oluşan tek bir kök düğümden oluşan bir ikili ağaç türüdür. Merkle ağacının amacı, bir bloktaki verilerin parça parça iletilmesine izin vermektir: Bir düğüm yalnızca bir kaynaktan bir bloğun başlığını indirebilir, ağacın kendisiyle ilgili küçük kısmını başka bir kaynaktan indirebilir ve yine de tüm verilerin doğru olduğundan emin olabilir. Bunun işe yaramasının nedeni, hash değerlerinin yukarı doğru yayılmasıdır: Kötü niyetli bir kullanıcı sahte bir işlemde Merkle ağacının altına bir takas eklemeye çalışırsa, bu değişiklik yukarıdaki düğümde bir değişikliğe ve ardından yukarıdaki düğümde bir değişikliğe neden olur, nihayetinde ağacın kökünü ve dolayısıyla bloğun hash değerini değiştirerek protokolün onu tamamen farklı bir blok olarak kaydetmesine neden olur (neredeyse kesinlikle geçersiz bir iş ispatı ile).
+
+Merkle ağacı protokolünün, uzun vadede sürdürülebilirlik için gerekli olduğu söylenebilir. Bitcoin ağındaki her bloğun tamamını depolayan ve işleyen bir "tam düğüm", Nisan 2014 itibariyle Bitcoin ağında yaklaşık 15 GB disk alanı kaplıyor ve ayda bir gigabayttan fazla büyüyor. Şu anda bu, telefonlar için olmasa da bazı masaüstü bilgisayarlar için kullanışlıdır ve daha sonra gelecekte yalnızca işletmeler ve hobi olarak kullananlar katılabilecek. "Basitleştirilmiş ödeme doğrulaması" (SPV) olarak bilinen bir protokol, "hafif düğümler" adı verilen ve blok başlıklarını indiren, blok başlıklarındaki iş ispatını doğrulayan ve ardından yalnızca kendileriyle ilgili işlemlerle ilişkili "dalları indiren" başka bir düğüm sınıfının var olmasına izin verir. Bu, hafif düğümlerin tüm blok zincirinin yalnızca çok küçük bir bölümünü indirirken herhangi bir Bitcoin işleminin durumunun ve mevcut bakiyesinin ne olduğunu güçlü bir güvenlik garantisi ile belirlemesine olanak tanır.
+
+### Alternatif Blok Zinciri Uygulamaları {#alternative-blockchain-applications}
+
+Temeldeki blok zinciri fikrini alıp, diğer kavramlarda uygulama fikrinin de uzun bir geçmişi vardır. 2005 yılında Nick Szabo [sahiplik yetkili güvenli mülk unvanları](https://nakamotoinstitute.org/secure-property-titles/) kavramını ortaya attı. Bu, "çoğaltılmış veri tabanı teknolojisindeki yeni gelişmelerin", kimin hangi araziye sahip olduğuna dair kayıtları saklamak ve ev sahibi olma, fiili işgal ve Gürcü arazi vergisi gibi kavramları içeren ayrıntılı bir çerçeve oluşturmak için blok zinciri temelli bir sistemin oluşturulmasını nasıl sağlayacağını açıklayan bir belgedir. Ancak ne yazık ki o zamanlar etkili bir çoğaltılmış veri tabanı sistemi olmadığı için protokol hiçbir zaman uygulanmadı. Ancak 2009'dan sonra Bitcoin'in merkeziyetsiz mutabakat geliştirildikten sonra bir takım alternatif uygulamalar hızla ortaya çıkmaya başladı.
+
+- **Namecoin** - 2010'da oluşturuldu, [Namecoin](https://namecoin.org/) en iyi şekilde merkeziyetsiz bir isim kayıt veri tabanı olarak tanımlanabilir. Tor, Bitcoin ve BitMessage gibi merkeziyetsiz protokollerde, insanların onlarla etkileşime girebilirmesi için hesapları tanımlamanın bir yolu olmalıdır ancak mevcut tüm çözümlerde var olan olan tek tür tanımlayıcı, `1LW79wp5ZBqaHW1jL5TCiBCrhQYtHagUWy` gibi sözde rastgele bir hash değeridir. İnsanlar "george" gibi bir adı olan bir hesaba sahip olmak isteyecektir. Ancak sorun şu ki, bir kişi "George" adında bir hesap oluşturabilirse, o zaman başka biri de "George"u kaydetmek için aynı işlemden faydalanabilir ve onu taklit edebilir. Tek çözüm, ilk kaydedicinin başarılı olduğu ve ikincisinin başarısız olduğu ilk dosya paradigmasıdır: Bu, Bitcoin mutabakat protokolü için mükemmel bir sorundur. Namecoin, böyle bir fikir kullanarak oluşturulmuş bir isim kayıt sisteminin uygulamasının en eski ve en başarılı olan örneğidir.
+- **Renkli paralar** - [Renkli paraların amacı](https://docs.google.com/a/buterin.com/document/d/1AnkP_cVZTCMLIzw4DvsW6M8Q2JC0lIzrTLuoWu2z1BE/edit), insanların Bitcoin blok zincirinde kendi dijital para birimleri veya tek bir birimi bulunan para birimi oluşturma ihtiyacı durumunda, dijital token'lar yaratmasını sağlayan bir protokol görevi görmektir. Renkli paralar protokolünde, belirli bir Bitcoin UTXO'ya genel olarak bir renk atayarak yeni bir para birimi "yayınlanır" ve protokol, diğer UTXO'ların rengini, onları oluşturan işlemin harcadığı girdilerin rengiyle aynı olacak şekilde tekrar tekrar tanımlar (karma renkli girdiler durumunda bazı özel kurallar geçerlidir). Bu, kullanıcıların yalnızca belirli bir renkteki UTXO'yu içeren cüzdanları muhafaza etmelerine ve bunları normal bitcoin'ler gibi etrafa göndermelerine, aldıkları herhangi bir UTXO'nun rengini belirlemek için blok zinciri boyunca geri izlemelerine olanak tanır.
+- **Metacoins** - metacoin'in ardındaki fikir, Bitcoin üzerinde yaşayan, metacoin işlemlerini depolamak için Bitcoin işlemlerini kullanan ancak farklı bir durum geçiş fonksiyonuna sahip olan bir protokole sahip olmaktır: `APPLY'`. Metacoin protokolü, Bitcoin blok zincirinde geçersiz metacoin işlemlerinin görünmesini engelleyemediği için, `APPLY'(S,TX)` bir hata döndürürse, protokol `APPLY'(S,TX) = S` fonksiyonuna döner. Bu, potansiyel olarak Bitcoin'in kendi içinde uygulanamayan gelişmiş özelliklere sahip, ancak madencilik ve ağ oluşturmanın karmaşıklıkları zaten Bitcoin protokolü tarafından ele alındığından çok düşük bir geliştirme maliyetiyle, isteğe bağlı bir kripto para birimi protokolü oluşturmak için kolay bir mekanizma sağlar. Metacoin'ler, bazı mali sözleşme sınıflarını, isim kaydı ve merkeziyetsiz borsayı uygulamak için kullanılmıştır.
+
+Bu nedenle, genel olarak, bir mutabakat protokolü oluşturmaya yönelik iki yaklaşım vardır: bağımsız bir ağ oluşturmak ve Bitcoin'in üzerinde bir protokol oluşturmak. İlk yaklaşım, Namecoin gibi uygulamalarda oldukça başarılı olsa da hayata geçirilmesi zordur; her bir bireysel uygulamanın; bağımsız bir blok zinciri başlatması ve gerekli tüm durum geçişi ve ağ kodu oluşturması ve test etmesi gerekir. Ek olarak, merkeziyetsiz mutabakat teknolojisine yönelik uygulama setinin, uygulamaların büyük çoğunluğunun kendi blok zincirini gerektirmeyecek kadar küçük olacağı bir güç yasası dağılımını izleyeceğini tahmin ediyoruz ve özellikle merkeziyetsiz otonom organizasyonlar olmak üzere birbirleriyle etkileşime girmesi gereken kuruluşlar olan büyük merkeziyetsiz uygulama sınıfları olduğunu göz önünde bulunduruyoruz.
+
+Bitcoin tabanlı yaklaşım ise Bitcoin'in basitleştirilmiş ödeme doğrulama özelliklerini miras almaması gibi bir kusura sahiptir. SPV, Bitcoin için kullanışlıdır çünkü geçerlilik için bir vekil olarak blok zinciri derinliğini kullanabilir; bir noktada, bir işlemin ataları yeterince geriye gittiğinde, yasal olarak durumun bir parçası oldukları kesin bir şekilde söylenebilir. Blok zinciri tabanlı meta protokoller ise blok zincirini kendi protokolleri bağlamında geçerli olmayan işlemleri dahil etmemeye zorlayamaz. Bu nedenle, tamamen güvenli bir SPV meta protokolü uygulamasının, belirli işlemlerin geçerli olup olmadığını belirlemek için Bitcoin blok zincirinin başlangıcına kadar geriye doğru taraması gerekir. Şu anda, Bitcoin tabanlı meta-protokollerin tüm "hafif" uygulamaları, verileri sağlamak için güvenilen bir sunucuya bel bağlıyor; bu, özellikle bir kripto para biriminin asıl amaçlarından biri güven ihtiyacını ortadan kaldırmak olduğu için muhtemelen oldukça yetersiz bir sonuç olacaktır.
+
+### Komut Dosyaları {#scripting}
+
+Herhangi bir uzantı olmadan bile, Bitcoin protokolü aslında "akıllı sözleşme" kavramının zayıf bir versiyonunun uygulanmasını kolaylaştırıyor. Bitcoin'deki UTXO, yalnızca bir açık anahtara değil, aynı zamanda yığın tabanlı basit bir programlama dilinde ifade edilen daha karmaşık bir komut dosyasına da sahip olabilir. Bu paradigmada, o UTXO'yu harcayan işlem, komut dosyasının gerekliliklerini yerine getirecek veriler sunmalıdır. Aslında, temel açık anahtar sahipliği mekanizması bile bir komut dosyası aracılığıyla uygulanır: Komut dosyası girdi olarak eliptik bir eğri imzası alır, bunu UTXO'nun sahip olduğu işlem ve adresle doğrular ve doğrulama başarılı olursa 1, aksi takdirde 0 döndürür. Çeşitli ek kullanım durumları için başka, daha karmaşık komut dosyaları mevcuttur. Örneğin, doğrulamak için belirli bir üç özel anahtarın ("multisig") ikisinden imza gerektiren bir komut dosyası oluşturulabilir. Bu; şirket hesapları, güvenli tasarruf hesapları ve bazı ticari emanet durumları için yararlı bir kurulumdur. Komut dosyaları ayrıca, hesaplama sorunlarının çözümleri için ödül ödemek için kullanılabilir ve hatta "bu değerin bir Dogecoin işlemini bana gönderdiğinize dair bir SPV kanıtı sağlayabilirseniz, bu Bitcoin UTXO sizindir" gibi bir şey yazan bir komut dosyası oluşturabilirsiniz. Yani esasen merkeziyetsiz bir çapraz kripto para birimi değişimine izin verir.
+
+Bununla birlikte, Bitcoin'de uygulanan komut dosyası dilinin birkaç önemli sınırlaması vardır:
+
+- **Turing-tamlığı eksikliği** - Yani, Bitcoin komut dosyası dilinin desteklediği büyük bir hesaplama alt kümesi olsa da, neredeyse her şeyi desteklemez. Eksik olan ana kategori, döngülerdir. Bu, işlem doğrulaması sırasında sonsuz döngülerden kaçınmak için yapılır; Teorik olarak bu, komut dosyası programcıları için aşılabilir bir engeldir. Çünkü herhangi bir döngü, temel alınan kodun bir "if" ifadesiyle birçok kez tekrarlanmasıyla simüle edilebilir ancak bu, saklama alanı açısından çok verimsiz komut dosyalarına yol açar. Örneğin, alternatif bir eliptik eğri imza algoritmasının uygulanması, muhtemelen tümü koda ayrı ayrı dahil edilen 256 tekrarlı çarpma turu gerektirecektir.
+- **Değer körlüğü** - Bir UTXO komut dosyasının çekilebilecek miktar üzerinde ayrıntılı kontrol sağlamasının hiçbir yolu yoktur. Örneğin, A ve B'nin 1000 $ değerinde BTC koyduğu ve 30 gün sonra senaryonun 1000 $ değerinde BTC'yi A'ya ve geri kalanını B'ye gönderdiği bir riskten korunma sözleşmesi bir kehanet sözleşmesinin güçlü bir kullanımına örnek olabilir. Kahin, USD cinsinden 1 BTC'nin değerini belirlemek için yeterlidir ancak o zaman bile, şu anda mevcut olan tamamen merkezi çözümlere göre güven ve altyapı gereksinimi açısından büyük bir gelişmedir. Bununla birlikte, UTXO "ya hep ya hiç" niteliğinde olduğundan bunu başarmanın tek yolu, çok sayıda farklı değerde UTXO'ya sahip olmak (örneğin 30'a kadar her k başına 2k değerinde bir UTXO) ve hangi UTXO'nun A'ya ve hangisinin B'ye gönderileceğini kâhinin seçmesi gibi oldukça verimsiz bir hileyi kullanmaktır.
+- **Durum eksikliği** - UTXO ya harcanabilir, ya da harcanamayabilir; bunun ötesinde başka herhangi bir dahili durumu tutan çok aşamalı sözleşmeler veya komut dosyaları için bir seçenek yoktur. Bu, çok aşamalı seçenek sözleşmeleri, merkeziyetsiz takas teklifleri veya iki aşamalı kriptografik taahhüt protokolleri (güvenli hesaplama ödülleri için gerekli) yapmayı zorlaştırır. Bu aynı zamanda UTXO'nun merkeziyetsiz kuruluşlar gibi daha karmaşık "durumlu" sözleşmeler değil, yalnızca basit, bir kerelik sözleşmeler oluşturmak için kullanılabileceği ve meta protokollerin uygulanmasını zorlaştırdığı anlamına gelir. Değer körlüğü ile birleşen ikili durum, başka bir önemli uygulamanın, yani para çekme limitlerinin imkansız olduğu anlamına gelir.
+- **Blok zinciri körlüğü** - UTXO; nonce değeri, zaman damgası ve önceki bloğun hash değeri gibi blok zinciri verilerine kördür. Bu, kod yazma dilini potansiyel olarak değerli bir rastgelelik kaynağından mahrum ederek kumar ve diğer birkaç kategorideki uygulamaları ciddi şekilde sınırlar.
+
+Böylece, kripto para biriminin üzerine gelişmiş uygulamalar oluşturmaya yönelik üç yaklaşım görüyoruz: yeni bir blok zinciri oluşturmak, Bitcoin üzerinde komut dosyası yazmak ve Bitcoin üzerinde bir meta protokol oluşturmak. Yeni bir blok zinciri oluşturmak, bir özellik kümes oluşturmada sınırsız özgürlüğe izin verir ancak geliştirme süresi, başlatma çabası ve güvenlik konusunda maliyet oluşturur. Komut dosyası oluşturmanın uygulanması ve standartlaştırılması kolaydır ancak komut dosyalarının kabiliyetleri çok sınırlıdır ve meta protokoller kolay olsa da ölçeklenebilirlikteki hatalardan muzdariptir. Ethereum ile, geliştirme kolaylığında daha da büyük kazanımların yanı sıra daha güçlü hafif istemci özellikleri sağlayan ve aynı zamanda uygulamaların ekonomik bir ortamı ve blok zinciri güvenliğini paylaşmasına izin veren alternatif bir çerçeve oluşturmayı amaçlıyoruz.
+
+## Ethereum {#ethereum}
+
+Ethereum'un amacı, birçok merkeziyetsiz uygulama için çok faydalı olacağına inandığımız farklı bir maliyet-kazanç kümesi sağlayan merkeziyetsiz uygulamalar için alternatif bir protokol oluşturmaktır ve hızlı geliştirme süresinin, küçük ve nadiren kullanılan uygulamalar için güvenliğin ve farklı uygulamaların çok verimli bir şekilde etkileşim kurmasının önemli olduğu durumlara özellikle önem verilir. Ethereum bunu aslında en üstün soyut temel katmanı inşa ederek yapar: Turing-tam programlama dilinde, herkesin akıllı sözleşme yazmasına izin veren, merkeziyetsiz uygulamaların kendi mülkiyet, işlem biçimleri ve durum geçişi için keyfi kural fonksiyonları oluşturabilecekleri yerleşik bir blok zinciri. Namecoin'in temel bir versiyonu iki satır kodda yazılabilir, para birimleri ve itibar sistemleri gibi diğer protokoller yirmiden az satırla oluşturulabilir. Değer içeren ve yalnızca belirli koşullar yerine getirildiğinde kilidi açılan kriptografik "kutular" olan akıllı sözleşmeler, Turing-tamlığı, değer farkındalığı, blok zinciri farkındalığı ve durum gibi ek avantajlarla Bitcoin komut dosyası tarafından sunulandan çok daha fazla güçle platform üzerinde oluşturulabilir.
+
+### Ethereum Hesapları {#ethereum-accounts}
+
+Ethereum'da durum, "hesap" olarak adlandırılan nesnelerden oluşur ve her hesabın 20 baytlık bir adresi vev hesaplar arasında doğrudan değer ve bilgi transferi olan durum geçişleri bulunur. Bir Ethereum hesabında dört alan bulunur:
+
+- **nonce değeri**, her işlemin yalnızca bir kez işlenebildiğinden emin olmak için kullanılan bir sayaçtır
+- Hesabın mevcut **ether bakiyesi**
+- Eğer varsa, hesabın **sözleşme kodu**
+- Hesabın **deposu** (varsayılan olarak boş)
+
+"Ether", Ethereum'un ana dahili kripto yakıtıdır ve işlem ücretlerini ödemek için kullanılır. Genel olarak, iki tür hesap vardır: özel anahtarlar tarafından kontrol edilen **harici olarak sahiplenilmiş hesaplar** ve sözleşme kodları tarafından kontrol edilen **sözleşme hesapları**. Harici olarak sahiplenilmiş bir hesabın kodu yoktur ve harici olarak sahiplenilmiş bir hesaptan bir işlem oluşturularak ve imzalanarak mesaj gönderilebilir; bir sözleşme hesabında, sözleşme hesabı her mesaj aldığında kodu etkinleşir, bu da dahili depolamaya okuyup yazmasına ve başka mesajlar göndermesine veya sırayla sözleşmeler oluşturmasına izin verir.
+
+Ethereum'daki "sözleşmelerin", "yerine getirilmesi" veya "uyulması" gereken bir şey olarak görülmemesi gerektiğini unutmayın; bundan ziyade, daha çok Ethereum yürütme ortamının içinde yaşayan, bir mesaj veya işlem tarafından "dürtüldüğünde" her zaman belirli bir kod parçasını yürüten ve kalıcı değişkenleri takip etmek için kendi ether bakiyeleri ve kendi anahtarları/değer depoları üzerinde doğrudan kontrole sahip olan "otonom temsilciler" gibidirler.
+
+### Mesajlar ve İşlemler {#messages-and-transactions}
+
+Ethereum'da "İşlem" terimi, harici olarak sahiplenilmiş bir hesaptan gönderilecek bir mesajı saklayan imzalı veri paketini ifade etmek için kullanılır. İşlemler şunları içerir:
+
+- Mesajın alıcısı
+- Göndereni tanımlayan bir imza
+- Göndericiden alıcıya transfer edilecek ether miktarı
+- İsteğe bağlı bir veri alanı
+- İşlem yürütümünün gerçekleştirmesine izin verilen maksimum sayıdaki hesaplama adımlarını temsil eden bir `STARTGAS` değeri
+- Hesaplama adımı başına göndericinin ödediği ücreti temsil eden bir `GASPRICE` değeri
+
+İlk üçü, herhangi bir kripto para biriminde beklenen standart alanlardır. Veri alanının varsayılan olarak bir fonksiyonu yoktur ancak sanal makinenin bir sözleşmenin verilere erişmek için kullanabileceği bir işlem kodu vardır. Kullanım alanına bir örnek: Bir sözleşme blok zinciri üzerinde alan adı kayıt hizmeti olarak çalışıyorsa kendisine iletilen verileri, birincisi "alan adı" kaydedilecek bir alan ve ikincisi alan adının kaydedileceği IP adresi olmak üzere iki "alan" içeriyor olarak yorumlamak isteyebilir. Sözleşme bu değerleri mesaj verilerinden okur ve uygun şekilde depoya yerleştirir.
+
+`STARTGAS` ve `GASPRICE` alanları, Ethereum'un hizmet reddi önleme modeli için çok önemlidir. Kaza veya saldırı sonucu oluşan sonsuz döngüleri veya koddaki diğer hesaplama israfını önlemek için her işlemin kullanabileceği kod yürütmenin hesaplama adımına bir sınır koyması gerekir. Temel hesaplama birimi "gaz"dır; genellikle, bir hesaplama adımı 1 gaza mal olur ancak bazı işlemler, hesaplama açısından daha pahalı olduklarından veya durumun bir parçası olarak depolanması gereken veri miktarını artırdıklarından daha yüksek miktarlarda gaza mal olur. Ayrıca işlem verilerindeki her bayt için 5 gaz ücreti bulunur. Ücret sisteminin amacı, bir saldırganın hesaplama, bant genişliği ve depolama dahil olmak üzere tükettiği her kaynak için orantılı olarak ödeme yapmasını istemektir; bu nedenle, ağın bu kaynaklardan daha fazla tüketmesine yol açan herhangi bir işlem, artışla kabaca orantılı bir gaz ücretine sahip olmalıdır.
+
+### Mesajlar {#messages}
+
+Sözleşmeler, diğer sözleşmelere "mesaj" gönderme yeteneğine sahiptir. Mesajlar, hiçbir zaman serileştirilmeyen ve yalnızca Ethereum yürütme ortamı içinde var olan sanal nesnelerdir. Bir mesaj şunları içerir:
+
+- Mesajı gönderen (örtük)
+- Mesajın alıcısı
+- Mesajın yanında aktarılacak ether miktarı
+- İsteğe bağlı bir veri alanı
+- Bir `STARTGAS` değeri
+
+Bir mesaj aslında bir işlem gibidir ancak harici bir aktör değil, bir sözleşme tarafından oluşturulur. Şu anda kodu yürüten bir sözleşme, bir mesaj üreten ve yürüten `CALL` işlem kodunu yürüttüğünde bir mesaj üretilir. Bir işlem gibi bir mesaj da, kodunu çalıştıran alıcı hesabına yönlendirir. Bu nedenle sözleşmeler, diğer sözleşmelerle tam olarak harici aktörlerin yapabileceği şekilde ilişki kurabilir.
+
+Bir işlem veya sözleşme tarafından tahsis edilen gaz ödeneğinin, o işlem ve tüm alt yürütmeler tarafından tüketilen toplam gaz için geçerli olduğunu unutmayın. Örneğin, harici bir aktör olan A, 1000 gaz ile B'ye bir işlem gönderirse ve B de C'ye mesaj göndermeden önce 600 gaz tüketir ve C'nin dahili yürütmesi geri dönmeden önce 300 gaz tüketirse, B aktörü daha sonra gazı bitmeden önce 100 gaz daha harcayabilir.
+
+### Ethereum Durum Geçiş Fonksiyonu {#ethereum-state-transition-function}
+
+
+
+Ethereum durum geçiş fonksiyonu, `APPLY(S,TX) -> S'` aşağıdaki gibi tanımlanabilir:
+
+1. İşlemin iyi biçimli olup olmadığını (yani doğru sayıda değere sahip olup olmadığını), imzanın geçerli olup olmadığını ve nonce değerinin gönderenin hesabındaki nonce değeri ile eşleşip eşleşmediğini kontrol edin. Değilse, bir hata döndür.
+2. İşlem ücretini `STARTGAS * GASPRICE` olarak hesapla ve imzadan gönderen adresi belirle. Ücreti gönderenin hesap bakiyesinden çıkar ve gönderenin nonce değerini artır. Harcamak için yeterli bakiye yoksa, bir hata döndür.
+3. `GAS = STARTGAS` öğesini başlatın ve işlemdeki baytları ödemek için bayt başına belirli bir miktarda gaz ayırın.
+4. Göndericinin hesabındaki işlem değerini alıcı hesaba aktar. Alıcı hesap henüz mevcut değilse, oluşturun. Alıcı hesap bir sözleşmeyse, sözleşmenin kodunu tamamlanana kadar veya yürütmenin gazı bitene kadar çalıştır.
+5. Değer transferi, gönderenin yeterli parası olmadığı veya kod yürütmenin gazı tükendiği için başarısız olursa, ücretlerin ödenmesi dışındaki tüm durum değişikliklerini geri alın ve ücretleri madencinin hesabına ekleyin.
+6. Aksi takdirde, kalan tüm gazın ücretlerini gönderene iade et ve tüketilen gaz için ödenen ücretleri madenciye gönder.
+
+Örneğin, sözleşmenin kodunun şöyle olduğunu varsayalım:
+
+```py
+if !self.storage[calldataload(0)]:
+ self.storage[calldataload(0)] = calldataload(32)
+```
+
+Gerçekte sözleşme kodunun düşük seviyeli EVM kodunda yazıldığını unutmayın; bu örnek, anlaşılır olması için üst düzey dillerimizden biri olan Serpent'te yazılmıştır ve EVM koduna derlenebilir. Sözleşmenin deposunun boş olarak başladığını ve 10 ether value, 2000 gaz, 0.001 ether gasprice ve 0-31 baytlarının `2` sayısını ve 32-63 baytlarının `CHARLIE` dizesini temsil ettiği 64 baytlık veri içeren bir işlemin gönderildiğini varsayalım. Bu durumda, durum geçiş fonksiyonu için süreç aşağıdaki gibidir:
+
+1. İşlemin geçerli ve iyi biçimlendirilmiş olduğunu kontrol et.
+2. İşlem göndericisinin en az 2000 \* 0.001 = 2 ethere sahip olduğunu kontrol et. Eğer öyleyse, gönderenin hesabından 2 ether eksilt.
+3. Gazı başlat = 2000; İşlemin 170 bayt uzunluğunda ve bayt ücretinin 5 olduğunu varsayarak, 1150 gaz kalması için 850 çıkarın.
+4. Gönderenin hesabından 10 ether daha çıkar ve sözleşmenin hesabına ekle.
+5. Kodu çalıştırın. Bu durumda, bu basittir: Sözleşmenin `2` endeksindeki depolamasının kullanılıp kullanılmadığını kontrol eder, kullanılmadığını fark eder ve böylece `2` endeksindeki depolamayı `CHARLIE` değeri şeklinde ayarlar. Bunun 187 gaz harcadığını varsayalım, yani kalan gaz miktarı: 1150 - 187 = 963
+6. Gönderenin hesabına 963 \* 0.001 = 0.963 ether ekle ve elde edilen durumu döndür.
+
+İşlemin alıcı tarafında herhangi bir sözleşme yoksa toplam işlem ücreti, sağlanan `GASPRICE` değerinin işlemin bayt cinsinden uzunluğuyla çarpımına eşit olacaktır ve işlemle birlikte gönderilen veriler önemsiz olacaktır.
+
+Mesajların geri dönüşler açısından işlemlere eşdeğer şekilde çalıştığını unutmayın: bir mesaj yürütmesinin gazı biterse, o mesajın yürütülmesi ve bu yürütme tarafından tetiklenen tüm diğer yürütmeler geri alınır, ancak ana yürütmelerin geri alınması gerekmez. Bu, bir sözleşmenin başka bir sözleşme çağrısı yapmasının "güvenli" olduğu anlamına gelir, A'nın B'yi G miktarda gaz ile çağırıyorsa, A'nın yürütmesinin en fazla G miktarından fazla gaz kaybetmesi önlenir. Son olarak, bir sözleşme oluşturan `CREATE` adlı bir işlem kodu olduğuna dikkat edin; yürütme mekanikleri, yürütme çıktısının yeni oluşturulan bir sözleşmenin kodunu belirlemesi dışında, genellikle `CALL` öğesine benzer.
+
+### Kod Yürütme {#code-execution}
+
+Ethereum sözleşmelerindeki kod, "Ethereum sanal makinesi kodu" veya "EVM kodu" olarak adlandırılan düşük seviyeli, yığın tabanlı bir bayt kodu dilinde yazılır. Kod, her baytın bir işlemi temsil ettiği bir dizi bayttan oluşur. Genel olarak, kod yürütme, işlemi geçerli program sayacında (sıfırdan başlar) tekrar tekrar gerçekleştirmekten ve ardından program sayacını kodun sonuna ulaşılana kadar ve bir hatanın veya `STOP` ya da `RETURN` talimatının algılanmasına kadar birer birer artırmaktan oluşan sonsuz bir döngüdür. İşlemlerin, veri depolamak için üç tür alana erişimi vardır:
+
+- **Yığın**, değerlerin itilip atılabileceği "son giren ilk çıkar" niteleiğinde kapsayıcı
+- **Bellek**, sonsuz genişletilebilir bir bayt dizisi
+- Sözleşmenin uzun vadeli **depolaması**, bir anahtar/değer deposu. Hesaplama sona erdikten sonra sıfırlanan yığın ve belleğin aksine, depolama uzun süre devam eder.
+
+Kod ayrıca gelen mesajın değerine, göndericisine ve verilerine ve ayrıca blok başlık verilerine erişebilir ve kod ayrıca bir bayt veri dizisini çıktı olarak döndürebilir.
+
+EVM kodunun resmi yürütme modeli şaşırtıcı derecede basittir. Ethereum sanal makinesi çalışırken, tam hesaplama durumu "demet" tarafından tanımlanabilir `(block_state, transaction, message, code, memory, stack, pc, gas)`, buradaki `block_state`, tüm hesapları, bakiyeleri ve depolamayı içeren küresel durumdur. Her yürütme turunun başlangıcında geçerli talimat, `code` öğesinin `pc` baytı alınarak bulunur (veya `pc >= len(code)` ise 0) ve her talimatın, demeti nasıl etkilediğine göre kendi tanımı vardır. Örneğin, `ADD` iki öğeyi yığından çıkarır ve toplamlarını iter, `gas` değerini 1 azaltıp `pc` değerini 1 artırırken `SSTORE`, en üstteki iki öğeyi yığından iter ve ikinci öğeyi ilk öğe tarafından belirtilen endekste sözleşmenin depolamasına ekler. Tam zamanında derleme yoluyla Ethereum sanal makine yürütmesini optimize etmenin birçok yolu olsa da, temel bir Ethereum uygulaması birkaç yüz satır kodla yapılabilir.
+
+### Blok Zinciri ve Madencilik {#blockchain-and-mining}
+
+
+
+Ethereum blok zinciri, bazı farklılıkları olmasına rağmen, birçok yönden Bitcoin'e benzer. Blok zinciri mimarisine göre Ethereum ve Bitcoin arasındaki temel fark, Bitcoin'den farklı olarak Ethereum bloklarının hem işlem listesinin hem de en son durumun bir kopyasını içermesidir. Bunun dışında, blok numarası ve zorluk olan diğer iki değer de blokta saklanır. Ethereum'daki temel blok doğrulama algoritması aşağıdaki gibidir:
+
+1. Referans verilen önceki bloğun mevcut ve geçerli olup olmadığını kontrol et.
+2. Bloğun zaman damgasının, referans verilen önceki bloktan daha büyük olduğunu ve geleceğe doğru 15 dakikadan az olduğunu kontrol et
+3. Blok numarası, zorluk, işlem kökü, temel kök ve gaz limitinin (çeşitli düşük seviyeli Ethereum'a özgü kavramlar) geçerli olup olmadığını kontrol edin.
+4. Blok üzerindeki iş ispatının geçerli olduğunu kontrol et.
+5. `S[0]` önceki bloğun sonundaki durum olsun.
+6. `TX`, `n` işlemle bloğun işlem listesi olsun. `0...n-1` içindeki tüm `i` için, `S[i+1] = APPLY(S[i],TX[i])` olarak ayarla. Herhangi bir uygulama bir hata döndürürse veya bu noktaya kadar blokta tüketilen toplam gaz `GASLIMIT` değerini aşarsa, bir hata döndürür.
+7. `S_FINAL` `S[n]` olsun, ancak madenciye ödenen blok ödülü de dahil edilecek.
+8. `S_FINAL` durumunun Merkle ağacı kökünün, blok başlığında sağlanan son durum köküne eşit olup olmadığını kontrol edin. Eğer öyleyse blok geçerlidir; aksi hâlde geçerli değildir.
+
+Yaklaşım ilk bakışta oldukça verimsiz görünebilir, çünkü tüm durumu her blokta depolaması gerekir, ancak gerçekte verimlilik Bitcoin'inkiyle karşılaştırılabilir seviyede olacaktır. Bunun nedeni, durumun ağaç yapısında saklanması ve her bloktan sonra ağacın sadece küçük bir bölümünün değiştirilmesi gerektiğidir. Bu nedenle, genel olarak, iki bitişik blok arasında ağacın büyük çoğunluğu aynı olmalıdır ve bu nedenle veriler bir kez saklanabilir ve işaretçiler (yani alt ağaçların hash değerleri) kullanılarak iki kez referans alınabilir. Bunu başarmak için "Patricia ağacı" olarak bilinen özel bir ağaç türü kullanılır; buna Merkle ağacı konseptinde, düğümlerin verimli bir şekilde yalnızca değiştirilmeyip, eklenmesine ve silinmesine izin veren bir değişiklik dahildir. Ek olarak, tüm durum bilgileri son bloğun bir parçası olduğu için, tüm blok zinciri geçmişini depolamaya gerek yoktur: Bitcoin'e uygulanabilirse, alandan 5-20 kat tasarruf sağlayacak şekilde hesaplanabilen bir stratejidir.
+
+Genel olarak sorulan bir soru, sözleşme kodunun fiziksel donanım olarak "nerede" yürütüldüğüdür. Bunun basit bir cevabı var: Sözleşme kodunun yürütme süreci, blok doğrulama algoritmasının bir parçası olan durum geçiş fonksiyonu tanımının bir parçasıdır, bu nedenle bir işlem `B` bloğuna eklenirse, bu işlem `B` bloğunu indiren ve doğrulayan tüm düğümler tarafından şimdi ve gelecekte çalıştırılır.
+
+## Uygulamalar {#applications}
+
+Genel olarak, Ethereum'un üzerinde üç tür uygulama vardır. İlk kategori, paralarını kullanarak sözleşmeleri yönetmenin ve imzalamanın güçlü yollarını sağlayan finansal uygulamalardır. Bunlar alt para birimleri, finansal türevler, riskten korunma sözleşmeleri, tasarruf cüzdanları, vasiyetnameler ve hatta bazı tam ölçekli iş sözleşmeleri sınıflarıdır. İkinci kategori, paranın söz konusu olduğu ancak yapılanların parasal olmayan ağır bir yanının da bulunduğu yarı finansal uygulamalardır; mükemmel bir örnek, hesaplama problemlerine çözümler için kendi kendini uygulayan ödüllerdir. Son olarak, çevrimiçi oylama ve merkeziyetsiz yönetim gibi uygulamalar finansal değildir.
+
+### Token Sistemleri {#token-systems}
+
+Block zinciri üzerindeki token sistemleri, USD veya altın gibi varlıkları temsil eden alt para birimlerinden şirket hisse senetlerine, akıllı mülkü temsil eden bireysel token'lara, güvenli sahtesi üretilemeyecek kuponlara ve hatta teşvik için puan sistemi olarak kullanılan geleneksel değerle hiçbir bağı olmayan token sistemlerine kadar birçok uygulamaya sahiptir. Token sistemlerinin Ethereum'da uygulanması şaşırtıcı derecede kolaydır. Anlaşılması gereken kilit nokta, bir para biriminin veya token sisteminin temelde tek işlemli bir veri tabanı olduğudur: A'dan X birimi çıkar ve (1) A'nın işlemden önce en az X birime sahip olması ve (2) işlemin A tarafından onaylanması şartıyla X birimini B'ye ver. Bir token sistemini uygulamak için gereken tek şey bu mantığı bir sözleşmeye uygulamaktır.
+
+Serpent'ta bir token sistemi uygulamak için temel kod aşağıdaki gibidir:
+
+```py
+def send(to, value):
+ if self.storage[msg.sender] >= value:
+ self.storage[msg.sender] = self.storage[msg.sender] - value
+ self.storage[to] = self.storage[to] + value
+```
+
+Aslında bu, yukarıda bu belgede açıklanan "bankacılık sistemi" durum geçiş fonksiyonunun gerçek bir uygulamasıdır. İlk etapta para birimlerini ve diğer birkaç uç durumu dağıtmanın ilk adımını sağlamak için birkaç ekstra kod satırı eklenmelidir ve ideal olarak, diğer sözleşmelerin bir adresin bakiyesini sorgulamasına izin vermek için bir fonksiyon eklenebilir. Ama hepsi bu kadar. Teorik olarak, alt para birimleri olarak hareket eden Ethereum tabanlı token sistemleri, zincirdeki Bitcoin tabanlı meta para birimlerinde eksik olan başka bir önemli özelliği potansiyel olarak içerebilir: işlem ücretlerini doğrudan bu para biriminde ödeme yeteneği. Bunun uygulanma şekli, sözleşmenin, göndericiye ücret ödemek için kullanılan ether'ı iade edeceği bir ether bakiyesi sürdürmesi ve ücret olarak aldığı dahili para birimi birimlerini toplayarak ve bunları sürekli devam eden bir açık artırma ile yeniden satarak bu bakiyeyi yeniden doldurmasıdır. Bu nedenle, kullanıcıların hesaplarını ether ile "etkinleştirmesi" gerekir, ancak ether bir kez orada olduğunda, sözleşme her seferinde iade edeceği için yeniden kullanılabilir olacaktır.
+
+### Finansal türevler ve Stabil Değerli Para Birimleri {#financial-derivatives-and-stable-value-currencies}
+
+Finansal türevler, bir "akıllı sözleşmenin" en yaygın uygulamasıdır ve kodda uygulanması en basit olanlardan biridir. Mali sözleşmelerin uygulanmasındaki ana zorluk, çoğunluğunun harici bir fiyat göstergesine atıfta bulunmayı gerektirmesidir; örneğin, çok arzu edilen bir uygulama, ether'ın (veya başka bir kripto para biriminin) ABD dolarına göre oynaklığına karşı koruma sağlayan akıllı bir sözleşmedir ancak bunu yapmak, sözleşmenin ETH/USD'nin değerinin ne olduğunu bilmesini gerektirir. Bunu yapmanın en basit yolu, belirli bir taraf (örn. NASDAQ) tarafından yürütülen ve söz konusu tarafın sözleşmeyi gerektiği gibi güncelleyebilmesi için tasarlanmış bir "veri akışı" sözleşmesi kullanmak ve diğer sözleşmelerin bu sözleşmeye mesaj atıp, fiyatı sağlayan bir yanıt almasıdır.
+
+Bu kritik bileşen göz önüne alındığında, riskten korunma sözleşmesi aşağıdaki gibi görünecektir:
+
+1. A partisinin 1000 ether girmesini bekle.
+2. B partisinin 1000 ether girmesini bekle.
+3. Veri akışı sözleşmesini sorgulayarak hesaplanan 1000 etherin USD değerini depoya kaydet, bunun $x olduğunu varsay.
+4. 30 gün sonra, $x değerinde ether'ı (yeni fiyatı almak için veri akışı sözleşmesinin yeniden sorgulanmasıyla hesaplanır) A'ya ve geri kalanını B'ye göndermek için A veya B'nin sözleşmeyi "yeniden etkinleştirmesine" izin ver.
+
+Böyle bir sözleşme, kripto ticaretinde önemli bir potansiyele sahip olacaktır. Kripto para hakkında belirtilen ana sorunlardan biri, dengesiz olmasıdır; birçok kullanıcı ve tüccar kriptografik varlıklarla uğraşmanın güvenliğini ve rahatlığını istese de, tek bir günde fonlarının değerinin %23'ünü kaybetme ihtimaliyle yüzleşmek istemeyebilirler. Şimdiye kadar en yaygın olarak önerilen çözüm, ihraççı destekli varlıklardı; fikir, ihraççının birimleri ihraç etme ve iptal etme hakkına sahip olduğu bir alt para birimi oluşturması ve kendilerine (çevrimdışı) belirli bir dayanak varlığın (örn. altın, USD) bir birimini sağlayan herkese bir birim para birimi sağlamasıdır. İhraççı daha sonra kripto varlığın bir birimini geri gönderen herkese temeldeki varlığın bir birimini sağlamayı taahhüt eder. Bu mekanizma, veren kişinin güvenilebilir olması koşuluyla kriptografik olmayan herhangi bir varlığın bir kriptografik varlığa "yükseltilmesine" izin verir.
+
+Ancak uygulamada, ihraççılar her zaman güvenilir değildir ve bazı durumlarda bankacılık altyapısı bu tür hizmetlerin var olması için çok zayıf veya çok düşmancadır. Finansal türevler bir alternatif sunar. Burada, bir varlığı desteklemek için fon sağlayan tek bir ihraççı yerine, bir kriptografik referans varlığının (örn. ETH) fiyatının artacağına bahse giren merkeziyetsiz bir spekülatör piyasası bu rolü oynar. İhraççıların aksine, riskten korunma sözleşmesi fonlarını emanette tuttuğu için spekülatörlerin alışverişte temerrüde düşme seçeneği yoktur. Bu yaklaşımın tamamen merkeziyetsiz olmadığını unutmayın, çünkü fiyat göstergesini sağlamak için hâlâ güvenilir bir kaynağa ihtiyaç duyulmaktadır ancak tartışmalı olarak yine de bu, altyapı gereksinimlerini azaltmak açısından büyük bir gelişmedir (bir ihraççı olmanın aksine, bir fiyat akışı yayınlamak için lisans gerekmez) ve muhtemelen ifade özgürlüğü olarak sınıflandırılabilir ve dolandırıcılık potansiyelini azaltır.
+
+### Kimlik ve İtibar Sistemleri {#identity-and-reputation-systems}
+
+En eski alternatif kripto para birimi olan [Namecoin](http://namecoin.org/), kullanıcıların adlarını diğer verilerle birlikte halka açık bir veri tabanına kaydedebileceği bir isim kayıt sistemi sağlamak için Bitcoin benzeri bir blok zinciri kullanmaya çalıştı. Bahsedilen başlıca kullanım örneği, "bitcoin.org" (veya Namecoin'in durumunda "bitcoin.bit") gibi alan adlarını bir IP adresine eşleyen bir [DNS](https://wikipedia.org/wiki/Domain_Name_System) sistemi içindir. Diğer kullanım alanları, e-posta kimlik doğrulamasını ve potansiyel olarak daha gelişmiş itibar sistemlerini içerir. Ethereum'da Namecoin benzeri bir isim kayıt sistemi sağlamak için temel sözleşme:
+
+```py
+def register(name, value):
+ if !self.storage[name]:
+ self.storage[name] = value
+```
+
+Sözleşme çok basittir; Ethereum ağındaki, ekleme yapılabilen ancak değiştirilemeyen veya kaldırılamayan bir veritabanıdır. Herkes bir değeri olan bir isim kaydedebilir ve bu kayıt sonsuza kadar kalır. Daha karmaşık bir isim kayıt sözleşmesi, diğer sözleşmelerin onu sorgulamasına izin veren bir "işlev maddesine" ve ayrıca bir adın "sahibinin" (yani ilk kaydediciye) verileri değiştirmesine veya mülkiyeti devretmesine izin veren bir mekanizmaya sahip olacaktır. Üstüne itibar ve güven ağı işlevselliği bile eklenebilir.
+
+### Merkeziyetsiz Dosya Depolama {#decentralized-file-storage}
+
+Son birkaç yılda, kullanıcıların sabit disklerinin bir yedeğini yüklemelerine ve hizmetin yedeği depolamasını sağlamaya çalışan ve kullanıcının aylık bir ücret karşılığında erişimine izin verenbir dizi popüler çevrimiçi dosya depolama girişimi ortaya çıktı. Dropbox bunlardan en ünlü olandır. Ancak, bu noktada dosya depolama piyasası zaman zaman nispeten verimsizdir; Çeşitli mevcut çözümlere üstünkörü bir bakış, özellikle ne ücretsiz kotaların ne de kurumsal düzeyde indirimlerin başladığı 20-200 GB seviyesi olan "tekinsiz vadide", genel dosya depolama maliyetleri için aylık fiyatların daha yüksek olduğunu gösteriyor, öyle ki; tek bir ayda tüm sabit diskin maliyetinden daha fazlasını ödüyorsunuz. Ethereum sözleşmeleri, bireysel kullanıcıların kendi sabit disklerini kiralayarak küçük miktarlarda para kazanabileceği ve kullanılmayan alanın dosya depolama maliyetlerini daha da aşağı çekmek için kullanılabileceği, merkeziyetsiz bir dosya depolama ekosisteminin geliştirilmesine izin verebilir.
+
+Böyle bir cihazın temel dayanağı, "merkeziyetsiz Dropbox sözleşmesi" olarak adlandırdığımız şey olacaktır. Bu sözleşme aşağıdaki gibi çalışır. İlk olarak, istenen veriler bloklara bölünür, her blok gizlilik için şifrelenir ve bundan bir Merkle ağacı oluşturulur. Daha sonra kişi, her N blokta, sözleşmenin Merkle ağacında (rastgelelik kaynağı olarak sözleşme kodundan erişilebilen önceki bloğun hash değerini kullanarak) rastgele bir endeks seçeceği ve ağaçtaki bu belirli endeksteki bloğun sahipliğinin basitleştirilmiş ödeme doğrulaması benzeri ispatını sunan ilk varlığa X ether verileceği kuralına sahip bir sözleşme yapar. Bir kullanıcı dosyasını yeniden indirmek istediğinde, dosyayı kurtarmak için bir mikro ödeme kanalı protokolü kullanabilir (örn. 32 kilobayt başına 1 szabo ödemek); Ücret açısından en verimli yaklaşım, ödeme yapanın işlemi sonuna kadar yayınlamaması, bunun yerine işlemi her 32 kilobayttan sonra aynı nonce değeri ile biraz daha kazançlı bir işlemle değiştirmektir.
+
+Protokolün önemli bir özelliği şudur: Dosyayı unutmamaya karar vermek için birçok rastgele düğüme güveniyor gibi görünse de, gizli paylaşım yoluyla dosyayı birçok parçaya bölerek bu riski sıfıra yakın bir seviyeye indirebilir ve her parçanın hala bazı düğümlerin elinde olduğunu görmek için sözleşmeleri izleyebilir. Bir sözleşme hâlâ para ödüyorsa bu, oradaki birinin hala dosyayı sakladığına dair kriptografik bir kanıt sunar.
+
+### Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar {#decentralized-autonomous-organizations}
+
+"Merkeziyetsiz otonom organizasyon" (DAO) kavramı genel olarak, belirli bir grup üye veya hissedardan oluşan ve örneğin %67 çoğunluk ile organizasyonun fonlarını harcama ve kodunu değiştirme hakkına sahip olunan sanal bir varlıktır. Üyeler toplu olarak, kuruluş fonlarının nasıl tahsis edileceğine karar verebilir. Bir DAO'nun fonlarını tahsis etme yöntemleri; ödüller, maaşlar, çalışmayı ödüllendirmek için dahili bir para birimi gibi daha egzotik mekanizmalar kadar çeşitli olabilir. Bu, aslında geleneksel bir şirketin veya kâr amacı gütmeyen bir kuruluşun yasal özelliklerini kopyalar ancak uygulama için yalnızca kriptografik blok zinciri teknolojisini kullanır. Şimdiye kadar DAO'lar hakkındaki tartışmaların çoğu, temettü alan hissedarları ve takas edilebilir hisseleri olan bir "merkeziyetsiz otonom şirketin" (DAC) "kapitalist" modeli çevresinde olmuştur. Belki de "merkeziyetsiz otonomtopluluk" olarak tanımlanabilecek bir alternatif, tüm üyelerin karar vermede eşit paya sahip olmasını ve mevcut üyelerin %67'sinin bir üye eklemeyi veya çıkarmayı kabul etmesini gerektirebilir. Bir kişinin yalnızca bir üyeliğe sahip olabilmesi şartının grup tarafından toplu olarak uygulanması gerekir.
+
+Bir DAO'nun nasıl kodlanacağına ilişkin genel bir taslağı aşağıda görebilirsiniz. En basit tasarım, üyelerin üçte ikisi bir değişiklik üzerinde hemfikir olursa değişen, kendi kendini değiştiren bir kod parçasıdır. Kod teorik olarak değişmez olsa da, kod parçalarını ayrı sözleşmelerde bulundurarak ve çağrılacak sözleşmelerin adresini değiştirilebilir depolamada saklayarak, bu sorunu kolayca aşabilir ve fiili değişebilirliğe sahip olabilirsiniz. Böyle bir DAO sözleşmesinin basit bir uygulamasında, işlemde sağlanan verilerle ayırt edilen üç işlem türü olacaktır:
+
+- `K` depolama endeksindeki adresi `V` değerine değiştirme teklifini `i` endeksi ile kaydetmek için `[0,i,K,V]`
+- `i` teklifi lehinde oy kaydetmek için `[1,i]`
+- Yeterince oy kullanılmışsa `i` önerisini sonuçlandırmak için `[2,i]`
+
+Sözleşmede daha sonra bunların her biri için maddeler olacaktır. Tüm açık depolama değişikliklerinin kaydını ve bunlara oy verenlerin bir listesini tutacaktır. Ayrıca tüm üyelerin bir listesi olurdu. Herhangi bir depolama değişikliği, buna oy veren üyelerin üçte ikisine ulaştığında, bir sonlandırma işlemi değişikliği gerçekleştirebilir. Daha sofistike bir iskelet, ayrıca işlem gönderme, üye ekleme ve üye çıkarma gibi özelliklere yönelik yerleşik oylama yeteneğine sahip olacaktır ve hatta [Akışkan Demokrasi](https://wikipedia.org/wiki/Liquid_democracy) tarzı oy delegasyonu sağlayabilir (yani, herkes kendisine oy vermesi için birini atayabilir ve atama geçişlidir, dolayısıyla A, B'yi ve B, C'yi atarsa; C, A'nın oyunu belirler). Bu tasarım, DAO'nun merkeziyetsiz bir topluluk olarak organik şekilde büyüyerek insanların nihayetinde kimin üye olacağını filtreleme görevini uzmanlara delege etmesine izin verir ancak "mevcut sistemin" aksine uzmanlar, bireysel topluluk üyeleri görüşlerini değiştirdikçe kolayca yok olabilir veya ortaya çıkabilirler.
+
+Alternatif bir model, herhangi bir hesabın sıfır veya daha fazla hisseye sahip olabileceği ve karar vermek için hisselerin üçte ikisinin gerekli olduğu, merkeziyetsiz bir şirket modelidir. Tam bir iskelet, varlık yönetimi işlevselliğini, hisse satın alma veya satma teklifi yapma yeteneğini ve teklifleri kabul etme yeteneğini (tercihen sözleşme içindeki bir sipariş eşleştirme mekanizmasıyla) içerecektir. Bir "yönetim kurulu" kavramını genelleştiren Akışkan Demokrasi tarzı delegasyon da olacaktır.
+
+### Diğer Uygulamalar {#further-applications}
+
+**1. Tasarruf cüzdanları**. Alice'in fonlarını güvende tutmak istediğini ancak özel anahtarını kaybedeceğinden veya birinin özel anahtarını hack'leyeceğinden endişelendiğini varsayalım. Ether'ı bir banka olan Bob ile aşağıdaki gibi bir sözleşmeye koyar:
+
+- Alice tek başına günlük paranın en fazla %1'ini çekebilir.
+- Bob tek başına günlük paranın en fazla %1'ini çekebilir ancak anahtarı bu kabiliyeti kapatan Alice, işlem yapma yeteneğine sahiptir.
+- Alice ve Bob birlikte her şeyi çekebilirler.
+
+Normalde günde %1 Alice için yeterlidir ve eğer Alice daha fazla para çekmek isterse yardım için Bob ile iletişime geçebilir. Alice'in anahtarı saldırıya uğrarsa, fonları yeni bir sözleşmeye taşımak için Bob'a başvurur. Anahtarını kaybederse, Bob parayı eninde sonunda çekecektir. Bob'un kötü niyetli birisi olduğu ortaya çıkarsa, Bob'un para çekme yetkisini sonlandırabilir.
+
+**2. Mahsul sigortası**. Herhangi bir fiyat endeksi yerine hava durumu veri beslemesini kullanarak bir finansal türev sözleşmesi kolayca yapılabilir. Iowa'daki bir çiftçi, Iowa'daki yağışa göre ters olarak ödeyen bir türev satın alırsa ve sonrasında bir kuraklık olursa, çiftçi otomatik olarak para alacak. Yeterli seviyede yağarsa da mahsulleri büyüyeceği için çiftçi mutlu olacaktır. Bu, genel olarak doğal afet sigortasına genişletilebilir.
+
+**3. Merkeziyetsiz bir veri akışı**. Farlılık için olan mali sözleşmeler için, "[SchellingCoin](http://blog.ethereum.org/2014/03/28/schellingcoin-a-minimal-trust-universal-data-feed/)" adlı bir protokol aracılığıyla veri akışını merkeziyetsizleştirmek gerçekten mümkün olabilir. SchellingCoin temel olarak şu şekilde çalışır: N partinin tümü sisteme belirli bir verinin değerini (örn. ETH/USD fiyatı) koyar, değerler sıralanır ve 25 ile 75. yüzdelik dilim arasındaki herkes ödül olarak bir token alır. Herkesin, herhangi birinin sağlayacağı yanıtı verme teşviği vardır ve çok sayıda oyuncunun gerçekçi olarak üzerinde anlaşabileceği tek değer, bariz varsayılandır: gerçek olan şey. Bu, teorik olarak herhangi bir sayıda değeri sağlayabilen; ETH/USD fiyatı, Berlin'deki sıcaklık ve hatta belirli bir sabit hesaplamanın sonucu dahil olmak üzere, merkeziyetsiz bir protokol oluşturur.
+
+**4. Akıllı çok imzalı emanet**. Bitcoin, örneğin ele alınan beş anahtardan üçünün fonları harcayabildiği durumlarda çoklu imza işlem sözleşmelerine izin verir. Ethereum daha fazla ayrıntı düzeyine izin verir; örneğin, beşte dördü her şeyi harcayabilir, beşte üçü günde %10'a kadar harcayabilir ve beşte ikisi günde %0,5'e kadar harcayabilir. Ek olarak, Ethereum multisig (çoklu imza) eşzamansızdır: İki taraf imzalarını blok zincirine farklı zamanlarda kaydedebilir ve son imza işlemi otomatik olarak gönderir.
+
+**5. Bulut bilişimi**. EVM teknolojisi, doğrulanabilir bir bilgi işlem ortamı oluşturmak için de kullanılabilir; bu, kullanıcıların başkalarından hesaplamalar yapmasını istemelerine ve ardından isteğe bağlı olarak, rastgele seçilen belirli kontrol noktalarında hesaplamaların doğru yapıldığının kanıtlarını istemelerine olanak tanır. Bu, herhangi bir kullanıcının masaüstü, dizüstü bilgisayar veya özel sunucusuyla katılabileceği bir bulut bilgi işlem pazarının oluşturulmasına izin verir ve sistemin güvenilir olduğundan emin olmak için güvenlik teminatlarıyla birlikte nokta kontrolü kullanılabilir (yani düğümler kârlı bir şekilde hile yapamaz). Böyle bir sistem her görev için uygun olmasa da; örneğin, yüksek düzeyde süreçler arası iletişim gerektiren görevler, büyük bir düğüm bulutu üzerinde kolayca yapılamaz. Ancak diğer görevleri paralelleştirmek çok daha kolaydır; SETI@home, folding@home ve genetik algoritmalar gibi projeler böyle bir platformun üzerine kolayca uygulanabilir.
+
+**6. Eşler arası kumar**. Frank Stajano ve Richard Clayton'ın [Cyberdice](http://www.cl.cam.ac.uk/~fms27/papers/2008-StajanoCla-cyberdice.pdf)'ı gibi herhangi bir sayıda eşler arası kumar protokolü, Ethereum blok zincirinde uygulanabilir. En basit kumar protokolü, aslında bir sonraki blok hash değeri üzerindeki fark için bir sözleşmedir ve oradan daha gelişmiş protokoller oluşturulabilir, hile yapma yeteneği olmayan sıfıra yakın ücretlerle kumar hizmetleri oluşturulabilir.
+
+**7. Tahmin piyasaları**. Bir kâhin veya SchellingCoin sağlandığında, tahmin piyasalarının uygulanması da kolaydır ve tahmin piyasaları, SchellingCoin ile birlikte, merkeziyetsiz organizasyonlar için bir yönetişim protokolü olarak [futarchy](http://hanson.gmu.edu/futarchy.html)'nin ilk ana akım uygulaması olabilir.
+
+**8. Kimlik ve itibar sistemini temel alan zincir üstü merkeziyetsiz pazar yerleri**.
+
+## Çeşitli Durumlar ve Endişeler {#miscellanea-and-concerns}
+
+### Değiştirilmiş GHOST Uygulaması {#modified-ghost-implementation}
+
+"Aç Gözlü En Ağır Gözlemlenmiş Alt Ağaç" (Greedy Heaviest Observed Subtree/GHOST) protokolü, ilk olarak Yonatan Sompolinsky ve Aviv Zohar tarafından [Aralık 2013](https://eprint.iacr.org/2013/881.pdf)'te tanıtılan bir yeniliktir. GHOST'un arkasındaki motivasyon, hızlı onay sürelerine sahip blok zincirlerinin şu anda yüksek eskime oranı nedeniyle düşük güvenlikten muzdarip olmasıdır. Blokların ağda yayılması belirli bir zaman aldığı için A madencisi bir blok kazarsa ve A madencisinin bloğu B madencisine yayılmadan B madencisi başka bir blok kazarsa B madencisinin bloğu boşa gidecek ve ağ güvenliğine katkıda bulunmayacaktır, bu da güvenlik oranının düşmesine neden olur. Ayrıca, bir merkezileştirme sorunu var: A Madencisi, %30 hash gücüne sahip bir madencilik havuzuysa ve B %10 hash gücüne sahipse A, %70 ihtimalle eski bir blok üretme riskine (geri kalan %30'unda A son bloğu ürettiği ve madencilik verisini anında alacağı için), B ise %90 ihtimalle eski bir blok üretme riskine sahip olacaktır. Bu nedenle, blok aralığı, bayat hızının yüksek olması için yeterince kısaysa, A boyutundan dolayı önemli ölçüde daha verimli olacaktır. Bu iki etki birleştiğinde, hızlı bir şekilde blok üreten blok zincirlerinin, madencilik süreci üzerinde fiili kontrole sahip olmak için ağ hash gücünün yeterince büyük bir yüzdesine sahip bir madencilik havuzuna yol açması çok muhtemeldir.
+
+Sompolinsky ve Zohar tarafından açıklandığı gibi GHOST, ağ güvenliği kaybının ilk sorununu, hangi zincirin "en uzun" olduğu hesaplamasına eski blokları dahil ederek çözer; yani, bir bloğun yalnızca ebeveyni ve diğer ataları değil, aynı zamanda bloğun atasının eski torunları da (Ethereum jargonunda "amcalar") hangi bloğun en büyük toplam iş desteği ispatına sahip olduğuna dair hesaplamaya eklenir. İkinci merkezileştirme yatkınlığı sorununu çözmek için, Sompolinsky ve Zohar tarafından açıklanan protokolün ötesine geçiyoruz ve ayrıca eskilere blok ödülleri sağlıyoruz: eski bir blok, temel ödülünün %87,5'ini alıyor ve eski bloğu içeren "yeğen" de kalan %12,5'i alıyor. Ancak işlem ücretleri amcalara verilmez.
+
+Ethereum, yalnızca yedi seviye aşağı inen basitleştirilmiş bir GHOST sürümü uygular. Spesifik olarak, aşağıdaki gibi tanımlanır:
+
+- Bir blok bir ebeveyn belirtmeli ve 0 veya daha fazla amca belirtmelidir
+- B bloğuna dahil olan bir amca aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır:
+ - `2 <= k <= 7` olmak üzere B'nin k nesli atasının doğrudan çocuğu olmalıdır.
+ - B'nin atası olamaz
+ - Bir amca, geçerli bir blok başlığı olmalıdır ancak önceden doğrulanmış veya hatta geçerli bir blok olması gerekmez
+ - Bir amca, önceki bloklarda yer alan tüm amcalardan ve aynı blokta yer alan diğer tüm amcalardan farklı olmalıdır (çift olmayan dahil etme)
+- B bloğundaki her U amca başına, B'nin madencisinin coinbase ödülüne %3,125 eklenir ve U'nun madencisi standart bir coinbase ödülünün %93,75'ini alır.
+
+Amcaların yalnızca 7 nesle kadar dahil edilebildiği bu sınırlı GHOST sürümü iki nedenden dolayı kullanıldı. İlk olarak, sınırsız GHOST belirli bir blok için hangi amcaların geçerli olduğunun hesaplamak için çok fazla komplikasyon yaratacaktır. İkincisi, Ethereum'da kullanılan tazminat ile sınırsız GHOST, bir madencinin halka açık bir saldırganın zincirinde değil ana zincirde madencilik yapma teşvikini ortadan kaldırır.
+
+### Ücretler {#fees}
+
+Blok zincirinde yayınlanan her işlem, ağa indirme ve doğrulama maliyeti getirdiğinden, kötüye kullanımı önlemek için tipik olarak işlem ücretlerini içeren bazı düzenleyici mekanizmalara ihtiyaç vardır. Bitcoin'de kullanılan varsayılan yaklaşım, madencilerin kapı bekçileri olarak hareket etmesine ve dinamik minimumlar belirlemesine güvenerek tamamen gönüllü ücretlere sahip olmaktır. Bu yaklaşım, özellikle "piyasa temelli" olduğu için Bitcoin topluluğunda çok olumlu karşılandı ve madencilerle işlem gönderenler arasındaki arz ve talebin fiyatı belirlemesine izin verdi. Bununla birlikte, bu mantığın sorunu, işlem işlemenin bir pazar olmamasıdır; İşlem işlemeyi madencinin gönderene sunduğu bir hizmet olarak yorumlamak sezgisel olarak çekici olsa da, gerçekte bir madencinin içerdiği her işlemin ağdaki her düğüm tarafından işlenmesi gerekecektir, bu nedenle işlem maliyetinin büyük çoğunluğu işlemi dahil edip etmeme kararını veren madenci değil, üçüncü taraflarca karşılanır. Bu nedenle, ortak varlıkların trajedisi sorunlarının meydana gelmesi muhtemeldir.
+
+Ancak, ortaya çıktığı gibi, piyasaya dayalı mekanizmadaki bu kusur, belirli bir yanlış basitleştirici varsayım verildiğinde, sihirli bir şekilde kendini iptal eder. Argüman aşağıdaki gibidir. Varsayım:
+
+1. Bir işlem `k` işleme yol açar ve `kR` ödülünü, onu içeren herhangi bir madenciye sunar; burada `R`, gönderen tarafından ayarlanır ve `k` ve `R` (kabaca) madenci tarafından önceden görülebilir.
+2. Bir işlemin herhangi bir düğüm için `C` işlem maliyeti vardır (yani tüm düğümler eşit verimliliğe sahiptir)
+3. Her biri tam olarak eşit işlem gücüne sahip `N` madencilik düğümü vardır (yani toplamın `1/N` kadarı)
+4. Madencilik dışı tam düğümler yoktur.
+
+Bir madenci, beklenen ödül maliyetten daha büyükse bir işlemi gerçekleştirmeye istekli olacaktır. Bu nedenle, madencinin bir sonraki bloğu işlemek için `1/N` şansı olduğundan ve madenci için işlem maliyeti basitçe `kC` olduğundan beklenen ödül `kR/N` olur. Bu nedenle, madenciler `kR/N > kC` veya `R > NC` olduğu durumlarda işlemleri dahil edecektir. `R` değerinin, gönderici tarafından sağlanan işlem başına ücret olduğunu ve bu nedenle gönderenin işlemden elde ettiği faydanın bir alt sınırı olduğunu ve `NC` değerinin bir işlemin işlenmesiyle birlikte tüm ağ içni yarattığı maliyet olduğunu unutmayın. Bu nedenle madenciler, yalnızca toplam faydanın maliyeti aştığı işlemleri dahil etme teşviğine sahiptir.
+
+Ancak gerçekte, bu varsayımlardan birkaç önemli sapma vardır:
+
+1. Madenci, işlemi işlemek için diğer doğrulama düğümlerinden daha yüksek bir maliyet öder, çünkü ekstra doğrulama süresi bloğun yayılmasını geciktirir ve böylece bloğun eskime şansını artırır.
+2. Madencilik yapmayan tam düğümler bulunyor.
+3. Madenciliğin güç dağılımı, radikal bir şekilde eşitsizlikle sonuçlanabilir.
+4. Fayda işlevleri ağa zarar vermeyi içeren spekülatörler, siyasi düşmanlar ve çılgınlar var ve maliyetleri diğer doğrulama düğümleri tarafından ödenen maliyetten çok daha düşük olan sözleşmeler kurabiliyorlar.
+
+(1) madenciye daha az işlem yapma eğilimi sağlar ve (2) `NC` değerini artırır; dolayısıyla, bu iki etki en azından kısmen birbirini iptal eder. [Nasıl?](https://github.com/ethereum/wiki/issues/447#issuecomment-316972260) (3) ve (4) en önemli meselelerdir; bunları çözmek için değişken bir üst sınır getirmemiz yeterlidir: Hiçbir blok `BLK_LIMIT_FACTOR` ile ortalama uzun vadeli üstel taşıma değerinin çarpımından daha fazla işleme sahip olamaz. Özellikle:
+
+```js
+blk.oplimit = floor((blk.parent.oplimit \* (EMAFACTOR - 1) +
+floor(parent.opcount \* BLK\_LIMIT\_FACTOR)) / EMA\_FACTOR)
+```
+
+`BLK_LIMIT_FACTOR` ve `EMA_FACTOR` şimdilik 65536 ve 1.5 olarak ayarlanacak, ancak muhtemelen daha fazla analizden sonra değiştirilecek sabitlerdir.
+
+Bitcoin'de büyük blok boyutlarını caydıran başka bir faktör daha var: Büyük blokların yayılması daha uzun sürecek ve bu nedenle eskime olasılığı daha yüksek olacak. Ethereum'da, yüksek oranda gaz tüketen blokların yayılması hem fiziksel olarak daha büyük oldukları için hem de işlem durumu geçişlerini doğrulamak için daha uzun sürdüğü için daha uzun sürebilir. Bu gecikme caydırıcı, Bitcoin'de önemli bir husustur ancak GHOST protokolü nedeniyle Ethereum'da daha az önemlidir; bu nedenle, düzenlenmiş blok limitlerine güvenmek daha istikrarlı bir temel sağlar.
+
+### Hesaplama ve Turing-Tamlığı {#computation-and-turing-completeness}
+
+Önemli bir not, Ethereum sanal makinesinin Turing-tam olmasıdır; bu, EVM kodunun, sonsuz döngüler dahil, makul bir şekilde gerçekleştirilebilecek herhangi bir hesaplamayı kodlayabileceği anlamına gelir. EVM kodu döngüye iki şekilde izin verir. İlk olarak, programın kodda önceki bir noktaya atlamasına izin veren bir `JUMP` talimatı ve `while x < 27: x = x * 2` gibi ifadelere izin veren koşullu atlama yapmak için `JUMPI` talimatı vardır. İkinci olarak sözleşmeler, potansiyel olarak özyineleme yoluyla döngüye izin vererek diğer sözleşmeleri çağırabilir. Bu doğal olarak bir soruna yol açar: Kötü niyetli kullanıcılar, madencileri ve tam düğümleri sonsuz bir döngüye girmeye zorlayarak onları kapatabilir mi? Sorun, bilgisayar bilimlerinde durma sorunu olarak bilinen bir sorundan kaynaklanmaktadır: Genel durumda, belirli bir programın durup durmayacağını söylemenin bir yolu yoktur.
+
+Durum geçişi bölümünde açıklandığı gibi çözümümüz, bir işlemin atılmasına izin verilen maksimum sayıda hesaplama adımı belirlemesini gerektirerek çalışır ve yürütme daha uzun sürerse hesaplama geri alınır ancak ücretler yine ödenir. Mesajlar aynı şekilde çalışır. Çözümümüzün arkasındaki motivasyonu göstermek için, aşağıdaki örnekleri göz önünde bulundurun:
+
+- Saldırgan, sonsuz bir döngü çalıştıran bir sözleşme oluşturur ve ardından madenciye bu döngüyü etkinleştiren bir işlem gönderir. Madenci, sonsuz döngüyü çalıştırarak işlemi işleyecek ve gazın bitmesini bekleyecektir. Yürütmenin gazı bitse ve yarıda kalsa bile, işlem hâlâ geçerlidir ve madenci yine de her hesaplama adımı için saldırgandan ücret alır.
+- Saldırgan, hesaplama bitene kadar birkaç bloğun daha oluşacağı ve madencinin işlemi dahil ederek ücreti alması mümkün olmayacağı kadar uzun bir süre boyunca hesaplama yapmaya zorlamak amacıyla çok uzun bir sonsuz döngü oluşturur. Bununla birlikte saldırganın, yürütmenin alabileceği hesaplama adımlarının sayısını sınırlayan `STARTGAS` için bir değer göndermesi gerekecektir. Böylece madenci, hesaplamanın aşırı sayıda adım atacağını önceden bilecektir.
+- Saldırgan, `send(A,contract.storage[A]); contract.storage[A] = 0` gibi bir kod içeren bir sözleşme görür ve ikinciyi çalıştırmadan yalnızca ilk adımı çalıştırmaya yetecek kadar gaz içeren bir işlem gönderir (yani, para çekme işlemi gerçekleştirirken bakiyenin düşmesine izin vermez). Yürütme işlemin ortasında durursa değişiklikler geri alınacağı için sözleşme yazarının bu tür saldırılara karşı güvenlik konusunda endişelenmesine gerek yoktur.
+- Bir mali sözleşme, riski en aza indirmek için dokuz mülkiyet veri akışlarının ortalamasını alarak çalışır. Saldırgan, DAO'lar bölümünde açıklanan değişken adresli çağrı mekanizması aracılığıyla değiştirilebilecek şekilde tasarlanmış veri akışlarından birini devralır ve onu sonsuz bir döngü çalıştıracak şekilde dönüştürür ve böylece gazın bitmesi için mali sözleşmeden herhangi bir fon talep etme girişimini zorlamaya çalışır. Ancak mali sözleşme bu sorunu önlemek için mesaja gaz limiti koyabilir.
+
+Turing-tamlığın alternatifi, Turing-eksikliktir, burada `JUMP` ve `JUMPI` mevcut değildir ve herhangi bir zamanda çağrı yığınında her sözleşmenin yalnızca bir kopyasının bulunmasına izin verilir. Bu sistemle, açıklanan ücret sistemi ve çözümümüzün etkinliğine ilişkin belirsizlikler gerekli olmayabilir, çünkü bir sözleşmeyi yürütmenin maliyeti yukarıdaki boyutuyla sınırlandırılacaktır. Ek olarak, Turing-eksikliği o kadar da büyük bir sınırlama değildir; dahili olarak tasarladığımız tüm sözleşme örneklerinden şimdiye kadar sadece bir tanesi bir döngüye ihtiyaç duydu ve bu döngü bile tek satırlık bir kod parçasının 26 tekrarı yapılarak kaldırılabilirdi. Turing-tamlığının ciddi sonuçları ve sınırlı yararı göz önüne alındığında, neden sadece Turing-eksik bir dile sahip olmayasınız? Ancak gerçekte Turing-eksikliği, soruna düzgün bir çözüm olmaktan uzaktır. Nedenini görmek için aşağıdaki sözleşmeleri inceleyin:
+
+```sh
+C0: call(C1); call(C1);
+C1: call(C2); call(C2);
+C2: call(C3); call(C3);
+...
+C49: call(C50); call(C50);
+C50: (run one step of a program and record the change in storage)
+```
+
+Şimdi A'ya bir işlem gönderin. Böylece 51 işlemde 250 hesaplama adımı gerçekleştiren bir sözleşmemiz olur. Madenciler, her bir sözleşmenin yanında, alabileceği maksimum hesaplama adımlarını belirten bir değer koruyarak ve bunu diğer sözleşmeleri özyinelemeli olarak çağıran sözleşmeler için hesaplayarak bu tür mantık bombalarını önceden tespit etmeye çalışabilirler ancak bu, madencilerin yeni sözleşmeleri oluşturan diğer sözleşmeleri (yukarıdaki 26 sözleşmenin tümünün oluşturulması ve yürütülmesi kolayca tek bir sözleşmeye dönüştürülebileceği için) yasaklamalarını gerektirecektir. Bir diğer sorunlu nokta, bir mesajın adres alanının bir değişken olmasıdır, bu nedenle genel olarak belirli bir sözleşmenin önceden hangi sözleşmeleri çağıracağını anlamak bile mümkün olmayabilir. Sonuç olarak, şaşırtıcı bir sonuca varıyoruz: Turing-tamlığı yönetmek şaşırtıcı derecede kolaydır ve tam olarak aynı kontroller uygulanmadıkça Turing-tamlığın eksikliğini yönetmek de aynı derecede şaşırtıcı derecede zordur. Peki bu durumda neden protokolün Turing-tam olmasını sağlamıyoruz?
+
+### Para Birimi ve İhraç {#currency-and-issuance}
+
+Ethereum ağı, çeşitli dijital varlık türleri arasında verimli alışverişe izin vermek amacıyla birincil bir likidite katmanı sağlamak ve daha da önemlisi işlem ücretlerini ödemek için bir mekanizma sağlamak gibi ikili bir amaca hizmet eden kendi yerleşik para birimi olan ether'ı içerir. Kolaylık ve gelecekteki tartışmalardan kaçınmak için (Bitcoin'deki mevcut mBTC/uBTC/satoshi münazarasına bakınız), değer birimleri bu şekilde ön isimlendirilecektir:
+
+- 1: wei
+- 1012: szabo
+- 1015: finney
+- 1018: ether
+
+Bu, "dolar" ve "cent" veya "BTC" ve "satoshi" kavramının genişletilmiş bir versiyonu olarak düşünülmelidir. Yakın gelecekte, sıradan işlemler için "ether"ın, mikro işlemler için "finney"in ve ücretler ve protokol uygulamasıyla ilgili teknik tartışmalar için "szabo" ve "wei"nin kullanılmasını bekliyoruz; kalan değerler daha sonra faydalı olabilir ve bu noktada istemcilere dahil edilmemelidir.
+
+İhraç modeli aşağıdaki gibi olacaktır:
+
+- Ether, Ethereum organizasyonunu finanse etmeyi ve Mastercoin ile NXT gibi diğer platformlar tarafından başarıyla kullanılan geliştirme için ödeme yapmayı amaçlayan bir mekanizma olarak, BTC başına 1000-2000 ether değerinde para birimi satışıyla piyasaya sürülecek. Erken alıcılar daha büyük indirimlerden yararlanacak. Satıştan elde edilen BTC, tamamen geliştiricilere maaş ve ikramiye ödemek için kullanılacak ve Ethereum ile kripto para ekosistemindeki çeşitli kâr amacı güden ve kâr amacı gütmeyen projelere yatırılacak.
+- Satılan toplam miktarın 0,099 katı (60102216 ETH) erken katkıda bulunanları tazmin etmek ve başlangıç bloğundan önceki ETH cinsinden harcamaları ödemek amacıyla organizasyona tahsis edilecek.
+- 0.099x satılan toplam tutar uzun vadeli rezerv olarak korunacaktır.
+- Satılan toplam miktarın 0,26 katı bu noktadan sonra sonsuza kadar her yıl madencilere tahsis edilecek.
+
+| Grup | Başlangıçta | 1 sene sonra | 5 sene sonra |
+| ----------------------------- | ----------- | ------------ | ------------ |
+| Para birimleri | 1.198X | 1.458X | 2.498X |
+| Satın alanlar | %83,5 | %68,6 | %40,0 |
+| Satış öncesi harcanan rezerv | %8,26 | %6,79 | %3,96 |
+| Satış sonrası harcanan rezerv | %8,26 | %6,79 | %3,96 |
+| Madenciler | %0 | %17,8 | %52,0 |
+
+#### Uzun Vadeli Arz Büyüme Oranı (yüzde)
+
+
+
+_Doğrusal para birimi ihracına rağmen, tıpkı zaman içinde Bitcoin'de olduğu gibi, arz büyüme oranı nihayetinde sıfıra inme eğilimindedir._
+
+Yukarıdaki modeldeki iki ana seçenek şunlardır: (1) bir bağış havuzunun varlığı ile boyutu ve (2) Bitcoin'de olduğu gibi sınırlı bir arzın aksine kalıcı olarak büyüyen bir doğrusal arz. Bağış havuzunun gerekçesi aşağıdaki gibidir. Bağış havuzu olmasaydı ve aynı enflasyon oranını sağlamak için doğrusal ihraç 0,217 kat oranına düşürülürse, toplam ether miktarı %16,5 daha az olur ve böylece her birim %19,8 daha değerli olur. Böylece dengedeyken satışta %19,8 daha fazla ether satın alınacak ve böylece her birim yeniden eskisi kadar değerli olacaktır. Organizasyon ayrıca 1,198 kat daha fazla BTC'ye sahip olacak ve bu miktarın iki dilime ayrıldığı kabul edilebilir: orijinal BTC ve ek 0,198 katı. Dolayısıyla, bu durum bağışla _tam olarak eşdeğerdir_ ancak önemli bir fark bulunur: Organizasyon sadece BTC'ye sahiptir ve bu nedenle ether biriminin değerini desteklemeye teşvik edilmez.
+
+Kalıcı olarak doğrusal arz büyüme modeli, Bitcoin'deki gibi aşırı servet yoğunlaşması riskini azaltır ve bireylere şimdiki ve gelecekteki çağlarda para kazanmak için adil bir şans sunarken, para birimlerini elde etmek ve elde tutmak için teşvik eder, çünkü yüzde olarak "arz büyüme oranı" hala zamanla sıfırlanma eğilimi göstermektedir. Ayrıca, paralar dikkatsizlik, ölüm vb. nedenlerle zaman içinde her zaman kaybedildiğinden ve para kaybı yıllık toplam arzın bir yüzdesi olarak modellenebileceğinden, dolaşımdaki toplam para arzının aslında sonunda bir değerde sabitleneceğini düşünüyoruz. Bu değer, yıllık ihraç bölü kayıp oranına eşittir (örneğin, %1'lik bir kayıp oranında, arz 26 katına ulaştığında, o zaman 0,26 katı kazılarak ve her yıl 0,26 katı kaybedilerek bir denge yaratılacaktır).
+
+Gelecekte, Ethereum'un güvenlik için bir hisse ispatı modeline geçeceğini ve ihraç gereksinimini yılda sıfır ila 0,05X arasında bir seviyeye indireceğini unutmayın. Ethereum organizasyonunun fon kaybetmesi veya başka bir nedenle ortadan kalkması durumunda, bir "sosyal sözleşmeyi" açık bırakıyoruz: Herkes, Ethereum'un gelecekteki bir aday versiyonunu yaratma hakkına sahiptir. Tek koşul, ether miktarının en fazla `60102216 * (1,198 + 0,26 * n)` ile eşit olmasıdır. Burada `n`, başlangıç bloğundan sonraki yılların sayısıdır. İçerik oluşturucular toplu satış yapmakta veya hisse ispatı odaklı arz genişlemesi ve izin verilen maksimum arz genişlemesi arasındaki farkı geliştirme için kullanmakta özgürdür. Sosyal sözleşmeye uygun olmayan aday güncellemeleri, haklı olarak uyumlu sürümlere dönüştürülebilir.
+
+### Madenciliğin Merkezileşmesi {#mining-centralization}
+
+Bitcoin madenciliği algoritması, madencilerin blok başlığının hafifçe değiştirilmiş versiyonlarında SHA256'yı milyonlarca kez tekrar tekrar hesaplamasını sağlayarak çalışır. Bu, sonunda bir düğüm, hash değeri hedeften daha az olan bir versiyon (şu anda 2192 civarında) ortaya çıkarana kadar devam eder. Ancak, bu madencilik algoritması iki tür merkezileştirmeye karşı savunmasızdır. İlk olarak, madencilik ekosistemine ASIC'ler (uygulamaya özel entegre devreler), Bitcoin madenciliğinin özel görevi için tasarlanmış ve dolayısıyla binlerce kat daha verimli olan bilgisayar çipleri hakim oldu. Bu, Bitcoin madenciliğinin artık etkin bir şekilde katılmak için milyonlarca dolarlık sermaye gerektiren oldukça merkeziyetsiz ve eşitlikçi bir arayış olmadığı anlamına geliyor. İkincisi, çoğu Bitcoin madencileri aslında yerel olarak blok doğrulaması yapmazlar; bunun yerine, blok başlıklarını sağlamak için merkezi bir madencilik havuzuna güvenirler. Bu sorun muhtemelen daha kötü: Bu yazının yazıldığı tarih itibariyle, ilk üç madencilik havuzu dolaylı olarak Bitcoin ağındaki işlem gücünün yaklaşık %50'sini kontrol ediyor, ancak madencilerin bir havuzun veya koalisyonun %51 saldırısı girişiminde bulunması durumunda diğer madencilik havuzlarına geçebilmeleri gerçeğiyle bu hafifletiliyor.
+
+Ethereum'daki mevcut amaç, madencilerin durumdan rastgele veriler getirmesi, blok zincirindeki son N bloktan rastgele seçilen bazı işlemleri hesaplaması ve sonucun hash değerini döndürmesi gereken bir madencilik algoritması kullanmaktır. Bunun iki önemli faydası vardır. İlk olarak, Ethereum sözleşmeleri her türlü hesaplamayı içerebilir, bu nedenle bir Ethereum ASIC aslında genel hesaplama için bir ASIC olacaktır: Yani daha iyi bir işlemci. İkinci olarak madencilik, tüm blok zincirine erişim gerektirdiği için madencilerin tüm blok zincirini depolayarak ve en azından her işlemi doğrulayabilmelerini sağlar. Bu, merkezi madencilik havuzlarına olan ihtiyacı ortadan kaldırır; Madencilik havuzları, ödül dağıtımının rastgeleliğini ortadan kaldırmanın meşru rolünü hala yerine getirebilse de bu işlev, merkezi kontrolü olmayan eşler arası havuzlar tarafından eşit derecede iyi bir şekilde sunulabilir.
+
+Bu model test edilmemiştir ve bir madencilik algoritması olarak sözleşme yürütmeyi kullanırken bazı akıllı optimizasyonlardan kaçınmanın yol boyunca zorlukları olabilir. Bununla birlikte, bu algoritmanın dikkat çekici bir özelliği, belirli ASIC'leri engellemek için özel olarak tasarlanmış blok zincirine çok sayıda sözleşme ekleyerek herkesin "kuyuyu zehirlemesine" izin vermesidir. ASIC üreticilerinin birbirlerine saldırmak için böyle bir hile kullanmaları için ekonomik teşvikler mevcuttur. Bu nedenle, geliştirmekte olduğumuz çözüm, tamamen teknik olmaktan ziyade nihayetinde uyarlanabilir bir ekonomik insan çözümüdür.
+
+### Ölçeklenebilirlik {#scalability}
+
+Ethereum ile ilgili ortak bir endişe, ölçeklenebilirlik sorunudur. Ethereum, Bitcoin'de olduğu gibi her işlemin ağdaki her bir düğüm tarafından işlenmesi gerekmesi sorunundan muzdariptir. Bitcoin ile, mevcut blok zincirinin boyutu 15 GB civarındadır ve saatte yaklaşık 1 MB büyümektedir. Bitcoin ağı Visa'nın 2000 işlemi saniye başına işleyecek olsaydı, her üç saniyede 1 MB (saatte 1 GB, yılda 8 TB) büyür. Ethereum'un benzer bir büyüme modelinden muzdarip olması muhtemeldir, ve bu etki Bitcoin'de olduğu gibi sadece bir para birimi yerine Ethereum blok zincirinin üzerinde birçok uygulamanın olacağı gerçeğiyle daha da ağırlaşır ancak Ethereum'un tam düğümlerinin tüm blok zinciri geçmişi yerine sadece durumu depolaması gerektiği gerçeğiyle hafifleşir.
+
+Bu kadar büyük bir blok zinciri boyutundaki sorun, merkezileşme riskidir. Blok zinciri boyutu, örneğin 100 TB'a yükselirse, olası senaryo, yalnızca çok az sayıda büyük işletmenin tam düğümleri çalıştırması ve tüm normal kullanıcıların hafif SPV düğümleri kullanması olacaktır. Böyle bir durumda, tüm düğümlerin bir araya gelebileceği ve hepsinin kârlı bir şekilde hile yapmayı kabul edebileceği (örn. blok ödülünü değiştirme, kendilerine BTC verme) endişesi ortaya çıkar. Hafif düğümlerin bunu hemen algılamasının hiçbir yolu yoktur. Tabii ki, muhtemelen en az bir dürüst tam düğüm var olacak ve birkaç saat sonra sahtekarlık hakkında bilgi Reddit gibi kanallar aracılığıyla akacak, ancak bu noktada her şey için çok geç olacak: Başarılı bir %51 saldırısını gerçekleştirmeye benzer ölçekte büyük ve muhtemelen uygulanabilir olmayan bir koordinasyon sorunu olan verilen blokları kara listeye alma çabasını organize etmek sıradan kullanıcılara kalmış olacak. Bitcoin söz konusu olduğunda, bu hâlâ bir sorundur ancak [Peter Todd tarafından önerilen](https://web.archive.org/web/20140623061815/http://sourceforge.net/p/bitcoin/mailman/message/31709140/) ve bu sorunu hafifletecek bir blok zinciri modifikasyonu bulunmaktadır.
+
+Kısa vadede Ethereum bu sorunla başa çıkmak için iki ek strateji kullanacak. Birincisi, blok zinciri tabanlı madencilik algoritmaları nedeniyle, en azından her madenci tam bir düğüm olmaya zorlanarak tam düğüm sayısında bir alt sınır oluşturacak. İkincisi ve daha da önemlisi, her işlemin işlenmesinden sonra blok zincirine bir ara durum ağacı kökü ekleyeceğiz. Blok doğrulama merkezileştirilse bile, tek bir dürüst doğrulama düğümü olduğu sürece, merkezileşme sorunu bir doğrulama protokolü aracılığıyla aşılabilir. Bir madenci geçersiz bir blok yayınlarsa, bu blok ya hatalı biçimlendirilmiş olmalıdır ya da `S[n]` durumu yanlıştır. `S[0]` değerinin doğru olduğu bilindiğinden, `S[i]` değerinin doğru olduğu yerlerden birinde yanlış olan bir `S[i-1]` ilk durumu olmalıdır. Doğrulama düğümü, `APPLY(S[i-1],TX[i]) -> S[i]` değerini işlemesi gereken Patricia ağaç düğümlerinin alt kümesinden oluşan bir "geçersizlik ispatı" ile birlikte `i` endeksini sağlayacaktır. Düğümler, hesaplamanın bu bölümünü çalıştırmak için bu düğümlerin kullanabilir ve oluşturulan `S[i]` değerinin sağlanan `S[i]` ile eşleşmediğini görebilir.
+
+Daha karmaşık bir başka saldırı ise kötü niyetli madencilerin eksik bloklar yayınlamasıdır, bu durumda blokların geçerli olup olmadığına karar vermek için kullanılacak tam bilgi bulunmaz bile. Bunun çözümü bir meydan okuma-yanıt protokolüdür: Doğrulama düğümleri, hedef işlem endeksleri şeklinde "meydan okumalar" yapar ve bir düğüm alındığında hafif düğüm, madenci veya başka bir doğrulayıcı olan başka bir düğüm doğruluk ispatı olarak Patricia düğümlerinin bir alt kümesinin sunana kadar bloğa güvenilmez olarak davranır.
+
+## Sonuç {#conclusion}
+
+Ethereum protokolü başlangıçta kripto paraların; blok zinciri üzerinde emanet, para çekme limitleri, mali sözleşmeler, kumar piyasaları ve son derece genelleştirilmiş bir programlama dili gibi gelişmiş özellikler sağlayan yükseltilmiş bir versiyonu olarak tasarlandı. Ethereum protokolu, herhangi bir uygulamayı doğrudan "desteklemez" ancak Turing-tam bir programlama dilinin varlığı, herhangi bir işlem türü veya uygulama için teorik olarak isteğe bağlı sözleşmelerin oluşturulabileceği anlamına gelir. Bununla birlikte Ethereum hakkında daha ilginç olan şey, Ethereum protokolünün sadece bir para biriminden çok daha fazlası olmasıdır. Merkeziyetsiz dosya depolama, merkeziyetsiz hesaplama, merkeziyetsiz tahmin piyasaları, ve bu tür düzinelerce kavram arasında şekillenen protokollerde, ilk kez bir ekonomik katman eklemek suretiyle hesaplama verimliliğini önemli ölçüde artırma ve diğer eşler arası protokollere büyük bir destek sağlama potansiyeli bulunmaktadır. Son olarak, ayrıca parayla hiçbir ilgisi olmayan çok sayıda uygulama da bulunmaktadır.
+
+Ethereum protokolü tarafından uygulanan keyfi bir durum geçiş fonksiyonu kavramı, benzersiz bir potansiyele sahip bir platform sağlar; kapalı uçlu, tek amaçlı bir protokol olmaktan ziyade veri depolama, kumar veya finans alanındaki belirli uygulamalar dizisi olmak için tasarlanmıştır. Ethereum, tasarımı gereği açık uçludur ve biz bunun önümüzdeki yıllarda hem finansal hem de finansal olmayan protokollerin kullanabileceği çok büyük sayılar için temel bir katman olarak hizmet etmeye uygun olduğuna inanıyoruz.
+
+## Notlar ve Daha Fazla Bilgi {#notes-and-further-reading}
+
+### Notlar {#notes}
+
+1. İleri seviye bir okuyucu, bir Bitcoin adresinin aslında açık anahtarın kendisinin değil, eliptik eğri açık anahtarının hash değeri olduğunu görebilir. Ancak, pubkey hash değerini açık anahtarın kendisi olarak ifade etmek aslında tamamen geçerli bir kriptografik terminolojidir. Bunun nedeni, Bitcoin'in şifrelemesinin özel bir dijital imza algoritması olarak kabul edilebilmesidir; burada açık anahtar ECC yayın anahtarının hash değerinden oluşur; imza ECC imzasıyla birleştirilmiş ECC pubkey'den oluşur ve doğrulama algoritması, imzadaki ECC pubkey'i açık anahtar olarak sağlanan ECC pubkey hash değeri ile karşılaştırmayı ve ardından ECC imzasını ECC pubkey'e karşı doğrulamayı içerir.
+2. Teknik olarak, önceki 11 bloğun ortanca değeri.
+3. Dahili olarak, hem 2 hem de "CHARLIE" sayıdır[fn3](#notes) ve ikincisi, büyük sonlu temelinde 256 temsilidir. Sayılar en az 0, en fazla 2256-1 olabilir.
+
+### Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+1. [İçsel değer](http://bitcoinmagazine.com/8640/an-exploration-of-intrinsic-value-what-it-is-why-bitcoin-doesnt-have-it-and-why-bitcoin-does-have-it/)
+2. [Akıllı mülk](https://en.bitcoin.it/wiki/Smart_Property)
+3. [Akıllı sözleşmeler](https://en.bitcoin.it/wiki/Contracts)
+4. [B-money](http://www.weidai.com/bmoney.txt)
+5. [Yeniden kullanılabilir iş ispatları](https://nakamotoinstitute.org/finney/rpow/)
+6. [Mülkiyet unvanlarını sahiplik yetkisiyle güvence altına alın](https://nakamotoinstitute.org/secure-property-titles/)
+7. [Bitcoin Teknik Raporu](http://bitcoin.org/bitcoin.pdf)
+8. [Namecoin](https://namecoin.org/)
+9. [Zooko'nun üçgeni](https://wikipedia.org/wiki/Zooko's_triangle)
+10. [Renkli paralar teknik raporu](https://docs.google.com/a/buterin.com/document/d/1AnkP_cVZTCMLIzw4DvsW6M8Q2JC0lIzrTLuoWu2z1BE/edit)
+11. [Mastercoin Teknik Raporu](https://github.com/mastercoin-MSC/spec)
+12. [Merkeziyetsiz otonom şirketler, Bitcoin Magazine](http://bitcoinmagazine.com/7050/bootstrapping-a-decentralized-autonomous-corporation-part-i/)
+13. [Basitleştirilmiş ödeme doğrulaması](https://en.bitcoin.it/wiki/Scalability#Simplified_payment_verification)
+14. [Merkle ağaçları](https://wikipedia.org/wiki/Merkle_tree)
+15. [Patricia ağaçları](https://wikipedia.org/wiki/Patricia_tree)
+16. [HAYALET](https://eprint.iacr.org/2013/881.pdf)
+17. [StorJ ve Otonom Temsilciler, Jeff Garzik](http://garzikrants.blogspot.ca/2013/01/storj-and-bitcoin-autonomous-agents.html)
+18. [Mike Hearn'in Turing Festivalinde Akıllı Mülk hakkındaki görüşleri](https://www.youtube.com/watch?v=MVyv4t0OKe4)
+19. [Ethereum RLP](https://github.com/ethereum/wiki/wiki/%5BEnglish%5D-RLP)
+20. [Ethereum Merkle Patricia ağaçları](https://github.com/ethereum/wiki/wiki/%5BEnglish%5D-Patricia-Tree)
+21. [Peter Todd'un Merkle toplam ağaçları hakkında düşünceleri](https://web.archive.org/web/20140623061815/http://sourceforge.net/p/bitcoin/mailman/message/31709140/)
+
+_Yönergenin tarihçesini görmek için [bu wiki sayfasına](https://github.com/ethereum/wiki/blob/old-before-deleting-all-files-go-to-wiki-wiki-instead/old-whitepaper-for-historical-reference.md) göz atın._
+
+_Birçok topluluk odaklı, açık kaynaklı yazılım projesi gibi Ethereum'un da ilk başlangıcından bu yana gelişerek büyümeye devam ediyor. Ethereum'daki en son gelişmeleri ve protokolde nasıl değişikliklerin yapıldığını öğrenmek için [bu kılavuzu](/learn/) öneririz._
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/bridges/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/bridges/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..de42511dcd8
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/bridges/index.md
@@ -0,0 +1,135 @@
+---
+title: Köprüler
+description: Geliştiriciler için köprülemeye genel bir bakış
+lang: tr
+---
+
+L1 blokzincirlerinin ve L2 [ölçeklendirme](/developers/docs/scaling/) çözümlerinin yaygınlaşması, bunun yanı sıra giderek artan sayıda merkeziyetsiz uygulamanın farklı zincirlerde kullanılabilir hale gelmesi nedeniyle zincirler arası iletişim ve varlık hareketinin ihtiyacı ağ altyapısının temel bir parçası haline gelmiştir. Bunu mümkün kılmak için farklı türde köprüler mevcuttur.
+
+## Köprü ihtiyacı {#need-for-bridges}
+
+Köprüler, blokzincir ağlarını birbirine bağlamaya yarar. Blokzincirler arasında bağlantı ve birlikte çalışma olanağı sağlarlar.
+
+Blokzincirler izole edilmiş ortamlarda var oldukları için blokzincirlerin diğer blokzincirlerle doğal bir şekilde ticaret yapması ve iletişim kurması mümkün değildir. Sonuç olarak, bir ekosistem içinde önemli faaliyet ve yenilikler olabilirken, diğer ekosistemlerle bağlantı ve birlikte çalışma eksikliği nedeniyle sınırlıdır.
+
+Köprüler, izole edilmiş blokzincir ortamlarının birbirleriyle bağlantı kurmasını sağlar. Blokzincirler arasında bir ulaşım rotası oluştururlar; bu sayede jetonlar, mesajlar, keyfi veriler ve hatta [akıllı sözleşme](/developers/docs/smart-contracts/) çağrıları bir zincirden diğerine transfer edilebilir.
+
+## Köprülerin avantajları {#benefits-of-bridges}
+
+Basitçe söylemek gerekirse, köprüler blokzincir ağlarının veri alışverişi yapmasını ve varlıkları birbirleri arasında taşımasını sağlayarak birçok kullanım durumunu mümkün kılar.
+
+Blokzincirlerin kendilerine özgü güçlü ve zayıf yönleri ile uygulama geliştirme yaklaşımları (hız, işlem hacmi, maliyet vb. gibi) bulunur. Köprüler, blokzincirlerin birbirlerinin getirdiği yenilikleri kullanarak genel kripto ekosisteminin gelişimine katkıda bulunmalarını sağlar.
+
+Köprüler, geliştiriciler için aşağıdakileri mümkün kılar:
+
+- zincirler arasında her türlü veri, bilgi ve varlığın transferi.
+- köprüler, protokollerin sunabilecekleri şeyler için tasarım alanını genişleterek, protokoller için yeni özellikler ve kullanım durumları ortaya koyar. Örneğin, başlangıçta Ethereum Ana Ağı'nda dağıtılan bir likidite madenciliği protokolü, tüm EVM uyumlu zincirler üzerinde likidite havuzları sunabilir.
+- farklı blok zincirlerinin güçlü yönlerinden yararlanma fırsatı. Örneğin, geliştiriciler merkeziyetsiz uygulamalarını toplamalara dağıtarak farklı L2 çözümlerinin sunduğu düşük ücret avantajından faydalanabilir ve yan zincirler ile kullanıcılar bu zincirler arasında köprü kurabilir.
+- farklı blokzincir ekosistemlerinden gelen geliştiricilerin yeni ürünler oluşturmak için iş birliği yapması.
+- farklı ekosistemlerden kullanıcıları ve toplulukları merkeziyetsiz uygulamalarına çekme fırsatı.
+
+## Köprüler nasıl çalışır? {#how-do-bridges-work}
+
+Çeşitli [köprü tasarım türleri](https://li.fi/knowledge-hub/blockchain-bridges-and-classification/) mevcut olsa da, varlıkların zincirler arası transferini kolaylaştırma konusunda öne çıkan üç yöntem vardır:
+
+- **Kilitle ve bas: –** Kaynak zincirdeki varlıkları kilitleyip hedef zincirde yeni varlıklar basmak.
+- **Yak ve Bas: –** Kaynak zincirdeki varlıkları yakıp hedef zincirde yeni varlıklar basmak.
+- **Atomik takaslar: –** Kaynak zincirdeki varlıkları başka bir tarafla hedef zincirdeki varlıklarla takas etmek.
+
+## Köprü türleri {#bridge-types}
+
+Köprüler genellikle aşağıdaki kategorilerden birine girer:
+
+- **Doğal köprüler: –** Bu tür köprüler genellikle belirli bir blokzincirde likiditeyi önyüklemek amacıyla inşa edilir ve kullanıcıların fonları ekosisteme taşımasını kolaylaştırır. Örneğin, [Arbitrum Köprüsü](https://bridge.arbitrum.io/), kullanıcılar için Ethereum Ana Ağı'ndan Arbitrum'a köprü kurmayı kolay hale getirmek için inşa edilmiştir. Diğer köprü örnekleri arasında Polygon PoS Köprüsü, [Optimism Geçidi](https://app.optimism.io/bridge) vb. sayılabilir.
+- **Doğrulayıcı veya kâhin tabanlı köprüler –** Bu tür köprüler, zincirler arası transferleri doğrulamak için harici bir doğrulayıcı kümesine veya kâhinlere dayanır. Örnekler: Multichain ve Across.
+- **Genelleştirilmiş mesaj iletim köprüleri –** Bu köprüler, varlıkları, mesajları ve keyfi verileri zincirler arasında transfer edebilir. Örnekler: Axelar, LayerZero ve Nomad.
+- **Likidite ağları –** Bu köprüler, ağırlıklı olarak atomik takaslar aracılığıyla bir zincirden diğerine varlık transferine odaklanır. Genellikle zincirler arası mesaj iletimini desteklemezler. Örnekler: Connext ve Hop.
+
+## Dikkate alınması gereken ödünleşmeler {#trade-offs}
+
+Köprüler söz konusu olduğunda mükemmel çözüm diye bir şey yoktur. Bunun yerine, bir amacı yerine getirmek için yapılan ödünleşmeler vardır. Geliştiriciler ve kullanıcılar, köprüleri aşağıdaki faktörlere dayalı olarak değerlendirebilir:
+
+- **Güvenlik –** Sistemi kim doğruluyor? Harici doğrulayıcılar tarafından güvence altına alınan köprüler, genellikle blokzincirin kendi doğrulayıcıları tarafından yerel olarak veya doğal olarak güvence altına alınan köprülere göre daha az güvenlidir.
+- **Kolaylık –** Bir işlemin tamamlanması ne kadar sürüyor ve bir kullanıcının kaç işlemi imzalaması gerekiyor? Bir geliştirici için bir köprüyü entegre etmek ne kadar sürüyor ve süreç ne kadar karmaşık?
+- **Bağlantı –** Bir köprünün bağlantı kurabileceği farklı hedef zincirler (örneğin toplamalar, yan zincirler, diğer katman 1 blokzincirleri vb.) nelerdir ve yeni bir blokzinciri entegre etmek ne kadar zordur?
+- **Daha karmaşık verileri iletebilme yeteneği –** Bir köprü, mesajların ve daha karmaşık keyfi verilerin zincirler arasında transferini sağlayabilir mi, yoksa yalnızca zincirler arası varlık transferlerini mi destekler?
+- **Maliyet etkinlik –** Bir köprü aracılığıyla zincirler arası varlık transfer etmenin maliyeti nedir? Genellikle köprüler için belirli rotaların gaz maliyetlerine ve likiditesine bağlı olarak sabit veya değişken ücretler talep edilir. Ayrıca, bir köprünün güvenliğini sağlamak için gereken sermayeye dayalı olarak maliyet-etkinliği de değerlendirilmesi gereken önemli bir unsurdur.
+
+Yüksek düzeyde, köprüler güvenilir ve güven gerektirmez şeklinde kategorilere ayrılabilir.
+
+- **Güvenilir –** Güvenilir köprüler harici olarak doğrulanır. Zincirler arası veri aktarımı için harici bir doğrulayıcı kümesi kullanırlar (çoklu imza ile federasyonlar, çok taraflı bilgi işlem sistemleri, kâhin ağı). Sonuç olarak, geniş bağlantı olanakları sağlayabilir ve zincirler arası tamamen genelleştirilmiş mesaj iletimini mümkün kılabilirler. Aynı zamanda hız ve maliyet etkinlik konusunda da iyi performans gösterme eğilimindedirler. Bunun bedeli, kullanıcıların köprünün güvenliğine inanmak zorunda kalmasıdır.
+- **Güven gerektirmez –** Bu köprüler, mesaj ve jeton transferi konusunda bağlandıkları blokzincire ve doğrulayıcılarına dayalıdır. Yeni güven varsayımları eklemedikleri için (blokzincirlere ek olarak) "güven gerektirmez" niteliktedirler. Sonuç olarak güven gerektirmez köprüler, güvenilir köprülere göre daha güvenli kabul edilir.
+
+Güven gerektirmez köprüleri diğer faktörlere göre değerlendirmek için bunları genelleştirilmiş mesaj iletim köprüleri ve likidite ağları olarak ayırmamız gerekir.
+
+- **Genelleştirilmiş mesaj iletim köprüleri –** Bu köprüler, güvenlik ve zincirler arası daha karmaşık veri transferi konularında uzmandır. Genellikle maliyet-etkinlik konusunda da iyidirler. Ancak, bu güçlükler genellikle hafif istemci köprüleri için bağlantı (örneğin IBC) ve sahtecilik kanıtları kullanan iyimser köprüler (örneğin Nomad) için hız dezavantajları maliyetiyle gelir.
+- **Likidite ağları –** Bu köprüler, varlık transferi için atomik takas kullanır ve yerel olarak doğrulanan sistemlerdir (yani altındaki blokzincirin doğrulayıcılarını işlemleri doğrulamak için kullanırlar). Sonuç olarak, güvenlik ve hız konusunda uzmandırlar. Ayrıca nispeten maliyet-etkin kabul edilirler ve iyi bir bağlantı sunarlar. Bununla birlikte ana ödünleştirme, zincirler arası mesaj iletimini desteklememeleri nedeniyle daha karmaşık veri iletimini sağlayamamalarıdır.
+
+## Köprülerin riskleri {#risk-with-bridges}
+
+Köprüler, [DeFi'deki en büyük üç hack'in](https://rekt.news/leaderboard/) sorumlusu olarak kabul edilir ve hala geliştirme aşamasının erken dönemlerindedir. Herhangi bir köprü kullanmanın aşağıdaki riskleri taşıdığını unutmayın:
+
+- **Akıllı sözleşme riski –** Birçok köprü denetimleri başarılı bir şekilde geçmiş olsa da, varlıkların hırsızlığa açık hale gelmesi için akıllı sözleşmedeki tek bir hata yeterli olabilir (örneğin [Solana'nın Wormhole Köprüsü](https://rekt.news/wormhole-rekt/)).
+- **Sistemik finansal riskler** – Birçok köprü, yeni bir zincirde orijinal varlığın kanonik sürümlerini oluşturmak için sarılmış varlıklar kullanır. Bu, sarılmış jeton sürümlerinin istismar edildiğini gördüğümüz için ekosistemi sistemik risklere maruz bırakır.
+- **Karşı taraf riski –** Bazı köprüler, kullanıcıların doğrulayıcıların kullanıcı fonlarını çalmak için işbirliği yapmayacağı varsayımına güvenmeleri gereken güvenilir bir tasarım kullanır. Kullanıcıların bu üçüncü taraf aktörlere güvenmeleri gerekliliği, onları likidite havuzu boşaltma, sansür ve diğer kötü niyetli faaliyetler gibi risklere maruz bırakır.
+- **Açık sorunlar –** Köprülerin geliştirme aşamalarının henüz başlangıcında olduğu göz önüne alındığında, örneğin ağ sıkışıklığı dönemleri ve ağ düzeyinde saldırılar veya durum geri alımları gibi beklenmeyen olaylar sırasında karşılaşılabilecek farklı piyasa koşullarında köprülerin nasıl performans göstereceğiyle ilgili birçok cevapsız soru bulunmaktadır. Bu belirsizlik, henüz tam olarak bilinmeyen belirli riskleri taşır.
+
+## Merkeziyetsiz uygulamalar köprüleri nasıl kullanır? {#how-can-dapps-use-bridges}
+
+Geliştiricilerin merkeziyetsiz uygulamalarını köprülerle çapraz zincire taşıma konusunda göz önünde bulundurabileceği bazı pratik uygulamalar şunlardır:
+
+### Köprüleri entegre etme {#integrating-bridges}
+
+Geliştiriciler için köprüleri destek eklemenin birçok yolu bulunmaktadır:
+
+1. **Kendi köprüsünü oluşturma –** Güvenli ve güvenilir bir köprü oluşturmak, özellikle daha güvene dayalı bir yaklaşım benimseyeceksek kolay değildir. Ayrıca, ölçeklenebilirlik ve birlikte çalışabilirlik çalışmalarıyla ilgili yıllar süren deneyim ve teknik uzmanlığı gerektirir. Ek olarak, bir köprüyü sürdürmek ve bunu mümkün kılmak için yeterli likidite çekmek için işin başında duracak bir ekibe ihtiyaç duyulur.
+
+2. **Kullanıcılara birden fazla köprü seçeneği sunma –** Birçok [merkeziyetsiz uygulama](/developers/docs/dapps/), kullanıcıların merkeziyetsiz uygulamalarıyla etkileşimde bulunmak için kendi özgün jetonlarına sahip olmalarını gerektirir. Kullanıcıların jetonlara erişim sağlamaları için web sitelerinde farklı köprü seçenekleri sunarlar. Ancak, bu yöntem kullanıcıyı merkeziyetsiz uygulamanın arayüzünden uzaklaştırır ve diğer merkeziyetsiz uygulamalar ve köprülerle etkileşimde bulunmalarını gerekliliğini ortadan kaldırmaz. Bu, hataların artma olasılığı olan zahmetli bir kullanıcı deneyimini beraberinde getirir.
+
+3. **Bir köprüyü entegre etme –** Bu çözüm, merkeziyetsiz uygulamanın kullanıcıları harici köprü ve merkeziyetsiz borsa arayüzlerine yönlendirmesini gerektirmez. Merkeziyetsiz uygulamaların kullanıcının alışma deneyimini geliştirmelerine olanak tanır. Ancak, bu yaklaşımın sınırlamaları bulunmaktadır:
+
+ - Köprülerin değerlendirilmesi ve sürdürülmesi zor ve zaman alıcıdır.
+ - Bir köprü seçmek, tek hata noktası ve bağımlılık oluşturur.
+ - Merkeziyetsiz uygulamalar, köprülerin yetenekleriyle kısıtlıdır.
+ - Sadece köprüler yeterli olmayabilir. Merkeziyetsiz uygulamalar, zincirler arası takaslar gibi daha fazla işlevsellik sunmak için merkeziyetsiz borsalardan faydalanabilir.
+
+4. **Birden fazla köprüyü entegre etme –** Bu çözüm, tek bir köprüyü entegre etmenin getirdiği birçok sorunu çözer. Ancak, birden fazla köprüyü entegre etmek kaynak tüketen bir süreç olduğundan ve geliştiriciler için kripto alanının en nadir kaynağı olan teknik açıdan ve iletişim bağlamında yük oluşturduğundan kısıtlamalara tabidir.
+
+5. **Bir köprü birleştirici entegre etme –** Merkeziyetsiz uygulamalar için başka bir seçenek, birden fazla köprüye erişim olanağı sağlayan bir köprü birleştirme çözümünü entegre etmektir. Köprü birleştirmeleri, tüm köprülerin güçlü yönlerini devralır ve bu nedenle herhangi bir tek bir köprünün yetenekleriyle sınırlı değildir. Özellikle, köprü birleştiricileri genellikle köprü entegrasyonlarını sürdürür, bu da merkeziyetsiz uygulamanın köprü entegrasyonunun teknik ve operasyonel yönlerini takip etme zorunluluğundan kurtarır.
+
+Ancak, köprü birleştiricileri de kısıtlamalara tabidir. Örneğin, daha fazla köprü seçeneği sunabilirken, genellikle birleştiricinin platformunda sunulanların dışında piyasada daha fazla köprü mevcuttur. Dahası, köprü birleştiricileri da köprüler gibi akıllı sözleşme ve teknoloji risklerine maruz kalırlar (daha fazla akıllı sözleşme = daha fazla risk).
+
+Bir merkeziyetsiz uygulama, bir köprü veya birleştirici entegrasyonu yolunu seçerse, entegrasyonun ne kadar derin olması gerektiğine bağlı olarak farklı seçenekler bulunmaktadır. Örneğin, sadece kullanıcı giriş deneyimini iyileştirmek için ön uç entegrasyonu yapılıyorsa, bir merkeziyetsiz uygulama aracı entegre eder. Ancak entegrasyon, hisseleme, likidite madenciliği vb. gibi daha derin çaplı zincirler arası stratejileri keşfetmek amacını taşıyorsa, merkeziyetsiz uygulama SDK veya API'yi entegre eder.
+
+### Bir merkeziyetsiz uygulamayı birden fazla zincire dağıtma {#deploying-a-dapp-on-multiple-chains}
+
+Geliştiriciler, bir merkeziyetsiz uygulamayı birden fazla zincire dağıtmak için [Alchemy](https://www.alchemy.com/), [Hardhat](https://hardhat.org/), [Truffle](https://trufflesuite.com/), [Moralis](https://moralis.io/) gibi geliştirme platformlarından yararlanabilir. Genellikle bu platformlar, merkeziyetsiz uygulamaların zincirler arası işlem yapmasını sağlayabilecek birleştirilebilir eklentilere sahiptir. Örneğin, geliştiriciler [hardhat-dağıtım eklentisi](https://github.com/wighawag/hardhat-deploy) tarafından sunulan belirleyici dağıtım vekilini kullanabilir.
+
+#### Örnekler:
+
+- [Zincirler arası merkeziyetsiz uygulama oluşturma](https://moralis.io/how-to-build-cross-chain-dapps/)
+- [Zincirler Arası NFT Pazar Yeri oluşturma](https://youtu.be/WZWCzsB1xUE)
+- [Moralis: Zincirler arası NFT merkeziyetsiz uygulamaları oluşturma](https://www.youtube.com/watch?v=ehv70kE1QYo)
+
+### Zincirler arası sözleşme etkinliğini görüntüleme {#monitoring-contract-activity-across-chains}
+
+Geliştiriciler, akıllı sözleşmelerin zincirler arasındaki etkinliğini izlemek için alt grafikleri ve Tenderly gibi geliştirici platformlarını kullanabilir. Bu tür platformlar aynı zamanda, [akıllı sözleşmeler tarafından yayımlanan olayları](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.14/contracts.html?highlight=events#events) kontrol etmek gibi zincirler arası etkinlikler için daha geniş veri izleme işlevselliği sunan araçlara sahiptir.
+
+#### Araçlar
+
+- [The Graph](https://thegraph.com/en/)
+- [Tenderly](https://tenderly.co/)
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Blokzincir Köprüleri](/bridges/) – ethereum.org
+- [Blockchain Bridges: Building Networks of Cryptonetworks](https://medium.com/1kxnetwork/blockchain-bridges-5db6afac44f8) 8 Eylül 2021 – Dmitriy Berenzon
+- [The Interoperability Trilemma](https://blog.connext.network/the-interoperability-trilemma-657c2cf69f17) 1 Ekim 2021 – Arjun Bhuptani
+- [Clusters: How Trusted & Trust-Minimized Bridges Shape the Multi-Chain Landscape](https://blog.celestia.org/clusters/) 4 Ekim 2021 – Mustafa Al-Bassam
+- [LI.FI: With Bridges, Trust is a Spectrum](https://blog.li.fi/li-fi-with-bridges-trust-is-a-spectrum-354cd5a1a6d8) 28 Nisan 2022 – Arjun Chand
+
+Ayrıca, aşağıdaki [James Prestwich](https://twitter.com/_prestwich) tarafından sunulan bazı aydınlatıcı sunumlar köprüler hakkında daha derinlemesine bir anlayış geliştirmenize yardımcı olabilir:
+
+- [Duvarlı Bahçeler Değil, Köprüler İnşa Etmek](https://youtu.be/ZQJWMiX4hT0)
+- [Köprüleri Yıkmak](https://youtu.be/b0mC-ZqN8Oo)
+- [Köprüler Neden Yanıyor?](https://youtu.be/c7cm2kd20j8)
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/data-availability/blockchain-data-storage-strategies/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/data-availability/blockchain-data-storage-strategies/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..cf20128ee6f
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/data-availability/blockchain-data-storage-strategies/index.md
@@ -0,0 +1,118 @@
+---
+title: Blokzincir Veri Depolama Stratejileri
+description: Blokzincir kullanarak veri dopalamanın birçok yolu vardır. Bu makalede farklı stratejiler, bu stratejilerin maliyetleri, artıları ve eksileri ve bu stratejileri güvenli bir şekilde kullanmak için gerekenler karşılaştırılacaktır.
+lang: tr
+---
+
+Blokzincirde ya da blokzincir tarafından güvence altına alınan bir şekilde bilgi depolamanın birçok yolu vardır:
+
+- EIP-4844 blob'ları
+- Calldata
+- L1 mekanizmalarıyla zincir dışında
+- Sözleşme "kodu"
+- Olaylar
+- EVM depolaması
+
+Hangi yöntemin kullanılacağı çeşitli ölçütlere bağlıdır:
+
+- Bilginin kaynağı. Calldata'daki bilgi direkt olarak blokzincirin kendisinden gelemez.
+- Bilginin varış noktası. Calldata yalnızca başlattığı işlemde kullanılabilir. Olaylar zincir üstünde hiçbir zaman erişilebilir değildir.
+- Ne kadar zorluğa katlanılabilir? Tam ölçekli bir düğüm çalıştıran bilgisayarlar, tarayıcıda çalışan bir uygulamada hafif bir istemciden daha fazla işlem gerçekleştirebilir.
+- Bilgiye her düğümden kolayca ulaşılabilmesi gerekli midir?
+- Güvenlik gereklilikleri.
+
+## Güvenlik gereklilikleri {#security-requirements}
+
+Bilgi güvenliği genel olarak üç özellikten oluşur:
+
+- _Gizlilik_, yetkisi olmayan kişilerin bilgileri okumasına izin verilmez. Bu çoğu durumda önemlidir, ama burada değil. _Blokzincirde sır yoktur_. Blokzincirler, durum geçişlerini herkes doğrulayabildiği için işe yarar; dolayısıyla onları sırları doğrudan depolamak için kullanmak imkânsızdır. Gizli bilgileri blokzincirde saklamanın çeşitli yolları olsa da, bu yolların tümü en azından bir anahtarı saklamak için zincir dışında bir bileşene ihtiyaç duyar.
+
+- _Bütünlük_, bilgi doğrudur, yetkisiz kişiler tarafından, ya da yetkisiz yollarla değiştirilemez (örneğin bir `Transfer` olayı olmadan [ERC-20 jetonlarını](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-20#events) transfer etmek gibi). Blokzincirde her düğüm her durum değişikliğini doğrular, bu da bütünlüğü sağlar.
+
+- _Erişilebilirlik_, bilgiye yetkisi olan herkes tarafından erişilebilir. Blokzincirde bu genellikle her [tam düğümde](https://ethereum.org/developers/docs/nodes-and-clients#full-node) bilginin mevcut olmasıyla sağlanır.
+
+Karmalar L1'e gönderildiği için buradaki farklı çözümlerin hepsi mükemmel bütünlüğe sahiptir. Fakat bunların farklı kullanılabilirlik garantileri vardır.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+[Blokzincirin temellerini](/developers/docs/intro-to-ethereum/) iyi anlamış olmanız gerekir. Bu sayfa okuyucunun ayrıca [bloklar](/developers/docs/blocks/), [işlemler](/developers/docs/transactions/) ve ilgili diğer konulara da aşina olduğunu varsayar.
+
+## EIP-4844 blob'ları {#eip-4844-blobs}
+
+[Dencun sert çatallanmasından](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/deneb/beacon-chain.md) itibaren Ethereum blokzinciri, Ethereum veri blob'larına sınırlı bir kullanım ömrü (başlangıçta yaklaşık [18 gün](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/deneb/p2p-interface.md#configuration)) ekleyen [EIP-4844'ü](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844) içerir. Bu blob'lar, benzer bir mekanizma kullanmalarına rağmen [yürütüm gazından](/developers/docs/gas) ayrı olarak fiyatlandırılır. Blob'lar geçici veri göndermenin ucuz bir yoludur.
+
+EIP-4844 blob'larının temel kullanım alanı, toplamaların işlemlerini yayınlamasıdır. [İyimser toplamaların](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups) işlemleri kendi blokzincirlerinde yayımlaması gerekir. Bu işlemler, toplamanın [sıralayıcısının](https://docs.optimism.io/connect/resources/glossary#challenge-period) hatalı bir durum kökü göndermesi halinde [doğrulayıcıların](https://docs.optimism.io/connect/resources/glossary#validator) hatayı düzeltmelerini mümkün kılmak için [itiraz süresi](https://docs.optimism.io/connect/resources/glossary#challenge-period) boyunca herkese açık olmalıdır.
+
+Bununla birlikte, itiraz süresi geçtikten ve durum kökü kesinleştirildikten sonra bu işlemleri bilmenin tek amacı, zincirin mevcut durumunu kopyalamaktır. Bu durum, çok daha az işleme gerektiren zincir düğümlerinden de alınabilir. Bu nedenle işlem bilgileri yine de [blok arayıcıları](/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers) gibi birkaç yerde saklanmalıdır ancak Ethereum'un sunduğu sansür direnci seviyesi için ödeme yapmaya gerek yoktur.
+
+[Sıfır bilgi toplamaları](/developers/docs/scaling/zk-rollups/#data-availability), diğer düğümlerin mevcut durumu çoğaltmasını ve doğruluk kanıtlarını doğrulamasını sağlamak için işlem verilerini de yayınlar ancak bu yine kısa vadeli bir gerekliliktir.
+
+EIP-4844'te yazım gönderimi, bayt başına bir wei'ye (10-18 ETH) mal olur; bu da [blob gönderme işlemi de dahil olmak üzere herhangi bir işlemin maliyeti olan 21.000 yürütüm gazına](https://eth.blockscout.com/tx/0xf6cfaf0431c73dd1d96369a5e6707d64f463ccf477a4131265397f1d81466929?tab=index) kıyasla ihmal edilebilir düzeydedir. Güncel EIP-4844 fiyatını [blobscan.com](https://blobscan.com/blocks) adresinden görebilirsiniz.
+
+İşte bazı ünlü toplamaların gönderdiği blob'ları görebileceğiniz adresler.
+
+| Toplama | Posta adresi |
+| ------------------------------------ | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| [Optimism](https://www.optimism.io/) | [`0xFF00000000000000000000000000000000000010`](https://blobscan.com/address/0xFF00000000000000000000000000000000000010) |
+| [Arbitrum](https://arbitrum.io/) | [`0x1c479675ad559DC151F6Ec7ed3FbF8ceE79582B6`](https://blobscan.com/address/0x1c479675ad559DC151F6Ec7ed3FbF8ceE79582B6) |
+| [Base](https://base.org/) | [`0xFF00000000000000000000000000000000008453`](https://blobscan.com/address/0xFF00000000000000000000000000000000008453) |
+
+## Calldata {#calldata}
+
+Calldata, işlemin bir parçası olarak gönderilen baytları ifade eder. İşlemi içeren blokta, blokzincirin kalıcı kaydının bir parçası olarak saklanır.
+
+Bu, blokzincire kalıcı olarak veri yerleştirmenin en ucuz yoludur. Bayt başına maliyet, 4 yürütüm gazı (bayt sıfırsa) veya 16 gazdır (başka herhangi bir değer). Standart uygulamaya uygun olarak veriler sıkıştırılmışsa, her bayt değeri eşit olasılıkla olacaktır; dolayısıyla ortalama maliyet, bayt başına yaklaşık 15,95 gazdır.
+
+Yazım anında fiyatlar 12 gwei/gaz ve 2300 $/ETH'dir, bu da kilobayt başına maliyetin yaklaşık 45 sent olduğu anlamına gelir. EIP-4844 öncesinde en ucuz yöntem olduğundan bu, toplamaların [hata zorlukları](https://docs.optimism.io/stack/protocol/overview#fault-proofs) için kullanılabilir olması gereken, ancak doğrudan zincir üstünde erişilebilir olması gerekmeyen işlem bilgilerini depolamak için kullanıldığı yöntemdir.
+
+İşte bazı ünlü toplamaların gönderdiği işlemleri görebileceğiniz adresler.
+
+| Toplama | Posta adresi |
+| ------------------------------------ | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| [Optimism](https://www.optimism.io/) | [`0xFF00000000000000000000000000000000000010`](https://eth.blockscout.com/address/0xFF00000000000000000000000000000000000010) |
+| [Arbitrum](https://arbitrum.io/) | [`0x1c479675ad559DC151F6Ec7ed3FbF8ceE79582B6`](https://eth.blockscout.com/address/0x1c479675ad559DC151F6Ec7ed3FbF8ceE79582B6) |
+| [Base](https://base.org/) | [`0xFF00000000000000000000000000000000008453`](https://eth.blockscout.com/address/0xFF00000000000000000000000000000000008453) |
+
+## L1 mekanizmalarıyla zincir dışında {#offchain-with-l1-mechs}
+
+Güvenlikten ne kadar ödün vermek isteyeceğinize bağlı olarak, bilgileri başka bir yere yerleştirmeniz ve ihtiyaç duyulduğunda verilere erişilebilmesini sağlayacak bir mekanizma kullanmanız kabul edilebilir. Bunun işe yaraması için iki gereklilik vardır:
+
+1. Verilerin _giriş taahhüdü_ adı verilen bir [karmasını](https://en.wikipedia.org/wiki/Cryptographic_hash_function) blokzincire gönderin. Bu 32 baytlık tek bir kelime olabilir, dolayısıyla pahalı değildir. Giriş taahhüdü mevcut olduğu sürece bütünlük güvence altındadır. Çünkü aynı değere karma yapacak başka veri bulmak makul değildir. Yani yanlış veri sağlanırsa tespit edilebilir.
+
+2. Kullanılabilirliği sağlayan bir mekanizmaya sahip olunmalıdır. Örneğin, [Redstone'da](https://redstone.xyz/docs/what-is-redstone) herhangi bir düğüm kullanılabilirlik itirazı başlatabilir. Sıralayıcının son tarihe kadar zincir üstünde yanıt vermemesi halinde giriş taahhüdü atılır, böylece bilginin hiç gönderilmediği kabul edilir.
+
+Bu, iyimser toplamalarda kabul edilebilirdir çünkü durum kökü için en az bir doğrulayıcının dürüst olduğunu kabul ederiz. Dürüst bir doğrulayıcı aynı zamanda blokları işlemek için gerekli verilere sahip olduğundan emin olur ve bilgiler zincir dışında mevcut değilse bir kullanılabilirlik itirazında bulunur. Bu tip iyimser toplamalar [plazma](/developers/docs/scaling/plasma/) olarak adlandırılır.
+
+## Sözleşme kodu {#contract-code}
+
+Sadece bir kez yazılması gereken, asla üzerine yazılamayan ve zincir üstünde erişilebilir olması gereken bilgiler, sözleşme kodu olarak saklanabilir. Bu, verilerle bir "akıllı sözleşme" oluşturduktan sonra bilgileri okumak için [`EXTCODECOPY`](https://www.evm.codes/#3c?fork=shanghai) kullandığımız anlamına gelir. Bunun avantajı, kod kopyalamanın nispeten ucuz olmasıdır.
+
+`EXTCODECOPY`, bellek genişletme maliyetinin dışında bir sözleşmeye ilk erişim için ("soğukken") 2600 gaz ve aynı sözleşmeden sonraki kopyalar için 100 gaz artı 32 bayt kelime başına 3 gaz maliyetine sahiptir. Bayt başına maliyeti 15,95 olan calldata ile karşılaştırıldığında, yaklaşık 200 bayttan itibaren daha ucuzdur. [Bellek genişletme maliyeti formülüne](https://www.evm.codes/about#memoryexpansion) göre bellek genişletme maliyeti, 4MB'tan fazla belleğe ihtiyaç duymadığınız sürece calldata ekleme maliyetinden daha azdır.
+
+Elbette bu sadece veriyi _okuma_ maliyetidir. Sözleşmeyi oluşturma maliyeti yaklaşık 32.000 gaz + 200 gaz/bayt'tır. Bu yöntem, sadece aynı bilginin farklı işlemlerde birçok kez okunması gerektiği zaman ekonomiktir.
+
+Sözleşme kodu, `0xEF` ile başlamadığı sürece anlamsız olabilir. `0xEF` ile başlayan sözleşmeler, çok daha katı gereksinimlere sahip olan [ethereum nesne formatı](https://notes.ethereum.org/@ipsilon/evm-object-format-overview) olarak yorumlanır.
+
+## Olaylar {#events}
+
+[Olaylar](https://docs.alchemy.com/docs/solidity-events), akıllı sözleşmeler tarafından yayılır ve zincir dışı yazılımla okunur.
+Avantajları, zincir dışı kodun olayları dinleyebiliyor olmasıdır. Maliyeti, [gaz](https://www.evm.codes/#a0?fork=cancun), 375 artı veri baytı başına 8 gazdır. 12 gwei/gaz ve 2300 $/ETH üzerinden hesaplandığında bir sent artı kilobayt başına 22 sent anlamına gelir.
+
+## Depolama {#storage}
+
+Akıllı sözleşmelerin [kalıcı depolamaya](https://docs.alchemy.com/docs/smart-contract-storage-layout#what-is-storage-memory) erişimi vardır. Ancak, bu çok pahalıdır. Önceden boş olan bir depolama yuvasına 32 baytlık bir kelime yazmak [22.100 gaza mal olabilir](https://www.evm.codes/#55?fork=cancun). 12 gwei/gaz ve 2300 $/ETH'de, yazma işlemi başına yaklaşık 61 sent veya kilobayt başına 19,5 $ anlamına gelir.
+
+Bu, Ethereum'daki en pahalı depolama yöntemidir.
+
+## Özet {#summary}
+
+Bu tabloda farklı seçenekler, bu seçenekleri avantajları ve dezavantajları özetlenmiştir.
+
+| Depolama türü | Veri kaynağı | Kullanılabilirlik garantisi | Zincir üstünde kullanılabilirlik | Ek sınırlamalar |
+| ---------------------------------- | ----------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | --------------------------------------------------------------- | --------------------------------------------------------------------- |
+| EIP-4844 blob'ları | Zincir dışında | [~18 gün](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/deneb/p2p-interface.md#configuration) süresince Ethereum garantili | Sadece karma kullanılabilir | |
+| Calldata | Zincir dışında | Sonsuz Ethereum garantisi (blokzincirin bir parçası) | Sadece bir sözleşmeye yazıldıysa ve o işlemdeyse kullanılabilir | |
+| L1 mekanizmalarıyla zincir dışında | Zincir dışında | İtiraz dönemi boyunca "bir dürüst doğrulayıcı" garantisi | Sadece karma | Sadece itiraz döneminde, itiraz mekanizması tarafından garanti edilir |
+| Sözleşme kodu | Zincir üstünde ya da zincir dışında | Sonsuz Ethereum garantisi (blokzincirin bir parçası) | Evet | "Rastgele" bir adrese yazılır, `0xEF` ile başlayamaz |
+| Olaylar | Zincir üstünde | Sonsuz Ethereum garantisi (blokzincirin bir parçası) | Hayır | |
+| Depolama | Zincir üstünde | Sonsuz Ethereum garantisi (blokzincirin bir parçası ve üzerine yazılana kadar mevcut durum) | Evet | |
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/data-availability/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/data-availability/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..c932a2a9c05
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/data-availability/index.md
@@ -0,0 +1,84 @@
+---
+title: Veri kullanılabilirliği
+description: Ethereum'da veri kullanılabilirliği ile ilgili sorunlara ve çözümlerine genel bakış
+lang: tr
+---
+
+"Güvenme, doğrula'" Ethereum'da yaygın bir slogandır. Ardındaki fikir, düğümünüzün aldığı bilgilerin doğru olduğunu bağımsız bir şekilde doğrulayabilmesidir. Düğüm, aldığı bloklardaki tüm işlemleri gerçekleştirerek önerilen değişikliklerin düğüm tarafından bağımsız olarak hesaplananlarla tam olarak eşleşip eşleşmediğini kontrol edebilir. Bu durum, düğümlerin bloğu gönderenlerin dürüst olduğuna güvenmek zorunda olmadığı anlamına gelir. Veri eksikse bu mümkün değildir.
+
+**Veri kullanılabilirliği**, bir kullanıcının bir bloğu doğrulamak için gereken verinin gerçekten tüm ağ katılımcıları için kullanılabilir olduğu konusundaki güvencesini ifade eder. Ethereum'un 1. katmanındaki tam düğümler için bu nispeten basittir; tam düğüm her bloğun içindeki verinin bir kopyasını indirir - indirmenin _mümkün_ olabilmesi için veri kullanılabilir olmalıdır. Verileri eksik olan bir blok, blokzincire eklenmek yerine reddedilir. Bu "zincir üstünde veri kullanılabilirliği" olarak adlandırılır ve monolitik blokzincirlerin bir özelliğidir. Tam düğümler, her işlemi indirir ve kendi kendilerine gerçekleştirir, bu nedenle bunları kandırıp geçersiz işlemleri kabul ettirmek mümkün değildir. Ancak modüler blokzincirler, katman 2 toplamaları ve hafif istemciler için veri kullanılabilirliği daha karmaşıktır ve daha sofistike doğrulama prosedürleri gerektirebilir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Özellikle [mutabakat mekanizmaları](/developers/docs/consensus-mechanisms/) başta olmak üzere, [blokzincirin temellerine](/developers/docs/intro-to-ethereum/) hakim olmanız gerekir. Ayrıca, bu sayfa okuyucunun [bloklar](/developers/docs/blocks/), [işlemler](/developers/docs/transactions/), [düğümler](/developers/docs/nodes-and-clients/), [ölçeklendirme çözümleri](/developers/docs/scaling/) ve diğer ilgili konular hakkında bilgi sahibi olduğunu kabul eder.
+
+## Veri Kullanılabilirliği Sorunu {#the-data-availability-problem}
+
+Veri kullanılabilirliği sorunu, blokzincire eklenen bazı işlem verilerinin özetlenmiş şeklinin gerçekten geçerli işlemler kümesini temsil ettiğini tüm ağa kanıtlama ihtiyacını ifade eder, ancak tüm düğümlerin tüm verileri indirmesi gerekmeksizin bunu yapma ihtiyacını ortadan kaldırır. Tam işlem verileri blokları bağımsız olarak doğrulamak için gereklidir ancak tüm düğümlerin tüm işlem verilerini indirmesi, ölçeklendirme açısından bir engel oluşturur. Veri kullanılabilirliği sorununun çözümleri, tüm işlem verilerinin kendileri için veriyi indirip depolamayan ağ katılımcılarına doğrulama için mevcut olduğuna dair yeterli güvence sağlamayı hedefler.
+
+[Açık düğümler](/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients) ve [Katman 2 toplamaları](/developers/docs/scaling), kendileri için işlem verilerini indiremeyen ancak güçlü veri kullanılabilirliği güvencelerine ihtiyaç duyan ağ katılımcılarının önemli örnekleridir. İşlem verilerini indirmekten kaçınma, açık düğümleri açık kılan ve toplamaların etkili ölçeklendirme çözümleri olmasını sağlayan unsurdur.
+
+Veri kullanılabilirliği ayrıca ["durumsuz"](/roadmap/statelessness) Ethereum istemcileri için de kritik bir endişedir. Bu istemciler, blokları doğrulamak için durum verilerini indirmek ve depolamak zorunda olmadıklarından veri kullanılabilirliği önemlidir. Durumsuz istemciler yine de verilerin _bir şekilde_ kullanılabilir olduğundan ve doğru şekilde işlendiğinden emin olmak zorundadır.
+
+## Veri Kullanılabilirliği Çözümleri {#data-availability-solutions}
+
+### Veri kullanılabilirliği örneklemesi (DAS) {#data-availability-sampling}
+
+Veri Kullanılabilirliği Örneklemesi (DAS), ağ için herhangi bir düğüme çok fazla yük bindirmeden verilerin kullanılabilir olup olmadığını kontrol etmenin bir yoludur. Her düğüm (hisseleme yapmayan düğümler dahil), toplam verinin küçük, rastgele seçilmiş bir alt kümesini indirir. Örneklerin başarıyla indirilmesi, tüm verilerin mevcut olduğu konusunda yüksek bir güvence sağlar. Bu, veri kümesini gereksiz bilgiyle genişleten (bu işlem, verinin üzerinde bir polinom olarak bilinen bir işlevi sığdırmak ve bu _polinomu_ ek noktalarda değerlendirmek yoluyla yapılır) veri silme kodlamasına dayanır. Bu, gerektiğinde orijinal verinin gereksiz veriden geri kazanılmasına olanak tanır. Bu veri oluşturma sürecinin bir sonucu, orijinal verilerden _herhangi_ biri mevcut değilse, genişletilmiş verinin _yarısının_ eksik olmasıdır! Her düğüm tarafından indirilen veri örneklerinin miktarı, her bir istemcinin örnekleme yoluyla örneklenen veri parçalarının en az yarısının gerçekten mevcut olmadığı durumlarda _bile_ eksik olması olasılığı _son derece yüksek_ olacak şekilde ayarlanabilir.
+
+DAS, [Tam Danksharding](/roadmap/danksharding/#what-is-danksharding) uygulanmaya alındıktan sonra toplama operatörlerinin işlem verilerini kullanılabilir tutmasını sağlamak için kullanılacaktır. Ethereum düğümleri, tüm verilerin mevcut olmasını sağlamak için yukarıda açıklanan yedekleme şemasını kullanarak örneklemelerle sağlanan işlem verilerini rastgele örnekleyecektir. Aynı teknik, blok üreticilerinin tüm verilerini güvenli açık istemcilerin kullanımına açık hale getirmek için kullanılabilir. Benzer şekilde, [önerici-oluşturucu ayrımı](/roadmap/pbs) altında, sadece blok oluşturucunun tüm bloğu işlemesi gerekecek, diğer doğrulayıcılar veri kullanılabilirliği örneklemesi kullanarak doğrulama yapacaklardır.
+
+### Veri kullanılabilirliği kurulları {#data-availability-committees}
+
+Veri Kullanılabilirliği Kurulları (DAC'ler), veri kullanılabilirliğini sağlayan veya onaylayan güvenilir taraflardır. DAC'ler, DAS'ın yerine veya DAS [ile birlikte](https://hackmd.io/@vbuterin/sharding_proposal#Why-not-use-just-committees-and-not-DAS) kullanılabilir. Kurullarla birlikte gelen güvenlik güvenceleri, belirli bir yapılandırmaya dayalıdır. Ethereum, örneğin açık istemciler için veri kullanılabilirliğini doğrulamak üzere rastgele örneklenmiş doğrulayıcı alt kümelerini kullanır.
+
+Bazı validiumlar da DAC'leri kullanır. DAC, verilerin kopyalarını çevrimdışı olarak depolayan güvenilir bir düğüm kümesidir. DAC, bir anlaşmazlık durumunda verileri kullanıma sunmak zorundadır. DAC üyeleri, bahsi geçen verinin gerçekten mevcut olduğunu kanıtlamak için zincir üstünde tasdikler yayımlar. Bazı validiumlar, DAC'leri bir hisse ispatı (PoS) doğrulayıcı sistemiyle değiştirir. Burada, herkes bir doğrulayıcı olabilir ve veriyi zincir dışında depolayabilir. Ancak bir "bono" sağlamaları gerekmektedir, bu da bir akıllı sözleşmeye yatırılır. Doğrulayıcının verileri saklaması gibi bir kötü niyetli davranış durumunda bono kesilebilir. Hisse ispatı veri kullanılabilirliği kurulları, dürüst davranışı doğrudan teşvik ettikleri için normal DAC'lere göre daha güvenlidir.
+
+## Veri kullanılabilirliği ve hafif düğümler {#data-availability-and-light-nodes}
+
+[Hafif düğümler](/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients), aldıkları blok başlıklarını blok verilerini indirmeden doğrulamak zorundadır. Bu hafifliğin maliyeti, tam düğümlerin yaptığı gibi yerel olarak işlemleri yeniden çalıştırarak blok başlıklarını bağımsız olarak doğrulayamamalarıdır.
+
+Ethereum hafif düğümleri, bir _senkronizasyon kuruluna_ atanmış rastgele 512 doğrulayıcının rastgele kümelerine güvenmektedir. Senkronizasyon kurulu, başlıktaki verilerin doğru olduğunu hafif düğümlere kriptografik bir imza kullanarak sinyal veren bir DAC gibi hareket eder. Senkronizasyon kurulu her gün yenilenir. Her blok başlığı, hangi doğrulayıcılardan _sonraki_ bloğu onaylamasının beklendiği konusunda hafif düğümleri uyararak gerçek senkronizasyon kurulunu taklit eden kötü niyetli bir grup tarafından aldatılmasını önler.
+
+Pekala, bir saldırgan hafif düğümlere kötü niyetli bir blok başlığı aktarmayı bir şekilde _başarırsa_ ve onları dürüst bir senkronizasyon kurulu tarafından onaylandığına ikna ederse ne olur? Bu durumda, saldırgan geçersiz işlemleri sürece dahil edebilir ve hafif istemci, blok başlığında özetlenen tüm durum değişikliklerini bağımsız olarak kontrol etmediği için bu işlemleri körü körüne kabul edebilir. Bundan korunmak için hafif istemci sahtecilik kanıtlarını kullanabilir.
+
+Bu sahtecilik kanıtlarının çalışma şekli, ağda dolaşan geçersiz bir durum geçişi gören bir tam düğümün, önerilen bir durum geçişinin belirli bir işlem kümesinden kesinlikle kaynaklanamayacağını gösteren küçük bir veri parçası oluşturup bu veriyi taraflara yayımlamasıdır. Hafif düğümler bu sahtecilik kanıtlarını alıp kötü blok başlıklarını atmak için kullanabilir ve bu sayede tam düğümlerle aynı dürüst zincir üzerinde kalabilirler.
+
+Bu, tam düğümlerin tüm işlem verilerine erişiminin olmasına dayalıdır. Kötü bir blok başlığını yayımlayan ve aynı zamanda işlem verilerinin kullanıma açık olmasını sağlamayan bir saldırgan, tam düğümlerin sahtecilik kanıtları üretmesini engelleyebilir. Tam düğümler, kötü bir blok hakkında bir uyarı işareti gönderebilse de bu uyarıyı kanıtlarla destekleyemezler, çünkü kanıt üretmek için veri sağlanmamıştır!
+
+Bu veri erişilebilirlik sorununun çözümü DAS'dir. Hafif düğümler, tam durum verilerinin çok küçük rastgele parçalarını indirir ve örnekleri kullanarak tüm veri setinin mevcut olduğunu doğrularlar. N sayıda rastgele parça indirdikten sonra hatalı şekilde tam veri kullanılabilirliğinin kabul edilme olasılığı hesaplanabilir ([örneğin 100 parça için olasılık 10^-30](https://dankradfeist.de/ethereum/2019/12/20/data-availability-checks.html)'dur, yani son derece düşüktür).
+
+Bu senaryoda bile, yalnızca birkaç baytı saklayan saldırılar, rastgele veri taleplerinde bulunan istemcilerin gözünden kaçabilir. Silme kodlaması, önerilen durum değişikliklerini kontrol etmek için kullanılabilecek kayıp küçük veri parçalarını yeniden oluşturarak bu sorunu çözer. Ardından yeniden oluşturulan veri kullanılarak bir sahtecilik kanıtı oluşturulabilir ve bu sayede hafif düğümlerin kötü başlıkları kabul etmesi engellenebilir.
+
+**Not:** DAS ve sahtecilik kanıtları hisse ispatı Ethereum hafif istemcileri için henüz uygulanmamıştır ancak bunlar yol haritasında bulunmaktadır ve muhtemelen ZK-SNARK tabanlı kanıtlar şeklinde gerçekleşecektir. Günümüzdeki hafif istemciler, bir tür DAC'ye dayalıdır: senkronizasyon kurulunun kimliklerini doğrular ve ardından aldıkları imzalı blok başlıklarına güvenirler.
+
+## Veri kullanılabilirliği ve katman 2 toplamaları {#data-availability-and-layer-2-rollups}
+
+[Toplamalar](/glossary/#rollups) gibi [katman 2 ölçeklendirme çözümleri](/layer-2/), işlemleri zincir dışında işleyerek Ethereum'un işlem maliyetlerini azaltır ve işlem hacmini artırır. Toplama işlemleri, sıkıştırılıp yığınlar halinde Ethereum'da yayımlanır. Yığınlar, zincir dışındaki binlerce ayrı işlemi Ethereum'da tek bir işlemi olarak gösterir. Bu, temel katman üzerindeki sıkışıklığı azaltır ve kullanıcılar için ücretleri düşürür.
+
+Ancak, Ethereum'da yayımlanan "özet" işlemlere, sadece önerilen durum değişikliği bağımsız olarak doğrulanabiliyor ve zincir dışındaki tüm ayrı işlemlerinin uygulanmasının sonucu olduğu onaylanabiliyorsa güvenmek mümkündür. Toplama operatörleri bu doğrulama için işlem verilerini kullanılabilir hale getirmezlerse, yanlış verileri Ethereum'a gönderebilirler.
+
+[İyimser toplamalar](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/), sıkıştırılmış işlem verilerini Ethereum'a gönderir ve bağımsız doğrulayıcıların verileri kontrol etmelerine izin vermek için belirli bir süre (genellikle 7 gün) bekler. Herhangi bir sorun tespit eden kişi, sahtecilik kanıtı üretip bu kanıtı toplamaya itiraz etmek için kullanabilir. Bu, zinciri geriye döndürüp geçersiz bloğu çıkartır. Bu, sadece verilerin kullanılabilir olduğu durumda mümkündür. Şu anda, iyimser toplamaların işlem verilerini L1'e göndermesinin 2 yolu vardır. Bazı toplamalar, verileri kalıcı olarak zincir üstünde bulunan `CALLDATA` olarak kalıcı şekilde kullanılabilir hale getirir. EIP-4844'ün uygulamaya alınması sonrası bazı toplamalar, işlem verilerini bunun yerine daha ucuz blob depolama alanına gönderiyor. Bu, kalıcı bir depolama değildir. Bağımsız doğrulayıcıların, veriler Ethereum katman 1'den silinmeden önce yaklaşık 18 gün içinde blob'ları sorgulayıp itirazlarını iletmeleri gerekir. Verilerin kullanılabilirliği, Ethereum protokolü tarafından yalnızca bu kısa zaman aralığı için garanti edilir. Bunun ardından, Ethereum ekosistemindeki diğer varlıkların sorumluluğuna girer. Herhangi bir düğüm, DAS kullanarak, yani blob verilerinin küçük, rastgele örneklerini indirerek veri kullanılabilirliğini doğrulayabilir.
+
+[Sıfır bilgili (ZK) toplamalar](/developers/docs/scaling/zk-rollups), durum geçişlerinin doğruluğunu garanti eden [sıfır bilgili doğruluk kanıtları](/glossary/#zk-proof) nedeniyle işlem verilerini yayımlamaya ihtiyaç duymaz. Ancak, durum verilerine erişimiz olmadan ZK toplamasının işlevselliğini garanti edemeyeceğimiz (veya etkileşime giremeyeceğimiz) için veri kullanılabilirliği hala bir sorundur. Örneğin, bir operatör toplamanın durumu hakkındaki ayrıntıları saklarsa, kullanıcılar bakiyelerini bilemezler. Ayrıca, yeni eklenen bir bloktaki bilgileri kullanarak durum güncellemeleri gerçekleştiremezler.
+
+## Veri kullanılabilirliği ile veri alınabilirliği karşılaştırması {#data-availability-vs-data-retrievability}
+
+Veri kullanılabilirliği ile veri alınabilirliği farklı kavramlardır. Veri kullanılabilirliği, tam düğümlerin belirli bir blokla ilişkilendirilen tam işlem kümesine erişebildiği ve doğrulayabildiğine ilişkin güvenceye verilen isimdir. Ancak bu, verilerin sonsuza dek kullanılabilir olduğu anlamına gelmez.
+
+Veri alınabilirliği, düğümlerin blokzincirden _geçmişe ilişkin bilgileri_ alabilme yeteneğidir. Geçmişe ilişkin veriler, yeni blokları doğrulamak için değil, yalnızca tam düğümleri başlangıç bloğundan senkronize etmek veya geçmişteki belirli istekleri karşılamak için gereklidir.
+
+Çekirdek Ethereum protokolü, veri alınabilirliği yerine daha çok veri kullanılabilirliği ile ilgilidir. Veri alınabilirliği, üçüncü taraflar tarafından işletilen küçük bir arşiv düğümleri popülasyonu tarafından sağlanabilir veya [Portal Ağı](https://www.ethportal.net/) gibi merkezi olmayan dosya depolama kullanılarak ağa yayılabilir.
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Veri Kullanılabilirliği nedir?](https://medium.com/blockchain-capital-blog/wtf-is-data-availability-80c2c95ded0f)
+- [Veri Kullanılabilirliği nedir?](https://coinmarketcap.com/alexandria/article/what-is-data-availability)
+- [Ethereum Zincir Dışında Veri Kullanılabilirliği Görünümü](https://blog.celestia.org/ethereum-off-chain-data-availability-landscape/)
+- [Veri kullanılabilirliği kontrolleri hakkında temel bilgiler](https://dankradfeist.de/ethereum/2019/12/20/data-availability-checks.html)
+- [Parçalama + DAS önerisine ilişkin açıklama](https://hackmd.io/@vbuterin/sharding_proposal#ELI5-data-availability-sampling)
+- [Veri kullanılabilirliği ve silme kodlaması hakkında bir not](https://github.com/ethereum/research/wiki/A-note-on-data-availability-and-erasure-coding#can-an-attacker-not-circumvent-this-scheme-by-releasing-a-full-unavailable-block-but-then-only-releasing-individual-bits-of-data-as-clients-query-for-them)
+- [Veri kullanılabilirliği kurulları.](https://medium.com/starkware/data-availability-e5564c416424)
+- [Hisse ispatı veri kullanılabilirliği kurulları.](https://blog.matter-labs.io/zkporter-a-breakthrough-in-l2-scaling-ed5e48842fbf)
+- [Veri alınabilirliği sorununa yönelik çözümler](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/data_sharding_roadmap#Who-would-store-historical-data-under-sharding)
+- [Veri Kullanılabilirliği veya: Toplamalar Endişelenmeyi Bırakıp Ethereum'u Sevmeyi Nasıl Öğrendi?](https://ethereum2077.substack.com/p/data-availability-in-ethereum-rollups)
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/design-and-ux/dex-design-best-practice/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/design-and-ux/dex-design-best-practice/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..3c4c848be03
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/design-and-ux/dex-design-best-practice/index.md
@@ -0,0 +1,219 @@
+---
+title: Merkeziyetsiz borsa (DEX) tasarımına ilişkin en iyi pratikler
+description: Jeton takasına yönelik kullanıcı deneyimi/kullanıcı arayüzü kararlarını açıklayan bir rehber.
+lang: tr
+---
+
+Uniswap'in 2018'de başlatılmasından beri onlarca farklı zincirde yüzlerce merkeziyetsiz borsa oluşturuldu.
+Bunların çoğu, yeni özellikler ve kendine has yenilikler getirdi, ancak arayüz genel olarak aynı kaldı.
+
+Bunun sebeplerinden biri [Jakob’s Law](https://lawsofux.com/jakobs-law/):
+
+> Kullanıcıların çoğu zamanını diğer sitelerde geçirir. Bu, kullanıcıların sizin sitenizin kendi bildiği diğer sitelerle benzer şekilde çalışmasını tercih ediyor olduğu anlamına gelir.
+
+Uniswap, Pancakeswap ve Sushiswap gibi yenilikçi projeler sayesinde DeFi kullanıcıları bir merkeziyetsiz borsanın nasıl göründüğü hakkında kolektif bir fikre sahiptir.
+Bu nedenle "en iyi pratik" olarak adlandırabileceğimiz bir şey ortaya çıkıyor. Sitelerde giderek daha fazla tasarım kararının standart hale geldiğini görüyoruz. Merkeziyetsiz borsaların geçirdiği evrimi, onu canlı olarak test etmenin dev bir örneği olarak görebilirsiniz. İşe yarayan şeyler kaldı, yaramayanlar gözden düştü. Merkeziyetsiz borsalara belli bir karakter eklemek hala mümkün, ancak artık uymaları gereken kesin standartlar da var.
+
+Bu makale aşağıdakilerin özetinden oluşuyor:
+
+- dahil edilecek şeyler
+- en kullanışlı hale getirme yöntemleri
+- tasarımı özelleştirmenin başlıca yolları
+
+Tüm örnek web sitesi şemaları bu makale için özel olarak hazırlanmıştır, ancak hepsi gerçek projelere dayanmaktadır.
+
+Aşağıya Figma kitini de ekledik, kendi web sitesi şemalarınız için kullanmaktan çekinmeyin!
+
+## Bir merkeziyetsiz borsanın temel anatomisi {#basic-anatomy-of-a-dex}
+
+Kullanıcı Arayüzü genelde 3 parçadan oluşur:
+
+1. Ana form
+2. Buton
+3. Ayrıntılar paneli
+
+
+
+## Varyasyonlar {#variations}
+
+Burası, bu makalede ortak bir tema olacaktır ancak bu öğelerin organize edilmesinin birçok farklı yolu vardır. "Ayrıntılar paneli" aşağıdaki şekillerde olabilir:
+
+- Butonun üstünde
+- Butonun altında
+- Akordiyon panelde gizlenmiş
+- Ve/veya bir "önizleme" modunda
+
+Not Bir "önizleme" modeli opsiyoneldir, fakat ana UI'da oldukça az detay gösteriyorsanız gerekli hale gelir.
+
+## Ana formun yapısı {#structure-of-the-main-form}
+
+Bu, aslında hangi jetonu takas etmek istediğinizi seçeceğiniz kısımdır. Bileşen bir satırın içinde bulunan bir giriş alanından ve küçük bir butondan oluşur.
+
+Farklı şekilde yapılandırılabilse de merkeziyetsiz borsalar genelde ek detayları bir satır üstte ve bir satır altta gösterir.
+
+
+
+## Varyasyonlar {#variations2}
+
+Burada iki farklı kullanıcı arayüzü varyasyonu gösteriliyor; birincisi hiçbir sınırı olmayan ve oldukça açık bir tasarım oluşturan, diğeri ise giriş satırının sınırının olduğu ve bu sayede odak noktasının o öğeye çevrildiği bir arayüz.
+
+
+
+Bu temel yapı, tasarımda **dört temel bilginin** gösterilmesine olanak tanır: her köşede bir tane. Sadece bir üst/alt sıra varsa, o halde sadece iki nokta vardır.
+
+DeFi'nin gelişimi sırasında buraya çok farklı şeyler dahil edildi.
+
+## Dahil edilecek önemli bilgiler {#key-info-to-include}
+
+- Cüzdandaki bakiye
+- Maksimum butonu
+- Fiat eşdeğeri
+- Fiyatın "alınacak" tutar üzerinde olan etkisi
+
+DeFi'nin ilk zamanlarında, fiat eşdeğerine genellikle yer verilmiyordu. Herhangi bir türden Web3 projesi oluşturuyorsanız, mutlaka fiat eşdeğerinin gösterilmesi gerekir. Kullanıcılar hala yerel para birimleri cinsinden düşünüyorlar, dolayısıyla gerçek dünyanın mental modelleriyle eşleşmesi için bunun da dahil edilmesi gerekiyor.
+
+İkinci alanda (takas edeceğiniz jetonu seçtiğiniz alanda) girdi miktarı ile tahmini çıktı miktarları arasındaki farkı hesaplayarak fiat para miktarının yanına fiyat etkisini de ekleyebilirsiniz. Bu, dahil edilmesi oldukça işe yarayacak bir ayrıntıdır.
+
+Yüzde butonları (örn. %25, %50, %75) kullanışlı bir özellik olabilir ancak daha fazla yer kaplar, daha fazla eylem çağrısı ekler ve daha fazla zihinsel yüke neden olur. Yüzde kaydırıcılar için de aynısı geçerlidir. Bu UI kararlarının bazıları markanıza ve kullanıcı tipinize bağlı olacaktır.
+
+Ekstra ayrıntılar ana formun altında gösterilebilir. Bu tür bilgiler çoğunlukla profesyonel kullanıcılara yönelik olduğundan şunlardan birini yapmak mantıklı olur:
+
+- mümkün olduğunca minimal tutun veya;
+- bir akordiyon panelde gizleyin
+
+
+
+## Dahil edilecek ekstra bilgiler {#extra-info-to-include}
+
+- Token fiyatı
+- Slipaj
+- Minimum alınan
+- Beklenen çıktı
+- Fiyat etkisi
+- Tahmini gaz ücreti
+- Diğer ücretler
+- Sipariş yönlendirme
+
+Bu ayrıntıların bir kısmının opsiyonel olabileceği iddia edilebilir.
+
+Sipariş yönlendirme ilgi çekici olsa da çoğu kullanıcı için pek de fark yaratmaz.
+
+Diğer bazı ayrıntılar ise aynı şeyin farklı şekillerde ifade edilmesinden ibarettir. Örneğin "minimum alınan" ve "slipaj" aynı paranın iki yüzüdür. Eğer slipajınız %1 olarak ayarlanmışsa, bekleyeceğiniz minimum alınacak miktar = beklenen çıktı-%1. Bazı kullanıcı arayüzleri beklenen miktarı, minimum miktarı ve slipajı gösterir… Bu, yararlı ama muhtemelen aşırıdır.
+
+Çoğu kullanıcı yine de varsayılan slipajı bırakacaktır.
+
+"Fiyat etkisi," genellikle "alınacak" alanında, fiat karşılığının yanında parantez içinde gösterilir. Bu eklenmesi gereken harika bir kullanıcı deneyimi detayıdır ancak burada gösteriliyorsa, aşağıda tekrar gösterilmesine gerçekten gerek var mı? Sonra da tekrar bir önizleme ekranında?
+
+Çoğu kullanıcı (özellikle küçük miktarlar takas edenler) bu detaylarla ilgilenmeyecek, basitçe bir sayı girecek ve takasa tıklayacak.
+
+
+
+Tam olarak hangi detayların gösterileceği, kitlenize ve uygulamanızın nelere sahip olmasını istediğinize bağlıdır.
+
+Ayrıntılar paneline slipaj toleransını dahil edecekseniz, bu değerin buradan doğrudan düzenlenebilir olmasını da sağlamalısınız. Bu, uygulamanın genel kullanılabilirliğini etkilemeden deneyimli kullanıcıların akışlarını hızlandırabilen şık bir UX numarası olan "hızlandırıcı" için iyi bir örnek teşkil eder.
+
+
+
+Belirli bir ekranda tek bir bilgi parçası hakkında değil, tüm akış hakkında dikkatlice düşünmek iyi bir fikir: Ana Formda sayıların girilmesi → Detayların taranması → Önizleme Ekranına tıklanması (eğer bir önizleme ekranına sahipseniz).
+Ayrıntılar paneli her zaman görünür mü olmalı yoksa genişletmek için kullanıcı mı üzerine tıklamalı?
+Önizleme ekranı ekleyerek sürtüşme yaratmaya gerek var mı? Bu, kullanıcıyı yavaşlayıp işlemini gözden geçirmeye zorlar ve bu da yararlı olabilir. Ancak kullanıcılar tüm bu bilgileri tekrar görmek ister mi? Bu noktada onlar için en faydalı olan nedir?
+
+## Tasarım seçenekleri {#design-options}
+
+Daha önce de belirtildiği gibi, bunların çoğu kişisel tarzınıza bağlıdır.
+Kullanıcınız kim?
+Markanız ne?
+Tüm ayrıntıları gösteren "pro" bir arayüz mü yoksa minimalist bir arayüz mü istiyorsunuz?
+Mümkün olan tüm bilgileri isteyen profesyonel kullanıcıları hedefliyor olsanız bile Alan Cooper'ın bu dahiyane sözünü unutmamalısınız:
+
+> Arayüzünüz ne kadar güzel, ne kadar havalı olursa olsun, daha azı daha iyi olurdu.
+
+### Yapı {#structure}
+
+- jetonların solda ya da sağda olması
+- 2 satır veya 3
+- ayrıntıların butonun üstünde ya da altında olması
+- ayrıntıların genişletilmiş, küçültülmüş veya gösterilmiyor olması
+
+### Bileşen stili {#component-style}
+
+- boş
+- taslağı çizilmiş
+- doldurulmuş
+
+Olaya tamamen kullanıcı deneyimi açısından bakarsak, kullanıcı arayüzü stilinin etkisinin sandığınızdan daha az olduğunu söyleyebiliriz. Görsel trendler döngüler halinde değişirler ve çoğu tercih subjektiftir.
+
+Bunu hissedebilmenin -ve farklı ayarlamalar hakkında düşünebilmenin - en kolay yolu, birkaç örneğe bakıp deneysel bir şeyler yapmanızdır.
+
+Dahil edilen Figma kiti boş, taslağı çizilmiş ve doldurulmuş bileşenlerden oluşmaktadır.
+
+Aşağıdaki örneklere baktığınızda tümünü bir araya getirmenin farklı yollarını görebilirsiniz:
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## Ama jeton hangi tarafta olmalı? {#but-which-side-should-the-token-go-on}
+
+Sonuç olarak, kullanılabilirlik açısından büyük bir fark yaratmayacağı söylenebilir. Ancak aklınızda bulundurmanız gereken ve kararınızı etkileyebilecek birkaç şey var.
+
+Modanın zamanla nasıl değiştiğini görmek biraz ilginç bir deneyim oldu. Uniswap başlangıçta jetonu solda tutuyordu, fakat artık sağa geçirdi. Sushiswap da bir tasarım güncellemesi sırasında bu değişikliğe gitti. Hepsi olmasa da çoğu protokol aynı yolu izledi.
+
+Geleneksel finansta para biriminin simgesi genelde sayının önüne koyulur, örneğin $50, €50, £50 gibi, fakat biz 50 Dolar, 50 Euro, 50 pound _diyoruz_.
+
+Ortalama kullanıcı -özellikle soldan sağa, üstten alta okuyan biri için- jetonu sağda gördüğünde muhtemelen daha doğal hisseder.
+
+
+
+Jetonu sola yerleştirip tüm sayıları sağda tuttuğunuzda hoş bir simetrik görüntü oluşur, bu da bir artıdır, fakat bu düzenin de farklı bir olumsuz tarafı vardır.
+
+Yakınlık yasası, birbirine yakın duran öğelerin birbiriyle alakalı olarak değerlendirildiğini ifade eder. Buna uyarak alakalı öğeleri yan yana koymamız daha iyi olacaktır. Jeton bakiyesi doğrudan jetonun kendisine bağlıdır ve yeni bir jeton seçildiğinde değişir. Bu yüzden jeton bakiyesinin jeton seçme butonunun yanında olması biraz daha mantıklıdır. Jetonun altına da koyulabilir, fakat bu da yerleşim simetrisini bozar.
+
+Sonuç olarak, iki seçeneğin de artıları ve eksileri vardır fakat jetonun sağa yerleştirilmesi ilginç bir şekilde daha popülerdir.
+
+# Buton davranışı {#button-behavior}
+
+Onaylama için ayrı bir buton oluşturmayın. Onaylama için ayrı bir tıklamaya da gerek olmasın. Kullanıcı Takas yapmak istiyor, butona “swap” deyin ve ilk adım olarak onayı başlatın. Bir mod, bir adımlayıcı ile ilerlemeyi veya basit bir "tx 1/2 - onaylanıyor" bildirimini gösterebilir.
+
+
+
+
+
+## Bağlamsal yardım olarak buton {#button-as-contextual-help}
+
+Bu buton bir uyarı görevi de görebilir!
+
+Bu, aslında Web3 dışında oldukça sıra dışı bir tasarım desenidir, ancak Web3 içerisinde standart hale gelmiştir. Aslında yerden tasarruf ettiği ve odağı topladığı için iyi bir yeniliktir.
+
+Eğer ana eylem - SWAP - (Takas) bir hata nedeniyle kullanılamıyorsa, bunun nedeni düğme ile açıklanabilir, örneğin:
+
+- ağ değiştirin
+- cüzdanı bağlayın
+- çeşitli hatalar
+
+Buton, aynı zamanda gerçekleştirilmesi gereken **eylemle de eşleştirilebilir**. Mesela, eğer bir kullanıcı takas işlemini yanlış ağda olduğu için gerçekleştiremiyorsa butonun "Ethereum'a geç" demesi gerekir ve kullanıcı butona tıkladığında Ethereum ağına geçmelidir. Bu, kullanıcı akışını önemli derecede hızlandırır.
+
+
+
+
+
+## Bu figma dosyasıyla kendinizinkini oluşturun {#build-your-own-with-this-figma-file}
+
+Birçok farklı protokolün sıkı çalışması sayesinde merkeziyetsiz borsa tasarımı oldukça ilerledi. Kullanıcının hangi bilgilere ihtiyacı olduğunu, bu bilgileri nasıl göstermemiz gerektiğini ve bu akışı nasıl mümkün olabildiğince düzgün yapabileceğimizi biliyoruz.
+Bu makalenin UX prensipleriyle ilgili sağlam bir temel sunabildiğini umarız.
+
+Eğer denemek isterseniz, lütfen Figma web sitesi şeması kitini kullanmaktan çekinmeyin. Olabildiğince basit tuttuk, fakat çeşitli yollarla temel yapıyı oluşturabilmeye yetecek kadar esnekliğe sahip.
+
+[Figma web sitesi şeması kiti](https://www.figma.com/community/file/1393606680816807382/dex-wireframes-kit)
+
+DeFi evrimine devam edecek ve gelişime her zaman yer var.
+
+İyi şanslar!
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/design-and-ux/heuristics-for-web3/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/design-and-ux/heuristics-for-web3/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..f75bf19cc55
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/design-and-ux/heuristics-for-web3/index.md
@@ -0,0 +1,138 @@
+---
+title: Web3 arayüz tasarımı için 7 sezgisel yöntem
+description: Web3'ün kullanılabilirliğini iyileştirmeye yönelik ilkeler
+lang: tr
+---
+
+Kullanılabilirliğe ilişkin sezgisel yöntemler, sitenizin kullanılabilirliğini ölçmek için kullanabileceğiniz genel "temel kurallardır".
+Bu sezgisel yöntemler Web3 için özel olarak uyarlanmıştır ve Jakob Nielsen'in [etkileşim tasarımının 10 genel ilkesi](https://www.nngroup.com/articles/ten-usability-heuristics/) ile birlikte kullanılmalıdır.
+
+## Web3 için yedi kullanılabilirlik sezgisel yöntemi {#seven-usability-heuristics-for-web3}
+
+1. Geribildirimler eylemi takip eder
+2. Güvenlik ve güven
+3. En önemli bilgi açıkça görünürdür
+4. Anlaşılabilir terminoloji
+5. Aksiyonlar olabildiği kadar kısadır
+6. Ağ bağlanlantıları görülebilir ve esnektir
+7. Cüzdandan değil, uygulamadan kontrol
+
+## Tanımlar ve örnekler {#definitions-and-examples}
+
+### 1. Geribildirimler eylemi takip eder {#feedback-follows-action}
+
+**Bir şey yaşandığında ya da yaşanırken açıkça görünür olmalıdır.**
+
+Kullanıcılar, önceki işlemlerinden gelen çıktıya göre sonraki işlemlerine karar verirler. Dolayısıyla sistemin durumu hakkında bilgi sahibi olmaları büyük önem taşır. Bu özellikle Web3'te önemlidir çünkü işlemlerin blokzincire işlenmesi bazen küçük bir zaman alabilir. Beklemeleri gerektiğini bildiren bir geribildirim yoksa, kullanıcılar herhangi bir şey olup olmadığından emin olamazlar.
+
+**İpuçları:**
+
+- Kullanıcıyı mesajla, bildirimle ya da diğer uyarılarla haberdar edin.
+- Bekleme sürelerini açıkça belirtin.
+- Bir eylem birkaç saniyeden uzun sürecekse, kullanıcıya bir şeylerin olduğunu hissettirmek için bir zamanlayıcı veya animasyonla güven verin.
+- Sürecin birden fazla adımı varsa, her bir adımı gösterin.
+
+**Örnek:**
+Bir işlemde yer alan her adımın gösterilmesi, kullanıcıların süreçte nerede olduklarını bilmesine yardımcı olur. Uygun simgeler ile kullanıcıya eylemlerinin durumunu bildirir.
+
+
+
+### 2. Güvenlik ve güven ön plandadır {#security-and-trust-are-backed-in}
+
+Güvenlik öncelikli olmalıdır ve bu kullanıcıya belirtilmiş olmalıdır.
+İnsanlar verilerini son derece önemsiyor. Güvenlik, kullanıcılar için çoğu zaman birincil endişe kaynağıdır, dolayısıyla tasarımın her seviyesinde dikkate alınmalıdır. Her zaman kullanıcılarınızın güvenini kazanmanın yollarını aramalısınız ancak bunu yapma yolunuz farklı uygulamalarda farklı anlamlara gelebilir. Sonradan düşünülmüş bir şey olmamalı, baştan sona bilinçli bir şekilde tasarlanmalıdır. Sosyal kanallar ve dokümantasyonun yanı sıra kullanıcı arayüzü de dahil olmak üzere kullanıcı deneyimini güvenle oluşturun. Merkeziyetçiliğin seviyesi, hazinenin birden fazla imzalı çalışabilmesi durumu ve ekibin doxxed olup olmadığı gibi şeylerin tümü kullanıcıların güvenini etkiler
+
+**İpuçları:**
+
+- Denetimlerinizi gururla listeleyin
+- Birden fazla denetim geçirin
+- Tasarladığınız güvenlik özelliklerinin reklamını yapın
+- Sistemdeki entegrasyonlar da dahil olmak üzere olası riskleri vurgulayın
+- Stratejilerin karmaşıklığını anlatın
+- Kullanıcılarınızın güvenlik algısını etkileyebilecek kullanıcı arayüzü dışı konuları göz önünde bulundurun
+
+**Örnek:**
+Denetimlerinizi alt bilgiye belirgin bir boyutta ekleyin.
+
+
+
+### 3. En önemli bilgi barizdir {#the-most-important-info-is-obvious}
+
+Karmaşık sistemler için sadece en ilgili verileri gösterin. Neyin önemli olduğuna karar verin ve onu gösterimini önceliklendirin.
+Çok fazla bilgi bunaltıcıdır ve kullanıcılar karar alırken genellikle tek bir bilgiye odaklanırlar. DeFi'de bu muhtemelen getiri uygulamalarında APR ve borç verme uygulamalarında LTV'dir.
+
+**İpuçları:**
+
+- Kullanıcı araştırması en önemli metriği ortaya çıkarır
+- Önemli olan bilgiyi göze çarpacak şekilde büyütün ve diğer detayları küçük, çok ilgi göstermeden belirtin
+- İnsanlar okumaz, göz gezdirir; tasarımınızın rahar bir şekilde göz gezdirilebilir olduğundan emin olun
+
+**Örneğin:** Büyük ve renkli tokenlar göz gezdirirken rahatlıkla fark edilebilir. APR büyük ve vurgulayıcı bir renkle öne çıkarılmış.
+
+
+
+### 4. Anlaşılır terminoloji {#clear-terminology}
+
+Terminoloji uygun ve anlaşılabilir olmalıdır.
+Teknik jargon büyük bir engel olabilir, çünkü tamamen yeni bir zihinsel modelin oluşturulmasını gerektirir. Kullanıcılar tasarımı zaten bildikleri kelimeler, ifadeler ve kavramlarla ilişkilendiremeyebilir. Her şey kafa karıştırıcı ve yabancı görünüyor ve kullanıcıların bunu kullanmayı denemeden önce halletmeleri gereken bir öğrenme eğrisi var. Bir kullanıcı para biriktirmek amacıyla DeFi'a başvurup şunlarla karşılaşabilir: Madencilik, çiftçilik, hisseleme, emisyonlar, rüşvetler, kasalar, dolaplar, veToken'lar, dağıtım, dönemler, merkeziyetsiz algoritmalar, protokole ait likidite…
+En geniş kitle tarafından anlaşılabilecek basit terimler kullanmaya çalışın. Sadece kendi projeniz için yeni terimler icat etmeyin.
+
+**İpuçları:**
+
+- Basit ve tutarlı bir terminoloji kullanın
+- Mümkün olduğu sürece mevcut dili kullanın
+- Kendi terimlerinizi uydurmayın
+- Mevcut gelenekleri takip edin
+- Kullanıcıları olabildiğince eğitin
+
+**Örnek:**
+"Ödülleriniz" ifadesi geniş çapta anlaşılan, doğal bir terimdir, proje için uydurulmuş yeni bir terim değildir. Ödüller, gerçek dünya zihinsel alışkanlıklarına uygun olacak şekilde USD cinsinden ifade edilir, ödüllerin kendisi bir başka jetonda olsa bile.
+
+
+
+### 5. Eylemler olabildiğince basit tutulur {#actions-are-as-short-as-possible}
+
+Alt eylemleri gruplandırarak kullanıcının etkileşimlerini hızlandırın.
+Bu, akıllı sözleşme seviyesinde yapılabilecek bir hareket olduğu gibi kullanıcı arayüzünde de yapılabilir. Kullanıcının yaygın bir eylemi tamamlamak için sistemin bir bölümünden diğerine geçmesi veya sistemi tamamen terk etmesi gerekmemelidir.
+
+**İpuçları:**
+
+- "Onaylama" işlemini mümkün olduğunda diğer işlemler birleştirin
+- İmza adımlarını mümkün olduğunca bir araya toplayın
+
+**Örneğin:** "Likidite ekle" ve "hissele" işlemlerini birleştirmek, kullanıcıya hem zaman hem de gaz ücreti tasarrufu sağlayan bir eylem basitleştirme örneğidir.
+
+
+
+### 6. Ağ bağlantıları görünür ve esnektir {#network-connections-are-visible-and-flexible}
+
+Kullanıcıları hangi ağa bağlı oldukları hakkında bilgilendirin ve ağı değiştirebilmeleri için basit kısayollar sağlayın.
+Bu özellikle çoklu ağ destekleyen uygulamalar için önemlidir. Uygulamanın temel fonksiyonları, bağlantınız kesildiğinde veya desteklenmeyen bir ağa bağlandığınızda da görünür olmalıdır.
+
+**İpuçları:**
+
+- Bağlantı kesikken uygulamanın gösterebildiğiniz kadar çok kısmını gösterin
+- Kullanıcının o an hangi ağa bağlı olduğunu gösterin
+- Kullanıcıyı cüzdanına dönüp ağı değiştirmek zorunda bırakmayın
+- Uygulama kullanıcının ağı değiştirmesini gerektiriyorsa, bu eylemi ana işlem çağrısından bildirin
+- Uygulama birden fazla ağ için pazar veya kasa içeriyorsa, kullanıcının şu anda hangi sete baktığını açıkça belirtin
+
+**Örnek:** Kullanıcıya hangi ağa bağlı olduğunu gösterin ve uygulama çubuğu üzerinden ağı değiştirmesine izin verin.
+
+
+
+### 7. Kontrol cüzdandan değil, uygulamadan sağlanmalıdır {#control-from-the-app-not-the-wallet}
+
+Kullanıcı arayüzü, kullanıcının bilmesi gereken her şeyi belirtmeli ve yapması gereken her şey üzerinde kontrol sağlamalıdır.
+Web3'te, bir kullanıcı arayüzünde yaptığınız işlemler, bir de cüzdan üzerinden gerçekleştirdiğiniz işlemler vardır. Genellikle arayüz üzerinden bir işlem başlatıp cüzdan üzerinden onaylarsınız. Bu iki işlem dikkatli bir şekilde birleştirilmezse kullanıcılar rahatsızlık hissedebilir.
+
+**İpuçları:**
+
+- Sistem durumunu, kullanıcı arayüzünde geribildirim yoluyla iletin
+- Geçmişlerini kaydedin
+- Eski işlemler için blok arayıcılarına bağlantılar sağlayın
+- Ağı değiştirmek için kısayollar sağlayın.
+
+\*\*Örnek: \*\* Belirgin olmayan bir kapsayıcı, kullanıcıya cüzdanında hangi ilgili jetonların bulunduğunu gösterir ve ana CTA, ağı değiştirmeye yarayan bir kısayol sağlar.
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/design-and-ux/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/design-and-ux/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..270fd46675a
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/design-and-ux/index.md
@@ -0,0 +1,85 @@
+---
+title: Web3'te tasarım ve kullanıcı deneyimi
+description: Web3 alanında ve Ethereum'da kullanıcı deneyimi tasarımı ve araştırmalarına giriş
+lang: tr
+---
+
+Ethereum ile tasarımda yeni misiniz? Burası sizin için doğru yer. Ethereum topluluğu sizi web3 ile tasarım ve araştırmanın temelleri ile tanıştırmak için yazılı kaynaklara sahip. Diğer uygulama tasarımlarından biliyor olabileceğiniz kavramlardan farklı temel kavramlar hakkında bilgi edineceksiniz.
+
+Önce web3 hakkında biraz daha temel bilgi edinmek ister misiniz? [**Bilgi merkezi**](/learn/)'ne göz atın.
+
+## Kullanıcı araştırması ile başlayalım {#start-with-user-research}
+
+Etkili tasarım, görsel olarak çekici kullanıcı arayüzleri yaratmanın ötesinde bir anlam ifade eder. Kullanıcı ihtiyaçları, hedefleri ve itici faktörleri hakkında derin bir anlayış kazandırır. Bu yüzden, işlerini bilinçli ve bir amaca yönelik gerçekleştirdiklerinden emin olmaları için tüm tasarımcılara, [**çift karolu süreç**](https://en.wikipedia.org/wiki/Double_Diamond_(design_process_model)) gibi bir tasarım sürecini benimsemelerini şiddetle tavsiye ediyoruz.
+
+- [Web3 daha çok Kullanıcı Deneyimi Araştırmacısına ve Tasarımcıya ihtiyaç duyuyor](https://blog.akasha.org/akasha-conversations-9-web3-needs-more-ux-researchers-and-designers) - Mevcut tasarım olgunlaşma sürecine genel bakış
+- [Web3'te Kullanıcı Deneyimi Araştırması için basit bir kılavuz](https://uxplanet.org/a-complete-guide-to-ux-research-for-web-3-0-products-d6bead20ebb1) - Nasıl araştırma yapılacağına dair basit bir kılavuz
+- [Web3'te Kullanıcı Deneyimi Kararlarına Nasıl Yaklaşılır?](https://archive.devcon.org/archive/watch/6/data-empathy-how-to-approach-ux-decisions-in-web3/) - Nicel ile nitel araştırmaya ve ikisi arasındaki farklara kısa bir genel bakış (video, 6 dak.)
+- [Web3'te kullanıcı deneyimi araştırmacısı olmak](https://medium.com/@georgia.rakusen/what-its-like-being-a-user-researcher-in-web3-6a4bcc096849) - Web3'te kullanıcı deneyimi araştırmacısı olmaya dair kişisel bir bakış açısı
+
+## Web3'te araştırma çalışmaları {#research-in-web3}
+
+Bu, web3'te yapılmış ve tasarım ve ürün kararlarını vermenize yardım edebilecek veya kendi çalışmanızı yürütürken ilham kaynağı olabilecek kullanıcı araştırmalarının özenle hazırlanmış bir listesidir.
+
+| Odak alanı | İsim |
+|:-------------------------------------------------------------------------------- |:--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Kriptoya alıştırma | [CRADL: Kripto Parada Kullanıcı Deneyimi](https://docs.google.com/presentation/d/1s2OPSH5sMJzxRYaJSSRTe8W2iIoZx0PseIV-WeZWD1s/edit?usp=sharing) |
+| Kriptoya alıştırma | [CRADL: Kripto Para Alıştırma Süreci](https://docs.google.com/presentation/d/1R9nFuzA-R6SxaGCKhoMbE4Vxe0JxQSTiHXind3LVq_w/edit?usp=sharing) |
+| Kriptoya alıştırma | [Bitcoin UX raporu](https://github.com/patestevao/BitcoinUX-report/blob/master/report.md) |
+| Kriptoya alıştırma | [ConSensys: 2023'te dünyada Web3'ün algılanma durumu](https://consensys.io/insight-report/web3-and-crypto-global-survey-2023) |
+| Kriptoya alıştırma | [NEAR: Benimseme yolculuğunu hızlandırma](https://drive.google.com/file/d/1VuaQP4QSaQxR5ddQKTMGI0b0rWdP7uGn/view) |
+| Stake etme | [Hisseleme: Önemli trendler, çıkarımlar ve tahminler - Eth Staker](https://lookerstudio.google.com/u/0/reporting/cafcee00-e1af-4148-bae8-442a88ac75fa/page/p_ja2srdhh2c?s=hmbTWDh9hJo) |
+| Stake etme | [Çok Uygulamalı Hisseleme](https://github.com/threshold-network/UX-User-Research/blob/main/Multi-App%20Staking%20(MAS)/iterative-user-study/MAS%20Iterative%20User%20Study.pdf) |
+| DAO | [2022 DAO Araştırma Güncellemesi: DAO Geliştiricileri Nelere İhtiyaç Duyuyor?](https://blog.aragon.org/2022-dao-research-update/) |
+| DeFi | [2024'te DeFi'ın durumu](https://stateofdefi.org/) (devam eden bir araştırma) |
+| DeFi | [Kapsam havuzları](https://github.com/threshold-network/UX-User-Research/tree/main/Keep%20Coverage%20Pool) |
+| DeFi | [ConSensys: DeFi Kullanıcı Araştırması Raporu 2022](https://cdn2.hubspot.net/hubfs/4795067/ConsenSys%20Codefi-Defi%20User%20ResearchReport.pdf) |
+| Metaverse | [Metaverse: Kullanıcı Araştırması Raporu](https://www.politico.com/f/?id=00000187-7685-d820-a7e7-7e85d1420000) |
+| Metaverse | [Safariye Çıkmak: Metaverse'teki Kullanıcıları Araştırmak](https://archive.devcon.org/archive/watch/6/going-on-safari-researching-users-in-the-metaverse/?tab=YouTube) (video, 27 dak.) |
+| Ethereum.org kullanıcı deneyimi istatistikleri | [Kullanılabilirlik ve kullanıcı memnuniyeti anketi panosu - Ethereum.org](https://lookerstudio.google.com/reporting/0a189a7c-a890-40db-a5c6-009db52c81c9) |
+
+## Web3 için tasarım {#design-for-web3}
+
+- [Web3 Kullanıcı Deneyimi Tasarımı El Kitabı](https://web3ux.design/) - Web3 uygulamaları pratik tasarım rehberi
+- [Web3 Tasarım Prensipleri](https://medium.com/@lyricalpolymath/web3-design-principles-f21db2f240c1) - Blokzincir tabanlı merkeziyetsiz uygulamalar için bir kullanıcı deneyimi kuralları çerçevesi
+- [Blokzincir Tasarım İlkeleri](https://medium.com/design-ibm/blockchain-design-principles-599c5c067b6e) - IBM blokzincir tasarım ekibi tarafından alınan dersler
+- [Web3 Tasarım Desenleri](https://www.web3designpatterns.io/)- Gerçek Web3 ürünlerinden alınan tasarım desenlerinden oluşturulan bir kütüphane
+- [W3design.io](https://w3design.io/) - Ekosistemdeki farklı projelerin Kullanıcı Deneyimi akışlarından oluşturulan bir kütüphane
+- [Neueux.com](https://neueux.com/apps) - Kullanıcı akışları üzerine çeşitli filtreleme seçenekleri içeren bir Kullanıcı Arayüzü kütüphanesi
+- [Web3'ün Kullanılabilirlik Krizi: Bilmeniz Gerekenler!](https://www.youtube.com/watch?v=oBSXT_6YDzg) - Geliştirici odaklı proje üretiminde karşılaşılabilecek tehlikelere dair bir panel tartışması (video, 34 dakika)
+
+## Web3 Tasarım Vaka Çalışmaları {#design-case-studies}
+
+- [Deep Work Studio](https://deepwork.studio/case-studies/)
+- [Kripto Kullanıcı Deneyimi El Kitabı](https://www.cryptouxhandbook.com/)
+- [OpenSea üzerinden NFT satmak](https://builtformars.com/case-studies/opensea)
+- [Cüzdan Kullanıcı Deneyimi sökümü, cüzdanların nasıl değişmesi gerektiğine ilişkin açıklama](https://www.youtube.com/watch?v=oTpuxYj8JWI&ab_channel=ETHDenver) (video, 20 dak.)
+
+## Tasarım Ödülleri {#bounties}
+
+- [Dework](https://app.dework.xyz/bounties)
+- [Buildbox hackhaton'ları](https://app.buidlbox.io/)
+- [ETHGlobal hackathon'ları](https://ethglobal.com/)
+
+## Tasarım DAO'ları ve toplulukları {#design-daos-and-communities}
+
+Profesyonel, topluluk destekli organizasyonlara veya tasarım gruplarına katılın, diğer üyeler ile tasarım ve araştırma konuları ve trendlerini tartışın.
+
+- [Vectordao.com](https://vectordao.com/)
+- [Deepwork.studio](https://www.deepwork.studio/)
+- [Designer-dao.xyz](https://www.designer-dao.xyz/)
+- [We3.co](https://we3.co/)
+- [Openux.xyz](https://openux.xyz/)
+- [Açık Kaynaklı Web3Design](https://www.web3designers.org/)
+
+## Tasarım Sistemleri {#design-systems}
+
+- [Optimism Design](https://www.figma.com/@optimism) (Figma)
+- [Ethereum.org Tasarım sistemi](https://www.figma.com/@ethdotorg) (Figma)
+- [Finity, Polygon tarafından geliştirilen bir tasarım sistemi](https://www.figma.com/community/file/1073921725197233598/finity-design-system) (Figma)
+- [Kleros Tasarım Sistemi](https://www.figma.com/community/file/999852250110186964/kleros-design-system) (Figma)
+- [Safe Tasarım Sistemi](https://www.figma.com/community/file/1337417127407098506/safe-design-system) (Figma)
+- [ENS Tasarım sistemi](https://thorin.ens.domains/)
+- [Mirror Tasarım Sistemi](https://degen-xyz.vercel.app/)
+
+**Bu sayfada listelenen makaleler ve projeler tarafımızca resmen onaylı değildir** ve yalnızca bilgilendirme amacıyla verilmiştir. [Liste politikamızdaki](/contributing/design/adding-design-resources) kriterlere göre bu sayfaya bağlantılar ekliyoruz. Eklememizi istediğiniz bir proje/makale varsa, bu sayfayı [GitHub](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/blob/dev/public/content/developers/docs/design-and-ux/index.md) üzerinden düzenleyin.
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/mev/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/mev/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..c683f5c457d
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/mev/index.md
@@ -0,0 +1,221 @@
+---
+title: Maksimal çıkarılabilir değer (MEV)
+description: Maksimal çıkarılabilir değere (MEV) giriş
+lang: tr
+---
+
+Maksimal çıkarılabilir değer (MEV), bir bloktaki işlemlerin sırasını dahil ederek, hariç tutarak ve değiştirerek standart blok ödülü ve gaz ücretlerini aşan blok üretiminden elde edilebilecek maksimum değeri ifade eder.
+
+## Maksimum çıkarılabilir değer {#maximal-extractable-value}
+
+Maksimum çıkarılabilir değer, ilk olarak [iş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) bağlamında uygulandı ve başlangıçta "madenci çıkarılabilir değeri" olarak adlandırıldı. Bunun sebebi, iş ispatında katılım, çıkarım ve sıralamayı madencilerin kontrol etmesidir. Ancak, [Birleşim](/roadmap/merge) aracılığıyla hisse ispatına geçişten sonra bu rollerden doğrulayıcılar sorumlu olacak ve madencilik artık Ethereum protokolünün bir parçası olmayacaktır. Ancak değer çıkarım yöntemleri hala mevcuttur, yani artık bunun yerine "Maksimum çıkarılabilir değer" kullanılacaktır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+[İşlemler](/developers/docs/transactions/), [bloklar](/developers/docs/blocks/), [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) ve [gaz](/developers/docs/gas/) hakkında bilgi sahibi olduğunuzdan emin olun. [Merkeziyetsiz uygulamalar](/dapps/) ve [DeFi](/defi/) ile aşina olmak da faydalı olabilir.
+
+## MEV çıkarma {#mev-extraction}
+
+Teoride MEV, kârlı bir MEV fırsatının yürütülmesini garanti edebilecek tek taraf oldukları için tamamen doğrulayıcılara ilave edilir. Ancak pratikte, MEV'in büyük bir kısmı "arayıcılar" olarak bilinen bağımsız ağ katılımcıları tarafından çıkarılır. Arayıcılar kârlı MEV fırsatlarını tespit etmek için blok zinciri verisi üzerinde karmaşık algoritmalar çalıştırırlar ve botların otomatik olarak bu karlı işlemleri ağa göndermesini sağlarlar.
+
+Doğrulayıcılar tüm MEV miktarının bir kısmını her şekilde alırlar çünkü arayıcılar kârlı işlemlerinin bir bloğa katılımının yüksek ihtimali karşılığında yüksek gaz ücretleri (doğrulayıcılara giden) ödemeye razıdır. Arayıcıların ekonomik olarak rasyonel olduklarını varsayarsak, bir arayıcının ödemeye razı olduğu gaz ücreti, arayıcının MEV'sinin %100'üne kadar bir miktar olacaktır (çünkü gaz ücreti daha yüksek olsaydı, arayıcı para kaybederdi).
+
+Bununla birlikte, [merkeziyetsiz borsa arbitrajı](#mev-examples-dex-arbitrage) gibi oldukça rekabetçi MEV fırsatları için arayıcılar, toplam MEV gelirlerinin %90'ını veya daha fazlasını doğrulayıcıya gaz ücreti olarak ödemek zorundadır, çünkü pek çok insan aynı kârlı arbitraj ticareti yapmak ister. Bunun nedeni, arbitraj işlemlerinin devam etmesini garanti etmenin tek yolunun, işlemi en yüksek gaz fiyatıyla sunmak olmasıdır.
+
+### Gaz golfü {#mev-extraction-gas-golfing}
+
+Bu dinamik, "gaz golfü"nde iyi olmayı, yani işlemleri en az miktarda gaz kullanacak şekilde programlamayı bir rekabet avantajı hâline getirdi, çünkü bu, arayıcıların toplam gaz ücretlerini sabit tutarken daha yüksek bir gaz fiyatı belirlemesine olanak tanır (gaz ücretleri = gaz fiyatı \* kullanılan gaz).
+
+Birkaç iyi bilinen gazlı golf tekniği: daha az depolama alanı (ve böylece gaz) harcadıkları için uzun bir sıfır dizisiyle başlayan adresler kullanmak (ör. [0x000000000C521824EaFf97Eac7B73B084ef9306](https://etherscan.io/address/0x0000000000c521824eaff97eac7b73b084ef9306)); bir depolama yuvası başlatmak (bakiye 0 olduğunda gerçekleşen durum), bir depolama yuvasını güncellemekten daha fazla gaza mal olduğu için sözleşmelerde ufak bir [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) token bakiyesi bırakmak. Gaz kullanımını azaltmak için daha fazla teknik bulmak, arayıcılar arasında aktif bir araştırma alanıdır.
+
+### Genelleştirilmiş frontrunnerlar {#mev-extraction-generalized-frontrunners}
+
+Kârlı MEV fırsatlarını tespit etmek için karmaşık algoritmalar programlamaktansa, bazı arayıcılar genelleştirilmiş öncüler kullanırlar. Genelleştirilmiş öncüler, bellek havuzunu kârlı işlemleri tespit etmek için izleyen botlardır. Öncü, kâr potansiyeli olan işlemin kodunu kopyalar, adresleri öncü adresiyle değiştirir ve değiştirilmiş işlemin öncü adresine kâr olarak döndüğünü iki kez kontrol etmek için işlemi yerel olarak çalıştırır. İşlem gerçekten kârlıysa öncü, değiştirilmiş işlemi değiştirilmiş adresle ve daha yüksek bir gaz ücretiyle gönderecektir, yani orijinal işleme "öncülük" yapacak ve orijinal arayıcının MEV'ini alacaktır.
+
+### Flashbot'lar {#mev-extraction-flashbots}
+
+Flashbot'lar, yürütüm istemcilerini arama yapanların MEV işlemlerini genel bellek havuzuna açıklamadan doğrulayıcılara göndermelerine olanak tanıyan bir hizmetle genişleten bağımsız bir projedir. Bu, işlemlere genelleştirilmiş öncüler tarafından öncülük edilmesini önler.
+
+## MEV örnekleri {#mev-examples}
+
+MEV, blokzincirde birkaç şekilde ortaya çıkar.
+
+### Merkeziyetsiz borsa arbitrajı {#mev-examples-dex-arbitrage}
+
+[Merkeziyetsiz borsa](/glossary/#dex) (DEX) arbitrajı, en basit ve yaygın MEV fırsatıdır. Bunun sonucu olarak ayrıca en rekabetçi olanıdır.
+
+Şu şekilde çalışır: İki merkeziyetsiz borsa bir jetonu iki farklı fiyattan sunuyorsa, biri jetonu düşük fiyatlı merkeziyetsiz borsada satın alabilir ve tek bir atomik işlemde daha yüksek fiyatlı merkeziyetsiz borsada satabilir. Blokzincirin işleme şekli sayesinde bu, gerçek ve risksiz bir arbitrajdır.
+
+[Burada](https://etherscan.io/tx/0x5e1657ef0e9be9bc72efefe59a2528d0d730d478cfc9e6cdd09af9f997bb3ef4) bir araştırmacının Uniswap ve Sushiswap'ta ETH/DAI çiftinin farklı fiyatlandırmasından yararlanarak 1.000 ETH'yi 1.045 ETH'ye çevirdiği kârlı bir arbitraj işlemi örneği verilmiştir.
+
+### Likidasyonlar {#mev-examples-liquidations}
+
+Borç protokolü likidasyonları başka bir yaygın MEV fırsatı sunar.
+
+Maker ve Aave gibi borç verme protokolleri, kullanıcıların bir tür teminat (örneğin, ETH) yatırmasını gerektirir. Yatırılan teminat, sonrasında diğer kullanıcılara borç vermek için kullanılır.
+
+Kullanıcılar sonrasında diğerlerinden neye ihtiyaç duyduklarına göre (örn. bir MakerDAO yönetişim önerisinde oy vermek için MKR ödünç alabilirsiniz) yatırdıkları teminatın belli bir yüzdeliğine kadar varlık ve jeton ödünç alabilir. Örnek olarak, ödünç miktarı maksimum %30 ise, protokole 100 DAI yatıran bir kullanıcı başka bir varlıktan 30 DAI değerine kadar ödünç alabilir. Tam ödünç gücü yüzdesini protokol belirler.
+
+Bir borçlunun teminatı dalgalandıkça, borç alma gücü de azalır. Piyasa dalgalanmaları nedeniyle ödünç alınan varlıkların değeri, teminatlarının değerinin %30'unu aşarsa (yine, kesin yüzde protokol tarafından belirlenir), protokol tipik olarak herkesin teminatı likide etmesine izin vererek borç verenlere anında ödeme yapmasına izin verir (bu, geleneksel finanstaki [teminat çağrılarının](https://www.investopedia.com/terms/m/margincall.asp) işleyişine benzer). Likide edilirse, borçlu genellikle bir kısmı likide eden kişiye giden yüksek bir likidasyon ücreti ödemek zorundadır: MEV fırsatı bu noktada devreye girer.
+
+Arayıcılar, hangi borçluların likide edilebileceğini belirlemek ve bir likidasyon işlemi gönderen ve likidasyon ücretini kendileri için toplayan ilk kişi olmak için blok zinciri verilerini mümkün olduğunca hızlı bir şekilde ayrıştırmak için rekabet eder.
+
+### Sandviç ticareti {#mev-examples-sandwich-trading}
+
+Sandviç ticareti, başka bir yaygın MEV çıkarma yöntemidir.
+
+Arayıcı, sandviçlemek için bellek havuzunda büyük DEX ticaretleri arar. Örneğin, birinin Uniswap üzerinde DAI ile 10.000 UNI satın almak istediğini varsayalım. Bu büyüklükteki bir ticaret, UNI/DAI çifti üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olacak ve DAI'ye göre UNI'nin fiyatını potansiyel olarak önemli ölçüde artıracaktır.
+
+Bir arayıcı, bu büyük ticaretin UNI/DAI çifti üzerindeki yaklaşık fiyat etkisini hesaplayabilir ve büyük ticaretten hemen _önce_ bir optimal satın alma emri yürüterek UNI'yi ucuza satın alabilir, ardından büyük ticaretten hemen _sonra_ bir satış emri yürüterek, büyük emirin neden olduğu daha yüksek fiyata satar.
+
+Ancak sandviçleme, atomik olmadığı için daha risklidir (yukarıda açıklandığı gibi DEX arbitrajının aksine) ve bir [salmonella saldırısına](https://github.com/Defi-Cartel/salmonella) açıktır.
+
+### NFT MEV {#mev-examples-nfts}
+
+MEV, NFT dünyası içinde yükselen bir fenomendir ve muhakkak kârlı olmayabilir.
+
+Bununla birlikte NFT işlemleri, diğer tüm Ethereum işlemleri tarafından paylaşılan aynı blok zincirinde gerçekleştiğinden, arayıcılar NFT pazarındaki geleneksel MEV fırsatlarında kullanılanlara benzer teknikleri de kullanabilirler.
+
+Örneğin, popüler bir NFT yayınlanacaksa ve bir arayıcı belirli bir NFT veya NFT seti istiyorsa, NFT'yi satın almak için ilk sırada olacak şekilde bir işlemi programlayabilir veya NFT setinin tamamını tek seferde tek işlemde satın alabilir. Veya bir NFT [hatayla düşük bir fiyata listelenirse](https://www.theblockcrypto.com/post/113546/mistake-sees-69000-cryptopunk-sold-for-less-than-a-cent), bir arayıcı diğer alıcıların önüne geçebilir ve onu ucuza kapabilir.
+
+Önde gelen bir NFT MEV örneği, bir arayıcı her bir Cryptopunk'u taban fiyatta [satın almak](https://etherscan.io/address/0x650dCdEB6ecF05aE3CAF30A70966E2F395d5E9E5) için 7 milyon $ harcadığında gerçekleşti. Bir blok zinciri araştırmacısı, [Twitter'da](https://twitter.com/IvanBogatyy/status/1422232184493121538) alıcının satın alım işlemini gizlemek için bir MEV sağlayıcısıyla nasıl çalıştığını açıkladı.
+
+### Uzun kuyruk {#mev-examples-long-tail}
+
+DEX arbitrajı, likidasyonlar ve sandviç ticareti çok iyi bilinen MEV fırsatlarıdır ve yeni arayıcılar için kârlı olmaları pek olası değildir. Bununla birlikte, daha az bilinen MEV fırsatlarından oluşan uzun bir kuyruk bulunur (NFT MEV'in böyle bir fırsat olduğu söylenebilir).
+
+Yeni başlayan arayıcılar, bu uzun kuyrukta MEV'i arayarak daha fazla başarıya erişebilirler. Flashbotların [MEV iş ilanları](https://github.com/flashbots/mev-job-board), bazı yükselen fırsatları listeler.
+
+## MEV'nin etkileri {#effects-of-mev}
+
+MEV tamamen kötü değildir: Ethereum üzerinde MEV'in iyi ve kötü sonuçları bulunmaktadır.
+
+### İyi {#effects-of-mev-the-good}
+
+Birçok DeFi projesi, protokollerinin kullanışlılığını ve istikrarını sağlamak için ekonomik olarak rasyonel aktörlere güvenir. Örneğin DEX arbitrajı, kullanıcıların token'ları için en iyi, en doğru fiyatları almalarını sağlar ve borç verme protokolleri, borç verenlere ödeme yapılmasını sağlamak için borç alanlar teminatlandırma oranlarının altına düştüğünde hızlı likidasyonlara dayanır.
+
+Ekonomik verimsizlikleri araştıran ve düzelten ve protokollerin ekonomik teşviklerinden yararlanan rasyonel arayıcılar olmadan, DeFi protokolleri ve genel olarak dapp'ler bugün olduğu kadar sağlam olmayabilirdi.
+
+### Kötü {#effects-of-mev-the-bad}
+
+Uygulama katmanında, sandviç ticareti gibi bazı MEV biçimleri kullanıcılar için kesinlikle daha kötü bir deneyime neden olur. Sandviçlenen kullanıcılar yüksek düşüş ve ticaretlerinde daha kötü yürütme ile karşı karşıya kalırlar.
+
+Ağ katmanında, genelleştirilmiş öncüler ve sıklıkla katıldıkları gaz fiyatı açık artırmaları (iki veya daha fazla öncü, kendi işlemlerinin gaz fiyatını aşamalı olarak yükselterek işlemlerini bir sonraki bloğa dahil etmek için rekabet ettiğinde) normal işlemler yapmaya çalışan herkes için ağ tıkanıklığına ve yüksek gaz fiyatı maliyetine neden olur.
+
+Bloklar _içinde_ gerçekleşenlerin ötesinde MEV, bloklar _arası_ zararlı etkilere sahip olabilir. Bir blokta mevcut olan MEV, standart blok ödülünü önemli ölçüde aşarsa, doğrulayıcılar blokları yeniden düzenlemeye ve MEV'yi kendi adlarına yakalamaya teşvik edilebilir, bu da blok zincirinin yeniden düzenlenmesine ve mutabakat kararsızlığına neden olabilir.
+
+Blok zincirinin yeniden düzenlenmesine yönelik bu ihtimal [geçmişte Bitcoin blok zincirinde incelenmiştir](https://dl.acm.org/doi/10.1145/2976749.2978408). Bitcoin'in blok ödülü yarıları ve işlem ücretleri, blok ödülünün gitgide daha büyük bir bölümünü oluşturduğundan madencilerin bir sonraki bloğun ödülünden vazgeçmesinin ve bunun yerine geçmiş blokları daha yüksek ücretlerle yeniden kazmasının ekonomik olarak rasyonel hâle geldiği durumlar ortaya çıkıyor. MEV'nin büyümesiyle Ethereum'da benzer bir durum meydana gelebilir ve blok zincirinin bütünlüğü tehlikeye girebilir.
+
+## MEV'nin Durumu {#state-of-mev}
+
+MEV çıkarımı 2021'in başlarında balonlanarak yılın ilk birkaç ayında son derece yüksek gaz fiyatlarına neden oldu. Flashbotların MEV rölesinin ortaya çıkması, genelleştirilmiş öncülerin etkinliğini azalttı ve gaz fiyatı açık artırmalarını zincirden çıkararak sıradan kullanıcılar için gaz fiyatlarını düşürdü.
+
+Birçok araştırmacı MEV'den hala iyi para kazanırken, fırsatlar daha iyi bilinir hale geldikçe ve daha fazla araştırmacı aynı fırsat için rekabet ettikçe, madenciler/doğrulayıcılar giderek daha fazla toplam MEV geliri elde edecektir (çünkü başlangıçta yukarıda açıklananla aynı tür gaz açık artırmaları, özel olarak da olsa Flashbot'larda da gerçekleşir ve doğrulayıcılar ortaya çıkan gaz gelirini yakalar). MEV ayrıca Ethereum'a özgü değildir ve fırsatlar Ethereum'da daha rekabetçi hâle geldikçe arayıcılar, Ethereum'dakilere benzer MEV fırsatlarının daha az rekabetle mevcut olduğu Binance Smart Chain gibi alternatif blok zincirlerine yöneliyorlar.
+
+Öte yandan, iş ispatından hisse ispatına geçiş ve Ethereum'u toplamaları kullanarak ölçeklendirmeye yönelik süregelen çabalar, MEV görünümünü halen belirgin olmayan şekillerde değiştirmektedir. Garantili blok önericilerinin kısa bir süre önceden bilinmesinin, iş ispatındaki olasılıksal model ile karşılaştırılğında MEV çıkarma dinamiklerini nasıl etkileyeceği veya [tek gizli lider seçimi](https://ethresear.ch/t/secret-non-single-leader-election/11789) ve [dağıtılmış doğrulayıcı teknolojisi](/staking/dvt/) uygulandığında bunun nasıl bozulacağı henüz çok iyi bilinmemektedir. Benzer şekilde, hangi MEV fırsatlarının var olduğu, çoğu kullanıcı etkinliği Ethereum'dan uzağa ve katman 2 toplama ve parçalamalarına taşındığında görülecektir.
+
+## Ethereum Hisse İspatında (PoS) MEV {#mev-in-ethereum-proof-of-stake}
+
+Açıklandığı gibi, MEV genel kullanıcı deneyimi ve mutabakat katmanı güvenliği üzerinde negatif etkilere sahiptir. Ancak Ethereum'un bir hisse ispatı mutabakatına geçişi ("Birleşim"), MEV ile ilgili yeni riskler ortaya çıkarabilir:
+
+### Doğrulayıcı merkezileşmesi {#validator-centralization}
+
+Birleşim sonrası Ethereum'da, doğrulayıcılar (32 ETH'lik teminat yatırımları yapan) İşaret Zinciri'ne eklenen blokların doğruluğu hakkında mutabakata varır. 32 ETH çoğu kişinin erişebileceği bir şey olmadığı için [bir paydaşlık havuzuna katılmak](/staking/pools/) daha makul bir seçenek olabilir. Buna rağmen, [tekil paydaş](/staking/solo/)ların sağlıklı dağılımı idealdir, çünkü doğrulayıcıların merkezileşmesini hafifletir ve Ethereum'un güvenliğini geliştirir.
+
+Ancak, MEV çıkarımının doğrulayıcı merkezileşmesini hızlandırabilme kabiliyetine sahip olduğuna inanılmaktadır. Bunun nedeni kısmen şudur; doğrulayıcılar [blok önerdiklerinde madencilerin önceki kazandığından daha az kazanacakları](/roadmap/merge/issuance/#how-the-merge-impacts-ETH-supply) için MEV çıkarımı, Birleşim'den bu yana[ doğrulayıcı kazançlarını büyük ölçüde etkiler](https://github.com/flashbots/eth2-research/blob/main/notebooks/mev-in-eth2/eth2-mev-calc.ipynb).
+
+Daha büyük paydaşlık havuzları muhtemelen MEV fırsatlarını yakalamak için gerekli optimizasyonlara yatırım yapmak adına daha çok kaynağa sahip olacaktır. Bu havuzların çıkardığı MEV arttıkça, MEV çıkarım kabiliyetlerini geliştirmeleri (ve genel kazancı artırmak) için daha çok kaynağa sahip olacaklar ve sonucunda [ölçek ekonomileri](https://www.investopedia.com/terms/e/economiesofscale.asp#) ortaya çıkacaktır.
+
+Kullanım için daha az kaynak olduğunda, tekil paydaşlar MEV fırsatlarından kâr elde edemeyebilir. Bu, bağımsız doğrulayıcıların kazançlarını artırmak için güçlü paydaş havuzlarına katılmasına yönelik baskıyı artırarak Ethereum'da merkeziyetsizliği düşürebilir.
+
+### Yetkilendirilmiş bellek havuzları {#permissioned-mempools}
+
+Sandviç ve genelleştirilmiş öncü (frontrunner) saldırılarına karşılık olarak tacirler, işlem gizliliği için doğrulayıcılarla zincir dışında anlaşmalar yapmaya başlayabilir. Tacirler, potansiyel MEV işlemlerini bellek havuzuna göndermek yerine, işlemleri ddoğrudan bunları bloklara işleyen doğrulayıcılara gönderir ve kar paylaşılır.
+
+"Karanlık havuzlar" bu anlaşmanın daha büyük versiyonlarıdır ve bunlar belirli ücretler ödemek isteyen kullanıcılara açık, yetkilendirilmiş, yalnızca erişimi olanlara açık bellek havuzları olarak çalışırlar. Bu trend, Ethereum'un izin ve güven gerektirmezliğini azaltır ve potansiyel olarak blokzinciri en yüksek teklif vereni ödüllendirecek bir "kazanmak-için-öde" mekanizmasına dönüştürür.
+
+İzin gerektiren bellek havuzları, yukarıda bahsedilen merkezileşme risklerini de arttıracaktır. Birden çok doğrulayıcı çalıştıran büyük havuzlar, tacirlere ve kullanıcılara işlem gizliliği sunmaktan büyük olasılıkla kazanç sağlayacak ve MEV gelirlerini artıracaktır.
+
+Birleşim sonrası Ethereum'da MEV ile ilgili bu problemlerle mücadele etmek, temel bir araştırma alanıdır. Bugüne kadar, MEV'nin Ethereum'un merkeziyetsizliği ve Birleşim sonrasında güvenliği üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için önerilen iki çözüm, **Önerici - İnşacı Ayrımı (PBS)** ve **İnşacı API**'dir.
+
+### Teklifi Yapan-Oluşturucu Ayrımı {#proposer-builder-separation}
+
+Hem iş ispatı hem de hisse ispatında bir blok inşa eden düğüm, onu zincire eklenmesi için mutabakata katılan diğer düğümlere önerir. Yeni bir blok başka bir madenci onun üzerine inşa ettiğinde (PoW'da) veya doğrulayıcıların çoğunluğundan tasdik aldığında (PoS'ta) kanonik zincirin parçası olur.
+
+Blok üreticisi ve blok önericisinin rollerinin kombinasyonu, önceden açıklanmış olan MEV ile ilgili sorunların çoğunu ortaya çıkaran şeydir. Örnek olarak mutabakat düğümleri, MEV kazançlarını en üst seviyeye çıkartmak amaçlı zaman hırsızı saldırılarında zincir yeniden düzenlemelerini tetiklemek için teşvik edilir.
+
+[Önerici-inşacı ayrımı](https://ethresear.ch/t/proposer-block-builder-separation-friendly-fee-market-designs/9725) (PBS) MEV'nin özellikle fikir birliği katmanındaki etkisini azaltmak için tasarlanmıştır. PBS'nin ana özelliği, blok üreticisi ile blok önericisi kurallarının ayrımıdır. Doğrulayıcılar yine bloklar önermekten ve oylamaktan sorumludur ancak **blok inşacıları** denilen yeni uzman bir varlık sınıfı işlemleri sıralamak ve bloklar inşa etmekle görevlendirilmiştir.
+
+Bir blok inşacısı, PBS altında bir işlem kümesi oluşturur ve bu kümenin bir İşaret Zinciri bloğuna dahil edilmesi için bir teklif sunar ("yürütme yükü" olarak). Sıradaki bloğu önermek için seçilen doğrulayıcı sonrasında farklı teklifleri inceler ve en yüksek ücretli kümeyi seçer. PBS temelde inşacıların blok alanı satan doğrulayıcılar ile pazarlık edeceği bir ihale piyasası oluşturur.
+
+Mevcut PBS tasarımları, inşacıların bir bloğun içeriğine (blok başlığı) teklifleri ile beraber kriptografik bir taahhüt paylaştığı bir [taahhüt etme-açığa çıkarma](https://gitcoin.co/blog/commit-reveal-scheme-on-ethereum/) şeması kullanır. Kazanan teklifi kabul ettikten sonra, önerici blok başlığını kapsayan imzalı bir blok önerisi oluşturur. Blok inşacısının imzalı blok önerisini gördükten sonra tam blok gövdesini paylaşması beklenir ve ayrıca kesinleştirilmeden önce doğrulayıcılardan yeterli sayıda [tasdik](/glossary/#attestation) alması gerekir.
+
+#### Önerici-inşacı ayrımı MEV'nin etkisini nasıl hafifletir? {#how-does-pbs-curb-mev-impact}
+
+Protokol içi önerici-inşacı ayrımı, MEV çıkarımını doğrulayıcıların sahasından kaldırarak MEV'nin mutabakat üzerindeki etkisini azaltır. Bunun yerine, bundan sonra uzman donanımlar çalıştıran blok inşacıları MEV fırsatlarını yakalayacaktır.
+
+Ancak bu, inşacılar bloklarının doğrulayıcılar tarafından kabul edilmesi için yüksek teklifler vermek zorunda olduğundan doğrulayıcıları MEV ile ilgili gelirlerin tamamen dışında bırakmaz. Buna rağmen, doğrulayıcılar artık doğrudan MEV getirisini optimize etmeye odaklı olmayacağı için zaman hırsızı saldırılarının tehdit düzeyi azalır.
+
+Önerici-inşacı ayrımı ayrıca MEV'nin merkezileşme risklerini de azaltır. Örnek olarak, bir taahhüt etme-açığa çıkarma şemasının kullanımı, inşacıların doğrulayıcılara MEV fırsatını çalmamaları veya diğer inşacılara ifşa etmemeleri için güvenmesi gerekliliğini ortadan kaldırır. Bu, tekil paydaşların MEV'den fayda sağlaması önündeki engeli küçültür; aksi takdirde, inşacılar zincir dışında itibarı olan büyük havuzları tercih etmeye ve onlarla zincir dışı anlaşmalar gerçekleştirmeye yönelirdi.
+
+Benzer şekilde, ödeme koşulsuz olduğu için doğrulayıcıların da inşacılara blok gövdelerini tutmamaları veya geçersiz bloklar yayımlamamaları için güvenmeye ihtiyaçları yoktur. Önerilen blok kullanılabilir olmasa veya diğer doğrulayıcılar tarafından geçersiz sayılsa bile doğrulayıcının ücreti işlenir. İkinci durumda, blok atılarak blok inşacısının tüm işlem ücretlerini ve MEV getirisini kaybetmesine yol açar.
+
+### Builder API'si {#builder-api}
+
+Önerici-inşacı ayrımı MEV'nin etkilerini azaltmayı vaat etse de, bunu uygulamak için mutabakat protokolünün değişmesi gerekir. Özellikle İşaret Zinciri'ndeki [çatallanma seçimi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#fork-choice) kuralının güncellenmesi gerekecektir. [İnşacı API](https://github.com/ethereum/builder-specs), daha yüksek güven varsayımlarıyla da olsa önerici-inşacı ayrımına çalışan bir uygulama sunmayı amaçlayan geçici bir çözümdür.
+
+İnşacı API, fikir birliği katmanı istemcileri tarafından yürütüm katmanı istemcilerinden yürütme yüklerini istemek amacıyla kullanılan [Motor API](https://github.com/ethereum/execution-apis/blob/main/src/engine/common.md)'nin geliştirilmiş bir versiyonudur. [Dürüst doğrulayıcı spesifikasyonunda](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/bellatrix/validator.md) özetlendiği gibi, blok önerme görevleri için seçilen doğrulayıcılar, bağlı bir yürütüm istemcisinden önerilen İşaret Zinciri bloğuna ekledikleri bir işlem paketi talep eder.
+
+İnşacı API, ayrıca doğrulayıcılar ile yürütme katmanı istemcileri arasında bir ara yazılım görevi görür; ancak İşaret Zinciri'ndeki doğrulayıcıların blokları harici varlık almalarına izin verdiği için farklıdır (bir yürütüm istemcisi kullanarak yerel olarak blok oluşturmak yerine).
+
+İnşacı API'nin çalışma şekline genel bir bakışı aşağıda bulabilirsiniz:
+
+1. İnşacı API, doğrulayıcıyı yürütüm katmanı istemcilerini çalıştıran blok inşacılarının ağına bağlar. PBS'de olduğu gibi, inşacılar kaynak olarak yoğun blok inşasına yatırım yapan ve MEV + öncelik bahşişlerinden gelen geliri maksimize etmek için farklı stratejiler kullanan uzman taraflardır.
+
+2. Bir doğrulayıcı (fikir birliği katmanı istemcisi çalıştıran), inşacı ağından teklifler ile beraber yürütme yükleri ister. İnşacıların teklifleri yürütme yükü başlığını (yükün içeriğine yönelik bir kriptografik taahhüt) ve doğrulayıcıya ödenecek ücreti içerecektir.
+
+3. Doğrulayıcı, gelen teklifleri inceleyecek ve en yüksek ücretli yürütme yükünü seçecektir. Doğrulayıcı, İnşacı API'yi kullanarak sadece kendi imzasını ve yürütme yükü başlığını içeren "kör" bir İşaret bloğu önerisi oluşturur ve inşacıya gönderir.
+
+4. İnşacı API çalıştıran inşacının kör blok önerisini gördüğünde tam yürütme yükü ile cevap vermesi beklenir. Bu, doğrulayıcının ağa yayımlayacağı "imzalı" bir İşaret bloğu oluşturmasını sağlar.
+
+5. İnşacı API kullanan bir doğrulayıcının, blok önerisi ödüllerini kaçırmamak adına blok oluşturucunun hemen yanıt vermemesi durumunda yerel olarak bir blok oluşturması beklenir. Fakat doğrulayıcı, o anda açığa çıkarılan işlemleri veya başka bir kümeyi kullanarak yeni blok oluşturamaz. Çünkü bu durumda, kesme ile cezalandırabilecek bir suç olan _yanıltmaca_ (aynı yuva içinde iki bloğu imzalama) gerçekleşir.
+
+İnşacı API uygulamasının bir örneği, MEV'nin Ethereum üzerindeki olumsuz dışsallıklarını azaltmak için tasarlanan [Flashbotlar açık arttırma mekanizması](https://docs.flashbots.net/Flashbots-auction/overview/) olan [MEV Boost](https://github.com/flashbots/mev-boost)'tur. Flashbot'lar açık artırması, hisse ispatındaki doğrulayıcıların kâr eden bloklar oluşturma işini **araştırmacılar** olarak adlandıran uzmanlaşmış taraflara yaptırabilmesini sağlar.
+
+Araştırmacılar, kazançlı MEV fırsatları arar ve blok önericilere bloğa dahil edilmek üzere işlem paketlerini [kapalı fiyat teklifi](https://en.wikipedia.org/wiki/First-price_sealed-bid_auction) ile birlikte gönderir. Go-ethereum (Geth) istemcisinin çatallı bir versiyonu olan mev-geth'i çalıştıran doğrulayıcının tek yapması gereken, en fazla kârı sağlayan paketi seçmek ve yeni bloğun bir parçası olacak şekilde eklemektir. Blok önericilerini (doğrulayıcıları) istenmeyen mesaj ve geçersiz işlemlerden korumak için işlem paketleri önericiye ulaşmadan önce doğrulama için **aktarıcılardan** geçer.
+
+MEV Boost, Ethereum'un hisse ispatına geçişi için tasarlanmış yeni özellikleri olsa da, başlangıçtaki Flashbotlar açık artırmasıyla aynı işleyişi korur. Araştırmacılar hala bloklara eklemek üzere kazançlı MEV işlemleri bulmaktadır. Ancak **inşacılar** olarak adlandırılan yeni bir grup, işlemleri ve paketleri bloklara yerleştirmekten sorumludur. İnşacılar araştırmacıların kapalı fiyat tekliflerini kabul eder ve en kazançlı sıralamayı bulmak için optimizasyon yapar.
+
+Aktarıcı, işlem paketlerini önericiye aktarmadan önce onaylamaktan hala sorumludur. Ancak MEV Boost, inşacılar tarafından gönderilen blok gövdelerini ve doğrulayıcılar tarafından gönderilen blok başlıklarını depolayarak [veri kullanılabilirliği](/developers/docs/data-availability/) sağlamaktan sorumlu **emanetler** sunar. Burada bir aktarıcıya bağlı bir doğrulayıcı, kullanılabilir yürütme yüklerini ister ve en yüksek teklifi + MEV ipuçlarını içeren yük başlığını seçmek için MEV Boost'un sıralama algoritmasını kullanır.
+
+#### İnşacı API MEV'nin etkisini nasıl azaltır? {#how-does-builder-api-curb-mev-impact}
+
+İnşacı API'nin en temel faydası, MEV fırsatlarına erişimi demokratik hale getirme potansiyelidir. Taahhüt etme - açığa çıkarma şemalarını kullanmak, güven varsayımlarını ortadan kaldırır ve MEV'den yararlanmak isteyen doğrulayıcılar için giriş engellerini azaltır. Bu durum, MEV kazançlarını arttırmak için büyük paydaş havuzlarıyla etkileşime giren tekil paydaşlar üzerindeki baskıyı azaltacaktır.
+
+İnşacı API'nin yaygın kullanımı, blok inşacıları arasında daha büyük bir rekabeti beraberinde getirecek ve bu durum, sansüre karşı direnci artıracaktır. Doğrulayıcılar birden çok inşacıdan gelen teklifleri gözden geçirdikçe, bir veya daha fazla kullanıcı işlemini sansürlemeyi amaçlayan inşacıların başarılı olabilmesi için sansür uygulamayan diğer tüm inşacılardan yüksek teklif vermesi gerekecektir. Bu durum, sansür uygulayan kullanıcıların maliyetini ciddi şekilde yükseltir ve sansür uygulanmasına karşı caydırıcı etki oluşturur.
+
+MEV Boost gibi bazı projeler, genelleştirilmiş öncü/sandviç saldırılarından kaçınmaya çalışan tacirler gibi belirli taraflara işlem gizliliği sağlamak için tasarlanmış genel bir yapının parçası olarak İnşacı API'yi kullanır. Bu, kullanıcılar ve blok inşacıları arasında özel bir iletişim kanalı sağlanarak elde edilir. Daha önce bahsedilen izin gerektiren bellek havuzlarından farklı olarak bu bakış açısı aşağıda belirtilen sebeplerden dolayı faydalıdır:
+
+1. Piyasada birden fazla inşacının bulunması sansürü kullanışsız kılar ve bu durum kullanıcılar için faydalıdır. Bunun aksine, merkezi ve güvene dayalı karanlık havuzların varlığı, gücün birkaç blok inşacısının elinde yoğunlaşmasına ve sansür olasılığının artmasına neden olacaktır.
+
+2. İnşacı API yazılımı açık kaynaklıdır ve herkesin blok inşa hizmetleri sunmasına olanak tanır. Bu, kullanıcıların herhangi bir blok inşacısını kullanmaya zorlanmadığı ve Ethereum'un tarafsızlığını ve izin gerektirmezliğini artırdığı anlamına gelir. Üstelik MEV arayışında olan tacirler, özel işlem kanallarını kullanarak istemeden merkezileşmeye katkıda bulunmayacaklardır.
+
+## İlgili kaynaklar {#related-resources}
+
+- [Flashbot belgeleri](https://docs.flashbots.net/)
+- [Flashbotlar GitHub](https://github.com/flashbots/pm)
+- [MEV-Explore](https://explore.flashbots.net/) _MEV işlemleri için gösterge paneli ve canlı işlem gezgini_
+- [mevboost.org](https://www.mevboost.org/)-_ MEV-Boost röle ve blok inşacıları için gerçek zamanlı istatistiklere sahip izleyici_
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Madenci Çıkarılabilirlik Değeri (MEV) nedir?](https://blog.chain.link/what-is-miner-extractable-value-mev/)
+- [MEV ve Ben](https://www.paradigm.xyz/2021/02/mev-and-me)
+- [Ethereum Karanlık bir Ormandır](https://www.paradigm.xyz/2020/08/ethereum-is-a-dark-forest/)
+- [Karanlık Ormandan Kaçış](https://samczsun.com/escaping-the-dark-forest/)
+- [Flashbotlar: MEV Krizine Öncülük Etmek](https://medium.com/flashbots/frontrunning-the-mev-crisis-40629a613752)
+- [@bertcmiller'ın MEV Yazıları](https://twitter.com/bertcmiller/status/1402665992422047747)
+- [MEV-Boost: Birleşime hazır Flashbot'lar Mimarisi](https://ethresear.ch/t/mev-boost-merge-ready-flashbots-architecture/11177)
+- [MEV-Boost nedir?](https://www.alchemy.com/overviews/mev-boost)
+- [MEV-Boost neden çalıştırılmalı?](https://writings.flashbots.net/writings/why-run-mevboost/)
+- [Otostopçunun Ethereum El Kitabı](https://members.delphidigital.io/reports/the-hitchhikers-guide-to-ethereum)
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/oracles/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/oracles/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..543dd4efd36
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/oracles/index.md
@@ -0,0 +1,433 @@
+---
+title: Oracles
+description: Kâhinler, Ethereum akıllı sözleşmelerine gerçek dünya verilerine erişim olanağı sunarak daha fazla kullanım alanının ve kullanıcılar için daha büyük değerlerin kilidini açar.
+lang: tr
+---
+
+Kâhinler, zincir dışındaki veri kaynaklarını akıllı sözleşmeler için blokzincirin kullanımına sunan veri beslemelerini üreten uygulamalardır. Bu, Ethereum tabanlı akıllı sözleşmeler varsayılan olarak blokzincir ağının dışında depolanan bilgilere erişemediği için gereklidir.
+
+Akıllı sözleşmelere zincir dışındaki verileri kullanarak yürütme olanağı tanımak, merkeziyetsiz uygulamaların fayda ve değerini artırır. Örneğin zincir üstü tahmin piyasaları, kullanıcı tahminlerini doğrulamak için kullandıkları sonuçlar hakkında bilgi sağlamak için kâhinlere güvenir. Alice'in, bir sonraki ABD başkanının kim olacağına dair 20 ETH bahis oynadığını varsayalım. Bu durumda, tahmin piyasası merkeziyetsiz uygulamasının seçim sonuçlarını onaylamak ve Alice'in ödeme almak için uygun olup olmadığını belirleyebilmek için bir kâhine ihtiyacı vardır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfa, okuyucunun [düğümler](/developers/docs/nodes-and-clients/), [mutabakat mekanizmaları](/developers/docs/consensus-mechanisms/) ve [Ethereum Sanal Makinesi](/developers/docs/evm/) dahil olmak üzere Ethereum'un temellerine aşina olduğunu varsayar. Ayrıca [akıllı sözleşmelere](/developers/docs/smart-contracts/), [akıllı sözleşme anatomisine](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/) ve özellikle de [olaylara](/glossary/#events) hakim olmalısınız.
+
+## Blokzincir kâhini nedir? {#what-is-a-blockchain-oracle}
+
+Kâhinler; harici bilgileri (yani zincir dışında depolanan bilgiler) tedarik eden, doğrulayan ve blokzincirde çalışan akıllı sözleşmelere ileten uygulamalardır. Kâhinler, zincir dışındaki verileri "çekip" Ethereum'da yayınlamanın yanı sıra, blokzincirden harici sistemlere bilgi de "gönderebilir"; örneğin kullanıcı bir Ethereum işlemi aracılığıyla bir ücret gönderdiğinde bir akıllı kilidi açabilir.
+
+Kâhin olmadan, akıllı sözleşmeler sadece zincir üstündeki verilerle sınırlı kalır.
+
+Kâhinler, veri kaynağına ( bir veya birden fazla kaynak) güven modellerine (merkezi ya da merkeziyetsiz) ve sistem mimarisine (hemen-okuma, yayımlama-abone olma ve istek-yanıt) göre farklılık gösterir. Ayrıca kâhinleri zincir üstündeki sözleşmeler (girdi kâhinleri) tarafından kullanılmak üzere harici veri alıp almadıklarına, blokzincirden zincir dışındaki uygulamalara (çıkış kâhinleri) bilgi gönderip göndermemelerine veya zincir dışında hesaplama gerçekleştirip gerçekleştirmemelerine (hesaplama kâhinleri) dayalı olarak da birbirinden ayırabiliriz.
+
+## Akıllı sözleşmelerin neden kâhinlere ihtiyacı vardır? {#why-do-smart-contracts-need-oracles}
+
+Birçok geliştirici, akıllı sözleşmeleri blokzincir üzerinde spesifik adreslerde çalışan kodlar olarak görür. Ancak, [akıllı sözleşmelere ilişkin daha genel bir görüş](/smart-contracts/) belirli koşullar yerine getirildiğinde taraflar arasındaki anlaşmaları yürürlüğe koyabilen, kendi kendini yürüten yazılım programları olduğu şeklindedir - dolayısıyla "akıllı sözleşmeler" terimi de buradan gelir.
+
+Ancak akıllı sözleşmelerin insanlar arasında anlaşmaları yürürlüğe koymak amacıyla kullanımı, Ethereum'un belirleyici olduğu göz önüne alındığında oldukça karmaşıktır. Bir [belirleyici sistem](https://en.wikipedia.org/wiki/Deterministic_algorithm) başlangıç durumu ve belirli bir girdi verildiğinde her zaman aynı sonuçları üreten sistemdir, yani girdilerden çıktıları hesaplama sürecinde rastgelelik veya değişkenlik yoktur.
+
+Belirleyici yürütme elde etmek için blokzincir, düğümleri _sadece_ blokzincir üzerinde depolanan verileri kullanarak basit ikili (doğru/yanlış) sorularda mutabakata varmakla sınırlandırır. Bu soruların örnekleri aşağıdaki gibidir:
+
+- ''Hesap sahibi (açık anahtar ile kimliği belirlenen) bu işlemi eşlenmiş özel anahtar ile imzaladı mı?''
+- ''Bu hesap, işlemi karşılayabilmek için yeterli fona sahip mi?''
+- ''Bu işlem, bu akıllı sözleşme bağlamında geçerli mi?'' vb.
+
+Blokzincir bilgiyi dış kaynaklardan (yani gerçek dünyadan) edinmişse belirleyiciliğe ulaşmak, blokzincirin durumundaki değişikliklerin doğruluğu üzerinde düğümlerin hemfikir olmasını engelleyeceğinden imkânsız hale gelecektir. Örnek olarak, geleneksel fiyat API'sinden şu anki ETH-USD takas fiyatına dayalı bir işlemi yürüten bir akıllı sözleşmeyi ele alalım. Bu rakam, büyük olasılıkla sık sık değişecektir (API'nin kullanım dışı kalması veya saldırıya uğraması ihtimalini de unutmamak gerekir) ve dolayısıyla aynı sözleşme kodunu çalıştıran düğümler farklı sonuçlara ulaşacaktır.
+
+İşlem yürüten dünya çapında binlerce düğüme sahip Ethereum gibi açık bir blokzincir için belirleyicilik hayati önemdedir. Doğruluk kaynağı olarak hizmet eden merkezi bir otorite olmadığında, düğümler aynı işlemleri uyguladıktan sonra aynı duruma ulaşmak için mekanizmalara ihtiyaç duyar. Düğüm A'nın bir akıllı sözleşme kodunu yürütüp sonuç olarak "3" aldığı, ancak aynı işlemi yürüten düğüm B'nin "7" aldığı bir durum, mutabakatın çözülmesine ve Ethereum'un merkezi olmayan bir hesaplama platformu olarak değerini yitirmesine neden olabilir.
+
+Bu senaryo, harici kaynaklardan bilgi çeken blokzincirler tasarlama sorununa da işaret etmektedir. Ancak kâhinler bu sorunu, bilgiyi zincir dışındaki kaynaklardan alıp akıllı sözleşmelerin tüketmesi için blokzincirde depolayarak çözer. Zincir üstünde depolanan bilgi değiştirilemez ve açıkça erişilebilir olduğundan Ethereum düğümleri, mutabakatı bozmadan durum değişimlerini işlemek için içeri aktarılmış zincir dışı verileri güvenilir şekilde kullanabilir.
+
+Bunu yapmak için kâhin, tipik olarak zincir üstünde yürütülen bir akıllı sözleşmeden ve bazı zincir dışı unsurlardan oluşturulur. Zincir üstündeki sözleşme, diğer akıllı sözleşmelerden veri istekleri alır ve zincir dışındaki bileşene (kâhin düğümü olarak isimlendirilir) aktarır. Bu kâhin düğümü, veri kaynaklarını sorgulayabilir (örneğin uygulama programlama arayüzleri (API) kullanarak) ve istenen verileri akıllı sözleşmenin deposunda saklamak için işlemler gönderebilir.
+
+Bir blokzincir kâhini, temel olarak blokzincir ile dış çevre arasındaki bilgi açığını ''hibrid akıllı sözleşmeler'' oluşturarak kapatır. Hibrit akıllı sözleşme, zincir üstünde sözleşme kodu ile zincir dışında altyapıların bir kombinasyonuna dayanarak işleyen bir sözleşmedir. Merkeziyetsiz tahmin piyasaları, hibrit akıllı sözleşmelerin harika bir örneğidir. Diğer örnekler arasında, bir kâhin kümesinin belirli bir hava olayının gerçekleştiğine karar vermesi durumunda ödeme yapan mahsul sigortası akıllı sözleşmeleri sayılabilir.
+
+## Kâhin sorunu nedir? {#the-oracle-problem}
+
+Kâhinler önemli bir sorunu çözer ancak bazı komplikasyonları da beraberinde getirir, ör.:
+
+- İçeriye aktarılan bilginin doğru kaynaktan alınıp alınmadığını ya da bu bilgi üzerinde oynanıp oynanmadığını nasıl doğrularız?
+
+- Bu verinin her zaman kullanılabilir olduğundan ve düzenli olarak güncellendiğinden nasıl emin olabiliriz?
+
+''Kâhin sorunu", akıllı sözleşmelere girdi göndermek için blokzincir kâhinleri kullanımıyla birlikte gelen sorunları ortaya koyar. Kâhinden alınan veri, akıllı sözleşme tarafından doğru yürütülebilmek için mutlaka doğru olmalıdır. Ayrıca, kâhin operatörlerinin doğru bilgi sağlayacağına "güvenmek" zorunda kalmak, akıllı sözleşmelerin "güven gerektirmeyen" yönünü zayıflatır.
+
+Farklı kâhinler, kâhin problemine daha sonra inceleyeceğimiz farklı çözümler sunar. Kâhinler genellikle aşağıdaki zorlukların üstesinden ne kadar iyi gelebildiklerine göre değerlendirilir:
+
+1. **Doğruluk**: Bir kâhin, akıllı sözleşmelerin geçersiz zincir dışı verilere dayanarak durum değişikliklerini tetiklemesine neden olmamalıdır. Kâhin, verinin _gerçekliğini_ ve _bütünlüğünü_ garanti etmek zorundadır. Gerçeklik, verinin doğru kaynaktan alınması anlamına gelirken; bütünlük ise verilerin zincir üstünde gönderilmeden önce bozulmadan kaldığı (yani değiştirilmediği) anlamına gelir.
+
+2. **Kullanılabilirlik**: Bir kâhin, akıllı sözleşmelerin eylem yürütmelerini ve durum değişliklerini tetiklemelerini engellememeli veya geciktirmemelidir. Bu, bir kâhinden gelen verilerin kesintiye uğramadan _istek üzerine_ erişilebilir olması gerektiğini ifade eder.
+
+3. **Teşvik uyumluluğu**: Bir kâhin, zincir dışı veri sağlayıcılarını akıllı sözleşmelere doğru bilgi göndermeye teşvik etmelidir. Teşvik uyumluluğu, _dayandırılabilirlik_ ve _hesap verebilirlik_ unsurlarını içerir. Dayandırılabilirlik, harici bir bilgi parçasını sağlayıcısıyla ilişkilendirmeye olanak tanırken hesap verebilirlik, veri sağlayıcılarını verdikleri bilgiye bağlar; böylece sağladıkları bilginin kalitesine göre ödüllendirilebilecekleri veya cezalandırılabilecekleri bir yapı oluşturur.
+
+## Blokzincir kâhin hizmeti nasıl çalışır? {#how-does-a-blockchain-oracle-service-work}
+
+### Kullanıcılar {#users}
+
+Kullanıcılar, belirli aksiyonları tamamlayabilmek için blokzincir dışı bilgiye ihtiyaç duyan varlıklardır (örneğin akıllı sözleşmeler). Bir kâhin hizmetinin temel iş akışı, kullanıcının kâhin sözleşmesine veri isteği göndermesiyle başlar. Veri istekleri genellikle aşağıdaki soruların bazılarını veya tamamını cevaplar:
+
+1. İstenen bilgi için zincir dışı düğümler hangi kaynaklara danışabilir?
+
+2. Raporlayıcılar, veri kaynaklarından gelen veriyi nasıl işler ve kullanışlı veri noktalarını nasıl çıkartır?
+
+3. Verilarin alınmasında kaç kâhin düğümü yer alabilir?
+
+4. Kâhin raporlarındaki uyumsuzluklar nasıl yönetilmelidir?
+
+5. Gönderimleri süzmek ve raporları tek bir değerde toplamak için hangi yöntem uygulanmalıdır?
+
+### Kâhin sözleşmesi {#oracle-contract}
+
+Kahin sözleşmesi, kahin hizmetinin zincir üstündeki bileşenidir. Diğer sözleşmelerden gelen veri taleplerini dinler, veri sorgularını kâhin düğümlerine iletir ve döndürülen verileri istemci sözleşmelerinde yayınlar. Bu sözleşme, talep eden sözleşmeye gönderilecek toplu bir değer üretmek üzere döndürülen veri noktaları üzerinde bazı hesaplamalar da gerçekleştirebilir.
+
+Kâhin sözleşmesi, müşteri sözleşmelerinin veri isteği yaparken çağırdığı bazı fonksiyonları açığa çıkarır. Yeni bir sorgulama alındığında akıllı sözleşme, veri isteğinin detaylarını içeren bir [günlük olayı](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/#events-and-logs) yayar. Bu, günlüğe abone olmuş zincir dışındaki düğümleri (genellikle JSON-RPC `eth_subscribe` komutu gibi bir komut kullanarak) bilgilendirir ve ardından bu düğümler günlük olayında tanımlanan verileri alır.
+
+Aşağıda, Pedro Costa tarafından hazırlanmış [örnek kâhin sözleşmesini](https://medium.com/@pedrodc/implementing-a-blockchain-oracle-on-ethereum-cedc7e26b49e) bulabilirsiniz. Bu, diğer akıllı sözleşmelerin istekleri doğrultusunda zincir dışı API'leri sorgulayan ve istenen bilgiyi blokzincir üzerinde depolayan basit bir kâhin hizmetidir:
+
+```solidity
+pragma solidity >=0.4.21 <0.6.0;
+
+contract Oracle {
+ Request[] requests; //list of requests made to the contract
+ uint currentId = 0; //increasing request id
+ uint minQuorum = 2; //minimum number of responses to receive before declaring final result
+ uint totalOracleCount = 3; // Hardcoded oracle count
+
+ // defines a general api request
+ struct Request {
+ uint id; //request id
+ string urlToQuery; //API url
+ string attributeToFetch; //json attribute (key) to retrieve in the response
+ string agreedValue; //value from key
+ mapping(uint => string) answers; //answers provided by the oracles
+ mapping(address => uint) quorum; //oracles which will query the answer (1=oracle hasn't voted, 2=oracle has voted)
+ }
+
+ //event that triggers oracle outside of the blockchain
+ event NewRequest (
+ uint id,
+ string urlToQuery,
+ string attributeToFetch
+ );
+
+ //triggered when there's a consensus on the final result
+ event UpdatedRequest (
+ uint id,
+ string urlToQuery,
+ string attributeToFetch,
+ string agreedValue
+ );
+
+ function createRequest (
+ string memory _urlToQuery,
+ string memory _attributeToFetch
+ )
+ public
+ {
+ uint length = requests.push(Request(currentId, _urlToQuery, _attributeToFetch, ""));
+ Request storage r = requests[length-1];
+
+ // Hardcoded oracles address
+ r.quorum[address(0x6c2339b46F41a06f09CA0051ddAD54D1e582bA77)] = 1;
+ r.quorum[address(0xb5346CF224c02186606e5f89EACC21eC25398077)] = 1;
+ r.quorum[address(0xa2997F1CA363D11a0a35bB1Ac0Ff7849bc13e914)] = 1;
+
+ // launch an event to be detected by oracle outside of blockchain
+ emit NewRequest (
+ currentId,
+ _urlToQuery,
+ _attributeToFetch
+ );
+
+ // increase request id
+ currentId++;
+ }
+
+ //called by the oracle to record its answer
+ function updateRequest (
+ uint _id,
+ string memory _valueRetrieved
+ ) public {
+
+ Request storage currRequest = requests[_id];
+
+ //check if oracle is in the list of trusted oracles
+ //and if the oracle hasn't voted yet
+ if(currRequest.quorum[address(msg.sender)] == 1){
+
+ //marking that this address has voted
+ currRequest.quorum[msg.sender] = 2;
+
+ //iterate through "array" of answers until a position if free and save the retrieved value
+ uint tmpI = 0;
+ bool found = false;
+ while(!found) {
+ //find first empty slot
+ if(bytes(currRequest.answers[tmpI]).length == 0){
+ found = true;
+ currRequest.answers[tmpI] = _valueRetrieved;
+ }
+ tmpI++;
+ }
+
+ uint currentQuorum = 0;
+
+ //iterate through oracle list and check if enough oracles(minimum quorum)
+ //have voted the same answer as the current one
+ for(uint i = 0; i < totalOracleCount; i++){
+ bytes memory a = bytes(currRequest.answers[i]);
+ bytes memory b = bytes(_valueRetrieved);
+
+ if(keccak256(a) == keccak256(b)){
+ currentQuorum++;
+ if(currentQuorum >= minQuorum){
+ currRequest.agreedValue = _valueRetrieved;
+ emit UpdatedRequest (
+ currRequest.id,
+ currRequest.urlToQuery,
+ currRequest.attributeToFetch,
+ currRequest.agreedValue
+ );
+ }
+ }
+ }
+ }
+ }
+}
+```
+
+### Kâhin düğümleri {#oracle-nodes}
+
+Kâhin düğümü, kâhin hizmetlerinin zincir dışındaki bileşenidir. Bilgileri, üçüncü taraf sunucularda barındırılan API'ler gibi harici kaynaklardan çıkarır ve akıllı sözleşmeler tarafından tüketilmek üzere üstüne yerleştirir. Kâhin düğümleri, zincir üstündeki kâhin sözleşmelerinden gelen olayları dinler ve günlükte açıklanan görevi tamamlama aşamasına geçer.
+
+Kâhin düğümleri için yaygın bir görev; bir API hizmetine [HTTP GET](https://www.w3schools.com/tags/ref_httpmethods.asp) isteği yollaması, ilgili veriyi çekmek için yanıtı ayrıştırması, blokzincir tarafından okunabilir bir çıktı haline getirmesi ve kâhin sözleşmesi yürütmesine ekleyerek zincir üstünde yollamasıdır. Kâhin düğümü ayrıca, daha sonra keşfedeceğimiz ''özgünlük kanıtları'' kullanılarak kaydedilmiş bilginin bütünlüğünü ve doğruluğunu sorgulamak için gerekli olabilir.
+
+Hesaplama kâhinleri ayrıca, gaz masrafı ve blok hacim sınırlamaları göz önüne alındığında zincir üstünde yürütmesi kullanışsız olacak hesaplama görevlerinin yerine getirilmesi için zincir dışındaki düğümleri de kullanır. Örneğin kâhin düğümü, kanıtlanabilir rastgele bir figürü (örneğin blokzincir tabanlı oyunlar için) oluşturmakla görevlendirilebilir.
+
+## Kâhin tasarım kalıpları {#oracle-design-patterns}
+
+Kâhinler, _anında okuma_, _yayımlama-abonelik_ ve _istek-yanıt_ gibi farklı türlerde olur; bunların ikincisi ve üçüncüsü Ethereum akıllı sözleşmeleri arasında en popüler olanlarıdır. Burada yayınlama-abone olma ve istek-yanıt modellerini kısaca açıklıyoruz.
+
+### Yayımlama-abonelik kâhinleri {#publish-subscribe-oracles}
+
+Bu tip kâhinler, diğer sözleşmelerin bilgi edinmek için düzenli olarak okuyabileceği bir "veri akışı" ortaya koyar. Bu durumdaki verinin sık sık değişmesi beklenir, bu nedenle istemci sözleşmelerinin, kâhinin depolamasındaki verilerde yapılacak güncellemelerini dinlemesi gerekir. ETH-USD'nin güncel fiyat bilgisini kullanıcılara sunan bir kâhin buna bir örnek teşkil eder.
+
+### İstek-yanıt kâhinleri {#request-response-oracles}
+
+Bir istek-yanıt kurulumu, istemci sözleşmesinin yayımlama-abonelik kâhini tarafından sağlanmış olan veri dışındaki keyfi verileri de talep edebilmesini sağlar. İstek-yanıt kâhinleri, veri kümesinin akıllı sözleşmenin depolama alanında saklanamayacak kadar büyük olduğu ve/veya kullanıcıların herhangi bir anda verilerin yalnızca küçük bir kısmına ihtiyaç duyacağı durumlar için ideal seçenektir.
+
+Yayımlama-abonelik modellerinden daha karmaşık olsa da, istek-yanıt kâhinleri basitçe önceki bölümde anlattığımız şeydir. Kâhinin veri taleplerini alan ve işlenmeleri için zincir dışında bir düğüme gönderen bir zincir üstü bileşeni olacaktır.
+
+Veri sorgulamaları başlatan kullanıcılar, zincir dışı kaynaktan bilgi alma maliyetini karşılamak zorundadır. Ayrıca istemci sözleşmesinin, kâhin sözleşmesinin istekte belirtilen geri çağırma fonksiyonu aracılığıyla gelen cevabı döndürmesiyle ortaya çıkan gaz maliyetlerini de karşılaması gerekecektir.
+
+## Merkezi ile merkeziyetsiz kâhinler karşılaştırması {#types-of-oracles}
+
+### Merkezi kâhinler {#centralized-oracles}
+
+Merkezi kâhin, zincir dışı bilgiyi toplamaktan ve kâhinin sözleşme verilerini talebe göre güncellemekten sorumlu olan tek bir varlık tarafından kontrol edilir. Merkezi kâhinler tek bir doğruluk kaynağına dayandıkları için verimlidir. Sahipli veri kümelerinin doğrudan sahipleri tarafından geniş çapta kabul gören bir imza ile yayımlandığı durumlarda daha iyi işlev görebilirler. Ancak, bunların olumsuz yanları da vardır:
+
+#### Düşük doğruluk garantileri {#low-correctness-guarantees}
+
+Merkezi kâhinler söz konusu olduğunda sağlanan bilginin doğru olup olmadığını onaylamanın bir yolu yoktur. "İtibarlı" sağlayıcılar bile hile yapabilir veya saldırıya uğrayabilir. Kâhin yozlaşmış bir hale gelirse, akıllı sözleşmeler kötü veriler üzerinde çalışacaktır.
+
+#### Yetersiz kullanılabilirlik {#poor-availability}
+
+Merkezi kâhinler zincir dışı verilerin diğer akıllı sözleşmeler için erişilebilir kılınmasını her zaman garanti etmez. Sağlayıcı servisi kapatmaya karar verirse ya da bir hacker kâhinin zincir dışı bileşenini ele geçirirse, akıllı sözleşmeniz bir hizmet reddi saldırısına (DoS) maruz kalma riski altında olur.
+
+#### Zayıf teşvik uyumluluğu {#poor-incentive-compatibility}
+
+Merkezi kâhinler genellikle kötü tasarlanmıştır veya veri sağlayıcının doğru/değiştirilmemiş bilgi göndermesi için var olmayan teşviklere sahiptir. Bir kâhine doğruluk için ödeme yapmanız dürüstlüğü garanti etmez. Bu problem, akıllı sözleşmelerin kontrolünde bulunan değer arttıkça daha da büyür.
+
+### Merkezi olmayan kâhinler {#decentralized-oracles}
+
+Merkezi olmayan kâhinler, tek başarısızlık noktalarını ortadan kaldırarak merkezi kâhinlerin tabi olduğu sınırlamaların üstesinden gelmek için tasarlanmıştır. Merkezi olmayan bir kâhin hizmeti, zincir dışı verileri bir akıllı sözleşmeye göndermeden önce üzerinde mutabakat sağlayan eşler arası bir ağdaki birden çok katılımcıyı içerir.
+
+Merkezi olmayan bir kâhin (ideal olarak) izin ve güven gerektirmez olmalı ve merkezi bir tarafın idaresine dayalı olmamalıdır; gerçekte, kâhinler arasında merkeziyetsizlik bir spektrumun farklı bölgelerindedir. Herkesin katılabileceği yarı merkeziyetsiz kâhin ağları olsa da, bu ağlarda düğümleri geçmiş performansa göre onaylayan ve kaldıran bir "sahip" vardır. Tamamen merkeziyetsiz kâhin ağları da mevcuttur: bunlar genellikle bağımsız blokzincirler olarak çalışır ve düğümleri koordine etmek ve kötü davranışları cezalandırmak için tanımlanmış mutabakat mekanizmalarına sahiptir.
+
+Merkezi olmayan kâhinleri kullanmak aşağıdaki faydaları beraberinde getirir:
+
+### Yüksek doğruluk garantileri {#high-correctness-guarantees}
+
+Merkezi olmayan kâhinler, veri doğruluğunu farklı yaklaşımlar kullanarak elde etmeye çalışır. Buna, geri döndürülen bilginin özgünlüğünü ve bütünlüğünü tasdikleyecek kanıtlar kullanmak ve birden çok şahsın zincir dışı verinin doğruluğu üzerinde anlaşmasını şart koşmak dahildir.
+
+#### Özgünlük kanıtları {#authenticity-proofs}
+
+Özgünlük kanıtları, dış kaynaklardan alınan bilginin bağımsız doğrulamasını mümkün kılan kriptografik mekanizmalardır. Bu kanıtlar, bilginin kaynağını doğrulayabilir ve alımdan sonra veri üzerindeki muhtemel oynamaları tespit edebilir.
+
+Özgünlük kanıtlarının örnekleri şunlardır:
+
+**Taşıma Katmanı Güvenliği (TLS) kanıtları**: Kâhin düğümleri genelde dış kaynaklardan Taşıma Katmanı Güvenliği (TLS) protokolü tabanlı bir güvenli HTTP bağlantısı kullanarak veri alır. Bazı merkeziyetsiz kâhinler TLS oturumlarını doğrulamak (yani bir düğüm ile spesifik bir sunucu arasındaki bilgi aktarımını onaylamak) için özgünlük kanıtları kullanır ve oturumun içerikleriyle oynanmadığını onaylar.
+
+**Güvenilir Yürütme Ortamı (TEE) tasdikleri**: [Güvenilir yürütme ortamı](https://en.wikipedia.org/wiki/Trusted_execution_environment) (TEE), barındığı sistemin operasyonel süreçlerinden izole edilmiş kum havuzu tabanlı bir bilgi işlem ortamıdır. TEE'ler bilgi işlem ortamında depolanan/kullanılan herhangi bir uygulama kodunun veya verinin bütünlüğünü, gizliliğini ve değiştirilemezliğini sağlar. Kullanıcılar ayrıca bir uygulamanın güvenilir yürütme ortamının içinde çalıştığını kanıtlayan bir tasdik oluşturabilirler.
+
+Merkezi olmayan kâhinlerin belirli sınıfları, kâhin düğümü operatörlerinin TEE tasdikleri sağlamasını gerektirir. Bu, bir kullanıcı için düğüm operatörünün kâhin istemcisinin bir örneğini güvenilir yürütme ortamında çalıştırdığını doğrular. TEE'ler dış süreçlerin bir uygulamanın kodunu ve verilerini değiştirmesini veya okumasını önler; dolayısıyla bu tasdikler, kâhin düğümünün bilgiyi bütün ve gizli tuttuğunu kanıtlar.
+
+#### Bilginin mutabakata dayalı olarak doğrulanması {#consensus-based-validation-of-information}
+
+Merkezi kâhinler akıllı sözleşmelere veri sağlarken tek bir doğruluk kaynağına güvenirler, bu da isabetsiz bilgilerin yayınlanma ihtimalini ortaya çıkarır. Merkezi olmayan kâhinler bu sorunu zincir dışı bilgiyi sorgulamak için birden fazla kâhin düğümüne dayanarak çözerler. Merkezi olmayan kâhinler, birden fazla kaynaktan alınan verileri karşılaştırarak zincir üzerindeki sözleşmelere geçersiz bilgiler sağlanma riskini düşürür.
+
+Ancak merkezi olmayan kâhinler, birden fazla zincir dışı kaynaktan alınan bilgilerdeki uyumsuzlukların üstesinden gelmek zorundadır. Bilgideki farklılıkları minimize etmek ve kâhin sözleşmesine aktarılan verinin kâhin düğümlerinin müşterek fikrini yansıtmasını sağlamak için merkezi olmayan kâhinler şu mekanizmaları kullanır:
+
+##### Verilerin doğruluğu üzerine oylama/hisseleme
+
+Bazı merkezi olmayan kâhin ağları, ağın yerel jetonlarını kullanarak katılımcıların veri sorgularına verilen yanıtların doğruluğu konusunda (örneğin, "2020 ABD seçimlerini kim kazandı?") oy vermesini veya üzerine oynamasını gerektirir. Bir birleştirme protokolü, daha sonra oyları ve hisseleri birleştirip çoğunluk tarafından desteklenen cevabı geçerli olarak kabul eder.
+
+Çoğunluk cevabından sapan cevaplara sahip olan düğümler, jetonları daha doğru değerler sağlayanlara dağıtılarak cezalandırılır. Düğümleri veri sağlamadan önce bir bono sağlamaya zorlamak, gelirleri en yüksek seviyeye çıkarmaya çalışan rasyonel ekonomik aktörler olarak varsayıldıkları için dürüst cevapları teşvik eder.
+
+Hisseleme/oylama, merkeziyetsiz kâhinleri kötü niyetli kişilerin mutabakat sistemini kandırmak için birden fazla kimlik oluşturduğu [Sybil saldırılarından](/glossary/#sybil-attack) da korur. Ancak hisseleme, "avantacılığı" (başkalarından bilgi kopyalayan kâhin düğümlerini) ve "tembel doğrulamayı" (kendileri bilgiyi doğrulamadan çoğunluğu takip eden kâhin düğümlerini) önleyemez.
+
+##### Schelling noktası mekanizmaları
+
+[Schelling noktası](https://en.wikipedia.org/wiki/Focal_point_(game_theory)), bir sorunla ilgili olarak birden çok varlığın iletişim yokluğunda her zaman ortak bir çözüme varacağını varsayan bir oyun teorisi konseptidir. Schelling noktası mekanizmaları, merkezi olmayan kâhin ağlarında genellikle düğümlerin veri isteklerine verilen cevaplarda mutabakata ulaşmasını sağlamak için kullanılır.
+
+Bunun için ilk fikirlerden biri, katılımcıların bir yatırma ile beraber "sayıl" sorulara (cevapları büyüklük ile açıklanan sorular, örn. "ETH'nin fiyatı nedir?") cevaplar gönderdiği önerilen bir veri akışı olan [SchellingCoin](https://blog.ethereum.org/2014/03/28/schellingcoin-a-minimal-trust-universal-data-feed/) olmuştur. 25. ile 75. [yüzdelikler](https://en.wikipedia.org/wiki/Percentile) arasında değerler sağlayan kullanıcılar ödüllendirilirken, değerleri ortalama değerden büyük ölçüde sapanlar ise cezalandırılır.
+
+SchellingCoin günümüzde var olmasa da, çok sayıda merkezi olmayan kâhin, özellikle [Maker Protokolü Kâhinleri](https://docs.makerdao.com/smart-contract-modules/oracle-module) schelling noktası mekanizmasını kâhin verilerinin doğruluğunu artırmak amacıyla kullanır. Her Maker Kâhini teminat varlıkları için piyasa fiyatlarını bildiren bir zincir dışı P2P düğümleri ağından ("aktarıcılar" ile "akışlar") ve sağlanan tüm değerlerin ortalamasını hesaplayan bir zincir üzeri "Ortalayıcı" sözleşmesinden oluşur. Belirtilen gecikme süresi bittikten sonra bu ortalama değer, ilgili varlık için yeni referans değeri olur.
+
+Schelling noktası mekanizmalarını kullanan diğer kâhin örnekleri arasında [Chainlink Zincir Dışında Raporlama](https://docs.chain.link/docs/off-chain-reporting/) ve [Witnet](https://witnet.io/) yer alır. İki sistemde de eşler arası ağdaki kâhin düğümlerinden gelen cevaplar ortalama veya orta gibi tek bir toplu değerde birleştirilir. Düğümler cevaplarının toplam değer ile ne kadar uyumlu olduğuna veya bu değerden ne kadar saptığına göre ödüllendirilir veya cezalandırılırlar.
+
+Schelling noktası mekanizmaları, zincir üzerindeki ayak izini minimize ederken (tek bir işlem gönderilmesi gerekir) aynı anda merkeziyetsizliği de garanti ettikleri için çekicidir. İkincisi, gönderilen cevaplar listesindeki düğümlerin orta/ortalama değeri oluşturan algoritmaya aktarılmadan önce tamamlanması gerektiği için mümkündür.
+
+### Kullanılabilirlik {#availability}
+
+Merkezi olmayan kâhin hizmetleri, akıllı sözleşmelere yüksek zincir dışı veri kullanılabilirliği sağlar. Bu, hem zincir dışı bilgi kaynağının hem de bilgiyi zincir üstünde aktarmaktan sorumlu olan düğümlerin merkeziyetsizleştirilmesi ile gerçekleşir.
+
+Kâhin sözleşmesi diğer sözleşmelerden sorgular yürütmek için birden fazla düğüme dayandığından (ayrıca birden çok veri kaynağına da dayanır) hata toleransı da sağlanmış olur. Kaynak _ve_ düğüm operatörü seviyesinde merkeziyetsizlik önemlidir; aynı kaynaktan sağlanan bilgiyi sunan kâhin düğümlerinden oluşan bir ağ, merkezi bir kâhin ile aynı sorunla karşılaşacaktır.
+
+Aynı zamanda hisse tabanlı kâhinlerin veri isteklerine çabuk cevap veremeyen düğüm operatörlerini kesmesi de mümkündür. Bu, kâhin düğümlerinin hata toleransı altyapısına yatırım yapmasını ve zamanında veri sağlamasını önemli ölçüde teşvik eder.
+
+### İyi teşvik uyumluluğu {#good-incentive-compatibility}
+
+Merkezi olmayan kâhinler, kâhin düğümleri arasında [Bizans](https://en.wikipedia.org/wiki/Byzantine_fault) davranışını önlemek için çeşitli teşvik tasarımları uygular. Özellikle, _dayandırılabilirlik_ ve _hesap verebilirliğe_ sahiptirler:
+
+1. Merkezi olmayan kâhin düğümlerinin genelde veri isteklerine karşı cevap olarak sağladıkları verileri imzalamaları gerekir. Bu bilgi, kullanıcıların veri isteklerinde bulunurken güvenilir olmayan düğümleri filtreleyebilmesini sağlamak adına kâhin düğümlerinin geçmiş performansının değerlendirilmesine yardımcı olur. Bunun bir örneği, Witnet'in [Algoritmik İtibar Sistemi](https://docs.witnet.io/intro/about/architecture#algorithmic-reputation-system)'dir.
+
+2. Merkezi olmayan kâhinler, önceden açıklandığı üzere düğümlerin bildirdikleri verinin doğruluğuna olan güvenleri üzerine bir hisse koymasını gerektirebilir. Eğer iddia doğru çıkarsa, bu hisse dürüst hizmet karşılığı verilen ödüller ile birlikte geri dönebilir. Ancak bilginin yanlış olduğu durumda da kesilebilir, bu da bir ölçüde hesap verilebilirlik sağlar.
+
+## Kâhinlerin akıllı sözleşmelerde uygulama alanları {#applications-of-oracles-in-smart-contracts}
+
+Ethereum'da kâhinler için yaygın kullanım alanları aşağıdadır:
+
+### Finansal verileri alma {#retrieving-financial-data}
+
+[Merkeziyetsiz finans](/defi/) (DeFi) uygulamaları, eşler arası borç verme, borç alma ve varlık takasına olanak tanır. Bu, genelde takas oranı verileri (kripto paraların itibari değerlerini hesaplamak ya da jeton fiyatlarını karşılaştırmak için) ve sermaye piyasaları verilerini (altın ya da Amerikan doları gibi jetonlaştırılmış varlıkların değerlerini hesaplamak için) de kapsayan farklı finansal bilgileri almayı gerektirir.
+
+Örneğin bir DeFi borç verme protokolünün teminat olarak yatırılan varlıklar (ETH gibi) için güncel piyasa fiyatlarını sorgulaması gerekir. Bu, sözleşmenin teminat varlıklarının değerinin ve sistemden ne kadar borç alınabileceğinin belirlenmesini sağlar.
+
+DeFi'daki popüler "fiyat kâhinleri" (genelde böyle adlandırılırlar) arasında Chainlink Fiyat Akışları, Compound Protocol’ün [Açık Fiyat Akışı](https://compound.finance/docs/prices), Uniswap’ın [Zaman Ağırlıklı Ortalama Fiyatları (TWAP'lar)](https://docs.uniswap.org/contracts/v2/concepts/core-concepts/oracles) ve [Maker Kâhinleri](https://docs.makerdao.com/smart-contract-modules/oracle-module) yer alır.
+
+Oluşturucular, bu fiyat kâhinlerini projelerine dahil etmeden önce bunlarla birlikte gelen uyarıları kavramalıdır. Bu [makalede](https://blog.openzeppelin.com/secure-smart-contract-guidelines-the-dangers-of-price-oracles/), bahsedilen fiyat kâhinlerinden herhangi birini kullanmayı planlarken nelerin dikkate alınması gerektiği konusunda ayrıntılı bir analiz sunulmaktadır.
+
+Aşağıda, bir Chainlink fiyat akışı kullanarak akıllı sözleşmenizdeki en son ETH fiyatını nasıl alabileceğinizi gösteren bir örnek bulunmaktadır:
+
+```solidity
+pragma solidity ^0.6.7;
+
+import "@chainlink/contracts/src/v0.6/interfaces/AggregatorV3Interface.sol";
+
+contract PriceConsumerV3 {
+
+ AggregatorV3Interface internal priceFeed;
+
+ /**
+ * Network: Kovan
+ * Aggregator: ETH/USD
+ * Address: 0x9326BFA02ADD2366b30bacB125260Af641031331
+ */
+ constructor() public {
+ priceFeed = AggregatorV3Interface(0x9326BFA02ADD2366b30bacB125260Af641031331);
+ }
+
+ /**
+ * Returns the latest price
+ */
+ function getLatestPrice() public view returns (int) {
+ (
+ uint80 roundID,
+ int price,
+ uint startedAt,
+ uint timeStamp,
+ uint80 answeredInRound
+ ) = priceFeed.latestRoundData();
+ return price;
+ }
+}
+```
+
+### Doğrulanabilir rastgelelik oluşturma {#generating-verifiable-randomness}
+
+Blokzincir tabanlı oyunlar veya piyango şemaları gibi belirli blokzincir uygulamalarının etkili bir şekilde çalışması için yüksek düzeyde öngörülemezlik ve rastgelelik gerekir. Fakat blokzincirlerin belirleyici yürütümü, rastgeleliği ortadan kaldırır.
+
+Orijinal yaklaşım, `blockhash` gibi sözde rastgele kriptografik fonksiyonları kullanmaktı fakat bunlar iş ispatı algoritmasını çözen madenciler tarafından [manipüle edilebilirdi](https://ethereum.stackexchange.com/questions/3140/risk-of-using-blockhash-other-miners-preventing-attack#:~:text=So%20while%20the%20miners%20can,to%20one%20of%20the%20players.). Ayrıca Ethereum'un [hisse ispatına geçişi](/roadmap/merge/) de geliştiricilerin zincir üstünde rastgelelik için `blockhash`'e artık güvenemeyecekleri anlamına geliyor. İşaret Zincirinin [RANDAO mekanizması](https://eth2book.info/altair/part2/building_blocks/randomness), rastgeleliğe alternatif bir çözüm sunuyor.
+
+Rastgele değeri zincir dışında oluşturup zincir üstünde göndermek mümkündür, fakat bunu yapmak kullanıcılara yüksek güven gereklilikleri de yükler. Değerin tahmin edilemeyecek mekanizmalarla gerçekten oluşturulduğuna ve geçiş sırasında değiştirilmediğine inanmak zorundadırlar.
+
+Zincir dışında bilgi işlem için tasarlanmış kâhinler bu sorunu, sürecin tahmin edilemezliğini tasdik eden kriptografik kanıtlarla birlikte zincir üstünde yayımladıkları zincir dışı rastgele sonuçları güvenli bir şekilde oluşturarak çözerler. Bunun bir örneği, tahmin edilemez sonuçlara dayanan uygulamalar için güvenilir akıllı sözleşmeler oluşturmak açısından kullanışlı, kanıtlanabilir şekilde adil ve kurcalanamaz bir rastgele sayı oluşturucusu (RNG) olan [Chainlink VRF](https://docs.chain.link/docs/chainlink-vrf/)'dir (Onaylanabilir Rastgele Fonksiyon). Bir diğer örnek ise, Quantum rastgele sayı oluşturucusu (QRNG) görevi gören [API3 QRNG](https://docs.api3.org/explore/qrng/)'dir. Kuantum fenomeni bazlı herkese açık bir Web3 RNG yöntemidir ve Avustralya Ulusal Üniversitesi'nin (ANU) izniyle hizmet vermektedir.
+
+### Olaylar için sonuçlar alma {#getting-outcomes-for-events}
+
+Kâhinler sayesinde gerçek hayat olaylarına tepkiler verebilen bir akıllı sözleşme kolaylıkla oluşturulabilir. Kâhin servisleri, sözleşmelerin zincir dışındaki harici API'lere bağlanmasını ve o veri kaynaklarından bilgi toplayabilmesini sağlayarak bunu mümkün kılar. Örnek olarak, daha önceden bahsedilmiş olan tahmin merkeziyetsiz uygulaması, kâhinlerin zincir dışında güvenilir bir kaynaktan (örneğin, Associated Press) seçim sonuçlarını döndürmesini isteyebilir.
+
+Gerçek dünya sonuçlarına dayalı verileri alabilmek için kâhinleri kullanmak, başka yeni kullanım durumlarına da olanak tanır; örneğin, merkeziyetsiz bir sigorta ürününün etkili bir şekilde çalışabilmesi için hava durumu, afetler vb. hakkında doğru bilgilere ihtiyaç vardır.
+
+### Akıllı sözleşmeleri otomatikleştirme {#automating-smart-contracts}
+
+Akıllı sözleşmeler otomatik olarak çalışmaz; bundan ziyade sözleşmenin kodunu çalıştırabilmek için bir dışarıdan sahip olunan hesap (EOA) ya da başka bir sözleşme hesabı doğru fonksiyonları tetiklemelidir. Çoğu durumda, sözleşmenin fonksiyonlarının büyük kısmı herkese açıktır ve EOA'lar ve diğer sözleşmeler tarafından çağrılabilir.
+
+Ancak bir sözleşmenin içinde başkaları tarafından erişilemeyen _özel fonksiyonlar_ da bulunur ve bunlar bir merkeziyetsiz uygulamanın genel işlevselliği açısından çok önemlidir. Örnekler arasında kullanıcılar için periyodik olarak yeni NFT'ler basan `mintERC721Token()` fonksiyonu, tahmin piyasasında ödül ödemeleri yapan bir fonksiyon ve bir merkeziyetsiz borsada hisselenmiş jetonların kilitlerini açan bir fonksiyon sayılabilir.
+
+Geliştiricilerin bu gibi fonksiyonları, uygulamalarının sorunsuz şekilde çalışabilmesi için aralıklı olarak tetiklemeleri gerekir. Bununla birlikte, bu durum geliştiriciler için sıradan görevlerde daha fazla saat kaybedilmesine sebep olabilir, bu yüzden akıllı sözleşmelerin yürütülmesini otomatik hale getirme fikri ilgi çekicidir.
+
+Bazı merkezi olmayan kâhin ağları, zincir dışı kâhin düğümlerinin kullanıcı tarafından ifade edilen parametrelere göre akıllı sözleşme fonksiyonlarını tetiklemesini sağlayan otomasyon hizmetleri sunar. Bu, tipik olarak hedef sözleşmeyi kâhin ağına "kaydetmeyi", kâhin operatörüne ödeme yapmak için fon sağlamayı ve sözleşmenin tetikleneceği şartları ya da zamanları belirtmeyi gerektirir.
+
+Chainlink [ Keeper Ağı](https://chain.link/keepers), akıllı sözleşmeler için olağan bakım görevlerini asgarileştirilmiş güven ve merkeziyetsizleştirilmiş bir şekilde dış kaynak kullanımı yoluyla tamamlamaya yönelik seçenekler sunar. Sözleşmenizi Keeper ile uyumlu hale getirme ve Upkeep hizmetini kullanma hakkında daha fazla bilgi edinmek için resmi [Keeper dokümanlarını](https://docs.chain.link/docs/chainlink-keepers/introduction/) okuyun.
+
+## Blokzincir kâhinleri nasıl kullanılır? {#use-blockchain-oracles}
+
+Ethereum merkeziyetsiz uygulamanıza entegre edebileceğiniz birden fazla kâhin uygulaması mevcuttur:
+
+**[Chainlink](https://chain.link/)** - _Chainlink merkezi olmayan kâhin ağları, herhangi bir blokzincirde gelişmiş akıllı sözleşmeleri desteklemek için kurcalamaya dayanıklı girdiler, çıktılar ve hesaplamalar sağlar._
+
+**[Chronicle](https://chroniclelabs.org/)** - _Chronicle, tam anlamıyla ölçeklenebilir, maliyet açısından verimli, merkeziyetsiz ve doğrulanabilir kâhinler geliştirerek zincir üstünde veri aktarımının mevcut sınırlamalarının ötesine geçer._
+
+**[Witnet](https://witnet.io/)** - _Witnet, akıllı sözleşmelerin gerçek dünya olaylarına güçlü kripto-ekonomik garantilerle tepki vermesine yardımcı olan izin gerektirmez, merkezi olmayan ve sansüre dayanıklı bir kâhindir._
+
+**[UMA Oracle](https://uma.xyz)** - _UMA'nın iyimser kâhini, akıllı sözleşmelerin sigorta, finansal türevler ve tahmin piyasaları dahil olmak üzere farklı uygulamalar için her türlü veriyi hızla almasına olanak tanır._
+
+**[Tellor](https://tellor.io/)** - _Tellor, akıllı sözleşmenizin ihtiyaç duyduğu anda herhangi bir veriyi kolayca almasına yönelik şeffaf ve izin gerektirmeyen bir kâhin protokolüdür._
+
+**[Band Protocol](https://bandprotocol.com/)** - _Band Protocol, gerçek dünya verilerini ve API'leri toplayan ve akıllı sözleşmelere bağlayan zincirler arası bir veri kâhin platformudur._
+
+**[Paralink](https://paralink.network/)** - _Paralink, Ethereum ve diğer popüler blok zincirlerinde çalışan akıllı sözleşmeler için açık kaynaklı ve merkezi olmayan bir kâhin platformu sağlar._
+
+**[Pyth Network](https://pyth.network/)** - _Pyth ağı, kurcalanmaya-dayanıklı, merkeziyetsiz ve kendini sürdürebilir bir ortamda zincir üstünde sürekli gerçek hayat verileri yayımlamak üzere tasarlanmış finansal bir birinci taraf bir kâhin ağıdır._
+
+**[API3 DAO](https://www.api3.org/)** - _API3 DAO, akıllı sözleşmeler için merkezi olmayan bir çözümde daha fazla kaynak şeffaflığı, güvenlik ve ölçeklenebilirlik sağlayan birinci taraf kâhin çözümleri sunar._
+
+**[Supra](https://supra.com/)** - Herkese açık (L1'ler ve L2'ler) veya özel (kurumsal) tüm blokzincirleri birbirine bağlayan, zincir üstünde ve zincir dışında kullanım durumları için uygun merkeziyetsiz kâhin fiyat akışları sunan, dikey olarak entegre edilmiş bir zincirler arası çözümler araç kitidir.
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+**Makaleler**
+
+- [Blokzincir Kâhini Nedir?](https://chain.link/education/blockchain-oracles) — _Chainlink_
+- [Blokzincir Kâhini Nedir?](https://betterprogramming.pub/what-is-a-blockchain-oracle-f5ccab8dbd72) — _Patrick Collins_
+- [Merkezi Olmayan Kâhinler: kapsamlı bir genel bakış](https://medium.com/fabric-ventures/decentralised-oracles-a-comprehensive-overview-d3168b9a8841) — _Julien Thevenard_
+- [Ethereum'da Blokzincir Kâhini Uygulaması](https://medium.com/@pedrodc/implementing-a-blockchain-oracle-on-ethereum-cedc7e26b49e) – _Pedro Costa_
+- [Akıllı sözleşmeler neden API çağrıları yapamıyor?](https://ethereum.stackexchange.com/questions/301/why-cant-contracts-make-api-calls) — _StackExchange_
+- [Merkezi olmayan kâhinlere neden ihtiyaç duyarız?](https://newsletter.banklesshq.com/p/why-we-need-decentralized-oracles) — _Bankless_
+- [Demek bir fiyat kâhini kullanmak istiyorsunuz](https://samczsun.com/so-you-want-to-use-a-price-oracle/) — _samczsun_
+
+**Videolar**
+
+- [Kâhinler ve Blokzincir Yardımcı Programının Genişletilmesi](https://youtu.be/BVUZpWa8vpw) — _Real Vision Finance_
+- [Birinci taraf ile üçüncü taraf kâhinler arasındaki farklar](https://blockchainoraclesummit.io/first-party-vs-third-party-oracles/) - _Blokzincir Kâhini Zirvesi_
+
+**Sunumlar**
+
+- [Solidity'de Ethereum'un Güncel Fiyatını Alma](https://blog.chain.link/fetch-current-crypto-price-data-solidity/) — _Chainlink_
+- [Kâhin Verilerini Kullanma](https://docs.chroniclelabs.org/Developers/tutorials/Remix) — _Chronicle_
+
+**Örnek projeler**
+
+- [Solidity'de Ethereum için tam Chainlink başlangıç projesi](https://github.com/hackbg/chainlink-fullstack) — _HackBG_
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..282566a5ead
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/index.md
@@ -0,0 +1,59 @@
+---
+title: Ethereum Geliştirme Standartları
+description:
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+## Standartlara genel bakış {#standards-overview}
+
+Ethereum topluluğu, projelerin ([Ethereum istemcileri](/developers/docs/nodes-and-clients/) ve cüzdanlar gibi) uygulamalar arasında birlikte çalışabilir durumda kalmasına yardımcı olan ve akıllı sözleşmeler ve dapp'lerin birleştirilebilir kalmasını sağlayan birçok standardı benimsemiştir.
+
+Genellikle standartlar, bir [standart süreci](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1) aracılığıyla topluluk üyeleri tarafından tartışılan [Ethereum İyileştirme Önerileri](/eips/) (EIP'ler) olarak sunulur.
+
+- [EIP'lere giriş](/eips/)
+- [EIP listesi](https://eips.ethereum.org/)
+- [EIP GitHub deposu](https://github.com/ethereum/EIPs)
+- [EIP tartışma panosu](https://ethereum-magicians.org/c/eips)
+- [Ethereum Yönetişimine Giriş](/governance/)
+- [Ethereum Yönetişimine Genel Bakış](https://web.archive.org/web/20201107234050/https://blog.bmannconsulting.com/ethereum-governance/) _31 Mart 2019 - Boris Mann_
+- [Ethereum Protokol Geliştirme Yönetişimi ve Ağ Yükseltme Koordinasyonu](https://hudsonjameson.com/2020-03-23-ethereum-protocol-development-governance-and-network-upgrade-coordination/) _23 Mart 2020 - Hudson Jameson_
+- [Ethereum Çekirdek Geliştiricilerinin Bütün Toplantılarını İçeren Oynatma Listesi](https://www.youtube.com/@EthereumProtocol) _(YouTube Oynatma Listesi)_
+
+## Standart türleri {#types-of-standards}
+
+3 tür EIP vardır:
+
+- Standart İzleme: Ethereum uygulamalarının çoğunu ya da tamamını etkileyen herhangi bir değişikliği açıklar
+- [Meta İzleme](https://eips.ethereum.org/meta): Ethereum'u çevreleyen bir süreci açıklar ya da bir süreçte değişiklik önerir
+- [Bilgi İzleme](https://eips.ethereum.org/informational): bir Ethereum tasarım sorununu açıklar ya da Ethereum topluluğuna genel yönergeler ya da bilgiler sağlar
+
+Ayrıca, Standart İzleme 4 kategoriye ayrılmıştır:
+
+- [Çekirdek](https://eips.ethereum.org/core): mutabakat çatalı gerektiren iyileştirmeler
+- [Ağ Oluşturma](https://eips.ethereum.org/networking): devp2p ve Hafif Ethereum Alt Protokolü ile ilgili iyileştirmelerin yanı sıra whisper ve swarm ağ protokolü spesifikasyonlarına önerilen iyileştirmeler.
+- [Arayüz](https://eips.ethereum.org/interface): istemci API/RPC spesifikasyonları ve standartları ile ilgili iyileştirmeler ve yöntem adları ile sözleşme ABI'leri gibi dil düzeyindeki belirli standartlar.
+- [ERC](https://eips.ethereum.org/erc): uygulama seviyesindeki standartlar ve teamüller
+
+Bu farklı türler ve kategoriler daha fazla bilgi [EIP-1](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1#eip-types) içinde bulunabilir
+
+### Token standartları {#token-standards}
+
+- [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) - Oylama token'ları, stake etme token'ları veya sanal para birimleri gibi değiştirilebilir (birbirinin yerine geçebilir) token'lar için standart bir arayüz.
+ - [ERC-223](/developers/docs/standards/tokens/erc-223/) - Jetonların ether ile aynı şekilde davranmasını sağlayan ve alıcı tarafında jeton transferlerinin işlenmesini destekleyen bir değiştirilebilir jeton standardıdır.
+ - [ERC-1363](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1363) - ERC-20 jetonları için transfer veya transferFrom sonrası alıcı kodunun veya onaylandıktan sonra harcama kodunun yürütülmesini destekleyen bir jeton arayüzünü tanımlar.
+- [ERC-721](/developers/docs/standards/tokens/erc-721/) - Bir şarkı veya sanat eserinin telif hakkı gibi değiştirilemez token'lar için standart bir arayüz.
+ - [ERC-2309](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2309) - Ardışık jeton tanımlayıcıları kullanarak bir veya çok sayıda değiştirilemez jeton oluştururken/transfer ederken yayımlanan standartlaştırılmış bir olay.
+ - [ERC-4400](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4400) - EIP-721 tüketici rolü için arayüz uzantısı.
+ - [ERC-4907](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4907) - ERC-721 jetonlarına sınırlı izinlere sahip zaman sınırlı bir rol ekler.
+- [ERC-777](/developers/docs/standards/tokens/erc-777/) - **(TAVSİYE EDİLMEZ)** ERC-20'yi geliştiren bir jeton standardı.
+- [ERC-1155](/developers/docs/standards/tokens/erc-1155/) - Hem değiştirilebilir hem de değiştirilemez varlıkları içerebilen bir jeton standardı.
+- [ERC-4626](/developers/docs/standards/tokens/erc-4626/) - Verim taşıyan kasaların teknik parametrelerini optimize etmek ve birleştirmek için tasarlanmış, tokenize edilmiş bir kasa standardı.
+
+[Jeton standartları](/developers/docs/standards/tokens/) hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum İyileştirme Önerileri (EIP'ler)](/eips/)
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve onu ekleyin!_
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-1155/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-1155/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..fc9741ef653
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-1155/index.md
@@ -0,0 +1,146 @@
+---
+title: ERC-1155 Çoklu Token Standardı
+description:
+lang: tr
+---
+
+## Giriş {#introduction}
+
+Birden çok token türünü yöneten sözleşmeler için standart bir arayüz. Dağıtılan tek bir sözleşme; değiştirilebilir token, değiştirilemez token veya diğer yapılandırmaların (örneğin yarı-değişebilir token) herhangi bir kombinasyonunu içerebilir.
+
+**Çoklu-Token Standardı ne anlama geliyor?**
+
+Basit bir fikirdir: Herhangi bir sayıda değiştirilebilir ve değiştirilemez token türünü temsil edebilen ve kontrol edebilen bir akıllı sözleşme arayüzü oluşturmayı amaçlar. Böylece ERC-1155 token'ı, [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) ve [ERC-721](/developers/docs/standards/tokens/erc-721/) token'ı ile aynı işlevleri gerçekleştirebilir. Hatta ikisini aynı anda bile yapabilir. Bu, hem ERC-20 hem de ERC-721 standartlarının işlevselliğini iyileştirerek daha verimli kılar ve bariz uygulama hatalarını düzeltir.
+
+ERC-1155 token'ı, [EIP-1155](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1155)'te tam olarak açıklanmıştır.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için öncelikle [token standartları](/developers/docs/standards/tokens/), [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) ve [ERC-721](/developers/docs/standards/tokens/erc-721/) hakkında okuma yapmanızı öneririz.
+
+## ERC-1155 Fonksiyonları ve Özellikleri: {#body}
+
+- [Toplu Aktarım](#batch_transfers): Tek bir aramada birden çok varlığı aktarın.
+- [Toplu Bakiye](#batch_balance): Birden fazla varlığın bakiyesini tek bir çağrıda alın.
+- [Toplu Onay](#batch_approval): Bir adres için tüm token'ları onaylayın.
+- [Kancalar](#recieve_hook): Token kancalarını alın.
+- [NFT Desteği](#nft_support): Arz yalnızca 1 ise, bunu NFT olarak düşünün.
+- [Güvenli Aktarım Kuralları](#safe_transfer_rule): Güvenli aktarım için birtakım kurallar.
+
+### Toplu Aktarımlar {#batch-transfers}
+
+Toplu aktarım, normal ERC-20 aktarımlarına çok benzer şekilde çalışır. Normal ERC-20 `transferFrom` fonksiyonuna bakalım:
+
+```solidity
+// ERC-20
+function transferFrom(address from, address to, uint256 value) external returns (bool);
+
+// ERC-1155
+function safeBatchTransferFrom(
+ address _from,
+ address _to,
+ uint256[] calldata _ids,
+ uint256[] calldata _values,
+ bytes calldata _data
+) external;
+```
+
+ERC-1155'teki tek fark, değerleri bir dizi olarak geçirmemiz ve ayrıca bir dizi kimlik geçirmemizdir. Örneğin, `ids=[3, 6, 13]` ve `values=[100, 200, 5]` olduğunda, elde edilen aktarımlar şöyle olacaktır
+
+1. Kimliği 3 olan 100 token'ı `_from`'dan `_to`'ya aktarın.
+2. Kimliği 6 olan 200 token'ı `_from`'dan `_to`'ya aktarın.
+3. 13 kimliğine sahip 5 token'ı `_from`'dan `_to`'ya aktarın.
+
+ERC-1155'de sadece `transferFrom` bulunur, `transfer` yoktur. Normal bir `transfer` gibi kullanmak için, gönderen adresini fonksiyonu çağıran adrese ayarlayın.
+
+### Toplu Bakiye {#batch-balance}
+
+İlgili ERC-20 `balanceOf` çağrısı da aynı şekilde toplu destekli ortak fonksiyonuna sahiptir. Bir hatırlatma olarak, ERC-20 sürümü şudur:
+
+```solidity
+// ERC-20
+function balanceOf(address owner) external view returns (uint256);
+
+// ERC-1155
+function balanceOfBatch(
+ address[] calldata _owners,
+ uint256[] calldata _ids
+) external view returns (uint256[] memory);
+```
+
+Bakiye çağrısı için daha da basit şekilde tek bir aramada birden fazla bakiye alabiliriz. Sahip dizisini ve ardından token kimlikleri dizisini geçiriyoruz.
+
+Örneğin, `_ids=[3, 6, 13]` ve `_owners=[0xbeef..., 0x1337..., 0x1111...]` olduğunda döndürülen değer şu olacaktır
+
+```solidity
+[
+ balanceOf(0xbeef...),
+ balanceOf(0x1337...),
+ balanceOf(0x1111...)
+]
+```
+
+### Toplu Onay {#batch-approval}
+
+```solidity
+// ERC-1155
+function setApprovalForAll(
+ address _operator,
+ bool _approved
+) external;
+
+function isApprovedForAll(
+ address _owner,
+ address _operator
+) external view returns (bool);
+```
+
+Onaylar, ERC-20'den biraz farklıdır. Belirli miktarları onaylamak yerine, `setApprovalForAll` aracılığıyla bir operatörü onaylandı veya onaylanmadı olarak ayarlarsınız.
+
+Mevcut durumun okunması `isApprovedForAll` üzerinden yapılabilir. Gördüğünüz gibi, bir "ya hep ya hiç" işlemidir. Kaç token onaylanacağını ve hatta hangi token sınıflarının onaylanacağını tanımlayamazsınız.
+
+Bu kasıtlı olarak basitlik göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır. Her şeyi yalnızca bir adres için onaylayabilirsiniz.
+
+### Alma Kancası {#receive-hook}
+
+```solidity
+function onERC1155BatchReceived(
+ address _operator,
+ address _from,
+ uint256[] calldata _ids,
+ uint256[] calldata _values,
+ bytes calldata _data
+) external returns(bytes4);
+```
+
+[EIP-165](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-165) desteği göz önünde bulundurulduğunda, ERC-1155 yalnızca akıllı sözleşmeler için alma kancalarını destekler. Kanca fonksiyonu, şu şekilde olan bir sihirli önceden tanımlanmış bytes4 değeri döndürmelidir:
+
+```solidity
+bytes4(keccak256("onERC1155BatchReceived(address,address,uint256[],uint256[],bytes)"))
+```
+
+Alıcı sözleşme bu değeri döndürdüğünde, sözleşmenin aktarımı kabul ettiği ve ERC-1155 token'larını nasıl kullanacağını bildiği varsayılır. Harika, artık bir sözleşmede sıkışmış token'lar yok!
+
+### NFT Desteği {#nft-support}
+
+Arz yalnızca bir olduğunda, token esasen bir değiştirilemez token'dır (NFT). Ve ERC-721 için standart olduğu gibi, bir meta veri URL'si tanımlayabilirsiniz. URL istemciler tarafından okunabilir ve modifiye edilebilir, [burada](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1155#metadata) görebilirsiniz.
+
+### Güvenli Aktarım Kuralı {#safe-transfer-rule}
+
+Birkaç güvenli aktarım kuralına daha önceki açıklamalarda değinmiştik. Ama kuralların en önemlisine bir bakalım:
+
+1. Arayanın, `_from` adresi için token'ları harcaması için onaylanmış olması veya arayanın, `_from` değerine eşit olması gerekir.
+2. Transfer çağrısı şu durumlarda geri dönmelidir
+ 1. `_to` adresi 0'sa.
+ 2. `_ids` uzunluğu `_values` uzunluğuyla eşit değilse.
+ 3. `_ids` içindeki token'lar için sahiplerin herhangi bir bakiyesi, alıcıya gönderilen `_values` içindeki ilgili miktardan daha düşükse.
+ 4. başka herhangi bir hata gerçekleşirse.
+
+_Not_: Kanca dahil tüm toplu fonksiyonlar, toplu olmayan sürümler olarak da mevcuttur. Bu, yalnızca bir varlığın aktarılmasının muhtemelen hâlâ en yaygın kullanılan yol olacağı düşünülerek, gaz verimliliği için yapılır. Güvenli aktarım kuralları da dahil olmak üzere açıklamalarda basitlik için bunlardan bahsetmedik. İsimler aynıdır: Sadece "Batch"i kaldırın.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [EIP-1155: Çoklu Token Standardı](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1155)
+- [ERC-1155: Openzeppelin Belgeleri](https://docs.openzeppelin.com/contracts/3.x/erc1155)
+- [ERC-1155: GitHub Deposu](https://github.com/enjin/erc-1155)
+- [Alchemy NFT API](https://docs.alchemy.com/alchemy/enhanced-apis/nft-api)
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-20/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-20/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..a3982c9f193
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-20/index.md
@@ -0,0 +1,172 @@
+---
+title: ERC-20 Token Standardı
+description:
+lang: tr
+---
+
+## Giriş {#introduction}
+
+**Token nedir?**
+
+Token'lar Ethereum'daki hemen hemen her şeyi temsil edebilir:
+
+- çevrimiçi bir platformdaki itibar puanları
+- bir oyundaki karakterin becerileri
+- şirket hissesi gibi finansal varlıklar
+- ABD Doları gibi itibari para birimi
+- ons altın
+- ve daha fazlası...
+
+Ethereum'un bu kadar güçlü bir özelliği güçlü bir standart tarafından idare edilmeli, değil mi? ERC-20 tam da bu noktada devreye giriyor! Bu standart, geliştiricilerin diğer ürün ve servislerle uyumlu token uygulamaları inşa etmesini sağlar. ERC-20 standardı, [ether](/glossary/#ether)'e ek işlevsellik kazandırmak için de kullanılır.
+
+**ERC-20 nedir?**
+
+ERC-20, Değiştirilebilir Jetonlar için bir standart getirmiştir: Başka bir deyişle bunlar, her bir Jetonun (tür ve değer olarak) başka bir Jeton ile tamamen aynı olmasını sağlayan bir özelliğe sahiptir. Örnek olarak, bir ERC-20 Token'ı tıpkı ETH gibi davranır, yani 1 Token her zaman tüm diğer Token'lara eşit olur.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+- [Hesaplar](/developers/docs/accounts)
+- [Akıllı Sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/)
+- [Token standartları](/developers/docs/standards/tokens/)
+
+## Şablon {#body}
+
+Fabian Vogelsteller tarafından Kasım 2015'te önerilen ERC-20 (Ethereum Yorum Talebi 20), Akıllı Sözleşmeler içindeki token'lar için bir API sağlayan bir Token Standardıdır.
+
+ERC-20'nin sağladığı örnek işlevler:
+
+- token'ları bir hesaptan diğerine aktarma
+- bir hesabın mevcut token bakiyesini alma
+- ağda mevcut olan token'ların toplam arzını alma
+- bir hesaptaki token miktarının bir üçüncü taraf hesabı tarafından harcanıp harcanamayacağını onaylama
+
+Eğer bir Akıllı Sözleşme aşağıdaki metodları ve olayları uygularsa bir ERC-20 Token Sözleşmesi olarak çağrılabilir ve dağıtıldığı andan itibaren Ethereum'da oluşturulan token'ları takip etmekten sorumludur.
+
+[EIP-20](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-20)'den:
+
+### Yöntemler {#methods}
+
+```solidity
+function name() public view returns (string)
+function symbol() public view returns (string)
+function decimals() public view returns (uint8)
+function totalSupply() public view returns (uint256)
+function balanceOf(address _owner) public view returns (uint256 balance)
+function transfer(address _to, uint256 _value) public returns (bool success)
+function transferFrom(address _from, address _to, uint256 _value) public returns (bool success)
+function approve(address _spender, uint256 _value) public returns (bool success)
+function allowance(address _owner, address _spender) public view returns (uint256 remaining)
+```
+
+### Olaylar {#events}
+
+```solidity
+event Transfer(address indexed _from, address indexed _to, uint256 _value)
+event Approval(address indexed _owner, address indexed _spender, uint256 _value)
+```
+
+### Örnekler {#web3py-example}
+
+Ethereum'daki herhangi bir ERC-20 Token Sözleşmesini incelememizi basitleştirmek için bir Standart'ın ne kadar önemli olduğunu görelim. Herhangi bir ERC-20 token'a arayüz oluşturmak için sadece Sözleşme Uygulama İkili Arayüzü'ne (ABI) ihtiyacımız var. Aşağıda görebileceğiniz gibi az sürtünmeli bir örnek olması için basitleştirilmiş bir ABI kullanacağız.
+
+#### Web3.py Örneği {#web3py-example}
+
+İlk olarak, [Web3.py](https://web3py.readthedocs.io/en/stable/quickstart.html#installation) Python kütüphanesini kurduğunuzdan emin olun:
+
+```
+pip install web3
+```
+
+```python
+from web3 import Web3
+
+
+w3 = Web3(Web3.HTTPProvider("https://cloudflare-eth.com"))
+
+dai_token_addr = "0x6B175474E89094C44Da98b954EedeAC495271d0F" # DAI
+weth_token_addr = "0xC02aaA39b223FE8D0A0e5C4F27eAD9083C756Cc2" # Wrapped ether (WETH)
+
+acc_address = "0xA478c2975Ab1Ea89e8196811F51A7B7Ade33eB11" # Uniswap V2: DAI 2
+
+# This is a simplified Contract Application Binary Interface (ABI) of an ERC-20 Token Contract.
+# It will expose only the methods: balanceOf(address), decimals(), symbol() and totalSupply()
+simplified_abi = [
+ {
+ 'inputs': [{'internalType': 'address', 'name': 'account', 'type': 'address'}],
+ 'name': 'balanceOf',
+ 'outputs': [{'internalType': 'uint256', 'name': '', 'type': 'uint256'}],
+ 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ },
+ {
+ 'inputs': [],
+ 'name': 'decimals',
+ 'outputs': [{'internalType': 'uint8', 'name': '', 'type': 'uint8'}],
+ 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ },
+ {
+ 'inputs': [],
+ 'name': 'symbol',
+ 'outputs': [{'internalType': 'string', 'name': '', 'type': 'string'}],
+ 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ },
+ {
+ 'inputs': [],
+ 'name': 'totalSupply',
+ 'outputs': [{'internalType': 'uint256', 'name': '', 'type': 'uint256'}],
+ 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ }
+]
+
+dai_contract = w3.eth.contract(address=w3.to_checksum_address(dai_token_addr), abi=simplified_abi)
+symbol = dai_contract.functions.symbol().call()
+decimals = dai_contract.functions.decimals().call()
+totalSupply = dai_contract.functions.totalSupply().call() / 10**decimals
+addr_balance = dai_contract.functions.balanceOf(acc_address).call() / 10**decimals
+
+# DAI
+print("===== %s =====" % symbol)
+print("Total Supply:", totalSupply)
+print("Addr Balance:", addr_balance)
+
+weth_contract = w3.eth.contract(address=w3.to_checksum_address(weth_token_addr), abi=simplified_abi)
+symbol = weth_contract.functions.symbol().call()
+decimals = weth_contract.functions.decimals().call()
+totalSupply = weth_contract.functions.totalSupply().call() / 10**decimals
+addr_balance = weth_contract.functions.balanceOf(acc_address).call() / 10**decimals
+
+# WETH
+print("===== %s =====" % symbol)
+print("Total Supply:", totalSupply)
+print("Addr Balance:", addr_balance)
+```
+
+## Bilinen sorunlar {#erc20-issues}
+
+### ERC-20 jeton alma sorunu {#reception-issue}
+
+ERC-20 jetonları, ERC-20 jetonlarını işlemek üzere tasarlanmamış bir akıllı sözleşmeye gönderildiğinde kalıcı olarak kaybolabilir. Bunun nedeni, alıcı sözleşmesinin gelen jetonları tanıma veya yanıtlama işlevine sahip olmaması ve ERC-20 standardında alıcı sözleşmesini gelen jetonlar hakkında bilgilendirmek için bir mekanizmanın bulunmamasıdır. Bu sorunun başlıca ortaya çıkma şekilleri şunlardır:
+
+1. Jeton transfer mekanizması
+ - ERC-20 jetonları, transfer veya transferFrom fonksiyonları kullanılarak transfer edilir
+ - Bir kullanıcı bu fonksiyonları kullanarak bir sözleşme adresine jeton gönderdiğinde, alıcı sözleşmesinin bunları işlemek üzere tasarlanmış olup olmadığına bakılmaksızın jetonlar aktarılır
+2. Bildirim eksikliği
+ - Alıcı sözleşmesi, kendisine jeton gönderildiğine dair bir bildirim veya geri arama almaz
+ - Alıcı sözleşmesinde jetonları işlemek için bir mekanizma yoksa (örneğin, bir yedek fonksiyon veya jeton alımını yönetmek için özel bir fonksiyon), jetonlar sözleşme adresinde takılı kalır
+3. Yerleşik işlemenin olmaması
+ - ERC-20 standardının sözleşmelerin uygulanması için zorunlu bir fonksiyon barındırmaması, birçok sözleşmenin gelen jetonları düzgün bir şekilde yönetememesine yol açar
+
+Bu sorundan dolayı [ERC-223](/developers/docs/standards/tokens/erc-223) gibi bazı alternatif standartlar ortaya çıktı
+
+## daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [EIP-20: ERC-20 Token Standardı](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-20)
+- [OpenZeppelin - Token'lar](https://docs.openzeppelin.com/contracts/3.x/tokens#ERC20)
+- [OpenZeppelin - ERC-20 Uygulaması](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts/blob/master/contracts/token/ERC20/ERC20.sol)
+- [Alchemy - Solidity ERC20 Jetonları için bir Rehber](https://www.alchemy.com/overviews/erc20-solidity)
+
+
+## Diğer değiştirilebilir jeton standartları {#fungible-token-standards}
+
+- [ERC-223](/developers/docs/standards/tokens/erc-223)
+- [ERC-777](/developers/docs/standards/tokens/erc-777)
+- [ERC-4626 - Jetonlaştırılmış kasalar](/developers/docs/standards/tokens/erc-4626)
\ No newline at end of file
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-223/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-223/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..dfd24a232f2
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-223/index.md
@@ -0,0 +1,197 @@
+---
+title: ERC-223 Jeton Standardı
+description: ERC-223 değiştirilebilir jeton standardına genel bir bakış, çalışma şekli ve ERC-20 ile karşılaştırılması.
+lang: tr
+---
+
+## Giriş {#introduction}
+
+### ERC-223 nedir? {#what-is-erc223}
+
+ERC-223, ERC-20 standardına benzer şekilde, değiştirilebilir jetonlara yönelik bir standarttır. Temel fark, ERC-223'ün yalnızca jeton API'sini değil aynı zamanda jetonları göndericiden alıcıya transfer etme mantığını da tanımlamasıdır. Jeton transferlerinin alıcının tarafında işlenmesini sağlayan bir iletişim modeline sahiptir.
+
+### ERC-20'den farkları {#erc20-differences}
+
+ERC-223, ERC-20'nin bazı sınırlamalarını ele alır ve jeton sözleşmesi ile jetonları alabilecek sözleşme arasında yeni bir etkileşim yöntemi sunar. ERC-223 ile mümkün olup ERC-20 ile mümkün olmayan birkaç şey şunlardır:
+
+- Alıcı tarafında jeton transferi işlemlerinin yönetimi: Alıcılar, ERC-223 jetonlarının yatırıldığını tespit edebilirler.
+- Yanlış gönderilmiş jetonların reddedilmesi: Bir kullanıcının ERC-223 jetonlarını jeton alması beklenmeyen bir sözleşmeye göndermesi halinde sözleşme, işlemi reddedebilir ve bu da jeton kaybını önler.
+- Transferlerde meta veri: ERC-223 jetonları, jeton işlemlerine rastgele bilgi eklenmesini sağlayan meta veriler içerebilir.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+- [Hesaplar](/developers/docs/accounts)
+- [Akıllı Sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/)
+- [Jeton standartları](/developers/docs/standards/tokens/)
+- [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/)
+
+## Gövde {#body}
+
+ERC-223, akıllı sözleşmeler içindeki jetonlar için bir API uygulayan bir jeton standardıdır. Ayrıca, ERC-223 jetonlarını alması gereken sözleşmeler için bir API belirtir. ERC-223 Alıcı API'sini desteklemeyen sözleşmeler ERC-223 jetonlarlarını alamaz ve bu da kullanıcı hatalarını önler.
+
+Aşağıdaki yöntem ve olayları uyguluyan bir akıllı sözleşme, ERC-223 uyumlu bir jeton sözleşmesi olarak adlandırılabilir. Dağıtıldıktan sonra, Ethereum üzerinde oluşturulan jetonları takip etmekten sorumlu olacaktır.
+
+Sözleşmenin yalnızca bu işlevlere sahip olması gerekmez ve bir geliştirici, bu sözleşmeye farklı jeton standartlarına ait herhangi bir özelliği ekleyebilir. Örneğin, `approve` ve `transferFrom` fonksiyonları ERC-223 standardının bir parçası olmasa da, gerekli durumlarda bu fonksiyonlar uygulanabilir.
+
+[EIP-223'den](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-223):
+
+### Yöntemler {#methods}
+
+ERC-223 jetonu şu yöntemleri uygulamalıdır:
+
+```solidity
+function name() public view returns (string)
+function symbol() public view returns (string)
+function decimals() public view returns (uint8)
+function totalSupply() public view returns (uint256)
+function balanceOf(address _owner) public view returns (uint256 balance)
+function transfer(address _to, uint256 _value) public returns (bool success)
+function transfer(address _to, uint256 _value, bytes calldata _data) public returns (bool success)
+```
+
+ERC-223 jetonlarını alması gereken bir sözleşme, şu yöntemi uygulamalıdır:
+
+```solidity
+function tokenReceived(address _from, uint _value, bytes calldata _data)
+```
+
+ERC-223 jetonlarının `tokenReceived(..)` fonksiyonunu uygulamayan bir sözleşmeye gönderilmesi halinde transfer başarısız olmalı ve jetonlar gönderenin bakiyesinden çıkarılmamalıdır.
+
+### Olaylar {#events}
+
+```solidity
+event Transfer(address indexed _from, address indexed _to, uint256 _value, bytes calldata _data)
+```
+
+### Örnekler {#examples}
+
+ERC-223 jetonu API'si ERC-20'ye benzer olduğundan, kullanıcı arayüzü geliştirme açısından herhangi bir fark yoktur. Burada tek istisna, ERC-223 jetonlarının bu standart için opsiyonel olan `approve` + `transferFrom` fonksiyonlarına sahip olamamasıdır.
+
+#### Solidity örnekleri {#solidity-example}
+
+Aşağıdaki örnek, temel bir ERC-223 jeton sözleşmesinin nasıl çalıştığını gösterir:
+
+```solidity
+pragma solidity ^0.8.19;
+abstract contract IERC223Recipient {
+ function tokenReceived(address _from, uint _value, bytes memory _data) public virtual;
+}
+contract VeryBasicERC223Token {
+ event Transfer(address indexed from, address indexed to, uint value, bytes data);
+ string private _name;
+ string private _symbol;
+ uint8 private _decimals;
+ uint256 private _totalSupply;
+ mapping(address => uint256) private balances;
+ function name() public view returns (string memory) { return _name; }
+ function symbol() public view returns (string memory) {return _symbol; }
+ function decimals() public view returns (uint8) { return _decimals; }
+ function totalSupply() public view returns (uint256) { return _totalSupply; }
+ function balanceOf(address _owner) public view returns (uint256) { return balances[_owner]; }
+ function isContract(address account) internal view returns (bool) {
+ uint256 size;
+ assembly { size := extcodesize(account) }
+ return size > 0;
+ }
+ function transfer(address _to, uint _value, bytes calldata _data) public returns (bool success){
+ balances[msg.sender] = balances[msg.sender] - _value;
+ balances[_to] = balances[_to] + _value;
+ if(isContract(_to)) {
+ IERC223Recipient(_to).tokenReceived(msg.sender, _value, _data);
+ }
+ emit Transfer(msg.sender, _to, _value, _data);
+ return true;
+ }
+ function transfer(address _to, uint _value) public returns (bool success){
+ bytes memory _empty = hex"00000000";
+ balances[msg.sender] = balances[msg.sender] - _value;
+ balances[_to] = balances[_to] + _value;
+ if(isContract(_to)) {
+ IERC223Recipient(_to).tokenReceived(msg.sender, _value, _empty);
+ }
+ emit Transfer(msg.sender, _to, _value, _empty);
+ return true;
+ }
+}
+```
+
+Şimdi tokenA jetonunun bir ERC-223 jetonu olduğunu varsayarak `tokenA` depozitolarını kabul eden başka bir sözleşme istiyoruz. Sözleşme yalnızca tokenA'yı kabul etmeli ve diğer jetonları reddetmelidir. Sözleşme tokenA'yı aldığında, bir `Deposit()` olayı yaymalı ve dahili 'deposits' değişkeninin değerini artırmalıdır.
+
+İşte kod:
+
+```solidity
+contract RecipientContract is IERC223Recipient {
+ event Deposit(address whoSentTheTokens);
+ uint256 deposits = 0;
+ address tokenA; // The only token that we want to accept.
+ function tokenReceived(address _from, uint _value, bytes memory _data) public override
+ {
+ // It is important to understand that within this function
+ // msg.sender is the address of a token that is being received,
+ // msg.value is always 0 as the token contract does not own or send Ether in most cases,
+ // _from is the sender of the token transfer,
+ // _value is the amount of tokens that was deposited.
+ require(msg.sender == tokenA);
+ deposits += _value;
+ emit Deposit(_from);
+ }
+}
+```
+
+## Sıkça sorulan sorular {#faq}
+
+### Eğer sözleşmeye bir miktar tokenB gönderirsek ne olur? {#sending-tokens}
+
+İşlem başarısız olur ve ve jeton transferi gerçekleşmez. Jetonlar göndericinin adresine iade edilir.
+
+### Bu sözleşmeye nasıl para yatırabiliriz? {#contract-deposits}
+
+`RecipientContract` adresini belirterek ERC-223 jetonun `transfer(address,uint256)` veya `transfer(address,uint256,bytes)` fonksiyonunu çağırın.
+
+### Bir ERC-20 jetonunu bu sözleşmeye transfer edersek ne olur? {#erc-20-transfers}
+
+`RecipientContract` adresine bir ERC-20 jetonu gönderilirse, jetonlar transfer edilir ancak transfer tanınmaz (hiçbir `Deposit()` olayı tetiklenmez ve depozito değeri değişmez). İstenmeyen ERC-20 depozitoları filtrelenemez veya engellenemez.
+
+### Jeton yatırımı tamamlandıktan sonra bazı fonksiyonları yürütmek istersek ne yapmalıyız? {#function-execution}
+
+Bunu yapmanın birkaç yolu vardır. Bu örnekte, ERC-223 transferlerini Ether transferlerine özdeş hale getiren yöntemi takip edeceğiz:
+
+```solidity
+contract RecipientContract is IERC223Recipient {
+ event Foo();
+ event Bar(uint256 someNumber);
+ address tokenA; // The only token that we want to accept.
+ function tokenReceived(address _from, uint _value, bytes memory _data) public override
+ {
+ require(msg.sender == tokenA);
+ address(this).call(_data); // Handle incoming transaction and perform a subsequent function call.
+ }
+ function foo() public
+ {
+ emit Foo();
+ }
+ function bar(uint256 _someNumber) public
+ {
+ emit Bar(_someNumber);
+ }
+}
+```
+
+`RecipientContract` bir ERC-223 jetonu aldığında sözleşme, tıpkı Ether işlemlerinin fonksiyon çağrılarını işlem `data` olarak kodlaması gibi jeton işleminin `_data` parametresi olarak kodlanan bir fonksiyonu yürütür. Daha fazla bilgi için [veri alanını](https://ethereum.org/en/developers/docs/transactions/#the-data-field) okuyun.
+
+Yukarıdaki örnekte, bir ERC-223 jetonunun `transfer(address,uin256,bytes calldata _data)` fonksiyonu ile `RecipientContract` adresine transferi gerekmektedir. Eğer veri parametresi `0xc2985578` (`foo()` fonksiyonunun imzası) ise, jeton depozitosu alındıktan sonra foo() fonksiyonu çağrılır ve Foo() olayı tetiklenir.
+
+Parametreler jeton transferinin `data`sına da kodlanabilir, örneğin `_someNumber` için 12345 değeriyle bar() fonksiyonunu çağırabiliriz. Bu durumda `data` şu şekilde olmalıdır: `0x0423a13200000000000000000000000000000000000000000000000000000000000004d2`, burada `0x0423a132`, `bar(uint256)` fonksiyonunun imzası ve `00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000004d2` ise uint256 olarak 12345'tir.
+
+## Sınırlamalar {#limitations}
+
+ERC-223, ERC-20 standardında bulunan birkaç sorunu ele alırken, kendi sınırlamaları da vardır:
+
+- Benimsenme ve Uyumluluk: ERC-223 henüz geniş çapta benimsenmemiştir, bu da mevcut araç ve platformlarla uyumluluğunu sınırlayabilir.
+- Geriye Dönük Uyumluluk: ERC-223, ERC-20 ile geriye dönük uyumlu değildir; bu nedenle mevcut ERC-20 sözleşmeleri ve araçlar, ERC-223 jetonları ile modifikasyon yapılmadan çalışmaz.
+- Gaz Maliyetleri: ERC-223 transferlerindeki ek kontrol ve işlevler, ERC-20 işlemlerine kıyasla daha yüksek gaz maliyetlerine neden olabilir.
+
+## Daha fazla kaynak {#further-reading}
+
+- [EIP-223: ERC-223 Jeton Standardı](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-223)
+- [İlk ERC-223 önerisi](https://github.com/ethereum/eips/issues/223)
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-4626/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-4626/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..57eb3ad9a88
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-4626/index.md
@@ -0,0 +1,211 @@
+---
+title: EIP-4626 Tokenize edilmiş Kasa Standardı
+description: Verim taşıyan kasalar için bir standart.
+lang: tr
+---
+
+## Giriş {#introduction}
+
+ERC-4626, verim sağlayan kasaların teknik parametrelerini optimize etmek ve birleştirmek için bir standarttır. Tek bir temel ERC-20 tokeninin paylarını temsil eden tokenleştirilmiş getiri taşıyan kasalar için standart bir API sağlar. ERC-4626 ayrıca, ERC-20'yi kullanan tokenize edilmiş kasalar için isteğe bağlı bir uzantının ana hatlarını verir ve token yatırmak, çekmek ve bakiyeleri okumak için temel işlevler sunar.
+
+**ERC-4626'nın verim sağlayan kasalardaki rolü**
+
+Borç veren piyasalar, toplayıcılar ve özünde faiz getiren tokenler, kullanıcıların farklı stratejiler uygulayarak kripto tokenlerinde en iyi verimi bulmalarına yardımcı olur. Bu stratejiler, hataya açık olabilecek veya geliştirme kaynaklarını boşa harcayabilecek küçük değişikliklerle yapılır.
+
+Verim-taşıyan para kasalarındaki ERC-4626, daha tutarlı ve sağlam uygulama kalıpları oluşturarak geliştiricilerin çok az özel çabası ile entegrasyon çabasını azaltacak ve çeşitli uygulamalarda verime erişimin kilidini açacaktır.
+
+ERC-4626 token'ı, [EIP-4626](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4626)'te tam olarak açıklanmıştır.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için önce [token standartları](/developers/docs/standards/tokens/) ve [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) hakkında okumanızı öneririz.
+
+## ERC-4626 Fonksiyonları ve Özellikleri: {#body}
+
+### Yöntemler {#methods}
+
+#### asset {#asset}
+
+```solidity
+function asset() public view returns (address assetTokenAddress)
+```
+
+Bu fonksiyon; muhasebe, yatırma ve çekme kasası için kullanılan temel jetonun adresini döndürür.
+
+#### totalAssets {#totalassets}
+
+```solidity
+function totalAssets() public view returns (uint256)
+```
+
+Bu fonksiyon, kasa tarafından tutulan temel varlıkların toplam miktarını döndürür.
+
+#### convertToShares {#convertoshares}
+
+```solidity
+function convertToShares(uint256 assets) public view returns (uint256 shares)
+```
+
+Bu fonksiyon, sağlanan `assets` miktarı için olan kasa tarafından takas edilen `shares` miktarını döndürür.
+
+#### convertToAssets {#convertoassets}
+
+```solidity
+function convertToAssets(uint256 shares) public view returns (uint256 assets)
+```
+
+Bu fonksiyon, sağlanan `shares` miktarı için olan kasa tarafından takas edilen `assets` miktarını döndürür.
+
+#### maxDeposit {#maxdeposit}
+
+```solidity
+function maxDeposit(address receiver) public view returns (uint256 maxAssets)
+```
+
+Bu fonksiyon, `receiver` tarafından yapılan tek bir [`deposit`](#deposit) çağrısında yatırılabilecek temel varlıkların maksimum miktarını döndürür.
+
+#### previewDeposit {#previewdeposit}
+
+```solidity
+function previewDeposit(uint256 assets) public view returns (uint256 shares)
+```
+
+Bu fonksiyon, kullanıcıların güncel bloktaki yatırma etkilerini simüle etmelerini sağlar.
+
+#### mevduat {#deposit}
+
+```solidity
+function deposit(uint256 assets, address receiver) public returns (uint256 shares)
+```
+
+Bu fonksiyon, temel jetonların `assets`'ini kasaya yatırır ve `shares` mülkiyetini `receiver`'a verir.
+
+#### maxMint {#maxmint}
+
+```solidity
+function maxMint(address receiver) public view returns (uint256 maxShares)
+```
+
+Bu fonksiyon, `receiver` tarafından yapılan tek bir [`mint`](#mint) çağrısında basılabilecek payların maksimum miktarını döndürür.
+
+#### previewMint {#previewmint}
+
+```solidity
+function previewMint(uint256 shares) public view returns (uint256 assets)
+```
+
+Bu fonksiyon, kullanıcıların güncel bloktaki basma etkilerini simüle etmelerini sağlar.
+
+#### mint {#mint}
+
+```solidity
+function mint(uint256 shares, address receiver) public returns (uint256 assets)
+```
+
+Bu fonksiyon, temel jetonların `assets`'ini yatırarak `receiver`'a tam olarak `shares` kasa payı basar.
+
+#### maxWithdraw {#maxwithdraw}
+
+```solidity
+function maxWithdraw(address owner) public view returns (uint256 maxAssets)
+```
+
+Bu fonksiyon, `owner` bakiyesinden tek bir [`withdraw`](#withdraw) çağrısıyla çekilebilecek maksimum temel varlık miktarını döndürür.
+
+#### previewWithdraw {#previewwithdraw}
+
+```solidity
+function previewWithdraw(uint256 assets) public view returns (uint256 shares)
+```
+
+Bu fonksiyon, kullanıcıların güncel bloktaki çekme etkilerini simüle etmelerini sağlar.
+
+#### para çek {#withdraw}
+
+```solidity
+function withdraw(uint256 assets, address receiver, address owner) public returns (uint256 shares)
+```
+
+Bu fonksiyon, `owner`'dan `shares` yakar ve kasadan `receiver`'a tam olarak `assets` jeton gönderir.
+
+#### maxRedeem {#maxredeem}
+
+```solidity
+function maxRedeem(address owner) public view returns (uint256 maxShares)
+```
+
+Bu fonksiyon, [`redeem`](#redeem) çağrısı ile `owner` bakiyesinden geri alınabilecek maksimum pay miktarını döndürür.
+
+#### previewRedeem {#previewredeem}
+
+```solidity
+function previewRedeem(uint256 shares) public view returns (uint256 assets)
+```
+
+Bu fonksiyon, kullanıcıların güncel bloktaki geri alma etkilerini simüle etmelerini sağlar.
+
+#### redeem {#redeem}
+
+```solidity
+function redeem(uint256 shares, address receiver, address owner) public returns (uint256 assets)
+```
+
+Bu fonksiyon, `owner`'dan spesifik sayıda `shares`'i geri alır ve kasadaki temel jetonun `assets`'ini `receiver`'a gönderir.
+
+#### totalSupply {#totalsupply}
+
+```solidity
+function totalSupply() public view returns (uint256)
+```
+
+Dolaşımdaki geri alınmamış kasa paylarının toplam sayısını verir.
+
+#### balanceOf {#balanceof}
+
+```solidity
+function balanceOf(address owner) public view returns (uint256)
+```
+
+`owner`'ın güncel olarak sahip olduğu toplam kasa payı miktarını döndürür.
+
+### Arayüzün haritası {#mapOfTheInterface}
+
+
+
+### Etkinlikler {#events}
+
+#### Yatırma Olayları
+
+Jetonlar kasaya [`mint`](#mint) ve [`deposit`](#deposit) yöntemleri aracılığıyla yatırıldığında çıkarılmış olmak **ZORUNDADIR**
+
+```solidity
+event Deposit(
+ address indexed sender,
+ address indexed owner,
+ uint256 assets,
+ uint256 shares
+)
+```
+
+`sender`'ın, `shares` için `assets` takası yapan ve söz konusu `shares`'i `owner`'a transfer eden kullanıcı olduğu durumlarda.
+
+#### Çekim Olayı
+
+Paylar kasadan [`redeem`](#redeem) veya [`withdraw`](#withdraw) yöntemlerinde bir yatıran tarafından çekildiğinde çıkarılmış olmak **ZORUNDADIR**.
+
+```solidity
+event Withdraw(
+ address indexed sender,
+ address indexed receiver,
+ address indexed owner,
+ uint256 assets,
+ uint256 shares
+)
+```
+
+`sender`'ın çekimi tetikleyen ve `assets` için `owner`'ın sahip olduğu `shares`'i takas eden kullanıcı olduğu durumlarda. `receiver`, çekilmiş `assets`'i alan kullanıcıdır.
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [EIP-4626: Tokenize edilmiş kasa Standartı](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4626)
+- [ERC-4626: GitHub Deposu](https://github.com/transmissions11/solmate/blob/main/src/tokens/ERC4626.sol)
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-721/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-721/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..d06fedf917e
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-721/index.md
@@ -0,0 +1,244 @@
+---
+title: ERC-721 Değiştirilemez Token Standardı
+description:
+lang: tr
+---
+
+## Giriş {#introduction}
+
+**Değiştirilemeyen Token nedir?**
+
+Bir Değiştirilemez Token (NFT), bir şeyi veya bir kimseyi eşsiz bir yolla tanımlamak için kullanılır. Bu Token türü; koleksiyon öğeleri, erişim anahtarları, çekiliş biletleri, konserler ve spor maçları için numaralı koltuklar vb. sunan platformlarda kullanılmak için mükemmeldir. Bu özel Token türü, inanılmaz olanaklara sahip olduğu için uygun bir Standardı hak ediyor: ERC-721 bunu çözmek için geldi!
+
+**ERC-721 nedir?**
+
+ERC-721, NFT için bir standart getirir, başka bir deyişle, bu Token türü benzersizdir ve örneğin yaşı, nadirliği ve hatta görseli gibi başka bir şey nedeniyle aynı Akıllı Sözleşmedeki başka bir Token'dan farklı değere sahip olabilir. Görsel mi?
+
+Evet! Tüm NFT'ler `tokenId` denilen bir `uint256` değişkenine sahiptir, yani herhangi bir ERC-721 sözleşmesi için, `sözleşme adresi, uint256 tokenId` çifti küresel olarak eşsiz olmalıdır. Bununla birlikte, bir dapp girdi olarak `tokenId` kullanan ve çıktı olarak da zombiler, silahlar, yetenekler ya da muhteşem kedicikler gibi havalı bir şeyin görüntüsünü veren bir "dönüştürücüye" sahip olabilir!
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+- [Hesaplar](/developers/docs/accounts/)
+- [Akıllı Sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/)
+- [Token standartları](/developers/docs/standards/tokens/)
+
+## Şablon {#body}
+
+William Entriken, Dieter Shirley, Jacob Evans ve Nastassia Sachs tarafından Ocak 2018'de önerilen ERC-721 (Ethereum Yorum Talebi 721), Akıllı Sözleşmeler içindeki token'lar için bir API uygulayan bir Değiştirilebilir Token Standardıdır.
+
+Token'ları bir hesaptan diğerine aktarmak, bir hesabın mevcut token bakiyesini almak, belirli bir token'ın sahibini almak ve ayrıca ağda mevcut olan token'ın toplam arzını almak gibi işlevler sağlar. Bunların yanı sıra, bir hesaptan bir miktar token'ın üçüncü taraf bir hesap tarafından taşınabileceğini onaylamak gibi başka işlevleri de vardır.
+
+Bir Akıllı Sözleşme aşağıdaki yöntemleri ve olayları uygularsa, ERC-721 Değiştirilemez Token Sözleşmesi olarak adlandırılabilir ve dağıtıldıktan sonra, Ethereum üzerinde oluşturulan token'ları takip etmekten sorumlu olur.
+
+[EIP-721](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-721)'den:
+
+### Yöntemler {#methods}
+
+```solidity
+ function balanceOf(address _owner) external view returns (uint256);
+ function ownerOf(uint256 _tokenId) external view returns (address);
+ function safeTransferFrom(address _from, address _to, uint256 _tokenId, bytes data) external payable;
+ function safeTransferFrom(address _from, address _to, uint256 _tokenId) external payable;
+ function transferFrom(address _from, address _to, uint256 _tokenId) external payable;
+ function approve(address _approved, uint256 _tokenId) external payable;
+ function setApprovalForAll(address _operator, bool _approved) external;
+ function getApproved(uint256 _tokenId) external view returns (address);
+ function isApprovedForAll(address _owner, address _operator) external view returns (bool);
+```
+
+### Olaylar {#events}
+
+```solidity
+ event Transfer(address indexed _from, address indexed _to, uint256 indexed _tokenId);
+ event Approval(address indexed _owner, address indexed _approved, uint256 indexed _tokenId);
+ event ApprovalForAll(address indexed _owner, address indexed _operator, bool _approved);
+```
+
+### Örnekler {#web3py-example}
+
+Ethereum'daki herhangi bir ERC-721 Token Sözleşmesini incelememizi basitleştirmek için bir Standart'ın ne kadar önemli olduğunu görelim. Herhangi bir ERC-721 token'a arayüz oluşturmak için sadece sözleşmenin Uygulama İkili Arayüzü'ne (ABI) ihtiyacımız var. Aşağıda görebileceğiniz gibi az sürtünmeli bir örnek olması için basitleştirilmiş bir ABI kullanacağız.
+
+#### Web3.py Örneği {#web3py-example}
+
+İlk olarak, [Web3.py](https://web3py.readthedocs.io/en/stable/quickstart.html#installation) Python kütüphanesini kurduğunuzdan emin olun:
+
+```
+pip install web3
+```
+
+```python
+from web3 import Web3
+from web3._utils.events import get_event_data
+
+
+w3 = Web3(Web3.HTTPProvider("https://cloudflare-eth.com"))
+
+ck_token_addr = "0x06012c8cf97BEaD5deAe237070F9587f8E7A266d" # CryptoKitties Contract
+
+acc_address = "0xb1690C08E213a35Ed9bAb7B318DE14420FB57d8C" # CryptoKitties Sales Auction
+
+# This is a simplified Contract Application Binary Interface (ABI) of an ERC-721 NFT Contract.
+# It will expose only the methods: balanceOf(address), name(), ownerOf(tokenId), symbol(), totalSupply()
+simplified_abi = [
+ {
+ 'inputs': [{'internalType': 'address', 'name': 'owner', 'type': 'address'}],
+ 'name': 'balanceOf',
+ 'outputs': [{'internalType': 'uint256', 'name': '', 'type': 'uint256'}],
+ 'payable': False, 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ },
+ {
+ 'inputs': [],
+ 'name': 'name',
+ 'outputs': [{'internalType': 'string', 'name': '', 'type': 'string'}],
+ 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ },
+ {
+ 'inputs': [{'internalType': 'uint256', 'name': 'tokenId', 'type': 'uint256'}],
+ 'name': 'ownerOf',
+ 'outputs': [{'internalType': 'address', 'name': '', 'type': 'address'}],
+ 'payable': False, 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ },
+ {
+ 'inputs': [],
+ 'name': 'symbol',
+ 'outputs': [{'internalType': 'string', 'name': '', 'type': 'string'}],
+ 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ },
+ {
+ 'inputs': [],
+ 'name': 'totalSupply',
+ 'outputs': [{'internalType': 'uint256', 'name': '', 'type': 'uint256'}],
+ 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ },
+]
+
+ck_extra_abi = [
+ {
+ 'inputs': [],
+ 'name': 'pregnantKitties',
+ 'outputs': [{'name': '', 'type': 'uint256'}],
+ 'payable': False, 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ },
+ {
+ 'inputs': [{'name': '_kittyId', 'type': 'uint256'}],
+ 'name': 'isPregnant',
+ 'outputs': [{'name': '', 'type': 'bool'}],
+ 'payable': False, 'stateMutability': 'view', 'type': 'function', 'constant': True
+ }
+]
+
+ck_contract = w3.eth.contract(address=w3.to_checksum_address(ck_token_addr), abi=simplified_abi+ck_extra_abi)
+name = ck_contract.functions.name().call()
+symbol = ck_contract.functions.symbol().call()
+kitties_auctions = ck_contract.functions.balanceOf(acc_address).call()
+print(f"{name} [{symbol}] NFTs in Auctions: {kitties_auctions}")
+
+pregnant_kitties = ck_contract.functions.pregnantKitties().call()
+print(f"{name} [{symbol}] NFTs Pregnants: {pregnant_kitties}")
+
+# Using the Transfer Event ABI to get info about transferred Kitties.
+tx_event_abi = {
+ 'anonymous': False,
+ 'inputs': [
+ {'indexed': False, 'name': 'from', 'type': 'address'},
+ {'indexed': False, 'name': 'to', 'type': 'address'},
+ {'indexed': False, 'name': 'tokenId', 'type': 'uint256'}],
+ 'name': 'Transfer',
+ 'type': 'event'
+}
+
+# We need the event's signature to filter the logs
+event_signature = w3.keccak(text="Transfer(address,address,uint256)").hex()
+
+logs = w3.eth.get_logs({
+ "fromBlock": w3.eth.block_number - 120,
+ "address": w3.to_checksum_address(ck_token_addr),
+ "topics": [event_signature]
+})
+
+# Notes:
+# - Increase the number of blocks up from 120 if no Transfer event is returned.
+# - If you didn't find any Transfer event you can also try to get a tokenId at:
+# https://etherscan.io/address/0x06012c8cf97BEaD5deAe237070F9587f8E7A266d#events
+# Click to expand the event's logs and copy its "tokenId" argument
+recent_tx = [get_event_data(w3.codec, tx_event_abi, log)["args"] for log in logs]
+
+if recent_tx:
+ kitty_id = recent_tx[0]['tokenId'] # Paste the "tokenId" here from the link above
+ is_pregnant = ck_contract.functions.isPregnant(kitty_id).call()
+ print(f"{name} [{symbol}] NFTs {kitty_id} is pregnant: {is_pregnant}")
+```
+
+CryptoKitties Sözleşmesi, Standart olanlar dışında bazı ilginç Olaylara sahiptir.
+
+Hadi ikisine bakalım, `Pregnant` ve `Birth`.
+
+```python
+# Using the Pregnant and Birth Events ABI to get info about new Kitties.
+ck_extra_events_abi = [
+ {
+ 'anonymous': False,
+ 'inputs': [
+ {'indexed': False, 'name': 'owner', 'type': 'address'},
+ {'indexed': False, 'name': 'matronId', 'type': 'uint256'},
+ {'indexed': False, 'name': 'sireId', 'type': 'uint256'},
+ {'indexed': False, 'name': 'cooldownEndBlock', 'type': 'uint256'}],
+ 'name': 'Pregnant',
+ 'type': 'event'
+ },
+ {
+ 'anonymous': False,
+ 'inputs': [
+ {'indexed': False, 'name': 'owner', 'type': 'address'},
+ {'indexed': False, 'name': 'kittyId', 'type': 'uint256'},
+ {'indexed': False, 'name': 'matronId', 'type': 'uint256'},
+ {'indexed': False, 'name': 'sireId', 'type': 'uint256'},
+ {'indexed': False, 'name': 'genes', 'type': 'uint256'}],
+ 'name': 'Birth',
+ 'type': 'event'
+ }]
+
+# We need the event's signature to filter the logs
+ck_event_signatures = [
+ w3.keccak(text="Pregnant(address,uint256,uint256,uint256)").hex(),
+ w3.keccak(text="Birth(address,uint256,uint256,uint256,uint256)").hex(),
+]
+
+# Here is a Pregnant Event:
+# - https://etherscan.io/tx/0xc97eb514a41004acc447ac9d0d6a27ea6da305ac8b877dff37e49db42e1f8cef#eventlog
+pregnant_logs = w3.eth.get_logs({
+ "fromBlock": w3.eth.block_number - 120,
+ "address": w3.to_checksum_address(ck_token_addr),
+ "topics": [ck_event_signatures[0]]
+})
+
+recent_pregnants = [get_event_data(w3.codec, ck_extra_events_abi[0], log)["args"] for log in pregnant_logs]
+
+# Here is a Birth Event:
+# - https://etherscan.io/tx/0x3978028e08a25bb4c44f7877eb3573b9644309c044bf087e335397f16356340a
+birth_logs = w3.eth.get_logs({
+ "fromBlock": w3.eth.block_number - 120,
+ "address": w3.to_checksum_address(ck_token_addr),
+ "topics": [ck_event_signatures[1]]
+})
+
+recent_births = [get_event_data(w3.codec, ck_extra_events_abi[1], log)["args"] for log in birth_logs]
+```
+
+## Popüler NFT'ler {#popular-nfts}
+
+- [Etherscan NFT Tracker](https://etherscan.io/tokens-nft), aktarım hacmine göre Ethereum üzerindeki en yüksek NFT'leri sıralar.
+- [CryptoKitties](https://www.cryptokitties.co/) yetiştirilebilen, toplanabilen ve aşırı şirin olan CryptoKitties dediğimiz yaratıklar çevresinde gelişen bir oyundur.
+- [Sorare](https://sorare.com/), sınırlı sayılı koleksiyon parçaları toplayabileceğiniz, takımlarınızı yönetebileceğiniz ve ödüller kazanmak için rekabet edebileceğiniz küresel bir fantezi futbol oyunudur.
+- [Ethereum İsim Hizmeti (ENS)](https://ens.domains/); basit, insanlar tarafından okunabilir isimler kullanarak hem blok zinciri üstünde hem de dışında kaynakları yönetmenin güvenli ve merkeziyetsiz bir yolunu sunar.
+- [POAP](https://poap.xyz), etkinliklere katılan veya belirli eylemleri tamamlayan kişilere ücretsiz NFT'ler sunar. POAP'ler oluşturmak ve dağıtmak ücretsizdir.
+- [Unstoppable Domains](https://unstoppabledomains.com/), blok zincirleri üzerinde alan adları inşa eden San-Francisco merkezli bir şirkettir. Blok zinciri alan adları, kripto para adreslerini insanlar tarafından okunabilir adlarla değiştirir ve sansüre dayanıklı web sitelerini etkinleştirmek için kullanılabilir.
+- [Gods Unchained Cards](https://godsunchained.com/), oyun içi varlıklara gerçek sahiplik getirmek için NFT'leri kullanan Ethereum blok zinciri üzerindeki bir Kart Ticareti Oyunudur.
+- [Bored Ape Yacht Club](https://boredapeyachtclub.com), kanıtlanabilir derecede ender bir sanat eseri olmasının yanı sıra, kulübe üyelik simgesi olarak hareket eden ve topluluk çabalarının sonucu olarak zamanla artan üye avantajları ve faydaları sağlayan 10.000 benzersiz NFT'den oluşan bir koleksiyondur.
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [EIP-721: ERC-721 Değiştirilemez Token Standardı](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-721)
+- [OpenZeppelin - ERC-721 Belgeleri](https://docs.openzeppelin.com/contracts/3.x/erc721)
+- [OpenZeppelin - ERC-721 Uygulaması](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts/blob/master/contracts/token/ERC721/ERC721.sol)
+- [Alchemy NFT API](https://docs.alchemy.com/alchemy/enhanced-apis/nft-api)
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-777/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-777/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..728dc68fb00
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/erc-777/index.md
@@ -0,0 +1,77 @@
+---
+title: ERC-777 Token Standardı
+description:
+lang: tr
+---
+
+## {#introduction}
+
+****
+
+****
+
+Kancalar, bir akıllı sözleşmenin kodunda açıklanan bir fonksiyondur. Kancalar, jetonlar sözleşme aracılığıyla gönderildiğinde veya alındığında çağrılır. Bu, bir akıllı sözleşmenin gelen veya giden jetonlara tepki vermesini sağlar.
+
+## {#prerequisites}
+
+- []()
+- []()
+- []()
+
+## {#body}
+
+Kancalar, [ERC-1820](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1820) standardı kullanılarak kaydedilir ve keşfedilir.
+
+Standart ayrıca ERC-20'de oluşan `decimals` hakkındaki kafa karışıklığını çözer. Bu netlik, geliştirici deneyimini geliştirir.
+
+ERC-777 sözleşmeleri ile sanki ERC-20 sözleşmeleriymiş gibi etkileşime geçilebilir.
+
+### {#methods}
+
+```solidity
+
+```
+
+### {#events}
+
+```solidity
+
+```
+
+### {#web3py-example}
+
+#### {#web3py-example}
+
+```
+
+```
+
+```python
+
+
+
+
+```
+
+```python
+
+
+```
+
+## {#popular-nfts}
+
+-
+-
+-
+-
+-
+-
+-
+-
+
+## Daha Fazla Okuma {#further-reading}
+
+- []()
+- []()
+- []()
+- []()
diff --git a/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/index.md b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..2a937811b34
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/23) Advanced Docs/developers/docs/standards/tokens/index.md
@@ -0,0 +1,39 @@
+---
+title: Token Standartları
+description:
+lang: tr
+incomplete: true
+---
+
+## Giriş {#introduction}
+
+Birçok Ethereum geliştirme standardı, jeton arayüzlerine odaklanır. Bu standartlar akıllı sözleşmelerin birleştirilebilir kalmasını sağlamaya yardımcı olur: Örneğin yeni bir proje bir token çıkardığı zaman token'ın mevcut merkeziyetsiz borsalarla uyumlu kalması gibi.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+- [Ethereum geliştirme standartları](/developers/docs/standards/)
+- [Akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/)
+
+## Token standartları {#token-standards}
+
+Bunlar Ethereum'daki en popüler token standartlarından bazılarıdır:
+
+- [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) - Oylama token'ları, stake etme token'ları veya sanal para birimleri gibi değiştirilebilir (birbirinin yerine geçebilir) token'lar için standart bir arayüz.
+
+### NFT standartları {#nft-standards}
+
+- [ERC-721](/developers/docs/standards/tokens/erc-721/) - Bir şarkı veya sanat eserinin telif hakkı gibi değiştirilemez token'lar için standart bir arayüz.
+- [ERC-1155](/developers/docs/standards/tokens/erc-1155/) - ERC-1155, daha verimli alım satımlara ve işlemlerin gruplandırılmasına olanak tanır: Böylece maliyetlerden tasarruf sağlar. Bu jeton standardı, hem yardımcı jetonların ($BNB veya $BAT gibi) hem de CryptoPunks gibi Eşsiz Jetonların oluşturulmasına olanak tanır.
+
+[ERC](https://eips.ethereum.org/erc) önerilerinin tam listesi.
+
+## daha fazla okuma {#further-reading}
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+
+## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
+
+- [Token entegrasyonu kontrol listesi](/developers/tutorials/token-integration-checklist/) _– Token'larla etkileşim kurarken göz önünde bulundurulması gerekenleri içeren bir kontrol listesi._
+- [ERC20 token akıllı sözleşmesini anlayın](/developers/tutorials/understand-the-erc-20-token-smart-contract/) _– İlk akıllı sözleşmenizi bir Ethereum test ağında dağıtmaya giriş._
+- [ERC20 token'larının bir Solidity akıllı sözleşmesinden transferleri ve onaylanması](/developers/tutorials/transfers-and-approval-of-erc-20-tokens-from-a-solidity-smart-contract/) _– Solidity dilini kullanarak bir token'la etkileşim kurmak için bir akıllı sözleşme nasıl kullanılır?_
+- [Bir ERC721 pazarının uygulanması [nasıl yapılır kılavuzu]](/developers/tutorials/how-to-implement-an-erc721-market/) _– Merkeziyetsiz bir ilan panosunda token'laştırılmış ürünler nasıl satışa sunulur?_
diff --git "a/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/index.md" "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..5f4023bcb82
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/index.md"
@@ -0,0 +1,114 @@
+---
+title: Ölçeklendirme
+description: Ethereum topluluğu tarafından geliştirilmekte olan farklı ölçekleme seçeneklerine giriş.
+lang: tr
+sidebarDepth: 3
+---
+
+## Ölçeklendirmeye genel bakış {#scaling-overview}
+
+Ethereum kullanan kişi sayısı arttıkça blok zinciri belirli kapasite sınırlamalarına ulaştı. Bu durum, ağı kullanma maliyetini artırarak "ölçeklendirme çözümlerine" yönelik bir ihtiyaç doğurdu. Benzer hedeflere ulaşmak için farklı yaklaşımlar benimseyen, araştırılan, test edilen ve uygulanan çok sayıda çözüm vardır.
+
+Ölçeklenebilirliğin ana hedefi, merkeziyetsizlikten veya güvenlikten ödün vermeden işlem hızını (daha hızlı kesinlik) ve işlem verimini (saniye başına daha fazla sayıda işlem) artırmaktır ([Ethereum'un vizyonu](/roadmap/vision/) hakkında daha fazla bilgi). Katman 1 Ethereum blok zincirinde yüksek talep, daha yavaş işlemlere ve elverişsiz [gaz fiyatlarına](/developers/docs/gas/) yol açar. Ethereum'un anlamlı ve toplu olarak benimsenmesi için ağ kapasitesini hız ve verim açısından artırmak çok önemlidir.
+
+Hız ve verim önemli olsa da, bu hedefleri mümkün kılan ölçeklendirme çözümlerinin merkeziyetsiz ve güvenli kalması çok önemlidir. Düğüm operatörleri için giriş engelini düşük tutmak, merkezi ve güvenli olmayan bilgi işlem gücüne doğru ilerlemeyi önlemede kritik önem arz eder.
+
+Kavramsal olarak, ölçeklendirmeyi ilk olarak zincir üstünde veya zincir dışında ölçeklendirme olarak sınıflandırıyoruz.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Tüm temel konuları kapsamlı olarak anlamanız gerekmektedir. Bu teknoloji henüz pek kullanılmadığı için ve araştırılmaya ve geliştirilmeye devam edildiğinden, ölçeklendirme çözümlerinin uygulanması ileri seviye bilgi gerektirir.
+
+## Zincir üstünde ölçeklendirme {#on-chain-scaling}
+
+Zincir üstünde ölçeklendirme yöntemi, Ethereum protokolünde değişiklik yapılmasını gerektirir (katman 1 [Ana Ağ](/glossary/#mainnet)). Uzun bir süredir blokzinciri parçalamanın Ethereum'u ölçeklendirmesi bekleniyordu. Süreç, blokzincirin çeşitli ayrık parçalara (shard adı verilen) ayrılmasını ve bu parçaların doğrulayıcı alt kümeleri tarafından onaylanmasını içerecekti. Ancak katman-2 toplamalarıyla ölçeklendirmenin birincil ölçeklendirme tekniği olmasıyla beraber bu durum değişti. Bu, toplama kullanımlarının kullanıcılar için ucuz hale getirilmesi amaçlanarak daha ucuz bir veri biçiminin Ethereum bloklarına eklenmesiyle destekleniyor.
+
+### Parçalama {#sharding}
+
+Parçalama, veritabanını bölmek için kullanılan işlemdir. Böylelikle doğrulayıcı alt kümeleri, tüm Ethereum ağını takip etmektense belirli bazı parçaları takip etmekten sorumlu olurlar. Parçalama aslında uzun süredir Ethereum [yol haritasında](/roadmap/) yer alıyordu ve Birleşim'den önce hisse ispatına gönderilmesi amaçlanmıştı. Bununla birlikte, [katman 2 toplamalarının](#layer-2-scaling) hızlı gelişimi ve [Danksharding'in](/roadmap/danksharding)(doğrulayıcılar tarafından çok verimli bir şekilde doğrulanabilen Ethereum bloklarına toplama verisi damlacıkları ekleme) icat edilmesi, Ethereum topluluğunun parçalama yoluyla ölçeklendirme yerine toplama merkezli ölçeklendirmeyi tercih etmesine yol açtı. Bu aynı zamanda da Ethereum'un mutabakat mantığının sade kalmasına da yardımcı olacaktır.
+
+## Zincir dışında ölçeklendirme {#off-chain-scaling}
+
+Zincir dışı çözümler, katman 1 Ana Ağ'dan ayrı olarak uygulanır; mevcut Ethereum protokolünde herhangi bir değişiklik gerektirmezler. "Katman 2" çözümleri olarak bilinen bazı çözümler, güvenliklerini doğrudan [iyimser toplamalar](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/), [sıfır bilgi toplamaları](/developers/docs/scaling/zk-rollups/) veya [özel kanallar](/developers/docs/scaling/state-channels/) gibi katman 1 Ethereum mutabakatından alır. Diğer çözümler, [yan zincirler](#sidechains) [validium'lar](#validium) veya [plazma zincirleri](#plasma) gibi güvenliklerini Ana Ağ'dan ayrı olarak türeten çeşitli biçimlerde yeni zincirlerin oluşturulmasını içerir. Bu çözümler Ana Ağ ile iletişim kurar, ancak çeşitli hedeflere ulaşmak için güvenliklerini farklı şekilde elde eder.
+
+### Katman 2 ölçeklendirme {#layer-2-scaling}
+
+Bu zincir dışı çözümler kategorisi, güvenliğini Ana Ağ Ethereum'dan alır.
+
+Katman 2, Ana Ağ'ın sağlam merkeziyetsiz güvenlik modelinden yararlanırken, işlemleri Ethereum Ana Ağı'ndan (katman 1) yöneterek uygulamanızı ölçeklendirmeye yardımcı olmak üzere tasarlanmış çözümler için kullanılan toplu bir terimdir. Ağ meşgulken işlem hızı düşer ve belirli türdeki merkeziyetsiz uygulamalar için kullanıcı deneyimi olumsuz etkilenir. Ağ yoğunluğu arttıkça işlem göndericiler birbirleriyle rekabete girerek gaz ücretlerinin artmasına neden olurlar. Bu, Ethereum'u kullanmayı çok pahalı hâle getirebilir.
+
+Katman 2 çözümlerinin çoğu düğüm, doğrulayıcı, operatör, sıralayıcı veya blok üreticileri gibi bir sunucu veya sunucu kümesi etrafında toplanır. Uygulamaya bağlı olarak bu katman 2 düğümleri, onları kullanan kişiler, işletmeler veya kuruluşlar veya bir 3. taraf operatör veya büyük bir grup kişi tarafından (Ana Ağ'a benzer şekilde) çalıştırılabilir. Genel olarak konuşursak, işlemler doğrudan katman 1'e (Ana ağ) gönderilmek yerine bu katman 2 düğümlerine gönderilir. Bazı çözümlerde katman 2 örneği daha sonra bunları katman 1'e bağlamadan önce gruplara ayırır, ardından bunlar katman 1 tarafından sabitlenir ve değiştirilemez. Bunun nasıl yapıldığına ilişkin ayrıntılar, farklı katman 2 teknolojileri ve uygulamaları arasında önemli ölçüde farklılık gösterir.
+
+Belirli bir katman 2 örneği açık olabilir ve birçok uygulama tarafından paylaşılabilir veya bir proje tarafından dağıtılabilir ve yalnızca uygulamalarını desteklemeye adanmış olabilir.
+
+#### Katman 2 neden gerekli? {#why-is-layer-2-needed}
+
+- Saniye başına artan işlem, kullanıcı deneyimini büyük ölçüde iyileştirir ve Mainnet Ethereum'daki ağ tıkanıklığını azaltır.
+- İşlemler, Mainnet Ethereum'da tek bir işlemde toplanır ve Ethereum'u tüm dünyadaki insanlar için daha kapsayıcı ve erişilebilir hâle getiren kullanıcılar için gaz ücretlerini azaltır.
+- Ölçeklendirme ile ilgili hiçbir gelişme güvenlik veya merkeziyetsizlikten taviz vermemelidir: Katman 2 çözümleri Ethereum'u olduğu hâliyle geliştirir.
+- Ölçekli varlıklarla çalışırken kendi verimlilik setlerini kullanan uygulamaya özel katman 2 ağları bulunuyor.
+
+[Katman 2 hakkında daha fazla bilgi](/layer-2/).
+
+#### Toplamalar {#rollups}
+
+Toplamalar, işlem yürütmesini katman 1 dışında gerçekleştirir ve ardından veriler, mutabakata varılan katman 1'e gönderilir. Bu, işlem verileri katman 1 bloklarına dahil edildiğinden toplamaların yerel Ethereum güvenliği ile güvence altına alınmasına olanak tanır.
+
+Farklı güvenlik modellerine sahip iki tür toplama vardır:
+
+- **İyimser toplamalar**: İşlemlerin varsayılan olarak geçerli olduğunu varsayar ve yalnızca bir meydan okuma ile karşılaşıldığında [**dolandırıcılık kanıtı**](/glossary/#fraud-proof) aracılığıyla hesaplama çalıştırır. [İyimser toplamalar üzerine daha fazla bilgi](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/).
+- **Sıfır bilgi toplamaları**: Zincir dışı hesaplamalar çalıştırır ve zincire bir [**doğruluk ispatı**](/glossary/#validity-proof) gönderir. [Sıfır bilgi toplamaları üzerine daha fazla bilgi](/developers/docs/scaling/zk-rollups/).
+
+#### Durum kanalları {#channels}
+
+Özel kanallar, katılımcıların zincir dışında hızlı ve özgürce işlem yapmalarını sağlamak için çoklu imza sözleşmelerini kullanır ve ardından Ana ağ ile kesinliği belirler. Bu, ağ tıkanıklığını, ücretleri ve gecikmeleri en aza indirger. Mevcut kanal türleri, özel kanallar ve ödeme kanalları olarak iki türdedir.
+
+[Özel kanallar](/developers/docs/scaling/state-channels/) hakkında daha fazla bilgi.
+
+### Yan zincirler {#sidechains}
+
+Bir yan zincir, Ana Ağ'a paralel olarak çalışan bağımsız bir Ethereum Sanal Makinesi uyumlu blokzinciridir. Bunlar, iki yönlü köprüler aracılığıyla Ethereum ile uyumludur ve kendi seçtikleri mutabakat kuralları ve blok parametreleri altında çalışırlar.
+
+[Yan zincirler](/developers/docs/scaling/sidechains/) hakkında daha fazla bilgi.
+
+### Plazma {#plasma}
+
+Plazma zinciri, ana Ethereum zincirine bağlı olan ve uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmak için sahtecilik kanıtlarını ([iyimser toplamalar](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/) gibi) kullanan ayrı bir blokzincirdir.
+
+[Plazma](/developers/docs/scaling/plasma/) hakkında daha fazla bilgi.
+
+### Validium {#validium}
+
+Bir Validium zinciri, sıfır bilgi toplamaları gibi doğruluk ispatlarını kullanır, ancak veriler ana katman 1 Ethereum zincirinde depolanmaz. Bu, her bir Validium zinciri başına saniyede 10 bin işlem yapılabilmesine ve birden çok zincirin paralel olarak çalışabilmesine olanak sağlar.
+
+[Validium](/developers/docs/scaling/validium/) hakkında daha fazla bilgi.
+
+## Neden bu kadar çok ölçeklendirme çözümüne ihtiyaç var? {#why-do-we-need-these}
+
+- Birden çok çözüm, ağın herhangi bir bölümündeki genel tıkanıklığı azaltmaya yardımcı olabilir ve ayrıca tek hata noktalarını da önler.
+- Bütün, parçalarının toplamından daha büyüktür. Farklı çözümler var olabilir ve uyum içinde çalışabilir, bu da gelecekteki işlem hızı ve verimi üzerinde üstel bir etkiye izin verir.
+- Tüm çözümler, Ethereum mutabakat algoritmasının doğrudan kullanılmasını gerektirmez ve alternatifler, aksi takdirde elde edilmesi zor olacak faydalar sunabilir.
+- [Ethereum vizyonunu](/roadmap/vision/) gerçekleştirmek için tek bir ölçeklendirme çözümü yeterli değildir.
+
+## Görsel olarak öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? {#visual-learner}
+
+
+
+_Videodaki açıklamanın "Katman 2" terimini tüm zincir dışı ölçeklendirme çözümlerini ifade etmek için kullandığına dikkat edin: Biz "Katman 2"yi, güvenliğini katman 1 Ana ağ mutabakatından alan zincir dışı bir çözüm olarak ayırıyoruz._
+
+
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Toplama merkezli bir Ethereum yol haritası](https://ethereum-magicians.org/t/a-rollup-centric-ethereum-roadmap/4698) _Vitalik Buterin_
+- [Ethereum için Katman 2 ölçeklendirme çözümlerinde güncel analitikler](https://www.l2beat.com/)
+- [Ethereum katman 2 Ölçeklendirme Çözümlerini Değerlendirme: Bir Karşılaştırma Çerçevesi](https://medium.com/matter-labs/evaluating-ethereum-l2-scaling-solutions-a-comparison-framework-b6b2f410f955)
+- [Toplamalar için Tamamlanmamış Bir Kılavuz](https://vitalik.eth.limo/general/2021/01/05/rollup.html)
+- [Ethereum destekli ZK-Toplamaları: Dünya Liderleri](https://hackmd.io/@canti/rkUT0BD8K)
+- [İyimser Toplamalar ile ZK Toplamalarının Karşılaştırması](https://limechain.tech/blog/optimistic-rollups-vs-zk-rollups/)
+- [Sıfır Bilgi Blok Zinciri Ölçeklendirilebilirliği](https://ethworks.io/assets/download/zero-knowledge-blockchain-scaling-ethworks.pdf)
+- [Toplamalar + veri parçalarının, yüksek ölçeklenebilirlik için tek sürdürülebilir çözüm olma nedeni](https://polynya.medium.com/why-rollups-data-shards-are-the-only-sustainable-solution-for-high-scalability-c9aabd6fbb48)
+- [Hangi tür Katman 3'ler kulağa mantıklı geliyor?](https://vitalik.eth.limo/general/2022/09/17/layer_3.html)
+- [Veri Kullanılabilirliği veya: Toplamalar Endişelenmeyi Bırakıp Ethereum'u Sevmeyi Nasıl Öğrendi?](https://ethereum2077.substack.com/p/data-availability-in-ethereum-rollups)
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
diff --git "a/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/index.md" "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..ed94bbf22f5
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/index.md"
@@ -0,0 +1,269 @@
+---
+title: İyimser Toplamalar
+description: Ethereum topluluğu tarafından kullanılmakta olan bir ölçeklendirme çözümü sunan iyimser toplamalara giriş.
+lang: tr
+---
+
+İyimser toplamalar, Ethereum temel katmanının işlem hacmini genişletmek üzere tasarlanmış katman 2 (L2) protokolleridir. Ana Ethereum zincirindeki hesaplama yükünü, işlemleri zincir dışında yürüterek azaltarak işleme hızlarında önemli iyileştirmeler sunarlar. Diğer ölçeklendirme çözümleri olan [yan zincirlerin](/developers/docs/scaling/sidechains/) aksine iyimser toplamalar, işlem sonuçlarını zincir üstünde yayımlayarak Ana ağ'dan güvenlik alırken; [plazma zincirleri](/developers/docs/scaling/plasma/) ise Ethereum'da sahtecilik kanıtları ile işlemleri doğrular ancak işlem verilerini farklı bir yerde saklarlar.
+
+Hesaplama, Ethereum'u kullanmanın yavaş ve pahalı kısmı olduğundan iyimser toplamalar ölçeklenebilirlikte 10-100x'lik iyileştirmeler sunabilir. İyimser toplamalar ayrıca işlemleri Ethereum'a çağrı verisi `calldata` ya da [blobs](/roadmap/danksharding/) olarak yazar, bu da kullanıcılar için gaz maliyetlerini azaltır.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+[Ethereum ölçeklendirme](/developers/docs/scaling/) ve [katman 2](/layer-2/) hakkındaki sayfalarımızı okumuş ve anlamış olmalısınız.
+
+## İyimser toplama nedir? {#what-is-an-optimistic-rollup}
+
+Bir iyimser toplama, Ethereum'u ölçeklendirmek amacıyla hesaplama ve durum depolamayı zincir dışına taşımayı içeren bir çözüm yaklaşımıdır. İyimser toplamalar, işlemleri Ethereum dışında yürütür ancak işlem verilerini Ana Ağa `calldata` veya [blobs](/roadmap/danksharding/) olarak gönderir.
+
+İyimser toplama operatörleri, Ethereum'a göndermeden önce birden fazla zincir dışı işlemi büyük paketler halinde bir araya getirir. Bu yaklaşım, sabit maliyetlerin her paket içerisindeki birden çok işlem arasında paylaştırarak son kullanıcılar için ücretleri azaltmaya olanak tanır. İyimser toplamalar ayrıca Ethereum'da yayımlanan veri miktarını azaltmak için sıkıştırma tekniklerini kullanır.
+
+İyimser toplamalar, zincir dışı işlemlerin geçerli olduğunu varsaydıkları ve zincir üstünde yayımlanan işlem paketleri için geçerlilik kanıtları yayımlamadıkları için "iyimser" olarak adlandırılır. Bu durum, iyimser toplamaları zincir dışı işlemler için kriptografik [geçerlilik kanıtları](/glossary/#validity-proof) yayımlayan [sıfır-bilgi toplamaları](/developers/docs/scaling/zk-rollups)ndan ayırır.
+
+İyimser toplamalar, işlemlerin doğru şekilde hesaplanmadığı durumları tespit etme konusunda bir sahtekarlık kanıtlama şemasına güvenir. Bir toplama partisi Ethereum'a gönderildikten sonra, isteyen herkesin bir [sahtecilik kanıtı](/glossary/#fraud-proof)nı hesaplayarak bir toplama işleminin sonuçlarına itiraz edebileceği bir zaman penceresi (itiraz dönemi olarak adlandırılır) bulunmaktadır.
+
+Eğer sahtecilik kanıtı başarılı olursa, toplama protokolü işlemi/işlemleri yeniden yürütür ve toplamanın durumunu buna göre günceller. Başarılı bir sahtecilik kanıtının bir diğer etkisi, yanlış gerçekleştirilmiş işlemi bir bloğa dahil etmekten sorumlu sıralayıcının ceza almasıdır.
+
+Toplama partisinin itiraz süresi sona erdikten sonra hala itiraz edilmemişse (yani tüm işlemler doğru bir şekilde yürütülmüşse), parti geçerli sayılır ve Ethereum'da kabul edilir. Diğerleri, doğrulanmamış bir toplama bloğu üzerine inşa etmeye devam edebilir, ancak bir uyarı söz konusudur: işlem sonuçları, önceden yayınlanmış ve yanlış gerçekleştirilmiş bir işleme dayanıyorsa sonuçlar tersine çevrilecektir.
+
+## İyimser toplamalar Ethereum ile nasıl etkileşime girer? {#optimistic-rollups-and-Ethereum}
+
+İyimser toplamalar, Ethereum üzerinde çalışacak şekilde inşa edilmiş [zincir dışı ölçeklendirme çözümleri](/developers/docs/scaling/#off-chain-scaling)dir. Her iyimser toplama, Ethereum ağına dağıtılmış bir dizi akıllı sözleşme tarafından yönetilir. İyimser toplamalar, işlemleri ana Ethereum zinciri dışında gerçekleştirir ancak zincir dışındaki işlemleri (toplu halde) zincir üzerindeki bir toplama sözleşmesine gönderir. Ethereum blokzincirinde olduğu gibi, bu işlem kaydı da değiştirilemezdir ve "iyimser toplama zincirini" oluşturur.
+
+Bir iyimser toplamanın mimarisi şu bölümlerden oluşur:
+
+**Zincir üstü sözleşmeler**: İyimser toplamaların çalışması, Ethereum üzerinde çalışan akıllı sözleşmeler tarafından kontrol edilir. Bu, toplama bloklarını depolayan, toplamada durum güncellemelerini izleyen ve kullanıcı tarafından yapılan yatırma işlemlerini takip eden sözleşmeleri içerir. Bu anlamda Ethereum, iyimser toplamalar için temel katman veya "katman 1" olarak hizmet verir.
+
+**Zincir dışı sanal makine (VM)**: İyimser toplama protokolünü yöneten sözleşmeler Ethereum üzerinde çalışsa da, toplama protokolü hesaplama ve durum depolamayı [Ethereum Sanal Makinası](/developers/docs/evm/)'ndan ayrı, başka bir sanal makinede gerçekleştirir. Zincir dışı VM yani sanal makine, uygulamaların yaşadığı ve durum değişikliklerinin yürütüldüğü yerdir; bu, bir iyimser toplama için üst katman veya "katman 2" olarak hizmet eder.
+
+İyimser toplamalar EVM için yazılmış ya da derlenmiş programları çalıştırmak üzere tasarlandığından, zincir dışı sanal makine birçok EVM tasarım özelliğini içerir. Ek olarak, zincir içinde hesaplanan sahtecilik kanıtları, Ethereum ağının durum değişikliklerinin geçerliliğinin zincir dışı VM'de hesaplanmasını koşul olarak koymasına olanak tanır.
+
+İyimser toplamalar "hibrit ölçeklendirme çözümleri" olarak tanımlanmaktadır. Çünkü ayrı protokoller olarak var olmalarına rağmen güvenlik özellikleri Ethereum'dan türetilmiştir. Ethereum, bir toplamanın zincir dışı hesaplamasının doğruluğunu ve hesaplamanın arkasındaki verilerin kullanılabilirliğini garanti eder. Bu, iyimser toplamaları güvenlik için Ethereum'a güvenmeyen saf zincir dışı ölçeklendirme protokollerinden (örneğin, [yan zincirler](/developers/docs/scaling/sidechains/)) daha güvenli hale getirir.
+
+İyimser toplamalar aşağıdakiler için ana Ethereum protokolüne güvenir:
+
+### Veri mevcudiyeti {#data-availability}
+
+Belirtildiği üzere iyimser toplamalar, işlem verilerini Ethereum'a `calldata` veya [blobs](/roadmap/danksharding/) olarak gönderir. Toplama zincirinin yürütülmesi gönderilen işlemlere dayandığından, herkes Ethereum'un temel katmanında bulunan bu bilgileri kullanarak toplamanın durumunu yürütebilir ve durum geçişlerinin doğruluğunu teyit edebilir.
+
+[Veri kullanılabilirliği](/developers/docs/data-availability/) kritiktir; çünkü itiraz eden kişiler, durum verilerine erişim olmadan geçersiz toplama işlemlerine itiraz etmek için sahtecilik kanıtları oluşturamazlar. Ethereum'un veri mevcudiyeti ve kullanılabilirliği sağlaması sayesinde, toplama operatörlerinin kötü niyetli hareketlerden (ör. geçersiz bloklar gönderme) paçayı sıyırma riski azalır.
+
+### Sansüre dayanıklılık {#censorship-resistance}
+
+İyimser toplamalar da sansüre karşı direnç konusunda Ethereum'a güvenir. Bir iyimser toplamada işlemleri işlemekten ve Ethereum'a toplama blokları göndermekten merkezi bir varlık (operatör) sorumludur. Bunun bazı sonuçları vardır:
+
+- Toplama operatörleri tamamen çevrimdışı kalarak ya da belirli işlemleri içeren blokları üretmeyi reddederek kullanıcıları sansürleyebilir.
+
+- Toplama operatörleri, Merkle sahiplik kanıtları için gerekli olan durum verilerini tutarak kullanıcıların toplama sözleşmesinde depoladıkları fonları çekmelerini engelleyebilir. Durum verilerinin tutulması, toplamanın durumunu kullanıcılardan gizleyebilir ve toplama ile etkileşime girmelerini engelleyebilir.
+
+İyimser toplamalar, bu sorunu operatörleri Ethereum'da durum güncellemeleriyle ilişkilendirilmiş verileri yayınlamaya zorlayarak çözer. Toplama verilerini zincir üstünde yayımlamanın aşağıdaki faydaları vardır:
+
+- İyimser toplama operatörü çevrimdışı olursa veya işlem gruplarını üretmeyi durdurursa, başka bir düğüm mevcut verileri kullanarak toplamanın son durumunu yeniden oluşturabilir ve blok üretimine devam edebilir.
+
+- Kullanıcılar, fonların sahipliğini kanıtlayan Merkle kanıtları oluşturmak ve varlıklarını toplamadan çekmek için işlem verilerini kullanabilir.
+
+- Kullanıcılar, işlemlerini sıralayıcı yerine L1 üzerinden de gönderebilirler; bu durumda sıralayıcı, geçerli bloklar üretmeye devam etmek için işlemi belirli bir zaman sınırı içinde dahil etmek zorundadır.
+
+### Uzlaşma {#settlement}
+
+Ethereum'un iyimser toplamalar bağlamında oynadığı bir diğer rol de, uzlaşma katmanı olmasıdır. Bir uzlaşma katmanı tüm blokzincir ekosistemi için çıpa görevi görür, güvenliği tesis eder ve başka bir zincirde (bu durumda iyimser toplamalar) hakemlik gerektiren bir anlaşmazlık meydana gelirse nesnel kesinlik sağlar.
+
+Ethereum Ana Ağı, iyimser toplamaların sahtecilik kanıtlarını doğrulaması ve anlaşmazlıkları çözmesi için bir merkez sunar. Dahası, toplama üzerinde gerçekleştirilen işlemler, ancak toplama bloğu Ethereum'da kabul edildikten _sonra_ nihai hale gelir. Bir toplama işlemi Ethereum'un temel katmanına işlendikten sonra geri alınamaz (zincirin yeniden düzenlenmesi gibi gerçekleşme olasılığı çok az olan bir durum hariç).
+
+## İyimser toplamalar nasıl çalışır? {#how-optimistic-rollups-work}
+
+### İşlem yürütme ve birleştirme {#transaction-execution-and-aggregation}
+
+Kullanıcılar işlemleri "operatörlere" gönderir; bu operatörler, iyimser toplamalar üzerinde işlemleri gerçekleştirmekten sorumlu olan düğümlerdir. Aynı zamanda "doğrulayıcı" veya "birleştirici" olarak da bilinen operatör, işlemleri birleştirir, temel veriyi sıkıştırır ve bloğu Ethereum'da yayımlar.
+
+Herkes doğrulayıcı olabilse de, iyimser toplama doğrulayıcıları blok üretmeden önce [hisse ispatı sistemi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) gibi bir teminat sağlamalıdır. Doğrulayıcı geçersiz bir blok yayınlarsa veya eski ancak geçersiz bir blok üzerine inşa ederse (bloğu geçerli olsa bile) bu teminattan kesinti yapılabilir. İyimser toplamalar, bu şekilde doğrulayıcıların dürüst davranmasını sağlamak için kriptoekonomik teşvikleri kullanır.
+
+İyimser toplama zincirindeki diğer doğrulayıcıların, toplama durumunun kendilerine ait kopyalarını kullanarak gönderilen işlemleri yürütmesi beklenir. Bir doğrulayıcının nihai durumu operatörün önerdiği durumdan farklıysa, bir itiraz başlatabilir ve bir sahtecilik kanıtı hesaplayabilir.
+
+Bazı iyimser toplamalar izin gerektirmeyen bir doğrulayıcı sisteminden feragat edebilir ve zinciri yürütmek için tek bir "sıralayıcı" kullanabilir. Bir doğrulayıcı gibi sıralayıcı da işlemleri işler, toplama blokları üretir ve toplama işlemlerini L1 zincirine (Ethereum) gönderir.
+
+Sıralayıcı, işlemlerin sıralanması üzerinde daha fazla kontrole sahip olduğu için normal bir toplama operatöründen farklıdır. Sıralayıcı ayrıca, toplama zincirine öncelikli erişime sahiptir ve zincir üstündeki sözleşmeye işlem gönderme yetkisine sahip tek varlıktır. Sıralayıcı olmayan düğümlerden veya normal kullanıcılardan gelen işlemler, sıralayıcı bunları yeni bir partiye dahil edene kadar ayrı bir gelen kutusunda bekletilir.
+
+#### Toplama bloklarını Ethereum'a gönderme {#submitting-blocks-to-ethereum}
+
+Belirtildiği gibi, bir iyimser toplamanın operatörü zincir dışı işlemleri bir yığın halinde toplar ve onay için Ethereum'a gönderir. Bu süreç, işlemle ilgili verilerin sıkıştırılmasını ve Ethereum üzerinde `calldata` veya blob olarak yayımlanmasını içerir.
+
+`calldata`, akıllı bir sözleşmede çoğunlukla [bellek](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/#memory) gibi davranan, değiştirilemeyen, kalıcı olmayan bir alandır. `calldata` blokzincirin [geçmiş günlüklerinin](https://docs.soliditylang.org/en/latest/introduction-to-smart-contracts.html?highlight=memory#logs) bir parçası olarak zincir üzerinde kalırken, Ethereum'un durumunun bir parçası olarak saklanmaz. Çünkü `calldata`, Ethereum'un durumunun herhangi bir bölümüne müdahale etmediğinden zincir üstünde veri saklamak için duruma göre daha ucuzdur.
+
+`calldata` anahtar sözcüğü Solidity'de yürütme zamanında bir akıllı sözleşme fonksiyonuna argüman aktarmak için de kullanılır. `calldata` bir işlem sırasında çağrılan fonksiyonu tanımlar ve fonksiyonun girdilerini rastgele bir bayt dizisi şeklinde tutar.
+
+İyimser toplamalar bağlamında `calldata`, sıkıştırılmış işlem verilerini zincir üstündeki sözleşmeye göndermek için kullanılır. Toplama operatörü, toplama sözleşmesinde gerekli fonksiyonu çağırarak ve sıkıştırılmış verileri fonksiyon argümanları olarak geçirerek yeni bir toplu iş ekler. Toplamaların maliyetlerinin çoğu verilerin zincir üstünde depolanmasından kaynaklandığı için `calldata` kullanımı kullanıcı ücretlerini azaltır.
+
+İşte bu konseptin nasıl çalıştığını göstermek için toplama partisi gönderimine [bir örnek](https://etherscan.io/tx/0x9102bfce17c58b5fc1c974c24b6bb7a924fb5fbd7c4cd2f675911c27422a5591). Sıralayıcı `appendSequencerBatch()` yöntemini çağırmış ve sıkıştırılmış işlem verilerini `calldata` kullanarak girdi olarak geçirmiştir.
+
+Bazı toplamalar işlem gruplarını Ethereum'a göndermek için artık blob'ları kullanıyor.
+
+Blob'lar değiştirilemez ve geçicilerdir (aynı `calldata` gibi), geçmişten ~18 gün içinde silinirler. Blob'lar hakkında daha fazla bilgi için [Danksharding](/roadmap/danksharding)'e göz atın.
+
+### Durum taahhütleri {#state-commitments}
+
+Herhangi bir zamanda, iyimser toplamanın durumu (hesaplar, bakiyeler, sözleşme kodu, vb.) "durum ağacı" adı verilen bir [Merkle ağacı](/whitepaper/#merkle-trees) olarak düzenlenir. Toplamanın en son durumuna başvuran bu Merkle ağacının kökü (durum kökü) karma hale getirilir ve toplama sözleşmesinde saklanır. Zincir üstündeki her durum geçişi, operatörün yeni bir durum kökü hesaplayarak taahhüt ettiği yeni bir toplama durumu üretir.
+
+Operatörün partileri gönderirken hem eski durum köklerini hem de yeni durum köklerini göndermesi gerekir. Eski durum kökü zincir üstündeki sözleşmede mevcut durum kökü ile eşleşirse, mevcut durum kökü atılır ve yeni durum kökü ile değiştirilir.
+
+Toplama operatörünün ayrıca işlem yığınının kendisi için bir Merkle kökü taahhüt etmesi gerekir. Bu, isteyen herkesin bir [Merkle kanıtı](/developers/tutorials/merkle-proofs-for-offline-data-integrity/) sunarak bir işlemin yığına, yani toplama kümesine dahil olduğunu (L1 üzerinde) kanıtlamasına olanak tanır.
+
+Durum taahhütleri, özellikle de durum kökleri, iyimser toplamada durum değişikliklerinin doğruluğunu kanıtlamak için gereklidir. Toplama sözleşmesi, gönderildikten hemen sonra operatörlerden yeni durum köklerini kabul eder ancak daha sonra toplamayı doğru durumuna geri getirmek için geçersiz durum köklerini silebilir.
+
+### Sahteciliği kanıtlama {#fraud-proving}
+
+Açıklandığı üzere, iyimser toplamalar isteyen herkesin geçerlilik kanıtları sunmadan blokları yayımlamasına izin verir. Bununla birlikte, zincirin güvenli kalmasını sağlamak için iyimser toplamalar, herhangi birinin bir durum geçişine itiraz edebileceği bir zaman aralığı belirtir. Bu nedenle, isteyen herkes doğruluklarına itiraz edebileceğinden toplama bloklarına "savlar" denir.
+
+Birisi bir sava itiraz ederse, toplama protokolü sahtekarlık kanıtı hesaplamasını başlatır. Her tür sahtecilik kanıtı etkileşimlidir; başka bir kişinin buna itiraz edebilmesi için önce birinin bir sav yayımlaması gerekir. Aradaki fark, sahtecilik kanıtını hesaplamak için kaç tur etkileşim gerektiğidir.
+
+Tek turlu etkileşimli kanıtlama şemaları, geçersiz savları tespit etmek için itiraz edilen işlemleri L1'de tekrar oynatır. Toplama protokolü, bir doğrulayıcı sözleşme kullanarak L1 (Ethereum) üzerinde ihtilaflı işlemin yeniden yürütülmesini taklit eder ve hesaplanan durum kökü itirazı kimin kazandığını belirler. Eğer itiraz edenin, toplamanın doğruluk durumuyla ilgili savı geçerliyse, operatör teminatının kesilmesiyle cezalandırılır.
+
+Bununla birlikte, sahtekarlığı tespit etmek için L1'deki işlemlerin yeniden yürütülmesi, bireysel işlemler için durum taahhütlerinin yayımlanmasını gerektirir ve toplamaların zincir üstünde yayımlanması gereken veri miktarını artırır. İşlemlerin tekrarlanması, önemli gaz maliyetlerine neden olur. Bu nedenlerle, iyimser toplamalar aynı hedefe (yani geçersiz toplama işlemlerini tespit etme) daha verimli bir şekilde ulaşmak için çok turlu etkileşimli kanıtlamaya geçmektedir.
+
+#### Çok turlu etkileşimli kanıtlama {#multi-round-interactive-proving}
+
+Çok turlu etkileşimli kanıtlama, bir sav sahibi ile itiraz eden arasında bir L1 doğrulayıcı sözleşmesi tarafından denetlenen ileri geri bir protokol içerir ve yalan söyleyen tarafı bu protokol belirler. Bir L2 düğümü bir sava itiraz ederse, sav sahibinin itiraza konu savı iki eşit yarıya bölmesi gerekir. Bu durumda her bir bireysel sav, diğerinde olduğu kadar çok hesaplama adımı içerecektir.
+
+İtiraz eden daha sonra hangi sava itiraz etmek istediğini seçer. Bölme süreci ("ikiye bölme protokolü" adı verilir), her iki taraf da yürütmenin _tek_ bir adımı hakkında bir sav üzerinde ihtilafa düşene kadar devam eder. Bu noktada L1 sözleşmesi, talimatı (ve sonucunu) değerlendirerek hile yapan tarafı tespit eder ve ihtilafı çözer.
+
+Sav sahibi, ihtilaflı tek adımlı hesaplamanın geçerliliğini doğrulayan bir "tek adım kanıtı" sağlamak zorundadır. Sav sahibi, tek adım kanıtını sunamazsa veya L1 doğrulayıcı kanıtı geçersiz bulursa meydan okumayı kaybeder.
+
+Bu tür bir sahtecilik kanıtı hakkında bazı notlar:
+
+1. Çok turlu etkileşimli sahtecilik kanıtlama, L1 zincirinin ihtilaf arabuluculuğu sırasında yapması gereken işi en aza indirgediği için verimli kabul edilir. L1 zincirinin tüm işlemi yeniden gerçekleştirmek yerine sadece toplamanın yürütülmesinde bir adımı yeniden yürütmesi gerekir.
+
+2. İkiye bölme protokolleri, zincir üstünde gönderilen veri miktarını azaltır (her işlem için durum taahhütleri yayımlama ihtiyacı olmaz). Ayrıca, iyimser toplama işlemleri Ethereum'un gaz limiti ile kısıtlı değildir. Tersine, işlemleri yeniden yürüten iyimser toplamalar, bir L2 işleminin yürütümünü tek bir Ethereum işlemi içinde taklit etmek için daha düşük bir gaz limitine sahip olmasını sağlamalıdır.
+
+3. Kötü niyetli sav sahibinin teminatının bir kısmı itiraz edene verilirken diğer kısmı yakılır. Yakma işlemi, doğrulayıcılar arasında danışıklı dövüşü engeller; iki doğrulayıcı sahte itirazlar başlatmak için iş birliği yaparsa, hala tüm hisse miktarının önemli bir kısmını kaybedeceklerdir.
+
+4. Çok turlu etkileşimli kanıtlama, her iki tarafın da (sav sahibi ve itiraz eden) belirtilen zaman penceresi içinde hamle yapmasını gerektirir. Son tarih öncesinde harekete geçmemek, temerrüde düşen tarafın itirazı kaybetmesine neden olur.
+
+#### Sahtecilik kanıtları iyimser toplamalar için neden önemlidir? {#fraud-proof-benefits}
+
+Sahtecilik kanıtları, iyimser toplamalarda _güven gerektirmeyen kesinliği_ kolaylaştırdığı için önemlidir. Güven gerektirmeyez kesinlik, iyimser toplamaların bir niteliğidir ve bir işlemin, geçerli olduğu sürece sonunda kesinlikle onaylanacağını garanti eder.
+
+Kötü niyetli düğümler, sahte itirazlar başlatarak geçerli bir toplama bloğunun onaylanmasını geciktirmeye çalışabilir. Ancak sahtecilik kanıtları, eninde sonunda toplama bloğunun geçerliliğini kanıtlayacak ve onaylanmasını sağlayacaktır.
+
+Bu, iyimser toplamaların başka bir güvenlik özelliği ile de ilgilidir: zincirin geçerliliği, dürüst _bir_ düğümün varlığına bağlıdır. Dürüst düğüm, geçerli savları yayımlayarak veya geçersiz savlara itiraz ederek zinciri doğru bir şekilde ilerletebilir. Her durumda, dürüst düğümle ihtilafa düşen kötü niyetli düğümler, sahtecilik kanıtlama süreci sırasında hisselerini kaybeder.
+
+### L1/L2 birlikte çalışabilirliği {#l1-l2-interoperability}
+
+İyimser toplamalar, Ethereum Ana Ağı ile birlikte çalışacak şekilde tasarlanmıştır ve kullanıcıların L1 ile L2 arasında mesaj ve keyfi veri iletimine izin verir. Ayrıca Ethereum Sanal Makinesi ile de uyumludurlar. Bu sayede mevcut [merkeziyetsiz uygulamaları](/developers/docs/dapps/) iyimser toplamalara taşıyabilir veya Ethereum geliştirme araçlarını kullanarak yeni merkeziyetsiz uygulamalar oluşturabilirsiniz.
+
+#### 1. Varlık hareketi {#asset-movement}
+
+##### Toplamaya giriş
+
+Kullanıcılar, bir iyimser toplamayı kullanmak için ETH, ERC-20 jetonları ve diğer kabul edilen varlıkları toplamanın L1 üzerindeki [köprü](/developers/docs/bridges/) sözleşmesine yatırır. Köprü sözleşmesi, işlemi L2'ye iletir; burada eşdeğer bir miktar varlık üretilir ve iyimser toplamada kullanıcının seçtiği adrese gönderilir.
+
+Kullanıcı tarafından oluşturulan işlemler (örneğin, L1 >> L2 yatırımı gibi) genellikle sıralayıcı bunları toplama sözleşmesine yeniden gönderene kadar sıraya alınır. Ancak sansür direncini korumak için iyimser toplamalar kullanıcılara, eğer işlem izin verilen maksimum sürenin ötesine taşınmışsa, işlemi doğrudan zincir üzerindeki toplama sözleşmesine gönderme imkanı sunar.
+
+Bazı iyimser toplamalar, sıralayıcıların kullanıcıları sansürlemesini önlemek için daha basit bir yaklaşım benimser. Burada bir blok, toplama zincirinde işlenen işlemlere ek olarak önceki bloktan bu yana L1 sözleşmesine gönderilen tüm işlemler (örneğin, yatırımlar) tarafından tanımlanır. Eğer bir sıralayıcı bir L1 işlemini görmezden gelirse, (kanıtlanabilir şekilde) yanlış durum kökünü yayımlar; bu nedenle sıralayıcılar, L1 üzerinde yayımlandıktan sonra kullanıcı tarafından oluşturulan mesajları geciktiremezler.
+
+##### Toplamadan çıkış
+
+İyimser toplamadan Ethereum'a çekilmek, sahtecilik kanıtlama şeması nedeniyle daha zordur. Bir kullanıcı, L1'de emanet edilen fonları çekmek için L2 >> L1 işlemi başlattığında, yaklaşık yedi gün süren itiraz süresinin geçmesini beklemesi gerekir. Bununla birlikte, çekilme süreci oldukça basittir.
+
+L2 toplaması üzerinde çekilme isteği başlatıldıktan sonra işlem, bir sonraki partiye dahil edilirken, kullanıcının toplamada bulunan varlıkları yakılır. Parti Ethereum üzerinde yayımlandıktan sonra kullanıcı, bir Merkle kanıtını hesaplayarak çıkış işleminin bloğa dahil edilmesini doğrulayabilir. Sonrasında ise işlemi L1'de tamamlamak ve fonları Ana Ağa çekmek için gecikme süresini beklemek gereklidir.
+
+Ethereum'a fonları çekmeden önce bir hafta beklememek için iyimser toplama kullanıcıları bir **likidite sağlayıcısı** (LP) kullanabilir. Bir likidite sağlayıcısı, bekleyen bir L2 çekme işleminin sahipliğini üstlenir ve kullanıcıya L1 üzerinde ödeme yapar (bir ücret karşılığında).
+
+Likidite sağlayıcıları, fonları serbest bırakmadan önce kullanıcının çekme isteğinin geçerliliğini (zinciri kendileri yürüterek) kontrol edebilir. Bu şekilde, işlemin nihayetinde onaylanacağına dair güvenceleri olur (yani, güven gerektirmeyen kesinlik).
+
+#### 2. ESM uyumluluğu {#evm-compatibility}
+
+Geliştiriciler için iyimser toplamaların avantajı, [Ethereum Sanal Makinesi (EVM)](/developers/docs/evm/) ile uyumlulukları veya daha da iyi bir ifadeyle eşdeğerlikleridir. EVM uyumlu toplamalar, [Ethereum Sarı Kağıdı](https://ethereum.github.io/yellowpaper/paper.pdf)'ndaki spesifikasyonlara uyar ve EVM'yi bit kodu seviyesinde destekler.
+
+İyimser toplamalardaki EVM uyumluluğunun aşağıdaki avantajları vardır:
+
+i. Geliştiriciler, Ethereum'daki mevcut akıllı sözleşmeleri geniş kapsamlı kod değişiklikleri yapmadan iyimser toplams zincirlerine taşıyabilir. Bu, Ethereum akıllı sözleşmelerini L2'ye dağıtırken geliştirme ekiplerine zaman kazandırabilir.
+
+ii. İyimser toplamaları kullanan geliştiriciler ve proje ekipleri, Ethereum altyapısından faydalanabilirler. Bu; programlama dilleri, kod kütüphaneleri, test araçları, istemci yazılımları, dağıtım altyapısı ve benzerlerini içerir.
+
+Mevcut araçları kullanmak, bu araçların yıllar boyunca kapsamlı şekilde denetlendiği, hata ayıkladığı ve geliştirildiği göz önünde bulunduruldduğunda önemlidir. Aynı zamanda Ethereum geliştiricilerinin tamamen yeni bir geliştirme yığınıyla geliştirme yapacaklarını öğrenme ihtiyaçlarını ortadan kaldırır.
+
+#### 3. Çapraz zincir sözleşme çağrıları {#cross-chain-contract-calls}
+
+Kullanıcılar (dışarıdan sahip olunan hesaplar), bir işlemi toplama sözleşmesine göndererek veya bunu bir sıralayıcı veya doğrulayıcıya yaptırarak L2 sözleşmeleriyle etkileşime geçerler. İyimser toplamalar ayrıca, Ethereum'daki sözleşme hesaplarının L1 ile L2 arasında mesaj iletimi ve veri aktarımı yapmak için köprüleme sözleşmeleri kullanarak L2 sözleşmeleri ile etkileşime geçmesine olanak tanır. Bu, Ethereum Ana Ağı'nda bir L1 sözleşmesinin, bir L2 iyimser toplaması üzerindeki sözleşmelere ait fonksiyonları çağırmak üzere programlanabileceği anlamına gelir.
+
+Çapraz zincir sözleşme çağrıları, asenkronize olarak gerçekleşir; yani çağrı önce başlatılır, daha sonraki bir zamanda ise yürütülür. Bu, çağrının sonuçları hemen ürettiği Ethereum'daki iki sözleşme arasındaki çağrılardan farklıdır.
+
+Çapraz zincir sözleşme çağrısının bir örneği, daha önce açıklanan jeton yatırımıdır. L1'deki bir sözleşme, kullanıcının jetonlarını emanete koyar ve eşlenen bir L2 sözleşmesine toplamada eşdeğer bir miktar jetonun üretilmesi yönünde bir mesaj gönderir.
+
+Çapraz zincir mesaj çağrıları sözleşme yürütümüne yol açtığı için hesaplamanın [gaz masraflarını](/developers/docs/gas/) genellikle göndericinin karşılaması gerekir. İşlemin hedef zincirde başarısız olmasını önlemek için yüksek bir gaz limiti belirlenmesi önerilir. Jeton köprüleme senaryosu bunun iyi bir örneğidir; işlemin L1 tarafı (jetonları yatırmak) çalışıyorsa ancak L2 tarafı (yeni jetonlar üretme) düşük gaz nedeniyle başarısız olursa, yatırım geri alınamaz hale gelir.
+
+Son olarak, sözleşmeler arasındaki L2 > L1 mesaj çağrıları, gecikmeleri de hesaba katılmalıdır (L1 > L2 çağrıları tipik olarak birkaç dakika sonra yürütülür). Bunun nedeni, iyimser toplamadan Ana Ağ'a gönderilen mesajların itiraz dönemi sona erene kadar yürütülememesidir.
+
+## İyimser toplamalar nasıl çalışır? {#how-do-optimistic-rollup-fees-work}
+
+İyimser toplamalar, tıpkı Ethereum gibi kullanıcıların işlem başına ne kadar ödeyeceğini belirtmek için bir gaz ücreti şeması kullanır. İyimser toplamalarda tahsil edilen ücretler aşağıdaki bileşenlere bağlıdır:
+
+1. **Durum yazımı:** İyimser toplamalar, işlem verilerini ve blok başlıklarını (önceki blok başlığı karması, durum kökü, parti kökünden oluşur) Ethereum'da `blob` veya "ikili büyük nesne" olarak yayımlar. [EIP-4844](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844), verileri zincir üstünde bulundurmaya yarayan uygun maliyetli bir çözümü piyasaya sundu. `Blob`, toplamaların sıkıştırılmış durum geçiş verilerini Ethereum L1'e göndermesine olanak tanıyan yeni bir işlem alanıdır. Blob'lar, sonsuza kadar zincir üstünde kalan`calldata`'nın aksine kısa ömürlüdür ve istemcilerden [4096 dönem](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/81f3ea8322aff6b9fb15132d050f8f98b16bdba4/configs/mainnet.yaml#L147) (yaklaşık 18 gün) sonra temizlenir. İyimser toplamalar, sıkıştırılmış işlemlerin toplu halde gönderilmesinde blob'ları kullanarak L1'e işlem yazma maliyetini önemli ölçüde azaltabilir.
+
+2. **Blob'ların harcadığı gaz**: Blob'lu işlemlerde, [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) tarafından tanıtılan mekanizmaya benzer dinamik bir ücret mekanizması kullanılır. Tip-3 işlemleri için gaz ücreti hesaplanırken ağ tarafından blob alanı talebine ve gönderilen işlemin blob alanı kullanımına bağlı olarak belirlenen blob'lar için ana ücret göz önünde bulundurulur.
+
+3. **L2 operatör ücretleri**: Bu, Ethereum'daki gaz ücretleri gibi işlem gerçekleştirirken ortaya çıkan bilgi işlem maliyetleri karşılığında toplama düğümlerine ödenen miktarı ifade eder. L2'ler daha yüksek işleme kapasitelerine sahip olduğundan ve Ethereum'daki doğrulayıcıları daha yüksek ücretli işlemlere öncelik vermeye zorlayan ağ tıkanıklıklarıyla karşılaşmadığından, toplama düğümleri daha düşük işlem ücretleri alır.
+
+İyimser toplamalar, kullanıcıların ödeyeceği ücretleri azaltmak için işlemleri birleştirme ve `calldata`'yı sıkıştırarak veri yayımlama maliyetlerini düşürme gibi birkaç mekanizma uygular. Ethereum tabanlı iyimser toplamaları kullanmanın maliyetine ilişkin gerçek zamanlı bir genel bakış için [L2 ücret izleyici](https://l2fees.info/)ye göz atabilirsiniz.
+
+## İyimser toplamalar Ethereum'u nasıl ölçeklendirir? {#scaling-ethereum-with-optimistic-rollups}
+
+Açıklandığı gibi, iyimser toplamalar, veri erişilebilirliğini garanti etmek için Ethereum'a sıkıştırılmış işlem verileri yayımlar. Zincir üstünde yayımlanan verileri sıkıştırabilme yeteneği, iyimser toplamalar ile Ethereum'da ölçeklendirme hacmini artırmak açısından önemlidir.
+
+Ana Ethereum zinciri, blokların ne kadar veriyi tutabileceğine dair sınırlamalar getirir ve bu, gaz birimleriyle ifade edilir ([ortalama blok boyutu](/developers/docs/blocks/#block-size) 15 milyon gazdır). Bu, her işlemin ne kadar gaz kullanabileceğini kısıtlasa da, aynı zamanda her işlemle ilişkili veriyi azaltarak blok başına işlenen işlem sayısını artırabileceğimiz anlamına gelir ve bu durum ölçeklenebilirliği doğrudan artırır.
+
+İyimser toplamalar, işlem verisi sıkıştırmasını gerçekleştirmek ve TPS oranlarını artırmak için birkaç teknik kullanır. Örneğin [bu makale](https://vitalik.eth.limo/general/2021/01/05/rollup.html), temel bir kullanıcı işleminin (ether gönderme) Ana Ağda ürettiği veri miktarı ile aynı işlemin bir toplamada ürettiği veri miktarını karşılaştırıyor:
+
+| Parametre | Ethereum (L1) | Toplama (L2) |
+| ---------- | ----------------------- | ------------ |
+| Nonce | ~3 | 0 |
+| Gaz fiyatı | ~8 | 0-0,5 |
+| Gaz | 3 | 0-0,5 |
+| Kime | 21 | 4 |
+| Değer | 9 | ~3 |
+| İmza | ~68 (2 + 33 + 33) | ~0,5 |
+| Kimden | 0 (imzadan kurtarılmış) | 4 |
+| **Toplam** | **~112 bayt** | **~12 bayt** |
+
+Bu veriler üzerinde yapılan yaklaşık hesaplamalar, iyimser toplamanın sağladığı ölçeklenebilirlik iyileştirmelerini göstermeye yardımcı olabilir:
+
+1. Her blok için hedeflenen boyut 15 milyon gaz ve bir bayt veriyi doğrulamanın maliyeti 16 gazdır. Ortalama blok boyutunu 16 gaza bölmek (15.000.000/16), ortalama bir bloğun **937.500 bayt veri** tutabileceğini gösterir.
+2. Temel bir toplama işlemi 12 bayt kullanıyorsa, ortalama bir Ethereum bloğu **78.125 toplama işlemi ** (937.500/12) veya (her parti ortalama 2,000 işlem içeriyorsa) **39 toplama partisi** işleyebilir.
+3. Ethereum'da her 15 saniyede bir yeni bir blok üretilirse, toplamanın işleme hızı yaklaşık olarak **saniyede 5.208 işlem** olur. Bu, bir Ethereum bloğunun tutabileceği toplama işlemlerinin sayısını (**78.125**) ortalama blok süresine (**15 saniye**) bölerek hesaplanır.
+
+Bu, iyimser toplama işlemlerinin asla tam bir Ethereum bloğunu oluşturamayacağı göz önüne alındığında, oldukça iyimser bir tahmindir. Bununla birlikte, iyimser toplamaların Ethereum kullanıcılarına ne kadar ölçeklenebilirlik kazancı sağlayabileceği hakkında yaklaşık bir fikir verebilir (mevcut uygulamalar 2.000 TPS'ye kadar sunar).
+
+[Veri parçalamanın](/roadmap/danksharding/) Ethereum'da iyimser toplamalarda ölçeklenebilirliği artırması beklenmektedir. Toplama işlemleri, blok alanını toplama olmayan diğer işlemlerle paylaşmak zorunda olduğundan işleme kapasiteleri, ana Ethereum zincirindeki veri hacmiyle sınırlıdır. Danksharding, L2 zincirlerinin veri yayımlamak için kullanabileceği blok başına alanı artırırken pahalı, kalıcı `CALLDATA` yerine daha ucuz, geçici "blob" depolama kullanacaktır.
+
+### İyimser toplamaların artıları ve eksileri {#optimistic-rollups-pros-and-cons}
+
+| Artıları | Eksileri |
+| --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Güvenlikten veya güven gerektirmezlikten ödün vermeden ölçeklenebilirlikte büyük iyileştirmeler sunar. | Potansiyel sahtecilik zorlukları nedeniyle işlemin kesinleştirilmesinde gecikmeler. |
+| İşlem verileri katman 1 zincirinde depolanır, bu da şeffaflığı, güvenliği, sansür direncini ve merkeziyetsizliği artırır. | Merkezi toplama operatörleri (sıralayıcılar), işlem sıralamasını etkileyebilir. |
+| Sahteciliğin kanıtlanması, güven gerektirmez kesinliği garanti eder ve dürüst azınlıkların zinciri güvence altına almasına olanak tanır. | Dürüst düğüm yoksa, kötü niyetli bir operatör geçersiz bloklar ve durum taahhütleri yayımlayarak fonları çalabilir. |
+| Sahtecilik kanıtlarının hesaplanması, özel donanım gerektiren doğruluk kanıtlarının (ZK toplamalarında kullanılan) aksine, normal L2 düğümüne açıktır. | Güvenlik modeli, en az bir dürüst düğümün toplama işlemlerini yürütmesine ve geçersiz durum geçişlerine karşı sahtekarlık kanıtlarını sunmasına dayanır. |
+| Toplamalar "güvenilmez canlılıktan" yararlanır (herkes işlemleri yürüterek ve savlar yayımlayarak zinciri ilerlemeye zorlayabilir) | Kullanıcılar, fonları Ethereum'a geri çekmek için bir haftalık itiraz süresinin sona ermesini beklemelidir. |
+| İyimser toplamalar, zincirdeki güvenliği artırmak için iyi tasarlanmış kriptoekonomik teşviklere güvenir. | Toplamaların tüm işlem verilerini zincir üzerinde yayımlaması gerekir, bu da maliyetleri artırabilir. |
+| EVM ve Solidity ile uyumluluk, geliştiricilerin Ethereum'a özgü akıllı sözleşmeleri toplamalara taşımasına veya yeni merkeziyetsiz uygulamalar oluşturmak için mevcut araçları kullanmasına olanak tanır. | |
+
+### İyimser toplamaların görsel açıklaması {#optimistic-video}
+
+Görerek öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? Finematics'in iyimser toplamalar hakkındaki açıklamasını izleyin:
+
+
+
+### İyimser toplamaları kullanın {#use-optimistic-rollups}
+
+Merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz birden çok İyimser toplama uygulaması mevcuttur:
+
+
+
+## İyimser toplamalara dair daha fazlası
+
+- [İyimser toplamalar nasıl çalışır? (Tam klavuz)](https://www.alchemy.com/overviews/optimistic-rollups)
+- [Blokzincir Toplaması nedir? Teknik Giriş](https://www.ethereum-ecosystem.com/blog/what-is-a-blockchain-rollup-a-technical-introduction)
+- [Temel Arbitrum Rehberi](https://newsletter.banklesshq.com/p/the-essential-guide-to-arbitrum)
+- [Optimism'in Toplaması aslında nasıl çalışıyor?](https://www.paradigm.xyz/2021/01/how-does-optimisms-rollup-really-work)
+- [OVM Deep Dive](https://medium.com/ethereum-optimism/ovm-deep-dive-a300d1085f52)
+- [İyimser Sanal Makine nedir?](https://www.alchemy.com/overviews/optimistic-virtual-machine)
diff --git "a/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/plasma/index.md" "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/plasma/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..a500b1ef2d0
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/plasma/index.md"
@@ -0,0 +1,175 @@
+---
+title: Plazma zincirleri
+description: Şu anda Ethereum topluluğu tarafından kullanılan bir ölçeklendirme çözümü olarak plazma zincirlerine giriş.
+lang: tr
+incomplete: true
+sidebarDepth: 3
+---
+
+Plazma zinciri, Ethereum Ana Ağı'na bağlı ayrı bir blokzincirdir fakat işlemleri kendi blok doğrulama mekanizmasıyla zincir dışında yürütür. Plazma zincirleri, esasen Ethereum Ana Ağı'nın daha küçük kopyaları oldukları için bazen "alt" zincirler olarak adlandırılır. Plazma zincirleri, uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmak için [sahtecilik kanıtlarını](/glossary/#fraud-proof) ([iyimser toplamalar gibi](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/)) kullanır.
+
+Merkle ağaçları, üst zincirlerdeki (Ethereum Ana Ağı dahil) bant genişliğini boşaltmak için bu zincirlerin sınırsız bir yığınının oluşturulmasını sağlar. Bununla birlikte, bu zincirler Ethereum'dan bir miktar güvenlik (sahtecilik kanıtları aracılığıyla) edinse de, güvenlikleri ve verimlilikleri birkaç tasarım kısıtlamasından etkilenir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Temeli oluşturan tüm konuları iyi anlamalı ve [Ethereum ölçeklendirmesi](/developers/docs/scaling/) konusunda ileri düzeyde bilgiye sahip olmalısınız.
+
+## Plazma nedir?
+
+Plazma, Ethereum gibi halka açık blokzincirlerdeki ölçeklendirmeyi geliştirmek için oluşturulan bir yapıdır. Orijinal [Plazma tanıtım belgesi](http://plasma.io/plasma.pdf)nde belirtildiği gibi, Plazma zincirleri başka bir blokzincirini üstüne inşa edilmiştir (buna "kök zincir" denir). Her "alt zincir" kök zincirden büyür ve genelde üst zincirde dağıtılmış bir akıllı sözleşme tarafından yönetilir.
+
+Plazma sözleşmesi diğer şeylerin arasında kullanıcıların Ethereum Ana Ağından Plazma zincirine kaynaklarını taşımalarına yarayan bir [köprü](/developers/docs/bridges/) görevi görür. Bu onları [yan zincirler](/developers/docs/scaling/sidechains/)e benzer bir hale getirse de plazma zincirler, en azından bir yere kadar, Ethereum Ana Ağı'nın güvenliğinden faydalanırlar. Bu, kendi güvenliğinden tamamen kendi sorumlu olan yan zincirlerden farklıdır.
+
+## Plazma nasıl çalışır?
+
+Plazma yapısının basit bileşenleri şunlardır:
+
+### Zincir dışında hesaplama {#off-chain-computation}
+
+Ethereum'un şu andaki işlem hızı saniye başına ~ 15-20 işlemle sınırlandırılmıştır, bu da daha fazla kullanıcıyı idare etmek için ölçeklendirmenin kısa vadeli olasılığını azaltır. Bu problem çoğunlukla Ethereum'un [mutabakat mekanizmasının](/developers/docs/consensus-mechanisms/) blokzincirin durumundaki her güncellemeyi onaylamak için çok fazla eşler arası düğüme ihtiyaç duymasından kaynaklıdır.
+
+Ethereum'un mutabakat mekanizması güvenlik için gerekli olsa da, bu her olası olay durum için geçerli olmayabilir. Örnek olarak, iki tarafta da belli bir güven ilişkisi olduğu durumlarda Alice, Bob'a yaptığı günlük kahve ödemesinin Ethereum Ağı'nın tamamı tarafından doğrulanmasına ihtiyaç duymayabilir.
+
+Plazma, Ethereum Ana Ağı'nın tüm işlemleri doğrulamasına gerek olmadığını varsayar. Bunun yerine düğümleri her işlemi doğrulama zorunluluğundan kurtararak işlemleri Ana Ağ dışından yapabiliriz.
+
+Zincir dışında hesaplama, Plazma zincirlerinin hız ve masraflar için optimize edilebilmesi için gereklidir. Örnek olarak, Plazma işlemlerin düzenlenmesi ve yürütülmesi için tekli bir operatör kullanabilir; çoğu zaman da böyle olur. İşlemleri doğrulayan sadece bir varlık olunca, plazma zincirindeki işleme süreleri Ethereum Ana Ağı'na göre daha hızlı hale gelir.
+
+### Durum taahhütleri {#state-commitments}
+
+Plazma işlemleri zincir dışında yapsa da, işlemler Ethereum yürütüm katmanındadır; aksi takdirde, Plazma zincirleri Ethereum'un güvenlik garantilerinden faydalanamaz. Fakat zincir dışında işlemleri plazma zincirinin durumunu bilmeden kesinleştirmek, güvenlik modeliyle çelişecek ve geçersiz işlemleri yaygınlaştıracaktır. Bu yüzden plazma zincirinde blokları oluşturmaktan sorumlu yapı olan operatör, Ethereum'da periyodik olarak "durum taahhütleri" yayımlamalıdır.
+
+Bir [ taahhüt şeması](https://en.wikipedia.org/wiki/Commitment_scheme), bir ifade ya da değeri başka bir kişiye göstermeden girmeye yönelik kriptografik bir tekniktir. Taahhütler siz içine girdikten sonra ifadeleri ya da değerleri değiştiremeyeceğiniz şekilde "bağlayıcı"dır. Plazmadaki durum taahhütleri ([Merkle ağacından](/whitepaper/#merkle-trees) türetilen) "Merkle kökleri" formunu alır, bunu da operatör belli zamanlarda Ethereum Zincirindeki Plazma Sözleşmesine gönderir.
+
+Merkle kökleri büyük miktarda bilgiyi sıkıştırmaya yarayan kriptografik parçalardır. Bir Merkle kökü (bu durumda "blok kökü" de denir) bir bloktaki tüm işlemleri temsil edebilir. Merkle kökleri ayrıca küçük bir veri parçasının daha büyük bir veri setinin bir parçası olduğunu doğrulamayı da kolaylaştırır. Örnek olarak, bir kullanıcı bir işlemin spesifik bir bloğa dahil olduğunu kanıtlamak için bir [Merkle ispatı](/developers/tutorials/merkle-proofs-for-offline-data-integrity/#main-content) oluşturabilir.
+
+Merkle kökleri Ethereum'a zincir dışı ile ilgili bilgi sağlamak için önemlidir. Merkle köklerini "kayıt noktaları" olarak düşünebilirsiniz: Operatör şunu söyler: "Plazma zincirinin zamanda x noktasındaki durumu budur ve bu da kanıtı olan Merkle köküdür." Operatör, plazma zincirinin _güncel durumuna_ Merkle köküyle işlenir, bu yüzden de buna "durum taahhüdü" denir.
+
+### Girişler ve çıkışlar {#entries-and-exits}
+
+Ethereum kullanıcılarının Plazmadan faydalanabilmesi için varlıkları Ana Ağ'dan plazma zincirlerine geçiren bir mekanizma olması gerekmektedir. Ama keyfi olarak plazma zincirindeki bir adrese ether gönderemeyiz-; bu zincirler bu konuda uyumsuzdur, bu yüzden işlem ya kayıp kaynaklara gider ya da başarısız olur.
+
+Plazma, kullanıcı giriş ve çıkışlarını işlemek için Ethereum'da bir ana sözleşme kullanır. Bu ana sözleşme ayrıca durum taahhütlerini takip etmede (daha önce açıklanmıştır) ve sahtecilik kanıtıyla (bu konuda başka açıklamalar da yapılacak) sahtecilik davranışlarını cevalandırmaktan da sorumludur.
+
+#### Plazma zincirine girme {#entering-the-plasma-chain}
+
+Plazma zincirine girmek için Alice (kullanıcı) plazma sözleşmesine ETH ya da herhangi bir ERC-20 jetonu yatırmak zorunda olacaktır. Plazma operatörü, sözleşme depozitolarını inceler, Alice'in başlangıçta yatırdığı miktara eşit bir miktarı yeniden yaratır ve bunu plazma zincirindeki adresine bırakır. Alice, alt zincirde bu fonları aldığını tasdik etmek zorundadır ve bunun ardından bu fonları işlemler için kullanabilir.
+
+#### Plazma zincirinden çıkma {#exiting-the-plasma-chain}
+
+Plazma zincirinden çıkmak, birkaç sebepten dolayı girmekten daha karmaşıktır. Bunlardan en büyüğü, Ethereum'un plazma zincirinin durumundan haberdar olmasına karşın, bu bilginin doğru olup olmadığını kanıtlayamamasıdır. Kötü niyetli bir kullanıcı yanlış bir savda ("1000 ETH'm var) bulunabilir ve savını sahte kanıtlarla desteklemesi yanına kalabilir.
+
+Bu kötü niyetli çekimleri engellemek için bir "itiraz dönemi" devreye alınmıştır. İtiraz döneminde (genelde bir haftadır) herhangi biri sahtecilik kanıtı kullanarak bir çekim talebine itiraz edebilir. İtiraz başarılı olursa, çekim talebi reddedilir.
+
+Buna rağmen, kullanıcılar genelde dürüsttür ve sahip oldukları fonlarla ilgili genelde doğru iddialarda bulunurlar. Bu senaryoda, Alice plazma zincirine bir işlem göndererek kök zincirden (Ethereum) bir çekim talebi oluşturacaktır.
+
+Ayrıca Plazma zincirinde fonlarını yaratan işlemin bir bloğa dahil edildiğini de bir Merkle ispatıyla doğrulamak zorundadır. Bu, bir [Harcanmamış İşlem Çıktısı (UTXO)](https://en.wikipedia.org/wiki/Unspent_transaction_output) modeli kullanan [Plazma MVP](https://www.learnplasma.org/en/learn/mvp.html) gibi plazma yinelemeleri için gereklidir.
+
+[Plasma Cash](https://www.learnplasma.org/en/learn/cash.html) gibi diğerleri, UTXO'lar yerine [değiştirilemez jetonlar](/developers/docs/standards/tokens/erc-721/) gibi fonları temsil eder. Bu durumda çekme, Plazma zincirinde jetona sahip olunduğuna dair bir kanıt gerektirir. Bu, jetonu içinde bulunduran son 2 işlemi gönderip bu işlemlerin bir bloğa dahil olduğunu doğrulayan bir Merkle ispatı sağlayarak yapılır.
+
+Kullanıcı, çekim talebine dürüst davranışın garantisi olarak bir teminat eklemek zorundadır. İtiraz eden kişi, Alice'in çekim talebinin geçersiz olduğunu kanıtlarsa, teminatı kesilir ve bir kısmı ödül olarak itiraz edene gider.
+
+İtiraz süresi herhangi biri sahtecilik kanıtı sağlamadan sona ererse, Alice'in geri çekim talebi geçerli sayılır, bu da yatırdıklarını Ethereum üzerindeki Plazma sözleşmesinden geri almasını sağlar.
+
+### Uyuşmazlık hakemliği {#dispute-arbitration}
+
+Her blokzincir gibi, plazma zincirleri de katılımcıların kötü niyetli davranışları (örn. fonları çift harcamak) ihtimaline karşı işlemlerin dürüstlüğünü şart koşan bir mekanizmaya ihtiyaç duyar. Bunun için plazma zincirleri durum işlemlerinin doğruluğunu ölçmek ve kötü davranışlara cevaplar vermek amacıyla yaptığı uyuşmazlık hakemliklerinde sahtecilik kanıtlarını kullanır. Sahtecilik kanıtları, Plazma alt zincirlerinin üst zincire ya da kök zincire şikayetler sunması şeklinde bir mekanizma olarak kullanılır.
+
+Bir Sahtecilik kanıtı basitçe belli bir işlemin durumunun geçersiz olduğu iddiasıdır. Bir kullanıcının (Alice) aynı fonları iki kere harcamaya çalışması örnek olarak verilebilir. Belki UTXO'sunu Bob'la yaptığı bir işlemde harcamış ve aynı UTXO'yu (artık Bob'un olan) başka bir işlemde harcamak istiyordur.
+
+Bu çekimi engellemek için Bob, Alice'in bir önceki işlemde UTXO'yu harcadığını ve bu işlemin bir bloğa dahil olduğunu söyleyen bir Merkle kanıtını kullanarak bir sahtecilik kanıtı hazırlayacaktır. Plasma Cash'te de aynı süreç işler; Bob'un, Alice'in şu anda da geri çekmeye çalıştığı jetonları daha önce transfer ettiğine dair kanıt sunması gerekecektir.
+
+Bob'un itirazı başarılı olursa, Alice'in çekim talebi iptal edilir. Bununla birlikte, bu yaklaşım Bob'un çekim taleplerini görmek için zinciri takip etme becerisine dayalıdır. Bob çevrimdışı ise, Alice bu kötü niyetli çekimini itiraz süresi dolduğunda işleme koyabilir.
+
+## Plazmadaki toplu çıkış problemi {#the-mass-exit-problem-in-plasma}
+
+Toplu çıkış problemi, çok sayıda kullanıcı plazma zincirinden aynı anda çekim yapmayı denediğinde gerçekleşir. Bu problemin var olma sebebi, Plazma'nın en büyük problemlerinden biriyle alakalıdır: **veri erişilemezliği**.
+
+Veri kullanılabilirliği, önerilen bir bloğun blokzincir ağında gerçekten yayımlandığına dair bilginin doğrulanması olanağıdır. Bir blok eğer üretici, bloğun kendisini yayımlar fakat bloğun oluşturulmasında kullanılan veriyi saklarsa "erişilemez" olarak adlandırılır.
+
+Bloklar, düğümler bloğu indirebiliyor ve işlemlerin geçerliliğini doğrulayabiliyorsa erişilebilir olmak zorundadır. Blokzincirler veri kullanılabilirliğini, blok üreticilerinin tüm işlem verilerini zincir üstünde yayımlamasını şart koşarak sağlar.
+
+Veri kullanılabilirliği ayrıca Ethereum'un temel katmanında inşa edilen zincir dışı ölçeklendirme protokollerinin güvenliğine de katkı sağlar. Bu zincirlerdeki operatörlerin işlem verilerini Ethereum'da yayımlamasını şart koşarak dileyen herkes geçersiz bloklara zincirin doğru durumunu referans alan sahtecilik kanıtları hazırlayarak itiraz edebilir.
+
+Plazma zincirleri öncelikli olarak işlem verisini operatörle birlikte depolarlar ve **Ana Ağ'da hiçbir veri paylaşmazlar** (periyodik durum taahhütleri dışında). Bu, eğer kullanıcıların geçersiz işlemlere itiraz sahtecilik kanıtları oluşturmaları gerekiyorsa, bunun operatörün blok verisi sağlayıp sağlamadığına bağlı olduğu anlamına gelir. Eğer bu sistem çalışırsa, kullanıcılar kaynakları güvende tutmak için sahtecilik kanıtlarını her zaman kullanabilirler.
+
+Problem, kötü niyetli davranan taraf herhangi bir kullanıcı değil, operatör olduğunda başlar. Blokzincirin kontrolü operatörün elinde olduğu için işin içine daha büyük ölçekte geçersiz durumda işlem sokmak adına plazma zincirindeki kullanıcıların sahip olduğu fonları çalmak gibi daha fazla gerekçesi vardır.
+
+Böyle bir durumda, klasik sahtecilik kanıtı sistemini kullanmak işe yaramaz. Operatör kolayca Alice'in ve Bob'un fonlarını kendi cüzdanına transfer eden geçersiz bir işlem yapabilir ve sahtecilik kanıtını oluşturmak için gereken veriyi saklayabilir. Bunun mümkün olmasının sebebi, operatörün verileri kullanıcılara ya da Ana Ağ'a açık kılmasının zorunlu olmamasıdır.
+
+Bu yüzden, en iyimser çözüm yolu bir plazma zincirden kullanıcı "toplu çıkışı" denemesidir. Toplu çıkış, kötü niyetli operatörün fon çalma planını yavaşlatır ve kullanıcılara belli bir ölçüde güvenlik sağlar. Geri çekim talepleri her bir UTXO'nun (ya da jeton) oluşturulma zamanına göre sıralanarak kötü niyetli operatörlerin dürüst kullanıcılara front-running yapmasını engeller.
+
+Yine de, toplu çıkış sürecindeki geri çekim taleplerinin doğruluğunu onaylamak için bir yola ihtiyacımız vardır; fırsatçı bireylerin geçersiz çıkışlar işlenirken kaostan para kazanmasını engelleyen bir yola. Çözüm basittir: kullanıcılara paralarını çıkarmak için zincirin son **geçerli durumunu** gönderme zorunluluğu koymak.
+
+Ama bu yaklaşımın hala sorunları vardır. Örnek olarak, plazma zincirindeki tüm kullanıcıların çıkması gerekiyorsa (kötü niyetli operatör durumunda bu mümkündür), plazma zincirinin bütün geçerli durumu hemen Ethereum'un temel katmanına boşaltılmak zorundadır. Plazma zincirlerinin keyfi boyutları (yüksek hacim = daha fazla veri) ve Ethereum'daki işleme hızı kısıtlamalarıyla bu pek de ideal bir çözüm değildir.
+
+Çıkış senaryoları teoride kulağa iyi gelse de, gerçek hayattaki toplu çıkışlar muhtemelen Ethereum'un kendisi üzerinde ağ çapında bir sıkışıklığı tetikleyecektir. Kötü koordine edilmiş bir toplu çıkış, Ethereum'un işlevselliğine zarar vermenin yanı sıra kullanıcıların operatör plazma zincirindeki her hesabı boşaltmadan önce fonlarını geri çekemeyebileceği anlamına gelir.
+
+## Plazmanın artıları ve eksileri {#pros-and-cons-of-plasma}
+
+| Artıları | Eksileri |
+| ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Yüksek verim ve işlem başına düşük maliyet sunar. | Genel bilgi işlemi desteklemez (akıllı sözleşmeleri çalıştıramaz). Yüklem mantığı aracılığıyla yalnızca temel token aktarımları, takaslar ve diğer birkaç işlem türü desteklenir. |
+| Rastgele kullanıcılar arasındaki işlemler için iyi (her ikisi de plazma zincirinde kuruluysa, kullanıcı çifti başına ek yük yoktur) | Fonlarınızın güvenliğini sağlamak için ağı periyodik olarak izlemeniz (canlılık gereksinimi) veya bu sorumluluğu başka birine devretme ihtiyacı. |
+| Plazma zincirleri, ana zincirle ilgisi olmayan spesifik kullanım durumlarına uyarlanabilir. İşletmeler dahil herkes, farklı bağlamlarda çalışan ölçeklenebilir altyapı sağlamak için Plazma akıllı sözleşmelerini özelleştirebilir. | Verileri depolamak ve talep üzerine sunmak için bir veya daha fazla operatöre ihtiyaç duyar. |
+| Bilgi işlemi ve depolamayı zincir dışına taşıyarak Ethereum Ana Ağı'ndaki yükü azaltır. | Zorluklara izin vermek için para çekme işlemleri birkaç gün ertelenir. Geri ödenebilir varlıklar için bu, likidite sağlayıcıları tarafından hafifletilebilir, ancak bununla ilişkili bir sermaye maliyeti vardır. |
+| | Çok fazla kullanıcı aynı anda çıkmaya çalışırsa, Ethereum Mainnet'i tıkanabilir. |
+
+## Plazma ile katman 2 ölçeklendirme protokolleri karşılaştırması {#plasma-vs-layer-2}
+
+Plazma bir zamanlar Ethereum için kullanışlı bir ölçeklendirme çözümü olarak görülüyordu ancak [katman 2 (L2)](/layer-2/)'ye geçiş yapmak amacıyla bu çözümden vazgeçildi. L2 ölçeklendirme çözümleri, Plazma'nın birkaç problemini çözüyor:
+
+### Verimlilik {#efficiency}
+
+[Sıfır Bilgi toplamaları](/developers/docs/scaling/zk-rollups), zincir dışında işlenen her bir işlem grubunun geçerliliğine ilişkin kriptografik kanıtlar üretir. Bu, kullanıcıların (ve operatörlerin) geçersiz durum geçişlerini ilerletmesini önleyerek itiraz dönemlerine ve çıkış senaryolarına olan ihtiyacı ortadan kaldırır. Bu, aynı zamanda kullanıcıların fonlarını güvence altına almak için zinciri periyodik olarak izlemelerine gerek kalmayacağı anlamına da gelir.
+
+### Akıllı sözleşme desteği {#support-for-smart-contracts}
+
+Plazma yapısıyla ilgili bir diğer sorun da [Ethereum akıllı sözleşmelerinin yürütümüne destek olamamaktı](https://ethresear.ch/t/why-smart-contracts-are-not-feasible-on-plasma/2598/4). Sonuç olarak, Plazma uygulamalarının çoğu çoğunlukla basit ödemeler veya ERC-20 jetonlarının değişimi için oluşturuldu.
+
+Tersine iyimser toplamalar, [Ethereum Sanal Makinası](/developers/docs/evm/) ile uyumludur ve Ethereum'a özgü [akıllı sözleşmeleri](/developers/docs/smart-contracts/) çalıştırabilir, bu da onları [merkezi olmayan uygulamaları](/developers/docs/dapps/) ölçeklendirmek için kullanışlı ve _güvenli_ bir çözüm haline getirir. Benzer şekilde, ZK toplamaların keyfi mantığı işlemesine ve akıllı sözleşmeleri yürütmesine olanak tanıyan bir [sıfır bilgi uygulaması olan EVM'yi (zkEVM)](https://ethresear.ch/t/a-zk-evm-specification/11549) oluşturma planları geliştirilmeye devam ediyor.
+
+### Veri erişilemezliği {#data-unavailability}
+
+Daha önce açıklandığı gibi plazmada veri kullanılabilirliği sorunu vardır. Eğer kötü niyetli bir operatör, geçersiz bir geçişi plazma zincirinde ilerletirse sahtecilik kanıtı oluşturmak için gereken verileri saklayabileceği için kullanıcılar buna itiraz edemez. Toplamalar, operatörleri Ethereum'a işlem verilerini göndermeye zorlayarak bu sorunu çözer, böylece herhangi birinin zincirin durumunu doğrulayabilmesine ve gerektiğinde sahtecilik kanıtları oluşturabilmesine olanak tanır.
+
+### Toplu çıkış sorunu {#mass-exit-problem}
+
+Hem ZK toplamalar hem de iyimser toplamalar, Plazma'nın toplu çıkış sorununu çeşitli yollarla çözer. Örneğin ZK toplama, operatörlerin herhangi bir senaryoda kullanıcı fonlarını çalamamalarını sağlayan kriptografik mekanizmalara dayanır.
+
+Benzer şekilde iyimser toplamalar, çekimler üzerinde bir gecikme süresi uygular ve bu süre boyunca herhangi biri itiraz başlatıp kötü niyetli çekim taleplerini engelleyebilir. Bu, Plazma'ya benzer bir yaklaşımdır ancak farklılığı, doğrulayıcıların sahtecilik kanıtları oluşturmak için gereken verilere sahip olmasıdır. Bu nedenle, toplama kullanıcılarının Ethereum Ana Ağı'na yönelik çılgınca "ilk çıkan" geçişine girmelerine gerek yoktur.
+
+## Plazma, yan zincirlerden ve parçalamadan nasıl farklıdır? {#plasma-sidechains-sharding}
+
+Plazma, yan zincirler ve parçalama oldukça benzerdir, çünkü hepsi bir şekilde Ethereum Ana Ağı'na bağlanır. Ancak, bu bağlantıların düzeyi ve gücü değişiklik gösterir ve bu da her ölçeklendirme çözümünün güvenlik özelliklerini etkiler.
+
+### Plazma ile yan zincirler karşılaştırması {#plasma-vs-sidechains}
+
+Bir [yan zincir](/developers/docs/scaling/sidechains/), Ethereum Ana Ağı'na iki yönlü bir köprü aracılığıyla bağlanan, bağımsız olarak çalışan bir blokzincirdir. [Köprüler](/bridges/) kullanıcıların yan zincirde işlem yapmak için iki blokzincir arasında jeton alışverişi yapmasına izin vererek Ethereum Ana Ağı'ndaki tıkanıklığı azaltır ve ölçeklenebilirliği artırır. Yan zincirler ayrı bir mutabakat mekanizması kullanır ve genellikle Ethereum Ana Ağı'ndan çok daha küçüktür. Sonuç olarak, varlıkları bu zincirlere bağlamak, artan risk içerir; yan zincir modelinde Ethereum Ana Ağı'ndan devralınan güvenlik garantilerinin olmaması göz önüne alındığında, kullanıcılar yan zincire yapılacak bir saldırıda fon kaybını riske etmiş olur.
+
+Bunun tersine, plazma zincirleri güvenliklerini Ana Ağ'dan alırlar. Bu, onları yan zincirlerden ölçülebilir şekilde daha güvenli hale getirir. Hem yan zincirler hem de plazma zincirleri farklı mutabakat protokollerine sahip olabilir, ancak aradaki fark, plazma zincirlerinin Ethereum Ana Ağı'ndaki her blok için Merkle kökleri yayımlamasıdır. Blok kökleri, bir plazma zincirinde gerçekleşen işlemler hakkındaki bilgileri doğrulamak için kullanabileceğimiz küçük bilgi parçalarıdır. Plazma zincirine bir saldırı olursa, kullanıcılar uygun kanıtları kullanarak fonlarını güvenli bir şekilde Ana Ağ'a geri çekebilir.
+
+### Plazma ve parçalama {#plasma-vs-sharding}
+
+Hem plazma zincirleri hem de parça zincirleri, Ethereum Ana Ağı'da periyodik olarak kriptografik kanıtlar yayımlar. Ancak her ikisinin de farklı güvenlik özellikleri vardır.
+
+Parça zincirleri, Ana Ağ'a her bir veri parçası hakkında ayrıntılı bilgi içeren "harmanlama başlıkları" gönderir. Ana Ağ'daki düğümler, veri parçalarının geçerliliğini doğrular ve uygular, böylece geçersiz parça geçişleri olasılığını azaltır ve ağı kötü niyetli etkinliklere karşı korur.
+
+Plazma farklıdır; çünkü Ana Ağ, alt zincirlerin durumu hakkında yalnızca minimum düzeyde bilgi alır. Bu, Ana Ağ'ın alt zincirler üzerinde gerçekleştirilen işlemleri etkin bir şekilde doğrulayamadığı ve onları daha az güvenli hale getirdiği anlamına gelir.
+
+Ethereum blokzincirini parçalamanın artık yol haritasında yer almadığını **unutmayın**. Yerini, toplamalar ve [Danksharding](/roadmap/danksharding) aracılığıyla ölçeklendirme almıştır.
+
+### Plazma kullanın {#use-plasma}
+
+Birden çok proje, merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz Plazma uygulamaları sağlar:
+
+- [Polygon](https://polygon.technology/) (önceden Matic Network)
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Plazma'yı öğrenin](https://www.learnplasma.org/en/)
+- ["Paylaşılan güvenliğin" ne anlama geldiğine ve neden bu kadar önemli olduğuna dair kısa bir hatırlatma](https://old.reddit.com/r/ethereum/comments/sgd3zt/a_quick_reminder_of_what_shared_security_means/)
+- [Yan Zincirler - Plazma - Parçalama](https://vitalik.eth.limo/general/2019/06/12/plasma_vs_sharding.html)
+- [Plazma'yı Anlamak, Bölüm 1: Temeller](https://www.theblockcrypto.com/amp/post/10793/understanding-plasma-part-1-the-basics)
+- [Plazma'nın Yaşamı ve Ölümü](https://medium.com/dragonfly-research/the-life-and-death-of-plasma-b72c6a59c5ad#)
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
diff --git "a/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/sidechains/index.md" "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/sidechains/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..0639b214511
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/sidechains/index.md"
@@ -0,0 +1,73 @@
+---
+title: Yan zincirler
+description: Şu anda Ethereum topluluğu tarafından kullanılan bir ölçeklendirme çözümü olarak yan zincirlere giriş.
+lang: tr
+sidebarDepth: 3
+---
+
+Yan zincir, Ethereum'dan bağımsız çalışan ve Ethereum Ana Ağı'na bir köprü ile bağlı olan ayrı bir blokzincirdir. Yan zincirler farklı blok parametrelerine ve genellikle işlemlerin verimli işlenmesi için tasarlanmış [mutabakat algoritmalarına](/developers/docs/consensus-mechanisms/) sahip olabilirler. Ethereum'un güvenlik özelliklerini taşımadığı için yan zincir kullanmanın artıları ve eksileri vardır. [Katman 2 ölçeklendirme çözümlerinin](/layer-2/) aksine, yan zincirler işlem bilgilerini ve durum değişikliklerini Ethereum Ana Ağı'na göndermezler.
+
+Yan zincirler, yüksek verim elde etmek için merkeziyetsizlik veya güvenlikten de bir miktar ödün verirler ([ölçeklendirme üçlü çelişmesi](https://vitalik.eth.limo/general/2021/05/23/scaling.html)). Bununla birlikte, yükseltmeler için [vizyon bildirisinde](/roadmap/vision/) özetlendiği üzere Ethereum, merkeziyetsizlikten ve güvenlikten ödün vermeyen ölçeklendirme amacıyla geliştirilmiştir.
+
+## Yan zincirler nasıl çalışır? {#how-do-sidechains-work}
+
+Yan zincirler farklı geçmişleri, geliştirme yol haritaları ve tasarım hassasiyetleri olan bağımsız blokzincirlerdir. Yan zincir görünüşte Ethereum ile benzerlikler taşısa da birkaç ayırıcı özelliği vardır.
+
+### Mutabakat algoritmaları {#consensus-algorithms}
+
+Yan zincirleri özel yapan niteliklerden biri (yani Ethereum'dan farklı) kullandığı mutabakat algoritmasıdır. Yan zincirler mutabakat konusunda Ethereum'a dayanmadıkları için kendi ihtiyaçlarını karşılayan alternatif mutabakat protokollerini seçebilirler. Yan zincirler tarafından kullanılan bazı mutabakat algoritmaları şunlardır:
+
+- [Yetki kanıtı](/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/)
+- [Yetkilendirilmiş hisse ispatı](https://en.bitcoin.it/wiki/Delegated_proof_of_stake)
+- [Bizans hata toleransı](https://decrypt.co/resources/byzantine-fault-tolerance-what-is-it-explained).
+
+Ethereum gibi yan zincirler de işlemleri doğrulayan ve işleyen, bloklar üreten ve blokzincir durumunu depolayan doğrulama düğümlerine sahiptir. Doğrulayıcılar, mutabakatı ağ genelinde sürdürmek ve kötü niyetli saldırılara karşı korumakla yükümlüdür.
+
+#### Blok parametreleri {#block-parameters}
+
+Ethereum, [blok sürelerine](/developers/docs/blocks/#block-time) (örn. yeni blok üretimi için kullandığı zamana) ve [blok boyutlarına](/developers/docs/blocks/#block-size) (örn. gaz cinsinden blok başına düşen veri miktarına) limit koyar. Bunun aksine yan zincirler, yüksek verimlilik, hızlı işlemler ve düşük ücret için genelde daha hızlı blok süreleri ve daha yüksek gaz limitleri gibi farklı parametreler kullanır.
+
+Bunun bazı faydaları olsa da, ağın merkeziyetsizliği ve güvenliği açısından önemli sonuçları da vardır. Hızlı blok süreleri ve büyük blok boyutları gibi blok parametreleri, tam bir düğümü çalıştırmanın zorluğunu arttırır ve zincirin güvenliğinden birkaç "süper düğümü" sorumlu bırakır. Böyle bir senaryoda, doğrulayıcı danışıklı dövüşü veya zincirin kötü niyetli bir şekilde ele geçirilmesi olasılığı artar.
+
+Blokzincirlerin merkeziyetsizliğe zarar vermeden ölçeklendirme yapması bir düğüm çalıştırmanın herkese açık olması gerekir; özel donanıma sahip taraflarla sınırlı olmamalıdır. Bu yüzden, Ethereum ağında herkesin [tam düğüm çalıştırabilmesini](/developers/docs/nodes-and-clients/#why-should-i-run-an-ethereum-node) mümkün kılmaya yönelik çabalar sürdürülüyor.
+
+### Ethereum Sanal Makinesi uyumluluğu {#evm-compatibility}
+
+Bazı yan zincirler EVM uyumludur ve [Ethereum Sanal Makinesi (EVM)](/developers/docs/evm/) için geliştirilmiş sözleşmeleri yürütebilir. EVM uyumlu yan zincirler [Solidity'de yazılmış](/developers/docs/smart-contracts/languages/) akıllı sözleşmeleri destekledikleri gibi, diğer EVM akıllı sözleşme dillerini de desteklerler, yani Ethereum Ana Ağı için yazılmış akıllı sözleşmeler EVM uyumlu yan zincirlerde de çalışır.
+
+Bu, [merkezi olmayan uygulamanızı](/developers/docs/dapps/) bir yan zincirde kullanmak istiyorsanız, [akıllı sözleşmenizi](/developers/docs/smart-contracts/) yan zincire dağıtmanızın yeterli olduğu anlamına gelir. Tıpkı Ana Ağ gibi görünür, hissettirir ve davranır; Solidity'de sözleşmeler yazarsınız ve zincirle RPC yan zincirleri aracılığıyla etkileşime girersiniz.
+
+Yan zincirler, EVM uyumluluğuna sahip olduğundan Ethereum'a özgü merkeziyetsiz uygulamalar için kullanışlı bir [ölçeklendirme çözümü](/developers/docs/scaling/) olarak görülür. Merkeziyetsiz uygulamanız yan zincirdeyken kullanıcılar, özellikle de Ana Ağ tıkanmışsa daha düşük gaz ücretleri ve daha hızlı işlemlerden faydalanabilir.
+
+Ancak önceden açıklandığı üzere, yan zincir kullanmanın önemli avantajları ve dezavantajları vardır. Her yan zincir kendi güvenliğinden sorumludur ve Ethereum'un güvenlik özelliklerini kullanmaz. Bu, kullanıcılarınızı etkileyebilecek ya da fonlarını riske atabilecek kötü niyetli davranış ihtimalini arttırır.
+
+### Varlık hareketi {#asset-movement}
+
+Ayrı bir blokzincirin Ethereum Ana Ağı'na bir yan zincir olması için varlıkların Ethereum Ana Ağı'na/Ağı'ndan transferlerini kolaylaştırma yeteneği olmalıdır. Bu Ethereum ile birlikte çalışabilirlik özelliği, bir blokzincir köprüsü kullanılarak elde edilir. [Köprüler](/bridges/), Ethereum Ana Ağı'nda dağıtılmış akıllı sözleşmeler ve aralarında fon akışı için köprü işlevini kontrol etmek için bir yan zincir kullanır.
+
+Köprüler, kullanıcıların Ethereum ve yan zincir arasında fon taşımalarına yardımcı olsa da, varlıklar fiziksel olarak iki zincir arasında taşınmaz. Bunun yerine, zincirler arası değer aktarımı için genelde basım ve yakım içeren mekanizmalar kullanılır. [Köprülerin çalışma şekli](/developers/docs/bridges/#how-do-bridges-work) ile ilgili daha fazla bilgi.
+
+## Yan zincirlerin artı ve eksileri {#pros-and-cons-of-sidechains}
+
+| Artıları | Eksileri |
+| -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Yan zincirlerin temelini oluşturan teknoloji köklüdür ve kapsamlı araştırmalar ile tasarım iyileştirmelerinden yararlanır. | Yan zincirler, ölçeklenebilirliğe karşılık merkeziyetsizlik ve güven gerektirmezlikten bir miktar feragat eder. |
+| Yan zincirler genel hesaplamayı destekler ve EVM uyumluluğu sunar (yan zincirler Ethereum'a özgü merkeziyetsiz uygulamaları çalıştırabilir). | Yan zincirler, ayrı bir mutabakat mekanizması kullanır ve Ethereum'un güvenlik garantilerinden yararlanamaz. |
+| Yan zincirler, işlemleri etkin bir şekilde işlemek ve kullanıcılar için işlem ücretlerini azaltmak için farklı mutabakat modelleri kullanır. | Yan zincirler daha yüksek güven varsayımları gerektirir (örn. kötü niyetli yan zincir doğruyucularının bir çoğunluğu sahtekarlık yapabilir). |
+| EVM uyumlu yan zincirler, merkeziyetsiz uygulamaların ekosistemlerini genişletmelerine izin verirler. | |
+
+### Yan zincirler kullanın {#use-sidechains}
+
+Merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz yan zincirlere ilişkin uygulamalar sağlayan birden çok proje mevcuttur:
+
+- [Polygon PoS](https://polygon.technology/solutions/polygon-pos)
+- [Skale](https://skale.network/)
+- [Gnosis Zinciri (eskiden xDai)](https://www.gnosischain.com/)
+- [Loom Network](https://loomx.io/)
+- [Metis Andromeda](https://www.metis.io/)
+
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+- [Ethereum merkeziyetsiz uygulamalarını Yan Zincirler üzerinden ölçeklendirme](https://medium.com/loom-network/dappchains-scaling-ethereum-dapps-through-sidechains-f99e51fff447) _8 Şubat 2018 - Georgios Konstantopoulos_
+
+_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve onu ekleyin!_
diff --git "a/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/state-channels/index.md" "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/state-channels/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..a781a6cf5b6
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/state-channels/index.md"
@@ -0,0 +1,67 @@
+---
+title: Durum Kanalları
+description: Şu anda Ethereum topluluğu tarafından kullanılan bir ölçeklendirme çözümü olarak durum kanallarına ve ödeme kanallarına giriş.
+lang: tr
+sidebarDepth: 3
+---
+
+Özel kanallar, Ethereum Ana Ağı ile etkileşimi minimumda tutarak katılımcıların zincir dışında güvenli bir şekilde işlem yapmasına olanak tanır. Kanal eşleri, kanalı aşıp kapatmak için zincir üstünde sadece iki tane işlem gönderirken, zincir dışında isteğe bağlı sayıda işlem yapabilirler. Bu, kullanıcılar için son derece yüksek işlem verimine izin verir ve daha düşük maliyetler ile sonuçlanır.
+
+## {#how-do-sidechains-work}
+
+Ethereum gibi halka açık blok zincirleri, dağılmış mimarilerinden dolayı ölçeklenebilirlik zorluklarıyla karşılaşır: zincir üstü işlemler tüm düğümler tarafından yürütülmelidir. Düğümler mütevazi bir donanım kullanarak bir bloktaki işlem hacmini işleyebilmeli ve ağın işlem hacmine bir sınır koyarak merkeziyetsizliğini korumalıdır.
+
+### {#consensus-algorithms}
+
+Kanallar, iki tarafın birbirleri arasında birçok işlem yapmasına ve ardından sadece nihai sonuçları blokzincire göndermesine izin veren basit eşler arası protokollerdir. Kanal, ürettiği özet verilerin gerçekten geçerli bir dizi işlemin sonucu olduğunu kriptografi kullanarak gösterir. ["Çok imzalı"](/developers/docs/smart-contracts/#multisig) akıllı sözleşme, işlemlerin doğru taraflarca imzalanmasını sağlar.
+
+- []()
+- []()
+-
+
+Kanallar sayesinde, durum değişiklikleri ilgili taraflar tarafından yürütülür ve doğrulanır, bu da Ethereum'un yürütüm katmanındaki hesaplamayı en aza indirir. Bu, Ethereum'daki yoğunluğu azaltır ve aynı zamanda kullanıcılar için işlem sürecini hızlandırır.
+
+#### {#block-parameters}
+
+Her bir kanal, Ethereum üzerinde çalıştırılan bir [çok imzalı akıllı sözleşme](/developers/docs/smart-contracts/#multisig) tarafından yönetilir. Bir kanal açmak için katılımcılar kanal sözleşmesini zincir üstünde dağıtır ve içine fon yatırır.
+
+Kanalı kapatmak için katılımcılar kanalın üzerinde son anlaşılan durumu zincir üstünde gönderir. Sonrasında akıllı sözleşme, kilitli olan fonları kanalın son durumundaki her katılımcısının bakiyesine göre dağıtır.
+
+Eşler arası kanallar, önceden tanımlanan bazı katılımcıların, görünür bir ek yüke maruz kalmadan yüksek sıklıkta işlem yapmak isteyeceği durumlar için kullanışlıdır. Blokzincir kanalları iki kategoriye ayrılır: **ödeme kanalları** ve **özel kanallar**.
+
+### {#evm-compatibility}
+
+Bir ödeme kanalı en iyi, iki kullanıcının birlikte tuttuğu "iki yönlü ledger" olarak tanımlanabilir. Ledger'in ilk bakiyesi, kanal açma aşamasında zincir üstü sözleşmeye kilitlenen mevduatın toplamıdır.
+
+Ledger'in bakiyesinde güncelleme yapılması (örn. ödeme kanalının durumu) için kanalda bulunan tüm tarafların onayı gerekir. Tüm katılımcıların imzaladığı bir kanal güncellemesi, tıpkı Ethereum'daki bir işlem gibi tamamlanmış olarak kabul edilir.
+
+Ödeme kanalları, basit kullanıcı etkileşimlerinin (örn. ETH transferleri, atomik takaslar, mikro ödemeler) yüksek maliyetli zincir üstü faaliyetini en aza indirmek için tasarlanmış olan ilk ölçeklendirme çözümlerinden biri olmuştur. Kanalın katılımcıları, transferlerinin net toplamı yatırılmış jetonları aşmadığı takdirde birbirleri arasında sınırsız miktarda işlemi anında ve ücretsiz yapabilir.
+
+Zincir dışı ödemeleri desteklemenin yanı sıra, ödeme kanallarının genel durum geçiş mantığını işlemede ödeme kanallarının kullanışlı olup olmadığı kanıtlanmamıştır. Özel kanallar, bu sorunu çözmek için ve kanalları genel amaçlı hesaplamayı ölçeklendirmek için kullanışlı hale getirmek amacıyla oluşturuldu.
+
+### {#asset-movement}
+
+Özel kanallar hala ödeme kanalları ile birçok ortak özelliğe sahiptir. Örnek olarak, kullanıcılar diğer kanalların katılımcılarının da imzalaması gereken imzalanmış kriptografik mesajları (işlemler) takas ederek etkileşim kurarlar. Önerilen bir durum güncellemesi tüm katılımcılar tarafından imzalanmazsa geçersiz olur.
+
+## {#pros-and-cons-of-sidechains}
+
+| | |
+| | |
+| | |
+| | |
+| | |
+| | |
+
+### {#use-sidechains}
+
+- []()
+- []()
+- []()
+- []()
+- []()
+
+## {#further-reading}
+
+-
+
+_ _
diff --git "a/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/validium/index.md" "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/validium/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..2c4afa76625
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/validium/index.md"
@@ -0,0 +1,165 @@
+---
+title: Validium
+description: Şu anda Ethereum topluluğu tarafından kullanılan bir ölçeklendirme çözümü olarak Validium'a giriş.
+lang: tr
+sidebarDepth: 3
+---
+
+Validium, [ZK toplamalar](/developers/docs/scaling/zk-rollups/) gibi geçerlilik kanıtlarını kullanarak işlemlerin bütünlüğünü sağlamaya çalışan ancak işlem verilerini Ethereum ana ağında saklamayan bir [ölçeklendirme çözümü](/developers/docs/scaling/)dür. Zincir dışı veri kullanılabilirliği birtakım artı ve eksileri içinde barındırırken ölçeklenebilirlik tarafında büyük gelişmelere yol açabilir (validium'lar saniyede [~9000 veya daha fazla işlem yapabilir](https://blog.matter-labs.io/zkrollup-vs-validium-starkex-5614e38bc263)).
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu konuyu anlamak için [Ethereum ölçeklendirme](/developers/docs/scaling/) ve [katman 2](/layer-2) sayfalarını daha önce okumuş olmalısınız.
+
+## Validium nedir? {#what-is-validium}
+
+Validium'lar, Ethereum Ana Ağı'ndaki işlemleri zincir dışı veri kullanılabilirliği ve hesaplama yoluyla işleyerek çıktı hacmini artırmak için tasarlanmış ölçeklendirme çözümleridir. Sıfır bilgi toplamaları (ZK toplamaları) gibi validium'lar da Ethereum'daki zincir dışı işlemleri doğrulamak için [sıfır bilgi kanıtları](/glossary/#zk-proof) yayımlar. Bu da geçersiz durum geçişlerini önler ve validium zincirinin güvenlik garantisini artırır.
+
+Bu "doğruluk kanıtları", ZK-SNARK'lar (Sıfır Bilgi Öz ve Etkileşimli Olmayan Bilgi Argümanı) ya da ZK-STARK'lar (Sıfır Bilgi Ölçeklenebilir Şeffaf Bilgi Argümanı) şeklinde olabilir. [Sıfır bilgi kanıtları](https://consensys.net/blog/blockchain-explained/zero-knowledge-proofs-starks-vs-snarks/) hakkında daha fazla bilgi.
+
+Validium kullanıcılarına ait fonlar, Ethereum üzerinde akıllı bir sözleşme ile kontrol edilir. Validiumlar, ZK toplamaları gibi neredeyse anında para çekme olanağı sunar; para çekme talebinin geçerlilik kanıtı ana ağda doğrulandıktan sonra, kullanıcılar işlemin [Merkle kanıtını](/developers/tutorials/merkle-proofs-for-offline-data-integrity/) sağlayarak para çekebilirler. Merkle kanıtı, kullanıcının para çekme işleminin doğrulanmış bir işlem grubuna dahil edildiğini doğrulayarak zincir üstü sözleşmenin para çekme işlemini yapmasına olanak tanır.
+
+Ancak validium kullanıcıları fonlarını dondurabilir ve çekme işlemlerini kısıtlayabilir. Validium zincirindeki veri kullanılabilirliğini yönetenler, kullanıcılardan zincir dışı durum verilerini saklarsa bu durum meydana gelebilir. Kullanıcılar, işlem verilerine erişimleri olmadan fonların sahipliğini kanıtlamak ve para çekme işlemlerini gerçekleştirmek için gereken Merkle kanıtını hesaplayamazlar.
+
+Validium'lar ve ZK toplamaları arasındaki en büyük fark, veri kullanılabilirliği spektrumundaki konumlarıdır. Her iki çözüm de veri depolamaya farklı açılardan yaklaşırken bunun güvenlik ve güven gerektirmezlik üzerinde farklı etkileri vardır.
+
+## Validium'lar Ethereum ile nasıl etkileşime girer? {#how-do-validiums-interact-with-ethereum}
+
+Validium'lar, mevcut Ethereum zinciri üzerine inşa edilmiş ölçeklendirme protokolleridir. İşlemleri zincir dışında yürütmesine rağmen bir validium zinciri, aşağıdakiler de dahil olmak üzere Ana Ağ'da dağıtılan bir dizi akıllı sözleşme tarafından yönetilir:
+
+1. **Doğrulayıcı sözleşmesi**: Doğrulayıcı sözleşmesi, durum güncellemeleri yapılırken validium operatörü tarafından sunulan kanıtların geçerliliğini doğrular. Bu doğrulama, zincir dışı işlemlerin doğruluğunu tasdik eden doğruluk kanıtlarını ve zincir dışı işlem verilerinin varlığını doğrulayan veri kullanılabilirliği kanıtlarını içerir.
+
+2. **Ana sözleşme **: Ana sözleşme, blok üreticileri tarafından sunulan durum taahhütlerini (Merkle köklerini) depolar ve doğruluk kanıtı zincir üzerinde doğrulandıktan sonra validium'un durumunu günceller. Bu sözleşme, aynı zamanda validium zincirine para yatırma ve çekme işlemlerini de gerçekleştirir.
+
+Validium'lar, aşağıdaki konularda Ethereum ana zincirine bağımlıdır:
+
+### Uzlaşma {#settlement}
+
+Validium üzerinde gerçekleştirilen işlemler, bir üst incir geçerliliklerini doğrulayana kadar tam olarak doğrulanamaz. Bir validium üzerinde yürütülen tüm işler sonunda Ana Ağ'da uzlaştırılmalıdır. Ethereum blokzinciri ayrıca validium kullanıcıları için "uzlaşma garantileri" sağlar; bu, zincir dışı işlemlerin zincir üzerinde gerçekleştirildikten sonra geri alınamayacağı veya değiştirilemeyeceği anlamına gelir.
+
+### Güvenlik {#security}
+
+Uzlaşma katmanı görevi gören Ethereum, validium üzerindeki durum geçişlerinin geçerliliğini de garanti eder. Validium zincirinde yürütülen zincir dışı işlemler, Ethereum üzerinde bir akıllı sözleşme aracılığıyla doğrulanır.
+
+Zincir üstü doğrulayıcı sözleşmesi kanıtı geçersiz bulursa işlemler reddedilir. Bu da, operatörlerin validium'un durumunu güncellemeden önce Ethereum protokolü tarafından uygulanan geçerlilik koşullarının karşılanması gerektiği anlamına gelir.
+
+## Validium nasıl çalışır? {#how-does-validium-work}
+
+### İşlemler {#transactions}
+
+Kullanıcılar, validium zincirinde işlemleri yürütmekten sorumlu bir düğüm olan operatöre işlemleri gönderir. Validium'ların bazıları, zinciri yürütmek için tek bir operatör kullanabilir veya dönüşümlü operatörler için bir [hisse ispatı (PoS)](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) mekanizmasına güvenebilir.
+
+Operatör, işlemleri bir yığın halinde toplar ve kanıtlanmak üzere bir kanıtlama devresine gönderir. Kanıtlama devresi, işlem yığınını (ve diğer ilgili verileri) girdi olarak kabul eder ve işlemlerin doğru şekilde gerçekleştirildiğini doğrulayan bir doğruluk kanıtı sunar.
+
+### Durum taahhütleri {#state-commitments}
+
+Validium'un durumu, kökü Ethereum'daki ana sözleşmede saklanacak şekilde bir Merkle ağacı olarak karma hale getirilir. Durum kökü olarak da bilinen Merkle kökü, validium üzerindeki hesapların ve bakiyelerin mevcut durumu hakkında kriptografik bir taahhüt görevi görür.
+
+Bir durum güncellemesi gerçekleştirmek için operatörün (işlemleri yürüttükten sonra) yeni bir durum kökü hesaplaması ve bunu zincir üstü sözleşmeye göndermesi gerekir. Doğruluk kanıtı doğrulanırsa önerilen durum kabul edilir ve validium yeni durum köküne geçer.
+
+### Yatırma ve çekme işlemleri {#deposits-and-withdrawals}
+
+Kullanıcılar, zincir üstü sözleşmeye ETH (veya herhangi bir ERC uyumlu jeton) yatırarak fonları Ethereum'dan validium'a taşırlar. Sözleşme, kullanıcının yatırdığı miktar ile eşit miktarda varlığı kullanıcının zincir dışı validium'daki adresine aktarır. Operatör ayrıca bu yatırma işlemini yeni bir partiye dahil eder.
+
+Bir validium kullanıcısı, fonları Ana Ağ'a geri çekmek için bir çekme işlemi başlatır ve bunu, çekme talebini doğrulayan ve bir partiye dahil eden operatöre gönderir. Kullanıcının validium zincirindeki varlıkları da sistemden çıkarılmadan önce yok edilir. Kullanıcı, Ana Ağ'a gönderilen işlem grubuyla ilişkili doğruluk kanıtı doğrulandıktan sonra ana sözleşmeden ilk yatırdığı miktarın geri kalanını çekebilir.
+
+Validium protokolü, sansür karşıtı bir mekanizma olarak kullanıcıların operatöre başvurmadan doğrudan validium sözleşmesinden çekilmelerine olanak tanır. Bu durumda, kullanıcıların doğrulayıcı sözleşmesine hesabın durum köküne dahil edildiğini gösteren bir Merkle kanıtı sunması gerekir. Kanıt kabul edilirse, kullanıcı fonlarını validium'dan çıkarmak için ana sözleşmenin çekme işlevini çağırabilir.
+
+### Toplu gönderme {#batch-submission}
+
+Operatör, toplu işlemler gerçekleştirdikten sonra ilişkili doğruluk kanıtını doğrulayıcı sözleşmesine gönderir ve ana sözleşmeye yeni bir durum kökü önerir. Kanıt geçerliyse, ana sözleşme validium'un durumunu günceller ve partideki işlemlerin sonucunu nihai hale getirir.
+
+Bir ZK toplamasının aksine, validium'daki blok üreticilerinin işlem partileri (yalnızca blok başlıkları) için işlem verilerini yayımlamaları gerekmez. Bu da validium'u, ana Ethereum zincirindeki durum verilerini `calldata` olarak yayımlayan "hibrit" ölçeklendirme protokollerinin (yani [katman 2](/layer-2/)) aksine tamamen zincir dışı bir ölçekleme protokolü yapar.
+
+### Veri uygunluğu {#data-availability}
+
+Validium operatörleri, belirtildiği gibi Ethereum Ana Ağı'nın tüm işlem verilerinin depoladığı bir zincir dışı veri kullanılabilirliği modeli ile çalışır. Validium'un zincir üstündeki verilerinin kapladığı düşük alan, ölçeklenebilirliği artırır (verim, Ethereum'un veri işleme kapasitesiyle sınırlı değildir) ve kullanıcı ücretlerini azaltır (`calldata` yayımlama maliyeti daha düşüktür).
+
+Ancak zincir dışı veri kullanılabilirliği bir sorun teşkil eder: Merkle kanıtları oluşturmak veya doğrulamak için gerekli olan veriler kullanılamayabilir. Operatörlerin kötü niyetli davranması durumunda kullanıcılar zincir üstündeki sözleşmeden fon çekemeyebilir.
+
+Çeşitli validium çözümleri, bu sorunu durum verilerinin tutulduğu depolamayı merkeziyetsizleştirerek çözmeyi amaçlar. Bu, blok üreticilerini zincir dışı verileri depolamaktan ve istek üzerine kullanıcılara sunmaktan sorumlu "veri kullanılabilirliği yöneticilerine" veri göndermeye zorlamayı içerir.
+
+Validium'daki veri kullanılabilirliği yöneticileri, her validium partisini imzalayarak zincir dışı işlemler için verilerin kullanılabilirliğini tasdik eder. Bu imzalar, zincir üstü doğrulayıcı sözleşmesinin durum güncellemelerini onaylamadan önce kontrol ettiği "kullanılabilirlik kanıtının" bir biçimini teşkil eder.
+
+Validium'lar, veri kullanılabilirliği yönetimine yaklaşımları açısından farklılıklar gösterirler. Bazıları durum verilerini depolamak için güvenilir tarafları kullanırken bazıları da görev için rastgele atanmış doğrulayıcıları kullanır.
+
+#### Veri kullanılabilirliği kurulu (DAC) {#data-availability-committee}
+
+Bazı validium çözümleri, zincir dışı verilerin kullanılabilirliğini garanti altına almak için durumun kopyalarını depolamak ve veri kullanılabilirliği kanıtı sağlamak üzere toplu olarak veri kullanılabilirliği kurulu (DAC) olarak da bilinen bir grup güvenilir kuruluşu kullanır. DAC'lerin uygulanması daha kolaydır ve üyelik düşük olduğu için daha az koordinasyon gerektirir.
+
+Bununla birlikte kullanıcılar, gerektiğinde (örneğin, Merkle kanıtları oluşturmak için) verileri kullanılabilir hale getirmesi için DAC'ye güvenmek zorundadır. Veri kullanılabilirliği kurullarının üyelerinin sonrasında zincir dışı verileri saklayabilen [kötü niyetli bir aktör tarafından ele geçirilmesi](https://notes.ethereum.org/DD7GyItYQ02d0ax_X-UbWg?view) olasılığı vardır.
+
+[Validium'lardaki veri kullanılabilirliği kurulları hakkında daha fazla bilgi](https://medium.com/starkware/data-availability-e5564c416424).
+
+#### Teminatlı veri kullanılabilirliği {#bonded-data-availability}
+
+Diğer validium'lar, katılımcıların rollerini üstlenmeden önce jetonları akıllı bir sözleşmede kilitlemek için çevrimdışı veri depolamakla yükümlü olmalarını gerektirir. Bu kilit, veri kullanılabilirliği yöneticileri arasında dürüst davranışı garanti altına almak için bir "teminat" görevi görür ve güven varsayımlarını azaltır. Bu katılımcılar veri kullanılabilirliğini kanıtlayamazlarsa, teminat kesilir.
+
+Teminatlı bir veri kullanılabilirliği şemasında, gerekli kilidi sağlayan herkes zincir dışı verileri tutmakla görevlendirilebilir. Bu, uygun veri kullanılabilirliği yöneticileri havuzunu genişleterek veri kullanılabilirliği kurullarını (DAC'ler) etkileyen merkezileşmeyi azaltır. Daha da önemlisi, bu yaklaşım, validium'da çevrimdışı verileri güvence altına almak için güvenilir taraflar atamaktan çok daha güvenli olan kötü amaçlı faaliyetleri önlemek için kripto ekonomik teşviklere dayanır.
+
+[Validium'larda teminatlı veri kullanılabilirliği konusunda daha fazla bilgi](https://blog.matter-labs.io/zkporter-a-breakthrough-in-l2-scaling-ed5e48842fbf).
+
+## İstemler ve validium {#volitions-and-validium}
+
+Validium birçok avantaj sunsa da bunları elde ederken başka şeylerden vazgeçmeniz gerekir (en önemlisi, veri kullanılabilirliğidir). Birçok ölçeklendirme çözümünde olduğu gibi validiumlar da belirli kullanım durumlarına uygundur ve istemler işte bu nedenle oluşturulmuştur.
+
+İstemler, ZK toplamaları ile validium'ları bir araya getirerek kullanıcıların bu iki ölçeklendirme çözümü arasında geçişler yapmasını sağlar. İstemler sayesinde kullanıcılar, belirli işlemler için validium'un zincir dışı veri kullanılabilirliğinden yararlanabilirken gerektiğinde zincir içi veri kullanılabilirliği çözümlerine (zk toplamaları) geçme özgürlüğünü de korur. Bu, kullanıcılara aslında kendi özel durumlarına göre neyi tercih edip neyden vazgeçeceklerini tercih etme özgürlüğü verir.
+
+Merkeziyetsiz bir borsa (DEX), yüksek miktarlı işlemler için validium'un ölçeklenebilir ve özel altyapısını kullanmayı tercih edebilir. Ayrıca ZK toplamalarının daha yüksek güvenlik garantilerini ve güven gerektirmezliğini isteyen kullanıcılar için ZK toplamaları da kullanabilir.
+
+## Validium'lar ve EVM uyumluluğu {#validiums-and-evm-compatibility}
+
+ZK toplamaları gibi validium'lar da en çok jeton takasları ve ödemeler gibi basit uygulamalar için uygundur. Sıfır bilgili ispat kullanan bir devrede [EVM](/developers/docs/evm/) talimatlarını kanıtlamanın önemli yükü göz önüne alındığında, validium'lar arasında genel hesaplamayı ve akıllı sözleşme yürütmeyi desteklemek zordur.
+
+Bazı validium projeleri, EVM uyumlu dilleri (örn. Solidity, Vyper) verimli kanıtlama için optimize edilmiş özel bayt kodu oluşturmak üzere derleyerek bu sorunu aşmaya çalışır. Bu yaklaşımın dezavantajlarından biri, yeni sıfır bilgili ispat dostu VM'lerin önemli EVM işlem kodlarını desteklememe olasılığı ve aynı zamanda geliştiricilerin en iyi deneyim için doğrudan üst düzey dilde yazmaları gerekliliğidir. Bu da, daha fazla sorun yaratır: geliştiricileri tamamen yeni bir geliştirme yığınıyla uygulamalar oluşturmaya zorlar ve mevcut Ethereum altyapısıyla uyumluluğu bozar.
+
+Ancak bazı ekipler, ZK ispatlı devreler için mevcut EVM işlem kodlarını optimize etmeye çalışıyor. Bu, program yürütmenin doğruluğunu doğrulamak için kanıtlar üreten EVM uyumlu bir VM olan sıfır bilgili bir Ethereum Sanal Makinası'nın (zkEVM) geliştirilmesiyle sonuçlanacaktır. Validium zincirleri zkEVM sayesinde akıllı sözleşmeleri zincir dışında yürütebilir ve Ethereum üzerinde zincir dışı bir hesaplamayı (yeniden yürütmek zorunda kalmadan) doğrulamak için doğruluk kanıtları sunabilir.
+
+[zkEVM'ler hakkında daha fazla bilgi](https://www.alchemy.com/overviews/zkevm).
+
+## Validium'lar Ethereum'u nasıl ölçeklendirir? {#scaling-ethereum-with-validiums}
+
+### 1. Zincir dışında veri depolama {#off-chain-data-storage}
+
+İyimser toplamalar ve ZK toplamaları gibi katman 2 ölçeklendirme projeleri, bazı işlem verilerini L1'de yayımlayarak saf zincir dışında ölçeklendirme protokollerinin (örneğin [Plazma](/developers/docs/scaling/plasma/)) sonsuz ölçeklenebilirliğini güvenlik için takas ederler. Bu da toplamaların ölçeklenebilirlik özelliklerinin Ethereum Ana Ağı üzerindeki veri bant genişliği ile sınırlı olduğu anlamına gelir ([veri parçalama](/roadmap/danksharding/) tam da bu nedenle Ethereum'un veri depolama kapasitesini geliştirmeyi önerir).
+
+Validium'lar, tüm işlem verilerini zincir dışında tutarak ve sadece durum güncellemelerini ana Ethereum zincirine aktarmak için durum taahhütlerini (ve doğruluk kanıtlarını) göndererek ölçeklenebilirliğe ulaşır. Bununla birlikte doğruluk kanıtlarının varlığı, validium'lara Plazma ve [yan zincirler](/developers/docs/scaling/sidechains/) dahil olmak üzere diğer saf zincir dışı ölçeklendirme çözümlerinden daha yüksek güvenlik garantileri sağlar. Validium tasarımları, Ethereum'un zincir dışı işlemleri doğrulamadan önce işlemesi gereken veri miktarını azaltarak Ana Ağ'da verimi büyük ölçüde artırır.
+
+### 2. Özyinelemeli kanıtlar {#recursive-proofs}
+
+Özyinelemeli kanıt, diğer kanıtların geçerliliğini doğrulayan bir doğruluk kanıtıdır. Bu "kanıt kanıtları", önceki tüm kanıtları doğrulayan son bir kanıt oluşturulana kadar birden çok kanıtın özyinelemeli olarak toplanmasıyla oluşturulur. Özyinelemeli kanıtlar, doğruluk kanıtı başına doğrulanabilecek işlem sayısını artırarak blokzincirlerin işleme hızlarını ölçeklendirir.
+
+Genellikle, validium operatörünün doğrulama için Ethereum'a sunduğu her doğruluk kanıtı tek bir bloğun bütünlüğünü doğrular. Tek bir özyinelemeli kanıt, aynı anda birkaç validium bloğunun geçerliliğini doğrulamak için kullanılabilir; bu mekanizma, kanıtlama devresi birkaç blok kanıtını tekrarlı bir şekilde tek bir son kanıtta toplayabildiği için mümkündür. Zincir üstü doğrulayıcı sözleşmesi özyinelemeli kanıtı kabul ederse, altındaki tüm bloklar hemen sonuçlandırılır.
+
+## Validium'un artıları ve eksileri {#pros-and-cons-of-validium}
+
+| Artıları | Eksileri |
+| ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Doğruluk kanıtları, zincir dışı işlemlerin bütünlüğünü şart koşar ve operatörlerin geçersiz durum güncellemelerini sonuçlandırmasını engeller. | Doğruluk kanıtları üretmek özel donanım gerektirir ve bu durum, merkezileştirme açısından risk teşkil eder. |
+| Kullanıcılar için sermaye verimliliğini artırır (fonları Ethereum'a geri çekmede gecikme olmaz) | Akıllı sözleşmeler/genel hesaplamalar için sınırlı destek; geliştirme için özel diller gereklidir. |
+| Yüksek değere sahip uygulamalarda kullanılan sahtecilik kanıtı tabanlı sistemler gibi belirli ekonomik saldırılara karşı savunmasız değillerdir. | ZK kanıtları oluşturmak için gereken yüksek hesaplama gücü; düşük verimli uygulamalar için uygun maliyetli değildir. |
+| Ethereum Ana Ağı'na calldata göndermeyerek kullanıcılar için gaz ücretlerini düşürür. | Öznel kesinlik süresi (bir ZK kanıtı oluşturmak 10-30 dakika alır) daha yavaştır ancak uyuşmazlık süresi gecikmesi olmadığı için tam kesinliğe daha hızlı ulaşır. |
+| İşlem gizliliğini ve ölçeklenebilirliği ön planda tutan alım satım ya da blokzincir oyunları gibi belirli kullanım durumları için uygundur. | Merkle sahiplik kanıtlarının oluşturulması, zincir dışı verilerin her zaman kullanılabilir olmasını gerektirdiğinden kullanıcıların fon çekmeleri engellenebilir. |
+| Zincir dışında veri kullanılabilirliği, daha yüksek düzeyde verim sağlar ve ölçeklenebilirliği artırır. | Güvenlik modeli, tamamen kriptografik güvenlik mekanizmalarına dayanan ZK toplamalarının aksine, güven varsayımlarına ve kriptoekonomik teşviklere dayanır. |
+
+### Validium/İstemler kullanın {#use-validium-and-volitions}
+
+Merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz Validium ve istemlere ilişkin uygulamalar sağlayan birden çok proje mevcuttur:
+
+**StarkWare StarkEx** - _StarkEx doğruluk kanıtlarını kullanan bir Ethereum Katman 2 (L2) ölçeklenebilirlik çözümüdür. ZK Toplamalarında ya da Validium veri kullanılabilirlik modlarında çalışabilir._
+
+- [Belgeler](https://docs.starkware.co/starkex-v4/starkex-deep-dive/data-availability-modes#validium)
+- [Web sitesi](https://starkware.co/starkex/)
+
+**Matter Labs zkPorter** - _zkPorter, zkRollup ve parçalama fikirlerini birleştirerek veri kullanılabilirliğini hibrit bir yaklaşımla ele alan bir Katman 2 ölçeklendirme protokolüdür. Her biri kendi veri kullanılabilirliği politikasına sahip, keyfi çok sayıda parçayı destekleyebilir._
+
+- [Blog](https://blog.matter-labs.io/zkporter-a-breakthrough-in-l2-scaling-ed5e48842fbf)
+- [Belgeler](https://docs.zksync.io/zk-stack/concepts/data-availability)
+- [Web sitesi](https://zksync.io/)
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Validium ve Katman 2 Yan Yana - Sayı No: 99](https://www.buildblockchain.tech/newsletter/issues/no-99-validium-and-the-layer-2-two-by-two)
+- [ZK toplamaları ve Validium](https://blog.matter-labs.io/zkrollup-vs-validium-starkex-5614e38bc263)
+- [İstem ve Yükselen Veri Kullanılabilirliği spektrumu](https://medium.com/starkware/volition-and-the-emerging-data-availability-spectrum-87e8bfa09bb)
+- [Toplamalar, Validium'lar ve İstemler: En Yeni Ethereum Ölçeklendirme Çözümleri Hakkında Bilgi Edinin](https://www.defipulse.com/blog/rollups-validiums-and-volitions-learn-about-the-hottest-ethereum-scaling-solutions)
diff --git "a/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/zk-rollups/index.md" "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/zk-rollups/index.md"
new file mode 100644
index 00000000000..a87a18d2887
--- /dev/null
+++ "b/public/content/translations/tr/24) Advanced Docs \342\200\223 Scaling/developers/docs/scaling/zk-rollups/index.md"
@@ -0,0 +1,259 @@
+---
+title: Sıfır-bilgi toplamaları
+description: Ethereum topluluğu tarafından kullanılan bir ölçeklendirme çözümü olan sıfır-bilgi toplamaları'na giriş.
+lang: tr
+---
+
+Sıfır-Bilgi Toplamaları (ZK-toplamaları), hesaplamaları ve durum depolamalarını zincir dışına taşıyarak Ethereum Ana Ağı'ndaki verimi artıran katman 2 [ölçeklendirme çözümleridir](/developers/docs/scaling/). ZK-toplamaları, bir gruptaki binlerce işlemi gerçekleştirip sonrasında asgari büyüklükte bir özetini Ana Ağ'a aktarabilir. Bu özet veriler, Ethereum durumunda yapılması gereken değişiklikleri ve bu değişikliklerin doğru olduğuna dair bazı kriptografik kanıtları tanımlar.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı anlamak için [Ethereum ölçeklendirme](/developers/docs/scaling/) ve [katman 2](/layer-2) yazılarını okumalısın.
+
+## Sıfır-Bilgi Toplamaları nedir? {#what-are-zk-rollups}
+
+**Sıfır-bilgi toplamaları (SB-toplamaları)** zincir dışında gerçekleştirilen, bir grubun içine sarmalamanmış (veya 'toplanmış') işlemlerdir. Zincir dışı hesaplamalar, blokzincire gönderilmesi gereken veri miktarını azaltır. SB-toplamaları tüm işlemleri ayrı ayrı göndermek yerine bütün işlemleri temsil eden bir özet yığını gönderir. Ayrıca değişikliklerin gerçekliğini kanıtlayan [doğruluk kanıtları](/glossary/#validity-proof) da üretirler.
+
+ZK-toplamasının durumu, Ethereum ağına dağıtılmış bir akıllı sözleşme ile sürdürülür. Bu durumu güncellemek için ZK-toplama düğümleri doğrulama amaçlı bir doğruluk kanıtı sunmak zorundadır. Bahsedildiği üzere doğruluk kanıtı, toplama tarafından önerilen durum değişikliğinin gerçekten verilen toplu işlemin yürütülmesinin sonucu olduğuna dair kriptografik bir güvencedir. Bu, bütün işlem verilerini zincire ekleyen [iyimser toplamaların](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/) aksine, ZK-toplamalarında işlemlerin Ethereum üzerinde sonlandırılması için doğruluk kanıtlarının yeterli olduğu anlamına gelir.
+
+Fonları ZK-toplamasından Ethereum'a taşırken gecikme olmaz; çünkü çıkış işlemleri, ZK-toplama sözleşmesi doğruluk kanıtını doğruladıktan sonra yürütülür. Aksine, iyimser toplamalardan fon çekmek, herkesin çıkış işlemine bir [sahtecilik kanıtı](/glossary/#fraud-proof) ile itiraz etmesine olanak tanımak adına bir gecikmeye tabidir.
+
+ZK-toplamaları, işlemleri Ethereum üzerine `calldata` olarak yazar. `calldata`, akıllı sözleşme fonksiyonlarına yapılan harici çağrılara dahil edilen verilerin depolandığı yerdir. `calldata` içindeki bilgiler, blokzincirde yayımlanır ve herkesin toplamanın durumunu bağımsız olarak yeniden yapılandırmasına olanak tanır. ZK-toplamaları işlem verilerini azaltmak için sıkıştırma teknikleri kullanır. Örneğin hesaplar adres yerine bir indeksle temsil edilir ve bu işlem 28 baytlık veri tasarrufu sağlar. Zincir üstünde veri yayımlama, toplamalar için çok masraflıdır. Bu sebeple verilerin sıkıştırılması kullanıcı ücretlerini azaltabilir.
+
+## ZK-toplamaları Ethereum ile nasıl etkileşime girer? {#zk-rollups-and-ethereum}
+
+Bir ZK-toplama zinciri, Ethereum blokzincirinin üzerinde çalışan ve zincir üstünde Ethereum akıllı sözleşmeleri tarafından yönetilen zincir dışı bir protokoldür. ZK-toplamaları işlemleri Ana Ağ'ın dışında gerçekleştirir, fakat zincir dışı işlem gruplarını periyodik olarak bir zincir üstü toplama sözleşmesine işler. Bu işlem kaydı, Ethereum blokzinciri gibi değişmezdir ve ZK-toplama zincirini oluşturur.
+
+ZK-toplamaların ana mimarisi şu bileşenlerden oluşur:
+
+1. **Zincir üstündeki sözleşmeler**: Bahsedildiği üzere, ZK-toplamaları Ethereum üzerinde çalışan akıllı sözleşmeler ile kontrol edilir. Bu, toplama bloklarını depolayan, yatırımları takip eden ve durum güncellemelerini gözlemleyen ana sözleşmeyi içerir. Diğer bir zincir üstü sözleşme (doğrulayıcı sözleşmesi), blok üreticileri tarafından gönderilen sıfır bilgi kanıtlarını doğrular. Böylece Ethereum, ZK-toplaması için ana katman veya "katman 1" olarak hizmet verir.
+
+2. **Zincir dışı sanal makine (VM)**: ZK-toplama protokolü Ethereum üzerinde var olsa da, işlem yürütme ve durum depolaması [EVM](/developers/docs/evm/)'den bağımsız başka bir sanal makinede gerçekleşir. Bu zincir dışı VM, ZK-toplaması üzerindeki işlemler için yürütme ortamıdır ve ZK-toplama protokolü için ikincil katman veya "katman 2" olarak hizmet verir. Ethereum Ana Ağı'nda doğrulanan doğruluk kanıtları, zincir dışı VM'deki durum geçişlerinin doğruluğunu garanti eder.
+
+ZK-toplamaları, bağımsız çalışan ancak güvenliği Ethereum'a dayanan zincir dışı protokoller olan "hibrit ölçeklenme çözümleri"dir. Özel olarak, Ethereum ağı ZK-toplamasındaki durum güncellemelerinin doğruluğunu şart koşar ve toplamanın durumuna yapılacak her güncellemenin arkasındaki verinin kullanılabilirliğini garanti eder. Sonuç olarak ZK-toplamaları, kendi güvenlik özelliklerinden sorumlu olan [yan zincirler](/developers/docs/scaling/sidechains/) ya da Ethereum'daki işlemleri doğruluk kanıtları ile onaylayan ancak işlem verilerini başka yerde depolayan [validium'lar](/developers/docs/scaling/validium/) gibi saf zincir dışı ölçeklendirme çözümlerine göre önemli ölçüde daha güvenlidir.
+
+ZK-toplamaları aşağıdaki hususlarda ana Ethereum protokolüne dayalıdır:
+
+### Veri uygunluğu {#data-availability}
+
+ZK-toplamaları zincir dışında gerçekleşmiş her işlemin durum verisini Ethereum'da yayımlar. Bu veriyle, birey ve şirketlerin toplamanın durumunu yeniden oluşturmaları ve zinciri kendileri doğrulamaları mümkün olur. Ethereum bu veriyi ağdaki tüm kullanıcılara `calldata` olarak ulaşılabilir kılar.
+
+ZK-toplamalarının zincir üstünde çok da bir işlem verisi yayımlamalarına gerek yoktur; çünkü doğruluk kanıtları zaten durum geçişlerinin gerçekliğini onaylar. Yine de, veriyi zincir üstünde depolamak önemlidir. Çünkü L2 zincirinin durumunun yetkisiz, bağımsız şekilde onaylanmasını ve böylelikle herkesin toplu işlem gönderebilmesini sağlar ve kötü niyetli operatörlerin zinciri sansürlemesini ya da dondurmasını engeller.
+
+Zincir üstü, kullanıcıların toplamayla etkileşime geçmesi için gereklidir. Durum verisine erişim olmadan kullanıcılar hesap bakiyelerini sorgulayamaz ya da durum bilgisine (çekim işlemleri gibi) dayanan işlemleri başlatamazlar.
+
+### İşlem kesinliği {#transaction-finality}
+
+Ethereum ZK-toplamaları için bir uzlaşma katmanı gibi hareket eder: K2 işlemleri ancak K1 sözleşmesi doğruluk kanıtını kabul ederse kesinleşir. Bu, her işlemin Ana Ağ'da onaylanması gerektiği için kötü niyetli operatörlerin zinciri bozması (örn. toplama fonlarını çalmak) riskini ortadan kaldırır. Ayrıca Ethereum, L1'de sonlandırıldıktan sonra kullanıcı işlemlerinin geri alınamayacağını garanti eder.
+
+### Sansüre dayanıklılık {#censorship-resistance}
+
+Çoğu ZK-toplaması, işlemleri yürüten, grupları üreten ve blokları L1'e gönderen bir "üst düğüm" (operatör) kullanır. Bu, verimliliği sağlarken sansür riskini de artırır: kötü niyetli ZK-toplaması operatörleri, işlemlerini gruplara dahil etmeyi reddederek kullanıcıları sansürleyebilir.
+
+Bir güvenlik tedbiri olarak ZK-toplamaları, operatör tarafından sansürlendiklerini düşünen kullanıcıların işlemlerini doğrudan Ana Ağ'daki toplama sözleşmesine göndermelerini sağlar. Bu, kullanıcıların operatörün iznine ihtiyaç duymadan ZK-toplamasından Ethereum'a çıkışı zorlamalarına olanak sağlar.
+
+## ZK-toplamaları nasıl çalışır? {#how-do-zk-rollups-work}
+
+### İşlemler {#transactions}
+
+ZK-toplamasındaki kullanıcılar, işlemleri imzalar ve işleme ve sonraki gruba dahil edilmeleri için L2 operatörlerine gönderir. Bazı durumlarda operatör, sıralayıcı olarak adlandırılan merkezileşmiş bir varlıktır ve işlemleri yürütür, gruplara toplar ve L1'e gönderir. Sıralayıcı, bu sistemde L2 bloğu oluşturmaya ve ZK-toplama sözleşmesine toplama işlemleri eklemeye izinli tek varlıktır.
+
+Diğer ZK-toplamaları [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) doğrulama setini kullanarak operatör rolüne dönebilir. Potansiyel operatörler, toplama sözleşmesine fon yatırır; her payın büyüklüğü, paydaşın bir sonraki toplama grubunu oluşturmak için seçilme şansını etkiler. Operatörün payı eğer kötü niyetli davranması halinde kesilebilir, bu da geçerli bloklar göndermeleri için onları teşvik eder.
+
+#### ZK-toplamaları işlem verilerini Ethereum üzerinde nasıl yayımlar? {#how-zk-rollups-publish-transaction-data-on-ethereum}
+
+Anlatıldığı üzere, işlem verileri Ethereum'da `calldata` olarak yayımlanır. `calldata`, akıllı sözleşmenin içinde bulunan, bir fonksiyona argümanlar aktarmak için kullanılan ve [belleğe](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/#memory) benzer şekilde hareket eden bir veri alanıdır. `calldata`, Ethereum'un durumunun bir parçası olarak depolanmasa da, Ethereum zincirinin [geçmiş günlüklerinin](https://docs.soliditylang.org/en/latest/introduction-to-smart-contracts.html?highlight=memory#logs) bir parçası olarak zincirde kalıcı şekilde saklanır. `calldata`, Ethereum'un durumunu etkilemediği için zincir üstünde veri depolamanın ucuz bir yoludur.
+
+`calldata` anahtar sözcüğü, genellikle bir işlem tarafından çağrılan akıllı sözleşme yöntemini tanımlar ve yöntemin girdilerini ardışık bir bayt dizisi şeklinde tutar. ZK-toplamaları, sıkıştırılmış işlem verilerini zincir üzerinde yayımlamak için `calldata`'yı kullanır; toplama operatörü, toplama sözleşmesindeki gerekli fonksiyonu çağırarak yeni bir toplu işlem ekler ve sıkıştırılmış verileri fonksiyon argümanları olarak iletir. Bu, toplama ücretlerinin büyük bir kısmı işlem verilerini zincir üstünde depolamaya gittiğinden kullanıcılar için maliyetlerin azaltılmasına yardımcı olur.
+
+### Durum taahhütleri {#state-commitments}
+
+L2 hesaplarını ve bakiyelerini içeren ZK-toplamasının durumu, [Merkle ağacı](/whitepaper/#merkle-trees) olarak temsil edilir. Merkle ağacının köküne ait (Merkle Kökü) kriptografik bir karma, zincir üstü sözleşmede depolanır, bu da toplama protokolünün ZK-toplamasının durumundaki değişiklikleri takip edebilmesini sağlar.
+
+Toplama, yeni bir işlem grubunun yürütülmesinin ardından yeni bir duruma geçer. Durum geçişini başlatan operatörün yeni bir durum kökü hesaplaması ve zincir üstü sözleşmeye göndermesi gerekir. Grupla ilgili olan doğruluk kanıtının geçerliliği, doğrulayıcı sözleşmesi tarafından ispatlanmışsa, yeni Merkle kökü ZK-toplamasının meşru durum kökü olur.
+
+ZK-toplaması operatörü, durum köklerini hesaplamak dışında, bir gruptaki tüm işlemleri içeren ve Merkle ağacının kökü olangrup kökü de oluşturur. Yeni bir grup gönderildiğinde toplama sözleşmesi grup kökünü saklar, böylece kullanıcılar bir işlemin (örneğin, bir çekme talebi) gruba dahil edildiğini kanıtlayabilir. Kullanıcıların işlem detaylarını, grup kökünü ve dahil edilme yolunu gösteren bir [Merkle kanıtı](/developers/tutorials/merkle-proofs-for-offline-data-integrity/) sağlamaları gerekir.
+
+### Doğruluk kanıtları {#validity-proofs}
+
+ZK-toplama operatörünün Ethereum L1 sözleşmesine gönderdiği yeni durum kökü, toplamanın durumundaki güncellemelerin sonucudur. Diyelim ki Alice, Bob'a 10 jeton gönderiyor, operatör sadece Alice'in bakiyesini 10 azaltır ve Bob'un bakiyesini 10 artırır. Operatör daha sonra güncellenmiş hesap verilerini karma hale getirir, toplamanın Merkle ağacını yeniden oluşturur ve yeni Merkle kökünü zincir üstünde sözleşmeye gönderir.
+
+Ancak toplama sözleşmesi, operatörün önerilen durum taahhüdünü, operatör yeni Merkle kökünün toplama durumunun doğru güncellemelerinden kaynaklandığını kanıtlayana kadar otomatik olarak kabul etmez. ZK-toplama operatörü bunu, gruplanmış işlemlerin doğruluğunu onaylayan kısa bir kriptografik taahhüt olan doğruluk kanıtı üreterek yapar.
+
+Doğruluk kanıtları, tarafların ifadenin kendisi açıklamadan ifadenin doğruluğunu kanıtlamasına olanak tanır; bu nedenle, bunlara aynı zamanda sıfır bilgili ispatlar denir. ZK-toplamaları, işlemleri Ethereum'da yeniden yürütmeye gerek olmadan zincir dışındaki durum geçişlerinin doğruluğunu onaylamak için doğruluk kanıtlarını kullanır. Bu kanıtlar, [ZK-SNARK](https://arxiv.org/abs/2202.06877) (Sıfır Bilgi Öz ve Etkileşimli Olmayan Bilgi Argümanı) veya [ZK-STARK](https://eprint.iacr.org/2018/046) (Sıfır Bilgi Ölçeklenebilir Şeffaf Bilgi Argümanı) biçiminde olabilir.
+
+Hem SNARK'lar hem de STARK'lar, ZK-toplamalarında zincir dışı hesaplamanın bütünlüğünün tasdik edilmesine yardımcı olur ancak her ispat türünün kendine özgü özellikleri vardır.
+
+**ZK-SNARK'lar**
+
+ZK-SNARK protokolünün çalışabilmesi için Ortak Referans Dizesi (CRS) oluşturmak şarttır: CRS, doğruluk kanıtlarını kanıtlamaya ve doğrulamaya yönelik herkese açık parametreler sağlar. Kanıtlama sisteminin güvenliği, CRS kurulumuna bağlıdır; eğer herkese açık parametreleri oluşturmak için kullanılan bilgiler kötü niyetli aktörlerin eline geçerse, bu kişiler sahte doğruluk kanıtları oluşturabilir.
+
+Bazı ZK-toplamaları, bu sorunu çözmek için [çok taraflı hesaplama seremonisi (MPC)](https://zkproof.org/2021/06/30/setup-ceremonies/amp/) kullanarak herkese açık parametreler oluşturur; bu, ZK-SNARK devresi için herkese açık parametrelerin oluşturulduğu ve güvenilir bireylerin katıldığı bir süreçtir. Tarafların her biri, CRS'yi oluşturmak için bazı rastgele veriler ( "zararlı atık" olarak adlandırılır) sağlar ve bunları hemen yok etmeleri gerekir.
+
+Güvenilen kurulumlar, CRS kurulumunun güvenliğini artırdığı için kullanılır. En az bir dürüst katılımcı kendi girdisini yok ettiği sürece, ZK-SNARK sisteminin güvenliği garanti altındadır. Ancak bu yaklaşım, sistemin güvenliğini zayıflatmamaları ve örnek rastgele verilerini silmeleri konusunda sürece dahil olan kişilere güvenmeyi gerektirir.
+
+Güven varsayımlarını bir yana bırakırsak, ZK-SNARK'lar küçük kanıt boyutları ve de sabit zamanlı doğrulamaları nedeniyle popülerdir. L1'de kanıt doğrulaması, bir ZK-toplaması çalıştırmanın maliyetinin büyük kısmını teşkil ettiğinden L2'ler, Ana Ağ'da hızlı ve ucuz bir şekilde doğrulanabilen kanıtlar oluşturmak için ZK-Snark'ları kullanır.
+
+**ZK-STARK'lar**
+
+ZK-SNARK'larda olduğu gibi ZKSTARK'lar da zincir dışı bilgi işlemin geçerliliğini girdileri açığa çıkarmadan kanıtlar. Bununla birlikte, ZK-STARK'lar ölçeklenebilirlikleri ve şeffaflıkları nedeniyle ZK-SNARK'lara göre daha gelişmiş olarak kabul edilir.
+
+ZK-STARK'lar, bir Ortak Referans Dizesinin (CRS) güvenilir kurulumu olmadan çalışabildikleri için "şeffaftır". Bunun yerine ZK-STARK'lar, kanıtları oluşturmak ve doğrulamak için parametreler oluşturmak üzere herkese açık olarak doğrulanabilir rastgeleliğe güvenir.
+
+Doğruluk kanıtlarını kanıtlamak ve doğrulamak için gereken süreler, temel hesaplamanın karmaşıklığına göre _yarı doğrusal_ şekilde arttığından ZK-STARK'lar da daha fazla ölçeklenebilirlik sağlar. ZK-SNARK'lar sayesinde kanıtlama ve doğrulama süreleri, temel hesaplamanın boyutuna göre _doğrusal_ olarak ölçeklenir. Bu, ZK-STARK'ların büyük veri kümelerinin söz konusu olduğu durumlarda, kanıtlama ve doğrulama için ZK-SNARK'lara göre daha az zamana ihtiyaç duyduğu anlamına gelir ve bu nedenle yüksek hacimli uygulamalar için kullanışlıdır.
+
+ZK-STARK'lar ayrıca kuantum bilgisayarlarına karşı güvenlidir, oysa ZK-SNARK'ların kullanıldığı Elips Eğrisi Kriptografisi'nin (ECC) kuantum bilgisayar saldırılarına karşı savunmasız olduğuna yaygın olarak inanılmaktadır. ZK-STARK'ların dezavantajı, daha büyük ispat boyutları üretmeleridir ve bu boyutları Ethereum üzerinde doğrulamak daha pahalıdır.
+
+#### Doğruluk kanıtları ZK-toplamalarında nasıl çalışır? {#validity-proofs-in-zk-rollups}
+
+##### Kanıt oluşturma
+
+Operatör, işlemleri kabul etmeden önce her zamanki kontrolleri gerçekleştirir. Bu, aşağıdakileri doğrulamayı içerir:
+
+- Gönderici ve alıcı hesapların durum ağacının bir parçası olduğunu onaylamak.
+- Göndericinin işlemi gerçekleştirmek için yeterli fonu olduğunu onaylamak.
+- İşlemin doğru ve göndericinin toplamadaki açık anahtarı ile uyumlu olduğunu onaylamak.
+- Göndericinin nonce'unun doğru olduğunu onaylamak vb.
+
+ZK-toplaması düğümü yeterli işleme sahip olduğunda, bunları bir grup haline getirir ve kanıtlama devresinin kısa ve öz bir ZK kanıtı oluşturması için girdileri derler. Bunlar dahildir:
+
+- Grup içindeki tüm işlemleri içeren bir Merkle ağacı kökü.
+- İşlemlerin grubun içinde bulunduğunu kanıtlamak için kullanılan Merkle kanıtları.
+- İşlemlerdeki her gönderici-alıcı çifti için bu hesapların toplamanın durum ağacının bir parçası olduğunu kanıtlayan Merkle kanıtları.
+- Her işlem için durum güncellemeleri uygulandıktan sonra durum kökünü güncelleyerek elde edilen ara durum köklerini kümesi (yani, gönderici hesapları azaltılırken alıcı hesapları artırılır).
+
+Kanıtlama devresi, doğruluk kanıtını her bir işlem üzerinde "döngü" ile hesaplar ve operatörün işlemi işleme almadan önce tamamladığı kontrolleri gerçekleştirir. İlk olarak, sağlanan Merkle kanıtını kullanarak gönderici hesabının mevcut durum kökünün bir parçası olduğunu doğrular. Ardından, göndericinin bakiyesini azaltır, nonce'unu artırır, güncellenmiş hesap verisini karma hale getirir ve bu veriyi Merkle kanıtıyla birleştirerek yeni bir Merkle kökü oluşturur.
+
+Bu Merkle kökü, ZK-toplamalarının durumundaki tek değişikliği yansıtır: göndericinin bakiyesinde ve nonce'unda bir değişiklik. Bu, hesabın varlığını kanıtlamak için kullanılan Merkle kanıtının, yeni durum kökünün türetilmesinde kullanılması sayesinde mümkündür.
+
+Kanıtlama devresi, alıcının hesabında da aynı süreci gerçekleştirir. Kanıtlama devresi, alıcının hesabının ara durum kökü altında var olup olmadığını kontrol eder (Merkle kanıtını kullanarak), bakiyesini artırır, hesap verisini tekrar karma hale getirir ve bu veriyi Merkle kanıtıyla birleştirerek yeni bir durum kökü oluşturur.
+
+Her işlem için süreç tekrarlanır; her "döngü", göndericinin hesabını güncelleyerek yeni bir durum kökü oluşturur ve ardından alıcının hesabını güncelleyerek yeni bir kök oluşturur. Açıklandığı gibi, durum kökünde yapılan her güncelleme, toplamanın durum ağacının bir bölümünün değiştiğini gösterir.
+
+ZK-kanıtlama devresi, tüm işlem grubunu tekrarlar ve son işlem yürütüldükten sonra nihai durum köküne yol açan güncelleme dizisini doğrular. En son hesaplanan Merkle kökü, ZK-toplamasının en yeni meşru durum kökü haline gelir.
+
+##### Kanıt doğrulaması
+
+Kanıtlama devresi durum güncellemelerinin doğruluğunu onayladıktan sonra, L2 operatörü hesaplanan doğruluk kanıtını L1 üzerindeki doğrulayıcı sözleşmesine gönderir. Sözleşmenin doğrulama devresi, kanıtın geçerliliğini doğrular ve kanıtın bir parçası olan genel girdileri kontrol eder:
+
+- **Durum öncesi kök**: ZK-toplamasının L2 zincirinin son bilinen geçerli durumunu yansıtan eski durum köküdür (yani gruplanmış işlemler yürütülmeden önceki).
+
+- **Durum sonrası kök**: ZK-toplamasının L2 zincirinin en yeni durumunu yansıtan yeni durum köküdür (yani gruplanmış işlemler yürütüldükten sonraki). Durum sonrası kök, kanıtlama devresindeki durum güncellemeleri uygulandıktan sonra elde edilen son köktür.
+
+- **Grup kökü:** Grubun, grup içindeki işlemlere _merkle_ uygulanması ve ağacın kökünün karma hale getirilmesiyle elde edilen Merkle köküdür.
+
+- **İşlem girdileri:** Gönderilen grubun bir parçası olarak yürütülen işlemlerle ilişkili verilerdir.
+
+Bu, ispatın devreyi karşılaması (yani, geçerli kabul etmesi) durumunda, toplamanın önceki durumdan (durum öncesi kök tarafından kriptografik olarak parmak izi alınan) yeni bir duruma (durum sonrası kök tarafından kriptografik olarak parmak izi alınan) geçiş yapmasını sağlayan bir geçerli işlemler dizisinin mevcut olduğu anlamına gelir. Durum öncesi kök, toplama sözleşmesinde depolanan kökle eşleşiyorsa ve ispat geçerli ise, toplama sözleşmesi ispattan durum sonrası kökü alır ve durum ağacını, toplamanın değişen durumunu yansıtacak şekilde günceller.
+
+### Girişler ve çıkışlar {#entries-and-exits}
+
+Kullanıcılar, jetonları L1 zincirine dağıtılan toplamanın sözleşmesine yatırarak ZK-toplamasına girer. Bu işlem, toplama sözleşmesine sadece operatörlerin işlem gönderebilmesi nedeniyle sıraya alınır.
+
+Bekleyen yatırma kuyruğu dolmaya başlarsa, ZK-toplama operatörü yatırma işlemlerini alıp toplama sözleşmesine gönderir. Kullanıcının fonları toplamada olduğunda, işlemleri işlenmek üzere operatöre göndererek işlem yapmaya başlayabilir. Kullanıcılar, hesap verilerini karma yaparak toplama sözleşmesine göndermek ve mevcut durum kökünü doğrulamak üzere bir Merkle ispatı sağlamak suretiyle bakiyeyi toplamada doğrulayabilir.
+
+ZK-toplamadan L1'e çekim işlemi basittir. Kullanıcı, toplamadaki varlıklarını belirtilen bir hesaba yakmak üzere göndererek çıkış işlemini başlatır. Operatör işlemi bir sonraki gruba eklerse, kullanıcı zincir üstündeki sözleşmeye bir çekme isteği gönderebilir. Bu çekme isteği aşağıdakileri içerir:
+
+- Kullanıcı işleminin bir işlem grubundaki yakma hesabına eklendiğini kanıtlayan Merkle kanıtı
+
+- İşlem verileri
+
+- Grup kökü
+
+- Yatırılan fonların alınacağı L1 adresi
+
+Toplama sözleşmesi işlem verilerini karma hale getirir, grup kökünün mevcut olup olmadığını kontrol eder ve ardından Merkle ispatını kullanarak işlem karmasının grup kökünün bir parçası olup olmadığını kontrol eder. Sonrasında sözleşme, çıkış işlemini yürütür ve fonları kullanıcının L1'deki seçilen adresine gönderir.
+
+## ZK-toplamaları ve EVM uyumluluğu {#zk-rollups-and-evm-compatibility}
+
+ZK-toplamaları, iyimser toplamaların aksine [Ethereum Sanal Makinesi (EVM)](/developers/docs/evm/) ile anında uyumlu değildir. Genel amaçlı EVM hesaplamalarını devrelerde kanıtlamak, (önceden açıklanan jeton transferi gibi) basit hesaplamaları kanıtlamaktan daha zordur ve daha fazla kaynak gerektirir.
+
+Ancak [sıfır bilgi teknolojisindeki ilerlemeler](https://hackmd.io/@yezhang/S1_KMMbGt#Why-possible-now), EVM hesaplamalarını sıfır bilgili ispatlarla çevreleme konusuna olan ilgiyi yeniden uyandırmaktadır. Bu çabaların hedefi, program yürütmesinin doğruluğunu verimli bir şekilde doğrulayabilen bir sıfır bilgili EVM (zkEVM) uygulaması oluşturmaktır. Bir zkEVM, devrelerde kanıtlama/doğrulama için mevcut EVM işlem kodlarını yeniden oluşturarak akıllı sözleşmelerin yürütülmesine olanak tanır.
+
+Tıpkı EVM gibi zkEVM de bazı girdilerde hesaplama yapıldıktan sonra durumlar arasında geçiş yapar. Aradaki fark, zkEVM'nin ayrıca programın yürütmesinin her adımının doğruluğunu onaylamak için sıfır bilgili ispatlar oluşturmasıdır. Doğruluk kanıtları, VM'nin durumunu (bellek, yığın, depolama) etkileyen işlemlerin doğruluğunu ve işlemin kendisini (yani işlem doğru işlem kodlarını çağırıp bunları doğru şekilde yürüttü mü?) doğrulayabilir.
+
+Geliştiricilerin sıfır bilgili ispatların ölçeklenebilirlik ve güvenlik garantilerinden yararlanmalarına yardımcı olmak amacıyla EVM uyumlu ZK-toplamalarının devreye alınması beklenmektedir. Daha da önemlisi, yerel Ethereum altyapısıyla uyumluluk, geliştiricilerin tanıdık (ve sınamadan geçmiş) araçlar ve diller kullanarak ZK dostu merkeziyetsiz uygulamalar geliştirmelerine olanak tanır.
+
+## ZK-toplama ücretleri nasıl çalışır? {#how-do-zk-rollup-fees-work}
+
+Kullanıcıların ZK-toplamalarında işlemler için ödedikleri ücret, Ethereum Ana Ağı'ndaki gibi gaz ücretine bağlıdır. Ancak gaz ücretleri L2'de farklı şekilde işler ve aşağıdaki maliyetlerden etkilenir:
+
+1. **Durum yazma:** Ethereum'un durumuna yazmanın (örneğin, Ethereum blokzincirinde işlem göndermek) sabit bir maliyeti vardır. ZK-toplamaları, işlemleri gruplayarak ve sabit maliyetleri birden fazla kullanıcıya yayarak bu maliyeti azaltır.
+
+2. **Veri yayımı: **ZK-toplamaları, her işlem için durum verilerini Ethereum'a `calldata` olarak yayımlar. `calldata` maliyetleri şu anda [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) tarafından belirlenmektedir ve maliyet, sırasıyla sıfır olmayan baytlar için 16 gaz ve sıfır baytlar için 4 gaz `calldata` olarak belirlenmiştir. Her işlemde ödenen maliyet, işlemi zincir üstünde yayımlamak için ne kadar `calldata` gerektiğine göre değişir.
+
+3. **L2 operatör ücretleri**: Bu, Ethereum Ana Ağındaki [işlem "öncelik ücretleri (bahşişler)"](/developers/docs/gas/#how-are-gas-fees-calculated) gibi işlem gerçekleştirirken ortaya çıkan hesaplama maliyetleri karşılığında toplama operatörüne ödenen miktarı ifade eder.
+
+4. **Kanıt üretimi ve doğrulaması:** ZK-toplama operatörleri, işlem grupları için doğruluk kanıtları üretmek zorundadır ve bu, yüksek kaynak gerektiren bir işlemdir. Ana Ağ'daki sıfır bilgili ispatları doğrulamanın da gaz maliyeti (~ 500.000 gaz) vardır.
+
+ZK-toplamaları, işlemleri gruplamanın yanı sıra işlem verilerini sıkıştırarak da kullanıcılar için ücretleri azaltır. Ethereum ZK-toplamalarını kullanmanın maliyeti hakkında gerçek zamanlı bir genel bakışa [buradan](https://l2fees.info/) ulaşabilirsiniz.
+
+## ZK-toplamaları Ethereum'u nasıl ölçeklendirir? {#scaling-ethereum-with-zk-rollups}
+
+### İşlem verilerinin sıkıştırılması {#transaction-data-compression}
+
+ZK-toplamaları, Ethereum'un temel katmanındaki işlem gücünü artırarak işlem hesaplamalarını zincir dışına çıkarır ancak ölçeklendirme için gerçek artış, işlem verilerini sıkıştırmadan gelir. Ethereum'un [blok boyutu](/developers/docs/blocks/#block-size), her bloğun taşıyabileceği veriyi ve dolayısıyla işlenen işlem sayısını sınırlar. ZK-toplamaları, işlemle ilgili verileri sıkıştırarak her blokta işlenen işlem sayısını önemli ölçüde artırır.
+
+ZK-toplamaları, her bir işlemi doğrulamak için gereken tüm veriyi göndermek zorunda olmadıklarından işlem verilerini iyimser toplamalara göre daha iyi sıkıştırabilir. Sadece toplamadaki hesapların ve bakiyelerin son durumunu yeniden oluşturabilmek için gerekli olan minimal veriyi göndermeleri gerekir.
+
+### Özyinelemeli kanıtlar {#recursive-proofs}
+
+Sıfır-bilgili ispatların bir avantajı, ispatların diğer ispatları doğrulayabiliyor olmasıdır. Örneğin, tek bir ZK-SNARK diğer ZK-SNARK'ları doğrulayabilir. Bunun gibi "kanıtların-kanıtları"na, tekrarlanan kanıtlar denir ve bunlar, ZK-toplamalarındaki verimliliği önemli ölçüde artırırlar.
+
+Güncel olarak, doğruluk kanıtları bloktan bloğa temelinde oluşturur ve doğrulama için L1 sözleşmesine gönderilir. Bununla birlikte, tekli blok kanıtlarını onaylamak ZK-toplamalarının ulaşabileceği verimliliği sınırlar; çünkü operatör bir kanıt gönderdiğinde sadece tek bir blok sonlandırılabilir.
+
+Öte yandan tekrarlanabilir kanıtlar, bir doğruluk kanıtıyla birkaç bloğu sonlandırmayı mümkün kılar. Bunun sebebi, kanıtlama döngüsünün son bir kanıt oluşturulana kadar çoklu blok kanıtlarını toplamasıdır. L2 operatörü, bu tekrarlanan kanıtı gönderir ve sözleşmenin bunun kabul etmesi durumunda ilgili blokların tümü anında sonlandırılır. Tekrarlanan kanıtlar sayesinde, Ethereum'da zaman aralıklarıyla sonlandırılabilecek olan ZK-toplamalarının sayısı artar.
+
+### ZK-toplamalarının artıları ve eksileri {#zk-rollups-pros-and-cons}
+
+| Artıları | Eksileri |
+| ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Doğruluk kanıtları, zincir dışı işlemlerin doğruluğundan emin olur ve operatörlerin geçersiz durum işlemleri yürütmesine engel olur. | Programlama ve doğruluk kanıtlarıyla ilgili olan masraflar azımsanamayacak kadar fazladır ve bunlar, toplama kullanıcıları için ücretleri artırabilir. |
+| Doğruluk kanıtları L1'de doğrulandığında, durum güncellemeleri de onaylandığı için daha hızlı işlem kesinliği sunar. | EVM uyumlu ZK-toplamaları geliştirmek, sıfır-bilgi teknolojisinin karmaşıklığı sebebiyle zordur. |
+| Güvenlik konusunda [iyimser toplamalar](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/#optimistic-pros-and-cons)da olduğu gibi teşvik edilen aktörlerin dürüstlüğüne değil, güven gerektirmez kriptografik mekanizmalara dayanır. | Doğruluk kanıtlarının üretilmesi özelleştirilmiş donanım gerektirdiğinden zincirin birkaç tarafça merkezi şekilde kontrol edilmesini teşvik edebilir. |
+| L1'de zincir dışındaki durumu kurtarmak için gerekli olan veriyi depolar, bu da güvenliği, sansüre karşı direnci ve merkeziyetsizliği garanti eder. | Merkezi operatörler (sıralayıcılar) işlem sırasını etkileyebilir. |
+| Kullanıcılar daha iyi sermaye verimliliğinden faydalanabilir ve L2'den gecikme olmadan fon çekebilir. | Donanım gereksinimleri, zinciri gelişim göstermeye zorlayan katılımcıların sayısında azalmaya sebep olarak kötü niyetli operatörlerin toplamanın durumunu dondurması ve kullanıcıları sansürlemesi riskini artırır. |
+| Canlılık varsayımlarına bağımlı değildir ve kullanıcıların fonlarını koruyabilmek için zinciri doğrulamaları gerekmez. | Bazı kanıtlama sistemleri (örn. ZK-SNARK) güvenilir bir kurulum gerektirir. Bu kurulum yanlış ele alınırsa ZK-toplamasının güvenlik modelinden taviz verilmesine yol açabilir. |
+| Veri sıkıştırmanın daha yiyi olması, Ethereum'da `calldata` yayımlama masraflarını azaltabilir ve kullanıcılar için toplama ücretlerini minimize edebilir. | |
+
+### ZK-toplamalarının görsel açıklaması {#zk-video}
+
+Finematics'in ZK-toplaması hakkındaki açıklamasını izleyin:
+
+
+
+### ZK toplamalarını kullanın {#use-zk-rollups}
+
+Merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz birden çok ZK toplamaları uygulaması mevcuttur:
+
+
+
+## zkEVM üzerinde kimler çalışıyor? {#zkevm-projects}
+
+Şunlar zkEVM'ler üzerinde çalışan projeler arasındadır:
+
+- **[zkEVM](https://github.com/privacy-scaling-explorations/zkevm-specs)** - _zkEVM, EVM uyumlu bir ZK toplaması ve Ethereum blokları için doğruluk kanıtları oluşturma mekanizması geliştirmek amacıyla Ethereum Foundation tarafından fonlanan bir projedir._
+
+- **[Polygon zkEVM](https://polygon.technology/solutions/polygon-zkevm)** - _Ethereum ana ağında, sıfır bilgili ispat doğrulamaları içeren akıllış sözleşmeler dahil olmak üzere Ethereum işlemlerini şeffaf bir şekilde yürüten sıfır bilgili bir Ethereum Sanal Makinası (zkEVM) üzerinde çalışan, merkezi olmayan bir ZK Toplamasıdır._
+
+- **[Scroll](https://scroll.io/blog/zkEVM)** - _Scroll, Ethereum için yerel bir zkEVM Katman 2 Çözümü üretmek üzerine çalışan, teknoloji odaklı bir şirkettir._
+
+- **[Taiko](https://taiko.xyz)** - _Taiko; merkeziyetsiz, Ethereum eşdeğeri bir ZK toplamasıdır (bir [Tip 1 ZK-EVM](https://vitalik.eth.limo/general/2022/08/04/zkevm.html))._
+
+- **[ZKsync](https://docs.zksync.io/)** - _ZKsync Era, Matter Labs tarafından geliştirilen ve kendi zkEVM'si ile desteklenen EVM uyumlu bir ZK Toplamasıdır._
+
+- **[Starknet](https://starkware.co/starknet/)** _Starknet, StarkWare tarafından geliştirilen, EVM uyumlu bir katman 2 ölçeklendirme çözümüdür._
+
+- **[Morph](https://www.morphl2.io/)** - _Morph, sıfır bilgi kanıtlarından faydalanarak Katman 2 durum itirazı sorununu çözmeye yönelik bir hibrit toplama ölçeklendirme çözümüdür._
+
+## ZK-toplamaları üzerine daha fazla kaynak {#further-reading-on-zk-rollups}
+
+- [Sıfır-Bilgi Toplamaları nedir?](https://coinmarketcap.com/alexandria/glossary/zero-knowledge-rollups)
+- [Sıfır-Bilgi Toplamaları nedir?](https://alchemy.com/blog/zero-knowledge-rollups)
+- [STARK'lar ve SNARK'lar](https://consensys.net/blog/blockchain-explained/zero-knowledge-proofs-starks-vs-snarks/)
+- [zkEVM nedir?](https://www.alchemy.com/overviews/zkevm)
+- [ZK-EVM türleri: Ethereum eşdeğeri, EVM eşdeğeri, Tip 1, Tip 4 ve diğer şifreli sözcükler](https://taiko.mirror.xyz/j6KgY8zbGTlTnHRFGW6ZLVPuT0IV0_KmgowgStpA0K4)
+- [zkEVM'ye giriş](https://hackmd.io/@yezhang/S1_KMMbGt)
+- [Müthiş zkEVM kaynakları](https://github.com/LuozhuZhang/awesome-zkevm)
+- [Yakın planda ZK-SNARK'lar](https://vitalik.eth.limo/general/2017/02/01/zk_snarks.html)
+- [SNARK'lar nasıl mümkündür?](https://vitalik.eth.limo/general/2021/01/26/snarks.html)
diff --git a/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/index.md b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..b14a3078118
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/index.md
@@ -0,0 +1,32 @@
+---
+title: Veri yapıları ve kodlama
+description: Temel Ethereum veri yapılarına genel bir bakış.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+Ethereum, büyük miktarda veri üretir, depolar ve transfer eder. Bu veri, bir kişinin nispeten sınırlı tüketici sınıfı donanımıyla [bir düğüm çalıştırabilmesi](/run-a-node/) için standartlaştırılmış ve bellek bakımından verimli yollar ile biçimlendirilmelidir. Bunu başarmak için Ethereum yığınında belirli birkaç veri yapısı kullanılır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Ethereum'un temellerine ve [istemci yazılımına](/developers/docs/nodes-and-clients/) hakim olmalısınız. Ağ katmanı ve [Ethereum tanıtım belgesine](/whitepaper/) aşina olmanız da önerilir.
+
+## Veri yapıları {#data-structures}
+
+### Patricia merkle dijital ağaçları {#patricia-merkle-tries}
+
+Patricia Merkle Dijital Ağaçları, anahtar-değer çiftlerini belirleyici ve kriptografik açıdan kimliği doğrulanmış bir dijital ağaç şeklinde kodlayan yapılardır. Bu yapılar, Ethereum'un yürütüm katmanında yaygın olarak kullanılır.
+
+[Patricia Merkle Dijital Ağaçları Hakkında Daha Fazla Bilgi](/developers/docs/data-structures-and-encoding/patricia-merkle-trie)
+
+### Özyinelemeli Uzunluk Ön Eki {#recursive-length-prefix}
+
+Özyinelemeli Uzunluk Ön Eki (RLP), Ethereum'un yürütüm katmanında yaygın şekilde kullanılan bir serileştirme yöntemidir.
+
+[RLP Hakkında Daha Fazla Bilgi](/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp)
+
+### Basit Serileştirme {#simple-serialize}
+
+Basit Serileştirme (SSZ), merkle işlemi ile uyumluluğu nedeniyle Ethereum'un fikir birliği katmanında kullanılan baskın serileştirme biçimidir.
+
+[SSZ Hakkında Daha Fazla Bilgi](/developers/docs/data-structures-and-encoding/ssz)
diff --git a/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/patricia-merkle-trie/index.md b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/patricia-merkle-trie/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..3a157782b42
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/patricia-merkle-trie/index.md
@@ -0,0 +1,263 @@
+---
+title: Merkle Patricia Dijital Ağacı
+description: Merkle Patricia Dijital Ağacına Giriş.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+Ethereum'un durumu (tüm hesapların, bakiyelerin ve akıllı sözleşmelerin toplamı), bilgisayar biliminde genel olarak Merkle Ağacı olarak bilinen veri yapısının özel bir versiyonuna kodlanır. Bu yapı, kriptografideki birçok uygulama için kullanışlıdır. Çünkü ağaca dolanmış tüm bireysel veri parçaları arasında doğrulanabilir bir ilişki oluşturur ve bu da, veriler hakkında bir şeyler kanıtlamak için kullanılabilecek tek bir **kök** değeriyle sonuçlanır.
+
+Ethereum'un veri yapısı PATRICIA'nın (Alfasayısal Kodlanmış Bilgileri Almak için Pratik Algoritma) bazı özelliklerini ödünç aldığı ve Ethereum durumunu oluşturan öğelerin verimli şekilde veri alımı (re**trie**val) için tasarlandığından "değiştirilmiş Merkle-Patricia Trie"dir.
+
+Merkle-Patricia trie, kesin ve kriptografik olarak doğrulanabilirdir: Bir durum kökü üretmenin tek yolu, onu durumun her bir parçasından hesaplamaktır ve aynı olan iki durum, kök karması ve ona yol açan karmalar karşılaştırılarak kolayca kanıtlanabilir (_bir Merkle ispatı_). Tam tersinden bakacak olursak, aynı kök karmasına sahip iki farklı durum oluşturmak mümkün değildir ve farklı değerlere sahip durumları değiştirme girişimi farklı bir durum kök karmasına yol açar. Teorik olarak bu yapı, eklemeler, aramalar ve silmeler için `O(log(n))` verimliliğinin "kutsal kasesini" sağlar.
+
+Ethereum, yakın gelecekte olası protokol geliştirmeleri açısından birçok fırsat yaratacak olan [Verkle Ağacı](https://ethereum.org/en/roadmap/verkle-trees) yapısına geçmeyi düşünüyor.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için [karmalar](https://en.wikipedia.org/wiki/Hash_function), [Merkle ağaçları](https://en.wikipedia.org/wiki/Merkle_tree), [tries](https://en.wikipedia.org/wiki/Trie) ve [serileştirme](https://en.wikipedia.org/wiki/Serialization) hakkında temel düzeyde bilgi sahibi olmak faydalı olabilir. Bu makale, temel bir [dijital ağacın](https://en.wikipedia.org/wiki/Radix_tree) tanımıyla başlıyor, ardından Ethereum'un daha optimize edilmiş veri yapısı için gerekli değişiklikleri aşamalı olarak tanıtıyor.
+
+## Temel taban dijital ağaçları {#basic-radix-tries}
+
+Temel bir taban dijital ağacında her düğüm aşağıdaki şekilde görünür:
+
+```
+ [i_0, i_1 ... i_n, value]
+```
+
+Burada `i_0 ... i_n`, alfabenin sembollerini (genellikle ikili veya altılı) temsil eder; `value`, düğümdeki terminal değerdir ve `i_0, i_1 ... i_n` yuvalarındaki değerler ya `NULL` veya diğer düğümlerin (bizim durumumuzda, karmaları) işaretçilerdir. Bu, temel düzeyde bir `(key, value)` deposunu oluşturur.
+
+Bir dizi anahtar değer çiftinin tabi olduğu sıralamayı sürdürmek için bir taban ağaç veri yapısını kullanmak istediğinizi varsayalım. Örneğin, dijital ağaçta şu anda `dog` anahtarı ile eşlenen değeri bulmak istiyorsanız, önce `dog` anahtarını alfabenin harflerine dönüştürün (`64 6f 67` değerini vererek) ve ardından değeri bulana kadar bu yolu takip ederek dijital ağaçtan aşağı doğru inin. Diğer bir deyişle, dijital ağacın kök düğümünü bulmak için kök karmasını düz bir anahtar/değer veritabanında arayarak başlayın. Kök düğüm, diğer düğümlere işaret eden bir dizi anahtar olarak gösterilir. Dizin `6`'daki değeri bir anahtar olarak kullanın ve düğümü bir seviye aşağı çekmek için düz anahtar/değer veritabanına bakın. Daha sonra bir sonraki değere bakmak için dizin `4`'ü seçin, ardından dizin `6`'yı seçin ve şu yolu izleyene kadar bu şekilde devam edin: `root -> 6 -> 4 -> 6 -> 15 -> 6 -> 7`, düğümün değerine bakın ve sonucu döndürün.
+
+"Dijital ağaçta" bir şeye bakmak ile altta yatan düz anahtar/değer "veritabanı" arasında bir fark vardır. Her ikisi de anahtar/değer düzenlemelerini tanımlasa da temel veritabanı, bir anahtarın geleneksel 1 adımlık aramasını yapabilir. Dijital ağaçtaki bir anahtara bakmak, yukarıda açıklanan son değere ulaşmak için birden çok temel veritabanı araması yapılmasını gerektirir. Belirsizliği ortadan kaldırmak için gelin ikincisine `path` adını verelim.
+
+Taban dijital ağaçları için güncelleme ve silme işlemleri aşağıdaki gibi tanımlanabilir:
+
+```
+ def update(node,path,value):
+ curnode = db.get(node) if node else [ NULL ] * 17
+ newnode = curnode.copy()
+ if path == '':
+ newnode[-1] = value
+ else:
+ newindex = update(curnode[path[0]],path[1:],value)
+ newnode[path[0]] = newindex
+ db.put(hash(newnode),newnode)
+ return hash(newnode)
+
+ def delete(node,path):
+ if node is NULL:
+ return NULL
+ else:
+ curnode = db.get(node)
+ newnode = curnode.copy()
+ if path == '':
+ newnode[-1] = NULL
+ else:
+ newindex = delete(curnode[path[0]],path[1:])
+ newnode[path[0]] = newindex
+
+ if all(x is NULL for x in newnode):
+ return NULL
+ else:
+ db.put(hash(newnode),newnode)
+ return hash(newnode)
+```
+
+Bir "Merkle" Taban ağacı, düğümleri birbirine bağlayıp deterministik olarak oluşturulmuş kriptografik karma özetlerini kullanarak oluşturulur. Bu içerik adresleme (anahtar/değer veritabanında `key == keccak256(rlp(value))`), depolanan veri için kriptografik bütünlük garantisi sağlar. Belli bir dijital ağacın kök karmasının herkesçe bilinmesi durumunda, alttaki yaprak verilere erişimi olan herkes, belirli bir değeri ağaç köküne ekleyen her düğümün karmasını sağlayarak dijital ağacın belirli bir yol üzerinde bir değeri içerdiğine dair kanıt oluşturabilir.
+
+Bir saldırganın var olmayan bir `(path, value)` çiftinin kanıtını sunması imkansızdır, çünkü kök karması nihayetinde onun altındaki tüm karmalara dayanmaktadır. Temelde yapılacak herhangi bir değişiklik kök karmasını değiştirecektir. Karmayı, veri hakkındaki yapısal bilgilerin, karma işlevinin ön görüntü koruması ile güvence altına alınan sıkıştırılmış bir gösterimi olarak düşünebilirsiniz.
+
+Bir taban ağacının atomik birimini (örneğin tek bir onaltılık karakter veya 4 bitlik bir ikili sayı) "nibble" olarak adlandıracağız. Yukarıda açıklandığı gibi, bir seferde bir nibble boyunca bir yol üzerinde gezinirken düğümler maksimum olarak 16 alt öğeye atıfta bulunabilirken ancak bir `value` öğesi içerebilir. Bu nedenle onları, uzunluğu 17 olan bir dizi olarak gösteririz. 17 öğeli bu dizileri "dal düğümleri" olarak adlandırıyoruz.
+
+## Merkle Patricia Önek Ağacı {#merkle-patricia-trees}
+
+Taban dijital ağaçları, büyük bir kısıtlamaya tabidir: bu ağaçlar verimsizdir. Ethereum'daki olduğu gibi, yolun 64 karakter uzunluğunda (`bytes32` içindeki nibble sayısı) olduğu durumda bir `(path, value)` bağlaması depolamak istiyorsanız, her karakter için bir seviye depolamak için bir kilobayttan fazla ekstra alan gerekecektir ve her arama veya silme işlemi, 64 adımın tamamından geçecektir. Aşağıda açıklanan Patricia dijital ağacı bu sorunu çözer.
+
+### Optimizasyon {#optimization}
+
+Merkle Patricia dijital ağacındaki bir düğüm aşağıdaki şekillerden biri gibi gözükür:
+
+1. `NULL` (boş dize olarak gösterilir)
+2. `branch` 17 öğeli bir düğüm `[ v0 ... v15, vt ]`
+3. `leaf` 2-öğeli bir düğüm `[ encodedPath, value ]`
+4. `extension` 2 öğeli bir düğüm `[ encodedPath, key ]`
+
+64 karakterlik yollar sayesinde dijital ağacın ilk birkaç katmanını geçtikten sonra, aşağı inerken yolun en azından bir kısmında ayrılan yolun bulunmadığı bir düğüme ulaşmanız kaçınılmazdır. Yol boyunca en fazla 15 seyrek `NULL` düğüm oluşturmak zorunda kalmaktan kaçınmak için `[ encodedPath, key ]` biçiminde bir `extension` düğümü kurarak inişi kısaltıyoruz. Burada `encodedPath`, ileri atlamayı sağlayan "kısmi yolu" içerir (aşağıda açıklanan sıkıştırılmış bir kodlama kullanılarak) ve `key`, bir sonraki veritabanı araması içindir.
+
+`encodedPath`'in ilk nibble'ında bir bayrakla işaretlenebilecek bir `leaf` düğümü söz konusu olduğunda yol, önceki düğümlerin tüm yol parçalarını kodlar ve `value`'yu doğrudan arayabiliriz.
+
+Bununla birlikte, yukarıdaki optimizasyondan iki anlam çıkıyor.
+
+Nibble'larda yolların üzerinden geçerken geçmemiz gereken nibble sayısının tek olduğu durumlar olabilir ancak bunun nedeni, tüm verilerin `bytes` biçiminde depolanmasıdır. Örneğin, nibble `1` ile nibble `01` (her ikisi de `<01>` olarak depolanmalıdır) arasında ayrım yapmak mümkün değildir. Tek sayıda uzunluğu belirtmek için kısmi yola önek olarak bir bayrak verilir.
+
+### Özellik: İsteğe bağlı sonlandırıcılı onaltılık dizinin sıkıştırılmış kodlaması {#specification}
+
+Yukarıda açıklandığı gibi, hem _tek ve çift kalan kısmi yol uzunluğu_ hem de _yaprak ve uzantı düğümü_ işaretlemesi, herhangi bir 2 öğeli düğümün kısmi yolunun ilk nibble'ında bulunur. Bu, aşağıdaki sonuçları verir:
+
+ hex char bits | node type partial path length
+ ----------------------------------------------------------
+ 0 0000 | extension even
+ 1 0001 | extension odd
+ 2 0010 | terminating (leaf) even
+ 3 0011 | terminating (leaf) odd
+
+Çift kalan yol uzunluğu (`0` veya `2`) için ardından her zaman başka bir `0` "dolgu" nibble'ı gelecektir.
+
+```
+ def compact_encode(hexarray):
+ term = 1 if hexarray[-1] == 16 else 0
+ if term: hexarray = hexarray[:-1]
+ oddlen = len(hexarray) % 2
+ flags = 2 * term + oddlen
+ if oddlen:
+ hexarray = [flags] + hexarray
+ else:
+ hexarray = [flags] + [0] + hexarray
+ // hexarray now has an even length whose first nibble is the flags.
+ o = ''
+ for i in range(0,len(hexarray),2):
+ o += chr(16 * hexarray[i] + hexarray[i+1])
+ return o
+```
+
+Örnekler:
+
+```
+ > [ 1, 2, 3, 4, 5, ...]
+ '11 23 45'
+ > [ 0, 1, 2, 3, 4, 5, ...]
+ '00 01 23 45'
+ > [ 0, f, 1, c, b, 8, 10]
+ '20 0f 1c b8'
+ > [ f, 1, c, b, 8, 10]
+ '3f 1c b8'
+```
+
+Merkle Patricia dijital ağacında bir düğüm almak için genişletilmiş kod:
+
+```
+ def get_helper(node,path):
+ if path == []: return node
+ if node = '': return ''
+ curnode = rlp.decode(node if len(node) < 32 else db.get(node))
+ if len(curnode) == 2:
+ (k2, v2) = curnode
+ k2 = compact_decode(k2)
+ if k2 == path[:len(k2)]:
+ return get(v2, path[len(k2):])
+ else:
+ return ''
+ elif len(curnode) == 17:
+ return get_helper(curnode[path[0]],path[1:])
+
+ def get(node,path):
+ path2 = []
+ for i in range(len(path)):
+ path2.push(int(ord(path[i]) / 16))
+ path2.push(ord(path[i]) % 16)
+ path2.push(16)
+ return get_helper(node,path2)
+```
+
+### Örnek Dijital Ağaç {#example-trie}
+
+Şu dört yol/değer çiftini içeren bir trie istediğimizi varsayalım: `('do', 'verb')`, `('dog', 'puppy')`, `('doge', 'coins')`, `('horse', 'stallion')`.
+
+İlk olarak, hem yolları hem de değerleri `bytes`' dönüştürürüz. Aşağıda, daha kolay anlaşılması için _yollar_ için gerçek bayt gösterimleri `<>` ile gösterilirken _değerler_ hala `''` dizeler olarak gösterilir(bunlar da aslında `byte` olacaktır):
+
+```
+ <64 6f> : 'verb'
+ <64 6f 67> : 'puppy'
+ <64 6f 67 65> : 'coins'
+ <68 6f 72 73 65> : 'stallion'
+```
+
+Şimdi, temel veritabanında aşağıdaki anahtar/değer çiftleriyle böyle bir dijital ağaç oluşturuyoruz:
+
+```
+ rootHash: [ <16>, hashA ]
+ hashA: [ <>, <>, <>, <>, hashB, <>, <>, <>, [ <20 6f 72 73 65>, 'stallion' ], <>, <>, <>, <>, <>, <>, <>, <> ]
+ hashB: [ <00 6f>, hashC ]
+ hashC: [ <>, <>, <>, <>, <>, <>, hashD, <>, <>, <>, <>, <>, <>, <>, <>, <>, 'verb' ]
+ hashD: [ <17>, [ <>, <>, <>, <>, <>, <>, [ <35>, 'coins' ], <>, <>, <>, <>, <>, <>, <>, <>, <>, 'puppy' ] ]
+```
+
+Bir düğüme başka bir düğüm içinde başvurulduğunda, dahil edilenler `H(rlp.encode(node))`, where `H(x) = keccak256(x) if len(x) >= 32 else x` and `rlp.encode` is the [RLP](/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp) kodlama işlevidir.
+
+Bir dijital ağacı güncellerken _eğer_ yeni oluşturulan düğümün uzunluğu >= 32 ise, `(keccak 256 (x), x)` anahtar/değer çiftini kalıcı bir arama tablosunda saklamanız gerektiğini unutmayın. Bununla birlikte düğüm bundan daha kısaysa, f (x) = x işlevi tersine çevrilebilir olduğundan hiçbir şeyin depolanmasına gerek yoktur.
+
+## Ethereum'da Dijital Ağaçlar {#tries-in-ethereum}
+
+Ethereum'ün yürütüm katmanındaki tüm merkle ağaçları, Merkle Patricia Dijital Ağacını kullanır.
+
+Bir blok başlığında bu dijital ağaçların 3'ünden 3 kök vardır.
+
+1. durumKökü (stateRoot)
+2. işlemKökü (transactionsRoot)
+3. makbuzKökü (receiptsRoot)
+
+### Durum Dijital Ağacı {#state-trie}
+
+Bir adet genel durum dijital ağacı vardır ve bu, bir istemci bir bloğu her işlediğinde güncellenir. İçindeki `path` her zaman şudur: `keccak 256 (ethereumAddress)` ve `value` her zaman şudur: `rlp(ethereumAccount)`. Bir Ethereum `account`'u 4 öğeli bir `[nonce,balance,storageRoot,codeHash]` dizisidir. Bu noktada, bu `storageRoot` öğesinin başka bir patricia dijital ağacının kökü olduğunu belirtmekte fayda vardır:
+
+### Depolama Dijital Ağacı {#storage-trie}
+
+Depolama dijital ağacı, _tüm_ sözleşme verilerinin bulunduğu yerdir. Her bir hesap için ayrı bir depolama dijital ağacı vardır. Verilen bir adresteki belirli depolama konumlarındaki değerleri alabilmek için depolama adresi, depoda depolanan verilerin tam sayı konumu ve blok kimliği gereklidir. Bunlar daha sonra JSON-RPC API'sinde tanımlanan `eth_getStorageAt` öğesine bağımsız değişkenler olarak yapıştırılabilir, ör. `0x295a70b2de5e3953354a6a8344e616ed314d7251` adresi için depolama yuvası 0'daki verileri almak amacıyla:
+
+```
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0", "method": "eth_getStorageAt", "params": ["0x295a70b2de5e3953354a6a8344e616ed314d7251", "0x0", "latest"], "id": 1}' localhost:8545
+
+{"jsonrpc":"2.0","id":1,"result":"0x00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000004d2"}
+
+```
+
+Depolama alanındaki diğer öğelerin alınması biraz daha karmaşıktır çünkü ilk önce depolama alanındaki konumun hesaplanması gerekir. Konum, adresin `keccak 256` karması ve depolama konumu alınarak hesaplanır, her ikisi de 32 bayt uzunluğa kadar sıfırlarla doldurulmuştur. Örneğin, `0x391694e7e0b0cce554cb130d723a9d27458f9298` adresi için depolama yuvası 1'deki verilerin konumu:
+
+```
+keccak256(decodeHex("000000000000000000000000391694e7e0b0cce554cb130d723a9d27458f9298" + "0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001"))
+```
+
+Geth konsolunda bu aşağıdaki şekilde hesaplanabilir:
+
+```
+> var key = "000000000000000000000000391694e7e0b0cce554cb130d723a9d27458f9298" + "0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001"
+undefined
+> web3.sha3(key, {"encoding": "hex"})
+"0x6661e9d6d8b923d5bbaab1b96e1dd51ff6ea2a93520fdc9eb75d059238b8c5e9"
+```
+
+Buradaki `path` bu nedenle `keccak256(<6661e9d6d8b923d5bbaab1b96e1dd51ff6ea2a93520fdc9eb75d059238b8c5e9>)`'dır. Bu, artık daha önce olduğu gibi verileri depolama ağacından almak için kullanılabilir:
+
+```
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0", "method": "eth_getStorageAt", "params": ["0x295a70b2de5e3953354a6a8344e616ed314d7251", "0x6661e9d6d8b923d5bbaab1b96e1dd51ff6ea2a93520fdc9eb75d059238b8c5e9", "latest"], "id": 1}' localhost:8545
+
+{"jsonrpc":"2.0","id":1,"result":"0x000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000162e"}
+```
+
+Not: Bir Ethereum hesabının `storageRoot`'u, eğer bir sözleşme hesabı değilse varsayılan olarak boştur.
+
+### İşlem Dijital Ağacı {#transaction-trie}
+
+Her blok için ayrı bir işlem dijital ağacı vardır ve aynı şekilde `(key, value)` çiftlerini saklar. Buradaki yol: aşağıdakiler tarafından belirlenen bir değere karşılık gelen anahtarı temsil eden `rlp(transactionIndex)`'dir:
+
+```
+if legacyTx:
+ value = rlp(tx)
+else:
+ value = TxType | encode(tx)
+```
+
+Bununla ilgili daha fazla bilgiyi [EIP 2718](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2718) belgelerinde bulabilirsiniz.
+
+### Makbuz Dijital Ağaçları {#receipts-trie}
+
+Her bloğun kendi makbuz dijital ağacı vardır. Burada `path`: `rlp(transactionIndex)`'dir. `transactionIndex`, dahil edildiği blok içerisindeki indeksidir. Makbuz dijital ağacı hiçbir zaman güncellenmez. İşlemler dijital ağacına benzer şekilde güncel ve eski makbuzlar mevcuttur. Makbuzlar dijital ağacı içerisinde belirli bir makbuzu sorgulamak için bloktaki işlemin indeksi, makbuz yükü ve işlem türü gereklidir. Döndürülen makbuz, `TransactionType` ve `ReceiptPayload`'un birleşimi olarak tanımlanan `Receipt` türünde ya da `rlp([status, cumulativeGasUsed, logsBloom, logs])` olarak tanımlanan `LegacyReceipt` türünde olabilir.
+
+Bununla ilgili daha fazla bilgiyi [EIP 2718](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2718) belgelerinde bulabilirsiniz.
+
+## Daha Fazla Okuma {#further-reading}
+
+- [Değiştirilmiş Merkle Patricia Dijital Ağacı - Ethereum bir durumu nasıl kaydeder?](https://medium.com/codechain/modified-merkle-patricia-trie-how-ethereum-saves-a-state-e6d7555078dd)
+- [Ethereum'da Merkle işlemi](https://blog.ethereum.org/2015/11/15/merkling-in-ethereum/)
+- [Ethereum dijital ağacını anlama](https://easythereentropy.wordpress.com/2014/06/04/understanding-the-ethereum-trie/)
diff --git a/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp/index.md b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..0b868076734
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp/index.md
@@ -0,0 +1,163 @@
+---
+title: Özyinelemeli uzunluk ön eki (RLP) serileştirmesi
+description: Ethereum'un yürütüm katmanında rlp şifrelemesinin bir tanımı.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+Özyinelemeli Uzunluk Ön Eki (RLP), Ethereum'un yürütüm istemcilerinde yaygın şekilde kullanılan bir serileştirme yoludur. RLP, düğümler arasında veri transferini, alan açısından verimli bir biçimde standartlaştırır. RLP'nin amacı, rastgele iç içe geçmiş ikili veri dizilerini kodlamaktır. RLP, Ethereum'un yürütüm katmanında nesneleri serileştirmek için kullanılan temel kodlama yöntemidir. RLP'nin ana amacı, yapıyı kodlamaktır; RLP, pozitif tamsayılar hariç olmak üzere belirli veri tiplerinin (örneğin dizeler, yüzer veriler) kodlanmasını daha yüksek düzeyli protokollere devreder. Pozitif tamsayılar, başlarında sıfır olmadan big-endian ikili biçiminde gösterilmelidir (böylece sıfır tamsayı değeri boş bayt dizisine eşdeğer olur). Başında sıfır bulunan seri duruma getirilmiş pozitif tamsayılar, RLP kullanan herhangi bir üst düzey protokol tarafından geçersiz olarak değerlendirilmelidir.
+
+Daha fazla bilgi için bkz. [Ethereum sarı kağıdı (Appendix B)](https://ethereum.github.io/yellowpaper/paper.pdf#page=19).
+
+Bir sözlüğü kodlamak için RLP kullanmanın iki kabul edilmiş yolu:
+
+- sözlüksel bir sırada anahtarlarla `[[k1,v1],[k2,v2]...]` kullanmak
+- Ethereum'un yaptığı gibi kodlama için üst düzey Patricia Ağacını kullanmak
+
+## Tanım {#definition}
+
+RLP kodlama fonksiyonu bir öğeyi içine alır. Bir öğe aşağıdaki gibi tanımlanır:
+
+- bir dize (yani bayt dizisi), bir öğedir
+- öğelerin listesi, bir öğedir
+- bir pozitif tamsayı bir öğedir
+
+Örneğin, aşağıdakilerin tümü öğelerdir:
+
+- boş dize;
+- "cat" kelimesini içeren dize;
+- herhangi bir sayıda dize içeren bir liste;
+- `["cat", ["puppy", "cow"], "horse", [[]], "pig", [""], "sheep"]` gibi daha karmaşık veri yapıları.
+- `100` sayısı
+
+Bu sayfanın geri kalanı bağlamında "dize", "belirli sayıda ikili veri baytı" anlamına gelir; hiçbir özel kodlama kullanılmaz ve dizelerin içeriği hakkında hiçbir bilgiye sahip olunduğu ima edilmez (minimum olmayan pozitif tamsayılara karşın kuralın gerektirdiği durumlar hariç).
+
+RLP kodlaması şu şekilde tanımlanır:
+
+- Pozitif bir tamsayı için big-endian yorumu tam sayı olan en kısa bayt dizisine dönüştürülür ve ardından aşağıdaki kurallar uyarınca bir dize olarak kodlanır.
+- Değer aralığı `[0x00, 0x7f]` (ondalık `[0, 127]`) olan tek bir bayt söz konusu olduğunda, bu bayt kendisinin RLP kodlamasıdır.
+- Aksi takdirde, eğer bir dize 0-55 bayt uzunluğunda ise RLP kodlaması, (**0x80**, ondalık olarak 128) değerine sahip bir tek bayt ile dizenin uzunluğu ve onu takip eden dizeden oluşur. Bu nedenle, ilk baytın aralığı `[0x80, 0xb7]` (ondalık olarak `[128, 183]`)'dir.
+- Eğer bir dize 55 bayttan daha uzunsa, RLP kodlaması bir tane **0xb7** (ondalık 183) değerine sahip tek bir bayt ile başlar. Ardından, dizenin uzunluğunun ikili formundaki uzunluğu bayt cinsinden eklenir, ardından dizenin uzunluğu ve en sonunda dizenin kendisi eklenir. Örneğin, 1024 bayt uzunluğundaki bir dize `\xb9\x04\x00` (ondalık `185, 4, 0`) olarak kodlanır ve ardından dize gelir. Burada, ilk bayt olarak `0xb9` (183 + 2 = 185) ve ardından gerçek dizenin uzunluğunu belirten 2 bayt `0x0400` (ondalık olarak 1024) gelir. Bu nedenle, ilk baytın aralığı `[0xb8, 0xbf]` (ondalık olarak `[184, 191]`) şeklindedir.
+- Bir dize 2^64 bayt uzunluğunda veya daha uzunsa kodlanamayabilir.
+- Bir listenin toplam yükü (yani tüm öğelerinin RLP kodlanmış toplam uzunluğu) 0-55 bayt arasında ise RLP kodlaması, **0xc0** değerine sahip tek bir bayt ile yükün uzunluğu ve ardından öğelerin RLP kodlamalarının birleştirilmiş halinden oluşur. Bu nedenle, ilk baytın aralığı `[0xc0, 0xf7]` (ondalık olarak `[192, 247]`) şeklindedir.
+- Bir listenin toplam yükü 55 bayttan daha uzunsa RLP kodlaması, **0xf7** değerine sahip tek bir bayt ile ikili biçimde yükün uzunluğunun bayt cinsinden uzunluğu ve ardından yükün uzunluğu ve onun da ardından öğelerin RLP kodlamalarının birleştirilmiş halinden oluşur. Bu nedenle, ilk baytın aralığı `[0xb8, 0xbf]` (ondalık olarak `[248, 255]`) şeklindedir.
+
+Kodda, bu:
+
+```python
+def rlp_encode(input):
+ if isinstance(input,str):
+ if len(input) == 1 and ord(input) < 0x80:
+ return input
+ return encode_length(len(input), 0x80) + input
+ elif isinstance(input, list):
+ output = ''
+ for item in input:
+ output += rlp_encode(item)
+ return encode_length(len(output), 0xc0) + output
+
+def encode_length(L, offset):
+ if L < 56:
+ return chr(L + offset)
+ elif L < 256**8:
+ BL = to_binary(L)
+ return chr(len(BL) + offset + 55) + BL
+ raise Exception("input too long")
+
+def to_binary(x):
+ if x == 0:
+ return ''
+ return to_binary(int(x / 256)) + chr(x % 256)
+```
+
+## Örnekler {#examples}
+
+- "dog" dizesi = = [ 0x83, 'd', 'o', 'g' ]
+- [ "cat", "dog" ] listesi = `[ 0xc8, 0x83, 'c', 'a', 't', 0x83, 'd', 'o', 'g' ]`
+- boş dize ('null') = `[ 0x80 ]`
+- boş liste = `[ 0xc0 ]`
+- tam sayı 0 =`[ 0x80 ]`
+- bayt '\\x00' = `[ 0x00 ]`
+- bayt '\\x0f' = `[ 0x0f ]`
+- baytlar '\\x04\\x00' = `[ 0x82, 0x04, 0x00 ]`
+- ağacın [küme teorisi ile gösterimi](http://en.wikipedia.org/wiki/Set-theoretic_definition_of_natural_numbers), `[ [], [[]], [ [], [[]] ] ] = [ 0xc7, 0xc0, 0xc1, 0xc0, 0xc3, 0xc0, 0xc1, 0xc0 ]`
+- "Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit" dizesi =`[ 0xb8, 0x38, 'L', 'o', 'r', 'e', 'm', ' ', ... , 'e', 'l', 'ı', 't' ]`
+
+## RLP kodunu çözme {#rlp-decoding}
+
+RLP'nin kodlaması kurallarına ve sürecine göre RLP kod çözme girdisi, bir ikili veri dizisi olarak kabul edilir. RLP kod çözme süreci aşağıdaki gibidir:
+
+1. giriş verilerinin ilk baytına (yani önek) ve veri tipinin kodunun çözülmesine göre, gerçek verilerin uzunluğu ve kayma;
+
+2. verilerin türüne ve kaymasına göre, pozitif tamsayılar için minimum kodlama kuralına uyarak, verilerin kodunu uygun şekilde çözün;
+
+3. girdinin geri kalanını çözmeye devam edin;
+
+Bunların yanında veri tiplerini ve kaymaları kodlamanın kuralları şu şekildedir:
+
+1. i̇lk baytın (yani, önek) aralığı [0x00, 0x7f] ise, veri bir dizedir ve dize, doğrudan ilk baytın kendisidir;
+
+2. i̇lk baytın aralığı [0x80, 0xb7] ise veri bir dizedir ve dizenin uzunluğu ilk bayttan 0x80 çıkarıldığında elde edilen değere eşit uzunluktadır;
+
+3. veri, ilk baytın aralığı [0xf8, 0xff] ise ve uzunluğu ilk bayt eksi 0xf7'ye eşit olan listenin toplam yükü ilk baytı takip ediyorsa ve hepsini kodlamalarının birleşimi bir listedir. listenin öğeleri, listenin toplam yükünü takip eder;
+
+4. ilk bayt aralığı [0xc0, 0xf7] ise veriler bir listedir ve toplam yükün ilk bayta eşit olduğu listenin tüm öğelerinin RLP kodlamalarının sıralanması eksi 0xc0 ilk baytı takip eder;
+
+5. ilk baytın aralığı [0xf8, 0xff] ise veri bir listedir ve uzunluğu ilk bayt eksi 0xf7'ye eşit olan listenin toplam yükü ilk baytı takip eder ve tümünün RLP kodlamalarının birleşimi listenin öğeleri listenin toplam yükünü takip eder;
+
+Kodda, bu:
+
+```python
+def rlp_decode(input):
+ if len(input) == 0:
+ return
+ output = ''
+ (offset, dataLen, type) = decode_length(input)
+ if type is str:
+ output = instantiate_str(substr(input, offset, dataLen))
+ elif type is list:
+ output = instantiate_list(substr(input, offset, dataLen))
+ output += rlp_decode(substr(input, offset + dataLen))
+ return output
+
+def decode_length(input):
+ length = len(input)
+ if length == 0:
+ raise Exception("input is null")
+ prefix = ord(input[0])
+ if prefix <= 0x7f:
+ return (0, 1, str)
+ elif prefix <= 0xb7 and length > prefix - 0x80:
+ strLen = prefix - 0x80
+ return (1, strLen, str)
+ elif prefix <= 0xbf and length > prefix - 0xb7 and length > prefix - 0xb7 + to_integer(substr(input, 1, prefix - 0xb7)):
+ lenOfStrLen = prefix - 0xb7
+ strLen = to_integer(substr(input, 1, lenOfStrLen))
+ return (1 + lenOfStrLen, strLen, str)
+ elif prefix <= 0xf7 and length > prefix - 0xc0:
+ listLen = prefix - 0xc0;
+ return (1, listLen, list)
+ elif prefix <= 0xff and length > prefix - 0xf7 and length > prefix - 0xf7 + to_integer(substr(input, 1, prefix - 0xf7)):
+ lenOfListLen = prefix - 0xf7
+ listLen = to_integer(substr(input, 1, lenOfListLen))
+ return (1 + lenOfListLen, listLen, list)
+ raise Exception("input does not conform to RLP encoding form")
+
+def to_integer(b):
+ length = len(b)
+ if length == 0:
+ raise Exception("input is null")
+ elif length == 1:
+ return ord(b[0])
+ return ord(substr(b, -1)) + to_integer(substr(b, 0, -1)) * 256
+```
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Ethereum'da RLP](https://medium.com/coinmonks/data-structure-in-ethereum-episode-1-recursive-length-prefix-rlp-encoding-decoding-d1016832f919)
+- [Yakın planda Ethereum: RLP](https://medium.com/coinmonks/ethereum-under-the-hood-part-3-rlp-decoding-df236dc13e58)
+- [Coglio, A. (2020). Ethereum ACL2'deki Özyinelemeli Uzunluk Ön Eki. arXiv ön baskı arXiv:2009.13769.](https://arxiv.org/abs/2009.13769)
+
+## İlgili konular {#related-topics}
+
+- [Patricia merkle dijital ağacı](/developers/docs/data-structures-and-encoding/patricia-merkle-trie)
diff --git a/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/ssz/index.md b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/ssz/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..a9a28d93d73
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/ssz/index.md
@@ -0,0 +1,149 @@
+---
+title: Basit serileştirme
+description: Ethereum'un SSZ biçiminin açıklaması.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+**Basit serileştirme (SSZ)**, İşaret Zincirinde kullanılan serileştirme yöntemidir. Bu, yürütüm katmanında kullanılan RLP serileştirmesini, eş keşif protokolü hariç fikir birliği katmanının tamamında değiştirir. SSZ, belirleyici ve aynı zamanda Merkle işlemini verimli bir şekilde gerçekleştirebilecek şekilde tasarlanmıştır. SSZ'nin iki bileşeni olduğu düşünülebilir: bir serileştirme şeması ve serileştirilmiş veri yapısıyla etkili bir şekilde çalışacak şekilde tasarlanmış bir Merkle işlemi şeması.
+
+## SSZ nasıl çalışır? {#how-does-ssz-work}
+
+### Serileştirme {#serialization}
+
+SSZ, kendini tanımlamayan bir serileştirme şemasıdır; aksine önceden bilinmesi gereken bir şemaya dayanır. SSZ serileştirmesinin amacı, nesneleri keyfi karmaşıklıkta bayt dizeleri olarak temsil etmektir. Bu, "temel tipler" için oldukça basit bir süreçtir. Öğe, onaltılık baytlara dönüştürülür. Temel tipler şunlardır:
+
+- işaretsiz tam sayılar
+- Boole değerleri
+
+Karmaşık "bileşik" tipler için serileştirme daha karmaşıktır çünkü bileşik tip, farklı türleri veya farklı boyutları olan birden çok öğeyi veya her ikisini birden içerebilir. Bu nesnelerin hepsi sabit uzunluklara sahipse (yani öğelerin boyutu her zaman gerçek değerlerine bakılmaksızın sabitse) serileştirme, bileşik tipteki her bir öğenin küçük uçlu bayt dizisine dönüştürülmesinden ibarettir. Bu bayt dizileri bir araya getirilir. Serileştirilmiş nesne, sabit uzunluktaki öğelerin bayt listesi temsilini, seri halden çıkarılan nesnede görünen sıra ile aynı düzende içerir.
+
+Değişken uzunluğa sahip tipler için gerçek veri, serileştirilmiş nesnede o öğenin konumunda bir "kayma" değeri ile değiştirilir. Gerçek veri, serileştirilmiş nesnenin sonunda bir yığına eklenir. Kayma değeri, gerçek verinin yığındaki başlangıç noktasının indeksi olup ilgili baytları gösteren bir işaretçi olarak görev yapar.
+
+Aşağıdaki örnek, hem sabit hem de değişken uzunluktaki öğelere sahip bir kapsayıcı için dengelemenin nasıl çalıştığını gösterir:
+
+```Rust
+
+ struct Dummy {
+
+ number1: u64,
+ number2: u64,
+ vector: Vec,
+ number3: u64
+ }
+
+ dummy = Dummy{
+
+ number1: 37,
+ number2: 55,
+ vector: vec![1,2,3,4],
+ number3: 22,
+ }
+
+ serialized = ssz.serialize(dummy)
+
+```
+
+`serialized` aşağıdaki yapıya sahip olacaktır ( burada sadece 4 bite doldurulmuş, gerçekte 32 bite doldurulur, `int` gösterimi açıklık amacıyla tutulur):
+
+```
+[37, 0, 0, 0, 55, 0, 0, 0, 16, 0, 0, 0, 22, 0, 0, 0, 1, 2, 3, 4]
+------------ ----------- ----------- ----------- ----------
+ | | | | |
+ number1 number2 offset for number 3 value for
+ vector vector
+
+```
+
+açıklık sağlamak için çizgilere bölünmüştür:
+
+```
+[
+ 37, 0, 0, 0, # little-endian encoding of `number1`.
+ 55, 0, 0, 0, # little-endian encoding of `number2`.
+ 16, 0, 0, 0, # The "offset" that indicates where the value of `vector` starts (little-endian 16).
+ 22, 0, 0, 0, # little-endian encoding of `number3`.
+ 1, 2, 3, 4, # The actual values in `vector`.
+]
+```
+
+Bu hala bir basitleştirmedir; yukarıdaki şemaladaki tam sayılar ve sıfırlar aslında aşağıdaki gibi bayt listeleri olarak depolanır:
+
+```
+[
+ 10100101000000000000000000000000 # little-endian encoding of `number1`
+ 10110111000000000000000000000000 # little-endian encoding of `number2`.
+ 10010000000000000000000000000000 # The "offset" that indicates where the value of `vector` starts (little-endian 16).
+ 10010110000000000000000000000000 # little-endian encoding of `number3`.
+ 10000001100000101000001110000100 # The actual value of the `bytes` field.
+]
+```
+
+Bu nedenle, değişken uzunluktaki tiplerin gerçek değerleri, serileştirilmiş nesnenin sonunda bir yığında saklanır ve kaymaları, sıralı alan listesinde doğru pozisyonlarında depolanır.
+
+Ayrıca, `BitList` türü gibi özel muamele gerektiren bazı durumlar da bulunur. Bu durumlar, serileştirmede uzunluk sınırlamasının eklenmesini ve seri halden çıkarma sırasında kaldırılmasını gerektirir. Detaylı bilgiler [SSZ spesifikasyonunda](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/ssz/simple-serialize.md) mevcuttur.
+
+### Seri durumdan çıkarma {#deserialization}
+
+Bu nesneyi seri durumdan çıkarmak için şema gereklidir. Şema, serileştirilmiş verinin kesin düzenini tanımlar, böylece her bir özel öğe, bayt grubundan anlamlı bir nesneye, öğelerin doğru türüne, değerine, boyutuna ve konumuna sahip şekilde seri halden çıkarılabilir. Şema, hangi değerlerin gerçek değerler olduğunu ve hangi değerlerin kayma olduğunu seri durumdan çıkarıcıya bildiren unsurdur. Bir nesne serileştirildiğinde tüm alan adları kaybolur ancak bunlar, seri halden çıkarma sırasında şemaya göre tekrar oluşturulur.
+
+Bu konuyla ilgili interaktif bir açıklamayı [ssz.dev](https://www.ssz.dev/overview) adresinde bulabilirsiniz.
+
+## Merkle işlemini gerçekleştirme {#merkleization}
+
+Bu SSZ serileştirilmiş nesnesi, daha sonra aynı verinin bir Merkle ağacı gösterimine dönüştürülebilir. İlk olarak, serileştirilmiş nesnedeki 32 baytlık parçaların sayısı belirlenir. Bunlar, ağacın "yaprakları"dır. Toplam yaprak sayısı, yaprakları karma hale getirerek sonunda tek bir karma ağaç kökü üretmek için 2'nin bir katı olmalıdır. Eğer bu doğal olarak böyle değilse, 32 baytlık sıfırlar içeren ekstra yapraklar eklenir. Diyagram olarak ifade etmek gerekirse:
+
+```
+ hash tree root
+ / \
+ / \
+ / \
+ / \
+ hash of leaves hash of leaves
+ 1 and 2 3 and 4
+ / \ / \
+ / \ / \
+ / \ / \
+ leaf1 leaf2 leaf3 leaf4
+```
+
+Ağacın yapraklarının, yukarıdaki örnekte olduğu gibi doğal olarak eşit şekilde dağılmadığı durumlar da vardır. Örneğin yaprak 4, Merkle ağacına ilave "derinlik" eklenmesini gerektiren ve dolayısıyla eşit olmayan bir ağaç oluşmasına yol açan birden fazla öğeye sahip bir kapsayıcı olabilir.
+
+Bu ağaç öğelerine yaprak X, düğüm X gibi isimler yerine genelleştirilmiş indeksler verebiliriz. Bu, kök = 1 ile başlayan ve her seviyede soldan sağa sayılan genelleştirilmiş indekslerle yapılır. Bu, yukarıda açıklanan genelleştirilmiş indekstir. Serileştirilmiş listedeki her öğenin, `2**depth + idx`'e eşit bir genelleştirilmiş dizini vardır; burada idx, serileştirilmiş nesnedeki sıfır dizinli konumudur ve derinlik, Merkle ağacındaki düzey sayısıdır ve öğe (yaprak) sayısının iki tabanındaki logaritması olarak belirlenebilir.
+
+## Genelleştirilmiş indeksler {#generalized-indices}
+
+Bir genelleştirilmiş indeks, her düğümün bir genelleştirilmiş indeksi temsil ettiği ikili bir Merkle ağacındaki bir düğümü temsil eden tam sayıdır, burada her düğümün genelleştirilmiş indeksi `2 ** depth + index in row` şeklindedir.
+
+```
+ 1 --depth = 0 2**0 + 0 = 1
+ 2 3 --depth = 1 2**1 + 0 = 2, 2**1+1 = 3
+ 4 5 6 7 --depth = 2 2**2 + 0 = 4, 2**2 + 1 = 5...
+
+```
+
+Bu gösterim, Merkle ağacındaki her bir veri parçası için bir düğüm oluşturur.
+
+## Çoklu kanıtlar {#multiproofs}
+
+Belirli bir öğeyi temsil eden genelleştirilmiş endekslerin listesini sağlamak, onu karma ağaç kökü ile karşılaştırarak doğrulamamıza olanak tanır. Bu kök, gerçekliğin kabul edilmiş versiyonudur. Sağladığımız herhangi bir veri, Merkle ağacında (genelleştirilmiş indeksi tarafından belirlenir) doğru yere yerleştirilerek ve kökün sabit kaldığı gözlemlenerek bu gerçekliğe karşı doğrulanabilir. Belirli bir genelleştirilmiş indeks kümesinin içeriğini doğrulamak için gereken en küçük düğüm kümesini hesaplamak için [burada](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/ssz/merkle-proofs.md#merkle-multiproofs) spesifikasyon içinde özel fonksiyonlar bulunmaktadır.
+
+Örneğin, aşağıdaki ağaçta indeks 9'daki verileri doğrulamak için 8, 9, 5, 3, 1 indekslerindeki verilerin özetine ihtiyacımız vardır. (8,9) karmasının karma (4) ile eşit olması gerekir, bu, 5 ile karma hale getirilerek 2 elde edilir ve bu da 3 ile karma hale getirilerek ağaç kökü 1 elde edilir. 9 için yanlış veri sağlanırsa, kök de değişir; bunu tespit eder ve dalı doğrulayamayız.
+
+```
+* = data required to generate proof
+
+ 1*
+ 2 3*
+ 4 5* 6 7
+8* 9* 10 11 12 13 14 15
+
+```
+
+## Daha fazla okuma {#further-reading}
+
+- [Ethereum'u Yükseltme: SSZ](https://eth2book.info/altair/part2/building_blocks/ssz)
+- [Ethereum'u Yükseltme: Merkle İşlemi](https://eth2book.info/altair/part2/building_blocks/merkleization)
+- [SSZ uygulamaları](https://github.com/ethereum/consensus-specs/issues/2138)
+- [SSZ hesaplayıcısı](https://simpleserialize.com/)
+- [SSZ.dev](https://www.ssz.dev/)
diff --git a/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/web3-secret-storage-definition/index.md b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/web3-secret-storage-definition/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..57651a4d9cc
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/data-structures-and-encoding/web3-secret-storage-definition/index.md
@@ -0,0 +1,189 @@
+---
+title: Web3 gizli depolama tanımı
+description: Web3 gizli depolamasının resmi tanımı
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+Uygulamanızın Ethereum üzerinde çalışmasını sağlamak için web3.js kütüphanesi tarafından sağlanan web3 nesnesini kullanabilirsiniz. Bu nesne arka planda, RPC çağrıları vasıtasıyla yerel bir düğümle iletişim kurar. [web3](https://github.com/ethereum/web3.js/), bir RPC katmanını ortaya çıkaran herhangi bir Ethereum düğümüyle çalışır.
+
+`web3`, web3.eth `eth` nesnesini içerir.
+
+```js
+var fs = require("fs")
+var recognizer = require("ethereum-keyfile-recognizer")
+
+fs.readFile("keyfile.json", (err, data) => {
+ var json = JSON.parse(data)
+ var result = recognizer(json)
+})
+
+/** result
+ * [ 'web3', 3 ] web3 (v3) keyfile
+ * [ 'ethersale', undefined ] Ethersale keyfile
+ * null invalid keyfile
+ */
+```
+
+Bu, Web3 Gizli Depolama Tanımının ** 3. versiyonunu** belgeler.
+
+## Tanım {#definition}
+
+Kripto algoritmasının artık AES-128-CBC'ye sabitlenmemesi dışında (Minimum gereksinim artık AES-128-CTR'dir), dosyanın kodlaması ve kod çözmesi büyük oranda versiyon 1 ile aynıdır. Çoğu anlam/algoritma versiyon 1 ile benzerdir, tek farkı `mac` değeridir, bu da türetilmiş anahtarın en soldan ikinci 16 baytının, tam `ciphertext` ile birleştirilerek SHA-3 (keccak-256) ile hesaplanmış halidir.
+
+Gizli anahtar dosyaları doğrudan `~/.web3/keystore` (Unix benzeri sistemlerde) ve `~/AppData/Web3/keystore` (Windows'ta) dizinlerinde depolanır. Bunlara herhangi bir isim verilebilecek olsa da, ``'un gizli bir anahtara verilen 128 bitlik bir UUID (gizli anahtarın adresi için gizliliği koruyan bir vekil) olduğu `.json` üzerinde mutabakata varılmış bir isimdir.
+
+Bu tür dosyaların tamamının ilişkilendirilmiş bir parolası vardır. Belirli bir `.json` dosyasının gizli anahtarını türetmek için önce dosyanın şifreleme anahtarı türetilir; bunun için dosyanın parolası alınır ve `kdf` anahtarında açıklanan şekilde bir anahtar türetme işlevinden geçirilir. KDF işlevinin KDF'ye bağımlı statik ve dinamik parametreleri, `kdfparams` anahtarında açıklanmıştır.
+
+PBKDF2'nin minimum düzeyde uyumlu tüm uygulamalar tarafından desteklenmesi gerekir, bu durum şu şekilde belirtilir:
+
+- `kdf`: `pbkdf2`
+
+PBKDF2 için kdfparams şunları içerir:
+
+- `prf`: `hmac-sha256` olmalıdır (ilerleyen zamanda genişletilebilir);
+- `c`: yineleme sayısı;
+- `salt`: PBKDF'ye iletilen salt;
+- `dklen`: türetilen anahtarın uzunluğu. >= 32 olmalıdır.
+
+Dosyanın anahtarı, türetildikten sonra MAC türetilmesi yoluyla doğrulanmalıdır. MAC, türetilmiş anahtarın en soldan ikinci 16 baytının `ciphertext` anahtar içeriği ile birleştirilerek oluşturulan bayt dizisinin SHA3 (keccak-256) karması olarak hesaplanmalıdır, yani.:
+
+```js
+KECCAK(DK[16..31] ++ )
+```
+
+(burada `++`, birleştirme operatörüdür)
+
+Bu değer `mac` anahtarıyla karşılaştırılmalıdır; eğer farklı ise, farklı bir şifre istenmelidir (ya da işlem iptal edilmelidir).
+
+Dosyanın anahtarı onaylandıktan sonra, dosyanın içindeki şifreli metin (dosyadaki `ciphertext` anahtarı), `cipher` anahtarıyla belirtilen simetrik şifreleme algoritması kullanılarak çözülebilir ve metne, `cipherparams` anahtarı aracılığıyla parametreler atanabilir. Türetilen anahtar boyutuyla algoritmanın anahtar boyutu uyuşmuyorsa türetilen anahtarın sıfırla doldurulmuş sağ tarafı, algoritmanın anahtarı olarak kullanılmalıdır.
+
+Minimum düzeyde uyumlu tüm uygulamalar aşağıda belirtilen şekilde AES-128-CTR algoritmasını desteklemelidir:
+
+- `cipher: aes-128-ctr`
+
+Cipherparams anahtarına verilen anahtarlar gibi bu şifre de aşağıdaki parametreleri alır:
+
+- `iv`: Şifre için 128 bitlik başlatma vektörü.
+
+Şifrenin anahtarı, türetilen anahtarın en soldaki 16 baytıdır, yani `DK[0..15]`
+
+Bir gizli anahtarın oluşturulması/şifrelenmesi, bu talimatların tersi uygulanarak gerçekleştirilebilir. `uuid`, `salt` ve `iv`'nin rastgele olduğundan emin olun.
+
+Uygulamalar, versiyonun "kesin" bir tanımlayıcısı olarak hareket etmesi gereken `version` alanına ek olarak, biçim üzerinde yapılan daha küçük, uyumsuzluğa neden olmayan değişiklikleri izlemek için `minorversion`'ı da kullanabilir.
+
+## Test Vektörleri {#test-vectors}
+
+Detaylar:
+
+- `Address`: `008aeeda4d805471df9b2a5b0f38a0c3bcba786b`
+- `ICAP`: `XE542A5PZHH8PYIZUBEJEO0MFWRAPPIL67`
+- `UUID`: `3198bc9c-6672-5ab3-d9954942343ae5b6`
+- `Password`: `testpassword`
+- `Secret`: `7a28b5ba57c53603b0b07b56bba752f7784bf506fa95edc395f5cf6c7514fe9d`
+
+### PBKDF2-SHA-256 {#PBKDF2-SHA-256}
+
+`AES-128-CTR` ve `PBKDF2-SHA-256` kullanarak vektörü test edin:
+
+`~/.web3/keystore/3198bc9c-6672-5ab3-d9954942343ae5b6.json` dosyasının içeriği:
+
+```json
+{
+ "crypto": {
+ "cipher": "aes-128-ctr",
+ "cipherparams": {
+ "iv": "6087dab2f9fdbbfaddc31a909735c1e6"
+ },
+ "ciphertext": "5318b4d5bcd28de64ee5559e671353e16f075ecae9f99c7a79a38af5f869aa46",
+ "kdf": "pbkdf2",
+ "kdfparams": {
+ "c": 262144,
+ "dklen": 32,
+ "prf": "hmac-sha256",
+ "salt": "ae3cd4e7013836a3df6bd7241b12db061dbe2c6785853cce422d148a624ce0bd"
+ },
+ "mac": "517ead924a9d0dc3124507e3393d175ce3ff7c1e96529c6c555ce9e51205e9b2"
+ },
+ "id": "3198bc9c-6672-5ab3-d995-4942343ae5b6",
+ "version": 3
+}
+```
+
+**Ara Aşamalar**:
+
+`Derived key`: `f06d69cdc7da0faffb1008270bca38f5e31891a3a773950e6d0fea48a7188551` `MAC Body`: `e31891a3a773950e6d0fea48a71885515318b4d5bcd28de64ee5559e671353e16f075ecae9f99c7a79a38af5f869aa46` `MAC`: `517ead924a9d0dc3124507e3393d175ce3ff7c1e96529c6c555ce9e51205e9b2` `Cipher key`: `f06d69cdc7da0faffb1008270bca38f5`
+
+### Scrypt {#scrypt}
+
+AES-128-CTR ve Scrypt'i kullanarak vektörü test edin:
+
+```json
+{
+ "crypto": {
+ "cipher": "aes-128-ctr",
+ "cipherparams": {
+ "iv": "740770fce12ce862af21264dab25f1da"
+ },
+ "ciphertext": "dd8a1132cf57db67c038c6763afe2cbe6ea1949a86abc5843f8ca656ebbb1ea2",
+ "kdf": "scrypt",
+ "kdfparams": {
+ "dklen": 32,
+ "n": 262144,
+ "p": 1,
+ "r": 8,
+ "salt": "25710c2ccd7c610b24d068af83b959b7a0e5f40641f0c82daeb1345766191034"
+ },
+ "mac": "337aeb86505d2d0bb620effe57f18381377d67d76dac1090626aa5cd20886a7c"
+ },
+ "id": "3198bc9c-6672-5ab3-d995-4942343ae5b6",
+ "version": 3
+}
+```
+
+**Ara Aşamalar**:
+
+`Derived key`: `7446f59ecc301d2d79bc3302650d8a5cedc185ccbb4bf3ca1ebd2c163eaa6c2d` `MAC Body`: `edc185ccbb4bf3ca1ebd2c163eaa6c2ddd8a1132cf57db67c038c6763afe2cbe6ea1949a86abc5843f8ca656ebbb1ea2` `MAC`: `337aeb86505d2d0bb620effe57f18381377d67d76dac1090626aa5cd20886a7c` `Cipher key`: `7446f59ecc301d2d79bc3302650d8a5c`
+
+## Versiyon 1'e göre farklılıklar {#alterations-from-v2}
+
+Bu versiyon, [burada](https://github.com/ethereum/homestead-guide/blob/master/old-docs-for-reference/go-ethereum-wiki.rst/Passphrase-protected-key-store-spec.rst) yayımlanan versiyon 1'deki çeşitli tutarsızlıkları düzeltiyor. Bu düzeltmeler kısaca:
+
+- Büyük harf kullanımı gereksiz ve tutarsızdır (scrypt küçük harfli, Kdf karışık harfli, MAC büyük harfli).
+- Adres gereksiz ve gizliliği tehlikeye atıyor.
+- `Salt`, özünde anahtar türetme işlevinin bir parametresidir ve genel olarak kripto ile değil, anahtar türetme işlevi ile ilişkilendirilmelidir.
+- _SaltLen_ gereksizdir (Salt'tan türetilebilir).
+- Kripto algoritması sabit şekilde belirttiği halde anahtar türetme işlevi verilmiştir.
+- `Version` özünde sayısal bir değer olmasına rağmen bir dize biçimindedir (bir dize ile yapısal sürümleme yapılması mümkündür, ancak nadiren değişen bir yapılandırma dosyası biçimi için kapsam dışı olarak kabul edilebilir).
+- `KDF` ve `cipher` kavramsal olarak kardeş konseptler olmasına rağmen farklı şekilde düzenlenmiştir.
+- `MAC`, boşlukları dikkate almayan bir veri parçası üzerinden hesaplanır(!)
+
+Biçim üzerinde değişiklikler yapıldı ve aşağıdaki dosya elde edildi, bağlantı verilen önceki sayfada yer alan örnekle işlevsel açıdan eşdeğerdir:
+
+```json
+{
+ "crypto": {
+ "cipher": "aes-128-cbc",
+ "ciphertext": "07533e172414bfa50e99dba4a0ce603f654ebfa1ff46277c3e0c577fdc87f6bb4e4fe16c5a94ce6ce14cfa069821ef9b",
+ "cipherparams": {
+ "iv": "16d67ba0ce5a339ff2f07951253e6ba8"
+ },
+ "kdf": "scrypt",
+ "kdfparams": {
+ "dklen": 32,
+ "n": 262144,
+ "p": 1,
+ "r": 8,
+ "salt": "06870e5e6a24e183a5c807bd1c43afd86d573f7db303ff4853d135cd0fd3fe91"
+ },
+ "mac": "8ccded24da2e99a11d48cda146f9cc8213eb423e2ea0d8427f41c3be414424dd",
+ "version": 1
+ },
+ "id": "0498f19a-59db-4d54-ac95-33901b4f1870",
+ "version": 2
+}
+```
+
+## Versiyon 2'ye göre farklılıklar {#alterations-from-v2}
+
+Versiyon 2, çok sayıda hata içeren erken bir C++ uygulamasıydı. Bütün önemli kısımları aynı şekilde bırakıldı.
diff --git a/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/networking-layer/index.md b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/networking-layer/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..3b16792c0db
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/networking-layer/index.md
@@ -0,0 +1,155 @@
+---
+title: Ağ katmanı
+description: Ethereum ağ katmanına giriş.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+Ethereum, standart protokoller kullanarak birbirleriyle iletişim kurabilmesi gereken, binlerce düğüme sahip, eşler arası bir ağdır. "Ağ katmanı", bu düğümlerin birbirini bulmasını ve bilgi alışverişinde bulunmasını sağlayan protokoller yığınıdır. Bu, ağ üzerinden "dedikodu" bilgilerini (birden çoğa iletişim) ve belirli düğümler arasında istekleri ve yanıtları değiş tokuş etmeyi (bire bir iletişim) içerir. Her düğüm, doğru bilgileri gönderip aldıklarından emin olmak için belirli ağ kurallarına uymalıdır.
+
+İstemci yazılımının, her biri kendi ayrı ağ yığınına sahip iki kısmı (yürütüm istemcileri ve fikir birliği istemcileri) vardır. Diğer Ethereum düğümleriyle iletişim kurmanın yanı sıra, yürütme ve konsensus istemcilerinin birbirleriyle iletişim kurması gerekir. Bu sayfa, bu iletişimi sağlayan protokollerin giriş niteliğinde bir açıklamasını verir.
+
+Yürütüm istemcileri, yürütüm katmanı eşler arası ağı üzerinden işlemleri yayarlar. Bu, kimliği doğrulanmış eşler arasında şifrelenmiş iletişimi gerektirir. Blok önermek için bir doğrulayıcı seçildiğinde düğümün yerel işlem havuzundan geçen işlemler, İşaret blokları şeklinde paketlenerek RPC bağlantısı aracılığı ile fikir birliği istemcilerine iletilir. Bunun ardından, fikir birliği istemcileri eşler arası ağlarında İşaret bloklarını yayar. Bu, biri işlemin yayılması için yürütüm istemcilerine, diğeri ise bloğun yayılması için fikir birliği istemcilerine bağlanan iki farklı p2p ağı gerektirir.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Ethereum [düğümleri ve istemcileri](/developers/docs/nodes-and-clients/) hakkında biraz bilgi edinmeniz, bu sayfayı anlamanıza yardımcı olacaktır.
+
+## Yürütüm katmanı {#execution-layer}
+
+Yürütme katmanının ağ protokolleri iki yığına bölünmüştür:
+
+- keşif yığını: UDP'nin üzerine inşa edilmiştir ve yeni bir düğümün bağlanacak eşler bulmasını sağlar
+
+- devP2P yığını: TCP'nin üzerinde yer alır ve düğümlerin bilgi alışverişinde bulunmasını sağlar
+
+Her iki yığın paralel çalışır. Keşif yığını, yeni ağ katılımcılarını ağa besler ve DevP2P yığını, onların etkileşimlerini sağlar.
+
+### Keşif {#discovery}
+
+Keşif, ağdaki diğer düğümleri bulma işlemidir. Bu, küçük bir dizi önyükleme düğümü, anında bulunabilmeleri ve istemciyi eşlere bağlayabilmeleri için (adresleri [sabit kodlanmış](https://github.com/ethereum/go-ethereum/blob/master/params/bootnodes.go) olan düğümler kullanılarak önyüklenir). Bu önyükleme düğümleri yalnızca bir dizi eşe, yeni bir düğüm tanıtmak için var olur - bu onların tek amacıdır, zinciri senkronize etmek gibi normal istemci görevlerine katılmazlar ve yalnızca bir istemci ilk kez çalıştırıldığında kullanılırlar.
+
+Düğüm-önyükleme düğümü etkileşimleri için kullanılan protokol, [Kademlia](https://medium.com/coinmonks/a-brief-overview-of-kademlia-and-its-use-in-various-decentralized ifadesinin değiştirilmiş bir biçimidir. -platforms-da08a7f72b8f), düğüm listelerini paylaşmak için [dağıtılmış karma tablosu](https://en.wikipedia.org/wiki/Distributed_hash_table) kullanır. Her düğümün, en yakın eşlerine bağlanmak için gereken bilgileri içeren bu tablonun bir sürümü vardır. Bu 'yakınlık' coğrafi değildir - mesafe, düğüm kimliğinin benzerliği ile tanımlanır. Her düğümün tablosu, bir güvenlik özelliği olarak düzenli olarak yenilenir. Örneğin, [Discv5](https://github.com/ethereum/devp2p/tree/master/discv5)'te, keşif protokolü düğümleri, istemcinin desteklediği alt protokolleri görüntüleyen 'reklamlar' da gönderebilir, bu da eşlerin, her ikisinin de iletişim kurmak için kullanabilecekleri protokoller hakkında pazarlık yapmasına olanak tanır.
+
+Keşif, bir PİNG-PONG oyunuyla başlar. Başarılı bir PING-PONG, yeni düğümü bir önyükleme düğümüne "bağlar". Bir önyükleme düğümünü ağa giren yeni bir düğümün varlığı konusunda uyaran ilk mesaj bir `PING`'dir. Bu `PING`, yeni düğüm, önyükleme düğümü ve bir sona erme zaman damgası hakkında hash edilmiş bilgileri içerir. Başlangıç düğümü `PING`'i alır ve `PING` karmasını içeren bir `PONG` döndürür. `PING` ve `PONG` karma değerleri eşleşirse, yeni düğüm ile önyükleme düğümü arasındaki bağlantı doğrulanır ve "bağlı" oldukları söylenir.
+
+Bağlandıktan sonra, yeni düğüm, önyükleme düğümüne bir `KOMŞUNU BUL` isteği gönderebilir. Önyükleme düğümü tarafından döndürülen veriler, yeni düğümün bağlanabileceği eşlerin bir listesini içerir. Düğümler bağlı değilse, `KOMŞULARI BUL` isteği başarısız olur, bu nedenle yeni düğüm ağa giremez.
+
+Yeni düğüm, önyükleme düğümünden komşuların bir listesini aldığında, her biri ile bir PING-PONG alışverişi başlatır. Başarılı PING-PONG'lar yeni düğümü, komşularına bağlayarak mesaj alışverişini mümkün kılar.
+
+```
+istemciyi başlat --> önyükleme düğümüne bağlan --> önyükleme düğümüne bağ --> komşuları bul --> komşularla bağ
+```
+
+Yürütüm istemcileri şu anda [Discv4](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/discv4.md) keşif protokolünü kullanıyor ve [Discv5](https://github.com/ethereum/devp2p/tree/master/discv5) protokolüne geçmek için aktif bir çaba söz konusudur.
+
+#### ENR: Ethereum Düğüm Kayıtları {#enr}
+
+[Ethereum Düğüm Kaydı (ENR)](/developers/docs/networking-layer/network-addresses/), üç temel öğeyi içeren bir nesnedir: bir imza (kabul edilmiş kimlik şemasına uygun şekilde yapılmış kayıt içerikleri karması), kayıtta yapılan değişiklikleri takip eden bir sıra numarası ve keyfi anahtar listesi: değer çiftleri. Bu, yeni eşler arasında daha kolay tanımlayıcı bilgi alışverişi sağlayan geleceğe yönelik bir biçimdir ve Ethereum düğümleri için tercih edilen [ağ adresi](/developers/docs/networking-layer/network-addresses) biçimidir.
+
+#### Keşif neden UDP üzerine kuruludur? {#why-udp}
+
+UDP, herhangi bir hata kontrolünü, başarısız paketlerin yeniden gönderilmesini veya dinamik olarak bağlantıların açılıp kapanmasını desteklemez - bunun yerine, başarılı bir şekilde alınıp alınmadığına bakılmaksızın, yalnızca bir hedefe, sürekli bir bilgi akışı gönderir. Bu minimum işlevsellik, aynı zamanda minimum ek yük anlamına gelir ve bu tür bir bağlantıyı çok hızlı hale getirir. Keşif için, bir düğümün bir akran ile resmi bir bağlantı kurmak için sadece varlığını bildirmek istediği durumlarda, UDP yeterlidir. Ancak, ağ yığınının geri kalanı için UDP amaca uygun değildir. Düğümler arasındaki bilgi alışverişi oldukça karmaşıktır ve bu nedenle yeniden gönderme, hata denetimi vb. destekleyebilen daha tam özellikli bir protokole ihtiyaç duyar. TCP ile ilişkili ek yük, ek işlevsellik değerindedir. Bu nedenle, P2P yığınının çoğunluğu TCP üzerinden çalışır.
+
+### DevP2P {#devp2p}
+
+DevP2P'nin kendisi, Ethereum'un eşler arası ağı kurmak ve sürdürmek için uyguladığı bir protokol yığınıdır. Yeni düğümler ağa girdikten sonra, etkileşimleri [DevP2P](https://github.com/ethereum/devp2p) yığınındaki protokoller tarafından yönetilir. Bunların tümü TCP'nin üzerinde yer alır ve RLPx aktarım protokolünü, kablo protokolünü ve birkaç alt protokolü içerir. [RLPx](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/rlpx.md), düğümler arasındaki oturumları başlatmayı, doğrulamayı ve sürdürmeyi yöneten protokoldür. RLPx, düğümler arasında göndermek için verileri minimum bir yapıya kodlamak için alan açısından çok verimli bir yöntem olan RLP'yi (Yinelemeli Uzunluk Öneki) kullanarak mesajları kodlar.
+
+İki düğüm arasındaki bir RLPx oturumu, ilk olarak kriptografik el sıkışma ile başlar. Bu, düğümün daha sonra eş tarafından doğrulanan bir yetkilendirme mesajı göndermesini içerir. Başarılı doğrulamadan sonra, eş, başlatıcı düğüme geri dönmek için bir yetkilendirme alındı mesajı oluşturur. Bu, düğümlerin özel ve güvenli bir şekilde iletişim kurmasını sağlayan bir anahtar değişim sürecidir. Başarılı bir kriptografik el sıkışma, daha sonra her iki düğümü de birbirlerine "kablo üzerinden" bir "merhaba" mesajı göndermeleri için tetikler. Kablo protokolü, başarılı bir merhaba mesaj alışverişi ile başlatılır.
+
+Merhaba mesajları şunları içerir:
+
+- protokol versiyonu
+- istemci kimliği
+- bağlantı noktası
+- düğüm ID'si
+- desteklenen alt protokollerin listesi
+
+Bu, başarılı bir etkileşim için gereken bilgidir, çünkü her iki düğüm arasında hangi yeteneklerin paylaşıldığını tanımlar ve iletişimi yapılandırır. Her düğüm tarafından desteklenen alt protokol listelerinin karşılaştırıldığı ve her iki düğüm için ortak olanların oturumda kullanılabileceği bir alt protokol görüşmesi süreci vardır.
+
+Merhaba mesajları ile birlikte, kablo protokolü ayrıca bir eşe bağlantının kapatılacağı konusunda uyarı veren bir "bağlantıyı kes" mesajı da gönderebilir. Kablo protokolü ayrıca, bir oturumu açık tutmak için periyodik olarak gönderilen PING ve PONG mesajlarını da içerir. RLPx ve kablolu protokol değiş tokuşları, bu nedenle, belirli bir alt protokole göre değiş tokuş edilecek faydalı bilgiler için iskele sağlayarak, düğümler arasındaki iletişimin temellerini oluşturur.
+
+### Alt-protokoller {#sub-protocols}
+
+#### Kablo protokolü {#wire-protocol}
+
+Eşler bağlandığında ve bir RLPx oturumu başlatıldığında, kablo protokolü eşlerin nasıl iletişim kurduğunu tanımlar. Kablo protokolü başlangıçta üç ana görevi tanımlıyordu: zincir senkronizasyonu, blok yayılımı ve işlem değişimi. Bununla birlikte, Ethereum hisse ispatına geçiş yaptıktan sonra blok yayılımı ve zincir senkronizasyonu, fikir birliği katmanının bir parçası haline geldi. İşlem borsası, hala yürütüm istemcilerinin faaliyet alanındadır. İşlem takası, blok geliştiricilerin bir sonraki bloğa dahil etmek üzere bazılarını seçebilmeleri için düğümler arasında bekleyen işlemlerin takas edilmesini ifade eder. Bu görevlerle ilgili ayrıntılı bilgilere [buradan](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/caps/eth.md) ulaşabilirsiniz. Bu alt protokolleri destekleyen istemciler, bunları [JSON-RPC](/developers/docs/apis/json-rpc/) aracılığıyla kullanıma sunar.
+
+#### les (hafif ethereum alt protokolü) {#les}
+
+Bu, hafif istemcileri senkronize etmek için minimum bir protokoldür. Geleneksel olarak bu protokol nadiren kullanılmıştır, çünkü tam düğümlerin hafif istemcilere teşvik olmadan veri sunması gerekir. Yürütme istemcilerinin varsayılan davranışı, hafif istemci verilerini les üzerinden sunmamaktır. Daha fazla bilgi les [spesifikasyonu](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/caps/les.md)nda mevcuttur.
+
+#### Snap {#snap}
+
+[Snap protokolü](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/caps/snap.md#ethereum-snapshot-protocol-snap), eşlere, son durumların anlık görüntülerini değiş tokuş etmek için, eşlerin ara Merkle trie düğümlerini indirmesine gerek kalmadan hesap ve depolama verilerini doğrulamasına izin veren isteğe bağlı bir uzantıdır.
+
+#### Wit (tanık protokolü) {#wit}
+
+[Tanık protokolü](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/caps/wit.md#ethereum-witness-protocol-wit), eşler arasında durum şahitlerinin değiş tokuşunu sağlayan ve istemcileri zincirin ucuna senkronize etmeye yardımcı olan isteğe bağlı bir uzantıdır.
+
+#### Fısıltı {#whisper}
+
+Fısıltı, blok zincirine herhangi bir bilgi yazmadan eşler arasında güvenli mesajlaşma sağlamayı amaçlayan bir protokoldü. DevP2P tel protokolünün bir parçasıydı, ancak artık kullanımdan kaldırıldı. Benzer amaçlara sahip başka [ilgili projeler](https://wakunetwork.com/) de mevcuttur.
+
+## Konsensus katmanı {#consensus-layer}
+
+Konsensus istemcileri, farklı bir özellik ile ayrı bir eşler arası ağda yer alır. Konsensus istemcilerinin, eşlerinden yeni bloklar alabilmeleri ve blok teklif sahibi olma sırası kendilerine geldiğinde bunları yayınlayabilmeleri için blok dedikodularına katılmaları gerekir. Bu, yürütüm katmanına benzer şekilde ilk olarak bir keşif protokolü gerektirir, böylece bir düğüm eşleri bulabilir ve bloklar, tasdikler vb. alışverişi için güvenli oturumlar kurabilir.
+
+### Keşif {#consensus-discovery}
+
+Fikir birliği istemcileri, yürütüm istemcilerine benzer şekilde eş bulmak için UDP üzerinden [discv5](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/phase0/p2p-interface.md#the-discovery-domain-discv5) kullanır. Discv5'in konsensus katmanı uygulaması, yalnızca discv5'i bir [libP2P](https://libp2p.io/) yığınına bağlayan ve DevP2P'yi kullanımdan kaldıran bir adaptör içermesi bakımından yürütme istemcilerinden farklıdır. Yürütüm katmanının RLPx oturumları, libP2P'nin gürültü güvenli kanal anlaşması lehine kullanımdan kaldırılmıştır.
+
+### ENRler {#consensus-enr}
+
+Konsensüs düğümleri için ENR, düğümün genel anahtarını, IP adresini, UDP ve TCP bağlantı noktalarını ve iki konsensusa özgü alanı içerir: onay alt ağı bit alanı ve `eth2` anahtarı. İlki, düğümlerin belirli tasdik dedikodu alt ağlarına katılan eşler bulmasını kolaylaştırır. `eth2` anahtarı, eşlerin doğru Ethereum'a bağlanmasını sağlayarak, düğümün hangi Ethereum çatalı sürümünü kullandığı hakkında bilgi içerir.
+
+### libP2P {#libp2p}
+
+LibP2P yığını, keşiften sonra tüm iletişimleri destekler. İstemciler, ENR'lerinde tanımlandığı şekilde IPv4 ve/veya IPv6'yı arayabilir ve dinleyebilir. LibP2P katmanındaki protokoller, dedikodu ve req/resp alanlarına bölünebilir.
+
+### Gossip {#gossip}
+
+Dedikodu alanı, ağ boyunca hızla yayılması gereken tüm bilgileri içerir. Bu, işaret bloklarını, kanıtları, tasdikleri, çıkışları ve kesmeleri içerir. Bu, libP2P gossipsub v1 kullanılarak iletilir ve alınacak ve iletilecek maksimum dedikodu yükü boyutu da dahil olmak üzere her düğümde yerel olarak depolanan çeşitli meta verilere dayanır. Dedikodu alanı hakkında detaylı bilgiye [buradan](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/phase0/p2p-interface.md#the-gossip-domain-gossipsub) ulaşabilirsiniz.
+
+### Talep-yanıt {#request-response}
+
+İstek-yanıt etki alanı, eşlerinden belirli bilgiler isteyen istemciler için protokoller içerir. Örnekler arasında, belirli kök karmalarıyla eşleşen veya bir dizi yuva içinde belirli İşaret blokları talep etmek yer alır. Yanıtlar her zaman hızlı sıkıştırılmış SSZ kodlu baytlar olarak döndürülür.
+
+## Konsensus istemcisi neden SSZ'yi RLP'ye tercih ediyor? {#ssz-vs-rlp}
+
+SSZ, basit serileştirme anlamına gelir. Tüm yapının kodunu çözmek zorunda kalmadan, kodlanmış bir mesajın tek tek parçalarının kodunu çözmeyi kolaylaştıran sabit ofsetler kullanır; bu, kodlanmış mesajlardan belirli bilgi parçalarını verimli bir şekilde alabildiğinden, konsensus istemcisi için çok yararlıdır. Ayrıca, Merkleizasyon için ilgili verimlilik kazanımları ile Merkle protokolleriyle entegre olmak üzere özel olarak tasarlanmıştır. Konsensus katmanındaki tüm karmalar Merkle kökleri olduğundan, bu önemli bir gelişme sağlar. SSZ ayrıca değerlerin benzersiz temsillerini de garanti eder.
+
+## Yürütme ve konsensüs istemcilerini bağlama {#connecting-clients}
+
+Fikir birliği ve yürütüm istemcileri paralel şekilde çalışır. Fikir birliği istemcisinin yürütüm istemcisine talimatlar sağlayabilmesi ve yürütüm istemcisinin, İşaret bloklarına dahil etmek üzere fikir birliği istemcisine işlem paketlerini iletebilmesi için bunların birbirine bağlanması gerekir. İki istemci arasında iletişim, yerel bir RPC bağlantısı kullanılarak sağlanabilir. ["Engine-API"](https://github.com/ethereum/execution-apis/blob/main/src/engine/common.md) olarak bilinen bir API, iki istemci arasında gönderilen talimatları tanımlar. Her iki istemci de tek bir ağ kimliğinin arkasında bulunduğundan, her istemci için ayrı bir anahtar (eth1 anahtarı ve eth2 anahtarı) içeren bir ENR'yi (Ethereum düğüm kaydı) ortak kullanırlar.
+
+İlgili ağ yığını parantez içinde olacak şekilde, kontrol akışının bir özeti aşağıda gösterilmiştir.
+
+### Fikir birliği istemcisi blok üreticisi olmadığında: {#when-consensus-client-is-not-block-producer}
+
+- Konsensus istemcisi, blok dedikodu protokolü aracılığıyla bir blok alır (konsensus p2p)
+- Konsensus istemcisi bloğu önceden doğrular, yani doğru meta verilerle geçerli bir göndericiden gelmesini sağlar
+- Bloktaki işlemler yürütüm katmanına yürütüm yükü olarak gönderilir (yerel RPC bağlantısı)
+- Yürütüm katmanı, işlemleri yürütür ve blok başlığındaki durumu doğrular (yani, karma eşleşmesini kontrol eder)
+- Yürütüm katmanı, doğrulama verilerini konsensus katmanına geri iletir, blok artık doğrulanmış olarak kabul edilir (yerel RPC bağlantısı)
+- Konsensus katmanı, kendi blok zincirinin başına blok ekler ve bunu onaylar, onaylamayı ağ üzerinden yayınlar (konsensus p2p)
+
+### Fikir birliği istemcisi blok üreticisi olduğunda: {#when-consensus-client-is-block-producer}
+
+- Konsensus istemcisi, bir sonraki blok üreticisi olduğuna dair bildirim alır (konsensus p2p)
+- Konsensus katmanı, yürütüm istemcisinde (yerel RPC) `create block` yöntemini çağırır
+- Yürütüm katmanı, işlem dedikodu protokolü tarafından doldurulmuş işlem belleğine erişir (yürütme p2p)
+- Yürütüm istemcisi, işlemleri bir bloğa toplar, işlemleri yürütür ve bir blok karması oluşturur
+- Fikir birliği istemcisi, işlemleri ve blok karmasını yürütüm istemcisinden alır ve işaret bloğuna (yerel RPC) ekler
+- Consensus istemcisi bloğu blok dedikodu protokolü üzerinden yayınlar (consensus p2p)
+- Diğer istemciler, önerilen bloğu, blok dedikodu protokolü aracılığıyla alır ve yukarıda açıklandığı gibi doğrular (konsensus p2p)
+
+Blok, yeterli onaylayıcılar tarafından onaylandıktan sonra, zincirin başına eklenir, gerekçelendirilir ve sonunda kesinleştirilir.
+
+ 
+
+[ethresear.ch](https://ethresear.ch/t/eth1-eth2-client-relationship/7248)'den fikir birliği ve yürütüm istemcileri için ağ katmanı şeması
+
+## Daha Fazla Okuma {#further-reading}
+
+[DevP2P](https://github.com/ethereum/devp2p) [LibP2p](https://github.com/libp2p/specs) [Konsensus katmanı ağ özellikleri](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/phase0/p2p-interface.md#enr-structure) [kademlia'dan discv5'e](https://vac.dev/kademlia-to-discv5) [kademlia belgesi](https://pdos.csail.mit.edu/~petar/papers/maymounkov-kademlia-lncs.pdf) [Ethereum p2p'ye giriş](https://p2p.paris/en/talks/intro-ethereum-networking/) [eth1/eth2 ilişkisi](http://ethresear.ch/t/eth1-eth2-client-relationship/7248) [birleştirme ve eth2 istemci ayrıntıları videosu](https://www.youtube.com/watch?v=zNIrIninMgg)
diff --git a/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/networking-layer/network-addresses/index.md b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/networking-layer/network-addresses/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..544ebb79dda
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/networking-layer/network-addresses/index.md
@@ -0,0 +1,38 @@
+---
+title: Ağ adresleri
+description: Ağ adreslerine giriş.
+lang: tr
+sidebarDepth: 2
+---
+
+Ethereum düğümleri, eşlere bağlanmak için bazı temel bilgilerle kendilerini tanımlamalıdır. Herhangi bir potansiyel eşin bu bilgiyi yorumlayabilmesini sağlamak için, herhangi bir Ethereum düğümünün anlayabileceği üç standart formattan birinde iletilir: multiaddr, enode veya Ethereum Node Records (ENR'ler). ENR'ler, Ethereum ağ adresleri için geçerli standarttır.
+
+## Ön koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı anlamak için Ethereum'un [ağ katmanı](/developers/docs/networking-layer/) hakkında biraz bilgi sahibi olmak gerekir.
+
+## Multiaddr {#multiaddr}
+
+Orijinal Ethereum düğüm adresi formatı 'multiaddr' idi ('çoklu adresler'in kısaltması). Multiaddr, eşler arası ağlar için tasarlanmış evrensel bir biçimdir. Adresler, eğik çizgiyle ayrılmış anahtarlar ve değerlerle birlikte anahtar/değer çiftleri olarak temsil edilir. Örneğin, IPv4 adresi `192.168.22.27` olan bir düğüm için `33000` TCP bağlantı noktasını dinleyen multiaddr şöyle görünür:
+
+`/ip4/192.168.22.27/tcp/33000`
+
+Bir Ethereum düğümü için multiaddr, düğüm kimliğini (ortak anahtarlarının bir karması) içerir:
+
+`/ip4/192.168.22.27/tcp/33000/p2p/5t7Nv7dG2d6ffbvAiewVsEwWweU3LdebSqX2y1bPrW8br`
+
+## Enode {#enode}
+
+Enode, bir URL adres formatı kullanarak bir Ethereum düğümünü tanımlamanın bir yoludur. Onaltılık düğüm kimliği, @ işareti kullanılarak ana bilgisayardan ayrılan URL'nin kullanıcı adı bölümünde kodlanır. Ana bilgisayar adı yalnızca bir IP adresi olarak verilebilir; DNS adlarına izin verilmez. Ana bilgisayar adı bölümündeki bağlantı noktası, TCP dinleme bağlantı noktasıdır. TCP ve UDP (keşif) bağlantı noktaları farklıysa, UDP bağlantı noktası "discport" sorgu parametresi olarak belirtilir
+
+Aşağıdaki örnekte, düğüm URL'si, IP adresi `10.3.58.6`, TCP bağlantı noktası `30303` ve UDP keşif bağlantı noktası `30301` olan bir düğümü tanımlar.
+
+`enode://6f8a80d14311c39f35f516fa664deaaaa13e85b2f7493f37f6144d86991ec012937307647bd3b9a82abe2974e1407241d54947bbb39763a4cac9f77166ad92a0@10.3.58.6:30303?discport=30301`
+
+## Ethereum Düğüm Kayıtları (ENR'ler) {#enr}
+
+Ethereum Düğüm Kayıtları (ENR'ler), Ethereum'daki ağ adresleri için standart bir formattır. Çoklu adreslerin ve düğümlerin yerini alırlar. Bunlar özellikle yararlıdır çünkü düğümler arasında daha fazla bilgi alışverişine izin verirler. ENR; bir imza, sıra numarası ve imzaları oluşturup doğrulamak için kullanılan kimlik şemasını detaylandıran alanları içerir. ENR, anahtar/değer çiftleri olarak düzenlenen rastgele verilerle de doldurulabilir. Bu anahtar/değer çiftleri, düğümün IP adresini ve düğümün kullanabileceği alt protokoller hakkındaki bilgileri içerir. Consensus istemcileri, önyükleme düğümlerini tanımlamak için [belirli bir ENR yapısı](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/phase0/p2p-interface.md#enr-structure) kullanır ve ayrıca mevcut Ethereum çatalı ve doğrulama dedikodusu alt ağı hakkında bilgi içeren bir `eth2` alan içerir (bu, düğümü, onayları bir araya toplanmış belirli bir eşler grubuna bağlar).
+
+## Daha Fazla Okuma {#further-reading}
+
+[EIP-778: Ethereum Düğüm Kayıtları (ENR)](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-778) [Ethereum'daki ağ adresleri](https://dean.eigenmann.me/blog/2020/01/21/network-addresses-in-ethereum/) [LibP2P: Multiaddr-Enode-ENR?!](https://consensys.net/diligence/blog/2020/09/libp2p-multiaddr-enode-enr/)
diff --git a/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/networking-layer/portal-network/index.md b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/networking-layer/portal-network/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..6a0c1d88bd9
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/25) Research Documentation/developers/docs/networking-layer/portal-network/index.md
@@ -0,0 +1,83 @@
+---
+title: Portal Ağı
+description: Portal Ağı'na genel bir bakış - Düşük kaynaklı istemcilere destek olmak için tasarlanmış, geliştirme aşamasındaki bir ağ.
+lang: tr
+---
+
+Ethereum, Ethereum istemci yazılımını çalıştıran bilgisayarlardan oluşan bir ağdır. Bu bilgisayarların her birine "düğüm" adı verilir. İstemci yazılımı, Ethereum ağında bir düğümün veriyi gönderip almasına olanak tanır ve veriyi Ethereum protokol kurallarına göre doğrular. Düğümler, geçmişe ait bir çok veriyi disk depolamalarında tutar ve ağdaki diğer düğümlerden, bloklar olarak bilinen yeni bilgi paketlerini alıp bu verilere ekler. Bu, bir düğümün ağın geri kalanı ile uyumlu olup olmadığını her zaman kontrol etmek için gereklidir. Bu, bir düğümü çalışırmak için çok fazla disk alanı gerekebileceği anlamına gelir. Bazı düğüm işlemleri ise çok fazla RAM gerektirebilir.
+
+Bu disk depolama sorunuyla baş etmek için düğümlerin depolamayı kendileri yapması yerine, tam düğümlerden bilgi isteyen "hafif" düğümler geliştirilmiştir. Ancak bu, hafif düğümün bilgileri bağımsız şekilde doğrulamadığı, bunun yerine başka bir düğüme güvendiği anlamına gelir. Bu aynı zamanda, tam düğümlerin fazladan iş üstlenerek hafif düğümlere hizmet etmesi gerektiğini de ifade eder.
+
+Portal Ağı, hafif düğümler için veriye erişilebilirlik problemini, gerekli verileri ağ genelinde küçük parçalar halinde paylaşarak tam düğümlere güvenmek veya ilave yük yüklemek zorunda kalmadan çözmeyi amaçlayan Ethereum'a yönelik yeni bir ağ tasarımıdır.
+
+[Düğümler ve istemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/) hakkında daha fazla bilgi
+
+## Portal Ağına neden ihtiyacımız var? {#why-do-we-need-portal-network}
+
+Ethereum düğümleri, ethereum blokzincirlerinde kendi tam veya kısmi kopyalarını saklar. Bu yerel kopya, işlemleri doğrulamak ve düğümün doğru zinciri izlediğinden emin olmak için kullanılır. Yerel olarak depolanan bu veriler, herhangi başka bir oluşuma güvenmeye ihtiyaç duymadan, düğümlerin gelen verilerin doğruluğunu ve geçerliliğini bağımsız olarak doğrulamasına imkan tanır.
+
+Blokzincirin bu yerel kopyası ve ilişkili durum ve makbuz verileri, düğümün sabit diskinde çok fazla yer kaplar. Örneğin bir fikir birliği istemcisiyle eşleştirilmiş [Geth](https://geth.ethereum.org) kullanan bir düğümü çalıştırmak için 2 TB'lık bir sabit disk tavsiye edilir. Geth, yalnızca görece yeni bir blok seti üzerinden zincir verilerini depolayan anlık senkronizasyonu kullanarak genellikle yaklaşık 650 GB disk alanı kaplar ancak bu alan haftada yaklaşık 14 GB artar (düğümü periyodik olarak 650 GB'a indirebilirsiniz).
+
+Bu, düğümleri çalıştırmanın yüksek maliyetli olduğu anlamına gelir; çünkü Ethereum için büyük bir disk alanı ayrılması gereklidir. Ethereum yol haritasında bu soruna yönelik [tarihin süresi dolması](/roadmap/statelessness/#history-expiry), [durumun süresi dolması](/roadmap/statelessness/#state-expiry) ve [durumsuzluk](/roadmap/statelessness/) gibi birkaç çözüm vardır. Ancak, bunların uygulamaya koyulmasına muhtemelen birkaç yıl daha vardır. Ayrıca, kendi zincir verisini kaydetmeyen ve ihtiyacı olan veriyi tam düğümlerden talep eden [hafif düğümler](/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/) de bulunmaktadır. Ancak bu, hafif düğümlerin dürüst veri sağlayabilmek için tam düğümlere güvenmesi gerektiği anlamına gelir ve hafif düğümlere ihtiyacı olan veriyi sunmak zorunda olan tam düğümlerde gerilim yaratır.
+
+Portal Ağı, hafif düğümlerin verilerini alırken tam düğümlere güvenmek durumunda kalmasını veya tam düğümlerin üzerindeki iş yükünü önemli ölçüde arttırmasını gerektirmeyen alternatif bir yol sunmayı amaçlar. Bu, Ethereum düğümlerinin ağ genelinde veri paylaşmasına olanak tanıyan yeni bir yolu devreye alarak gerçekleştirilir.
+
+## Portal Ağı nasıl çalışır? {#how-does-portal-network-work}
+
+Ethereum düğümleri, birbirleriyle nasıl iletişim kuracaklarını tanımlayan katı protokollere sahiptir. Yürütüm istemcileri, [DevP2P](/developers/docs/networking-layer/#devp2p) olarak bilinen bir dizi alt protokol kullanarak iletişim kurarken, fikir birliği istemcileri [libP2P](/developers/docs/networking-layer/#libp2p) adlı farklı bir alt protokol yığınını kullanır. Bunlar, düğümler arasında iletilebilecek veri türlerini tanımlar.
+
+
+
+Düğümler aynı zamanda, uygulamaların ve cüzdanların Ethereum düğümleri ile bilgi takası yaptığı [JSON-RPC API](/developers/docs/apis/json-rpc/) üzerinden belirli verileri sunabilir. Ancak bunların hiçbiri, hafif istemcilere veri sunmak için ideal protokoller değildir.
+
+Hafif istemciler şu anda DevP2P ya da libP2p üzerinden belirli zincir verilerini talep edemez; çünkü bu protokoller, sadece blokların ve işlemlerin haberleşmesi ve zincir senkronizasyonu için tasarlanmıştır. Hafif istemciler bu bilgileri indirmek istemez; çünkü bu, onları "hafif" olmaktan çıkaracaktır.
+
+JSON-RPC API, hafif istemci veri istekleri için de ideal bir seçim değildir. Çünkü belirli bir tam düğüm bağlantısına ya da veri sunabilen merkezi bir RPV sağlayıcısına bağımlıdır. Bu, hafif istemcinin söz konusu düğüme/sağlayıcıya dürüst davranacağı konusunda güvenmesi gerektiğini ifade eder ve aynı zamanda tam düğümün, birçok hafif istemciden gelen çok sayıda talebi de ele alması gerekebilir ve bu da bant genişliği gereksinimlerini arttırır.
+
+Portal Ağı'nın amacı, bütün tasarımı yeniden düşünerek mevcut Ethereum istemcilerinin kısıtlanmış tasarımlarının dışında spesifik olarak hafiflik odaklı geliştirme yapmaktır.
+
+Portal Ağı'nın ana fikri, [DHT](https://en.wikipedia.org/wiki/Distributed_hash_table) (Bittorrent ile benzer) kullanarak hafif istemcilerin ihtiyaç duyduğu geçmiş veriler ve mevcut zincirin başının kimliği gibi bilgilerin, DevP2P tarzı hafif bir eşler arası merkezi olmayan ağ sunulmasını sağlayarak mevcut ağ yığınının en iyi parçalarını almaktır.
+
+Altta yatan fikir, her bir düğüme toplam geçmiş Ethereum verilerinin küçük paarçalarını ve bazı spesifik düğüm sorumluluklarını eklemektir. Ardından istekler, talep edilen spesifik verileri depolayan düğümleri arar, bulur ve bu düğümlerden alır.
+
+Bu, hafif istemcilerin tek bir düğüm bulduğu ve büyük hacimli verileri filtreleyip sunmalarının istendiği hafif düğümün normal modelini tersine çevirir; bunun yerine, küçük miktarda verinin işlendiği büyük bir düğüm ağını hızlıca filtreler.
+
+Amaç, hafif Portal istemcilerinin oluşturduğu merkeziyetsiz bir ağın şunları yapmasına izin vermektir:
+
+- zincirin başını izlemek
+- son ve geçmiş zincir verilerini senkronize etmek
+- durum verilerini almak
+- işlemleri yayımlamak
+- [EVM](/developers/docs/evm/) kullanarak işlemleri yürütmek
+
+Bu ağ tasarımının faydaları şunlardır:
+
+- merkezi sağlayıcılara olan bağımlılığı azaltmak
+- Internet bant genişliği kullanımını azaltmak
+- minimize edilmiş veya sıfır senkronizasyon
+- Kaynak kısıtlaması olan cihazlara erişim (<1 GB RAM, <100 MB disk alanı, 1 CPU)
+
+Aşağıdaki diyagram, Portal Ağı tarafından sunulabilecek mevcut istemcilerin işlevlerini gösterir ve kullanıcıların çok düşük kaynaklı cihazlardan bu işlevlere erişmesini sağlar.
+
+
+
+## Varsayılan istemci çeşitliliği {#client-diversity-as-default}
+
+Portal Ağı geliştiricileri aynı zamanda bir tasarım tercihinde bulunarak ilk günden itibaren üç ayrı Portal Ağı istemcisi geliştirme kararı almıştır.
+
+Portal Ağı istemcileri:
+
+- [Trin](https://github.com/ethereum/trin): Rust dilinde yazılmıştır
+- [Nimbus](https://nimbus.team/docs/fluffy.html): Nim dilinde yazılmıştır
+- [Trin](https://github.com/ethereumjs/ultralight): Typerscipt dilinde yazılmıştır
+- [Shisui](https://github.com/GrapeBaBa/shisui): Go ile yazılmıştır
+
+Birden fazla bağımsız istemci uygulamasına sahip olmak, Ethereum ağının dayanıklılığını ve merkeziyetsizliğini arttırır.
+
+Eğer bir istemci sorun veya kırılganlıklar yaşıyorsa, diğer istemciler düzgün şekilde çalışmaya devam edebilirler, bu da tek başarısızlık noktasını engeller. Ek olarak çeşitli istemci uygulamaları inovasyon ve rekabeti teşvik eder, bu da gelişimi beraberinde getirir ve ekosistemdeki tekdüzelik riskini azaltır.
+
+## Daha fazla bilgi {#futher-reading}
+
+- [Portal Ağı (Devcon Bogota'daki Piper Merriam)](https://www.youtube.com/watch?v=0stc9jnQLXA).
+- [Portal Ağı discord](https://discord.gg/CFFnmE7Hbs)
+- [Portal Ağı web sitesi](https://www.ethportal.net/)
diff --git a/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/about/index.md b/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/about/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..a116be217b0
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/about/index.md
@@ -0,0 +1,127 @@
+---
+title: Hakkımızda
+description: Ethereum.org ekibi, topluluğu ve misyonu hakkında
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum.org hakkında {#about-ethereumorg}
+
+ethereum.org, Ethereum topluluğu için herkesin katkıda bulunabileceği bir açık kaynaktır. Kendilerini, dünyanın dört bir yanındaki binlerce topluluk üyesinin katkılarıyla siteyi sürdürmeye ve geliştirmeye adamış küçük bir çekirdek ekibimiz var.
+
+## İsimler hakkında bir not {#a-note-on-names}
+
+Ethereum ortamı içerisinde Ethereum'un nasıl çalıştığına dair zayıf mental modellere yol açabilecek isimlerin karıştırılması, insanlar arasında yaygın olarak görülür. Bazı şeyleri netleştirmek için işte kısa bir açıklama:
+
+### Ethereum {#ethereum}
+
+Ethereum, on binlerce geliştirici, düğüm operatörü, ETH sahibi ve kullanıcıdan oluşan küresel bir topluluk tarafından işletilen, yönetilen ve sahip olunan bir herkese açık ağ, blokzincir ve açık kaynaklı protokoldür.
+
+[Ethereum hakkında daha fazla bilgi](/what-is-ethereum/)
+
+[Ethereum yönetişimi hakkında daha fazla bilgi](/governance/)
+
+### Ether (ETH) {#ether-or-eth}
+
+Ether (değer sembolü olan ETH olarak da bilinir), Ethereum üzerinde işlem gören yerel para birimidir. ETH, Ethereum ağının kullanımına ilişkin ödemeleri yapmak (işlem ücreti halinde) için gereklidir. ETH, hisseleme ile ağı güvence altına almak için de kullanılır. İnsanlar Ethereum'un fiyatı hakkında konuşurken varlık olan ETH'den bahsetmektedir.
+
+[ETH hakkında daha fazla bilgi](/eth/)
+
+[ETH hisseleme hakkında daha fazla bilgi](/staking/)
+
+### Ethereum Foundation {#ethereum-foundation}
+
+Ethereum ağı ve ekosistemi için destek sunmayı amaçlayan, başlangıçta ETH'nin toplu satışı ile fonlanmış, kâr amacı gütmeyen bir organizasyondur.
+
+[Ethereum Foundation hakkında daha fazla bilgi](/foundation/)
+
+### ethereum.org {#ethereum-org}
+
+Ethereum topluluğu için herkese açık, açık kaynaklı bir web sitesi ve eğitim kaynağıdır. ethereum.org, dünya çapında binlerce topluluk üyesinin katkılarıyla Ethereum Foundation tarafından fonlanan küçük bir ana ekip tarafından yönetilmektedir.
+
+Bu sayfa, ethereum.org hakkında daha fazla bilgi içerir.
+
+## Misyonumuz {#our-mission}
+
+**ethereum.org'un misyonu, Ethereum'un büyüyen topluluğu için en iyi portal olmaktır**
+
+Yeni kullanıcıların gerek Ethereum gerekse ana konseptleri ile daha aşina olmalarına yardımcı olmak için tasarlanmış, Ethereum ile ilgili tüm konular için anlaşılması kolay eğitim kaynakları oluşturmak için çabalıyoruz. Hedeflerimiz:
+
+- bu teknolojiyle yeni tanışan herkese Ethereum'u açıklamak
+- yeni kullanıcıların ETH ve Ethereum'a giriş yapmasına yardımcı olmak
+- yeni geliştiricilerin geliştirmeye başlamasına yardımcı olmak
+- Ethereum dünyasındaki gelişmeleri paylaşmak
+- topluluk tarafından oluşturulan kaynakları sergilemek
+- Ethereum eğitimini olabildiğince çok dile ulaştırmak
+
+Bu misyona ulaşmak için ekibimiz, ethererum.org'da iki ana hedefe odaklanmıştır:
+
+### 1. ethereum.org ziyaretçileri için kullanıcı deneyimini geliştirme {#visitors}
+
+- İçeriği geliştirme, genişletme ve güncel tutma
+- Kullanılabilirlik ve erişilebilirliği, yerelleştirme ve web geliştirme konusundaki en iyi uygulamalarla artırma
+- Anket, test ve web3 entegrasyonları gibi özellikler aracılığıyla kullanıcı katılımını artırma
+- Web sitesini hafif ve yüksek performanslı tutma
+
+### 2. Katkıda bulunanlar topluluğunu büyütme, güçlendirme ve yetkilendirme {#community}
+
+- Web sitesine katkıda bulunanların toplam sayısını büyütme
+- Katılım, onay ve ödüller aracılığıyla katkıda bulunanların elde tutulmasını artırma
+- Topluluk üyelerini, giderek daha önemli katkılarda bulunmaya teşvik etme
+- Katkıların daha da çeşitlendirilmesini kolaylaştırma: kod, içerik, tasarım, çeviri, moderasyon
+- Kod tabanını modern, temiz ve iyi belgelenmiş halde tutma
+
+## Temel ilkeler {#core-principles}
+
+Misyonumuzu gerçekleştirmemiz yolunda bize rehberlik eden bazı temel ilkelere sahibiz.
+
+### 1. ethereum.org, bir Ethereum portalıdır 🌏 {#core-principles-1}
+
+Kullanıcılarımızın ilgisini zirveye taşımak ve sorularının cevaplanmasını sağlamak istiyoruz. Bu yüzden portalımızın bilgileri, "sihirli anları" ve dünyada var olan harika topluluk kaynaklarına yönlendiren bağlantıları birleştirmesi gerekiyor. İçeriğimizin amacı, hâlihazırda var olan geniş kaynakların yerini almak değil, bir "alıştırma portalı" işlevi görmektir. Topluluk tarafından inşa edilmiş kaynakları desteklemeye ve bunlarla entegre olmaya, bunlara daha fazla görünürlük kazandırmaya ve bunları daha keşfedilebilir hâle getirmeye istekliyiz. [Ethereum topluluğu](/community/) bunun merkezinde yer alır: Sadece topluluğa hizmet etmemiz değil, onlarla birlikte çalışmamız ve onların geribildirimlerini dahil etmemiz de gerekiyor. İnternet sitemiz sadece şu anda sahip olduğumuz topluluk için değil, daha da büyümesini umduğumuz gelecekteki topluluğumuz içindir. Birçok dilden, bölgeden ve kültürden insan barındıran küresel bir topluluk olduğumuzu unutmamalıyız.
+
+### 2. ethereum.org sürekli gelişmektedir 🛠 {#core-principles-2}
+
+Ethereum ve topluluk, sürekli gelişmekte, olduğundan ethereum.org da gelişmeyi sürdürecektir. Bu yüzden de sitemiz basit bir tasarım sistemine ve modüler bir yapıya sahiptir. İnsanların siteyi nasıl kullandığı ve toplumun siteden beklentileri hakkında daha fazla bilgi sahibi oldukça yinelemeli değişiklikler yapıyoruz. Katkıda bulunanlardan oluşan bir topluluğa sahip açık kaynaklı bir oluşum olduğumuz için değişiklikler önerebilir veya bize yardımcı olabilirsiniz. [Katkıda bulunma hakkında bilgi edinin](/contributing/)
+
+### 3. ethereum.org sıradan bir ürün web sitesi değildir 🦄 {#core-principles-3}
+
+Ethereum büyük bir olaydır: toplum, teknoloji, fikir ve ideoloji toplulukları ve daha da fazlasını içerir. Bu, web sitesinin "belirli bir araç isteyen bir geliştirici" ve "bir miktar ETH satın alan ve cüzdanın ne olduğunu bilmeyen bir yeni gelen" gibi birçok farklı kullanıcı yolculuğunu ele alması gerektiği anlamına gelir. "Blokzincir platformu için en iyi web sitesi nedir?" sorusu hâlâ cevapsızdır: Biz öncüleriz. Bunu inşa etmek, deney yapmayı gerektirir.
+
+## Ürün yol haritası {#roadmap}
+
+İşimizi daha erişilebilir kılmak ve daha fazla topluluk iş birliğini teşvik etmek için ethereum.org ana ekibi, üç aylık yol haritası hedeflerimize bir genel bakış yayımlar.
+
+[2024 üçüncü çeyrek yol haritamızı görüntüleyin](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/13399)
+
+**Kulağa nasıl geliyor?** Yol haritamız hakkındaki geribildirimleri memnuniyetle karşılarız, üzerinde çalışmamız gerektiğini düşündüğünüz bir şey varsa lütfen bildirin! Topluluktaki herhangi birinden gelecek fikir ve PR'lere açığız.
+
+**Sürecin parçası olmak mı istiyorsunuz?** [Katkıda bulunma hakkında daha fazla bilgi edinin](/contributing/), [bize Twitter'dan ulaşın](https://twitter.com/ethdotorg) veya [Discord sunucumuzdaki](https://discord.gg/ethereum-org) topluluk tartışmalarına katılın.
+
+## Tasarım ilkeleri {#design-principles}
+
+Sitedeki içeriğimize ve tasarım kararlarımıza rehberlik etmesi için bir dizi [tasarım ilkesi](/contributing/design-principles/) kullanıyoruz.
+
+## Tasarım sistemi {#design-system}
+
+Özellikleri daha hızlı hayata geçirmek ve topluluk üyelerinin ethereum.org açık tasarımında yer almasına olanak tanımak için bir [tasarım sistemi](https://www.figma.com/file/NrNxGjBL0Yl1PrNrOT8G2B/ethereum.org-Design-System?node-id=0%3A1&t=QBt9RkhpPqzE3Aa6-1) geliştirip yayımladık.
+
+Sürecin parçası olmak mı istiyorsunuz? [Figma'da bizi takip edin](https://www.figma.com/file/NrNxGjBL0Yl1PrNrOT8G2B/ethereum.org-Design-System), [GitHub konusunu izleyin](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/6284) ve [Discord sunucumuzun #design kanalında](https://discord.gg/ethereum-org) tartışmaya katılın.
+
+## Stil rehberi {#style-guide}
+
+Katkı sürecini daha sorunsuz hâle getirmek amacıyla içerik yazmanın belirli yönlerini standart hâle getirmek için bir [stil rehberimiz](/contributing/style-guide/) var.
+
+[Siteye katkıda bulunmak](/contributing/) istiyorsanız, [ilkelerimizi](/contributing/design-principles/) ve [stil rehberimizi](/contributing/style-guide/) mutlaka okuyun.
+
+Tasarım ilkelerimiz, tasarım sistemimiz ve stil rehberimiz ile ilgili geribildirimleri memnuniyetle karşılarız. Unutmayın, ethereum.org topluluk için, topluluk tarafından yönetilir.
+
+## Lisans {#license}
+
+Ethereum.org web sitesi açık kaynak kodludur ve aksi belirtilmediği sürece [MIT License](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/blob/dev/LICENSE) altında oluşturulmuştur. Ethereum.org'un [kullanım koşulları](/terms-of-use/) hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+## İş imkanları {#open-jobs}
+
+Bu web sitesinin açık kaynaklı olmasına ve herkesin site üzerinde çalışabilmesine rağmen, ethereum.org ve diğer Ethereum Foundation web projelerine adanmış bir ekibimiz mevcuttur.
+
+Tüm iş ilanlarını burada yayımlayacağız. Burada sizin için bir rol yoksa [Discord sunucumuza](https://discord.gg/ethereum-org) gidin ve bizimle çalışmayı ne kadar istediğinizi bize anlatın!
+
+Ethereum.org ekibinin ötesinde bir şeyler mi arıyorsunuz? [Ethereum ile ilgili diğer işlere göz atın](/community/get-involved/#ethereum-jobs/).
diff --git a/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/enterprise/index.md b/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/enterprise/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..54db95567d6
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/enterprise/index.md
@@ -0,0 +1,162 @@
+---
+title: Ethereum Mainnet'te İşletme
+description: Herkese açık Ethereum blok zincirindeki işletme uygulamaları hakkında kılavuzlar, makaleler ve araçlar
+lang: tr
+---
+
+# İşletmeler için Ethereum {#ethereum-for-enterprise}
+
+Ethereum, büyük şirketler de dahil olmak üzere çok sayıda işletmeye yardımcı olabilir:
+
+- Güveni artırır ve iş tarafları arasındaki koordinasyon maliyetini azaltır
+- İş ağı mesuliyetini ve operasyonel verimliliği iyileştirir
+- Yeni iş modelleri ve değer yaratma fırsatları oluşturur
+- Kuruluşlarını rekabetçi bir şekilde geleceğe hazırlar
+
+İlk yıllarda, birçok kurumsal blokzincir uygulaması özel, izinli Ethereum uyumlu blokzincirler ve konsorsiyum zincirler üzerine kuruldu. Günümüzde daha yüksek verim, daha düşük işlem maliyeti ve gizlilik sağlayan teknolojik gelişmeler sayesinde, Ethereum teknolojisi kullanan çoğu kurumsal uygulama, genel Ethereum Ana Ağı veya [Katman 2](/layer-2) zincirleri üzerine kuruluyor.
+
+
+## Kaynaklar {#enterprise-resources}
+
+### Daha fazla bilgi {#further-reading}
+
+İşletmelerin Ethereum'dan nasıl yararlanacağını anlamanızı sağlayacak teknik olmayan kaynaklar
+
+- [Blockchain İşletmeler İçin Neden Faydalıdır?](https://entethalliance.org/why-are-blockchains-useful-for-business/) - _Blokzincirlerin değerini öngörülebilirlik merceğinden ele alır_
+- [ Kurumsal Ethereum Birliği 2023 İşletime Hazırlık Raporu](https://entethalliance.org/eea-ethereum-business-readiness-report-2023/) - _işletmeler için halka açık Ethereum'un ve daha geniş çapta Ethereum ekosisteminin potansiyeli ve yapabileceklerini araştırır_
+- [_Ethereum for Business_ Yazan: Paul Brody](https://www.uapress.com/product/ethereum-for-business/) - _varlık yönetiminden ödemelere ve tedarik zincirlerine kadar getiri sağlayan kullanım durumlarına yönelik sade bir İngilizce rehberdir_
+
+### Organizasyonlar {#organizations}
+
+Ethereum'u işletme dostu hâle getirmek için farklı kuruluşlar tarafından bazı ortak çabalar sarf edilmiştir
+
+- [Enterprise Ethereum Alliance](https://entethalliance.org/) - EEA, kuruluşların Ethereum teknolojisini benimsemelerine ve günlük iş operasyonlarında kullanmalarına yardımcı olur. Amacı, Ethereum'un ticari gelişimini profesyonel ve ticari destek, savunuculuk ve araştırma, standart geliştirme ve ekosistem güven hizmetleri aracılığıyla hızlandırmaktır.
+- [Global Blockchain Business Council](https://www.gbbc.io/) - GBBC, blokzincir teknolojisi ekosistemi için kurulmuş sektörel bir birliktir. GBBC kendisini, politika yapıcıları ve düzenleyicilerle etkileşimde bulunarak, etkinlikler düzenleyerek, derinlemesine tartışmalar yürüterek ve araştırmaları teşvik ederek daha güvenli, adil ve işlevsel toplumlar yaratmak adına blokzincirin daha fazla benimsenmesini sağlamaya adamıştır.
+
+
+## İşletme geliştiricisi kaynakları {#enterprise-developer-resources}
+
+### Ürünler ve hizmetler {#products-and-services}
+
+- [4EVERLAND](https://www.4everland.org/) - _merkeziyetsiz uygulamaları barındırmaya ve Ethereum'da merkeziyetsiz depolamayı mümkün kılmaya yönelik API'ler, RPC hizmetleri ve araçlar sağlar_
+- [Alchemy](https://www.alchemy.com/) - _Ethereum üzerinde uygulamalar oluşturmak ve izlemek için API hizmetleri ve araçları sağlar_
+- [Blast](https://blastapi.io/) - _Ethereum Arşiv Ana Ağına ve Test Ağlarına RPC/WSS API'leri sağlayan bir API platformudur._
+- [Blockapps](https://blockapps.net/) - _STRATO platformunu oluşturan İşletme Ethereum protokolünün, araçlarının ve API'lerinin uygulanmasıdır_
+- [Chainstack](https://chainstack.com/) - _herkese açık ve izole müşteri bulutlarında barındırılan ana ağ ve test ağı Ethereum altyapısıdır_
+- [ConsenSys](https://consensys.io/) - _Ethereum üzerine geliştirme için bir dizi ürün ve aracın yanı sıra danışmanlık ve özel geliştirme hizmetleri sağlar_
+- [Crossmint](http://crossmint.com/) _Akıllı sözleşmeleri dağıtmak, kredi kartı ve zincirler arası ödemeleri mümkün kılmak ve NFT'ler oluşturmak, dağıtmak, satmak, depolamak ve düzenlemek üzere API'leri kullanmak amacıyla kurumsal düzeyde web3 geliştirme platformudur._
+- [Envision Blockchain](https://envisionblockchain.com/) - _Ethereum Ana Ağı alanında uzmanlaşmış, kurumsal odaklı danışmanlık ve geliştirme hizmetleri sunar_
+- [EY OpsChain](https://blockchain.ey.com/products/contract-manager) - _Güvenilir iş ortakları ağınız genelinde RFQ'ları, sözleşmeleri, satın alma emirlerini ve faturaları düzenleyerek bir tedarik iş akışı sağlar_
+- [Hyperledger Besu](https://www.hyperledger.org/use/besu) - _Apache 2.0 lisansı altında geliştirilen, Java ile yazılmış kurumsal odaklı açık kaynaklı bir Ethereum istemcisidir_
+- [Infura](https://infura.io/) - _Ethereum ve IPFS ağlarına ölçeklenebilir API erişimi sunar_
+- [Kaleido](https://kaleido.io/) - _basitleştirilmiş blokzincir ve dijital varlık uygulamaları sunan işletme odaklı bir geliştirme platformudur_
+- [NodeReal](https://nodereal.io/) - _Web3 ekosistemi için ölçeklenebilir blokzincir altyapısı ve API hizmetleri sağlayıcısı sunar_
+- [Moralis](http://moralis.io/) - _kurumsal düzeyde API'ler ve SOC2 tip 2 sertifikasına sahip Düğümler_
+- [Provide](https://provide.services/) - _kurumsal sıfır bilgi ara yazılımı_
+- [QuickNode](https://www.quicknode.com/) - _birleşik bir ürün grubu ve kurumsal düzey çözümler sunarken NFT API, Jeton API gibi yüksek düzey API'ler ile güvenilir ve hızlı düğümler sağlar_
+- [Tenderly](https://tenderly.co) - _akıllı sözleşmeleri geliştirmek, test etmek, izlemek ve çalıştırmak için hata ayıklama, gözlemlenebilirlik ve altyapı temel blokları sağlayan bir Web3 geliştirme platformudur_
+- [Unibright](https://unibright.io/) - _iş süreçleri ve entegrasyon alanında 20 yılın üzerinde deneyime sahip blokzincir uzmanları, mimarlar, geliştiriciler ve danışmanlardan oluşan bir ekiptir_
+- [Zeeve](https://www.zeeve.io/) - _Ethereum üzerinde geliştirme yapmak için çeşitli ürünler ve araçların yanı sıra Kurumsal Web3 uygulamaları için altyapı ve API'ler sağlar._
+
+### Araçlar ve kütüphaneler {#tooling-and-libraries}
+
+- [Baseline Project](https://www.baseline-protocol.org/) - _Baseline Protokolü, işletmelerin karmaşık, çok taraflı iş süreçlerini ve iş akışlarını gizlilik içinde koordine etmesine ve verileri ilgili kayıt sistemlerinde tutmasına yardımcı olan bir dizi araç ve kütüphaneler bütünüdür. Standart, iki veya daha fazla durum makinesinin, bir ağı ortak bir referans çerçevesi olarak kullanarak veri tutarlılığı ve iş akışı sürekliliği elde etmesine ve bunu sürdürmesine olanak tanır._
+- [Chainlens](https://www.chainlens.com/) - _Web3 Labs'in geliştirdiği SaaS ve şirket içi blokzincir veri ve analizleri platformudur_
+- [Ernst& Young's 'Nightfall'](https://github.com/EYBlockchain/nightfall_3) - _ERC20, ERC721 ve ERC1155 uygulamalarını İyimser Toplama kullanarak Sıfır Bilgi kapsamında transfer etmeye yarayan bir uygulamadır_
+- [Truffle Suite](https://trufflesuite.com) - _blokzincir geliştirme paketi (Truffle, Ganache, Drizzle)_
+
+### Ölçeklenebilirlik çözümleri {#scalability-solutions}
+
+Yeni blokzincir uygulamalarının çoğu [Katman 2](/layer-2) zincirleri üzerine kuruluyor. Katman 2, Ethereum'un (Katman 1) üzerinde çalışan, güvenlik özelliklerini Katman 1'den devralan ve daha yüksek işlem işleme kapasitesi (iş hacmi), daha düşük işlem ücretleri (yürütme maliyeti) ve Katman 1'den daha hızlı işlem onayları sağlayan bir teknoloji veya sistemler kümesidir. Katman 2 ölçeklendirme çözümleri, Katman 1 tarafından güvence altına alınmasına rağmen, blokzincir uygulamalarının Katman 1'in barındırabileceğinden çok daha fazla kullanıcıyı, eylemi veya veriyi işlemesine olanak tanır. Çoğu, performansı ve güvenliği en üst düzeye çıkarmak için kriptografideki son gelişmelerden ve sıfır bilgi (ZK) ispatlarından yararlanırken bazıları da ek bir gizlilik düzeyi sunar.
+
+## Ethereum Ana Ağında kullanımda olan işletme uygulamaları {#enterprise-live-on-mainnet}
+
+Geleneksel, blokzincir tabanlı olmayan şirketlere hitap eden, herkese açık Ethereum Ana Ağı ve L2'leri üzerine geliştirilmiş kurumsal uygulamalardan bazılarını burada bulabilirsiniz.
+
+### Ödemeler {#payments}
+
+- [Brave Browser](https://basicattentiontoken.org/) - _kullanıcılara reklamlara yönelttikleri dikkat karşılığında ödeme yapar ve kullanıcılar, yayıncıları desteklemek için Temel Dikkat Jetonu aracılığıyla ödeme yapabilir_
+- [İsviçre, Lugano Şehri](https://bitcoinsuisse.com/news/city-of-lugano-accepts-crypto-payments) - _vergi ve diğer belediye hizmetleri ödemeleri_
+- [EthereumAds](https://ethereumads.com/) - _web sitesi operatörlerinin reklam alanı satmasına ve Ethereum aracılığıyla ödeme almasına olanak tanır_
+- [hCaptcha](https://www.hcaptcha.com/) - _Bot önleme CAPTCHA sistemi, web sitesi operatörlerine, makine öğrenimi için verileri etiketlemek üzere kullanıcılar tarafından yapılan iş için ödeme yapar. Artık Cloudflare tarafından dağıtılıyor_
+- [Opera MiniPay](https://www.opera.com/products/minipay) - _Afrika'daki insanlar için mobil ödemeleri, saklama gerektirmeyen bir cüzdanla daha erişilebilir ve güvenli hale getirir ve kolay işlem yapılabilmesi için telefon numaralarını kullanır_
+- [Roxpay](https://www.roxpay.ch/) - _kullanım başına ödeme varlık faturalandırmasını ve ödemelerini otomatik hale getirir_
+- [SAP Digital Currency Hub](https://community.sap.com/t5/technology-blogs-by-sap/cross-border-payments-made-easy-with-digital-money-experience-the-future/ba-p/13560384) - _sabit paralarla sınır ötesi ödemeler_
+- [Toku](https://www.toku.com/) - _bordro, jeton hibe yönetimi, vergi uyumluluğu, yerel istihdam, yan haklar ve dağıtılmış İK çözümleri_
+- [Xerof](https://www.xerof.com/) - _hızlı ve düşük maliyetli uluslararası (sınır ötesi) B2B ödemelerini kolaylaştırır_
+
+### Finans {#finance}
+
+- [ABN AMRO](https://tokeny.com/tokeny-fuels-abn-amro-bank-in-tokenizing-green-bonds-on-polygon/) - _Tokeny ile birlikte jetonlaştırılmış yeşil tahviller_
+- [Crowdz](https://crowdz.io/) - _fatura/alacak finansmanı ve faktoring platformu_
+- [Mata Capital](https://consensys.io/blockchain-use-cases/finance/mata-capital) - _gayirmenkul yatırımı jetonlaştırması_
+- [Obligate](https://www.obligate.com/) - _düzenlemeye tabi, KYC uygulanmış zincir üstü bonolar ve ticari belgeler_
+- [Siemens](https://press.siemens.com/global/en/pressrelease/siemens-issues-first-digital-bond-blockchain) - _bono ihracı_
+- [Sila](https://silamoney.com/) - _sabit para kullanan bankacılık ve ACH ödeme altyapısı hizmeti_
+- [Societe Generate FORGE](https://www.sgforge.com/product/bonds/) - _bono ihracı_
+- [Taurus](https://www.taurushq.com/) - _jetonlaştırılmış menkul kıymet ihraç eder_
+
+### Varlık jetonlaştırması {#tokenization}
+
+- [AgroToken](https://agrotoken.io/en/) - _tarımsal emtiaların jetonlaştırılması ve ticareti_
+- [Bitbond](https://www.bitbond.com/) - _finansal varlıkların ihracını, uzlaşma sürecini ve saklanmasını jetonlaştırma yoluyla iyileştirir_
+- [Blocksqaure](https://blocksquare.io/) - _gayrimenkul için jetonlaştırma altyapısıdır_
+- [Centrifuge](https://centrifuge.io/) - _jetonlaştırılmış alacak finansmanı, borç ve varlıklar_
+- [Clearmatics](https://www.clearmatics.com) - _jetonlaştırılmış değerin p2p takası için merkeziyetsiz ağ platformları oluşturur_
+- [dClimate](https://www.dclimate.net/) - _merkeziyetsiz iklim bilgi ekosistemidir_
+- [Fabrica](https://www.fabrica.land/) - _gayrimenkul varlıklarını dijitalleştiren, DeFi borçlanmasını ve mülk ticaretini mümkün kılan bir platformdur_
+- [Fasset](https://www.fasset.com/) - _sürdürülebilir altyapıyı destekleyen bir platformdur_
+- [Nori](https://nori.com/) - _karbon giderme projelerinin faaliyetlerini ölçmelerine ve projelerin para kazanmalarına olanak sağlayan açık kaynaklı bir pazar altyapısıdır_
+- [Propy](https://propy.com/) - _akıllı sözleşmeler ile konut gayrimenkul işlemlerini otomatikleştiren bir platformdur_
+- [RealT](https://realt.co/) - _dünya genelindeki yatırımcıların tamamen uyumlu, parçalı, jetonlaştırılmış mülkiyet ile ABD emlak piyasasından alım satım yapmasına olanak tanır_
+- [Rubey](https://www.rubey.be/) - _yüksek değerli sanat eserlerini jetonlaştırarak perakende yatırımcılar için erişilebilir hale getiren bir platformdur_
+- [Swarm](https://swarm.com/) - _gerçek dünya varlıklarının dijitalleştirilmese ve ticaretine odaklanan, düzenlemelere uygun bir platformdur_
+- [Thallo](https://www.thallo.io/) - _dijital karbon kredilerini ticari işlemlere entegre eden bir platformdur_
+- [Tokenchampions](https://tokenchampions.com/) - _Avrupalı futbolcuların imaj haklarını jetonlaştırır_
+
+### Verilerin noter tasdiki {#notarization-of-data}
+
+- [ANSA](https://www.ansa.it/english/news/science_tecnology/2020/04/06/ansa-using-blockchain-to-help-readers_af820b4f-0947-439b-843e-52e114f53318.html) - _İtalyan haber ajansıdır, sahte haberlerle mücadele eder ve okuyucuların haber makalelerinin kaynağını Ana Ağa kaydederek doğrulamasını sağlar_
+- [Breitling](https://www.coindesk.com/breitling-arianee-all-new-watches-ethereum) - _saatlerin kökenini ve onarım geçmişini Ethereum'a kaydeder_
+- [BRØK](https://www.xn--brk-1na.no/) - _Norveç Hükümeti tarafından sağlanan, halka açık olmayan şirketlere yönelik bir sermaye tablosu platformudur_
+- [Certifaction](https://certifaction.com/) - _tasarımın parçası olarak gizlilik esasına dayalı, yasal olarak geçerli e-İmzalar_
+- [EthSign](https://ethsign.xyz/) - _imzalı elektronik belgeleri Ethereum blok zincirine kaydeder_
+- [Stacktical](https://stacktical.com/) - _yerel emanet özellikleriyle Hizmet Düzeyi Anlaşmalarının (SLA) yazılım geliştirme, dijital ihraç ve dijital imza süreçlerini mümkün kılar_
+- [Verizon](https://decrypt.co/46745/verizon-news-press-releases-ethereum-full-transparency) - _kurumsal mesuliyeti ve güveni sağlamak için Ethereum'daki basın bültenlerini günlüğe kaydeder_
+- [WolfTown](https://www.mef.net/edge-view-blog/automated-secure-timely-sla-reporting-is-finally-a-reality/) - _MEF ve Sage Yönetimi, telekom operatörleri arasındaki Hizmet Düzeyi Anlaşması raporlamasını otomatik hale getirir_
+
+### Tedarik zinciri {#supply-chain}
+
+- [Birra Peroni](https://www.ey.com/en_gl/news/2021/05/birra-peroni-is-the-first-industrial-organization-to-mint-unique-non-fungible-tokens-using-ey-opschain-traceability), _her yeni bira partisi için NFT basarak tedarik zincirinde daha fazla görünürlük ve verimlilik sağlar_
+- [CargoX](https://cargox.io/) - _kargo sektörü için elektronik makbuz, konşimento ve belge transferi sağlayıcısıdır_
+- [Circularize](https://www.circularise.com/) - _ürünlere dönüştürülen hammaddeler için uçtan uca izlenebilirlik sağlar_
+- [EY OpsChain Contract Manager](https://blockchain.ey.com/products/contract-manager) - _şirketlerin iş ortakları ağı üzerinden RFQ'lar, sözleşmeler, satın alma emirleri ve faturalar düzenleyerek tedarik iş akışına katılmasını sağlar_
+- [Minespider](https://www.minespider.com/) - _tedarik zinciri takibi ve menşe tespiti ile CO2 emisyonu takibi_
+- [Morpheus network](https://morpheus.network/) - _tedarik zinciri otomasyonu platformudur_
+- [StaTwig](https://statwig.com/) - _tedarik zinciri operasyonları_
+- [TradeTrust](https://www.tradetrust.io/) - _uluslararası nakliye için elektronik Konşimentoları (eBL'ler) doğrular_
+- [Transmute](https://transmute.industries/) - _Ethereum üzerinde Merkeziyetsiz Kimliğe sahip İşlemleri destekleyen, küresel ticarete yönelik bir veri alışverişi platformudur_
+
+### Sigorta {#insurance}
+
+- [Arbol](https://www.arbolmarket.com/) - _hava koşullarına bağlı riskleri karşılamak için parametrik sigortadır_
+- [Etherisc](https://etherisc.com/) - _çeşitli risklere yönelik merkeziyetsiz sigortadır_
+- [Nayms](https://www.nayms.com/) - _sigorta programlarının oluşturulması, sermayenin toplanması ve ticareti, risk yazımı, prim ve tazminat talebi işlemleri için ödeme yollarına yönelik AON ile oluşturulmuş dijital bir alandır_
+
+### Kimlik, kimlik bilgileri ve sertifikalar {#credentials}
+
+- [BCdiploma](https://www.bcdiploma.com/) - _diplomaları, sertifikaları ve mikro kimlik bilgilerini dijitalleştirir ve doğrular_
+- [Hyland Credentials](https://www.hylandcredentials.com) - _dijital diplomalar ve eğitimle ilgili diğer kimlik bilgileri, lisanslar ve sertifikalar_
+- [Palau Digital Residency Program](https://rns.id/) - _dünya vatandaşlarına Palau hükümeti tarafından verilmiş yasal bir kimliğe sahip olma olanağı tanır_
+- [Spherity](https://www.spherity.com/) - _ekosistemlerde dijital güveni sağlamaya yönelik dijital kimlik yönetimi çözümleri sunar, merkeziyetsiz kimliklere ve doğrulanabilir kimlik bilgilerine odaklanır_
+- [Zug Digital ID](https://ezug.ch/en/) - _İsviçre'de, ülke sakinlere devlet hizmetlerine dijital erişim olanağı sunan ve e-bisiklet ödünç alma ve belediyede oy kullanma gibi işlevleri destekleyen blokzincir tabanlı bir kimlik sistemidir_
+
+### Eğlence, NFT'ler ve Sadakat
+
+- [Adidas Virtual Gear](https://www.adidas.com/metaverse) - _sanal ekipman NFT koleksiyonudur_
+- [The British Museum's Sandbox](https://decrypt.co/150405/british-museum-enter-metaverse-via-sandbox) - _bir NFT koleksiyonudur_
+- [Fruitlab](https://fruitlab.com/) - _oyuncuların çevrimiçi oyunları izleyerek, paylaşarak ve oynayarak para kazanabildiği bir platformdur_
+- [Nike Swoosh](https://www.swoosh.nike/) - _bir NFT platformudur_
+- [Sothbebys Metaverse](https://metaverse.sothebys.com/) - _Sothebys'in dijital sanat eseri NFT pazar yeridir_
+
+Bu listeye bir şeyler eklemek isterseniz, lütfen [katkıda bulunma talimatlarına](/contributing/) bakın.
diff --git a/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/enterprise/private-ethereum/index.md b/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/enterprise/private-ethereum/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..70a6122001b
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/enterprise/private-ethereum/index.md
@@ -0,0 +1,26 @@
+---
+title: İşletmeler için Özel Ethereum
+description: Özel Ethereum blok zincirlerinde işletme uygulamaları için kaynaklar.
+lang: tr
+---
+
+# İşletmeler için özel Ethereum {#private-ethereum-for-enterprise}
+
+Kurumsal blok zinciri uygulamaları, kamuya açık izinsiz Ethereum Mainnet veya Ethereum teknolojisine dayalı özel blok zincirleri üzerine kurulabilir. Herkese açık Ethereum Mainnet'i oluşturma hakkında daha fazla bilgi için [İşletmeler için Ethereum Mainnet](/enterprise/)'e bakın.
+
+## Özel işletmeler için Ethereum geliştirici kaynakları {#developer-resources-private-enterprise-ethereum}
+
+### Organizasyonlar {#organisations}
+
+Ethereum'u işletme dostu hale getirmek için farklı kuruluşlar ortak çalışmalar yapmıştır:
+
+- [Enterprise Ethereum Alliance](https://entethalliance.org/) EEA, kuruluşların Ethereum teknolojisini günlük iş operasyonlarında benimsemelerini ve kullanmalarını sağlar. Ethereum ekosistemini yeni iş fırsatları geliştirmek, endüstrinin benimsenmesini sağlamak ve beraber öğrenmek ve iş birliği yapmak için güçlendiriyoruz.
+- [Hyperledger](https://hyperledger.org) _Hyperledger, sektörler arası blok zinciri teknolojilerini ilerletmek için oluşturulmuş açık kaynaklı bir ortak çalışmadır. Finans, bankacılık, Nesnelerin İnterneti, tedarik zincirleri, üretim ve Teknoloji liderlerini içeren, Linux Vakfı'nın ev sahipliğinde küresel bir iş birliğidir. Vakfın içinde Ethereum yığını ile çalışan bazı projeler var dır ve [Besu](https://www.hyperledger.org/use/besu) bunlardan biridir._
+
+### Protokol ve altyapı {#protocol-and-infrastructure}
+
+- [Chainstack](https://chainstack.com/) _çoklu-bulut ve çoklu-protokol Platformu olarak, merkeziyetsiz ağları ve hizmetleri hızla kurma, uygulama ve yönetme işlerini güçlendiren işletmelere hizmet_
+- [Clearmatics Autonity](https://www.clearmatics.com/about/) _p2p protokollerini uygulayan ve istemci yazılımı ve altyapısı sağlayan protokol paketi_
+- [Hyperledger Besu](https://www.hyperledger.org/use/besu) _Apache 2.0 lisansı altında geliştirilmiş ve Java ile yazılmış, PoW ve PoA (IBFT, IBFT 2.0, Ethash ve Clique) dahil olmak üzere çeşitli mutabakat algoritmalarını içeren açık kaynaklı bit Ethereum istemcisidir. Kapsamlı izin şemaları, özel olarak bir konsorsiyum ortamında kullanım için tasarlanmıştır._
+- [Kaleido](https://kaleido.io/) _çapraz bulutlu ve hibrit işletme ekosistemleri oluşturmak ve çalıştırmak için eksiksiz platform_
+- [Zeeve](https://www.zeeve.io/)_ Ethereum üzerinde geliştirme yapmaya ve bunlarla birlikte İşletme Web3 uygulamaları için API'ler ve altyapı geliştirmeye yönelik çeşitli ürünler ve araçlar sağlar_
diff --git a/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/foundation/index.md b/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/foundation/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..eed3c36698c
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/26) Miscellaneous/foundation/index.md
@@ -0,0 +1,40 @@
+---
+title: Ethereum Kuruluşu
+description: Ethereum ve ilgili teknolojileri desteklemeye adanmış, kâr amacı gütmeyen bir organizasyon olan Ethereum Vakfı (EF) hakkında bilgi edinin.
+hideEditButton: true
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum Vakfı Hakkında {#about-the-ethereum-foundation}
+
+
+
+[Ethereum Vakfı](http://ethereum.foundation/) (EF) kendisini [Ethereum](/what-is-ethereum/) ve ilgili teknolojileri desteklemeye adanmış, kâr amacı gütmeyen bir organizasyondur.
+
+Ethereum Vakfı, bir şirket veya kâr amacı gütmeyen geleneksel bir kuruluş değildir. Rolü, Ethereum'u kontrol etmek veya Ethereum'a liderlik etmek olmadığı gibi, Ethereum ile ilgili teknolojilerin kritik gelişimini finanse eden tek organizasyon da değildir. Ethereum Vakfı, çok daha büyük bir [ekosistemin](/community/) parçasıdır.
+
+## Ethereum Vakfı Girişimleri {#ethereum-foundation-initiatives}
+
+### Ekosistem Destek Programı {#ecosystem-support-program}
+
+[Ekosistem Destek Programı](https://esp.ethereum.foundation/), ekosisteminin büyümesini hızlandırmak için Ethereum topluluğu genelinde proje ve kuruluşlara hem finansal hemde finansal olmayan destekler sağlamak için vardır. Ekosistem Destek Programı, esas olarak finansal desteğe odaklanan orijinal Ethereum Hibe Programının genişletilmiş hâlidir.
+
+[esp.ethereum.foundation](https://esp.ethereum.foundation/) adresinden Ekosistem Destek Programı, geçmişte hibe alanlar ve hibe başvuru süreci hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz. Ayrıca [Ekosistem Destek Programı Blog](https://blog.ethereum.org/category/ecosystem-support-program/)'unu görüntüleyebilir, en son haberler ve duyurular için [@EF_ESP](https://twitter.com/EF_ESP)'yi takip edebilirsiniz.
+
+### Devcon {#devcon}
+
+2014'ten beri Ethereum Vakfı, tüm Ethereum geliştiricileri, araştırmacıları, düşünürleri ve yapımcıları için yıllık konferans olan Devcon'u düzenledi.
+
+Başlangıcından bu yana her yılın konferans sunumlarının video içeriğine [archive.devcon.org](https://archive.devcon.org/)'dan erişebilirsiniz.
+
+[Devcon.org](https://devcon.org/)'dan daha fazla bilgi edinin, [Devcon Blog](https://devcon.org/en/blogs/)'a göz atın veya en son duyurular için [@efdevcon](https://twitter.com/EFDevcon)'u takip edin.
+
+### Burs Programı {#fellowship-program}
+
+[Ethereum Vakfı Burs Programı](https://fellowship.ethereum.foundation/); kültürler, uyruklar ve ekonomik sınıflar arasındaki uçurumun giderilmesi için olan bir girişimdir. Fellowship Programı, Ethereum'un alaka düzeyini sağlamaya yardımcı olan benzersiz ve yetenekli bireyleri belirleyerek ve destekleyerek ve Web3'ün geleceği olacak, yeterince temsil edilmeyen insanlar ve topluluklar için giriş engellerini ortadan kaldırarak bu boşlukları kapatmakla ilgilidir.
+
+[Daha fazla bilgi için fellowship.ethereum.foundation adresini ziyaret edin](https://fellowship.ethereum.foundation/).
+
+
+
+Vakıf ve çalışmaları hakkında daha fazla bilgi edinmek için [ethereum.foundation](http://ethereum.foundation/)'u ziyaret edin veya Ethereum Vakfı'nın en son haberleri ve duyuruları için [Ethereum Vakfı Bloğu](https://blog.ethereum.org/)'na göz atın.
diff --git a/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/design-principles/index.md b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/design-principles/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..ce97f420c52
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/design-principles/index.md
@@ -0,0 +1,93 @@
+---
+title: Tasarım ilkeleri
+lang: tr
+description: Ethereum.org'un tasarım ve içerik kararlarının arkasındaki ilkeler
+---
+
+# Tasarım prensiplerimiz {#contributing-to-ethereumorg-}
+
+ Merhaba, ethereum.org tasarım ilkelerine hoş geldiniz. Bu, ethereum.org'u geliştirmek ve iyileştirmek için devam eden bir sürecin parçasıdır.
+
+İlkelerimiz, sitenin görünümünü ve verdiği hissi ve sitedeki içeriği bilgilendirir.
+
+[ethereum.org'a katkıda bulunmadan](/contributing/) önce bunları okumalısınız.
+
+## Tasarım ilkelerimiz neler? {#ways-to-contribute}
+
+Endişelenmeyin, oldukça basitler! **Tasarım ilkeleri**, bir şeyi tasarlarken (yani oluştururken, sürdürürken veya güncellerken) başvurduğumuz bir dizi yönergedir.
+
+Ethereum.org bağlamında bu tasarım ilkeleri, web sitesinin dünya karşısında temsil etmesini ve dünyaya yansıtmasını istediğimiz şeyin temelidir. Hem heves uyandırırlar **hem de** fonksiyoneldirler. Bu sadece web sitesinin _görünüşü_ değil, aynı zamanda nasıl _çalıştığı_ ve hatta birine nasıl _hissettirdiği_ ile ilgilidir. Renklerden sayfa düzenlerine, web sitesinde Ethereum hakkında nasıl konuştuğumuza kadar her şey bu ilkeler tarafından belirlenmelidir.
+
+## Pratikte ilkeler {#how-decisions-about-the-site-are-made}
+
+Bir örneğe bakalım. İlkelerden biri "Güvenilir", yani siteye gelen ziyaretçilerin sitenin güvenilir olduğunu _hissetmelerini_ ve _bilmelerini_ istiyoruz: Tıpkı daha geniş Ethereum ekosistemi gibi. Bu ilke dahilinde, siteyi güvenilir kılmak için atabileceğimiz eyleme geçirilebilir adımlar olduğuna inandığımız 3 işlevsel "alt ilkemiz" var:
+
+- _"Taze"_: Yani içeriği güncel tutmak.
+- _"Sosyal Kanıt"_: Yani ekosistemin boyutunu, çeşitliliğini ve etkinliğini görmek (biliyorsunuz: Ethereum yükseltme ilerlemesi, DeFi, oyun, tüm hackathon'lar vb.)
+- _"Tutarlılık"_: Yani sitenin tasarımındaki tutarlılık ve yazının tonu ve doğruluğu.
+
+Bu nedenle, tasarım kararları verirken veya metin yazarlığı kararları verirken “Güvenilir” ilkesine başvurabilir ve şunu sorabiliriz:
+
+- _"Site güncel bilgileri yansıtıyor mu?"_
+- _"Ekosistemin büyüklüğünü ve etkinliğini nasıl ve nerede gösteriyoruz?"_
+- _"Bir topluluk üyesi tarafından önerilen ve gözden geçirdiğim yeni katkılar sitedeki mevcut tasarım ve yazıyla tutarlı mı?"_
+
+## Ethereum.org tasarım ilkeleri {#contributors}
+
+### 1. İlham Verici {#1-inspirational}
+
+Site, kullanıcılara Ethereum'un dünyayı nasıl değiştirebileceğini hayal etmeleri için ilham vermelidir. İnsanları Ethereum ekosisteminin araçlarını ve uygulamalarını keşfetmeye, onlarla oynamaya ve onları onarmaya motive etmelidir.
+
+- **Radikal:** Site, Ethereum'un dünyayı anlamlı bir şekilde değiştirmeye yönelik iddialı hedeflerini iletmelidir. Ethereum'un sadece yeni bir teknoloji yığını olmadığı açık olmalıdır: Bu, dönüşümsel bir teknolojidir.
+- **Eğitim yoluyla güçlendirme:** Site, insanları Ethereum'un potansiyelini anlamaları, ekosistemdeki yerlerini bulmaları ve buna katılmak için güç kazanmış hissetmeleri için eğitmelidir.
+
+Görsel Yönlendirmeler • İçerik
+
+### 2. Evrensel {#2-universal}
+
+Ethereum küresel, merkeziyetsiz bir projedir ve hedef kitlemiz bunu yansıtır. Site, herkes tarafından erişilebilir olmayı ve dünyanın birçok kültürüne duyarlı olmayı hedeflemelidir.
+
+- **Erişilebilir:** Site, düşük bant genişliği bağlantılarına sahip kişiler de dahil olmak üzere erişilebilirlik yönergelerine uymalıdır.
+- **Açık:** Site basit ve açık olmalıdır. Kopya, yanlış yorumlanabilecek veya çeviride kaybolabilecek bir dil kullanmamalıdır.
+- **Ethereum çok yönlüdür:** Ethereum; bir proje, bir kod tabanı, bir topluluk ve bir vizyondur. Ethereum, farklı insanlar için farklı nedenlerle değerlidir ve dahil olmanın birçok yolu vardır.
+
+Yazı sistemleri • Renk kullanımı • Görsel Yön • İçerik
+
+### 3. İyi Bir Hikâye {#3-a-good-story}
+
+Web sitesii iyi bir hikâye gibi olmalıdır. Ziyaretçiler bir yolculuğa çıkmışlardır ve katkıda bulunduğunuz içerik, bunun bir parçasıdır. Katkılarınız net bir anlatıma uymalıdır: Başlangıç (tanıtım/giriş noktası), ortası (öğrenme ve içgörü kümesi) ve sonu (ilgili kaynaklara veya sonraki adımlara yönlendiren bağlantılar) olan bir anlatım.
+
+- **Hiyerarşik**: Açık, hiyerarşik olarak yapılandırılmış bir bilgi mimarisi, ethereum.org ziyaretçilerinin hedeflerine ulaşmaya çalışırken sitede "bir hikaye gibi" gezinmelerine yardımcı olur.
+- **Bir Vasıta:** Cevap arayan herkes için bir vasıta görevi görüyoruz. Hâlihazırda var olan birçok kaynağı değiştirmek veya onların yerine geçmek istemiyoruz. Bir cevap ve atılacak sağlam adımlar sunuyoruz.
+
+Kullanıcı Serüvenleri • İçerik
+
+### 4. Güvenilir {#4-credible}
+
+İnsanlar Ethereum ekosistemine giriş yapmak istiyor olabilir veya bu konuda şüpheci olabilir. İletişim kurma şeklinizde bu sorumluluğu kabul edin. İki türden insanların da Ethereum ekosisteminden daha büyük bir güvenle ayrıldığından emin olun.
+
+- **Taze:** Her zaman güncel.
+- **Sosyal Kanıt:** Ekosistemin büyüklüğünü, çeşitliliğini ve etkinliğini gösterin.
+- **Tutarlı:** Tasarım ve içerikteki tutarlılık, güvenilirliği ifade eder.
+
+Görsel Yön • İçerik
+
+### 5. Ortaklaşa Gelişim {#5-collaborative-improvement}
+
+Web sitesi, tıpkı ekosistemin bütünü gibi birçok katkıda bulunan insanın ürünüdür.
+
+- **Açık:** Ekosistem genelinde kaynak kodunun, süreçlerin ve projelerin şeffaflığını kutlayın.
+- **Genişletilebilir:** Modülerlik, yaptığımız her şeyin arkasında yatan temel odak noktasıdır ve bu nedenle katkıların da modüler olması gerekir. Çekirdek tasarım, bileşen kodu ve sitenin uygulanması, gelecekte sitenin kolayca genişletilmesini sağlamalıdır.
+- **Deneysel:** Sürekli denemeler, testler ve yinelemeler yapıyoruz.
+- **Ortaklaşa:** Bu proje hepimizi bir araya getiriyor.
+- **Sürdürülebilir:** Topluluk tarafından uzun vadeli sürdürülebilirliğe uygun kurulum
+
+Tasarım ilkelerimizi [sitemizde](/) faaliyet hâlinde görebilirsiniz.
+
+## Geri bildirim gönder {#give-feedback}
+
+**Bu belgeyle ilgili geri bildiriminizi paylaşın!** Önerilen ilkelerimizden biri, web sitesinin birçok katkıda bulunan insanın ürünü olmasını istediğimiz anlamına gelen "**Ortaklaşa Gelişim**"dir. Bu ilkenin ruhuna uygun olarak, bu tasarım ilkelerini Ethereum topluluğuyla paylaşmak istiyoruz.
+
+Bu ilkeler ethereum.org web sitesine odaklanmış olsa da, birçoğunun genel olarak Ethereum ekosisteminin değerlerini temsil ettiğini umuyoruz (örn. [Ethereum Teknik Raporunun ilkelerinin](https://github.com/ethereum/wiki/wiki/White-Paper#philosophy) etkilerini görebilmeniz). Bazılarını kendi projenize dahil etmek bile isteyebilirsiniz!
+
+Düşüncelerinizi, [Discord sunucusunda](https://discord.gg/ethereum-org) ya da [bir konu yaratarak](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=Type%3A+Feature&template=feature_request.yaml&title=) bize aktarın.
diff --git a/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/design/index.md b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/design/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..e1d246b3ea1
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/design/index.md
@@ -0,0 +1,77 @@
+---
+title: Tasarım katkısı
+description: Ethereum.org için tasarım katkısı
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum.org için tasarım katkısı {#design-contributions}
+
+Tasarım, herhangi bir projenin kritik bir bileşenidir; zamanınızı ve tasarım yeteneklerinizi Ethereum.org'a ayırarak ziyaretçilerimiz için kullanıcı deneyimini iyileştirmeye yardımcı olabilirsiniz. Açık kaynaklı bir projeye katkıda bulunmak, size iş birliğine dayalı bir ortamda konuyla alakalı deneyim kazanma ve becerilerinizi geliştirme fırsatı sunar. Her biri eşsiz perspektif ve bilgilere sahip tasarımcılar, geliştiriciler ve topluluk üyeleri ile çalışma şansına sahip olacaksınız.
+
+Sonuç olarak bu, tasarım becerilerinizi sergileyeceğiniz çeşit çeşit ve etkileyici bir portföy inşa etmenizin harika bir yoludur.
+
+## Nasıl katkıda bulunulur?
+
+### Erken tasarım prototipleri hakkında geribildirim sağlayın {#design-critique}
+
+Bazen ham fikirlerimizi test etme konusunda yardıma ihtiyaç duyuyoruz. Bu, herhangi bir teknik bilgi olmadan katkıda bulunmanın harika bir yoludur.
+
+1. Tasarım ekibi, [Discord](https://discord.com/invite/ethereum-org) ve [GitHub](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/labels/design%20required%20%F0%9F%8E%A8) üzerinden bir örnek tasarım paylaşacaktır.
+2. Tasarımların üzerinden yorumlar seçeneğiyle geribildirim vermeye yönlendirileceksiniz.
+3. Sonuç, Github konusunda paylaşılacak ve ekip tarafından kapatılacaktır.
+
+### Anket araştırmasına katılın {#answer-surveys}
+
+Web sitemiz hakkında geribildirim sağlayın:
+
+1. Ethereum.org'u ziyaret edin ve sayfaları baştan sona okuyun.
+2. Sağ alt köşede bulunan geribildirim aracına tıklayıp tasarım ve içerik ile ilgili soruları cevaplayın.
+3. Serbest biçimdeki sorulara odaklanın.
+
+### Web sitesindeki tasarımla ilgili sorunları bulun ve bildirin {#report-design-issues}
+
+Ethereum.org, birçok içeriğe ve özelliğe sahip, hızla büyüyen bir web sitesidir. Bazı kullanıcı arayüzleri, kolayca güncelliğini yitirebilir ya da geliştirilebilir. Böyle bir durumla karşılaşırsanız, dikkate almamız için lütfen bize bildirin.
+
+1. Web sitesine gidin ve tasarımları dikkatle inceleyin.
+2. Herhangi bir görsel sorun ya da kullanıcı deneyimi sorunu görürseniz, ekran görüntüsü ve notlar alın.
+3. Bulduğunuz sorunları [hata raporu](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new/choose) ile bildirin.
+
+### Tasarım değişiklikleri önerin {#propose-design-changes}
+
+Tasarım zorluklarının üstesinden gelme konusunda kendinizi rahat hissediyorsanız, GitHub konu panomuzu ziyaret edip [tasarımla ilgili sorunları](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/labels/design%20required%20%F0%9F%8E%A8) filtreleyin.
+
+1. Web sitemizi inceleyin ve tasarımına dikkat edin ya da GitHub depomuza gidip ["Tasarım gerekli" etiketli](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/labels/design%20required%20%F0%9F%8E%A8) sorunları gözden geçirin.
+2. Çözüm üzerine fikir üretin ve tasarlayın. (ideal olarak [tasarım sistemimizi](https://www.figma.com/community/file/1134414495420383395) kullanarak).
+3. İlgili GitHub konusunda çözümü önerin ya da [yeni bir tane oluşturun.](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=feature+%3Asparkles%3A&template=feature_request.yaml&title=Feature+request)
+4. İncelemesi için tasarım ekibini bekleyin.
+
+### Tasarım Sistemini birlikte geliştirin {#Contribute-to-design-system}
+
+Tasarım sistemimiz, ethereum.org'u tasarlamayı eğlenceli ve kolay hale getirir. Deneyimli bir tasarımcıysanız, web sitesi için birçok ana bileşen hazırlamamıza yardımcı olabilirsiniz.
+
+1. GitHub'da [tasarım sistemi panosundan](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/labels/design%20system), üzerinde çalışmak üzere bir konu seçin ya da yeni bir tane oluşturun.
+2. Seçtiğiniz konunun size atanmasını talep edin.
+3. İstediğiniz bileşeni figma'da tasarlamaya başlayın.
+4. Değerlendirmeye ya da rehberliğe ihtiyaç duyarsanız GitHub üzerinden tasarım ekibi ile paylaşın.
+5. Tasarım ekibi inceleyecektir.
+6. Tasarım ekibi, değişiklikleri ana dosyada toplayacak ve bu dosyayı topluluk ile paylaşacaktır.
+
+### Web sitesinde tasarımla ilgili içerik yazın {#write-design-articles}
+
+Ethereum geliştirici topluluğu güçlü olsa da, tasarım topluluğu biraz daha geride kalmıştır. Eğer web3'e dair bilgi sahibi bir tasarımcıysanız, lütfen öğrenimlerinizi daha büyük bir toplulukla paylaşmayı düşünün, böylece birlikte büyür ve gelişebiliriz; katkıda bulunmak isterseniz [Ethereum için bir tasarım sayfamız](/developers/docs/design-and-ux/) bulunmaktadır. Ayrıca [listeleme politikalarımızı](/contributing/design/adding-design-resources) kontrol edebilirsiniz.
+
+1. Ethereum.org'da ele alınması gereken tasarım konularını tasarlayın ve tasarımcılar için yararlı olabilecek konuları belirleyin.
+2. GitHub depomuza gidin ve konu başlığı önererek [bir konu açın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new) (henüz içeriği yazmayın).
+3. Onaylaması için tasarım ekibini bekleyin.
+4. Onaylandıktan sonra içeriği yazın.
+5. İlgili GH konusunda sunun.
+
+### Yeni illüstrasyonlar çizin {#prepare-illustrations}
+
+Görselleştirmeler, soyut konuları özetlemenin en güçlü araçlarından biridir. Diyagramlar ve infografikler ekleyerek büyük bir potansiyel elde edilir. Sonuç olarak, bir görsel bin kelime söyleyebilir.
+
+1. Web sitemize gidin ve yeni infografiklerin eklenebileceği sayfalara bakın.
+2. İllüstrasyon tarzının [varlıklarımız](/assets/) ile uyumlu olduğundan emin olun.
+3. GitHub depomuza gidin ve illüstrasyonu önererek [bir konu açın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new).
+4. Tasarım ekibi onu inceleyecektir.
+5. Bir geliştiriciden yeni görseli uygulamasını istemek için yeni bir konu açarız.
diff --git a/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/index.md b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..1f28140fb9b
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/index.md
@@ -0,0 +1,117 @@
+---
+title: Katkıda Bulunma
+description: Ethereum.org'a katkıda bulunmanın farklı yolları hakkında bilgi edinin
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum.org'a katkıda bulunma 🦄 {#contributing-to-ethereumorg}
+
+Ethereum.org, **12.000'in üzerinde** kişinin web sitesinin çevrilmesine, yazılmasına, tasarlanmasına ve bakımına katkıda bulunduğu, açık kaynaklı yürütülen bir projedir.
+
+Ethereum ekosisteminde büyümenize ve eğitim almanıza yardımcı olurken anlamlı katkılarda bulunmanızı ve ilgili pratik deneyimler edinmenizi sağlayacak misafirperver bir topluluğuz!
+
+## Katkıda bulunma yolları {#ways-to-contribute}
+
+**Çeviriler**
+- [Çeviri programına katılın](/contributing/translation-program/) – ethereum.org'u yeni dillere taşımamıza yardımcı olun
+
+**Geliştirme**
+- [Açık bir konu üzerinde çalışın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues) – Yapılması gerektiğini tespit ettiğimiz işler
+
+**Tasarım**
+- [Web sitesinin tasarlanmasına yardımcı olun](/contributing/design/) Her seviyeden tasarımcı, web sitesini geliştirmek için katkıda bulunabilir
+
+**İçerik**
+- [İçerik oluşturun/düzenleyin](/contributing/#how-to-update-content) – Yeni sayfalar önerin veya zaten burada olanlar üzerinde değişiklikler yapın
+- [Topluluk kaynakları ekleyin](/contributing/content-resources/) – Alakalı bir sayfaya faydalı bir makale veya kaynak ekleyin
+- [Bir tasarım kaynağı önerin](/contributing/design/adding-design-resources/) – Yararlı tasarım kaynaklarını ekleyin, güncelleyin ve silin
+- [Bir sözlük terimi ekleyin](/contributing/adding-glossary-terms/) – Ethereum [sözlüğünü](/glossary/) genişletmeye devam etmemize yardımcı olun
+- [Testler](/contributing/quizzes/) – İlgili bir sayfa için test soru bankaları ekleyin, güncelleyin ve silin
+
+**Özellik fikirleri**
+- [Bir özellik talebinde bulunun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=Type%3A+Feature&template=feature_request.yaml&title=) – Yeni bir özellik veya tasarım hakkındaki fikirlerinizi bize bildirin
+
+**Ürün listeleri**
+- [Bir borsa ekleyin](/contributing/adding-exchanges/) – [Borsa bulucumuza](/get-eth/#country-picker) bir borsa ekleyin
+- [Bir ürün ekleyin](/contributing/adding-products/) – İlgili sayfaya bir merkeziyetsiz uygulama veya cüzdan ekleyin
+- [Geliştirici araçları ekleyin](/contributing/adding-developer-tools/) – İlgili sayfaya bir geliştirici aracı ekleyin
+- [Bir katman 2 ekleyin](/contributing/adding-layer-2s/) – İlgili bir sayfaya bir katman 2 ekleyin
+- [Bir hisseleme ürünü veya hizmeti ekleyin](/contributing/adding-staking-products/) – Tekli hisselemeyi, ortak hisselemeyi veya bir hizmet olarak hisselemeyi kolaylaştıran bir proje ekleyin
+- [Bir cüzdan ekleyin](/contributing/adding-wallets/) – [Cüzdan bulma sayfası](/wallets/find-wallet/) için bir cüzdan ekleyin
+- [DeSci sayfamız için bir proje önerin](/contributing/adding-desci-projects/) – Ethereum üzerinde geliştirilmiş ve merkeziyetsiz bilime katkıda bulunan bir proje ekleyin
+
+Sorunuz mu var? 🤔 [Discord sunucumuza](https://discord.gg/ethereum-org) katılın
+
+## Katkıda bulunmaya başlayanlar için uygun ilk görevler
+
+Bunlar, çözmemize yardımcı olabileceğiniz ve sorumluluğunu alabileceğiniz birkaç güncel görevdir. Çoğunuz için GitHub hesabına ihtiyacınız olacak çünkü web sitesi üzerindeki değişikliklerin çoğu GitHub üzerinden yapılıyor.
+
+
+
+Tüm görevleri gör
+
+## Nasıl ethereum.org üzerinde çalışılır {#how-to-update-content}
+
+[Çeviri Programı](/contributing/translation-program/)'na katkıda bulunmak istiyorsanız lütfen [Crowdin](https://crowdin.com/project/ethereum-org)'de bir hesap oluşturun. Web sitesine içerik ya da görsel eklemek veya düzenlemek, hataları düzeltmek, açık görevler üzerinde çalışmak gibi diğer her şey için bir [GitHub](https://github.com/) hesabına ihtiyacınız olacak.
+
+Tüm güncellemeler GitHub PR süreci aracılığıyla yapılır. Bu, web sitesinin yerel bir kopyasını oluşturmanız, değişikliklerinizi uygulamanız ve değişikliklerinizi birleştirmeyi istemeniz anlamına gelir. Bunu daha önce hiç yapmadıysanız, [GitHub depomuzun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website) en altındaki talimatları takip edin.
+
+Herhangi bir şey üzerinde çalışmak için izne ihtiyacınız yok, ancak ne yapmayı planladığınızı bize bildirmeniz her zaman en iyisidir. Bunu şu şekillerde yapabilirsiniz:
+
+- [GitHub](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website) üzerinde bir konuya veya PR'ye yorum yapmak
+- [Discord sunucumuzda](https://discord.gg/ethereum-org) mesajlaşmak
+
+Katkıda bulunmadan önce şunlara aşina olduğunuzdan emin olun:
+
+- gelişen [ethereum.org vizyonu](/about/)
+- [tasarım prensiplerimiz](/contributing/design-principles/)
+- [stil rehberimiz](/contributing/style-guide/)
+- [davranış kurallarımız](/community/code-of-conduct)
+
+
+
+## Siteyle ilgili kararlar nasıl alınır {#how-decisions-about-the-site-are-made}
+
+Bireysel PR'ler, tasarım evrimi ve büyük yükseltmeler hakkındaki kararlar, Ethereum ekosisteminden bir ekip tarafından verilir. Bu ekip; proje yöneticilerini, geliştiricileri, tasarımcıları, pazarlama ve iletişimleri ve konu uzmanlarını kapsar. Topluluk girdisi her kararı etkiler: Bu nedenle lütfen sorunlarla ilgili sorular sorun, PR gönderin veya ekiple iletişime geçin:
+
+- [website@ethereum.org](mailto:website@ethereum.org)
+- [@ethdotorg](https://twitter.com/ethdotorg)
+- [Discord sunucusu](https://discord.gg/ethereum-org)
+
+### İntihal üzerine bir not {#plagiarism}
+
+Yalnızca orijinal çalışmanızı veya kullanma izniniz olan içeriği, ethereum.org'a herhangi bir içerik veya yapı katkıda bulunurken kullanın. Ethereum ekosistemindeki birçok proje, bilginin ücretsiz paylaşımına izin veren açık kaynaklı lisanslama kullanır. Ancak bu bilgiyi bulamazsanız ethereum.org'a eklemeye çalışmayın. İntihal olarak kabul edilen herhangi bir çekme isteği reddedilecektir.
+
+## Açık kaynak konusunda acemi misiniz? {#new-to-open-source}
+
+GitHub depomuzda, özellikle açık kaynak konusunda acemi olan geliştiriciler için tasarlanmış [good first issue](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues?q=is%3Aopen+is%3Aissue+label%3A%22good+first+issue%22) etiketli, düşük giriş engellerine sahip sorunlarımız bulunuyor.
+
+## Zincir Üstünde Başarı Jetonunuzu (OAT) talep edin {#oat}
+
+Katkınızın ethereum.org ile birleştirilmesi halinde [Galxe](https://app.galxe.com/quest/ethereumorg)'de özel bir rozet talep etme şansınız olacak. Bir Zincir Üstünde Başarı Jetonu (OAT), ekosistemin biraz daha mükemmel hale getirilmesine katkıda bulunduğunuzun kanıtıdır.
+
+[OAT'ler hakkında daha fazla bilgi](https://help.galxe.com/en/articles/7067290-galxe-oats-reward-and-celebrate-achievements)
+
+### Nasıl talep edilir?
+1. [Discord sunucumuza](https://discord.gg/ethereum-org) katılın.
+2. Yaptığınız katkının bağlantısını `#🥇 | proof-of-contribution` kanalına yapıştırın
+3. Ekip üyelerimizden birinin size OAT bağlantınızı göndermesini bekleyin.
+4. OAT'nizi talep edin!
+
+OAT'leri talep etmek için sadece bireysel kontrolüne sahip olduğunuz cüzdanları kullanmalısınız. Bu işlemler için özel anahtarına sahip olmadığınız borsa hesaplarını ya da başka hesapları kullanmayın, çünkü bunlar OAT'lerinize erişmenize ve onları yönetmenize izin vermez.
+
+## GitPOAP'unuzu talep edin {#claim-gitpoap}
+
+GitPOAP ayrıca birleştirilmiş katkınızı otomatik olarak tanıyacak ve kendi platformunuzda ayrı ve eşsiz katkıda bulunan POAP'ı basmanıza da olanak tanıyacaktır!
+
+
+### Nasıl talep edilir? {#how-to-claim}
+
+1. [GitPOAP](https://www.gitpoap.io)'u ziyaret edin.
+2. Oturum açma seçeneği ile cüzdanınızla veya e-postanızla bağlanın.
+3. Uygun olup olmadığınızı kontrol etmek için GitHub kullanıcı adınızı, ETH adresinizi, ENS isimlerinizi ya da herhangi bir GitPOAP'u aratın.
+4. Eğer GitHub hesabınız uygunsa, bir GitPOAP basabilirsiniz!
+
+## Katkıda Bulunanlar {#contributors}
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/faq/index.md b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/faq/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..a0d136d30cb
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/faq/index.md
@@ -0,0 +1,119 @@
+---
+title: Çeviri Programı sıkça sorulan sorular (SSS)
+lang: tr
+description: Ethereum.org Çeviri Programı hakkında sık sorulan sorular
+---
+
+# Ethereum.org çeviri rehberi {#translating-ethereum-guide}
+
+Çeviri Programında yeniyseniz ve başlamakta tereddüt ediyorsanız, başlamanıza yardımcı olabilecek bazı SSS'ler burada bulunuyor. En yaygın soruların cevaplarını bulmak için bu rehberi kullanın.
+
+## Ethereum.org'u çevirdiğim için ücret alabilir miyim? {#compensation}
+
+Ethereum.org açık kaynaklı bir web sitesidir; bu, herkesin dahil olup katkıda bulunabileceği anlamına gelir.
+
+Ethereum.org Çeviri Programı, bunun bir uzantısıdır ve benzer bir felsefe göz önünde bulundurularak düzenlenmiştir.
+
+Çeviri Programının amacı, Ethereum içeriğini, konuştukları dillerden bağımsız olarak herkes için erişilebilir kılmaktır. Ayrıca, iki dil bilen herhangi bir kişinin Ethereum ekosistemine dahil olmasına ve erişilebilir bir şekilde katkıda bulunmasına olanak tanır.
+
+Bu nedenle Çeviri Programı açık ve gönüllü olup katılım ücrete tabi değildir. Çevirmenlere çevirdikleri kelime sayısı kadar ücret verseydik, sadece yeterli çeviri tecrübesi olanları (profesyonel çevirmenleri) Çeviri Programına davet edebilirdik. Bu, Çeviri Programını dışlayıcı hâle getirir ve belirtilen hedeflere, özellikle de herkesin katılmasına ve ekosisteme dahil olmasına izin vermemize engel olacaktır.
+
+Katkıda bulunanların Ethereum ekosisteminde başarılı olmalarını sağlamak için her türlü çabayı gösteriyoruz; [POAP'ler sunmak](/contributing/translation-program/acknowledgements/#poap), [çevirmen sertifikası](/contributing/translation-program/acknowledgements/#certificate) ve ayrıca [Çeviri Lider Tabloları](/contributing/translation-program/acknowledgements/) ve [sitede tüm çevirmenlerimizin listelenmesi](/contributing/translation- program/katkıda bulunanlar/) gibi pek çok parasal olmayan teşvik mevcuttur.
+
+## `` bulunan dizgileri nasıl çevirebilirim? {#tags}
+
+Her dizgi saf yazı biçiminde yazılmamıştır. HTML etiketleri gibi farklı karakterler bulunduran dizgiler mevcuttur (`<0>`, ``). Bu, genelde hyperlink veya cümle ortasında alternatif stil yaratmak için kullanılır.
+
+- Etiketlerin içindeki yazıları çevirin, fakat etiketleri çevirmeyin. `<` ve `>` işaretleri içerisindeki hiçbir şey çevrilmemeli ya da silinmemelidir.
+- Dizgiyi güvende tutmak için sol alttaki "Copy Source" (Kaynağı Kopyala) düğmesine basmanızı öneririz. Bu, orijinal dizgiyi kopyalayıp metin kutusuna yapıştırır. Bui etiketlerin nerede olduğunu anlamayı sağlar ve hata yapmamaya yardımcı olur.
+
+
+
+Dilinizde daha doğal olması için dizgideki etiketlerin yerlerini değiştirebilirsiniz: Sadece etiketin tamamının yerini değiştirdiğinize emin olun.
+
+Etiketler ve kod parçacıklarıyla ilgili daha ayrıntılı bilgi için lütfen [ethereum.org Çeviri Stili Rehberine](/contributing/translation-program/translators-guide/#dealing-with-tags) bakın.
+
+## Dizgiler nerede yaşar? {#strings}
+
+Bazen kaynak dizgileri doğru bir çeviri sağlamanız için yeterli olmayabilir.
+
+- Daha fazla bilgi için "ekran fotoğrafları"na ve "bağlam"a bakabilirsiniz. Kaynak dizgi kısmında size metini nasıl kullandığımızı gösteren bir ekran fotoğrafı göreceksiniz.
+- Eğer hâlâ emin değilseniz, "yorum kısmı"nda işaret koyabilirsiniz. [Nasıl yorum bırakacağınızı bilmiyor musunuz?](#comment)
+
+
+
+
+
+## Nasıl yorum bırakabilir veya soru sorabilirim? Bir sorun veya yazım hatası işaretlemek istiyorum... {#comment}
+
+Dikkat gerektiren özel bir dizgiyi işaretlemek istiyorsanız, yorum yapmaktan çekinmeyin.
+
+- Sağ üstteki çubuğun ikinci düğmesine tıklayın. Gizli sekme sağınızda görünecektir. Yeni bir yorum bırakın ve alttaki "Sorun" onay kutusuna tıklayın. Açılır menüden seçeneklerden birini seçerek sorununuzun türünü belirtebilirsiniz.
+- Gönderildikten sonra ekibimize bildirilecektir. Sorunu neticelendirip sizi bilgilendireceğiz ve sorunu kapatacağız.
+- Hatalı bir çeviri bildirirseniz, çeviri ve önerdiğiniz alternatif, bir sonraki inceleme sırasında anadili İngilizce olan bir kişi tarafından incelenecektir.
+
+
+
+## Çeviri Belleği (ÇB) nedir? {#translation-memory}
+
+Çeviri Belleği (ÇB), Crowdin'in önceden çevrilmiş tüm dizgileri [ethereum.org](http://ethereum.org/) üzerinde depolayan bir özelliğidir. Bir dizgi çevirildiğinde, otomatik olarak proje ÇB'mize kaydedilir. Bu, zaman kazanmanıza yardımcı olacak yararlı bir araç olabilir!
+
+- "ÇB ve MÇ Önerileri" kısmına bakarak diğer çevirmenlerin aynı veya benzer bir dizgiyi nasıl çevirdiğini görebilirsiniz. Yüksek eşleşme oranı olan bir öneri bulursanız, tıklayarak çeviriden yararlanmaktan çekinmeyin.
+- Listede herhangi bir şey yoksa, önceden yapılmış çeviriler için ÇB'yi arayabilir ve tutarlılık için bu çevirileri yeniden kullanabilirsiniz.
+
+
+
+## Crowdin sözlüğünü nasıl kullanırım? {#glossary}
+
+Ethereum terminolojisi, yeni teknoloji terimleri genelde birçok dilde çevrilmediği için çeviri işimizin diğer önemli bir kısmıdır. Ayrıca, farklı bağlamlarda farklı anlamlar içeren bazı terimler bulunur. [Ethereum terminolojisi hakkında daha fazla bilgi](#terminology)
+
+Crowdin sözlüğü, terim ve anlamların açıklanması için en iyi yerdir. Sözlüğe başvurmanın iki yolu vardır.
+
+- İlk olarak, kaynak dizgide altı çizili bir terim bulursanız, fareyle üzerine gelebilir ve hakkında kısa bir tanımlama görebilirsiniz.
+
+
+
+- İkinci olarak, eğer size tanıdık gelmeyen ve altı çizili olmayan bir terim görürseniz, terimler sekmesinde (sağdaki sütunun üçüncü butonu) arattırabilirsiniz. Spesifik terimlerin açıklamalarını ve projede geçmişte kullanılmış olanları bulacaksınız.
+
+
+
+- Eğer hâlâ bulamıyorsanız, yeni bir terim ekleme şansınız var! Bir arama motorunda aramanızı ve açıklamasını sözlüğe eklemenizi öneririz. Çevirmenlerimizin terimi daha iyi anlaması için büyük yardımda bulunmuş olursunuz.
+
+
+
+### Terminoloji çeviri politikası {#terminology}
+
+_İsimler için (markalar, şirketler, kişiler) ve yeni teknik terimler (İşaret Zinciri, parça zincirleri vb.)_
+
+Ethereum, yakın zamanda ortaya çıkmış birçok yeni terim sunar. Kendi dillerinde resmi bir çeviri olmadığı için bazı terimler çevirmenden çevirmene değişecektir. Bu tür tutarsızlıklar, yanlış anlaşılmalara ve okunabilirliğin azalmasına sebep olabilir.
+
+Dile göre değişen standardizasyonlar ve farklılıklardan dolayı, tüm desteklenen dillere adapte edilebilecek birleşik bir terminoloji çeviri politikası ortaya çıkarmak neredeyse imkansız hâle geldi.
+
+Dikkatli bir değerlendirmenin sonucunda en sık kullanılan terminolojiyi siz çevirmenlere bırakma kararına vardık.
+
+Size tanıdık olmayan bir kelimeyle karşılaştığınızda yapmanızı önerdiklerimiz:
+
+- [Terimler sözlüğüne](#glossary) başvurun, diğer çevirmenlerin bu terimi daha önce nasıl çevirdiklerini bulabilirsiniz. Eğer terimin önceki çevirisinin alakasız olduğunu düşünüyorsanız, Crowdin sözlüğüne yeni terim ekleyerek çevirinizi onarmakta özgürsünüz.
+- Eğer böyle bir çeviri hâlihazırda sözlükte yoksa sizi topluluğumuz tarafından aslında nasıl kullanıldığını gösteren bir arama motoru araması veya medya makalesinde aramaya teşvik ediyoruz.
+- Eğer hiç referans bulamadıysanız kendi sezginize güvenmekte ve yeni bir çeviri önermekte özgürsünüz!
+- Eğer bunu yapmaktan emin değilseniz, terimi çevirmeden bırakın. Bazen, İngilizce terimler doğru tanımı iletmek için fazlasıyla yeterli.
+
+Çeviriler, SEO zorlukları ve gereksiz kafa karışıklığına sebep olabileceği için marka, şirket, ve personel isimlerini çevirmeden bırakmanızı öneririz.
+
+## İnceleme süreci nasıl işliyor? {#review-process}
+
+Çevirilerimizde belirli bir kalite ve tutarlılık düzeyi sağlamak için, dünyanın en büyük dil hizmeti sağlayıcılarından biri olan [Acolad](https://www.acolad.com/) ile çalışıyoruz. Acolad'in 20.000 profesyonel dil uzmanı vardır, bu da ihtiyaç duyduğumuz her dil ve içerik türü için profesyonel inceleyiciler sağlayabilecekleri anlamına gelir.
+
+İnceleme süreci basittir; belirli bir [içerik grubu](/contributing/translation-program/content-buckets) %100 çevrildiğinde, o içerik grubu için bir inceleme siparişi veririz. İnceleme süreci doğrudan Crowdin'de gerçekleşir. İnceleme tamamlandıktan sonra, web sitesini çevrilmiş içerikle güncelleriz.
+
+## Kendi dilimde nasıl içerik eklerim? {#adding-foreign-language-content}
+
+Şu anda, İngilizce olmayan tüm içerik doğrudan İngilizce kaynak içerikten çevrilmektedir ve İngilizce'de olmayan herhangi bir içerik başka dillere eklenemez.
+
+Ethereum.org için yeni içerik önermek için GitHub'da [konu açabilirsiniz](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues). Eklenmesi hâlinde içerik İngilizce yazılacak ve Crowdin kullanılarak diğer dillere çevrilecektir.
+
+Yakın gelecekte İngilizce olmayan içerik eklenmesi için destek eklemeyi planlıyoruz.
+
+## İletişime geçin {#contact}
+
+Bunların hepsini okuduğunuz için teşekkürler. Umarız bu, programımıza katılmamıza yardımcı olmuştur. Soru sormak ve diğer çevirmenlerle işbirliği yapmak için [Discord translation channel](https://discord.gg/ethereum-org)'a katılmaktan çekinmeyin veya translations@ethereum.org adresinden bize ulaşın!
diff --git a/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/how-to-translate/index.md b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/how-to-translate/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..3dec8a74267
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/how-to-translate/index.md
@@ -0,0 +1,89 @@
+---
+title: Çevirme yöntemi
+lang: tr
+description: Ethererum.org çevirisinde Crowdin kullanım talimatları
+---
+
+# Çevirme yöntemi {#how-to-translate}
+
+## Görsel rehber {#visual-guide}
+
+Görsel olarak daha kolay öğrenenler için Luka'nın Crowdin'in kurulumunu anlatışını izleyin. Alternatif olarak, bir sonraki bölümde aynı adımları yazılı olarak da bulabilirsiniz.
+
+
+
+## Yazılı rehber {#written-guide}
+
+### Crowdin'deki projemize katılın {#join-project}
+
+Crowdin hesabınızda oturum açmanız veya henüz hesabınız yoksa Crowdin hesabı oluşturmanız gerekecektir. Kaydolmak için gerekli olan tek şey bir e-posta hesabı ve şifredir.
+
+
+ Projeye katılın
+
+
+### Dilinizi açın {#open-language}
+
+Crowdin'e giriş yaptıktan sonra bir proje açıklaması ile kullanılabilir tüm dillerin bir listesini göreceksiniz. Her dil ayrıca toplam çevrilebilir kelime sayısı hakkında bilgi ve ilgili dilde ne kadar içeriğin çevrildiğine ve onaylandığına dair bir genel görünüm içerir.
+
+Çevrilmeye hazır dosyaların listesini görmek için çevirmek istediğiniz dili açın.
+
+
+
+### Üzerinde çalışmak istediğiniz bir belge bulun {#find-document}
+
+Web site içeriği, çok sayıda belge ve içerik gruplarına bölünmüştür. Her belgenin ilerleme durumunu sağ taraftan kontrol edebilirsiniz; çevirinin ilerleme durumu %100'ün altındaysa lütfen katkıda bulunun!
+
+Dilinizi listede göremiyor musunuz? [Bir konu açın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new/choose) veya [Discord'da](/discord/) sorun
+
+
+
+İçerik grupları hakkında bir not: En yüksek öncelikli içeriğin önce yayımlanmasını sağlamak için Crowdin içinde "içerik grupları" kullanıyoruz. Bir dili kontrol ettiğinizde, örneğin [Filipince](https://crowdin.com/project/ethereum-org/fil#), içerik grubu klasörlerini görürsünüz ("1. Anasayfa", "2. Esaslar", "3. Keşfetme", vs).
+
+En yüksek etkiye sahip sayfaların önce çevrilmesini sağlamak için şu sayısal sıralamayla (1 → 2 → 3 → ⋯) çeviri yapmanızı öneririz.
+
+[Ethereum.org içerik grupları hakkında daha fazla bilgi edinin](/contributing/translation-program/content-buckets/)
+
+### Çevirin {#translate}
+
+Çevirmek istediğiniz dosyayı seçtiğinizde, bu dosya çevrimiçi düzenleyicide açılacaktır. Crowdin'i daha önce hiç kullanmadıysanız, temel bilgileri gözden geçirmek için bu hızlı rehberi kullanabilirsiniz.
+
+
+
+**_1 – Sol panel_**
+
+- Çevrilmemiş (kırmızı) – henüz üzerinde çalışılmamış metin. Bunlar, çevirmeniz gereken dizelerdir.
+- Çevrilmiş (yeşil) – daha önce çevrilmiş ancak henüz gözden geçirilmemiş metin. Alternatif çeviriler önerebilir veya düzenleyicideki ''+'' ve ''-'' düğmelerini kullanarak mevcut çevirilere oy verebilirsiniz.
+- Onaylanmış (onay işareti) – daha önce gözden geçirilmiş ve şu anda web sitesinde yayında olan metin.
+
+Belirli dizeleri aramak, durumlarına göre filtrelemek veya görünümü değiştirmek için üstteki düğmeleri de kullanabilirsiniz.
+
+**_2 – Düzenleyici alanı_**
+
+Ana çeviri alanı – kaynak metin, varsa ek bağlam ve ekran görüntüleri ile birlikte en üstte görüntülenir. Yeni bir çeviri önermek için çevirinizi "Çeviriyi buraya yazın" alanına girin ve Kaydet'e tıklayın.
+
+Ayrıca bu bölümde dizenin mevcut çevirilerini ve diğer dillere çevrilmiş halini, ayrıca çeviri belleği eşleşmelerini ve makine çevirisi önerilerini bulabilirsiniz.
+
+**_3 – Sağ panel_**
+
+Burada yorumları, çeviri belleği girdilerini ve sözlük girdilerini bulabilirsiniz. Varsayılan görünüm, yorumları gösterir ve çevirmenlerin iletişim kurmasına, sorunları dile getirmesine veya yanlış çevirileri bildirmesine olanak tanır.
+
+Üstteki düğmeleri kullanarak mevcut çevirileri arayabileceğiniz Çeviri Belleğine veya anahtar terimlerin açıklamalarını ve standart çevirilerini içeren Sözlüğe de geçiş yapabilirsiniz.
+
+Daha fazlasını mı öğrenmek istiyorsunuz? [Crowdin çevrimiçi düzenleyiciyi kullanımıyla ilgili dokümanlara](https://support.crowdin.com/online-editor/) göz atmaktan çekinmeyin
+
+### Gözden geçirme süreci {#review-process}
+
+Çeviriyi tamamladığınızda (yani, içerik grubundaki tüm dosyalar 100% olarak göründüğünde) profesyonel çeviri hizmeti aldığımız kurum içeriği gözden geçirecektir (ve potansiyel olarak düzeltecektir). Gözden geçirme tamamlandıktan sonra (yani gözden geçirmenin ilerleme durumu %100 olduğunda) çevirileri web sitesine ekleriz.
+
+
+ Lütfen projeyi makine çevirisi kullanarak çevirmeyin. Tüm çeviriler web sitesine eklenmeden önce gözden geçirilecektir. Önerdiğiniz çevirilerin makine çevirisi olduğu tespit edilirse, çeviriler reddedilir ve makine çevirisini kullanarak katkıda bulunanlar sıklıkla projeden çıkarılır.
+
+
+### İletişime geçin {#get-in-touch}
+
+Sormak istediğiniz bir şey mi var? Ekibimizle ve diğer çevirmenlerle iş birliği yapmak mı istiyorsunuz? Lütfen [ethereum.org Discord sunucumuzun](/discord/) #translations kanalına yazın
+
+Ayrıca bize translations@ethereum.org adresinden de ulaşabilirsiniz
+
+Ethereum.org Çeviri Programına katıldığınız için teşekkür ederiz!
diff --git a/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/index.md b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..1bca476af89
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/index.md
@@ -0,0 +1,90 @@
+---
+title: Çeviri Programı
+lang: tr
+description: Ethererum.org Çeviri Programı hakkında bilgi
+---
+
+# Çeviri Programı {#translation-program}
+
+Çeviri Programı, web sitesini dünya çapında İngilizce bilmeyen milyarlarca kişi için daha erişilebilir hâle getirmek için ethereum.org'u farklı dillere çevirmeyi amaçlayan ortak bir çabadır.
+
+
+
+## Çevirmemize yardım edin {#help-us-translate}
+
+Ethereum.org Çeviri Programı açıktır ve herkes katkı verebilir!
+
+1. Crowdin hesabınıza giriş yapmalı veya Crowdin'e kaydolmalısınız.
+2. Katkıda bulunmak istediğiniz dili seçin.
+3. Başlamadan önce lütfen, Crowdin'in nasıl kullanılacağını öğrenmek için [Nasıl çevrilir](/contributing/translation-program/how-to-translate/) rehberini ve en iyi uygulamalar ile ipuçları için [Çeviri Stili Rehberini](/contributing/translation-program/translators-guide/) inceleyin.
+4. Makine çevirileri onaylanmayacaktır.
+5. Tüm çeviriler siteye eklenmeden önce incelenir, dolayısıyla çevirilerinizi sitede görebilmek için biraz beklemeniz gerekebilir.
+
+_Çeviriler konusunda iş birliği yapmak, sorular sormak, geribildirim ve fikir paylaşmak veya bir tercüme grubuna katılmak için [ethereum.org Discord](/discord/)'una katılın._
+
+
+ Çeviriye başlayın
+
+
+## Çeviri Programı hakkında {#about-us}
+
+Ethereum topluluğu, küresel ve kapsayıcı olmayı hedefliyor ancak içeriğinin çoğu yalnızca İngilizce konuşanlara hitap ediyor ve dünyada İngilizce konuşmayan 6 milyar insanı dışarıda bırakıyor. Ethereum.org'un dünya çapındaki topluluk için Ethereum'a giriş portalı görevi görmesi için İngilizce konuşmayan kişilere ana dillerinde Ethereum içeriği sağlamanın çok önemli olduğuna inanıyoruz.
+
+Ethereum.org Çeviri Programı, ethereum.org ve diğer Ethereum içeriğini mümkün olduğunca çok dile çevirerek Ethereum'u herkes için erişilebilir hâle getirmeyi amaçlıyor.
+
+Ethereum.org Çeviri Programının [misyon ve vizyonu](/contributing/translation-program/mission-and-vision) hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
+### Şimdiye kadarki ilerleme durumumuz {#our-progress}
+
+- [**6.000'in üzerinde** çevirmen](/contributing/translation-program/contributors/)
+- **62** sitenin yayında olduğu dil sayısı
+- [**3 milyon** 2023'de çevrilen kelime sayısı](/contributing/translation-program/acknowledgements/)
+
+
+
+### Onaylar {#acknowledgements}
+
+Ethereum.org, binlerce topluluk üyesi tarafından çevrilmektedir ve bu kişiler, Çeviri Programının anahtar parçalarıdır. Çevirmenlerimize onları takdir ettiğimizi göstermek ve kariyer yollarında desteklemek isteriz. Çevirmenlerimizi takdir etme yöntemlerimizden bazıları:
+
+#### Sertifika {#certificate}
+
+Çeviri Programına katkıda bulunduysanız ve çevirdiğiniz kelimelerden en az 5000 tanesi onaylandıysa ethereum.org çevirmen sertifikasına hak kazanırsınız. [Sertifikalar hakkında daha fazla bilgi](/contributing/translation-program/acknowledgements/#certificate)
+
+#### OAT'ler {#oats}
+
+Çeviri Programı'na katkıda bulunanlar, 2024 yılında çevirdikleri kelime sayısına göre farklı sayıda OAT (zincir üstünde başarı jetonu) almaya hak kazanacaktır. OAT'ler, ethereum.org Çeviri Programı'na katkınızı kanıtlayan NFT'lerdir. [OAT'ler hakkında daha fazla bilgi](/contributing/translation-program/acknowledgements/#oats)
+
+#### Çevirmenlere teşekkür {#translator-acknowledgements}
+
+En iyi çevirmenlerimize [lider tablosu](/contributing/translation-program/acknowledgements/) ve [Çeviri Programına katkıda bulunanlar tam listesi](/contributing/translation-program/contributors/) aracılığıyla açık teşekkür.
+
+#### Ödüller {#rewards}
+
+Geçmişte, en aktif şekilde katkıda bulunanları, özel ethereum.org ürünlerinin yanı sıra [Devcon](https://devcon.org/en/) ve [Devconnect](https://devconnect.org/) gibi Ethereum konferanslarının biletleriyle geriye dönük ödüllendirdik.
+
+Katkıda bulunan kişileri ödüllendirmek için sürekli yeni ve yaratıcı yollar arıyoruz; bizi izlemeye devam edin!
+
+### Kılavuzlar ve kaynaklar {#guides-and-resources}
+
+Çeviri Programına katkıda bulunuyor ya da programda yer almayı düşünüyorsanız aşağıdaki çeviri rehberlerini gözden geçirmelisiniz:
+
+- [Çeviri Stili Rehberi](/contributing/translation-program/translators-guide/) _– ethereum.org çevirmenleri için talimatlar ve ipuçları_
+- [Çeviri SSS'leri](/contributing/translation-program/faq/) _– ethereum.org Çeviri Programı hakkında sıkça sorulan sorular ve yanıtları_
+- [Crowdin çevrimiçi düzenleyici rehberi](https://support.crowdin.com/online-editor/) _– Crowdin çevrimiçi düzenleyicisini ve Crowdin'in bazı gelişmiş özelliklerini kullanmaya yönelik ayrıntılı bir rehber_
+- [İçerik grupları](/contributing/translation-program/content-buckets/) _– ethereum.org'un her içerik grubunda bulunan sayfalar_
+
+Diğer kullanışlı çeviri araçları, çevirmen toplulukları ve Çeviri Programı blog gönderileri için lütfen [Kaynaklar sayfasını](/contributing/translation-program/resources/) ziyaret edin.
+
+## İletişime geçin {#get-in-touch}
+
+Sormak istediğiniz bir şey mi var? Ekibimizle ve diğer çevirmenlerle iş birliği yapmak mı istiyorsunuz? Lütfen [ethereum.org Discord sunucumuzun](https://discord.gg/ethereum-org) #translations kanalına yazın
+
+Ayrıca bize translations@ethereum.org adresinden de ulaşabilirsiniz
+
+## Kendi çeviri programınızı başlatma {#starting-a-translation-program}
+
+Ethereum içeriğini mümkün olduğunca çok dile çevirme ve eğitim içeriğini herkesin kullanımına sunma konusunda kararlıyız. Çevirilere odaklanmaya paralel olarak, diğer Ethereum projelerinin kendi çeviri çabalarını düzenlemelerine, yönetmelerine ve geliştirmelerine yardımcı olmak istiyoruz.
+
+Bu nedenle, ethereum.org'u çevirme sürecinde edindiğimiz bazı ipuçlarını ve en iyi uygulamaları içeren bir [Çeviri Programı Kural Kitabı](/contributing/translation-program/playbook/) oluşturduk.
+
+Daha fazla iş birliği yapmak veya çeviri kaynaklarımızdan bazılarını kullanmak ister misiniz? Kural kitabı hakkında herhangi bir geribildiriminiz var mı? Translations@ethereum.org adresi üzerinden bizimle iletişime geçmenizi isteriz.
diff --git a/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/mission-and-vision/index.md b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/mission-and-vision/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..523428e31f4
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/mission-and-vision/index.md
@@ -0,0 +1,25 @@
+---
+title: Misyon ve vizyon
+lang: tr
+description: ethereum.org Tercüme Programının misyonu ve vizyonu
+---
+
+# Misyon ve vizyon {#mission-and-vision}
+
+Ethereum topluluğu, küresel ve kapsayıcı olmayı hedefliyor ancak içeriğinin çoğu yalnızca İngilizce konuşanlara hitap ediyor ve dünyada İngilizce konuşmayan 6 milyar insanı dışarıda bırakıyor. Ethereum.org'un dünya çapındaki topluluk için Ethereum'a giriş portalı görevi görmesi için İngilizce konuşmayan kişilere ana dillerinde Ethereum içeriği sağlamanın çok önemli olduğuna inanıyoruz.
+
+Ethereum.org Çeviri Programı, ethereum.org ve diğer Ethereum içeriğini mümkün olduğunca çok dile çevirerek Ethereum'u herkes için erişilebilir hâle getirmeyi amaçlıyor.
+
+## Misyonumuz {#our-mission}
+
+- Dünya çapındaki ziyaretçilerin kendi ana dillerinde Ethereum hakkında bilgi edinmelerini sağlamak için web sitesinin tercüme edilmiş versiyonlarını sağlama
+- Küresel Ethereum topluluğuna daha fazla üyenin katılımını kolaylaştırma
+- Ethereum'a ilişkin bilgilerin ve birikimin daha erişilebilir ve daha kapsayıcı şekilde paylaşımına olanak tanıma
+- Topluluk üyelerini Ethereum'a çevirilere katkıda bulunmaya ve ekosistemde iz bırakmaya teşvik etme
+- Ekosisteme dahil olmak isteyen katkıda bulunacak tutkulu kişileri belirleme, onlarla bağlantı kurma ve onlara rehberlik etme
+
+## Vizyonumuz {#our-vision}
+
+- Mümkün olduğunca çok sayıda ülkeden ve dünyanın çeşitli bölgelerinden Ethereum topluluğu üyeleri için gerekli içeriği çevirme
+- Daha bilinçli ve eğitimli bir Ethereum topluluğu oluşturmak için diller arasında bilgi paylaşımını destekleme
+- İngilizce bilmeyenlerin ekosisteme katılmasını önleyen dil engellerini kaldırarak Ethereum'un kapsayıcılığını ve erişilebilirliğini artırma
diff --git a/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/resources/index.md b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/resources/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..acd76e8dbf9
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/resources/index.md
@@ -0,0 +1,45 @@
+---
+title: Tercümanlar için kaynaklar
+lang: tr
+description: ethererum.org tercümanları için kullanışlı kaynaklar
+---
+
+# Kaynaklar {#resources}
+
+Tercüme toplulukları ve güncellemelerinin yanı sıra, ethereum.org tercümanları için kullanışlı bazı kılavuz ve araçları da aşağıda bulabilirsiniz.
+
+## Kılavuzlar {#guides}
+
+- [Tercüme stil kılavuzu](/contributing/translation-program/translators-guide/) _– ethereum.org tercümanları için talimatlar ve ipuçları_
+- [Çeviri SSS'leri](/contributing/translation-program/faq/) _– ethereum.org Çeviri Programı hakkında sıkça sorulan sorular ve yanıtları_
+- [Crowdin çevrimiçi düzenleyici rehberi](https://support.crowdin.com/online-editor/) _– Crowdin çevrimiçi düzenleyicisini ve Crowdin'in bazı gelişmiş özelliklerini kullanmaya yönelik ayrıntılı bir rehber_
+- [İçerik grupları](/contributing/translation-program/content-buckets/) _– ethereum.org'un her içerik grubunda bulunan sayfalar_
+
+## Araçlar {#tools}
+
+- [Microsoft Dil Portalı](https://www.microsoft.com/en-us/language) _– teknik terimlerin standart çevirilerini bulmak ve kontrol etmek için kullanışlıdır_
+- [Linguee](https://www.linguee.com/) _– kelime veya kelime öbeği ile arama yapmayı sağlayan çeviriler ve sözlükler için arama motoru_
+- [Proz terim arama](https://www.proz.com/search/) _– özel terimler için çeviri sözlükleri ve sözlükler veritabanı_
+- [Eurotermbank](https://www.eurotermbank.com/) _– 42 dilde Avrupa terminolojisi koleksiyonları_
+
+## Topluluklar {#communities}
+
+- [Dile özgü Discord tercüme grupları](/discord/) _– ethereum.org tercümanlarını Tercüme Gruplarına bağlama amaçlı bir girişim_
+- [Çince çevirmenler grubu](https://www.notion.so/Ethereum-org-05375fe0a94c4214acaf90f42ba40171) _– Çince çevirmenler arasında daha kolay koordinasyon için fikir sayfası_
+
+## En son güncellemeler {#latest-updates}
+
+En son Çeviri Programı ilerlemesinden haberdar olmak için [Ethereum Foundation bloğunu](https://blog.ethereum.org/) takip edebilirsiniz:
+
+- [Ekim 2021 kilometre taşları güncellemesi](https://blog.ethereum.org/2021/10/04/translation-program-update/)
+- [Aralık 2020 kilometre taşları güncellemesi](https://blog.ethereum.org/2020/12/21/translation-program-milestones-updates-20/)
+- [Temmuz 2020 kilometre taşları güncellemesi](https://blog.ethereum.org/2020/07/29/ethdotorg-translation-milestone/)
+- [Ağustos 2019 Çeviri Programının başlatılması](https://blog.ethereum.org/2019/08/20/translating-ethereum-for-our-global-community/)
+
+## Çevirmenler için çalışma saatleri {#office-hours}
+
+Çevirmenler için çalışma saatlerimiz, her ayın ikinci Çarşamba günüdür. Bunlar, tam saatleri ve ek ayrıntıları da bulabileceğiniz [ethereum.org Discord](/discord/)'daki #office-hours ses kanalında düzenlenmektedir.
+
+Ofis saatleri tercümanlarımızın tercüme süreci hakkında soru sormalarına, program hakkında geri dönüş sağlamalarına, fikirlerini paylaşmalarına veya ethereum.org ana ekibiyle mesajlaşmalarına olanak sağlar. Son olarak, bu çağrıları Çeviri Programı ile ilgili son gelişmeleri iletmek ve önemli ipuçlarını ve talimatları katkıda bulunanlarla paylaşmak için kullanmak istiyoruz.
+
+Eğer bir ethereum.org tercümanıysanız veya tercüman olmak istiyorsanız, bu oturumlardan birinde bize katılmaktan çekinmeyin.
diff --git a/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/translators-guide/index.md b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/translators-guide/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..61ca367e024
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/27) Contributing/contributing/translation-program/translators-guide/index.md
@@ -0,0 +1,293 @@
+---
+title: Çevirmen rehberi
+lang: tr
+description: Ethereum.org çevirmenleri için talimatlar ve ipuçları
+---
+
+# Ethereum.org Çeviri Stili Rehberi {#style-guide}
+
+Ethereum.org çeviri stili rehberi, web sitesini yerelleştirmemize yardımcı olan çevirmenler için en önemli yönergelerden, talimatlardan ve ipuçlarından bazılarını içerir.
+
+Bu belge, genel bir rehber görevi görür ve herhangi bir dile özgü değildir.
+
+Herhangi bir sorunuz, öneriniz veya geri bildiriminiz varsa lütfen translations@ethereum.org adresinden bize ulaşın, Crowdin'de @ethdotorg'a bir mesaj gönderin veya #translations kanalından bize mesaj gönderebileceğiniz veya ekip üyelerinden herhangi birine ulaşabileceğiniz [Discord](https://discord.gg/ethereum-org)'umuza katılın.
+
+## Crowdin kullanma {#using-crowdin}
+
+[Çeviri Programı sayfasında](/contributing/translation-program/#how-to-translate) Crowdin'de projeye nasıl katılacağınıza ve Crowdin çevrimiçi düzenleyicisinin nasıl kullanılacağına ilişkin temel talimatları bulabilirsiniz.
+
+Crowdin hakkında daha fazla bilgi edinmek ve gelişmiş özelliklerinden bazılarını kullanmak istiyorsanız, [Crowdin bilgi bankası](https://support.crowdin.com/online-editor/) birçok kapsamlı kılavuz ve tüm Crowdin işlevlerine genel bakış içerir.
+
+## Mesajın özünü yakalama {#capturing-the-essence}
+
+Ethereum.org içeriğini çevirirken, kelimenin tam anlamıyla çeviri yapmaktan kaçının.
+
+Çevirilerin, mesajın özünü yakalaması önemlidir. Bu, belirli ifadeleri yeniden ifade etmek veya içeriği kelimesi kelimesine tercüme etmek yerine açıklayıcı çeviriler kullanmak anlamına gelebilir.
+
+Farklı dillerin farklı gramer kuralları, kuralları ve kelime sırası vardır. Çeviri yaparken, zayıf cümle yapısına ve okunabilirliğe yol açabileceği için lütfen cümlelerin hedef dillerde nasıl yapılandırıldığına dikkat edin ve İngilizce kaynağı kelimenin tam anlamıyla çevirmekten kaçının.
+
+Kaynak metni kelimesi kelimesine tercüme etmek yerine, tüm cümleyi okumanız ve onu hedef dilin kurallarına uyacak şekilde uyarlamanız tavsiye edilir.
+
+## Resmi ve günlük dil {#formal-vs-informal}
+
+Her zaman, kibar ve tüm ziyaretçiler için uygun olan resmi hitap biçimini kullanırız.
+
+Resmi hitap biçimini kullanmak, günlük veya saldırgan görünmekten kaçınmamızı sağlar ve ziyaretçinin yaşı ve cinsiyeti ne olursa olsun işe yarar.
+
+Hint-Avrupa ve Afro-Asya dillerinin çoğu, eril ve dişil kelimeler arasında ayrım yapan cinsiyete özgü ikinci şahıs zamirlerini kullanır. Kullanıcıya hitap ederken veya iyelik zamirlerini kullanırken, resmi hitap şekli genellikle nasıl tanımlandıklarına bakılmaksızın uygulanabilir ve tutarlı olduğundan, ziyaretçinin cinsiyetini varsaymaktan kaçınabiliriz.
+
+## Basit ve net kelime haznesi ve anlam {#simple-vocabulary}
+
+Amacımız, web sitesindeki içeriği mümkün olduğunca çok kişi için anlaşılır kılmaktır.
+
+Çoğu durumda bu, kolayca anlaşılabilir kısa ve basit kelimeler kullanılarak kolayca başarılabilir. Kendi dilinizde aynı anlama sahip belirli bir kelimenin birden fazla olası çevirisi varsa, en iyi seçenek çoğu zaman anlamı açıkça yansıtan en kısa kelimedir.
+
+## Yazım sistemi {#writing-system}
+
+Ethereum.org, Latince'ye alternatif yazma sistemleri (veya komut dosyaları yazma) kullanarak birçok dilde kullanılabilir.
+
+İçeriğin tamamı dilinize uygun yazı sistemi kullanılarak çevrilmeli ve Latin karakterleri kullanılarak yazılmış herhangi bir kelime içermemelidir.
+
+İçeriği çevirirken çevirilerin tutarlı olmasına ve Latince karakter içermemesine dikkat etmelisiniz.
+
+Yaygın bir yanılgı, Ethereum'un her zaman Latince yazılması gerektiğidir. Bu çoğunlukla yanlıştır, lütfen kendi dilinize özgü Ethereum yazımını kullanın (örn. Çince'de 以太坊, Arapça'da إيثيريوم, vb.).
+
+**Yukarıdakiler, özel isimlerin kural olarak tercüme edilmemesi gereken diller için geçerli değildir.**
+
+## Sayfa meta verilerini çevirme {#translating-metadata}
+
+Bazı sayfalar sayfada "başlık", "dil", "açıklama", "kenar çubuğu" vb. gibi meta veriler içerir.
+
+Crowdin'e yeni sayfalar yüklerken çevirmenlerin asla çevirmemesi gereken içeriği gizleriz, bu da çevirmenlerin Crowdin'de görebildiği tüm meta verilerin çevrilmesi gerektiği anlamına gelir.
+
+Lütfen kaynak metnin "en" olduğu dizeleri çevirirken özellikle dikkatli olun. Bu, sayfanın mevcut olduğu dili temsil eder ve [dilinizin ISO dil koduna çevrilmesi gerekir](https://www.andiamo.co.uk/resources/iso-language-codes/). Bu dizgiler her zaman hedef dile özgü yazı dizisi değil, Latin karakterler kullanılarak çevrilmelidir.
+
+Hangi dil kodunu kullanacağınızdan emin değilseniz, Crowdin'deki çeviri belleğini kontrol edebilir veya Crowdin çevrimiçi düzenleyicideki sayfanın URL'sinde kendi dilinizin dil kodunu bulabilirsiniz.
+
+En çok konuşulan diller için bazı dil kodları örnekleri:
+
+- Arapça - ar
+- Çince (Basitleştirilmiş) - zh
+- Fransızca - fr
+- Hintçe - hi
+- İspanyolca - es
+
+## Harici makalelerin başlıkları {#external-articles}
+
+Bazı dizgiler, harici makalelerin başlıklarını içerir. Geliştirici belgesi sayfalarımızın çoğu, daha fazla okuma için harici makalelere yönlendiren bağlantılar içerir. Sayfayı kendi dillerinde görüntüleyen ziyaretçiler için daha tutarlı bir kullanıcı deneyimi sağlamak için makalenin dilinden bağımsız olarak makale başlıklarını içeren dizgilerin çevrilmesi gerekir.
+
+Bu dizgilerin çevirmenler için nasıl göründüğüne ve bunların nasıl tanımlanacağına ilişkin bazı örnekleri aşağıda bulabilirsiniz (makalelere yönlendiren bağlantılar çoğunlukla bu sayfaların alt kısmında, "Daha fazla bilgi" bölümünde bulunabilir):
+
+ 
+
+## Crowdin uyarıları {#crowdin-warnings}
+
+Crowdin, çevirmenleri hata yapmak üzereyken uyaran yerleşik bir özelliğe sahiptir. Çevrilmemesi gereken öğeleri çevirirseniz, kaynaktan bir etiket eklemeyi, birkaç ardışık boşluk eklemeyi, son noktalama işaretlerini koymayı vb. unutursanız, Crowdin çevirinizi kaydetmeden önce sizi bu konuda otomatik olarak uyaracaktır. Bunun gibi bir uyarı görürseniz lütfen geri dönün ve önerilen çeviriyi tekrar kontrol edin.
+
+**Bu uyarıları asla göz ardı etmeyin, çünkü bunlar genellikle bir şeylerin yanlış olduğu veya çevirinin kaynak metnin önemli bir bölümünün eksik olduğu anlamına gelir.**
+
+Çevirinize bir etiket eklemeyi unuttuğunuzda verilen bir Crowdin uyarısı örneği: 
+
+## Etiketler ve kod parçacıkları hakkında yapılacaklar {#dealing-with-tags}
+
+Kaynak içeriğin çoğu, Crowdin düzenleyicisinde sarı renkle vurgulanan etiketler ve değişkenler içerir. Bunlar, farklı fonksiyonlar gerçekleştirir ve bunlara doğru bir şekilde yaklaşılmalıdır.
+
+**Crowdin ayarları**
+
+Etiket yönetimini kolaylaştırmak ve onları doğrudan kaynağından kopyalamak için Crowdin düzenleyicisinden ayarlarınızı değiştirmenizi öneririz.
+
+1. Açık ayarlar 
+
+2. "HTML etiketlerini görüntüleme" bölümüne inin
+
+3. "Sakla" öğesini seçin 
+
+4. "Kaydet" öğesine tıklayın
+
+Bu seçeneği seçtikten sonra tüm etiket metni artık gösterilmez ve onun yerine bir sayı gösterilir. Tercüme yaparken bu etikete tıkladığınızda, aynı etiket tercüme alanına doğrudan kopyalanır.
+
+**Bağlantılar**
+
+Ethereum.org veya diğer web sitelerindeki sayfalara yönlendiren tam bağlantılar görebilirsiniz.
+
+Bunlar kaynakla aynı olmalı; değiştirilmemeli veya tercüme edilmemelidir. Bir bağlantıyı çevirirseniz veya hatta ters eğik çizgi (/) gibi sadece bir kısmını kaldırarak herhangi bir şekilde değiştirirseniz, çalışmayan ve kullanılamaz bağlantılar ortaya çıkacaktır.
+
+Bağlantılar için yapılacak en iyi şey, üzerlerine tıklayarak veya "Kaynağı Kopyala" düğmesini (Alt+C) kullanarak onları doğrudan kaynaktan kopyalamaktır.
+
+
+
+Bağlantılar, kaynak metinde etiketler biçiminde de görünür (örn. <0> ). Etiketin üzerine geldiğinizde, düzenleyici tam içeriğini gösterir: Bazen bu etiketler bağlantıları temsil eder.
+
+Bağlantıları kaynaktan kopyalamak ve sıralarını değiştirmemek çok önemlidir.
+
+Etiketlerin sırası değiştirilirse temsil ettikleri bağlantı çalışmaz.
+
+
+
+**Etiketler ve değişkenler**
+
+Kaynak metin, her zaman kaynaktan kopyalanması ve asla değiştirilmemesi gereken birçok farklı türde etiket içerir. Yukarıdakine benzer şekilde, bu etiketlerin çevirideki sırası da kaynakla aynı kalmalıdır.
+
+Etiketler her zaman bir açma ve kapatma etiketi içerir. Çoğu durumda, açma ve kapatma etiketleri arasındaki metin çevrilmelidir.
+
+Örnek: ``Decentralized``
+
+`` - _Metni kalın yapan açma etiketi_
+
+Decentralized - _Çevrilebilir metin_
+
+`` - _Kapatma etiketi_
+
+
+
+Kod parçacıkları, çevrilmemesi gereken kodlar içerdiğinden diğer etiketlerden biraz farklı bir şekilde ele alınmalıdır.
+
+Örnek: ``nonce``
+
+`` - _Bir kod parçacığı içeren açma etiketi_
+
+nonce - _Çevrilmemesi gereken metin_
+
+`` - _Kapatma etiketi_
+
+
+
+Kaynak metin, yalnızca sayıları içeren kısaltılmış etiketler de içerir; yani, bunların fonksiyonu hemen anlaşılabilir olmayabilir. Tam olarak hangi fonksiyonu yerine getirdiklerini görmek için imleci bu etiketlerin üzerine götürebilirsiniz.
+
+Aşağıdaki örnekte, imleç üzerine götürüldüğünde <0> etiketin `` öğesini temsil ettiğini ve bir kod parçacığı içerdiğini görebilirsiniz; bu nedenle, bu etiketlerin içindeki içerik çevrilmemelidir.
+
+
+
+## Kısa vs. eksiksiz hâller/kısatmalar {#short-vs-full-forms}
+
+Web sitesinde kullanılan birçok kısaltma vardır, örn. dapps, NFT, DAO, DeFi vb. Bu kısaltmalar genellikle İngilizce olarak kullanılır ve web sitesini ziyaret edenlerin çoğu bunlara aşinadır.
+
+Genellikle diğer dillerde yerleşik çevirileri olmadığı için bu ve benzeri terimleri ele almanın en iyi yolu, tam hâlinin açıklayıcı bir çevirisini sağlamak ve İngilizce kısaltmasını parantez içinde eklemektir.
+
+Çoğu insan bunlara aşina olmayacağından ve yerelleştirilmiş hâlleri çoğu ziyaretçi için pek anlamlı olmayacağından bu kısaltmaları çevirmeyin.
+
+Dapps kısaltmasının nasıl çevrilmesi gerektiğine dair örnek:
+
+- Merkeziyetsiz uygulamalar (dapps) → _Tercüme edilmiş tam metin (parantez içinde İngilizce kısaltması)_
+
+## Yerleşmiş çevirileri olmayan terimler {#terms-without-established-translations}
+
+Bazı terimlerin diğer dillerde yerleşmiş çevirileri bulunmayabilir ve bu terimler, orijinal İngilizce hâliyle yaygın olarak biliniyor olabilir. Proof-of-work, proof-of-stake, Beacon Chain, staking vb. nispeten yeni olan terimler buna örnek gösterilebilir.
+
+İngilizce versiyonu diğer dillerde de yaygın olarak kullanıldığından bu terimleri çevirmek kulağa doğal gelmese de çevrilmeleri şiddetle tavsiye edilir.
+
+Bunları çevirirken yaratıcı ve açıklayıcı çeviriler kullanmaktan çekinmeyin veya gerekirse düz bir şekilde tam anlamıyla çevirin.
+
+**Bazı terimleri İngilizce bırakmak yerine çoğu terimin çevrilmesinin nedeni, Ethereum ve ilgili teknolojileri daha fazla insan kullanmaya başladıkça, bu yeni terminolojinin gelecekte daha yaygın hâle geleceği gerçeğidir. Dünyanın her yerinden daha fazla insanı bu alana dahil etmek istiyorsak, kendimiz oluşturmamız gerekse bile mümkün olduğunca çok dilde anlaşılır terminoloji sağlamamız gerekir.**
+
+## Butonlar ve CTA'lar {#buttons-and-ctas}
+
+Web sitesi, diğer içeriklerden farklı şekilde çevrilmesi gereken çok sayıda düğme içerir.
+
+Düğme metni, çoğu dizeyle bağlantılı bağlam ekran görüntülerini görüntüleyerek veya düzenleyicideki "düğme" ifadesini içeren bağlamı kontrol ederek anlaşılabilir.
+
+Biçimlendirme uyumsuzluklarını önlemek için düğmelerin çevirileri mümkün olduğunca kısa olmalıdır. Ek olarak, düğme çevirileri emir kipi hâlinde olmalıdır, yani bir komut veya istek içermelidir.
+
+
+
+## Kapsayıcılık için çeviri {#translating-for-inclusivity}
+
+Ethereum.org'un ziyaretçileri, dünyanın farklı bölgelerindendir ve farklı geçmişlere sahiptir. Bu nedenle web sitesindeki dil; tarafsız, herkese açık ve kapsayıcı olmalıdır.
+
+Cinsiyetsiz ifadeler bunun önemli bir parçasıdır. Bu, resmi hitap biçimini kullanarak ve çevirilerde cinsiyete özgü sözcüklerden kaçınarak kolayca başarılabilir.
+
+Kapsayıcılığın başka bir biçimi; herhangi bir ülkeye, ırka veya bölgeye özgü olmayan küresel bir kullanıcı kitlesine yönelik çeviri yapmaya çalışmaktır.
+
+Son olarak üslup, tüm kullanıcılara ve her yaşa uygun olmalıdır.
+
+## Dile özel çeviriler {#language-specific-translations}
+
+Çeviri yaparken kaynaktan kopyalamak yerine kendi dilinizde kullanılan dil bilgisi kurallarına, kabullere ve biçimlendirmeye uymak önemlidir. Kaynak metin, İngilizce dil bilgisi kural ve kabullerine uygundur; bu kural ve kabuller, diğer birçok dil için geçerli değildir.
+
+Dilinizin kurallarını bilmeli ve buna göre çeviri yapmalısınız. Yardıma ihtiyacınız olduğunda bize ulaşırsanız ve bu öğelerin kendi dilinizde nasıl kullanılması gerektiğine dair bazı kaynaklar bulmanıza yardımcı olabiliriz.
+
+Özellikle nelere dikkat edilmesi gerektiğine dair bazı örnekler:
+
+### Noktalama, biçimlendirme {#punctuation-and-formatting}
+
+**Büyük/Küçük Harf**
+
+- Farklı dillerde büyük/küçük harf kullanımında büyük farklılıklar bulunur.
+- İngilizce'de; başlıklarda ve adlarda, aylarda ve günlerde, dil adlarında, tatillerde vb. tüm sözcüklerin büyük harfle yazılması yaygındır. Diğer birçok dilde, farklı büyük harf kullanım kurallarına sahip oldukları için bu durum dil bilgisi açısından yanlıştır.
+- Bazı dillerde, İngilizce'de büyük harfle yazılmayan şahıs zamirlerinin, isimlerin ve belirli sıfatların büyük harfle yazılmasıyla ilgili kurallar da vardır.
+
+**Boşluklar**
+
+- İmla kuralları, her dil için boşluk kullanımını tanımlar. Boşluklar her yerde kullanıldığından, bu kurallar en belirgin olanlardan bazılarıdır ve boşluklar en yanlış çevrilen öğelerden bazılarıdır.
+- İngilizce ve diğer diller arasındaki boşluk bırakma ilgili bazı yaygın farklılıklar:
+ - Ölçü birimlerinden ve para birimlerinden önceki boşluk (ör. USD, EUR, kB, MB)
+ - Derece işaretlerinden önceki boşluk (örneğin, °C, ℉)
+ - Bazı noktalama işaretlerinden önce boşluk, özellikle üç nokta (…)
+ - Taksimlerden (/) önce ve sonra boşluk
+
+**Listeler**
+
+- Her dilin liste yazmak için çeşitli ve karmaşık kuralları vardır. Bunlar İngilizceden önemli ölçüde farklı olabilir.
+- Bazı dillerde, her yeni satırın ilk kelimesi büyük harfle yazılmalı, bazılarında ise yeni satırlar küçük harflerle başlamalıdır. Ayrıca birçok dilde, her satırın uzunluğuna bağlı olarak, listelerde büyük harf kullanımıyla ilgili farklı kurallar vardır.
+- Aynısı satır öğelerinin noktalama işaretleri için de geçerlidir. Listelerdeki son noktalama işaretleri, dile bağlı olarak nokta (**.**), virgül (**,**) veya noktalı virgül (**;**) olabilir.
+
+**Tırnak işaretleri**
+
+- Diller birçok farklı tırnak işareti kullanır. İngilizce tırnak işaretlerini kaynaktan basitçe kopyalamak çoğu zaman yanlıştır.
+- En yaygın tırnak işareti türlerinden bazıları şunlardır:
+ - „örnek metin“
+ - ‚örnek metin’
+ - »örnek metin«
+ - “örnek metin”
+ - ‘örnek metin’
+ - «örnek metin»
+
+**Kısa çizgiler ve tireler**
+
+- İngilizce'de kısa çizgi (-) sözcükleri veya bir sözcüğün farklı bölümlerini birleştirmek için kullanılırken tire (–) bir aralığı veya duraklamayı belirtmek için kullanılır.
+- Birçok dilde, dikkat edilmesi gereken kısa çizgi ve tire kullanımı için farklı kurallar vardır.
+
+### Biçimler {#formats}
+
+**Sayılar**
+
+- Farklı dillerde sayıların yazılmasındaki temel fark, ondalık ve binler için kullanılan ayırıcıdır. Binlerce kişi için bu nokta, virgül veya boşluk olabilir. Benzer şekilde, bazı diller ondalık nokta kullanırken, diğerleri ondalık virgül kullanır.
+ - Büyük sayılara bazı örnekler:
+ - İngilizce – **1,000.50**
+ - İspanyolca – **1.000,50**
+ - Fransızca – **1 000,50**
+- Sayıları çevirirken dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta da yüzde işaretidir. Farklı şekillerde yazılabilir: **100%**, **100 %** veya **%100**.
+- Son olarak, dile bağlı olarak negatif sayılar farklı şekilde görüntülenebilir: -100, 100-, (100) veya [100].
+
+**Tarihler**
+
+- Tarihleri çevirirken, dile bağlı olarak bir takım hususlar ve farklılıklar vardır. Bunlara tarih biçimi, ayırıcı, büyük harf kullanımı ve baştaki sıfırlar dahildir. Tam uzunluktaki ve sayısal tarihler arasında da farklılıklar vardır.
+ - Farklı tarih biçimlerine bazı örnekler:
+ - Birleşik Krallık İngilizcesi (gg/aa/yyyy) - 1 Ocak 2022
+ - Amerikan İngilizcesi (aa/gg/yyyy) - Ocak 1, 2022
+ - Çince (yyyy-aa-gg) – 2022 年 1 月 1 日
+ - French (gg/aa/yyyy) – 1er janvier 2022
+ - Italian (gg/aa/yyyy) – 1º gennaio 2022
+ - German (gg/aa/yyyy) – 1. Ocak 2022
+
+**Para birimleri**
+
+- Farklı biçimler, kurallar ve dönüşümler nedeniyle para birimlerini çevirmek zor olabilir. Genel bir kural olarak, lütfen para birimlerini kaynakla aynı tutun. Okuyucunun yararına parantez içinde yerel para biriminizi ve dönüşümünüzü ekleyebilirsiniz.
+- Farklı dillerde para birimleri yazmanın temel farklılıkları arasında sembol yerleşimi, ondalık virgül ve ondalık nokta, boşluk ve kısaltmalar ve semboller yer alır.
+ - Sembol yerleştirmesi: $100 veya 100$
+ - Ondalık virgül ve ondalık nokta: 100,50$ veya 100.50$
+ - Boşluklar: $100 veya 100 $
+ - Kısaltmalar vs. semboller: 100 $ veya 100 USD
+
+**Ölçü birimleri**
+
+- Genel bir kural olarak, lütfen ölçü birimlerini kaynağa uygun şekilde koruyun. Ülkeniz farklı bir sistem kullanıyorsa, dönüştürmeyi parantez içinde ekleyebilirsiniz.
+- Ölçü birimlerinin yerelleştirilmesinin yanı sıra, dillerin bu birimlere yaklaşımlarındaki farklılıkları da not etmek önemlidir. Temel fark, dile bağlı olarak farklı olabilen sayı ve birim arasındaki boşluktur. Bunun örnekleri arasında 100 kB'ye karşı 100 kB veya 50ºF'ye karşı 50 ºF yer alır.
+
+## Sonuç {#conclusion}
+
+Ethereum.org'u çevirmek, Ethereum'un farklı yönlerini öğrenmek için harika bir fırsattır.
+
+Çeviri yaparken acele etmemeye çalışın. Rahat olun ve eğlenin!
+
+Çeviri Programına dahil olduğunuz ve web sitesini daha geniş bir kitleye ulaştırmamıza yardımcı olduğunuz için teşekkür ederiz. Ethereum topluluğu küreseldir ve bunun bir parçası olduğunuz için mutluyuz!
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-desci-projects/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-desci-projects/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..f4b6319c65c
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-desci-projects/index.md
@@ -0,0 +1,44 @@
+---
+title: Merkeziyetsiz Bilim projeleri ekleme
+description: Ethereum.org'da merkeziyetsiz bilim sayfasındaki projelere bağlantılar eklerken kullandığımız politika
+lang: tr
+---
+
+# Proje ekleme {#adding-projects}
+
+Çeşitli projeler sunduğumuzdan ve Merkeziyetsiz Bilim manzarasının anlık görüntüsünü verdiğimizden emin olmak istiyoruz.
+
+Herkes, ethereum.org'daki Merkeziyetsiz Bilim sayfasındaki listeye proje önermek konusunda özgürdür. Aynı şekilde, bir projenin artık alakalı olmadığını ya da artık uygunluk kriterlerimizi karşılamadığını fark eden herkes, o projeyi kaldırmamızı önermekte özgürdür.
+
+## Karar çerçevesi {#the-decision-framework}
+
+### Dahil edilme kriterleri: olmazsa olmazlar {#the-must-haves}
+
+- **Açık kaynak kodu/verisi** - Kodların ve verilerin açıklığı, Merkeziyetsiz Bilimin ana prensiplerindendir, bu yüzden merkeziyetsiz bilim projeleri kapalı kaynak olmamalıdır. Kod temeli erişilebilir ve tercihen "çekme talebine" açık olmalıdır.
+- **Merkeziyetsiz bilim projeleri bariz bir şekilde merkeziyetsiz olmalıdır** - Bu, bir DAO tarafından yönetilmek ya da merkeziyetsiz cüzdanları da içeren merkezi olmayan bir teknoloji yığınıyla geliştirmek şeklinde olabilir. Muhtemelen Ethereum'da denetlenebilir akıllı sözleşmeleri içerir.
+- **Dürüst ve doğru listeleme bilgileri** - Projelerden önerilen herhangi bir listelemenin dürüst ve doğru bilgilerle gelmesi beklenir. Ürününüzü, örneğin "açık kaynaklı" değilken öyleymiş gibi duyurarak listeleme bilgilerini tahrif eden ürünler kaldırılacaktır.
+- **Bilime erişimi geliştirmeye yönelik kanıtlanabilir taahhüt** - Bir merkeziyetsiz bilim projesi, bilime katılımı genişlettiğini sadece jeton/NFT sahiplerine değil, genel halka da ifade edebilmelidir.
+- **Küresel olarak erişilebilir** - Projeniz, belirli kişilerin hizmetinize erişmesini engelleyen coğrafi kısıtlamalara veya KYC koşullarına sahip değildir.
+- **Bilgilendirici web sitesi ve dokümanlar** - Siteyi ziyaret eden kişilerin projenin gerçekte ne yaptığını anlayabilmesi, bilimin altyapısının merkeziyetsizliğe nasıl katkıda bulunduğunu ve nasıl katılacaklarını öğrenebilmesi önemlidir.
+- **Proje, Ethereum ekosisteminin bir parçası olmalıdır** - Ethereum.org olarak, merkeziyetsiz bilim hareketi için Ethereum'un (ve Katman 2'lerinin) uygun bir temel katman olduğuna inanıyoruz.
+- **Proje, oldukça iyi yapılandırılmıştır** - Proje, projenin hizmetlerine birkaç ay boyunca erişebilmiş gerçek kullanıcılara sahiptir.
+
+### Olması istenen özellikler
+
+- **Birden fazla dilde mevcut olma** - Projeniz, tüm dünyadaki kullanıcıların erişim sağlayabilmesi için birden çok dile çevrilir.
+- **Eğitici kaynaklar** - Ürününüz, kullanıcılara yardımcı olmak ve onları eğitmek için iyi tasarlanmış bir oryantasyon deneyimine sahip olmalıdır. Alternatif olarak, makaleler veya videolar gibi nasıl yapılır içeriğinin kanıtına da sahip olabilir.
+- **Üçüncü taraf denetimleri** - Ürününüz, güvenlik açıkları için güvenilir bir üçüncü tarafın profesyonel denetiminden geçirilir.
+- **İletişim noktası** - Proje için bir iletişim noktası (bir DAO ya da topluluktan bir temsilci tarafından olabilir), değişiklikler yapıldığında doğru bilgi almada bize büyük ölçüde yardımcı olacaktır. Bu, geleceğe ait bilgileri toplarken ethereum.org'u güncelleme sürecini yönetilebilir halde tutacaktır.
+
+## Bakım {#maintenance}
+
+Ethereum'un akıcı yapısında olduğu gibi, ekipler ve ürünler gelir ve gider; yenilikler her gün gerçekleşir, bu nedenle şu amaçlarla içeriğimizin rutin kontrollerini gerçekleştireceğiz:
+
+- Listelenen tüm projelerin kriterlerimizi hâlâ karşıladığından emin olmak
+- Şu anda listelenenlerden daha fazla kriterlerimizi karşılayan önerilen ürünler olmadığını doğrulamak
+
+Ethereum, açık kaynak topluluğu tarafından yönetilir ve onu güncel tutmaları için topluluğa güveniriz. Listelenmiş projelerde güncellenmesi gereken herhangi bir bilgi olduğunu fark ettiyseniz, lütfen GitHub depomuzda bir sorun ya da çekme isteği açın.
+
+## Kullanım koşulları {#terms-of-use}
+
+Ayrıca lütfen [kullanım koşullarımıza](/terms-of-use/) başvurun. Ethereum.org'daki bilgiler, yalnızca genel bilgi amaçlı verilmektedir.
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-developer-tools/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-developer-tools/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..5731d16cc9d
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-developer-tools/index.md
@@ -0,0 +1,61 @@
+---
+title: Geliştirici araçları ekleme
+lang: tr
+description: Ethereum.org'da geliştirici araçlarını listeleme kriterlerimiz
+---
+
+# Geliştirici araçları ekleme {#contributing-to-ethereumorg-}
+
+İnsanların güvenle inşa edebilmeleri ve ihtiyaç duydukları desteğe sahip olabilmeleri için mümkün olan en iyi geliştirici kaynaklarını listelediğimizden emin olmak istiyoruz.
+
+Kaçırdığımız yararlı bir geliştirici aracı varsa, uygun bir yerde önermekten çekinmeyin.
+
+Şu anda [geliştirici portalımız](/developers/) aracılığıyla geliştirici araçlarını listeliyoruz.
+
+**Uygun sayfalara yeni eklemeler önermekten çekinmeyin.**
+
+## Nasıl karar veririz {#ways-to-contribute}
+
+Geliştirici aracı gönderimleri aşağıdaki kriterlere göre değerlendirilecektir:
+
+**Hâlihazırda listelenen araçlardan anlamlı bir şekilde farklı mı?**
+
+- Yeni kategoriler veya araç türleri
+- Mevcut benzer araçlara kıyasla yeni özellikler
+- Mevcut benzer araçlar tarafından kapsanmayan farklı bir kullanım alanına yönelik olması
+
+**Araç iyi belgelenmiş mi?**
+
+- Belgeler mevcut mu?
+- Aracı kullanmak yeterli mi?
+- Yakın zamanda güncellenmiş mi?
+
+**Araç yaygın olarak kullanılıyor mu?**
+
+- GitHub yıldızları, indirme istatistikleri ve bilinen şirketler veya projeler tarafından kullanılıp kullanılmadığı gibi ölçümleri dikkate alacağız
+
+**Araç yeterli kalitede mi?**
+
+- Tekrar eden hatalar mevcut mu?
+- Araç güvenilir mi?
+- Araç aktif olarak sürdürülüyor mu?
+
+**Araç açık kaynaklı mı?**
+
+Ethereum alanındaki birçok proje açık kaynak kodludur. Topluluk geliştiricilerinin kodu incelemesine ve ona katkıda bulunmasına olanak tanıyan açık kaynaklı projeleri listeleme olasılığımız daha yüksektir.
+
+---
+
+## Ürün Siparişi {#product-ordering}
+
+Ürünler özel olarak sıralanmadıkça, örneğin alfabetik olarak, uzak geçmişten yakın geçmişe göre sayfaya eklenir. Diğer bir deyişle, en yeni ürünler listenin en altına eklenir.
+
+---
+
+## Geliştirici aracınızı ekleyin {#how-decisions-about-the-site-are-made}
+
+Eğer ethereum.org'a geliştirici aracı eklemek istiyorsanız ve kriterleri karşılıyorsa GitHub'da bir konu oluşturun.
+
+
+ Sorun oluştur
+
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-exchanges/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-exchanges/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..c996754bd38
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-exchanges/index.md
@@ -0,0 +1,40 @@
+---
+title: Borsa ekleme
+description: Ethereum.org'a borsa eklerken kullandığımız politika
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum borsaları ekleme {#adding-ethereum-exchanges}
+
+Herkes ethereum.org'da yeni borsalar önermekte özgürdür.
+
+Şu anda onları şurada listeliyoruz:
+
+- [ethereum.org/get-eth](/get-eth/)
+
+Bu sayfa, bir kullanıcının nerede yaşadıklarını girmesine ve hangi borsaları kullanabileceğini görmesine olanak tanır. Bu, herhangi bir coğrafi kısıtlamanın erken ortaya çıkmasına yardımcı olur.
+
+Bu bağlamdan dolayı, bir borsa önerdiğinizde bazı özel bilgilere ihtiyacımız var.
+
+**NOT:** Merkeziyetsiz bir borsayı listelemek istiyorsanız, [cüzdanları ve dapp'leri listeleme politikamıza](/contributing/adding-products/) göz atın.
+
+## İhtiyacımız olanlar {#what-we-need}
+
+- Borsa için geçerli olan coğrafi kısıtlamalar. Borsayla ilişkili coğrafi kısıtlamalar, borsanın web sitesinin özel bir sayfasında veya bölümünde ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.
+- Kullanıcıların ETH satın almak için kullanabileceği para birimleri
+- Borsanın meşru bir ticaret şirketi olduğunun kanıtı
+- Sahip olabileceğiniz herhangi bir ek bilgi: Bu, şirket hakkında faaliyet yılları, finansal destek vb. gibi bilgiler olabilir.
+
+Bu bilgilere, [kullanıcıların kullanabilecekleri bir borsa bulmalarına yardımcı olabilmemiz](/get-eth/#country-picker) için ihtiyacımız var.
+
+Ve böylece ethereum.org, değişimin meşru ve güvenli bir hizmet olduğundan daha emin olabilir.
+
+---
+
+## Borsanızı ekleyin {#add-exchange}
+
+Ethereum.org'a bir borsa eklemek istiyorsanız, GitHub'da bir konu oluşturun.
+
+
+ Bir konu oluştur
+
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-glossary-terms/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-glossary-terms/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..27e64e539b0
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-glossary-terms/index.md
@@ -0,0 +1,26 @@
+---
+title: Sözlük terimleri ekleme
+lang: tr
+description: Ethereum.org sözlüğüne yeni terimler ekleme kriterlerimiz
+---
+
+# Sözlük terimleri ekleme {#contributing-to-ethereumorg-}
+
+Bu alan her gün değişiyor. Ethereum kullanıcılarının sözlüğüne sürekli olarak yeni terimler giriyor ve Ethereum ile ilgili her şey için doğru, güncel bir referans sağlamak için yardımınıza ihtiyacımız var. Mevcut [sözlüğümüze](/glossary/) göz atın ve yardım etmek istiyorsanız aşağıya bakın!
+
+## Kriterler {#criteria}
+
+Yeni sözlük terimleri aşağıdaki kriterlere göre değerlendirilecektir:
+
+- Terim/açıklama güncel mi ve şu anda güncel mi?
+- Sözlükte buna benzer bir terim var mı? (Öyleyse, mevcut bir terimi güncellemeye karşı yeni bir terimin faydalarını düşünün)
+- Terim/tanım, ürün reklamı veya diğer promosyon içeriğinden yoksun mu?
+- Terim/tanım doğrudan Ethereum ile ilgili mi?
+- Tanım nesnel mi, doğru mu ve öznel yargı veya görüşten yoksun mu?
+- Kaynak güvenilir mi? Kaynaklarına atıfta bulunuyorlar mı?
+
+---
+
+## Teriminizi ekleyin {#how-decisions-about-the-site-are-made}
+
+Ethereum.org'a bir sözlük terimi eklemek istiyorsanız ve kriterleri karşılıyorsa, [GitHub'da bir konu oluşturun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=feature+%3Asparkles%3A%2Ccontent+%3Afountain_pen%3A&template=suggest_glossary_term.yaml).
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-layer-2s/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-layer-2s/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..df1fcf7283c
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-layer-2s/index.md
@@ -0,0 +1,97 @@
+---
+title: Katman 2'leri Ekleme
+description: Ethereum.org'a katman 2 eklerken kullandığımız politika
+lang: tr
+---
+
+# Katman 2'leri Ekleme {#adding-layer-2}
+
+Kullanıcıların katman 2 alanında güvenli ve kendinden emin bir şekilde gezinebilmeleri için mümkün olan en iyi kaynakları listelediğimizden emin olmak istiyoruz.
+
+Herkes ethereum.org'da bir katman 2 eklemeyi önermekte özgürdür. Gözden kaçırdığımız bir katman 2 varsa, **[lütfen belirtin](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=feature+%3Asparkles%3A%2Ccontent+%3Afountain_pen%3A&template=suggest_layer2.yaml)!**
+
+Şu anda aşağıdaki sayfalarda Katman 2'leri listeliyoruz:
+
+- [İyimser toplamalar](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/)
+- [Sıfır-bilgi toplamalar](/developers/docs/scaling/zk-rollups/)
+- [Katman 2](/layer-2/)
+
+Katman 2, Ethereum için nispeten yeni ve heyecan verici bir paradigmadır. Ethereum.org'da değerlendirilmek üzere adil bir çerçeve oluşturmaya çalıştık, ancak listeleme kriterleri zamanla değişecek ve gelişecektir.
+
+## Karar çerçevesi {#decision-framework}
+
+### Dahil edilme kriterleri: olmazsa olmazlar {#criteria-for-inclusion-the-must-haves}
+
+**L2BEAT'te listeleme**
+
+- Bu projenin dikkate alınabilmesi için [L2BEAT](https://l2beat.com)'te listelenmesi gerekir. L2BEAT, katman 2 projelerini değerlendirmek için kullandığımız sağlam bir katman 2 risk değerlendirmesi sunar. **Proje L2BEAT'te yer almıyorsa, onu ethereum.org'da Katman 2 olarak listelemeyeceğiz.**
+- [Katman 2 projenizi L2BEAT'e nasıl ekleyeceğinizi öğrenin](https://github.com/l2beat/l2beat/blob/master/CONTRIBUTING.md).
+
+**Açık kaynak**
+
+- Kodunuz erişilebilir olmalı ve topluluğun çoğunluğunun PR'lerini kabul etmelisiniz.
+
+**Katman 2 kategorisi**
+
+Şu anda aşağıdakileri katman 2 çözümleri olarak görüyoruz:
+
+- İyimser toplama
+- Sıfır-bilgi toplamaları
+
+_Veri kullanılabilirliği veya güvenlik için Ethereum kullanmayan diğer ölçeklendirme çözümlerini katman 2 olarak görmüyoruz._
+
+**Veri kullanılabilirliği için Ethereum**
+
+- Veri kullanılabilirliği, diğer ölçeklendirme çözümleri ile katman 2 arasında önemli bir ayırt edici faktördür. Bir proje, listeleme için dikkate alınması gereken veri kullanılabilirliği için Ethereum Mainnet'i **kullanmalıdır**.
+
+**Köprüler**
+
+- Kullanıcılar katman 2'ye nasıl katılabilirler?
+
+**Projenin yayınlandığı tarih**
+
+- Ana Ağ'da 6 aydan fazla bir süredir "canlı" olan bir katman 2
+
+- Kullanıcılar tarafından aktif olarak kullanılmamış yeni projelerin listelenme olasılığı daha düşüktür.
+
+**Harici güvenlik denetimi**
+
+- İster denetim yoluyla, ister dahili güvenlik ekibiyle veya başka bir yöntemle olsun, ürününüzün güvenliği doğru bir şekilde test edilmelidir. Bu, kullanıcılarımıza yönelik riski azaltır ve güvenliği ciddiye aldığınızı gösterir.
+
+**Sürekli kullanıcı tabanı**
+
+- TVL geçmişi, işlem istatistikleri ve bilinen şirketler veya projeler tarafından kullanılıp kullanılmadığı gibi ölçümleri dikkate alacağız
+
+**Aktif geliştirme ekibi**
+
+- Proje üzerinde çalışan aktif bir ekibi olmayan bir katman 2'yi listelemeyeceğiz.
+
+**Blok arayıcısı**
+
+- Listelenen projeler, kullanıcıların zincirde kolayca gezinmesini sağlamak için çalışan bir blok arayıcısı gerektirir.
+
+### Diğer kriterler: olursa iyi olan şeyler {#nice-to-haves}
+
+**Proje için borsa desteği**
+
+- Kullanıcılar doğrudan bir borsaya para yatırabiliyor ve/veya borsadan para çekebiliyor mu?
+
+**Katman 2 ekosistemindeki dapp'lere bağlantılar**
+
+- Kullanıcıların bu katman 2'de neler yapabilecekleri hakkında bilgi sağlayabilmek istiyoruz. (örn. https://portal.arbitrum.io/, https://www.optimism.io/apps)
+
+**Token sözleşme listeleri**
+
+- Varlıklar katman 2'de yeni bir adrese sahip olacağından, mevcut bir token listesi kaynağı varsa lütfen paylaşın.
+
+**Yerel cüzdan desteği**
+
+- Katman 2'yi yerel olarak destekleyen herhangi bir cüzdan var mı?
+
+## Katman 2'nizi ekleyin {#add-exchange}
+
+Ethereum.org'a bir katman 2 eklemek istiyorsanız, GitHub'da bir konu oluşturun.
+
+
+ Bir konu oluştur
+
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-products/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-products/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..20514558b2a
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-products/index.md
@@ -0,0 +1,100 @@
+---
+title: Ürün ekleme
+description: Ethereum.org'a merkeziyetsiz uygulamalar eklerken kullandığımız politika
+lang: tr
+---
+
+# Ethereum ürünleri ekleme {#adding-products}
+
+Herkes, uygun olduğunda ethereum.org'daki içeriğe yeni merkeziyetsiz uygulamalar önermekte özgürdür. **Hayır, merkeziyetsiz uygulamanızı ana sayfamızda listelemeyeceğiz** 😜
+
+Merkeziyetsiz uygulamalar şu anda aşağıdakilerde listeleniyor:
+
+- ethereum.org/dapps
+- ethereum.org/get-eth
+
+**Lütfen sadece bu sayfalarda yeni eklemeler önerin.**
+
+Yeni eklemeleri memnuniyetle karşılasak da, mevcut cüzdanları ve merkeziyetsiz uygulamaları kullanıcılarımız için oluşturmaya çalıştığımız bir deneyime dayanarak seçtik. Bunlar, bazı tasarım ilkelerimize temel almaktadır:
+
+- _İlham Verici_: ethereum.org üzerindeki herhangi bir şey kullanıcılara yeni bir şey sunmalı
+- _İyi bir hikâye_: listelenen şey bir "Aklıma bir fikir geldi!" anı yaşatmalı
+- _Güvenilir_: Kullanıcılara yönelik riski en aza indirmek için her şey meşru işletmeler/projeler olmalıdır
+
+Genel olarak **ethereum.org, yeni kullanıcılar için "kesintisiz ilk katılım deneyimi" sağlamak istiyor**. Bu nedenle, aşağıdakilere dayalı olarak merkeziyetsiz uygulamalar ekliyoruz:
+
+- kullanım kolaylığı
+- diğer ürünlerle birlikte çalışabilirlik
+- güvenlik
+- uzun ömürlülük
+
+İşte karar çerçevemizin daha ayrıntılı hâli. Geribildirim sağlamaktan veya değişiklik önermekten çekinmeyin.
+
+## Karar çerçevesi {#decision-framework}
+
+### Dahil edilme kriterleri: olmazsa olmazlar {#criteria-for-inclusion-the-must-haves}
+
+- **Güvenlik testi yapılmış bir ürün** – ister denetim yoluyla, ister dahili güvenlik ekibiyle veya başka bir yöntemle olsun, ürününüzün güvenliği güvenilir bir şekilde test edilmelidir. Bu, kullanıcılarımıza yönelik riski azaltır ve güvenliği ciddiye aldığınızı gösterir.
+- **6 ayı aşkın süredir "kullanımda" olan bir ürün**: Bu, güvenliğin bir başka göstergesidir. 6 ay, kritik hataların ve açıkların bulunması için iyi bir zaman dilimidir.
+- **Aktif bir ekip tarafından üzerinde çalışılıyor**: Bu, kaliteyi korumaya ve bir kullanıcı sorgularıyla ilgili destek almasını sağlamaya yardımcı olur.
+- **Dürüst ve doğru listeleme bilgileri**: Projelerden önerilen tüm listelemelerin dürüst ve doğru bilgilerle gelmesi beklenir. Ürününüzü "açık kaynak" değilken öyleymiş gibi duyurmak gibi listeleme bilgilerini tahrif eden ürünler kaldırılacaktır.
+
+### Sıralama için kriter: olursa iyi olacak şeyler {#criteria-for-ranking-the-nice-to-haves}
+
+Merkeziyetsiz uygulamanız aşağıdaki kriterler nedeniyle ethereum.org'da diğerleri kadar belirgin bir şekilde listelenmemiş olabilir.
+
+**Merkeziyetsiz Uygulamalar**
+
+- **Listelenen cüzdanların çoğu ile erişilebilmesi** – merkeziyetsiz uygulamalar, ethereum.org'da listelenen cüzdanların çoğuyla çalışmalıdır.
+- **Kullanıcıların bunu kendileri deneyebilmeleri –** bireysel bir kullanıcı, merkeziyetsiz uygulamanızı kullanabilmeli ve somut bir şey elde edebilmelidir.
+- **Başlangıç** – ürününüz, kullanıcılara yardımcı olmak ve onları eğitmek için iyi tasarlanmış bir başlangıç deneyimine sahip olmalıdır. Alternatif olarak, makaleler veya videolar gibi nasıl yapılır içeriğinin kanıtına da sahip olabilir.
+- **Gözetimsiz** – kullanıcılar kendi fonlarını kontrol eder. Ürününüz kaybolursa, kullanıcılar yine de fonlarına erişebilir ve bunları taşıyabilir.
+- **Küresel olarak erişilebilir** – ürününüz, belirli kişilerin hizmetinize erişmesini engelleyen coğrafi kısıtlamalara veya KYC koşullarına sahip değildir.
+- **Açık kaynak** – kodunuz erişilebilir olmalıdır ve daha geniş topluluktan PR'leri kabul etmelisiniz.
+- **Topluluk** – kullanıcıların yardım almak veya yeni özellikler önermek için ekibinizle etkileşime geçebileceği özel bir topluluğunuzun, belki bir Discord'unuzun olması.
+
+## Uygulamada kriterler {#criteria-in-practice}
+
+Ne kadar çok kriteri karşılarsanız, ürününüzün ethereum.org'a girme olasılığı o kadar artar.
+
+Yalnızca olmazsa olmazları karşılayan listelenmiş bir ürün, olmazsa olmazları ve olması iyi olan şeylerden birkaçını karşılayan yeni bir ürün önerildiğinde kaldırılabilir.
+
+Bu kararı etkileyecek diğer şeyler:
+
+- Değiştirmek yerine eklemek, sayfada kullanıcı deneyimini bozar mı?
+ - sitemiz öncelikle eğitim amaçlıdır ve asıl amacı Ethereum'u ve ilgili kavramları açıklamaktır. Kullanıcılar için çok fazla seçenek eklendiğinde, sayfalar daha az okunabilir ve dolayısıyla daha az kullanışlı hâle gelebilir.
+- Bu sayfa şu anda kullanıcıyı seçeneklerle felç ediyor mu?
+ - izleyecek bir şeye karar veremediğiniz için saatlerce Netflix'e göz atarken olduğu gibi. Yeni kullanıcıları çok fazla seçenekle şaşırtmak bir risktir.
+
+Bu, ethereum.org'un sorumlu olduğu bir tasarım kararıdır.
+
+Ancak içiniz rahat olsun, **daha fazla merkeziyetsiz uygulama sıralaması yapan başka web sitelerine bağlantılar verilecektir**
+
+### Ürün Siparişi {#product-ordering}
+
+Ürünler, örneğin alfabetik olarak, aksi belirtilmedikçe, sayfaya en yakın zamanda eklenenden en eski eklenene doğru gösterilecektir. Diğer bir deyişle, en yeni ürünler listenin en altına eklenir.
+
+### Kullanım koşulları {#terms-of-use}
+
+Ayrıca lütfen [kullanım koşullarımıza](/terms-of-use/) başvurun. Ethereum.org'daki bilgiler, yalnızca genel bilgi amaçlı verilmektedir.
+
+## Bakım {#maintenance}
+
+Ethereum'un akıcı yapısında olduğu gibi, ekipler ve ürünler gelir ve gider; yenilikler her gün gerçekleşir, bu nedenle şu amaçlarla içeriğimizin rutin kontrollerini gerçekleştireceğiz:
+
+- listelenen tüm merkeziyetsiz uygulamaların kriterlerimizi hala karşıladığından emin olmak
+- şu anda listelenenlerden daha fazla sayıda kriterimizi karşılayan önerilmiş ürünler olmadığını doğrulamak
+
+Kontrol edip bize bildirerek bu konuda yardımcı olabilirsiniz. [Bir konu oluşturun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=Type%3A+Feature&template=feature_request.md&title=) veya [website@ethereum.org](mailto:website@ethereum.org) adresine bir e-posta gönderin
+
+_Ayrıca, topluluğun tercihlerini belirtebilmesi ve önerebileceğimiz en iyi ürünleri öne çıkarabilmesi için oylama seçeneklerini de araştırıyoruz._
+
+---
+
+## Ürününüzü ekleyin {#add-your-product}
+
+Ethereum.org'a bir merkeziyetsiz uygulama eklemek istiyorsanız ve bu uygulama kriterleri karşılıyorsa GitHub'da bir konu oluşturun.
+
+
+ Bir konu oluştur
+
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-staking-products/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-staking-products/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..a26977a0101
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-staking-products/index.md
@@ -0,0 +1,176 @@
+---
+title: Stake ürünleri veya hizmetleri ekleme
+description: Ethereum.org'a stake ürünleri veya hizmetleri eklerken kullandığımız politika
+lang: tr
+---
+
+# Stake ürünleri veya hizmetleri ekleme {#adding-staking-products-or-services}
+
+Kullanıcıları güvende ve kendinden emin tutarken mümkün olan en iyi kaynakları listelediğimizden emin olmak istiyoruz.
+
+Herkes ethereum.org'da bir stake ürünü veya hizmeti eklemeyi önermekte özgürdür. Gözden kaçırdığımız bir şey varsa **[lütfen önerin](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=feature+%3Asparkles%3A%2Ccontent+%3Afountain_pen%3A&template=suggest_staking_product.yaml)!**
+
+Şu anda stake ürün ve hizmetlerini aşağıdaki sayfalarda listeliyoruz:
+
+- [Tekli staking](/staking/solo/)
+- [Hizmet olarak stake etme](/staking/saas/)
+- [Stake havuzları](/staking/pools/)
+
+İşaret Zincirindeki hisse ispatı, 1 Aralık 2020'den beri yayında. Stake etme hâlâ nispeten yeni olsa da, ethereum.org'da değerlendirilmek üzere adil ve şeffaf bir çerçeve oluşturmaya çalıştık, ancak listeleme kriterleri zamanla değişip gelişecek ve bu kriterler nihayetinde ethereum.org web sitesi ekibinin takdirindedir.
+
+## Karar çerçevesi {#the-decision-framework}
+
+Bir ürünün ethereum.org'da listeleme kararı herhangi bir tek faktöre bağlı değildir. Bir ürün veya hizmeti listelemeye karar verirken birden fazla kriter birlikte değerlendirilir. Bu kriterler ne kadar fazla karşılanırsa, listelenme olasılığı o kadar artar.
+
+**İlk olarak, hangi ürün veya hizmet kategorisidir?**
+
+- Düğüm veya istemci araçları
+- Anahtar yönetimi
+- Bir hizmet olarak stake etme (SaaS)
+- Stake havuzu
+
+Şu anda, yalnızca bu kategorilerdeki ürün veya hizmetleri listeliyoruz.
+
+### Dahil edilme kriterleri {#criteria-for-inclusion}
+
+Stake etme ürünleri veya hizmet sunumları aşağıdaki kriterlere göre değerlendirilecektir:
+
+**Proje veya hizmet ne zaman yayınlandı?**
+
+- Ürün veya hizmetin ne zaman halka arz edildiğine dair kanıt var mı?
+- Bu, ürünlerin "kullanılmışlık" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+**Proje aktif olarak sürdürülüyor mu?**
+
+- Projeyi geliştiren aktif bir ekip var mı? Projeye kimler dahil?
+- Yalnızca aktif olarak bakımı yapılan ürünler dikkate alınacaktır.
+
+**Ürün veya hizmet güvenilen/insan aracılardan arındırılmış mı?**
+
+- Kullanıcıların yolculuğundaki hangi adımlar, fonlarının anahtarlarını elinde tutmak veya ödülleri uygun şekilde dağıtmak için insanlara güvenmeyi gerektiriyor?
+- Bu, ürün veya hizmetlerin "güvensizlik" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+**Proje, doğru ve güvenilir bilgi sağlıyor mu?**
+
+- Ürünün web sitesinin, özellikle Ethereum protokolü ya da bağlantılı diğer teknolojiler ile ilgili güncel, doğru ve yanlış yönlendirici olmayan bilgiler içermesi çok önemlidir.
+- Yanlış bilgi, tarihi geçmiş detaylar, Ethereum ya da alakalı diğer konular ile ilgili yanlış yönlendirme potansiyeli olan ifadeler içeren başvurular listelenmeyecek ya da listelendiyse kaldırılacaktır.
+
+**Hangi platformlar destekleniyor?**
+
+- örn. Linux, macOS, Windows, iOS, Android
+
+#### Yazılım ve akıllı sözleşmeler {#software-and-smart-contracts}
+
+İlgili herhangi bir özel yazılım veya akıllı sözleşme için:
+
+**Her şey açık kaynaklı mı?**
+
+- Açık kaynaklı projeler, herkese açık bir kaynak kodu deposuna sahip olmalıdır
+- Bu, ürünlerin "açık kaynak" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+**Ürün, _beta_ geliştirme aşamasından çıkmış mı?**
+
+- Ürün, geliştirme döngüsünün hangi aşamasında?
+- Beta aşamasındaki ürünler, ethereum.org'a dahil edilmek üzere değerlendirmeye alınmaz
+
+**Yazılım, harici bir güvenlik denetiminden geçti mi?**
+
+- Geçmediyse, harici denetim gerçekleştirme planı var mı?
+- Bu, ürünlerin "denetim" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+**Projenin bir hata ödülü programı var mı?**
+
+- Yoksa, bir güvenlik hatası ödülü oluşturma planı var mı?
+- Bu, ürünlerin "hata ödülü" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+#### Düğüm veya istemci araçları {#node-or-client-tooling}
+
+Düğüm veya istemci kurulumu, yönetimi veya geçişi ile ilgili yazılım ürünleri için:
+
+**Hangi fikir birliği katmanı istemcileri (yani Lighthouse, Teku, Nimbus, Prysm) destekleniyor?**
+
+- Hangi istemciler destekleniyor? Kullanıcı seçebilir mi?
+- Bu, ürünlerin "çoklu istemci" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+#### Bir hizmet olarak stake etme {#staking-as-a-service}
+
+[Bir hizmet olarak hisseleme listeleri](/staking/saas/) için (yani, yetkilendirilmiş düğüm işlemi):
+
+**Hizmeti kullanmakla ilişkili ücretler nelerdir?**
+
+- Ücret yapısı nedir, örn. hizmet için aylık bir ücret var mı?
+- Herhangi bir ek hisseleme gereksinimi var mı?
+
+**Kullanıcıların hesap açmak için kaydolması gerekiyor mu?**
+
+- Birisi hizmeti izinsiz veya KYC olmadan kullanabilir mi?
+- Bu, ürünlerin "izinsizlik" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+**İmza anahtarları ve çekme anahtarları kimin elinde?**
+
+- Kullanıcı, hangi anahtarlara erişimi elinde tutuyor? Hizmet, hangi anahtarlara erişim sağlıyor?
+- Bu, ürünlerin "güvensizlik" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+**Çalıştırılan düğümlerin istemci çeşitliliği nedir?**
+
+- Doğrulayıcı anahtarların yüzde kaçı bir çoğunluk fikir birliği katmanı (CL) istemcisi tarafından çalıştırılıyor?
+- Son düzenleme itibariyle Prysm, düğüm operatörlerinin çoğunluğu tarafından çalıştırılan fikir birliği katmanı istemcisi hâline gelmiştir ve bu durum, ağ için bir tehlike oluşturmaktadır. Herhangi bir CL istemcisi şu anda ağın %33'ünden fazlası tarafından kullanılıyorsa, kullanımıyla ilgili verileri talep ederiz.
+- Bu, ürünlerin "istemci çeşitliliği" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+#### Stake havuzu {#staking-pool}
+
+[Havuzlu hisseleme hizmetleri](/staking/pools/) için:
+
+**Hisseleme için gereken minimum ETH nedir?**
+
+- örn. 0,01 ETH
+
+**İlgili ücretler veya hisseleme gereksinimleri nelerdir?**
+
+- Ödüllerin yüzde kaçı ücret olarak kaldırılıyor?
+- Herhangi bir ek hisseleme gereksinimi var mı?
+
+**Bir likidite token'ı var mı?**
+
+- İlgili jetonlar nelerdir? Nasıl çalışırlar? Sözleşme adresleri nelerdir?
+- Bu, ürünlerin "likidite token'ı" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+**Kullanıcılar düğüm operatörü olarak katılabilir mi?**
+
+- Havuzlanmış fonları kullanarak doğrulayıcı istemcilerini çalıştırmak için ne gereklidir?
+- Bunun için bir kişiden, şirketten veya DAO'dan izin alınması gerekiyor mu?
+- Bu, ürünlerin "izin gerektirmeyen düğümler" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+**Havuz düğüm operatörlerinin istemci çeşitliliği nedir?**
+
+- Düğüm operatörlerinin yüzde kaçı bir çoğunluk fikir birliği katmanı (CL) istemcisi çalıştırıyor?
+- Son düzenleme itibariyle Prysm, düğüm operatörlerinin çoğunluğu tarafından çalıştırılan fikir birliği katmanı istemcisi hâline gelmiştir ve bu durum, ağ için bir tehlike oluşturmaktadır. Herhangi bir CL istemcisi şu anda ağın %33'ünden fazlası tarafından kullanılıyorsa, kullanımıyla ilgili verileri talep ederiz.
+- Bu, ürünlerin "istemci çeşitliliği" puanını belirlemek için kullanılır.
+
+### Diğer kriterler: olursa iyi olan şeyler {#other-criteria}
+
+**Hangi kullanıcı arayüzleri destekleniyor?**
+
+- örn. Tarayıcı uygulaması, masaüstü uygulaması, mobil uygulama, CLI
+
+**Düğüm araçları konusunda yazılım, istemciler arasında geçiş yapmanın kolay bir yolunu sağlıyor mu?**
+
+- Kullanıcı, aracı kullanarak istemcileri kolayca ve güvenli bir şekilde değiştirebiliyor mu?
+
+**SaaS için hizmet tarafından şu anda kaç doğrulayıcı çalıştırılıyor?**
+
+- Bu, bize hizmetinizin şu ana kadarki erişimi hakkında bir fikir verir.
+
+## Sonuçları nasıl görüntülüyoruz {#product-ordering}
+
+Yukarıdaki [dahil edilme kriterleri](#criteria-for-inclusion), her ürün veya hizmet için kümülatif puan hesaplamak için kullanılır. Bu, belirli objektif kriterleri karşılayan ürünleri sıralamak ve sergilemek için bir araç olarak kullanılır. Kanıt için ne kadar çok kriter sağlanırsa, bir ürün o kadar yüksek sıralanır ve beraberlikler yükte rastgele hâle getirilir.
+
+Bu kriterlerin kod mantığı ve ağırlıkları şu anda depomuzdaki [bu JavaScript bileşeninde](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/blob/dev/src/components/Staking/StakingProductsCardGrid.js#L350) bulunmaktadır.
+
+## Ürününüzü veya hizmetinizi ekleyin {#add-product}
+
+Ethereum.org'a hisseleme ürünü veya hizmeti eklemek istiyorsanız GitHub'da bir konu oluşturun.
+
+
+ Bir konu oluştur
+
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-wallets/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-wallets/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..9c17a1ecea9
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/adding-wallets/index.md
@@ -0,0 +1,80 @@
+---
+title: Cüzdan ekleme
+description: Ethereum.org'a cüzdan eklerken kullandığımız politika
+lang: tr
+---
+
+# Cüzdan ekleme {#adding-wallets}
+
+Kullanıcıların kendilerinden emin bir tarzda Ethereum'da yön bulabilmeleri için cüzdanların özellik açısından zengin manzaralarını kapsayan, çeşitli cüzdanları gösterdiğimizden emin olmak isteriz.
+
+Herkes, ethererum.org'a bir cüzdan önermekte özgürdür. Gözden kaçırdığımız bir cüzdan varsa lütfen bildirin!
+
+Cüzdanlar şu anda aşağıdakilerde listeleniyor:
+
+- [ethereum.org/wallets/find-wallet/](/wallets/find-wallet/)
+
+Ethereum'da cüzdanlar çok hızlı bir biçimde değişiyor. Ethereum.org'da değerlendirilmek üzere adil bir çerçeve oluşturmaya çalıştık, ancak listeleme kriterleri zamanla değişecek ve gelişecektir.
+
+## Karar çerçevesi {#the-decision-framework}
+
+### Dahil edilme kriterleri: olmazsa olmazlar {#the-must-haves}
+
+- **Güvenliği sınanmış bir ürün** - bir denetim, iç güvenlik ekibi, açık kaynaklı kodlama yoluyla ya da bazı başka yöntemlerle cüzdanınızın güvenliği sağlanmış olmak zorundadır. Bu, kullanıcılarımıza yönelik riski azaltır ve güvenliği ciddiye aldığınızı gösterir.
+- **Altı aydan fazladır ''canlı'' olan VEYA itibarlı bir geçmişe sahip olan bir grup tarafından yayımlanan bir cüzdan** - bu, güvenliğin bir başka göstergesidir. Hayati hataların ve kötüye kullanımların bulunması için altı ay iyi bir zaman aralığıdır. Projeler olarak hızlı bir şekilde terk edilecek çatallanmaları elemek için altı ay istiyoruz.
+- **Aktif bir ekibin üzerinde çalışmış olması** - bu, kalitenin sağlanmasına ve bir kullanıcının sorguları için destek almasına yardımcı olur.
+- **Dürüst ve doğru listeleme bilgileri**: Projelerden önerilen tüm listelemelerin dürüst ve doğru bilgilerle gelmesi beklenir. Ürününüzü, örneğin "açık kaynaklı" değilken öyleymiş gibi duyurarak listeleme bilgilerini tahrif eden ürünler kaldırılacaktır.
+- **İletişim noktası** - Cüzdan için bir iletişim noktası, değişiklikler yapıldığında doğru bilgiyi elde etmemize büyük ölçüde yardımcı olacaktır. Bu, geleceğe ait bilgileri toplarken ethereum.org'u güncelleme sürecini yönetilebilir halde tutacaktır.
+- **EIP-1559 (tip 2) işlemleri** - Ethereum ana ağındaki işlemler için cüzdanınız EIP-1559 (tip 2) işlemleri desteklemek zorundadır.
+- **İyi kullanıcı deneyimi** - UX öznel bir kavram olsa da, çekirdek ekip üyelerinizden birkaçının ürünü test edip kullanımında zorluk çekmesi halinde cüzdanı reddetme hakkımızı saklı tutarız ve bunun yerine iyileştirmeye yönelik faydalı önerilerde bulunuruz. Bu, çoğunluğu yeni başlayanlardan oluşan kullanıcı tabanımızı korumak için yapılır.
+
+### Ürün kaldırma {#product-removals}
+
+- **Güncellenmiş bilgi** - Cüzdan sağlayıcıları, sağladıkları bilgilerin geçerli ve güncel olmasını sağlamak için her 6 ayda bir cüzdan bilgilerini yeniden göndermekle yükümlüdür (ürünlerinde herhangi bir değişiklik olmasa bile). Eğer ürün ekibi bunu yapmazsa, ethereum.org projeyi sayfasından kaldırabilir.
+
+### Diğer kriterler: olursa iyi olan şeyler {#the-nice-to-haves}
+
+- **Küresel olarak erişilebilir** - cüzdanınız, belirli kişilerin hizmetinize erişmesini engelleyen coğrafi kısıtlamalara veya KYC koşullarına sahip değildir.
+- **Birden fazla dilde mevcut olma** - cüzdanınız, tüm dünyadaki kullanıcıların erişim sağlayabilmesi için birden çok dile çevrilir.
+- **Açık kaynak** - tüm projenizin kod tabanı (yalnızca modülleri değil) erişilebilir olmalıdır ve daha geniş topluluktan gelecek PR'leri kabul etmelisiniz.
+- **Gözetimsiz** - kullanıcılar kendi fonlarını kontrol eder. Ürününüz kaybolursa, kullanıcılar yine de fonlarına erişebilir ve bunları taşıyabilir.
+- **Donanım cüzdan desteği** - kullanıcılar, işlemleri imzalamak amacıyla kendi donanım cüzdanlarını bağlayabilir.
+- **WalletConnect** - kullanıcılar, WalletConnect'i kullanarak merkeziyetsiz uygulamalara bağlanabilir.
+- **Ethereum RPC uç noktalarını içe aktarma** - kullanıcılar, düğüm RPC verilerini içe aktararak kendi seçtikleri bir düğüme veya EVM uyumlu diğer ağlara bağlanmalarına olanak tanır.
+- **NFT'ler** - kullanıcılar, cüzdanlarındaki NFT'leri görebilir ve onlarla etkileşime girebilir.
+- **Ethereum uygulamalarına bağlanma** - kullanıcılar, Etherum uygulamalarına bağlanabilir ve onları kullanabilir.
+- **Hisseleme** - kullanıcılar, cüzdan aracılığıyla doğrudan hisseleme yapabilir.
+- **Takaslar** - kullanıcılar, cüzdan aracılığıyla jeton takas edebilir.
+- **Çok zincirli ağlar** - cüzdanınız, varsayılan olarak kullanıcıların çoklu blokzincir ağlarına erişimini destekler.
+- **Katman 2 ağları** - cüzdanınız, varsayılan olarak kullanıcıların katman 2 ağlarına erişimini destekler.
+- **Gaz ücretlerini özelleştirme** - cüzdanınız, kullanıcılara işlem gaz ücretlerini (ana ücret, öncelik ücreti, azami ücret) düzenleme imkanı tanır.
+- **ENS desteği** - cüzdanınız, kullanıcıların ENS isimlerine işlem göndermelerine olanak sağlar.
+- **ERC-20 desteği** - cüzdanınız, kullanıcılara ERC-20 jeton sözleşmelerini içe aktarma veya otomatik sorgulama imkanı sunar ve ERC-20 jetonlarını görüntüler.
+- **Kripto satın alımı** - cüzdanınız, kullanıcıların doğrudan kripto satın alımını ve kriptoya alışmalarını destekler.
+- **İtibari para için satış** - cüzdanınız, kullanıcıların itibari para için satmalarını ve doğrudan bir karta veya banka hesabına çekim yapmalarını destekler.
+- **Çoklu imza** - cüzdanınız, bir işlemi imzalamak için çoklu imzayı destekler.
+- **Sosyal kurtarma** - cüzdanınız, muhafızları destekler ve bir kullanıcı, güvenlik kelimelerini kaybederse bu muhafızları kullanarak cüzdanını kurtarabilir.
+- **Özel destek ekibi** - cüzdanınız, kullanıcıların sorun yaşadıklarında gidebilecekleri özel bir destek ekibine sahiptir.
+- **Eğitim kaynakları/dokümanları** - ürününüz, kullanıcılara yardım etmek ve onları bilgilendirmek için iyi tasarlanmış bir alıştırma deneyimine sahip olmalıdır. Alternatif olarak, makaleler veya videolar gibi nasıl yapılır içeriğinin kanıtına da sahip olabilir.
+
+## Cüzdan ekleme {#adding-a-wallet}
+
+Ethereum.org'a bir cüzdan eklemek istiyorsanız GitHub'da bir konu oluşturun.
+
+
+ Bir konu oluştur
+
+
+## Bakım {#maintenance}
+
+Ethereum'un akıcı yapısında olduğu gibi, ekipler ve ürünler gelir ve gider; yenilikler her gün gerçekleşir, bu nedenle şu amaçlarla içeriğimizin rutin kontrollerini gerçekleştireceğiz:
+
+- listelenen tüm cüzdan ve merkeziyetsiz uygulamaların hala kriterlerimizi karşıladığından emin olmak
+- şu anda listelenenlerden daha fazla sayıda kriterimizi karşılayan önerilmiş ürünler olmadığını doğrulamak
+
+ethereum.org açık kaynak topluluğu tarafından yönetilmektedir ve güncel tutulması konusunda topluluğa güveniriz. Listelenmiş cüzdanlar ile ilgili herhangi bir bilginin güncelleştirilmesi gerektiğini fark ettiyseniz lütfen [bir konu açın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=wallet+%3Apurse%3A&template=suggest_wallet.yaml) veya [çekme isteği oluşturun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/pulls)!
+
+
+## Kullanım koşulları {#terms-of-use}
+
+Ayrıca lütfen [kullanım koşullarımıza](/terms-of-use/) başvurun. Ethereum.org'daki bilgiler, yalnızca genel bilgi amaçlı verilmektedir.
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/content-resources/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/content-resources/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..36e8c9acd26
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/content-resources/index.md
@@ -0,0 +1,32 @@
+---
+title: İçerik kaynakları ekleme
+lang: tr
+description: Ethereum.org'da içerik kaynaklarını listeleme kriterlerimiz
+---
+
+# İçerik kaynakları ekleme {#adding-content-resources}
+
+Ethereum ile ilgili her şeyi kapsamayı ummak abartılı olabilir, bu nedenle topluluğun oluşturduğu bazı harika makaleleri, öğreticileri, haber bültenlerini, iş ilanlarını ve çeşitli içerik kaynaklarını sergilemeye çalışıyoruz. Bunlar genellikle kullanıcıların ilgilenebileceği konular hakkında daha derinlemesine bilgi sağlar.
+
+Bir sayfaya eklenmesi gerektiğini düşündüğünüz bir içerik kaynağı varsa, bunu uygun bir yerde önermekten çekinmeyin.
+
+## Nasıl karar veririz {#how-we-decide}
+
+Öğrenme kaynakları aşağıdaki kriterlere göre değerlendirilecektir:
+
+- İçerik güncel mi?
+- İçeriğe ulaşmak için ödeme yapmak gerekiyor mu?
+- Bilgi doğru mu? İçerik gerçeklere mi, fikirlere mi dayalı?
+- Yazar güvenilir mi? Kaynaklarına atıfta bulunuyorlar mı?
+- Bu içerik, mevcut kaynakların/bağlantıların kapsamadığı ayrı bir değer katıyor mu?
+- Bu içerik, [kullanıcı kişiliklerimizden](https://www.notion.so/efdn/Ethereum-org-User-Persona-Memo-b44dc1e89152457a87ba872b0dfa366c) birine mi hizmet ediyor?
+
+---
+
+## İçerik kaynağınızı ekleyin {#add-your-content-resource}
+
+Eğer ethereum.org'a içerik kaynağı eklemek istiyorsanız ve kriterleri karşılıyorsa GitHub'da bir konu oluşturun.
+
+
+ Bir konu oluştur
+
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/design/adding-design-resources/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/design/adding-design-resources/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..4932e988af9
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/design/adding-design-resources/index.md
@@ -0,0 +1,69 @@
+---
+title: İçerik kaynaklarını ekle
+description: Ethereum.org'daki tasarım materyallerinin kaliteli olmasını sağlamak için yönergeler ve gereksinimler
+lang: tr
+---
+
+# İçerik kaynaklarını ekle {#adding-design-resources}
+
+Herkes [Web3 sayfasında tasarım ve kullanıcı deneyimi](/developers/docs/design-and-ux/) için yeni tasarım materyalleri önerebilir.
+
+Bu sayfanın, hevesli web3 kullanıcıları için değer sunmaya odaklandığını unutmayın. Tasarım bölümü, hizmetleriniz, ürünleriniz ya da platformlarınızın reklamını yapmak için değildir.
+
+Sağladığımız bilgilerde yüksek standartları korumak ve değerli görüşleri teşvik etmek için bir liste politikası oluşturduk:
+
+## Araştırma Çalışmaları ve Gösterge Panoları {#Research-studies}
+
+1. Sağlam Metodoloji
+
+a. Metodoloji, verilerin nasıl toplandığını açıkça tanımlamalıdır.
+
+b. Araştırmaya katılan katılımcıların sayısı belirtilmelidir.
+
+c. Kullanılan araştırma yöntemleri açıklanmalıdır.
+
+2. Web3 Tasarımcıları ve Yaygın Tasarım Kullanım Durumları ile Bağlantılı Olma
+
+a. Araştırmanın konusu, web3 tasarımcıları açısından ilgili olmalı ve yaygın tasarım kullanım durumlarını ele almalıdır.
+
+3. Ayrıntılı bilgi sunmaya odaklanma
+
+a. Metnin temel amacı, spesifik bir projeyi veya şirketi tanıtmak yerine ayrıntılı bilgiler paylaşmak olmalıdır.
+
+## Makaleler {#Articles}
+
+1. Web3 Tasarımcıları/Araştırmacıları ve Yaygın Web3 Tasarım Kullanım Durumları ile Bağlantılı Olma
+
+a. Makalenin konusu, web3 tasarımcılarıyla ve araştırmacılarıyla ilgili olmalı, ayrıca yaygın web3 tasarım kullanım durumlarına odaklanmalıdır.
+
+2. Temel Yazma Kalitesi
+
+a. Makale, dil bilgisi ve yazım hataları içermemelidir.
+
+b. Vurgu, önemli bilgilerin ve öğrenmelerin sunulması üzerinde olmalıdır.
+
+c. Yazı, özlü ve nokta atışı olmalıdır.
+
+3. Metnin Amacı
+
+a. Makalenin temel amacı, belirli bir projeyi veya şirketi tanıtmak yerine ayrıntılı bilgiler paylaşmak olmalıdır.
+
+## Topluluklar/DAO'lar {#Communities-and-DAOs}
+
+1. Web sitesi, DAO'ya/Topluluğa katılma yolunu açıkça belirtmelidir
+
+2. Üyeliğin Belirgin Avantajları
+
+a. Üye olmanın faydaları açıkça öne çıkarılmalıdır.
+
+**Örnekler**: çalışmalar hakkında geribildirim almak, iş fırsatlarına veya ödüllere erişim, tasarım ve araştırma bilgilerini paylaşmak.
+
+3. Discord'da Aktif ve Canlı İletişim
+
+a. Discord topluluğu, canlı ve etkileşimli iletişim sergilemelidir.
+
+b. Topluluğun sürdürülmesi ve tartışmaların kolaylaştırılmasında moderatörler etkin bir şekilde yer almalıdır.
+
+c. Topluluk, değerli ve verimli konuşmaların geçmiş son iki hafta içindeki kaydını göstermelidir.
+
+Bu kriterlere bağlı kalarak topluluğumuzda sürekli gelişen ve bilgi paylaşımı odaklı bir ortamı teşvik etmeyi amaçlıyoruz. Bu beyaz listeleme politikasının güvenilir, ilgili ve anlayışlı bir ortamı kullanıcılarımıza sağlayacağına inanıyoruz. Platformumuzdaki içerik kalitesini koruma konusundaki anlayış ve iş birliğiniz için teşekkür ederiz.
diff --git a/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/quizzes/index.md b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/quizzes/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..6c772acbe1d
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/28) Contributing 2/contributing/quizzes/index.md
@@ -0,0 +1,62 @@
+---
+title: Test ekleme
+description: Ethereum.org'a test eklerken kullandığımız politika
+lang: tr
+---
+
+# Testler {#quizzes}
+
+Testler, kullanıcıların az önce okudukları sayfanın içeriğini anlayıp anlamadıklarını görmek için kendilerini sınama fırsatlarıdır. Sorular, yalnızca ilgili sayfadaki içeriğe bağlı olmalı ve sayfada yer almayan bilgiler hakkında olmamalıdır.
+
+Sorular, aşağıdaki gibi yapılandırılmıştır. Soru istemi, neden doğru olduğuna ilişkin bir açıklamayla beraber 1 doğru cevap, neden yanlış olduğuna ilişkin bir açıklamayla beraber 3 yanlış cevap.
+
+Mevcut testlerin bazı örnekleri burada bulunabilir:
+
+- [Katman 2](/layer-2)
+- [NFT](/nft/)
+- [Ethereum nedir?](/what-is-ethereum/)
+- [ETH nedir?](/eth/)
+
+## Öğrenme testi ekleme
+
+Kendisi için öğrenme testi oluşturulmamış bir sayfa varsa lütfen söz konusu sayfa için [yeni bir konu açın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=&template=suggest_quiz.yaml).
+
+Lütfen aşağıdaki bilgileri sağlayın:
+
+- Test eklemek istediğiniz sayfa
+- Aşağıdaki bilgileri içeren 5 soru:
+ - Sorunun temel aldığı sayfa kısmı
+ - Soru istemi
+ - Neden doğru olduğuna dair açıklamayla beraber 1 doğru cevap
+ - Her birinin neden yanlış olduklarına dair açıklamalarla beraber 3 yanlış cevap
+
+## Test sorusu ekleme
+
+Bir test için soru bankasına eklemek istediğiniz bir soru varsa lütfen [bir konu açın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=&template=suggest_quiz.yaml) ve aşağıdaki bilgileri sağlayın:
+
+- Test sorusu eklemek istediğiniz sayfa
+- Her bir soru için aşağıdaki bilgileri sağlayın:
+ - Sorunun temel aldığı sayfa kısmı
+ - Soru istemi
+ - Neden doğru olduğuna dair açıklamayla beraber 1 doğru cevap
+ - Her birinin neden yanlış olduklarına dair açıklamalarla beraber 3 yanlış cevap
+
+## Test sorusunu güncelleme
+
+Bir test için soru bankasında güncellemek istediğiniz bir soru varsa lütfen [bir konu açın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=&template=suggest_quiz.yaml) ve aşağıdaki bilgileri sağlayın:
+
+- Test sorusunu güncellemek istediğiniz sayfa
+- Güncellenmesini istediğiniz her soru için aşağıdaki bilgileri sağlayın:
+ - Sorunun temel aldığı sayfa kısmı
+ - Güncellemek istediğiniz sorunun soru istemi
+ - Güncellenmiş soru istemi
+ - Neden doğru olduğuna dair açıklamayla beraber 1 doğru cevap
+ - Her birinin neden yanlış olduklarına dair açıklamalarla beraber 3 yanlış cevap
+
+## Test sorusunu kaldırma
+
+Bir soru için içerik artık sayfada yer almıyorsa ve sorunun kaldırılması gerekiyorsa lütfen soruyu kaldırmak için [bir konu açın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=&template=suggest_quiz.yaml) ve aşağıdaki bilgileri sağlayın:
+
+- Test sorusunu silmek istediğiniz sayfa
+- Silmek istediğiniz soru
+- Gerekirse, sorunun neden kaldırılması gerektiğine dair açıklama
diff --git a/public/content/translations/tr/about/index.md b/public/content/translations/tr/about/index.md
index 95b37733067..a116be217b0 100644
--- a/public/content/translations/tr/about/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/about/index.md
@@ -84,13 +84,13 @@ Ethereum ve topluluk, sürekli gelişmekte, olduğundan ethereum.org da gelişme
### 3. ethereum.org sıradan bir ürün web sitesi değildir 🦄 {#core-principles-3}
-Ethereum büyük bir olaydır: toplum, teknoloji, fikir ve ideoloji toplulukları ve daha da fazlasını içerir. Bu, web sitesinin ''belirli bir aracı isteyen bir geliştiriciden'' ''henüz ETH satın almış ve cüzdanın ne olduğunu bilmeyen bir acemiye'' kadar çok sayıda farklı kullanıcı macerasını kaldırmak zorunda olduğu anlamına gelir. ''Bir blokzincir platformu için en iyi web sitesi hangisidir?'' ise açık bir soru olarak kalmaya devam etmektedir; biz öncüleriz. Bunu inşa etmek, deney yapmayı gerektirir.
+Ethereum büyük bir olaydır: toplum, teknoloji, fikir ve ideoloji toplulukları ve daha da fazlasını içerir. Bu, web sitesinin "belirli bir araç isteyen bir geliştirici" ve "bir miktar ETH satın alan ve cüzdanın ne olduğunu bilmeyen bir yeni gelen" gibi birçok farklı kullanıcı yolculuğunu ele alması gerektiği anlamına gelir. "Blokzincir platformu için en iyi web sitesi nedir?" sorusu hâlâ cevapsızdır: Biz öncüleriz. Bunu inşa etmek, deney yapmayı gerektirir.
## Ürün yol haritası {#roadmap}
İşimizi daha erişilebilir kılmak ve daha fazla topluluk iş birliğini teşvik etmek için ethereum.org ana ekibi, üç aylık yol haritası hedeflerimize bir genel bakış yayımlar.
-[2023 birinci çeyrek yol haritamızı görüntüleyin](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/9090)
+[2024 üçüncü çeyrek yol haritamızı görüntüleyin](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/13399)
**Kulağa nasıl geliyor?** Yol haritamız hakkındaki geribildirimleri memnuniyetle karşılarız, üzerinde çalışmamız gerektiğini düşündüğünüz bir şey varsa lütfen bildirin! Topluluktaki herhangi birinden gelecek fikir ve PR'lere açığız.
@@ -114,6 +114,10 @@ Katkı sürecini daha sorunsuz hâle getirmek amacıyla içerik yazmanın belirl
Tasarım ilkelerimiz, tasarım sistemimiz ve stil rehberimiz ile ilgili geribildirimleri memnuniyetle karşılarız. Unutmayın, ethereum.org topluluk için, topluluk tarafından yönetilir.
+## Lisans {#license}
+
+Ethereum.org web sitesi açık kaynak kodludur ve aksi belirtilmediği sürece [MIT License](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/blob/dev/LICENSE) altında oluşturulmuştur. Ethereum.org'un [kullanım koşulları](/terms-of-use/) hakkında daha fazla bilgi edinin.
+
## İş imkanları {#open-jobs}
Bu web sitesinin açık kaynaklı olmasına ve herkesin site üzerinde çalışabilmesine rağmen, ethereum.org ve diğer Ethereum Foundation web projelerine adanmış bir ekibimiz mevcuttur.
diff --git a/public/content/translations/tr/bridges/index.md b/public/content/translations/tr/bridges/index.md
index d2a806943d2..45dde452dc4 100644
--- a/public/content/translations/tr/bridges/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/bridges/index.md
@@ -6,32 +6,32 @@ lang: tr
# Blokzincir köprüleri {#prerequisites}
-_Web3 L1 blok zincirler ve L2 ölçeklendirme çözümlerinin her birinin benzersiz yetenek ve ödünlestirmelerle tasarlandığı bir ekosisteme evrilmiştir. Blok zincir protokol sayısı arttıkça, [varlıkları zincirler arasında aktarma talebi](https://dune.xyz/eliasimos/Bridge-Away-(from-Ethereum)) de artmıştır. Bu talebi karşılamak için köprülere ihtiyacımız var._
+_Web3 L1 blok zincirler ve L2 ölçeklendirme çözümlerinin her birinin benzersiz yetenek ve ödünlestirmelerle tasarlandığı bir ekosisteme evrilmiştir. Blokzincir protokollerinin sayısı arttıkça zincirler arasında varlık aktarma talebi de artar. Bu talebi karşılamak için köprülere ihtiyacımız var._
## Köprüler nedir? {#what-are-bridges}
-Blok zincir köprüleri bildiğimiz fiziksel dünyadaki köprüler gibi çalışır. Fiziksel bir köprü nasıl iki ayrı fiziksel konumu bağlıyorsa, bir blok zincir köprüsü de iki blok zincir ekosistemini birbirine bağlar. Köprüler blok zincirler arası iletişimi bilgi ve varlıkların iletimi ile sağlarlar.
+Blok zincir köprüleri bildiğimiz fiziksel dünyadaki köprüler gibi çalışır. Fiziksel bir köprü nasıl iki ayrı fiziksel konumu bağlıyorsa, bir blok zincir köprüsü de iki blok zincir ekosistemini birbirine bağlar. **Köprüler, bilgi ve varlık transferi yaparak blokzincirler arasında iletişimi kolaylaştırır**.
Bir örneği ele alalım:
Siz Amerika'dasınız ve Avrupa'ya bir yolculuk planlıyorsunuz. Amerikan dolarınız var, ancak harcamak için avroya ihtiyaç duyuyorsunuz. Amerikan dolarınızı avroya çevirmek için küçük bir ücret karşılığında döviz değişimi işinize yarar.
-Ancak başka bir blok zincir kullanmak için benzer bir değişim yapmak isteseniz ne yaparsınız? Diyelim ki [Arbitrium'da](https://arbitrum.io/) ETH kullanmak için Ethereum Ana Ağı'ndaki ETH'yi değiştirmek istiyorsunuz. EUR için yaptığımız döviz değişimi gibi, ETH'mizi Ethereum'dan Arbitrum'a taşımak için bir mekanizmaya ihtiyacımız var. Köprüler bunun gibi bir işlemi mümkün kılar. Bu durumda Arbitrum, ETH'yi Ana Ağdan Arbitrum'a aktarabilecek [yerel bir köprüye](https://bridge.arbitrum.io/) sahiptir.
+Ancak, farklı bir [blokzincir](/glossary/#blockchain)i kullanmak için benzer bir değiş tokuş yapmak isterseniz ne yaparsınız? Diyelim ki [Arbitrum](https://arbitrum.io/)'da ETH kullanmak üzere Ethereum Ana Ağındaki [ETH](/glossary/#ether)'yi takas etmek istiyorsunuz. EUR için yaptığımız döviz değişimi gibi, ETH'mizi Ethereum'dan Arbitrum'a taşımak için bir mekanizmaya ihtiyacımız var. Köprüler bunun gibi bir işlemi mümkün kılar. Bu durumda Arbitrum, ETH'yi Ana Ağdan Arbitrum'a aktarabilecek [yerel bir köprüye](https://bridge.arbitrum.io/) sahiptir.
## Neden köprülere ihtiyacımız var? {#why-do-we-need-bridges}
-Bütün blok zincirlerin kendi sınırları vardır. Ethereumun ölçeklenmesi ve talebe ayak uydurması için toplamalara ihtiyacı olmuştur. Alternatif olarak, Solana ve Avalanche gibi L1'ler daha yüksek iş hacmi için merkeziyetsizleşme maliyeti karşılığında farklı şekilde tasarlanmışlardır.
+Bütün blok zincirlerin kendi sınırları vardır. Ethereum'un ölçeklendirme yapabilmesi ve talebe ayak uydurabilmesi için [toplamalara](/glossary/#rollups) ihtiyaç duyulmuştur. Alternatif olarak, Solana ve Avalanche gibi L1'ler daha yüksek iş hacmi için merkeziyetsizleşme maliyeti karşılığında farklı şekilde tasarlanmışlardır.
-Yine de, bütün blok zincirler izole ortamlarda geliştirilirler ve farklı kurallar ve mutabakat mekanizmalarına sahiptirler. Bu onların yerel olarak iletişim kuramayacakları ve token'ların rahatlıkla blok zincirler arasında hareket edemeyecekleri anlamına gelir.
+Buna karşın tüm blokzincirler izole edilmiş çevrelerde geliştirilir, farklı kuralları ve [mutabakat](/glossary/#consensus) mekanizmaları vardır. Bu onların yerel olarak iletişim kuramayacakları ve token'ların rahatlıkla blok zincirler arasında hareket edemeyecekleri anlamına gelir.
Köprüler blok zincirleri birbirine bağlamak, aralarında bilgi ve token'ların iletimini sağlamak için vardır.
-Köprüler şunu etkinleştirir:
+**Köprüler şunlara olanak sağlar**:
- bilgi ve varlıkların zincirler arası transferi.
-- dApp'ların birden çok blok zincirin güçlü yanını kullanmalarını - (protokoller şimdi inovasyon için daha fazla tasarım alanına sahipler) böylece kabiliyetlerini geliştirmelerini.
+- [Merkeziyetsiz uygulamalar](/glossary/#dapp), çeşitli blokzincirlerin güçlü yanlarına erişebilir ve böylece kapasitelerini geliştirebilir (protokoller artık yenilik için daha fazla tasarım alanına sahip olduğu için).
- kullanıcıların yeni platformlara erişmelerini ve farklı zincirlerin faydalarını kullanmalarını.
- farklı blok zincir ekosistemlerinden geliştiricilerin iş birliği yapmasını ve kullanıcılar için yeni platformlar inşa etmelerini sağlar.
@@ -57,7 +57,7 @@ Ethereum Ana Ağı'nda ETH'niz varsa ve diğer bir L1'i keşfedip yerel merkeziy
### Yerel kripto varlıklarına sahip olma {#own-native}
-Diyelim ki yerel zincirde Bitcoin'e (BTC) sahip olmak istiyorsunuz ama sadece Ethereum Ana Ağı'nda varlıklarınız var. Ethereum'da BTC sahibi olmak için Wrapped Bitcoin (WBTC) satın alabilirsiniz. Ancak WBTC, bir Ethereum ağına özgü bir ERC-20 token'ıdır. Bu da Bitcoin blok zincirindeki orijinal varlık değil, Bitcoin'in Ethereum versiyonu olduğu anlamına gelir. Yerel BTC'ye sahip olmak için varlıklarınızı Ethereum'dan Bitcoin'e bir köprü aracılığı ile aktarmanız gerekir. Bu WBTC'nizi köprüleyecek ve yerel BTC'ye dönüştürecektir. Alternatif olarak, BTC sahibi olabilir ve Ethereum DeFi protokolleinde kullanmak istiyor olabilirsiniz. Bu da tersi yönünde, BTC'yi WBTC'ye köprülemeyi gerektirir. Bu şekide Ethereum'da bir varlık olarak kullanılabilir.
+Diyelim ki yerel zincirde Bitcoin'e (BTC) sahip olmak istiyorsunuz ama sadece Ethereum Ana Ağı'nda varlıklarınız var. Ethereum'da BTC sahibi olmak için Wrapped Bitcoin (WBTC) satın alabilirsiniz. Ancak WBTC bir Ethereum ağına özgü bir [ERC-20](/glossary/#erc-20) jetonudur. Bu da Bitcoin blokzincirindeki orijinal varlık değil, Bitcoin'in Ethereum versiyonu olduğu anlamına gelir. Yerel BTC'ye sahip olmak için varlıklarınızı Ethereum'dan Bitcoin'e bir köprü aracılığı ile aktarmanız gerekir. Bu WBTC'nizi köprüleyecek ve yerel BTC'ye dönüştürecektir. Alternatif olarak, BTC'ye sahip olabilir ve onu Ethereum [DeFi](/glossary/#defi) protokollerinde kullanmak isteyebilirsiniz. Bu da tersi yönünde, BTC'yi WBTC'ye köprülemeyi gerektirir. Bu şekide Ethereum'da bir varlık olarak kullanılabilir.
Ayrıca yukarıdaki her şeyi bir merkezi borsa aracılığıyla da yapabilirsiniz. Ancak varlıklarınız hali hazırda borsada değilse, birden çok adım gerektirecektir ve köprü kullanmanız daha iyi olacaktır.
@@ -69,11 +69,11 @@ Diyelim ki yerel zincirde Bitcoin'e (BTC) sahip olmak istiyorsunuz ama sadece Et
Köprülerin çeşitli tasarım türü ve karmaşıklıkları vardır. Genel olarak köprüler iki kategoriye ayrılır: güvenilir ve güvenilir olmayan köprüler.
-| Güvenilir Köprüler | Güvenilir Olmayan Köprüler |
-| -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
-| Güvenilir köprüler, operasyonları için merkezi bir varlığa veya sisteme bağlıdır. | Güvenilir olmayan köprüler akıllı sözleşmeler ve algoritmalar kullanarak çalışır. |
-| Fonların muhafazası ve köprünün güvenliğine ilişkin güven varsayımları vardır. Kullanıcılar çoğunlukla köprü operatörünün itibarına güvenmektedir. | Güvenilir değildirler, yani köprünün güvenliği altta yatan blok zincirin güvenliği ile aynıdır. |
-| Kullanıcıların kripto varlıklarının kontrolünü bırakmaları gerekir. | Akıllı sözleşmeler aracılığıyla, güvenilir olmayan köprüler kullanıcıların fonlarının kontrolünü ellerinde tutmalarını sağlar. |
+| Güvenilir Köprüler | Güvenilir Olmayan Köprüler |
+| -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Güvenilir köprüler, operasyonları için merkezi bir varlığa veya sisteme bağlıdır. | Güvenilir olmayan köprüler akıllı sözleşmeler ve algoritmalar kullanarak çalışır. |
+| Fonların muhafazası ve köprünün güvenliğine ilişkin güven varsayımları vardır. Kullanıcılar çoğunlukla köprü operatörünün itibarına güvenmektedir. | Güvenilir değildirler, yani köprünün güvenliği altta yatan blok zincirin güvenliği ile aynıdır. |
+| Kullanıcıların kripto varlıklarının kontrolünü bırakmaları gerekir. | Güvene dayalı olmayan köprüler, [akıllı sözleşmeler](/glossary/#smart-contract) aracılığıyla kullanıcıların kendi fonlarının kontrolüne sahip olmasına olanak tanır. |
Kısaca, güvenilir köprüler güven varsayımlarına sahipken, güvenilir olmayan köprüler güven minimize edilmiştir ve temel etki alanlarının ötesinde yeni güven varsayımları yapmazlar. Bu terimler şu şekilde tanımlanabilir:
@@ -87,7 +87,7 @@ Havaalanı güvenlik kontrol noktasında olduğunuzu düşünün. İki tür kont
1. Manuel Kontrol Noktaları - biniş kartınızı vermeden önce biletinizin ve kimliğinizin tüm ayrıntılarını manuel olarak inceleyen görevliler tarafından işletilir.
2. Self Check-In - uçuş bilgilerinizi girdiğiniz ve her şey tamamsa biniş kartınızı aldığınız bir makine tarafından işletilir.
-Manuel kontrol noktaları, işlemleri için üçüncü bir tarafa, yani yetkililere bağlı olduğundan güvenli modele benzer. Yetkililerin doğru kararlar alacağına ve özel bilgilerinizi doğru şekilde kullanacağına güveniyorsunuz.
+Manuel kontrol noktası, işlemleri için üçüncü bir tarafa yani yetkililere bağlı olduğundan güvenilir bir modele benzerlik gösterir. Yetkililerin doğru kararlar alacağına ve özel bilgilerinizi doğru şekilde kullanacağına güveniyorsunuz.
Self check-in, operatörün rolünü ortadan kaldırdığı ve teknolojiyi kullandığı için güvenli olmayan bir modele benzer. Kullanıcılar verilerinin kontrolünü her zaman ellerinde tutarlar ve özel bilgileri konusunda üçüncü bir tarafa güvenmek zorunda kalmazlar.
@@ -126,9 +126,3 @@ Köprüler, Ethereum L2'lere kullanıcıları alımda ve hatta diğer ekosisteml
- [EIP-5164: Zincirler Arası Yürütme](https://ethereum-magicians.org/t/eip-5164-cross-chain-execution/9658) _18 Haziran 2022 - Brendan Asselstine_
- [L2Bridge Risk Çerçevesi](https://gov.l2beat.com/t/l2bridge-risk-framework/31) _5 Temmuz 2022 - Bartek Kiepuszewski_
- ["Neden gelecek zincirlerarası değil de çoklu zincir olacak."](https://old.reddit.com/r/ethereum/comments/rwojtk/ama_we_are_the_efs_research_team_pt_7_07_january/hrngyk8/) _8 Ocak 2022 - Vitalik Buterin_
-- [Blok Zincir Köprüleri Nedir ve Bunları Nasıl Sınıflandırabiliriz?](https://blog.li.finance/what-are-blockchain-bridges-and-how-can-we-classify-them-560dc6ec05fa) _18 Şubat 2021 - Arjun Chand_
-- [Zincirler Arası Köprüler Nelerdir?](https://www.alchemy.com/overviews/cross-chain-bridges) _10 Mayıs 2022 - Alchemy_
-- [Blok Zincir Köprüleri: Kripto Ağların İnşası](https://medium.com/1kxnetwork/blockchain-bridges-5db6afac44f8) _8 Eylül 2021 - Dmitriy Berenzon_
-- [Kripto Alanındaki Köprüler](https://medium.com/chainsafe-systems/bridges-in-crypto-space-12e158f5fd1e) _23 Ağustos 2021 - Ben Adar Hyman_
-- [İş Birliği Üçlü Çelişkisi](https://medium.com/connext/the-interoperability-trilemma-657c2cf69f17) _1 Ekim 2021 - Arjun Bhuptani_
-- [Köprüyü Güvence Altına Alın: Zincirler Arası İletişim Doğru Yapıldı](https://medium.com/dragonfly-research/secure-the-bridge-cross-chain-communication-done-right-part-i-993f76ffed5d) _23 Ağustos 2021 - Celia Wan_
diff --git a/public/content/translations/tr/community/code-of-conduct/index.md b/public/content/translations/tr/community/code-of-conduct/index.md
index 8525b4750b5..3acc253cea0 100644
--- a/public/content/translations/tr/community/code-of-conduct/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/community/code-of-conduct/index.md
@@ -4,7 +4,7 @@ description: Ethereum.org alanlarında ulaşmaya çalıştığımız basit stand
lang: tr
---
-# Davranış kuralları {#conduct-intro}
+# Davranış kuralları {#code-of-conduct}
## Misyon {#mission}
diff --git a/public/content/translations/tr/community/events/index.md b/public/content/translations/tr/community/events/index.md
index d6b3411e1ea..a52881a7e73 100644
--- a/public/content/translations/tr/community/events/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/community/events/index.md
@@ -5,7 +5,7 @@ lang: tr
hideEditButton: true
---
-# Gelecek etkinlikler {#events}
+# Yaklaşan etkinlikler {#events}
**Her ay dünya çapında büyük Ethereum etkinlikleri olur.** Toplulukta daha fazla insanla tanışmak, istihdam fırsatları hakkında bilgi edinmek ve yeni beceriler geliştirmek için bunlardan birine katılmayı düşünebilirsiniz.
diff --git a/public/content/translations/tr/community/get-involved/index.md b/public/content/translations/tr/community/get-involved/index.md
index 90e4a9740bf..a7bcc3630dc 100644
--- a/public/content/translations/tr/community/get-involved/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/community/get-involved/index.md
@@ -15,15 +15,17 @@ Ethereum topluluğu, birçok farklı geçmişe ve beceriye sahip insanları içe
- [ethereum.org/developers/](/developers/) adresinden Ethereum hakkında bilgi edinin ve Ethereum'u deneyin
- Yakınınızdaki bir [ETHGlobal](http://ethglobal.co/) hackathon'una katılın!
- Uzmanlık alanınızla veya seçtiğiniz programlama diliyle ilgili [projeleri inceleyin](/developers/docs/programming-languages/)
-- [Core Dev çağrılarını](https://www.youtube.com/@EthereumProtocol) izleyin veya bunlara katılın
+- [Mutabakat ve Yürütüm Katmanı çağrılarını](https://www.youtube.com/@EthereumProtocol/streams) izleyin ya da bunlara katılın
- [Ekosistem Destek Programının istek listesi](https://esp.ethereum.foundation/wishlist/) - Ethereum Ekosistem Destek Programının aktif olarak hibe başvuruları aradığı araçlar, belgeler ve altyapı alanları
- [Web3Bridge](https://www.web3bridge.com/) - Afrika genelinde yüzlerce geliştiriciyi ve topluluk üyesini belirleme, eğitme ve destekleme girişimlerinde hevesli web3 topluluğuna katılın
-- [Ethereum Cat Herders Discord](https://discord.io/EthCatHerders) grubuna katılın
+- [Eth R&D Discord'a](https://discord.com/invite/VmG7Uxc) katılın
+- [Ethereum Cat Herders Discord](https://discord.com/invite/Nz6rtfJ8Cu) grubuna katılın
## Araştırmacılar ve Akademisyenler {#researchers-and-academics}
Matematik, kriptografi ya da ekonomi alanlarında bir geçmişiniz var mı? Ethereum ekosisteminde yapılan en son işlerin bazıları ilginizi çekebilir:
+- [Eth R&D Discord'a](https://discord.com/invite/VmG7Uxc) katılın
- Bir Ethereum Geliştirme Önerisini yazın veya revize edin
- Bir EIP yazın
1. Fikrinizi [Ethereum Magicians](https://ethereum-magicians.org)'a gönderin
@@ -32,12 +34,13 @@ Matematik, kriptografi ya da ekonomi alanlarında bir geçmişiniz var mı? Ethe
- Nasıl bir [EIP Editörü](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-5069) olacağınızı öğrenin
- Siz de şu anda EIP'leri gözden geçirebilirsiniz! [Açılan PR taleplerini `e-inceleme`etikeyiyle görebilirsiniz](https://github.com/ethereum/EIPs/pulls?q=is%3Apr+is%3Aopen+label%3Ae-review). Teknik geri bildirimlerinizi `tartışmalar` bağlantısına bırakın.
- [EIP yönetişimine](https://github.com/ethereum-cat-herders/EIPIP) katılın
- - [Ethereum Cat Herders Discord](https://discord.io/EthCatHerders) grubuna katılın
+ - [Ethereum Cat Herders Discord](https://discord.com/invite/Nz6rtfJ8Cu) grubuna katılın
- [EIP'ler hakkında daha fazla bilgi](/eips/)
- [Challenges.ethereum.org](https://challenges.ethereum.org/) - >100.000 ABD Doları kazanabileceğiniz, bir dizi yüksek değerli araştırma ödülü
- [Ethresear.ch](https://ethresear.ch) - Ethereum'un birincil araştırma forumu ve kriptoekonomi alanında dünyanın en etkili forumu
- [Ethereum Vakfı Araştırma Soru-Cevap Paneli (AMA)](https://old.reddit.com/r/ethereum/comments/vrx9xe/ama_we_are_ef_research_pt_8_07_july_2022) - Araştırmacılara istenilen soruların sorulduğu ve cevaplandırıldığı bir etkinlik. Etkinliğin her adımı açıldığında, herkes sorularını sorabilecektir.
- [Ekosistem Destek Programının istek listesi](https://esp.ethereum.foundation/wishlist/) - Ethereum Ekosistem Destek Programının aktif olarak hibe başvuruları aradığı araştırma alanları
+- [AllWalletDevs](https://allwallet.dev) - Ethereum geliştiricilerinin, tasarımcılarının ve ilgili kullanıcıların düzenli olarak bir araya geldiği ve cüzdanlar hakkında tartıştığı bir forum
[Daha fazla aktif araştırma alanı keşfedin](/community/research/).
@@ -102,12 +105,11 @@ Ethereum ekosistemi, kamu mallarını ve etkili projeleri finanse etme misyonuna
- [ethereum.org işleri](/about/#open-jobs)
- [Ethereum Vakfı iş ilanları (Lever)](https://jobs.lever.co/ethereumfoundation)
- [Ethereum Vakfı iş ilanları (BambooHR)](https://ethereum.bamboohr.com/jobs/)
+- [JobStash](https://jobstash.xyz)
- [Kripto Para İşleri](https://cryptocurrencyjobs.co/ethereum/)
-- [Crypto.jobs](https://crypto.jobs/)
- [ConsenSys'de Kariyer](https://consensys.net/careers/)
- [Kripto İş Listesi](https://cryptojobslist.com/ethereum-jobs)
- [Bankless iş ilanları](https://pallet.xyz/list/bankless/jobs)
-- [useWeb3 İşleri](https://www.useweb3.xyz/jobs)
- [Web3 İşleri](https://web3.career)
- [Web3 Army](https://web3army.xyz/)
- [Crypto Valley İşleri](https://cryptovalley.jobs/)
@@ -118,13 +120,12 @@ Ethereum ekosistemi, kamu mallarını ve etkili projeleri finanse etme misyonuna
"DAO'lar", merkeziyetsiz otonom organizasyonlardır. Bu gruplar, organizasyonu ve iş birliğini kolaylaştırmak için Ethereum teknolojisinden yararlanır. Örneğin; üyeliği kontrol etmek, teklifleri oylamak veya havuza alınan varlıkları yönetmek için. DAO'lar hâlâ deneysel olsalar da aynı fikirde olduğunuz gruplar ile iş ortakları bulmanız ve Ethereum topluluğu üzerindeki etkinizi artırmanız için fırsatlar sunar. [DAO'lar hakkında daha fazlası](/dao/)
-- [DAOSquare](https://www.daosquare.io) [@DAOSquare](https://twitter.com/DAOSquare) - _DAO konseptinin teknoloji harici alanlarda tanıtılması ve insanların DAO aracılığıyla değer yaratmalarına yardım edilmesi_
+- [DAOSquare](https://daosquare.io/) [@DAOSquare](https://twitter.com/DAOSquare) - _DAO konseptinin teknoloji harici alanlarda tanıtılması ve insanların DAO aracılığıyla değer yaratmalarına yardım edilmesi_
- [Developer DAO](https://www.developerdao.com/) [@developer_dao](https://twitter.com/developer_dao) - _İnternetin ortaklaşa sahipliğine inanan yapımcıların topluluğu_
- [dOrg](https://dOrg.tech) [@dOrg_tech](https://twitter.com/dOrg_tech) - _DAO olarak çalışan bir freelancer Web3 geliştirme kolektifi_
- [HausDAO](https://daohaus.club) [@nowdaoit](https://twitter.com/nowdaoit) - _DAOHaus'un topluluk yönetimi_
- [LexDAO](https://lexdao.org) [@lex_DAO](https://twitter.com/lex_DAO) - _Hukuk mühendisliği_
- [Machi X](https://machix.com) [@MachiXOfficial](https://twitter.com/MachiXOfficial) - _Sanat topluluğu_
-- [MetaCartel](https://metacartel.org) [@Meta_Cartel](https://twitter.com/Meta_Cartel) - _DAO kuluçkası_
- [MetaCartel Ventures](https://metacartel.xyz) [@VENTURE_DAO](https://twitter.com/VENTURE_DAO) - _Başlangıç öncesi kripto projeleri için girişimler_
- [MetaGame](https://metagame.wtf) [@MetaFam](https://twitter.com/MetaFam) - _Gerçek Hayat için MMORPG Oyun Mekanikleri_
- [MetaFactory](https://metafactory.ai) [@TheMetaFactory](https://twitter.com/TheMetaFactory) - _Dijifiziksel Giyim Firmaları_
diff --git a/public/content/translations/tr/community/grants/index.md b/public/content/translations/tr/community/grants/index.md
index 68e954074d5..93eabf7159d 100644
--- a/public/content/translations/tr/community/grants/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/community/grants/index.md
@@ -25,14 +25,15 @@ Bu programlar geniş bir proje yelpazesine hibeler sağlayarak geniş Ethereum e
Bu projeler kendi teknolojilerini geliştirmeye ve deneyimlemeye yönelik olarak kendi hibelerini oluşturmuşlardır.
- [Aave Hibe Programı](https://aavegrants.org/) – _[Aave](https://aave.com/) hibeleri DAO_
-- [Balancer](https://quark-ceres-740.notion.site/Balancer-Grants-938f1b979810427f8d903a904315da41) – _[Balancer](https://balancer.fi/) ekosistem fonu_
+- [Balancer](https://grants.balancer.community/) – _[Balancer](https://balancer.fi/) ekosistem fonu_
- [Chainlink Hibe Programı](https://chain.link/community/grants) - _[Chainlink](https://chain.link/) toplum hi̇beleri̇_
- [Decentraland Hibe Programı](https://governance.decentraland.org/grants/) – _[Decentraland](https://decentraland.org/) DAO Metaverse_
- [Lido Ekosistem Hibeleri Organizasyonu (LEGO)](https://lido.fi/lego) – _[Lido](https://lido.fi/) finans ekosistemi_
- [MetaMask Programı](https://metamaskgrants.org/) - _[MetaMask](https://metamask.io/) çalışanlar öncülüğünde yönetilen hibe DAO'su_
- [SKALE Ağı Hibe Ekosistemi](https://skale.space/developers#grants) - _[SKALE Ağı](https://skale.space/) ekosistemi_
-- [The Graph](https://airtable.com/shrdfvnFvVch3IOVm) – _[The Graph](https://thegraph.com/) ekosistemi_
-- [Uniswap Grants Program](https://www.uniswapfoundation.org/apply-for-a-grant) - _[Uniswap](https://uniswap.org/) topluluğu_
+- [Swarm Vakfı Hibe Programı](https://my.ethswarm.org/grants) - _[Swarm Vakfı](https://www.ethswarm.org/) ekosistemi_
+- [The Graph](https://thegraph.com/ecosystem/grants/) – _[The Graph](https://thegraph.com/) ekosistemi_
+- [Uniswap Hibe Programı](https://www.uniswapfoundation.org/approach) – _[Uniswap](https://uniswap.org/) topluluğu_
## İkinci dereceden finansman {#quadratic-funding}
diff --git a/public/content/translations/tr/community/language-resources/index.md b/public/content/translations/tr/community/language-resources/index.md
index 7608405f937..af93574bf86 100644
--- a/public/content/translations/tr/community/language-resources/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/community/language-resources/index.md
@@ -16,9 +16,9 @@ Kendi dilinizde bir eğitim kaynağı mı biliyorsunuz? [Listeye eklemek için](
## Ethereum.org kaynakları {#ethereum-org}
-Ethereum.org, diller sayfamızda bulabileceğiniz 40'tan fazla dile yerel olarak çevrilmiştir.
+Ethereum.org, her sayfanın üst kısmında bulunan dil seçimi menüsü ile erişilebilen 40'tan fazla dile doğal olarak çevrilmiştir.
-
+
İki dilliyseniz ve daha fazla kişiye ulaşmamıza yardımcı olmak istiyorsanız, [ethereum.org Çeviri Programı](/contributing/translation-program/#translation-program)na da katılarak web sitesini tercüme etmemize yardımcı olabilirsiniz.
@@ -32,6 +32,7 @@ Ethereum.org, diller sayfamızda bulabileceğiniz 40'tan fazla dile yerel olarak
- [Cointelegraph](http://cointelegraph.com.br/category/analysis) - Büyük bir kripto para haber merkezi olan Cointelegraph'ın Brezilya versiyonu
- [Livecoins](http://www.livecoins.com.br/ethereum) - kripto para birimi haberleri ve araçları
- [Seudinheiro](http://www.seudinheiro.com/criptomoedas/) - kripto para haberleri ve raporları
+- [Modüler Kripto](https://modularcrypto.xyz/) - kripto para haberleri ve eğitim makaleleri
**Eğitim**
@@ -90,6 +91,24 @@ Ethereum.org, diller sayfamızda bulabileceğiniz 40'tan fazla dile yerel olarak
- [Microsoft Learn (Ethereum ağları)](https://docs.microsoft.com/de-de/learn/modules/blockchain-ethereum-networks/) - Ethereum ağlarına bağlanın ve ağları dağıtın
- [Microsoft Learn (blok zincirler)](https://docs.microsoft.com/de-de/learn/paths/ethereum-blockchain-development/) - blok zincir geliştirmeye giriş
+### İbranice {#he}
+
+- [Udi Wertheimer - Bitcoin kullanıcılarının Ethereum'dan öğrenebileceği şeyler](https://www.cryptojungle.co.il/udi-wertheimer-what-bitcoiners-can-learn-from-ethereum/)
+- [Omer Greismen (OpenZeppelin) - 15 Milyar Dolarlık Akıllı Sözleşme Hack'ini Nasıl Önledik](https://www.cryptojungle.co.il/omer-greisman-openzeppelin/)
+- [Shy Datika (INX) - Jetonlaştırma ve Ethereum'un bir menkul kıymet olup olmadığı da dahil olmak üzere menkul kıymetlerin geleceği](https://www.cryptojungle.co.il/shy-datika-tokenization/)
+- [Roy Confino (Lemonade) - Ethereum'da Sigorta](https://www.cryptojungle.co.il/roy-confino-insurance/)
+- [Idan Ofrat (Fireblocks) - Kurumsal Benimseme](https://www.cryptojungle.co.il/idan-ofrat-fireblocks/)
+- [Gal Weizman (MetaMask) - Metamask Nedir?](https://www.cryptojungle.co.il/gal-weizman-metamask/)
+- [Dror Aviely (Consensys) - Ethereum'un merkezi](https://www.cryptojungle.co.il/dror-aviely-ethereum-center/)
+- [Nir Rozin - Cryptopunk olmak](https://www.cryptojungle.co.il/nir-rozin-cryptopunk/)
+- [Adan Kedem - Oyun ve Metaverse](https://www.cryptojungle.co.il/adan-kedem-web3-gaming/)
+- [Uri Kolodny (Starkware) - Ethereum ve Blokzincir Katmanları](https://www.cryptojungle.co.il/uri-kolodny-starkware/)
+- [Udi Wertheimer - Ethereum 2.0 ve rakipler](https://www.cryptojungle.co.il/udi-on-eth2/)
+- [Ben Samocha (myself) - Ethereum 2.0 - bir fırsat mı?](https://www.cryptojungle.co.il/etherurm2-week-summary/)
+- [Alon Muroch (Bloxstaking) - Ethereum 2.0 Nedir?](https://www.cryptojungle.co.il/alon-moroch-eth2/)
+- [Eilon Aviv (Collider Ventures) - Ethereum 2.0'da neler yanlış gidebilir?](https://www.cryptojungle.co.il/eilon-aviv-eth2-0/)
+- [Eilon Aviv (Collider Ventures) - Ethereum 2.0'a neden ihtiyacımız var?](https://www.cryptojungle.co.il/eilon-aviv-ethereum-2-0/)
+
### İtalyanca {#it}
- [Ethereum Italia](https://www.ethereum-italia.it/) - Akıllı sözleşmeler ve blok zincir teknolojilerine odaklı Ethereum eğitim, organizasyon ve haberleri
@@ -98,9 +117,19 @@ Ethereum.org, diller sayfamızda bulabileceğiniz 40'tan fazla dile yerel olarak
- [Microsoft Learn (Akıllı sözleşmeler)](https://docs.microsoft.com/it-it/learn/modules/blockchain-solidity-ethereum-smart-contracts/) - Solidity ile Ethereum akıllı sözleşmeleri yazmayı öğrenin
- [Microsoft Learn (dapps)](https://docs.microsoft.com/it-it/learn/modules/blockchain-create-ui-decentralized-apps/) - merkeziyetsiz uygulamalar ile bir kullanıcı arayüzü oluşturun
+### Japonca {#ja}
+
+- [Japonya Sanal ve Kripto Varlıklar Borsası Birliği](https://jvcea.or.jp/)
+- [Japonya Kripto Varlık İş Birliği](https://cryptocurrency-association.org/)
+- [Blok zincir geliştirmeye başlayın - Öğren | Microsoft Docs](https://docs.microsoft.com/ja-jp/learn/paths/ethereum-blockchain-development/) - Bu öğrenim yolu, sizi blok zincir ve Ethereum platformu üzerinde geliştirme ile tanıştırır
+- [Ethereum'da Uzmanlaşma](https://www.oreilly.co.jp/books/9784873118963/) - Japonca Ethereum'da Uzmanlaşmak
+- [Solidity ve Ethereum ile Uygulamalı Akıllı Sözleşme Geliştirme](https://www.oreilly.co.jp/books/9784873119342/) - Japonca Solidity ve Ethereum ile Uygulamalı Akıllı Sözleşme Geliştirme
+
### Rusça {#ru}
- [Cyber Academy](https://cyberacademy.dev) - web3 yaratıcıları için eğitim alanı
+- [Forklog](https://forklog.com) - genel olarak kripto hakkında haberler ve eğitici makaleler, mevcut teknolojiler ve farklı blokzincirlerin gelecekteki yükseltmeleri
+- [BeInCrypto](https://ru.beincrypto.com) - haberler, kripto fiyat analizi ve kriptoyla ilgili her şey hakkında basit açıklamalar içeren teknik olmayan makaleler
### İspanyolca {#es}
@@ -122,11 +151,3 @@ Ethereum.org, diller sayfamızda bulabileceğiniz 40'tan fazla dile yerel olarak
- [Tino Group](https://wiki.tino.org/ethereum-la-gi/) - Ethereum, merkeziyetsiz uygulamalar, cüzdanlar ve SSS'lere genel bakış
- [Tap Chi Bitcoin](https://tapchibitcoin.io/tap-chi/tin-tuc-ethereum-eth) - Ethereum haberleri ve eğitimi için alt sayfalar içeren bir web platformu
- [Coin68](https://coin68.com/ethereum-tieu-diem/) - Ethereum haberleri ve eğitim ile ilgili bilgiler içeren bir kripto para portalı
-
-### Japonca {#ja}
-
-- [Japonya Sanal ve Kripto Varlıklar Borsası Birliği](https://jvcea.or.jp/)
-- [Japonya Kripto Varlık İş Birliği](https://cryptocurrency-association.org/)
-- [Blok zincir geliştirmeye başlayın - Öğren | Microsoft Docs](https://docs.microsoft.com/ja-jp/learn/paths/ethereum-blockchain-development/) - Bu öğrenim yolu, sizi blok zincir ve Ethereum platformu üzerinde geliştirme ile tanıştırır
-- [Ethereum'da Uzmanlaşma](https://www.oreilly.co.jp/books/9784873118963/) - Japonca Ethereum'da Uzmanlaşmak
-- [Solidity ve Ethereum ile Uygulamalı Akıllı Sözleşme Geliştirme](https://www.oreilly.co.jp/books/9784873119342/) - Japonca Solidity ve Ethereum ile Uygulamalı Akıllı Sözleşme Geliştirme
diff --git a/public/content/translations/tr/community/online/index.md b/public/content/translations/tr/community/online/index.md
index 11b57dab82a..9ebb2085a36 100644
--- a/public/content/translations/tr/community/online/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/community/online/index.md
@@ -25,9 +25,9 @@ Yüz binlerce Ethereum meraklısı, haberleri paylaşmak, son gelişmeler hakkı
Ethereum Bilgisayar Korsanları - ETHGlobal tarafından yürütülen Discord sohbeti: tüm dünyadaki Ethereum bilgisayar korsanları için çevrimiçi bir toplulukCryptoDevs - Ethereum geliştirme odaklı Discord topluluğuEthStaker Discord - mevcut ve potansiyel kilitleyiciler için topluluk tarafından yönetilen rehberlik, eğitim, destek ve kaynaklar
-Ethereum.org web sitesi ekibi - uğrayın ve ethereum.org web geliştirme ve tasarımı ekibi ile ve topluluktan insanlarla sohbet edin
+Ethereum.org web sitesi ekibi - uğrayın ve ethereum.org web geliştirme ve tasarımı ekibi ile ve topluluktan insanlarla sohbet edinMatos Discord - yaratıcıların, endüstrinin önde gelenlerinin ve Ethereum meraklılarının takıldığı bir web3 yaratıcı topluluğu. Web3 geliştirme, tasarım ve kültürü hakkında tutkuluyuz. Gelin ve bizle beraber inşa edin.
-Solidity Gitter - Solidity geliştirme için sohbet (Gitter)
+Solidity Gitter - Solidity geliştirme için sohbet (Gitter)Solidity Matrix - Solidity geliştirme için sohbet (Matrix)Ethereum StackExchange *- soru cevap forumu*Peeranha *- merkeziyetsiz soru cevap forumu*
@@ -41,7 +41,7 @@ Yüz binlerce Ethereum meraklısı, haberleri paylaşmak, son gelişmeler hakkı
-
+
DAO’lar hakkında daha fazlasını öğrenin
diff --git a/public/content/translations/tr/community/research/index.md b/public/content/translations/tr/community/research/index.md
index 93f9125f2b9..7d907def44b 100644
--- a/public/content/translations/tr/community/research/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/community/research/index.md
@@ -1,204 +1,208 @@
---
title: Ethereum araştırmasının aktif alanları
-description: Açık araştırmanın farklı alanlarını keşfet ve nasıl katkı vereceğini öğren.
+description: Açık araştırmanın farklı alanlarını keşfedin ve nasıl katkı vereceğinizi öğrenin.
lang: tr
---
-# Ethereum araştırmasının aktif alanları {#active-areas-of-ethereum-research}
+# Ethereum araştırmalarının aktif olduğu alanlar {#active-areas-of-ethereum-research}
-Ethereum'un birincil güçlerinden birisi aktif araştırma ve mühendislik topluluğunun sürekli onu geliştirmesidir. Dünya çapındaki birçok hevesli ve yetenekli insan kendilerini Ethereum'un kalbur üstü sorunlarına atamak ister, ancak bu sorunların ne olduğunu bulmak her zaman kolay değildir. Bu sayfa, Ethereum'un bıçak ağzı kenarlarına kaba bir rehber gibi ana aktif araştırma alanlarını belirler.
+Ethereum'un en önemli güçlerinden biri, aktif bir araştırma ve mühendislik topluluğunun onu sürekli geliştirmesidir. Dünya çapında birçok hevesli ve yetenekli insan Ethereum'daki öne çıkan sorunlara kendilerini adamak ister ancak bu sorunların ne olduğunu bulmak her zaman kolay değildir. Bu sayfa, Ethereum'un kullandığı en son teknolojilere ilişkin kabataslak bir rehberdir ve başlıca aktif araştırma alanlarını ana hatlarıyla açıklar.
-## Ethereum araştırması nasıl işler {#how-ethereum-research-works}
+## Ethereum araştırmaları nasıl işler? {#how-ethereum-research-works}
-Ethereum araştırması, [Merkeziyetsiz Bilim (DeSci)](https://hackernoon.com/desci-decentralized-science-as-our-chance-to-recover-the-real-science)'in prensiplerini benimsediği için açık ve şeffaftır. Kültür; mesela çalıştırılabilir defterler aracılığıyla araştırma araçlarını ve çıktılarını mümkün olduğunca açık ve interaktif yapmaktır. Ethereum araştırmaları; yeni bulguların topluluğa geleneksel yayınların tekrar tekrar incelenmelerinin ardından yayınlanmasının aksine [ethresear.ch](https://ethresear.ch/) gibi forumlarda yayımlanması ve tartışılması ile kolayca ilerler.
+Ethereum araştırması genellikle [Merkeziyetsiz Bilimin (DeSci)] prensiplerini destekler şekilde açık ve şeffaftır (https://hackernoon.com/desci-decentralized-science-as-our-chance-to-recover-the-real-science). Kültürü; örneğin çalıştırılabilir defterler aracılığıyla araştırma araçlarını ve çıktılarını mümkün olduğunca açık ve interaktif hale getimeyi hedefler. Ethereum araştırmaları, yeni fikirlerin geleneksel yayınlarda olduğu gibi tekrar tekrar yapılan incelemelerden sonra toplulukla paylaşılmasından ziyade [ethresear.ch] (https://ethresear.ch/) gibi forumlarda açık olarak tartışılmasıyla hızlı bir şekilde ilerler.
## Genel araştırma kaynakları {#general-research-resources}
-Özgül konudan bağımsız olarak [ethresear.ch](https://ethresear.ch)'da ve [Eth R&D Discord sunucusunda](https://discord.gg/qGpsxSA) bulunabilecek bilgi varlığına sahiptir. Ethereum araştırmacılarının en güncel fikirleri ve geliştirme fırsatlarını tartıştığı birincil mekanlar mevcuttur.
+Spesifik konudan bağımsız olarak, [ethresear.ch](https://ethresear.ch) ve [Eth R&D discord kanalında](https://discord.gg/qGpsxSA) Ethereum araştırmalarıyla ilgili pek çok bilgi mevcuttur. Bunlar, Ethereum araştırmacılarının en güncel fikirleri ve geliştirme fırsatlarını tartıştığı birincil platformlardır.
-Ethereum yol haritasına iyi bir genel bakış sağlayan bu rapor [DelphiDigital](https://members.delphidigital.io/reports/the-hitchhikers-guide-to-ethereum) tarafından Mayıs 2022'de yayımlandı.
+[DelphiDigital] tarafından Mayıs 2022'de yayınlanan bu rapor (https://members.delphidigital.io/reports/the-hitchhikers-guide-to-ethereum) Ethereum yol haritasıyla ilgili iyi bir özet sunuyor.
-## Geleir Kaynakları {#sources-of-funding}
+## Fon Kaynakları {#sources-of-funding}
-Ethereum araştırmalarında yer alabilir ve bundan gelir elde edebilirsiniz! Örneğin, yakın zamanda [Ethereum Vakfı](/foundation/) bir [Akademik hibe gelir turu](https://esp.ethereum.foundation/academic-grants) yürüttü. Aktif ve gelecek gelir fırsatları hakkında [Ethereum hibeler sayfası](/community/grants/)ndan bilgi edinebilirsiniz.
+Ethereum araştırmalarında yer alabilir ve bundan gelir elde edebilirsiniz! Mesela [Ethereum Foundation](/foundation/) yakın zamanda bir [Akademik Hibe Fonlama turu] başlattı. (https://esp.ethereum.foundation/academic-grants). [Ethereum hibeleri sayfasında] (/community/grants/) aktif ve yakında ortaya çıkacak fonlama fırsatlarıyla ilgili bilgiler bulabilirsiniz.
## Protokol araştırması {#protocol-research}
-Protokol araştırması Ethereum'un ana katmanı ile ilgilidir - bunlar düğümlerin nasıl bağlandığı, iletişim kurduğu, takas ettiği, Ethereum verisini depoladığı ve blok zincirin durumu hakkında mutabakata vardığını belirleyen birtakım kurallardır. Protokol araştırması iki üst kategoriye bölünür: mutabakat ve yürütme.
+Protokol araştırması, Ethereum'un ana katmanı ile ilgilidir - bunlar düğümlerin nasıl bağlandığı, iletişim kurduğu, takas ettiği, Ethereum verisini depoladığı ve blok zincirin durumu hakkında mutabakata vardığını belirleyen birtakım kurallardır. Protokol araştırması iki üst kategoriye bölünür: mutabakat ve yürütme.
### Mutabakat {#consensus}
-Mutabakat araştırması [Ethereum'un hisse ispatı mekanizması](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) ile ilgilidir. Bazı örnek mutabakat araştırma konuları şunlardır:
+Mutabakat araştırması, [Ethereum'un hisse ispatı mekanizması](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) ile ilgilidir. Bazı örnek mutabakat araştırması konuları şunlardır:
- açıkları tespit etmek ve kapatmak;
-- kriptoekonomik güvenliği hesaplamak;
-- istemci uygulamalarının güvenliğini veya performansını artırmak
+- kriptoekonomik güvenliği nicelik açısından belirlemek;
+- istemci uygulamalarının güvenliğini veya performansını artırmak;
- ve hafif istemciler geliştirmek.
-İleriye dönük araştırmayla birlikte, protokole yuva kesinliği gibi bazı esaslı yeniden tasarım uygulamaları, Ethereum'da önemli gelişmelerin önünü açmak için araştırılıyor. Dahası, fikir birliği istemcileri arasındaki eşler arası ağ oluşumunun verimliliği, güvenliği ve gözlemlenmesi konuları da önemli araştırma konularıdır.
+İleriye dönük araştırmayla birlikte, Ethereum'da önemli gelişmelerin önünü açmak için protokole yuva kesinliği gibi bazı esaslı yeniden tasarım uygulamaları da araştırılıyor. Dahası, fikir birliği istemcileri arasındaki eşler arası ağ oluşumunun verimliliği, güvenliği ve gözlemlenmesi konuları da önemli araştırma konularıdır.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading}
+#### Arka plan okuması {#background-reading}
-- [Hisse ispatı'na giriş](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
-- [Casper-FFG belgesi](https://arxiv.org/abs/1710.09437)
+- [Hisse ispatına giriş](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
+- [Casper-FFG makalesi](https://arxiv.org/abs/1710.09437)
- [Casper-FFG açıklayıcısı](https://arxiv.org/abs/1710.09437)
-- [Gasper belgesi](https://arxiv.org/abs/2003.03052)
+- [Gasper makalesi](https://arxiv.org/abs/2003.03052)
-#### Güncel araştırma {#recent-research}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research}
- [Ethresear.ch Mutabakatı](https://ethresear.ch/c/consensus/29)
- [Kullanılabilirlik/Kesinlik ikilemi](https://arxiv.org/abs/2009.04987)
- [Tek yuva kesinliği](https://ethresear.ch/t/a-model-for-cumulative-committee-based-finality/10259)
-- [Teklifi yapan-oluşturucu ayrımı](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/pbs_censorship_resistance)
+- [Önerici-inşacı ayrımı](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/pbs_censorship_resistance)
### Yürütme {#execution}
-Yürütüm katmanı, işlemlerin yürütülmesi, [Ethereum sanal makinesinin (EVM)](/developers/docs/evm/) çalıştırılması ve yürütme yüklerinin oluşturulup fikir birliği katmanına iletilmesiyle ilgilenir. Konu ile ilgili aşağıdakiler dahil birçok aktif araştırma alanı vardır:
+Yürütüm katmanı işlemleri yürütmeyle, [Ethereum sanal makinesini (EVM)](/developers/docs/evm/) çalıştırmakla ve yürütme yüklerinin oluşturulup fikir birliği katmanına iletilmesiyle ilgilenir. Konu ile ilgili aşağıdakiler dahil birçok aktif araştırma alanı vardır:
- hafif-istemci desteğini geliştirmek;
- gaz limiti araştırmaları;
-- yeni veri yapılarını birleştirmek (ör. Verkle Ağaçları).
+- yeni veri yapılarını sisteme dahil etmek (ör. Verkle Ağaçları).
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-1}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-1}
-- [EVM'ye giriş](/developers/docs/evm)
+- [EVM'ye Giriş](/developers/docs/evm)
- [Ethresear.ch yürütüm katmanı](https://ethresear.ch/c/execution-layer-research/37)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-1}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-1}
- [Veritabanı optimizasyonları](https://github.com/ledgerwatch/erigon/blob/devel/docs/programmers_guide/db_faq.md)
-- [Durum sonlanması](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/state_expiry_eip)
-- [Durum sonlanmasına giden yollar](https://hackmd.io/@vbuterin/state_expiry_paths)
-- [Verkel ve durum sonlanması teklifleri](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/verkle_and_state_expiry_proposal)
+- [Durum sonlanımı](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/state_expiry_eip)
+- [Durum sonlanımına giden yollar](https://hackmd.io/@vbuterin/state_expiry_paths)
+- [Verkle and durum sonlanımı önerisi](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/verkle_and_state_expiry_proposal)
- [Geçmiş yönetimi](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4444)
- [Verkle Ağaçları](https://vitalik.eth.limo/general/2021/06/18/verkle.html)
- [Veri kullanılabilirlik örneklendirmesi](https://github.com/ethereum/research/wiki/A-note-on-data-availability-and-erasure-coding)
## İstemci Geliştirme {#client-development}
-Ethereum istemcileri Ethereum protokolünün uygulamalarıdır. İstemci geliştirme süreci protokol araştırmalarını istemciler içine inşa ederek gerçeğe dönüştürüyor. İstemci geliştirme, spesifik uygulamaları inşa etmekle birlikte istemci özelliklerini de kapsıyor.
+Ethereum istemcileri Ethereum protokolünün uygulamalarıdır. İstemci geliştirme süreci, protokol araştırmalarından elde edilen çıktıları istemcilere entegre ederek hayata geçirir. İstemci geliştirme, spesifik uygulamaları inşa etmekle birlikte istemci özelliklerini de kapsar.
-Bir Ethereum düğümü 2 parça yazılım olarak çalışmak zorunda:
+İki yazılımı çalıştırmak için bir Ethereum düğümüne ihtiyaç vardır:
-1. dedikodu bloklarının, mutabakat mantığının ve blok zincirin başının kaydını tutan bir fikir birliği istemcisi
-2. ethereum Sanal Makinesi'ni destekleyen ve akıllı sözleşmeler ile işlemleri yürürlüğe sokan bir yürütüm işlemcisi
+1. dedikodu bloklarının, mutabakat mantığının ve blokzincirin başının kaydını tutan bir fikir birliği istemcisi
+2. Ethereum Sanal Makinesi'ni destekleyen ve akıllı sözleşmeler ile işlemleri yürürlüğe sokan bir yürütüm işlemcisi
-Düğümler ve istemciler hakkında daha detaylı bilgi ve güncel istemcilerin bir listesi için buraya [göz atın](/developers/docs/nodes-and-clients/). Ayrıca bütün Ethereum güncellemelerinin geçmişini [geçmiş sayfasında](/history/) da bulabilirsiniz.
+Düğümler ve istemciler hakkında daha detaylı bilgi ve güncel istemcilerin bir listesi için buraya [düğümler ve istemciler sayfası](/developers/docs/nodes-and-clients/) göz atın. Ayrıca bütün Ethereum güncellemelerinin tarihçesini [tarihçe sayfasında](/history/) bulabilirsiniz.
### Yürütüm İstemcileri {#execution-clients}
-- [Yürütüm istemcisi özellikleri](https://github.com/ethereum/execution-specs)
-- [Yürütme API özellikleri](https://github.com/ethereum/execution-apis)
+- [Yürütüm istemcisi spesifikasyonu](https://github.com/ethereum/execution-specs)
+- [Yürütüm API'si spesifikasyonu](https://github.com/ethereum/execution-apis)
### Fikir Birliği İstemcileri {#consensus-clients}
-- [Fikir birliği istemcisi özellikleri](https://github.com/ethereum/consensus-specs)
-- [İşaret API'sı özellikleri](https://ethereum.github.io/beacon-APIs/#/Beacon/getStateRoot)
+- [Fikir birliği istemcisi spesifikasyonu](https://github.com/ethereum/consensus-specs)
+- [İşaret API'si spesifikasyonu](https://ethereum.github.io/beacon-APIs/#/Beacon/getStateRoot)
## Ölçeklendirme ve performans {#scaling-and-performance}
-Ethereum'un ölçeklendirilmesi Ethereum araştırmacılarının büyük bir odak noktasıdır. Şu andaki yaklaşımlar, işlemlerinin yükünü toplamalara bindirme ve onları veri damlaları kullanarak olabildiğince masrafsız hale getirmeyi kapsıyor. Ethereum'u ölçeklendirmeyle ilgili giriş bilgisileri [ölçeklendirme](/developers/docs/scaling)sayfamızda mevcuttur.
+Ethereum'un ölçeklendirilmesi, Ethereum araştırmacılarının odaklandığı önemli bir noktadır. Şu andaki yaklaşımlar, işlemlerinin yükünü toplamalara bindirme ve onları veri blob'ları kullanarak olabildiğince masrafsız hale getirmeyi kapsıyor. Ethereum'un ölçeklendirilmesine dair başlangıç seviyesinde bilgileri [ölçeklendirme sayfamızda](/developers/docs/scaling) bulabilirsiniz.
### Katman 2 {#layer-2}
-Şu anda işlemleri harmanlamak ve Ethereum Katman 1'de güvende tutmak için farklı teknikler kullanarak Ethereumu ölçeklendiren birkaç Katman 2 protokolü var. Bu, yoğun araştırma ve geliştirme süreçleriyle hızla büyüyen bir konu.
+Şu anda Ethereum'u ölçeklendiren ve toplu işlemleri Ethereum katman 1'de güvence altına almak için farklı teknikler kullanan birkaç Katman 2 protokolü mevcuttur. Bu, yoğun araştırma ve geliştirme süreçleriyle hızla büyüyen bir konudur.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-2}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-2}
- [Katman 2'ye giriş](/layer-2/)
-- [Polynya: Toplamalar, DA ve modüler zincirler](https://polynya.medium.com/rollups-data-availability-layers-modular-blockchains-introductory-meta-post-5a1e7a60119d)
+- [Polynya: Toplamalar, Veri Erişilebilirliği ve modüler zincirler](https://polynya.medium.com/rollups-data-availability-layers-modular-blockchains-introductory-meta-post-5a1e7a60119d)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-2}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-2}
-- [Arbitrum'un sıralayıcılar için adil düzenlemesi](https://eprint.iacr.org/2021/1465)
+- [Arbitrum'un sıralayıcılar için adil sıralaması](https://eprint.iacr.org/2021/1465)
- [ethresear.ch Katman 2](https://ethresear.ch/c/layer-2/32)
- [Toplama merkezli yol haritası](https://ethereum-magicians.org/t/a-rollup-centric-ethereum-roadmap/4698)
- [L2Beat](https://l2beat.com/)
-### Köprüler {#bridges}
+### Köprüler{#bridges}
-Katman 2'nin daha çok araştırma ve geliştirme gerektiren spesifik alanlarından biri güvenli ve performanslı köprülerdir. Buna farklı Katman 2'ler ve Katman 1 ile Katman 2 arası köprüler dahildir. Bu özel olarak önemli bir araştırma alanıdır çünkü köprüler hackerlar tarafından yaygın olarak hedef alınırlar.
+Katman 2'nin daha çok araştırma ve geliştirme gerektiren spesifik alanlarından biri, güvenli ve performanslı köprülerdir. Buna, farklı Katman 2'ler ve Katman 1 ile Katman 2 arası köprüler dahildir. Bu, köprülerin bilgisayar korsanlarının sıklıkla hedef aldığı yerler olması nedeniyle özellikle önemli bir araştırma alanıdır.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-3}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-3}
- [Blokzincir köprülerine giriş](/bridges/)
-- [Köprüler üzerine, Vitalik](https://old.reddit.com/r/ethereum/comments/rwojtk/ama_we_are_the_efs_research_team_pt_7_07_january/hrngyk8/)
-- [Blok zincir köprüleri makalesi](https://medium.com/1kxnetwork/blockchain-bridges-5db6afac44f8)
-- [Köprülerde kilitli değer](https://dune.com/eliasimos/Bridge-Away-(from-Ethereum))
+- [Vitalik'in köprülerle ilgili görüşleri](https://old.reddit.com/r/ethereum/comments/rwojtk/ama_we_are_the_efs_research_team_pt_7_07_january/hrngyk8/)
+- [Blokzincir köprüleriyle ilgili makale](https://medium.com/1kxnetwork/blockchain-bridges-5db6afac44f8)
+- [Köprülerde kilitli değer](https://dune.com/eliasimos/Bridge-Away-\(from-Ethereum\))
-#### Güncel araştırma {#recent-research-3}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-3}
- [Köprüleri doğrulama](https://stonecoldpat.github.io/images/validatingbridges.pdf)
### Parçalama {#sharding}
-Ethereum blok zincirinin parçalanması, uzun süredir gelişim yol haritasının bir parçası olmuştur. Ancak, "Danksharding" gibi yeni ölçeklendirme çözümleri şu anda ön plandadır.
+Ethereum blokzincirinin parçalanması, gelişim yol haritasının uzun süredir bir parçası olmuştur. Ancak, "Danksharding" gibi yeni ölçeklendirme çözümleri şu anda ön plandadır.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-4}
+Tam Danksharding'in öncüsü olan ve Proto-Danksharding olarak da bilinen güncelleme, Cancun-Deneb ("Dencun") ağ yükseltmesi ile kullanıma alındı.
+
+[Dencun yükseltmesiyle ilgili daha fazla bilgi](/roadmap/dencun/)
+
+#### Arka plan okuması {#background-reading-4}
- [Proto-Danksharding notları](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/proto_danksharding_faq)
-- [Bankasız Danksharding videosu](https://www.youtube.com/watch?v=N5p0TB77flM)
+- [Bankless'ın Danksharding videosu](https://www.youtube.com/watch?v=N5p0TB77flM)
- [Ethereum Parçalama Araştırma Özeti](https://notes.ethereum.org/@serenity/H1PGqDhpm?type=view)
- [Danksharding (Polynya)](https://polynya.medium.com/danksharding-36dc0c8067fe)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-4}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-4}
- [EIP-4844: Proto-Danksharding](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844)
-- [Parçalama ve veri kullanılabilirliği örneklendirmesi üzerine, Vitalik](https://hackmd.io/@vbuterin/sharding_proposal)
+- [Parçalama ve veri erişilebilirliği örneklemesine dair Vitalik'in yazısı](https://hackmd.io/@vbuterin/sharding_proposal)
### Donanım {#hardware}
-Ortalama bir donanımda [düğüm çalıştırmak](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/) Ethereum'u merkeziyetsiz kılmak için esastır. Bundan dolayı, düğüm çalıştırmak için gereken donanım gerekliliklerini minimize etmeye yönelik aktif araştırmalar önemli bir araştırma alanıdır.
+Orta düzeyde bir donanımda [düğüm çalıştırmak](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/), Ethereum'un merkeziyetsiz kalabilmesi açısından önemlidir. Bundan dolayı, düğüm çalıştırmak için gereken donanım gerekliliklerini minimize etmeye yönelik aktif araştırmalar önemli bir araştırma alanıdır.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-5}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-5}
-- [Ethereum on ARM](https://ethereum-on-arm-documentation.readthedocs.io/en/latest/)
+- [ARM'de Ethereum](https://ethereum-on-arm-documentation.readthedocs.io/en/latest/)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-5}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-5}
-- [FPGA'lar üzerine ecdsa](https://ethresear.ch/t/does-ecdsa-on-fpga-solve-the-scaling-problem/6738)
+- [FPGA'ler üzerinde ecdsa](https://ethresear.ch/t/does-ecdsa-on-fpga-solve-the-scaling-problem/6738)
## Güvenlik {#security}
-Güvenlik; dolandırıcılık/taciz koruması, cüzdan koruması, donanım koruması, kripto-ekonomik koruması, hata tespiti, uygulama testleri, istemci yazılımcıları ve anahtar yönetimi gibi konuları kapsayan çok geniş bir konu. Bu alanlardaki bilgilere katkı sağlamak ana görüşlerden bazılarını öğrenmenizi sağlar.
+Güvenlik; dolandırıcılık/taciz koruması, cüzdan koruması, donanım koruması, kripto-ekonomik koruması, hata tespiti, uygulama testleri, istemci yazılımcıları ve anahtar yönetimi gibi konuları kapsayan çok geniş bir konudur. Bu alanlardaki bilgilere katkıda bulunmak, ana akım tarafından benimsenmeye yardımcı olur.
### Kriptografi ve ZKP {#cryptography--zkp}
-Sıfır bilgili ispat (ZKP) ve kriptografi gizliliği, güvenliği Ethereum ve uygulamalarına inşa etmede çok kritiktir. Sıfır bilgi birçok açık araştırma ve geliştirme imkânına sahip oldukça genç ama hızlı ilerleyen bir alandır. Bazı imkânlar [Keccak düğüm algoritmasını](https://hackmd.io/sK7v0lr8Txi1bgION1rRpw?view#Overview), şu andakilerden daha iyi polinom taahhütleri bularak ya da ecdsa açık anahtarını oluşturmanın ve imza onay çevirimlerinin daha ucuza yapılmasını sağlamak amacıyla geliştirmeyi kapsar.
+Sıfır bilgili ispatlar (ZKP) ve kriptografi, Ethereum ve uygulamalarına gizlilik ve güvenlik kazandırmak adına kritik öneme sahiptir. Sıfır bilgi, birçok açık araştırma ve geliştirme imkânına sahip, oldukça genç ama hızlı ilerleyen bir alandır. Bazı olasılıklar arasında, [Keccak karma algoritmasının](https://hackmd.io/sK7v0lr8Txi1bgION1rRpw?view#Overview) daha verimli uygulamalarının geliştirilmesi, şu anda mevcut olandan daha iyi polinom taahhütlerinin bulunması veya ecdsa açık anahtar üretimi ve imza doğrulama devrelerinin maliyetinin düşürülmesi yer alır.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-6}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-6}
-- [0xparc blogu](https://0xparc.org/blog)
+- [0xparc bloğu](https://0xparc.org/blog)
- [zkp.science](https://zkp.science/)
-- [Sıfır Bilgi podcasti](https://zeroknowledge.fm/)
+- [Zero Knowledge podcast'i](https://zeroknowledge.fm/)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-6}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-6}
-- [Eliptik eğri kriptografisinde yakın zamanda gerçekleşen ilerleme](https://ethresear.ch/t/the-ec-fft-algorithm-without-elliptic-curve-and-isogenies/11346)
+- [Eliptik eğri kriptografisinde son ilerlemeler](https://ethresear.ch/t/the-ec-fft-algorithm-without-elliptic-curve-and-isogenies/11346)
- [Ethresear.ch ZK](https://ethresear.ch/c/zk-s-nt-arks/13)
### Cüzdanlar {#wallets}
-Ethereum cüzdanları tarayıcı eklentileri, masaüstü ve mobil uygulamalar veya Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmeler olabilir. Tekil kullanıcı anahtar yönetimi ile ilgili risklerin bir kısmını azaltmaya yönelik sosyal kurtarma cüzdanlarına yönelik aktif araştırmalar bulunmaktadır. Cüzdanların geliştirilmesi ile ilgili olan bir araştırma da hesap soyutlamasının alternatif formlarına yöneliktir, bu da yeni oluşmaya başlamış önemli bir araştırmadır.
+Ethereum cüzdanları; tarayıcı eklentileri, masaüstü ve mobil uygulamalar veya Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmeler olabilir. Tekil kullanıcı anahtar yönetimi ile ilgili risklerin bir kısmını azaltmaya yönelik sosyal kurtarma cüzdanlarına yönelik aktif araştırmalar bulunmaktadır. Cüzdanların gelişimiyle birlikte yeni ortaya çıkan önemli bir araştırma alanı olan alternatif hesap soyutlama biçimleri üzerindeki araştırmalar da sürmektedir.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-7}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-7}
- [Cüzdanlara giriş](/wallets/)
- [Cüzdan güvenliğine giriş](/security/)
- [ethresear.ch Güvenlik](https://ethresear.ch/tag/security)
-- [EIP-2938 Hesap Soyutlanması](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2938)
-- [EIP-4337 Hesap Soyutlanması](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4337)
+- [EIP-2938 Hesap Soyutlama](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2938)
+- [EIP-4337 Hesap Soyutlama](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4337)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-7}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-7}
- [Doğrulama odaklı akıllı sözleşme cüzdanları](https://ethereum-magicians.org/t/validation-focused-smart-contract-wallets/6603)
- [Hesapların geleceği](https://ethereum-magicians.org/t/validation-focused-smart-contract-wallets/6603)
- [EIP-3074 AUTH ve AUTHCALL İşlem Kodları](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-3074)
- [Bir EOA adresinde kod yayımlama](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-5003)
-## Topluluk, eğitim ve herkese ulaşma {#community-education-and-outreach}
+## Topluluk, eğitim ve sosyal yardım {#community-education-and-outreach}
-Ethereum'a yeni kullanıcılar çekmek yeni eğitim kaynakları ve topluma ulaşma yöntemleri gerektirir. Buna blog gönderileri ve makaleler, kitaplar, podcastler, miimler, eğitim kaynakları etkinlikleri veya topluluklar inşa eden, acemileri hoş karşılayan ve insanları Ethereum ile ilgili bilgilendiren her türlü şey dahil olabilir.
+Ethereum'a yeni kullanıcılar çekmek için yeni eğitim kaynakları ve topluma ulaşma yöntemleri gerekir. Buna blog gönderileri ve makaleler, kitaplar, podcast'ler, meme'ler, eğitim kaynakları, etkinlikler ve topluluk inşa eden, yeni gelenleri hoş karşılayan ve insanları Ethereum ile ilgili bilgilendiren her şey dahil olabilir.
### UX/UI {#uxui}
@@ -208,188 +212,188 @@ Daha çok kişiyi Ethereum'a başlatmak için ekosistem, UX/UI'yi geliştirmelid
- [Ethresear.ch UX/UI](https://ethresear.ch/c/ui-ux/24)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-8}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-8}
-- [Web3 Tasarımı, Discord](https://discord.gg/FsCFPMTSm9)
+- [Web3 Tasarım Discord'u](https://discord.gg/FsCFPMTSm9)
- [Web3 Tasarım İlkeleri](https://www.web3designprinciples.com/)
-- [Ethereum Sihirbazları UX tartışması](https://ethereum-magicians.org/t/og-council-ux-follow-up/9032/3)
+- [Ethereum Magicians UX tartışması](https://ethereum-magicians.org/t/og-council-ux-follow-up/9032/3)
### Ekonomi {#economics}
-Ethereum'da ekonomi araştırmaları genel olarak iki yaklaşımı kullanır: ekonomik teşviklere dayanan mekanizmaların güvenliğini doğrulamak ("mikroekonomi") ve protokoller, uygulamalar ve kullanıcılar arası değer akışını analiz etmek ("makroekonomi"). Ethereum'un kendi varlığına (ether) ve üzerinde inşa edilmiş token'lara (örneğin, NFT'ler ve ERC20 token'ları) bağlı olan kompleks kriptoekonomik faktörler bulunmaktadır.
+Ethereum'da ekonomi araştırmaları genel olarak iki yaklaşımı kullanır: ekonomik teşviklere dayanan mekanizmaların güvenliğini doğrulamak ("mikroekonomi") ve protokoller, uygulamalar ve kullanıcılar arası değer akışını analiz etmek ("makroekonomi"). Ethereum'un kendi varlığına (ether) ve üzerinde inşa edilmiş jetonlara (örneğin, NFT'ler ve ERC20 jetonları) bağlı olan kompleks kriptoekonomik faktörler bulunmaktadır.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-9}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-9}
-- [Güçlü Teşvik Grubu](https://ethereum.github.io/rig/)
-- [Devconnect'te ETHconomics atölyesi](https://www.youtube.com/playlist?list=PLTLjFJ0OQOj5PHRvA2snoOKt2udVsyXEm)
+- [Robust Incentives Group](https://ethereum.github.io/rig/)
+- [Devconnect'te ETHconomics çalıştayı](https://www.youtube.com/playlist?list=PLTLjFJ0OQOj5PHRvA2snoOKt2udVsyXEm)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-9}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-9}
-- [EIP1559'un deneysel bir analizi](https://arxiv.org/abs/2201.05574)
-- [Dolaşan arz dengesi](https://ethresear.ch/t/circulating-supply-equilibrium-for-ethereum-and-minimum-viable-issuance-during-the-proof-of-stake-era/10954)
-- [MEV'i ölçmek: Orman ne kadar karanlık?](https://arxiv.org/abs/2101.05511)
+- [EIP1559'un ampirik analizi](https://arxiv.org/abs/2201.05574)
+- [Dolaşımdaki arz dengesi](https://ethresear.ch/t/circulating-supply-equilibrium-for-ethereum-and-minimum-viable-issuance-during-the-proof-of-stake-era/10954)
+- [MEV'yi nicelik açısından belirleme: Orman ne kadar karanlık?](https://arxiv.org/abs/2101.05511)
-### Blok alanı ve ücret piyasaları {#blockspace-fee-markets}
+### Blok alanı ve ağ ücreti piyasaları {#blockspace-fee-markets}
-Blok alanı piyasaları ya doğrudan Ethereum'da (Katman 1) ya da örneğin toplamalar gibi köprülenmiş ağlarda (Katman 2) son kullanıcı işlemlerinin dahiliyetini yönetirler. Ethereum üzerinde, işlemler protokolde EIP-1559 olarak yayınlanmış bulunan ücret piyasasına gönderilirler, bu da zinciri spamdan ve fiyat tıkanıklıklarından korur. İki katmanda da, işlemler Maksimum Çıkarılabilir Değer (MEV) olarak bilinen dışsallıklar ortaya çıkarabilir, bu da bu dışsallıkların elde edilmesi veya yönetilmesi için yeni piyasa yapılarını teşvik eder.
+Blok alanı piyasaları, son kullanıcı işlemlerinin doğrudan Ethereum (Katman 1) veya köprülenmiş ağlar (örneğin, toplamalar) üzerinden dahil edilmesini düzenler. Ethereum üzerinde, işlemler protokolde EIP-1559 olarak yayınlanmış bulunan ücret piyasasına gönderilirler, bu da zinciri spamdan ve fiyat tıkanıklıklarından korur. İki katmanda da, işlemler Maksimum Çıkarılabilir Değer (MEV) olarak bilinen dışsallıklar ortaya çıkarabilir, bu da bu dışsallıkların elde edilmesi veya yönetilmesi için yeni piyasa yapılarını teşvik eder.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-10}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-10}
-- [Ethereum Blok Zinciri için İşlem Ücreti Mekanizması Tasarımı: EIP-1559'un Ekonomik Bir Analizi (Tim Roughgarden, 2020)](https://timroughgarden.org/papers/eip1559.pdf)
-- [EIP-1559'un Simülasyonları (Güçlü Teşvik Grubu)](https://ethereum.github.io/abm1559)
-- [İlk ilkelerden toplama ekonomisi](https://barnabe.substack.com/p/understanding-rollup-economics-from?utm_source=url)
-- [Flash Boys 2.0: Frontrunning, İşlem Yeniden Sıralaması ve Merkeziyetsiz Borsalarda Mutabakat İstikrarsızlığı](https://arxiv.org/abs/1904.05234)
+- [Ethereum Blokzinciri için İşlem Ücreti Mekanizması Tasarımı: EIP-1559'a dair bir Ekonomik Analiz] (Tim Roughgarden, 2020)](https://timroughgarden.org/papers/eip1559.pdf)
+- [EIP-1559'un Simülasyonları (Robust Incentives Group)](https://ethereum.github.io/abm1559)
+- [Başlangıç prensiplerinden başlayarak toplama ekonomisi](https://barnabe.substack.com/p/understanding-rollup-economics-from?utm_source=url)
+- [Flash Boys 2.0: Merkeziyetsiz Borsalarda Önden Koşma Saldırısı, İşlemleri Yeniden Sıralama ve Mutabakat İstikrarsızlığı](https://arxiv.org/abs/1904.05234)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-10}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-10}
- [Çok boyutlu EIP-1559 video sunumu](https://youtu.be/QbR4MTgnCko)
-- [Etki alanları arası MEV](http://arxiv.org/abs/2112.01472)
-- [MEV ihaleleri](https://ethresear.ch/t/mev-auction-auctioning-transaction-ordering-rights-as-a-solution-to-miner-extractable-value/6788)
+- [Alanlar arası MEV](http://arxiv.org/abs/2112.01472)
+- [MEV mezatları](https://ethresear.ch/t/mev-auction-auctioning-transaction-ordering-rights-as-a-solution-to-miner-extractable-value/6788)
### Hisse ispatı teşvikleri {#proof-of-stake-incentives}
-Doğrulayıcılar Ethereum'un kendi varlığını (ether) aldatıcı davranışlara karşı teminat olarak kullanırlar. Bunun kriptoekonomik kısmı, ağın güvenliliğini belirler. Bilgili doğrulayıcılar açık saldırılar gerçekleştirmek için teşvik katmanının inceliklerini kötüye kullanabilirler.
+Doğrulayıcılar Ethereum'un kendi varlığını (ether) aldatıcı davranışlara karşı teminat olarak kullanırlar. Bunun kriptoekonomik kısmı, ağın ne kadar güvenli olduğunu belirler. İleri düzey doğrulayıcılar, teşvik katmanının inceliklerini kötüye kullanarak açık saldırılar gerçekleştirebilir.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-11}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-11}
-- [Ethereum ekonomisi dersi ve ekonomik model](https://github.com/CADLabs/ethereum-economic-model)
-- [PoS Teşvik Simülasyonları (Güçlü Teşvik Grubu)](https://ethereum.github.io/beaconrunner/)
+- [Ethereum ekonomisinde uzmanlaşma dersi ve ekonomik model](https://github.com/CADLabs/ethereum-economic-model)
+- [PoS teşviklerinin simülasyonları (Robust Incentives Group)](https://ethereum.github.io/beaconrunner/)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-11}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-11}
-- [Önerici/inşacı ayrımı (PBS) altında işlemlerin sansüre dayanıklılığının arttırılması](https://notes.ethereum.org/s3JToeApTx6CKLJt8AbhFQ)
-- [PoS Ethereum'da 3 Saldırı](https://arxiv.org/abs/2110.10086)
+- [Teklif sahibi/oluşturucu ayrımı (PBS) kapsamındaki işlemlerin sansür direncini artırma](https://notes.ethereum.org/s3JToeApTx6CKLJt8AbhFQ)
+- [PoS Ethereum'a Üç Saldırı](https://arxiv.org/abs/2110.10086)
### Likit hisseleme ve türevleri {#liquid-staking-and-derivatives}
-Likit hisseleme 32 ETH'den azına sahip olan kullanıcıların DeFi'da kullanılabilen hisselenen etheri temsil eden bir token için ether takaslayarak hisseleme getirisi elde edebilmesini sağlar. Ancak, Ethereum'un güvenliği (ör. merkeziyetsizlik riskleri) üzerindeki etkisi gibi, likit hisseleme ile ilgili teşvik ve piyasa dinamikleri de hâlâ keşfedilmektedir.
+Likit hisseleme, 32 ETH'den azına sahip olan kullanıcıların DeFi'da kullanılabilen hisselenen ether'i temsil eden bir jeton için ether takaslayarak hisseleme getirisi elde edebilmesini sağlar. Ancak, Ethereum'un güvenliği (ör. merkeziyetsizlik riskleri) üzerindeki etkisi gibi, likit hisseleme ile ilgili teşvik ve piyasa dinamikleri de hâlâ keşfedilmektedir.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-12}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-12}
- [Ethresear.ch likit hisseleme](https://ethresear.ch/search?q=liquid%20staking)
-- [Lido: Güven gerektirmeyen Ethereum hisselemeye giden yol](https://blog.lido.fi/the-road-to-trustless-ethereum-staking/)
-- [Rocket Pool: Hisseleme protokolüne giriş](https://medium.com/rocket-pool/rocket-pool-staking-protocol-part-1-8be4859e5fbd)
+- [Lido: Güvene dayanmayan Ethereum hisselemesine giden yol](https://blog.lido.fi/the-road-to-trustless-ethereum-staking/)
+- [Rocket Pool: Hisseleme protokolü tanıtımı](https://medium.com/rocket-pool/rocket-pool-staking-protocol-part-1-8be4859e5fbd)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-12}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-12}
-- [Lido'dan para çekme işlemlerini yapmak](https://ethresear.ch/t/handling-withdrawals-in-lidos-eth-liquid-staking-protocol/8873)
-- [Para çekme kimlik bilgileri](https://ethresear.ch/t/withdrawal-credential-rotation-from-bls-to-eth1/8722)
+- [Lido'dan geri çekimleri işlemek](https://ethresear.ch/t/handling-withdrawals-in-lidos-eth-liquid-staking-protocol/8873)
+- [Çekim kimlik bilgileri](https://ethresear.ch/t/withdrawal-credential-rotation-from-bls-to-eth1/8722)
- [Likit Hisseleme Türevlerinin riskleri](https://notes.ethereum.org/@djrtwo/risks-of-lsd)
-## Test {#testing}
+## Test etme {#testing}
-### Resmî doğrulama {#formal-verification}
+### Resmi doğrulama {#formal-verification}
-Resmi doğrulama Ethereum'un mutabakat özelliklerinin doğru ve hatasız olduğunu doğrulamak için kod yazmaktır. Bu özelliklerin yönetim ve geliştirme gerektiren çalıştırılabilir bir sürümü Phytonda yazılmıştır. Bununla ilgili daha fazla araştırma bu özelliklerin Phyton üzerinde çalıştırılmasına yardımcı olabilir, doğruluğu daha güçlü bir şekilde doğrulayabilir ve sorunları tanımlayabilir.
+Resmi doğrulama, Ethereum'un mutabakat özelliklerinin doğru ve hatasız olduğunu doğrulamak için kod yazmaktır. Spesifikasyonun, bakım ve geliştirme gerektiren ve Python'da yazılmış çalıştırılabilir bir versiyonu da bulunmaktadır. Yapılacak yeni araştırmalar, spesifikasyonun Python uygulamasını iyileştirmeye ve doğruluğu daha etkin bir şekilde doğrulayıp sorunları belirleyebilen araçlar eklenmesine yardımcı olabilir.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-13}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-13}
- [Resmi doğrulamaya giriş](https://ptolemy.berkeley.edu/projects/embedded/research/vis/doc/VisUser/vis_user/node4.html)
- [Resmi Doğrulama (Intel)](https://www.cl.cam.ac.uk/~jrh13/papers/mark10.pdf)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-13}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-13}
-- [Depozito Sözleşmesinin resmi doğrulaması](https://github.com/runtimeverification/deposit-contract-verification)
-- [İşaret Zinciri özelliklerinin resmi doğrulaması](https://github.com/runtimeverification/deposit-contract-verification)
+- [Depozito sözleşmesinin resmi doğrulaması](https://github.com/runtimeverification/deposit-contract-verification)
+- [Beacon zincirinin spesifikasyonunun resmi doğrulaması](https://github.com/runtimeverification/deposit-contract-verification)
-## Veri bilimi ve analizler {#data-science-and-analytics}
+## Veri bilimi ve analitiği {#data-science-and-analytics}
-Ethereum aktiviteleri ve ağın sağlığı hakkında detaylı bilgi veren daha çok veri analizi aracı ve gösterge paneline ihtiyaç var.
+Ethereum üzerindeki aktiviteler ve ağın sağlığı hakkında detaylı bilgi sunan daha fazla veri analiz aracına ve gösterge paneline ihtiyaç vardır.
-### Arkaplan okuması {#background-reading-14}
+### Arka plan okuması {#background-reading-14}
- [Dune Analytics](https://dune.com/browse/dashboards)
-- [İstemci çeşitliliği gösterge paneli](https://clientdiversity.org/)
+- [İstemci çeşitliliği panosu](https://clientdiversity.org/)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-14}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-14}
-- [Güçlü Teşvik Grubu Veri Analizi](https://ethereum.github.io/rig/)
+- [Robust Incentives Group Veri Analizi](https://ethereum.github.io/rig/)
## Uygulamalar ve araçlar {#apps-and-tooling}
-Uygulama katmanı Ethereum'un ana katmanında işlemleri tamamlayan çeşitli programların ekosistemini destekler. Geliştirme ekipleri devamlı biçimde önemli Web2 uygulamalarının birleştirilebilir, izin gerektirmeyen ve sansüre dayanıklı sürümlerini oluşturmak veya tamamen yeni Web3'ye ait konseptler oluşturmak için Ethereum'u kullanmanın yeni yollarını bulmaktadır. Aynı zamanda, Ethereum üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar inşa etmeyi daha az karmaşıklaştıran yeni araçlar geliştirilmektedir.
+Uygulama katmanı, Ethereum'un ana katmanında işlemleri çözen çeşitli programlardan oluşan bir ekosistemi destekler. Geliştirme ekipleri devamlı biçimde önemli Web2 uygulamalarının birleştirilebilir, izin gerektirmeyen ve sansüre dayanıklı sürümlerini oluşturmak veya tamamen yeni Web3'ye ait konseptler oluşturmak için Ethereum'u kullanmanın yeni yollarını bulmaktadır. Aynı zamanda, Ethereum üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar inşa etmeyi daha az karmaşıklaştıran yeni araçlar geliştirilmektedir.
### DeFi {#defi}
-Merkeziyetsiz finans (DeFi), Ethereum'un üzerine inşa edilmiş birincil uygulama sınıflarından biridir. DeFi kullanıcıların kripto varlıkları akıllı sözleşmeler aracılığıyla depolayabilecekleri, transfer edebilecekleri, ödünç verebilecekleri, borç alabilecekleri birleştirilebilir "para legoları" oluşturmayı hedeflemektedir. DeFi hareketli ve sürekli güncellenen bir alandır. Güvenli, verimli ve erişilebilir protokollerin araştırılmasına sürekli ihtiyaç duyulur.
+Merkeziyetsiz finans (DeFi), Ethereum'un üzerine inşa edilmiş birincil uygulama sınıflarından biridir. DeFi kullanıcıların kripto varlıkları akıllı sözleşmeler aracılığıyla depolayabilecekleri, transfer edebilecekleri, ödünç verebilecekleri, borç alabilecekleri birleştirilebilir "para legoları" oluşturmayı hedeflemektedir. DeFi, hareketli ve sürekli güncellenen bir alandır. Güvenli, verimli ve erişilebilir protokollerin araştırılmasına sürekli ihtiyaç duyulur.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-15}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-15}
- [DeFi](/defi/)
- [Coinbase: DeFi nedir?](https://www.coinbase.com/learn/crypto-basics/what-is-defi)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-15}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-15}
-- [Merkeziyetsiz finans, merkezi sahiplik?](https://arxiv.org/pdf/2012.09306.pdf)
-- [Optimism: Dolar altı işlemlere giden yol](https://medium.com/ethereum-optimism/the-road-to-sub-dollar-transactions-part-2-compression-edition-6bb2890e3e92)
+- [Merkeziyetsiz finans, merkezi mülkiyet?](https://arxiv.org/pdf/2012.09306.pdf)
+- [Optimism: Bir dolardan küçük işlemlere giden yol](https://medium.com/ethereum-optimism/the-road-to-sub-dollar-transactions-part-2-compression-edition-6bb2890e3e92)
### DAO'lar {#daos}
-Ethereum için etkili bir kullanım alanı DAO'lar aracılığıyla merkeziyetsiz bir biçimde organize olabilme kabiliyetidir. Ethereum üzerindeki DAO'ların kişilerin seçeneklerini geleneksel şirketlerin ve organizasyonların ardına genişleten, minimize güven gerektiren bir koordinasyon aracı olarak gelişmiş yönetişim formlarını yürütmek için nasıl geliştirilebileceği ve kullanılabileceği ile ilgili birçok aktif araştırma bulunmaktadır.
+Ethereum için etkili bir kullanım alanı, DAO'lar aracılığıyla merkeziyetsiz bir biçimde organize olabilme kabiliyetidir. Ethereum üzerindeki DAO'ların kişilerin seçeneklerini geleneksel şirketlerin ve organizasyonların ardına genişleten, minimize güven gerektiren bir koordinasyon aracı olarak gelişmiş yönetişim formlarını yürütmek için nasıl geliştirilebileceği ve kullanılabileceği ile ilgili birçok aktif araştırma bulunmaktadır.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-16}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-16}
- [DAO'lara giriş](/dao/)
-- [Dao Topluluğu](https://daocollective.xyz/)
+- [Dao Collective](https://daocollective.xyz/)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-16}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-16}
-- [DAO ekosistemini haritalamak](https://www.researchgate.net/publication/358694594_Mapping_out_the_DAO_Ecosystem_and_Assessing_DAO_Autonomy)
+- [DAO ekosisteminin haritalandırılması](https://www.researchgate.net/publication/358694594_Mapping_out_the_DAO_Ecosystem_and_Assessing_DAO_Autonomy)
### Geliştirici araçları {#developer-tools}
-Ethereum geliştiricileri için araçlar hızlıca gelişiyor. Bu genel alanda yapılabilecek birçok aktif araştırma ve geliştirme bulunmaktadır.
+Ethereum geliştiricilerine yönelik araçlar hızla gelişiyor. Bu genel alanda yapılabilecek birçok aktif araştırma ve geliştirme bulunmaktadır.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-17}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-17}
- [Programlama diline göre araçlar](/developers/docs/programming-languages/)
- [Geliştirici Çerçeveleri](/developers/docs/frameworks/)
-- [Mutabakat geliştirici araçları listesi](https://github.com/ConsenSys/ethereum-developer-tools-list)
-- [Token standartları](/developers/docs/standards/tokens/)
+- [Mutabakat geliştirici araçlarının listesi](https://github.com/ConsenSys/ethereum-developer-tools-list)
+- [Jeton standartları](/developers/docs/standards/tokens/)
- [CryptoDevHub: EVM Araçları](https://cryptodevhub.io/wiki/ethereum-virtual-machine-tools)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-17}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-17}
-- [Eth ArGe Discord Mutabakat Araçları kanalı](https://discordapp.com/channels/595666850260713488/746343380900118528)
+- [Eth R&D Discord Mutabakat Araçları kanalı](https://discordapp.com/channels/595666850260713488/746343380900118528)
-### Oracles {#oracles}
+### Kâhinler {#oracles}
-Kahinler zincir dışı veriyi blok zincir üzerine izin gerektirmeyen ve merkeziyetsiz bir şekilde taşırlar. Bu veriyi zincir üzerinde alabilmek merkeziyetsiz uygulamaların dünyadaki varlıklardaki fiyat hareketlilikleri, zincir dışı uygulamalardaki olaylar ve hatta hava durumu değişiklikleri gibi gerçek hayattaki olaylara karşı tepki verebilir olmasını sağlar.
+Kâhinler, zincir dışındaki verileri blokzincire izin gerektirmeyen ve merkeziyetsiz bir şekilde taşır. Bu verileri zincir üstünde alabilmek, merkeziyetsiz uygulamaların dünyadaki varlıklardaki fiyat hareketlilikleri, zincir dışındaki uygulamalardaki olaylar ve hatta hava durumu değişiklikleri gibi gerçek hayattaki olaylara karşı tepki verebilir olmasını sağlar.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-18}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-18}
-- [Kahinlere Giriş](/developers/docs/oracles/)
+- [Kâhinlere giriş](/developers/docs/oracles/)
-#### Güncel Araştırma {#recent-research-18}
+#### Yakın Geçmişteki Araştırmalar {#recent-research-18}
-- [Blok zincir kahinleri anketi](https://arxiv.org/pdf/2004.07140.pdf)
-- [Chainlink tanıtım belgesi](https://chain.link/whitepaper)
+- [Blokzincir kâhinlerinin incelenmesi](https://arxiv.org/pdf/2004.07140.pdf)
+- [Chainlink teknik dokümanı](https://chain.link/whitepaper)
### Uygulama güvenliği {#app-security}
-Ethereum üzerindeki hackler genelde protokolün kendisindense tekil uygulamalardaki açıkları kullanırlar. Bilgisayar korsanları ve uygulama geliştiricileri, yeni saldırı ve savunmalar geliştirmek için bir silahlanma yarışına girmiş durumda. Bu her zaman uygulamaları hacklerden korumak için önemli araştırma ve geliştirmelerde bulunulduğu anlamına gelir.
+Ethereum'a yönelik saldırılar, genellikle protokolün kendisindeki güvenlik açıklarından ziyade, bağımsız uygulamalardaki güvenlik açıklarından yararlanır. Bilgisayar korsanları ve uygulama geliştiricileri, yeni saldırı ve savunmalar geliştirmek için bir silahlanma yarışına girmiş durumdadır. Bu, uygulamaları saldırılara karşı korumak için her zaman önemli araştırma ve geliştirme faaliyetleri yapılması gerektiği anlamına gelir.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-19}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-19}
-- [Wormhole saldırı raporu](https://blog.chainalysis.com/reports/wormhole-hack-february-2022/)
-- [Ethereum sözleşme hack otopsileri listesi](https://forum.openzeppelin.com/t/list-of-ethereum-smart-contracts-post-mortems/1191)
-- [Rekt Haber](https://twitter.com/RektHQ?s=20&t=3otjYQdM9Bqk8k3n1a1Adg)
+- [Wormhole istismar raporu](https://blog.chainalysis.com/reports/wormhole-hack-february-2022/)
+- [Ethereum sözleşme saldırıları sonrası analizlerin listesi](https://forum.openzeppelin.com/t/list-of-ethereum-smart-contracts-post-mortems/1191)
+- [Rekt Haberleri](https://twitter.com/RektHQ?s=20\&t=3otjYQdM9Bqk8k3n1a1Adg)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-19}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-19}
- [ethresear.ch Uygulamaları](https://ethresear.ch/c/applications/18)
### Teknoloji yığını {#technology-stack}
-Tüm Ethereum teknoloji yığınını merkeziyetsizleştirmek önemli bir araştırma alanıdır. Mevcut olarak, Ethereum üzerindeki merkeziyetsiz uygulamalar bazı merkezi noktalara sahiptirler çünkü merkezi araçlar veya altyapılara dayanırlar.
+Tüm Ethereum teknoloji yığınını merkeziyetsizleştirmek, önemli bir araştırma alanıdır. Ethereum üzerindeki merkeziyetsiz uygulamalar, şu anda bazı merkezi noktalara sahiptir çünkü merkezi araçlar veya altyapılara dayanır.
-#### Arkaplan okuması {#background-reading-20}
+#### Arka plan okuması {#background-reading-20}
- [Ethereum yığını](/developers/docs/ethereum-stack/)
- [Coinbase: Web3 Yığınına Giriş](https://blog.coinbase.com/a-simple-guide-to-the-web3-stack-785240e557f0)
- [Akıllı sözleşmelere giriş](/developers/docs/smart-contracts/)
- [Merkeziyetsiz depolamaya giriş](/developers/docs/storage/)
-#### Güncel araştırma {#recent-research-20}
+#### Yakın geçmişteki araştırmalar {#recent-research-20}
- [Akıllı sözleşme birleştirilebilirliği](/developers/docs/smart-contracts/composability/)
diff --git a/public/content/translations/tr/community/support/index.md b/public/content/translations/tr/community/support/index.md
index bf07a0ec0bc..58bd24f5a1b 100644
--- a/public/content/translations/tr/community/support/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/community/support/index.md
@@ -22,17 +22,39 @@ Ethereum'un merkeziyetsiz yapısını anlamak çok önemlidir çünkü Ethereum
Resmi desteğin olmamasına rağmen, Ethereum ekosistemindeki birçok grup, topluluk ve proje yardımcı olmaktan mutluluk duyar ve bu sayfada birçok faydalı bilgi ve kaynak bulabilirsiniz. Başka sorularınız mı var? [ethereum.org Discord](/discord/)'una katılın, yardım etmeye çalışacağız.
-## Cüzdan desteği {#wallet-support}
+## Sıkça sorulan sorular {#faq}
+
+### ETH'yi yanlış cüzdana gönderdim {#wrong-wallet}
+
+Ethereum'da gönderilen bir işlem geri alınamaz. Ne yazık ki, ETH'yi yanlış cüzdana gönderdiyseniz bunu geri almanın bir yolu yoktur. Hiçbir merkezi organizasyon, kuruluş veya kişi Ethereum'a sahip değildir, bu da hiç kimsenin işlemleri tersine çeviremeyeceği anlamına gelir. Bu nedenle işlemlerinizi göndermeden önce her zaman iki kez kontrol etmeniz çok önemlidir.
+
+### Ethereum hediyemi nasıl talep edebilirim? {#giveaway-scam}
+
+Ethereum çekilişleri, ETH'nizi çalmak için tasarlanmış dolandırıcılıklardır. Gerçek olamayacak kadar iyi görünen tekliflere kapılmayın. Bir çekiliş adresine ETH gönderirseniz, hem bir çekilişe katılmazsınız hem de paranızı geri alamazsınız.
+
+[Dolandırıcılığı önleme hakkında daha fazla bilgi](/security/#common-scams)
+
+### İşlemim tıkandı {#stuck-transaction}
+
+Ağ talebi nedeniyle gerekenden daha düşük bir işlem ücreti gönderdiyseniz, Ethereum'daki işlemler bazen sıkışabilir. Birçok cüzdan, işleme izin vermek için aynı işlemi daha yüksek bir ücretle yeniden gönderme seçeneği sunar. Alternatif olarak, kendi adresinize bir işlem göndererek ve bekleyen işlemle aynı nonce değerini kullanarak bekleyen bir işlemi iptal edebilirsiniz.
+
+[MetaMask'te bekleyen bir işlem nasıl hızlandırılır veya iptal edilir](https://metamask.zendesk.com/hc/en-us/articles/360015489251-How-to-speed-up-or-cancel-a-pending-transaction)
+
+[Bekleyen Ethereum işlemleri nasıl iptal edilir](https://info.etherscan.com/how-to-cancel-ethereum-pending-transactions/)
+
+### Ethereum madenciliği nasıl yapılır? {#mining-ethereum}
+
+Ethereum madenciliği artık mümkün değildir. Ethereum
+
+iş ispatından<0> hisse ispatına<1> geçtiğinde madencilik kapatılmıştı. Artık madenciler yerine Ethereum'un doğrulayıcıları var. Herkes ETH [hisseleme](/glossary/#staking) yapabilir ve ağı güvence altına almak için doğrulayıcı yazılımı çalıştırarak hisseleme ödülleri alabilir.
-Cüzdanınızla ilgili sorun mu yaşıyorsunuz? Çoğu cüzdan, aşağıdakilere yardımcı olabilecek özel destek ekiplerine sahiptir:
-- [MetaMask](https://metamask.zendesk.com/hc/)
-- [Argent](https://support.argent.xyz/hc/)
-- [MyEtherWallet](https://help.myetherwallet.com/)
-_Bu kapsamlı bir liste değildir. Belirli bir cüzdan için destek bulma konusunda yardıma mı ihtiyacınız var? [ethereum.org Discord](https://discord.gg/ethereum-org)'una katılın, yardım etmeye çalışacağız._
+### Nasıl bir paydaş/doğrulayıcı olabilirim? {#how-to-stake}
+
+Doğrulayıcı olmak için Ethereum para yatırma sözleşmesine 32 ETH yatırmanız ve bir doğrulayıcı düğümü kurmanız gerekir. [Hisseleme sayfalarımızda](/staking) ve [hisseleme başlama noktasında](https://launchpad.ethereum.org/) daha fazla bilgi mevcuttur.
+
-Ethereum cüzdanı mı arıyorsunuz? [Ethereum cüzdanlarının tam listesini keşfedin](/wallets/find-wallet/).
## Dapp geliştirmek {#building-support}
@@ -47,19 +69,23 @@ Geliştirme zor olabilir. İşte size yardımcı olmaktan mutluluk duyan deneyim
[Ethereum geliştirici kaynakları](/developers/) bölümümüzde de belgelere ve geliştirme kılavuzlarına ulaşabilirsiniz.
+
+
### Araçlandırma {#dapp-tooling}
Sorunuz belirli bir araç, proje veya kütüphane ile mi ilgili? Çoğu projede sizi desteklemeye adanmış sohbet sunucuları veya forumlar bulunur.
İşte bazı popüler örnekler:
-- [Solidity](https://gitter.im/ethereum/solidity/)
+- [Solidity](https://gitter.im/ethereum/solidity)
- [ethers.js](https://discord.gg/6jyGVDK6Jx)
- [web3.js](https://discord.gg/GsABYQu4sC)
- [Hardhat](https://discord.gg/xtrMGhmbfZ)
- [Alchemy](http://alchemy.com/discord)
- [Tenderly](https://discord.gg/fBvDJYR)
+
+
## Bir düğüm çalıştırma {#node-support}
Bir düğüm veya doğrulayıcı çalıştırıyorsanız, başlamanıza yardımcı olmaya adanmış bazı toplulukları burada bulabilirsiniz.
@@ -69,12 +95,17 @@ Bir düğüm veya doğrulayıcı çalıştırıyorsanız, başlamanıza yardımc
Ethereum istemcileri geliştiren ekiplerin çoğu, destek alabileceğiniz ve soru sorabileceğiniz özel, herkese açık alanlara da sahiptir.
+
+
### Yürütme istemcileri {#execution-clients}
- [Geth](https://discord.gg/FqDzupGyYf)
- [Nethermind](https://discord.gg/YJx3pm8z5C)
- [Besu](https://discord.gg/p8djYngzKN)
- [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon/issues)
+- [Reth](https://github.com/paradigmxyz/reth/discussions)
+
+
### Mutabakat istemcileri {#consensus-clients}
@@ -85,31 +116,3 @@ Ethereum istemcileri geliştiren ekiplerin çoğu, destek alabileceğiniz ve sor
- [Lodestar](https://discord.gg/aMxzVcr)
Ayrıca [burada bir düğümün nasıl çalıştırılacağını öğrenebilirsiniz](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/).
-
-## Sıkça sorulan sorular {#faq}
-
-### ETH'yi yanlış cüzdana gönderdim {#wrong-wallet}
-
-Ethereum'da gönderilen bir işlem geri alınamaz. Ne yazık ki, ETH'yi yanlış cüzdana gönderdiyseniz bunu geri almanın bir yolu yoktur. Hiçbir merkezi organizasyon, kuruluş veya kişi Ethereum'a sahip değildir, bu da hiç kimsenin işlemleri tersine çeviremeyeceği anlamına gelir. Bu nedenle işlemlerinizi göndermeden önce her zaman iki kez kontrol etmeniz çok önemlidir.
-
-### Ethereum çekilişimi nasıl talep edebilirim? {#giveaway-scam}
-
-Ethereum çekilişleri, ETH'nizi çalmak için tasarlanmış dolandırıcılıklardır. Gerçek olamayacak kadar iyi görünen tekliflere kapılmayın. Bir çekiliş adresine ETH gönderirseniz, hem bir çekilişe katılmazsınız hem de paranızı geri alamazsınız.
-
-[Dolandırıcılığı önleme hakkında daha fazla bilgi](/security/#common-scams)
-
-### İşlemim sıkıştı {#stuck-transaction}
-
-Ağ talebi nedeniyle gerekenden daha düşük bir işlem ücreti gönderdiyseniz, Ethereum'daki işlemler bazen sıkışabilir. Birçok cüzdan, işleme izin vermek için aynı işlemi daha yüksek bir ücretle yeniden gönderme seçeneği sunar. Alternatif olarak, kendi adresinize bir işlem göndererek ve bekleyen işlemle aynı nonce değerini kullanarak bekleyen bir işlemi iptal edebilirsiniz.
-
-[MetaMask'te bekleyen bir işlem nasıl hızlandırılır veya iptal edilir](https://metamask.zendesk.com/hc/en-us/articles/360015489251-How-to-speed-up-or-cancel-a-pending-transaction)
-
-[Bekleyen Ethereum işlemleri nasıl iptal edilir](https://info.etherscan.com/how-to-cancel-ethereum-pending-transactions/)
-
-### Ethereum madenciliği nasıl yapılır? {#mining-ethereum}
-
-Ethereum madenciliği artık mümkün değildir. Ethereum iş isoatından hisse ispatına geçtiğinde madencilik kapatılmıştı. Artık madenciler yerine Ethereum'un doğrulayıcıları var. Doğrulayıcılar, ağın güvenliğini sağlamak için ETH'yi hisseler ve hisseleme ödülleri alır.
-
-### Nasıl bir paydaş/doğrulayıcı olabilirim? {#become-validator}
-
-Doğrulayıcı olmak için Ethereum para yatırma sözleşmesine 32 ETH yatırmanız ve bir doğrulayıcı düğümü kurmanız gerekir. [Hisseleme sayfalarımızda](/staking) ve [hisseleme başlama noktasında](https://launchpad.ethereum.org/) daha fazla bilgi mevcuttur.
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/adding-desci-projects/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/adding-desci-projects/index.md
index 2e14ea320a7..f4b6319c65c 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/adding-desci-projects/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/adding-desci-projects/index.md
@@ -8,7 +8,7 @@ lang: tr
Çeşitli projeler sunduğumuzdan ve Merkeziyetsiz Bilim manzarasının anlık görüntüsünü verdiğimizden emin olmak istiyoruz.
-Herkes, ethereum.org'daki Merkeziyetsiz Bilim sayfasındaki listeye proje önermek konusunda özgürdür. Aynı şekilde, bir projenin artık alakalı olmadığını ya da artık kriterlerimize uymadığını fark eden herkes, o projeyi kaldırmamızı önermekte özgürdür.
+Herkes, ethereum.org'daki Merkeziyetsiz Bilim sayfasındaki listeye proje önermek konusunda özgürdür. Aynı şekilde, bir projenin artık alakalı olmadığını ya da artık uygunluk kriterlerimizi karşılamadığını fark eden herkes, o projeyi kaldırmamızı önermekte özgürdür.
## Karar çerçevesi {#the-decision-framework}
@@ -16,29 +16,29 @@ Herkes, ethereum.org'daki Merkeziyetsiz Bilim sayfasındaki listeye proje önerm
- **Açık kaynak kodu/verisi** - Kodların ve verilerin açıklığı, Merkeziyetsiz Bilimin ana prensiplerindendir, bu yüzden merkeziyetsiz bilim projeleri kapalı kaynak olmamalıdır. Kod temeli erişilebilir ve tercihen "çekme talebine" açık olmalıdır.
- **Merkeziyetsiz bilim projeleri bariz bir şekilde merkeziyetsiz olmalıdır** - Bu, bir DAO tarafından yönetilmek ya da merkeziyetsiz cüzdanları da içeren merkezi olmayan bir teknoloji yığınıyla geliştirmek şeklinde olabilir. Muhtemelen Ethereum'da denetlenebilir akıllı sözleşmeleri içerir.
-- **Dürüst ve doğru listeleme bilgileri**: Projelerden önerilen tüm listelemelerin dürüst ve doğru bilgilerle gelmesi beklenir. Ürününüzü, örneğin "açık kaynaklı" değilken öyleymiş gibi duyurarak listeleme bilgilerini tahrif eden ürünler kaldırılacaktır.
+- **Dürüst ve doğru listeleme bilgileri** - Projelerden önerilen herhangi bir listelemenin dürüst ve doğru bilgilerle gelmesi beklenir. Ürününüzü, örneğin "açık kaynaklı" değilken öyleymiş gibi duyurarak listeleme bilgilerini tahrif eden ürünler kaldırılacaktır.
- **Bilime erişimi geliştirmeye yönelik kanıtlanabilir taahhüt** - Bir merkeziyetsiz bilim projesi, bilime katılımı genişlettiğini sadece jeton/NFT sahiplerine değil, genel halka da ifade edebilmelidir.
-- **Küresel olarak erişilebilir** - projeniz, belirli kişilerin hizmetinize erişmesini engelleyen coğrafi kısıtlamalara veya KYC koşullarına sahip değildir.
-- **Bilgilendirici websitesi ve dokümanlar** - siteyi ziyaret eden kişilerin projenin gerçekte ne yaptığını anlayabilmesi, bilimin altyapısının merkeziyetsizliğe nasıl katkıda bulunduğunu ve nasıl katılacaklarını öğrenebilmesi önemlidir.
+- **Küresel olarak erişilebilir** - Projeniz, belirli kişilerin hizmetinize erişmesini engelleyen coğrafi kısıtlamalara veya KYC koşullarına sahip değildir.
+- **Bilgilendirici web sitesi ve dokümanlar** - Siteyi ziyaret eden kişilerin projenin gerçekte ne yaptığını anlayabilmesi, bilimin altyapısının merkeziyetsizliğe nasıl katkıda bulunduğunu ve nasıl katılacaklarını öğrenebilmesi önemlidir.
- **Proje, Ethereum ekosisteminin bir parçası olmalıdır** - Ethereum.org olarak, merkeziyetsiz bilim hareketi için Ethereum'un (ve Katman 2'lerinin) uygun bir temel katman olduğuna inanıyoruz.
- **Proje, oldukça iyi yapılandırılmıştır** - Proje, projenin hizmetlerine birkaç ay boyunca erişebilmiş gerçek kullanıcılara sahiptir.
### Olması istenen özellikler
-- **Birden fazla dilde mevcut olma** - projeniz, tüm dünyadaki kullanıcıların erişim sağlayabilmesi için birden çok dile çevrilir.
-- **Eğitici kaynaklar** - ürününüz, kullanıcılara yardımcı olmak ve onları eğitmek için iyi tasarlanmış bir oryantasyon deneyimine sahip olmalıdır. Alternatif olarak, makaleler veya videolar gibi nasıl yapılır içeriğinin kanıtına da sahip olabilir.
-- **Üçüncü taraf denetimleri** - ürününüz, güvenlik açıkları için güvenilir bir üçüncü tarafın profesyonel denetiminden geçirilir.
+- **Birden fazla dilde mevcut olma** - Projeniz, tüm dünyadaki kullanıcıların erişim sağlayabilmesi için birden çok dile çevrilir.
+- **Eğitici kaynaklar** - Ürününüz, kullanıcılara yardımcı olmak ve onları eğitmek için iyi tasarlanmış bir oryantasyon deneyimine sahip olmalıdır. Alternatif olarak, makaleler veya videolar gibi nasıl yapılır içeriğinin kanıtına da sahip olabilir.
+- **Üçüncü taraf denetimleri** - Ürününüz, güvenlik açıkları için güvenilir bir üçüncü tarafın profesyonel denetiminden geçirilir.
- **İletişim noktası** - Proje için bir iletişim noktası (bir DAO ya da topluluktan bir temsilci tarafından olabilir), değişiklikler yapıldığında doğru bilgi almada bize büyük ölçüde yardımcı olacaktır. Bu, geleceğe ait bilgileri toplarken ethereum.org'u güncelleme sürecini yönetilebilir halde tutacaktır.
## Bakım {#maintenance}
Ethereum'un akıcı yapısında olduğu gibi, ekipler ve ürünler gelir ve gider; yenilikler her gün gerçekleşir, bu nedenle şu amaçlarla içeriğimizin rutin kontrollerini gerçekleştireceğiz:
-- listelenen tüm projelerin kriterlerimizi hâlâ karşıladığından emin olmak
-- şu anda listelenenlerden daha fazla sayıda kriterimizi karşılayan önerilmiş ürünler olmadığını doğrulamak
+- Listelenen tüm projelerin kriterlerimizi hâlâ karşıladığından emin olmak
+- Şu anda listelenenlerden daha fazla kriterlerimizi karşılayan önerilen ürünler olmadığını doğrulamak
-Ethereum, açık kaynak topluluğu tarafından yönetilir ve onu güncel tutmaları için topluluğa güveniriz. Listelenmiş projelerde güncellenmesi gereken herhangi bir bilgi olduğunu fark ettiyseniz, lütfen Github depomuzda bir sorun ya da çekme isteği açın.
+Ethereum, açık kaynak topluluğu tarafından yönetilir ve onu güncel tutmaları için topluluğa güveniriz. Listelenmiş projelerde güncellenmesi gereken herhangi bir bilgi olduğunu fark ettiyseniz, lütfen GitHub depomuzda bir sorun ya da çekme isteği açın.
-## Kullanım Koşulları {#terms-of-use}
+## Kullanım koşulları {#terms-of-use}
Ayrıca lütfen [kullanım koşullarımıza](/terms-of-use/) başvurun. Ethereum.org'daki bilgiler, yalnızca genel bilgi amaçlı verilmektedir.
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/adding-exchanges/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/adding-exchanges/index.md
index 782df19e1bd..c996754bd38 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/adding-exchanges/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/adding-exchanges/index.md
@@ -20,7 +20,7 @@ Bu bağlamdan dolayı, bir borsa önerdiğinizde bazı özel bilgilere ihtiyacı
## İhtiyacımız olanlar {#what-we-need}
-- Borsa için geçerli olan coğrafi kısıtlamalar
+- Borsa için geçerli olan coğrafi kısıtlamalar. Borsayla ilişkili coğrafi kısıtlamalar, borsanın web sitesinin özel bir sayfasında veya bölümünde ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.
- Kullanıcıların ETH satın almak için kullanabileceği para birimleri
- Borsanın meşru bir ticaret şirketi olduğunun kanıtı
- Sahip olabileceğiniz herhangi bir ek bilgi: Bu, şirket hakkında faaliyet yılları, finansal destek vb. gibi bilgiler olabilir.
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/adding-layer-2s/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/adding-layer-2s/index.md
index d0ed6dc726f..df1fcf7283c 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/adding-layer-2s/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/adding-layer-2s/index.md
@@ -78,7 +78,7 @@ _Veri kullanılabilirliği veya güvenlik için Ethereum kullanmayan diğer öl
**Katman 2 ekosistemindeki dapp'lere bağlantılar**
-- Kullanıcıların bu katman 2'de neler yapabilecekleri hakkında bilgi sağlayabilmek istiyoruz. (bkz. https://portal.arbitrum.io/, https://www.optimism.io/apps)
+- Kullanıcıların bu katman 2'de neler yapabilecekleri hakkında bilgi sağlayabilmek istiyoruz. (örn. https://portal.arbitrum.io/, https://www.optimism.io/apps)
**Token sözleşme listeleri**
@@ -92,6 +92,6 @@ _Veri kullanılabilirliği veya güvenlik için Ethereum kullanmayan diğer öl
Ethereum.org'a bir katman 2 eklemek istiyorsanız, GitHub'da bir konu oluşturun.
-
+
Bir konu oluştur
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/adding-products/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/adding-products/index.md
index a1800402c40..20514558b2a 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/adding-products/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/adding-products/index.md
@@ -82,7 +82,7 @@ Ayrıca lütfen [kullanım koşullarımıza](/terms-of-use/) başvurun. Ethereum
Ethereum'un akıcı yapısında olduğu gibi, ekipler ve ürünler gelir ve gider; yenilikler her gün gerçekleşir, bu nedenle şu amaçlarla içeriğimizin rutin kontrollerini gerçekleştireceğiz:
-- listelenen merkeziyetsiz uygulamaların hala kriterlerimizi yerine getirdiğinden emin olmak
+- listelenen tüm merkeziyetsiz uygulamaların kriterlerimizi hala karşıladığından emin olmak
- şu anda listelenenlerden daha fazla sayıda kriterimizi karşılayan önerilmiş ürünler olmadığını doğrulamak
Kontrol edip bize bildirerek bu konuda yardımcı olabilirsiniz. [Bir konu oluşturun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=Type%3A+Feature&template=feature_request.md&title=) veya [website@ethereum.org](mailto:website@ethereum.org) adresine bir e-posta gönderin
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/adding-wallets/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/adding-wallets/index.md
index 09d5d2cfe01..9c17a1ecea9 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/adding-wallets/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/adding-wallets/index.md
@@ -10,10 +10,9 @@ Kullanıcıların kendilerinden emin bir tarzda Ethereum'da yön bulabilmeleri i
Herkes, ethererum.org'a bir cüzdan önermekte özgürdür. Gözden kaçırdığımız bir cüzdan varsa lütfen bildirin!
-Herkes yeni bir cüzdan önermekte özgürdür. Cüzdanlar şu anda aşağıdakilerde listeleniyor:
+Cüzdanlar şu anda aşağıdakilerde listeleniyor:
- [ethereum.org/wallets/find-wallet/](/wallets/find-wallet/)
-- [ethereum.org/wallets/](/wallets/)
Ethereum'da cüzdanlar çok hızlı bir biçimde değişiyor. Ethereum.org'da değerlendirilmek üzere adil bir çerçeve oluşturmaya çalıştık, ancak listeleme kriterleri zamanla değişecek ve gelişecektir.
@@ -26,6 +25,12 @@ Ethereum'da cüzdanlar çok hızlı bir biçimde değişiyor. Ethereum.org'da de
- **Aktif bir ekibin üzerinde çalışmış olması** - bu, kalitenin sağlanmasına ve bir kullanıcının sorguları için destek almasına yardımcı olur.
- **Dürüst ve doğru listeleme bilgileri**: Projelerden önerilen tüm listelemelerin dürüst ve doğru bilgilerle gelmesi beklenir. Ürününüzü, örneğin "açık kaynaklı" değilken öyleymiş gibi duyurarak listeleme bilgilerini tahrif eden ürünler kaldırılacaktır.
- **İletişim noktası** - Cüzdan için bir iletişim noktası, değişiklikler yapıldığında doğru bilgiyi elde etmemize büyük ölçüde yardımcı olacaktır. Bu, geleceğe ait bilgileri toplarken ethereum.org'u güncelleme sürecini yönetilebilir halde tutacaktır.
+- **EIP-1559 (tip 2) işlemleri** - Ethereum ana ağındaki işlemler için cüzdanınız EIP-1559 (tip 2) işlemleri desteklemek zorundadır.
+- **İyi kullanıcı deneyimi** - UX öznel bir kavram olsa da, çekirdek ekip üyelerinizden birkaçının ürünü test edip kullanımında zorluk çekmesi halinde cüzdanı reddetme hakkımızı saklı tutarız ve bunun yerine iyileştirmeye yönelik faydalı önerilerde bulunuruz. Bu, çoğunluğu yeni başlayanlardan oluşan kullanıcı tabanımızı korumak için yapılır.
+
+### Ürün kaldırma {#product-removals}
+
+- **Güncellenmiş bilgi** - Cüzdan sağlayıcıları, sağladıkları bilgilerin geçerli ve güncel olmasını sağlamak için her 6 ayda bir cüzdan bilgilerini yeniden göndermekle yükümlüdür (ürünlerinde herhangi bir değişiklik olmasa bile). Eğer ürün ekibi bunu yapmazsa, ethereum.org projeyi sayfasından kaldırabilir.
### Diğer kriterler: olursa iyi olan şeyler {#the-nice-to-haves}
@@ -37,7 +42,7 @@ Ethereum'da cüzdanlar çok hızlı bir biçimde değişiyor. Ethereum.org'da de
- **WalletConnect** - kullanıcılar, WalletConnect'i kullanarak merkeziyetsiz uygulamalara bağlanabilir.
- **Ethereum RPC uç noktalarını içe aktarma** - kullanıcılar, düğüm RPC verilerini içe aktararak kendi seçtikleri bir düğüme veya EVM uyumlu diğer ağlara bağlanmalarına olanak tanır.
- **NFT'ler** - kullanıcılar, cüzdanlarındaki NFT'leri görebilir ve onlarla etkileşime girebilir.
-- **Ethereum uygulamalarına bağlanma** - kullanıcılar, Ethereum uygulamalarına bağlanabilir ve onları kullanabilir.
+- **Ethereum uygulamalarına bağlanma** - kullanıcılar, Etherum uygulamalarına bağlanabilir ve onları kullanabilir.
- **Hisseleme** - kullanıcılar, cüzdan aracılığıyla doğrudan hisseleme yapabilir.
- **Takaslar** - kullanıcılar, cüzdan aracılığıyla jeton takas edebilir.
- **Çok zincirli ağlar** - cüzdanınız, varsayılan olarak kullanıcıların çoklu blokzincir ağlarına erişimini destekler.
@@ -45,7 +50,6 @@ Ethereum'da cüzdanlar çok hızlı bir biçimde değişiyor. Ethereum.org'da de
- **Gaz ücretlerini özelleştirme** - cüzdanınız, kullanıcılara işlem gaz ücretlerini (ana ücret, öncelik ücreti, azami ücret) düzenleme imkanı tanır.
- **ENS desteği** - cüzdanınız, kullanıcıların ENS isimlerine işlem göndermelerine olanak sağlar.
- **ERC-20 desteği** - cüzdanınız, kullanıcılara ERC-20 jeton sözleşmelerini içe aktarma veya otomatik sorgulama imkanı sunar ve ERC-20 jetonlarını görüntüler.
-- **EIP-1559 (tip 2) işlemleri** - cüzdanınız, EIP-1559 (tip 2) işlemlerini destekler.
- **Kripto satın alımı** - cüzdanınız, kullanıcıların doğrudan kripto satın alımını ve kriptoya alışmalarını destekler.
- **İtibari para için satış** - cüzdanınız, kullanıcıların itibari para için satmalarını ve doğrudan bir karta veya banka hesabına çekim yapmalarını destekler.
- **Çoklu imza** - cüzdanınız, bir işlemi imzalamak için çoklu imzayı destekler.
@@ -65,11 +69,12 @@ Ethereum.org'a bir cüzdan eklemek istiyorsanız GitHub'da bir konu oluşturun.
Ethereum'un akıcı yapısında olduğu gibi, ekipler ve ürünler gelir ve gider; yenilikler her gün gerçekleşir, bu nedenle şu amaçlarla içeriğimizin rutin kontrollerini gerçekleştireceğiz:
-- listelenen tüm cüzdan ve merkeziyetsiz uygulamaların kriterlerimizi hâlâ karşıladığından emin olmak
+- listelenen tüm cüzdan ve merkeziyetsiz uygulamaların hala kriterlerimizi karşıladığından emin olmak
- şu anda listelenenlerden daha fazla sayıda kriterimizi karşılayan önerilmiş ürünler olmadığını doğrulamak
-Ethereum, açık kaynak topluluğu tarafından yönetilir ve onu güncel tutmaları için topluluğa güveniriz. Listelenmiş cüzdanlar ile ilgili herhangi bir bilginin güncelleştirilmesi gerektiğini fark ettiyseniz lütfen [bir konu açın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=wallet+%3Apurse%3A&template=suggest_wallet.yaml) veya [çekme isteği oluşturun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/pulls)!
+ethereum.org açık kaynak topluluğu tarafından yönetilmektedir ve güncel tutulması konusunda topluluğa güveniriz. Listelenmiş cüzdanlar ile ilgili herhangi bir bilginin güncelleştirilmesi gerektiğini fark ettiyseniz lütfen [bir konu açın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=wallet+%3Apurse%3A&template=suggest_wallet.yaml) veya [çekme isteği oluşturun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/pulls)!
+
-## Kullanım Koşulları {#terms-of-use}
+## Kullanım koşulları {#terms-of-use}
Ayrıca lütfen [kullanım koşullarımıza](/terms-of-use/) başvurun. Ethereum.org'daki bilgiler, yalnızca genel bilgi amaçlı verilmektedir.
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/content-resources/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/content-resources/index.md
index ea6e40165e1..36e8c9acd26 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/content-resources/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/content-resources/index.md
@@ -27,6 +27,6 @@ Bir sayfaya eklenmesi gerektiğini düşündüğünüz bir içerik kaynağı var
Eğer ethereum.org'a içerik kaynağı eklemek istiyorsanız ve kriterleri karşılıyorsa GitHub'da bir konu oluşturun.
-
+
Bir konu oluştur
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/design/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/design/index.md
index f1bdc0b6b90..e1d246b3ea1 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/design/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/design/index.md
@@ -16,7 +16,7 @@ Sonuç olarak bu, tasarım becerilerinizi sergileyeceğiniz çeşit çeşit ve e
Bazen ham fikirlerimizi test etme konusunda yardıma ihtiyaç duyuyoruz. Bu, herhangi bir teknik bilgi olmadan katkıda bulunmanın harika bir yoludur.
-1. Tasarım ekibi, [Discord](https://discord.com/invite/CetY6Y4) ve [GitHub](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/labels/design%20required%20%F0%9F%8E%A8) üzerinden bir örnek tasarım paylaşacaktır.
+1. Tasarım ekibi, [Discord](https://discord.com/invite/ethereum-org) ve [GitHub](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/labels/design%20required%20%F0%9F%8E%A8) üzerinden bir örnek tasarım paylaşacaktır.
2. Tasarımların üzerinden yorumlar seçeneğiyle geribildirim vermeye yönlendirileceksiniz.
3. Sonuç, Github konusunda paylaşılacak ve ekip tarafından kapatılacaktır.
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/index.md
index 8a3b8c9dd70..1f28140fb9b 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/index.md
@@ -6,37 +6,53 @@ lang: tr
# Ethereum.org'a katkıda bulunma 🦄 {#contributing-to-ethereumorg}
-Ethereum.org web sitesi, daha geniş anlamda Ethereum gibi açık kaynaklı bir projedir. Bu nedenle, [Ethereum portalımızı](/about/) geliştirmeye yardımcı olmak istiyorsanız, bunu nasıl yapabileceğinizi gösterelim.
+Ethereum.org, **12.000'in üzerinde** kişinin web sitesinin çevrilmesine, yazılmasına, tasarlanmasına ve bakımına katkıda bulunduğu, açık kaynaklı yürütülen bir projedir.
-
- POAP token'ınızı talep edin! 2022'de ethereum.org'a katkıda bulunduysanız, sizi bekleyen benzersiz bir POAP bulunuyor.{" "} POAP'ler hakkında daha fazla bilgi
-
+Ethereum ekosisteminde büyümenize ve eğitim almanıza yardımcı olurken anlamlı katkılarda bulunmanızı ve ilgili pratik deneyimler edinmenizi sağlayacak misafirperver bir topluluğuz!
## Katkıda bulunma yolları {#ways-to-contribute}
-- [Açık bir konu üzerinde çalışın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues) _– Yapılması gerektiğini belirlediğimiz işler_
-- [Çeviri programına katılın](/contributing/translation-program/) _– ethereum.org'u yeni dillere taşımamıza yardımcı olun_
-- [Web sitesinin tasarlanmasına yardımcı olun](/contributing/design/) _– Her seviyeden tasarımcı, web sitesini geliştirmek için katkıda bulunabilir_
-- [Topluluk kaynakları ekleyin](/contributing/content-resources/) _– Alakalı bir sayfaya faydalı bir makale veya kaynak ekleyin_
-- [Bir ürün ekleyin](/contributing/adding-products/) _– İlgili sayfaya bir merkeziyetsiz uygulama veya cüzdan ekleyin_
-- [Geliştirici araçları ekleyin](/contributing/adding-developer-tools/) _– İlgili sayfaya bir geliştirici aracı ekleyin_
-- [Bir borsa ekleyin](/contributing/adding-exchanges/) _– [Borsa bulucumuza](/get-eth/#country-picker) bir borsa ekleyin_
-- [Araştırmamızı geliştirin](https://www.notion.so/efdn/Ethereum-org-User-Persona-Memo-b44dc1e89152457a87ba872b0dfa366c) _– Araştırmamız hakkında geribildiriminizi bize aktarın veya kendi araştırmanızla katkıda bulunun_
-- [Bir özellik talebinde bulunun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=Type%3A+Feature&template=feature_request.yaml&title=) _– Yeni bir özellik veya tasarım hakkındaki fikirlerinizi bize bildirin_
-- [Bir sözlük terimi ekleyin](/contributing/adding-glossary-terms) _– Ethereum [sözlüğünü](/glossary/) genişletmeye devam etmemize yardımcı olun_
-- [İçerik oluşturun/düzenleyin](/contributing/#how-to-update-content) _– Yeni sayfalar önerin veya zaten burada olanlar üzerinde değişiklikler yapın_
-- [Bir katman 2 ekleyin](/contributing/adding-layer-2s/) _– İlgili bir sayfaya bir katman 2 ekleyin_
-- [Bir hisseleme ürünü veya hizmeti ekleyin](/contributing/adding-staking-products/) - _– Tekli hisselemeyi, ortak hisselemeyi veya bir hizmet olarak hisselemeyi kolaylaştıran bir proje ekleyin_
-- [Bir cüzdan ekleyin](/contributing/adding-wallets/) _– [Cüzdan bulma sayfası](/wallets/find-wallet/)_ için bir cüzdan ekleyin
-- [DeSci sayfamız için bir proje önerin](/contributing/adding-desci-projects/) _- Ethereum üzerinde geliştirilmiş ve merkeziyetsiz bilime katkıda bulunan bir proje ekleyin_
-- [Kısa Sınavlar](/contributing/quizzes/)_- İlgili bir sayfa için kısa sınav soru havuzları ekleyin, güncelleyin ve silin_
-- [Bir tasarım kaynağı önerin](/contributing/design/adding-design-resources/)_- Yararlı tasarım kaynaklarını ekleyin, güncelleyin ve silin_
-
-_Herhangi bir sorunuz mu var?_ 🤔 [Discord sunucumuzdan](https://discord.gg/ethereum-org) bize ulaşın
+**Çeviriler**
+- [Çeviri programına katılın](/contributing/translation-program/) – ethereum.org'u yeni dillere taşımamıza yardımcı olun
+
+**Geliştirme**
+- [Açık bir konu üzerinde çalışın](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues) – Yapılması gerektiğini tespit ettiğimiz işler
+
+**Tasarım**
+- [Web sitesinin tasarlanmasına yardımcı olun](/contributing/design/) Her seviyeden tasarımcı, web sitesini geliştirmek için katkıda bulunabilir
+
+**İçerik**
+- [İçerik oluşturun/düzenleyin](/contributing/#how-to-update-content) – Yeni sayfalar önerin veya zaten burada olanlar üzerinde değişiklikler yapın
+- [Topluluk kaynakları ekleyin](/contributing/content-resources/) – Alakalı bir sayfaya faydalı bir makale veya kaynak ekleyin
+- [Bir tasarım kaynağı önerin](/contributing/design/adding-design-resources/) – Yararlı tasarım kaynaklarını ekleyin, güncelleyin ve silin
+- [Bir sözlük terimi ekleyin](/contributing/adding-glossary-terms/) – Ethereum [sözlüğünü](/glossary/) genişletmeye devam etmemize yardımcı olun
+- [Testler](/contributing/quizzes/) – İlgili bir sayfa için test soru bankaları ekleyin, güncelleyin ve silin
+
+**Özellik fikirleri**
+- [Bir özellik talebinde bulunun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/new?assignees=&labels=Type%3A+Feature&template=feature_request.yaml&title=) – Yeni bir özellik veya tasarım hakkındaki fikirlerinizi bize bildirin
+
+**Ürün listeleri**
+- [Bir borsa ekleyin](/contributing/adding-exchanges/) – [Borsa bulucumuza](/get-eth/#country-picker) bir borsa ekleyin
+- [Bir ürün ekleyin](/contributing/adding-products/) – İlgili sayfaya bir merkeziyetsiz uygulama veya cüzdan ekleyin
+- [Geliştirici araçları ekleyin](/contributing/adding-developer-tools/) – İlgili sayfaya bir geliştirici aracı ekleyin
+- [Bir katman 2 ekleyin](/contributing/adding-layer-2s/) – İlgili bir sayfaya bir katman 2 ekleyin
+- [Bir hisseleme ürünü veya hizmeti ekleyin](/contributing/adding-staking-products/) – Tekli hisselemeyi, ortak hisselemeyi veya bir hizmet olarak hisselemeyi kolaylaştıran bir proje ekleyin
+- [Bir cüzdan ekleyin](/contributing/adding-wallets/) – [Cüzdan bulma sayfası](/wallets/find-wallet/) için bir cüzdan ekleyin
+- [DeSci sayfamız için bir proje önerin](/contributing/adding-desci-projects/) – Ethereum üzerinde geliştirilmiş ve merkeziyetsiz bilime katkıda bulunan bir proje ekleyin
+
+Sorunuz mu var? 🤔 [Discord sunucumuza](https://discord.gg/ethereum-org) katılın
+
+## Katkıda bulunmaya başlayanlar için uygun ilk görevler
+
+Bunlar, çözmemize yardımcı olabileceğiniz ve sorumluluğunu alabileceğiniz birkaç güncel görevdir. Çoğunuz için GitHub hesabına ihtiyacınız olacak çünkü web sitesi üzerindeki değişikliklerin çoğu GitHub üzerinden yapılıyor.
+
+
+
+Tüm görevleri gör
## Nasıl ethereum.org üzerinde çalışılır {#how-to-update-content}
-İster siteye ekleme yapıyor, ister içerik oluşturuyor veya açık sorunlar üzerinde çalışıyor olun, bir [GitHub](https://github.com) hesabına ihtiyacınız olacak.
+[Çeviri Programı](/contributing/translation-program/)'na katkıda bulunmak istiyorsanız lütfen [Crowdin](https://crowdin.com/project/ethereum-org)'de bir hesap oluşturun. Web sitesine içerik ya da görsel eklemek veya düzenlemek, hataları düzeltmek, açık görevler üzerinde çalışmak gibi diğer her şey için bir [GitHub](https://github.com/) hesabına ihtiyacınız olacak.
Tüm güncellemeler GitHub PR süreci aracılığıyla yapılır. Bu, web sitesinin yerel bir kopyasını oluşturmanız, değişikliklerinizi uygulamanız ve değişikliklerinizi birleştirmeyi istemeniz anlamına gelir. Bunu daha önce hiç yapmadıysanız, [GitHub depomuzun](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website) en altındaki talimatları takip edin.
@@ -52,6 +68,8 @@ Katkıda bulunmadan önce şunlara aşina olduğunuzdan emin olun:
- [stil rehberimiz](/contributing/style-guide/)
- [davranış kurallarımız](/community/code-of-conduct)
+
+
## Siteyle ilgili kararlar nasıl alınır {#how-decisions-about-the-site-are-made}
Bireysel PR'ler, tasarım evrimi ve büyük yükseltmeler hakkındaki kararlar, Ethereum ekosisteminden bir ekip tarafından verilir. Bu ekip; proje yöneticilerini, geliştiricileri, tasarımcıları, pazarlama ve iletişimleri ve konu uzmanlarını kapsar. Topluluk girdisi her kararı etkiler: Bu nedenle lütfen sorunlarla ilgili sorular sorun, PR gönderin veya ekiple iletişime geçin:
@@ -68,20 +86,31 @@ Yalnızca orijinal çalışmanızı veya kullanma izniniz olan içeriği, ethere
GitHub depomuzda, özellikle açık kaynak konusunda acemi olan geliştiriciler için tasarlanmış [good first issue](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues?q=is%3Aopen+is%3Aissue+label%3A%22good+first+issue%22) etiketli, düşük giriş engellerine sahip sorunlarımız bulunuyor.
-## Katkıda bulunan bir kişi olarak POAP'nizi talep edin {#poap}
-
-Katkınız ethereum.org ile birleştirilirse, sizin için benzersiz bir katkıda bulunan POAP'si basacağız. Proof of Attendance Protocol (POAP) tokeni, yani Katılım İspatı Protokolü, ekosistemi biraz daha harika hâle getirmeye yardımcı olduğunuzun zincir üstü kanıtıdır.
+## Zincir Üstünde Başarı Jetonunuzu (OAT) talep edin {#oat}
-[POAP'ler hakkında daha fazla bilgi](https://www.poap.xyz/)
+Katkınızın ethereum.org ile birleştirilmesi halinde [Galxe](https://app.galxe.com/quest/ethereumorg)'de özel bir rozet talep etme şansınız olacak. Bir Zincir Üstünde Başarı Jetonu (OAT), ekosistemin biraz daha mükemmel hale getirilmesine katkıda bulunduğunuzun kanıtıdır.
-### Nasıl talep edilir? {#how-to-claim}
+[OAT'ler hakkında daha fazla bilgi](https://help.galxe.com/en/articles/7067290-galxe-oats-reward-and-celebrate-achievements)
+### Nasıl talep edilir?
1. [Discord sunucumuza](https://discord.gg/ethereum-org) katılın.
-2. Katkınızın bağlantısını `#🥇 | proof-of-contribution` [kanalına](https://discord.com/channels/714888181740339261/1212737737916948530) yapıştırın.
-3. Ekibimizin bir üyesinin size POAP'nize bir bağlantı göndermesini bekleyin.
-4. POAP'nizi talep edin!
+2. Yaptığınız katkının bağlantısını `#🥇 | proof-of-contribution` kanalına yapıştırın
+3. Ekip üyelerimizden birinin size OAT bağlantınızı göndermesini bekleyin.
+4. OAT'nizi talep edin!
+
+OAT'leri talep etmek için sadece bireysel kontrolüne sahip olduğunuz cüzdanları kullanmalısınız. Bu işlemler için özel anahtarına sahip olmadığınız borsa hesaplarını ya da başka hesapları kullanmayın, çünkü bunlar OAT'lerinize erişmenize ve onları yönetmenize izin vermez.
+
+## GitPOAP'unuzu talep edin {#claim-gitpoap}
+
+GitPOAP ayrıca birleştirilmiş katkınızı otomatik olarak tanıyacak ve kendi platformunuzda ayrı ve eşsiz katkıda bulunan POAP'ı basmanıza da olanak tanıyacaktır!
+
+
+### Nasıl talep edilir? {#how-to-claim}
-POAP'leri yalnızca, özel anahtarlarının sadece sizde bulunduğu cüzdanlar ile talep etmelisiniz. Özel anahtarlara sahip olmadığınız borsa hesapları veya diğer hesapları kullanmayın, çünkü bunlar POAP'lerinize erişmenize ve bunları yönetmenize izin vermez.
+1. [GitPOAP](https://www.gitpoap.io)'u ziyaret edin.
+2. Oturum açma seçeneği ile cüzdanınızla veya e-postanızla bağlanın.
+3. Uygun olup olmadığınızı kontrol etmek için GitHub kullanıcı adınızı, ETH adresinizi, ENS isimlerinizi ya da herhangi bir GitPOAP'u aratın.
+4. Eğer GitHub hesabınız uygunsa, bir GitPOAP basabilirsiniz!
## Katkıda Bulunanlar {#contributors}
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/faq/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/faq/index.md
index acbc35c38f9..a0d136d30cb 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/faq/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/faq/index.md
@@ -18,7 +18,7 @@ Ethereum.org Çeviri Programı, bunun bir uzantısıdır ve benzer bir felsefe g
Bu nedenle Çeviri Programı açık ve gönüllü olup katılım ücrete tabi değildir. Çevirmenlere çevirdikleri kelime sayısı kadar ücret verseydik, sadece yeterli çeviri tecrübesi olanları (profesyonel çevirmenleri) Çeviri Programına davet edebilirdik. Bu, Çeviri Programını dışlayıcı hâle getirir ve belirtilen hedeflere, özellikle de herkesin katılmasına ve ekosisteme dahil olmasına izin vermemize engel olacaktır.
-Katkıda bulunanların Ethereum ekosisteminde başarılı olmalarını sağlamak için her türlü çabayı gösteriyoruz; [POAP'ler sunmak](/contributing/translation-program/acknowledgements/#poap), [çevirmen sertifikası](/contributing/translation-program/acknowledgements/#certificate) ve ayrıca [Çeviri Lider Tabloları](/contributing/translation-program/acknowledgements/) ve [sitede tüm çevirmenlerimizin listelenmesi](/contributing/translation-program/contributors/) gibi pek çok parasal olmayan teşvik mevcuttur.
+Katkıda bulunanların Ethereum ekosisteminde başarılı olmalarını sağlamak için her türlü çabayı gösteriyoruz; [POAP'ler sunmak](/contributing/translation-program/acknowledgements/#poap), [çevirmen sertifikası](/contributing/translation-program/acknowledgements/#certificate) ve ayrıca [Çeviri Lider Tabloları](/contributing/translation-program/acknowledgements/) ve [sitede tüm çevirmenlerimizin listelenmesi](/contributing/translation- program/katkıda bulunanlar/) gibi pek çok parasal olmayan teşvik mevcuttur.
## `` bulunan dizgileri nasıl çevirebilirim? {#tags}
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/how-to-translate/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/how-to-translate/index.md
index 87c321bc90d..3dec8a74267 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/how-to-translate/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/how-to-translate/index.md
@@ -18,7 +18,7 @@ Görsel olarak daha kolay öğrenenler için Luka'nın Crowdin'in kurulumunu anl
Crowdin hesabınızda oturum açmanız veya henüz hesabınız yoksa Crowdin hesabı oluşturmanız gerekecektir. Kaydolmak için gerekli olan tek şey bir e-posta hesabı ve şifredir.
-
+
Projeye katılın
@@ -70,7 +70,7 @@ Burada yorumları, çeviri belleği girdilerini ve sözlük girdilerini bulabili
Üstteki düğmeleri kullanarak mevcut çevirileri arayabileceğiniz Çeviri Belleğine veya anahtar terimlerin açıklamalarını ve standart çevirilerini içeren Sözlüğe de geçiş yapabilirsiniz.
-Dahasını mı öğrenmek istiyorsunuz? [Crowdin çevrimiçi düzenleyiciyi kullanımıyla ilgili dokümanlara](https://support.crowdin.com/online-editor/) göz atmaktan çekinmeyin
+Daha fazlasını mı öğrenmek istiyorsunuz? [Crowdin çevrimiçi düzenleyiciyi kullanımıyla ilgili dokümanlara](https://support.crowdin.com/online-editor/) göz atmaktan çekinmeyin
### Gözden geçirme süreci {#review-process}
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/index.md
index 943d9e131bb..1bca476af89 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/index.md
@@ -36,9 +36,9 @@ Ethereum.org Çeviri Programının [misyon ve vizyonu](/contributing/translation
### Şimdiye kadarki ilerleme durumumuz {#our-progress}
-- [**5.100 +** çevirmen](/contributing/translation-program/contributors/)
-- **54** sitenin yayında olduğu dil sayısı
-- [**3 milyon** 2022'de çevrilen kelime sayısı](/contributing/translation-program/acknowledgements/)
+- [**6.000'in üzerinde** çevirmen](/contributing/translation-program/contributors/)
+- **62** sitenin yayında olduğu dil sayısı
+- [**3 milyon** 2023'de çevrilen kelime sayısı](/contributing/translation-program/acknowledgements/)
@@ -50,9 +50,9 @@ Ethereum.org, binlerce topluluk üyesi tarafından çevrilmektedir ve bu kişile
Çeviri Programına katkıda bulunduysanız ve çevirdiğiniz kelimelerden en az 5000 tanesi onaylandıysa ethereum.org çevirmen sertifikasına hak kazanırsınız. [Sertifikalar hakkında daha fazla bilgi](/contributing/translation-program/acknowledgements/#certificate)
-#### POAP'ler {#poaps}
+#### OAT'ler {#oats}
-Tüm çevirmenlerimiz, ethereum.org Çeviri Programına katkıda bulunduklarını kanıtlayan bir NFT olan POAP'yi (Katılım İspatı Protokolü) almaya hak kazanır. [POAP'ler hakkında daha fazla bilgi](/contributing/translation-program/acknowledgements/#poap)
+Çeviri Programı'na katkıda bulunanlar, 2024 yılında çevirdikleri kelime sayısına göre farklı sayıda OAT (zincir üstünde başarı jetonu) almaya hak kazanacaktır. OAT'ler, ethereum.org Çeviri Programı'na katkınızı kanıtlayan NFT'lerdir. [OAT'ler hakkında daha fazla bilgi](/contributing/translation-program/acknowledgements/#oats)
#### Çevirmenlere teşekkür {#translator-acknowledgements}
diff --git a/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/translators-guide/index.md b/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/translators-guide/index.md
index 123f7afb89c..61ca367e024 100644
--- a/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/translators-guide/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/contributing/translation-program/translators-guide/index.md
@@ -10,7 +10,7 @@ Ethereum.org çeviri stili rehberi, web sitesini yerelleştirmemize yardımcı o
Bu belge, genel bir rehber görevi görür ve herhangi bir dile özgü değildir.
-Herhangi bir sorunuz, öneriniz veya geri bildiriminiz varsa lütfen bize translations@ethereum.org adresinden bize ulaşın, Crowdin'de @ethdotorg'a bir mesaj gönderin veya #translations kanalından bize mesaj gönderebileceğiniz veya ekip üyelerinden herhangi birine ulaşabileceğiniz [Discord](https://discord.gg/ethereum-org)'umuza katılın.
+Herhangi bir sorunuz, öneriniz veya geri bildiriminiz varsa lütfen translations@ethereum.org adresinden bize ulaşın, Crowdin'de @ethdotorg'a bir mesaj gönderin veya #translations kanalından bize mesaj gönderebileceğiniz veya ekip üyelerinden herhangi birine ulaşabileceğiniz [Discord](https://discord.gg/ethereum-org)'umuza katılın.
## Crowdin kullanma {#using-crowdin}
@@ -18,7 +18,7 @@ Herhangi bir sorunuz, öneriniz veya geri bildiriminiz varsa lütfen bize transl
Crowdin hakkında daha fazla bilgi edinmek ve gelişmiş özelliklerinden bazılarını kullanmak istiyorsanız, [Crowdin bilgi bankası](https://support.crowdin.com/online-editor/) birçok kapsamlı kılavuz ve tüm Crowdin işlevlerine genel bakış içerir.
-## Mesajın özünü yakalamak {#capturing-the-essence}
+## Mesajın özünü yakalama {#capturing-the-essence}
Ethereum.org içeriğini çevirirken, kelimenin tam anlamıyla çeviri yapmaktan kaçının.
@@ -36,7 +36,7 @@ Resmi hitap biçimini kullanmak, günlük veya saldırgan görünmekten kaçınm
Hint-Avrupa ve Afro-Asya dillerinin çoğu, eril ve dişil kelimeler arasında ayrım yapan cinsiyete özgü ikinci şahıs zamirlerini kullanır. Kullanıcıya hitap ederken veya iyelik zamirlerini kullanırken, resmi hitap şekli genellikle nasıl tanımlandıklarına bakılmaksızın uygulanabilir ve tutarlı olduğundan, ziyaretçinin cinsiyetini varsaymaktan kaçınabiliriz.
-## Basit ve net olan kelime hazinesi ve anlam {#simple-vocabulary}
+## Basit ve net kelime haznesi ve anlam {#simple-vocabulary}
Amacımız, web sitesindeki içeriği mümkün olduğunca çok kişi için anlaşılır kılmaktır.
@@ -180,7 +180,7 @@ Bunları çevirirken yaratıcı ve açıklayıcı çeviriler kullanmaktan çekin
**Bazı terimleri İngilizce bırakmak yerine çoğu terimin çevrilmesinin nedeni, Ethereum ve ilgili teknolojileri daha fazla insan kullanmaya başladıkça, bu yeni terminolojinin gelecekte daha yaygın hâle geleceği gerçeğidir. Dünyanın her yerinden daha fazla insanı bu alana dahil etmek istiyorsak, kendimiz oluşturmamız gerekse bile mümkün olduğunca çok dilde anlaşılır terminoloji sağlamamız gerekir.**
-## Düğmeler ve CTA'lar {#buttons-and-ctas}
+## Butonlar ve CTA'lar {#buttons-and-ctas}
Web sitesi, diğer içeriklerden farklı şekilde çevrilmesi gereken çok sayıda düğme içerir.
@@ -190,7 +190,7 @@ Biçimlendirme uyumsuzluklarını önlemek için düğmelerin çevirileri mümk
-## Kapsayıcılık için çevirme {#translating-for-inclusivity}
+## Kapsayıcılık için çeviri {#translating-for-inclusivity}
Ethereum.org'un ziyaretçileri, dünyanın farklı bölgelerindendir ve farklı geçmişlere sahiptir. Bu nedenle web sitesindeki dil; tarafsız, herkese açık ve kapsayıcı olmalıdır.
@@ -208,7 +208,7 @@ Dilinizin kurallarını bilmeli ve buna göre çeviri yapmalısınız. Yardıma
Özellikle nelere dikkat edilmesi gerektiğine dair bazı örnekler:
-### Noktalama, düzenleme {#punctuation-and-formatting}
+### Noktalama, biçimlendirme {#punctuation-and-formatting}
**Büyük/Küçük Harf**
@@ -247,7 +247,7 @@ Dilinizin kurallarını bilmeli ve buna göre çeviri yapmalısınız. Yardıma
- İngilizce'de kısa çizgi (-) sözcükleri veya bir sözcüğün farklı bölümlerini birleştirmek için kullanılırken tire (–) bir aralığı veya duraklamayı belirtmek için kullanılır.
- Birçok dilde, dikkat edilmesi gereken kısa çizgi ve tire kullanımı için farklı kurallar vardır.
-### Formatlar {#formats}
+### Biçimler {#formats}
**Sayılar**
diff --git a/public/content/translations/tr/decentralized-identity/index.md b/public/content/translations/tr/decentralized-identity/index.md
index 18d19da68cb..e6dd79fa66b 100644
--- a/public/content/translations/tr/decentralized-identity/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/decentralized-identity/index.md
@@ -13,7 +13,7 @@ summaryPoint3: Kripto sayesinde, kullanıcılar artık kendi tanımlayıcıları
Kimlik, bugün hayatınızın neredeyse her yönünün temelini oluşturuyor. Çevrimiçi hizmetleri kullanmak, bir banka hesabı açmak, seçimlerde oy kullanmak, mülk satın almak, istihdam sağlamak - bunların tümü kimliğinizi kanıtlamayı gerektirir.
-Bununla birlikte, geleneksel kimlik yönetim sistemleri uzun süredir kimlik tanımlayıcılarınızı ve [tasdiklerinizi](#what-are-attestations) düzenleyen, tutan ve kontrol eden merkezi aracılara dayanmaktadır. Bu, kimlikle ilgili bilgilerinizi kontrol edemeyeceğiniz veya kişisel olarak tanımlanabilir bilgilere (PII) kimin erişebileceğine ve bu tarafların ne kadar erişime sahip olduğuna karar veremeyeceğiniz anlamına gelir.
+Bununla birlikte, geleneksel kimlik yönetim sistemleri uzun süredir kimlik tanımlayıcılarınızı ve [tasdiklerinizi](/glossary/#attestation) düzenleyen, tutan ve kontrol eden merkezi aracıları kullanmaktadır. Bu, kimlikle ilgili bilgilerinizi kontrol edemeyeceğiniz veya kişisel olarak tanımlanabilir bilgilere (PII) kimin erişebileceğine ve bu tarafların ne kadar erişime sahip olduğuna karar veremeyeceğiniz anlamına gelir.
Bu sorunları çözmek için Ethereum gibi halka açık blok zincirler üzerine inşa edilmiş merkeziyetsiz kimlik sistemlerimiz var. Merkeziyetsiz kimlik, bireylerin kimlikle ilgili bilgilerini yönetmelerine olanak tanır. Merkeziyetsiz kimlik çözümleriyle, hizmet sağlayıcılar veya hükûmetler gibi merkezi yetkililere güvenmeden tanımlayıcılar oluşturabilir ve tasdiklerinizi _talep edebilir_ ve _tutabilirsiniz._
@@ -21,9 +21,11 @@ Bu sorunları çözmek için Ethereum gibi halka açık blok zincirler üzerine
Kimlik, bir bireyin benzersiz özelliklerle tanımlanan benlik duygusu anlamına gelir. Kimlik, bir _birey_, yani ayrı bir insan varlığı anlamına gelir. Kimlik ayrıca bir kuruluş veya otorite gibi diğer insan dışı varlıklara da atıfta bulunabilir.
+
+
## Tanımlayıcılar nedir? {#what-are-identifiers}
-Tanımlayıcı, belirli bir kimliğe veya kimliklere işaretçi olarak işlev gören bir bilgi parçasıdır. Ortak tanımlayıcılar şunları içerir:
+Tanımlayıcı, belirli bir kimliğe veya kimliklere işaret etme işlevi gören bir bilgi parçasıdır. Yaygın tanımlayıcılar şunlardır:
- İsim
- Sosyal güvenlik numarası/vergi numarası
@@ -33,6 +35,46 @@ Tanımlayıcı, belirli bir kimliğe veya kimliklere işaretçi olarak işlev g
Bu geleneksel tanımlayıcı örnekleri merkezi kuruluşlar tarafından düzenlenir, tutulur ve kontrol edilir. İsminizi değiştirmek için devletinizden veya kullanıcı adınızı değiştirmek için bir sosyal medya platformundan izin almanız gerekir.
+## Merkeziyetsiz kimliğin avantajları {#benefits-of-decentralized-identity}
+
+1. Merkeziyetsiz kimlik, tanımlayıcı bilgilerin bireysel kontrolünü arttırır. Merkeziyetsiz tanımlayıcılar ve tasdikler, merkezi otoritelere veya üçüncü taraflara ihtiyaç duymadan doğrulanabilir.
+
+2. Merkeziyetsiz kimlik çözümleri güvene dayalı olmayan, sorunsuz ve kullanıcı kimliğini yönetirken ve doğrularken gizliliğini korumayı sağlar.
+
+3. Merkeziyetsiz kimlik, blok zincir teknolojisinden yararlanır, bu farklı taraflar arasında güven yaratır ve tasdiklerin geçerliliğini kanıtlayan kriptografik garantiler sağlar.
+
+4. Merkeziyetsiz kimlik, kimlik verilerini taşınabilir kılar. Kullanıcılar tasdikleri ve tanımlayıcıları mobil cüzdanlarında depolayıp istedikleri herhangi bir tarafla paylaşabilirler. Merkeziyetsiz tanımlayıcılar ve tasdikler, veren kuruluşların veritabanında kilitli değildir.
+
+5. Merkeziyetsiz kimliklerin, bireylerin bir şeye sahip olduklarını veya o şeyin ne olduğunu açıklamadan bir şey yaptıklarını kanıtlamalarını sağlayacak yeni [sıfır bilgi](/glossary/#zk-proof) teknolojileri ile iyi çalışması beklenir. Bu oylama benzeri uygulamalar için güven ve gizliliği birleştirmenin güçlü bir yolu olabilir.
+
+6. Merkeziyetsiz kimlik, bir insanın bir sistemi kandırmak veya spamlamak için birden fazla insan gibi davrandığını tespit etmeye yarayan [Sybil önleyici](/glossary/#anti-sybil) mekanizmaları mümkün kılar.
+
+## Merkeziyetsiz kimlik kullanım örnekleri {#decentralized-identity-use-cases}
+
+Merkeziyetsiz kimliğin birçok potansiyel kullanım örneği vardır:
+
+### 1. Evrensel girişler {#universal-dapp-logins}
+
+Merkeziyetsiz kimlik, şifre bazlı giriş yöntemlerinin merkeziyetsiz doğrulama ile değiştirilmesine yardımcı olabilir. Hizmet sağlayıcılar, kullanıcılara tasdik verebilir, bu tasdikler bir Ethereum cüzdanında saklanabilir. Bir tasdik örneği, sahibinin çevrimiçi topluluğa erişimini sağlayan bir [NFT](/glossary/#nft) olabilir.
+
+[Ethereum ile Oturum Açma](https://login.xyz/) işlevi, sunucuların kullanıcının Ethereum hesabını onaylamasını ve hesap adreslerinden gerekli tasdiği almasına olanak tanır. Bu, kullanıcıların uzun şifreleri ezberlemek zorunda kalmadan platformlara ve web sitelerine erişebileceği ve kullanıcılar için çevrimiçi deneyimi iyileştirebileceği anlamına gelir.
+
+### 2. KYC kimlik doğrulaması {#kyc-authentication}
+
+Birçok çevrimiçi hizmeti kullanmak, bireylerin ehliyet veya ulusal pasaport gibi tasdik ve kimlik bilgilerini sağlamasını gerektirir. Ancak bu yaklaşım sorunludur çünkü özel kullanıcı bilgilerinin güvenliği ihlal edilebilir ve hizmet sağlayıcılar tasdiğin gerçekliğini doğrulayamaz.
+
+Merkeziyetsiz kimlik, şirketlerin geleneksel [Müşterini Tanı (KYC)](https://en.wikipedia.org/wiki/Know_your_customer) süreçlerini atlamalarına ve Doğrulanabilir Kimlik Bilgileri aracılığıyla kullanıcı kimliklerini doğrulamalarına olanak tanır. Bu, kimlik yönetimi maliyetini düşürür ve sahte dokümanların kullanılmasını önler.
+
+### 3. Oylama ve çevrimiçi topluluklar {#voting-and-online-communities}
+
+Çevrimiçi oylama ve sosyal medya, merkeziyetsiz kimlik için iki yeni uygulamadır. Çevrimiçi oylama düzenleri, özellikle kötü niyetli aktörler oy vermek için sahte kimlikler oluşturursa manipülasyona açıktır. Bireylerden zincir üstünde tasdikler sunmalarını istemek, çevrimiçi oylama süreçlerinin dürüstlüğünü iyileştirebilir.
+
+Merkeziyetsiz kimlik, sahte hesaplardan arınmış çevrimiçi topluluklar oluşturmaya yardımcı olabilir. Örneğin, her kullanıcının bot olasılığını azaltarak Ethereum İsim Hizmeti gibi bir zincir üstünde kimlik sistemi kullanarak kimliğini doğrulaması gerekebilir.
+
+### 4. Sybil'e karşı koruma {#sybil-protection}
+
+[Kuadratik oylama](/glossary/#quadratic-voting) kullanarak hibe veren uygulamalar, [Sybil saldırılarına](/glossary/#sybil-attack) karşı savunmasızdır. Çünkü bir hibenin değeri, daha fazla kişi oy verdiğinde artar ve kullanıcıları, katkılarını birçok kimliğe bölmeye teşvik eder. Merkeziyetsiz kimlikler, her katılımcının gerçekten insan olduğunu kanıtlama yükünü kaldırarak bunu önlemeye yardımcı olur ve bunu genelde özel bilgileri açığa çıkarmaya gerek duymadan yaparlar.
+
## Tasdik nedir? {#what-are-attestations}
Tasdik, bir kurum tarafından başka bir kurum hakkında bulunulan bir iddiadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşıyorsanız Motorlu Taşıtlar Dairesi (bir kurum) tarafından size verilen sürücü belgesi, sizin (başka bir kurum) yasal olarak araba kullanma iznine sahip olduğunuzu kanıtlar.
@@ -43,17 +85,17 @@ Tasdikler tanımlayıcılardan farklıdır. Bir tasdik, belirli bir kimliğe at
Yasal isminiz, e-posta adresiniz gibi geleneksel tanımlayıcılar, üçüncü taraflara (hükümet veya e-posta servis sağlayıcılar) bağlıdır. Merkeziyetsiz tanımlayıcılar (MT'ler) farklıdır. Bunlar çıkarılmaz, yönetilmez veya merkezi bir kuruluş tarafından kontrol edilmez.
-Merkeziyetsiz tanımlayıcılar bireyler tarafından çıkarılır, tutulur ve kontrol edilir. Bir [Ethereum hesabı](/developers/docs/accounts/) merkeziyetsiz tanımlayıcının örneğidir. Kimseden izin almadan veya merkezi bir depolamaya ihtiyaç duymadan istediğiniz kadar hesap oluşturabilirsiniz.
+Merkeziyetsiz tanımlayıcılar bireyler tarafından çıkarılır, tutulur ve kontrol edilir. Bir [Ethereum hesabı](/glossary/#account), merkeziyetsiz tanımlayıcıya bir örnek teşkil eder. Kimseden izin almadan veya merkezi bir depolamaya ihtiyaç duymadan istediğiniz kadar hesap oluşturabilirsiniz.
-Merkeziyetsiz tanımlayıcılar dağıtık defterlerde (blok zincirler) veya eşler arası ağlarda depolanır. Bu MT'leri [küresel olarak eşsiz, yüksek kullanımda bile çözümlenebilir ve kriptografik olarak doğrulanabilir yapar](https://w3c-ccg.github.io/did-primer/). Merkeziyetsiz bir tanımlayıcı; kişiler, kuruluşlar veya devlet kurumları dahil olmak üzere farklı varlıklarla ilişkilendirilebilir.
+Merkeziyetsiz kimlikler, dağıtık defterlerde ([blokzincirler](/glossary/#blockchain)) ya da [eşler arası ağlarda](/glossary/#peer-to-peer-network) depolanır. Bu MT'leri [küresel olarak eşsiz, yüksek kullanımda bile çözümlenebilir ve kriptografik olarak doğrulanabilir yapar](https://w3c-ccg.github.io/did-primer/). Merkeziyetsiz bir tanımlayıcı; kişiler, kuruluşlar veya devlet kurumları dahil olmak üzere farklı varlıklarla ilişkilendirilebilir.
## Merkeziyetsiz tanımlayıcıları mümkün kılan nedir? {#what-makes-decentralized-identifiers-possible}
-### 1. Açık Anahtar Altyapısı (AAA) {#public-key-cryptography}
+### 1. Açık Anahtar Kriptografisi {#public-key-cryptography}
-Açık Anahtar altyapısı (AAA) bir kuruluş veya birey için bir [açık anahtar](/glossary/#public-key) ve bir de [özel anahtar](/glossary/#private-key) oluşturan güvenlik önlemidir. Açık anahtar kriptografisi blok zincir ağlarında kullanıcı hesaplarını ve dijital varlıkların mülkiyetini doğrulamak için kullanılır.
+Açık anahtar kriptografisi, bir varlık için birer [açık anahtar](/glossary/#public-key) ve [özel anahtar](/glossary/#private-key) oluşturan bilgi güvenliği önlemidir. Açık anahtar [kriptografisi](/glossary/#cryptography), blokzincir ağlarında kullanıcı kimliklerini ve dijital varlıkların mülkiyetini doğrulamak için kullanılır.
-Bazı merkeziyetsiz tanımlayıcıların, (Ethereum hesabı gibi) açık ve özel anahtarları vardır. Açık anahtar hesabın yöneticisini tanımlar, özel anahtarsa bu hesap için mesajları imzalayıp şifrelerini çözebilir. AAA, tüm iddiaları doğrulamak için [kriptografik imzalar](https://andersbrownworth.com/blockchain/public-private-keys/) kullanarak varlıkların kimliğini doğrulamak ve taklitçiliği ve sahte kimliklerin kullanımını önlemek adına gereken kanıtları sağlar.
+Bazı merkeziyetsiz tanımlayıcıların, (Ethereum hesabı gibi) açık ve özel anahtarları vardır. Açık anahtar hesabın yöneticisini tanımlar, özel anahtarsa bu hesap için mesajları imzalayıp şifrelerini çözebilir. Açık anahtar kriptografisi, varlıkların kimliğini doğrulamak ve sahte kimliklerin kullanımını ve taklit edilmesini önlemek adına gereken kanıtları sağlamak üzere [kriptografik imzalar](https://andersbrownworth.com/blockchain/public-private-keys/) kullanarak tüm iddiaları doğrular.
### 2. Merkeziyetsiz veri depoları {#decentralized-datastores}
@@ -97,7 +139,7 @@ Bu yaklaşım tasdikleri şifreli ve doğrulanabilir kılarken blok zincir temel
### Zincir üstündeki tasdikler {#onchain-attestations}
-Zincir üstündeki tasdikler Ethereum blok zincirinde [akıllı sözleşmelerde](/developers/docs/smart-contracts/) tutulur. Akıllı sözleşme (kayıt defteri işlevi görür) tasdiği zincir üstündeki bir kimliğe (açık anahtara) bağlar.
+Zincir üstündeki tasdikler, Ethereum blokzincirindeki [akıllı sözleşmelerde](/glossary/#smart-contract) tutulur. Akıllı sözleşme (kayıt defteri işlevi görür) tasdiği zincir üstündeki bir kimliğe (açık anahtara) bağlar.
Burada, zincir üstündeki tasdiklerin uygulamada nasıl çalışabileceğine bir örnek verilmiştir:
@@ -109,58 +151,19 @@ Burada, zincir üstündeki tasdiklerin uygulamada nasıl çalışabileceğine bi
### Soulbound token'lar ve kimlik {#soulbound}
-[Soulbound token'lar](https://vitalik.eth.limo/general/2022/01/26/soulbound.html) (aktarılamaz NFT'ler), belirli bir cüzdana özgü bilgileri toplamak için kullanılabilir. Bu, başarıları (örneğin, belirli bir çevrimiçi kursu bitirme veya bir oyunda bir eşik puanını geçme) veya topluluk katılımını temsil eden tokenleri içerebilen belirli bir Ethereum adresine bağlı benzersiz bir zincir-üstü kimlik oluşturur.
-
-## Merkeziyetsiz kimliğin avantajları {#benefits-of-decentralized-identity}
-
-1. Merkeziyetsiz kimlik, tanımlayıcı bilgilerin bireysel kontrolünü arttırır. Merkeziyetsiz tanımlayıcılar ve tasdikler, merkezi otoritelere veya üçüncü taraflara ihtiyaç duymadan doğrulanabilir.
-
-2. Merkeziyetsiz kimlik çözümleri güvene dayalı olmayan, sorunsuz ve kullanıcı kimliğini yönetirken ve doğrularken gizliliğini korumayı sağlar.
-
-3. Merkeziyetsiz kimlik, blok zincir teknolojisinden yararlanır, bu farklı taraflar arasında güven yaratır ve tasdiklerin geçerliliğini kanıtlayan kriptografik garantiler sağlar.
-
-4. Merkeziyetsiz kimlik, kimlik verilerini taşınabilir kılar. Kullanıcılar tasdikleri ve tanımlayıcıları mobil cüzdanlarında depolayıp istedikleri herhangi bir tarafla paylaşabilirler. Merkeziyetsiz tanımlayıcılar ve tasdikler, veren kuruluşların veritabanında kilitli değildir.
-
-5. Merkeziyetsiz kimlik ortaya çıkmakta olan sıfır-bilgi teknolojileri ile iyi çalışmalıdır. Bu teknoloji, bireylerin sahip oldukları veya yaptıkları bir şeyin ne olduğunu belirtmeden kanıtlayabilmelerini sağlayacaktır. Bu oylama benzeri uygulamalar için güven ve gizliliği birleştirmenin güçlü bir yolu olabilir.
-
-6. Merkeziyetsiz kimlik, bir insanın bir sistemi kandırmak veya spamlamak için birden fazla insan gibi davrandığını tespit etmek için anti-Sybil mekanizmalarını mümkün kılar.
-
-## Merkeziyetsiz kimlik kullanım örnekleri {#decentralized-identity-use-cases}
-
-Merkeziyetsiz kimliğin birçok potansiyel kullanım örneği vardır:
-
-### 1. Evrensel girişler {#universal-dapp-logins}
-
-Merkeziyetsiz kimlik, şifre bazlı giriş yönetmlerinin [merkeziyetsiz doğrulama](https://www.ibm.com/blogs/blockchain/2018/10/decentralized-identity-an-alternative-to-password-based-authentication/) ile değiştirilmesine yardımcı olabilir. Hizmet sağlayıcılar, kullanıcılara tasdik verebilir, bu tasdikler bir Ethereum cüzdanında saklanabilir. Bir tasdik örneği, sahibinin çevrimiçi topluluğa erişimini sağlayan bir [NFT](/nft/)'dir.
-
-[Ethereum ile Oturum Açma](https://login.xyz/) işlevi, sunucuların kullanıcının Ethereum hesabını onaylamasını ve hesap adreslerinden gerekli tasdiği almasına olanak tanır. Bu, kullanıcıların uzun şifreleri ezberlemek zorunda kalmadan platformlara ve web sitelerine erişebileceği ve kullanıcılar için çevrimiçi deneyimi iyileştirebileceği anlamına gelir.
-
-### 2. KYC kimlik doğrulaması {#kyc-authentication}
-
-Birçok çevrimiçi hizmeti kullanmak, bireylerin ehliyet veya ulusal pasaport gibi tasdik ve kimlik bilgilerini sağlamasını gerektirir. Ancak bu yaklaşım sorunludur çünkü özel kullanıcı bilgilerinin güvenliği ihlal edilebilir ve hizmet sağlayıcılar tasdiğin gerçekliğini doğrulayamaz.
-
-Merkeziyetsiz kimlik, şirketlerin geleneksel [Müşterini Tanı (KYC)](https://en.wikipedia.org/wiki/Know_your_customer) süreçlerini atlamalarına ve Doğrulanabilir Kimlik Bilgileri aracılığıyla kullanıcı kimliklerini doğrulamalarına olanak tanır. Bu, kimlik yönetimi maliyetini düşürür ve sahte dokümanların kullanılmasını önler.
-
-### 3. Oylama ve çevrimiçi topluluklar {#voting-and-online-communities}
-
-Çevrimiçi oylama ve sosyal medya, merkeziyetsiz kimlik için iki yeni uygulamadır. Çevrimiçi oylama düzenleri, özellikle kötü niyetli aktörler oy vermek için sahte kimlikler oluşturursa manipülasyona açıktır. Bireylerden zincir üstünde tasdikler sunmalarını istemek, çevrimiçi oylama süreçlerinin dürüstlüğünü iyileştirebilir.
-
-Merkeziyetsiz kimlik, sahte hesaplardan arınmış çevrimiçi topluluklar oluşturmaya yardımcı olabilir. Örneğin, her kullanıcının bot olasılığını azaltarak Ethereum İsim Hizmeti gibi bir zincir üstünde kimlik sistemi kullanarak kimliğini doğrulaması gerekebilir.
-
-### 4. Sybil'e karşı koruma {#sybil-protection}
-
-Sybil saldırıları, kişilerin bir sistemi kandırarak etkilerini artırmak için birden fazla kişi olduklarını düşünmesini sağladıkları saldırılardır. [Karesel oylama](https://www.radicalxchange.org/concepts/plural-voting/) kullanan [yetki veren uygulamalar](https://gitcoin.co/grants/) bu Sybil saldırılarına açıktırlar çünkü yetkinin değeri daha çok insan tarafından oylandıkça artar, kullanıcıların katkılarını birden çok kimliğe bölmelerini teşvik eder. Merkeziyetsiz kimlikler, her katılımcının gerçekten insan olduğunu kanıtlama yükünü kaldırarak bunu önlemeye yardımcı olur ve bunu genelde özel bilgileri açığa çıkarmaya gerek duymadan yaparlar.
+[Soulbould jetonlar](https://vitalik.eth.limo/general/2022/01/26/soulbound.html) ([transfer edilemez NFTler](/glossary/#nft)), her cüzdana özgü olan bilgileri toplamak için kullanılabilir. Bu, başarıları (örneğin, belirli bir çevrimiçi kursu bitirme veya bir oyunda bir eşik puanını geçme) veya topluluk katılımını temsil eden tokenleri içerebilen belirli bir Ethereum adresine bağlı benzersiz bir zincir-üstü kimlik oluşturur.
## Merkeziyetsiz kimliği kullanın {#use-decentralized-identity}
-Merkeziyetsiz kimlik çözümlerinin temeli olarak Ethereum'u kullanan çok sayıda iddialı proje var:
+Merkeziyetsiz kimlik çözümlerinin temeli olarak Ethereum'u kullanan çok sayıda iddialı proje vardır:
- **[Ethereum İsim Servisi (ENS)](https://ens.domains/)** - _Ethereum cüzdan adresleri, içerik karmaları ve metaveriler için zincir üstünde, makine tarafından okunabilen, merkeziyetsiz isimlendirme sistemi._
- **[SpruceID](https://www.spruceid.com/)** - _Kullanıcıların üçüncü taraf hizmetlerine güvenmek yerine Ethereum hesapları ve ENS profilleri ile dijital kimliği kontrol etmelerini sağlayan merkeziyetsiz bir kimlik projesi._
- **[Ethereum Tasdik Hizmeti (EAS)](https://attest.sh/)** - _Her şey hakkında zincir üstünde veya dışında tasdik etmek için merkeziyetsiz bir ledger'dır/protokoldür._
- **[Proof of Humanity](https://www.proofofhumanity.id)** - _Proof of Humanity (veya PoH) Ethereum üzerine inşa edilmiş bir sosyal kimlik doğrulama sistemidir._
- **[BrightID](https://www.brightid.org/)** - _Bir sosyal grafiğin oluşturulması ve analizi yoluyla kimlik doğrulamasını yeniden düzenlemeyi amaçlayan merkeziyetsiz, açık kaynaklı bir sosyal kimlik ağı._
-- **[Proof-of-personhood Passport](https://proofofpersonhood.com/)** - _Merkezi olmayan bir dijital kimlik toplayıcısı._
+- **[walt.id](https://walt.id)** — _Geliştiricilerin ve kuruluşların kendi kendine egemen kimlik ve NFT'lerden/SBT'lerden yararlanmasına olanak tanıyan açık kaynaklı merkezi olmayan kimlik ve cüzdan altyapısı._
+- **[Veramo](https://veramo.io/)** - _Kendi uygulamalarında kriptografik olarak doğrulanabilir veri kullanmak isteyen kişilerin işini kolaylaştıran bir JavaScript kitaplığı._
## Daha fazla okuma {#further-reading}
@@ -170,6 +173,7 @@ Merkeziyetsiz kimlik çözümlerinin temeli olarak Ethereum'u kullanan çok say
- [What is Ethereum ERC725? Self-Sovereign Identity Management on the Blockchain](https://cryptoslate.com/what-is-erc725-self-sovereign-identity-management-on-the-blockchain/) — _Sam Town_
- [How Blockchain Could Solve the Problem of Digital Identity](https://time.com/6142810/proof-of-humanity/) — _Andrew R. Chow_
- [What Is Decentralized Identity And Why Should You Care?](https://web3.hashnode.com/what-is-decentralized-identity) — _Emmanuel Awosika_
+- [Introduction to Decentralized Identity](https://walt.id/white-paper/digital-identity) — _Dominik Beron_
### Videolar {#videos}
@@ -177,9 +181,11 @@ Merkeziyetsiz kimlik çözümlerinin temeli olarak Ethereum'u kullanan çok say
- [Sign In with Ethereum and Decentralized Identity with Ceramic, IDX, React, and 3ID Connect](https://www.youtube.com/watch?v=t9gWZYJxk7c) — _Nader Dabit tarafından Ethereum cüzdanı kullanarak bir profili oluşturmak, okumak ve güncellemek için bir kimlik yönetim sistemi oluşturmaya yönelik YouTube eğitimi_
- [BrightID - Decentralized Identity on Ethereum](https://www.youtube.com/watch?v=D3DbMFYGRoM) — _Ethereum için merkeziyetsiz bir kimlik çözümü olan BrightID'yi tartışan Bankless podcast bölümü_
- [The Off Chain Internet: Decentralized Identity & Verifiable Credentials](https://www.youtube.com/watch?v=EZ_Bb6j87mg) — Evin McMullen tarafından yapılan EthDenver 2022 sunumu
+- [Verifiable Credentials Explained](https://www.youtube.com/watch?v=ce1IdSr-Kig) -Tamino Baumann'ın demosunu içeren açıklayıcı YouTube videosu
### Topluluklar {#communities}
- [ERC-725 Alliance on GitHub](https://github.com/erc725alliance) — _Ethereum blok zincirinde kimlik yönetimi için ERC725 standardının destekçileri_
- [SpruceID Discord server](https://discord.com/invite/Sf9tSFzrnt) — _Ethereum ile oturum açma üzerinde çalışan meraklılar ve geliştiriciler için topluluk_
- [Veramo Labs](https://discord.gg/sYBUXpACh4) — _Uygulamalar için doğrulanabilir veriler için bir çerçeve oluşturmaya katkıda bulunan bir geliştiriciler topluluğu_
+- [walt.id](https://discord.com/invite/AW8AgqJthZ) — _Çeşitli sektörlerde merkezi olmayan kimlik kullanım örnekleri üzerinde çalışan geliştiricilerden ve derleyicilerden oluşan bir topluluk_
diff --git a/public/content/translations/tr/defi/index.md b/public/content/translations/tr/defi/index.md
index 5e8b7aa34e9..f88cbb322a2 100644
--- a/public/content/translations/tr/defi/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/defi/index.md
@@ -55,7 +55,7 @@ DeFi'nin potansiyelini görmenin en iyi yollarından biri, bugün var olan sorun
Bitcoin, birçok yönden ilk DeFi uygulamasıydı. Bitcoin, değere gerçekten sahip olmanızı, onu kontrol etmenizi ve dünyanın her yerine göndermenizi sağlar. Bunu, birbirine güvenmeyen çok sayıda insanın, güvenilir bir aracıya ihtiyaç duymadan bir hesap defteri üzerinde anlaşmaya varması için bir yol sağlayarak yapar. Bitcoin herkese açıktır ve hiç kimsenin kurallarını değiştirme yetkisi yoktur. Bitcoin'in kıtlığı ve açıklığı gibi kuralları teknolojinin içine yazılmıştır. Geleneksel finans sisteminde hükümetler, paranızın değerini düşürecek paralar basabilir ve şirketler pazarları kapatabilir.
-Ethereum bunun üzerine kurulu. Bitcoin gibi, kurallar sizin aleyhinize değişemez ve herkesin erişimi vardır. Ama aynı zamanda [akıllı sözleşmeler](/glossary#smart-contract) kullanarak bu dijital parayı programlanabilir hâle getirir, böylece değer depolamanın ve göndermenin ötesine geçebilirsiniz.
+Ethereum bunun üzerine kurulu. Bitcoin gibi, kurallar sizin aleyhinize değişemez ve herkesin erişimi vardır. Ama aynı zamanda [akıllı sözleşmeler](/glossary/#smart-contract) kullanarak bu dijital parayı programlanabilir hâle getirir, böylece değer depolamanın ve göndermenin ötesine geçebilirsiniz.
@@ -90,7 +90,7 @@ Bu kulağa tuhaf geliyor... "Neden paramı programlamak isteyeyim ki"? Bununla b
### Dünyanın her yerine çabucak para gönderin {#send-money}
-Bir blok zinciri olarak Ethereum, işlemleri güvenli ve küresel bir şekilde göndermek için tasarlanmıştır. Bitcoin gibi, Ethereum da dünyanın her yerine para göndermeyi bir e-posta göndermek kadar kolay hâle getiriyor. Cüzdanınızdan alıcınızın [ENS adını](/nft/#nft-domains) (bob.eth gibi) veya hesap adresini girdikten sonra ödemeniz (genellikle) dakikalar içinde doğrudan alıcıya gidecektir. Ödeme göndermek veya almak için bir [cüzdan](/wallets/) gerekir.
+Bir blok zinciri olarak Ethereum, işlemleri güvenli ve küresel bir şekilde göndermek için tasarlanmıştır. Bitcoin gibi, Ethereum da dünyanın her yerine para göndermeyi bir e-posta göndermek kadar kolay hâle getiriyor. Cüzdanınızdan alıcınızın [ENS adını](/glossary/#ens) (bob.eth gibi) veya hesap adresini girdikten sonra ödemeniz (genellikle) dakikalar içinde doğrudan alıcıya gidecektir. Ödeme göndermek veya almak için bir [cüzdan](/wallets/) gerekir.
Ödeme dApp'lerini gör
@@ -100,7 +100,7 @@ Bir blok zinciri olarak Ethereum, işlemleri güvenli ve küresel bir şekilde g
Ayrıca Ethereum üzerinden para akışı da yapabilirsiniz. Bu, birisine maaşını saniyede ödemenize izin vererek, ihtiyaç duyduklarında paralarına erişmelerini sağlar. Ya da anında depo veya elektrikli scooter gibi bir şeyler kiralayın.
-Ve değerinin değişebileceğinden dolayı [ETH](/eth/) göndermek veya akışı yapmak istemiyorsanız, Ethereum'da alternatif para birimleri vardır: sabit paralar.
+Değerinin değişebileceğinden dolayı [ETH](/glossary/#ether) göndermek veya akış yapmak istemiyorsanız, Ethereum'da alternatif para birimleri vardır: [sabit paralar](/glossary/#stablecoin).
@@ -133,7 +133,7 @@ Merkezi olmayan bir borç veren kullanmanın birçok avantajı vardır...
Bugün, borç vermek ve borç almak, ilgili kişilerin etrafında dönmektedir. Bankaların, borç vermeden önce bir krediyi geri ödeme olasılığınız olup olmadığını bilmesi gerekir.
-Merkezi olmayan borç verme, tarafların kendilerini tanımlamasına gerek kalmadan çalışır. Böylece, borç alan kişi kredisini geri ödemezse kredi verenin otomatik olarak alacağı bir teminat sunulmuş olur. Bazı borç verenler, NFT'leri bile teminat olarak kabul ederler. NFT'ler, bir tablo gibi benzersiz bir varlığın tapusudur. [NFT'ler hakkında daha fazla bilgi](/nft/)
+Merkezi olmayan borç verme, tarafların kendilerini tanımlamasına gerek kalmadan çalışır. Böylece, borç alan kişi kredisini geri ödemezse kredi verenin otomatik olarak alacağı bir teminat sunulmuş olur. Bazı borç verenler, [NFT'leri](/glossary/#nft) teminat olarak bile kabul eder. NFT'ler, bir tablo gibi benzersiz bir varlığın tapusudur. [NFT'ler hakkında daha fazla bilgi](/nft/)
Bu, kredi kontrolü olmadan veya özel bilgileri teslim etmeden borç para almanızı sağlar.
@@ -168,7 +168,9 @@ B borsasının arzı aniden düşerse ve kullanıcı orijinal krediyi karşılay
Yukarıdaki örneği geleneksel finans dünyasında yapabilmek için çok büyük miktarda paraya ihtiyacınız var. Bu para kazanma stratejilerine yalnızca önceden bir servete sahip olanlar erişebilir. Hızlı krediler, paraya sahip olmanın para kazanmak için mutlaka bir ön koşul olmadığı bir geleceğe bir örnektir.
-[Hızlı krediler hakkında daha fazla bilgi](https://aave.com/flash-loans/)
+
+ Hızlı krediler hakkında daha fazla bilgi
+
@@ -180,7 +182,7 @@ Borç vererek kripto paranızdan faiz kazanabilir ve fonlarınızın gerçek zam
- Bir [sabit para](/stablecoins/) olan 100 Dai'nizi Aave gibi bir ürüne borç veriyorsunuz.
- Borç verdiğiniz Dai'nizi temsil eden bir token olan 100 Aave Dai (aDai) alırsınız.
-- aDai'niz faiz oranlarına göre artacak ve cüzdanınızdaki bakiyenizin büyüdüğünü görebilirsiniz. APR'ye (yıllık yüzde oran) bağlı olarak, cüzdan bakiyenizde birkaç gün hatta birkaç saat sonra 100.1234 gibi bir tutar görebilirsiniz!
+- aDai'niz faiz oranlarına göre artacak ve cüzdanınızdaki bakiyenizin büyüdüğünü görebilirsiniz. [APR](/glossary/#apr)'ye bağımlı olan cüzdan bakiyenizde birkaç gün hatta birkaç saat sonra 100,1234 gibi bir tutar görebilirsiniz!
- İstediğiniz zaman aDai bakiyenize eşit miktarda normal Dai çekebilirsiniz.
@@ -233,7 +235,7 @@ Merkezi bir borsa kullandığınızda, varlıklarınızı ticaretten önce yatı
Ethereum'da, seçtiğiniz bir stratejiye dayalı olarak portföyünüzü büyütmeye çalışacak fon yönetimi ürünleri bulunmaktadır. Bu otomatiktir, herkese açıktır ve kârınızdan pay alan bir insan yöneticiye ihtiyaç duymaz.
-İyi bir örnek: [DeFi Pulse Index fonu (DPI)](https://defipulse.com/blog/defi-pulse-index/). Bu, sizin portföyünüzün her zaman [piyasa değerine göre en iyi DeFi token'larını](https://www.coingecko.com/en/defi) içermesini sağlamak için otomatik olarak yeniden dengelenen bir fondur. Hiçbir zaman herhangi bir ayrıntıyı yönetmek zorunda kalmazsınız ve istediğiniz zaman fondan çıkabilirsiniz.
+İyi bir örnek: [DeFi Pulse Index fonu (DPI)](https://defipulse.com/blog/defi-pulse-index/). Bu, portföyünüzün toplam piyasa değerine göre her zaman en iyi DeFi jetonlarını içermesini sağlamak için otomatik olarak yeniden dengelenen bir fondur. Hiçbir zaman herhangi bir ayrıntıyı yönetmek zorunda kalmazsınız ve istediğiniz zaman fondan çıkabilirsiniz.
Yatırım dapp'lerini gör
@@ -266,7 +268,9 @@ Ethereum açık kaynaklı bir yazılımdır ve şimdiye kadar yapılan çalışm
Bu, 1 dolarlık 100 bağışa sahip olan A Projesi'nin, tek bir 10.000 dolarlık bağışa sahip olan B Projesi'nden daha fazla fon alabilmesi anlamına gelir (eşleştirme havuzunun boyutuna bağlı olarak).
-[İkinci dereceden finansman hakkında daha fazla bilgi](https://wtfisqf.com)
+
+ İkinci dereceden finansman hakkında daha fazla bilgi
+
@@ -320,6 +324,8 @@ DeFi'yi katmanlar halinde düşünebilirsiniz:
3. Protokol – [akıllı sözleşmeler](/glossary/#smart-contract) işlevsellik sağlar; örneğin, bu varlıklara merkeziyetsiz borçlanmaya izin veren bir servis sağlar.
4. [Uygulamalar](/dapps/): Protokolleri yönetmek ve bunlara erişmek için kullandığımız ürünler.
+Not: DeFi'nin büyük bir kısmı [ERC-20 standardını](/glossary/#erc-20) kullanır. DeFi'deki uygulamalar, ETH için Sarılı Ether (WETH) adı verilen bir sarıcı kullanır. [Sarılı ether hakkında daha fazla bilgi edinin](/wrapped-eth).
+
## DeFi oluşturun {#build-defi}
DeFi, açık kaynaklı bir akımdır. DeFi protokolleri ve uygulamaları; incelemeniz, çatallamanız ve yenilik yapmanız için tamamen açıktır. Bu katmanlı yığın sayesinde (hepsi aynı temel blok zincirini ve varlıkları paylaşır), benzersiz birleşik fırsatların kilidini açmak için protokoller karıştırılabilir ve eşleştirilebilir.
@@ -328,13 +334,12 @@ DeFi, açık kaynaklı bir akımdır. DeFi protokolleri ve uygulamaları; incele
Dapp oluşturma hakkında daha fazla bilgi
-## Daha fazla bilgi {#futher-reading}
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
### DeFi verisi {#defi-data}
- [DeFi Prime](https://defiprime.com/)
- [DeFi Llama](https://defillama.com/)
-- [DeFi Oranı](https://defirate.com/)
### DeFi makaleleri {#defi-articles}
@@ -348,5 +353,5 @@ DeFi, açık kaynaklı bir akımdır. DeFi protokolleri ve uygulamaları; incele
### Topluluklar {#communities}
-- [DeFi Llama Discord sunucusu](https://discord.gg/buPFYXzDDd)
+- [DeFi Llama Discord sunucusu](https://discord.defillama.com/)
- [DeFi Pulse Discord sunucusu](https://discord.gg/Gx4TCTk)
diff --git a/public/content/translations/tr/desci/index.md b/public/content/translations/tr/desci/index.md
index 90fdf718053..4ca4655191f 100644
--- a/public/content/translations/tr/desci/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/desci/index.md
@@ -14,11 +14,11 @@ summaryPoint3: Açık bilim hareketine dayanır.
## Merkeziyetsiz bilim (DeSci) nedir? {#what-is-desci}
-Merkeziyetsiz bilim (DeSci), Web3 kullanarak bilimsel bilginin adil ve eşit şekilde finanse edilmesi, oluşturulması, gözden geçirilmesi, kredilendirilmesi, depolanması ve yayılması için kamusal altyapı oluşturma hedefi olan bir harekettir.
+Merkeziyetsiz bilim (DeSci), [Web3](/glossary/#web3) yığını kullanılarak bilimsel bilginin adil ve eşit şekilde finanse edilmesi, oluşturulması, gözden geçirilmesi, depolanması, yayılması ve bilgiyi üretene atıfta bulunulmasına yönelik kamusal altyapıyı oluşturmayı hedefleyen bir harekettir.
DeSci, bilimsel araştırmalarını açıkça paylaşmaya teşvik edilen bilim insanlarının çalışmalarını kredi almalarına olanak tanıyan ve araştırmaya kolayca erişim sağlayan herkesin katkıda bulunabileceği bir ekosistem oluşturmayı hedefleyen bir harekettir. DeSci, bilimsel bilginin herkes tarafından erişilebilir olması gerektiği ve bilimsel araştırma sürecinin şeffaf olması gerektiği fikrinden yola çıkarak çalışır. Merkeziyetsiz bilim, daha merkeziyetsiz ve dağıtılmış bir bilimsel araştırma modeli yaratmayı amaçlamakta olup, bu sayede sansür ve merkezi otoritelerin kontrolüne daha dirençli hale gelmektedir. Merkeziyetsiz bilim, fonlamanın, bilimsel araçların ve iletişim kanallarının merkeziyetsizleştirilmesiyle yeni ve alışılmadık fikirlerin gelişebileceği bir ortam yaratmayı ummaktadır.
-Merkeziyetsiz bilim, daha çeşitli fon kaynaklarına ( [DAO'lardan](/dao/), [karesel bağışlara](https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2003531) kitlesel fonlamalara ve daha fazlasına), daha erişilebilir veri ve yöntemlere olanak tanıyarak ve yeniden üretilebilirlik için teşvikler sağlayarak bu alanda katkıda bulunur.
+Merkeziyetsiz bilim, ([DAO'lardan](/glossary/#dao) [ikinci dereceden bağışlara](https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2003531), kitlesel fonlamalara ve daha fazlasına) daha çeşitli fon kaynaklarına, daha erişilebilir veri ve yöntemlere olanak tanır ve yeniden üretilebilirliği teşvik eder.
### Juan Benet - DeSci Hareketi
@@ -28,30 +28,30 @@ Merkeziyetsiz bilim, daha çeşitli fon kaynaklarına ( [DAO'lardan](/dao/), [ka
Bilimdeki temel sorunlara dair eksik olan bir liste ve merkeziyetsiz bilimin bu sorunları ele alarak nasıl yardımcı olabileceği
-| **Merkeziyetsiz bilim** | **Geleneksel bilim** |
-| --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
-| Fonların dağıtımı, ikinci dereceden bağışlar veya DAO'lar gibi mekanizmalar kullanılarak halk tarafından belirlenir. | Küçük, kapalı, merkezi gruplar fonların dağıtımını kontrol eder. |
-| Dinamik ekiplerde dünyanın her yerinden meslektaşlarla iş birliği yaparsınız. | Finansman kuruluşları ve yerel kurumlar, iş birliklerinizi sınırlar. |
-| Finansman kararları çevrimiçi ve şeffaf bir şekilde alınır. Yeni finansman mekanizmaları araştırılmaktadır. | Finansman kararları, uzun bir geri dönüş süresi ve sınırlı şeffaflık ile alınır. Birkaç finansman mekanizması mevcuttur. |
-| Laboratuvar hizmetlerini paylaşmak, Web3 primitifleri kullanılarak daha kolay ve daha şeffaf hale getirilir. | Laboratuvar kaynaklarının paylaşımı genellikle yavaş ve şeffaf değildir. |
-| Güven, şeffaflık ve evrensel erişim için Web3 ilkelerini kullanan yeni yayınlama modelleri geliştirilebilir. | Sıklıkla verimsiz, ön yargılı ve sömürücü olarak kabul edilen yerleşik yollarla yayın yapıyorsunuz. |
-| Emsal değerlendirme çalışması için token ve itibar kazanabilirsiniz. | Emsal değerlendirme çalışmanız ücretsiz olup, kâr amacı güden yayıncılara fayda sağlar. |
-| Oluşturduğunuz fikri mülkiyetin (IP) sahibi sizsiniz ve şeffaf şartlara göre dağıtıyorsunuz. | Kendi kurumunuz, oluşturduğunuz IP'nin sahibidir. IP'ye erişim şeffaf değildir. |
-| Tüm adımları zincirleme yaparak, başarısız çabalardan elde edilen veriler de dahil olmak üzere tüm araştırmalar paylaşılır. | Yayın yanlılığı, araştırmacıların başarılı sonuçları olan deneyleri paylaşma olasılıklarının daha yüksek olduğu anlamına gelir. |
+| **Merkeziyetsiz bilim** | **Geleneksel bilim** |
+| -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Fonların nasıl dağıtılacağı, ikinci dereceden bağışlar veya DAO'lar gibi mekanizmalar kullanılarak **topluluk tarafından belirlenir**. | Küçük, kapalı **merkezi gruplar** fonların dağıtımını kontrol eder. |
+| Dinamik ekiplerde **dünyanın her yerinden** insanlarla iş birliği yaparsınız. | Finansman kuruluşları ve yerel kurumlar, iş birliklerinizi **sınırlar**. |
+| Finansman ile ilgili kararlar, çevrimiçi ve** şeffaf** bir şekilde alınır. Yeni finansman mekanizmaları araştırılmaktadır. | Finansman ile ilgili kararlar, uzun bir geri dönüş süresi ve **sınırlı düzeyde şeffaflık** ile alınır. Birkaç finansman mekanizması mevcuttur. |
+| [Web3](/glossary/#web3) teknolojisi kullanılarak laboratuvar hizmetlerini paylaşmak daha kolay ve şeffaf hale gelmiştir. | Laboratuvar kaynaklarının paylaşımı genellikle **yavaştır ve şeffaf değildir**. |
+| Güven, şeffaflık ve evrensel erişim için Web3 ilkelerini kullanan **yeni yayınlama modelleri** geliştirilebilir. | Sık sık **verimsiz, önyargılı ve sömürücü** olarak bilinen yerleşik yollarla yayın yaparsınız. |
+| **Yaptığınız eş değerlendirmesi çalışmaları karşılığında jeton ve itibar** kazanabilirsiniz. | **Eş değerlendirmesi çalışmalarınız karşılığında ödeme yapılmaz** ve bunlar, kâr amacı güden yayıncılara fayda sağlar. |
+| Oluşturduğunuz **fikri mülkiyetin (IP)** sahibi sizsiniz ve bu mülkiyeti şeffaf koşullarda dağıtırsınız. | Oluşturduğunuz **fikri mülkiyetin (IP) sahibi, kendi kurumunuzdur**. IP'ye erişim şeffaf değildir. |
+| Başarısız çalışmalardan elde edilen veriler de dahil olmak üzere, tüm adımların zincir üstünde olması yoluyla **tüm araştırmaların paylaşılması**. | **Yayın yanlılığı**, araştırmacıların başarılı sonuçlar almış olan deneyleri paylaşmaya daha meyilli oldukları anlamına gelir. |
## Ethereum ve Merkeziyetsiz Bilim {#ethereum-and-desci}
-Merkeziyetsiz bir bilim sistemi, güçlü güvenlik, düşük maliyet, düşük işlem ücretleri ve uygulama geliştirme için zengin bir ekosistem gerektirir. Ethereum, merkeziyetsiz bilim birikimi oluşturmak için gereken her şeyi sunar.
+Merkeziyetsiz bir bilim sistemi, güçlü güvenlik, düşük maliyet, düşük işlem ücretleri ve uygulama geliştirme için zengin bir ekosistem gerektirir. Ethereum, merkeziyetsiz bilim teknolojisinin oluşturulabilmesi için gereken her şeyi sağlar.
## Merkeziyetsiz Bilim kullanım senaryoları {#use-cases}
-Merkeziyetsiz Bilim, Web2 akademisini dijital dünyaya taşımak için bilimsel araç setini inşa ediyor. Aşağıda, Web3'ün bilimsel topluluğa sunabileceği kullanım durumlarından bazı örnekler bulunmaktadır.
+DeSci, geleneksel akademiyi dijital dünyaya taşımak için gereken bilimsel araç setini geliştiriyor. Aşağıda, Web3'ün bilimsel topluluğa sunabileceği kullanım durumlarından bazı örnekler bulunmaktadır.
### Yayımlama {#publishing}
-Bilim yayıncılığı, yayın evlerinin yönettiği ve bilim insanları, hakemler ve editörlerin ücretsiz emeğine dayanan, ardından fahiş yayıncılık ücretleri talep eden bir yapıya sahip olmasıyla ünlüdür. Eser ve yayın masraflarını genellikle dolaylı olarak vergilendirme yoluyla ödeyen halk, yayıncıya tekrar ödeme yapmadan aynı esere çoğu kez erişememektedir. Bireysel bilim makalelerini yayınlamak için toplam ücretler genellikle beş rakamlıdır ($USD), bu da küçük bir yayıncı grubu için muazzam kârlar sağlarken, bir [kamu malı](https://www.econlib.org/library/Enc/PublicGoods.html) olarak tüm bilimsel bilgi kavramını baltalamaktadır.
+Bilim yayıncılığı, yayın evlerinin yönettiği ve bilim insanları, hakemler ve editörlerin ücretsiz emeğine dayanan, ardından fahiş yayıncılık ücretleri talep eden bir yapıya sahip olmasıyla ünlüdür. Eser ve yayın masraflarını genellikle dolaylı olarak vergilendirme yoluyla ödeyen halk, yayıncıya tekrar ödeme yapmadan aynı esere çoğu kez erişememektedir. Bir bilimsel makaleyi tek başına yayınlamak için gereken toplam ücret genellikle beş hanelidir ($USD); bu durum, bir [kamu malı](/glossary/#public-goods) olarak tüm bilimsel bilgi kavramını baltalarken küçük bir yayıncı grubu için muazzam kârlar sağlamaktadır.
-[ArXiv](https://arxiv.org/) gibi baskı öncesi sunucular şeklinde ücretsiz ve açık erişimli platformlar mevcuttur. Bununla birlikte, bu platformlarda kalite kontrol, [anti-sybil mekanizmaları](https://csrc.nist.gov/glossary/term/sybil_attack) yoktur ve genellikle makale seviyesindeki metrikleri izlemezler, yani genellikle geleneksel bir yayıncıya sunulmadan önce yalnızca çalışmaları duyurmak için kullanılırlar. SciHub ayrıca yayınlanmış makaleleri, (yasal olarak değil) ancak yayıncılar ödemelerini aldıktan ve çalışmayı sıkı telif hakkı mevzuatına sardıktan sonra erişime ücretsiz hale getirir. Bu durum, yerleşik bir meşruiyet mekanizması ve teşvik modeli ile erişilebilir bilim makaleleri ve verileri için kritik bir boşluk bırakmaktadır. Böyle bir sistem oluşturmak için gerekli araçlar Web3'te mevcuttur.
+[ArXiv](https://arxiv.org/) gibi baskı öncesi sunucular şeklinde ücretsiz ve açık erişimli platformlar mevcuttur. Bununla birlikte, bu platformlarda kalite kontrol, [sybil önleyici mekanizmaları](/glossary/#anti-sybil) yoktur ve bu platformlar genellikle makale seviyesindeki metrikleri izlemez, yani genellikle geleneksel bir yayıncıya sunulmadan önce yalnızca çalışmaları duyurmak için kullanılır. SciHub ayrıca yayınlanmış makaleleri, (yasal olarak değil) ancak yayıncılar ödemelerini aldıktan ve çalışmayı sıkı telif hakkı mevzuatına sardıktan sonra erişime ücretsiz hale getirir. Bu durum, yerleşik bir meşruiyet mekanizması ve teşvik modeli ile erişilebilir bilim makaleleri ve verileri için kritik bir boşluk bırakmaktadır. Böyle bir sistem oluşturmak için gerekli araçlar Web3'te mevcuttur.
### Tekrarlanabilirlik ve çoğaltılabilirlik {#reproducibility-and-replicability}
@@ -60,23 +60,23 @@ Tekrarlanabilirlik ve çoğaltılabilirlik, kaliteli bilimsel keşfin temellerid
- Tekrarlanabilir sonuçlar, aynı ekip tarafından aynı metodoloji kullanılarak arka arkaya birden fazla kez elde edilebilir.
- Aynı deneysel düzeneği kullanan farklı bir grup tarafından tekrarlanabilir sonuçlar elde edilebilir.
-Web3'e has yeni araçlar, tekrarlanabilirlik ve çoğaltılabilirliğin keşfin temeli olduğunu garanti edebilir. Kaliteli bilimi, akademinin teknolojik kumaşına işleyebiliriz. Web3, her bir çözümleme bileşeni (ham veri, hesaplama motoru ve uygulama sonucu) için ayrı ayrı tasdikname sunar. Bu bileşenlerin sürdürülebilirliğini sağlamak için güvenilir bir ağ oluşturulduğunda; her ağ katılımcısı, hesaplamayı tekrar tekrar yapıp her bir sonucu onaylayarak sorumluluk alabilir. Mutabakat sistemlerinin güzelliği buradadır.
+Web3'e has yeni araçlar, tekrarlanabilirlik ve çoğaltılabilirliğin keşfin temeli olduğunu garanti edebilir. Kaliteli bilimi, akademinin teknolojik kumaşına işleyebiliriz. Web3; işlenmemiş veriler, hesaplama motoru ve uygulama sonucu gibi her bir analiz bileşeni için [tasdikler](/glossary/#attestation) oluşturma olanağı sunar. Bu bileşenlerin sürdürülebilirliğini sağlamak için güvenilir bir ağ oluşturulduğunda; her ağ katılımcısı, hesaplamayı tekrar tekrar yapıp her bir sonucu onaylayarak sorumluluk alabilir. Mutabakat sistemlerinin güzelliği buradadır.
### Fonlama {#funding}
-An itibarıyla bilime kaynak sağlamak için izlenen yol, bireylerin veya bir grup bilim insanının kaynak sağlayan kuruluşa yazılı başvuruda bulunmasıdır. Başvuranların küçük bir bölümüne kaynak sağlamadan önce, güvenilir kişilerden oluşan bir heyet başvuruları puanlar ve sonrasında adaylar mülakata girer. Bir hibeye başvurmak ile hibeyi almak arasında bazen yıllarca bekleme süresine yol açan darboğazlar yaratmasının yanı sıra, bu modelin ön yargılara, kişisel çıkarlara ve inceleme heyetinin politikalarına karşı oldukça savunmasız olduğu bilinmektedir.
+An itibarıyla bilime kaynak sağlamak için izlenen yol, bireylerin veya bir grup bilim insanının kaynak sağlayan kuruluşa yazılı başvuruda bulunmasıdır. Başvuranların küçük bir bölümüne kaynak sağlamadan önce, güvenilir kişilerden oluşan bir heyet başvuruları puanlar ve sonrasında adaylar mülakata girer. Bu modelin, hibeye başvurma ve alma arasında bazen **yıllarca beklemeye** yol açan darboğazlar yaratmasının yanı sıra, değerlendirme panelinin **önyargılarına, kişisel çıkarlarına ve politikalarına** karşı son derece savunmasız olduğu bilinmektedir.
Çalışmalar, farklı panellere verilen aynı tekliflerin çok farklı sonuçları olduğundan, hibe inceleme panellerinin yüksek kaliteli teklifleri seçmekte yetersiz kaldığını göstermiştir. Finansman nadir hale geldikçe, entelektüel açıdan daha muhafazakar projelere sahip daha kıdemli araştırmacılardan oluşan daha küçük bir havuzda yoğunlaştı. Etki, hiper rekabetçi bir finansman ortamı yaratarak, sapkın teşvikleri sağlamlaştırdı ve yeniliği boğdu.
-Web3, DAO'lar ve geniş çapta Web3 tarafından geliştirilen farklı teşvik modellerini deneyerek bu bozuk finansman modelini dağıtma potansiyeline sahiptir. Bilimin fonlanmasında köklü değişim yapabilecek Web3 araçlarından bazıları [geriye dönük kamu malları fonlaması](https://medium.com/ethereum-optimism/retroactive-public-goods-funding-33c9b7d00f0c), [kuadratik fonlama](https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2003531), [DAO yönetişimi](https://www.antler.co/blog/daos-and-web3-governance-the-promise-implications-and-challenges-ahead) ve [tokenlaştırılmış teşvik yapılarıdır](https://cdixon.org/2017/05/27/crypto-tokens-a-breakthrough-in-open-network-design).
+Web3, DAO'lar ve geniş çapta Web3 tarafından geliştirilen farklı teşvik modellerini deneyerek bu bozuk finansman modelini dağıtma potansiyeline sahiptir. Bilimin finansmanında köklü değişim yapabilecek Web3 araçlarına örnek olarak [geriye dönük kamu malları fonlaması](https://medium.com/ethereum-optimism/retroactive-public-goods-funding-33c9b7d00f0c), [ikinci dereceden finansman](https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2003531), [DAO yönetişimi](https://www.antler.co/blog/daos-and-web3-governance-the-promise-implications-and-challenges-ahead) ve [jetonlaştırılmış teşvik yapıları](https://cdixon.org/2017/05/27/crypto-tokens-a-breakthrough-in-open-network-design) verilebilir.
### Fikri mülkiyet sahipliği ve geliştirme {#ip-ownership}
-Fikri mülkiyet (IP), geleneksel bilimde büyük bir sorundur: üniversitelerde sıkışıp kalmaktan veya biyoteknolojilerde kullanılmamaktan, değer biçilmesinin çok zor olmasına kadar. Bununla birlikte, dijital varlıkların (bilimsel veriler veya makaleler gibi) mülkiyeti, Web3'ün [değiştirilemez token'lar (NFT'ler)](/nft/) kullanarak son derece iyi yaptığı bir şeydir.
+Fikri mülkiyet (IP), geleneksel bilimde büyük bir sorundur: üniversitelerde sıkışıp kalmaktan veya biyoteknolojilerde kullanılmamaktan, değer biçilmesinin çok zor olmasına kadar. Bununla birlikte dijital varlıkların (bilimsel veriler veya makaleler gibi) mülkiyeti, Web3'ün [eşsiz jetonlar (NFT'ler)](/glossary/#nft) kullanarak son derece iyi yaptığı bir şeydir.
NFT'ler gelecekteki işlem gelirlerini orijinal yaratıcıya aktarabilir. Aynı şekilde şeffaf değer eşleştirme zincirleri ile araştırmacılar, yönetim organları (DAOlar gibi), ve hatta veri toplayan özneler bile ödüllendirilebilir.
-Yürütülen araştırma deneylerinin merkeziyetsiz veri depoları için, [IP-NFT'ler](https://medium.com/molecule-blog/ip-nfts-for-researchers-a-new-biomedical-funding-paradigm-91312d8d92e6) bir kilit işlevi görebilir. Ayrıca NFT ve [DeFi](/defi/) finansallaştırılmasına (bölümlere ayırmaktan toplama havuzlarına ve değer biçmeye) bağlanabilir. Bu durum zincir üstündeki varlıkların, örneğin DAO'ların, doğrudan zincir üstünde araştırma yapmasına olanak sağlar. Örnek olarak [VitaDAO](https://www.vitadao.com/) verilebilir. Başkalarına transfer edilemeyen ["soulbound" (ruha bağlı) token'ların](https://vitalik.eth.limo/general/2022/01/26/soulbound.html) ortaya çıkışı DeSci için önemli bir rol oynar çünkü bu token'lar, kişilerin Ethereum adreslerine bağlı deneyim ve referanslarını kanıtlayabilmesini sağlar.
+[IP-NFT'ler](https://medium.com/molecule-blog/ip-nfts-for-researchers-a-new-biomedical-funding-paradigm-91312d8d92e6), araştırma deneylerinin alınan ve NFT'ye aktarılan verilerin merkeziyetsiz olarak saklanması ve [DeFi](/glossary/#defi) finansallaştırılması (bölümlere ayırmadan, borç verme havuzlarında ve değerlemelere kadar) açısından anahtar bir görev görebilir. Bu durum zincir üstündeki varlıkların, örneğin DAO'ların, doğrudan zincir üstünde araştırma yapmasına olanak sağlar. Örnek olarak [VitaDAO](https://www.vitadao.com/) verilebilir. Başkalarına transfer edilemeyen ["soulbound" jetonların](https://vitalik.eth.limo/general/2022/01/26/soulbound.html) ortaya çıkması da bireylerin deneyimlerini ve Ethereum adreslerine bağlı kimlik bilgilerini kanıtlamalarına olanak sağlayarak DeSci'de önemli bir rol oynayabilir.
### Veri depolama, erişim ve mimari {#data-storage}
@@ -92,25 +92,23 @@ DeSci topluluğuna katılın ve gelişmelerden haberdar olun!
- [DeSci.Global: küresel etkinlikler ve buluşma takvimi](https://desci.global)
- [Bilim İçin Blok Zincir Telegram Adresi](https://t.me/BlockchainForScience)
-- [Molecule: Araştırma projeleriniz için fon sağlayın ve fon alın](https://discover.molecule.to/)
+- [Molecule: Araştırma projeleriniz için fon sağlayın ve fon alın](https://www.molecule.xyz/)
- [VitaDAO: Uzun ömürlü araştırmalar için sponsorlu araştırma anlaşmalı yoluyla fon alın](https://www.vitadao.com/)
- [ResearchHub: Bilimsel bir sonuç yayınlayın ve taraflarla iletişime geçin](https://www.researchhub.com/)
- [LabDAO: in-silico proteinini katlayın](https://alphafodl.vercel.app/)
- [dClimate API: Merkeziyetsiz bir topluluk tarafından toplanmış iklim verilerini sorgulayın](https://api.dclimate.net/)
- [DeSci Vakfı: DeSci yayınlama aracı oluşturucu](https://descifoundation.org/)
- [DeSci.Dünyası: Kullanıcıların merkeziyetsiz bilimi görüntülemesi ve etkileşim kurması için tek adres](https://desci.world)
-- [Fleming Protokolü: Ortak çalışmaya dayalı biyomedikal buluşları destekleyen açık kaynak veri ekonomisi](https://medium.com/@FlemingProtocol/a-data-economy-for-patient-driven-biomedical-innovation-9d56bf63d3dd)
-- [OceanDAO: Veri ile ilgili bilimler için DAO tarafından yönetilen fonlama](https://oceanprotocol.com/dao)
+- [OceanDAO: Veri ile ilgili bilimler için DAO tarafından yönetilen fonlama](https://oceanprotocol.com/)
- [Opscientia: Açık merkeziyetsiz bilim iş akışları](https://opsci.io/research/)
-- [LabDAO: in-silico proteinini katlayın](https://alphafodl.vercel.app/)
-- [Bio.xyz: Biyoteknoloji DAO'nuz veya desci projeniz için fon toplayın](https://www.molecule.to/)
-- [ResearchHub: Bilimsel bir sonuç yayınlayın ve taraflarla iletişime geçin](https://www.researchhub.com/)
-- [VitaDAO: Uzun ömürlü araştırmalar için sponsorlu araştırma anlaşmalı yoluyla fon alın](https://www.vitadao.com/)
-- [Fleming Protokolü: Ortak çalışmaya dayalı biyomedikal buluşları destekleyen açık kaynak veri ekonomisi](https://medium.com/@FlemingProtocol/a-data-economy-for-patient-driven-biomedical-innovation-9d56bf63d3dd)
-- [Etkin Sonuç Çıkarma Lab](https://www.activeinference.org/)
-- [CureDAO: Topluluğa Ait Hassas Sağlık Platformu](https://docs.curedao.org/)
+- [Bio.xyz: Biyoteknoloji DAO'nuz veya desci projeniz için fon toplayın](https://www.bio.xyz/)
+- [Fleming Protokolü: Ortak çalışmaya dayalı biyomedikal buluşları destekleyen açık kaynak veri ekonomisi](http://flemingprotocol.io/)
+- [Active Inference Institute](https://www.activeinference.org/)
- [IdealMarkets: Merkeziyetsiz bilimsel güvenilirliği sağlar](https://ideamarket.io/)
- [DeSci Laboratuvarları](https://www.desci.com/)
+- [ValleyDAO: sentetik biyoloji araştırmaları için finansman ve çeviri desteği sunan açık, global bir topluluk](https://www.valleydao.bio)
+- [Cerebrum DAO: beyin sağlığını geliştirmeye ve nörodejenerasyonu önlemeye yönelik çözümler için kaynak temin eder ve destek sağlar](https://www.cerebrumdao.com/)
+- [CryoDAO: kriyoprezervasyon alanındaki umut vaat eden araştırmaların finansmanı](https://www.cryodao.org)
Listelenecek yeni proje önerilerine açığız - başlamak için lütfen [listeleme politikamızı](/contributing/adding-desci-projects/) gözden geçirin!
@@ -121,9 +119,8 @@ Listelenecek yeni proje önerilerine açığız - başlamak için lütfen [liste
- [DeSci için durum](https://gitcoin.co/blog/desci-the-case-for-decentralised-science/)
- [DeSci Rehberi](https://future.com/what-is-decentralized-science-aka-desci/)
- [Merkeziyetsiz bilim kaynakları](https://www.vincentweisser.com/decentralized-science)
-- [Molekülün Biyofarması IP-NFT'ler - Teknik Bir Açıklama](https://molecule.to/blog/molecules-biopharma-ip-nfts-a-technical-description)
+- [Molekülün Biyofarması IP-NFT'ler - Teknik Bir Açıklama](https://www.molecule.xyz/blog/molecules-biopharma-ip-nfts-a-technical-description)
- [Bilim İçin Güvensiz Sistemler Geliştirmek, Jon Starr](https://medium.com/@jringo/building-systems-of-trustless-science-1cd2d072f673)
-- [Biyoteknoloji DAO'larının Ortaya Çıkışı](https://molecule.to/blog/the-emergence-of-biotech-daos)
- [Paul Kohlhass - DeSci: Merkeziyetsiz Bilimin Geleceği (podcast)](https://anchor.fm/andrew-steinwold/episodes/Paul-Kohlhaas---DeSci-The-Future-of-Decentralized-Science---Zima-Red-ep-117-e1h683a)
- [Merkeziyetsiz Bilim İçin Bir Çıkarım Ontolojisi: Yerleşik Anlamlandırmadan Epistemik Müştereklere](https://zenodo.org/record/6320575)
- [DeSci: Araştırmanın Geleceği, Samuel Akinosho tarafından yazıldı](https://lucidsamuel.medium.com/desci-the-future-of-research-b76cfc88c8ec)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/accounts/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/accounts/index.md
index 20dab5a450d..e36f0b42e8a 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/accounts/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/accounts/index.md
@@ -1,6 +1,6 @@
---
title: Ethereum hesapları
-description: "Ethereum hesaplarının bir açıklaması: Hesapların veri yapıları ve anahtar çifti kriptografisi ile ilişkileri."
+description: 'Ethereum hesaplarının bir açıklaması: Hesapların veri yapıları ve anahtar çifti kriptografisi ile ilişkileri.'
lang: tr
---
@@ -51,7 +51,7 @@ Ethereum hesaplarının dört alanı vardır:
## Harici olarak sahiplenilmiş hesaplar ve anahtar çiftleri {#externally-owned-accounts-and-key-pairs}
-Bir hesap, bir kriptografik anahtar çiftinden oluşur: açık ve özel anahtar. Bir işlemin gerçekten gönderen tarafından imzalandığını kanıtlamaya yardımcı olurlar ve sahteciliği önlerler. Özel anahtarınız, işlemleri imzalamak için kullandığınız anahtar olduğu için hesabınızla ilişkili fonların velayetini size verir. Kripto para aslında hiçbir zaman sizde durmaz, sizde özel anahtarlar bulunur: Fonlar her zaman Ethereum'un defterindedir.
+Bir hesap, genel ve özel olmak üzere bir çift kriptografik anahtardan oluşur. Bir işlemin gerçekten gönderen tarafından imzalandığını kanıtlamaya yardımcı olurlar ve sahteciliği önlerler. Özel anahtarınız, işlemleri imzalamak için kullandığınız anahtar olduğu için hesabınızla ilişkili fonların velayetini size verir. Kripto para aslında hiçbir zaman sizde durmaz, sizde özel anahtarlar bulunur: Fonlar her zaman Ethereum'un defterindedir.
Bu, bir işlemin gönderenini her zaman doğrulayabileceğiniz için kötü niyetli kişilerin sahte işlemler yayınlamasını önler.
@@ -59,7 +59,7 @@ Alice, kendi hesabından Bob'un hesabına ether göndermek isterse, Alice'in bir
## Hesap oluşturma {#account-creation}
-Bir hesap oluşturmak istediğinizde çoğu kütüphane size rastgele bir özel anahtar üretecektir.
+Bir hesap oluşturmak istediğinizde, çoğu kütüphane sizin için rastgele bir özel anahtar üretir.
Bir özel anahtar, 64 hex karakterinden oluşur ve şifrelenebilir.
@@ -69,6 +69,12 @@ Bir özel anahtar, 64 hex karakterinden oluşur ve şifrelenebilir.
Açık anahtar, [Eliptik Eğri Dijital İmza Algoritması](https://wikipedia.org/wiki/Elliptic_Curve_Digital_Signature_Algorithm) kullanılarak özel anahtar ile oluşturulur. Açık anahtarın Keccak-256 hash değerinin son 20 baytını alarak ve başına `0x` ekleyerek hesabınız için genel bir adres alırsınız.
+Bu, Dışarıdan sahip olunan hesabın (EOA) 42 karakterlik bir adrese sahip olduğu anlamına gelir (40 onaltılık karaktere ve `0x` önekine sahip 20 baytlık segment).
+
+Örnek:
+
+`0x5e97870f263700f46aa00d967821199b9bc5a120`
+
Aşağıdaki örnek bir [Clef](https://geth.ethereum.org/docs/tools/clef/introduction) imzalama aracının yeni bir hesap oluşturmak için nasıl kullanılacağını gösteriyor. Clef bir Ethereum İstemcisi ile donatılmış bir hesap yönetimi ve imzalama aracıdır,[Geth](https://geth.ethereum.org). `Clef newaccount` komutu yeni bir anahtar çifti oluşturur ve bunları şifrelenmiş olan anahtar deposuna yerleştirir.
```
@@ -86,9 +92,9 @@ Generated account 0x5e97870f263700f46aa00d967821199b9bc5a120
[Geth dokümanları](https://geth.ethereum.org/docs)
-Özel anahtarınızdan yeni açık anahtarlar türetebilirsiniz, ancak açık anahtarlardan bir özel anahtar türetemezsiniz. Bu, özel bir anahtarı güvende ve adından da anlaşılacağı gibi **ÖZEL** tutmanın hayati önem taşıdığı anlamına gelir.
+Özel anahtarınızdan yeni açık anahtarlar türetebilirsiniz, ancak açık anahtarlardan bir özel anahtar türetemezsiniz. Özel anahtarlarınızı güvende ve adından da anlaşılacağı gibi **ÖZEL** tutmanız hayati önem taşır.
-Bir imza çıktısı veren mesajları ve işlemleri imzalamak için özel bir anahtara ihtiyacınız vardır. Diğerleri daha sonra ortak anahtarınızı türetmek için imzayı alabilir ve mesajın yazarını kanıtlayabilir. Uygulamanızda, işlemleri ağa göndermek için bir javascript kütüphanesi kullanabilirsiniz.
+Bir imza çıktısı veren mesajları ve işlemleri imzalamak için özel bir anahtara ihtiyacınız vardır. Diğerleri daha sonra ortak anahtarınızı türetmek için imzayı alabilir ve mesajın yazarını kanıtlayabilir. Uygulamanızda, ağa işlem göndermek için JavaScript kütüphanesini kullanabilirsiniz.
## Sözleşme hesapları {#contract-accounts}
@@ -108,7 +114,7 @@ Ethereumda bir anahtar türü daha var ve ilk kez Ethereum iş ispatından mutab
## Cüzdanlar hakkında bir not {#a-note-on-wallets}
-Hesap, cüzdan demek değildir. Hesap, kullanıcı tarafından sahip olunan bir Ethereum hesabının anahtar çiftidir. Cüzdan ise Ethereum hesabınızla etkileşime geçmenizi sağlayan bir arayüz veya uygulamadır.
+Hesap, cüzdan demek değildir. Cüzdan, ister harici olarak sahiplenilmiş bir hesap ister bir sözleşme hesabı olsun, Ethereum hesabınızla etkileşim kurmanıza olanak sağlayan bir arayüz veya uygulamadır.
## Görsel bir demo {#a-visual-demo}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/backend/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/backend/index.md
index 6e4554d2945..574e3a46e6c 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/backend/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/backend/index.md
@@ -6,7 +6,7 @@ lang: tr
Bir yazılım uygulamasının Ethereum blok zinciri ile etkileşime girmesi (yani blok zinciri verilerini okuması ve/veya ağa işlem göndermesi) için bir Ethereum düğümüne bağlanması gerekir.
-Bu amaçla, her Ethereum istemcisi [JSON-RPC](/developers/docs/apis/json-rpc/) spesifikasyonunu uygular, böylece uygulamaların güvenebileceği tek tip [metotlar](/developers/docs/apis/json-rpc/#json-rpc-methods) olur.
+Bu amaç doğrultusunda her Ethereum istemcisi [JSON-RPC](/developers/docs/apis/json-rpc/) spesifikasyonunu uygular, böylece uygulamaların güvenebileceği tek tip bir [yöntem](/developers/docs/apis/json-rpc/#json-rpc-methods) kümesi mevcut olur.
Bir Ethereum düğümüne bağlanmak için belirli bir programlama dili kullanmak istiyorsanız, ekosistem içinde bunu çok daha kolay hâle getiren birkaç kolaylık kütüphanesi vardır. Bu kütüphanelerle geliştiriciler, Ethereum ile etkileşime giren JSON RPC taleplerini (arka planda) başlatmak için sezgisel ve tek satırlı yöntemler yazabilirler.
@@ -20,83 +20,67 @@ Bu kütüphaneler, bir Ethereum düğümü ile doğrudan etkileşim kurmanın ka
## Mevcut kütüphaneler {#available-libraries}
+### Altyapı ve düğüm servisleri {#infrastructure-and-node-services}
+
**Alchemy -** **_Ethereum Geliştirme Platformu._**
- [alchemy.com](https://www.alchemy.com/)
-- [Belgeler](https://docs.alchemyapi.io/)
+- [Belgeler](https://docs.alchemy.com/)
- [GitHub](https://github.com/alchemyplatform)
-- [Discord](https://discord.com/invite/A39JVCM)
+- [Discord](https://discord.com/invite/alchemyplatform)
-**BlockCypher -** **_Ethereum Web API'leri._**
+**Düğüm ile İlgili Her Şey -** **_Hizmet olarak Düğüm._**
-- [blockcypher.com](https://www.blockcypher.com/)
-- [Belgeler](https://www.blockcypher.com/dev/ethereum/)
+- [All That Node.com](https://www.allthatnode.com/)
+- [Belgeler](https://docs.allthatnode.com)
+- [Discord](https://discord.gg/GmcdVEUbJM)
**Bware Labs'den Blast -** **_Ethereum Ana Ağı ve Test Ağları için Merkeziyetsiz API'lar._**
- [blastapi.io](https://blastapi.io/)
- [Belgeler](https://docs.blastapi.io)
-- [Discord](https://discord.com/invite/VPkWESgtvV)
+- [Discord](https://discord.gg/bwarelabs)
-**Infura -** **_Hizmet olarak Ethereum API._**
+**BlockPi -** **_Daha verimli ve hızlı RPC servisleri sağlamak_**
-- [infura.io](https://infura.io)
-- [Belgeler](https://infura.io/docs)
-- [GitHub](https://github.com/INFURA)
+- [blockpi.io](https://blockpi.io/)
+- [Belgeler](https://docs.blockpi.io/)
+- [GitHub](https://github.com/BlockPILabs)
+- [Discord](https://discord.com/invite/xTvGVrGVZv)
**Cloudflare Ethereum Ağ Geçidi.**
-- [cloudflare-eth.com](https://cloudflare-eth.com)
-
-**Coinbase Bulut Düğümü -** **_Blok Zincir Altyapısı API'sı._**
-
-- [Coinbase Bulut Düğümü](https://www.coinbase.com/cloud/products/node)
-- [Belgeler](https://docs.cloud.coinbase.com/node/reference/welcome-to-node)
-
-**DataHub by Figment -** **_Ethereum Ana Ağı ve test ağları ile Web3 API hizmetleri._**
+- [cloudflare-eth.com](https://www.cloudflare.com/application-services/products/web3/)
-- [DataHub](https://www.figment.io/datahub)
-- [Belgeler](https://docs.figment.io/introduction/what-is-datahub)
+**Etherscan - Blok Kâşifi ve İşlem API'leri**
+- [Belgeler](https://docs.etherscan.io/)
-**NFTPort -** **_Ethereum Verisi ve Basım API'ları._**
+**GetBlock-** **_Web3 geliştirme için servis olarak blok zincir_**
-- [nftport.xyz](https://www.nftport.xyz/)
-- [Belgeler](https://docs.nftport.xyz/)
-- [GitHub](https://github.com/nftport/)
-- [Discord](https://discord.com/invite/K8nNrEgqhE)
+- [GetBlock.io](https://getblock.io/)
+- [Belgeler](https://getblock.io/docs/)
-**Nodesmith -** **_Ethereum Ana Ağı ve test ağlarına JSON-RPC API erişimi._**
+**Infura -** **_Hizmet olarak Ethereum API._**
-- [nodesmith.io](https://nodesmith.io/network/ethereum/)
-- [Belgeler](https://nodesmith.io/docs/#/ethereum/apiRef)
+- [infura.io](https://infura.io)
+- [Dokümanlar](https://docs.infura.io/api)
+- [GitHub](https://github.com/INFURA)
-**Ethercluster -** **_Hem ETH hem de ETC'yi destekleyen kendi Ethereum API hizmetinizi çalıştırın._**
+**Node RPC - _Uygun maliyetli EVM JSON-RPC sağlayıcı_**
-- [ethercluster.com](https://www.ethercluster.com/)
+- [noderpc.xyz](https://www.noderpc.xyz/)
+- [Belgeler](https://docs.noderpc.xyz/node-rpc)
-**Chainstack -** **_Esnek ve özel Ethereum düğüm servisleri._**
+**NOWNodes - _Tam Düğümler ve Blok Arayıcıları._**
-- [chainstack.com](https://chainstack.com)
-- [Belgeler](https://docs.chainstack.com)
-- [Ethereum API referansı](https://docs.chainstack.com/api/ethereum/ethereum-api-reference)
+- [NOWNodes.io](https://nownodes.io/)
+- [Dokümanlar](https://documenter.getpostman.com/view/13630829/TVmFkLwy#intro)
**QuickNode -** **_Bir Hizmet Olarak Blok Zincir Altyapısı._**
- [quicknode.com](https://quicknode.com)
-- [Belgeler](https://www.quicknode.com/docs)
-- [Discord](https://discord.gg/NaR7TtpvJq)
-
-**Python Tooling -** **_Python üzerinden Ethereum etkileşimi için çeşitli kütüphaneler._**
-
-- [py.ethereum.org](http://python.ethereum.org/)
-- [web3.py GitHub](https://github.com/ethereum/web3.py)
-- [web3.py Sohbeti](https://gitter.im/ethereum/web3.py)
-
-**web3j -** **_Ethereum için bir Java/Android/Kotlin/Scala entegrasyon kütüphanesi._**
-
-- [GitHub](https://github.com/web3j/web3j)
-- [Belgeler](https://docs.web3j.io/)
-- [Gitter](https://gitter.im/web3j/web3j)
+- [Belgeler](https://www.quicknode.com/docs/welcome)
+- [Discord](https://discord.gg/quicknode)
**Rivet -** **_Ethereum ve açık kaynaklı yazılım tarafından desteklenen bir hizmet olarak Ethereum Classic API'ları._**
@@ -104,12 +88,33 @@ Bu kütüphaneler, bir Ethereum düğümü ile doğrudan etkileşim kurmanın ka
- [Belgeler](https://rivet.cloud/docs/)
- [GitHub](https://github.com/openrelayxyz/ethercattle-deployment)
+**Zmok -** **_JSON-RPC/WebSocket API olarak hız odaklı Ethereum düğümleri._**
+
+- [zmok.io](https://zmok.io/)
+- [GitHub](https://github.com/zmok-io)
+- [Belgeler](https://docs.zmok.io/)
+- [Discord](https://discord.gg/fAHeh3ka6s)
+
+### Geliştirme araçları {#development-tools}
+
+**ethers-kt -** **_EVM tabanlı blokzincirler için eşzamansız, yüksek performanslı Kotlin/Java/Android kütüphanesi._**
+
+- [GitHub](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt)
+- [Örnekler](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt/tree/master/examples)
+- [Discord](https://discord.gg/rx35NzQGSb)
+
**Nethereum ** **_ Blok zincir için açık kaynaklı bir .NET entegrasyon kütüphanesi._**
- [GitHub](https://github.com/Nethereum/Nethereum)
- [Belgeler](http://docs.nethereum.com/en/latest/)
- [Discord](https://discord.com/invite/jQPrR58FxX)
+**Python Tooling -** **_Python üzerinden Ethereum etkileşimi için çeşitli kütüphaneler._**
+
+- [py.ethereum.org](https://python.ethereum.org/)
+- [web3.py GitHub](https://github.com/ethereum/web3.py)
+- [web3.py Sohbeti](https://gitter.im/ethereum/web3.py)
+
**Tatum -** **_üstün blok zincir geliştirme platformu._**
- [Tatum](https://tatum.io/)
@@ -117,31 +122,18 @@ Bu kütüphaneler, bir Ethereum düğümü ile doğrudan etkileşim kurmanın ka
- [Belgeler](https://docs.tatum.io/)
- [Discord](https://discord.gg/EDmW3kjTC9)
-**Watchdata -** **_Ethereum blok zincirine basit ve güvenilir API erişimi sağlayın._**
-
-- [Watchdata](https://watchdata.io/)
-- [Belgeler](https://docs.watchdata.io/)
-- [Discord](https://discord.com/invite/TZRJbZ6bdn)
-
-**Zmok -** **_JSON-RPC/WebSocket API olarak hız odaklı Ethereum düğümleri._**
-
-- [zmok.io](https://zmok.io/)
-- [GitHub](https://github.com/zmok-io)
-- [Belgeler](https://docs.zmok.io/)
-- [Discord](https://discord.gg/fAHeh3ka6s)
+**web3j -** **_Ethereum için bir Java/Android/Kotlin/Scala entegrasyon kütüphanesi._**
-**NOWNodes - _Tam Düğümler ve Blok Arayıcıları._**
+- [GitHub](https://github.com/web3j/web3j)
+- [Belgeler](https://docs.web3j.io/)
+- [Gitter](https://gitter.im/web3j/web3j)
-- [NOWNodes.io](https://nownodes.io/)
-- [Dökümanlar](https://documenter.getpostman.com/view/13630829/TVmFkLwy#intro)
+### Blokzincir servisleri {#blockchain-services}
-**Moralis -** **_Kuruluş Seviyesi EVM API Sağlayıcısı._**
+**BlockCypher -** **_Ethereum Web API'leri._**
-- [moralis.io](http://moralis.io)
-- [Dokümanlar](https://docs.moralis.io/)
-- [GitHub](https://github.com/MoralisWeb3)
-- [Discord](https://discord.com/invite/KYswaxwEtg)
-- [Forum](https://forum.moralis.io/)
+- [blockcypher.com](https://www.blockcypher.com/)
+- [Dokümanlar](https://www.blockcypher.com/dev/ethereum/)
**Chainbase -** **_Ethereum için hepsi bir arada web3 veri altyapısı._**
@@ -149,31 +141,64 @@ Bu kütüphaneler, bir Ethereum düğümü ile doğrudan etkileşim kurmanın ka
- [Dokümanlar](https://docs.chainbase.com/)
- [Discord](https://discord.gg/Wx6qpqz4AF)
-**GetBlock-** **_Web3 geliştirme için servis olarak blok zincir_**
+**Chainstack -** **_Esnek ve özel Ethereum düğüm servisleri._**
-- [GetBlock.io](https://getblock.io/)
-- [Dokümanlar](https://getblock.io/docs/)
+- [chainstack.com](https://chainstack.com)
+- [Dokümanlar](https://docs.chainbase.com/docs)
+- [Ethereum API referansı](https://docs.chainstack.com/reference/ethereum-getting-started)
-**BlockPi -** **_Daha verimli ve hızlı RPC servisleri sağlamak_**
+**Coinbase Bulut Düğümü -** **_Blok Zincir Altyapısı API'sı._**
-- [blockpi.io](https://blockpi.io/)
-- [Dokümanlar](https://docs.blockpi.io/)
-- [GitHub](https://github.com/BlockPILabs)
-- [Discord](https://discord.com/invite/xTvGVrGVZv)
+- [Coinbase Bulut Düğümü](https://www.coinbase.com/cloud)
+- [Dokümanlar](https://docs.cloud.coinbase.com/)
+
+**DataHub by Figment -** **_Ethereum Ana Ağı ve test ağları ile Web3 API hizmetleri._**
+
+- [DataHub](https://www.figment.io/)
+- [Dokümanlar](https://docs.figment.io/)
+
+**Moralis -** **_Kuruluş Seviyesi EVM API Sağlayıcısı._**
+
+- [moralis.io](https://moralis.io)
+- [Dokümanlar](https://docs.moralis.io/)
+- [GitHub](https://github.com/MoralisWeb3)
+- [Discord](https://moralis.io/joindiscord/)
+- [Forum](https://forum.moralis.io/)
+
+**NFTPort -** **_Ethereum Verisi ve Basım API'ları._**
+
+- [nftport.xyz](https://www.nftport.xyz/)
+- [Dokümanlar](https://docs.nftport.xyz/)
+- [GitHub](https://github.com/nftport/)
+- [Discord](https://discord.com/invite/K8nNrEgqhE)
**Tokenview -** **_Genel Multi Kripto Blok Zincir API'lar Platformu_**
- [services.tokenview.io](https://services.tokenview.io/)
-- [Dokümanlar](https://services.tokeniew/docs?type=api)
+- [Dokümanlar](https://services.tokenview.io/docs?type=api)
- [GitHub](https://github.com/Tokenview)
+**Watchdata -** **_Ethereum blok zincirine basit ve güvenilir API erişimi sağlayın._**
+
+- [Watchdata](https://watchdata.io/)
+- [Dokümanlar](https://docs.watchdata.io/)
+- [Discord](https://discord.com/invite/TZRJbZ6bdn)
+
+**Covalent -** **_200+ Zincir için Zenginleştirilmiş Blokzincir API'leri._**
+
+- [covalenthq.com](https://www.covalenthq.com/)
+- [Dokümanlar](https://www.covalenthq.com/docs/api/)
+- [GitHub](https://github.com/covalenthq)
+- [Discord](https://www.covalenthq.com/discord/)
+
+
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
## İlgili konular {#related-topics}
-- [Düğümler ve İstemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/)
+- [ Düğümler ve İstemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/)
- [Geliştirici çerçeveleri](/developers/docs/frameworks/)
## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/javascript/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/javascript/index.md
index a2e884d1234..98d8b6a6750 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/javascript/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/javascript/index.md
@@ -6,9 +6,9 @@ lang: tr
Bir web uygulamasının Ethereum blok zinciri ile etkileşime girebilmesi için (yani blok zinciri verilerini okuması ve/veya ağa işlem gönderebilmesi) bir Ethereum düğümüne bağlanması gerekir.
-Bu amaçla, her Ethereum istemcisi [JSON-RPC](/developers/docs/apis/json-rpc/) spesifikasyonunu uygular, böylece uygulamaların güvenebileceği tek tip [metotlar](/developers/docs/apis/json-rpc/#json-rpc-methods) olur.
+Bu amaçla, her Ethereum istemcisi [JSON-RPC](/developers/docs/apis/json-rpc/) özelliklerini uygular, böylece uygulamaların güvenebileceği tek tip [metotlar](/developers/docs/apis/json-rpc/#json-rpc-methods) olur.
-Eğer bir Ethereum düğümüne bağlanmak için JavaScript kullanmak istiyorsanız, düz JavaScript'i kullanmak mümkündür ancak ekosistem içinde bunu çok daha kolay hâle getiren birkaç kolaylık kütüphanesi bulunur. Bu kitaplıklarla geliştiriciler, Ethereum ile etkileşime giren JSON RPC isteklerini (başlık altında) başlatmak için sezgisel, tek satırlı yöntemler yazabilir.
+Eğer bir Ethereum düğümüne bağlanmak için JavaScript kullanmak istiyorsanız, düz JavaScript'i kullanmak mümkündür ancak ekosistem içinde bunu çok daha kolay hâle getiren birkaç kolaylık kütüphanesi bulunur. Bu kütüphanelerle geliştiriciler, Ethereum ile etkileşime giren JSON RPC taleplerini (arka planda) başlatmak için sezgisel ve tek satırlı yöntemler yazabilirler.
Lütfen "[Birleşim](/roadmap/merge/) olayından bu yana, bir düğümü çalıştırmak için iki bağlantılı Ethereum yazılımının parçası olan bir yürütüm istemcisi ve bir fikir birliği istemcisi gerektiğini unutmayın. Lütfen düğümünüzün hem bir yürütüm hem de fikir birliği istemcisini içerdiğinden emin olun. Eğer düğümünüz yerel makinanızda değilse (ör. düğümünüz bir AWS örneğinde çalışıyorsa) bu eğitimdeki IP adreslerini buna göre güncelleyin. Daha fazla bilgi için lütfen [bir düğüm çalıştırma](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/) sayfamıza bakın.
@@ -29,12 +29,12 @@ Bu kütüphaneler, sağlayıcıları kullanarak JSON-RPC, INFURA, Etherscan, Alc
**Ethers örneği**
```js
-// A Web3Provider wraps a standard Web3 provider, which is
-// what MetaMask injects as window.ethereum into each page
-const provider = new ethers.providers.Web3Provider(window.ethereum)
+// Bir BrowserProvider, MetaMask'ın her sayfaya window.ethereum
+// olarak enjekte ettiği standart bir Web3 sağlayıcısını sarar
+// sabit sağlayıcı = yeni ethers.BrowserProvider(window.ethereum)
-// The MetaMask plugin also allows signing transactions to
-// send ether and pay to change state within the blockchain.
+// MetaMask eklentisi ayrıca işlemlerin imzalanmasına, ether göndermeye ve
+// blokzincirdeki durumu değiştirmek için ödeme yapmaya olanak tanır.
// Bunun için hesap imzalayana ihtiyacımız var...
sabit imzalayan = sağlayıcı.getSigner()
```
@@ -80,29 +80,29 @@ Bu kitaplıklar size cüzdan oluşturma, anahtarları yönetme ve işlemleri imz
// Bir anımsatıcıdan bir cüzdan örneği oluşturun...
mnemonic =
"announce room limb pattern dry unit scale effort smooth jazz weasel alcohol"
-walletMnemonic = Wallet.fromMnemonic(mnemonic)
+walletMnemonic = Wallet.fromPhrase(mnemonic)
-// ...or from a private key
+// ...ya da özel anahtardan
walletPrivateKey = new Wallet(walletMnemonic.privateKey)
walletMnemonic.address === walletPrivateKey.address
// true
-// The address as a Promise per the Signer API
+// Signer API'si uyarınca bir Promise olarak adres
walletMnemonic.getAddress()
// { Promise: '0x71CB05EE1b1F506fF321Da3dac38f25c0c9ce6E1' }
-// A Wallet address is also available synchronously
+// Bir cüzdan adresi de senkronize olarak müsaittir
walletMnemonic.address
// '0x71CB05EE1b1F506fF321Da3dac38f25c0c9ce6E1'
-// The internal cryptographic components
+// Dahili kriptografik bileşenler
walletMnemonic.privateKey
// '0x1da6847600b0ee25e9ad9a52abbd786dd2502fa4005dd5af9310b7cc7a3b25db'
walletMnemonic.publicKey
// '0x04b9e72dfd423bcf95b3801ac93f4392be5ff22143f9980eb78b3a860c4843bfd04829ae61cdba4b3b1978ac5fc64f5cc2f4350e35a108a9c9a92a81200a60cd64'
-// The wallet mnemonic
+// Cüzdan mnemonic'i
walletMnemonic.mnemonic
// {
// locale: 'en',
@@ -110,12 +110,12 @@ walletMnemonic.mnemonic
// phrase: 'announce room limb pattern dry unit scale effort smooth jazz weasel alcohol'
// }
-// Note: A wallet created with a private key does not
-// have a mnemonic (the derivation prevents it)
+// Not: Özel anahtarla oluşturulan bir cüzdan
+// mnemonic'e sahip değildir (türetme bunu engeller)
walletPrivateKey.mnemonic
// null
-// Signing a message
+// Mesaj imzalama
walletMnemonic.signMessage("Hello World")
// { Promise: '0x14280e5885a19f60e536de50097e96e3738c7acae4e9e62d67272d794b8127d31c03d9cd59781d4ee31fb4e1b893bd9b020ec67dfa65cfb51e2bdadbb1de26d91c' }
@@ -124,21 +124,21 @@ tx = {
value: utils.parseEther("1.0"),
}
-// Signing a transaction
+// İşlem imzalama
walletMnemonic.signTransaction(tx)
// { Promise: '0xf865808080948ba1f109551bd432803012645ac136ddd64dba72880de0b6b3a7640000801ca0918e294306d177ab7bd664f5e141436563854ebe0a3e523b9690b4922bbb52b8a01181612cec9c431c4257a79b8c9f0c980a2c49bb5a0e6ac52949163eeb565dfc' }
-// The connect method returns a new instance of the
-// Wallet connected to a provider
+// Bağlanma metodu yeni bir örneği
+// sağlayıcıya bağlı olan cüzdana gönderir
wallet = walletMnemonic.connect(provider)
-// Querying the network
+// Ağı sorgulama
wallet.getBalance()
// { Promise: { BigNumber: "42" } }
wallet.getTransactionCount()
// { Promise: 0 }
-// Sending ether
+// Ether gönderme
wallet.sendTransaction(tx)
```
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/json-rpc/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/json-rpc/index.md
index 57eaca49b97..1b3cbf35ed0 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/json-rpc/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/apis/json-rpc/index.md
@@ -6,7 +6,7 @@ lang: tr
Bir yazılım uygulamasının Ethereum blok zinciriyle etkileşimde bulunabilmesi - blok zincir verilerini okuma ya da ağa işlemler gönderme yoluyla - bir Ethereum düğümüne bağlanmasını gerektirmektedir.
-Bu amaçla, her [Ethereum müşterisi](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients), belirli bir düğüm veya istemci uygulamasından bağımsız olarak uygulamaların güvendikleri bir yöntem seti olması için bir [JSON-RPC spesifikasyonu](https://github.com/ethereum/execution-apis) uygular.
+Bu amaçla, her [Ethereum müşterisi](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients), belirli bir düğüm veya istemci uygulamasından bağımsız olarak uygulamaların güvendikleri bir yöntem seti olması için bir [JSON-RPC özellikleri](https://github.com/ethereum/execution-apis) uygular.
[JSON-RPC](https://www.jsonrpc.org/specification) durumsuz, hafifliği özel bir uzaktan prosedür çağrısı (RPC) protokolüdür. Birkaç veri yapısını ve bunların işlenmesiyle ilgili kuralları tanımlar. Kavramların aynı süreç içinde, soketler üzerinden, HTTP üzerinden veya birçok farklı mesaj geçiş ortamında kullanılabilir olması açısından aktarımdan bağımsızdır. Veri formatı olarak JSON (RFC 4627) kullanır.
@@ -26,7 +26,7 @@ Bir düğüm içinde müşteri veya istemci arası iletişim için dahili bir AP
## Yürütüm istemcisi özellikleri {#spec}
-[GitHub'da tam JSON-RPC API özelliklerini okuyun](https://github.com/ethereum/execution-apis).
+[GitHub'da tam JSON-RPC API özelliklerini okuyun](https://github.com/ethereum/execution-apis). Bu API, [Yürütme API'si web sayfasında](https://ethereum.github.io/execution-apis/api-documentation/) belgelenmiştir ve mevcut tüm yöntemleri denemek için bir Denetçi içerir.
## Konvansiyonlar {#conventions}
@@ -53,7 +53,7 @@ Biçimlendirilmemiş verileri kodlarken (bayt dizileri, hesap adresleri, karmala
İşte bazı örnekler:
- 0x41 (size 1, "A")
-- 0x004200 (size 3, "\0B\0")
+- 0x004200 (boyut 3, "0B0")
- 0x (size 0, "")
- YANLIŞ: 0xf0f0f (hane sayısı çift olmalıdır)
- YANLIŞ: 004200 (0x ön eki olmalıdır)
@@ -74,9 +74,9 @@ DefaultBlock parametresi için aşağıdaki seçenekler mümkündür:
- `HEX String` - bir tamsayı blok numarası
- `String "earliest"` en erken/genesis bloğu için
-- `"En son" dizesi` - en son çıkmış blok için
+- `String "latest"` - önerilen son blok için
- `"Güvenli" dizesi` - en son güvenli baş blok için
-- `"Sonlanmış" dizesi` - kesinleşmiş en son blok için
+- `"Kesinleşmiş" dizesi` - kesinleşmiş en son blok için
- `"Bekleyen" dizesi` - bekleyen durum/işlemler için
## Örnekler
@@ -132,6 +132,10 @@ Bir avuç temel JSON-RPC yöntemi, Ethereum ağından veri gerektirir ve düzgü
- [eth_getUncleByBlockHashAndIndex](#eth_getunclebyblockhashandindex)
- [eth_getUncleByBlockNumberAndIndex](#eth_getunclebyblocknumberandindex)
+## JSON-RPC API Deneme Alanı
+
+API yöntemlerini denemek ve yeni yöntemler keşfetmek için [deneme alanı aracını](https://ethereum-json-rpc.com) kullanabilirsiniz. Ayrıca, çeşitli düğüm sağlayıcıları tarafından hangi yöntemlerin ve ağların desteklendiğini de gösterir.
+
## JSON-RPC API Yöntemleri {#json-rpc-methods}
### web3_clientVersion {#web3_clientversion}
@@ -155,7 +159,7 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"web3_clientVersion","params":[],
{
"id":67,
"jsonrpc":"2.0",
- "result": "Mist/v0.9.3/darwin/go1.4.1"
+ "result": "Geth/v1.12.1-stable/linux-amd64/go1.19.1"
}
```
@@ -165,7 +169,7 @@ Verilen verilerin Keccak-256'sını (standartlaştırılmış SHA3-256 _olmayan_
**Parametreler**
-1. `DATA` - SHA3 şifresine dönüştürülecek veri
+1. `DATA` - SHA3 karmasına dönüştürülecek veriler
```js
params: ["0x68656c6c6f20776f726c64"]
@@ -304,12 +308,57 @@ Hiçbiri
**Dönüşler**
+Kesin dönüş verileri, istemci uygulamaları arasında farklılık gösterir. Tüm istemciler düğüm eşitlenmediğinde `False` değerini döndürür aynı zamanda da tüm istemciler aşağıdaki alanları döndürür.
+
`Nesne|Boolean`, Senkronizasyon durumu verisi olan veya senkronize edilmediğinde `FALSE` olan bir nesne:
- `startingBlock`: `QUANTITY` - İçe aktarmanın başladığı blok (yalnızca senkronizasyon kafasına ulaştıktan sonra sıfırlanır)
- `currentBlock`: `QUANTITY` - Geçerli blok, eth_blockNumber ile aynı
- `highestBlock`: `QUANTITY` - Tahmini en yüksek blok
+Ancak, bireysel istemciler ek veriler de sağlayabilir. Örneğin Geth aşağıdakileri döndürür:
+
+```json
+{
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "id": 1,
+ "result": {
+ "currentBlock": "0x3cf522",
+ "healedBytecodeBytes": "0x0",
+ "healedBytecodes": "0x0",
+ "healedTrienodes": "0x0",
+ "healingBytecode": "0x0",
+ "healingTrienodes": "0x0",
+ "highestBlock": "0x3e0e41",
+ "startingBlock": "0x3cbed5",
+ "syncedAccountBytes": "0x0",
+ "syncedAccounts": "0x0",
+ "syncedBytecodeBytes": "0x0",
+ "syncedBytecodes": "0x0",
+ "syncedStorage": "0x0",
+ "syncedStorageBytes": "0x0"
+ }
+}
+```
+
+Oysa Besu bunları döndürür:
+
+```json
+{
+ "jsonrpc": "2.0",
+ "id": 51,
+ "result": {
+ "startingBlock": "0x0",
+ "currentBlock": "0x1518",
+ "highestBlock": "0x9567a3",
+ "pulledStates": "0x203ca",
+ "knownStates": "0x200636"
+ }
+}
+```
+
+Daha fazla ayrıntı için bakmak istediğiniz spesifik istemcinin dokümanlarına göz atın.
+
**Örnek**
```js
@@ -385,7 +434,7 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_chainId","params":[],"id":67
### eth_mining {#eth_mining}
-Müşteri aktif olarak yeni bloklar kazıyorsa `true` değerini döndürür.
+İstemci aktif olarak yeni bloklar basıyorsa `true` değerini döndürür. Bu, yalnızca iş ispatı kullanan ağlar için `true` değerini döndürebilir ancak [Birleşim](/roadmap/merge/) gerçekleştiğinden beri bazı istemcilerde kullanılamıyor olabilir.
**Parametreler**
@@ -410,7 +459,7 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_mining","params":[],"id":71}
### eth_hashrate {#eth_hashrate}
-Düğümün madencilik yaptığı saniye başına karma sayısını döndürür.
+Düğümün madencilik yaptığı saniye başına karma sayısını döndürür. Bu, yalnızca iş ispatı kullanan ağlar için `true` değerini döndürebilir ancak [Birleşim](/roadmap/merge/) gerçekleştiğinden beri bazı istemcilerde kullanılamıyor olabilir.
**Parametreler**
@@ -435,7 +484,7 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_hashrate","params":[],"id":7
### eth_gasPrice {#eth_gasprice}
-Wei cinsinden gaz başına geçerli fiyatı döndürür.
+Wei cinsinden gaz başına mevcut fiyatın bir tahminini döndürür. Örneğin, Besu istemcisi son 100 bloğu inceler ve varsayılan medyan gaz birim fiyatını döndürür.
**Parametreler**
@@ -443,7 +492,7 @@ Hiçbiri
**Dönüşler**
-`QUANTITY` - wei cinsinden mevcut gaz fiyatının tam sayısı.
+`QUANTITY` - wei cinsinden mevcut gaz fiyatının tam sayısıdır.
**Örnek**
@@ -468,7 +517,7 @@ Hiçbiri
**Dönüşler**
-`Array of DATA`, 20 Bayt, Müşteriye ait adresler.
+`Array of DATA`, 20 Bayt, istemciye ait adresler.
**Örnek**
@@ -485,7 +534,7 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_accounts","params":[],"id":1
### eth_blockNumber {#eth_blocknumber}
-En son blokun numarasını döndürür.
+En son bloğun numarasını döndürür.
**Parametreler**
@@ -493,7 +542,7 @@ Hiçbiri
**Dönüşler**
-`QUANTITY` - istemcinin açık olduğu mevcut blok numarasının tam sayısı.
+`QUANTITY` - istemcinin açık olduğu mevcut blok numarasının tam sayısıdır.
**Örnek**
@@ -515,7 +564,7 @@ Verilen adresin hesabının bakiyesini döndürür.
**Parametreler**
1. `DATA`, 20 Bayt - bakiye için bakılması gereken adres.
-2. `QUANTITY|TAG`- bir blok numarasının tam sayısı veya [varsayılan blok parametresi](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block)nde olduğu gibi `"earliest"`, `"latest"` veya `"pending"` dizesi
+2. `QUANTITY|TAG` - tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`"earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
```js
params: ["0x407d73d8a49eeb85d32cf465507dd71d507100c1", "latest"]
@@ -523,7 +572,7 @@ params: ["0x407d73d8a49eeb85d32cf465507dd71d507100c1", "latest"]
**Dönüşler**
-`QUANTITY` - mevcut bakiyenin wei cinsinden tam sayısı.
+`QUANTITY` - mevcut bakiyenin wei cinsinden tam sayısıdır.
**Örnek**
@@ -546,13 +595,13 @@ Belirli bir adresteki bir depolama konumundan değeri döndürür.
1. `DATA`, 20 Bayt - depolamanın adresi.
2. `QUANTITY` - depolamadaki pozisyonun sayısı.
-3. `QUANTITY|TAG`- bir blok numarasının tam sayısı veya [varsayılan blok parametresi](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block)nde olduğu gibi `"earliest"`, `"latest"` veya `"pending"` dizesi
+3. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`"earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
**Dönüşler**
-`DATA` - bu depolama konumundaki değer.
+`DATA` - bu depolama konumundaki değerdir.
-**Örnek** Doğru konumun hesaplanması, alınacak depolamaya bağlıdır. `0x295a70b2de5e3953354a6a8344e616ed314d7251`, `0x391694e7e0b0cce554cb130d723a9d27458f9298` adresinde dağıtılan aşağıdaki sözleşmeyi göz önünde bulundurun.
+**Örnek** Doğru konumun hesaplanması, alınacak depolamaya bağlıdır. `0x295a70b2de5e3953354a6a8344e616ed314d7251`, `0x391694e7e0b0cce554cb130d723a9d27458f9298` adresinde dağıtılan aşağıdaki sözleşmeyi dikkate alın.
```
contract Storage {
@@ -565,7 +614,7 @@ contract Storage {
}
```
-Pos0 değerini almak doğrudandır:
+Pos0 değerini almak basittir:
```js
curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0", "method": "eth_getStorageAt", "params": ["0x295a70b2de5e3953354a6a8344e616ed314d7251", "0x0", "latest"], "id": 1}' localhost:8545
@@ -589,7 +638,7 @@ keccak(
)
```
-Web3 kütüphanesi ile birlikte gelen geth konsolu hesaplama yapmak için kullanılabilir:
+Web3 kütüphanesi ile birlikte gelen geth konsolu, hesaplama yapmak için kullanılabilir:
```js
> var key = "000000000000000000000000391694e7e0b0cce554cb130d723a9d27458f9298" + "0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001"
@@ -612,7 +661,7 @@ Bir adresten _gönderilen_ işlem sayısını döndürür.
**Parametreler**
1. `DATA`, 20 Bayt - adres.
-2. `QUANTITY|TAG`- bir blok numarasının tam sayısı veya [varsayılan blok parametresi](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block)nde olduğu gibi `"earliest"`, `"latest"` veya `"pending"` dizesi
+2. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
```js
params: [
@@ -623,7 +672,7 @@ params: [
**Dönüşler**
-`QUANTITY` - bu adresten gönderilen işlem sayısının tam sayısı.
+`QUANTITY` - bu adresten gönderilen işlem sayısının tamsayısıdır.
**Örnek**
@@ -640,85 +689,85 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getTransactionCount","params
### eth_getBlockTransactionCountByHash {#eth_getblocktransactioncountbyhash}
-Verilen blok karması ile eşleşen bir bloktan olan bir bloktaki işlem sayısını döndürür.
+Verilen blok karması ile eşleşen bir bloktaki işlem sayısını döndürür.
**Parametreler**
1. `DATA`, 32 Bayt - bir blokun karması
```js
-params: ["0xb903239f8543d04b5dc1ba6579132b143087c68db1b2168786408fcbce568238"]
+params: ["0xd03ededb7415d22ae8bac30f96b2d1de83119632693b963642318d87d1bece5b"]
```
**Dönüşler**
-`QUANTITY` - bu bloktaki işlem sayısının tam sayısı.
+`QUANTITY` - bu bloktaki işlem sayısının tamsayısıdır.
**Örnek**
```js
// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBlockTransactionCountByHash","params":["0xb903239f8543d04b5dc1ba6579132b143087c68db1b2168786408fcbce568238"],"id":1}'
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBlockTransactionCountByHash","params":["0xd03ededb7415d22ae8bac30f96b2d1de83119632693b963642318d87d1bece5b"],"id":1}'
// Result
{
"id":1,
"jsonrpc": "2.0",
- "result": "0xb" // 11
+ "result": "0x8b" // 139
}
```
### eth_getBlockTransactionCountByNumber {#eth_getblocktransactioncountbynumber}
-Verilen blok numarasıyla eşleşen bir bloktaki işlem sayısını döndürür.
+Verilen blok numarasıyla eşleşen bloktaki işlem sayısını döndürür.
**Parametreler**
-1. `QUANTITY|TAG`- bir blok numarasının tam sayısı veya [varsayılan blok parametresi](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block)nde olduğu gibi `"earliest"`, `"latest"` veya `"pending"` dizesi.
+1. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz.
```js
params: [
- "0xe8", // 232
+ "0x13738ca", // 20396234
]
```
**Dönüşler**
-`QUANTITY` - bu bloktaki işlem sayısının tam sayısı.
+`QUANTITY` - bu bloktaki işlem sayısının tamsayısıdır.
**Örnek**
```js
// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBlockTransactionCountByNumber","params":["0xe8"],"id":1}'
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBlockTransactionCountByNumber","params":["0x13738ca"],"id":1}'
// Result
{
"id":1,
"jsonrpc": "2.0",
- "result": "0xa" // 10
+ "result": "0x8b" // 139
}
```
### eth_getUncleCountByBlockHash {#eth_getunclecountbyblockhash}
-Verilen blok karması ile eşleşen bir bloktan olan bir bloktaki amcaların sayısını döndürür.
+Verilen blok karması ile eşleşen bir bloktaki amcaların sayısını döndürür.
**Parametreler**
1. `VERİ`, 32 Bayt - bir bloğun karması
```js
-params: ["0xb903239f8543d04b5dc1ba6579132b143087c68db1b2168786408fcbce568238"]
+params: ["0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2"]
```
**Dönüşler**
-`QUANTITY` - bu bloktaki amcaların sayısının tam sayısı.
+`QUANTITY` - bu bloktaki amcaların sayısının tamsayısıdır.
**Örnek**
```js
// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getUncleCountByBlockHash","params":["0xb903239f8543d04b5dc1ba6579132b143087c68db1b2168786408fcbce568238"],"id":1}'
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getUncleCountByBlockHash","params":["0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2"],"id":1}'
// Result
{
"id":1,
@@ -733,7 +782,7 @@ Verilen blok numarası ile eşleşen bir bloktan olan bir bloktaki amcaların sa
**Parametreler**
-1. `QUANTITY|TAG` - bir blok numarasının tam sayısı veya "latest", "earliest" veya "pending" metinlerinden biri, [varsayılan blok parametresine](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) bakın
+1. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
```js
params: [
@@ -743,7 +792,7 @@ params: [
**Dönüşler**
-`QUANTITY` - bu bloktaki amcaların sayısının tam sayısı.
+`QUANTITY` - bu bloktaki amcaların sayısının tamsayısıdır.
**Örnek**
@@ -754,23 +803,23 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getUncleCountByBlockNumber",
{
"id":1,
"jsonrpc": "2.0",
- "result": "0x1" // 1
+ "result": "0x0" // 0
}
```
### eth_getCode {#eth_getcode}
-Belirli bir adresteki kodu döndürür.
+Belirli bir adreste kod döndürür.
**Parametreler**
1. `DATA`, 20 Bayt - adres
-2. `QUANTITY|TAG`- bir blok numarasının tam sayısı veya [varsayılan blok parametresi](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block)nde olduğu gibi `"earliest"`, `"latest"` veya `"pending"` dizesi
+2. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
```js
params: [
- "0xa94f5374fce5edbc8e2a8697c15331677e6ebf0b",
- "0x2", // 2
+ "0xC02aaA39b223FE8D0A0e5C4F27eAD9083C756Cc2",
+ "0x5daf3b", // 6139707
]
```
@@ -782,12 +831,12 @@ params: [
```js
// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getCode","params":["0xa94f5374fce5edbc8e2a8697c15331677e6ebf0b", "0x2"],"id":1}'
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getCode","params":["0xC02aaA39b223FE8D0A0e5C4F27eAD9083C756Cc2", "0x5daf3b"],"id":1}'
// Result
{
"id":1,
"jsonrpc": "2.0",
- "result": "0x600160008035811a818181146012578301005b601b6001356025565b8060005260206000f25b600060078202905091905056"
+ "result": "0x6060604052600436106100af576000357c0100000000000000000000000000000000000000000000000000000000900463ffffffff16806306fdde03146100b9578063095ea7b31461014757806318160ddd146101a157806323b872dd146101ca5780632e1a7d4d14610243578063313ce5671461026657806370a082311461029557806395d89b41146102e2578063a9059cbb14610370578063d0e30db0146103ca578063dd62ed3e146103d4575b6100b7610440565b005b34156100c457600080fd5b6100cc6104dd565b6040518080602001828103825283818151815260200191508051906020019080838360005b8381101561010c5780820151818401526020810190506100f1565b50505050905090810190601f1680156101395780820380516001836020036101000a031916815260200191505b509250505060405180910390f35b341561015257600080fd5b610187600480803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1690602001909190803590602001909190505061057b565b604051808215151515815260200191505060405180910390f35b34156101ac57600080fd5b6101b461066d565b6040518082815260200191505060405180910390f35b34156101d557600080fd5b610229600480803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1690602001909190803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1690602001909190803590602001909190505061068c565b604051808215151515815260200191505060405180910390f35b341561024e57600080fd5b61026460048080359060200190919050506109d9565b005b341561027157600080fd5b610279610b05565b604051808260ff1660ff16815260200191505060405180910390f35b34156102a057600080fd5b6102cc600480803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16906020019091905050610b18565b6040518082815260200191505060405180910390f35b34156102ed57600080fd5b6102f5610b30565b6040518080602001828103825283818151815260200191508051906020019080838360005b8381101561033557808201518184015260208101905061031a565b50505050905090810190601f1680156103625780820380516001836020036101000a031916815260200191505b509250505060405180910390f35b341561037b57600080fd5b6103b0600480803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16906020019091908035906020019091905050610bce565b604051808215151515815260200191505060405180910390f35b6103d2610440565b005b34156103df57600080fd5b61042a600480803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1690602001909190803573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16906020019091905050610be3565b6040518082815260200191505060405180910390f35b34600360003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020600082825401925050819055503373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff167fe1fffcc4923d04b559f4d29a8bfc6cda04eb5b0d3c460751c2402c5c5cc9109c346040518082815260200191505060405180910390a2565b60008054600181600116156101000203166002900480601f0160208091040260200160405190810160405280929190818152602001828054600181600116156101000203166002900480156105735780601f1061054857610100808354040283529160200191610573565b820191906000526020600020905b81548152906001019060200180831161055657829003601f168201915b505050505081565b600081600460003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16815260200190815260200160002060008573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020819055508273ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff163373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff167f8c5be1e5ebec7d5bd14f71427d1e84f3dd0314c0f7b2291e5b200ac8c7c3b925846040518082815260200191505060405180910390a36001905092915050565b60003073ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1631905090565b600081600360008673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16815260200190815260200160002054101515156106dc57600080fd5b3373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168473ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16141580156107b457507fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff600460008673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16815260200190815260200160002060003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1681526020019081526020016000205414155b156108cf5781600460008673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16815260200190815260200160002060003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020541015151561084457600080fd5b81600460008673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff16815260200190815260200160002060003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020600082825403925050819055505b81600360008673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1681526020019081526020016000206000828254039250508190555081600360008573ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020600082825401925050819055508273ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168473ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff167fddf252ad1be2c89b69c2b068fc378daa952ba7f163c4a11628f55a4df523b3ef846040518082815260200191505060405180910390a3600190509392505050565b80600360003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1681526020019081526020016000205410151515610a2757600080fd5b80600360003373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff1673ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff168152602001908152602001600020600082825403925050819055503373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff166108fc829081150290604051600060405180830381858888f193505050501515610ab457600080fd5b3373ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff167f7fcf532c15f0a6db0bd6d0e038bea71d30d808c7d98cb3bf7268a95bf5081b65826040518082815260200191505060405180910390a250565b600260009054906101000a900460ff1681565b60036020528060005260406000206000915090505481565b60018054600181600116156101000203166002900480601f016020809104026020016040519081016040528092919081815260200182805460018160011615610100020316600290048015610bc65780601f10610b9b57610100808354040283529160200191610bc6565b820191906000526020600020905b815481529060010190602001808311610ba957829003601f168201915b505050505081565b6000610bdb33848461068c565b905092915050565b60046020528160005260406000206020528060005260406000206000915091505054815600a165627a7a72305820deb4c2ccab3c2fdca32ab3f46728389c2fe2c165d5fafa07661e4e004f6c344a0029"
}
```
@@ -795,7 +844,7 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getCode","params":["0xa94f53
İmza yöntemi, Ethereum'a özel bir imzayı şu şekilde hesaplar: `sign(keccak256("\x19Ethereum Signed Message:\n" + len(message) + message)))`.
-Mesaja bir önek ekleyerek hesaplanan imzanın Ethereum'a özel bir imza olarak tanınmasını sağlar. Bu, kötü niyetli bir dapp'ın keyfi verileri imzalayabildiği (ör. işlem) ve imzayı kurbanın kimliğine bürünmek için kullandığı durumlarda kötüye kullanımı önler.
+Mesaja bir önek ekleyerek hesaplanan imzanın Ethereum'a özel bir imza olarak tanınmasını sağlar. Bu, kötü niyetli bir merkeziyetsiz uygulamanın keyfi verileri imzalayabildiği (ör. işlem) ve imzayı kurbanın kimliğine bürünmek için kullandığı durumlarda kötüye kullanımı önler.
Not: İmzalanacak adresin kilidi açık olmalıdır.
@@ -829,17 +878,18 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_sign","params":["0x9b2055d37
1. `Object` - İşlem nesnesi
+- `type`:
- `from`: `DATA`, 20 Bayt - İşlemin gönderildiği adres.
- `to`: `DATA`, 20 Bayt - (yeni sözleşme oluştururken isteğe bağlı) İşlemin yönlendirildiği adres.
-- `gas`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı, varsayılan: 90000) İşlemin yürütülmesi için sağlanan gazın tamsayı. Kullanılmayan gazı geri verecektir.
-- `gasPrice`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı, varsayılan: Belirlenecek) Wei'de her ücretli gaz için kullanılan gasPrice'ın tam sayısı.
-- `value`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) Wei cinsinden bu işlemle gönderilen değerin tam sayısı.
+- `gas`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı, varsayılan: 90000) İşlemin yürütülmesi için sağlanan gazın tam sayısı. Kullanılmayan gazı geri verecektir.
+- `gasPrice`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı, varsayılan: Belirlenecek) Wei'de her ücretli gaz için kullanılan gasPrice'ın tamsayısıdır.
+- `value`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) Wei cinsinden bu işlemle gönderilen değerin tamsayısıdır.
- `data`: `DATA` - Bir sözleşmenin derlenmiş kodu VEYA çağrılan yöntem imzasının ve kodlanmış parametrelerin karması.
-- `nonce`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) nonce tamsayı. Bu, aynı nonce'yi kullanan kendi bekleyen işlemlerinizin üzerine yazmanıza izin verir.
+- `nonce`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) nonce tam sayısı. Bu, aynı nonce'yi kullanan kendi bekleyen işlemlerinizin üzerine yazmanıza izin verir.
**Dönüşler**
-`DATA`, İmzalı işlem nesnesi.
+`DATA`, Belirtilen hesap tarafından imzalanan RLP kodlu işlem nesnesidir.
**Örnek**
@@ -856,7 +906,7 @@ curl -X POST --data '{"id": 1,"jsonrpc": "2.0","method": "eth_signTransaction","
### eth_sendTransaction {#eth_sendtransaction}
-Veri alanı kod içeriyorsa, yeni mesaj çağrısı işlemi veya sözleşme oluşturma gerçekleşir.
+Veri alanı kod içeriyorsa, yeni bir mesaj çağrı işlemi veya sözleşme oluşturma işlemi oluşturur ve `from` alanında belirtilen hesabı kullanarak imzalar.
**Parametreler**
@@ -867,7 +917,7 @@ Veri alanı kod içeriyorsa, yeni mesaj çağrısı işlemi veya sözleşme olu
- `gas`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı, varsayılan: 90000) İşlemin yürütülmesi için sağlanan gazın tam sayısı. Kullanılmayan gazı geri verecektir.
- `gasPrice`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı, varsayılan: Belirlenecek) Ücretli her gaz için kullanılan gasPrice'ın tam sayısı.
- `değer`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) Bu işlemle gönderilen değerin tam sayısı.
-- `data`: `DATA` - Bir sözleşmenin derlenmiş kodu VEYA çağrılan yöntem imzasının ve kodlanmış parametrelerin karması.
+- `input`: `DATA` - Bir sözleşmenin derlenmiş kodu VEYA çağrılan yöntem imzasının ve kodlanmış parametrelerin karmasıdır.
- `nonce`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) nonce tam sayısı. Bu, aynı nonce'yi kullanan kendi bekleyen işlemlerinizin üzerine yazmanıza izin verir.
```js
@@ -878,16 +928,17 @@ params: [
gas: "0x76c0", // 30400
gasPrice: "0x9184e72a000", // 10000000000000
value: "0x9184e72a", // 2441406250
- data: "0xd46e8dd67c5d32be8d46e8dd67c5d32be8058bb8eb970870f072445675058bb8eb970870f072445675",
+ input:
+ "0xd46e8dd67c5d32be8d46e8dd67c5d32be8058bb8eb970870f072445675058bb8eb970870f072445675",
},
]
```
**Dönüşler**
-`VERİ`, 32 Bayt - işlem karması veya işlem henüz mevcut değilse sıfır karma.
+`DATA`, 32 Bayt - işlem karması veya işlem henüz mevcut değilse sıfır karma.
-Bir sözleşme oluşturduğunuzda, işlem çıkarıldıktan sonra sözleşme adresini almak için [eth_getTransactionReceipt](#eth_gettransactionreceipt) kullanın.
+Bir sözleşme oluşturduğunuzda, işlem bir blokta önerildikten sonra sözleşme adresini almak için [eth_getTransactionReceipt](#eth_gettransactionreceipt) öğesini kullanın.
**Örnek**
@@ -918,9 +969,9 @@ params: [
**Dönüşler**
-`VERİ`, 32 Bayt - işlem karması veya işlem henüz mevcut değilse sıfır karma.
+`DATA`, 32 Bayt - işlem karması veya işlem henüz mevcut değilse sıfır karma.
-Bir sözleşme oluşturduğunuzda, işlem çıkarıldıktan sonra sözleşme adresini almak için [eth_getTransactionReceipt](#eth_gettransactionreceipt) kullanın.
+Bir sözleşme oluşturduğunuzda, işlem bir blokta önerildikten sonra sözleşme adresini almak için [eth_getTransactionReceipt](#eth_gettransactionreceipt) öğesini kullanın.
**Örnek**
@@ -937,7 +988,7 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_sendRawTransaction","params"
### eth_call {#eth_call}
-Blok zincirde bir işlem oluşturmadan hemen yeni bir mesaj çağrısı yürütür.
+Blokzincirde bir işlem oluşturmadan hemen yeni bir mesaj çağrısı yürütür. Genellikle yalnızca okuma işlemi yapan akıllı sözleşme fonksiyonlarını çalıştırmak için kullanılır, örneğin bir ERC-20 sözleşmesi için `balanceOf` fonksiyonu.
**Parametreler**
@@ -948,13 +999,13 @@ Blok zincirde bir işlem oluşturmadan hemen yeni bir mesaj çağrısı yürüt
- `gas`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) İşlemin yürütülmesi için sağlanan gazın tam sayısı. eth_call sıfır gaz tüketir, ancak bazı uygulamalarda bu parametreye ihtiyaç duyulabilir.
- `gasPrice`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) Ücretli her gaz için kullanılan gasPrice'ın tam sayısı
- `değer`: `QUANTITY` - (isteğe bağlı) Bu işlemle gönderilen değerin tam sayısı
-- `data`: `DATA` - (isteğe bağlı) Yöntem imzasının ve kodlanmış parametrelerin karma değeri. Ayrıntılar için [Solidity belgelerindeki Ethereum Sözleşmesi ABI'sına bakın](https://docs.soliditylang.org/en/latest/abi-spec.html)
+- `input`: `DATA` - (isteğe bağlı) Yöntem imzasının ve kodlanmış parametrelerin karmasıdır. Ayrıntılar için [Solidity dokümanlarındaki Ethereum Sözleşmesi ABI'sine bakın](https://docs.soliditylang.org/en/latest/abi-spec.html).
-2. `QUANTITY|TAG`- bir blok numarasının tam sayısı veya [varsayılan blok parametresi](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block)nde olduğu gibi `"earliest"`, `"latest"` veya `"pending"` dizesi
+2. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz
**Dönüşler**
-`DATA` - yürütülen sözleşmenin dönüş değeri.
+`DATA` - yürütülen sözleşmenin dönüş değeridir.
**Örnek**
@@ -971,15 +1022,15 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_call","params":[{see above}]
### eth_estimateGas {#eth_estimategas}
-İşlemin tamamlanmasına izin vermek için ne kadar gazın gerekli olduğuna dair bir tahmin oluşturur ve döndürür. İşlem blok zincire eklenmez. Tahminin, ESM mekaniği ve düğüm performansı dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle işlem tarafından fiilen kullanılan gaz miktarından önemli ölçüde daha fazla olabileceğini unutmayın.
+İşlemin tamamlanmasına izin vermek için ne kadar gazın gerekli olduğuna dair bir tahmin oluşturur ve döndürür. İşlem, blokzincire eklenmez. Tahminin, ESM mekaniği ve düğüm performansı dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle işlem tarafından fiilen kullanılan gaz miktarından önemli ölçüde daha fazla olabileceğini unutmayın.
**Parametreler**
-[eth_call](#eth_call) parameterlerine bakın, tüm seçeneklerin isteğe bağlı olması hariç. Gaz limiti belirtilmemişse geth, bekleyen bloktan gelen blok gaz limitini üst sınır olarak kullanır. Sonuç olarak, gaz miktarı bekleyen blok gaz limitinden daha yüksek olduğunda, döndürülen tahmin çağrıyı/işlemi gerçekleştirmek için yeterli olmayabilir.
+[eth_call](#eth_call) parametrelerine bakın, tüm seçeneklerin isteğe bağlı olması hariç. Gaz limiti belirtilmemişse geth, bekleyen bloktan gelen blok gaz limitini üst sınır olarak kullanır. Sonuç olarak, gaz miktarı bekleyen blok gaz limitinden daha yüksek olduğunda, döndürülen tahmin çağrıyı/işlemi gerçekleştirmek için yeterli olmayabilir.
**Dönüşler**
-`QUANTITY` - kullanılan gaz miktarı.
+`QUANTITY` - kullanılan gaz miktarıdır.
**Örnek**
@@ -1073,11 +1124,11 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getBlockByHash","params":["0
### eth_getBlockByNumber {#eth_getblockbynumber}
-Blok numarasına göre bir blok hakkında bilgi verir.
+Blok numarasına göre bir blok hakkında bilgi döndürür.
**Parametreler**
-1. `QUANTITY|TAG`- bir blok numarasının tam sayısı veya [varsayılan blok parametresi](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block)nde olduğu gibi `"earliest"`, `"latest"` veya `"pending"` dizesi.
+1. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"latest"`,`earliest"`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz.
2. `Boolean` - `true` ise tam işlem nesnelerini döndürür, `false` ise yalnızca işlemlerin karmalarını döndürür.
```js
@@ -1168,29 +1219,29 @@ Blok karması ve işlem dizini konumuna göre bir işlem hakkındaki bilgileri d
```js
params: [
- "0xe670ec64341771606e55d6b4ca35a1a6b75ee3d5145a99d05921026d1527331",
+ "0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2",
"0x0", // 0
]
```
-**İadeler** Bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
+**Dönüşler** Bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
**Örnek**
```js
// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getTransactionByBlockHashAndIndex","params":["0xc6ef2fc5426d6ad6fd9e2a26abeab0aa2411b7ab17f30a99d3cb96aed1d1055b", "0x0"],"id":1}'
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getTransactionByBlockHashAndIndex","params":["0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2", "0x0"],"id":1}'
```
Sonuç bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
### eth_getTransactionByBlockNumberAndIndex {#eth_gettransactionbyblocknumberandindex}
-Blok numarasına ve işlem dizini konumuna göre bir işlem hakkında bilgi verir.
+Blok numarasına ve işlem dizini konumuna göre bir işlem hakkında bilgi döndürür.
**Parametreler**
-1. `QUANTITY|TAG` - bir blok numarası veya `"earliest"`, `"latest"` veya `"pending"` dizesi, [varsayılan blok parametresinde](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) olduğu gibi.
+1. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"earliest"`,`"latest""`,`"pending"`,`"safe"` veya `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz.
2. `QUANTITY` - işlem endeks pozisyonu.
```js
@@ -1200,7 +1251,7 @@ params: [
]
```
-**İadeler** Bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
+**Dönüşler** Bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
**Örnek**
@@ -1215,7 +1266,7 @@ Sonuç bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
İşlem karmasına göre bir işlemin makbuzunu döndürür.
-**Not** Makbuzun bekleyen işlemler için mevcut olmadığına.
+**Not** Makbuzun bekleyen işlemler için mevcut olmadığına dikkat edin.
**Parametreler**
@@ -1225,7 +1276,7 @@ Sonuç bkz. [eth_getTransactionByHash](#eth_gettransactionbyhash)
params: ["0x85d995eba9763907fdf35cd2034144dd9d53ce32cbec21349d4b12823c6860c5"]
```
-**İadeler** `Object` - Bir işlem makbuzu nesnesi veya makbuz bulunamadığında `null`:
+**Dönüşler** `Object` - Bir işlem makbuzu nesnesi veya makbuz bulunamadığında `null`:
- `transactionHash`: `DATA`, 32 Bayt - işlemin özeti.
- `transactionIndex`: `QUANTITY` - bloktaki işlem endeksi pozisyonunun tam sayısı.
@@ -1280,7 +1331,7 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getTransactionReceipt","para
### eth_getUncleByBlockHashAndIndex {#eth_getunclebyblockhashandindex}
-Karma ve amca dizin konumuna göre bir blokun amcası hakkında bilgi verir.
+Karma ve amca dizin konumuna göre bir bloğun amcası hakkında bilgi verir.
**Parametreler**
@@ -1289,7 +1340,7 @@ Karma ve amca dizin konumuna göre bir blokun amcası hakkında bilgi verir.
```js
params: [
- "0xc6ef2fc5426d6ad6fd9e2a26abeab0aa2411b7ab17f30a99d3cb96aed1d1055b",
+ "0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2",
"0x0", // 0
]
```
@@ -1300,20 +1351,20 @@ params: [
```js
// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getUncleByBlockHashAndIndex","params":["0xc6ef2fc5426d6ad6fd9e2a26abeab0aa2411b7ab17f30a99d3cb96aed1d1055b", "0x0"],"id":1}'
+curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getUncleByBlockHashAndIndex","params":["0x1d59ff54b1eb26b013ce3cb5fc9dab3705b415a67127a003c3e61eb445bb8df2", "0x0"],"id":1}'
```
Sonuç bkz. [eth_getBlockByHash](#eth_getblockbyhash)
-**Not**: Bir amca, bireysel işlemleri içermez.
+**Not**: Bir amca, bireysel işlemler içermez.
### eth_getUncleByBlockNumberAndIndex {#eth_getunclebyblocknumberandindex}
-Sayıya ve amca dizin konumuna göre bir blokun amcası hakkında bilgi verir.
+Sayıya ve amca dizin konumuna göre bir bloğun amcası hakkında bilgi verir.
**Parametreler**
-1. `QUANTITY|TAG` - bir blok numarası veya `"earliest"`, `"latest"` veya `"pending"` dizesi, [varsayılan blok parametresinde](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) olduğu gibi.
+1. `QUANTITY|TAG`- tamsayı blok numarası veya `"earliest"`,`"latest""`,`"pending"`,`"safe"`, `"finalized"` dizesi, [default block parameter](/developers/docs/apis/json-rpc/#default-block) kısmına göz atabilirsiniz.
2. `QUANTITY` - amcanın endeks pozisyonu.
```js
@@ -1325,7 +1376,7 @@ params: [
**İadeler** Bkz. [eth_getBlockByHash](#eth_getblockbyhash)
-**Not**: Bir amca, bireysel işlemleri içermez.
+**Not**: Bir amca, bireysel işlemler içermez.
**Örnek**
@@ -1336,142 +1387,6 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getUncleByBlockNumberAndInde
Sonuç bkz. [eth_getBlockByHash](#eth_getblockbyhash)
-### eth_getCompilers {#eth_getcompilers}
-
-İstemcideki kullanılabilir derleyicilerin bir listesini döndürür.
-
-**Parametreler** Hiçbiri
-
-**İadeler** `Array` - Kullanılabilir derleyiciler dizisi.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getCompilers","params":[],"id":1}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc": "2.0",
- "result": ["solidity", "lll", "serpent"]
-}
-```
-
-### eth_compileSolidity {#eth_compile_solidity}
-
-Derlenmiş Solidity kodunu döndürür.
-
-**Parametreler**
-
-1. `String` - Kaynak kodu.
-
-```js
-params: [
- "contract test { function multiply(uint a) returns(uint d) { return a * 7; } }",
-]
-```
-
-**İadeler** `DATA` - Derlenmiş kaynak kodu.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_compileSolidity","params":["contract test { function multiply(uint a) returns(uint d) { return a * 7; } }"],"id":1}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc": "2.0",
- "result": {
- "code": "0x605880600c6000396000f3006000357c010000000000000000000000000000000000000000000000000000000090048063c6888fa114602e57005b603d6004803590602001506047565b8060005260206000f35b60006007820290506053565b91905056",
- "info": {
- "source": "contract test {\n function multiply(uint a) constant returns(uint d) {\n return a * 7;\n }\n}\n",
- "language": "Solidity",
- "languageVersion": "0",
- "compilerVersion": "0.9.19",
- "abiDefinition": [
- {
- "constant": true,
- "inputs": [
- {
- "name": "a",
- "type": "uint256"
- }
- ],
- "name": "multiply",
- "outputs": [
- {
- "name": "d",
- "type": "uint256"
- }
- ],
- "type": "function"
- }
- ],
- "userDoc": {
- "methods": {}
- },
- "developerDoc": {
- "methods": {}
- }
- }
-}
-```
-
-### eth_compileLLL {#eth_compileLLL}
-
-Derlenmiş LLL kodunu döndürür.
-
-**Parametreler**
-
-1. `Dize` - Kaynak kodu.
-
-```js
-params: ["(returnlll (suicide (caller)))"]
-```
-
-**İadeler** `DATA` - Derlenmiş kaynak kodu.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_compileLLL","params":["(returnlll (suicide (caller)))"],"id":1}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc": "2.0",
- "result": "0x603880600c6000396000f3006001600060e060020a600035048063c6888fa114601857005b6021600435602b565b8060005260206000f35b600081600702905091905056" // the compiled source code
-}
-```
-
-### eth_compileSerpent {#eth_compileserpent}
-
-Derlenmiş serpent kodunu döndürür.
-
-**Parametreler**
-
-1. `Dize` - Kaynak kodu.
-
-```js
-params: ["/* some serpent */"]
-```
-
-**İadeler** `DATA` - Derlenmiş kaynak kodu.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_compileSerpent","params":["/* some serpent */"],"id":1}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc": "2.0",
- "result": "0x603880600c6000396000f3006001600060e060020a600035048063c6888fa114601857005b6021600435602b565b8060005260206000f35b600081600702905091905056" // the compiled source code
-}
-```
-
### eth_newFilter {#eth_newfilter}
Durum değiştiğinde (günlükler) bildirimde bulunmak için filtre seçeneklerine dayalı olarak bir filtre nesnesi oluşturur. Durumun değişip değişmediğini kontrol etmek için [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)'i arayın.
@@ -1487,8 +1402,8 @@ Durum değiştiğinde (günlükler) bildirimde bulunmak için filtre seçenekler
1. `Object` - Filtre seçenekleri:
-- `fromBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, varsayılan: `"latest"`) Tam sayı blok numarası veya `"latest"` son çıkarılan blok için veya henüz çıkarılmamış işlemler için `"pending"`, `"earliest"`.
-- `toBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, varsayılan: `"latest"`) Tam sayı blok numarası veya `"latest"` son çıkarılan blok için veya henüz çıkarılmamış işlemler için `"pending"`, `"earliest"`.
+- `fromBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, default: `"latest"`) Tamsayı blok numarası veya son önerilen blok için `"latest"`, en son güvenli blok için `"safe"`, en son sonlandırılmış blok için `"finalized"`, henüz bir blokta olmayan işlemler için `"pending"` ve `"earliest"`.
+- `toBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, default: `"latest"`) Tamsayı blok numarası veya son önerilen blok için `"latest"`, en son güvenli blok için `"safe"`, en son sonlandırılmış blok için `"finalized"`, henüz bir blokta olmayan işlemler için `"pending"` ve `"earliest"`.
- `address`: `DATA|Array`, 20 Bayt - (isteğe bağlı) Sözleşme adresi veya günlüklerin kaynaklanması gereken adreslerin listesi.
- `topics`: `Array of DATA`, - (isteğe bağlı) 32 Baytlık dizi `DATA` konu. Konular sıraya bağlıdır. Her konu, "veya" seçenekleriyle birlikte bir VERİ dizisi de olabilir.
@@ -1510,7 +1425,7 @@ params: [
]
```
-**İadeler** `QUANTITY` - Bir filtre kimliği.
+**Dönüşler** `QUANTITY` - Bir filtre kimliğidir.
**Örnek**
@@ -1531,7 +1446,7 @@ Yeni bir blok geldiğinde bildirimde bulunmak için düğümde bir filtre oluşt
**Parametreler** Hiçbiri
-**İadeler** `QUANTITY` - Bir filtre kimliği.
+**Dönüşler** `QUANTITY` - Bir filtre kimliğidir.
**Örnek**
@@ -1552,7 +1467,7 @@ Yeni bekleyen işlemler geldiğinde bildirimde bulunmak için düğümde bir fil
**Parametreler** Hiçbiri
-**İadeler** `QUANTITY` - Bir filtre kimliği.
+**Dönüşler** `QUANTITY` - Bir filtre kimliğidir.
**Örnek**
@@ -1569,11 +1484,11 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_newPendingTransactionFilter"
### eth_uninstallFilter {#eth_uninstallfilter}
-Verilen kimliğe sahip bir filtreyi kaldırır. Saate artık ihtiyaç duyulmadığında her zaman çağrılmalıdır. Ek olarak Filtreler, belirli bir süre için [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges) ile istenmediğinde zaman aşımına uğrar.
+Verilen kimliğe sahip bir filtreyi kaldırır. Saate artık ihtiyaç duyulmadığında daima çağrılmalıdır. Ek olarak Filtreler, belirli bir süre için [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges) ile istenmediğinde zaman aşımına uğrar.
**Parametreler**
-1. `QUANTITY` - Filtre kimliği.
+1. `QUANTITY` - Filtre kimliğidir.
```js
params: [
@@ -1581,7 +1496,7 @@ params: [
]
```
-**İadeler** `Boolean` - Filtre başarıyla kaldırıldıysa `true`, aksi takdirde `false`.
+**Dönüşler** `Boolean` - Filtre başarıyla kaldırıldıysa `true`, aksi takdirde `false`.
**Örnek**
@@ -1598,11 +1513,11 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_uninstallFilter","params":["
### eth_getFilterChanges {#eth_getfilterchanges}
-Son yoklamadan bu yana oluşan günlüklerin bir dizisini döndüren bir filtre için yoklama yöntemi.
+Son yoklamadan bu yana oluşan günlüklerin bir dizisini döndüren bir filtre için yoklama yöntemidir.
**Parametreler**
-1. `QUANTITY` - the filtre kimliği.
+1. `QUANTITY` - filtre kimliğidir.
```js
params: [
@@ -1610,7 +1525,7 @@ params: [
]
```
-**İadeler** `Array` - Günlük nesneleri dizisi veya son anketten bu yana hiçbir şey değişmediyse boş bir dizi.
+**Dönüşler** `Array` - Günlük nesneleri dizisi veya son anketten bu yana hiçbir şey değişmediyse boş bir dizi.
- `eth_newBlockFilter` ile oluşturulan filtreler için dönüş, blok karmalarıdır (`DATA`, 32 Bayt), ör. `["0x345464563453..."]`.
- `eth_newPendingTransactionFilter` ile oluşturulan filtreler için dönüş, işlem karmalarıdır (`DATA`, 32 Bayt), ör. `["0x6345343454645..."]`.
@@ -1622,7 +1537,7 @@ params: [
- `blockHash`: `DATA`, 32 Bayt - bu günlüğün bulunduğu blokun karması. `null` beklediğinde. `null` Bekleyen kayıt defteri olduğunda.
- `blockNumber`: `QUANTITY` - bu günlüğün bulunduğu blok numarası. `null` beklediğinde. `null` Bekleyen kayıt defteri olduğunda.
- `address`: `DATA`, 20 Bayt - bu günlüğün kaynaklandığı adres.
- - `data`: `DATA` - günlüğün bir veya daha fazla 32 Bayt dizine eklenmemiş bağımsız değişkenini içerir.
+ - `data`: `DATA` - günlüğün sıfır veya daha fazla sayıda 32 Baytlık dizine eklenmemiş bağımsız değişkenlerini içerir.
- `topics`: `Array of DATA` - 0 ila 4 arası dizi 32 Bayt `DATA` dizine alınmış günlük bağımsız değişkenleri. (_solidity_'de: İlk konu, olayın imzasının _karma değeridir_ (ör. `Deposit(address,bytes32,uint256)`), ancak olayı `anonymous` belirteci ile bildirmeniz dışında.)
- **Örnek**
@@ -1654,7 +1569,7 @@ Verilen kimliğe sahip filtreyle eşleşen tüm günlüklerin bir dizisini dönd
**Parametreler**
-1. `QUANTITY` - Filtre kimliği.
+1. `QUANTITY` - Filtre kimliğidir.
```js
params: [
@@ -1662,7 +1577,7 @@ params: [
]
```
-**İadeler** Bkz. [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)
+**Dönüşler** Bkz. [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)
**Örnek**
@@ -1679,10 +1594,10 @@ Belirli bir filtre nesnesiyle eşleşen tüm günlüklerin bir dizisini döndür
**Parametreler**
-1. `Nesne` - Filtre seçenekleri:
+1. `Object` - Filtre seçenekleri:
-- `fromBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, varsayılan: `"latest"`) Tam sayı blok numarası veya `"latest"` son çıkarılan blok için veya henüz çıkarılmamış işlemler için `"pending"`, `"earliest"`.
-- `toBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, varsayılan: `"latest"`) Tam sayı blok numarası veya `"latest"` son çıkarılan blok için veya henüz çıkarılmamış işlemler için `"pending"`, `"earliest"`.
+- `fromBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, default: `"latest"`) Tamsayı blok numarası veya son önerilen blok için `"latest"`, en son güvenli blok için `"safe"`, en son sonlandırılmış blok için `"finalized"`, henüz bir blokta olmayan işlemler için `"pending"` ve `"earliest"`.
+- `toBlock`: `QUANTITY|TAG` - (isteğe bağlı, default: `"latest"`) Tamsayı blok numarası veya son önerilen blok için `"latest"`, en son güvenli blok için `"safe"`, en son sonlandırılmış blok için `"finalized"`, henüz bir blokta olmayan işlemler için `"pending"` ve `"earliest"`.
- `address`: `DATA|Array`, 20 Bayt - (isteğe bağlı) Sözleşme adresi veya günlüklerin kaynaklanması gereken adreslerin listesi.
- `topics`: `Array of DATA`, - (isteğe bağlı) 32 Baytlık dizi `DATA` konu. Konular sıraya bağlıdır. Her konu, "veya" seçenekleriyle birlikte bir VERİ dizisi de olabilir.
- `blockhash`: `DATA`, 32 Bayt - (isteğe bağlı, **gelecek**) EIP-234 eklenmesiyle, `blockHash`, 32 baytlık `blockHash` ile tek bloka döndürülen günlükleri kısıtlayan yeni bir filtre seçeneği olacaktır. `blockHash` kullanımı, `fromBlock` ile eş değerdir = `toBlock` = `blockHash` karmalı blok numarası. Filtre ölçütlerinde `blockHash` varsa, ne `fromBlock` ne de `toBlock`'a izin verilmez.
@@ -1697,7 +1612,7 @@ params: [
]
```
-**İadeler** Bkz. [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)
+**Dönüşler** Bkz. [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)
**Örnek**
@@ -1708,542 +1623,13 @@ curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getLogs","params":[{"topics"
Sonuç, bkz. [eth_getFilterChanges](#eth_getfilterchanges)
-### eth_getWork {#eth_getwork}
-
-Geçerli blokun, seedHash'in ve karşılanacak sınır koşulunun ("hedef") karmasını döndürür.
-
-**Parametreler** Hiçbiri
-
-**İadeler** `Array` - Aşağıdaki özelliklere sahip dizi:
-
-1. `DATA`, 32 Bayt - mevcut blok başlığı iş ispatı karması
-2. `DATA`, 32 Bayt - DAG için kullanılan tohum şifre.
-3. `DATA`, 32 Bayt - sınır durum ("hedef"), 2^256/zorluk.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"eth_getWork","params":[],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": [
- "0x1234567890abcdef1234567890abcdef1234567890abcdef1234567890abcdef",
- "0x5EED00000000000000000000000000005EED0000000000000000000000000000",
- "0xd1ff1c01710000000000000000000000d1ff1c01710000000000000000000000"
- ]
-}
-```
-
-### eth_submitWork {#eth_submitwork}
-
-İş ispatı çözümü göndermek için kullanılır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `DATA`, 8 Bayt - Bulunan tek seferlik sayı (64 bit)
-2. `DATA`, 32 Bayt - Başlığın iş ispatı karması (256 bit)
-3. `DATA`, 32 Bayt - Karışım özeti (256 bit)
-
-```js
-params: [
- "0x0000000000000001",
- "0x1234567890abcdef1234567890abcdef1234567890abcdef1234567890abcdef",
- "0xD1FE5700000000000000000000000000D1FE5700000000000000000000000000",
-]
-```
-
-**İadeler** `Boolean` - sağlanan çözüm geçerliyse `true`, aksi takdirde `false` değerini döndürür.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0", "method":"eth_submitWork", "params":["0x0000000000000001", "0x1234567890abcdef1234567890abcdef1234567890abcdef1234567890abcdef", "0xD1GE5700000000000000000000000000D1GE5700000000000000000000000000"],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":73,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": true
-}
-```
-
-### eth_submitHashrate {#eth_submithashrate}
-
-Madencilik karma oranı göndermek için kullanılır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `Hashrate`, karma hızının on altılık metin (32 bit) olarak bir temsili
-2. `ID`, Metin - istemciyi tanımlayan rastgele on altılık (32 bit) bir kimlik
-
-```js
-params: [
- "0x0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000500000",
- "0x59daa26581d0acd1fce254fb7e85952f4c09d0915afd33d3886cd914bc7d283c",
-]
-```
-
-**İadeler** `Boolean` - Gönderim başarıyla tamamlandıysa `true`, aksi takdirde `false` değerini döndürür.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0", "method":"eth_submitHashrate", "params":["0x0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000500000", "0x59daa26581d0acd1fce254fb7e85952f4c09d0915afd33d3886cd914bc7d283c"],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":73,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": true
-}
-```
-
-### db_putString (kullanımdan kalkmış) {#db_putstring}
-
-Yerel veritabanında bir dize depolar.
-
-**Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `String` - Veritabanı adı.
-2. `String` - Anahtar adı.
-3. `String` - Depolanacak metin.
-
-```js
-params: ["testDB", "myKey", "myString"]
-```
-
-**İadeler** `Boolean` - değer depolanmışsa `true` değerini, değilse `false` değerini döndürür.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"db_putString","params":["testDB","myKey","myString"],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": true
-}
-```
-
-### db_getString (kullanımdan kalkmış) {#db_getstring}
-
-Yerel veritabanından dize döndürür. **Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `Dize` - Veritabanı adı.
-2. `Dize` - Anahtar adı.
-
-```js
-params: ["testDB", "myKey"]
-```
-
-**İadeler** `Dize` - Önceden saklanan dize.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"db_getString","params":["testDB","myKey"],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": "myString"
-}
-```
-
-### db_putHex (kullanımdan kalkmış) {#db_puthex}
-
-İkili verileri yerel veritabanında depolar. **Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `Dize` - Veritabanı adı.
-2. `Dize` - Anahtar adı.
-3. `DATA` - Depolanacak veri.
-
-```js
-params: ["testDB", "myKey", "0x68656c6c6f20776f726c64"]
-```
-
-**İadeler** `Boolean` - değer depolanmışsa `true` değerini, değilse `false` değerini döndürür.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"db_putHex","params":["testDB","myKey","0x68656c6c6f20776f726c64"],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": true
-}
-```
-
-### db_getHex (kullanımdan kalkmış) {#db_gethex}
-
-Yerel veritabanından ikili verileri döndürür. **Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `Dize` - Veritabanı adı.
-2. `Dize` - Anahtar adı.
-
-```js
-params: ["testDB", "myKey"]
-```
-
-**İadeler** `DATA` - Daha önce depolanan veriler.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"db_getHex","params":["testDB","myKey"],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": "0x68656c6c6f20776f726c64"
-}
-```
-
-### shh_version (kullanımdan kalkmış) {#shh_post}
-
-Geçerli fısıltı protokolü sürümünü döndürür.
-
-**Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler** Hiçbiri
-
-**İadeler** `String` - Geçerli fısıltı protokolü sürümü
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"shh_version","params":[],"id":67}'
-// Result
-{
- "id":67,
- "jsonrpc": "2.0",
- "result": "2"
-}
-```
-
-### shh_post (kullanımdan kalkmış) {#shh_version}
-
-Fısıltı mesajı gönderir.
-
-**Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `Object` - Fısıltı gönderi nesnesi:
-
-- `from`: `DATA`, 60 Bayt - (isteğe bağlı) Gönderenin kimliği.
-- `to`: `DATA`, 60 Bayt - (isteğe bağlı) Alıcının kimliği. Mevcut olduğunda fısıltı mesajını şifreler, böylece sadece alıcı şifreyi çözebilir.
-- `topics`: `Array of DATA` - Alıcının mesajları tanımlaması için `DATA` konu dizisi.
-- `payload`: `DATA` - Mesajın yükü.
-- `priority`: `QUANTITY` - Bir aralıktaki önceliğin tam sayısı ... (?).
-- `ttl`: `QUANTITY` - saniye cinsinden yaşanacak zamanın tam sayısı.
-
-```js
-params: [
- {
- from: "0x04f96a5e25610293e42a73908e93ccc8c4d4dc0edcfa9fa872f50cb214e08ebf61a03e245533f97284d442460f2998cd41858798ddfd4d661997d3940272b717b1",
- to: "0x3e245533f97284d442460f2998cd41858798ddf04f96a5e25610293e42a73908e93ccc8c4d4dc0edcfa9fa872f50cb214e08ebf61a0d4d661997d3940272b717b1",
- topics: [
- "0x776869737065722d636861742d636c69656e74",
- "0x4d5a695276454c39425154466b61693532",
- ],
- payload: "0x7b2274797065223a226d6",
- priority: "0x64",
- ttl: "0x64",
- },
-]
-```
-
-**İadeler** `Boolean` - İleti gönderildiyse `true`, değilse `false` değerini döndürür.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"shh_post","params":[{"from":"0xc931d93e97ab07fe42d923478ba2465f2..","topics": ["0x68656c6c6f20776f726c64"],"payload":"0x68656c6c6f20776f726c64","ttl":0x64,"priority":0x64}],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": true
-}
-```
-
-### shh_newIdentity (kullanımdan kalkmış){#shh_newidentity}
-
-İstemcide yeni fısıltı kimliği oluşturur.
-
-**Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler** Hiçbiri
-
-**İadeler** `DATA`, 60 Bayt - yeni kimliğin adresi.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"shh_newIdentity","params":[],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc": "2.0",
- "result": "0xc931d93e97ab07fe42d923478ba2465f283f440fd6cabea4dd7a2c807108f651b7135d1d6ca9007d5b68aa497e4619ac10aa3b27726e1863c1fd9b570d99bbaf"
-}
-```
-
-### shh_hasIdentity (kullanımdan kalkmış){#shh_hasidentity}
-
-İstemcinin belirli bir kimlik için özel anahtarları elinde tutup tutmadığını kontrol eder.
-
-**Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `DATA`, 60 Bayt - Kontrol edilecek bir kimlik adresi.
-
-```js
-params: [
- "0x04f96a5e25610293e42a73908e93ccc8c4d4dc0edcfa9fa872f50cb214e08ebf61a03e245533f97284d442460f2998cd41858798ddfd4d661997d3940272b717b1",
-]
-```
-
-**İadeler** `Boolean` - istemci bu kimlik için özel anahtarı elinde tutuyorsa `true` değerini döndürür, aksi takdirde `false` değerini döndürür.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"shh_hasIdentity","params":["0x04f96a5e25610293e42a73908e93ccc8c4d4dc0edcfa9fa872f50cb214e08ebf61a03e245533f97284d442460f2998cd41858798ddfd4d661997d3940272b717b1"],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc": "2.0",
- "result": true
-}
-```
-
-### shh_newGroup (kullanımdan kalkmış){#shh_newgroup}
-
-**Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler** Hiçbiri
-
-**İadeler** `DATA`, 60 Bayt - yeni grubun adresi. (?)
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"shh_newGroup","params":[],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc": "2.0",
- "result": "0xc65f283f440fd6cabea4dd7a2c807108f651b7135d1d6ca90931d93e97ab07fe42d923478ba2407d5b68aa497e4619ac10aa3b27726e1863c1fd9b570d99bbaf"
-}
-```
-
-### shh_addToGroup (kullanımdan kalkmış){#shh_addtogroup}
-
-**Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `DATA`, 60 Bayt - Bir gruba eklenecek kimlik adresi (?).
-
-```js
-params: [
- "0x04f96a5e25610293e42a73908e93ccc8c4d4dc0edcfa9fa872f50cb214e08ebf61a03e245533f97284d442460f2998cd41858798ddfd4d661997d3940272b717b1",
-]
-```
-
-**İadeler** `Boolean` - kimlik gruba başarıyla eklendiyse `true` döndürür, aksi takdirde `false` (?).
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"shh_addToGroup","params":["0x04f96a5e25610293e42a73908e93ccc8c4d4dc0edcfa9fa872f50cb214e08ebf61a03e245533f97284d442460f2998cd41858798ddfd4d661997d3940272b717b1"],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc": "2.0",
- "result": true
-}
-```
-
-### shh_newFilter (kullanımdan kalkmış){#shh_newfilter}
-
-İstemci, filtre seçenekleriyle eşleşen fısıltı mesajı aldığında bilgilendirmek için filtre oluşturur. **Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `Nesne` - Filtre seçenekleri:
-
-- `to`: `DATA`, 60 Bayt - (isteğe bağlı) Alıcının kimliği. _Mevcut olduğunda, istemci bu kimliğin özel anahtarını elinde tutuyorsa, gelen tüm mesajların şifresini çözmeye çalışır._
-- `topics`: `Array of DATA` - gelen mesajın konularının uyuşması gereken `DATA` konularının dizisi. Aşağıdaki kombinasyonları kullanabilirsiniz:
- - `[A, B] = A && B`
- - `[A, [B, C]] = A && (B || C)`
- - `[null, A, B] = HERHANGİ BİR ŞEY && Bir && B` `null` joker karakter olarak çalışır
- -
-
-```js
-params: [
- {
- topics: ["0x12341234bf4b564f"],
- to: "0x04f96a5e25610293e42a73908e93ccc8c4d4dc0edcfa9fa872f50cb214e08ebf61a03e245533f97284d442460f2998cd41858798ddfd4d661997d3940272b717b1",
- },
-]
-```
-
-**İadeler** `QUANTITY` - Yeni oluşturulan filtre.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"shh_newFilter","params":[{"topics": ['0x12341234bf4b564f'],"to": "0x2341234bf4b2341234bf4b564f..."}],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": "0x7" // 7
-}
-```
-
-### shh_uninstallFilter (kullanımdan kalkmış){#shh_uninstallfilter}
-
-Verilen kimliğe sahip bir filtreyi kaldırır. Saate artık ihtiyaç duyulmadığında her zaman çağrılmalıdır. Ek olarak Filtreler, belirli bir süre için [shh_getFilterChanges](#shh_getfilterchanges) ile istenmediğinde zaman aşımına uğrar. **Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `QUANTITY` - Filtre kimliği.
-
-```js
-params: [
- "0x7", // 7
-]
-```
-
-**İadeler** `Boolean` - Filtre başarıyla kaldırıldıysa `true`, aksi takdirde `false`.
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"shh_uninstallFilter","params":["0x7"],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": true
-}
-```
-
-### shh_getFilterChanges (kullanımdan kalkmış){#shh_getfilterchanges}
-
-Fısıltı filtreleri için yoklama yöntemi. Bu yöntemin son çağrısından bu yana yeni mesajları döndürür. **Not**, [shh_getMessages](#shh_getmessages) yönteminin çağrılması, bu yöntemin arabelleğini sıfırlar, böylece yinelenen mesajlar almazsınız. **Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `QUANTITY` - Filtre kimliği.
-
-```js
-params: [
- "0x7", // 7
-]
-```
-
-**İadeler** `Dizi` - Son anketten bu yana alınan mesaj dizisi:
-
-- `hash`: `DATA`, 32 Bayt (?) - Mesajın karması.
-- `from`: `DATA`, 60 Bayt - Bir gönderen belirtilmişse, mesajın göndericisi.
-- `to`: `DATA`, 60 Bayt - Bir alıcı belirtilmişse mesajın alıcısı.
-- `expiry`: `QUANTITY` - Bu mesajın süresinin dolması gereken saniye cinsinden tam sayısı (?).
-- `ttl`: `QUANTITY` - Mesajın sistemde gezinmesi gereken sürenin saniye cinsinden tam sayısı (?).
-- `sent`: `QUANTITY` - Mesajın gönderildiği zamandaki unix zaman damgasının tam sayısı.
-- `topics`: `Array of DATA` - İletinin içerdiği `DATA` konu dizisi.
-- `payload`: `DATA` - Mesajın yükü.
-- `workProved`: `QUANTITY` - Bu mesajın gönderilmeden önce gereken işin tam sayısı (?).
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"shh_getFilterChanges","params":["0x7"],"id":73}'
-// Result
-{
- "id":1,
- "jsonrpc":"2.0",
- "result": [{
- "hash": "0x33eb2da77bf3527e28f8bf493650b1879b08c4f2a362beae4ba2f71bafcd91f9",
- "from": "0x3ec052fc33..",
- "to": "0x87gdf76g8d7fgdfg...",
- "expiry": "0x54caa50a", // 1422566666
- "sent": "0x54ca9ea2", // 1422565026
- "ttl": "0x64", // 100
- "topics": ["0x6578616d"],
- "payload": "0x7b2274797065223a226d657373616765222c2263686...",
- "workProved": "0x0"
- }]
-}
-```
-
-### shh_getMessages (kullanımdan kalkmış) {#shh_getmessages}
-
-Bir filtreyle eşleşen tüm mesajları alın. `shh_getFilterChanges`'in aksine bu, tüm mesajları döndürür.
-
-**Not** bu işlev kullanımdan kaldırılmıştır.
-
-**Parametreler**
-
-1. `QUANTITY` - Filtre kimliği.
-
-```js
-params: [
- "0x7", // 7
-]
-```
-
-**İadeler** Bkz. [shh_getFilterChanges](#shh_getfilterchanges)
-
-**Örnek**
-
-```js
-// Request
-curl -X POST --data '{"jsonrpc":"2.0","method":"shh_getMessages","params":["0x7"
-],"id":73}'
-```
-
-Sonuç, bkz. [shh_getFilterChanges](#shh_getfilterchanges)
-
## Kullanım Örneği {#usage-example}
### JSON_RPC kullanarak bir sözleşmeyi dağıtma {#deploying-contract}
-Bu bölüm, yalnızca RPC arayüzünü kullanarak bir sözleşmenin nasıl dağıtılacağının bir gösterimini içerir. Bu karmaşıklığın ortadan kaldırıldığı sözleşmeleri dağıtmanın alternatif yolları vardır; örneğin, [web3.js](https://web3js.readthedocs.io/) ve [web3.py](https://github.com/ethereum/web3.py) gibi RPC arayüzünün üzerine kurulmuş kitaplıkları kullanmak gibi. Bu soyutlamaların anlaşılması genellikle daha kolaydır ve hataya karşı daha korumalıdır, ancak kaputun altında neler oldup bittiğini anlamak yine de yardımcı olur.
+Bu bölüm, yalnızca RPC arayüzünü kullanarak bir sözleşmenin nasıl dağıtılacağının gösterimini içerir. Bu karmaşıklığın ortadan kaldırıldığı sözleşmeleri dağıtmanın alternatif yolları vardır; örneğin, [web3.js](https://web3js.readthedocs.io/) ve [web3.py](https://github.com/ethereum/web3.py) gibi RPC arayüzünün üzerine kurulmuş kitaplıkları kullanmak gibi. Bu soyutlamaların anlaşılması genellikle daha kolaydır ve hataya karşı daha korumalıdır, ancak kaputun altında neler oldup bittiğini anlamak yine de yardımcı olur.
-Aşağıdaki, JSON-RPC arabirimi kullanılarak bir Ethereum düğümüne dağıtılacak olan `Multiply7` adlı basit bir akıllı sözleşmedir. Bu öğretici, okuyucunun zaten bir Geth düğümü çalıştırdığını varsayar. Düğümler ve istemciler hakkında daha fazla bilgiyi [burada](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node) bulabilirsiniz. Geth olmayan istemciler için HTTP JSON-RPC'nin nasıl başlatılacağını görmek için lütfen bireysel [istemci](/developers/docs/nodes-and-clients/) dokümanlarına bakın. Çoğu istemci varsayılan olarak `localhost:8545` üzerinde hizmet verir.
+JSON-RPC arabirimi kullanılarak bir Ethereum düğümüne dağıtılacak olan `Multiply7` adlı basit bir akıllı sözleşmeyi aşağıda görebilirsiniz. Bu öğretici, okuyucunun zaten bir Geth düğümü çalıştırdığını varsayar. Düğümler ve istemciler hakkında daha fazla bilgiyi [burada](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node) bulabilirsiniz. Geth olmayan istemciler için HTTP JSON-RPC'nin nasıl başlatılacağını görmek için lütfen bireysel [istemci](/developers/docs/nodes-and-clients/) dokümanlarına bakın. Çoğu istemci, varsayılan olarak `localhost:8545` üzerinde hizmet verir.
```javascript
contract Multiply7 {
@@ -2255,7 +1641,7 @@ contract Multiply7 {
}
```
-Yapılacak ilk şey, HTTP RPC arayüzünün etkinleştirildiğinden emin olmaktır. Bu, Geth'e başlangıçta `--http` bayrağını sağladığımız anlamına gelir. Bu örnekte, özel bir geliştirme zincirinde Geth düğümünü kullanıyoruz. Bu yaklaşımı kullanarak gerçek ağda ethere ihtiyacımız yok.
+Yapılacak ilk şey, HTTP RPC arayüzünün etkinleştirilmesini sağlamaktır. Bu, Geth'e başlangıçta `--http` bayrağını sağladığımız anlamına gelir. Bu örnekte, özel bir geliştirme zincirinde Geth düğümünü kullanıyoruz. Bu yaklaşımı kullandığımızda gerçek ağda ether'e ihtiyacımız olmaz.
```bash
geth --http --dev console 2>>geth.log
@@ -2280,9 +1666,9 @@ web3.fromWei("0x1639e49bba16280000", "ether")
// "410"
```
-Artık özel geliştirme zincirimizde bir miktar ether olduğuna göre, sözleşmeyi uygulayabiliriz. İlk adım, Multiply7 sözleşmesini EVM'ye gönderilebilecek bayt koduna derlemektir. Solidity derleyicisi olan solc'u kurmak için [Solidity dokümanlarını](https://docs.soliditylang.org/en/latest/installing-solidity.html) izleyin. ([Örneğimizde kullanılan derleyici sürümüyle](https://github.com/ethereum/solidity/releases/tag/v0.4.20) eşleşmesi için daha eski bir `solc` sürümü kullanmak isteyebilirsiniz.)
+Artık özel geliştirme zincirimizde bir miktar ether olduğuna göre sözleşmeyi dağıtabiliriz. İlk adım, Multiply7 sözleşmesini EVM'ye gönderilebilecek bayt kodunu derlemektir. Solidity derleyicisi olan solc'yi kurmak için [Solidity dokümanlarını](https://docs.soliditylang.org/en/latest/installing-solidity.html) izleyin. (Örneğimizde kullanılan derleyici sürümüyle eşleşmesi için [daha eski bir `solc` sürümü kullanmak isteyebilirsiniz](https://github.com/ethereum/solidity/releases/tag/v0.4.20).)
-Bir sonraki adım, Multiply7 sözleşmesini EVM'ye gönderilebilecek bayt koduna derlemektir.
+Bir sonraki adım, Multiply7 sözleşmesini EVM'ye gönderilebilecek bayt kodunu derlemektir.
```bash
echo 'pragma solidity ^0.4.16; contract Multiply7 { event Print(uint); function multiply(uint input) public returns (uint) { Print(input * 7); return input * 7; } }' | solc --bin
@@ -2292,7 +1678,7 @@ Binary:
6060604052341561000f57600080fd5b60eb8061001d6000396000f300606060405260043610603f576000357c0100000000000000000000000000000000000000000000000000000000900463ffffffff168063c6888fa1146044575b600080fd5b3415604e57600080fd5b606260048080359060200190919050506078565b6040518082815260200191505060405180910390f35b60007f24abdb5865df5079dcc5ac590ff6f01d5c16edbc5fab4e195d9febd1114503da600783026040518082815260200191505060405180910390a16007820290509190505600a165627a7a7230582040383f19d9f65246752244189b02f56e8d0980ed44e7a56c0b200458caad20bb0029
```
-Artık derlenmiş koda sahip olduğumuza göre, onu dağıtmanın ne kadar gaza mal olacağını belirlememiz gerekiyor. RPC arayüzünde bize bir tahmin verecek bir `eth_estimateGas` yöntemi vardır.
+Artık derlenmiş koda sahip olduğumuza göre, onu dağıtmanın ne kadar gaza mal olacağını belirlememiz gerekiyor. RPC arayüzünde bize bir tahmin verecek bir `eth_estimateGas` yöntemi mevcuttur.
```bash
curl --data '{"jsonrpc":"2.0","method": "eth_estimateGas", "params": [{"from": "0x9b1d35635cc34752ca54713bb99d38614f63c955", "data": "0x6060604052341561000f57600080fd5b60eb8061001d6000396000f300606060405260043610603f576000357c0100000000000000000000000000000000000000000000000000000000900463ffffffff168063c6888fa1146044575b600080fd5b3415604e57600080fd5b606260048080359060200190919050506078565b6040518082815260200191505060405180910390f35b60007f24abdb5865df5079dcc5ac590ff6f01d5c16edbc5fab4e195d9febd1114503da600783026040518082815260200191505060405180910390a16007820290509190505600a165627a7a7230582040383f19d9f65246752244189b02f56e8d0980ed44e7a56c0b200458caad20bb0029"}], "id": 5}' -H "Content-Type: application/json" localhost:8545
@@ -2306,14 +1692,14 @@ curl --data '{"jsonrpc":"2.0","method": "eth_sendTransaction", "params": [{"from
{"id":6,"jsonrpc":"2.0","result":"0xe1f3095770633ab2b18081658bad475439f6a08c902d0915903bafff06e6febf"}
```
-İşlem düğüm tarafından kabul edilir ve bir işlem karması döndürülür. Bu karma, işlemi takip etmek için kullanılabilir. Bir sonraki adım, sözleşmemizin dağıtıldığı adresi belirlemektir. Gerçekleştirilen her işlem bir makbuz oluşturacaktır. Bu makbuz, işlemin hangi bloka dahil olduğu ve ESM tarafından ne kadar gaz kullanıldığı gibi işlemle ilgili çeşitli bilgileri içerir. Bir işlem bir sözleşme oluşturuyorsa, sözleşme adresini de içerecektir. `eth_getTransactionReceipt` RPC yöntemiyle makbuzu alabiliriz.
+İşlem, düğüm tarafından kabul edilir ve bir işlem karması döndürülür. Bu karma, işlemi takip etmek için kullanılabilir. Bir sonraki adım, sözleşmemizin dağıtıldığı adresi belirlemektir. Gerçekleştirilen her işlemi bir makbuz oluşturacaktır. Bu makbuz, işlemin hangi bloğa dahil olduğu ve ESM tarafından ne kadar gaz kullanıldığı gibi işlemle ilgili çeşitli bilgileri içerir. Bir işlem bir sözleşme oluşturuyorsa, sözleşme adresini de içerecektir. `eth_getTransactionReceipt` RPC yöntemiyle makbuzu alabiliriz.
```bash
curl --data '{"jsonrpc":"2.0","method": "eth_getTransactionReceipt", "params": ["0xe1f3095770633ab2b18081658bad475439f6a08c902d0915903bafff06e6febf"], "id": 7}' -H "Content-Type: application/json" localhost:8545
{"jsonrpc":"2.0","id":7,"result":{"blockHash":"0x77b1a4f6872b9066312de3744f60020cbd8102af68b1f6512a05b7619d527a4f","blockNumber":"0x1","contractAddress":"0x4d03d617d700cf81935d7f797f4e2ae719648262","cumulativeGasUsed":"0x1c31e","from":"0x9b1d35635cc34752ca54713bb99d38614f63c955","gasUsed":"0x1c31e","logs":[],"logsBloom":"0x00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000","status":"0x1","to":null,"transactionHash":"0xe1f3095770633ab2b18081658bad475439f6a08c902d0915903bafff06e6febf","transactionIndex":"0x0"}}
```
-Sözleşmemiz `0x4d03d617d700cf81935d7f797f4e2ae719648262` üzerinde oluşturuldu. Makbuz yerine boş bir sonuç, işlemin henüz bir bloka dahil edilmediği anlamına gelir. Bir dakika bekleyin ve madencinizin çalışıp çalışmadığını kontrol edip yeniden deneyin.
+Sözleşmemiz `0x4d03d617d700cf81935d7f797f4e2ae719648262` üzerinde oluşturuldu. Makbuz yerine boş bir sonuç, işlemin henüz bir bloğa dahil edilmediği anlamına gelir. Bir dakika bekleyin ve fikir birliği istemcinizin çalışıp çalışmadığını kontrol edip tekrar deneyin.
#### Akıllı sözleşmelerle etkileşim {#interacting-with-smart-contract}
@@ -2321,7 +1707,7 @@ Bu örnekte, sözleşmenin `multiply` yöntemine, `eth_sendTransaction` kullanar
`eth_sendTransaction`, özellikle `from`, `to` ve `data` olmak üzere birkaç bağımsız değişken gerektirir. `From` hesabımızın genel adresidir ve `to` da sözleşme adresidir. `Data` bağımsız değişkeni, hangi yöntemin hangi bağımsız değişkenlerle çağrılması gerektiğini tanımlayan bir yük içerir. Burada [ABI (uygulama ikili arayüzü)](https://docs.soliditylang.org/en/latest/abi-spec.html) devreye girer. ABI, EVM için verilerin nasıl tanımlanacağını ve kodlanacağını tanımlayan bir JSON dosyasıdır.
-Yükün baytları, sözleşmedeki hangi yöntemin çağrılacağını tanımlar. Bu, Keccak karmasından işlev adı ve on altılık kodlu argüman türleri üzerindeki ilk 4 bayttır. Çarpma işlevi, uint256 için bir diğer ad olan bir uint'i kabul eder. Bu bize şunu bırakır:
+Yükün baytları, sözleşmedeki hangi yöntemin çağrılacağını tanımlar. Bu, fonksiyon adı ve argüman türleri üzerindeki Keccak karma değerinin ilk 4 baytıdır ve on altılık şekilde kodlanmıştır. Çarpma fonksiyonu, uint256 için bir takma ad olan uint'i kabul eder. Bu, bize şunu bırakır:
```javascript
web3.sha3("multiply(uint256)").substring(0, 10)
@@ -2332,18 +1718,18 @@ Bir sonraki adım, argümanları kodlamaktır. Yalnızca bir uint256 var, diyeli
`int: enc(X)`, yüksek dereceden (sol) tarafta negatif X için 0xff ve sıfır > Uzunluk 32 baytın katı olacak şekilde pozitif X için baytlardan oluşan X'in büyük endian ikinin tümleyeni kodlamasıdır.
-Bu `0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006` olarak kodlar.
+Bu, `0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006` olarak kodlar.
-İşlev seçiciyi ve kodlanmış argümanı birleştirerek verilerimiz `0xc6888fa1000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000` olacaktır.
+Fonksiyon seçiciyi ve kodlanmış argümanı birleştirdiğimizde verilerimiz `0xc6888fa1000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000` olur.
-Bu şimdi düğüme gönderilebilir:
+Bu, artık düğüme gönderilebilir:
```bash
curl --data '{"jsonrpc":"2.0","method": "eth_sendTransaction", "params": [{"from": "0xeb85a5557e5bdc18ee1934a89d8bb402398ee26a", "to": "0x6ff93b4b46b41c0c3c9baee01c255d3b4675963d", "data": "0xc6888fa10000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006"}], "id": 8}' -H "Content-Type: application/json" localhost:8545
{"id":8,"jsonrpc":"2.0","result":"0x759cf065cbc22e9d779748dc53763854e5376eea07409e590c990eafc0869d74"}
```
-Bir işlem gönderildiğinden, bir işlem karması döndürüldü. Makbuzun alınması şunları sağlar:
+Bir işlem gönderildiğinden, bir işlem karması döndürülmüştür. Makbuzun alınması şunları sağlar:
```javascript
{
@@ -2367,7 +1753,7 @@ Bir işlem gönderildiğinden, bir işlem karması döndürüldü. Makbuzun alı
}
```
-Makbuz bir günlük içerir. Bu günlük, işlem yürütülürken EVM tarafından oluşturulur ve makbuza dahil edilir. `multiply` işlevi, `Print` olayının giriş sürelerinin 7 ile başlatıldığını gösterir. `Print` olayının argümanı bir uint256 olduğundan bunun kodunu, bizi beklenen ondalık 42 ile bırakacak olan ABI kurallarına göre çözebiliriz. Verilerin yanı sıra, günlüğü hangi olayın oluşturduğunu belirlemek için konuların kullanılabileceğini belirtmekte fayda var:
+Makbuz, bir günlük içerir. Bu günlük, işlem yürütülürken EVM tarafından oluşturulur ve makbuza dahil edilir. `multiply` işlevi, `Print` olayının 7 giriş değeriyle tetiklendiğini gösterir. `Print` olayının argümanı uint256 olduğundan, bunu ABI kurallarına göre çözebiliriz ve bu da bize beklenen ondalık sayı 42'yi bırakır. Verilerin yanı sıra, günlüğü hangi olayın oluşturduğunu belirlemek için konuların kullanılabileceğini belirtmekte fayda vardır:
```javascript
web3.sha3("Print(uint256)")
@@ -2378,7 +1764,7 @@ Bu, JSON-RPC'nin doğrudan kullanımını gösteren en yaygın görevlerden baz
## İlgili konular {#related-topics}
-- [JSON-RPC özellikleri](http://www.jsonrpc.org/specification)
+- [JSON-RPC spesifikasyonu](http://www.jsonrpc.org/specification)
- [ Düğümler ve İstemciler](/developers/docs/nodes-and-clients/)
- [JavaScript API'ları](/developers/docs/apis/javascript/)
- [Arka Uç API'ları](/developers/docs/apis/backend/)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/blocks/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/blocks/index.md
index ec4aa9fe09c..8f71dda021b 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/blocks/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/blocks/index.md
@@ -40,7 +40,7 @@ Hisse ispatının anlamı aşağıdaki gibidir:
Bir blok içinde barındırılan çok fazla bilgi vardır. En yüksek düzeyde, bir blok aşağıdaki alanları barındırır:
| Alan | Açıklama |
-| :--------------- | :----------------------------------------------------- |
+|:---------------- |:------------------------------------------------------ |
| `yuva` | blokun ait olduğu yuva |
| `proposer_index` | bloku öneren doğrulayıcının kimliği |
| `parent_root` | önceki blokun karması |
@@ -50,12 +50,12 @@ Bir blok içinde barındırılan çok fazla bilgi vardır. En yüksek düzeyde,
Blok `gövdesi` kendi başına birkaç alana sahiptir:
| Alan | Açıklama |
-| :------------------- | :------------------------------------------------------------------------- |
+|:-------------------- |:-------------------------------------------------------------------------- |
| `randao_reveal` | bir sonraki blok önericisini seçmek için kullanılan değer |
| `eth1_data` | depozito sözleşmesi hakkında bilgi |
| `graffiti` | blokları etiketlemek için kullanılan keyfi veriler |
| `proposer_slashings` | kesilecek doğrulayıcıların listesi |
-| `attester_slashings` | kesilecek doğrulayıcıların listesi |
+| `attester_slashings` | kesilecek tasdik edenlerin listesi |
| `tasdikler` | mevcut blok lehine tasdik listesi |
| `depozitolar` | depozito sözleşmesine yeni depozito listesi |
| `voluntary_exits` | ağdan çıkan doğrulayıcıların listesi |
@@ -65,15 +65,15 @@ Blok `gövdesi` kendi başına birkaç alana sahiptir:
`Tasdik` alanı, bloktaki tüm tasdiklerin bir listesini içerir. Tasdiklerin, birkaç veri parçası içeren kendi veri türleri vardır. Her tasdik şunları içerir:
| Alan | Açıklama |
-| :----------------- | :--------------------------------------------------------- |
+|:------------------ |:---------------------------------------------------------- |
| `aggregation_bits` | bu tasdiğe hangi doğrulayıcıların katıldığının bir listesi |
| `veri` | birden çok alt alana sahip bir barındırıcı |
-| `i̇mza` | tüm onaylayan doğrulayıcıların toplu imzası |
+| `i̇mza` | tüm onaylayan doğrulayıcıların toplu imzası |
`Tasdikteki` `veri` alanı şunları içerir:
| Alan | Açıklama |
-| :------------------ | :------------------------------------------- |
+|:------------------- |:-------------------------------------------- |
| `yuva` | tasdiğe bağlı yuva alanı |
| `indeks` | tasdik eden doğrulayıcılar için endeksler |
| `beacon_block_root` | bu nesneyi içeren İşaret blokunun kök düğümü |
@@ -85,7 +85,7 @@ Bu işlemleri `execution_payload`'da yapmak global durumu günceller. Tüm istem
`execution_payload_header` aşağıdaki alanları içerir:
| Alan | Açıklama |
-| :------------------ | :-------------------------------------------------------------------- |
+|:------------------- |:--------------------------------------------------------------------- |
| `parent_hash` | üst blokun karması |
| `fee_recipient` | işlem ücretlerinin ödeneceği hesap adresi |
| `state_root` | bloka değişimleri uyguladıktan sonraki küresel durum için kök karması |
@@ -96,16 +96,16 @@ Bu işlemleri `execution_payload`'da yapmak global durumu günceller. Tüm istem
| `gas_limit` | bu blokta izin verilen maksimum gaz |
| `gas_used` | bu blokta kullanılan net gaz miktarı |
| `zaman damgası` | blok süresi |
-| `extra_data` | i̇steğe bağlı ham bayt olarak eklenen veri |
+| `extra_data` | i̇steğe bağlı ham bayt olarak eklenen veri |
| `base_fee_per_gas` | ana ücret değeri |
| `block_hash` | Uygulama blokunun özeti |
| `transactions_root` | yükteki işlemlerin kök karması |
| `withdrawal_root` | yükteki para çekme işlemlerinin kök karması |
-`execution_payload` ise aşağıdakileri kapsar (bunun başlık olanla aynı olduğuna dikkat edin, ancak işlemlerin kök karmaları yerine asıl işlem listesini ve çekim bilgisini kapsıyor):
+`execution_payload` ise aşağıdakileri kapsar (bunun başlık olanla aynı olduğuna dikkat edin, ancak işlemlerin kök karmaları yerine asıl işlem listesini ve para çekme bilgisini kapsıyor):
| Alan | Açıklama |
-| :----------------- | :-------------------------------------------------------------------- |
+|:------------------ |:--------------------------------------------------------------------- |
| `parent_hash` | üst blokun karması |
| `fee_recipient` | işlem ücretlerinin ödeneceği hesap adresi |
| `state_root` | bloka değişimleri uyguladıktan sonraki küresel durum için kök karması |
@@ -116,19 +116,19 @@ Bu işlemleri `execution_payload`'da yapmak global durumu günceller. Tüm istem
| `gas_limit` | bu blokta izin verilen maksimum gaz |
| `gas_used` | bu blokta kullanılan net gaz miktarı |
| `zaman damgası` | blok süresi |
-| `extra_data` | i̇steğe bağlı ham bayt olarak eklenen veri |
+| `extra_data` | i̇steğe bağlı ham bayt olarak eklenen veri |
| `base_fee_per_gas` | ana ücret değeri |
| `block_hash` | Uygulama blokunun özeti |
| `İşlemler` | yürütülecek işlemlerin listesi |
-| `para çekimleri` | para çekim nesnelerinin listesi |
+| `para çekimleri` | para çekme nesnelerinin listesi |
-`Çekimlerin` listesi aşağıdaki gibi `çekilmiş` nesnelerden oluşur:
+`withdrawals` listesi aşağıdaki gibi `withdrawal` nesnelerinden oluşur:
| Alan | Açıklama |
-| :--------------- | :------------------------ |
+|:---------------- |:------------------------- |
| `adres` | para çekilen hesap adresi |
-| `amount` | para çekim miktarı |
-| `indeks` | para çekim endeksi değeri |
+| `miktar` | para çekme miktarı |
+| `indeks` | para çekme endeksi değeri |
| `validatorIndex` | doğrulayıcı endeks değeri |
## Blok süresi {#block-time}
@@ -139,7 +139,7 @@ Bu uygulama; blok sürelerinin tahmin edilebilir olduğu ve protokolün hedef ma
## Blok boyutu {#block-size}
-Son olarak önemli bir not: Blokların kendileri de boyut olarak sınırlandırılmıştır. Her blokun hedef boyutu 15 milyon gazdır ama blok boyutu ağ isteklerine göre 30 milyon gaz olan blok limitine kadar (blok boyutu hedefinin 2 katı) artabilir veya azalabilir. Bloktaki işlemlerden kesilen toplam gaz miktarı, blokun gaz limitinden daha az olmalıdır. Bu, blok boyutunun keyfi olarak belirlenememesini sağladığı için önemlidir. Bloklar keyfi boyutlarda olabilseydi, daha az performans gösteren tam düğümler, alan ve hız gereksinimleri nedeniyle yavaş yavaş ağa ayak uyduramazlardı. Blok ne kadar büyük olursa onu bir sonraki yuvada zamanında işlemek için gereken işlemci gücü de o denli büyük olacaktır. Bu blok boyutlarına üst sınırlar koyarak direnen bir merkezileştirici kuvvet.
+Son olarak önemli bir not: Blokların kendileri de boyut olarak sınırlandırılmıştır. Her blokun hedef boyutu 15 milyon gazdır ama blok boyutu ağ isteklerine göre 30 milyon gaz olan blok limitine kadar (blok boyutu hedefinin 2 katı) artabilir veya azalabilir. Bloğun gaz limiti, önceki bloğun gaz limitine kıyasla 1/1024 oranında yukarı ya da aşağı yönde ayarlanabilir. Sonuç olarak, doğrulayıcılar bloğun gaz limitini mutabakat yoluyla değiştirebilir. Bloktaki işlemlerden kesilen toplam gaz miktarı, blokun gaz limitinden daha az olmalıdır. Bu, blok boyutunun keyfi olarak belirlenememesini sağladığı için önemlidir. Bloklar keyfi boyutlarda olabilseydi, daha az performans gösteren tam düğümler, alan ve hız gereksinimleri nedeniyle yavaş yavaş ağa ayak uyduramazlardı. Blok ne kadar büyük olursa onu bir sonraki yuvada zamanında işlemek için gereken işlemci gücü de o denli büyük olacaktır. Bu blok boyutlarına üst sınırlar koyarak direnen bir merkezileştirici kuvvet.
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/bridges/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/bridges/index.md
index 75380d0bca9..de42511dcd8 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/bridges/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/bridges/index.md
@@ -30,7 +30,7 @@ Köprüler, geliştiriciler için aşağıdakileri mümkün kılar:
## Köprüler nasıl çalışır? {#how-do-bridges-work}
-Çeşitli [köprü tasarım türleri](https://blog.li.fi/what-are-blockchain-bridges-and-how-can-we-classify-them-560dc6ec05fa) mevcut olsa da, varlıkların zincirler arası transferini kolaylaştırma konusunda öne çıkan üç yöntem vardır:
+Çeşitli [köprü tasarım türleri](https://li.fi/knowledge-hub/blockchain-bridges-and-classification/) mevcut olsa da, varlıkların zincirler arası transferini kolaylaştırma konusunda öne çıkan üç yöntem vardır:
- **Kilitle ve bas: –** Kaynak zincirdeki varlıkları kilitleyip hedef zincirde yeni varlıklar basmak.
- **Yak ve Bas: –** Kaynak zincirdeki varlıkları yakıp hedef zincirde yeni varlıklar basmak.
@@ -42,7 +42,7 @@ Köprüler genellikle aşağıdaki kategorilerden birine girer:
- **Doğal köprüler: –** Bu tür köprüler genellikle belirli bir blokzincirde likiditeyi önyüklemek amacıyla inşa edilir ve kullanıcıların fonları ekosisteme taşımasını kolaylaştırır. Örneğin, [Arbitrum Köprüsü](https://bridge.arbitrum.io/), kullanıcılar için Ethereum Ana Ağı'ndan Arbitrum'a köprü kurmayı kolay hale getirmek için inşa edilmiştir. Diğer köprü örnekleri arasında Polygon PoS Köprüsü, [Optimism Geçidi](https://app.optimism.io/bridge) vb. sayılabilir.
- **Doğrulayıcı veya kâhin tabanlı köprüler –** Bu tür köprüler, zincirler arası transferleri doğrulamak için harici bir doğrulayıcı kümesine veya kâhinlere dayanır. Örnekler: Multichain ve Across.
-- **Genelleştirilmiş mesaj iletim köprüleri –** Bu köprüler, varlıkları, mesajları ve keyfi verileri zincirler arasında transfer edebilir. Örnekler: Nomad ve LayerZero.
+- **Genelleştirilmiş mesaj iletim köprüleri –** Bu köprüler, varlıkları, mesajları ve keyfi verileri zincirler arasında transfer edebilir. Örnekler: Axelar, LayerZero ve Nomad.
- **Likidite ağları –** Bu köprüler, ağırlıklı olarak atomik takaslar aracılığıyla bir zincirden diğerine varlık transferine odaklanır. Genellikle zincirler arası mesaj iletimini desteklemezler. Örnekler: Connext ve Hop.
## Dikkate alınması gereken ödünleşmeler {#trade-offs}
@@ -91,7 +91,7 @@ Geliştiriciler için köprüleri destek eklemenin birçok yolu bulunmaktadır:
- Köprülerin değerlendirilmesi ve sürdürülmesi zor ve zaman alıcıdır.
- Bir köprü seçmek, tek hata noktası ve bağımlılık oluşturur.
- Merkeziyetsiz uygulamalar, köprülerin yetenekleriyle kısıtlıdır.
- - Sadece köprüler yeterli olmayabilir. Merkeziyetsiz uygulamalar, zincirler arası takaslar gibi daha fazla işlevsellik sunmak için merkeziyetsiz borsalardan faydalanabilirler.
+ - Sadece köprüler yeterli olmayabilir. Merkeziyetsiz uygulamalar, zincirler arası takaslar gibi daha fazla işlevsellik sunmak için merkeziyetsiz borsalardan faydalanabilir.
4. **Birden fazla köprüyü entegre etme –** Bu çözüm, tek bir köprüyü entegre etmenin getirdiği birçok sorunu çözer. Ancak, birden fazla köprüyü entegre etmek kaynak tüketen bir süreç olduğundan ve geliştiriciler için kripto alanının en nadir kaynağı olan teknik açıdan ve iletişim bağlamında yük oluşturduğundan kısıtlamalara tabidir.
@@ -103,7 +103,7 @@ Bir merkeziyetsiz uygulama, bir köprü veya birleştirici entegrasyonu yolunu s
### Bir merkeziyetsiz uygulamayı birden fazla zincire dağıtma {#deploying-a-dapp-on-multiple-chains}
-Geliştiriciler, bir merkeziyetsiz uygulamayı birden fazla zincire dağıtmak için [Alchemy](https://www.alchemy.com/), [Hardhat](https://hardhat.org/), [Moralis](https://moralis.io/) gibi geliştirme platformlarından yararlanabilir. Genellikle bu platformlar, merkeziyetsiz uygulamaların zincirler arası işlem yapmasını sağlayabilecek birleştirilebilir eklentilere sahiptir. Örneğin, geliştiriciler [hardhat-dağıtım eklentisi](https://github.com/wighawag/hardhat-deploy) tarafından sunulan belirleyici dağıtım vekilini kullanabilir.
+Geliştiriciler, bir merkeziyetsiz uygulamayı birden fazla zincire dağıtmak için [Alchemy](https://www.alchemy.com/), [Hardhat](https://hardhat.org/), [Truffle](https://trufflesuite.com/), [Moralis](https://moralis.io/) gibi geliştirme platformlarından yararlanabilir. Genellikle bu platformlar, merkeziyetsiz uygulamaların zincirler arası işlem yapmasını sağlayabilecek birleştirilebilir eklentilere sahiptir. Örneğin, geliştiriciler [hardhat-dağıtım eklentisi](https://github.com/wighawag/hardhat-deploy) tarafından sunulan belirleyici dağıtım vekilini kullanabilir.
#### Örnekler:
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/index.md
index 59bee145028..187a7b61a32 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/index.md
@@ -4,7 +4,7 @@ description: Dağıtılmış sistemlerde bulunan mutabakat protokolleri ve bu pr
lang: tr
---
-Fikir birliği katmanı terimi çoğunlukla "hisse ispatı", "iş ispatı" veya "yetki ispatı" protokollerine atıfta bulunmak için kullanılır. Bunlar aslında sadece Sybil saldırılarına karşın koruma sağlayan mutabakat mekanizmalarındaki parçalardır. Mutabakat mekanizmaları, dağıtılmış bir düğüm kümesinin blok zincirin durumu üzerinde anlaşmalarını sağlayan; eksiksiz fikir, protokoller ve teşvik etme sistemleridir.
+Fikir birliği katmanı terimi çoğunlukla "hisse ispatı", "iş ispatı" veya "yetki ispatı" protokollerine atıfta bulunmak için kullanılır. Ancak bunlar sadece [Sybil saldırılarına](/glossary/#sybil-attack) karşı koruma sağlayan mutabakat mekanizmalarının bileşenleridir. Mutabakat mekanizmaları, dağıtılmış bir düğüm kümesinin blok zincirin durumu üzerinde anlaşmalarını sağlayan; eksiksiz fikir, protokoller ve teşvik etme sistemleridir.
## Ön Koşullar {#prerequisites}
@@ -68,7 +68,7 @@ Ethereum üzerinde kullanılan farklı mutabakat mekanizması türleri hakkında
İş ispatı ve hisse ispatı tek başlarına bir mutabakat protokolü değildir, ancak çoğunlukla daha basit olduğu için bu şekilde adlandırılırlar. Aslında bunlar Sybil direnç mekanizmaları ve blok yazarı seçicileridir; son blokun yazarının kim olduğuna karar vermenin bir yoludurlar. Bir diğer önemli bileşen, aynı konumda birden fazla blokun bulunduğu senaryolarda düğümlerin zincirin başında tek bir doğru bloku seçmesini sağlayan zincir seçimi (çatal seçimi olarak da bilinir) algoritmasıdır.
-**Sybil direnci**, bir protokolün [Sybil saldırısına](https://wikipedia.org/wiki/Sybil_attack) ne kadar dayanıklı olduğunu ölçer. Sybil saldırıları, bir kullanıcı veya grubun birçok kullanıcı gibi davranmasıdır. Bu tip bir saldırıya karşı direnç, merkeziyetsiz bir blok zincir için önemlidir ve madencilerle doğrulayıcıların ortaya konulan kaynaklar neticesinde eşit şekilde ödüllendirilmesini sağlar. İş ispatı ve hisse ispatı kullanıcıların fazla enerji tüketmesini veya yüksek teminatlar ortaya koymasını sağlayarak buna karşı koruma sağlar. Bu korumalar Sybil saldırılarına karşı ekonomik bir caydırıcıdır.
+**Sybil direnci**, bir protokolün Sybil saldırısına ne kadar dayanıklı olduğunu ölçer. Bu tip bir saldırıya karşı direnç, merkeziyetsiz bir blok zincir için önemlidir ve madencilerle doğrulayıcıların ortaya konulan kaynaklar neticesinde eşit şekilde ödüllendirilmesini sağlar. İş ispatı ve hisse ispatı kullanıcıların fazla enerji tüketmesini veya yüksek teminatlar ortaya koymasını sağlayarak buna karşı koruma sağlar. Bu korumalar Sybil saldırılarına karşı ekonomik bir caydırıcıdır.
Bir **zincir seçim kuralı** hangi zincirin "doğru" zincir olduğuna karar verilmesinde kullanılır. Bitcoin şu anda "en uzun zincir" kuralını kullanmaktadır, bu da hangi blok zinciri en uzun ise düğümlerin o zinciri geçerli kabul edeceği ve içinde çalışacağı anlamına gelir. İş ispatı zincirleri kapsamında en uzun zincir, zincirin toplam birikmiş iş ispatı zorluğuna göre belirlenir. Ethereum da bir zamanlar en uzun zincir kuralını kullanıyordu, ancak Ethereum artık hisse ispatı kullandığı için zincirin "ağırlık" ölçümünü yapan yeni bir çatal seçim algoritması kullanıyor. Ağırlık, doğrulayıcıların hisselenmiş Ether bakiyeleri ile birikmiş oylarının toplamıdır.
@@ -89,3 +89,4 @@ _Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düze
- [İş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/)
- [Madencilik](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/)
- [Hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
+- [Yetki kanıtı](/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..eb4b8fd6e5d
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/index.md
@@ -0,0 +1,79 @@
+---
+title: Yetki İspatı (PoA)
+description: Yetki ispatı mutabakat protokolü ve blokzincir ekosistemindeki rolüne dair bir açıklama.
+lang: tr
+---
+
+**Yetki İspatı (PoA)** [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)'nın değiştirilmiş bir versiyonu olan, itibar tabanlı bir mutabakat algoritmasıdır. Çoğunlukla; özel zincirlerde, test ağlarında ve yerel geliştirme ağlarında kullanılır. PoA, PoS tabanlı hisse ispatı mekanizmasının aksine yetkilendirilmiş imzalayıcılar adındaki belirli gruplar tarafından blokların üretiminin imzalanarak ilerlenmesini sağlayan ve itibar tabanlı bir mutabakat algoritmasıdır.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için öncelikle [işlemler](/developers/docs/transactions/), [bloklar](/developers/docs/blocks/) ve [mutabakat mekanizmaları](/developers/docs/consensus-mechanisms/) hakkındaki kaynakları okumanızı tavsiye ediyoruz.
+
+## Yetki ispatı (PoA) nedir? {#what-is-poa}
+
+Yetki ispatı, PoS'taki hisseleme tabanlı mekanizma yerine itibar tabanlı bir mutabakat algoritması olan **[hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) (PoS)** algoritmasının değiştirilmiş bir versiyonudur. Bu terim ilk kez 2017 yılında Gavin Wood tarafından ortaya atılmış olup, bu mutabakat algoritması çoğunlukla özel zincirler, test ağları ve yerel geliştirme ağları tarafından kullanılmıştır. Çünkü PoW'da olduğu gibi yüksek kaliteli kaynaklara olan ihtiyacı ortadan kaldırır ve blokzinciri depolayan ve blok üreten küçük bir düğüm alt kümesine sahip olması sayesinde PoS'taki ölçeklenebilirlik sorunlarını aşar.
+
+Yetki ispatı, [başlangıç bloğu](/glossary/#genesis-block)'nda belirlenmiş ve güvenilen bir grup imzalayıcıya ihtiyaç duyar. Güncel uygulamaların çoğunda, zincirin mutabakatını belirlerken tüm yetkili imzacılar eşit güç ve ayrıcalıklara sahiptir. İtibar tabanlı hisselemenin arkasında yatan fikir, yetkili her doğrulayıcının "müşterinizi tanıyın" (KYC) gibi şeyler aracılığıyla veya tek doğrulayıcının iyi bilinen bir kuruluş olması yoluyla herkes tarafından iyi tanınmasıdır; bu sayede, bir doğrulayıcı yanlış bir şey yaptığında kimliği öğrenilebilir.
+
+PoA'nın birden fazla uygulaması vardır ancak standart Ethereum uygulaması, [EIP-225'i](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-225) uygulayan **clique**'dir. Clique, tüm istemci senkronizasyon tiplerini destekleyen, geliştirici dostu ve kolay uygulanabilir bir standarttır. Diğer uygulamalar arasında [IBFT 2.0](https://besu.hyperledger.org/stable/private-networks/concepts/poa) ve [Aura](https://openethereum.github.io/Chain-specification) yer alır.
+
+## Nasıl çalışır? {#how-it-works}
+
+PoA'da bir dizi yetkili imzalayıcı, yeni blokların üretimi için seçilir. İmzalayıcılar, itibarlarına göre seçilir ve yeni bloklar oluşturma yetkisine sahip olan tek kişiler onlardır. İmzalayıcılar sırayla seçilir ve her imzalayıcının belirli bir zaman dilimi içinde bir blok oluşturmasına izin verilir. Blok üretim süresi sabittir ve imzalayıcılar bu zaman aralığında blokları üretmekle yükümlüdür.
+
+Bu bağlamda itibar, nicel bir şeyi değil, Microsoft ve Google gibi tanınmış şirketlerin itibarını ifade eder. Dolayısıyla güvenilir imzalayıcıları seçme yöntemi algoritmik değil, insani bir normal _güven_ eylemidir; burada örneğin Microsoft, yüzlerce veya binlerce yeni girişim arasında bir PoA özel ağı oluşturarak kendisi tek güvenilir imzalayıcı rolü üstlenir ve gelecekte Google gibi tanınmış diğer imzalayıcıları ekleme olanağına sahip olur. Yeni girişimler şüphesiz Microsoft'un her zaman dürüst bir şekilde hareket ederek ağı kullanacağına güvenecektir. Bu, farklı amaçlar için oluşturulmuş farklı küçük/özel ağları merkeziyetsiz ve çalışır durumda tutmak için bu ağlara yatırım yapma ihtiyacının yanı sıra çok fazla güç ve kaynak tüketen madencilere olan ihtiyacı da ortadan kaldırır. VeChain gibi bazı özel ağlar PoA standardını kullanırken, Binance gibi bazıları da PoA ve PoS'nin özel olarak değiştirilmiş bir versiyonu olan [PoSA](https://academy.binance.com/en/glossary/proof-of-staked-authority-posa) standardını kullanır.
+
+Oylama süreci imzalayıcılar tarafından gerçekleştirilir. Her imzalayıcı, yeni bir blok oluşturduğunda kendi bloğuna bir imzalayanın eklenmesi veya çıkarılması için oy kullanır. Oylar, düğümler tarafından sayılır ve imzalayıcılar, "SIGNER_LIMIT" eşiğine ulaştıktan sonra oylara göre bloklara eklenir veya çıkarılır.
+
+Küçük çatallanmaların meydana geldiği durumlar olabilir; bir bloğun zorluğu, bloğun sırayla mı yoksa sıra olmadan mı imzalandığına bağlıdır. "Sıra dahilindeki" bloklar 2. dereceden zorluğa, "sıra haricindeki" bloklar ise 1. dereceden zorluğa sahiptir. Küçük çatallanmaların olduğu durumlarda, blokları "sırayla" imzalayanların çoğunun bulunduğu zincir en fazla zorluğu biriktirecek ve kazanacaktır.
+
+## Saldırı vektörleri {#attack-vectors}
+
+### Kötü niyetli imzalayıcılar {#malicious-signers}
+
+Kötü niyetli bir kullanıcı imzalayıcıların olduğu listeye eklenebilir ya da imzalayıcı anahtar/makine riskli hale gelmiş olabilir. Bu tarz senaryolarda, protokol kendisini yeniden örgütlenmelere ve spamlamalara karşı savunabilecek durumda olabilmelidir. Teklif edilen çözüm ise, N adet yetkili imzalayıcının olduğu bir listede her K döngüsünde her bir imzalayıcının sadece bir blok basabilmesidir. Bu sayede alınan hasar sınırlandırılır ve kalan doğrulayıcılar kötü niyetli kullanıcıyı oylayarak sistemin dışına atabilir.
+
+### Sansür {#censorship-attack}
+
+Başka bir ilgi çekici saldırı vektörü ise, bir imzalayıcı (ya da bir grup imzalayıcı) kendisini yetkili listesinden çıkartmayı içeren oylamanın bloğunu sansürlemeye çalıştığında oluşur. Bu sorunu aşmak için imzalayıcıların izin verilen basma sıklığı N/2'de 1 ile sınırlandırılmıştır. Bu, kötü niyetli imzalayıcıların imzalayıcı hesapların en az %51'ini kontrol etmeye mecbur olmasını sağlar ve sonucunda efektif bir şekilde zincir için yeni doğruluk kaynağı haline gelmelerini engeller.
+
+### Spam {#spam-attack}
+
+Başka bir saldırı vektörü ise, kötü niyetli imzalayıcıların bastıkları her bloğun içerisine yeni bir oylama teklifi eklemeleri ile olur. Düğümlerin yetkili imzalayıcıların gerçek listesini oluşturmak için tüm oyları sayması gerektiğinden, zaman içerisinde tüm oyları kaydetmesi gerekir. Oy verme süresine bir sınır getirilmediği takdirde, bu süre yavaş ama sınırsız bir şekilde uzayabilir. Çözüm ise, oyların geçmişte kaldığının kabul edildiği W blokluk bir _hareketli_ pencere yerleştirmektir. _Uygun bir pencere yaklaşık olarak 1-2 dönemdir._
+
+### Eş zamanlı bloklar {#concurrent-blocks}
+
+Bir PoA ağında, N yetkili imzalayıcı olduğunda her bir imzalayıcı K döngüsünden 1 blok basma yetkisine sahiptir. Bu da N-K+1 doğrulayıcının herhangi bir zamanda blok basabilmesi anlamına gelir. Bu doğrulayıcıların bloklar için yarışmasına engel olmak için, her bir imzalayıcı yeni bir blok yayınladığında zaman sürecine küçük ve rastgele bir "dengeleyici zaman" eklemelidir. Her ne kadar bu süreç küçük çatallanmaların nadiren oluşmasını sağlasa da aynı ana ağ gibi tesadüfi çatallanmalar meydana gelebilir. Bir imzalayıcı yetkisini suistimal ederse ve kaosa sebebiyet verirse, diğer imzalayıcılar onu oylayarak yetkili listesinin dışına atabilir.
+
+Örneğin, 10 yetkili imzalayıcı varsa ve her imzalayıcının 20 bloktan 1'ini oluşturulmasına izin veriliyorsa, herhangi bir zamanda 11 doğrulayıcı blokları oluşturabilir. Blok üretimi için yarışmalarını önlemek için, her bir imzalayıcı yeni bir blok yayınlandığında zaman sürecine küçük ve rastgele bir "dengeleyici zaman" eklemelidir. Bu, küçük çatallanmaların oluşmasını en düşük seviyeye indirir ancak Ethereum Ana Ağında görüldüğü gibi tesadüfi çatallanmalar meydana gelebilir. Bir imzalayıcı yetkisini kötüye kullanırsa ve aksamalara sebebiyet verirse, oylanarak ağdan atılabilir.
+
+## Artı ve eksiler {#pros-and-cons}
+
+| Artıları | Eksileri |
+| ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Sınırlı sayıda blok imzalayıcısına dayandığından dolayı PoS ve PoW gibi popüler diğer mekanizmalardan daha ölçeklenebilir niteliktedir | PoA ağları genellikle az sayıda doğrulayıcı düğüme sahiptir. Bu, PoA ağlarını daha merkezi hale getirir. |
+| PoA blokzincirlerini çalıştırmak ve sürdürmek inanılmaz derecede ucuzdur | Yetkili bir imzalayıcı olmak sıradan bir kişi için genellikle ulaşılamaz bir durumdur çünkü blokzincir güçlü itibara sahip kişilere ihtiyaç duyar. |
+| İşlemler çok hızlı bir şekilde, neredeyse 1 saniyenin altında bir sürede onaylanır çünkü blokları doğrulamak için sınırlı sayıda imzalayıcı gereklidir | Kötü niyetli bir imzalayıcı yeniden organize olabilir, çift harcama yapabilir ve ağdaki işlemleri sansürleyebilir. Bu tip saldırıların ihtimali azaltılmıştır ancak halen mümkündür |
+
+## Daha fazla kaynak {#further-reading}
+
+- [EIP-225](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-225) _Clique standardı_
+- [Yetki İspatı çalışması](https://github.com/cryptoeconomics-study/website/blob/master/docs/sync/2.4-lecture.md) _Kriptoekonomi_
+- [Yetki İspatı nedir?](https://forum.openzeppelin.com/t/proof-of-authority/3577) _OpenZeppelin_
+- [Yetki İspatına İlişkin Açıklama](https://academy.binance.com/en/articles/proof-of-authority-explained) _binance_
+- [Blokzincirde PoA](https://medium.com/techskill-brew/proof-of-authority-or-poa-in-blockchain-part-11-blockchain-series-be15b3321cba)
+- [Clique, açıklamalı](https://medium.com/@Destiner/clique-cross-client-proof-of-authority-algorithm-for-ethereum-8b2a135201d)
+- [Kullanımdan kaldırılmış PoA, Aura spesifikasyonu](https://openethereum.github.io/Chain-specification)
+- [IBFT 2.0, başka bir PoA uygulaması](https://besu.hyperledger.org/stable/private-networks/concepts/poa)
+
+### Görsel olarak öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? {#visual-learner}
+
+Yetki ispatının görsel açıklamasını izleyin:
+
+
+
+## Alakalı başlıklar {#related-topics}
+
+- [İş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/)
+- [Hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense/index.md
index ffc2a1d0566..af555f6ce26 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense/index.md
@@ -41,7 +41,7 @@ Bu saldırıları özellikle tehlikeli yapan şey ise çoğu vakada çok az mikt
Katman 0 saldırılarına karşı savunma genellikle dümdüz değildir ancak bazı temel ilkeler belirlenebilir. Bunlardan biri, Ethereum hakkında gerçek bilginin, dürüst topluluk üyeleri tarafından bloglar, discord sunucuları, açıklamalı özellikler, kitaplar, podcastler, YouTube ve daha fazlası yardımıyla, safsataya oranla daha fazla yayılmasıdır. ethereum.org'da biz, kesin bilgiyi sağlamak ve bunu mümkün olduğu kadar fazla dile çevirmek için sıkı çalışıyoruz. Bir alanı yüksek kaliteli bilgi ve meme'ler ile doldurmak yanlış bilgilendirmeye karşı etkili bir savunmadır.
-Sosyal ağ saldırılarına karşı bir diğer önemli güçlendirme de açık görev belirlemesi ve yönetişim protokolüdür. Ethereum; aynı zamanda ölçeklenebilirlik ve sürdürülebilirliğe yüksek önem verirken akıllı sözleşme katman 1'lerinde kendisini, merkeziyetsizleşme ve güvenliğin şampiyonu olarak konumlandırmıştır. Ethereum topluluğunda her ne anlaşmazlık çıkarsa çıksın bu temel ilkeler asgari düzeyde hasarlanır. Bu temel ilkelere karşı hikâyeye değer verme ve onları, EIP (Ethereum Geliştirme Önerisi) sürecinde başarılı gözden geçirme turlarıyla sınama, topluluğun iyi ve kötü aktörleri birbirinden ayırt etmesine ve kötü niyetli aktörlerin Ethereum'un gelecek yöneliminin etkileme kapsamını daraltmasına yardımcı olabilir.
+Sosyal ağ saldırılarına karşı bir diğer önemli güçlendirme de açık görev belirlemesi ve yönetişim protokolüdür. Ethereum; aynı zamanda ölçeklenebilirlik ve sürdürülebilirliğe yüksek önem verirken akıllı sözleşme katman 1'lerinde kendisini, merkeziyetsizleşme ve güvenliğin şampiyonu olarak konumlandırmıştır. Etheruem topluluğunda her ne anlaşmazlık çıkarsa çıksın bu temel ilkeler asgari düzeyde hasarlanır. Bu temel ilkelere karşı hikâyeye değer verme ve onları, EIP (Ethereum Geliştirme Önerisi) sürecinde başarılı gözden geçirme turlarıyla sınama, topluluğun iyi ve kötü aktörleri birbirinden ayırt etmesine ve kötü niyetli aktörlerin Ethereum'un gelecek yöneliminin etkileme kapsamını daraltmasına yardımcı olabilir.
Son olarak, Ethererum topluluğunun açık kalması ve tüm katılımcıları hoş karşılaması kritiktir. Dışlayıcı ve kapı bekçileri olan bir topluluk sosyal saldırılara karşı daha savunmasızdır çünkü "biz ve onlar" anlatılarını kurmak çok daha kolaydır. Kabilecilik ve toksik maksimalizm topluluğu yaralar ve 0. Katmanın sağladığı güvenliği yıpratır. Ağın güvenliği menfaatine olan Etherliler, görüşlerini hem sanal hem de fiziksel dünyada belirtmeli ve Ethereum'un 0. Katman güvenliğine doğrudan katkı sağlamalıdır.
@@ -55,7 +55,7 @@ Temelde, tüm düşük bahisli saldırılar, doğrulayıcıların iki tür yanl
#### yeniden düzenlemeler {#reorgs}
-Birçok sayfa, toplam hisselenmiş etherin yalnızca küçük bir kısmı kullanılarak yeniden düzenleme ya da kesinlik gecikmesini başarmış Ethereum karşı saldırılarını açıkladı. Bu saldırılar genellikle saldırganın diğer doğrulayıcılara dayandırdığı bazı bilgilere ve daha sonra onları bazı ayrıntılar ve/veya elverişli zamanda ortaya bırakmasına dayanır. Genellikle bazı dürüst blokları, kurallı zincirden ayırmayı amaçlarlar. [Neuder ile arkadaşları 2020'de](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf) bir saldırgan doğrulayıcının bir bloka (`B`) belirli bir yuva `n+1` için nasıl ispat yarattığını, ancak ağdaki diğer düğümlerden nasıl alıkoyduğunu bize gösterdi. Bunun yerine bir sonraki yuvaya `n+2` dek ispatlı blok ile kalırlar. Dürüst bir doğrulayıcı yuva `n+2` için bir blok (`C`) önerir. Neredeyse eş zamanlı olarak saldırgan, geri tuttuğu blok olan (`B`)'yi ve onun için tutulan beyanlarını yayınlayabilir. Ayrıca yuva `n+2`'nin oylarıyla `B`'nin zincirin başı olduğunu beyan ederek dürüst blok `C`'nin varlığını etkili bir şekilde inkar etme gücünü sağlayabilir. Dürüst blok `D` salındığı zaman çatal seçim algoritması `D`'nin `B` üzerine inşa edilmesinin `D`'nin `C` üzerine inşa edilmesinden daha ağır olduğunu görür. Saldırgan, sonrasında eski ön yeniden düzenleme 1. blokunu kullanarak kurallı zincirin `n+2` yuvasındaki `C` dürüst blokunu ortadan kaldırmayı başardı. Hisselerin [%34'üne sahip bir saldırganın](https://www.youtube.com/watch?v=6vzXwwk12ZE) bu saldırıda başarıya ulaşma ihtimali, [bu notta](https://notes.ethereum.org/plgVdz-ORe-fGjK06BZ_3A#Fork-choice-by-block-slot-pair) açıklandığı üzere çok fazladır. Teorik olarak da olsa bu saldırı daha küçük hisselemelerle denenebilir. [Neuder ve diğeri 2020 yılında](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf), bu saldırının %30 hisse ile yapıldığını[ söylese de daha sonrasında saldırının %2'lik hisse ile ve](https://arxiv.org/pdf/2009.04987.pdf)diğer bölümde inceleyeceğimiz [dengeleme yöntemlerini kullanan tek bir doğrulayıcı tarafından](https://arxiv.org/abs/2110.10086#)yapılmış olduğu ortaya çıkmıştır.
+Birçok sayfa, toplam hisselenmiş etherin yalnızca küçük bir kısmı kullanılarak yeniden düzenleme ya da kesinlik gecikmesini başarmış Ethereum karşı saldırılarını açıkladı. Bu saldırılar genellikle saldırganın diğer doğrulayıcılara dayandırdığı bazı bilgilere ve daha sonra onları bazı ayrıntılar ve/veya elverişli zamanda ortaya bırakmasına dayanır. Genellikle bazı dürüst blokları, kurallı zincirden ayırmayı amaçlarlar. [Neuder ile arkadaşları 2020'de](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf) bir saldırgan doğrulayıcının bir bloka (`B`) belirli bir yuva `n+1` için nasıl ispat yarattığını, ancak ağdaki diğer düğümlerden nasıl alıkoyduğunu bize gösterdi. Bunun yerine bir sonraki yuvaya `n+2` dek ispatlı blok ile kalırlar. Dürüst bir doğrulayıcı yuva `n+2` için bir blok (`C`) önerir. Neredeyse eş zamanlı olarak saldırgan, geri tuttuğu blok olan (`B`)'yi ve onun için tutulan beyanlarını yayınlayabilir. Ayrıca yuva `n+2`'nin oylarıyla `B`'nin zincirin başı olduğunu beyan ederek dürüst blok `C`'nin varlığını etkili bir şekilde inkar etme gücünü sağlayabilir. Dürüst blok `D` salındığı zaman çatal seçim algoritması `D`'nin `B` üzerine inşa edilmesinin `D`'nin `C` üzerine inşa edilmesinden daha ağır olduğunu görür. Saldırgan, sonrasında eski ön yeniden düzenleme 1. blokunu kullanarak kurallı zincirin `n+2` yuvasındaki `C` dürüst blokunu ortadan kaldırmayı başardı. Hisselerin [%34'üne sahip bir saldırganın](https://www.youtube.com/watch?v=6vzXwwk12ZE) bu saldırıda başarıya ulaşma ihtimali, [bu notta](https://notes.ethereum.org/plgVdz-ORe-fGjK06BZ_3A#Fork-choice-by-block-slot-pair) açıklandığı üzere çok fazladır. Teorik olarak da olsa bu saldırı daha küçük hisselemelerle denenebilir. [Neuder ve diğeri 2020 yılında](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf), bu saldırının %30 hisse ile yapıldığını[ söylese de daha sonrasında saldırının %2'lik hisse ile ve ](https://arxiv.org/pdf/2009.04987.pdf)diğer bölümde inceleyeceğimiz [dengeleme yöntemlerini kullanan tek bir doğrulayıcı tarafından ](https://arxiv.org/abs/2110.10086#)yapılmış olduğu ortaya çıkmıştır.
@@ -67,7 +67,7 @@ Daha karmaşık bir saldırı dürüst doğrulayıcı ekibini, zincirin başı h
-Sıçrama saldırıları da dengeleme saldırıları da saldırganın, ağ arasında genellikle olmayan ileti zamanlaması üzerindeki ince kontrolüne bel bağlar. Yine de savunmalar protokol içine, daha yavaş olanlarına kıyasla hızlı iletilere, fazladan ağırlıklandırılımış formda inşa edilmiştir. Bu, [önerici ağırlık güçlendirmesi](https://github.com/ethereum/consensus-specs/pull/2730) olarak bilinir. Sıçrama saldırılarına karşı savunabilmek için çatal seçim algoritması güncellenerek, en son gerçekleşen haklı kontrol noktasını yalnızca her dönemin [ilk 1/3 yuvasında](https://ethresear.ch/t/prevention-of-bouncing-attack-on-ffg/6114) bir alternatif zincire geçebilecek şekilde değiştirilmiştir. Bu koşul, saldırganın daha sonra kullanmak üzere oy biriktirmesini engeller - çatal seçim algoritması öncelikli seçtiği kontrol noktasına sadık kalarak bu süre zarfında çoğu dürüst doğrulayıcı dönemin ilk 1/3'ünde seçilmiş kontrol noktasında sadık kalarak oylamış olur.
+Sıçrama saldırıları da dengeleme saldırıları da saldırganın, ağ arasında genellikle olmayan ileti zamanlaması üzerindeki ince kontrolüne bel bağlar. Yine de savunmalar protokol içine, daha yavaş olanlarına kıyasla hızlı iletilere, fazladan ağırlıklandırılımış formda inşa edilmiştir. Bu, [önerici ağırlık güçlendirmesi ](https://github.com/ethereum/consensus-specs/pull/2730) olarak bilinir. Sıçrama saldırılarına karşı savunabilmek için çatal seçim algoritması güncellenerek, en son gerçekleşen haklı kontrol noktasını yalnızca her dönemin [ilk 1/3 yuvasında](https://ethresear.ch/t/prevention-of-bouncing-attack-on-ffg/6114) bir alternatif zincire geçebilecek şekilde değiştirilmiştir. Bu koşul, saldırganın daha sonra kullanmak üzere oy biriktirmesini engeller - çatal seçim algoritması öncelikli seçtiği kontrol noktasına sadık kalarak bu süre zarfında çoğu dürüst doğrulayıcı dönemin ilk 1/3'ünde seçilmiş kontrol noktasında sadık kalarak oylamış olur.
Bu önlemlerin birleşimi, dürüst bir blok önericisinin yuvanın başlangıcından hemen sonra bloklarını çok hızlı bir şekilde yayınlayabileceği, ardından malum yeni blok için çatal seçim algoritmasının farklı bir zincire geçmesini nedenselleştiren ~1/3 yuva (4 saniyede) kadarlık bir süre doğduğu senaryoya imkân tanır. Aynı son tarihin ardından, yavaş doğrulayıcılardan gelen tasdikler, daha önce gelenlere kıyasla daha düşük ağırlık sahibi olur. Bu, zincirin başını belirlemede hızlı önericileri ve doğrulayıcıları güçlü bir şekilde destekler ve dengeleme veya sıçrama saldırısının başarı ihtimalini önemli ölçüde azaltır.
@@ -105,7 +105,7 @@ Hisselenmiş etherin %33'ü saldırgan için bir kıyastır çünkü bu miktarda
Hareketsizlik sızıntısının amacı zincirin tekrardan kesinleşebilmesidir. Ancak saldırgan da hisselenmiş etherinin bir kısmını kaybeder. Toplam hisselenmiş etherin %33'ünü temsil eden doğrulayıcıların sürekli hareketsizliği, doğrulayıcılar cezalandırılmasa dahi oldukça pahalıdır.
-Ethereum ağının senkronize olmadığını varsaydığımızda (ör. gönderilen ve alınan mesajlar arasında gecikme olması) toplam hisselerin %34'üne sahip saldırgan çift kesinliğe yol açabilir. Bu; saldırganlar blok üreticileri olarak seçildiği zaman birden fazla bloku denkleştirip daha sonra da tüm doğrulayıcılarıyla oylamalarından dolayıdır. Bu, blok zincirin çatalının var olduğu ve her birinin %34 hisselenmiş ether ile oylandığı bir durum yaratır. Her bir çatal, böyle bir durumda her iki zincirin de kesinleşebileceği (çünkü saldırgan doğrulayıcıların %34'ü + kalan %66'nın yarısı = %67), süper çoğunluk tarafından desteklenmek için kalan doğrulayıcıların yalnızca %50'sinin kendi lehine oy vermelerini gerektirir. Yarışan blokların her biri dürüst doğrulayıcıların yaklaşık %50'si tarafından alınmalıdır, bu nedenle bu saldırı, saldırganın ağ üzerindeki mesajların zamanlaması üzerinde belli bir derecede kontrol sahibi olduğu durumlarda mümkündür. Böylece dürüst doğrulayıcıların yarısını her bir zincire yönlendirebilirler. Saldırganın bu çifte kesinliği elde etmek için kendi tüm kilidini (bugünkü doğrulayıcı kümesiyle yaklaşık 10 milyon ether'in %34'ü) mutlaka yok etmesi gerekecektir. Çünkü saldırganın %34'ü kadar olan doğrulayıcıları aynı anda çifte oy kullanmış olacaktır - en yüksek oranda ceza gerektiren ihlal türüdür. Bu saldırıya karşı savunma, hisselenen toplam etherin %34'ünü yok etmenin çok büyük bir maliyeti olmasıdır. Bu saldırıdan kurtulmak için Ethereum topluluğunun "bant dışında" olarak koordine olması ve çatalın birini takip etmeye ve diğerini görmezden gelmeye karar vermesi gerekecektir.
+Etheruem ağının senkronize olmadığını varsaydığımızda (ör. gönderilen ve alınan mesajlar arasında gecikme olması) toplam hisselerin %34'üne sahip saldırgan çift kesinliğe yol açabilir. Bu; saldırganlar blok üreticileri olarak seçildiği zaman birden fazla bloku denkleştirip daha sonra da tüm doğrulayıcılarıyla oylamalarından dolayıdır. Bu, blok zincirin çatalının var olduğu ve her birinin %34 hisselenmiş ether ile oylandığı bir durum yaratır. Her bir çatal, böyle bir durumda her iki zincirin de kesinleşebileceği (çünkü saldırgan doğrulayıcıların %34'ü + kalan %66'nın yarısı = %67), süper çoğunluk tarafından desteklenmek için kalan doğrulayıcıların yalnızca %50'sinin kendi lehine oy vermelerini gerektirir. Yarışan blokların her biri dürüst doğrulayıcıların yaklaşık %50'si tarafından alınmalıdır, bu nedenle bu saldırı, saldırganın ağ üzerindeki mesajların zamanlaması üzerinde belli bir derecede kontrol sahibi olduğu durumlarda mümkündür. Böylece dürüst doğrulayıcıların yarısını her bir zincire yönlendirebilirler. Saldırganın bu çifte kesinliği elde etmek için kendi tüm kilidini (bugünkü doğrulayıcı kümesiyle yaklaşık 10 milyon ether'in %34'ü) mutlaka yok etmesi gerekecektir. Çünkü saldırganın %34'ü kadar olan doğrulayıcıları aynı anda çifte oy kullanmış olacaktır - en yüksek oranda ceza gerektiren ihlal türüdür. Bu saldırıya karşı savunma, hisselenen toplam etherin %34'ünü yok etmenin çok büyük bir maliyeti olmasıdır. Bu saldırıdan kurtulmak için Ethereum topluluğunun "bant dışında" olarak koordine olması ve çatalın birini takip etmeye ve diğerini görmezden gelmeye karar vermesi gerekecektir.
### Toplam hissenin ~%50'sini kullanan saldırganlar {#attackers-with-50-stake}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attestations/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attestations/index.md
index 88032100ac9..07a8f34fe27 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attestations/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attestations/index.md
@@ -32,7 +32,7 @@ Son olarak, doğrulayıcı tasdiki imzalar ve ağa yayınlar.
Bu veriyi ağ üzerinde her bir doğrulayıcı için dolaştırmanın önemli bir ek masrafı vardır. Sonuç olarak, tekil doğrulayıcılardan gelen tasdikler daha geniş olarak yayınlanmadan önce alt ağlar içerisinde toplanır. Bu, imzaların birlikte toplanmalarını içerir; bu sayede, yayınlanan bir tasdik, mutabakat `data`'sını ve tüm doğrulayıcıların `data` ile mutabakatta olduğu tüm imzaları birleştiren tek bir imzadan oluşur. Bu `aggregation_bits` kullanılarak kontrol edilebilir çünkü bu kendi komitesindeki (kimliği `data` içinde bulunur) her bir doğrulayıcının endeksini sağlar, bu da tekil imzaları sorgulamak için kullanılabilir.
-Her dönemde her bir alt ağdaki doğrulayıcı `aggregator` olarak seçilir. Toplayıcı dedikodu ağı üzerinde duyduğu kendininkine `data` bakımından eşit olan tüm tasdikleri toplar. Her uyumlu tasdikin göndericisi `aggregation_bits` içerisinde kaydedilir. Toplayıcı sonrasında tasdik toplamını daha geniş ağa yayınlar.
+Her dönemde her bir alt ağdaki 16 doğrulayıcı, `toplayıcı` olarak seçilir. Toplayıcılar dedikodu ağından duydukları ve kendi `verilerine` eşdeğer olan tüm tasdikleri toplar. Her uyumlu tasdikin göndericisi `aggregation_bits` içerisinde kaydedilir. Toplayıcılar sonrasında topladıkları tasdikleri daha geniş bir ağa yayımlar.
Bir doğrulayıcı blok önericisi olmak için seçildiğinde yeni bloktaki en son yuvaya kadar alt ağlardaki tasdik toplamlarını paketler.
@@ -50,9 +50,15 @@ Tasdik yaşam döngüsü aşağıdaki şemada belirtilmiştir:
## Ödüller {#rewards}
-Doğrulayıcılar tasdikler bildirdikleri için ödül alırlar. Tasdik ödülü iki değişkene bağlıdır, `base reward` ve `inclusion delay`. Dahil etme gecikmesi için en iyi durum 1'e eşit olmasıdır.
+Doğrulayıcılar tasdikler bildirdikleri için ödül alırlar. Tasdik ödülü, katılım etiketlerine (kaynak, hedef ve baş), ana ödüle ve katılım oranına bağlıdır.
-`attestation reward = 7/8 x base reward x (1/inclusion delay)`
+Katılım etiketlerinin her biri gönderilen tasdiklere ve dahil etme gecikmesine bağlı olarak doğru ya da yanlış olabilir.
+
+En iyi senaryo, üç etiketin de doğru olduğu senaryodur; bu durumda da doğrulayıcının kazanacağı miktar şu şekildedir (doğru etiket başına):
+
+`ödül += ana ödül * etiket ağırlığı * etiket tasdikleme oranı / 64`
+
+Etiket tasdikleme oranı, belirlenmiş etiketi tasdikleyen tüm doğrulayıcıların toplam bakiyesinin toplam aktif bakiyeyle karşılaştırılmasıyla elde edilir.
### Ana ödül {#base-reward}
@@ -81,6 +87,6 @@ Bazı durumlarda şanslı bir toplayıcının aynı zamanda blok önericisi olab
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
- [Vitalik'in açıklamalı mutabakat özelliklerindeki tasdikler](https://github.com/ethereum/annotated-spec/blob/master/phase0/beacon-chain.md#attestationdata)
-- [Eth2book.info içindeki tasdikler](https://eth2book.info/altair/part3/containers/dependencies#attestationdata)
+- [Eth2book.info içindeki tasdikler](https://eth2book.info/capella/part3/containers/dependencies/#attestationdata)
_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve onu ekleyin!_
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal/index.md
index b614a305f9a..abdff030f9e 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal/index.md
@@ -64,6 +64,6 @@ Blok önerici çalışmaları için ödeme alır. Aktif doğrulayıcı sayısı
- [Blok'lara giriş](/developers/docs/blocks/)
- [Hisse ispatı'na giriş](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
-- [Ethereum mutabakat özellikleri](https://www.github.com/ethereum/consensus-specs)
+- [Ethereum mutabakat özellikleri](https://github.com/ethereum/consensus-specs)
- [Gasper'a giriş](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
- [Ethereum'u Yükseltme](https://eth2book.info/)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/faqs/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/faqs/index.md
index c2d3ea797bd..cdc3330adef 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/faqs/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/faqs/index.md
@@ -50,7 +50,7 @@ Düğümler, Ethereum ağına bağlı bilgisayarlardır. İstemciler, bilgisayar
## Hisse ispatı yeni bir fikir midir? {#is-pos-new}
-Hayır. Bir kullanıcı, BitcoinTalk [ forumunda 2011 yılında Bitcoin'e bir yükseltme olarak hisse ispatının](https://bitcointalk.org/index.php?topic=27787.0) temel fikrini önerdi. Bu, Ethereum Ana Ağı'na yerleştirmeye hazır olmasından 11 yıl önceydi. Bazı diğer zincirler hisse ispatını Ethereum'dan önce yerleştirdi ancak Ethereum'un özgül mekanizmasını (Gasper olarak bilinen) yerleştiremedi.
+Hayır. Bir kullanıcı, BitcoinTalk [ forumunda 2011 yılında Bitcoin'e bir yükseltme olarak hisse ispatının ](https://bitcointalk.org/index.php?topic=27787.0) temel fikrini önerdi. Bu, Ethereum Ana Ağı'na yerleştirmeye hazır olmasından 11 yıl önceydi. Bazı diğer zincirler hisse ispatını Ethereum'dan önce yerleştirdi ancak Ethereum'un özgül mekanizmasını (Gasper olarak bilinen) yerleştiremedi.
## Ethereum'un hisse ispatıyla ilgili özel olan nedir? {#why-is-ethereum-pos-special}
@@ -74,7 +74,7 @@ Doğrulayıcılar eğer kötü davranırlarsa kaybedecek bir şeyleri olsun diye
## Doğrulayıcılar nasıl seçilir? {#how-are-validators-selected}
-Her yuva için tek bir doğrulayıcı, her blok önerisini rastgele seçmek üzere RANDAO adlı bir algoritma kullanarak seçilir. Bu algoritma, blok önerisinde bulunan bir karma ile her blokta güncellenen bir tohumun karıştırılmasıyla çalışır. Bu değer, toplam doğrulayıcı kümesinden belirli bir doğrulayıcıyı seçmek için kullanılır. Doğrulayıcı seçimi önceden belirlenmiş dört dönemde yapılır.
+Her yuva için tek bir doğrulayıcı, her blok önerisini rastgele seçmek üzere RANDAO adlı bir algoritma kullanarak seçilir. Bu algoritma, blok önerisinde bulunan bir karma ile her blokta güncellenen bir tohumun karıştırılmasıyla çalışır. Bu değer, toplam doğrulayıcı kümesinden belirli bir doğrulayıcıyı seçmek için kullanılır. Doğrulayıcı seçimi, iki dönem öncesinden belirlenir.
[Doğrulayıcı seçimi hakkında daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/index.md
index 21e02c9954f..ea9528ffab6 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/index.md
@@ -16,7 +16,7 @@ Hisse ispatı doğrulayıcıların ağda dürüst olmayan bir hareket yaptıklar
## Doğrulayıcılar {#validators}
-Doğrulayıcı olarak katılmak için, kullanıcının mevduat sözleşmesine 32 ETH yatırması ve üç ayrı yazılım parçası çalıştırması gerekir: bir yürütüm istemcisi, bir fikir birliği istemcisi ve bir doğrulayıcı. Etherlerini yatırırken, kullanıcı ağa katılan yeni doğrulayıcıların oranını sınırlayan bir etkinleştirme kuyruğuna katılır. Etkinleştirildikten sonra doğrulayıcılar, Ethereum ağındaki eşlerden yeni bloklar alırlar. Ethereum'un o anki durumunda önerilen değişikliklerin ve de blok imzasının geçerli olup olmadığı o blokta teslim edilen işlemler yenide yürütülerek kontrol edilir. Doğrulayıcı daha sonra ağ genelinde bu blok lehine bir oy (onay adı verilir) gönderir.
+Doğrulayıcı olarak katılım gösterebilmek için bir kullanıcının depozito sözleşmesine 32 ETH yatırması ve üç ayrı yazılım çalıştırması gerekir: bir yürütüm istemcisi, bir fikir birliği istemcisi ve bir doğrulayıcı istemcisi. Etherlerini yatırırken, kullanıcı ağa katılan yeni doğrulayıcıların oranını sınırlayan bir etkinleştirme kuyruğuna katılır. Etkinleştirildikten sonra doğrulayıcılar, Ethereum ağındaki eşlerden yeni bloklar alırlar. Ethereum'un o anki durumunda önerilen değişikliklerin ve de blok imzasının geçerli olup olmadığı o blokta teslim edilen işlemler yenide yürütülerek kontrol edilir. Doğrulayıcı daha sonra ağ genelinde bu blok lehine bir oy (onay adı verilir) gönderir.
İş ispatında blokların zamanlaması madencilik zorluğuna göre belirlenirken, hisse ispatındatempo sabittir. Hisse ispatı Ethereum'daki süre, yuvalara (12 saniye) ve dönemlere (32 yuva) bölünmüştür. Her yuvada bir blok teklifçisi olmak üzere rastgele bir doğrulayıcı seçilir. Bu doğrulayıcı, yeni bir blok oluşturmaktan ve bunu ağdaki diğer düğümlere göndermekten sorumludur. Ayrıca her yuvada, oyları önerilen blokun geçerliliğini belirlemek için kullanılan bir doğrulayıcı kurulu rastgele seçilir. Doğrulayıcı kurulumunu çeşitli kurullara ayırmak ağ yükünü yönetilebilir kılmak için önemlidir. Kurullar, doğrulayıcı kümesini her aktif doğrulayıcı her aktif dönemde onaylayacak, ancak her yuvada onaylamayacak şekilde böler.
@@ -27,7 +27,7 @@ Aşağıda Ethereum hisse ispatında bir işlemin ne şekilde yürütüldüğün
1. Bir kullanıcı, özel anahtarı ile bir [işlem](/developers/docs/transactions/) oluşturur ve bunu imzalar. Bu, genellikle bir cüzdan veya [ether.js](https://docs.ethers.io/v5/), [web3.js](https://docs.web3js.org/), [web3py](https://web3py.readthedocs.io/en/v5/) vb. bir kütüphane tarafından ele alınır, ancak arka planda kullanıcı Ethereum [JSON-RPC API](/developers/docs/apis/json-rpc/)'sını kullanarak bir düğüme istekte bulunur. Kullanıcı, yapacağı işlemin bloka dahil edilmesini teşvik etmek için doğrulayıcıya bahşiş olarak ödemeye hazır olduğu gaz miktarını belirler. [Ana ücret](/developers/docs/gas/#base-fee) yakılırken doğrulayıcıya [bahşiş](/developers/docs/gas/#priority-fee) ödenir.
2. İşlem, geçerliliğini doğrulayan bir Ethereum [yürütüm istemcisine](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-client) gönderilir. Bu da gönderenin hem işlemi gerçekleştirmek için yeterli ETH'ye sahip olduğundan hem de doğru anahtarla işlemi imzaladığından emin olma anlamına gelir.
3. İşlem geçerli ise yürütüm istemcisi bunu yerel bellek havuzuna (bekleyen işlemler listesi) ekler ve ayrıca yürütüm katmanı dedikodu ağı üzerinden diğer düğümlere de yayımlar. Diğer düğümler de işlemi duydukları zaman işlemi kendi yerel bellek havuzlarına eklerler. İleri düzey kullanıcılar, işlemlerini yayınlamak istemeyebilir ve bunun yerine [Flashboats Auction](https://docs.flashbots.net/flashbots-auction/overview) gibi özel blok oluşturucularına yönelebilir. Bu maksimum kâr ([MEV](/developers/docs/mev/#mev-extraction)) ile işlemleri yaklaşan bloklar için organize etmeyi sağlar.
-4. Ağdaki düğümlerden biri, daha önce RanDAO kullanılarak sözde rastgele seçilmiş olan mevcut yuva için blok öneren kişidir. Bu düğüm Ethereum blok zincirine eklenecek bir sonraki bloku oluşturmak, yayımlamak ve de global durumunu güncellemekten sorumludur. Bir düğüm 3 bölümden oluşur: yürütüm istemcisi, fikir birliği istemcisi ve doğrulayıcı istemcisi. Yürütüm istemcisi, işlemleri yerel bellek havuzundan bir "yürütme yüküne" paketler ve bir durum değişikliği oluşturabilmek için bunları yerel olarak yürütür. Bu bilgi, yürütme yükünün ağın başlangıcındaki blok dizisi üzerinde anlaşmasını sağlayan; ödüller, cezalar, tasdikler, kesintiler vb. hakkında da bilgiler içeren bir çeşit "işaret blokunun" parçası olarak paketlendiği fikir birliği istemcisine iletilir. Yürütüm ve fikir birliği istemcisi arasındaki iletişimle ilgili daha fazla ayrıntı için buraya bakabilirsiniz [ Yürütüm ve Fikir Birliği İstemcilerini Bağlama](/developers/docs/networking-layer/#connecting-clients).
+4. Ağdaki doğrulayıcı düğümlerinden biri, daha önce RANDAO kullanılarak rastgele seçilmiş olan mevcut yuva için blok önericisidir. Bu düğüm Ethereum blok zincirine eklenecek bir sonraki bloku oluşturmak, yayımlamak ve de global durumunu güncellemekten sorumludur. Bir düğüm 3 bölümden oluşur: yürütüm istemcisi, fikir birliği istemcisi ve doğrulayıcı istemcisi. Yürütüm istemcisi, işlemleri yerel bellek havuzundan bir "yürütme yüküne" paketler ve bir durum değişikliği oluşturabilmek için bunları yerel olarak yürütür. Bu bilgi, yürütme yükünün ağın başlangıcındaki blok dizisi üzerinde anlaşmasını sağlayan; ödüller, cezalar, tasdikler, kesintiler vb. hakkında da bilgiler içeren bir çeşit "işaret blokunun" parçası olarak paketlendiği fikir birliği istemcisine iletilir. Yürütüm ve fikir birliği istemcisi arasındaki iletişimle ilgili daha fazla ayrıntı için buraya bakabilirsiniz [ Yürütüm ve Fikir Birliği İstemcilerini Bağlama](/developers/docs/networking-layer/#connecting-clients).
5. Diğer düğümler yeni işaret blokunu fikir birliği katmanındaki dedikodu ağından alırlar. Onlar da işlemlerin tekrardan yerel olarak yürütülüp sunulan durum değişikliğinden emin olunduğu yürütüm istemcisine aktarırlar. Doğrulayıcı istemcisi daha sonra blokun geçerli olduğunu ve zincir açısından mantıksal bir sonraki blok olduğunu onaylar (yani [çatal seçim kuralında](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#fork-choice) bahsedildiği gibi en fazla onay ağırlığına sahip zincir üzerine kurulur). Blok, kendini onaylayan her düğümdeki yerel veritabanına eklenir.
6. Bir işlem eğer "süper çoğunluğun denkliğini" alarak iki kontrol noktası arasında zincirin bir parçası olduysa "kesinleşmiş" olarak görülebilir. Kontrol noktaları, her dönemin başlangıcında meydana gelir ve aktif doğrulayıcıların sadece bir alt kümesinin her yuvada doğrulama yaptığını; ancak tüm aktif doğrulayıcıların dönemler boyunca doğrulama yaptığını hesaba katmak için var olurlar. Yani sadece bitişik iki dönem arasında eğer "süper çoğunluk denkliği" varsa gösterilebilir (bu da ağdaki ETH paydaşlarının %66'sının iki kontrol noktası konusunda uzlaşması demektir).
@@ -53,7 +53,12 @@ Ağ, optimum ve dürüst bir şekilde çalıştığında, zincirin başında yal
İş ispatında olduğu gibi, hisse ispatında da [%51 saldırısı](https://www.investopedia.com/terms/1/51-attack.asp) tehdidi hâlâ mevcuttur, ancak saldırganlar için daha da risklidir. Saldırganın hisselenmiş ETH'nin %51'ine ihtiyacı vardır. Daha sonra, tercih ettikleri çatalın en fazla birikmiş onaylara sahip olduğundan emin olmak için kendi onaylarını kullanabilirler. Birikmiş onayların "ağırlığı", fikir birliği istemcilerinin doğru zinciri belirlemek için kullandıkları şeydir, bu nedenle bu saldırgan çatallarını kurallı hale getirebilir. Bununla birlikte, hisse ispatının iş ispatı üzerindeki gücü, topluluğun bir karşı saldırı başlatma esnekliğine sahip olmasıdır. Örneğin, dürüst doğrulayıcılar azınlık zincirini geliştirmeye devam etmeye ve saldırganın çatalını görmezden gelirken uygulamaları, borsaları ve havuzları da aynısını yapmaya teşvik edebilir. Ayrıca, saldırganı ağdan zorla çıkarmaya ve hisselenmiş ETH'sini yok etmeye karar verebilirler. Bunlar, %51 saldırısına karşı güçlü ekonomik savunmalardır.
-%51 saldırıları, kötü niyetli faaliyetlerin yalnızca bir çeşididir. Kötü aktörler uzun menzilli saldırılara (kesinlik aygıtı bu saldırı vektörünü etkisiz hale getirmesine rağmen), kısa menzilli "yeniden düzenleme"ler (teklif verenin hızlandırılması ve tasdik süreleri bunu hafifletmesine rağmen), sıçrama ve dengeleme saldırılarına (ayrıca teklif verenin teşviki ile hafifletilir, teşebbüs edebilir ve bu saldırılar her halükarda yalnızca idealleştirilmiş ağ koşulları altında gösterilmiştir) veya çığ saldırıları (yalnızca en son mesajı dikkate alan çatal seçim algoritmaları kuralı tarafından etkisiz hale getirilmiştir).
+%51 saldırılarının yanı sıra, kötü niyetli kişiler de farklı tipteki kötü niyetli faaliyetleri deneyebilir. Örneğin:
+
+- uzun menzilli saldırılar (her ne kadar sonlandırma aracı bu saldırı vektörünü etkisiz hale getirse de)
+- kısa vadeli "yeniden düzenlemeler" (öneri sahibinin desteklenmesi ve tasdik son tarihleri bunu hafifletse de)
+- zıplama ve dengeleme saldırıları (öneri sahibinin desteklenmesi ile hafifletilir, bu saldırılar zaten sadece idealize edilmiş ağ koşulları altında gösterilmiştir)
+- çığ saldırıları (çatal seçim algoritmalarının yalnızca son mesajı dikkate alma kuralı ile etkisiz hale getirilmiştir)
Genel olarak, Ethereum'da uygulandığı için hisse ispatının, iş ispatından ekonomik olarak daha güvenli olduğu kanıtlanmıştır.
@@ -68,7 +73,7 @@ Genel olarak, Ethereum'da uygulandığı için hisse ispatının, iş ispatında
### İş ispatı ile karşılatırıldığında {#comparison-to-proof-of-work}
-Ethereum hep bir hisse ispat ağı değildi. Ethereum başlatıldığı zaman iş ispatı sistemi kullanıyordu. İş ispatı sisteminden hisse ispatına geçiş 2022 Eylül ayında gerçekleşti. Hisse ispatının iş ispatına göre faydaları:
+Ethereum başlangıçta iş ispatı kullanmış ancak 2022 Eylül'de hisse ispatına geçiş yapmıştır. PoS, PoW'un aksine birkaç avantaj sunar. Örneğin:
- daha iyi enerji verimliliği - iş kanıtı hesaplamalarında çok fazla enerji kullanmaya gerek yoktur
- daha düşük giriş engelleri, daha düşük donanım gereksinimleri - yeni bloklar oluşturma şansına sahip olmak için elit donanıma gerek yoktur
@@ -79,10 +84,10 @@ Ethereum hep bir hisse ispat ağı değildi. Ethereum başlatıldığı zaman i
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
-- [Hisse ispatı SSS](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html) _Vitalik Buterin_
+- [Hisse İspatı SSS](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html) _Vitalik Buterin_
- [Hisse İspatı Nedir?](https://consensys.net/blog/blockchain-explained/what-is-proof-of-stake/) _ ConsenSys_
- [Hisse İspatı Nedir ve Neden Önemlidir?](https://bitcoinmagazine.com/culture/what-proof-of-stake-is-and-why-it-matters-1377531463) _Vitalik Buterin_
-- [Neden Hisse İspatı (Kasım 2020)](https://vitalik.eth.limo/general/2020/11/06/pos2020.html) _Vitalik Buterin_
+- [Neden Hisse İspatı? (Kasım 2020)](https://vitalik.eth.limo/general/2020/11/06/pos2020.html) _Vitalik Buterin_
- [Hisse İspatı: Zayıf Öznelliği Sevmeyi Nasıl Öğrendim](https://blog.ethereum.org/2014/11/25/proof-stake-learned-love-weak-subjectivity/) _Vitalik Buterin_
- [Ethereum hisse ispatının saldırı ve savunması](https://mirror.xyz/jmcook.eth/YqHargbVWVNRQqQpVpzrqEQ8IqwNUJDIpwRP7SS5FXs)
- [Bir Hisse İspatı Tasarım Felsefesi](https://medium.com/@VitalikButerin/a-proof-of-stake-design-philosophy-506585978d51) _Vitalik Buterin_
@@ -91,3 +96,4 @@ Ethereum hep bir hisse ispat ağı değildi. Ethereum başlatıldığı zaman i
## İlgili konular {#related-topics}
- [İş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/)
+- [Yetki kanıtı](/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/index.md
index d33319c363b..9a6ec3dbaf9 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/index.md
@@ -1,5 +1,5 @@
---
-title: Ethereum hisse ispatındaki anahtarlar
+title: Etherum hisse ispatındaki anahtarlar
description: Ethereum'un hisse ispatı mutabakat mekanizmasında kullanılan anahtarların açıklaması
lang: tr
---
@@ -10,7 +10,7 @@ Ethereum'un anahtarları [eliptik eğri kriptografisi](https://en.wikipedia.org/
Ancak Ethereum, [iş ispatından](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow) [hisse ispatına](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) geçiş yaptığında Ethereum'a yeni bir tür anahtar eklenmiştir. Orijinal anahtarlar hâlâ tamamen önceki gibi çalışıyor, hesapları güvence altına alan eliptik eğri tabanlı anahtarlar üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadı. Ancak kullanıcıların, ETH hisseleyerek ve doğrulayıcıları çalıştırarak hisse ispatına katılmak için yeni bir anahtar türüne ihtiyacı vardı. Bu ihtiyaç, çok sayıda doğrulayıcı arasında geçen birçok mesaj dolayısıyla ortaya çıkan ölçeklenebilirlik zorluklarından kaynaklandı. Ağın mutabakata varması için gereken mesaj miktarını azaltmak için kolayca toplanabilecek bir kriptografik yöntem gerekiyordu.
-Bu yeni türdeki anahtar, [**Boneh-Lyn-Shacham (BLS)** imza şemasını kullanır](https://wikipedia.org/wiki/BLS_digital_signature). BLS, imzaların çok verimli bir şekilde toplanmasına imkân tanırken, aynı zamanda topplanmış bireysel doğrulayıcı anahtarlarının tersine mühendislik ile çözülmesine izin verir ve doğrulayıcılar arasındaki işlemleri yönetmek için idealdir.
+Bu yeni anahtar tipi [**Boneh-Lynn-Shacham (BLS)** imza şemasını](https://wikipedia.org/wiki/BLS_digital_signature) kullanır. BLS, imzaların çok verimli bir şekilde toplanmasına imkân tanırken, aynı zamanda topplanmış bireysel doğrulayıcı anahtarlarının tersine mühendislik ile çözülmesine izin verir ve doğrulayıcılar arasındaki işlemleri yönetmek için idealdir.
## Doğrulayıcı anahtarlarının iki türü {#two-types-of-keys}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties/index.md
index 2b8b6a0913a..dc63dfce7aa 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties/index.md
@@ -4,7 +4,7 @@ description: Hisse ispatı Ethereum'da protokol içi teşvikler hakkında bilgi
lang: tr
---
-Ethereum kendi kripto parası olan ether (ETH) ile güvenli hale getirilir. Blok doğrulamaya ve zincirin başını belirlemeye katılım sağlamak isteyen düğüm operatörleri Ethereum üzerindeki bir akıllı sözleşmeye ether yatırırlar. Sonrasında ise eşler arası ağ üzerinde alınan yeni blokların geçerliliğini kontrol eden ve zincirin başını tespit etmek için çatal seçim algoritmasını kullanan doğrulayıcı yazılımını çalıştırmak için ether cinsinden ödeme alırlar.
+Ethereum kendi kripto parası olan ether (ETH) ile güvenli hale getirilir. Blokları doğrulamaya ve zincirin başını belirlemeye katılmak isteyen düğüm operatörleri, Ethereum'daki [depozito sözleşmesine](/staking/deposit-contract/) ether yatırır. Sonrasında ise eşler arası ağ üzerinde alınan yeni blokların geçerliliğini kontrol eden ve zincirin başını tespit etmek için çatal seçim algoritmasını kullanan doğrulayıcı yazılımını çalıştırmak için ether cinsinden ödeme alırlar.
Bir doğrulayıcı için iki ana rol vardır: 1) yeni blokları kontrol etmek ve eğer geçerli iseler onları "tasdik etmek", 2) tüm doğrulayıcı havuzundan rastgele olarak seçildiğinde yeni bloklar önermek. Eğer doğrulayıcı bu görevlerin ikisini de istendiğinde yapmakta başarısız olursa ether ödemesini kaçıracaktır. Doğrulayıcılar ayrıca bazen imza toplamak ve senkronizasyon kurullarına katılım sağlamak ile görevlendirilirler.
@@ -50,7 +50,7 @@ PROPOSER_WEIGHT uint64(8)
Bu bileşenin toplamı 64'tür. Toplam uygulanabilir ağırlıklarının toplamının 64'e bölümü olarak hesaplanır. Zamanında kaynak, hedef ve baş oyları vermiş olan, bir blok önermiş olan ve bir senkronizasyon kuruluna katılmış olan bir doğrulayıcı `64/64 * base_reward == base_reward` alabilir. Ancak, bir doğrulayıcı normal olarak bir blok önericisi değildir, yani alabilecekleri maksimum ödül `64-8 /64 * base_reward == 7/8 * base_reward` olacaktır. Ne blok önericisi ne de bir senkronizasyon kurulunda olmayan doğrulayıcılar `64-8-2 / 64 * base_reward == 6.75/8 * base_reward` alabilir.
-Hızlı tasdikleri teşvik etmek için ek bir ödül eklenmiştir. Bu `inclusion_delay_reward` olmaktadır. Bu, `base_reward` ile çarpılan `1/delay` şeklinde hesaplanan bir değere sahiptir, burada `delay`, blok önerisinin ve tasdiklemenin ayrıldığı yuva sayısını ifade eder. Örnek olarak, tasdik eğer ki blok önerisinin bir yuvası içinde verilirse tasdikleyici `base_reward * 1/1 == base_reward` alır. Tasdik diğer yuvaya varırsa, tasdikleyici `base_reward * 1/2` alır ve bu biçimde devam eder.
+Hızlı tasdikleri teşvik etmek için ek bir ödül eklenmiştir. Bu `inclusion_delay_reward` olmaktadır. Bu, `base_reward` ile çarpılan `1/delay` şeklinde hesaplanan bir değere sahiptir, burada `delay`, blok önerisinin ve tasdiklemenin ayrıldığı yuva sayısını ifade eder. Örnek olarak, tasdik eğer ki blok önerisinin bir yuvası içinde verilirse tasdikleyici `base_reward * 1/1 == base_reward` alır. Tasdik bir sonraki yuvada gelirse, tasdikleyen `base_reward*1/2` alır ve böyle devam eder.
Blok önericileri bloka dahil edilen ** her geçerli tasdik** için `8 / 64 * base_reward` almaktadır, yani ödülün gerçek değeri tasdik eden doğrulayıcıların sayısına göre ölçeklenir. Blok önericileri ayrıca önerdikleri blokta diğer doğrulayıcılar tarafından kötü davranışların kanıtını ekleyerek de ödüllerini artırabilirler. Bu ödüller doğrulayıcı dürüstlüğünü destekleyen "havuçlar"dır. Kesimi dahil eden bir blok önericisi `slashed_validators_effective_balance/512` ile ödüllendirilecektir.
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/index.md
index 1f2b9036b5b..ca41519b410 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/index.md
@@ -106,3 +106,4 @@ Yüksek düzeyde, hisse ispatı ile iş ispatı birbiriyle aynı nihai hedefe sa
- [Madencilik](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/)
- [Hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/)
+- [Yetki kanıtı](/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/index.md
index 61dae26b510..c8a70efb7a5 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/index.md
@@ -14,9 +14,9 @@ Bu sayfayı daha iyi anlamak için, önce [işlemleri](/developers/docs/transact
## Ethereum madenciliği nedir? {#what-is-ethereum-mining}
-Madencilik, Ethereum'un artık kullanımdan kaldırdığı iş ispatı mimarisinde Ethereum blok zincirine eklenecek bir işlem blokunu oluşturma sürecidir.
+Madencilik, Ethereum'un artık kullanımdan kaldırdığı iş ispatı mimarisinde Etherum blok zincirine eklenecek bir işlem blokunu oluşturma sürecidir.
-Madencilik kelimesi, kripto para birimleri için altın analojisinden gelmektedir. Dijital token'lar da tıpkı altın ya da diğer kıymetli metaller gibi sınırlı bulunur ve bir iş ispatı sistemindeki toplam hacmi artırmanın tek yolu madenciliktir. İş ispatına dayalı Ethereum'da tek ihraç şekli madencilik yoluyla yapıldı. Ancak altın analojisinden farklı olarak madencilik; blok zincirde bloklar oluşturarak, doğrulayarak, yayımlayarak ve yayarak ağı güvence altına almanın bir yoludur.
+Madencilik kelimesi, kripto para birimleri için altın analojisinden gelmektedir. Dijital token'lar da tıpkı altın ya da diğer kıymetli metaller gibi sınırlı bulunur ve bir iş ispatı sistemindeki toplam hacmi artırmanın tek yolu madenciliktir. İş ispatına dayalı Etherum'da tek ihraç şekli madencilik yoluyla yapıldı. Ancak altın analojisinden farklı olarak madencilik; blok zincirde bloklar oluşturarak, doğrulayarak, yayımlayarak ve yayarak ağı güvence altına almanın bir yoludur.
Ether madenciliği = Ağ Güvenliği
@@ -60,7 +60,7 @@ Her işlem bir kez madencilik sürecinden geçer (yeni bir bloka dahil edilir ve
İş ispatında blok madenciliği olasılıksaldır, bu da bazen ağ gecikmesi nedeniyle aynı anda iki geçerli blokun ağda yayımlandığı anlamına gelir. Bu durumda protokol, önerilen dahil edilmemiş geçerli bloku kısmen ödüllendirerek madencilere karşı adaleti sağlarken en uzun (yani en "geçerli") zinciri belirlemek zorundaydı. Bu, daha fazla gecikmeyle karşı karşıya kalabilecek daha küçük madencilerin yine de [ommer](/glossary/#ommer) blok ödülleri aracılığıyla getiri sağlayabildikleri için ağın daha fazla merkezsizleştirilmesini teşvik etti.
-"Ommer" terimi, bir ebeveyn bloğunun kardeşi için tercih edilen cinsiyetten bağımsız bir terimdir, ancak buna bazen "amca" da denir. Her yuva için bir teklif verici seçildiği için **Ethereum'un hisse ispatına geçişinden beri ommer bloklarına madencilik yapılmamaktadır**. Bu değişimi kazılmış ommer bloklarının [tarihsel tablosunda](https://ycharts.com/indicators/ethereum_uncle_rate) görebilirsiniz.
+"Ommer" terimi, bir ebeveyn bloğunun kardeşi için tercih edilen, cinsiyetten bağımsız bir terimdir ancak buna bazen "amca" da denir. Her yuva için bir teklif verici seçildiği için **Ethereum'un hisse ispatına geçişinden beri ommer bloklarına madencilik yapılmamaktadır**. Bu değişimi kazılmış ommer bloklarının [tarihsel tablosunda](https://ycharts.com/indicators/ethereum_uncle_rate) görebilirsiniz.
## Görsel bir demo {#a-visual-demo}
@@ -70,9 +70,9 @@ Austin'in madenciliği ve iş ispatı blok zincirini, size açıklamasını izle
## Madencilik algoritması {#mining-algorithm}
-Ethereum Ana Ağı şimdiye kadar yalnızca bir madencilik algoritması kullandı - ["Ethash"](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash/). Ethhash, ['Dagger-Hashimoto'](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/) olarak bilinen orijinal bir ArGe algoritmasının varisiydi.
+Ethereum Ana Ağı şimdiye kadar yalnızca bir madencilik algoritması kullandı - ["Ethash"](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash/). Ethash, ["Dagger-Hashimoto"](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/) olarak bilinen orijinal bir Ar-Ge algoritmasının halefiydi.
-[Madencilik algoritması ile ilgili daha fazlası](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/).
+[Madencilik algoritmaları ile ilgili daha fazla bilgi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/).
## İlgili Konular {#related-topics}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md
index 01e72638f5d..aa850ac8e61 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md
@@ -4,7 +4,7 @@ description: Dagger-Hashimoto algoritmasına detaylı bir bakış.
lang: tr
---
-Dagger-Hashimoto, Ethereum'un madencilik algoritması için orijinal araştırma uygulaması ve şartnamesiydi. Dagger-Hashimoto'nun yerini [Ethash](#ethash) aldı. 15 Eylül 2022'de gerçekleşen [Birleşim'den](/roadmap/merge/) sonra madencilik tamamen durdurulmuştur. O zamandan beri Ethereum [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) mekanizmasını kullanmaktadır. Bu sayfa sadece bilgilendirme içindir - burdaki bilgi Birleşim sonrası Ethereum için geçerli değildir.
+Dagger-Hashimoto, Ethereum'un madencilik algoritması için orijinal araştırma uygulaması ve şartnamesiydi. Dagger-Hashimoto'nun yerini [Ethash](#ethash) aldı. 15 Eylül 2022'de gerçekleşen [Birleşim](/roadmap/merge/)'den sonra madencilik tamamen durdurulmuştur. O zamandan beri Ethereum [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) mekanizmasını kullanmaktadır. Bu sayfa sadece bilgilendirme içindir - burdaki bilgi Birleşim sonrası Ethereum için geçerli değildir.
## Ön koşullar {#prerequisites}
@@ -294,7 +294,7 @@ Belirli `P` ve `w` değerleri için, `pow(x, w, P)` işlevinin birçok çakışm
`P` asal sayı olarak kabul edildiğinde, modüler üs alma karma fonksiyonu için uygun `w` aşağıdaki sonucu kullanarak seçilebilir:
> Gözlem 3. `P` asal olsun; `w` ve `P-1`, ancak ve ancak tüm `a` ve `b`, `ℤ/Pℤ` içinde ise nispeten asaldır:
->
+>
>
> `aʷ mod P ≡ bʷ mod P` if and only if `a mod P ≡ b mod P`
>
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash/index.md
index 20c813ce1fa..1d4037e032e 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash/index.md
@@ -135,7 +135,7 @@ def calc_dataset(full_size, cache):
## Ana döngü {#main-loop}
-Şimdi, belirli bir başlık ve nonce için nihai değerimizi üretmek için tüm veri kümesinden verileri topladığımız ana "hashimoto" benzeri döngüyü belirtiyoruz. Aşağıdaki kodda, `başlık`, kesilmiş bir \_ _ blok başlığı, yani **mixHash** ve **nonce** alanlarını hariç tutan bir başlığının RLP temsilinin SHA3-256 \_karmasını_ temsil eder. `nonce`, büyük endian düzende 64 bitlik işaretsiz bir tamsayının sekiz baytıdır. Yani `nonce[::-1]` bu değerin sekiz baytlık küçük endian temsilidir:
+Şimdi, belirli bir başlık ve nonce için nihai değerimizi üretmek için tüm veri kümesinden verileri topladığımız ana "hashimoto" benzeri döngüyü belirtiyoruz. Aşağıdaki kodda, `başlık`, kesilmiş bir _ _ blok başlığı, yani **mixHash** ve **nonce** alanlarını hariç tutan bir başlığının RLP temsilinin SHA3-256 _karmasını_ temsil eder. `nonce`, büyük endian düzende 64 bitlik işaretsiz bir tamsayının sekiz baytıdır. Yani `nonce[::-1]` bu değerin sekiz baytlık küçük endian temsilidir:
```python
def hashimoto(header, nonce, full_size, dataset_lookup):
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/index.md
index 7cfcc9dd08b..a78bfffe494 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/index.md
@@ -24,11 +24,11 @@ Dagger Hashimoto, Ethash'ın yerini aldığı Ethereum madenciliği için öncü
Dagger-Hashimoto, Dagger ve Hashimoto algoritmalarının değiştirilmiş versiyonlarını kullandı. Dagger Hashimoto ve Hashimoto arasındaki fark, veri kaynağı olarak blok zinciri kullanmak yerine Dagger Hashimoto'nun her N blokta blok verisine dayalı olarak güncellenen özel olarak oluşturulmuş bir veri seti kullanmasıdır. Veri kümesi, hafif istemci doğrulama algoritması için her nonce'ye özgü bir alt kümenin verimli bir şekilde hesaplanmasına olanak tanıyan Dagger algoritması kullanılarak oluşturulur. Dagger Hashimoto ve Dagger arasındaki fark, orijinal Dagger'dan farklı olarak, bloğu sorgulamak için kullanılan veri kümesinin yarı kalıcı olması ve yalnızca ara sıra (örneğin haftada bir) güncellenmesidir. Bu, veri kümesi oluşturma çabasının sıfıra yakın olduğu anlamına gelir, bu nedenle Sergio Lerner'in paylaşılan bellek hızlandırmalarıyla ilgili argümanları ihmal edilebilir hale gelir.
-[Dagger-Hashimoto](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto) hakkında daha fazlası.
+[Dagger-Hashimoto](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto) hakkında daha fazla bilgi.
## Ethash {#ethash}
-Ethash, güncelde kullanımdan kalkmış bir iş ispatı mimarisinin altında gerçek Ethereum Ana Ağı'nda kullanılan madencilik algoritmasıydı. Ethash, algoritma önemli ölçüde güncellendikten sonra Dagger-Hashimoto'nun belirli bir versiyonuna verilen yeni bir isimdi, ancak yine de selefinin temel ilkelerini devraldı. Ethereum Ana Ağı yalnızca Ethash'ı kullandı - Dagger Hashimoto, Ethereum ana ağında madenciliğin başlamasından önce geçerliliğini yitirmiş madencilik algoritmasının bir ArGe sürümüydü.
+Ethash, güncelde kullanımdan kalkmış bir iş ispatı mimarisinin altında gerçek Ethereum Ana Ağı'nda kullanılan madencilik algoritmasıydı. Ethash, algoritma önemli ölçüde güncellendikten sonra Dagger-Hashimoto'nun belirli bir versiyonuna verilen yeni bir isimdi, ancak yine de selefinin temel ilkelerini devraldı. Ethereum Ana Ağı sadece Ethash'ı kullandı - Dagger Hashimoto, Ethereum ana ağında madenciliğin başlamasından önce geçerliliğini yitirmiş madencilik algoritmasının bir Ar-Ge sürümüydü.
[Ethash hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/ethash).
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/dapps/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/dapps/index.md
index 59e009c82c5..d8cb2c627ba 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/dapps/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/dapps/index.md
@@ -74,6 +74,12 @@ Akıllı sözleşme, Ethereum blok zincirinde yaşayan ve tam olarak programland
- [Dokümanlar](https://portal.thirdweb.com/)
- [GitHub](https://github.com/thirdweb-dev/)
+**Crossmint _- Akıllı sözleşmeleri dağıtmak, kredi kartı ödemelerini ve zincirler arası ödemeleri mümkün kılmak ve API'leri kullanarak NFT oluşturmak, dağıtmak, satmak, depolamak ve düzenlemek amaçlı kurumsal bir Web3 geliştirme platformudur._**
+
+- [crossmint.com](https://www.crossmint.com)
+- [Dokümanlar](https://docs.crossmint.com)
+- [Discord](https://discord.com/invite/crossmint)
+
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
- [Dapps'i keşfedin](/dapps)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/index.md
index a3834bb251d..dfd4deaa1de 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/index.md
@@ -5,7 +5,7 @@ lang: tr
sidebarDepth: 3
---
-Blok arayıcıları, Ethereum'un verilerine açılan portalınızdır. Bunları; bloklar, işlemler, madenciler, hesaplar ve diğer zincir üstü olaylarla ilgili gerçek zamanlı verileri görmek için kullanabilirsiniz.
+Blok arayıcıları, Ethereum'un verilerine açılan portalınızdır. Bunları; bloklar, işlemler, doğrulayıcılar, hesaplar ve diğer zincir üstü olaylarla ilgili gerçek zamanlı verileri görmek için kullanabilirsiniz.
## Ön Koşullar {#prerequisites}
@@ -14,18 +14,24 @@ Bir blok arayıcısının size verdiği verileri anlamlandırabilmeniz için Eth
## Hizmetler {#services}
- [Etherscan](https://etherscan.io/) -_Ayrıca Çince, Korece, Rusça ve Japonca dillerinde de mevcut_
+- [3xpl](https://3xpl.com/ethereum)
- [Beaconcha.in](https://beaconcha.in/)
- [Blockchair](https://blockchair.com/ethereum) -_Ayrıca İspanyolca, Fransızca, İtalyanca, Danca, Portekizce, Rusça, Çince ve Farsça olarak da mevcut_
- [Blockscout](https://eth.blockscout.com/)
- [Chainlens](https://www.chainlens.com/)
- [DexGuru Blok Arayıcısı](https://ethereum.dex.guru/)
- [Etherchain](https://www.etherchain.org/)
+- [Ethernow](https://www.ethernow.xyz/)
- [Ethplorer](https://ethplorer.io/) -_Ayrıca Çince, İspanyolca, Fransızca, Türkçe, Rusça, Korece ve Vietnamca dillerinde de mevcut_
- [EthVM](https://www.ethvm.com/)
- [Oklink](https://www.oklink.com/eth)
-- [Otterscan](https://otterscan.io/)
- [Rantom](https://rantom.app/)
+## Açık kaynaklı araçlar {#open-source-tools}
+
+- [Otterscan](https://otterscan.io/)
+- [lazy-etherscan](https://github.com/woxjro/lazy-etherscan)
+
## Veri {#data}
Ethereum, tasarımı itibariyle şeffaf olduğu için yapılan her işlem doğrulanabilir. Blok arayıcıları bu bilgiyi almak için bir arayüz desteği sağlar. Ve bu, verilere ihtiyacınız olması durumunda hem ana Ethereum ağı hem de test ağları için kullanılabilir. Veri, yürütme ve mutabakat verisi olarak ayrılır. Yürütme verisi, spesifik bir blokta yürütülen işlemleri ifade eder. Mutabakat verisi, blokların kendilerini ve bunları öneren doğrulayıcıları ifade eder.
@@ -48,7 +54,7 @@ Her 12 saniyede bir Ethereum'a yeni bloklar eklenir (eğer ki bir blok önericis
- Gaz limiti - Bloktaki işlemler tarafından belirlenen toplam gaz limitleri
- Gaz başına ana ücret - Bir işlemin bir bloka dahil edilmesi için gereken minimum katsayı
- Yakılmış ücretler - Blokta yakılan ETH miktarı
-- Ekstra veri - Madencinin bloka dahil ettiği herhangi bir ekstra veri
+- Ekstra veri - Geliştiricinin bloğa dahil ettiği herhangi bir ekstra veri
**Gelişmiş veriler**
@@ -76,12 +82,12 @@ Blok arayıcıları, insanların işlemlerinin ilerlemesini takip etmeleri için
- İşlem karması - İşlem gönderildiğinde oluşturulan karma
- Durum - İşlemin beklemede mi, başarısız mı yoksa başarılı mı olduğunun bir göstergesi
- Blok - İşlemin dahil edildiği blok
-- Zaman damgası - bir madencinin işlemi kazdığı zaman
+- Timestamp - Bir işlemin doğrulayıcı tarafından önerilen bir bloğa dahil edildiği zaman
- Gönderen - İşlemi gönderen hesabın adresi
- Alıcı - İşlemin etkileşimde bulunduğu alıcının veya akıllı sözleşmenin adresi
- Transfer edilen token'lar - İşlemin bir parçası olarak transfer edilen token'ların listesi
- Değer - Transfer edilen toplam ETH değeri
-- İşlem ücreti - İşlemi gerçekleştirmek için madenciye ödenen miktar (gaz fiyatı\*kullanılan gaz ile hesaplanır)
+- İşlem ücreti - İşlemi gerçekleştirmek için doğrulayıcıya ödenen miktar (gaz fiyatı\*kullanılan gaz ile hesaplanır)
**Gelişmiş veriler**
@@ -232,11 +238,13 @@ Fikir birliği katmanı üst düzey verileri şunları içerir:
## Blok arayıcıları {#block-explorers}
- [Etherscan](https://etherscan.io/) - Ethereum Ana Ağı ve Goerli Test Ağı'ndan veri çekmek için kullanabileceğiniz bir blok arayıcısı
+- [3xpl](https://3xpl.com/ethereum) - veri kümelerini indirmeye izin veren reklamsız, açık kaynaklı bir Ethereum arayıcısı
- [Beaconcha.in](https://beaconcha.in/) - Ethereum Ana Ağı ve Goerli Test Ağı için açık kaynaklı bir blok arayıcısı
- [Blockchair](https://blockchair.com/ethereum) - en özel Ethereum arayıcısı. Ayrıca (bellek havuzu) verileri sıralamak ve filtrelemek için kullanılır
- [Etherchain](https://www.etherchain.org/) - Ethereum Ana Ağı için bir blok arayıcısı
- [Ethplorer](https://ethplorer.io/) - Ethereum Ana Ağı ve Kovan test ağı için token'lar üzerine odaklı bir blok arayıcısı
- [Rantom](https://rantom.app/) - Detaylı anlayış için kullanıcı dostu açık kaynaklı bir DeFi & NFT işlem görüntüleyicisi
+- [Ethernow](https://www.ethernow.xyz/) - Ethereum ana ağı ön zincir katmanını görmenizi sağlayan gerçek zamanlı bir işlem kâşifi
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-and-analytics/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-and-analytics/index.md
index 53b71ae9496..620c5526e37 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-and-analytics/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-and-analytics/index.md
@@ -18,7 +18,7 @@ Mimari kurulum temelleri açısından, teoride olsa bile [API](https://www.wikip
## Blok arayıcıları {#block-explorers}
-Birçok [Blok Arayıcısı](/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/), geliştiricilere bloklar, işlemler, madenciler, hesaplar ve diğer zincir üstü etkinlikler hakkında gerçek zamanlı verilere görünürlük sağlayacak [RESTful](https://www.wikipedia.org/wiki/Representational_state_transfer) [API](https://www.wikipedia.org/wiki/API)'sı ağ geçitleri sunar.
+Çoğu [Block Arayıcısı](/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/) geliştiricilere bloklar, işlemler, doğrulayıcılar, hesaplar ve zincir üstündeki diğer aktiviteler hakkında gerçek zamanlı verilerin görünürlüğünü sağlamak için [RESTful](https://www.wikipedia.org/wiki/Representational_state_transfer) [API](https://www.wikipedia.org/wiki/API) ağ geçitleri sunar.
Geliştiriciler daha sonra, kullanıcılarına [blok zincir](/glossary/#blockchain) ile benzersiz içgörüler ve etkileşimler sağlamak için bu verileri işleyebilir ve dönüştürebilir. Örneğin [Etherscan](https://etherscan.io) her 12 saniyelik aralıkta, yuvalar için yürütme ve mutabakat verileri sağlar.
@@ -30,12 +30,21 @@ Geliştiriciler, [GraphQL](https://graphql.org/)'u kullanarak, alt grafikler ola
## İstemci çeşitliliği
-[İstemci çeşitliliği](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/), Ethereum ağı için genel sağlık açısından önemlidir çünkü hatalara veya açıklardan kaynaklanabilecek istismar ve sorunlara karşı esneklik veya direnç sağlar. Şu anda [clientdiversity.org](https://clientdiversity.org/), [rated.network](https://rated.network/), [supermajority.info](https://supermajority.info//) ve [Ethernodes](https://ethernodes.org/) dahil olmak üzere çeşitli istemci çeşitliliği gösterge panelleri bulunmaktadır.
+[İstemci çeşitliliği](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/), Ethereum ağı için genel sağlık açısından önemlidir çünkü hatalara veya açıklardan kaynaklanabilecek istismar ve sorunlara karşı esneklik veya direnç sağlar. Şu anda [clientdiversity.org](https://clientdiversity.org/), [rated.network](https://www.rated.network), [supermajority.info](https://supermajority.info//) ve [Ethernodes](https://ethernodes.org/) dahil olmak üzere çeşitli istemci çeşitliliği gösterge panelleri bulunmaktadır.
## Dune Analytics {#dune-analytics}
[Dune Analytics](https://dune.com/), blok zincir verilerini ilişkisel veritabanı (PostgreSQL ve DatabricksSQL) tablolarına önceden işler, kullanıcıların SQL kullanarak blok zincir verilerini sorgulaması ve sorgu sonuçlarına dayalı panolar oluşturmasına olanak tanır. Zincir üzerindeki veriler 4 ham tablo halinde düzenlenmektedir: `bloklar`, `işlemler`, (olay/faaliyet) `günlükler` ve (çağrı) `izler`. Popüler sözleşmeler ve protokoller çözümlenmiş yani deşifre edilmiş ve her birinin kendi olay ve çağrı tablo seti bulunmaktadır. Bu olay ve çağrı tabloları daha fazla işlenmiş ve protokol türlerine göre soyutlama tabloları olarak organize edilmiştir; örneğin, dex, borç verme, sabit paralar vb.
+## SubQuery Ağı {#subquery-network}
+
+[SubQuery](https://subquery.network/), geliştiricilere Web3 projeleri için hızlı, güvenilir, merkeziyetsiz ve kişiselleştirilmiş API'ler sağlayan öncü veri indeksleyicisidir. SubQuery, 165'ten fazla ekosistemden (Ethereum dahil) geliştiricilerin, kullanıcıları için sezgisel ve sürükleyici deneyimler oluşturmalarını sağlayan zengin indeksli veriler sağlar. SubQuery ağı, durdurulamaz uygulamalarınızı dirençli ve merkeziyetsiz altyapı ağıyla güçlendirir. Veri işleme faaliyetleri için özel bir arka uç oluşturmaya zaman harcamak yerine geleceğin web3 uygulamalarını oluşturmak için SubQuery'nin blokzincir geliştirici araç setini kullanın.
+
+Başlarken, Ethereum blokzinciri verilerini yerel bir Docker ortamında dakikalar içinde indekslemeye başlamak ve ardından [SubQuery'nin yönetilen hizmetinde](https://managedservice.subquery.network/) veya [SubQuery'nin merkeziyetsiz ağında](https://app.subquery.network/dashboard) kullanıma sunmadan önce test etmek için [Ethereum hızlı başlangıç kılavuzunu](https://academy.subquery.network/quickstart/quickstart_chains/ethereum-gravatar.html) ziyaret edin.
+
+## Ethernow - Bellek Havuzu Veri Programı {#ethernow}
+[Blocknative](https://www.blocknative.com/), Ethereum'un geçmiş [bellek havuzu veri arşivine](https://www.ethernow.xyz/mempool-data-archive) açık erişim sunar. Bu, araştırmacıların ve topluluk yararına projelerin Ethereum Ana Ağının zincir öncesi katmanını keşfetmesini mümkün kılar. Bu veri grubu aktif olarak yönetilmektedir ve Ethereum ekosistemindeki bellek havuzu işlem etkinliklerinin en kapsayıcı kaydıdır. [Ethernow](https://www.ethernow.xyz/)'dan daha fazla bilgi edinin.
+
## Daha Fazla Okuma {#further-reading}
- [Graph Ağına Genel Bakış](https://thegraph.com/docs/en/about/network/)
@@ -43,3 +52,4 @@ Geliştiriciler, [GraphQL](https://graphql.org/)'u kullanarak, alt grafikler ola
- [EtherScan'deki API kodu örnekleri](https://etherscan.io/apis#contracts)
- [Beaconcha.in İçaret Zincir'i keşif aracı](https://beaconcha.in)
- [Dune Temelleri](https://docs.dune.com/#dune-basics)
+- [SubQuery Ethereum Hızlı Başlangıç Kılavuzu](https://academy.subquery.network/indexer/quickstart/quickstart_chains/ethereum-gravatar.html)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-availability/blockchain-data-storage-strategies/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-availability/blockchain-data-storage-strategies/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..cf20128ee6f
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-availability/blockchain-data-storage-strategies/index.md
@@ -0,0 +1,118 @@
+---
+title: Blokzincir Veri Depolama Stratejileri
+description: Blokzincir kullanarak veri dopalamanın birçok yolu vardır. Bu makalede farklı stratejiler, bu stratejilerin maliyetleri, artıları ve eksileri ve bu stratejileri güvenli bir şekilde kullanmak için gerekenler karşılaştırılacaktır.
+lang: tr
+---
+
+Blokzincirde ya da blokzincir tarafından güvence altına alınan bir şekilde bilgi depolamanın birçok yolu vardır:
+
+- EIP-4844 blob'ları
+- Calldata
+- L1 mekanizmalarıyla zincir dışında
+- Sözleşme "kodu"
+- Olaylar
+- EVM depolaması
+
+Hangi yöntemin kullanılacağı çeşitli ölçütlere bağlıdır:
+
+- Bilginin kaynağı. Calldata'daki bilgi direkt olarak blokzincirin kendisinden gelemez.
+- Bilginin varış noktası. Calldata yalnızca başlattığı işlemde kullanılabilir. Olaylar zincir üstünde hiçbir zaman erişilebilir değildir.
+- Ne kadar zorluğa katlanılabilir? Tam ölçekli bir düğüm çalıştıran bilgisayarlar, tarayıcıda çalışan bir uygulamada hafif bir istemciden daha fazla işlem gerçekleştirebilir.
+- Bilgiye her düğümden kolayca ulaşılabilmesi gerekli midir?
+- Güvenlik gereklilikleri.
+
+## Güvenlik gereklilikleri {#security-requirements}
+
+Bilgi güvenliği genel olarak üç özellikten oluşur:
+
+- _Gizlilik_, yetkisi olmayan kişilerin bilgileri okumasına izin verilmez. Bu çoğu durumda önemlidir, ama burada değil. _Blokzincirde sır yoktur_. Blokzincirler, durum geçişlerini herkes doğrulayabildiği için işe yarar; dolayısıyla onları sırları doğrudan depolamak için kullanmak imkânsızdır. Gizli bilgileri blokzincirde saklamanın çeşitli yolları olsa da, bu yolların tümü en azından bir anahtarı saklamak için zincir dışında bir bileşene ihtiyaç duyar.
+
+- _Bütünlük_, bilgi doğrudur, yetkisiz kişiler tarafından, ya da yetkisiz yollarla değiştirilemez (örneğin bir `Transfer` olayı olmadan [ERC-20 jetonlarını](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-20#events) transfer etmek gibi). Blokzincirde her düğüm her durum değişikliğini doğrular, bu da bütünlüğü sağlar.
+
+- _Erişilebilirlik_, bilgiye yetkisi olan herkes tarafından erişilebilir. Blokzincirde bu genellikle her [tam düğümde](https://ethereum.org/developers/docs/nodes-and-clients#full-node) bilginin mevcut olmasıyla sağlanır.
+
+Karmalar L1'e gönderildiği için buradaki farklı çözümlerin hepsi mükemmel bütünlüğe sahiptir. Fakat bunların farklı kullanılabilirlik garantileri vardır.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+[Blokzincirin temellerini](/developers/docs/intro-to-ethereum/) iyi anlamış olmanız gerekir. Bu sayfa okuyucunun ayrıca [bloklar](/developers/docs/blocks/), [işlemler](/developers/docs/transactions/) ve ilgili diğer konulara da aşina olduğunu varsayar.
+
+## EIP-4844 blob'ları {#eip-4844-blobs}
+
+[Dencun sert çatallanmasından](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/deneb/beacon-chain.md) itibaren Ethereum blokzinciri, Ethereum veri blob'larına sınırlı bir kullanım ömrü (başlangıçta yaklaşık [18 gün](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/deneb/p2p-interface.md#configuration)) ekleyen [EIP-4844'ü](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844) içerir. Bu blob'lar, benzer bir mekanizma kullanmalarına rağmen [yürütüm gazından](/developers/docs/gas) ayrı olarak fiyatlandırılır. Blob'lar geçici veri göndermenin ucuz bir yoludur.
+
+EIP-4844 blob'larının temel kullanım alanı, toplamaların işlemlerini yayınlamasıdır. [İyimser toplamaların](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups) işlemleri kendi blokzincirlerinde yayımlaması gerekir. Bu işlemler, toplamanın [sıralayıcısının](https://docs.optimism.io/connect/resources/glossary#challenge-period) hatalı bir durum kökü göndermesi halinde [doğrulayıcıların](https://docs.optimism.io/connect/resources/glossary#validator) hatayı düzeltmelerini mümkün kılmak için [itiraz süresi](https://docs.optimism.io/connect/resources/glossary#challenge-period) boyunca herkese açık olmalıdır.
+
+Bununla birlikte, itiraz süresi geçtikten ve durum kökü kesinleştirildikten sonra bu işlemleri bilmenin tek amacı, zincirin mevcut durumunu kopyalamaktır. Bu durum, çok daha az işleme gerektiren zincir düğümlerinden de alınabilir. Bu nedenle işlem bilgileri yine de [blok arayıcıları](/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers) gibi birkaç yerde saklanmalıdır ancak Ethereum'un sunduğu sansür direnci seviyesi için ödeme yapmaya gerek yoktur.
+
+[Sıfır bilgi toplamaları](/developers/docs/scaling/zk-rollups/#data-availability), diğer düğümlerin mevcut durumu çoğaltmasını ve doğruluk kanıtlarını doğrulamasını sağlamak için işlem verilerini de yayınlar ancak bu yine kısa vadeli bir gerekliliktir.
+
+EIP-4844'te yazım gönderimi, bayt başına bir wei'ye (10-18 ETH) mal olur; bu da [blob gönderme işlemi de dahil olmak üzere herhangi bir işlemin maliyeti olan 21.000 yürütüm gazına](https://eth.blockscout.com/tx/0xf6cfaf0431c73dd1d96369a5e6707d64f463ccf477a4131265397f1d81466929?tab=index) kıyasla ihmal edilebilir düzeydedir. Güncel EIP-4844 fiyatını [blobscan.com](https://blobscan.com/blocks) adresinden görebilirsiniz.
+
+İşte bazı ünlü toplamaların gönderdiği blob'ları görebileceğiniz adresler.
+
+| Toplama | Posta adresi |
+| ------------------------------------ | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| [Optimism](https://www.optimism.io/) | [`0xFF00000000000000000000000000000000000010`](https://blobscan.com/address/0xFF00000000000000000000000000000000000010) |
+| [Arbitrum](https://arbitrum.io/) | [`0x1c479675ad559DC151F6Ec7ed3FbF8ceE79582B6`](https://blobscan.com/address/0x1c479675ad559DC151F6Ec7ed3FbF8ceE79582B6) |
+| [Base](https://base.org/) | [`0xFF00000000000000000000000000000000008453`](https://blobscan.com/address/0xFF00000000000000000000000000000000008453) |
+
+## Calldata {#calldata}
+
+Calldata, işlemin bir parçası olarak gönderilen baytları ifade eder. İşlemi içeren blokta, blokzincirin kalıcı kaydının bir parçası olarak saklanır.
+
+Bu, blokzincire kalıcı olarak veri yerleştirmenin en ucuz yoludur. Bayt başına maliyet, 4 yürütüm gazı (bayt sıfırsa) veya 16 gazdır (başka herhangi bir değer). Standart uygulamaya uygun olarak veriler sıkıştırılmışsa, her bayt değeri eşit olasılıkla olacaktır; dolayısıyla ortalama maliyet, bayt başına yaklaşık 15,95 gazdır.
+
+Yazım anında fiyatlar 12 gwei/gaz ve 2300 $/ETH'dir, bu da kilobayt başına maliyetin yaklaşık 45 sent olduğu anlamına gelir. EIP-4844 öncesinde en ucuz yöntem olduğundan bu, toplamaların [hata zorlukları](https://docs.optimism.io/stack/protocol/overview#fault-proofs) için kullanılabilir olması gereken, ancak doğrudan zincir üstünde erişilebilir olması gerekmeyen işlem bilgilerini depolamak için kullanıldığı yöntemdir.
+
+İşte bazı ünlü toplamaların gönderdiği işlemleri görebileceğiniz adresler.
+
+| Toplama | Posta adresi |
+| ------------------------------------ | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| [Optimism](https://www.optimism.io/) | [`0xFF00000000000000000000000000000000000010`](https://eth.blockscout.com/address/0xFF00000000000000000000000000000000000010) |
+| [Arbitrum](https://arbitrum.io/) | [`0x1c479675ad559DC151F6Ec7ed3FbF8ceE79582B6`](https://eth.blockscout.com/address/0x1c479675ad559DC151F6Ec7ed3FbF8ceE79582B6) |
+| [Base](https://base.org/) | [`0xFF00000000000000000000000000000000008453`](https://eth.blockscout.com/address/0xFF00000000000000000000000000000000008453) |
+
+## L1 mekanizmalarıyla zincir dışında {#offchain-with-l1-mechs}
+
+Güvenlikten ne kadar ödün vermek isteyeceğinize bağlı olarak, bilgileri başka bir yere yerleştirmeniz ve ihtiyaç duyulduğunda verilere erişilebilmesini sağlayacak bir mekanizma kullanmanız kabul edilebilir. Bunun işe yaraması için iki gereklilik vardır:
+
+1. Verilerin _giriş taahhüdü_ adı verilen bir [karmasını](https://en.wikipedia.org/wiki/Cryptographic_hash_function) blokzincire gönderin. Bu 32 baytlık tek bir kelime olabilir, dolayısıyla pahalı değildir. Giriş taahhüdü mevcut olduğu sürece bütünlük güvence altındadır. Çünkü aynı değere karma yapacak başka veri bulmak makul değildir. Yani yanlış veri sağlanırsa tespit edilebilir.
+
+2. Kullanılabilirliği sağlayan bir mekanizmaya sahip olunmalıdır. Örneğin, [Redstone'da](https://redstone.xyz/docs/what-is-redstone) herhangi bir düğüm kullanılabilirlik itirazı başlatabilir. Sıralayıcının son tarihe kadar zincir üstünde yanıt vermemesi halinde giriş taahhüdü atılır, böylece bilginin hiç gönderilmediği kabul edilir.
+
+Bu, iyimser toplamalarda kabul edilebilirdir çünkü durum kökü için en az bir doğrulayıcının dürüst olduğunu kabul ederiz. Dürüst bir doğrulayıcı aynı zamanda blokları işlemek için gerekli verilere sahip olduğundan emin olur ve bilgiler zincir dışında mevcut değilse bir kullanılabilirlik itirazında bulunur. Bu tip iyimser toplamalar [plazma](/developers/docs/scaling/plasma/) olarak adlandırılır.
+
+## Sözleşme kodu {#contract-code}
+
+Sadece bir kez yazılması gereken, asla üzerine yazılamayan ve zincir üstünde erişilebilir olması gereken bilgiler, sözleşme kodu olarak saklanabilir. Bu, verilerle bir "akıllı sözleşme" oluşturduktan sonra bilgileri okumak için [`EXTCODECOPY`](https://www.evm.codes/#3c?fork=shanghai) kullandığımız anlamına gelir. Bunun avantajı, kod kopyalamanın nispeten ucuz olmasıdır.
+
+`EXTCODECOPY`, bellek genişletme maliyetinin dışında bir sözleşmeye ilk erişim için ("soğukken") 2600 gaz ve aynı sözleşmeden sonraki kopyalar için 100 gaz artı 32 bayt kelime başına 3 gaz maliyetine sahiptir. Bayt başına maliyeti 15,95 olan calldata ile karşılaştırıldığında, yaklaşık 200 bayttan itibaren daha ucuzdur. [Bellek genişletme maliyeti formülüne](https://www.evm.codes/about#memoryexpansion) göre bellek genişletme maliyeti, 4MB'tan fazla belleğe ihtiyaç duymadığınız sürece calldata ekleme maliyetinden daha azdır.
+
+Elbette bu sadece veriyi _okuma_ maliyetidir. Sözleşmeyi oluşturma maliyeti yaklaşık 32.000 gaz + 200 gaz/bayt'tır. Bu yöntem, sadece aynı bilginin farklı işlemlerde birçok kez okunması gerektiği zaman ekonomiktir.
+
+Sözleşme kodu, `0xEF` ile başlamadığı sürece anlamsız olabilir. `0xEF` ile başlayan sözleşmeler, çok daha katı gereksinimlere sahip olan [ethereum nesne formatı](https://notes.ethereum.org/@ipsilon/evm-object-format-overview) olarak yorumlanır.
+
+## Olaylar {#events}
+
+[Olaylar](https://docs.alchemy.com/docs/solidity-events), akıllı sözleşmeler tarafından yayılır ve zincir dışı yazılımla okunur.
+Avantajları, zincir dışı kodun olayları dinleyebiliyor olmasıdır. Maliyeti, [gaz](https://www.evm.codes/#a0?fork=cancun), 375 artı veri baytı başına 8 gazdır. 12 gwei/gaz ve 2300 $/ETH üzerinden hesaplandığında bir sent artı kilobayt başına 22 sent anlamına gelir.
+
+## Depolama {#storage}
+
+Akıllı sözleşmelerin [kalıcı depolamaya](https://docs.alchemy.com/docs/smart-contract-storage-layout#what-is-storage-memory) erişimi vardır. Ancak, bu çok pahalıdır. Önceden boş olan bir depolama yuvasına 32 baytlık bir kelime yazmak [22.100 gaza mal olabilir](https://www.evm.codes/#55?fork=cancun). 12 gwei/gaz ve 2300 $/ETH'de, yazma işlemi başına yaklaşık 61 sent veya kilobayt başına 19,5 $ anlamına gelir.
+
+Bu, Ethereum'daki en pahalı depolama yöntemidir.
+
+## Özet {#summary}
+
+Bu tabloda farklı seçenekler, bu seçenekleri avantajları ve dezavantajları özetlenmiştir.
+
+| Depolama türü | Veri kaynağı | Kullanılabilirlik garantisi | Zincir üstünde kullanılabilirlik | Ek sınırlamalar |
+| ---------------------------------- | ----------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | --------------------------------------------------------------- | --------------------------------------------------------------------- |
+| EIP-4844 blob'ları | Zincir dışında | [~18 gün](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/deneb/p2p-interface.md#configuration) süresince Ethereum garantili | Sadece karma kullanılabilir | |
+| Calldata | Zincir dışında | Sonsuz Ethereum garantisi (blokzincirin bir parçası) | Sadece bir sözleşmeye yazıldıysa ve o işlemdeyse kullanılabilir | |
+| L1 mekanizmalarıyla zincir dışında | Zincir dışında | İtiraz dönemi boyunca "bir dürüst doğrulayıcı" garantisi | Sadece karma | Sadece itiraz döneminde, itiraz mekanizması tarafından garanti edilir |
+| Sözleşme kodu | Zincir üstünde ya da zincir dışında | Sonsuz Ethereum garantisi (blokzincirin bir parçası) | Evet | "Rastgele" bir adrese yazılır, `0xEF` ile başlayamaz |
+| Olaylar | Zincir üstünde | Sonsuz Ethereum garantisi (blokzincirin bir parçası) | Hayır | |
+| Depolama | Zincir üstünde | Sonsuz Ethereum garantisi (blokzincirin bir parçası ve üzerine yazılana kadar mevcut durum) | Evet | |
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-availability/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-availability/index.md
index 2b54d55fdc2..c932a2a9c05 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-availability/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-availability/index.md
@@ -26,7 +26,7 @@ Veri kullanılabilirliği ayrıca ["durumsuz"](/roadmap/statelessness) Ethereum
Veri Kullanılabilirliği Örneklemesi (DAS), ağ için herhangi bir düğüme çok fazla yük bindirmeden verilerin kullanılabilir olup olmadığını kontrol etmenin bir yoludur. Her düğüm (hisseleme yapmayan düğümler dahil), toplam verinin küçük, rastgele seçilmiş bir alt kümesini indirir. Örneklerin başarıyla indirilmesi, tüm verilerin mevcut olduğu konusunda yüksek bir güvence sağlar. Bu, veri kümesini gereksiz bilgiyle genişleten (bu işlem, verinin üzerinde bir polinom olarak bilinen bir işlevi sığdırmak ve bu _polinomu_ ek noktalarda değerlendirmek yoluyla yapılır) veri silme kodlamasına dayanır. Bu, gerektiğinde orijinal verinin gereksiz veriden geri kazanılmasına olanak tanır. Bu veri oluşturma sürecinin bir sonucu, orijinal verilerden _herhangi_ biri mevcut değilse, genişletilmiş verinin _yarısının_ eksik olmasıdır! Her düğüm tarafından indirilen veri örneklerinin miktarı, her bir istemcinin örnekleme yoluyla örneklenen veri parçalarının en az yarısının gerçekten mevcut olmadığı durumlarda _bile_ eksik olması olasılığı _son derece yüksek_ olacak şekilde ayarlanabilir.
-DAS, [EIP-4844](/roadmap/danksharding) uygulandıktan sonra toplama operatörlerinin işlem verilerini kullanılabilir hale getirmesini sağlamak için kullanılacaktır. Ethereum düğümleri, tüm verilerin mevcut olmasını sağlamak için yukarıda açıklanan yedekleme şemasını kullanarak örneklemelerle sağlanan işlem verilerini rastgele örnekleyecektir. Aynı teknik, blok üreticilerinin tüm verilerini güvenli açık istemcilerin kullanımına açık hale getirmek için kullanılabilir. Benzer şekilde, [önerici-oluşturucu ayrımı](/roadmap/pbs) altında, sadece blok oluşturucunun tüm bloğu işlemesi gerekecek, diğer doğrulayıcılar veri kullanılabilirliği örneklemesi kullanarak doğrulama yapacaklardır.
+DAS, [Tam Danksharding](/roadmap/danksharding/#what-is-danksharding) uygulanmaya alındıktan sonra toplama operatörlerinin işlem verilerini kullanılabilir tutmasını sağlamak için kullanılacaktır. Ethereum düğümleri, tüm verilerin mevcut olmasını sağlamak için yukarıda açıklanan yedekleme şemasını kullanarak örneklemelerle sağlanan işlem verilerini rastgele örnekleyecektir. Aynı teknik, blok üreticilerinin tüm verilerini güvenli açık istemcilerin kullanımına açık hale getirmek için kullanılabilir. Benzer şekilde, [önerici-oluşturucu ayrımı](/roadmap/pbs) altında, sadece blok oluşturucunun tüm bloğu işlemesi gerekecek, diğer doğrulayıcılar veri kullanılabilirliği örneklemesi kullanarak doğrulama yapacaklardır.
### Veri kullanılabilirliği kurulları {#data-availability-committees}
@@ -58,7 +58,7 @@ Bu senaryoda bile, yalnızca birkaç baytı saklayan saldırılar, rastgele veri
Ancak, Ethereum'da yayımlanan "özet" işlemlere, sadece önerilen durum değişikliği bağımsız olarak doğrulanabiliyor ve zincir dışındaki tüm ayrı işlemlerinin uygulanmasının sonucu olduğu onaylanabiliyorsa güvenmek mümkündür. Toplama operatörleri bu doğrulama için işlem verilerini kullanılabilir hale getirmezlerse, yanlış verileri Ethereum'a gönderebilirler.
-[İyimser toplamalar](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/), sıkıştırılmış işlem verilerini Ethereum'a gönderir ve bağımsız doğrulayıcıların verileri kontrol etmelerine izin vermek için belirli bir süre (genellikle 7 gün) bekler. Herhangi bir sorun tespit eden kişi, sahtecilik kanıtı üretip bu kanıtı toplamaya itiraz etmek için kullanabilir. Bu, zinciri geriye döndürüp geçersiz bloğu çıkartır. Bu, sadece verilerin kullanılabilir olduğu durumda mümkündür. Şu anda veriler, kalıcı olarak zincir üstünde bulunan `CALLDATA` olarak kalıcı şekilde kullanılabilir durumdadır. Ancak EIP-4844, yakında toplamaların işlem verilerini daha ucuz blob depolamaya göndermelerine izin verecektir. Bu, kalıcı bir depolama değildir. Bağımsız doğrulayıcılar, veriler Ethereum katman-1'den silinmeden önce bloblara sorgu göndermek ve itirazlarını yaklaşık 1-3 ay içinde yapmak zorundadır. Verilerin kullanılabilirliği, Ethereum protokolü tarafından yalnızca bu kısa zaman aralığı için garanti edilir. Bunun ardından, Ethereum ekosistemindeki diğer varlıkların sorumluluğuna girer. Herhangi bir düğüm, DAS kullanarak, yani blob verilerinin küçük, rastgele örneklerini indirerek veri kullanılabilirliğini doğrulayabilir.
+[İyimser toplamalar](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/), sıkıştırılmış işlem verilerini Ethereum'a gönderir ve bağımsız doğrulayıcıların verileri kontrol etmelerine izin vermek için belirli bir süre (genellikle 7 gün) bekler. Herhangi bir sorun tespit eden kişi, sahtecilik kanıtı üretip bu kanıtı toplamaya itiraz etmek için kullanabilir. Bu, zinciri geriye döndürüp geçersiz bloğu çıkartır. Bu, sadece verilerin kullanılabilir olduğu durumda mümkündür. Şu anda, iyimser toplamaların işlem verilerini L1'e göndermesinin 2 yolu vardır. Bazı toplamalar, verileri kalıcı olarak zincir üstünde bulunan `CALLDATA` olarak kalıcı şekilde kullanılabilir hale getirir. EIP-4844'ün uygulamaya alınması sonrası bazı toplamalar, işlem verilerini bunun yerine daha ucuz blob depolama alanına gönderiyor. Bu, kalıcı bir depolama değildir. Bağımsız doğrulayıcıların, veriler Ethereum katman 1'den silinmeden önce yaklaşık 18 gün içinde blob'ları sorgulayıp itirazlarını iletmeleri gerekir. Verilerin kullanılabilirliği, Ethereum protokolü tarafından yalnızca bu kısa zaman aralığı için garanti edilir. Bunun ardından, Ethereum ekosistemindeki diğer varlıkların sorumluluğuna girer. Herhangi bir düğüm, DAS kullanarak, yani blob verilerinin küçük, rastgele örneklerini indirerek veri kullanılabilirliğini doğrulayabilir.
[Sıfır bilgili (ZK) toplamalar](/developers/docs/scaling/zk-rollups), durum geçişlerinin doğruluğunu garanti eden [sıfır bilgili doğruluk kanıtları](/glossary/#zk-proof) nedeniyle işlem verilerini yayımlamaya ihtiyaç duymaz. Ancak, durum verilerine erişimiz olmadan ZK toplamasının işlevselliğini garanti edemeyeceğimiz (veya etkileşime giremeyeceğimiz) için veri kullanılabilirliği hala bir sorundur. Örneğin, bir operatör toplamanın durumu hakkındaki ayrıntıları saklarsa, kullanıcılar bakiyelerini bilemezler. Ayrıca, yeni eklenen bir bloktaki bilgileri kullanarak durum güncellemeleri gerçekleştiremezler.
@@ -81,3 +81,4 @@ Veri alınabilirliği, düğümlerin blokzincirden _geçmişe ilişkin bilgileri
- [Veri kullanılabilirliği kurulları.](https://medium.com/starkware/data-availability-e5564c416424)
- [Hisse ispatı veri kullanılabilirliği kurulları.](https://blog.matter-labs.io/zkporter-a-breakthrough-in-l2-scaling-ed5e48842fbf)
- [Veri alınabilirliği sorununa yönelik çözümler](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/data_sharding_roadmap#Who-would-store-historical-data-under-sharding)
+- [Veri Kullanılabilirliği veya: Toplamalar Endişelenmeyi Bırakıp Ethereum'u Sevmeyi Nasıl Öğrendi?](https://ethereum2077.substack.com/p/data-availability-in-ethereum-rollups)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-structures-and-encoding/patricia-merkle-trie/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-structures-and-encoding/patricia-merkle-trie/index.md
index 7b1f4e4ec40..3a157782b42 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-structures-and-encoding/patricia-merkle-trie/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-structures-and-encoding/patricia-merkle-trie/index.md
@@ -5,13 +5,17 @@ lang: tr
sidebarDepth: 2
---
-Merkle Patricia Dijital Ağacı, tüm `(key, value)` bağlamalarını depolamak için kullanılabilen, kriptografik olarak kimliği doğrulanmış bir veri yapısı sağlar.
+Ethereum'un durumu (tüm hesapların, bakiyelerin ve akıllı sözleşmelerin toplamı), bilgisayar biliminde genel olarak Merkle Ağacı olarak bilinen veri yapısının özel bir versiyonuna kodlanır. Bu yapı, kriptografideki birçok uygulama için kullanışlıdır. Çünkü ağaca dolanmış tüm bireysel veri parçaları arasında doğrulanabilir bir ilişki oluşturur ve bu da, veriler hakkında bir şeyler kanıtlamak için kullanılabilecek tek bir **kök** değeriyle sonuçlanır.
-Merkle Patricia Dijital Ağacı tamamen belirleyicidir, yani aynı `(key, value)` bağlamalarına sahip olan dijital ağaçların son bayta kadar tamamen aynı olacağı garanti edilir. Bu, aynı kök karmasına sahip oldukları anlamına gelir ve ekleme, arama ve silme işlemleri için `O(log(n))` verimliliğini sağlar. Ayrıca, kırmızı-siyah ağaçlar gibi daha karmaşık karşılaştırma tabanlı alternatiflere göre anlaşılması ve kodlanması daha kolaydır.
+Ethereum'un veri yapısı PATRICIA'nın (Alfasayısal Kodlanmış Bilgileri Almak için Pratik Algoritma) bazı özelliklerini ödünç aldığı ve Ethereum durumunu oluşturan öğelerin verimli şekilde veri alımı (re**trie**val) için tasarlandığından "değiştirilmiş Merkle-Patricia Trie"dir.
+
+Merkle-Patricia trie, kesin ve kriptografik olarak doğrulanabilirdir: Bir durum kökü üretmenin tek yolu, onu durumun her bir parçasından hesaplamaktır ve aynı olan iki durum, kök karması ve ona yol açan karmalar karşılaştırılarak kolayca kanıtlanabilir (_bir Merkle ispatı_). Tam tersinden bakacak olursak, aynı kök karmasına sahip iki farklı durum oluşturmak mümkün değildir ve farklı değerlere sahip durumları değiştirme girişimi farklı bir durum kök karmasına yol açar. Teorik olarak bu yapı, eklemeler, aramalar ve silmeler için `O(log(n))` verimliliğinin "kutsal kasesini" sağlar.
+
+Ethereum, yakın gelecekte olası protokol geliştirmeleri açısından birçok fırsat yaratacak olan [Verkle Ağacı](https://ethereum.org/en/roadmap/verkle-trees) yapısına geçmeyi düşünüyor.
## Ön koşullar {#prerequisites}
-Bu sayfayı daha iyi anlamak için [karmalar](https://en.wikipedia.org/wiki/Hash_function), [Merkle ağaçları](https://en.wikipedia.org/wiki/Merkle_tree), [tries](https://en.wikipedia.org/wiki/Trie) ve [serileştirme](https://en.wikipedia.org/wiki/Serialization) hakkında temel düzeyde bilgi sahibi olmak faydalı olabilir.
+Bu sayfayı daha iyi anlamak için [karmalar](https://en.wikipedia.org/wiki/Hash_function), [Merkle ağaçları](https://en.wikipedia.org/wiki/Merkle_tree), [tries](https://en.wikipedia.org/wiki/Trie) ve [serileştirme](https://en.wikipedia.org/wiki/Serialization) hakkında temel düzeyde bilgi sahibi olmak faydalı olabilir. Bu makale, temel bir [dijital ağacın](https://en.wikipedia.org/wiki/Radix_tree) tanımıyla başlıyor, ardından Ethereum'un daha optimize edilmiş veri yapısı için gerekli değişiklikleri aşamalı olarak tanıtıyor.
## Temel taban dijital ağaçları {#basic-radix-tries}
@@ -31,13 +35,11 @@ Taban dijital ağaçları için güncelleme ve silme işlemleri aşağıdaki gib
```
def update(node,path,value):
+ curnode = db.get(node) if node else [ NULL ] * 17
+ newnode = curnode.copy()
if path == '':
- curnode = db.get(node) if node else [ NULL ] * 17
- newnode = curnode.copy()
newnode[-1] = value
else:
- curnode = db.get(node) if node else [ NULL ] * 17
- newnode = curnode.copy()
newindex = update(curnode[path[0]],path[1:],value)
newnode[path[0]] = newindex
db.put(hash(newnode),newnode)
@@ -160,7 +162,7 @@ Merkle Patricia dijital ağacında bir düğüm almak için genişletilmiş kod:
### Örnek Dijital Ağaç {#example-trie}
-Dört yol/değer çifti içeren bir dijital ağaç istediğimizi varsayalım: `('do', 'verb')`, `('dog', 'puppy')`, `('doge', 'coins')`, `('horse', 'stallion')`.
+Şu dört yol/değer çiftini içeren bir trie istediğimizi varsayalım: `('do', 'verb')`, `('dog', 'puppy')`, `('doge', 'coins')`, `('horse', 'stallion')`.
İlk olarak, hem yolları hem de değerleri `bytes`' dönüştürürüz. Aşağıda, daha kolay anlaşılması için _yollar_ için gerçek bayt gösterimleri `<>` ile gösterilirken _değerler_ hala `''` dizeler olarak gösterilir(bunlar da aslında `byte` olacaktır):
@@ -181,7 +183,7 @@ Dört yol/değer çifti içeren bir dijital ağaç istediğimizi varsayalım: `(
hashD: [ <17>, [ <>, <>, <>, <>, <>, <>, [ <35>, 'coins' ], <>, <>, <>, <>, <>, <>, <>, <>, <>, 'puppy' ] ]
```
-Bir düğüme başka bir düğüm içinde başvurulduğunda, dahil edilenler `H(rlp.encode(node))` olur, burada `H(x) = keccak256(x) if len(x) > = 32 else x` ve `rlp.encode`, [RLP](/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp) kodlama işlevidir.
+Bir düğüme başka bir düğüm içinde başvurulduğunda, dahil edilenler `H(rlp.encode(node))`, where `H(x) = keccak256(x) if len(x) >= 32 else x` and `rlp.encode` is the [RLP](/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp) kodlama işlevidir.
Bir dijital ağacı güncellerken _eğer_ yeni oluşturulan düğümün uzunluğu >= 32 ise, `(keccak 256 (x), x)` anahtar/değer çiftini kalıcı bir arama tablosunda saklamanız gerektiğini unutmayın. Bununla birlikte düğüm bundan daha kısaysa, f (x) = x işlevi tersine çevrilebilir olduğundan hiçbir şeyin depolanmasına gerek yoktur.
@@ -250,7 +252,7 @@ Bununla ilgili daha fazla bilgiyi [EIP 2718](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-
### Makbuz Dijital Ağaçları {#receipts-trie}
-Her bloğun kendi makbuz dijital ağacı vardır. Burada `path`: `rlp(transactionIndex)`'dir. `transactionIndex`, çıkarıldığı blok içerisindeki indeksidir. Makbuz dijital ağacı hiçbir zaman güncellenmez. İşlemler dijital ağacına benzer şekilde güncel ve eski makbuzlar mevcuttur. Makbuzlar dijital ağacı içerisinde belirli bir makbuzu sorgulamak için bloktaki işlemin indeksi, makbuz yükü ve işlem türü gereklidir. Döndürülen makbuz, `TransactionType` ve `ReceiptPayload`'un birleşimi olarak tanımlanan `Receipt` türünde ya da `rlp([status, cumulativeGasUsed, logsBloom, logs])` olarak tanımlanan `LegacyReceipt` türünde olabilir.
+Her bloğun kendi makbuz dijital ağacı vardır. Burada `path`: `rlp(transactionIndex)`'dir. `transactionIndex`, dahil edildiği blok içerisindeki indeksidir. Makbuz dijital ağacı hiçbir zaman güncellenmez. İşlemler dijital ağacına benzer şekilde güncel ve eski makbuzlar mevcuttur. Makbuzlar dijital ağacı içerisinde belirli bir makbuzu sorgulamak için bloktaki işlemin indeksi, makbuz yükü ve işlem türü gereklidir. Döndürülen makbuz, `TransactionType` ve `ReceiptPayload`'un birleşimi olarak tanımlanan `Receipt` türünde ya da `rlp([status, cumulativeGasUsed, logsBloom, logs])` olarak tanımlanan `LegacyReceipt` türünde olabilir.
Bununla ilgili daha fazla bilgiyi [EIP 2718](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2718) belgelerinde bulabilirsiniz.
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp/index.md
index 6dcf824f572..0b868076734 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp/index.md
@@ -5,7 +5,7 @@ lang: tr
sidebarDepth: 2
---
-Özyinelemeli Uzunluk Ön Eki (RLP), Ethereum'un yürütüm istemcilerinde yaygın şekilde kullanılan bir serileştirme yoludur. RLP, düğümler arasında veri transferini, alan açısından verimli bir biçimde standartlaştırır. RLP'nin amacı, rastgele iç içe geçmiş ikili veri dizilerini kodlamaktır. RLP, Ethereum'un yürütüm katmanında nesneleri serileştirmek için kullanılan temel kodlama yöntemidir. RLP'nin tek amacı yapıyı kodlamaktır; spesifik veri çeşitlerinin kodlanması (örn. dizeler, değişkenler) daha üst düzey protokollere bırakılır, ancak pozitif RLP tam sayıları başında sıfır olmadan yüksek son haneli ikili biçimde temsil edilmelidir (böylece tam sayı değeri sıfır, boş bayt dizisine eşdeğer olmuş olur). Seri durumundan çıkarılmış başında sıfır olan pozitif tam sayılar geçersiz kabul edilir. Dize uzunluğunun tam sayı gösteriminin yanı sıra yükteki tam sayılar da bu şekilde kodlanmalıdır.
+Özyinelemeli Uzunluk Ön Eki (RLP), Ethereum'un yürütüm istemcilerinde yaygın şekilde kullanılan bir serileştirme yoludur. RLP, düğümler arasında veri transferini, alan açısından verimli bir biçimde standartlaştırır. RLP'nin amacı, rastgele iç içe geçmiş ikili veri dizilerini kodlamaktır. RLP, Ethereum'un yürütüm katmanında nesneleri serileştirmek için kullanılan temel kodlama yöntemidir. RLP'nin ana amacı, yapıyı kodlamaktır; RLP, pozitif tamsayılar hariç olmak üzere belirli veri tiplerinin (örneğin dizeler, yüzer veriler) kodlanmasını daha yüksek düzeyli protokollere devreder. Pozitif tamsayılar, başlarında sıfır olmadan big-endian ikili biçiminde gösterilmelidir (böylece sıfır tamsayı değeri boş bayt dizisine eşdeğer olur). Başında sıfır bulunan seri duruma getirilmiş pozitif tamsayılar, RLP kullanan herhangi bir üst düzey protokol tarafından geçersiz olarak değerlendirilmelidir.
Daha fazla bilgi için bkz. [Ethereum sarı kağıdı (Appendix B)](https://ethereum.github.io/yellowpaper/paper.pdf#page=19).
@@ -20,6 +20,7 @@ RLP kodlama fonksiyonu bir öğeyi içine alır. Bir öğe aşağıdaki gibi tan
- bir dize (yani bayt dizisi), bir öğedir
- öğelerin listesi, bir öğedir
+- bir pozitif tamsayı bir öğedir
Örneğin, aşağıdakilerin tümü öğelerdir:
@@ -27,15 +28,18 @@ RLP kodlama fonksiyonu bir öğeyi içine alır. Bir öğe aşağıdaki gibi tan
- "cat" kelimesini içeren dize;
- herhangi bir sayıda dize içeren bir liste;
- `["cat", ["puppy", "cow"], "horse", [[]], "pig", [""], "sheep"]` gibi daha karmaşık veri yapıları.
+- `100` sayısı
-Bu sayfanın geri kalanı bağlamında "dize", "belirli sayıda ikili veri baytı" anlamına gelir; hiçbir özel kodlama kullanılmaz ve dizelerin içeriği hakkında hiçbir bilgiye sahip olunduğu ima edilmez.
+Bu sayfanın geri kalanı bağlamında "dize", "belirli sayıda ikili veri baytı" anlamına gelir; hiçbir özel kodlama kullanılmaz ve dizelerin içeriği hakkında hiçbir bilgiye sahip olunduğu ima edilmez (minimum olmayan pozitif tamsayılara karşın kuralın gerektirdiği durumlar hariç).
RLP kodlaması şu şekilde tanımlanır:
+- Pozitif bir tamsayı için big-endian yorumu tam sayı olan en kısa bayt dizisine dönüştürülür ve ardından aşağıdaki kurallar uyarınca bir dize olarak kodlanır.
- Değer aralığı `[0x00, 0x7f]` (ondalık `[0, 127]`) olan tek bir bayt söz konusu olduğunda, bu bayt kendisinin RLP kodlamasıdır.
- Aksi takdirde, eğer bir dize 0-55 bayt uzunluğunda ise RLP kodlaması, (**0x80**, ondalık olarak 128) değerine sahip bir tek bayt ile dizenin uzunluğu ve onu takip eden dizeden oluşur. Bu nedenle, ilk baytın aralığı `[0x80, 0xb7]` (ondalık olarak `[128, 183]`)'dir.
- Eğer bir dize 55 bayttan daha uzunsa, RLP kodlaması bir tane **0xb7** (ondalık 183) değerine sahip tek bir bayt ile başlar. Ardından, dizenin uzunluğunun ikili formundaki uzunluğu bayt cinsinden eklenir, ardından dizenin uzunluğu ve en sonunda dizenin kendisi eklenir. Örneğin, 1024 bayt uzunluğundaki bir dize `\xb9\x04\x00` (ondalık `185, 4, 0`) olarak kodlanır ve ardından dize gelir. Burada, ilk bayt olarak `0xb9` (183 + 2 = 185) ve ardından gerçek dizenin uzunluğunu belirten 2 bayt `0x0400` (ondalık olarak 1024) gelir. Bu nedenle, ilk baytın aralığı `[0xb8, 0xbf]` (ondalık olarak `[184, 191]`) şeklindedir.
-- Bir listenin toplam yükü (yani tüm öğelerinin RLP kodlanmış toplam uzunluğu) 0-55 bayt arasında ise RLP kodlaması, **0xc0** değerine sahip tek bir bayt ile listenin uzunluğu ve ardından öğelerin RLP kodlamalarının birleştirilmiş halinden oluşur. Bu nedenle, ilk baytın aralığı `[0xc0, 0xf7]` (ondalık olarak `[192, 247]`) şeklindedir.
+- Bir dize 2^64 bayt uzunluğunda veya daha uzunsa kodlanamayabilir.
+- Bir listenin toplam yükü (yani tüm öğelerinin RLP kodlanmış toplam uzunluğu) 0-55 bayt arasında ise RLP kodlaması, **0xc0** değerine sahip tek bir bayt ile yükün uzunluğu ve ardından öğelerin RLP kodlamalarının birleştirilmiş halinden oluşur. Bu nedenle, ilk baytın aralığı `[0xc0, 0xf7]` (ondalık olarak `[192, 247]`) şeklindedir.
- Bir listenin toplam yükü 55 bayttan daha uzunsa RLP kodlaması, **0xf7** değerine sahip tek bir bayt ile ikili biçimde yükün uzunluğunun bayt cinsinden uzunluğu ve ardından yükün uzunluğu ve onun da ardından öğelerin RLP kodlamalarının birleştirilmiş halinden oluşur. Bu nedenle, ilk baytın aralığı `[0xb8, 0xbf]` (ondalık olarak `[248, 255]`) şeklindedir.
Kodda, bu:
@@ -73,9 +77,9 @@ def to_binary(x):
- boş dize ('null') = `[ 0x80 ]`
- boş liste = `[ 0xc0 ]`
- tam sayı 0 =`[ 0x80 ]`
-- kodlanmış tam sayı 0 ('\\x00') = `[ 0x0f ]`
-- kodlanmış tam sayı 15 ('\\x0f') = `[ 0x0f ]`
-- kodlanmış tam sayı 1024 ('\\x04') = `[ 0x82, 0x04, 0x00 ]`
+- bayt '\\x00' = `[ 0x00 ]`
+- bayt '\\x0f' = `[ 0x0f ]`
+- baytlar '\\x04\\x00' = `[ 0x82, 0x04, 0x00 ]`
- ağacın [küme teorisi ile gösterimi](http://en.wikipedia.org/wiki/Set-theoretic_definition_of_natural_numbers), `[ [], [[]], [ [], [[]] ] ] = [ 0xc7, 0xc0, 0xc1, 0xc0, 0xc3, 0xc0, 0xc1, 0xc0 ]`
- "Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit" dizesi =`[ 0xb8, 0x38, 'L', 'o', 'r', 'e', 'm', ' ', ... , 'e', 'l', 'ı', 't' ]`
@@ -85,7 +89,7 @@ RLP'nin kodlaması kurallarına ve sürecine göre RLP kod çözme girdisi, bir
1. giriş verilerinin ilk baytına (yani önek) ve veri tipinin kodunun çözülmesine göre, gerçek verilerin uzunluğu ve kayma;
-2. verinin türüne ve kaymasına göre verilerin kodunu uygun şekilde çözün;
+2. verilerin türüne ve kaymasına göre, pozitif tamsayılar için minimum kodlama kuralına uyarak, verilerin kodunu uygun şekilde çözün;
3. girdinin geri kalanını çözmeye devam edin;
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/design-and-ux/dex-design-best-practice/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/design-and-ux/dex-design-best-practice/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..3c4c848be03
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/design-and-ux/dex-design-best-practice/index.md
@@ -0,0 +1,219 @@
+---
+title: Merkeziyetsiz borsa (DEX) tasarımına ilişkin en iyi pratikler
+description: Jeton takasına yönelik kullanıcı deneyimi/kullanıcı arayüzü kararlarını açıklayan bir rehber.
+lang: tr
+---
+
+Uniswap'in 2018'de başlatılmasından beri onlarca farklı zincirde yüzlerce merkeziyetsiz borsa oluşturuldu.
+Bunların çoğu, yeni özellikler ve kendine has yenilikler getirdi, ancak arayüz genel olarak aynı kaldı.
+
+Bunun sebeplerinden biri [Jakob’s Law](https://lawsofux.com/jakobs-law/):
+
+> Kullanıcıların çoğu zamanını diğer sitelerde geçirir. Bu, kullanıcıların sizin sitenizin kendi bildiği diğer sitelerle benzer şekilde çalışmasını tercih ediyor olduğu anlamına gelir.
+
+Uniswap, Pancakeswap ve Sushiswap gibi yenilikçi projeler sayesinde DeFi kullanıcıları bir merkeziyetsiz borsanın nasıl göründüğü hakkında kolektif bir fikre sahiptir.
+Bu nedenle "en iyi pratik" olarak adlandırabileceğimiz bir şey ortaya çıkıyor. Sitelerde giderek daha fazla tasarım kararının standart hale geldiğini görüyoruz. Merkeziyetsiz borsaların geçirdiği evrimi, onu canlı olarak test etmenin dev bir örneği olarak görebilirsiniz. İşe yarayan şeyler kaldı, yaramayanlar gözden düştü. Merkeziyetsiz borsalara belli bir karakter eklemek hala mümkün, ancak artık uymaları gereken kesin standartlar da var.
+
+Bu makale aşağıdakilerin özetinden oluşuyor:
+
+- dahil edilecek şeyler
+- en kullanışlı hale getirme yöntemleri
+- tasarımı özelleştirmenin başlıca yolları
+
+Tüm örnek web sitesi şemaları bu makale için özel olarak hazırlanmıştır, ancak hepsi gerçek projelere dayanmaktadır.
+
+Aşağıya Figma kitini de ekledik, kendi web sitesi şemalarınız için kullanmaktan çekinmeyin!
+
+## Bir merkeziyetsiz borsanın temel anatomisi {#basic-anatomy-of-a-dex}
+
+Kullanıcı Arayüzü genelde 3 parçadan oluşur:
+
+1. Ana form
+2. Buton
+3. Ayrıntılar paneli
+
+
+
+## Varyasyonlar {#variations}
+
+Burası, bu makalede ortak bir tema olacaktır ancak bu öğelerin organize edilmesinin birçok farklı yolu vardır. "Ayrıntılar paneli" aşağıdaki şekillerde olabilir:
+
+- Butonun üstünde
+- Butonun altında
+- Akordiyon panelde gizlenmiş
+- Ve/veya bir "önizleme" modunda
+
+Not Bir "önizleme" modeli opsiyoneldir, fakat ana UI'da oldukça az detay gösteriyorsanız gerekli hale gelir.
+
+## Ana formun yapısı {#structure-of-the-main-form}
+
+Bu, aslında hangi jetonu takas etmek istediğinizi seçeceğiniz kısımdır. Bileşen bir satırın içinde bulunan bir giriş alanından ve küçük bir butondan oluşur.
+
+Farklı şekilde yapılandırılabilse de merkeziyetsiz borsalar genelde ek detayları bir satır üstte ve bir satır altta gösterir.
+
+
+
+## Varyasyonlar {#variations2}
+
+Burada iki farklı kullanıcı arayüzü varyasyonu gösteriliyor; birincisi hiçbir sınırı olmayan ve oldukça açık bir tasarım oluşturan, diğeri ise giriş satırının sınırının olduğu ve bu sayede odak noktasının o öğeye çevrildiği bir arayüz.
+
+
+
+Bu temel yapı, tasarımda **dört temel bilginin** gösterilmesine olanak tanır: her köşede bir tane. Sadece bir üst/alt sıra varsa, o halde sadece iki nokta vardır.
+
+DeFi'nin gelişimi sırasında buraya çok farklı şeyler dahil edildi.
+
+## Dahil edilecek önemli bilgiler {#key-info-to-include}
+
+- Cüzdandaki bakiye
+- Maksimum butonu
+- Fiat eşdeğeri
+- Fiyatın "alınacak" tutar üzerinde olan etkisi
+
+DeFi'nin ilk zamanlarında, fiat eşdeğerine genellikle yer verilmiyordu. Herhangi bir türden Web3 projesi oluşturuyorsanız, mutlaka fiat eşdeğerinin gösterilmesi gerekir. Kullanıcılar hala yerel para birimleri cinsinden düşünüyorlar, dolayısıyla gerçek dünyanın mental modelleriyle eşleşmesi için bunun da dahil edilmesi gerekiyor.
+
+İkinci alanda (takas edeceğiniz jetonu seçtiğiniz alanda) girdi miktarı ile tahmini çıktı miktarları arasındaki farkı hesaplayarak fiat para miktarının yanına fiyat etkisini de ekleyebilirsiniz. Bu, dahil edilmesi oldukça işe yarayacak bir ayrıntıdır.
+
+Yüzde butonları (örn. %25, %50, %75) kullanışlı bir özellik olabilir ancak daha fazla yer kaplar, daha fazla eylem çağrısı ekler ve daha fazla zihinsel yüke neden olur. Yüzde kaydırıcılar için de aynısı geçerlidir. Bu UI kararlarının bazıları markanıza ve kullanıcı tipinize bağlı olacaktır.
+
+Ekstra ayrıntılar ana formun altında gösterilebilir. Bu tür bilgiler çoğunlukla profesyonel kullanıcılara yönelik olduğundan şunlardan birini yapmak mantıklı olur:
+
+- mümkün olduğunca minimal tutun veya;
+- bir akordiyon panelde gizleyin
+
+
+
+## Dahil edilecek ekstra bilgiler {#extra-info-to-include}
+
+- Token fiyatı
+- Slipaj
+- Minimum alınan
+- Beklenen çıktı
+- Fiyat etkisi
+- Tahmini gaz ücreti
+- Diğer ücretler
+- Sipariş yönlendirme
+
+Bu ayrıntıların bir kısmının opsiyonel olabileceği iddia edilebilir.
+
+Sipariş yönlendirme ilgi çekici olsa da çoğu kullanıcı için pek de fark yaratmaz.
+
+Diğer bazı ayrıntılar ise aynı şeyin farklı şekillerde ifade edilmesinden ibarettir. Örneğin "minimum alınan" ve "slipaj" aynı paranın iki yüzüdür. Eğer slipajınız %1 olarak ayarlanmışsa, bekleyeceğiniz minimum alınacak miktar = beklenen çıktı-%1. Bazı kullanıcı arayüzleri beklenen miktarı, minimum miktarı ve slipajı gösterir… Bu, yararlı ama muhtemelen aşırıdır.
+
+Çoğu kullanıcı yine de varsayılan slipajı bırakacaktır.
+
+"Fiyat etkisi," genellikle "alınacak" alanında, fiat karşılığının yanında parantez içinde gösterilir. Bu eklenmesi gereken harika bir kullanıcı deneyimi detayıdır ancak burada gösteriliyorsa, aşağıda tekrar gösterilmesine gerçekten gerek var mı? Sonra da tekrar bir önizleme ekranında?
+
+Çoğu kullanıcı (özellikle küçük miktarlar takas edenler) bu detaylarla ilgilenmeyecek, basitçe bir sayı girecek ve takasa tıklayacak.
+
+
+
+Tam olarak hangi detayların gösterileceği, kitlenize ve uygulamanızın nelere sahip olmasını istediğinize bağlıdır.
+
+Ayrıntılar paneline slipaj toleransını dahil edecekseniz, bu değerin buradan doğrudan düzenlenebilir olmasını da sağlamalısınız. Bu, uygulamanın genel kullanılabilirliğini etkilemeden deneyimli kullanıcıların akışlarını hızlandırabilen şık bir UX numarası olan "hızlandırıcı" için iyi bir örnek teşkil eder.
+
+
+
+Belirli bir ekranda tek bir bilgi parçası hakkında değil, tüm akış hakkında dikkatlice düşünmek iyi bir fikir: Ana Formda sayıların girilmesi → Detayların taranması → Önizleme Ekranına tıklanması (eğer bir önizleme ekranına sahipseniz).
+Ayrıntılar paneli her zaman görünür mü olmalı yoksa genişletmek için kullanıcı mı üzerine tıklamalı?
+Önizleme ekranı ekleyerek sürtüşme yaratmaya gerek var mı? Bu, kullanıcıyı yavaşlayıp işlemini gözden geçirmeye zorlar ve bu da yararlı olabilir. Ancak kullanıcılar tüm bu bilgileri tekrar görmek ister mi? Bu noktada onlar için en faydalı olan nedir?
+
+## Tasarım seçenekleri {#design-options}
+
+Daha önce de belirtildiği gibi, bunların çoğu kişisel tarzınıza bağlıdır.
+Kullanıcınız kim?
+Markanız ne?
+Tüm ayrıntıları gösteren "pro" bir arayüz mü yoksa minimalist bir arayüz mü istiyorsunuz?
+Mümkün olan tüm bilgileri isteyen profesyonel kullanıcıları hedefliyor olsanız bile Alan Cooper'ın bu dahiyane sözünü unutmamalısınız:
+
+> Arayüzünüz ne kadar güzel, ne kadar havalı olursa olsun, daha azı daha iyi olurdu.
+
+### Yapı {#structure}
+
+- jetonların solda ya da sağda olması
+- 2 satır veya 3
+- ayrıntıların butonun üstünde ya da altında olması
+- ayrıntıların genişletilmiş, küçültülmüş veya gösterilmiyor olması
+
+### Bileşen stili {#component-style}
+
+- boş
+- taslağı çizilmiş
+- doldurulmuş
+
+Olaya tamamen kullanıcı deneyimi açısından bakarsak, kullanıcı arayüzü stilinin etkisinin sandığınızdan daha az olduğunu söyleyebiliriz. Görsel trendler döngüler halinde değişirler ve çoğu tercih subjektiftir.
+
+Bunu hissedebilmenin -ve farklı ayarlamalar hakkında düşünebilmenin - en kolay yolu, birkaç örneğe bakıp deneysel bir şeyler yapmanızdır.
+
+Dahil edilen Figma kiti boş, taslağı çizilmiş ve doldurulmuş bileşenlerden oluşmaktadır.
+
+Aşağıdaki örneklere baktığınızda tümünü bir araya getirmenin farklı yollarını görebilirsiniz:
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+## Ama jeton hangi tarafta olmalı? {#but-which-side-should-the-token-go-on}
+
+Sonuç olarak, kullanılabilirlik açısından büyük bir fark yaratmayacağı söylenebilir. Ancak aklınızda bulundurmanız gereken ve kararınızı etkileyebilecek birkaç şey var.
+
+Modanın zamanla nasıl değiştiğini görmek biraz ilginç bir deneyim oldu. Uniswap başlangıçta jetonu solda tutuyordu, fakat artık sağa geçirdi. Sushiswap da bir tasarım güncellemesi sırasında bu değişikliğe gitti. Hepsi olmasa da çoğu protokol aynı yolu izledi.
+
+Geleneksel finansta para biriminin simgesi genelde sayının önüne koyulur, örneğin $50, €50, £50 gibi, fakat biz 50 Dolar, 50 Euro, 50 pound _diyoruz_.
+
+Ortalama kullanıcı -özellikle soldan sağa, üstten alta okuyan biri için- jetonu sağda gördüğünde muhtemelen daha doğal hisseder.
+
+
+
+Jetonu sola yerleştirip tüm sayıları sağda tuttuğunuzda hoş bir simetrik görüntü oluşur, bu da bir artıdır, fakat bu düzenin de farklı bir olumsuz tarafı vardır.
+
+Yakınlık yasası, birbirine yakın duran öğelerin birbiriyle alakalı olarak değerlendirildiğini ifade eder. Buna uyarak alakalı öğeleri yan yana koymamız daha iyi olacaktır. Jeton bakiyesi doğrudan jetonun kendisine bağlıdır ve yeni bir jeton seçildiğinde değişir. Bu yüzden jeton bakiyesinin jeton seçme butonunun yanında olması biraz daha mantıklıdır. Jetonun altına da koyulabilir, fakat bu da yerleşim simetrisini bozar.
+
+Sonuç olarak, iki seçeneğin de artıları ve eksileri vardır fakat jetonun sağa yerleştirilmesi ilginç bir şekilde daha popülerdir.
+
+# Buton davranışı {#button-behavior}
+
+Onaylama için ayrı bir buton oluşturmayın. Onaylama için ayrı bir tıklamaya da gerek olmasın. Kullanıcı Takas yapmak istiyor, butona “swap” deyin ve ilk adım olarak onayı başlatın. Bir mod, bir adımlayıcı ile ilerlemeyi veya basit bir "tx 1/2 - onaylanıyor" bildirimini gösterebilir.
+
+
+
+
+
+## Bağlamsal yardım olarak buton {#button-as-contextual-help}
+
+Bu buton bir uyarı görevi de görebilir!
+
+Bu, aslında Web3 dışında oldukça sıra dışı bir tasarım desenidir, ancak Web3 içerisinde standart hale gelmiştir. Aslında yerden tasarruf ettiği ve odağı topladığı için iyi bir yeniliktir.
+
+Eğer ana eylem - SWAP - (Takas) bir hata nedeniyle kullanılamıyorsa, bunun nedeni düğme ile açıklanabilir, örneğin:
+
+- ağ değiştirin
+- cüzdanı bağlayın
+- çeşitli hatalar
+
+Buton, aynı zamanda gerçekleştirilmesi gereken **eylemle de eşleştirilebilir**. Mesela, eğer bir kullanıcı takas işlemini yanlış ağda olduğu için gerçekleştiremiyorsa butonun "Ethereum'a geç" demesi gerekir ve kullanıcı butona tıkladığında Ethereum ağına geçmelidir. Bu, kullanıcı akışını önemli derecede hızlandırır.
+
+
+
+
+
+## Bu figma dosyasıyla kendinizinkini oluşturun {#build-your-own-with-this-figma-file}
+
+Birçok farklı protokolün sıkı çalışması sayesinde merkeziyetsiz borsa tasarımı oldukça ilerledi. Kullanıcının hangi bilgilere ihtiyacı olduğunu, bu bilgileri nasıl göstermemiz gerektiğini ve bu akışı nasıl mümkün olabildiğince düzgün yapabileceğimizi biliyoruz.
+Bu makalenin UX prensipleriyle ilgili sağlam bir temel sunabildiğini umarız.
+
+Eğer denemek isterseniz, lütfen Figma web sitesi şeması kitini kullanmaktan çekinmeyin. Olabildiğince basit tuttuk, fakat çeşitli yollarla temel yapıyı oluşturabilmeye yetecek kadar esnekliğe sahip.
+
+[Figma web sitesi şeması kiti](https://www.figma.com/community/file/1393606680816807382/dex-wireframes-kit)
+
+DeFi evrimine devam edecek ve gelişime her zaman yer var.
+
+İyi şanslar!
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/design-and-ux/heuristics-for-web3/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/design-and-ux/heuristics-for-web3/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..f75bf19cc55
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/design-and-ux/heuristics-for-web3/index.md
@@ -0,0 +1,138 @@
+---
+title: Web3 arayüz tasarımı için 7 sezgisel yöntem
+description: Web3'ün kullanılabilirliğini iyileştirmeye yönelik ilkeler
+lang: tr
+---
+
+Kullanılabilirliğe ilişkin sezgisel yöntemler, sitenizin kullanılabilirliğini ölçmek için kullanabileceğiniz genel "temel kurallardır".
+Bu sezgisel yöntemler Web3 için özel olarak uyarlanmıştır ve Jakob Nielsen'in [etkileşim tasarımının 10 genel ilkesi](https://www.nngroup.com/articles/ten-usability-heuristics/) ile birlikte kullanılmalıdır.
+
+## Web3 için yedi kullanılabilirlik sezgisel yöntemi {#seven-usability-heuristics-for-web3}
+
+1. Geribildirimler eylemi takip eder
+2. Güvenlik ve güven
+3. En önemli bilgi açıkça görünürdür
+4. Anlaşılabilir terminoloji
+5. Aksiyonlar olabildiği kadar kısadır
+6. Ağ bağlanlantıları görülebilir ve esnektir
+7. Cüzdandan değil, uygulamadan kontrol
+
+## Tanımlar ve örnekler {#definitions-and-examples}
+
+### 1. Geribildirimler eylemi takip eder {#feedback-follows-action}
+
+**Bir şey yaşandığında ya da yaşanırken açıkça görünür olmalıdır.**
+
+Kullanıcılar, önceki işlemlerinden gelen çıktıya göre sonraki işlemlerine karar verirler. Dolayısıyla sistemin durumu hakkında bilgi sahibi olmaları büyük önem taşır. Bu özellikle Web3'te önemlidir çünkü işlemlerin blokzincire işlenmesi bazen küçük bir zaman alabilir. Beklemeleri gerektiğini bildiren bir geribildirim yoksa, kullanıcılar herhangi bir şey olup olmadığından emin olamazlar.
+
+**İpuçları:**
+
+- Kullanıcıyı mesajla, bildirimle ya da diğer uyarılarla haberdar edin.
+- Bekleme sürelerini açıkça belirtin.
+- Bir eylem birkaç saniyeden uzun sürecekse, kullanıcıya bir şeylerin olduğunu hissettirmek için bir zamanlayıcı veya animasyonla güven verin.
+- Sürecin birden fazla adımı varsa, her bir adımı gösterin.
+
+**Örnek:**
+Bir işlemde yer alan her adımın gösterilmesi, kullanıcıların süreçte nerede olduklarını bilmesine yardımcı olur. Uygun simgeler ile kullanıcıya eylemlerinin durumunu bildirir.
+
+
+
+### 2. Güvenlik ve güven ön plandadır {#security-and-trust-are-backed-in}
+
+Güvenlik öncelikli olmalıdır ve bu kullanıcıya belirtilmiş olmalıdır.
+İnsanlar verilerini son derece önemsiyor. Güvenlik, kullanıcılar için çoğu zaman birincil endişe kaynağıdır, dolayısıyla tasarımın her seviyesinde dikkate alınmalıdır. Her zaman kullanıcılarınızın güvenini kazanmanın yollarını aramalısınız ancak bunu yapma yolunuz farklı uygulamalarda farklı anlamlara gelebilir. Sonradan düşünülmüş bir şey olmamalı, baştan sona bilinçli bir şekilde tasarlanmalıdır. Sosyal kanallar ve dokümantasyonun yanı sıra kullanıcı arayüzü de dahil olmak üzere kullanıcı deneyimini güvenle oluşturun. Merkeziyetçiliğin seviyesi, hazinenin birden fazla imzalı çalışabilmesi durumu ve ekibin doxxed olup olmadığı gibi şeylerin tümü kullanıcıların güvenini etkiler
+
+**İpuçları:**
+
+- Denetimlerinizi gururla listeleyin
+- Birden fazla denetim geçirin
+- Tasarladığınız güvenlik özelliklerinin reklamını yapın
+- Sistemdeki entegrasyonlar da dahil olmak üzere olası riskleri vurgulayın
+- Stratejilerin karmaşıklığını anlatın
+- Kullanıcılarınızın güvenlik algısını etkileyebilecek kullanıcı arayüzü dışı konuları göz önünde bulundurun
+
+**Örnek:**
+Denetimlerinizi alt bilgiye belirgin bir boyutta ekleyin.
+
+
+
+### 3. En önemli bilgi barizdir {#the-most-important-info-is-obvious}
+
+Karmaşık sistemler için sadece en ilgili verileri gösterin. Neyin önemli olduğuna karar verin ve onu gösterimini önceliklendirin.
+Çok fazla bilgi bunaltıcıdır ve kullanıcılar karar alırken genellikle tek bir bilgiye odaklanırlar. DeFi'de bu muhtemelen getiri uygulamalarında APR ve borç verme uygulamalarında LTV'dir.
+
+**İpuçları:**
+
+- Kullanıcı araştırması en önemli metriği ortaya çıkarır
+- Önemli olan bilgiyi göze çarpacak şekilde büyütün ve diğer detayları küçük, çok ilgi göstermeden belirtin
+- İnsanlar okumaz, göz gezdirir; tasarımınızın rahar bir şekilde göz gezdirilebilir olduğundan emin olun
+
+**Örneğin:** Büyük ve renkli tokenlar göz gezdirirken rahatlıkla fark edilebilir. APR büyük ve vurgulayıcı bir renkle öne çıkarılmış.
+
+
+
+### 4. Anlaşılır terminoloji {#clear-terminology}
+
+Terminoloji uygun ve anlaşılabilir olmalıdır.
+Teknik jargon büyük bir engel olabilir, çünkü tamamen yeni bir zihinsel modelin oluşturulmasını gerektirir. Kullanıcılar tasarımı zaten bildikleri kelimeler, ifadeler ve kavramlarla ilişkilendiremeyebilir. Her şey kafa karıştırıcı ve yabancı görünüyor ve kullanıcıların bunu kullanmayı denemeden önce halletmeleri gereken bir öğrenme eğrisi var. Bir kullanıcı para biriktirmek amacıyla DeFi'a başvurup şunlarla karşılaşabilir: Madencilik, çiftçilik, hisseleme, emisyonlar, rüşvetler, kasalar, dolaplar, veToken'lar, dağıtım, dönemler, merkeziyetsiz algoritmalar, protokole ait likidite…
+En geniş kitle tarafından anlaşılabilecek basit terimler kullanmaya çalışın. Sadece kendi projeniz için yeni terimler icat etmeyin.
+
+**İpuçları:**
+
+- Basit ve tutarlı bir terminoloji kullanın
+- Mümkün olduğu sürece mevcut dili kullanın
+- Kendi terimlerinizi uydurmayın
+- Mevcut gelenekleri takip edin
+- Kullanıcıları olabildiğince eğitin
+
+**Örnek:**
+"Ödülleriniz" ifadesi geniş çapta anlaşılan, doğal bir terimdir, proje için uydurulmuş yeni bir terim değildir. Ödüller, gerçek dünya zihinsel alışkanlıklarına uygun olacak şekilde USD cinsinden ifade edilir, ödüllerin kendisi bir başka jetonda olsa bile.
+
+
+
+### 5. Eylemler olabildiğince basit tutulur {#actions-are-as-short-as-possible}
+
+Alt eylemleri gruplandırarak kullanıcının etkileşimlerini hızlandırın.
+Bu, akıllı sözleşme seviyesinde yapılabilecek bir hareket olduğu gibi kullanıcı arayüzünde de yapılabilir. Kullanıcının yaygın bir eylemi tamamlamak için sistemin bir bölümünden diğerine geçmesi veya sistemi tamamen terk etmesi gerekmemelidir.
+
+**İpuçları:**
+
+- "Onaylama" işlemini mümkün olduğunda diğer işlemler birleştirin
+- İmza adımlarını mümkün olduğunca bir araya toplayın
+
+**Örneğin:** "Likidite ekle" ve "hissele" işlemlerini birleştirmek, kullanıcıya hem zaman hem de gaz ücreti tasarrufu sağlayan bir eylem basitleştirme örneğidir.
+
+
+
+### 6. Ağ bağlantıları görünür ve esnektir {#network-connections-are-visible-and-flexible}
+
+Kullanıcıları hangi ağa bağlı oldukları hakkında bilgilendirin ve ağı değiştirebilmeleri için basit kısayollar sağlayın.
+Bu özellikle çoklu ağ destekleyen uygulamalar için önemlidir. Uygulamanın temel fonksiyonları, bağlantınız kesildiğinde veya desteklenmeyen bir ağa bağlandığınızda da görünür olmalıdır.
+
+**İpuçları:**
+
+- Bağlantı kesikken uygulamanın gösterebildiğiniz kadar çok kısmını gösterin
+- Kullanıcının o an hangi ağa bağlı olduğunu gösterin
+- Kullanıcıyı cüzdanına dönüp ağı değiştirmek zorunda bırakmayın
+- Uygulama kullanıcının ağı değiştirmesini gerektiriyorsa, bu eylemi ana işlem çağrısından bildirin
+- Uygulama birden fazla ağ için pazar veya kasa içeriyorsa, kullanıcının şu anda hangi sete baktığını açıkça belirtin
+
+**Örnek:** Kullanıcıya hangi ağa bağlı olduğunu gösterin ve uygulama çubuğu üzerinden ağı değiştirmesine izin verin.
+
+
+
+### 7. Kontrol cüzdandan değil, uygulamadan sağlanmalıdır {#control-from-the-app-not-the-wallet}
+
+Kullanıcı arayüzü, kullanıcının bilmesi gereken her şeyi belirtmeli ve yapması gereken her şey üzerinde kontrol sağlamalıdır.
+Web3'te, bir kullanıcı arayüzünde yaptığınız işlemler, bir de cüzdan üzerinden gerçekleştirdiğiniz işlemler vardır. Genellikle arayüz üzerinden bir işlem başlatıp cüzdan üzerinden onaylarsınız. Bu iki işlem dikkatli bir şekilde birleştirilmezse kullanıcılar rahatsızlık hissedebilir.
+
+**İpuçları:**
+
+- Sistem durumunu, kullanıcı arayüzünde geribildirim yoluyla iletin
+- Geçmişlerini kaydedin
+- Eski işlemler için blok arayıcılarına bağlantılar sağlayın
+- Ağı değiştirmek için kısayollar sağlayın.
+
+\*\*Örnek: \*\* Belirgin olmayan bir kapsayıcı, kullanıcıya cüzdanında hangi ilgili jetonların bulunduğunu gösterir ve ana CTA, ağı değiştirmeye yarayan bir kısayol sağlar.
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/design-and-ux/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/design-and-ux/index.md
index e033b83bfe4..270fd46675a 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/design-and-ux/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/design-and-ux/index.md
@@ -1,6 +1,6 @@
---
title: Web3'te tasarım ve kullanıcı deneyimi
-description: Web3 ekosisteminde ve Ethereum'da kullanıcı deneyimi tasarımına giriş
+description: Web3 alanında ve Ethereum'da kullanıcı deneyimi tasarımı ve araştırmalarına giriş
lang: tr
---
@@ -8,59 +8,60 @@ Ethereum ile tasarımda yeni misiniz? Burası sizin için doğru yer. Ethereum t
Önce web3 hakkında biraz daha temel bilgi edinmek ister misiniz? [**Bilgi merkezi**](/learn/)'ne göz atın.
-## Kullanıcı araştırması ile başlayalım {#Start-with-user-research}
+## Kullanıcı araştırması ile başlayalım {#start-with-user-research}
-Etkili tasarım, görsel olarak çekici kullanıcı arayüzleri yaratmanın ötesinde bir anlam ifade eder. Kullanıcı ihtiyaçları, hedefleri ve itici faktörleri hakkında derin bir anlayış kazandırır. Bu yüzden, işlerini bilinçli ve bir amaca yönelik gerçekleştirdiklerinden emin olmaları için tüm tasarımcılara, [**çift karolu süreç**]() gibi bir tasarım sürecini benimsemelerini şiddetle tavsiye ediyoruz.
+Etkili tasarım, görsel olarak çekici kullanıcı arayüzleri yaratmanın ötesinde bir anlam ifade eder. Kullanıcı ihtiyaçları, hedefleri ve itici faktörleri hakkında derin bir anlayış kazandırır. Bu yüzden, işlerini bilinçli ve bir amaca yönelik gerçekleştirdiklerinden emin olmaları için tüm tasarımcılara, [**çift karolu süreç**](https://en.wikipedia.org/wiki/Double_Diamond_(design_process_model)) gibi bir tasarım sürecini benimsemelerini şiddetle tavsiye ediyoruz.
- [Web3 daha çok Kullanıcı Deneyimi Araştırmacısına ve Tasarımcıya ihtiyaç duyuyor](https://blog.akasha.org/akasha-conversations-9-web3-needs-more-ux-researchers-and-designers) - Mevcut tasarım olgunlaşma sürecine genel bakış
- [Web3'te Kullanıcı Deneyimi Araştırması için basit bir kılavuz](https://uxplanet.org/a-complete-guide-to-ux-research-for-web-3-0-products-d6bead20ebb1) - Nasıl araştırma yapılacağına dair basit bir kılavuz
- [Web3'te Kullanıcı Deneyimi Kararlarına Nasıl Yaklaşılır?](https://archive.devcon.org/archive/watch/6/data-empathy-how-to-approach-ux-decisions-in-web3/) - Nicel ile nitel araştırmaya ve ikisi arasındaki farklara kısa bir genel bakış (video, 6 dak.)
- [Web3'te kullanıcı deneyimi araştırmacısı olmak](https://medium.com/@georgia.rakusen/what-its-like-being-a-user-researcher-in-web3-6a4bcc096849) - Web3'te kullanıcı deneyimi araştırmacısı olmaya dair kişisel bir bakış açısı
-## Web3'te araştırma çalışmaları {#Research-in-web3}
+## Web3'te araştırma çalışmaları {#research-in-web3}
Bu, web3'te yapılmış ve tasarım ve ürün kararlarını vermenize yardım edebilecek veya kendi çalışmanızı yürütürken ilham kaynağı olabilecek kullanıcı araştırmalarının özenle hazırlanmış bir listesidir.
-- [CRADL: Kripto Araştırma ve Tasarım Laboratuvarı](https://project-cradl.notion.site/Crypto-Research-and-Design-Lab-50a7127f34ed4c88ad95c7cedf7fbe36)
-- [CRADL: Kripto Parada Kullanıcı Deneyimi](https://docs.google.com/presentation/d/1s2OPSH5sMJzxRYaJSSRTe8W2iIoZx0PseIV-WeZWD1s/edit?usp=sharing)
-- [CRADL: Kripto Para Alıştırma Süreci](https://docs.google.com/presentation/d/1R9nFuzA-R6SxaGCKhoMbE4Vxe0JxQSTiHXind3LVq_w/edit?usp=sharing)
-- [Hisseleme anketi: Önemli trendler, çıkarımlar ve tahminler - Eth Paydaşı](https://lookerstudio.google.com/u/0/reporting/cafcee00-e1af-4148-bae8-442a88ac75fa/page/p_ja2srdhh2c?s=hmbTWDh9hJo)
-- [Anket: Defi'nin durumu 2023](https://stateofdefi.org/)
-- [Kullanılabilirlik ve kullanıcı memnuniyeti anketi - Ethereum.org](https://lookerstudio.google.com/reporting/0a189a7c-a890-40db-a5c6-009db52c81c9)
-- [Kullanılabilirlik çalışması: Kapsam havuzları](https://github.com/threshold-network/UX-User-Research/tree/main/Keep%20Coverage%20Pool)
-- [Kullanılabilirlik çalışması: Çoklu Uygulama Hisselemesi]()
-- [2022 DAO Araştırma Güncellemesi: DAO Geliştiricileri Nelere İhtiyaç Duyuyor?](https://blog.aragon.org/2022-dao-research-update/)
-- [ConSensys: DeFi Kullanıcı Araştırması Raporu 2022](https://cdn2.hubspot.net/hubfs/4795067/ConsenSys%20Codefi-Defi%20User%20ResearchReport.pdf)
-- [Bitcoin UX raporu](https://github.com/patestevao/BitcoinUX-report/blob/master/report.md)
-- [Metaverse: Kullanıcı Araştırması Raporu](https://www.politico.com/f/?id=00000187-7685-d820-a7e7-7e85d1420000)
-- [Safariye Çıkmak: Metaverse'teki Kullanıcıları Araştırmak](https://archive.devcon.org/archive/watch/6/going-on-safari-researching-users-in-the-metaverse/?tab=YouTube) (video, 27 dak.)
-
-## Web3 için tasarım {#Design-for-web3}
-
+| Odak alanı | İsim |
+|:-------------------------------------------------------------------------------- |:--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| Kriptoya alıştırma | [CRADL: Kripto Parada Kullanıcı Deneyimi](https://docs.google.com/presentation/d/1s2OPSH5sMJzxRYaJSSRTe8W2iIoZx0PseIV-WeZWD1s/edit?usp=sharing) |
+| Kriptoya alıştırma | [CRADL: Kripto Para Alıştırma Süreci](https://docs.google.com/presentation/d/1R9nFuzA-R6SxaGCKhoMbE4Vxe0JxQSTiHXind3LVq_w/edit?usp=sharing) |
+| Kriptoya alıştırma | [Bitcoin UX raporu](https://github.com/patestevao/BitcoinUX-report/blob/master/report.md) |
+| Kriptoya alıştırma | [ConSensys: 2023'te dünyada Web3'ün algılanma durumu](https://consensys.io/insight-report/web3-and-crypto-global-survey-2023) |
+| Kriptoya alıştırma | [NEAR: Benimseme yolculuğunu hızlandırma](https://drive.google.com/file/d/1VuaQP4QSaQxR5ddQKTMGI0b0rWdP7uGn/view) |
+| Stake etme | [Hisseleme: Önemli trendler, çıkarımlar ve tahminler - Eth Staker](https://lookerstudio.google.com/u/0/reporting/cafcee00-e1af-4148-bae8-442a88ac75fa/page/p_ja2srdhh2c?s=hmbTWDh9hJo) |
+| Stake etme | [Çok Uygulamalı Hisseleme](https://github.com/threshold-network/UX-User-Research/blob/main/Multi-App%20Staking%20(MAS)/iterative-user-study/MAS%20Iterative%20User%20Study.pdf) |
+| DAO | [2022 DAO Araştırma Güncellemesi: DAO Geliştiricileri Nelere İhtiyaç Duyuyor?](https://blog.aragon.org/2022-dao-research-update/) |
+| DeFi | [2024'te DeFi'ın durumu](https://stateofdefi.org/) (devam eden bir araştırma) |
+| DeFi | [Kapsam havuzları](https://github.com/threshold-network/UX-User-Research/tree/main/Keep%20Coverage%20Pool) |
+| DeFi | [ConSensys: DeFi Kullanıcı Araştırması Raporu 2022](https://cdn2.hubspot.net/hubfs/4795067/ConsenSys%20Codefi-Defi%20User%20ResearchReport.pdf) |
+| Metaverse | [Metaverse: Kullanıcı Araştırması Raporu](https://www.politico.com/f/?id=00000187-7685-d820-a7e7-7e85d1420000) |
+| Metaverse | [Safariye Çıkmak: Metaverse'teki Kullanıcıları Araştırmak](https://archive.devcon.org/archive/watch/6/going-on-safari-researching-users-in-the-metaverse/?tab=YouTube) (video, 27 dak.) |
+| Ethereum.org kullanıcı deneyimi istatistikleri | [Kullanılabilirlik ve kullanıcı memnuniyeti anketi panosu - Ethereum.org](https://lookerstudio.google.com/reporting/0a189a7c-a890-40db-a5c6-009db52c81c9) |
+
+## Web3 için tasarım {#design-for-web3}
+
+- [Web3 Kullanıcı Deneyimi Tasarımı El Kitabı](https://web3ux.design/) - Web3 uygulamaları pratik tasarım rehberi
- [Web3 Tasarım Prensipleri](https://medium.com/@lyricalpolymath/web3-design-principles-f21db2f240c1) - Blokzincir tabanlı merkeziyetsiz uygulamalar için bir kullanıcı deneyimi kuralları çerçevesi
- [Blokzincir Tasarım İlkeleri](https://medium.com/design-ibm/blockchain-design-principles-599c5c067b6e) - IBM blokzincir tasarım ekibi tarafından alınan dersler
-- [Web3 Kullanıcı Deneyiminin Boyutları](https://uxdesign.cc/the-levels-of-web3-user-experience-4f2ad113e37d) - Web3 Kullanıcı Deneyiminin farklı katmanları ve getirdiği zorluklar üzerine bir analiz
- [Web3 Tasarım Desenleri](https://www.web3designpatterns.io/)- Gerçek Web3 ürünlerinden alınan tasarım desenlerinden oluşturulan bir kütüphane
- [W3design.io](https://w3design.io/) - Ekosistemdeki farklı projelerin Kullanıcı Deneyimi akışlarından oluşturulan bir kütüphane
- [Neueux.com](https://neueux.com/apps) - Kullanıcı akışları üzerine çeşitli filtreleme seçenekleri içeren bir Kullanıcı Arayüzü kütüphanesi
+- [Web3'ün Kullanılabilirlik Krizi: Bilmeniz Gerekenler!](https://www.youtube.com/watch?v=oBSXT_6YDzg) - Geliştirici odaklı proje üretiminde karşılaşılabilecek tehlikelere dair bir panel tartışması (video, 34 dakika)
-## Web3 Tasarım Vaka Çalışmaları {#Design-case-studies}
+## Web3 Tasarım Vaka Çalışmaları {#design-case-studies}
-- [Nasıl daha iyi web3 hata mesajları yazılır?](https://medium.com/@JonCrabb/how-to-design-better-web3-error-messages-bd96e12fa582)
-- [Defi tasarım ipuçları](https://medium.com/@JonCrabb/defi-design-tips-vol-12-8600f4374714)
- [Deep Work Studio](https://deepwork.studio/case-studies/)
- [Kripto Kullanıcı Deneyimi El Kitabı](https://www.cryptouxhandbook.com/)
- [OpenSea üzerinden NFT satmak](https://builtformars.com/case-studies/opensea)
- [Cüzdan Kullanıcı Deneyimi sökümü, cüzdanların nasıl değişmesi gerektiğine ilişkin açıklama](https://www.youtube.com/watch?v=oTpuxYj8JWI&ab_channel=ETHDenver) (video, 20 dak.)
-## Tasarım Ödülleri {#Bounties}
+## Tasarım Ödülleri {#bounties}
- [Dework](https://app.dework.xyz/bounties)
-- [Gitcoin](https://bounties.gitcoin.co/explorer)
-- [Buildbox hackhaton'ları](https://gitcoin.co/hackathons)
-- [ETHGlobal](https://ethglobal.com/)
+- [Buildbox hackhaton'ları](https://app.buidlbox.io/)
+- [ETHGlobal hackathon'ları](https://ethglobal.com/)
-## Tasarım DAO'ları ve toplulukları {#Design-DAOs-and-communities}
+## Tasarım DAO'ları ve toplulukları {#design-daos-and-communities}
Profesyonel, topluluk destekli organizasyonlara veya tasarım gruplarına katılın, diğer üyeler ile tasarım ve araştırma konuları ve trendlerini tartışın.
@@ -68,16 +69,17 @@ Profesyonel, topluluk destekli organizasyonlara veya tasarım gruplarına katıl
- [Deepwork.studio](https://www.deepwork.studio/)
- [Designer-dao.xyz](https://www.designer-dao.xyz/)
- [We3.co](https://we3.co/)
-- [Openux.xyz](https://openux.xyz/about)
-- [web3trends.org](https://web3trends.org/)
+- [Openux.xyz](https://openux.xyz/)
- [Açık Kaynaklı Web3Design](https://www.web3designers.org/)
-## Tasarım Sistemleri {#Design-systems}
+## Tasarım Sistemleri {#design-systems}
- [Optimism Design](https://www.figma.com/@optimism) (Figma)
- [Ethereum.org Tasarım sistemi](https://www.figma.com/@ethdotorg) (Figma)
-- [Finity, Polygon tarafından Web3 için geliştirilen bir tasarım sistemi](https://finity.polygon.technology/) (Figma)
+- [Finity, Polygon tarafından geliştirilen bir tasarım sistemi](https://www.figma.com/community/file/1073921725197233598/finity-design-system) (Figma)
+- [Kleros Tasarım Sistemi](https://www.figma.com/community/file/999852250110186964/kleros-design-system) (Figma)
+- [Safe Tasarım Sistemi](https://www.figma.com/community/file/1337417127407098506/safe-design-system) (Figma)
- [ENS Tasarım sistemi](https://thorin.ens.domains/)
- [Mirror Tasarım Sistemi](https://degen-xyz.vercel.app/)
-**Bu sayfada listelenen makaleler ve projeler tarafımızca resmen onaylı değildir** ve yalnızca bilgilendirme amacıyla verilmiştir. [Liste politikamızdaki](/contributing/design/adding-design-resources) kriterlere göre bu sayfaya bağlantılar ekliyoruz. Eklememizi istediğiniz bir proje/makale varsa, bu sayfayı [GitHub](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/blob/dev/src/content/developers/docs/design-and-ux/index.md) üzerinden düzenleyin.
+**Bu sayfada listelenen makaleler ve projeler tarafımızca resmen onaylı değildir** ve yalnızca bilgilendirme amacıyla verilmiştir. [Liste politikamızdaki](/contributing/design/adding-design-resources) kriterlere göre bu sayfaya bağlantılar ekliyoruz. Eklememizi istediğiniz bir proje/makale varsa, bu sayfayı [GitHub](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/blob/dev/public/content/developers/docs/design-and-ux/index.md) üzerinden düzenleyin.
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/development-networks/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/development-networks/index.md
index d879ebc7b84..55c850d8536 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/development-networks/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/development-networks/index.md
@@ -28,6 +28,16 @@ Siz [bir düğüm](/developers/docs/nodes-and-clients/#running-your-own-node) _
**Not**: Çoğu [geliştirme çerçevesi](/developers/docs/frameworks/) yerleşik bir geliştirme ağı içerir. [Yerel geliştirme ortamınızı kurmak](/developers/local-environment/) için bir çerçeve ile başlamanızı öneririz.
+### Ganache {#ganache}
+
+Test yapmak, komutları yürütmek ve zincirin nasıl çalıştığını kontrol ederken durumu incelemek için kullanabileceğiniz kişisel bir Ethereum blok zincirini hızla çalıştırın.
+
+Ganache, hem bir masaüstü uygulaması (Ganache UI) hem de bir komut satırı aracı (`ganache-cli`) sağlar. Truffle araç takımının bir parçasıdır.
+
+- [Web sitesi](https://www.trufflesuite.com/ganache)
+- [GitHub](https://github.com/trufflesuite/ganache)
+- [Belgeler](https://www.trufflesuite.com/docs/ganache/overview)
+
### Hardhat Ağı {#hardhat-network}
Geliştirme için tasarlanmış yerel bir Ethereum ağı. Sözleşmelerinizi dağıtmanıza, testlerinizi çalıştırmanıza ve kodunuzda hata ayıklamanıza olanak tanır.
@@ -56,9 +66,9 @@ Ayrıca Ethereum'un halka açık iki test uygulaması da bulunmaktadır: Goerli
Kurtosis, geliştiriciler için blok zincir ağlarının tekrarlanabilir örneklerini yerel olarak oluşturmalarını sağlayan çoklu konteyner test ortamlarının yapısal bir sistemidir.
-Ethereum Kurtosis paketi, birden fazla farklı Yürütüm Katmanı (EL) ve Fikir birliği Katmanı (CL) istemcisi ve n sayıda düğüm desteği ile kapsayıcılı ve parametrelendirilebilir bir Ethereum test ağını yerel olarak örneklendirecek biçimde konteyner haline getirilimiştir. Kurtosis, kolay dApp ve akıllı sözleşme prototipleme ve testi için tüm yerel bağlantı noktası eşlemelerini ve servis bağlantılarını zarif bir şekilde yönetir.
+Ethereum Kurtosis paketi, Docker veya Kubernetes üzerinde parametrelendirilebilir, yüksek oranda ölçeklenebilir ve özel bir Ethereum test ağını hızlı bir şekilde örneklendirmek için kullanılabilir. Paket, tüm büyük Yürütüm Katmanı (EL) ve Fikir Birliği Katmanı (CL) istemcilerini destekler. Kurtosis, Ethereum'un çekirdek altyapısıyla ilgili doğrulama ve test iş akışlarında kullanılacak temsili bir ağ için tüm yerel bağlantı noktası eşlemelerini ve hizmet bağlantılarını incelikli bir şekilde yönetir.
-- [Ethereum ağ paketi](https://github.com/kurtosis-tech/eth-network-package)
+- [Ethereum ağ paketi](https://github.com/kurtosis-tech/ethereum-package)
- [Web sitesi](https://www.kurtosis.com/)
- [GitHub](https://github.com/kurtosis-tech/kurtosis)
- [Dokümanlar](https://docs.kurtosis.com/)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/evm/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/evm/index.md
index a29c11952e1..b0a9082e367 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/evm/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/evm/index.md
@@ -4,13 +4,11 @@ description: Ethereum Sanal Makinesine (EVM) ve EVM'nin durum, işlem ve akıll
lang: tr
---
-EVM'nin fiziksel varlığı, bir buluta veya bir okyanus dalgasına benzetilerek açıklanamaz ama EVM, bir Ethereum istemcisi çalıştıran binlerce bağlı bilgisayar tarafından sürdürülen tek bir varlık olarak _var olmaktadır_.
-
-Ethereum protokolünün kendisi, yalnızca bu özel durum makinesinin sürekli devam eden, kesintisiz ve değiştirilemez işlemlerini sürdürmek amacıyla vardır. Ethereum protokolü tüm Ethereum hesaplarının ve akıllı sözleşmelerinin bulunması için olan ortamdır. Ethereum, zincirdeki tüm bloklarda sadece tek bir "kurallı" duruma sahiptir ve EVM, bloktan bloka yeni geçerli durum hesaplama kurallarını belirler.
+Ethereum Sanal Makinesi (EVM), tüm ethereum düğümlerinde kodu sürekli ve güvenli bir şekilde çalıştıran merkeziyetsiz bir sanal ortamdır. Düğümler, [işlemler](/developers/docs/evm/opcodes/) için gereken bilişim eforunu ölçmek amacıyla "[gaz](/gas/)" kullanarak akıllı sözleşmeleri yürütmek için EVM'yi çalıştırır, böylece kaynaklar verimli şekilde paylaştırılır ve ağ güvenliği sağlanır.
## Ön koşullar {#prerequisites}
-[Bayt](https://wikipedia.org/wiki/Byte), [bellek](https://wikipedia.org/wiki/Computer_memory) ve [yığın]() gibi bilgisayar bilimlerindeki yaygın terminolojiyi temel seviyede kavramak, EVM'yi anlamak için zorunludur. Ayrıca [karmafonksiyonları](https://wikipedia.org/wiki/Cryptographic_hash_function) ve [Merkleağaçları](https://wikipedia.org/wiki/Merkle_tree) gibi kriptografi/blok zincir konseptlerini bilmek faydalı olur.
+[Bayt](https://wikipedia.org/wiki/Byte), [bellek](https://wikipedia.org/wiki/Computer_memory) ve [yığın](https://wikipedia.org/wiki/Stack_(abstract_data_type)) gibi bilgisayar bilimlerindeki yaygın terminolojiyi temel seviyede kavramak, EVM'yi anlamak için zorunludur. Ayrıca [karmafonksiyonları](https://wikipedia.org/wiki/Cryptographic_hash_function) ve [Merkleağaçları](https://wikipedia.org/wiki/Merkle_tree) gibi kriptografi/blok zincir konseptlerini bilmek faydalı olur.
## Defterden durum makinesine {#from-ledger-to-state-machine}
@@ -63,7 +61,7 @@ Tüm [Ethereum yürütme istemcileri](/developers/docs/nodes-and-clients/#execut
- [Py-EVM](https://github.com/ethereum/py-evm) - _Python_
- [evmone](https://github.com/ethereum/evmone) - _C++_
- [ethereumjs-vm](https://github.com/ethereumjs/ethereumjs-vm) - _JavaScript_
-- [revm](https://github.com/bluealloy/revm) - _Rust_
+- [revm](https://github.com/bluealloy/revm)-_Rust_
## Daha Fazla Bilgi {#further-reading}
@@ -73,6 +71,7 @@ Tüm [Ethereum yürütme istemcileri](/developers/docs/nodes-and-clients/#execut
- [Ethereum Sanal Makinesi İşlem Kodları](https://www.ethervm.io/)
- [Ethereum Sanal Makinesi İşlem Kodları İnteraktif Referansı](https://www.evm.codes/)
- [Solidity'nin belgelerine kısa bir giriş](https://docs.soliditylang.org/en/latest/introduction-to-smart-contracts.html#index-6)
+- [Ethereum'da Uzmanlaşmak - Ethereum Sanal Makinası](https://github.com/ethereumbook/ethereumbook/blob/develop/13evm.asciidoc)
## İlgili konular {#related-topics}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/evm/opcodes/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/evm/opcodes/index.md
index 24d6d1d72f0..5e41d7a571b 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/evm/opcodes/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/evm/opcodes/index.md
@@ -14,157 +14,161 @@ Değişken gaz ücretleri ile ilgili operasyonlar için bkz. [gas.md](https://gi
💡 Hızlı ipucu: Tam satırları görmek istiyorsanız, masaüstünde yatay olarak kaydırmak için `[shift] + kaydırmayı` kullanın.
-| Yığın | İsim | Gaz | Başlangıç Yığını | Sonuç Yığını | Bellek/Depolama | Notlar |
-| :---: | :------------- | :---------------------------------------------------------------------------------------------: | :---------------------------------------------------------------------------------------- | :------------------------------ | :---------------------------------------------------------------------------- | :------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ---------------------------------------------- |
-| 00 | STOP | 0 | | | | halt execution |
-| 01 | EKLE | 3 | `a, b` | `a + b` | | (u)int256 addition modulo 2\*\*256 |
-| 02 | MUL | 5 | `a, b` | `a * b` | | (u)int256 multiplication modulo 2\*\*256 |
-| 03 | ALT | 3 | `a, b` | `a - b` | | (u)int256 addition modulo 2\*\*256 |
-| 04 | DIV | 5 | `a, b` | `a // b` | | uint256 division |
-| 05 | SDIV | 5 | `a, b` | `a // b` | | int256 division |
-| 06 | MOD | 5 | `a, b` | `a % b` | | uint256 modulus |
-| 07 | SMOD | 5 | `a, b` | `a % b` | | int256 modulus |
-| 08 | ADDMOD | 8 | `a, b, N` | `(a + b) % N` | | (u)int256 addition modulo N |
-| 09 | MULMOD | 8 | `a, b, N` | `(a * b) % N` | | (u)int256 multiplication modulo N |
-| 0A | EXP | [A1](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a1-exp) | `a, b` | `a ** b` | | uint256 exponentiation modulo 2\*\*256 |
-| 0B | SIGNEXTEND | 5 | `b, x` | `SIGNEXTEND(x, b)` | | [sign extend](https://wikipedia.org/wiki/Sign_extension) `x` from `(b+1)` bytes to 32 bytes |
-| 0C-0F | _invalid_ | | | | | |
-| 10 | LT | 3 | `a, b` | `a < b` | | uint256 less-than |
-| 11 | GT | 3 | `a, b` | `a > b` | | uint256 greater-than |
-| 12 | SLT | 3 | `a, b` | `a < b` | | int256 less-than |
-| 13 | SGT | 3 | `a, b` | `a > b` | | int256 greater-than |
-| 14 | EQ | 3 | `a, b` | `a == b` | | (u)int256 equality |
-| 15 | ISZERO | 3 | `a` | `a == 0` | | (u)int256 iszero |
-| 16 | AND | 3 | `a, b` | `a && b` | | bitwise AND |
-| 17 | OR | 3 | `a, b` | `a \|\| b` | | bitwise OR |
-| 18 | XOR | 3 | `a, b` | `a ^ b` | | bitwise XOR |
-| 19 | NOT | 3 | `a` | `~a` | | bitwise NOT |
-| 1A | BYTE | 3 | `i, x` | `(x >> (248 - i * 8)) && 0xFF` | | `i`th byte of (u)int256 `x`, from the left |
-| 1B | SHL | 3 | `shift, val` | `val << shift` | | shift left |
-| 1C | SHR | 3 | `shift, val` | `val >> shift` | | logical shift right |
-| 1D | SAR | 3 | `shift, val` | `val >> shift` | | arithmetic shift right |
-| 1E-1F | _invalid_ | | | | | |
-| 20 | KECCAK256 | [A2](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a2-sha3) | `ost, len` | `keccak256(mem[ost:ost+len-1])` | | keccak256 |
-| 21-2F | _invalid_ | | | | | |
-| 30 | ADDRESS | 2 | `.` | `address(this)` | | address of executing contract |
-| 31 | BALANCE | [A5](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a5-balance-extcodesize-extcodehash) | `addr` | `addr.balance` | | balance, in wei |
-| 32 | ORIGIN | 2 | `.` | `tx.origin` | | address that originated the tx |
-| 33 | CALLER | 2 | `.` | `msg.sender` | | address of msg sender |
-| 34 | CALLVALUE | 2 | `.` | `msg.value` | | msg value, in wei |
-| 35 | CALLDATALOAD | 3 | `idx` | `msg.data[idx:idx+32]` | | read word from msg data at index `idx` |
-| 36 | CALLDATASIZE | 2 | `.` | `len(msg.data)` | | length of msg data, in bytes |
-| 37 | CALLDATACOPY | [A3](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a3-copy-operations) | `dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst:dstOst+len-1] := msg.data[ost:ost+len-1] | copy msg data |
-| 38 | CODESIZE | 2 | `.` | `len(this.code)` | | length of executing contract's code, in bytes |
-| 39 | CODECOPY | [A3](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a3-copy-operations) | `dstOst, ost, len` | `.` | | mem[dstOst:dstOst+len-1] := this.code[ost:ost+len-1] | copy executing contract's bytecode |
-| 3A | GASPRICE | 2 | `.` | `tx.gasprice` | | gas price of tx, in wei per unit gas [\*\*](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559#gasprice) |
-| 3B | EXTCODESIZE | [A5](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a5-balance-extcodesize-extcodehash) | `addr` | `len(addr.code)` | | size of code at addr, in bytes |
-| 3C | EXTCODECOPY | [A4](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a4-extcodecopy) | `addr, dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst:dstOst+len-1] := addr.code[ost:ost+len-1] | copy code from `addr` |
-| 3D | RETURNDATASIZE | 2 | `.` | `size` | | size of returned data from last external call, in bytes |
-| 3E | RETURNDATACOPY | [A3](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a3-copy-operations) | `dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst:dstOst+len-1] := returndata[ost:ost+len-1] | copy returned data from last external call |
-| 3F | EXTCODEHASH | [A5](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a5-balance-extcodesize-extcodehash) | `addr` | `hash` | | hash = addr.exists ? keccak256(addr.code) : 0 |
-| 40 | BLOCKHASH | 20 | `blockNum` | `blockHash(blockNum)` | | |
-| 41 | COINBASE | 2 | `.` | `block.coinbase` | | address of miner of current block |
-| 42 | TIMESTAMP | 2 | `.` | `block.timestamp` | | timestamp of current block |
-| 43 | NUMBER | 2 | `.` | `block.number` | | number of current block |
-| 44 | PREVRANDAO | 2 | `.` | `randomness beacon` | | randomness beacon |
-| 45 | GASLIMIT | 2 | `.` | `block.gaslimit` | | gas limit of current block |
-| 46 | CHAINID | 2 | `.` | `chain_id` | | push current [chain id](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-155) onto stack |
-| 47 | SELFBALANCE | 5 | `.` | `address(this).balance` | | balance of executing contract, in wei |
-| 48 | BASEFEE | 2 | `.` | `block.basefee` | | base fee of current block |
-| 49-4F | _invalid_ | | | | | |
-| 50 | POP | 2 | `_anon` | `.` | | remove item from top of stack and discard it |
-| 51 | MLOAD | 3[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost` | `mem[ost:ost+32]` | | read word from memory at offset `ost` |
-| 52 | MSTORE | 3[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, val` | `.` | mem[ost:ost+32] := val | write a word to memory |
-| 53 | MSTORE8 | 3[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, val` | `.` | mem[ost] := val && 0xFF | write a single byte to memory |
-| 54 | SLOAD | [A6](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a6-sload) | `key` | `storage[key]` | | read word from storage |
-| 55 | SSTORE | [A7](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a7-sstore) | `key, val` | `.` | storage[key] := val | write word to storage |
-| 56 | JUMP | 8 | `dst` | `.` | | `$pc := dst` mark that `pc` is only assigned if `dst` is a valid jumpdest |
-| 57 | JUMPI | 10 | `dst, condition` | `.` | | `$pc := condition ? dst : $pc + 1` |
-| 58 | PC | 2 | `.` | `$pc` | | program counter |
-| 59 | MSIZE | 2 | `.` | `len(mem)` | | size of memory in current execution context, in bytes |
-| 5A | GAS | 2 | `.` | `gasRemaining` | | |
-| 5B | JUMPDEST | 1 | | | mark valid jump destination | a valid jump destination for example a jump destination not inside the push data |
-| 5C-5E | _invalid_ | | | | | |
-| 5F | PUSH0 | 2 | `.` | `uint8` | | değişmez değer 0'ı yığına it |
-| 60 | PUSH1 | 3 | `.` | `uint8` | | push 1-byte value onto stack |
-| 61 | PUSH2 | 3 | `.` | `uint16` | | push 2-byte value onto stack |
-| 62 | PUSH3 | 3 | `.` | `uint24` | | push 3-byte value onto stack |
-| 63 | PUSH4 | 3 | `.` | `uint32` | | push 4-byte value onto stack |
-| 64 | PUSH5 | 3 | `.` | `uint40` | | push 5-byte value onto stack |
-| 65 | PUSH6 | 3 | `.` | `uint48` | | push 6-byte value onto stack |
-| 66 | PUSH7 | 3 | `.` | `uint56` | | push 7-byte value onto stack |
-| 67 | PUSH8 | 3 | `.` | `uint64` | | push 8-byte value onto stack |
-| 68 | PUSH9 | 3 | `.` | `uint72` | | push 9-byte value onto stack |
-| 69 | PUSH10 | 3 | `.` | `uint80` | | push 10-byte value onto stack |
-| 6A | PUSH11 | 3 | `.` | `uint88` | | push 11-byte value onto stack |
-| 6B | PUSH12 | 3 | `.` | `uint96` | | push 12-byte value onto stack |
-| 6C | PUSH13 | 3 | `.` | `uint104` | | push 13-byte value onto stack |
-| 6D | PUSH14 | 3 | `.` | `uint112` | | push 14-byte value onto stack |
-| 6E | PUSH15 | 3 | `.` | `uint120` | | push 15-byte value onto stack |
-| 6F | PUSH16 | 3 | `.` | `uint128` | | push 16-byte value onto stack |
-| 70 | PUSH17 | 3 | `.` | `uint136` | | push 17-byte value onto stack |
-| 71 | PUSH18 | 3 | `.` | `uint144` | | push 18-byte value onto stack |
-| 72 | PUSH19 | 3 | `.` | `uint152` | | push 19-byte value onto stack |
-| 73 | PUSH20 | 3 | `.` | `uint160` | | push 20-byte value onto stack |
-| 74 | PUSH21 | 3 | `.` | `uint168` | | push 21-byte value onto stack |
-| 75 | PUSH22 | 3 | `.` | `uint176` | | push 22-byte value onto stack |
-| 76 | PUSH23 | 3 | `.` | `uint184` | | push 23-byte value onto stack |
-| 77 | PUSH24 | 3 | `.` | `uint192` | | push 24-byte value onto stack |
-| 78 | PUSH25 | 3 | `.` | `uint200` | | push 25-byte value onto stack |
-| 79 | PUSH26 | 3 | `.` | `uint208` | | push 26-byte value onto stack |
-| 7A | PUSH27 | 3 | `.` | `uint216` | | push 27-byte value onto stack |
-| 7B | PUSH28 | 3 | `.` | `uint224` | | push 28-byte value onto stack |
-| 7C | PUSH29 | 3 | `.` | `uint232` | | push 29-byte value onto stack |
-| 7D | PUSH30 | 3 | `.` | `uint240` | | push 30-byte value onto stack |
-| 7E | PUSH31 | 3 | `.` | `uint248` | | push 31-byte value onto stack |
-| 7F | PUSH32 | 3 | `.` | `uint256` | | push 32-byte value onto stack |
-| 80 | DUP1 | 3 | `a` | `a, a` | | clone 1st value on stack |
-| 81 | DUP2 | 3 | `_, a` | `a, _, a` | | clone 2nd value on stack |
-| 82 | DUP3 | 3 | `_, _, a` | `a, _, _, a` | | clone 3rd value on stack |
-| 83 | DUP4 | 3 | `_, _, _, a` | `a, _, _, _, a` | | clone 4th value on stack |
-| 84 | DUP5 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 5th value on stack |
-| 85 | DUP6 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 6th value on stack |
-| 86 | DUP7 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 7th value on stack |
-| 87 | DUP8 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 8th value on stack |
-| 88 | DUP9 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 9th value on stack |
-| 89 | DUP10 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 10th value on stack |
-| 8A | DUP11 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 11th value on stack |
-| 8B | DUP12 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 12th value on stack |
-| 8C | DUP13 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 13th value on stack |
-| 8D | DUP14 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 14th value on stack |
-| 8E | DUP15 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 15th value on stack |
-| 8F | DUP16 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 16th value on stack |
-| 90 | SWAP1 | 3 | `a, b` | `b, a` | | |
-| 91 | SWAP2 | 3 | `a, _, b` | `b, _, a` | | |
-| 92 | SWAP3 | 3 | `a, _, _, b` | `b, _, _, a` | | |
-| 93 | SWAP4 | 3 | `a, _, _, _, b` | `b, _, _, _, a` | | |
-| 94 | SWAP5 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 95 | SWAP6 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 96 | SWAP7 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 97 | SWAP8 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 98 | SWAP9 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 99 | SWAP10 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 9A | SWAP11 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 9B | SWAP12 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 9C | SWAP13 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 9D | SWAP14 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 9E | SWAP15 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| 9F | SWAP16 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
-| A0 | LOG0 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len` | `.` | | LOG0(memory[ost:ost+len-1]) |
-| A1 | LOG1 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0` | `.` | | LOG1(memory[ost:ost+len-1], topic0) |
-| A2 | LOG2 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0, topic1` | `.` | | LOG1(memory[ost:ost+len-1], topic0, topic1) |
-| A3 | LOG3 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0, topic1, topic2` | `.` | | LOG1(memory[ost:ost+len-1], topic0, topic1, topic2) |
-| A4 | LOG4 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0, topic1, topic2, topic3` | `.` | | LOG1(memory[ost:ost+len-1], topic0, topic1, topic2, topic3) |
-| A5-EF | _invalid_ | | | | | |
-| F0 | CREATE | [A9](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a9-create-operations) | `val, ost, len` | `addr` | | addr = keccak256(rlp([address(this), this.nonce])) |
-| F1 | CALL | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | gas, addr, val, argOst, argLen, retOst, retLen | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] := returndata | |
-| F2 | CALLCODE | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | `gas, addr, val, argOst, argLen, retOst, retLen` | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] = returndata | same as DELEGATECALL, but does not propagate original msg.sender and msg.value |
-| F3 | RETURN | 0[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, len` | `.` | | return mem[ost:ost+len-1] |
-| F4 | DELEGATECALL | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | `gas, addr, argOst, argLen, retOst, retLen` | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] := returndata | |
-| F5 | CREATE2 | [A9](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a9-create-operations) | `val, ost, len, salt` | `addr` | | addr = keccak256(0xff ++ address(this) ++ salt ++ keccak256(mem[ost:ost+len-1]))[12:] |
-| F6-F9 | _invalid_ | | | | | |
-| FA | STATICCALL | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | `gas, addr, argOst, argLen, retOst, retLen` | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] := returndata | |
-| FB-FC | _invalid_ | | | | | |
-| FD | REVERT | 0[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, len` | `.` | | revert(mem[ost:ost+len-1]) |
-| FE | INVALID | [AF](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#af-invalid) | | | designated invalid opcode - [EIP-141](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-141) | |
-| FF | SELFDESTRUCT | [AB](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#ab-selfdestruct) | `addr` | `.` | | | destroy contract and sends all funds to `addr` |
+| Yığın | İsim | Gaz | Başlangıç Yığını | Sonuç Yığını | Bellek/Depolama | Notlar |
+|:-----:|:-------------- |:-----------------------------------------------------------------------------------------------:|:------------------------------------------------ |:-------------------------------------------- |:----------------------------------------------------------------------------- |:--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| 00 | STOP | 0 | | | | halt execution |
+| 01 | EKLE | 3 | `a, b` | `a + b` | | (u)int256 addition modulo 2\*\*256 |
+| 02 | MUL | 5 | `a, b` | `a * b` | | (u)int256 multiplication modulo 2\*\*256 |
+| 03 | ALT | 3 | `a, b` | `a - b` | | (u)int256 addition modulo 2\*\*256 |
+| 04 | DIV | 5 | `a, b` | `a // b` | | uint256 division |
+| 05 | SDIV | 5 | `a, b` | `a // b` | | int256 division |
+| 06 | MOD | 5 | `a, b` | `a % b` | | uint256 modulus |
+| 07 | SMOD | 5 | `a, b` | `a % b` | | int256 modulus |
+| 08 | ADDMOD | 8 | `a, b, N` | `(a + b) % N` | | (u)int256 addition modulo N |
+| 09 | MULMOD | 8 | `a, b, N` | `(a * b) % N` | | (u)int256 multiplication modulo N |
+| 0A | EXP | [A1](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a1-exp) | `a, b` | `a ** b` | | uint256 exponentiation modulo 2\*\*256 |
+| 0B | SIGNEXTEND | 5 | `b, x` | `SIGNEXTEND(x, b)` | | [sign extend](https://wikipedia.org/wiki/Sign_extension) `x` from `(b+1)` bytes to 32 bytes |
+| 0C-0F | _invalid_ | | | | | |
+| 10 | LT | 3 | `a, b` | `a < b` | | uint256 less-than |
+| 11 | GT | 3 | `a, b` | `a > b` | | uint256 greater-than |
+| 12 | SLT | 3 | `a, b` | `a < b` | | int256 less-than |
+| 13 | SGT | 3 | `a, b` | `a > b` | | int256 greater-than |
+| 14 | EQ | 3 | `a, b` | `a == b` | | (u)int256 equality |
+| 15 | ISZERO | 3 | `a` | `a == 0` | | (u)int256 iszero |
+| 16 | AND | 3 | `a, b` | `a && b` | | bitwise AND |
+| 17 | OR | 3 | `a, b` | `a \|\| b` | | bitwise OR |
+| 18 | XOR | 3 | `a, b` | `a ^ b` | | bitwise XOR |
+| 19 | NOT | 3 | `a` | `~a` | | bitwise NOT |
+| 1A | BYTE | 3 | `i, x` | `(x >> (248 - i * 8)) && 0xFF` | | `i`th byte of (u)int256 `x`, from the left |
+| 1B | SHL | 3 | `shift, val` | `val << shift` | | shift left |
+| 1C | SHR | 3 | `shift, val` | `val >> shift` | | logical shift right |
+| 1D | SAR | 3 | `shift, val` | `val >> shift` | | arithmetic shift right |
+| 1E-1F | _invalid_ | | | | | |
+| 20 | KECCAK256 | [A2](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a2-sha3) | `ost, len` | `keccak256(mem[ost:ost+len-1])` | | keccak256 |
+| 21-2F | _invalid_ | | | | | |
+| 30 | ADDRESS | 2 | `.` | `address(this)` | | address of executing contract |
+| 31 | BALANCE | [A5](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a5-balance-extcodesize-extcodehash) | `addr` | `addr.balance` | | balance, in wei |
+| 32 | ORIGIN | 2 | `.` | `tx.origin` | | address that originated the tx |
+| 33 | CALLER | 2 | `.` | `msg.sender` | | address of msg sender |
+| 34 | CALLVALUE | 2 | `.` | `msg.value` | | msg value, in wei |
+| 35 | CALLDATALOAD | 3 | `idx` | `msg.data[idx:idx+32]` | | read word from msg data at index `idx` |
+| 36 | CALLDATASIZE | 2 | `.` | `len(msg.data)` | | length of msg data, in bytes |
+| 37 | CALLDATACOPY | [A3](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a3-copy-operations) | `dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst:dstOst+len-1] := msg.data[ost:ost+len-1] | copy msg data |
+| 38 | CODESIZE | 2 | `.` | `len(this.code)` | | length of executing contract's code, in bytes |
+| 39 | CODECOPY | [A3](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a3-copy-operations) | `dstOst, ost, len` | `.` | | mem[dstOst:dstOst+len-1] := this.code[ost:ost+len-1] | copy executing contract's bytecode |
+| 3A | GASPRICE | 2 | `.` | `tx.gasprice` | | gas price of tx, in wei per unit gas [\*\*](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559#gasprice) |
+| 3B | EXTCODESIZE | [A5](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a5-balance-extcodesize-extcodehash) | `addr` | `len(addr.code)` | | size of code at addr, in bytes |
+| 3C | EXTCODECOPY | [A4](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a4-extcodecopy) | `addr, dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst:dstOst+len-1] := addr.code[ost:ost+len-1] | copy code from `addr` |
+| 3D | RETURNDATASIZE | 2 | `.` | `size` | | size of returned data from last external call, in bytes |
+| 3E | RETURNDATACOPY | [A3](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a3-copy-operations) | `dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst:dstOst+len-1] := returndata[ost:ost+len-1] | copy returned data from last external call |
+| 3F | EXTCODEHASH | [A5](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a5-balance-extcodesize-extcodehash) | `addr` | `karma` | | hash = addr.exists ? keccak256(addr.code) : 0 |
+| 40 | BLOCKHASH | 20 | `blockNum` | `blockHash(blockNum)` | | |
+| 41 | COINBASE | 2 | `.` | `block.coinbase` | | mevcut bloğu önerenin adresi |
+| 42 | TIMESTAMP | 2 | `.` | `block.timestamp` | | timestamp of current block |
+| 43 | NUMBER | 2 | `.` | `block.number` | | number of current block |
+| 44 | PREVRANDAO | 2 | `.` | `randomness beacon` | | randomness beacon |
+| 45 | GASLIMIT | 2 | `.` | `block.gaslimit` | | gas limit of current block |
+| 46 | CHAINID | 2 | `.` | `chain_id` | | push current [chain id](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-155) onto stack |
+| 47 | SELFBALANCE | 5 | `.` | `address(this).balance` | | balance of executing contract, in wei |
+| 48 | BASEFEE | 2 | `.` | `block.basefee` | | base fee of current block |
+| 49 | BLOBHASH | 3 | `idx` | `tx.blob_versioned_hashes[idx]` | | [EIP-4844](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844) |
+| 4A | BLOBBASEFEE | 2 | `.` | `block.blobbasefee` | | blob base fee of current block ([EIP-7516](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-7516)) |
+| 4B-4F | _invalid_ | | | | | |
+| 50 | POP | 2 | `_anon` | `.` | | remove item from top of stack and discard it |
+| 51 | MLOAD | 3[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost` | `mem[ost:ost+32]` | | read word from memory at offset `ost` |
+| 52 | MSTORE | 3[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, val` | `.` | mem[ost:ost+32] := val | write a word to memory |
+| 53 | MSTORE8 | 3[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, val` | `.` | mem[ost] := val && 0xFF | write a single byte to memory |
+| 54 | SLOAD | [A6](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a6-sload) | `key` | `storage[key]` | | read word from storage |
+| 55 | SSTORE | [A7](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a7-sstore) | `key, val` | `.` | storage[key] := val | write word to storage |
+| 56 | JUMP | 8 | `dst` | `.` | | `$pc := dst` mark that `pc` is only assigned if `dst` is a valid jumpdest |
+| 57 | JUMPI | 10 | `dst, condition` | `.` | | `$pc := condition ? dst : $pc + 1` |
+| 58 | PC | 2 | `.` | `$pc` | | program counter |
+| 59 | MSIZE | 2 | `.` | `len(mem)` | | size of memory in current execution context, in bytes |
+| 5A | GAS | 2 | `.` | `gasRemaining` | | |
+| 5B | JUMPDEST | 1 | | | mark valid jump destination | a valid jump destination for example a jump destination not inside the push data |
+| 5C | TLOAD | 100 | `key` | `tstorage[key]` | | read word from transient storage ([EIP-1153](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1153)) |
+| 5D | TSTORE | 100 | `key, val` | `.` | tstorage[key] := val | write word to transient storage ([EIP-1153](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1153)) |
+| 5E | MCOPY | 3+3\*words+[A0](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `dstOst, ost, len` | `.` | mem[dstOst] := mem[ost:ost+len] | copy memory from one area to another ([EIP-5656](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-5656)) |
+| 5F | PUSH0 | 2 | `.` | `uint8` | | değişmez değer 0'ı yığına it |
+| 60 | PUSH1 | 3 | `.` | `uint8` | | push 1-byte value onto stack |
+| 61 | PUSH2 | 3 | `.` | `uint16` | | push 2-byte value onto stack |
+| 62 | PUSH3 | 3 | `.` | `uint24` | | push 3-byte value onto stack |
+| 63 | PUSH4 | 3 | `.` | `uint32` | | push 4-byte value onto stack |
+| 64 | PUSH5 | 3 | `.` | `uint40` | | push 5-byte value onto stack |
+| 65 | PUSH6 | 3 | `.` | `uint48` | | push 6-byte value onto stack |
+| 66 | PUSH7 | 3 | `.` | `uint56` | | push 7-byte value onto stack |
+| 67 | PUSH8 | 3 | `.` | `uint64` | | push 8-byte value onto stack |
+| 68 | PUSH9 | 3 | `.` | `uint72` | | push 9-byte value onto stack |
+| 69 | PUSH10 | 3 | `.` | `uint80` | | push 10-byte value onto stack |
+| 6A | PUSH11 | 3 | `.` | `uint88` | | push 11-byte value onto stack |
+| 6B | PUSH12 | 3 | `.` | `uint96` | | push 12-byte value onto stack |
+| 6C | PUSH13 | 3 | `.` | `uint104` | | push 13-byte value onto stack |
+| 6D | PUSH14 | 3 | `.` | `uint112` | | push 14-byte value onto stack |
+| 6E | PUSH15 | 3 | `.` | `uint120` | | push 15-byte value onto stack |
+| 6F | PUSH16 | 3 | `.` | `uint128` | | push 16-byte value onto stack |
+| 70 | PUSH17 | 3 | `.` | `uint136` | | push 17-byte value onto stack |
+| 71 | PUSH18 | 3 | `.` | `uint144` | | push 18-byte value onto stack |
+| 72 | PUSH19 | 3 | `.` | `uint152` | | push 19-byte value onto stack |
+| 73 | PUSH20 | 3 | `.` | `uint160` | | push 20-byte value onto stack |
+| 74 | PUSH21 | 3 | `.` | `uint168` | | push 21-byte value onto stack |
+| 75 | PUSH22 | 3 | `.` | `uint176` | | push 22-byte value onto stack |
+| 76 | PUSH23 | 3 | `.` | `uint184` | | push 23-byte value onto stack |
+| 77 | PUSH24 | 3 | `.` | `uint192` | | push 24-byte value onto stack |
+| 78 | PUSH25 | 3 | `.` | `uint200` | | push 25-byte value onto stack |
+| 79 | PUSH26 | 3 | `.` | `uint208` | | push 26-byte value onto stack |
+| 7A | PUSH27 | 3 | `.` | `uint216` | | push 27-byte value onto stack |
+| 7B | PUSH28 | 3 | `.` | `uint224` | | push 28-byte value onto stack |
+| 7C | PUSH29 | 3 | `.` | `uint232` | | push 29-byte value onto stack |
+| 7D | PUSH30 | 3 | `.` | `uint240` | | push 30-byte value onto stack |
+| 7E | PUSH31 | 3 | `.` | `uint248` | | push 31-byte value onto stack |
+| 7F | PUSH32 | 3 | `.` | `uint256` | | push 32-byte value onto stack |
+| 80 | DUP1 | 3 | `a` | `a, a` | | clone 1st value on stack |
+| 81 | DUP2 | 3 | `_, a` | `a, _, a` | | clone 2nd value on stack |
+| 82 | DUP3 | 3 | `_, _, a` | `a, _, _, a` | | clone 3rd value on stack |
+| 83 | DUP4 | 3 | `_, _, _, a` | `a, _, _, _, a` | | clone 4th value on stack |
+| 84 | DUP5 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 5th value on stack |
+| 85 | DUP6 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 6th value on stack |
+| 86 | DUP7 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 7th value on stack |
+| 87 | DUP8 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 8th value on stack |
+| 88 | DUP9 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 9th value on stack |
+| 89 | DUP10 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 10th value on stack |
+| 8A | DUP11 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 11th value on stack |
+| 8B | DUP12 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 12th value on stack |
+| 8C | DUP13 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 13th value on stack |
+| 8D | DUP14 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 14th value on stack |
+| 8E | DUP15 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 15th value on stack |
+| 8F | DUP16 | 3 | `..., a` | `a, ..., a` | | clone 16th value on stack |
+| 90 | SWAP1 | 3 | `a, b` | `b, a` | | |
+| 91 | SWAP2 | 3 | `a, _, b` | `b, _, a` | | |
+| 92 | SWAP3 | 3 | `a, _, _, b` | `b, _, _, a` | | |
+| 93 | SWAP4 | 3 | `a, _, _, _, b` | `b, _, _, _, a` | | |
+| 94 | SWAP5 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 95 | SWAP6 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 96 | SWAP7 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 97 | SWAP8 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 98 | SWAP9 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 99 | SWAP10 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9A | SWAP11 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9B | SWAP12 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9C | SWAP13 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9D | SWAP14 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9E | SWAP15 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| 9F | SWAP16 | 3 | `a, ..., b` | `b, ..., a` | | |
+| A0 | LOG0 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len` | `.` | | LOG0(memory[ost:ost+len-1]) |
+| A1 | LOG1 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0` | `.` | | LOG1(memory[ost:ost+len-1], topic0) |
+| A2 | LOG2 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0, topic1` | `.` | | LOG2(memory[ost:ost+len-1], topic0, topic1) |
+| A3 | LOG3 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0, topic1, topic2` | `.` | | LOG3(memory[ost:ost+len-1], topic0, topic1, topic2) |
+| A4 | LOG4 | [A8](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a8-log-operations) | `ost, len, topic0, topic1, topic2, topic3` | `.` | | LOG4(memory[ost:ost+len-1], topic0, topic1, topic2, topic3) |
+| A5-EF | _invalid_ | | | | | |
+| F0 | CREATE | [A9](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a9-create-operations) | `val, ost, len` | `addr` | | addr = keccak256(rlp([address(this), this.nonce])) |
+| F1 | CALL | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | gas, addr, val, argOst, argLen, retOst, retLen | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] := returndata | |
+| F2 | CALLCODE | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | `gas, addr, val, argOst, argLen, retOst, retLen` | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] = returndata | same as DELEGATECALL, but does not propagate original msg.sender and msg.value |
+| F3 | RETURN | 0[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, len` | `.` | | return mem[ost:ost+len-1] |
+| F4 | DELEGATECALL | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | `gas, addr, argOst, argLen, retOst, retLen` | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] := returndata | |
+| F5 | CREATE2 | [A9](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a9-create-operations) | `val, ost, len, salt` | `addr` | | addr = keccak256(0xff ++ address(this) ++ salt ++ keccak256(mem[ost:ost+len-1]))[12:] |
+| F6-F9 | _invalid_ | | | | | |
+| FA | STATICCALL | [AA](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#aa-call-operations) | `gas, addr, argOst, argLen, retOst, retLen` | `success` | mem[retOst:retOst+retLen-1] := returndata | |
+| FB-FC | _invalid_ | | | | | |
+| FD | REVERT | 0[\*](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#a0-1-memory-expansion) | `ost, len` | `.` | | revert(mem[ost:ost+len-1]) |
+| FE | INVALID | [AF](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#af-invalid) | | | designated invalid opcode - [EIP-141](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-141) | |
+| FF | SELFDESTRUCT | [AB](https://github.com/wolflo/evm-opcodes/blob/main/gas.md#ab-selfdestruct) | `addr` | `.` | | sends all ETH to `addr`; if executed in the same transaction as a contract was created it destroys the contract |
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/frameworks/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/frameworks/index.md
index 9a7c71389cf..0cf12583199 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/frameworks/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/frameworks/index.md
@@ -22,6 +22,13 @@ Tam teşekküllü bir dapp inşa etmek teknolojinin farklı parçalarını gerek
## Mevcut çerçeveler {#available-frameworks}
+**Foundry** - **_Foundry, Ethereum uygulamaları geliştirmeye yönelik son derece hızlı, taşınabilir ve modüler bir araç setidir_**
+
+- [Foundry'yi yükleyin](https://book.getfoundry.sh/)
+- [Foundry kitabı](https://book.getfoundry.sh/)
+- [Telegram'da Foundry topluluğu sohbet grubu](https://t.me/foundry_support)
+- [Awesome Foundry](https://github.com/crisgarner/awesome-foundry)
+
**Hardhat -** **_Profesyoneller için Ethereum geliştirme platformu._**
- [hardhat.org](https://hardhat.org)
@@ -32,29 +39,24 @@ Tam teşekküllü bir dapp inşa etmek teknolojinin farklı parçalarını gerek
- [Belgeler](https://docs.apeworx.io/ape/stable/)
- [GitHub](https://github.com/ApeWorX/ape)
-**Brownie -** **_Python tabanlı geliştirme ortamı ve test çerçevesi._**
-
-- [Belgeler](https://eth-brownie.readthedocs.io/en/latest/)
-- [GitHub](https://github.com/eth-brownie/brownie)
-
-**Web3j -** **_JVM üzerinde blok zincir uygulamaları geliştirmek için bir platform._**
+**Web3j -** **_JVM üzerinde blokzincir uygulamaları geliştirmeye yönelik bir platformdur._**
- [Ana Sayfa](https://www.web3labs.com/web3j-sdk)
- [Dokümanlar](https://docs.web3j.io)
- [GitHub](https://github.com/web3j/web3j)
-**OpenZeppelin SDK -** **_Akıllı Sözleşmeler İçin Temel Araç Kiti: Akıllı sözleşmeler geliştirmenize, derlemenize, yükseltmenize, dağıtmanıza ve bunlarla etkileşime geçmenize yardımcı olacak bir dizi araç._**
+**ethers-kt -** **_EVM tabanlı blokzincirler için eşzamansız, yüksek performanslı Kotlin/Java/Android kütüphanesi._**
-- [OpenZeppelin SDK](https://openzeppelin.com/sdk/)
-- [GitHub](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-sdk)
-- [Topluluk Forumu](https://forum.openzeppelin.com/c/support/17)
+- [GitHub](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt)
+- [Örnekler](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt/tree/master/examples)
+- [Discord](https://discord.gg/rx35NzQGSb)
-**Create Eth App -** **_Tek bir komutla Ethereum destekli uygulamalar oluşturun. Seçebileceğiniz geniş bir kullanıcı arayüzü çerçevesi ve DeFi şablonu yelpazesiyle gelir._**
+**Create Eth App -** **_Tek bir komutla Ethereum destekli uygulamalar oluşturun. Seçebileceğiniz geniş bir kullanıcı arayüzü çerçevesi ve DeFi şablonu yelpazesi bulunur._**
- [GitHub](https://github.com/paulrberg/create-eth-app)
- [Şablonlar](https://github.com/PaulRBerg/create-eth-app/tree/develop/templates)
-**Scaffold-Eth -** **_Web3 için Ethers.js + Hardhat + React bileşenleri ve kancaları: akıllı sözleşmeler tarafından güçlendirilen merkeziyetsiz uygulamalar inşa etmeye başlamanız için ihtiyaç duyduğunuz her şey._**
+**Scaffold-Eth -** **_Web3 için Ethers.js + Hardhat + React bileşenleri ve kancaları: akıllı sözleşmeler tarafından desteklenen merkeziyetsiz uygulamalar inşa etmeye başlamanız için ihtiyaç duyduğunuz her şey._**
- [GitHub](https://github.com/scaffold-eth/scaffold-eth-2)
@@ -63,7 +65,7 @@ Tam teşekküllü bir dapp inşa etmek teknolojinin farklı parçalarını gerek
- [Web sitesi](https://tenderly.co/)
- [Dokümanlar](https://docs.tenderly.co/ethereum-development-practices)
-**The Graph -** **_Blok zincir verisini verimli şekilde sorgulamak için The Graph_**
+**The Graph -** **_Blokzincir verilerini verimli şekilde sorgulamaya yarayan The Graph_**
- [Web sitesi](https://thegraph.com/)
- [Öğretici](/developers/tutorials/the-graph-fixing-web3-data-querying/)
@@ -72,13 +74,7 @@ Tam teşekküllü bir dapp inşa etmek teknolojinin farklı parçalarını gerek
- [alchemy.com](https://www.alchemy.com/)
- [GitHub](https://github.com/alchemyplatform)
-- [Discord](https://discord.com/invite/A39JVCM)
-
-**Foundry -** **_Rust ile yazılmış Ethereum uygulama geliştirme için son derece hızlı, taşınabilir ve modüler bir araç takımı._**
-
-- [Dokümanlar](https://book.getfoundry.sh/)
-- [GitHub](https://github.com/gakonst/foundry/)
-- [Foundry için araçlar](https://github.com/crisgarner/awesome-foundry)
+- [Discord](https://discord.com/invite/alchemyplatform)
**NodeReal -** **_Ethereum Geliştirme Platformu._**
@@ -97,6 +93,51 @@ Tam teşekküllü bir dapp inşa etmek teknolojinin farklı parçalarını gerek
- [GitHub](https://github.com/chainstack)
- [Discord](https://discord.gg/BSb5zfp9AT)
+**Crossmint -** **_Tüm büyük EVM zincirleri (ve diğerleri) üzerinde NFT uygulamaları oluşturmanıza olanak tanıyan, kurumsal düzeyde Web3 geliştirme platformudur._**
+
+- [Web sitesi](https://www.crossmint.com)
+- [Dokümanlar](https://docs.crossmint.com)
+- [Discord](https://discord.com/invite/crossmint)
+
+**Brownie -** **_Python tabanlı geliştirme ortamı ve test çerçevesidir._**
+
+- [Dokümanlar](https://eth-brownie.readthedocs.io/en/latest/)
+- [GitHub](https://github.com/eth-brownie/brownie)
+- **Brownie şu anda yönetilmemektedir**
+
+**Truffle -** **_Bir geliştirme ortamı, test çerçevesi, yapı hattı ve diğer araçlar._**
+
+- [trufflesuite.com](https://www.trufflesuite.com/)
+- [GitHub](https://github.com/trufflesuite/truffle)
+- **Truffle'ın geliştirme aşaması sona erdi** - [daha fazla bilgi](https://twitter.com/trufflesuite/status/1704946902393860589?t=NlIWeLTbBSAaJmS5uUAhSA&s=19)
+
+**OpenZeppelin SDK -** **_Akıllı Sözleşmeler İçin Temel Araç Kiti: Akıllı sözleşmeler geliştirmenize, derlemenize, yükseltmenize, dağıtmanıza ve bunlarla etkileşime geçmenize yardımcı olacak bir dizi araç._**
+
+- [OpenZeppelin SDK](https://openzeppelin.com/sdk/)
+- [GitHub](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-sdk)
+- [Topluluk Forumu](https://forum.openzeppelin.com/c/support/17)
+- **OpenZeppelin SDK'nin geliştirme aşaması sona erdi**
+
+**Catapulta -** **_Çok zincirli akıllı sözleşme dağıtım aracı, blok arayıcılarda doğrulamaları otomatikleştirin, dağıtılan akıllı sözleşmeleri takip edin ve dağıtım raporlarını paylaşın, Foundry ve Hardhat projeleri için tak ve çalıştır özelliği._**
+
+- [Web sitesi](https://catapulta.sh/)
+- [Dokümanlar](https://catapulta.sh/docs)
+- [Github](https://github.com/catapulta-sh)
+
+**Covalent -** **_200+ Zincir için Zenginleştirilmiş Blokzincir API'leri._**
+
+- [covalenthq.com](https://www.covalenthq.com/)
+- [Dokümanlar](https://www.covalenthq.com/docs/api/)
+- [GitHub](https://github.com/covalenthq)
+- [Discord](https://www.covalenthq.com/discord/)
+
+**Wake -** **_Sözleşme testleri, bulanıklaştırma, dağıtım, güvenlik açığı taraması ve kodda gezinme için hepsi bir arada Python çerçevesi._**
+
+- [Ana Sayfa](https://getwake.io/)
+- [Dokümanlar](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/)
+- [GitHub](https://github.com/Ackee-Blockchain/wake)
+- [VS Code Uzantısı](https://marketplace.visualstudio.com/items?itemName=AckeeBlockchain.tools-for-solidity)
+
## daha fazla okuma {#further-reading}
_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/gas/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/gas/index.md
index 14a9ba692dc..a3321084ab9 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/gas/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/gas/index.md
@@ -55,7 +55,7 @@ Her blokun bir rezerv fiyatı niteliğinde bir ana ücreti vardır. Bir bloka da
Ana ücret, önceki blokun boyutunu (tüm işlemler için kullanılan gaz miktarını) hedef boyutla karşılaştıran bir formülle hesaplanır. Hedef blok boyutu aşılırsa ana ücret blok başına maksimum %12,5 oranında artacaktır. Bu katlanarak büyüme, blok boyutunun süresiz olarak yüksek kalmasını ekonomik olarak imkânsız hale getiriyor.
| Blok Numarası | Dahil Edilen Gaz | Ücret Artışı | Mevcut Taban Ücret |
-| ------------- | ---------------: | -----------: | -----------------: |
+| ------------- | ----------------:| ------------:| ------------------:|
| 1 | 15 milyon | 0% | 100 gwei |
| 2 | 30 milyon | 0% | 100 gwei |
| 3 | 30 milyon | %12,5 | 112,5 gwei |
@@ -70,7 +70,7 @@ Yukarıdaki tabloyu takip ederek: 9 numaralı blokta bir işlem oluşturmak içi
Ayrıca, blok başlatılırken oluşan ana ücretin artışı sebebiyle uzun ve esnek blok artışları görmemizin pek olası olmadığına da dikkat etmek önemlidir.
| Blok Numarası | Dahil Edilen Gaz | Ücret Artışı | Mevcut Taban Ücret |
-| ------------- | ---------------: | -----------: | -----------------: |
+| ------------- | ----------------:| ------------:| ------------------:|
| 30 | 30 milyon | %12,5 | 2705,6 gwei |
| ... | ... | %12,5 | ... |
| 50 | 30 milyon | %12,5 | 28531,3 gwei |
@@ -117,23 +117,7 @@ Ethereum [ölçeklenebilirlik yükseltmeleri](/roadmap/) nihayetinde platformun
Katman 2 ölçeklendirme; gaz maliyetlerini, kullanıcı deneyimini ve ölçeklenebilirliği büyük ölçüde iyileştirmeye yönelik birincil bir girişimdir. [Katman 2 ölçeklendirme hakkında daha fazlası](/developers/docs/scaling/#layer-2-scaling).
-## London Yükseltmesi/EIP-1559 neydi? {#what-was-the-london-upgrade-eip-1559}
-
-London yükseltmesinden önce, Ethereum'un sabit boyutlu blokları vardı. Ağ talebinin yüksek olduğu zamanlarda, bu bloklar tam kapasitede çalıştılar. Sonuç olarak, kullanıcılar bloka girebilmek için çok sık talebin azalmasını beklediler ve bu kötü bir kullanıcı deneyimine sebep oldu. London yükseltmesi Ethereum'a değişken boyutlu blokları tanıttı.
-
-Ethereum ağındaki işlem ücretlerinin hesaplanma şekli, Ağustos 2021'deki [London Yükseltmesi](/history/#london) ile değişti. London yükseltmesinden önce, aşağıda görüldüğü gibi ücretler `ana` ücret ve `öncelik` ücreti ayrılmadan hesaplanırdı:
-
-Alice'in Bob'a 1 ETH ödemek zorunda olduğunu varsayalım. İşlemde gaz limiti 21.000 birim, gaz fiyatı ise 200 gwei'dir.
-
-Toplam ücret: `Gaz birimi (limit) * birim başına gaz ücreti` yani `21.000 * 200 = 4.200.000 gwei` ya da 0,0042 ETH olurdu
-
-[EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559)'un uygulanması London Yükseltmesinde işlem ücretleri mekanizmasını daha da kompleks hale getirdi, ancak gaz ücretlerini daha tahmin edilebilir kıldı, bu da daha etkili bir işlem ücreti marketine yol açtı. Kullanıcılar, gaza piyasa değerinden (`baseFeePerGas`) daha fazla ödemeyeceklerini bilerek `maxFeePerGas` ile işlemin gerçekleşmesi için ne kadar ödemek istediklerine bağlı olarak işlem gönderebiliriler ve herhangi olası fazlalığı da bahşişleri harici tutularak geri alırlar.
-
-Bu video, EIP-1559'u ve getirdiği faydaları açıklıyor:
-
-
-
-## Gaz ücretlerini izlemek {#moitoring-gas-fees}
+## Gaz ücretlerini takip etme {#monitoring-gas-fees}
ETH'nizi daha ucuza gönderebilmeniz için gaz fiyatlarını takip etmek istiyorsanız, aşağıdakiler gibi birçok farklı araç kullanabilirsiniz:
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/intro-to-ethereum/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/intro-to-ethereum/index.md
index d18d8aaee9c..40a7e7ea1b2 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/intro-to-ethereum/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/intro-to-ethereum/index.md
@@ -36,7 +36,7 @@ Kriptografik mekanizmalar, işlemlerin geçerli olduğu doğrulandıktan ve blok
**Ether (ETH)**, Ethereum'un ana kripto parasıdır. ETH'nin amacı bilgi işlem için bir piyasa oluşmasını sağlamaktır. Böyle bir piyasa, katılımcıların işlem taleplerini doğrulaması ve yürütmesi ve ağa bilgi işlem kaynakları sağlaması için ekonomik bir teşvik sağlar.
-Bir işlem talebini yayınlayan herhangi bir katılımcı, ödül olarak ağa bir miktar ETH de teklif etmelidir. Ağ bu ödülü eninde sonunda işlemi doğrulama, yürütme, blok zincire işleme ve ağa yayınlama işini gerçekleştiren herhangi birine verecektir.
+Bir işlem talebini yayınlayan herhangi bir katılımcı, ödül olarak ağa bir miktar ETH de teklif etmelidir. Ağ, ödülün bir kısmını yakacak ve geri kalanını nihayetinde işlemi doğrulama, yürütme, blokzincire işleme ve ağa gönderme işini gerçekleştirecek herhangi birine verecektir.
Ödenen ETH miktarı hesaplamanın yapılması için gereken kaynaklara karşılıktır. Bu ödüller aynı zamanda katılmcıların hesaplama kaynakları için ödeme yapması gerektiğinden dolayı zararlı katılımcıların sonsuz hesaplama yürütümü veya diğer kaynak yükü oluşturan betikleri kullanarak kasten ağı tıkamasını engeller.
@@ -107,7 +107,7 @@ Bir geliştiricinin EVM durumuna yayınladığı yeniden kullanılabilir bir kod
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
- [Ethereum Teknik Raporu](/whitepaper/)
-- [Ethereum nasıl çalışır?](https://www.preethikasireddy.com/post/how-does-ethereum-work-anyway) - _Preethi Kasireddy_ (**bkz.** bu kaynak hâlâ değerli, ancak [Birleşim'den](/roadmap/merge) öncesine dayandığı ve bu nedenle Ethereum'un iş ispatı mekanizmasını referans gösterdiği unutulmamalı - Ethereum şu anda [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) kullanılarak güvence altına alınmıştır)
+- [Peki, Ethereum nasıl çalışır?](https://medium.com/@preethikasireddy/how-does-ethereum-work-anyway-22d1df506369) - _Preethi Kasireddy_ (**bkz.** bu kaynak hâlâ değerlidir, ancak [Birleşim](/roadmap/merge) öncesine dayandığı ve bu nedenle Ethereum'un iş ispatı mekanizmasını referans gösterdiği unutulmamalıdır - Ethereum şu anda [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) kullanılarak güvence altına alınmıştır)
_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/mev/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/mev/index.md
index 7dfbc3ae6ea..c683f5c457d 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/mev/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/mev/index.md
@@ -6,11 +6,11 @@ lang: tr
Maksimal çıkarılabilir değer (MEV), bir bloktaki işlemlerin sırasını dahil ederek, hariç tutarak ve değiştirerek standart blok ödülü ve gaz ücretlerini aşan blok üretiminden elde edilebilecek maksimum değeri ifade eder.
-## Madenci çıkarılabilir değeri {#miner-extractable-value}
+## Maksimum çıkarılabilir değer {#maximal-extractable-value}
Maksimum çıkarılabilir değer, ilk olarak [iş ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) bağlamında uygulandı ve başlangıçta "madenci çıkarılabilir değeri" olarak adlandırıldı. Bunun sebebi, iş ispatında katılım, çıkarım ve sıralamayı madencilerin kontrol etmesidir. Ancak, [Birleşim](/roadmap/merge) aracılığıyla hisse ispatına geçişten sonra bu rollerden doğrulayıcılar sorumlu olacak ve madencilik artık Ethereum protokolünün bir parçası olmayacaktır. Ancak değer çıkarım yöntemleri hala mevcuttur, yani artık bunun yerine "Maksimum çıkarılabilir değer" kullanılacaktır.
-## Ön Koşullar {#prerequisites}
+## Ön koşullar {#prerequisites}
[İşlemler](/developers/docs/transactions/), [bloklar](/developers/docs/blocks/), [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) ve [gaz](/developers/docs/gas/) hakkında bilgi sahibi olduğunuzdan emin olun. [Merkeziyetsiz uygulamalar](/dapps/) ve [DeFi](/defi/) ile aşina olmak da faydalı olabilir.
@@ -28,11 +28,11 @@ Bu dinamik, "gaz golfü"nde iyi olmayı, yani işlemleri en az miktarda gaz kull
Birkaç iyi bilinen gazlı golf tekniği: daha az depolama alanı (ve böylece gaz) harcadıkları için uzun bir sıfır dizisiyle başlayan adresler kullanmak (ör. [0x000000000C521824EaFf97Eac7B73B084ef9306](https://etherscan.io/address/0x0000000000c521824eaff97eac7b73b084ef9306)); bir depolama yuvası başlatmak (bakiye 0 olduğunda gerçekleşen durum), bir depolama yuvasını güncellemekten daha fazla gaza mal olduğu için sözleşmelerde ufak bir [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) token bakiyesi bırakmak. Gaz kullanımını azaltmak için daha fazla teknik bulmak, arayıcılar arasında aktif bir araştırma alanıdır.
-### Genelleştirilmiş öncüler (frontrunner) {#mev-extraction-generalized-frontrunners}
+### Genelleştirilmiş frontrunnerlar {#mev-extraction-generalized-frontrunners}
Kârlı MEV fırsatlarını tespit etmek için karmaşık algoritmalar programlamaktansa, bazı arayıcılar genelleştirilmiş öncüler kullanırlar. Genelleştirilmiş öncüler, bellek havuzunu kârlı işlemleri tespit etmek için izleyen botlardır. Öncü, kâr potansiyeli olan işlemin kodunu kopyalar, adresleri öncü adresiyle değiştirir ve değiştirilmiş işlemin öncü adresine kâr olarak döndüğünü iki kez kontrol etmek için işlemi yerel olarak çalıştırır. İşlem gerçekten kârlıysa öncü, değiştirilmiş işlemi değiştirilmiş adresle ve daha yüksek bir gaz ücretiyle gönderecektir, yani orijinal işleme "öncülük" yapacak ve orijinal arayıcının MEV'ini alacaktır.
-### Flashbotlar {#mev-extraction-flashbots}
+### Flashbot'lar {#mev-extraction-flashbots}
Flashbot'lar, yürütüm istemcilerini arama yapanların MEV işlemlerini genel bellek havuzuna açıklamadan doğrulayıcılara göndermelerine olanak tanıyan bir hizmetle genişleten bağımsız bir projedir. Bu, işlemlere genelleştirilmiş öncüler tarafından öncülük edilmesini önler.
@@ -40,7 +40,7 @@ Flashbot'lar, yürütüm istemcilerini arama yapanların MEV işlemlerini genel
MEV, blokzincirde birkaç şekilde ortaya çıkar.
-### DEX arbitrajı {#mev-examples-dex-arbitrage}
+### Merkeziyetsiz borsa arbitrajı {#mev-examples-dex-arbitrage}
[Merkeziyetsiz borsa](/glossary/#dex) (DEX) arbitrajı, en basit ve yaygın MEV fırsatıdır. Bunun sonucu olarak ayrıca en rekabetçi olanıdır.
@@ -48,7 +48,7 @@ MEV, blokzincirde birkaç şekilde ortaya çıkar.
[Burada](https://etherscan.io/tx/0x5e1657ef0e9be9bc72efefe59a2528d0d730d478cfc9e6cdd09af9f997bb3ef4) bir araştırmacının Uniswap ve Sushiswap'ta ETH/DAI çiftinin farklı fiyatlandırmasından yararlanarak 1.000 ETH'yi 1.045 ETH'ye çevirdiği kârlı bir arbitraj işlemi örneği verilmiştir.
-### Likidasyon {#mev-examples-liquidations}
+### Likidasyonlar {#mev-examples-liquidations}
Borç protokolü likidasyonları başka bir yaygın MEV fırsatı sunar.
@@ -86,7 +86,7 @@ DEX arbitrajı, likidasyonlar ve sandviç ticareti çok iyi bilinen MEV fırsatl
Yeni başlayan arayıcılar, bu uzun kuyrukta MEV'i arayarak daha fazla başarıya erişebilirler. Flashbotların [MEV iş ilanları](https://github.com/flashbots/mev-job-board), bazı yükselen fırsatları listeler.
-## MEV'in etkileri {#effects-of-mev}
+## MEV'nin etkileri {#effects-of-mev}
MEV tamamen kötü değildir: Ethereum üzerinde MEV'in iyi ve kötü sonuçları bulunmaktadır.
@@ -122,7 +122,7 @@ Açıklandığı gibi, MEV genel kullanıcı deneyimi ve mutabakat katmanı güv
Birleşim sonrası Ethereum'da, doğrulayıcılar (32 ETH'lik teminat yatırımları yapan) İşaret Zinciri'ne eklenen blokların doğruluğu hakkında mutabakata varır. 32 ETH çoğu kişinin erişebileceği bir şey olmadığı için [bir paydaşlık havuzuna katılmak](/staking/pools/) daha makul bir seçenek olabilir. Buna rağmen, [tekil paydaş](/staking/solo/)ların sağlıklı dağılımı idealdir, çünkü doğrulayıcıların merkezileşmesini hafifletir ve Ethereum'un güvenliğini geliştirir.
-Ancak, MEV çıkarımının doğrulayıcı merkezileşmesini hızlandırabilme kabiliyetine sahip olduğuna inanılmaktadır. Bunun nedeni kısmen şudur; doğrulayıcılar [blok önerdiklerinde madencilerin şu anda kazandığından daha az kazanacakları](/roadmap/merge/issuance/#how-the-merge-impacts-ETH-supply) için MEV çıkarımı, Birleşim sonrası [doğrulayıcı kazançlarını büyük ölçüde etkileyebilir](https://github.com/flashbots/eth2-research/blob/main/notebooks/mev-in-eth2/eth2-mev-calc.ipynb).
+Ancak, MEV çıkarımının doğrulayıcı merkezileşmesini hızlandırabilme kabiliyetine sahip olduğuna inanılmaktadır. Bunun nedeni kısmen şudur; doğrulayıcılar [blok önerdiklerinde madencilerin önceki kazandığından daha az kazanacakları](/roadmap/merge/issuance/#how-the-merge-impacts-ETH-supply) için MEV çıkarımı, Birleşim'den bu yana[ doğrulayıcı kazançlarını büyük ölçüde etkiler](https://github.com/flashbots/eth2-research/blob/main/notebooks/mev-in-eth2/eth2-mev-calc.ipynb).
Daha büyük paydaşlık havuzları muhtemelen MEV fırsatlarını yakalamak için gerekli optimizasyonlara yatırım yapmak adına daha çok kaynağa sahip olacaktır. Bu havuzların çıkardığı MEV arttıkça, MEV çıkarım kabiliyetlerini geliştirmeleri (ve genel kazancı artırmak) için daha çok kaynağa sahip olacaklar ve sonucunda [ölçek ekonomileri](https://www.investopedia.com/terms/e/economiesofscale.asp#) ortaya çıkacaktır.
@@ -138,7 +138,7 @@ Sandviç ve genelleştirilmiş öncü (frontrunner) saldırılarına karşılık
Birleşim sonrası Ethereum'da MEV ile ilgili bu problemlerle mücadele etmek, temel bir araştırma alanıdır. Bugüne kadar, MEV'nin Ethereum'un merkeziyetsizliği ve Birleşim sonrasında güvenliği üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için önerilen iki çözüm, **Önerici - İnşacı Ayrımı (PBS)** ve **İnşacı API**'dir.
-### Önerici-İnşacı Ayrımı {#proposer-builder-separation}
+### Teklifi Yapan-Oluşturucu Ayrımı {#proposer-builder-separation}
Hem iş ispatı hem de hisse ispatında bir blok inşa eden düğüm, onu zincire eklenmesi için mutabakata katılan diğer düğümlere önerir. Yeni bir blok başka bir madenci onun üzerine inşa ettiğinde (PoW'da) veya doğrulayıcıların çoğunluğundan tasdik aldığında (PoS'ta) kanonik zincirin parçası olur.
@@ -160,7 +160,7 @@ Ancak bu, inşacılar bloklarının doğrulayıcılar tarafından kabul edilmesi
Benzer şekilde, ödeme koşulsuz olduğu için doğrulayıcıların da inşacılara blok gövdelerini tutmamaları veya geçersiz bloklar yayımlamamaları için güvenmeye ihtiyaçları yoktur. Önerilen blok kullanılabilir olmasa veya diğer doğrulayıcılar tarafından geçersiz sayılsa bile doğrulayıcının ücreti işlenir. İkinci durumda, blok atılarak blok inşacısının tüm işlem ücretlerini ve MEV getirisini kaybetmesine yol açar.
-### İnşacı API {#builder-api}
+### Builder API'si {#builder-api}
Önerici-inşacı ayrımı MEV'nin etkilerini azaltmayı vaat etse de, bunu uygulamak için mutabakat protokolünün değişmesi gerekir. Özellikle İşaret Zinciri'ndeki [çatallanma seçimi](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#fork-choice) kuralının güncellenmesi gerekecektir. [İnşacı API](https://github.com/ethereum/builder-specs), daha yüksek güven varsayımlarıyla da olsa önerici-inşacı ayrımına çalışan bir uygulama sunmayı amaçlayan geçici bir çözümdür.
@@ -180,9 +180,9 @@ Benzer şekilde, ödeme koşulsuz olduğu için doğrulayıcıların da inşacı
5. İnşacı API kullanan bir doğrulayıcının, blok önerisi ödüllerini kaçırmamak adına blok oluşturucunun hemen yanıt vermemesi durumunda yerel olarak bir blok oluşturması beklenir. Fakat doğrulayıcı, o anda açığa çıkarılan işlemleri veya başka bir kümeyi kullanarak yeni blok oluşturamaz. Çünkü bu durumda, kesme ile cezalandırabilecek bir suç olan _yanıltmaca_ (aynı yuva içinde iki bloğu imzalama) gerçekleşir.
-İnşacı API uygulamasının bir örneği, MEV'nin Ethereum üzerindeki olumsuz dışsallıklarını azaltmak için tasarlanan [Flashbotlar açık arttırma mekanizması](https://docs.flashbots.net/Flashbots-auction/overview/) olan [MEV Boost](https://github.com/flashbots/mev-boost)'tur. Flashbotlar açık artırması, iş ispatındaki madencilerin kar eden bloklar oluşturma işini **araştırmacılar** olarak adlandıran uzmanlaşmış taraflara yaptırabilmesini sağlar.
+İnşacı API uygulamasının bir örneği, MEV'nin Ethereum üzerindeki olumsuz dışsallıklarını azaltmak için tasarlanan [Flashbotlar açık arttırma mekanizması](https://docs.flashbots.net/Flashbots-auction/overview/) olan [MEV Boost](https://github.com/flashbots/mev-boost)'tur. Flashbot'lar açık artırması, hisse ispatındaki doğrulayıcıların kâr eden bloklar oluşturma işini **araştırmacılar** olarak adlandıran uzmanlaşmış taraflara yaptırabilmesini sağlar.
-Araştırmacılar, kazançlı MEV fırsatları arar ve madencilere bloğa dahil edilmek üzere işlem paketlerini [kapalı fiyat teklifi](https://en.wikipedia.org/wiki/First-price_sealed-bid_auction) ile birlikte gönderir. Go-ethereum (Geth) istemcisinin çatallı bir versiyonu olan mev-geth'i çalıştıran madencinin tek yapması gereken, en fazla kârı sağlayan paketi seçmek ve yeni bloğun bir parçası olacak şekilde madencilik yapmaktır. Madencileri istenmeyen mesaj ve geçersiz işlemlerden korumak için işlem paketleri madencilere ulaşmadan önce doğrulama için **aktarıcılardan** geçer.
+Araştırmacılar, kazançlı MEV fırsatları arar ve blok önericilere bloğa dahil edilmek üzere işlem paketlerini [kapalı fiyat teklifi](https://en.wikipedia.org/wiki/First-price_sealed-bid_auction) ile birlikte gönderir. Go-ethereum (Geth) istemcisinin çatallı bir versiyonu olan mev-geth'i çalıştıran doğrulayıcının tek yapması gereken, en fazla kârı sağlayan paketi seçmek ve yeni bloğun bir parçası olacak şekilde eklemektir. Blok önericilerini (doğrulayıcıları) istenmeyen mesaj ve geçersiz işlemlerden korumak için işlem paketleri önericiye ulaşmadan önce doğrulama için **aktarıcılardan** geçer.
MEV Boost, Ethereum'un hisse ispatına geçişi için tasarlanmış yeni özellikleri olsa da, başlangıçtaki Flashbotlar açık artırmasıyla aynı işleyişi korur. Araştırmacılar hala bloklara eklemek üzere kazançlı MEV işlemleri bulmaktadır. Ancak **inşacılar** olarak adlandırılan yeni bir grup, işlemleri ve paketleri bloklara yerleştirmekten sorumludur. İnşacılar araştırmacıların kapalı fiyat tekliflerini kabul eder ve en kazançlı sıralamayı bulmak için optimizasyon yapar.
@@ -207,7 +207,7 @@ MEV Boost gibi bazı projeler, genelleştirilmiş öncü/sandviç saldırıları
- [MEV-Explore](https://explore.flashbots.net/) _MEV işlemleri için gösterge paneli ve canlı işlem gezgini_
- [mevboost.org](https://www.mevboost.org/)-_ MEV-Boost röle ve blok inşacıları için gerçek zamanlı istatistiklere sahip izleyici_
-## Daha fazla okuma {#further-reading}
+## Daha fazla bilgi {#further-reading}
- [Madenci Çıkarılabilirlik Değeri (MEV) nedir?](https://blog.chain.link/what-is-miner-extractable-value-mev/)
- [MEV ve Ben](https://www.paradigm.xyz/2021/02/mev-and-me)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/networking-layer/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/networking-layer/index.md
index 0683822c780..3b16792c0db 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/networking-layer/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/networking-layer/index.md
@@ -29,7 +29,7 @@ Her iki yığın paralel çalışır. Keşif yığını, yeni ağ katılımcıla
Keşif, ağdaki diğer düğümleri bulma işlemidir. Bu, küçük bir dizi önyükleme düğümü, anında bulunabilmeleri ve istemciyi eşlere bağlayabilmeleri için (adresleri [sabit kodlanmış](https://github.com/ethereum/go-ethereum/blob/master/params/bootnodes.go) olan düğümler kullanılarak önyüklenir). Bu önyükleme düğümleri yalnızca bir dizi eşe, yeni bir düğüm tanıtmak için var olur - bu onların tek amacıdır, zinciri senkronize etmek gibi normal istemci görevlerine katılmazlar ve yalnızca bir istemci ilk kez çalıştırıldığında kullanılırlar.
-Düğüm-önyükleme düğümü etkileşimleri için kullanılan protokol, [Kademlia](https://medium.com/coinmonks/a-brief-overview-of-kademlia-and-its-use-in-various-decentralized-platforms-da08a7f72b8f), düğüm listelerini paylaşmak için [dağıtılmış karma tablosu](https://en.wikipedia.org/wiki/Distributed_hash_table) kullanır. Her düğümün, en yakın eşlerine bağlanmak için gereken bilgileri içeren bu tablonun bir sürümü vardır. Bu 'yakınlık' coğrafi değildir - mesafe, düğüm kimliğinin benzerliği ile tanımlanır. Her düğümün tablosu, bir güvenlik özelliği olarak düzenli olarak yenilenir. Örneğin, [Discv5](https://github.com/ethereum/devp2p/tree/master/discv5)'te, keşif protokolü düğümleri, istemcinin desteklediği alt protokolleri görüntüleyen 'reklamlar' da gönderebilir, bu da eşlerin, her ikisinin de iletişim kurmak için kullanabilecekleri protokoller hakkında pazarlık yapmasına olanak tanır.
+Düğüm-önyükleme düğümü etkileşimleri için kullanılan protokol, [Kademlia](https://medium.com/coinmonks/a-brief-overview-of-kademlia-and-its-use-in-various-decentralized ifadesinin değiştirilmiş bir biçimidir. -platforms-da08a7f72b8f), düğüm listelerini paylaşmak için [dağıtılmış karma tablosu](https://en.wikipedia.org/wiki/Distributed_hash_table) kullanır. Her düğümün, en yakın eşlerine bağlanmak için gereken bilgileri içeren bu tablonun bir sürümü vardır. Bu 'yakınlık' coğrafi değildir - mesafe, düğüm kimliğinin benzerliği ile tanımlanır. Her düğümün tablosu, bir güvenlik özelliği olarak düzenli olarak yenilenir. Örneğin, [Discv5](https://github.com/ethereum/devp2p/tree/master/discv5)'te, keşif protokolü düğümleri, istemcinin desteklediği alt protokolleri görüntüleyen 'reklamlar' da gönderebilir, bu da eşlerin, her ikisinin de iletişim kurmak için kullanabilecekleri protokoller hakkında pazarlık yapmasına olanak tanır.
Keşif, bir PİNG-PONG oyunuyla başlar. Başarılı bir PING-PONG, yeni düğümü bir önyükleme düğümüne "bağlar". Bir önyükleme düğümünü ağa giren yeni bir düğümün varlığı konusunda uyaran ilk mesaj bir `PING`'dir. Bu `PING`, yeni düğüm, önyükleme düğümü ve bir sona erme zaman damgası hakkında hash edilmiş bilgileri içerir. Başlangıç düğümü `PING`'i alır ve `PING` karmasını içeren bir `PONG` döndürür. `PING` ve `PONG` karma değerleri eşleşirse, yeni düğüm ile önyükleme düğümü arasındaki bağlantı doğrulanır ve "bağlı" oldukları söylenir.
@@ -73,7 +73,7 @@ Merhaba mesajları ile birlikte, kablo protokolü ayrıca bir eşe bağlantını
#### Kablo protokolü {#wire-protocol}
-Eşler bağlandığında ve bir RLPx oturumu başlatıldığında, kablo protokolü eşlerin nasıl iletişim kurduğunu tanımlar. Kablo protokolü başlangıçta üç ana görevi tanımlıyordu: zincir senkronizasyonu, blok yayılımı ve işlem değişimi. Bununla birlikte, Ethereum hisse ispatına geçiş yaptıktan sonra blok yayılımı ve zincir senkronizasyonu, fikir birliği katmanının bir parçası haline geldi. İşlem borsası, hala yürütüm istemcilerinin faaliyet alanındadır. İşlem bilgisi değişimi, madencilerin bir sonraki bloğa dahil edilmek üzere bazılarını seçebilmeleri için düğümler arasında bekleyen işlemlerin değiş tokuşunu ifade eder. Bu görevlerle ilgili ayrıntılı bilgilere [buradan](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/caps/eth.md) ulaşabilirsiniz. Bu alt protokolleri destekleyen istemciler, bunları [JSON-RPC](/developers/docs/apis/json-rpc/) aracılığıyla kullanıma sunar.
+Eşler bağlandığında ve bir RLPx oturumu başlatıldığında, kablo protokolü eşlerin nasıl iletişim kurduğunu tanımlar. Kablo protokolü başlangıçta üç ana görevi tanımlıyordu: zincir senkronizasyonu, blok yayılımı ve işlem değişimi. Bununla birlikte, Ethereum hisse ispatına geçiş yaptıktan sonra blok yayılımı ve zincir senkronizasyonu, fikir birliği katmanının bir parçası haline geldi. İşlem borsası, hala yürütüm istemcilerinin faaliyet alanındadır. İşlem takası, blok geliştiricilerin bir sonraki bloğa dahil etmek üzere bazılarını seçebilmeleri için düğümler arasında bekleyen işlemlerin takas edilmesini ifade eder. Bu görevlerle ilgili ayrıntılı bilgilere [buradan](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/caps/eth.md) ulaşabilirsiniz. Bu alt protokolleri destekleyen istemciler, bunları [JSON-RPC](/developers/docs/apis/json-rpc/) aracılığıyla kullanıma sunar.
#### les (hafif ethereum alt protokolü) {#les}
@@ -125,7 +125,7 @@ Fikir birliği ve yürütüm istemcileri paralel şekilde çalışır. Fikir bir
İlgili ağ yığını parantez içinde olacak şekilde, kontrol akışının bir özeti aşağıda gösterilmiştir.
-### Fikir birliği istemcisi blok üreticisi olmadığında:
+### Fikir birliği istemcisi blok üreticisi olmadığında: {#when-consensus-client-is-not-block-producer}
- Konsensus istemcisi, blok dedikodu protokolü aracılığıyla bir blok alır (konsensus p2p)
- Konsensus istemcisi bloğu önceden doğrular, yani doğru meta verilerle geçerli bir göndericiden gelmesini sağlar
@@ -134,7 +134,7 @@ Fikir birliği ve yürütüm istemcileri paralel şekilde çalışır. Fikir bir
- Yürütüm katmanı, doğrulama verilerini konsensus katmanına geri iletir, blok artık doğrulanmış olarak kabul edilir (yerel RPC bağlantısı)
- Konsensus katmanı, kendi blok zincirinin başına blok ekler ve bunu onaylar, onaylamayı ağ üzerinden yayınlar (konsensus p2p)
-### Fikir birliği istemcisi blok üreticisi olduğunda:
+### Fikir birliği istemcisi blok üreticisi olduğunda: {#when-consensus-client-is-block-producer}
- Konsensus istemcisi, bir sonraki blok üreticisi olduğuna dair bildirim alır (konsensus p2p)
- Konsensus katmanı, yürütüm istemcisinde (yerel RPC) `create block` yöntemini çağırır
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/networking-layer/portal-network/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/networking-layer/portal-network/index.md
index 12536b17427..6a0c1d88bd9 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/networking-layer/portal-network/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/networking-layer/portal-network/index.md
@@ -24,7 +24,7 @@ Portal Ağı, hafif düğümlerin verilerini alırken tam düğümlere güvenmek
## Portal Ağı nasıl çalışır? {#how-does-portal-network-work}
-Ethereum düğümleri, birbirleriyle nasıl iletişim kuracaklarını tanımlayan katı protokollere sahiptir. Yürütüm istemcileri, [DevP2P](/developers/docs/networking-layer/#devp2p) olarak bilinen bir dizi alt protokol kullanarak iletişim kurarken fikir birliği istemcileri [libP2P](/developers/docs/networking-layer/#libp2p) adlı farklı bir alt protokol yığını kullanır. Bunlar, düğümler arasında iletilebilecek veri türlerini tanımlar.
+Ethereum düğümleri, birbirleriyle nasıl iletişim kuracaklarını tanımlayan katı protokollere sahiptir. Yürütüm istemcileri, [DevP2P](/developers/docs/networking-layer/#devp2p) olarak bilinen bir dizi alt protokol kullanarak iletişim kurarken, fikir birliği istemcileri [libP2P](/developers/docs/networking-layer/#libp2p) adlı farklı bir alt protokol yığınını kullanır. Bunlar, düğümler arasında iletilebilecek veri türlerini tanımlar.
@@ -55,7 +55,7 @@ Bu ağ tasarımının faydaları şunlardır:
- merkezi sağlayıcılara olan bağımlılığı azaltmak
- Internet bant genişliği kullanımını azaltmak
- minimize edilmiş veya sıfır senkronizasyon
-- kısıtlı kaynaklara sahip (<1 GB RAM, <100 MB disk, 1 CPU) cihazlardan erişim
+- Kaynak kısıtlaması olan cihazlara erişim (<1 GB RAM, <100 MB disk alanı, 1 CPU)
Aşağıdaki diyagram, Portal Ağı tarafından sunulabilecek mevcut istemcilerin işlevlerini gösterir ve kullanıcıların çok düşük kaynaklı cihazlardan bu işlevlere erişmesini sağlar.
@@ -70,6 +70,7 @@ Portal Ağı istemcileri:
- [Trin](https://github.com/ethereum/trin): Rust dilinde yazılmıştır
- [Nimbus](https://nimbus.team/docs/fluffy.html): Nim dilinde yazılmıştır
- [Trin](https://github.com/ethereumjs/ultralight): Typerscipt dilinde yazılmıştır
+- [Shisui](https://github.com/GrapeBaBa/shisui): Go ile yazılmıştır
Birden fazla bağımsız istemci uygulamasına sahip olmak, Ethereum ağının dayanıklılığını ve merkeziyetsizliğini arttırır.
@@ -78,5 +79,5 @@ Eğer bir istemci sorun veya kırılganlıklar yaşıyorsa, diğer istemciler d
## Daha fazla bilgi {#futher-reading}
- [Portal Ağı (Devcon Bogota'daki Piper Merriam)](https://www.youtube.com/watch?v=0stc9jnQLXA).
-- [Portal Ağı discord](https://discord.gg/6XFs56cX)
-- [Portal Ağı web sitesi](https://ethportal.net)
+- [Portal Ağı discord](https://discord.gg/CFFnmE7Hbs)
+- [Portal Ağı web sitesi](https://www.ethportal.net/)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/networks/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/networks/index.md
index 71915ab6323..88e7439d4a8 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/networks/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/networks/index.md
@@ -50,6 +50,7 @@ Mevcut olarak istemci geliştiricilerin sürdürdüğü iki genel test ağı Sep
- [GitHub](https://github.com/eth-clients/sepolia)
- [Otterscan](https://sepolia.otterscan.io/)
- [Etherscan](https://sepolia.etherscan.io)
+- [Blockscout](https://eth-sepolia.blockscout.com/)
##### Musluklar
@@ -60,6 +61,7 @@ Mevcut olarak istemci geliştiricilerin sürdürdüğü iki genel test ağı Sep
- [Alchemy Sepolia musluğu](https://sepoliafaucet.com/)
- [Infura Sepolia Musluğu](https://www.infura.io/faucet)
- [Chainstack Sepolia Musluğu](https://faucet.chainstack.com/sepolia-faucet)
+- [Ethereum Ekosistemi musluğu](https://www.ethereum-ecosystem.com/faucets/ethereum-sepolia)
#### Goerli _(uzun vadeli destek)_ {#goerli}
@@ -76,6 +78,7 @@ Goerli doğrulama ve hisselemeyi test etme amaçlı bir test ağıdır. Goerli a
- [Web sitesi](https://goerli.net/)
- [GitHub](https://github.com/eth-clients/goerli)
- [Etherscan](https://goerli.etherscan.io)
+- [Blockscout](https://eth-goerli.blockscout.com/)
##### Musluklar
@@ -111,13 +114,21 @@ Goerli test ağında bir Doğrulayıcı başlatmak için, ethstaker'ın ["ucuz g
- [Paradigm musluğu](https://faucet.paradigm.xyz/)
- [Coinbase Cüzdanı Musluğu | Optimism Goerli](https://coinbase.com/faucets/optimism-goerli-faucet)
+#### Starknet Goerli {#starknet-goerli}
+
+[Starknet](https://www.starknet.io) için test ağı.
+
+##### Musluklar
+
+- [Starknet musluğu](https://faucet.goerli.starknet.io)
+
## Özel ağlar {#private-networks}
Bir Ethereum ağı, düğümleri genel bir ağa (yani Ana Ağ veya bir test ağı) bağlı değilse özel bir ağ değildir. Bu bağlamda özel, korumalı veya güvenli olmaktan ziyade yalnızca ayrılmış veya izole anlamına gelir.
### Geliştirme ağları {#development-networks}
-Bir Ethereum uygulaması geliştirmek için, dağıtmadan önce nasıl çalıştığını görmek amacıyla bunu özel bir ağda çalıştırmanız faydalı olur. Web geliştirme için bilgisayarınızda yerel bir sunucu oluşturmanıza benzer şekilde, dapp'nizi test etmek için yerel bir blok zincir örneği oluşturabilirsiniz. Bu, genel bir test ağından çok daha hızlı yinelemeye izin verir.
+Bir Ethereum uygulaması geliştirmek için dağıtmadan önce nasıl çalıştığını görmek amacıyla bunu özel bir ağda çalıştırmanız faydalı olur. Web geliştirme için bilgisayarınızda yerel bir sunucu oluşturmanıza benzer şekilde, merkeziyetsiz uygulamanızı test etmek için yerel bir blokzincir örneği oluşturabilirsiniz. Bu, genel bir test ağından çok daha hızlı yinelemeye izin verir.
Buna yardımcı olmak için ayrılmış projeler ve araçlar bulunuyor. [Geliştirme ağları](/developers/docs/development-networks/) hakkında daha fazla bilgi edinin.
@@ -129,8 +140,8 @@ Genel bir Ethereum ağı genel internete benziyorsa, bir konsorsiyum ağı özel
## İlgili araçlar {#related-tools}
-- [Chainlist](https://chainlist.org/) _Cüzdanları ve sağlayıcıları uygun Zincir ve Ağ Kimliklerine bağlamak için bir EVM ağı listesi_
-- [EVM tabanlı Zincirler](https://github.com/ethereum-lists/chains) _Chainlist'i destekleyen zincir üst verisinin GitHub deposu_
+- [Chainlist](https://chainlist.org/) _Cüzdanları ve sağlayıcıları uygun Zincir ve Ağ Kimliklerine bağlamaya yarayan bir EVM ağları listesi_
+- [EVM Tabanlı Zincirler](https://github.com/ethereum-lists/chains) _Chainlist'i destekleyen zincir üst verisinin GitHub deposu_
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/archive-nodes/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/archive-nodes/index.md
index 529223753b9..53ef97d80f7 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/archive-nodes/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/archive-nodes/index.md
@@ -56,7 +56,7 @@ Kendi arşiv düğümünüzü başlatmadan önce, istemciler arasındaki farklar
## Tavsiye edilen uygulamalar
-[Bir düğümü çalıştırmak için genel tavsiye edilenler](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/) dışında, bir arşiv düğümü donanım ve bakım açısından zahmetli olabilir. Erigon'un [ana özellikleri](https://github.com/ledgerwatch/erigon#key-features) düşünüldüğünde en pratik bakış açısı [Erigon](/developers/docs/nodes-and-clients/#erigon) istemci ugulamasının kullanılmasıdır.
+[Bir düğümü çalıştırmaya yönelik genel tavsiyeler](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/) dışında, bir arşiv düğümü donanım ve bakım açısından daha fazla şey gerektirebilir. Erigon'un [ana özellikleri](https://github.com/ledgerwatch/erigon#key-features) düşünüldüğünde en pratik bakış açısı [Erigon](/developers/docs/nodes-and-clients/#erigon) istemci ugulamasının kullanılmasıdır.
### Donanım
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/index.md
index d0c77c6d3fc..24043300d5d 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/index.md
@@ -31,7 +31,7 @@ Tekil bir istemcideki hata Ethereum düğümlerinin azınlık bir kısmını tem
Ethereum düğümlerinin %33'ünden fazlasına sahip olan bir fikir birliği katmanındaki bir açık fikir birliği katmanının kesinleşmesini engelleyebilirdi, yani kullanıcılar işlemlerin bir noktada geri alınmayacağına veya değiştirilmeyeceğine güvenemezdi. Bu özellikle DeFi gibi Ethereum üzerinde inşa edilmiş birçok uygulama için bayağı sıkıntılı olurdu.
- Daha kötüsü, üçte ikilik bir çoğunluğa sahip olan bir istemcideki kritik bir hata zincirin hatalı biçimde ayrılmasına ve kesinleşmesine yol açabilirdi, bu da doğrulayıcıların büyük bir kısmının geçersiz bir zincirde takılı kalmasına sebep olurdu. Eğer doğru zincire geri katılmak isterlerse, bu doğrulayıcılar ya cezalandırma ile ya da yavaş ve pahalı bir gönüllü çekilme ve yeniden aktifleştirme ile karşı karşıya kalırlardı. Bir kesintinin büyüklüğü maksimum olarak üçte ikilik bir çoğunluk cezalandırılacak şekilde (32 ETH) sorunlu düğümlerin sayısı ile ölçeklendirilir.
+ Daha kötüsü, üçte ikilik bir çoğunluğa sahip olan bir istemcideki kritik bir hata zincirin hatalı biçimde ayrılmasına ve kesinleşmesine yol açabilirdi, bu da doğrulayıcıların büyük bir kısmının geçersiz bir zincirde takılı kalmasına sebep olurdu. Eğer doğru zincire geri katılmak isterlerse, bu doğrulayıcılar ya cezalandırma ile ya da yavaş ve pahalı bir gönüllü çekilme ve yeniden aktifleştirme ile karşı karşıya kalırlardı. Bir kesintinin büyüklüğü maksimum olarak üçte ikilik bir çoğunluk cezalandırılacak şekilde (32 ETH) sorunlu düğümlerin sayısı ile ölçeklendirilir.
Bunlar muhtemel olmayan senaryolar olsa da, Ethereum ekosistemi istemcilerin aktif düğümler arasındaki dağıtımını eşitleyerek riski azaltabilir. İdeal olarak, hiçbir fikir birliği istemcisi, toplam düğümlerin %33'lük bir kısmına sahip olamaz.
@@ -45,7 +45,7 @@ Bunlar muhtemel olmayan senaryolar olsa da, Ethereum ekosistemi istemcilerin akt
Yukarıdaki iki pasta grafiği yürütüm ve fikir birliği katmanları için mevcut istemci çeşitliliğini resmetmektedir (yazıldığı Ocak 2022 esnasında). Yürütüm katmanı büyük oranda [Geth](https://geth.ethereum.org/) tarafından domine edilmiştir, uzak ikinci sırada [Open Ethereum](https://openethereum.github.io/) gelir, [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon) üçüncü ve [Nethermind](https://nethermind.io/) dördüncüdür, diğer istemciler de ağın %1'den azını kapsar. Fikir birliği katmanında en yaygın kullanılan istemci - [Prysm](https://prysmaticlabs.com/#projects) - Geth kadar baskın olmasa da yine de ağın %60'tan fazlasını temsil eder. [Lighthouse](https://lighthouse.sigmaprime.io/) ve [Teku](https://consensys.net/knowledge-base/ethereum-2/teku/) sırasıyla 20% ve 14% civarını kapsar ve diğer istemciler nadiren kullanılır.
-Yürütüm katmanı verileri 23/01/2022 tarihinde [Ethernodes](https://ethernodes.org)'dan alınmıştır. Fikir birliği istemcileri hakkındaki veriler [Micheal Sproul](https://github.com/sigp/blockprint)'dan alınmıştır. Fikir birliği istemcisi verilerinin elde edilmesi daha zordur çünkü fikir birliği katmanı müşterileri her zaman onları tanımlamak için kullanılabilecek açık izlere sahip değildir. Veri bazen azınlık istemcilerin bazılarını karıştıran bir sınıflandırma algoritması tarafından oluşturulmuştur (daha fazla ayrıntı için [buraya](https://twitter.com/sproulM_/status/1440512518242197516) bakın). Yukarıdaki diyagramda, bu karışık sınıflandırmalar bir ya/veya etiketiyle işlem görmüştür (ör. Nimbus/Teku). Yine de, ağın çoğunluğunun Prysm çalıştırdığı açıktır. Veri belirli bir blok dizisinin anlık çekimidir (bu durumda 2048001 ila 2164916 arası yuvalardaki İşaret blokları) ve Prysm'in baskınlığı bazen %68'i geçecek şekilde daha yüksek olmuştur. Sadece anlık çekimler olmasına rağmen, diyagramdaki değerler mevcut istemci çeşitliliği durumu hakkında iyi bir genel algı sağlamaktadır.
+Yürütüm katmanı verileri, 23 Ocak 2022 tarihinde [Ethernodes](https://ethernodes.org)'tan alınmıştır. Fikir birliği istemcileri hakkındaki veriler [Micheal Sproul](https://github.com/sigp/blockprint)'dan alınmıştır. Fikir birliği istemcisi verilerinin elde edilmesi daha zordur çünkü fikir birliği katmanı müşterileri her zaman onları tanımlamak için kullanılabilecek açık izlere sahip değildir. Veri bazen azınlık istemcilerin bazılarını karıştıran bir sınıflandırma algoritması tarafından oluşturulmuştur (daha fazla ayrıntı için [buraya](https://twitter.com/sproulM_/status/1440512518242197516) bakın). Yukarıdaki diyagramda, bu karışık sınıflandırmalar bir ya/veya etiketiyle işlem görmüştür (ör. Nimbus/Teku). Yine de, ağın çoğunluğunun Prysm çalıştırdığı açıktır. Veri belirli bir blok dizisinin anlık çekimidir (bu durumda 2048001 ila 2164916 arası yuvalardaki İşaret blokları) ve Prysm'in baskınlığı bazen %68'i geçecek şekilde daha yüksek olmuştur. Sadece anlık çekimler olmasına rağmen, diyagramdaki değerler mevcut istemci çeşitliliği durumu hakkında iyi bir genel algı sağlamaktadır.
Fikir birliği katmanı için güncel istemci çeşitliliği verileri artık [clientdiversity.org](https://clientdiversity.org/) adresinde mevcuttur.
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/index.md
index 09f9d17a2e6..9f2baa118e0 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/index.md
@@ -20,7 +20,7 @@ Düğüm, Ehereum yazılımını çalıştırmakta olan bilgisayarlara bağlı v
- Yürütüm İstemcisi (Yürütüm Motoru, EL istemcisi ya da eski adıyla Eth1 istemcisi olarak da bilinir) ağda yayınlanan yeni işlemleri takip eder, bunları Ethereum Sanal Makinesinde çalıştırır ve son durumlarıyla tüm güncel Ethereum verilerinin veritabanını tutar.
- Fikir Birliği İstemcisi (İşaret Düğümü, CL istemcisi ya da eski adıyla Eth2 istemcisi olarak da bilinir), ağın yürütüm istemcisinden gelen doğrulanmış veriler üzerinde anlaşmaya varmasını sağlayan hisse ispatı mutabakat algoritmasını uygular. Ayrıca yazılımın, düğümün ağı güvende tutma sürecine katılmasını sağlayan, fikir birliği istemcisine eklenebilecek ve "doğrulayıcı" olarak bilinen üçüncü bir parçası daha vardır.
-Bu istemciler Ethereum zincirinin başını takip ederler ve kullanıcıların Ethereum ağıyla etkileşime geçmelerini sağlarlar. Çoklu yazılım parçalarının birlikte çalışmasıyla oluşan modüler tasarıma [kapsüllenmiş karışıklık](https://vitalik.eth.limo/general/2022/02/28/complexity.html) adı verilir. Bu yaklaşım [Birleşim](/roadmap/merge)'i sorunsuz bir şekilde uygulamaya geçirmeyi kolaylaştırdı, istemci yazılımını yönetmeyi ve geliştirmeyi kolayşatırdı ve de bireysel istemcilerinin tekrar kullanılabilmesini sağladı, örnek olarak [katman 2 ekosistemi](/layer-2/)verilebilir.
+Bu istemciler Ethereum zincirinin başını takip ederler ve kullanıcıların Ethereum ağıyla etkileşime geçmelerini sağlarlar. Çoklu yazılım parçalarının birlikte çalışmasıyla oluşan modüler tasarıma [kapsüllenmiş karışıklık](https://vitalik.eth.limo/general/2022/02/28/complexity.html) adı verilir. Bu yaklaşım [Birleşim](/roadmap/merge)'i sorunsuz bir şekilde uygulamaya geçirmeyi kolaylaştırdı, istemci yazılımını yönetmeyi ve geliştirmeyi kolayşatırdı ve de bireysel istemcilerinin tekrar kullanılabilmesini sağladı, örnek olarak [katman 2 ekosistemi ](/layer-2/)verilebilir.
 Birleştirilmiş yürütüm ve fikir birliği istemcisinin basitleştirilmiş diyagramı.
@@ -45,7 +45,6 @@ Tek bir özelliğe uymaları bu uygulamaların ortak noktalarıdır. Özellikler
- [Düğümlerin haritası](https://etherscan.io/nodetracker), Etherscan
- [Ethernodes](https://ethernodes.org/), Bitfly
-- [Ethereum Düğüm Solucanı](https://crawler.ethereum.org/)
- [Nodewatch](https://www.nodewatch.io/), Chainsafe. Sürünen mutabakat düğümleri
## Düğüm türleri {#node-types}
@@ -130,12 +129,14 @@ Ethereum topluluğu, farklı programlama dilleri kullanan, farklı ekipler taraf
Bu tablo, farklı istemcileri özetlemektedir. Hepsi [istemci testlerini](https://github.com/ethereum/tests) başarıyla geçer ve ağ yükseltmeleriyle güncel kalmak için aktif olarak bakıma tabi tutulur.
-| İstemci | Dil | İşletim sistemleri | Ağlar | Senkronizasyon stratejileri | Durum budaması |
-| ----------------------------------------------- | -------- | --------------------- | ---------------------------------------- | --------------------------------- | --------------- |
-| [Geth](https://geth.ethereum.org/) | Go | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Goerli | Snap, Full | Archive, Pruned |
-| [Nethermind](http://nethermind.io/) | C#, .NET | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Goerli, ve daha fazlası | Snap (hizmet olmadan), Fast, Full | Archive, Pruned |
-| [Besu](https://besu.hyperledger.org/en/stable/) | Java | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Goerli, ve daha fazlası | Snap, Fast, Full | Archive, Pruned |
-| [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon) | Go | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Goerli, ve daha fazlası | Full | Archive, Pruned |
+| İstemci | Dil | İşletim sistemleri | Ağlar | Senkronizasyon stratejileri | Durum budaması |
+| ------------------------------------------------------------------------ | ---------- | --------------------- | ------------------------ | ------------------------------------------------------------- | --------------- |
+| [Geth](https://geth.ethereum.org/) | Go | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Holesky | [Snap](#snap-sync), [Full](#full-sync) | Archive, Pruned |
+| [Nethermind](https://www.nethermind.io/) | C#, .NET | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Holesky | [Snap](#snap-sync) (hizmet olmadan), Fast, [Full](#full-sync) | Archive, Pruned |
+| [Besu](https://besu.hyperledger.org/en/stable/) | Java | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Holesky | [Snap](#snap-sync), [Fast](#fast-sync), [Full](#full-sync) | Archive, Pruned |
+| [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon) | Go | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Holesky | [Full](#full-sync) | Archive, Pruned |
+| [Reth](https://reth.rs/) | Rust | Linux, Windows, macOS | Ana Ağ, Sepolia, Holesky | [Full](#full-sync) | Archive, Pruned |
+| [EthereumJS](https://github.com/ethereumjs/ethereumjs-monorepo) _(beta)_ | TypeScript | Linux, Windows, macOS | Sepolia, Holesky | [Full](#full-sync) | Pruned |
Desteklenen ağlar hakkında daha fazla bilgi için [Ethereum ağları](/developers/docs/networks/) hakkında bilgi edinin.
@@ -163,10 +164,28 @@ Nethermind, C# .NET teknoloji yığınıyla oluşturulmuş bir Ethereum uygulama
- optimize edilmiş bir sanal makine
- durum erişimi
-- Prometheus/Grafana gösterge panelleri, sıralı kurumsal kayıt desteği, JSON RPC izleme ve analiz eklentileri gibi ağ iletişimi ve zengin özellikler.
+- Prometheus/Grafana gösterge panelleri, sıralı kurumsal kayıt desteği, JSON-RPC izleme ve analiz eklentileri gibi ağ iletişimi ve zengin özellikler.
Nethermind ayrıca premium kullanıcılar için [ayrıntılı dokümanlar](https://docs.nethermind.io), güçlü geliştirici desteği, çevrimiçi bir topluluk ve 7/24 desteğe de sahiptir.
+### Reth {#reth}
+
+Reth (Rust Ethereum'un kısaltması) kullanıcı dostu, yüksek derecede modüler, hızlı ve verimli olmaya odaklanan bir Ethereum tam düğüm uygulamasıdır. Red başlangıçta Paradigm tarafından geliştirildi ve çalıştırıldı ve Apache ve MIT lisansları altında lisanslandı.
+
+Reth, üretime hazırdır ve hisseleme veya yüksek çalışma süresi gerektiren hizmetler gibi kritik görev ortamlarında kullanıma uygundur. RPC, MEV, indeksleme, simülasyonlar ve P2P aktiviteler gibi yüksek performans ve büyük marjların gerektiği kullanım durumlarında iyi performans gösterir.
+
+Daha fazla bilgi edinmek için [Reth Kitabına](https://reth.rs/) veya [Reth GitHub deposuna](https://github.com/paradigmxyz/reth?tab=readme-ov-file#reth) göz atın.
+
+### Geliştirme aşamasında {#execution-in-development}
+
+Bu istemciler hala geliştirme sürecinin erken aşamalarındadır ve henüz üretim kullanımı için önerilmemektedir.
+
+#### EthereumJS {#ethereumjs}
+
+EthereumJS Yürütüm İstemcisi (EthereumJS), TypeScript'te yazılmıştır ve Blok, İşlem ve Merkle-Patricia Ağacı sınıfları tarafından temsil edilen temel Ethereum ilkeleri ve Ethereum Sanal Makinesi'nin (EVM) bir uygulaması, bir blokzincir sınıfı ve DevP2P ağ yığınını içeren temel istemci bileşenleri de dahil olmak üzere bir dizi paketten oluşur.
+
+[Dokümanları](https://github.com/ethereumjs/ethereumjs-monorepo/tree/master) okuyarak daha fazla bilgi edinin
+
## Mutabakat istemcileri {#consensus-clients}
[Mutabakat yükseltmelerini](/roadmap/beacon-chain/) desteklemek için birden fazla fikir birliği istemcisi (eskiden "Eth2" istemcisi olarak biliniyordu) vardır. Çatal seçimi algoritması gibi mutabakat ile ilgili tüm akışlardan, doğrulamaları işlemekten ve [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) ödül ve cezalarını yönetmekten sorumludurlar.
@@ -219,21 +238,32 @@ Senkronizasyon modları, çeşitli değiş tokuşlarla bu sürece farklı yakla
### Yürütüm katmanı senkronizasyon modları {#execution-layer-sync-modes}
-#### Tam arşiv senkronizasyonu {#full-sync}
+Yürütüm katmanı, blokzincirin durumunu yeniden yürütmekten güvenilir bir kontrol noktasından yalnızca zincirin ucuyla sekronize etmeye kadar farklı kullanım durumlarına uyan farklı modlarla çalıştırılabilir.
+
+#### Tam senkronizasyon {#full-sync}
-Tam senkronizasyon, tüm blokları (başlıklar, işlemler ve makbuzlar dahil) indirir ve her bloku başlangıçtan yürüterek aşamalı olarak blok zincirin durumunu oluşturur.
+Tam senkronizasyon, tüm blokları (başlıklar ve blok gövdeleri dahil) indirir ve her bloğu başlangıçtan yürüterek aşamalı olarak blokzincirin durumunu yeniden oluşturur.
- Her işlemi doğrulayarak güven ihtiyacını en aza indirir ve en yüksek güvenliği sunar.
- Artan sayıda işlemle, tüm işlemlerin işlenmesi günler ila haftalar alabilir.
-#### Tam snap senkronizasyonu {#snap-sync}
+[Arşiv düğümleri](#archive-node), her bloktaki her işlemde yapılan durum değişikliklerinin eksiksiz bir geçmişini oluşturmak (ve saklamak) amacıyla tam bir senkronizasyon gerçekleştirir.
+
+#### Hızlı senkronizasyon {#fast-sync}
+
+Tam senkronizasyonla aynı şekilde, hızlı senkronizasyon da tüm blokları indirir (başlıklar, işlemler ve makbuzlar dahil olacak şekilde). Bununla birlikte, geçmiş işlemleri yeniden işlemek yerine, hızlı senkronizasyon, tam bir düğüm sağlamak için blokları içe aktarmaya ve işlemeye geçtiğinde yeni bir başa ulaşana kadar makbuzlara güvenir.
-Snap senkronizasyonu tıpkı bir tam arşiv senkronizasyonu gibi zinciri blok blok doğrular; ancak başlangıç blokunda başlamak yerine, doğru blok zincirin bir parçası olduğu bilinen daha yakın tarihli bir "güvenilir" kontrol noktasında başlar. Düğüm belli bir yaştan daha yaşlı olan veriyi silerken periyodik kontrol noktaları kaydeder. Bu anlık çekimler sonsuza kadar veriyi depolamaya ihtiyaç duymaktansa durum verisinin ihtiyaç duyulduğunda yeniden oluşturulabilmesi için kullanılır.
+- Hızlı senkronizasyon stratejisi.
+- Bant genişliği kullanımını destekleyerek işlem talebini azaltır.
-- Ethereum ana ağında güncel olarak varsayılanda bulunan, en hızlı senkronizasyon stratejisi
-- Güvenlikten ödün vermeden çok fazla disk kullanımı ve ağ bant genişliği tasarrufu sağlar
+#### Snap senkronizasyonu {#snap-sync}
-[Snap senkronizasyonu hakkında daha fazlası](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/caps/snap.md)
+Snap senkronizasyonları aynı zamanda zinciri her seferinde bir blok olacak şekilde doğrular. Ancak bir snap senkronizasyonu, başlangıç bloğundan başlamak yerine, gerçek blokzincirin bir parçası olduğu bilinen daha yeni bir "güvenilir" kontrol noktasından başlar. Düğüm belli bir yaştan daha yaşlı olan veriyi silerken periyodik kontrol noktaları kaydeder. Bu snap görüntüleri, veriyi sonsuza kadar depolamak yerine gerektiğinde durum verisini yeniden oluşturmak için kullanılır.
+
+- Ethereum Ana Ağında güncel olarak varsayılan olan en hızlı senkronizasyon stratejisi.
+- Güvenlikten ödün vermeden çok fazla disk kullanımı ve ağ bant genişliği tasarrufu sağlar.
+
+[Snap senkronizasyonu hakkında daha fazla bilgi](https://github.com/ethereum/devp2p/blob/master/caps/snap.md).
#### Hafif senkronizasyon {#light-sync}
@@ -256,16 +286,14 @@ Optimistik senkronizasyon kayıt ile ve geriye dönük uyumlu olması için tasa
#### Kontrol noktası senkronizasyonu {#checkpoint-sync}
-Aynı zamanda zayıf öznellik senkronizasyonu olarak da bilinen kontrol noktası senkronizasyonu, İşaret Zinciri'nin senkronize edilmesi için üstün bir kullanıcı deneyimi oluşturmaktadır. İşaret Zinciri'nin senkronizasyonunu başlangıç yerine yakın tarihli bir zayıf öznellikten başlatan [zayıf öznellik](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity/) varsayımlarına dayanır. Kontrol noktası senkronizasyonu başlangıç senkronizasyon zamanını [başlangıçtan](/glossary/#genesis-block) senkronize etmeye benzer güven varsayımları ile büyük oranda hızlandırır.
+Aynı zamanda zayıf öznellik senkronizasyonu olarak da bilinen kontrol noktası senkronizasyonu, bir İşaret Zincirinin senkronize edilmesine yönelik üstün bir kullanıcı deneyimi sağlar. İşaret Zincirinin senkronizasyonunu başlangıç yerine yakın tarihli bir zayıf öznellikten başlatan [zayıf öznellik](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity/) varsayımlarını temel alır. Kontrol noktası senkronizasyonu, başlangıç senkronizasyon zamanını [başlangıçtan](/glossary/#genesis-block) senkronize etmeye benzer güven varsayımları ile büyük oranda hızlandırır.
-Pratikte, bu düğümünüzün yakın tarihli kesinleştirilmiş durumları indirmek için uzak bir servise bağlandığı anlamına gelir ve o noktadan sonra veri doğrulamaya devam eder. Veriyi sağlayan üçüncü şahısa güvenilir ve dikkatlice seçilmelidir.
+Pratikte, bu düğümünüzün yakın tarihli kesinleştirilmiş durumları indirmek için uzak bir servise bağlandığı anlamına gelir ve o noktadan sonra veri doğrulamaya devam eder. Verileri sağlayan üçüncü taraf güvenilirdir ve dikkatlice seçilmelidir.
[Kontrol noktası senkronizasyonu](https://notes.ethereum.org/@djrtwo/ws-sync-in-practice) hakkında daha fazlası
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
-İnternette Ethereum istemcileri hakkında birçok bilgi var. İşte size yardımcı olabilecek birkaç kaynak.
-
- [Ethereum 101 - 2. Bölüm - Düğümleri Anlamak](https://kauri.io/ethereum-101-part-2-understanding-nodes/48d5098292fd4f11b251d1b1814f0bba/a) _– Wil Barnes, 13 Şubat 2019_
- [Ethereum Tam Düğümlerini Çalıştırmak: Pek Motivasyonu Olmayanlar İçin Kılavuz](https://medium.com/@JustinMLeroux/running-ethereum-full-nodes-a-guide-for-the-barely-motivated-a8a13e7a0d31) _– Justin Leroux, 7 Kasım 2019_
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/index.md
index 80cc67737fe..5e35a84ff1d 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/index.md
@@ -8,7 +8,7 @@ Tam düğüm çalıştırmak Ethereum ile etkileşime girmenin en güven gerekti
## Hafif istemci nedir? {#what-is-a-light-client}
-Hafif düğüm, açık istemci yazılımını çalıştıran bir düğümdür. Blok zincirdeki tüm yerel verilerin kopyasını tutmak ve bağımsız bir şekilde hepsini doğrulamak yerine sadece gerekli verileri bazı sağlayıcılardan isterler. Sağlayıcı, tam bir düğümden veya merkezi bir RPC sunucusundan direkt bir bağlantı olabilir. Veriler daha sonra hafif düğüm tarafından doğrulanarak zincirin başına ayak uydurmasına izin verilir. Hafif düğümler yalnızca blok başlıklarını işler, sadece ara sıra gerçek blok içeriğini de indirir. Düğümlerin hafif ve tam istemci yazılımı kombinasyonlarından hangisini çalıştırdıklarına bağlı olarak hafifliklerinde farklılıklar olabilir. Örneğin, hem hafif yürütüm istemcisi hem de hafif fikir birliği istemcisi çalıştıran bir düğüm en açık yapılandırmaya sahip olabilir. Ayrıca birçok düğümün, tam yürütüm istemcileriyle birlikte hafif fikir birliği istemcilerini çalıştırmayı seçmesi veya bunun tam tersi de olasıdır.
+Hafif düğüm, açık istemci yazılımını çalıştıran bir düğümdür. Blok zincirdeki tüm yerel verilerin kopyasını tutmak ve bağımsız bir şekilde hepsini doğrulamak yerine sadece gerekli verileri bazı sağlayıcılardan isterler. Sağlayıcı, tam bir düğümden veya merkezi bir RPC sunucusundan direkt bir bağlantı olabilir. Veriler daha sonra hafif düğüm tarafından doğrulanarak zincirin başına ayak uydurmasına izin verilir. Hafif düğümler yalnızca blok başlıklarını işler, sadece ara sıra gerçek blok içeriğini de indirir. Düğümlerin hafifliği, çalıştırdığı hafif ve tam istemci yazılımı kombinasyonuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örneğin, hem hafif yürütüm istemcisi hem de hafif fikir birliği istemcisi çalıştıran bir düğüm en açık yapılandırmaya sahip olabilir. Ayrıca birçok düğümün, tam yürütüm istemcileriyle birlikte hafif fikir birliği istemcilerini çalıştırmayı seçmesi veya bunun tam tersi de olasıdır.
## Hafif istemciler nasıl çalışır? {#how-do-light-clients-work}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/node-architecture/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/node-architecture/index.md
index fcc0cc151b3..84f80e98005 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/node-architecture/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/node-architecture/index.md
@@ -12,8 +12,6 @@ Aşağıdaki şema iki Ethereum istemcisi arasındaki ilişkiyi göstermekte. İ
-_Bu görsel, geth.ethereum.org'dan alınmıştır ve yürütüm istemcilerini temsilen Geth logosu kullanmaktadır - yürütüm istemcisi için Erigon, Nethermind ve Besu gibi başka seçenekler de vardır._
-
Bu çift istemcili yapının çalışması için, fikir birliği istemcilerinin yürütüm istemcisine işlem paketlerini iletebilmesi gerekir. İstemcinin herhangi bir Ethereum kuralını çiğnemediğinden ve Ethereum'un durumu için önerilen güncellemenin doğru olduğundan emin olmanın yolu işlemleri yerel olarak yürütmektir. Benzer olarak, düğüm bir blok üreticisi olmak için seçildiğinde, fikir birliği istemcisi yeni bloka dahil etmek ve küresel durumu güncellemek için Geth üzerinden işlem paketleri talep edebilmelidir. İstemciler arası gerçekleşen bu iletişim [motor API](https://github.com/ethereum/execution-apis/blob/main/src/engine/common.md)'sını kullanan yerel bir RPC bağlantısı tarafından sağlanır.
## Yürütüm istemcisi ne yapar? {#execution-client}
@@ -22,7 +20,7 @@ Yürütüm istemcisi, işlem işleme, işlem dedikodusu, durum yönetimi ve Ethe
Yürütüm istemcisi, işlem listesi, güncellenmiş durum ağacı ve diğer yürütümle ilgili veriler gibi yürütüm yüklerini oluşturur. Fikir birliği istemcileri, her bloktaki yürütme yüklerini içerir. Yürütüm istemcisi, geçerli olduklarından emin olmak için yeni bloklarda işlemlerin yeniden yürütülmesinden sorumludur. İşlemleri yürütme, yürütüm istemcisinin [Ethereum Sanal Makinesi (EVM)](/developers/docs/evm) olarak bilinen gömülü bilgisayarından yapılır.
-Yürütüm istemcisi ayrıca Ethereum'a [RPC yöntemleri](/developers/docs/apis/json-rpc)aracılığıyla kullanıcıların Ethereum blok zincirini sorgulamasını, işlemleri göndermelerini ve akıllı sözleşmeler dağıtmalarını sağlayan bir arayüz sunar. RPC çağrılarının bir [Web3js](https://docs.web3js.org/)veya [Web3py](https://web3py.readthedocs.io/en/v5/) kütüphanesi ya da tarayıcı cüzdanı gibi bir kullanıcı arayüzü tarafından işlenmesi yaygın bir durumdur.
+Yürütüm istemcisi ayrıca Ethereum'a [RPC yöntemleri ](/developers/docs/apis/json-rpc)aracılığıyla kullanıcıların Ethereum blok zincirini sorgulamasını, işlemleri göndermelerini ve akıllı sözleşmeler dağıtmalarını sağlayan bir arayüz sunar. RPC çağrılarının bir [Web3js](https://docs.web3js.org/)veya [Web3py](https://web3py.readthedocs.io/en/v5/) kütüphanesi ya da tarayıcı cüzdanı gibi bir kullanıcı arayüzü tarafından işlenmesi yaygın bir durumdur.
Özetle, yürütüm istemcisi:
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/index.md
index d6b688be1c1..4e4c578abd0 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/nodes-as-a-service/index.md
@@ -63,19 +63,30 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- İstek Gezgini, Mempool İzleyicisi ve Composer ile Gösterge Tablosu
- Entegre test ağı musluk erişimi
- 18 bin kullanıcılı aktif Discord kurucu topluluğu
+
- [**Düğüm ile İlgili Her Şey**](https://allthatnode.com/)
- [Belgeler](https://docs.allthatnode.com/)
- Özellikler
- - Günlük 150.000 istekle birlikte en büyük kademe
- - 24'ten fazla blok zincir düğümüne erişim
- - RPC, HTTPS ve WSS uç noktaları
- - Arşiv bilgilerine sınırsız erişim
- - 7/24 destek ve %99,9'un üzerinde çalışma süresi
+ - Ücretsiz katman ile günde 50.000 istek
+ - 40'tan fazla protokol desteği
+ - JSON-RPC (Ethereum Sanal Makinesi, Tendermint), REST ve Websocket API'leri desteklenir
+ - Arşiv verilerine sınırsız erişim
+ - 7/24 teknik destek ve %99,9'un üzerinde çalışma süresi
- Çoklu zincirlerde musluk erişilebilirliği
- - Sınırsız uç nokta erişimi ve sınırsız sayıda API anahtarı
- - İzleme/Hata Ayıklama isim alanı kullanılabilir
+ - Sınırsız sayıda API anahtarı ile sınırsız uç nokta erişimi
+ - İzleme/Hata Ayıklama API'si desteklenir
- Otomatik güncellemeler
- - Teknik destek
+
+- [**Amazon Yönetimli Blokzincir**](https://aws.amazon.com/managed-blockchain/)
+ - [Belgeler](https://aws.amazon.com/managed-blockchain/resources/)
+ - Özellikler
+ - Tamamen yönetilen Ethereum düğümleri
+ - Altı bölgede mevcut
+ - HTTP üzerinden JSON-RPC ve güvenli WebSockets
+ - 3 zinciri destekler
+ - SLA'lar, 7/24 AWS desteği
+ - Go-ethereum ve Lighthouse
+
- [**Ankr**](https://www.ankr.com/)
- [Belgeler](https://docs.ankr.com/)
- Özellikler
@@ -88,7 +99,8 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Gösterge paneli
- RPC, HTTPS ve WSS uç noktaları
- Doğrudan destek
-- [**Patlama**](https://blastapi.io/)
+
+- [**Blast**](https://blastapi.io/)
- [Belgeler](https://docs.blastapi.io/)
- Özellikler
- RPC ve WSS desteği
@@ -102,13 +114,15 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- 7/24 İzleme ve uyarılar
- %99,9'luk genel SLA
- Kripto ile ödeme
+
- [**BlockDaemon**](https://blockdaemon.com/)
- [Belgeler](https://ubiquity.docs.blockdaemon.com/)
- Faydalar
- Gösterge Paneli
- Düğüm bazında
- Analitik
-- [**BlokPI**](https://blockpi.io/)
+
+- [**BlockPI**](https://blockpi.io/)
- [Belgeler](https://docs.blockpi.io/)
- Özellikler
- Güçlü ve dağıtılmış düğüm yapısı
@@ -119,6 +133,16 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Özellleştirilmiş plan ve kullandıkça ödeme
- Kripto ile ödeme
- Doğrudan destek ve Teknik destek
+
+- [**Chainbase**](https://www.chainbase.com/)
+ - [Belgeler](https://docs.chainbase.com)
+ - Özellikler
+ - Çoğunlukla erişilebilir, hızlı ve ölçeklenebilir RPC servisi
+ - Çoklu zincir desteği
+ - Ücretsiz tarifeler
+ - Kullanıcı dostu kontrol paneli
+ - RPC'nin ötesinde blok zincir veri servisi sağlar
+
- [**Chainstack**](https://chainstack.com/)
- [Belgeler](https://docs.chainstack.com/)
- Özellikler
@@ -131,6 +155,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Bulutunuzu getirin
- Saat başına ödeme fiyatlandırması
- Doğrudan 7/24 destek
+
- [**DataHub**](https://datahub.figment.io)
- [Belgeler](https://docs.figment.io/)
- Özellikler
@@ -143,7 +168,8 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Gösterge Paneli
- Doğrudan 24/7 Destek
- Kripto ile Ödeme (İşletme)
-- [DRPC](https://drpc.org/)
+
+- [**DRPC**](https://drpc.org/)
- [Belgeler](https://docs.drpc.org/)
- Özellikler
- Merkeziyetsiz RPC düğümleri
@@ -152,11 +178,12 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Ücretsiz katmanda aylık sınırsız işlem birimi
- Veri doğrulama
- Özel uç noktalar
- - http ve WSS uç noktaları
+ - HTTP ve WSS uç noktaları
- Sınırsız anahtarlar (ücretsiz ve ücretli kademe)
- Esnek geri atım seçenekleri
- [Genel Uç Nokta](https://eth.drpc.org)
- Ücretsiz paylaşımlı arşiv düğümleri
+
- [**GetBlock**](https://getblock.io/)
- [Belgeler](https://getblock.io/docs/get-started/authentication-with-api-key/)
- Özellikler
@@ -168,6 +195,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Gelişmiş analizler
- Otomatik güncellemeler
- Teknik destek
+
- [**InfStones**](https://infstones.com/)
- Özellikler
- Ücretsiz katman seçeneği
@@ -179,6 +207,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Özel dağıtımlar için hızlı eşitleme süresi
- Doğrudan 7/24 destek
- 50'den fazla blok zincir düğümüne erişim
+
- [**Infura**](https://infura.io/)
- [Belgeler](https://infura.io/docs)
- Özellikler
@@ -187,6 +216,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Ücretli arşiv verileri
- Doğrudan Destek
- Gösterge paneli
+
- [**Kaleido**](https://kaleido.io/)
- [Belgeler](https://docs.kaleido.io/)
- Özellikler
@@ -207,6 +237,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Çoklu bulut, çoklu bölge ve hibrit dağıtım düzenlemeleri için destek
- Basit saatlik SaaS tabanlı ücretlendirme
- SLA'lar ve 7/24 destek
+
- [**Lava Ağı**](https://www.lavanet.xyz/)
- [Belgeler](https://docs.lavanet.xyz/)
- Özellikler
@@ -218,6 +249,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Sezgisel Proje Yönetim Arayüzü
- Mutabakat Tabanlı Veri Bütünlüğü
- Çoklu Zincir Desteği
+
- [**Moralis**](https://moralis.io/)
- [Belgeler](https://docs.moralis.io/)
- Özellikler
@@ -230,6 +262,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Benzersiz Ethereum SDK'si
- Benzersiz API uç noktaları
- Doğrudan teknik destek
+
- [**NodeReal MegaNode**](https://nodereal.io/)
- [Belgeler](https://docs.nodereal.io/nodereal/meganode/introduction)
- Özellikler
@@ -237,6 +270,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Web3 geliştiricileri için gelişmiş API
- Çoklu zincir desteği
- Ücretsiz başlayın
+
- [**NOWNode'lar**](https://nownodes.io/)
- [Belgeler](https://documenter.getpostman.com/view/13630829/TVmFkLwy)
- Özellikler
@@ -247,6 +281,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- 7/24 Destek Ekibi
- Kişisel Hesap Yöneticisi
- Paylaşılan, arşivlenen, yedeklenen ve özel düğümler
+
- [**Pocket Ağı**](https://www.pokt.network/)
- [Belgeler](https://docs.pokt.network/home/)
- Özellikler
@@ -267,6 +302,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- En özel, sansüre dirençli seçenek
- Uygulamalı geliştirici desteği
- [Pocket Portal](https://bit.ly/ETHorg_POKTportal) gösterge paneli ve analizleri
+
- [**QuickNode**](https://www.quicknode.com)
- [Belgeler](https://www.quicknode.com/docs/)
- Özellikler
@@ -280,11 +316,13 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- NFT veri ve analiz API'sı
- [SOC2 Sertifikalı](https://www.quicknode.com/security)
- Geliştiricilerden İşletmelere Uygun
+
- [**Rivet**](https://rivet.cloud/)
- [Belgeler](https://rivet.readthedocs.io/en/latest/)
- Özellikler
- Ücretsiz katman seçeneği
- Kullandıkça ölçeklendirin
+
- [**SenseiNode**](https://senseinode.com)
- [Belgeler](https://docs.senseinode.com/)
- Özellikler
@@ -292,6 +330,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Gösterge paneli
- Latin Amerika'daki farklı konumlarda birden fazla barındırma sağlayıcısında AWS'yi barındırma
- Prysm ve Lighthouse istemcileri
+
- [**SettleMint**](https://console.settlemint.com/)
- [Belgeler](https://docs.settlemint.com/)
- Özellikler
@@ -305,6 +344,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Gösterge paneli
- Saat başına ödeme fiyatlandırması
- Doğrudan destek
+
- [**Tenderly**](https://tenderly.co/web3-gateway)
- [Belgeler](https://docs.tenderly.co/web3-gateway/web3-gateway)
- Özellikler
@@ -312,13 +352,26 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Geçmiş verilere ücretsiz erişim
- 8 kata kadar daha hızlı okuma ağırlıklı iş yükü
- %100 istikrarlı okuma erişimi
- - JSON RPC uç noktaları
+ - JSON-RPC uç noktaları
- UI temelli RPC istek inşacısı ve istek ön izlemesi
- Tenderly'nin geliştirme, hata ayıklama ve test araçlarıyla sıkı şekilde entegre
- İşlem simülasyonları
- Kullanım analizleri ve filtreleme
- Kolay erişim anahtarı yönetimi
- Sohbet, e-posta ve Discord aracılığıyla özel mühendislik desteği
+
+- [**Tokenview**](https://services.tokenview.io/)
+ - [Belgeler](https://services.tokenview.io/docs?type=nodeService)
+ - Özellikler
+ - 7/24 teknik destek ve Telegram geliştiriciler topluluğu
+ - Çoklu zincir desteği (Bitcoin, Ethereum, Tron, BNB Smart Chain, Ethereum Classic)
+ - Hem RPC hem WSS uç noktaları kullanıma açıktır
+ - Arşiv veri API'sına sınırsız erişim
+ - İstek Gezgini ve Bellek Havuzu İzleyicili Gösterge Tablosu
+ - NFT veri API'sı ve Web kancası bildirimi
+ - Kripto ile Ödeme
+ - Ekstra davranış gereksinimleri için harici destek
+
- [**Watchdata**](https://watchdata.io/)
- [Belgeler](https://docs.watchdata.io/)
- Özellikler
@@ -330,6 +383,7 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- Çeşitli düğümler için destek
- Kaynak ölçeklendirme
- Yüksek işlem hızları
+
- [**ZMOK**](https://zmok.io/)
- [Belgeler](https://docs.zmok.io/)
- Özellikler
@@ -338,39 +392,18 @@ Bir düğüm hizmeti kullanarak, ürününüzün altyapı yönünü merkezileşt
- İşlem göndermek için sınırsız TX ücreti ve sonsuz Gaz
- Yeni blokun en hızlı şekilde alınması ve blok zincirin okunması
- API çağrısı başına en iyi fiyat garantisi
-- [**Chainbase**](https://www.chainbase.com/)
- - [Belgeler](https://docs.chainbase.com)
+
+- [**Zeeve**](https://www.zeeve.io/)
+ - [Belgeler](https://www.zeeve.io/docs/)
- Özellikler
- - Çoğunlukla erişilebilir, hızlı ve ölçeklenebilir RPC servisi
- - Çoklu zincir desteği
- - Ücretsiz tarifeler
- - Kullanıcı dostu kontrol paneli
- - RPC'nin ötesinde blok zincir veri servisi sağlar
+ - Blok zincir ağları ve düğümleri için dağıtım, izleme ve yönetim sağlayan kuruluş seviyesi kod gerektirmeyen bir otomasyon platformu
+ - 30'dan fazla Desteklenen Protokol, Entegreasyon ve daha fazlasını eklemek
+ - Merkeziyetsiz depolama, merkeziyetsiz kimlik ve Blok Zincir Cüzdanı veri API'ları gibi gerçek hayatta kullanım alanları olan değer atfedilmiş web3 altyapı servisleri
+ - 7/24 destek sunarak ve proaktif izleme yaparak düğümlerin iyi durumundan sürekli emin olma.
+ - RPC uç noktaları API'lere kimlik doğrulamalı erişim, sezgisel gösterge paneli ve analizlerle zahmetsiz bir yönetim sunar.
+ - Hem yönetilen bulut servisi sağlarken hem de kendi bulut servisinizi seçme şansı tanır; bunun için AWS, Azure, Google Cloud ve Digital Ocean gibi bütün büyük bulut sağlayıcılarını destekler.
+ - Kullanıcınıza en yakın düğümü sürekli hedef alabilmek için her seferinde akıllı yönlendirmeyi kullanıyoruz
-[**Zeeve**](https://www.zeeve.io/)
-
-- [Belgeler](https://www.zeeve.io/docs/)
-- Özellikler
- - Blok zincir ağları ve düğümleri için dağıtım, izleme ve yönetim sağlayan kuruluş seviyesi kod gerektirmeyen bir otomasyon platformu
- - 30'dan fazla Desteklenen Protokol, Entegreasyon ve daha fazlasını eklemek
- - Merkeziyetsiz depolama, merkeziyetsiz kimlik ve Blok Zincir Cüzdanı veri API'ları gibi gerçek hayatta kullanım alanları olan değer atfedilmiş web3 altyapı servisleri
- - 7/24 destek sunarak ve proaktif izleme yaparak düğümlerin iyi durumundan sürekli emin olma.
- - RPC uç noktaları API'lara doğrulanmış erişim izni sunarak; zahmetsiz yönetim ve güçlü bir kullanıcı paneli ve analitik bilgiler sunar.
- - Hem yönetilen bulut servisi sağlarken hem de kendi bulut servisinizi seçme şansı tanır; bunun için AWS, Azure, Google Cloud ve Digital Ocean gibi bütün büyük bulut sağlayıcılarını destekler.
- - Kullanıcınıza en yakın düğümü sürekli hedef alabilmek için her seferinde akıllı yönlendirmeyi kullanıyoruz
-
-[**Tokenview**](https://services.tokenview.io/)
-
-- [Belgeler](https://services.tokeniew/docs?type=nodeService)
-- Özellikler
- - 7/24 teknik destek ve Telegram geliştiriciler topluluğu
- - Çoklu zincir desteği (Bitcoin, Ethereum, Tron, BNB Smart Chain, Ethereum Classic)
- - Hem rpc hem de wss uç noktaları kullanıma açıktır
- - Arşiv veri API'sına sınırsız erişim
- - İstek Gezgini ve Bellek Havuzu İzleyicili Gösterge Tablosu
- - NFT veri API'sı ve Web kancası bildirimi
- - Kripto ile Ödeme
- - Ekstra davranış gereksinimleri için harici destek
## Daha fazla okuma {#further-reading}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md
index 704ba1d42c7..601b21139c3 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md
@@ -92,12 +92,13 @@ Seçtiğiniz senkronizasyon modu ve istemci alan gereksinimlerini etkileyecektir
| İstemci | Disk boyutu (anlık senkronizasyon) | Disk boyutu (tam arşiv) |
| ---------- | ---------------------------------- | ----------------------- |
-| Geth | 500GB+ | 12TB+ |
-| Nethermind | 500GB+ | 12TB+ |
| Besu | 800GB+ | 12TB+ |
| Erigon | Yok | 2.5TB+ |
+| Geth | 500GB+ | 12TB+ |
+| Nethermind | 500GB+ | 12TB+ |
+| Reth | Yok | 2,2 TB veya fazlası |
-- Not: Erigon anlık senkronizasyon sunmaz, ancak Tam Budama mümkündür (yaklaşık 500 GB)
+- Not: Erigon ve Reth anlık senkronizasyon sunmaz, ancak tam temizleme mümkündür ( Erigon için ~2TB, Reth için ~1,2TB)
Fikir birliği istemcileri için, alan gereksinimi ayrıca istemci uygulaması ve açık olan özelliklere (ör. doğrulayıcı kesici) de bağlıdır ancak genel olarak işaret verisi için gereken ilave bir 200 GB ekleyin. Büyük bir doğrulayıcı sayısı ile bant genişliği yükü de artmaktadır. [Bu analizde fikir birliği istemcileri gereksinimleri hakkında detaylar](https://mirror.xyz/0x934e6B4D7eee305F8C9C42b46D6EEA09CcFd5EDc/b69LBy8p5UhcGJqUAmT22dpvdkU-Pulg2inrhoS9Mbc) bulabilirsiniz.
@@ -126,7 +127,7 @@ Birden fazla kullanıcı dostu proje, istemci kurulum deneyimini geliştirmeyi h
Aşağıda birkaç tıklamayla istemci kurmanıza ve yönetmenize yardımcı olacak birkaç proje bulunmaktadır:
-- [DappNode](https://docs.dappnode.io/user/quick-start/first-steps/) - DappNode sadece bir satıcıdan gelecek bir makine ile gelmez. Yazılım, asıl düğüm başlatıcısı ve birçok özelliği olan kontrol merkezi herhangi bir donanımda kullanılabilir.
+- [DappNode](https://docs.dappnode.io/docs/user/getting-started/choose-your-path) - DappNode sadece bir satıcıdan gelecek bir makine ile gelmez. Yazılım, asıl düğüm başlatıcısı ve birçok özelliği olan kontrol merkezi herhangi bir donanımda kullanılabilir.
- [eth-docker](https://eth-docker.net/) - Basit ve güvenli kilitlemeye odaklı, Docker ile otomatik kurulum, temel terminal ve Docker bilgisi gerektirir, biraz daha gelişmiş kullanıcılara önerilir.
- [Stereum](https://stereum.net/ethereum-node-setup/) - Uzak bir sunucuya SSH bağlantısı aracılığıyla istemci kurulumu için GUI kurulum kılavuzu, kontrol merkezi ve daha birçok özelliği bulunan bir başlatıcı.
- [NiceNode](https://www.nicenode.xyz/) - Bilgisayarınızda bir düğüm çalıştırmak için basit bir kullanıcı deneyimi olan başlatıcı. Sadece istemciler seçin ve birkaç tıkta bunları başlatın. Hâlâ geliştirilmektedir.
@@ -151,9 +152,10 @@ Her bir istemcinin kurulumu için yönergeler yukarıdaki istemci listelerinde b
##### Yürütüm istemcileri
- [Besu](https://github.com/hyperledger/besu/releases)
-- [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon#usage) (önceden inşa edilmiş bir kütüphane sağlamaz, derlenmesi gerekir)
+- [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon/releases)
- [Geth](https://geth.ethereum.org/downloads/)
- [Nethermind](https://downloads.nethermind.io/)
+- [Reth](https://reth.rs/installation/installation.html)
Ayrıca istemci çeşitliliğinin [yürütüm katmanında bir sorun](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/#execution-layer) olduğundan da bahsetmeye değer. Okurların azınlık bir yürütüm istemcisi çalıştırması önerilir.
@@ -165,7 +167,7 @@ Ayrıca istemci çeşitliliğinin [yürütüm katmanında bir sorun](/developers
- [Prysm](https://github.com/prysmaticlabs/prysm/releases/latest)
- [Teku](https://github.com/ConsenSys/teku/releases)
-[İstemci çeşitliliği](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) doğrulayıcılar çalıştıran fikir birliği düğümleri için önemlidir. Eğer doğrulayıcıların çoğunluğu tek bir istemci uygulaması kullanıyorsa, ağ güvenliği risktedir. Bundan dolayı azınlık bir istemci seçiminin düşünülmesi önerilir.
+[İstemci çeşitliliği](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) doğrulayıcılar çalıştıran fikir birliği düğümleri için önemlidir. Eğer doğrulayıcıların çoğunluğu tek bir istemci uygulaması kullanıyorsa, ağ güvenliği risk altındadır. Bundan dolayı azınlık bir istemci seçiminin düşünülmesi önerilir.
[Güncel ağ istemci kullanımını görün](https://clientdiversity.org/) ve [istemci çeşitliliği](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity) hakkında dahasını öğrenin.
@@ -177,7 +179,7 @@ Geliştiriciler yayınlanmış dosyaları kendi PGP anahtarları ile imzalarlar
Başka bir doğrulama yöntemi ise geliştiriciler tarafından sağlanan karmanın, yani eşsiz kriptografik bir parmak izinin, indirdiğiniz yazılımınki ile uyup uymadığından emin olmaktır. Bu PGP kullanmaktan bile daha kolaydır ve bazı istemciler sadece bu seçeneği sunar. Sadece karma fonksiyonunu indirilen yazılım üzerinde çalıştırın ve sürüm notu sayfasındaki ile karşılaştırın. Örneğin:
-```
+```sh
sha256sum teku-22.6.1.tar.gz
9b2f8c1f8d4dab0404ce70ea314ff4b3c77e9d27aff9d1e4c1933a5439767dde
@@ -213,7 +215,7 @@ Yürütüm ve fikir birliği istemcileri [Motor API](https://github.com/ethereum
Bu token istemci yazılmı tarafından otomatik olarak oluşturulur ama bazı durumlar kendiniz yapmanız gerekebilir. [OpenSSL](https://www.openssl.org/) kullanarak oluşturabilirsiniz:
-```
+```sh
openssl rand -hex 32 > jwtsecret
```
@@ -221,12 +223,12 @@ openssl rand -hex 32 > jwtsecret
Bu bölüm size yürütüm istemcileri başlatmada rehberlik edecektir. Sadece istemciyi şu ayarlarla başlatacak temel bir yapılandırma örneği olarak görev yapmaktadır:
-- Bağlanılacak ağı belirler, bizim örneklerimizde ana ağ
+- Bağlanılacak ağı belirler, bizim örneklerimizde Ana ağ
- Kurulumunuzun ön hazırlığı için [test ağlarından birini](/developers/docs/networks/) seçebilirsiniz
- Blok zincir dahil tüm verinin depolanacağı veri klasörünü belirtir
- Yolu gerçek bir versiyonu ile değiştirdiğinizden emin olun, örneğin harici diskinize işaret edecek şekilde
- İstemci ile iletişim için arayüzleri aktif eder
- - Fikir birliği istemcisi ile iletişim için Motor API ve JSON RPC dahil
+ - Fikir birliği istemcisiyle iletişim için JSON-RPC ve Engine API'si içerir
- Doğrulanmış API için `jwtsecret` yolunu belirler
- Örnek yolu istemciler tarafından erişilebilecek gerçek bir versiyonu ile değiştirdiğinizden emin olun, ör. `/tmp/jwtsecret`
@@ -236,9 +238,9 @@ Bunun temel bir örnek olduğunu aklınızda tutun, diğer tüm ayarlar varsayı
##### Besu'yu Çalıştırmak
-Bu örnek Besu'yu ana ağda başlatır, blok zincir verisini varsayılan biçimde `/veri/ethereum` lokasyonunda tutar, JSON RPC ve Motor RPC'yi fikir birliği istemcisini bağlamak için etkinleştirir. Motor API `jwtsecret` ile doğrulanmıştır ve sadece `localhost` tarafından gelen çağrılara izin verilir.
+Bu örnek Besu'yu Ana Ağda başlatır, blokzincir verisini varsayılan biçimde `/data/ethereum` lokasyonunda tutar, JSON RPC ve Motor RPC'yi fikir birliği istemcisini bağlamak için etkinleştirir. Motor API `jwtsecret` ile doğrulanmıştır ve sadece `localhost` tarafından gelen çağrılara izin verilir.
-```
+```sh
besu --network=mainnet \
--data-path=/data/ethereum \
--rpc-http-enabled=true \
@@ -250,7 +252,7 @@ besu --network=mainnet \
Besu aynı zamanda birtakım sorular soran ve yapılandırma dosyasını oluşturan bir başlatıcı seçeneği ile beraber gelir. Etkileşimli başlatıcıyı şunu kullanarak çalıştırın:
-```
+```sh
besu --Xlauncher
```
@@ -258,9 +260,9 @@ besu --Xlauncher
##### Erigon'u Çalıştırmak
-Bu örnek Erigon'u ana ağda başlatır, blok zincir verisini `/data/ethereum` lokasyonunda depolar, JSON RPC'yi etkinleştirir, hangi isim alanlarına izin verildiğini belirler ve `jwtsecret` yolu tarafından belirlenen mutabakat mekanizmasının bağlanması için doğrulamayı etkinleştirir.
+Bu örnek Erigon'u Ana Ağda başlatır, blokzincir verisini `/data/ethereum` lokasyonunda depolar, JSON RPC'yi etkinleştirir, hangi isim alanlarına izin verildiğini belirler ve `jwtsecret` yolu tarafından belirlenen fikir birliği istemcisinin bağlanması için doğrulamayı etkinleştirir.
-```
+```sh
erigon --chain mainnet \
--datadir /data/ethereum \
--http --http.api=engine,eth,web3,net \
@@ -271,9 +273,9 @@ Erigon varsayılan olarak 8 GB bir HDD ile tam senkronizasyon gerçekleştirir,
##### Geth'i Çalıştırmak
-Bu örnek Geth'i ana ağda başlatır, blok zincir verisini `/data/ethereum` lokasyonunda depolar, JSON RPC'yi etkinleştirir ve hangi isim alanlarına izin verildiğini belirler. Aynı zamanda `jwtsecret` yolu gereken bağlanan fikir birliği istemcisi için doğrulamayı ve hangi bağlantılara izin verildiğini belirlemeyi etkinleştirir, bizim örneğimizde bu sadece `localhost` tarafından gelenlerdir.
+Bu örnek Geth'i Ana Ağda başlatır, blokzincir verisini `/data/ethereum` lokasyonunda depolar, JSON RPC'yi etkinleştirir ve hangi isim alanlarına izin verildiğini belirler. Aynı zamanda `jwtsecret` yolu gereken bağlanan fikir birliği istemcisi için doğrulamayı ve hangi bağlantılara izin verildiğini belirlemeyi etkinleştirir, bizim örneğimizde bu sadece `localhost` tarafından gelenlerdir.
-```
+```sh
geth --mainnet \
--datadir "/data/ethereum" \
--http --authrpc.addr localhost \
@@ -286,9 +288,9 @@ geth --mainnet \
##### Nethermind'ı Çalıştırmak
-Nethermind çeşitli [kurulum seçenekleri](https://docs.nethermind.io/nethermind/first-steps-with-nethermind/getting-started) sunar. Paket çeşitli dosyalarla gelir, bunlara yapılandırmayı etkileşimli bir şekilde oluşturmanıza yardımcı olacak kılavuzlu kurulumu olan bir Başlatıcı dahildir. Alternatif olarak, çalıştırılabilir dosyanın kendisi olan Çalıştırıcı'yı bulacaksınız ve bunu sadece yapılandırma bayrakları ile çalıştırabilirsiniz. JSON RPC varsayılan olarak etkinleştirilir.
+Nethermind çeşitli [kurulum seçenekleri](https://docs.nethermind.io/nethermind/first-steps-with-nethermind/getting-started) sunar. Paket çeşitli dosyalarla gelir, bunlara yapılandırmayı etkileşimli bir şekilde oluşturmanıza yardımcı olacak kılavuzlu kurulumu olan bir Başlatıcı dahildir. Alternatif olarak, çalıştırılabilir dosyanın kendisi olan Çalıştırıcı'yı bulacaksınız ve bunu sadece yapılandırma bayrakları ile çalıştırabilirsiniz. JSON-RPC varsayılan olarak etkindir.
-```
+```sh
Nethermind.Runner --config mainnet \
--datadir /data/ethereum \
--JsonRpc.JwtSecretFile=/path/to/jwtsecret
@@ -298,6 +300,19 @@ Nethermind dokümanları Nethermind'ı bir fikir birliği istemcisi ile çalış
Bir yürütüm istemcisi çekirdek fonksiyonlarını ve seçili uç noktalarını başlatacak ve eşleri aramaya başlayacaktır. İstemci, eşlerini başarılı bir şekilde bulduktan sonra senkronizasyonu başlatır. Yürütüm istemcisi fikir birliği istemcisinden bir bağlantı bekleyecektir. İstemci mevcut duruma başarılı şekilde senkronize edildiğinde mevcut blok zincir verisi mevcut olacaktır.
+##### Reth'i Çalıştırma
+
+Bu örnek Reth'i Ana Ağda, varsayılan depolama lokasyonunu kullanarak başlatır. `jwtsecret` yoluyla tanımlanan fikir birliği istemcisine bağlanmak için JSON-RPC ve Engine RPC kimlik doğrulamasını etkinleştirir ve yalnızca `localhost`'tan yapılan çağrılara izin verir.
+
+```sh
+reth node \
+ --authrpc.jwtsecret /path/to/jwtsecret \
+ --authrpc.addr 127.0.0.1 \
+ --authrpc.port 8551
+```
+
+Varsayılan veri dizinlerine dair daha fazla bilgi edinmek için [Reth'i Yapılandırma](https://reth.rs/run/config.html?highlight=data%20directory#configuring-reth) bölümüne bakın. [Reth dokümanları](https://reth.rs/run/mainnet.html), ek seçenekleri ve yapılandırma ayrıntılarını içerir.
+
#### Fikir birliği istemcisini başlatmak {#starting-the-consensus-client}
Fikir birliği istemcisi yürütüm istemcisi ile yerel bir RPC bağlantısı kurmak için doğru bir port yapılandırması ile başlatılmalıdır. Fikir birliği istemcilerinin bir yapılandırma argümanı olarak açık yürütüm istemcisi portu ile çalıştırılmaları gerekir.
@@ -308,13 +323,13 @@ Bir doğrulayıcı çalıştırmayı planlıyorsanız, alıcının Ethereum adre
Bir test ağı üzerinde İşaret Düğümü başlatırken, [kontrol noktası senkronizasyonu](https://notes.ethereum.org/@launchpad/checkpoint-sync) için herkese açık bir uç noktası kullanarak senkronizasyon süresinden önemli oranda zaman kazanabilirsiniz.
-#### Bir fikir birliği istemcisi çalıştırmak
+#### Bir fikir birliği istemcisi çalıştırmak {#running-a-consensus-client}
##### Lighthouse'u Çalıştırmak
Lighthouse'u çalıştırmadan önce, nasıl kurulacağı ve yapılandırılacağıyla ilgili dahasını [Lighthouse Kitabı](https://lighthouse-book.sigmaprime.io/installation.html)'ndan öğrenin.
-```
+```sh
lighthouse beacon_node \
--network mainnet \
--datadir /data/ethereum \
@@ -327,7 +342,7 @@ lighthouse beacon_node \
Lodestar yazılımını derleyerek veya Docker görüntüsünü indirerek kurun. Dahasını [dokümanlarda](https://chainsafe.github.io/lodestar/) ve daha detaylı [kurulum rehberinde](https://hackmd.io/@philknows/rk5cDvKmK) öğrenin.
-```
+```sh
lodestar beacon \
--rootDir="/data/ethereum" \
--network=mainnet \
@@ -340,7 +355,7 @@ lodestar beacon \
Nimbus hem yürütüm hem de fikir birliği istemcileriyle gelir. En makul hesaplama gücüne sahip olan çeşitli cihazlarda bile çalıştırılabilir. [Nimbus'un kendisini ve bağımlılıklarını indirdikten](https://nimbus.guide/quick-start.html) sonra, fiklir birliği istemcisini çalıştırabilirsiniz:
-```
+```sh
nimbus_beacon_node \
--network=mainnet \
--web3-url=http://127.0.0.1:8551 \
@@ -352,7 +367,7 @@ nimbus_beacon_node \
Prysm kolay otomatik kurulum sağlayan bir betikle gelir. Detaylar [Prysm dokümanlarında](https://docs.prylabs.network/docs/install/install-with-script) bulunabilir.
-```
+```sh
./prysm.sh beacon-chain \
--mainnet \
--datadir /data/ethereum \
@@ -362,7 +377,7 @@ Prysm kolay otomatik kurulum sağlayan bir betikle gelir. Detaylar [Prysm doküm
##### Teku'yu Çalıştırmak
-```
+```sh
teku --network mainnet \
--data-path "/data/ethereum" \
--ee-endpoint http://localhost:8551 \
@@ -377,7 +392,7 @@ Bir fikir birliği istemcisi, doğrulayıcıların bağlanması için bir İşar
Kendi doğrulayıcınızı çalıştırmak Ethereum ağını desteklemek için en etkili ve güven gerektirmeyen yöntem olan [solo hisseleme](/staking/solo/) ön ayak olur. Ancak bunun için 32 ETH'lik bir yatırım gerekir. Kendi düğümünüzde daha az bir miktarlar doğrulayıcı çalıştırmak için, [Rocket Pool](https://rocketpool.net/node-operators) gibi izin gerektirmeyen düğüm operatörleri olan merkeziyetsiz bir havuz ilginizi çekebilir.
-Kilitleme ve doğrulayıcı anahtar oluşumuna başlamak için en kolay yol olan [Goerli Test Ağı Hisseleme Başlama Noktası](https://goerli.launchpad.ethereum.org/) kurulumunuzu [Goerli üzerinde düğümler çalıştırarak](https://notes.ethereum.org/@launchpad/goerli) test etmenizi sağlar. Ana ağ için hazır olduğunuzda, [Ana Ağ Hisseleme Başlama Noktasını](https://launchpad.ethereum.org/) kullanarak bu adımları tekrarlayabilirsiniz.
+Hisseleme ve doğrulayıcı anahtar üretmeye başlamanın en kolay yolu, kurulumunuzu [Holesky'de düğüm çalıştırarak](https://holesky.launchpad.ethereum.org/) test etmenize izin veren [Holesky Test Ağı Hisseleme Başlama Noktası](https://notes.ethereum.org/@launchpad/holesky)'dır. Ana ağ için hazır olduğunuzda, [Ana Ağ Hisseleme Başlama Noktasını](https://launchpad.ethereum.org/) kullanarak bu adımları tekrarlayabilirsiniz.
Hisseleme seçeneklerine genel bir bakış için [hisseleme sayfasını](/staking) ziyaret edin.
@@ -431,7 +446,7 @@ _Bu, fikir birliği katmanı doğrulayıcı düğümleri için geçerli değildi
İstemci yazılımınızı en son güvenlik yamaları, özellikler ve [EIP'ler](/eips/) ile güncel tutmalısınız. Özellikle [sert çatallanmalardan](/history/) önce, doğru istemci sürümlerini çalıştırdığınızdan emin olun.
-> Önemli ağ güncellemelerinden önce, EF [blogunda](https://blog.ethereum.org) bir gönderi yayınlar. Düğümünüz güncellemeye ihtiyaç duyduğunda postanıza bir bildirim almak için [bu duyurulara abone olabilirsiniz](https://groups.google.com/a/ethereum.org/g/announcements).
+> Önemli ağ güncellemelerinden önce, EF [blogunda](https://blog.ethereum.org) bir gönderi yayınlar. Düğümünüz güncellemeye ihtiyaç duyduğunda postanıza bir bildirim almak için [bu duyurulara abone olabilirsiniz](https://blog.ethereum.org/category/protocol#subscribe).
İstemcileri güncellemek çok basittir. Her istemcinin dokümanlarında belirli yönergeler vardır, ancak süreç genellikle en güncel sürümü indirmek ve istemciyi yeni çalıştırılabilir dosya ile yeniden başlatmaktır. İstemci kaldığı yerden ancak uygulanan güncellemelerle devam etmelidir.
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/oracles/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/oracles/index.md
index f480ec05f38..543dd4efd36 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/oracles/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/oracles/index.md
@@ -4,9 +4,9 @@ description: Kâhinler, Ethereum akıllı sözleşmelerine gerçek dünya verile
lang: tr
---
-Kâhinler, blokzincir harici (zincir dışındaki) veri kaynaklarından veri çeken ve bu verileri, akıllı sözleşmelerin kullanımı için blokzincire (zincir üstüne) yerleştiren veri akışlarıdır. Bu, Ethereum'da çalışan akıllı sözleşmeler blokzincir ağı dışında depolanan verilere erişemediği için gereklidir.
+Kâhinler, zincir dışındaki veri kaynaklarını akıllı sözleşmeler için blokzincirin kullanımına sunan veri beslemelerini üreten uygulamalardır. Bu, Ethereum tabanlı akıllı sözleşmeler varsayılan olarak blokzincir ağının dışında depolanan bilgilere erişemediği için gereklidir.
-Akıllı sözleşmelere zincir dışı veri girdilerini kullanarak yürütme olanağı tanımak, merkeziyetsiz uygulamaların değerini artırır. Örneğin merkeziyetsiz tahmin piyasaları, kullanıcı tahminlerini doğrulayabilecekleri çıktılar hakkında bilgi sağlamak için kâhinlere güvenir. Alice'in, bir sonraki ABD başkanının kim olacağına dair 20 ETH bahis oynadığını varsayalım. Bu durumda, tahmin piyasası merkeziyetsiz uygulamasının seçim sonuçlarını onaylamak ve Alice'in ödeme almak için uygun olup olmadığını belirleyebilmek için bir kâhine ihtiyacı vardır.
+Akıllı sözleşmelere zincir dışındaki verileri kullanarak yürütme olanağı tanımak, merkeziyetsiz uygulamaların fayda ve değerini artırır. Örneğin zincir üstü tahmin piyasaları, kullanıcı tahminlerini doğrulamak için kullandıkları sonuçlar hakkında bilgi sağlamak için kâhinlere güvenir. Alice'in, bir sonraki ABD başkanının kim olacağına dair 20 ETH bahis oynadığını varsayalım. Bu durumda, tahmin piyasası merkeziyetsiz uygulamasının seçim sonuçlarını onaylamak ve Alice'in ödeme almak için uygun olup olmadığını belirleyebilmek için bir kâhine ihtiyacı vardır.
## Ön koşullar {#prerequisites}
@@ -14,17 +14,17 @@ Bu sayfa, okuyucunun [düğümler](/developers/docs/nodes-and-clients/), [mutaba
## Blokzincir kâhini nedir? {#what-is-a-blockchain-oracle}
-Kâhinler; harici bilgileri (yani zincir dışında depolanan bilgiler) tedarik eden, doğrulayan ve blokzincirde çalışan akıllı sözleşmelere ileten uygulamalardır. Kâhinler, zincir dışındaki verileri "çekip" Ethereum'da yayımlamanın dışında bilgileri blokzincirden alıp harici sistemlere de "iletebilir". İkinci kullanıma bir örnek, kullanıcının ücretini Ethereum üzerinden göndermesinin ardından akıllı kilidi açan bir kâhin olabilir.
+Kâhinler; harici bilgileri (yani zincir dışında depolanan bilgiler) tedarik eden, doğrulayan ve blokzincirde çalışan akıllı sözleşmelere ileten uygulamalardır. Kâhinler, zincir dışındaki verileri "çekip" Ethereum'da yayınlamanın yanı sıra, blokzincirden harici sistemlere bilgi de "gönderebilir"; örneğin kullanıcı bir Ethereum işlemi aracılığıyla bir ücret gönderdiğinde bir akıllı kilidi açabilir.
-Kâhinler, blokzincirlerdeki akıllı sözleşmeleri zincir dışındaki veri sağlayıcılarına bağlayan bir "köprü" görevi görür. Kâhinler olmadan akıllı sözleşme uygulamaları sadece zincir üstündeki verilere erişebilir. Kâhin, zincir dışındaki verileri kullanarak akıllı sözleşme işlevlerinin tetiklenmesini sağlayan bir mekanizma sunar.
+Kâhin olmadan, akıllı sözleşmeler sadece zincir üstündeki verilerle sınırlı kalır.
Kâhinler, veri kaynağına ( bir veya birden fazla kaynak) güven modellerine (merkezi ya da merkeziyetsiz) ve sistem mimarisine (hemen-okuma, yayımlama-abone olma ve istek-yanıt) göre farklılık gösterir. Ayrıca kâhinleri zincir üstündeki sözleşmeler (girdi kâhinleri) tarafından kullanılmak üzere harici veri alıp almadıklarına, blokzincirden zincir dışındaki uygulamalara (çıkış kâhinleri) bilgi gönderip göndermemelerine veya zincir dışında hesaplama gerçekleştirip gerçekleştirmemelerine (hesaplama kâhinleri) dayalı olarak da birbirinden ayırabiliriz.
## Akıllı sözleşmelerin neden kâhinlere ihtiyacı vardır? {#why-do-smart-contracts-need-oracles}
-Geliştiricilerin çoğu, akıllı sözleşmeleri blokzincir üzerinde spesifik adreslerde çalışan basit kod parçaları olarak görür. Bununla birlikte, akıllı sözleşmelere ilişkin daha [genel bir görüş](/smart-contracts/); belirli koşullar yerine getirildiğinde taraflar arasındaki anlaşmaları yürürlüğe koyabilen, kendi kendini yürüten yazılım programları olduğu şeklindedir ve "akıllı sözleşmeler" terimi de buradan gelir.
+Birçok geliştirici, akıllı sözleşmeleri blokzincir üzerinde spesifik adreslerde çalışan kodlar olarak görür. Ancak, [akıllı sözleşmelere ilişkin daha genel bir görüş](/smart-contracts/) belirli koşullar yerine getirildiğinde taraflar arasındaki anlaşmaları yürürlüğe koyabilen, kendi kendini yürüten yazılım programları olduğu şeklindedir - dolayısıyla "akıllı sözleşmeler" terimi de buradan gelir.
-Ancak akıllı sözleşmelerin insanlar arasında anlaşmaları yürürlüğe koymak amacıyla kullanımı, Ethereum'un belirleyici olduğu göz önüne alındığında oldukça karmaşıktır. Bir [belirleyici sistem](https://en.wikipedia.org/wiki/Deterministic_algorithm), başlangıç durumu ve belirli bir girdi verildiğinde her zaman aynı sonuçları üreten sistemdir; girdilerden çıktıları hesaplama sürecinde rastgelelik veya değişkenlik yoktur.
+Ancak akıllı sözleşmelerin insanlar arasında anlaşmaları yürürlüğe koymak amacıyla kullanımı, Ethereum'un belirleyici olduğu göz önüne alındığında oldukça karmaşıktır. Bir [belirleyici sistem](https://en.wikipedia.org/wiki/Deterministic_algorithm) başlangıç durumu ve belirli bir girdi verildiğinde her zaman aynı sonuçları üreten sistemdir, yani girdilerden çıktıları hesaplama sürecinde rastgelelik veya değişkenlik yoktur.
Belirleyici yürütme elde etmek için blokzincir, düğümleri _sadece_ blokzincir üzerinde depolanan verileri kullanarak basit ikili (doğru/yanlış) sorularda mutabakata varmakla sınırlandırır. Bu soruların örnekleri aşağıdaki gibidir:
@@ -32,31 +32,31 @@ Belirleyici yürütme elde etmek için blokzincir, düğümleri _sadece_ blokzin
- ''Bu hesap, işlemi karşılayabilmek için yeterli fona sahip mi?''
- ''Bu işlem, bu akıllı sözleşme bağlamında geçerli mi?'' vb.
-Blokzincir bilgiyi dış kaynaklardan (örneğin gerçek dünyadan) edinmişse belirleyiciliğe ulaşmak, blok zincir durumundaki değişikliklerin doğruluğu üzerinde düğümlerin hemfikir olmasını engelleyeceğinden imkansız hale gelecektir. Örnek olarak, geleneksel fiyat API'sinden şu anki ETH-USD takas fiyatına dayalı bir işlemi yürüten bir akıllı sözleşmeyi ele alalım. Bu rakam, büyük olasılıkla sık sık değişecektir (API'nin kullanımdan kaldırılma veya hacklenme olasılığı da mevcuttur). Bir başka ifadeyle, aynı sözleşme kodunu yürüten düğümler, farklı sonuçlara ulaşacaktır.
+Blokzincir bilgiyi dış kaynaklardan (yani gerçek dünyadan) edinmişse belirleyiciliğe ulaşmak, blokzincirin durumundaki değişikliklerin doğruluğu üzerinde düğümlerin hemfikir olmasını engelleyeceğinden imkânsız hale gelecektir. Örnek olarak, geleneksel fiyat API'sinden şu anki ETH-USD takas fiyatına dayalı bir işlemi yürüten bir akıllı sözleşmeyi ele alalım. Bu rakam, büyük olasılıkla sık sık değişecektir (API'nin kullanım dışı kalması veya saldırıya uğraması ihtimalini de unutmamak gerekir) ve dolayısıyla aynı sözleşme kodunu çalıştıran düğümler farklı sonuçlara ulaşacaktır.
-İşlem yürüten dünya çapında binlerce düğüme sahip Ethereum gibi açık bir blokzincir için belirleyicilik hayati önemdedir. Doğru bilgi kaynağı olarak görev yapan merkezi bir otoritenin olmaması nedeniyle düğümlerin, aynı işlemleri uyguladıktan sonra aynı duruma varmaları beklenir. Düğüm A'nın bir akıllı sözleşme kodunu yürütüp sonuç olarak "3" aldığı, ancak aynı işlemi yürüten düğüm B'nin "7" aldığı bir durum, mutabakatın çözülmesine ve Ethereum'un merkezi olmayan bir hesaplama platformu olarak değerini yitirmesine neden olabilir.
+İşlem yürüten dünya çapında binlerce düğüme sahip Ethereum gibi açık bir blokzincir için belirleyicilik hayati önemdedir. Doğruluk kaynağı olarak hizmet eden merkezi bir otorite olmadığında, düğümler aynı işlemleri uyguladıktan sonra aynı duruma ulaşmak için mekanizmalara ihtiyaç duyar. Düğüm A'nın bir akıllı sözleşme kodunu yürütüp sonuç olarak "3" aldığı, ancak aynı işlemi yürüten düğüm B'nin "7" aldığı bir durum, mutabakatın çözülmesine ve Ethereum'un merkezi olmayan bir hesaplama platformu olarak değerini yitirmesine neden olabilir.
-Daha önce açıklanan senaryo, harici kaynaklardan bilgi çeken blokzincirler tasarlama sorununa da işaret etmektedir. Ancak kâhinler bu sorunu, bilgiyi zincir dışındaki kaynaklardan alıp akıllı sözleşmelerin tüketmesi için blokzincirde depolayarak çözer. Zincir üstünde depolanan bilgi değiştirilemez ve açıkça erişilebilir olduğundan Ethereum düğümleri, mutabakatı bozmadan durum değişimlerini işlemek için içeri aktarılmış zincir dışı verileri güvenilir şekilde kullanabilir.
+Bu senaryo, harici kaynaklardan bilgi çeken blokzincirler tasarlama sorununa da işaret etmektedir. Ancak kâhinler bu sorunu, bilgiyi zincir dışındaki kaynaklardan alıp akıllı sözleşmelerin tüketmesi için blokzincirde depolayarak çözer. Zincir üstünde depolanan bilgi değiştirilemez ve açıkça erişilebilir olduğundan Ethereum düğümleri, mutabakatı bozmadan durum değişimlerini işlemek için içeri aktarılmış zincir dışı verileri güvenilir şekilde kullanabilir.
Bunu yapmak için kâhin, tipik olarak zincir üstünde yürütülen bir akıllı sözleşmeden ve bazı zincir dışı unsurlardan oluşturulur. Zincir üstündeki sözleşme, diğer akıllı sözleşmelerden veri istekleri alır ve zincir dışındaki bileşene (kâhin düğümü olarak isimlendirilir) aktarır. Bu kâhin düğümü, veri kaynaklarını sorgulayabilir (örneğin uygulama programlama arayüzleri (API) kullanarak) ve istenen verileri akıllı sözleşmenin deposunda saklamak için işlemler gönderebilir.
-Bir blokzincir kâhini, temel olarak blokzincir ile dış çevre arasındaki bilgi açığını ''hibrid akıllı sözleşmeler'' oluşturarak kapatır. Hibrit akıllı sözleşme, zincir üstünde sözleşme kodu ile zincir dışında altyapıların bir kombinasyonuna dayanarak işleyen bir sözleşmedir. Giriş bölümünde açıklanan merkeziyetsiz tahmin piyasaları, hibrit akıllı sözleşmelerin harika bir örneğidir. Diğer örnekler arasında, bir kâhin kümesinin belirli bir hava olayının gerçekleştiğine karar vermesi durumunda ödeme yapan mahsul sigortası akıllı sözleşmeleri sayılabilir.
+Bir blokzincir kâhini, temel olarak blokzincir ile dış çevre arasındaki bilgi açığını ''hibrid akıllı sözleşmeler'' oluşturarak kapatır. Hibrit akıllı sözleşme, zincir üstünde sözleşme kodu ile zincir dışında altyapıların bir kombinasyonuna dayanarak işleyen bir sözleşmedir. Merkeziyetsiz tahmin piyasaları, hibrit akıllı sözleşmelerin harika bir örneğidir. Diğer örnekler arasında, bir kâhin kümesinin belirli bir hava olayının gerçekleştiğine karar vermesi durumunda ödeme yapan mahsul sigortası akıllı sözleşmeleri sayılabilir.
## Kâhin sorunu nedir? {#the-oracle-problem}
-Akıllı sözleşmelere zincir dışından verilere erişim olanağı sağlamak, bir varlığın (veya birden fazla varlığın) dış kaynaklı bilgileri bir işlemin veri yükünde depolamak suretiyle bu bilgileri blokzincire dahil ederek kolaylıkla gerçekleştirilebilir. Ancak bu, yeni sorunları beraberinde getirir:
+Kâhinler önemli bir sorunu çözer ancak bazı komplikasyonları da beraberinde getirir, ör.:
- İçeriye aktarılan bilginin doğru kaynaktan alınıp alınmadığını ya da bu bilgi üzerinde oynanıp oynanmadığını nasıl doğrularız?
- Bu verinin her zaman kullanılabilir olduğundan ve düzenli olarak güncellendiğinden nasıl emin olabiliriz?
-''Kâhin sorunu", akıllı sözleşmelere girdi göndermek için blokzincir kâhinleri kullanımıyla birlikte gelen sorunları ortaya koyar. Bir kâhinden gelen bilginin doğruluğundan veya akıllı sözleşme yürütmesinin kusursuz sonuçlar üreteceğinden emin olabilmek açısından hayati öneme sahiptir. Bir başka önemli nokta ise güven gerektirmezliktir; kâhin operatörlerinein güvenilir olarak doğru veri sağlayacağına "güvenmek" zorunda olmak, akıllı sözleşmelerin onları en iyi açıklayan niteliklerinin çoğunun kaybına neden olur.
+''Kâhin sorunu", akıllı sözleşmelere girdi göndermek için blokzincir kâhinleri kullanımıyla birlikte gelen sorunları ortaya koyar. Kâhinden alınan veri, akıllı sözleşme tarafından doğru yürütülebilmek için mutlaka doğru olmalıdır. Ayrıca, kâhin operatörlerinin doğru bilgi sağlayacağına "güvenmek" zorunda kalmak, akıllı sözleşmelerin "güven gerektirmeyen" yönünü zayıflatır.
-Farklı kâhinler, kâhin sorununun çözümüne farklı yaklaşımlar gösterir; bu yaklaşımları daha sonra keşfedeceğiz. Hiçbir kâhin mükemmel olmadığı için bir kâhinin yararları aşağıdaki zorluklarla nasıl baş ettiğine dayalı olarak ölçülebilir:
+Farklı kâhinler, kâhin problemine daha sonra inceleyeceğimiz farklı çözümler sunar. Kâhinler genellikle aşağıdaki zorlukların üstesinden ne kadar iyi gelebildiklerine göre değerlendirilir:
-1. **Doğruluk**: Bir kâhin, akıllı sözleşmelerin geçersiz zincir dışı verilere dayanarak durum değişikliklerini tetiklemesine neden olmamalıdır. Bu sebeple bir kâhin, verilerin _orijinalliğini_ ve _bütünlüğünü_ garanti etmek zorundadır. Bütünlük, zincir üstünde gönderilmeden önce verinin sağlam (örneğin değiştirilmemiş) kalması anlamına gelirken doğrulama, verinin doğru kaynaktan edinildiği anlamını taşır.
+1. **Doğruluk**: Bir kâhin, akıllı sözleşmelerin geçersiz zincir dışı verilere dayanarak durum değişikliklerini tetiklemesine neden olmamalıdır. Kâhin, verinin _gerçekliğini_ ve _bütünlüğünü_ garanti etmek zorundadır. Gerçeklik, verinin doğru kaynaktan alınması anlamına gelirken; bütünlük ise verilerin zincir üstünde gönderilmeden önce bozulmadan kaldığı (yani değiştirilmediği) anlamına gelir.
-2. **Kullanılabilirlik**: Bir kâhin, akıllı sözleşmelerin eylem yürütmelerini ve durum değişliklerini tetiklemelerini engellememeli veya geciktirmemelidir. Bu nitelik, kâhinden elde edilen verinin kesintisiz bir biçimde _istek üzerine kullanılabilir_ olmasını gerektirir.
+2. **Kullanılabilirlik**: Bir kâhin, akıllı sözleşmelerin eylem yürütmelerini ve durum değişliklerini tetiklemelerini engellememeli veya geciktirmemelidir. Bu, bir kâhinden gelen verilerin kesintiye uğramadan _istek üzerine_ erişilebilir olması gerektiğini ifade eder.
3. **Teşvik uyumluluğu**: Bir kâhin, zincir dışı veri sağlayıcılarını akıllı sözleşmelere doğru bilgi göndermeye teşvik etmelidir. Teşvik uyumluluğu, _dayandırılabilirlik_ ve _hesap verebilirlik_ unsurlarını içerir. Dayandırılabilirlik, harici bir bilgi parçasını sağlayıcısıyla ilişkilendirmeye olanak tanırken hesap verebilirlik, veri sağlayıcılarını verdikleri bilgiye bağlar; böylece sağladıkları bilginin kalitesine göre ödüllendirilebilecekleri veya cezalandırılabilecekleri bir yapı oluşturur.
@@ -78,7 +78,7 @@ Kullanıcılar, belirli aksiyonları tamamlayabilmek için blokzincir dışı bi
### Kâhin sözleşmesi {#oracle-contract}
-Kâhin sözleşmesi, kâhin hizmetinin zincir üstü bileşenidir; diğer sözleşmelerden gelen veri isteklerini dinler, veri sorgulamalarını kâhin düğümlerine aktarır ve geri gelen verileri müşteri sözleşmelerinde yayımlar. Bu sözleşme, döndürülen veri noktalarında bazı hesaplamalar yaparak isteyen sözleşmeye göndermek üzere toplu bir değer de üretebilir.
+Kahin sözleşmesi, kahin hizmetinin zincir üstündeki bileşenidir. Diğer sözleşmelerden gelen veri taleplerini dinler, veri sorgularını kâhin düğümlerine iletir ve döndürülen verileri istemci sözleşmelerinde yayınlar. Bu sözleşme, talep eden sözleşmeye gönderilecek toplu bir değer üretmek üzere döndürülen veri noktaları üzerinde bazı hesaplamalar da gerçekleştirebilir.
Kâhin sözleşmesi, müşteri sözleşmelerinin veri isteği yaparken çağırdığı bazı fonksiyonları açığa çıkarır. Yeni bir sorgulama alındığında akıllı sözleşme, veri isteğinin detaylarını içeren bir [günlük olayı](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/#events-and-logs) yayar. Bu, günlüğe abone olmuş zincir dışındaki düğümleri (genellikle JSON-RPC `eth_subscribe` komutu gibi bir komut kullanarak) bilgilendirir ve ardından bu düğümler günlük olayında tanımlanan verileri alır.
@@ -173,7 +173,7 @@ contract Oracle {
uint currentQuorum = 0;
//iterate through oracle list and check if enough oracles(minimum quorum)
- //have voted the same answer has the current one
+ //have voted the same answer as the current one
for(uint i = 0; i < totalOracleCount; i++){
bytes memory a = bytes(currRequest.answers[i]);
bytes memory b = bytes(_valueRetrieved);
@@ -198,41 +198,37 @@ contract Oracle {
### Kâhin düğümleri {#oracle-nodes}
-Kâhin düğümü, kâhin hizmetinin zincir dışı unsurudur; üçüncül partilerde kurulmuş API'ler gibi dış kaynaklardan bilgi çeker ve bu bilgileri, akıllı sözleşmelerin tüketimi için zincir üzerine yerleştirir. Kâhin düğümleri, zincir üstündeki kâhin sözleşmelerinden gelen olayları dinler ve günlükte açıklanan görevi tamamlama aşamasına geçer.
+Kâhin düğümü, kâhin hizmetlerinin zincir dışındaki bileşenidir. Bilgileri, üçüncü taraf sunucularda barındırılan API'ler gibi harici kaynaklardan çıkarır ve akıllı sözleşmeler tarafından tüketilmek üzere üstüne yerleştirir. Kâhin düğümleri, zincir üstündeki kâhin sözleşmelerinden gelen olayları dinler ve günlükte açıklanan görevi tamamlama aşamasına geçer.
Kâhin düğümleri için yaygın bir görev; bir API hizmetine [HTTP GET](https://www.w3schools.com/tags/ref_httpmethods.asp) isteği yollaması, ilgili veriyi çekmek için yanıtı ayrıştırması, blokzincir tarafından okunabilir bir çıktı haline getirmesi ve kâhin sözleşmesi yürütmesine ekleyerek zincir üstünde yollamasıdır. Kâhin düğümü ayrıca, daha sonra keşfedeceğimiz ''özgünlük kanıtları'' kullanılarak kaydedilmiş bilginin bütünlüğünü ve doğruluğunu sorgulamak için gerekli olabilir.
-Hesaplama kâhinleri ayrıca, gaz masrafı ve blok hacim sınırlamaları göz önüne alındığında zincir üstünde yürütmesi kullanışsız olacak yoğun hesaplama görevlerinin yerine getirilmesi için zincir dışı düğümlere güvenir. Örneğin kâhin düğümü, kanıtlanabilir rastgele bir figürü (örneğin blokzincir tabanlı oyunlar için) oluşturmakla görevlendirilebilir.
+Hesaplama kâhinleri ayrıca, gaz masrafı ve blok hacim sınırlamaları göz önüne alındığında zincir üstünde yürütmesi kullanışsız olacak hesaplama görevlerinin yerine getirilmesi için zincir dışındaki düğümleri de kullanır. Örneğin kâhin düğümü, kanıtlanabilir rastgele bir figürü (örneğin blokzincir tabanlı oyunlar için) oluşturmakla görevlendirilebilir.
## Kâhin tasarım kalıpları {#oracle-design-patterns}
-Kâhinler, _anında okuma_, _yayımlama-abonelik_ ve _istek-yanıt_ gibi farklı türlerde olur; bunların ikincisi ve üçüncüsü Ethereum akıllı sözleşmeleri arasında en popüler olanlarıdır. Aşağıda, iki tür kâhin hizmetine ilişkin kısa bir açıklama bulunmaktadır:
+Kâhinler, _anında okuma_, _yayımlama-abonelik_ ve _istek-yanıt_ gibi farklı türlerde olur; bunların ikincisi ve üçüncüsü Ethereum akıllı sözleşmeleri arasında en popüler olanlarıdır. Burada yayınlama-abone olma ve istek-yanıt modellerini kısaca açıklıyoruz.
### Yayımlama-abonelik kâhinleri {#publish-subscribe-oracles}
-Bir yayımlama-abonelik mekanizması üzerine kurulu kâhin hizmeti, diğer sözleşmelerin düzenli olarak bilgi almak için "veri akışını" kullanmasını sağlar. Bu durumdaki verinin sık sık değişmesi beklenir, bu nedenle istemci sözleşmelerinin, kâhinin depolamasındaki verilerde yapılacak güncellemelerini dinlemesi gerekir. Kullanıcılara en son ETH-USD fiyat bilgisini sağlayan bir kâhin, bu konuda harika bir örnektir.
+Bu tip kâhinler, diğer sözleşmelerin bilgi edinmek için düzenli olarak okuyabileceği bir "veri akışı" ortaya koyar. Bu durumdaki verinin sık sık değişmesi beklenir, bu nedenle istemci sözleşmelerinin, kâhinin depolamasındaki verilerde yapılacak güncellemelerini dinlemesi gerekir. ETH-USD'nin güncel fiyat bilgisini kullanıcılara sunan bir kâhin buna bir örnek teşkil eder.
### İstek-yanıt kâhinleri {#request-response-oracles}
-Bir istek-yanıt kurulumu, istemci sözleşmesinin yayımlama-abonelik kâhini tarafından sağlanmış olan veri dışındaki keyfi verileri de talep edebilmesini sağlar. İstek-yanıt kâhinleri aşağıdaki durumlar için idealdir:
-
-- Veri kümesinin bir akıllı sözleşmenin depolamasında depolanabilmek için çok büyük olduğu durumlar
-
-- Kullanıcıların sürecin herhangi bir noktasında verinin sadece küçük bir kısmına ihtiyaç duyacağı durumlar
+Bir istek-yanıt kurulumu, istemci sözleşmesinin yayımlama-abonelik kâhini tarafından sağlanmış olan veri dışındaki keyfi verileri de talep edebilmesini sağlar. İstek-yanıt kâhinleri, veri kümesinin akıllı sözleşmenin depolama alanında saklanamayacak kadar büyük olduğu ve/veya kullanıcıların herhangi bir anda verilerin yalnızca küçük bir kısmına ihtiyaç duyacağı durumlar için ideal seçenektir.
Yayımlama-abonelik modellerinden daha karmaşık olsa da, istek-yanıt kâhinleri basitçe önceki bölümde anlattığımız şeydir. Kâhinin veri taleplerini alan ve işlenmeleri için zincir dışında bir düğüme gönderen bir zincir üstü bileşeni olacaktır.
Veri sorgulamaları başlatan kullanıcılar, zincir dışı kaynaktan bilgi alma maliyetini karşılamak zorundadır. Ayrıca istemci sözleşmesinin, kâhin sözleşmesinin istekte belirtilen geri çağırma fonksiyonu aracılığıyla gelen cevabı döndürmesiyle ortaya çıkan gaz maliyetlerini de karşılaması gerekecektir.
-## Kâhin türleri {#types-of-oracles}
+## Merkezi ile merkeziyetsiz kâhinler karşılaştırması {#types-of-oracles}
### Merkezi kâhinler {#centralized-oracles}
-Merkezi kâhin, zincir dışı bilgiyi toplamaktan ve kâhinin sözleşme verilerini talebe göre güncellemekten sorumlu olan tek bir varlık tarafından kontrol edilir. Merkezi kâhinler tek bir doğruluk kaynağına dayandıkları için verimlidir. Sahipli veri kümelerinin doğrudan sahipleri tarafından geniş çapta kabul gören bir imza ile yayımlandığı durumlarda bile tercih edilebilirler. Bununla birlikte, merkezi kâhin kullanmak çeşitli sorunları da beraberinde getirir.
+Merkezi kâhin, zincir dışı bilgiyi toplamaktan ve kâhinin sözleşme verilerini talebe göre güncellemekten sorumlu olan tek bir varlık tarafından kontrol edilir. Merkezi kâhinler tek bir doğruluk kaynağına dayandıkları için verimlidir. Sahipli veri kümelerinin doğrudan sahipleri tarafından geniş çapta kabul gören bir imza ile yayımlandığı durumlarda daha iyi işlev görebilirler. Ancak, bunların olumsuz yanları da vardır:
#### Düşük doğruluk garantileri {#low-correctness-guarantees}
-Merkezi kâhinler söz konusu olduğunda sağlanan bilginin doğru olup olmadığını onaylamanın bir yolu yoktur. Kâhin sağlayıcı "saygın" olabilir ancak bu birilerinin hırsızlık yapması ya da bir hacker'ın sistemi kurcalaması ihtimallerini ortadan kaldırmaz. Kâhin yozlaşmış bir hale gelirse, akıllı sözleşmeler kötü veriler üzerinde çalışacaktır.
+Merkezi kâhinler söz konusu olduğunda sağlanan bilginin doğru olup olmadığını onaylamanın bir yolu yoktur. "İtibarlı" sağlayıcılar bile hile yapabilir veya saldırıya uğrayabilir. Kâhin yozlaşmış bir hale gelirse, akıllı sözleşmeler kötü veriler üzerinde çalışacaktır.
#### Yetersiz kullanılabilirlik {#poor-availability}
@@ -240,7 +236,7 @@ Merkezi kâhinler zincir dışı verilerin diğer akıllı sözleşmeler için e
#### Zayıf teşvik uyumluluğu {#poor-incentive-compatibility}
-Merkezi kâhinler genellikle kötü tasarlanmıştır veya veri sağlayıcının doğru/değiştirilmemiş bilgi göndermesi için var olmayan teşviklere sahiptir. Kâhine hizmetleri için ödeme yapmak dürüst davranışı teşvik edebilir, ancak bu yeterli olmayabilir. Büyük miktarda değeri kontrol eden akıllı sözleşmelerle, kâhin verisini manipüle etmenin getirisi her zamankinden daha fazladır.
+Merkezi kâhinler genellikle kötü tasarlanmıştır veya veri sağlayıcının doğru/değiştirilmemiş bilgi göndermesi için var olmayan teşviklere sahiptir. Bir kâhine doğruluk için ödeme yapmanız dürüstlüğü garanti etmez. Bu problem, akıllı sözleşmelerin kontrolünde bulunan değer arttıkça daha da büyür.
### Merkezi olmayan kâhinler {#decentralized-oracles}
@@ -278,17 +274,17 @@ Bazı merkezi olmayan kâhin ağları, ağın yerel jetonlarını kullanarak kat
Çoğunluk cevabından sapan cevaplara sahip olan düğümler, jetonları daha doğru değerler sağlayanlara dağıtılarak cezalandırılır. Düğümleri veri sağlamadan önce bir bono sağlamaya zorlamak, gelirleri en yüksek seviyeye çıkarmaya çalışan rasyonel ekonomik aktörler olarak varsayıldıkları için dürüst cevapları teşvik eder.
-Hisseleme/oylama, merkezi olmayan kâhinleri kötü niyetli aktörlerin mutabakat sistemini kandırmak için birden fazla kimlik oluşturduğu "Sybil saldırıları"ndan da korur. Ancak hisseleme, "avantacılığı" (başkalarından bilgi kopyalayan kâhin düğümlerini) ve "tembel doğrulamayı" (kendileri bilgiyi doğrulamadan çoğunluğu takip eden kâhin düğümlerini) önleyemez.
+Hisseleme/oylama, merkeziyetsiz kâhinleri kötü niyetli kişilerin mutabakat sistemini kandırmak için birden fazla kimlik oluşturduğu [Sybil saldırılarından](/glossary/#sybil-attack) da korur. Ancak hisseleme, "avantacılığı" (başkalarından bilgi kopyalayan kâhin düğümlerini) ve "tembel doğrulamayı" (kendileri bilgiyi doğrulamadan çoğunluğu takip eden kâhin düğümlerini) önleyemez.
##### Schelling noktası mekanizmaları
-[Schelling noktası](), bir sorunla ilgili olarak birden çok varlığın iletişim yokluğunda her zaman ortak bir çözüme varacağını varsayan bir oyun teorisi konseptidir. Schelling noktası mekanizmaları, merkezi olmayan kâhin ağlarında genellikle düğümlerin veri isteklerine verilen cevaplarda mutabakata ulaşmasını sağlamak için kullanılır.
+[Schelling noktası](https://en.wikipedia.org/wiki/Focal_point_(game_theory)), bir sorunla ilgili olarak birden çok varlığın iletişim yokluğunda her zaman ortak bir çözüme varacağını varsayan bir oyun teorisi konseptidir. Schelling noktası mekanizmaları, merkezi olmayan kâhin ağlarında genellikle düğümlerin veri isteklerine verilen cevaplarda mutabakata ulaşmasını sağlamak için kullanılır.
-Bunun ilk örneklerinden biri, katılımcıların bir yatırma ile beraber "sayıl" sorulara (cevapları büyüklük ile açıklanan sorular, örn. "ETH'nin fiyatı nedir?") cevaplar gönderdiği önerilen bir veri akışı olan [SchellingCoin](https://blog.ethereum.org/2014/03/28/schellingcoin-a-minimal-trust-universal-data-feed/)'dir. 25. ile 75. [yüzdelikler](https://en.wikipedia.org/wiki/Percentile) arasında değerler sağlayan kullanıcılar ödüllendirilirken, değerleri ortalama değerden büyük ölçüde sapanlar ise cezalandırılır.
+Bunun için ilk fikirlerden biri, katılımcıların bir yatırma ile beraber "sayıl" sorulara (cevapları büyüklük ile açıklanan sorular, örn. "ETH'nin fiyatı nedir?") cevaplar gönderdiği önerilen bir veri akışı olan [SchellingCoin](https://blog.ethereum.org/2014/03/28/schellingcoin-a-minimal-trust-universal-data-feed/) olmuştur. 25. ile 75. [yüzdelikler](https://en.wikipedia.org/wiki/Percentile) arasında değerler sağlayan kullanıcılar ödüllendirilirken, değerleri ortalama değerden büyük ölçüde sapanlar ise cezalandırılır.
SchellingCoin günümüzde var olmasa da, çok sayıda merkezi olmayan kâhin, özellikle [Maker Protokolü Kâhinleri](https://docs.makerdao.com/smart-contract-modules/oracle-module) schelling noktası mekanizmasını kâhin verilerinin doğruluğunu artırmak amacıyla kullanır. Her Maker Kâhini teminat varlıkları için piyasa fiyatlarını bildiren bir zincir dışı P2P düğümleri ağından ("aktarıcılar" ile "akışlar") ve sağlanan tüm değerlerin ortalamasını hesaplayan bir zincir üzeri "Ortalayıcı" sözleşmesinden oluşur. Belirtilen gecikme süresi bittikten sonra bu ortalama değer, ilgili varlık için yeni referans değeri olur.
-Schelling noktası mekanizmalarını kullanan diğer kâhin örnekleri arasında [Chainlink Zincir Dışında Raporlama](https://docs.chain.link/docs/off-chain-reporting/) ve Witnet yer alır. İki sistemde de eşler arası ağdaki kâhin düğümlerinden gelen cevaplar ortalama veya orta gibi tek bir toplu değerde birleştirilir. Düğümler cevaplarının toplam değer ile ne kadar uyumlu olduğuna veya bu değerden ne kadar saptığına göre ödüllendirilir veya cezalandırılırlar.
+Schelling noktası mekanizmalarını kullanan diğer kâhin örnekleri arasında [Chainlink Zincir Dışında Raporlama](https://docs.chain.link/docs/off-chain-reporting/) ve [Witnet](https://witnet.io/) yer alır. İki sistemde de eşler arası ağdaki kâhin düğümlerinden gelen cevaplar ortalama veya orta gibi tek bir toplu değerde birleştirilir. Düğümler cevaplarının toplam değer ile ne kadar uyumlu olduğuna veya bu değerden ne kadar saptığına göre ödüllendirilir veya cezalandırılırlar.
Schelling noktası mekanizmaları, zincir üzerindeki ayak izini minimize ederken (tek bir işlem gönderilmesi gerekir) aynı anda merkeziyetsizliği de garanti ettikleri için çekicidir. İkincisi, gönderilen cevaplar listesindeki düğümlerin orta/ortalama değeri oluşturan algoritmaya aktarılmadan önce tamamlanması gerektiği için mümkündür.
@@ -314,11 +310,13 @@ Ethereum'da kâhinler için yaygın kullanım alanları aşağıdadır:
### Finansal verileri alma {#retrieving-financial-data}
-[Merkeziyetsiz finans](/defi/) (DeFi) uygulamaları, eşler arası borç verme, borç alma ve varlık takasına olanak tanır. Bu genelde takas oranı verileri (kripto paraların itibari değerlerini hesaplamak ya da iki jetonun fiyatını karşılaştırmak için) ve sermaye piyasaları verilerini (altın ya da Amerikan doları gibi jetonlaştırılmış varlıkların değerlerini hesaplamak için) de kapsayan farklı finansal bilgileri almayı gerektirir.
+[Merkeziyetsiz finans](/defi/) (DeFi) uygulamaları, eşler arası borç verme, borç alma ve varlık takasına olanak tanır. Bu, genelde takas oranı verileri (kripto paraların itibari değerlerini hesaplamak ya da jeton fiyatlarını karşılaştırmak için) ve sermaye piyasaları verilerini (altın ya da Amerikan doları gibi jetonlaştırılmış varlıkların değerlerini hesaplamak için) de kapsayan farklı finansal bilgileri almayı gerektirir.
+
+Örneğin bir DeFi borç verme protokolünün teminat olarak yatırılan varlıklar (ETH gibi) için güncel piyasa fiyatlarını sorgulaması gerekir. Bu, sözleşmenin teminat varlıklarının değerinin ve sistemden ne kadar borç alınabileceğinin belirlenmesini sağlar.
-Bir DeFi borç verme protokolü oluşturmayı planlıyorsanız, örneğin, teminat olarak yatırılmış varlıkların (örn. ETH) güncel piyasa fiyatlarını sorgulamanız gerekecektir. Bunun amacı, akıllı sözleşmenizin teminat varlıklarının değerini ve sistemden ne kadar ödünç alabileceğini belirleyebilmesini sağlamaktır.
+DeFi'daki popüler "fiyat kâhinleri" (genelde böyle adlandırılırlar) arasında Chainlink Fiyat Akışları, Compound Protocol’ün [Açık Fiyat Akışı](https://compound.finance/docs/prices), Uniswap’ın [Zaman Ağırlıklı Ortalama Fiyatları (TWAP'lar)](https://docs.uniswap.org/contracts/v2/concepts/core-concepts/oracles) ve [Maker Kâhinleri](https://docs.makerdao.com/smart-contract-modules/oracle-module) yer alır.
-DeFi'daki popüler "fiyat kâhinleri" (genelde böyle adlandırılırlar) arasında Chainlink Fiyat Akışları, Compound Protocol’ün [Açık Fiyat Akışı](https://compound.finance/docs/prices), Uniswap’ın [Zaman Ağırlıklı Ortalama Fiyatları (TWAP'lar)](https://docs.uniswap.org/contracts/v2/concepts/core-concepts/oracles) ve [Maker Kâhinleri](https://docs.makerdao.com/smart-contract-modules/oracle-module) yer alır. Bu fiyat kâhinleri ile birlikte gelen uyarıları projenize entegre etmeden önce anlamanız tavsiye edilir. Bu [makalede](https://blog.openzeppelin.com/secure-smart-contract-guidelines-the-dangers-of-price-oracles/), bahsedilen fiyat kâhinlerinden herhangi birini kullanmayı planlarken nelerin dikkate alınması gerektiği konusunda ayrıntılı bir analiz sunulmaktadır.
+Oluşturucular, bu fiyat kâhinlerini projelerine dahil etmeden önce bunlarla birlikte gelen uyarıları kavramalıdır. Bu [makalede](https://blog.openzeppelin.com/secure-smart-contract-guidelines-the-dangers-of-price-oracles/), bahsedilen fiyat kâhinlerinden herhangi birini kullanmayı planlarken nelerin dikkate alınması gerektiği konusunda ayrıntılı bir analiz sunulmaktadır.
Aşağıda, bir Chainlink fiyat akışı kullanarak akıllı sözleşmenizdeki en son ETH fiyatını nasıl alabileceğinizi gösteren bir örnek bulunmaktadır:
@@ -358,38 +356,40 @@ contract PriceConsumerV3 {
### Doğrulanabilir rastgelelik oluşturma {#generating-verifiable-randomness}
-Blokzincir tabanlı oyunlar veya piyango şemaları gibi belirli blokzincir uygulamalarının etkili bir şekilde çalışması için yüksek düzeyde öngörülemezlik ve rastgelelik gerekir. Fakat blokzincirlerin belirleyici yürütümü, herhangi bir rastgelelik kaynağını ortadan kaldırır.
+Blokzincir tabanlı oyunlar veya piyango şemaları gibi belirli blokzincir uygulamalarının etkili bir şekilde çalışması için yüksek düzeyde öngörülemezlik ve rastgelelik gerekir. Fakat blokzincirlerin belirleyici yürütümü, rastgeleliği ortadan kaldırır.
-Genel yaklaşım, `blockhash` gibi yalancı rastgele kriptografik fonksiyonları kullanmaktır ancak bu, iş ispati algoritmasını çözen madenciler olarak adlandırılan [diğer oyuncuların manipülasyonuna](https://ethereum.stackexchange.com/questions/3140/risk-of-using-blockhash-other-miners-preventing-attack#:~:text=So%20while%20the%20miners%20can,to%20one%20of%20the%20players.) bağımlıdır. Aynı zamanda, Ethereum'un [hisse ispatına geçişi](/roadmap/merge/) de zincir üstünde rastgelelik için geliştiricilerin artık `blockhash`'e güvenemeyeceği anlamına gelir (ancak İşaret Zinciri'nin [RANDAO mekanizması](https://eth2book.info/altair/part2/building_blocks/randomness) alternatif bir rastgelelik kaynağı sunar).
+Orijinal yaklaşım, `blockhash` gibi sözde rastgele kriptografik fonksiyonları kullanmaktı fakat bunlar iş ispatı algoritmasını çözen madenciler tarafından [manipüle edilebilirdi](https://ethereum.stackexchange.com/questions/3140/risk-of-using-blockhash-other-miners-preventing-attack#:~:text=So%20while%20the%20miners%20can,to%20one%20of%20the%20players.). Ayrıca Ethereum'un [hisse ispatına geçişi](/roadmap/merge/) de geliştiricilerin zincir üstünde rastgelelik için `blockhash`'e artık güvenemeyecekleri anlamına geliyor. İşaret Zincirinin [RANDAO mekanizması](https://eth2book.info/altair/part2/building_blocks/randomness), rastgeleliğe alternatif bir çözüm sunuyor.
Rastgele değeri zincir dışında oluşturup zincir üstünde göndermek mümkündür, fakat bunu yapmak kullanıcılara yüksek güven gereklilikleri de yükler. Değerin tahmin edilemeyecek mekanizmalarla gerçekten oluşturulduğuna ve geçiş sırasında değiştirilmediğine inanmak zorundadırlar.
-Zincir dışında bilgi işlem için tasarlanmış kâhinler bu sorunu, sürecin tahmin edilemezliğini tasdik eden kriptografik kanıtlarla birlikte zincir üstünde yayımladıkları zincir dışı rastgele sonuçları güvenli bir şekilde oluşturarak çözerler. Bunun bir örneği, tahmin edilemez sonuçlara dayanan uygulamalar için güvenilir akıllı sözleşmeler oluşturmak açısından kullanışlı, kanıtlanabilir şekilde adil ve kurcalanamaz bir rastgele sayı oluşturucusu (RNG) olan [Chainlink VRF](https://docs.chain.link/docs/chainlink-vrf/)'dir (Onaylanabilir Rastgele Fonksiyon). Bir diğer örnek ise, Quantum rastgele sayı oluşturucusu (QRNG) görevi gören[API3 QRNG](https://docs.api3.org/explore/qrng/)'dir. Kuantum fenomeni bazlı herkese açık bir Web3 RNG yöntemidir ve Avustralya Ulusal Üniversitesi'nin (ANU) izniyle hizmet vermektedir.
+Zincir dışında bilgi işlem için tasarlanmış kâhinler bu sorunu, sürecin tahmin edilemezliğini tasdik eden kriptografik kanıtlarla birlikte zincir üstünde yayımladıkları zincir dışı rastgele sonuçları güvenli bir şekilde oluşturarak çözerler. Bunun bir örneği, tahmin edilemez sonuçlara dayanan uygulamalar için güvenilir akıllı sözleşmeler oluşturmak açısından kullanışlı, kanıtlanabilir şekilde adil ve kurcalanamaz bir rastgele sayı oluşturucusu (RNG) olan [Chainlink VRF](https://docs.chain.link/docs/chainlink-vrf/)'dir (Onaylanabilir Rastgele Fonksiyon). Bir diğer örnek ise, Quantum rastgele sayı oluşturucusu (QRNG) görevi gören [API3 QRNG](https://docs.api3.org/explore/qrng/)'dir. Kuantum fenomeni bazlı herkese açık bir Web3 RNG yöntemidir ve Avustralya Ulusal Üniversitesi'nin (ANU) izniyle hizmet vermektedir.
### Olaylar için sonuçlar alma {#getting-outcomes-for-events}
-Kahinler sayesinde gerçek hayat olaylarına tepkiler verebilen bir akıllı sözleşme kolaylıkla oluşturulabilir. Kahin servisleri, sözleşmelerin zincir dışındaki harici API'lere bağlanmasını ve o veri kaynaklarından bilgi toplayabilmesini sağlayarak bunu mümkün kılar. Örnek olarak, daha önceden bahsedilmiş olan tahmin merkeziyetsiz uygulaması, kâhinlerin güvenilir bir zincir dışı kaynaktan (örneğin, Associated Press) seçim sonuçlarını döndürmesini isteyebilir.
+Kâhinler sayesinde gerçek hayat olaylarına tepkiler verebilen bir akıllı sözleşme kolaylıkla oluşturulabilir. Kâhin servisleri, sözleşmelerin zincir dışındaki harici API'lere bağlanmasını ve o veri kaynaklarından bilgi toplayabilmesini sağlayarak bunu mümkün kılar. Örnek olarak, daha önceden bahsedilmiş olan tahmin merkeziyetsiz uygulaması, kâhinlerin zincir dışında güvenilir bir kaynaktan (örneğin, Associated Press) seçim sonuçlarını döndürmesini isteyebilir.
-Gerçek hayattan alınmış sonuçlara sayalı verileri almak için kâhinleri kullanmak, merkeziyetsiz sigorta uygulamalarını da kapsayan başka yenilikçi kullanım alanlarının da önünü açar. Kullanıcılara ödeme yapan bir sigorta akıllı sözleşmesi, etkin bir şekilde çalışabilmek için doğru bilgiye (hava durumu verileri, felaket raporları vs.) ihtiyaç duyacaktır.
+Gerçek dünya sonuçlarına dayalı verileri alabilmek için kâhinleri kullanmak, başka yeni kullanım durumlarına da olanak tanır; örneğin, merkeziyetsiz bir sigorta ürününün etkili bir şekilde çalışabilmesi için hava durumu, afetler vb. hakkında doğru bilgilere ihtiyaç vardır.
### Akıllı sözleşmeleri otomatikleştirme {#automating-smart-contracts}
-Popüler açıklamaların aksine, akıllı sözleşmeler otomatik olarak çalışmaz; sözleşmenin kodunu çalıştırabilmek için bir dışarıdan sahip olunan hesap (EOA) ya da başka bir sözleşme hesabı doğru fonksiyonları tetiklemelidir. Çoğu durumda, sözleşmenin fonksiyonlarının büyük kısmı herkese açıktır ve EOA'lar ve diğer sözleşmeler tarafından çağrılabilir.
+Akıllı sözleşmeler otomatik olarak çalışmaz; bundan ziyade sözleşmenin kodunu çalıştırabilmek için bir dışarıdan sahip olunan hesap (EOA) ya da başka bir sözleşme hesabı doğru fonksiyonları tetiklemelidir. Çoğu durumda, sözleşmenin fonksiyonlarının büyük kısmı herkese açıktır ve EOA'lar ve diğer sözleşmeler tarafından çağrılabilir.
-Fakat bir sözleşmenin içinde başkaları tarafından erişilebilir olmayan _özel fonksiyonlar_ da vardır ve bunlar genelde merkeziyetsiz uygulamanın genel işlevselliği açısından kritiktir. Potansiyel örnekler arasında kullanıcılar için periyodik olarak yeni NFT'ler basan `mintERC721Token()` fonksiyonu, tahmin piyasasında ödül ödemeleri yapan bir fonksiyon ve bir merkeziyetsiz borsada hisselenmiş jetonların kilitlerini açan bir fonksiyon sayılabilir.
+Ancak bir sözleşmenin içinde başkaları tarafından erişilemeyen _özel fonksiyonlar_ da bulunur ve bunlar bir merkeziyetsiz uygulamanın genel işlevselliği açısından çok önemlidir. Örnekler arasında kullanıcılar için periyodik olarak yeni NFT'ler basan `mintERC721Token()` fonksiyonu, tahmin piyasasında ödül ödemeleri yapan bir fonksiyon ve bir merkeziyetsiz borsada hisselenmiş jetonların kilitlerini açan bir fonksiyon sayılabilir.
Geliştiricilerin bu gibi fonksiyonları, uygulamalarının sorunsuz şekilde çalışabilmesi için aralıklı olarak tetiklemeleri gerekir. Bununla birlikte, bu durum geliştiriciler için sıradan görevlerde daha fazla saat kaybedilmesine sebep olabilir, bu yüzden akıllı sözleşmelerin yürütülmesini otomatik hale getirme fikri ilgi çekicidir.
Bazı merkezi olmayan kâhin ağları, zincir dışı kâhin düğümlerinin kullanıcı tarafından ifade edilen parametrelere göre akıllı sözleşme fonksiyonlarını tetiklemesini sağlayan otomasyon hizmetleri sunar. Bu, tipik olarak hedef sözleşmeyi kâhin ağına "kaydetmeyi", kâhin operatörüne ödeme yapmak için fon sağlamayı ve sözleşmenin tetikleneceği şartları ya da zamanları belirtmeyi gerektirir.
-Akıllı sözleşmeler için olağan bakım görevlerini güvenin asgariye indirildiği ve merkeziyetsizleştirilmiş bir şekilde dış kaynak kullanımı yoluyla tamamlamaya yönelik seçenekler sunan Chainlink'in [ Keeper Ağı](https://chain.link/keepers) buna bir örnektir. Sözleşmenizi Keeper ile uyumlu hale getirme ve Upkeep hizmetini kullanma hakkında daha fazla bilgi edinmek için resmi [Keeper dokümantasyonunu](https://docs.chain.link/docs/chainlink-keepers/introduction/) okuyun.
+Chainlink [ Keeper Ağı](https://chain.link/keepers), akıllı sözleşmeler için olağan bakım görevlerini asgarileştirilmiş güven ve merkeziyetsizleştirilmiş bir şekilde dış kaynak kullanımı yoluyla tamamlamaya yönelik seçenekler sunar. Sözleşmenizi Keeper ile uyumlu hale getirme ve Upkeep hizmetini kullanma hakkında daha fazla bilgi edinmek için resmi [Keeper dokümanlarını](https://docs.chain.link/docs/chainlink-keepers/introduction/) okuyun.
-## Blokzincir kâhinlerini kullanın {#use-blockchain-oracles}
+## Blokzincir kâhinleri nasıl kullanılır? {#use-blockchain-oracles}
Ethereum merkeziyetsiz uygulamanıza entegre edebileceğiniz birden fazla kâhin uygulaması mevcuttur:
**[Chainlink](https://chain.link/)** - _Chainlink merkezi olmayan kâhin ağları, herhangi bir blokzincirde gelişmiş akıllı sözleşmeleri desteklemek için kurcalamaya dayanıklı girdiler, çıktılar ve hesaplamalar sağlar._
+**[Chronicle](https://chroniclelabs.org/)** - _Chronicle, tam anlamıyla ölçeklenebilir, maliyet açısından verimli, merkeziyetsiz ve doğrulanabilir kâhinler geliştirerek zincir üstünde veri aktarımının mevcut sınırlamalarının ötesine geçer._
+
**[Witnet](https://witnet.io/)** - _Witnet, akıllı sözleşmelerin gerçek dünya olaylarına güçlü kripto-ekonomik garantilerle tepki vermesine yardımcı olan izin gerektirmez, merkezi olmayan ve sansüre dayanıklı bir kâhindir._
**[UMA Oracle](https://uma.xyz)** - _UMA'nın iyimser kâhini, akıllı sözleşmelerin sigorta, finansal türevler ve tahmin piyasaları dahil olmak üzere farklı uygulamalar için her türlü veriyi hızla almasına olanak tanır._
@@ -404,6 +404,8 @@ Ethereum merkeziyetsiz uygulamanıza entegre edebileceğiniz birden fazla kâhin
**[API3 DAO](https://www.api3.org/)** - _API3 DAO, akıllı sözleşmeler için merkezi olmayan bir çözümde daha fazla kaynak şeffaflığı, güvenlik ve ölçeklenebilirlik sağlayan birinci taraf kâhin çözümleri sunar._
+**[Supra](https://supra.com/)** - Herkese açık (L1'ler ve L2'ler) veya özel (kurumsal) tüm blokzincirleri birbirine bağlayan, zincir üstünde ve zincir dışında kullanım durumları için uygun merkeziyetsiz kâhin fiyat akışları sunan, dikey olarak entegre edilmiş bir zincirler arası çözümler araç kitidir.
+
## Daha fazla okuma {#further-reading}
**Makaleler**
@@ -411,7 +413,7 @@ Ethereum merkeziyetsiz uygulamanıza entegre edebileceğiniz birden fazla kâhin
- [Blokzincir Kâhini Nedir?](https://chain.link/education/blockchain-oracles) — _Chainlink_
- [Blokzincir Kâhini Nedir?](https://betterprogramming.pub/what-is-a-blockchain-oracle-f5ccab8dbd72) — _Patrick Collins_
- [Merkezi Olmayan Kâhinler: kapsamlı bir genel bakış](https://medium.com/fabric-ventures/decentralised-oracles-a-comprehensive-overview-d3168b9a8841) — _Julien Thevenard_
-- [Ethereum'da Blokzinciri Kâhini Uygulaması](https://medium.com/@pedrodc/implementing-a-blockchain-oracle-on-ethereum-cedc7e26b49e) – _Pedro Costa_
+- [Ethereum'da Blokzincir Kâhini Uygulaması](https://medium.com/@pedrodc/implementing-a-blockchain-oracle-on-ethereum-cedc7e26b49e) – _Pedro Costa_
- [Akıllı sözleşmeler neden API çağrıları yapamıyor?](https://ethereum.stackexchange.com/questions/301/why-cant-contracts-make-api-calls) — _StackExchange_
- [Merkezi olmayan kâhinlere neden ihtiyaç duyarız?](https://newsletter.banklesshq.com/p/why-we-need-decentralized-oracles) — _Bankless_
- [Demek bir fiyat kâhini kullanmak istiyorsunuz](https://samczsun.com/so-you-want-to-use-a-price-oracle/) — _samczsun_
@@ -424,6 +426,7 @@ Ethereum merkeziyetsiz uygulamanıza entegre edebileceğiniz birden fazla kâhin
**Sunumlar**
- [Solidity'de Ethereum'un Güncel Fiyatını Alma](https://blog.chain.link/fetch-current-crypto-price-data-solidity/) — _Chainlink_
+- [Kâhin Verilerini Kullanma](https://docs.chroniclelabs.org/Developers/tutorials/Remix) — _Chronicle_
**Örnek projeler**
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/dart/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/dart/index.md
index 30f2311c19a..0f897ca1000 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/dart/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/dart/index.md
@@ -10,16 +10,19 @@ incomplete: true
## Öğreticiler {#tutorials}
- [Flutter ve Blok Zinciri – Hello World Dapp](https://www.geeksforgeeks.org/flutter-and-blockchain-hello-world-dapp/) başlamanız için tüm adımlarda size yol gösterir:
- 1. [Solidity](https://soliditylang.org/)'de akıllı sözleşme yazma
- 2. Dart'ta bir kullanıcı arayüzü yazma
+ 1. [Truffle geliştirme paketini](https://www.trufflesuite.com/) yükleme
+ 2. [Solidity](https://soliditylang.org/)'de akıllı sözleşme yazma
+ 3. Dart'ta bir kullanıcı arayüzü yazma
- Temel bilgileri hali hazırda biliyorsanız, [daha kısa olan Flutter ile Mobil bir dapp inşa etmek](https://medium.com/dash-community/building-a-mobile-dapp-with-flutter-be945c80315a) daha iyi olabilir
-- Video izleyerek öğrenmeyi tercih ediyorsanız yaklaşık bir saat uzunluğundaki [İlk Blok Zinciri Flutter Uygulamanızı Oluşturun](https://www.youtube.com/watch?v=3Eeh3pJ6PeA) videosunu izleyebilirsiniz
+- Video izleyerek öğrenmeyi tercih ediyorsanız, yaklaşık bir saat uzunluğundaki [İlk Blok Zinciri Flutter Uygulamanızı Oluşturun](https://www.youtube.com/watch?v=3Eeh3pJ6PeA) videosunu izleyebilirsiniz
- Sabırsızsanız, yaklaşık yirmi dakika uzunluğundaki [Flutter ve Dart ile Ethereum Üzerinde bir Blok Zinciri Merkeziyetsiz Uygulaması Oluşturma](https://www.youtube.com/watch?v=jaMFEOCq_1s) videosunu tercih edebilirsiniz
-- [MetaMask'i Flutter uygulamasına entegre etme](https://youtu.be/8qzVDje3IWk) - bu kısa video, MetaMask'i Flutter uygulamalarınıza entegre etme adımlarında size yol gösterir
+- [WalletConnect'in Web3Modal'ini kullanarak Flutter uygulamanıza MetaMask'ı entegre etme](https://www.youtube.com/watch?v=v_M2buHCpc4) - bu kısa video size WalletConnect'in kütüphanesi [Web3Modal](https://pub.dev/packages/web3modal_flutter)'i kullanarak Flutter uygulamanıza MetaMask'ı entegre etmeye ilişkin adımları gösteriyor
+- [Flutter Dapp Simple Wallet](https://youtu.be/JMfIBpuAhKA) ve [First Flutter DApp - Solidity, Truffle, Ganache](https://youtu.be/bHw2gQZxJ_s) - bu videolar, Truffle ve Ganache kullanılarak Flutter'da nasıl basit merkeziyetsiz uygulamalar yapabileceğinizi gösteriyor
+- [Mobile Blockchain Developer Bootcamp Course With Solidity & Flutter](https://youtube.com/playlist?list=PL4V4Unlk5luhQ26ERO6hWEbcUwHDSSmVH) tam yığın mobil blokzincir geliştiricisi kurslarından oluşan bir oynatma listesi
## Ethereum istemcileri ile çalışma {#working-with-ethereum-clients}
-Ethereum'u, kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisinin faydalarını kullanan merkeziyetsiz uygulamalar (veya "dapp'ler") oluşturmak için kullanabilirsiniz. Dart'ın Ethereum için [JSON RPC API](/developers/docs/apis/json-rpc/)'sini kullanması için şu anda yürütülen en az iki kütüphane vardır.
+Ethereum'u, kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisinin faydalarını kullanan merkeziyetsiz uygulamalar (veya "dapp'ler") oluşturmak için kullanabilirsiniz. Dart'ın Ethereum için olan [JSON-RPC API](/developers/docs/apis/json-rpc/)'sını kullanabilmesi için şu anda sürdürülmekte olan en az iki kütüphanesi vardır.
1. [Simonbutler.eu'dan Web3dart](https://pub.dev/packages/web3dart)
1. [Darticulate.com'dan Ethereum 5.0.0](https://pub.dev/packages/ethereum)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/delphi/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/delphi/index.md
index a3c9c6fd003..af49aa2e2d6 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/delphi/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/delphi/index.md
@@ -7,7 +7,7 @@ incomplete: true
-Delphi programlama dilini kullanarak nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+Delphhi programlama dilini kullanarak nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/dot-net/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/dot-net/index.md
index a2212de5482..f18e158d068 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/dot-net/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/dot-net/index.md
@@ -76,9 +76,9 @@ Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? Göz atın: [ethereum.org/developers](/devel
## .NET Toplumuna Katkıda Bulunanlar {#dot-net-community-contributors}
-Nethereum'da çoğu zaman [Gitter](https://gitter.im/Nethereum/Nethereum)'da zaman geçiriyoruz. Burası herkesin kabul edildiği, soru ve cevaplar yazabildiği, yardım alabildiği veya sadece kafa dağıttığı bir yerdir. [Nethereum GitHub deposunda](https://github.com/Nethereum) bir PR veya bir konu açmaktan veya sadece sahip olduğumuz birçok yan/örnek projeye göz atmaktan çekinmeyin. Ayrıca bizi [Discord](https://discord.gg/jQPrR58FxX) üzerinde de bulabilirsiniz!
+Nethereum'da çoğu zaman [Gitter](https://gitter.im/Nethereum/Nethereum)'da zaman geçiriyoruz. Burası herkesin kabul edildiği, soru ve cevaplar yazabildiği, yardım alabildiği veya sadece kafa dağıttığı bir yerdir. [Nethereum Github deposunda](https://github.com/Nethereum) bir PR veya bir konu açmaktan veya sadece sahip olduğumuz birçok yan/örnek projeye göz atmaktan çekinmeyin. Ayrıca bizi [Discord](https://discord.gg/jQPrR58FxX) üzerinde de bulabilirsiniz!
-Eğer Nethermind'da yeniyseniz ve başlamak için yardıma ihtiyaç duyuyorsanız, [Discord](http://discord.gg/PaCMRFdvWT) sunucumuza katılın. Geliştiricilerimiz sorularınızı cevaplamaya hazırdır. [Nethermind GitHub deposunda](https://github.com/NethermindEth/nethermind) bir PR açmaktan veya konu başlatmaktan çekinmeyin.
+Eğer Nethermind'da yeniyseniz ve başlamak için yardıma ihtiyaç duyuyorsanız, [Discord](http://discord.gg/PaCMRFdvWT) sunucumuza katılın. Geliştiricilerimiz sorularınızı cevaplamaya hazırdır. [Nethermind Github deposunda](https://github.com/NethermindEth/nethermind) bir PR açmaktan veya konu başlatmaktan çekinmeyin.
## Diğer Toplu Listeler {#other-aggregated-lists}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/golang/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/golang/index.md
index 19c57f799a8..3fdc7ea9986 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/golang/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/golang/index.md
@@ -23,6 +23,7 @@ Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/le
## Başlangıç Seviyesi Makaleler ve Kitaplar {#beginner-articles-and-books}
+- [Ethereum İstemcinizi Seçmek](https://www.trufflesuite.com/docs/truffle/reference/choosing-an-ethereum-client)
- [Geth ile Başlarken](https://medium.com/@tzhenghao/getting-started-with-geth-c1a30b8d6458)
- [Ethereum'a bağlanmak için Golang kullanmak](https://www.youtube.com/watch?v=-7uChuO_VzM)
- [Golang Kullanarak Ethereum Akıllı Sözleşmeleri Dağıtmak](https://www.youtube.com/watch?v=pytGqQmDslE)
@@ -53,7 +54,7 @@ Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/le
- [Geth / Go Ethereum](https://github.com/ethereum/go-ethereum) - _Ethereum protokolünün resmi Go uygulaması_
- [Go Ethereum Kodu Analizi](https://github.com/ZtesoftCS/go-ethereum-code-analysis) - _Go Ethereum kaynak kodunun incelenmesi ve analizi_
-- Arşiv düğümlerine odaklanan Go Ethereum'un [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon) - \_Faster türevi
+- Arşiv düğümlerine odaklanan Go Ethereum'un [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon) - _Faster türevi
- [Golem](https://github.com/golemfactory/golem) - _Golem, bilgi işlem gücü için küresel bir pazar oluşturuyor_
- [Quorum](https://github.com/jpmorganchase/quorum) - _İzin verilen veri gizliliğini destekleyen Ethereum uygulaması_
- [Prysm](https://github.com/prysmaticlabs/prysm) - _Ethereum "Serenity" 2.0 Go Uygulaması_
@@ -64,6 +65,7 @@ Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/le
- [Multi Geth](https://github.com/multi-geth/multi-geth) - _Pek çok Ethereum ağ türü için destek_
- [Geth Hafif İstemci](https://github.com/zsfelfoldi/go-ethereum/wiki/Geth-Light-Client) - _Hafif Ethereum Alt Protokolünün Geth uygulaması_
- [Ethereum Golang SDK](https://github.com/everFinance/goether) - Golang'da _Basit bir Ethereum cüzdan uygulaması ve faydaları_
+- [Covalent Golang SDK](https://github.com/covalenthq/covalent-api-sdk-go) - _200'den fazla blokzincir için Go SDK aracılığıyla verimli blokzincir verileri erişimi_
Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? Göz atın: [ethereum.org/developers](/developers/).
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/java/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/java/index.md
index ccbe01e0303..24df97e3a43 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/java/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/java/index.md
@@ -31,7 +31,12 @@ Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/le
- [Ethereum Akıllı Sözleşmesi Olaylarını Dinlemek](https://kauri.io/article/760f495423db42f988d17b8c145b0874/listening-for-ethereum-smart-contract-events-in-java)
- [Java Ethereum İstemcisi olan Besu'yu (Pantheon) Linux'la kullanmak](https://kauri.io/article/276dd27f1458443295eea58403fd6965/using-pantheon-the-java-ethereum-client-with-linux)
- [Java Entegrasyon Testlerinde Hyperledger Besu (Pantheon) Düğümü Çalıştırma](https://kauri.io/article/7dc3ecc391e54f7b8cbf4e5fa0caf780/running-a-pantheon-node-in-java-integration-tests)
-- [Web3j Kopya Kağıdı]()
+- [Web3j Kopya Kağıdı](https://kauri.io/web3j-cheat-sheet-(java-ethereum)/5dfa1ea941ac3d0001ce1d90/c)
+
+EVM tabanlı blokzincirlerle etkileşim için asenkron, yüksek performanslı bir Kotlin kütüphanesi olan [ethers-kt](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt)'yi nasıl kullanacağınızı öğrenin. JVM ve Android platformlarını hedefler.
+- [ERC20 jetonlarını transfer etme](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt/blob/master/examples/src/main/kotlin/io/ethers/examples/abi/TransferERC20.kt)
+- [Olay dinleme ile UniswapV2 takası](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt/blob/master/examples/src/main/kotlin/io/ethers/examples/tokenswapwitheventlistening/TokenSwapWithEventListening.kt)
+- [ETH/ERC20 bakiye izleyicisi](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt/blob/master/examples/src/main/kotlin/io/ethers/examples/balancetracker/BalanceTracker.kt)
## Orta seviye makaleler {#intermediate-articles}
@@ -47,6 +52,7 @@ Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/le
- [Hyperledger Besu (Panteon) (Ethereum İstemcisi)](https://docs.pantheon.pegasys.tech/en/stable/)
- [Web3J (Ethereum İstemcileriyle Etkileşim Kütüphanesi)](https://github.com/web3j/web3j)
+- [ethers-kt (Async, EVM tabanlı blokzincirler için yüksek performanslı Kotlin/Java/Android kütüphanesi.)](https://github.com/Kr1ptal/ethers-kt)
- [Eventeum (Olay Dinleyici)](https://github.com/ConsenSys/eventeum)
- [Mahuta (IPFS Geliştirici Araçları)](https://github.com/ConsenSys/mahuta)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/python/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/python/index.md
index dd75e253214..4a67dca6c24 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/python/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/python/index.md
@@ -5,7 +5,7 @@ lang: tr
incomplete: true
---
-Python tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+Python tabanlı projeler ve araçlar kullanarak Ethereum için nasıl geliştirme yapacağınızı öğrenin
Use Ethereum to create decentralized applications (or "dapps") that utilize the benefits of cryptocurrency and blockchain technology. Bu dapp'ler güvenilir olabilir, yani Ethereum'a dağıtıldıktan sonra her zaman programlandığı gibi çalışırlar. Yeni tür finansal uygulamalar oluşturmak için dijital varlıkları kontrol edebilirler. Merkeziyetsiz olabilirler, yani hiç bir kurum veya kişi onları kontrol edemez ve sansürlenmeleri neredeyse imkansızdır.
@@ -51,21 +51,22 @@ Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/le
- [Web3.py](https://github.com/ethereum/web3.py) - _Ethereum ile etkileşim için Phyton kütüphanesi_
- [Vyper](https://github.com/ethereum/vyper/) - _EVM İçin Pythonic Akıllı Sözleşme Dili_
- [Ape](https://github.com/ApeWorX/ape) - _Pythoncular, Veri Bilimciler ve Güvenlik Uzmanları için akıllı sözleşme geliştirme aracı_
-- [Brownie](https://github.com/eth-brownie/brownie) - _Ethereum akıllı sözleşmelerini dağıtmak, test etmek ve bunlarla etkileşimde bulunmak için Python çerçevesi_
- [py-evm](https://github.com/ethereum/py-evm) - _Ethereum Sanal Makinesinin uygulanması_
- [eth-tester](https://github.com/ethereum/eth-tester) - _Ethereum tabanlı uygulamaları test etmek için araçlar_
- [eth-utils](https://github.com/ethereum/eth-utils/) - _Ethereum ile ilgili kod tabanlarıyla çalışmak için yardımcı işlevler_
- [py-solc-x](https://pypi.org/project/py-solc-x/) - _0.5.x desteği ile solc solidity derleyicisine yönelik Python paketleyici_
-- [py-wasm](https://github.com/ethereum/py-wasm) - _Web assembly yorumlayıcısının Python uygulaması_
-- [pydevp2p](https://github.com/ethereum/pydevp2p) - _Ethereum P2P yığınının uygulanması_
- [pymaker](https://github.com/makerdao/pymaker) - _Maker sözleşmeleri için Python API_
- [siwe](https://github.com/spruceid/siwe-py) - _Python için Ethereum (siwe) ile oturum açın_
- [Ethereum entegrasyonları için Web3 DeFi](https://github.com/tradingstrategy-ai/web3-ethereum-defi) - _ERC-20, Uniswap ve diğer popüler projeler için hazır entegrasyonlar içeren bir Python paketi_
+- [Wake](https://getwake.io) - _Sözleşme testleri, bulanıklaştırma, dağıtım, güvenlik açığı taraması ve kodda gezinme için hepsi bir arada Python çerçevesi (dil sunucusu - [Solidity Araçları](https://marketplace.visualstudio.com/items?itemName=AckeeBlockchain.tools-for-solidity))_
### Arşivlenmiş / Artık sürdürülmeyen: {#archived--no-longer-maintained}
- [Trinity](https://github.com/ethereum/trinity) - _Ethereum Python istemcisi_
- [Mamba](https://github.com/arjunaskykok/mamba) - _Vyper dilinde yazılmış akıllı sözleşmeleri yazmak, derlemek ve dağıtmak için çerçeve_
+- [Brownie](https://github.com/eth-brownie/brownie) - _Ethereum akıllı sözleşmelerini dağıtmak, test etmek ve bunlarla etkileşimde bulunmak için Python çerçevesi_
+- [pydevp2p](https://github.com/ethereum/pydevp2p) - _Ethereum P2P yığınının uygulanması_
+- [py-wasm](https://github.com/ethereum/py-wasm) - _Web assembly yorumlayıcısının Python uygulaması_
Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? Göz atın: [ethereum.org/developers](/developers/).
@@ -86,4 +87,4 @@ Aşağıdaki Ethereum tabanlı projeler bu sayfada bahsedilen araçları kullan
## Diğer Toplu Listeler {#other-aggregated-lists}
-Vyper wikisi [Vyper için müthiş bir kaynak listesine](https://github.com/ethereum/vyper/wiki/Vyper-tools-and-resources) sahiptir
+Vyper wiki'sinde [Vyper için inanılmaz bir kaynak listesi](https://github.com/vyperlang/vyper/wiki/Vyper-tools-and-resources) mevcuttur
\ No newline at end of file
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/rust/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/rust/index.md
index 29bced93611..5dada535586 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/rust/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/programming-languages/rust/index.md
@@ -5,7 +5,7 @@ lang: tr
incomplete: true
---
-Rust tabanlı projeler ve araçlarla nasıl Ethereum için geliştireceğinizi öğrenin
+Rust tabanlı projeler ve araçlar kullanarak Ethereum için nasıl geliştirme yapacağınızı öğrenin
Ethereum'u, kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisinin avantajlarından faydalanan merkeziyetsiz uygulamalar (veya "dapp'ler") oluşturmak için kullanın. Bu dapp'ler güvenilir olabilir, yani Ethereum'a dağıtıldıktan sonra her zaman programlandığı gibi çalışırlar. Yeni tür finansal uygulamalar oluşturmak için dijital varlıkları kontrol edebilirler. Merkeziyetsiz olabilirler, yani hiç bir kurum veya kişi onları kontrol edemez ve sansürlenmeleri neredeyse imkansızdır.
@@ -22,9 +22,9 @@ Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/le
## Başlangıç seviyesi makaleler {#beginner-articles}
+- [Ethereum İstemcisi Seçimi](https://www.trufflesuite.com/docs/truffle/reference/choosing-an-ethereum-client)
- [The Rust Ethereum Client](https://openethereum.github.io/) \* **OpenEthereum'un [kullanımdan kaldırıldığını](https://medium.com/openethereum/gnosis-joins-erigon-formerly-turbo-geth-to-release-next-gen-ethereum-client-c6708dd06dd) ve artık bakıma tabi olmadığını unutmayın.** Dikkatli kullanın ve tercihen başka bir istemci uygulamasına geçin.
- [Rust Kullanarak Ethereum'a İşlem Göndermek](https://kauri.io/#collections/A%20Hackathon%20Survival%20Guide/sending-ethereum-transactions-with-rust/)
-- [Parity Ethereum İstemcisiyle Akıllı Sözleşmelere Giriş](https://wiki.parity.io/Smart-Contracts)
- [Kovan için rust Wasm ile sözleşme yazma hakkında adım adım öğretici](https://github.com/paritytech/pwasm-tutorial)
## Orta Seviye Makaleler {#intermediate-articles}
@@ -35,7 +35,6 @@ Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/le
- [JavaScript ve Rust Kullanarak Merkezsiz Bir Sohbet Oluşturun](https://medium.com/perlin-network/build-a-decentralized-chat-using-javascript-rust-webassembly-c775f8484b52)
- [Vue.js & Rust kullanarak Merkezsiz bir Yapılacaklar Uygulaması oluşturun](https://medium.com/@jjmace01/build-a-decentralized-todo-app-using-vue-js-rust-webassembly-5381a1895beb)
-- [Gizli Sözleşmelere Giriş](https://blog.enigma.co/getting-started-with-enigma-an-intro-to-secret-contracts-cdba4fe501c2)
- [Rust ile bir blok zincir inşa et](https://blog.logrocket.com/how-to-build-a-blockchain-in-rust/)
## Rust Projeleri ve Araçları {#rust-projects-and-tools}
@@ -47,12 +46,13 @@ Başlamadan önce temel bilgilere mi ihtiyacınız var? [ethereum.org/learn](/le
- [Solaris](https://github.com/paritytech/sol-rs) - _Yerli Parity İstemci EVM'si kullanılarak Solidity Akıllı Sözleşme birim testi teçhizatı._
- [SputnikVM](https://github.com/rust-blockchain/evm) - _Rust Ethereum Sanal Makinesi Uygulaması_
- [Wavelet](https://wavelet.perlin.net/docs/smart-contracts) - _Rust'ta Wavelet sakıllı sözleşme_
-- [Foundry](https://github.com/foundry-rs/foundry) - _Ethereum uygulama geliştirme için araç takımı_
-- [Alloy](https://alloy.rs) - _Ethereum ve diğer EVM tabanlı zincirlerle etkileşime geçmek için yüksek performanslı, iyi test edilmiş ve belgelenmiş kütüphaneler._
+- [Foundry](https://github.com/foundry-rs/foundry) - _Ethereum uygulama geliştirmesi için araç takımı_
+- [Alloy](https://alloy.rs) - _Ethereum ve diğer EVM tabanlı zincirlerle etkileşime girebilmek için yüksek performanslı, test edilip belgelenmiş kütüphaneler._
- [Ethers_rs](https://github.com/gakonst/ethers-rs) - _Ethereum kütüphanesi ve cüzdan uygulaması_
- [SewUp](https://github.com/second-state/SewUp) - _Tıpkı ortak bir arka uçta geliştiriyormuş gibi Rust ile Ethereum webassembly sözleşmenizi oluşturmanıza yardımcı olacak bir kütüphane_
- [Alt akımlar](https://github.com/streamingfast/substreams) - _Paralel hale getirilmiş blok zincir veri endeksleme teknolojisi_
-- [Reth](https://github.com/paradigmxyz/reth) Reth (Rust Ethereum'un söyleyişinin kısaltması) artık yeni bir Ethereum tam düğüm işlenmesidir
+- [Reth](https://github.com/paradigmxyz/reth) Reth (Rust Ethereum'un kısaltması) yeni bir Ethereum tam düğüm uygulamasıdır
+- [Awesome Ethereum Rust](https://github.com/Vid201/awesome-ethereum-rust) - _Ethereum ekosisteminde, Rust ile yazılmış projelerden oluşan bir koleksiyondur_
Daha fazla kaynak mı arıyorsunuz? Göz atın: [ethereum.org/developers](/developers/).
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/index.md
index 3ba9dcf8848..5f4023bcb82 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/index.md
@@ -9,7 +9,7 @@ sidebarDepth: 3
Ethereum kullanan kişi sayısı arttıkça blok zinciri belirli kapasite sınırlamalarına ulaştı. Bu durum, ağı kullanma maliyetini artırarak "ölçeklendirme çözümlerine" yönelik bir ihtiyaç doğurdu. Benzer hedeflere ulaşmak için farklı yaklaşımlar benimseyen, araştırılan, test edilen ve uygulanan çok sayıda çözüm vardır.
-Ölçeklenebilirliğin ana hedefi, merkeziyetsizlikten veya güvenlikten ödün vermeden işlem hızını (daha hızlı kesinlik) ve işlem verimini (saniye başına yüksek işlem) artırmaktır ([Ethereum'un vizyonu](/roadmap/vision/) hakkında daha fazla bilgi). Katman 1 Ethereum blok zincirinde yüksek talep, daha yavaş işlemlere ve elverişsiz [gaz fiyatlarına](/developers/docs/gas/) yol açar. Ethereum'un anlamlı ve toplu olarak benimsenmesi için ağ kapasitesini hız ve verim açısından artırmak çok önemlidir.
+Ölçeklenebilirliğin ana hedefi, merkeziyetsizlikten veya güvenlikten ödün vermeden işlem hızını (daha hızlı kesinlik) ve işlem verimini (saniye başına daha fazla sayıda işlem) artırmaktır ([Ethereum'un vizyonu](/roadmap/vision/) hakkında daha fazla bilgi). Katman 1 Ethereum blok zincirinde yüksek talep, daha yavaş işlemlere ve elverişsiz [gaz fiyatlarına](/developers/docs/gas/) yol açar. Ethereum'un anlamlı ve toplu olarak benimsenmesi için ağ kapasitesini hız ve verim açısından artırmak çok önemlidir.
Hız ve verim önemli olsa da, bu hedefleri mümkün kılan ölçeklendirme çözümlerinin merkeziyetsiz ve güvenli kalması çok önemlidir. Düğüm operatörleri için giriş engelini düşük tutmak, merkezi ve güvenli olmayan bilgi işlem gücüne doğru ilerlemeyi önlemede kritik önem arz eder.
@@ -109,5 +109,6 @@ _Videodaki açıklamanın "Katman 2" terimini tüm zincir dışı ölçeklendirm
- [Sıfır Bilgi Blok Zinciri Ölçeklendirilebilirliği](https://ethworks.io/assets/download/zero-knowledge-blockchain-scaling-ethworks.pdf)
- [Toplamalar + veri parçalarının, yüksek ölçeklenebilirlik için tek sürdürülebilir çözüm olma nedeni](https://polynya.medium.com/why-rollups-data-shards-are-the-only-sustainable-solution-for-high-scalability-c9aabd6fbb48)
- [Hangi tür Katman 3'ler kulağa mantıklı geliyor?](https://vitalik.eth.limo/general/2022/09/17/layer_3.html)
+- [Veri Kullanılabilirliği veya: Toplamalar Endişelenmeyi Bırakıp Ethereum'u Sevmeyi Nasıl Öğrendi?](https://ethereum2077.substack.com/p/data-availability-in-ethereum-rollups)
_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/index.md
index 921f3db74d0..ed94bbf22f5 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/index.md
@@ -6,7 +6,7 @@ lang: tr
İyimser toplamalar, Ethereum temel katmanının işlem hacmini genişletmek üzere tasarlanmış katman 2 (L2) protokolleridir. Ana Ethereum zincirindeki hesaplama yükünü, işlemleri zincir dışında yürüterek azaltarak işleme hızlarında önemli iyileştirmeler sunarlar. Diğer ölçeklendirme çözümleri olan [yan zincirlerin](/developers/docs/scaling/sidechains/) aksine iyimser toplamalar, işlem sonuçlarını zincir üstünde yayımlayarak Ana ağ'dan güvenlik alırken; [plazma zincirleri](/developers/docs/scaling/plasma/) ise Ethereum'da sahtecilik kanıtları ile işlemleri doğrular ancak işlem verilerini farklı bir yerde saklarlar.
-Hesaplama, Ethereum'u kullanmanın yavaş ve pahalı kısmı olduğundan iyimser toplamalar ölçeklenebilirlikte 10-100x'lik iyileştirmeler sunabilir. İyimser toplamalar ayrıca işlemleri Ethereum'a çağrı verisi `calldata` olarak yazar, bu da kullanıcılar için gaz maliyetlerini azaltır.
+Hesaplama, Ethereum'u kullanmanın yavaş ve pahalı kısmı olduğundan iyimser toplamalar ölçeklenebilirlikte 10-100x'lik iyileştirmeler sunabilir. İyimser toplamalar ayrıca işlemleri Ethereum'a çağrı verisi `calldata` ya da [blobs](/roadmap/danksharding/) olarak yazar, bu da kullanıcılar için gaz maliyetlerini azaltır.
## Ön Koşullar {#prerequisites}
@@ -14,7 +14,7 @@ Hesaplama, Ethereum'u kullanmanın yavaş ve pahalı kısmı olduğundan iyimser
## İyimser toplama nedir? {#what-is-an-optimistic-rollup}
-Bir iyimser toplama, Ethereum'u ölçeklendirmek amacıyla hesaplama ve durum depolamayı zincir dışına taşımayı içeren bir çözüm yaklaşımıdır. İyimser toplamalar işlemleri Ethereum dışında yürütür, ancak işlem verilerini Ana ağa `calldata` olarak gönderir.
+Bir iyimser toplama, Ethereum'u ölçeklendirmek amacıyla hesaplama ve durum depolamayı zincir dışına taşımayı içeren bir çözüm yaklaşımıdır. İyimser toplamalar, işlemleri Ethereum dışında yürütür ancak işlem verilerini Ana Ağa `calldata` veya [blobs](/roadmap/danksharding/) olarak gönderir.
İyimser toplama operatörleri, Ethereum'a göndermeden önce birden fazla zincir dışı işlemi büyük paketler halinde bir araya getirir. Bu yaklaşım, sabit maliyetlerin her paket içerisindeki birden çok işlem arasında paylaştırarak son kullanıcılar için ücretleri azaltmaya olanak tanır. İyimser toplamalar ayrıca Ethereum'da yayımlanan veri miktarını azaltmak için sıkıştırma tekniklerini kullanır.
@@ -44,7 +44,7 @@ Bir iyimser toplamanın mimarisi şu bölümlerden oluşur:
### Veri mevcudiyeti {#data-availability}
-Belirtildiği gibi, iyimser toplamalar işlem verilerini Ethereum'a `calldata` olarak gönderir. Toplama zincirinin yürütülmesi gönderilen işlemlere dayandığından, herkes Ethereum'un temel katmanında bulunan bu bilgileri kullanarak toplamanın durumunu yürütebilir ve durum geçişlerinin doğruluğunu teyit edebilir.
+Belirtildiği üzere iyimser toplamalar, işlem verilerini Ethereum'a `calldata` veya [blobs](/roadmap/danksharding/) olarak gönderir. Toplama zincirinin yürütülmesi gönderilen işlemlere dayandığından, herkes Ethereum'un temel katmanında bulunan bu bilgileri kullanarak toplamanın durumunu yürütebilir ve durum geçişlerinin doğruluğunu teyit edebilir.
[Veri kullanılabilirliği](/developers/docs/data-availability/) kritiktir; çünkü itiraz eden kişiler, durum verilerine erişim olmadan geçersiz toplama işlemlerine itiraz etmek için sahtecilik kanıtları oluşturamazlar. Ethereum'un veri mevcudiyeti ve kullanılabilirliği sağlaması sayesinde, toplama operatörlerinin kötü niyetli hareketlerden (ör. geçersiz bloklar gönderme) paçayı sıyırma riski azalır.
@@ -86,9 +86,9 @@ Sıralayıcı, işlemlerin sıralanması üzerinde daha fazla kontrole sahip old
#### Toplama bloklarını Ethereum'a gönderme {#submitting-blocks-to-ethereum}
-Belirtildiği gibi, bir iyimser toplamanın operatörü zincir dışı işlemleri bir yığın halinde toplar ve onay için Ethereum'a gönderir. Bu süreç, işlemle ilgili verilerin sıkıştırılmasını ve Ethereum üzerinde `calldata` olarak yayımlanmasını içerir.
+Belirtildiği gibi, bir iyimser toplamanın operatörü zincir dışı işlemleri bir yığın halinde toplar ve onay için Ethereum'a gönderir. Bu süreç, işlemle ilgili verilerin sıkıştırılmasını ve Ethereum üzerinde `calldata` veya blob olarak yayımlanmasını içerir.
-`calldata`, akıllı bir sözleşmede çoğunlukla [bellek](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/#memory) gibi davranan, değiştirilemeyen, kalıcı olmayan bir alandır. `calldata` blokzincirin [geçmiş günlüklerinin](https://docs.soliditylang.org/en/latest/introduction-to-smart-contracts.html?highlight=memory#logs) bir parçası olarak zincir üzerinde kalırken, Ethereum'un durumunun bir parçası olarak saklanmaz. Çünkü `calldata`, Ethereum'un durumunun herhangi bir bölümüne müdahale etmediğinden zincir üstünde veri saklamak için daha uygundur.
+`calldata`, akıllı bir sözleşmede çoğunlukla [bellek](/developers/docs/smart-contracts/anatomy/#memory) gibi davranan, değiştirilemeyen, kalıcı olmayan bir alandır. `calldata` blokzincirin [geçmiş günlüklerinin](https://docs.soliditylang.org/en/latest/introduction-to-smart-contracts.html?highlight=memory#logs) bir parçası olarak zincir üzerinde kalırken, Ethereum'un durumunun bir parçası olarak saklanmaz. Çünkü `calldata`, Ethereum'un durumunun herhangi bir bölümüne müdahale etmediğinden zincir üstünde veri saklamak için duruma göre daha ucuzdur.
`calldata` anahtar sözcüğü Solidity'de yürütme zamanında bir akıllı sözleşme fonksiyonuna argüman aktarmak için de kullanılır. `calldata` bir işlem sırasında çağrılan fonksiyonu tanımlar ve fonksiyonun girdilerini rastgele bir bayt dizisi şeklinde tutar.
@@ -96,6 +96,10 @@ Belirtildiği gibi, bir iyimser toplamanın operatörü zincir dışı işlemler
İşte bu konseptin nasıl çalıştığını göstermek için toplama partisi gönderimine [bir örnek](https://etherscan.io/tx/0x9102bfce17c58b5fc1c974c24b6bb7a924fb5fbd7c4cd2f675911c27422a5591). Sıralayıcı `appendSequencerBatch()` yöntemini çağırmış ve sıkıştırılmış işlem verilerini `calldata` kullanarak girdi olarak geçirmiştir.
+Bazı toplamalar işlem gruplarını Ethereum'a göndermek için artık blob'ları kullanıyor.
+
+Blob'lar değiştirilemez ve geçicilerdir (aynı `calldata` gibi), geçmişten ~18 gün içinde silinirler. Blob'lar hakkında daha fazla bilgi için [Danksharding](/roadmap/danksharding)'e göz atın.
+
### Durum taahhütleri {#state-commitments}
Herhangi bir zamanda, iyimser toplamanın durumu (hesaplar, bakiyeler, sözleşme kodu, vb.) "durum ağacı" adı verilen bir [Merkle ağacı](/whitepaper/#merkle-trees) olarak düzenlenir. Toplamanın en son durumuna başvuran bu Merkle ağacının kökü (durum kökü) karma hale getirilir ve toplama sözleşmesinde saklanır. Zincir üstündeki her durum geçişi, operatörün yeni bir durum kökü hesaplayarak taahhüt ettiği yeni bir toplama durumu üretir.
@@ -194,9 +198,9 @@ Son olarak, sözleşmeler arasındaki L2 > L1 mesaj çağrıları, gecikmeleri d
İyimser toplamalar, tıpkı Ethereum gibi kullanıcıların işlem başına ne kadar ödeyeceğini belirtmek için bir gaz ücreti şeması kullanır. İyimser toplamalarda tahsil edilen ücretler aşağıdaki bileşenlere bağlıdır:
-1. **Durum yazımı:** İyimser toplamalar, işlem verilerini ve blok başlıklarını (önceki blok başlığı karması, durum kökü, karma kökünden oluşur) Ethereum'da `calldata` olarak yayımlar. Bir Ethereum işleminin minimum maliyeti 21.000 gazdır. İyimser toplamalar, birden fazla işlemi tek bir blokta birleştirerek (21k gazı birden fazla kullanıcı işlemi üzerinde amorti ederek) işlemi L1'e yazma maliyetini düşürebilir.
+1. **Durum yazımı:** İyimser toplamalar, işlem verilerini ve blok başlıklarını (önceki blok başlığı karması, durum kökü, parti kökünden oluşur) Ethereum'da `blob` veya "ikili büyük nesne" olarak yayımlar. [EIP-4844](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844), verileri zincir üstünde bulundurmaya yarayan uygun maliyetli bir çözümü piyasaya sundu. `Blob`, toplamaların sıkıştırılmış durum geçiş verilerini Ethereum L1'e göndermesine olanak tanıyan yeni bir işlem alanıdır. Blob'lar, sonsuza kadar zincir üstünde kalan`calldata`'nın aksine kısa ömürlüdür ve istemcilerden [4096 dönem](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/81f3ea8322aff6b9fb15132d050f8f98b16bdba4/configs/mainnet.yaml#L147) (yaklaşık 18 gün) sonra temizlenir. İyimser toplamalar, sıkıştırılmış işlemlerin toplu halde gönderilmesinde blob'ları kullanarak L1'e işlem yazma maliyetini önemli ölçüde azaltabilir.
-2. **`calldata:`** Temel işlem ücretinin ötesinde her durum yazımının maliyeti, L1'e gönderilen `calldata` boyutuna bağlıdır. `calldata` maliyetleri şu anda [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) tarafından belirlenmektedir ve maliyet, sırasıyla sıfır olmayan baytlar için 16 gaz ve sıfır baytlar için 4 gaz `calldata` olarak belirlenmiştir. Toplama operatörleri, kullanıcı ücretlerini azaltmak için işlemleri sıkıştırarak Ethereum'da yayımlanan `calldata` baytı sayısını azaltır.
+2. **Blob'ların harcadığı gaz**: Blob'lu işlemlerde, [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) tarafından tanıtılan mekanizmaya benzer dinamik bir ücret mekanizması kullanılır. Tip-3 işlemleri için gaz ücreti hesaplanırken ağ tarafından blob alanı talebine ve gönderilen işlemin blob alanı kullanımına bağlı olarak belirlenen blob'lar için ana ücret göz önünde bulundurulur.
3. **L2 operatör ücretleri**: Bu, Ethereum'daki gaz ücretleri gibi işlem gerçekleştirirken ortaya çıkan bilgi işlem maliyetleri karşılığında toplama düğümlerine ödenen miktarı ifade eder. L2'ler daha yüksek işleme kapasitelerine sahip olduğundan ve Ethereum'daki doğrulayıcıları daha yüksek ücretli işlemlere öncelik vermeye zorlayan ağ tıkanıklıklarıyla karşılaşmadığından, toplama düğümleri daha düşük işlem ücretleri alır.
@@ -208,13 +212,13 @@ Açıklandığı gibi, iyimser toplamalar, veri erişilebilirliğini garanti etm
Ana Ethereum zinciri, blokların ne kadar veriyi tutabileceğine dair sınırlamalar getirir ve bu, gaz birimleriyle ifade edilir ([ortalama blok boyutu](/developers/docs/blocks/#block-size) 15 milyon gazdır). Bu, her işlemin ne kadar gaz kullanabileceğini kısıtlasa da, aynı zamanda her işlemle ilişkili veriyi azaltarak blok başına işlenen işlem sayısını artırabileceğimiz anlamına gelir ve bu durum ölçeklenebilirliği doğrudan artırır.
-İyimser toplamalar, işlem verisi sıkıştırmasını gerçekleştirmek ve TPS oranlarını artırmak için birkaç teknik kullanır. Örneğin [bu makale](https://vitalik.eth.limo/general/2021/01/05/rollup.html), temel bir kullanıcı işleminin (ether gönderme) Ana Ağ'da ürettiği veri miktarı ile aynı işlemin bir toplamada ürettiği veri miktarını karşılaştırıyor:
+İyimser toplamalar, işlem verisi sıkıştırmasını gerçekleştirmek ve TPS oranlarını artırmak için birkaç teknik kullanır. Örneğin [bu makale](https://vitalik.eth.limo/general/2021/01/05/rollup.html), temel bir kullanıcı işleminin (ether gönderme) Ana Ağda ürettiği veri miktarı ile aynı işlemin bir toplamada ürettiği veri miktarını karşılaştırıyor:
| Parametre | Ethereum (L1) | Toplama (L2) |
| ---------- | ----------------------- | ------------ |
| Nonce | ~3 | 0 |
| Gaz fiyatı | ~8 | 0-0,5 |
-| Gaz | 3 | 0-0.5 |
+| Gaz | 3 | 0-0,5 |
| Kime | 21 | 4 |
| Değer | 9 | ~3 |
| İmza | ~68 (2 + 33 + 33) | ~0,5 |
@@ -258,6 +262,7 @@ Merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz birden çok İyimser to
## İyimser toplamalara dair daha fazlası
- [İyimser toplamalar nasıl çalışır? (Tam klavuz)](https://www.alchemy.com/overviews/optimistic-rollups)
+- [Blokzincir Toplaması nedir? Teknik Giriş](https://www.ethereum-ecosystem.com/blog/what-is-a-blockchain-rollup-a-technical-introduction)
- [Temel Arbitrum Rehberi](https://newsletter.banklesshq.com/p/the-essential-guide-to-arbitrum)
- [Optimism'in Toplaması aslında nasıl çalışıyor?](https://www.paradigm.xyz/2021/01/how-does-optimisms-rollup-really-work)
- [OVM Deep Dive](https://medium.com/ethereum-optimism/ovm-deep-dive-a300d1085f52)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/plasma/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/plasma/index.md
index 7c83fa2e5eb..a500b1ef2d0 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/plasma/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/plasma/index.md
@@ -162,10 +162,7 @@ Ethereum blokzincirini parçalamanın artık yol haritasında yer almadığını
Birden çok proje, merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz Plazma uygulamaları sağlar:
-- [OMG Network](https://omg.network/)
-- [Polygon](https://polygon.technology/) (eskiden Matic Network)
-- [Gluon](https://gluon.network/)
-- [LeapDAO](https://ipfs.leapdao.org/)
+- [Polygon](https://polygon.technology/) (önceden Matic Network)
## Daha fazla okuma {#further-reading}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/sidechains/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/sidechains/index.md
index 0f823827052..0639b214511 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/sidechains/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/sidechains/index.md
@@ -7,7 +7,7 @@ sidebarDepth: 3
Yan zincir, Ethereum'dan bağımsız çalışan ve Ethereum Ana Ağı'na bir köprü ile bağlı olan ayrı bir blokzincirdir. Yan zincirler farklı blok parametrelerine ve genellikle işlemlerin verimli işlenmesi için tasarlanmış [mutabakat algoritmalarına](/developers/docs/consensus-mechanisms/) sahip olabilirler. Ethereum'un güvenlik özelliklerini taşımadığı için yan zincir kullanmanın artıları ve eksileri vardır. [Katman 2 ölçeklendirme çözümlerinin](/layer-2/) aksine, yan zincirler işlem bilgilerini ve durum değişikliklerini Ethereum Ana Ağı'na göndermezler.
-Yan zincirler daha çok işlem hacmi için merkeziyetsizlikten veya güvenlikten de ödün verirler ([ölçeklendirme üçlü çelişmesi](https://vitalik.eth.limo/general/2021/05/23/scaling.html)). Bununla birlikte, yükseltmeler için [vizyon bildirisinde](/roadmap/vision/) özetlendiği üzere Ethereum, merkeziyetsizlikten ve güvenlikten ödün vermeyen ölçeklendirme amacıyla geliştirilmiştir.
+Yan zincirler, yüksek verim elde etmek için merkeziyetsizlik veya güvenlikten de bir miktar ödün verirler ([ölçeklendirme üçlü çelişmesi](https://vitalik.eth.limo/general/2021/05/23/scaling.html)). Bununla birlikte, yükseltmeler için [vizyon bildirisinde](/roadmap/vision/) özetlendiği üzere Ethereum, merkeziyetsizlikten ve güvenlikten ödün vermeyen ölçeklendirme amacıyla geliştirilmiştir.
## Yan zincirler nasıl çalışır? {#how-do-sidechains-work}
@@ -17,7 +17,7 @@ Yan zincirler farklı geçmişleri, geliştirme yol haritaları ve tasarım hass
Yan zincirleri özel yapan niteliklerden biri (yani Ethereum'dan farklı) kullandığı mutabakat algoritmasıdır. Yan zincirler mutabakat konusunda Ethereum'a dayanmadıkları için kendi ihtiyaçlarını karşılayan alternatif mutabakat protokollerini seçebilirler. Yan zincirler tarafından kullanılan bazı mutabakat algoritmaları şunlardır:
-- [Yetki kanıtı](https://wikipedia.org/wiki/Proof_of_authority)
+- [Yetki kanıtı](/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/)
- [Yetkilendirilmiş hisse ispatı](https://en.bitcoin.it/wiki/Delegated_proof_of_stake)
- [Bizans hata toleransı](https://decrypt.co/resources/byzantine-fault-tolerance-what-is-it-explained).
@@ -51,7 +51,7 @@ Köprüler, kullanıcıların Ethereum ve yan zincir arasında fon taşımaları
| Artıları | Eksileri |
| -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
-| Yan zincirlerin temelini oluşturan teknoloji köklüdür ve kapsamlı araştırmalar ile tasarım iyileştirmelerinden yararlanır. | Yan zincirler, ölçeklenebilirlik için bir miktar merkeziyetsizlik ve güvensizlik feda ederler. |
+| Yan zincirlerin temelini oluşturan teknoloji köklüdür ve kapsamlı araştırmalar ile tasarım iyileştirmelerinden yararlanır. | Yan zincirler, ölçeklenebilirliğe karşılık merkeziyetsizlik ve güven gerektirmezlikten bir miktar feragat eder. |
| Yan zincirler genel hesaplamayı destekler ve EVM uyumluluğu sunar (yan zincirler Ethereum'a özgü merkeziyetsiz uygulamaları çalıştırabilir). | Yan zincirler, ayrı bir mutabakat mekanizması kullanır ve Ethereum'un güvenlik garantilerinden yararlanamaz. |
| Yan zincirler, işlemleri etkin bir şekilde işlemek ve kullanıcılar için işlem ücretlerini azaltmak için farklı mutabakat modelleri kullanır. | Yan zincirler daha yüksek güven varsayımları gerektirir (örn. kötü niyetli yan zincir doğruyucularının bir çoğunluğu sahtekarlık yapabilir). |
| EVM uyumlu yan zincirler, merkeziyetsiz uygulamaların ekosistemlerini genişletmelerine izin verirler. | |
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/state-channels/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/state-channels/index.md
index edee65f4e27..a781a6cf5b6 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/state-channels/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/state-channels/index.md
@@ -7,255 +7,61 @@ sidebarDepth: 3
Özel kanallar, Ethereum Ana Ağı ile etkileşimi minimumda tutarak katılımcıların zincir dışında güvenli bir şekilde işlem yapmasına olanak tanır. Kanal eşleri, kanalı aşıp kapatmak için zincir üstünde sadece iki tane işlem gönderirken, zincir dışında isteğe bağlı sayıda işlem yapabilirler. Bu, kullanıcılar için son derece yüksek işlem verimine izin verir ve daha düşük maliyetler ile sonuçlanır.
-## Ön Koşullar {#prerequisites}
+## {#how-do-sidechains-work}
-[Ethereum scaling](/developers/docs/scaling/) ve [katman 2](/layer-2/) hakkındaki sayfalarımızı okuyup anlamış olmalısınız.
+Ethereum gibi halka açık blok zincirleri, dağılmış mimarilerinden dolayı ölçeklenebilirlik zorluklarıyla karşılaşır: zincir üstü işlemler tüm düğümler tarafından yürütülmelidir. Düğümler mütevazi bir donanım kullanarak bir bloktaki işlem hacmini işleyebilmeli ve ağın işlem hacmine bir sınır koyarak merkeziyetsizliğini korumalıdır.
-## Kanallar nedir? {#what-are-channels}
-
-Ethereum gibi halka açık blok zincirleri, dağılmış mimarilerinden dolayı ölçeklenebilirlik zorluklarıyla karşılaşır: zincir üstü işlemler tüm düğümler tarafından yürütülmelidir. Düğümler mütevazi bir donanım kullanarak bir bloktaki işlem hacmini işleyebilmeli ve ağın işlem hacmine bir sınır koyarak merkeziyetsizliğini korumalıdır. Blokzincir kanalları, nihai uzlaşma için hala ana zincirin güvenliğine dayanırken, kullanıcıların zincir dışında etkileşime girmesine izin vererek bu sorunu çözer.
+### {#consensus-algorithms}
Kanallar, iki tarafın birbirleri arasında birçok işlem yapmasına ve ardından sadece nihai sonuçları blokzincire göndermesine izin veren basit eşler arası protokollerdir. Kanal, ürettiği özet verilerin gerçekten geçerli bir dizi işlemin sonucu olduğunu kriptografi kullanarak gösterir. ["Çok imzalı"](/developers/docs/smart-contracts/#multisig) akıllı sözleşme, işlemlerin doğru taraflarca imzalanmasını sağlar.
+- []()
+- []()
+-
+
Kanallar sayesinde, durum değişiklikleri ilgili taraflar tarafından yürütülür ve doğrulanır, bu da Ethereum'un yürütüm katmanındaki hesaplamayı en aza indirir. Bu, Ethereum'daki yoğunluğu azaltır ve aynı zamanda kullanıcılar için işlem sürecini hızlandırır.
-Her bir kanal, Ethereum üzerinde çalıştırılan bir [çok imzalı akıllı sözleşme](/developers/docs/smart-contracts/#multisig) tarafından yönetilir. Bir kanal açmak için katılımcılar kanal sözleşmesini zincir üstünde dağıtır ve içine fon yatırır. Her iki taraf, kanalın durumunu başlatmak için bir durum güncellemesini toplu olarak imzalar ve daha sonra hızlı ve özgür bir şekilde zincir dışında işlem yapabilir.
+#### {#block-parameters}
+
+Her bir kanal, Ethereum üzerinde çalıştırılan bir [çok imzalı akıllı sözleşme](/developers/docs/smart-contracts/#multisig) tarafından yönetilir. Bir kanal açmak için katılımcılar kanal sözleşmesini zincir üstünde dağıtır ve içine fon yatırır.
Kanalı kapatmak için katılımcılar kanalın üzerinde son anlaşılan durumu zincir üstünde gönderir. Sonrasında akıllı sözleşme, kilitli olan fonları kanalın son durumundaki her katılımcısının bakiyesine göre dağıtır.
Eşler arası kanallar, önceden tanımlanan bazı katılımcıların, görünür bir ek yüke maruz kalmadan yüksek sıklıkta işlem yapmak isteyeceği durumlar için kullanışlıdır. Blokzincir kanalları iki kategoriye ayrılır: **ödeme kanalları** ve **özel kanallar**.
-## Ödeme kanalları {#payment-channels}
+### {#evm-compatibility}
-Bir ödeme kanalı en iyi, iki kullanıcının birlikte tuttuğu "iki yönlü ledger" olarak tanımlanabilir. Ledger'in ilk bakiyesi, kanal açma aşamasında zincir üstü sözleşmeye kilitlenen mevduatın toplamıdır. Ödeme kanalı transferleri, zincirin kendisi dışında herhangi bir zincir katılımı olmadan anında gerçekleştirilebilir, sadece zincir üstünde tek sefere mahsus ilk oluşturma ve sonunda kanalı kapatma işlemlerini gerektirir.
+Bir ödeme kanalı en iyi, iki kullanıcının birlikte tuttuğu "iki yönlü ledger" olarak tanımlanabilir. Ledger'in ilk bakiyesi, kanal açma aşamasında zincir üstü sözleşmeye kilitlenen mevduatın toplamıdır.
Ledger'in bakiyesinde güncelleme yapılması (örn. ödeme kanalının durumu) için kanalda bulunan tüm tarafların onayı gerekir. Tüm katılımcıların imzaladığı bir kanal güncellemesi, tıpkı Ethereum'daki bir işlem gibi tamamlanmış olarak kabul edilir.
Ödeme kanalları, basit kullanıcı etkileşimlerinin (örn. ETH transferleri, atomik takaslar, mikro ödemeler) yüksek maliyetli zincir üstü faaliyetini en aza indirmek için tasarlanmış olan ilk ölçeklendirme çözümlerinden biri olmuştur. Kanalın katılımcıları, transferlerinin net toplamı yatırılmış jetonları aşmadığı takdirde birbirleri arasında sınırsız miktarda işlemi anında ve ücretsiz yapabilir.
-## Durum kanalları {#state-channels}
-
Zincir dışı ödemeleri desteklemenin yanı sıra, ödeme kanallarının genel durum geçiş mantığını işlemede ödeme kanallarının kullanışlı olup olmadığı kanıtlanmamıştır. Özel kanallar, bu sorunu çözmek için ve kanalları genel amaçlı hesaplamayı ölçeklendirmek için kullanışlı hale getirmek amacıyla oluşturuldu.
-Özel kanallar hala ödeme kanalları ile birçok ortak özelliğe sahiptir. Örnek olarak, kullanıcılar diğer kanalların katılımcılarının da imzalaması gereken imzalanmış kriptografik mesajları (işlemler) takas ederek etkileşim kurarlar. Önerilen bir durum güncellemesi tüm katılımcılar tarafından imzalanmazsa geçersiz olur.
-
-Ancak kanal, kullanıcı bakiyelerini depolamanın yanında, sözleşmenin mevcut durumunu da takip eder (örn. sözleşme değişkenlerinin değerleri).
-
-Bu, iki kullanıcı arasında zincir dışında bir akıllı sözleşme yürütmeyi mümkün hale getirir. Bu senaryoda, akıllı sözleşmenin dahili durumunda yapılmakta olan güncellemeler için sadece kanalı oluşturan eşlerin onayı gerekir.
-
-Bu, daha önce açıklanmış olan ölçeklenebilirlik sorununu çözmüş olsa da güvenlik konusunda sonuçları vardır. Ethereum'da durum geçişlerinin geçerliliği, ağın mutabakat protokolü tarafından uygulanmaktadır. Bu, bir akıllı sözleşmenin durumuna geçerli olmayan bir güncelleme önermeyi ya da akıllı sözleşmenin yürütülmesini değiştirmeyi imkansız hale getirir.
-
-Özel kanallar, aynı güvenlik garantilerine sahip değildir. Özel kanallar, bir ölçüde Ana Ağ'ın minyatür bir versiyonudur. Kuralları uygulayan katılımcı sayısının sınırlı olması, kötü niyetli davranış olasılığını (örn. geçersiz durum güncellemeleri önerme) artırır. Özel kanalların güvenliğinin temelini, [sahtecilik kanıtlarını](/glossary/#fraud-proof) temel alan bir uyuşmazlık hakemliği sistemi oluşturur.
-
-## Özel kanallar nasıl çalışır? {#how-state-channels-work}
-
-Temel olarak, bir özel kanaldaki faaliyet kullanıcıları ve blokzincir sistemini kapsayan bir etkileşim oturumudur. Kullanıcılar çoğunlukla birbirleriyle zincir dışında iletişime girer ve sadece kanalı açmak, kapatmak veya katılımcıların arasındaki potansiyel anlaşmazlıkları çözmek için ve sadece temeldeki blokzincir ile etkileşime girer.
-
-Aşağıdaki bölüm, özel kanalın temel iş akışını ana hatlarıyla açıklar:
-
-### Kanalı açma {#opening-the-channel}
-
-Bir kanal açmak için katılımcıların Ana Ağ'da akıllı sözleşmeye fon girmesi gerekir. Fon yatırma aynı zamanda bir sanal sekme işlevi görür, böylece katılımcı aktörler ödemeleri acilen yapma ihtiyacı hissetmeden özgürce işlem yapabilir. Sadece kanal zincir üstünde sonlandığında, taraflar birbiriyle anlaşır ve sekmelerinden geriye kalanı çekerler.
-
-Bu yatırma işlemi aynı zamanda, her bir katılımcının dürüst davranacağını garanti altına almak için bir teminattır. Depozito sahipleri, uyuşmazlığın çözümü aşamasında kötü niyetli eylemlerden suçlu bulunacak olursa sözleşme, yatırdıklarından kesinti yapar.
-
-Kanal eşleri, tamamının kabul ettiği bir başlangıç durumunu imzalamak zorundadır. Bu, özel kanalın başlangıcı görevi görür ve sonrasında kullanıcılar işlem yapmaya başlayabilir.
-
-### Kanalın kullanımı {#using-the-channel}
-
-Eşler, kanalın durumunu başlattıktan sonra işlemleri imzalayarak ve birbirlerine göndererek onay için birbirleriyle etkileşime girerler. Katılımcılar bu işlemlerle durum yükseltmelerini başlatır ve diğerlerinin durum güncellemelerini imzalar. Her işlem aşağıdakilerden oluşur:
-
-- İşlemler için eşsiz bir kimlik görevi gören ve tekrar saldırılarını önleyen bir **nonce**. Aynı zamanda, durum güncellemelerinin olduğu sırayı da tanımlar (bu durum, uyuşmazlık çözümü için önemlidir.)
-
-- Kanalın eski durumu
-
-- Kanalın yeni durumu
-
-- Durum geçişini tetikleyen işlem (örn. Alice'in Bob'a 5 ETH göndermesi)
-
-Kanaldaki durum güncellemeleri, normalde kullanıcıların Ana Ağ'da etkileşimde bulunduğu gibi, durum kanallarının zincir üzerindeki etkiyi minimuma indirme hedefiyle uyumlu şekilde zincir üzerinde yayınlanmaz. Katılımcılar durum yükseltmeleri konusunda aynı fikirde olduğu sürece, bu yükseltmeler Ethereum işlemleri kadar nihai niteliktedir. Katılımcılar sadece bir anlaşmazlık durumunda Ana Ağ'ın mutabakatına bağımlı olmak zorundadır.
-
-### Kanalı kapatma {#closing-the-channel}
-
-Bir durum kanalını kapatmak, kanalın fikir birliğine varılmış son durumunun zincir üstü akıllı sözleşmeye gönderilmesini gerektirir. Durum güncellemesinde referans alınan detaylar, her bir katılımcının hareketlerini ve onaylanmış işlemlerinin sayısının bir listesini içerir.
-
-Durum güncellemesinin geçerli olduğu doğrulandıktan sonra (yani, tüm taraflarca imzalanmış olması) akıllı sözleşme, kanalı sonlandırır ve kilitli fonları kanalın sonucuna göre dağıtır. Zincir dışında yapılan ödemeler Ethereum'un durumuna uygulanır ve her katılımcı kilitli fonların kalan kısmını alır.
-
-Yukarıda açıklanmış olan senaryo, olumlu durumda neler olduğunu gösterir. Bazen kullanıcılar bir anlaşmaya varamayabilir ve kanalı sonlandıramayabilir (olumsuz durum). Böyle bir durum hakkında aşağıdakilerden biri doğru olabilir:
-
-- Katılımcılar çevrimdışı olur ve durum geçişleri öneremezler
-
-- Katılımcılar geçerli durum güncellemelerini imzalamayı reddederler
-
-- Katılımcılar zincir üstündeki sözleşmeye eski bir durum güncellemesi önererek kanalı sonlandırmaya çalışırlar
-
-- Katılımcılar başkalarının imzalaması için geçersiz durum güncellemeleri önerirler
-
-Bir kanalda katılımcı aktörlerin arasındaki mutabakat bozulduğu zaman son seçenek, kanalın son, geçerli durumunu uygulamak için Ana Ağ'ın mutabakatına güvenmektir. Bu durumda özel kanalın kapatılması, anlaşmazlıkların zincir üstünde çözülmesini gerektirir.
-
-### Uyuşmazlıkları çözme {#settling-disputes}
-
-Tipik olarak, bir kanaldaki taraflar önceden kanalı kapatmak konusunda fikir birliğine varır ve akıllı sözleşmeye gönderdikleri son durum geçişini birlikte imzalar. Güncelleme zincir üstünde onaylandığında, zincir dışı akıllı sözleşme yürütmesi biter ve katılımcılar paraları ile birlikte kanaldan çıkar.
-
-Ancak, bir taraf akıllı sözleşmenin yürütülmesini bitirmek ve kanalı sonlandırmak için karşı tarafın onayını beklemeden zincir üstünde bir istek gönderebilir. Daha önce açıklanan herhangi bir mutabakat bozucu durum gerçekleşecek olursa, her iki taraf da kanalı kapatma ve fonları dağıtma için zincir üstünde anlaşmayı tetikleyebilir. Bu, **güven gerektirmezliği** ortaya çıkararak dürüst tarafların, herhangi bir noktada diğer tarafın aksiyonlarından bağımsız şekilde mevduatlarını çıkarabilmelerine olanak sağlar.
-
-Kanaldan çıkma işlemini gerçekleştirmek için kullanıcı, uygulamanın son geçerli durum güncellemesini zincir üstü sözleşmeye göndermek zorundadır. Bunun yapıldığı doğrulanırsa (yani, tüm tarafların imzasını taşıyorsa), fonlar kendi lehlerine yeniden dağıtılır.
-
-Ancak, tek kullanıcılı çıkma isteklerinin yürütülmesinde gecikme vardır. Eğer kanalı sonuçlandırma isteği oy birliği ile kabul edilmişse, zincir üstü çıkış işlemi hemen gerçekleştirilir.
-
-Gecikme, sahtecilik eylemleri olasılığı sebebiyle tek kullanıcılı çıkışlarda devreye girer. Örneğin, bir kanal katılımcısı eski durum güncellemesini zincir üstünde önererek Ethereum üzerinde kanal sonlandırmayı deneyebilir.
-
-Bir karşı önlem olarak özel kanallar, dürüst kullanıcıların zincirin en son geçerli durumlarını zincir üstü kanallara göndererek itiraz etmelerine olanak tanır. Özel kanallar, üzerinde fikir birliğine varılan durum güncellemelerinin eski durum güncellemelerinden baskın çıkacağı şekilde tasarlanmıştır.
-
-Bir eş bir kere zincir üstü uyuşmazlık çözme sistemini harekete geçirdiğinde, diğer tarafın sınırlı bir sürede yanıt vermesi gereklidir (itiraz süresi olarak adlandırılır). Bu, özellikle diğer taraf eski bir güncelleme kullanıyorsa, kullanıcıların çıkış işlemine itiraz etmesine olanak tanır.
-
-Bu durumda her ne olursa olsun, kanal kullanıcıları her zaman güçlü bir kesinlik garantisine sahiptir: eğer sahip oldukları durum geçişi tüm üyeler tarafından imzalanmışsa ve en son güncelleme ise, düzenli zincir üstü bir işlem ile eşit kesinliğe sahiptir. Hala zincir üstünde diğer tarafa itiraz etmek zorunda olsalar da, olası tek sonuç ellerindeki son geçerli durumu sonlandırmaktır.
-
-### Özel kanallar Ethereum ile nasıl etkileşime girer? {#how-do-state-channels-interact-with-ethereum}
-
-Özel kanallar, zincir dışı protokoller olarak var olmalarına rağmen, bir zincir üstü bileşene sahiptir: kanal açılırken Ethereum'da dağıtılan akıllı sözleşme. Bu sözleşme, kanala yatırılan varlıkları kontrol eder, durum güncellemelerini doğrular ve katılımcılar arasındaki uyuşmazlıklarda hakemlik yapar.
-
-Özel kanallar, [katman 2](/layer-2/) ölçeklendirme çözümlerinin aksine işlem verilerini ya da durum taahhütlerini Ana Ağ'da yayımlamaz. Ancak, bunlar [yan zincirlere](/developers/docs/scaling/sidechains/) göre Ana Ağ'a daha bağlıdır ve bu onları daha güvenli kılar.
-
-Özel kanallar, aşağıdakiler için ana Ethereum protokolüne güvenir:
-
-#### 1. Canlılık {#liveness}
-
-Kanalı açarken dağıtılan zincir üstü sözleşme, kanalın işlevselliğinden sorumludur. Eğer sözleşme Ethereum'da çalışıyorsa, kanal her zaman kullanıma hazır durumdadır. Buna karşılık bir yan zincir, Ana Ağ işlevsel durumda olsa dahi her zaman başarısız olabilir ve kullanıcı fonlarını riske atabilir.
-
-#### 2. Güvenlik {#security}
-
-Özel kanallar, güvenliği sağlamak ve kullanıcıları kötü niyetli eşlerden korumak için bir yere kadar Ethereum'a güvenir. Daha sonraki bölümlerde açıklanacağı üzere kanallar, kullanıcıların geçersiz veya eski bir güncelleme ile kanalı sonlandırmaya yönelik girişimlere itiraz etmesine olanak tanıyan bir sahtecilik kanıtı mekanizması kullanır.
-
-Bu durumda dürüst taraf, en son geçerli kanal durumunu sahtecilik kanıtı olarak zincir üstü sözleşmeye sunarak doğrular. Sahtecilik kanıtı, güvensiz tarafların süreç içinde fonlarını riske atmadan karşılıklı şekilde zincir dışı işlemler yapmalarını sağlar.
-
-#### 3. Nihayet {#finality}
-
-Kanal kullanıcıarı tarafından topluca imzalanan durum güncellemeleri, zincir üstü işlemler kadar iyi kabul edilir. Ancak yine de, tüm kanal içi faaliyetler sadece kanal Ethereum'da kapatıldığında gerçek kesinliğe ulaşır.
-
-İyimser senaryoda, iki taraf da işbirliği yapabilir ve son durum güncellemesini imzalar ve kanalı kapatmak için zincir üzerine gönderir, daha sonra fonlar kanalın son durumuna göre dağıtılır. Kötümser senaryoda, zincir üstünde yanlış durum güncellemesi yayınlayarak sahtekarlık yapmaya çalışılır ve itiraz süresi geçene kadar işlem sonlandırılmaz.
+### {#asset-movement}
-## Sanal özel kanallar {#virtual-state-channels}
-
-Bir özel kanalın basit uygulaması, iki kullanıcının bir uygulamayı zincir dışı yürütmeyi dilediği durumlarda yeni bir sözleşmeyi uygulamaktır. Bu sadece mantıksız olmakla kalmayıp, bir de özel kanalların maliyet verimliliğini negatif yönde etkiler (zincir üstü işlem maliyetleri hızla artabilir).
-
-Bu sorunu çözmek için "sanal kanallar" yaratılmıştır. Sanal kanallar, normal kanallardan farklı olarak zincir üstü işlemlerin açılmasını ve sonlandırılmasını gerektirmez ve ana zincirle etkileşime girmeden açılabilir, yürütülebilir ve sonlandırılabilir. Hatta bu yöntemle uyuşmazlıkları zincir dışında çözmek bile mümkündür.
-
-Bu sistem, zincir üzerinde finanse edilmiş "ledger kanalları" olarak adlandırılan kanalların varlığına dayanır. İki taraf arasındaki sanal kanallar ledger kanalının sahiplerinin aracı olarak görevi gördüğü mevcut bir ledger defter kanalının üzerine kurulabilir.
-
-Her sanal kanaldaki kullanıcılar, yeni bir sözleşme örneği aracılığıyla etkileşime girer ve ledger kanalı birden çok sözleşme örneğini destekleyebilir. Ledger kanalının durumu aynı zamanda birden fazla sözleşme depolama durumunu içerir ve bu sayede farklı kullanıcılar arasında zincir dışı uygulamaların paralel yürütülmesi mümkün olur.
-
-Kullanıcılar, tıpkı normal kanallardaki gibi durum makinesini ilerletmek için durum güncellemelerini takas eder. Bir uyuşmazlık ortaya çıkmadığı takdirde, aracı ile sadece kanalı açarken ya da kapatırken iletişime girilmesi gerekir.
-
-### Sanal ödeme kanalları {#virtual-payment-channels}
-
-Sanal ödeme kanalları, sanal özel kanallar ile aynı fikir üzerine geliştirilmiştir: aynı ağa bağlı katılımcılar, katılımcılar zincir üstünde yeni bir kanal açmaya ihtiyaç duymadan mesajları iletebilir. Sanal ödeme kanallarında, değer transferleri bir veya daha fazla aracı ile yönlendirilir ve transfer edilen fonların yalnızca amaçlanan alıcı tarafından alınması garanti edilir.
-
-## Özel kanalın uygulama alanları {#applications-of-state-channels}
-
-### Ödemeler {#payments}
-
-İlk zamanlardaki blokzincir kanalları, iki katılımcının Ana Ağ'da yüksek işlem ücretleri ödemek zorunda kalmadan zincir dışında hızlı, düşük ücretli transferler gerçekleştirmesine izin veren basit protokollerdi. Günümüzdeki ödeme kanalları, ether ve jeton takas etmek ve yatırmak için tasarlanmış uygulamalar için hala kullanışlıdır.
-
-Kanal esaslı ödemelerde aşağıdaki avantajlar vardır:
-
-1. **Verim**: Her bir kanal başına zincir dışı işlem miktarı, özellikle blok boyutu ve blok zamanı gibi çeşitli faktörlerden etkilenen Ethereum verimi ile bağlantılı değildir. İşlemleri zincir dışı yürüterek blokzincir kanalları daha büyük verim elde edebilir.
-
-2. **Gizlilik**: Kanallar zincir dışında var olduğundan, katılımcılar arasındaki etkileşimlerin detayları Ethereum'un halka açık blokzincirinde kayıt altına alınmaz. Kanal kullanıcıları sadece kanallara fon dağıtırken ve kanalları kapatırken ya da anlaşmazlıkları çözerken zincir üstünde etkileşim kurmak zorundadır. Bu sebeple kanallar, daha gizli işlemler isteyen kişiler için kullanışlıdır.
-
-3. **Gecikme**: Kanal katılımcıları arasında yürütülen zincir dışı işlemler, iki taraf da iş birliği yaptığı takdirde hemen çözüme kavuşturulabilir ve böylelikle gecikmeler azalır. Buna karşılık olarak Ana Ağ üzerinden işlem göndermek için düğümlerin işlemi tamamlamasının, işlemle yeni bir blok oluşturmasının ve mutabakata varılmasının beklenmesi gerekir. Kullanıcılar aynı zamanda, işlemi sonlandırılmış olarak kabul etmeden önce başka blok onaylarını beklemek zorunda kalabilir.
-
-4. **Maliyet**: Özel kanallar, bir grup katılımcının uzun bir süre boyunca birçok durum güncellemesini takas edeceği durumlarda özellikle kullanışlıdır. Ortaya çıkan tek maliyet, özel kanal akıllı sözleşmesinin açılış ve kapanış maliyetidir; kanalın açılışı ve kapanışı arasındaki her durum değişikliği uzlaşma maliyeti ona göre dağıtıldığı için bir öncekinden daha ucuz olacaktır.
-
-[Toplamalar](/developers/docs/scaling/#rollups) gibi katman 2 çözümlerinde özel kanalların kullanılması, bu kanalları ödemeler için daha çekici hale getirebilir. Kanallar ucuz ödemeler sunarken, Ana Ağ'da açılış aşamasında zincir üstü sözleşme kurulmasının maliyetleri, özellikle gaz fiyatları yükseldiğinde pahalıya gelebilir. Ethereum tabanlı toplamalar [düşük işlem ücretleri](https://l2fees.info/) sunar ve kurulum ücretlerini aşağı çekerek kanal katılımcılarının yükünü azaltabilir.
-
-### Mikro işlemler {#microtransactions}
-
-Mikro işlemler işletmelerin zarar etmeden işleyemediği düşük değerli ödemelerdir (örn. bir doların kesirli kısmından daha düşük). Bu varlıklar, müşteri ödemelerinin marjının kar elde edemeyecek kadar düşük olduğu durumlarda, ödeme hizmeti sağlayıcılarına ödeme yapmak zorundadır.
-
-Ödeme kanalları, mikro işlemlerle ilgili yükü azaltarak bu problemi çözer. Örneğin, Bir İnternet Servis Sağlayıcısı (ISP) bir müşteriyle bir ödeme kanalı açabilir ve hizmeti her kullandığında küçük ödemeler yapmasına izin verir.
-
-Kanalı açma ve kapatma maliyetinin ötesinde, katılımcılar mikro işlemlerde başka maliyetlere maruz kalmaz (gaz ücreti yoktur). Müşterilerin hizmetler için ne kadar ödeme yapacakları konusunda daha çok esnekliğe sahip olması ve işletmelerin karlı mikro işlemlerde kayıp yaşamaması sebebiyle bu bir kazan-kazan durumudur.
-
-### Merkeziyetsiz uygulamalar {#decentralized-applications}
-
-Tıpkı ödeme kanalları gibi özel kanallar da durum makinesinin son durumlarına göre koşullu ödemeler yapabilir. Özel kanallar aynı zamanda keyfi durum geçiş mantığını destekleyebilir, bu durum onları zincir dışı genel uygulamaları yürütmek için kullanışlı hale getirir.
-
-Özel kanallar sıklıkla basit sıra tabanlı uygulamalarla sınırlıdır ve bu, zincir dışı sözleşmeye girilmiş fonların yönetilmesini kolaylaştırır. Aynı zamanda, belirli aralıklarla zincir dışı uygulamaların durumunu güncelleyen sınırlı sayıda taraf olduğundan dürüst olmayan davranışı cezalandırmak nispeten daha basittir.
-
-Bir özel kanal uygulamasının verimliliği aynı zamanda onun tasarımına da bağlıdır. Örneğin, bir geliştirici uygulama kanalı sözleşmesini zincir üstünde bir kez dağıtabilir ve diğer oyuncuların zincir üstünde bulunmak zorunda olmadan uygulamayı yeniden kullanmalarına izin verebilir. Bu durumda ilk uygulama kanalı, her biri uygulamanın zincir dışı akıllı sözleşmesinin yeni bir örneğini yürüten birden fazla sanal kanalı destekleyen bir ledger kanalı olarak hizmet eder.
-
-Özel kanal uygulamaları için potansiyel bir kullanım durumu, fonların oyunun sonucuna göre dağıtıldığı basit iki oyunculu oyunlardır. Buradaki fayda, oyuncuların birbirlerine güvenmek zorunda olmaması (güven gerektirmezlik) ve fonların tahsisini ve uyuşmazlıkların çözümünü (merkeziyetsizlik) oyuncuların değil, zincir üstü sözleşmenin kontrol etmesidir.
-
-Özel kanal uygulamaları için diğer olası kullanım durumları, ENS isim sahipliğini, NFT ledger'lerini ve daha fazlasını içerir.
-
-### Atomik transferler {#atomic-transfers}
-
-Erken dönemlerdeki ödeme kanallarının işlevi, iki taraf arasındaki transferlerle kısıtlıydı ve dolayısıyla kullanılabilirlikleri sınırlıydı. Ancak sanal kanalların devreye alınması, kişilerin transferleri aracılar üzerinden (örn. birden çok p2p kanalı) zincir üstünde yeni kanal açmaya gerek kalmadan yönlendirmesine olanak tanıdı.
-
-Genellikle "çok atlamalı transferler" olarak tanımlanan yönlendirilmiş ödemeler atomiktir (yani, ya işlemlerin tüm bölümleri başarılı olur ya da hep birlikte başarısız olur). Atomik transferler, ödemenin yalnızca belirli koşullar sağlandığı takdirde serbest bırakıldığından emin olmak ve böylece karşı tarafın riskini azaltmak için [Karma Zaman Kilidi Sözleşmelerini (HTLC'ler)](https://en.bitcoin.it/wiki/Hash_Time_Locked_Contracts) kullanır.
-
-## Özel kanalları kullanmanın dezavantajları {#drawbacks-of-state-channels}
-
-### Canlılık varsayımları {#liveness-assumptions}
-
-Özel kanallar, verimliliği sağlamak için kanal katılımcılarının anlaşmazlıklara cevap verme becerilerine zaman sınırlamaları koyar. Bu kural, eşlerin kanal aktivitesini izlemek ve tartışmalara itiraz etmek için her zaman çevrimiçi olacağını varsayar.
-
-Gerçekte, kullanıcılar kendi kontrolleri dışındaki sebeplerden çevrimdışı kalabilirler (örn. zayıf internet bağlantısı, mekanik arızalar, vb.). Eğer dürüst bir kullanıcı çevrimdışı kalırsa kötü niyetli bir eş, eski ara durumları hakem sözleşmesine sunabilir ve taahhüt edilen fonları çalarak durumdan faydalanabilir.
-
-Bazı kanallar, başkaları adına zincir üstü uyuşmazlık olaylarını izlemek ve ilgili tarafları uyarmak gibi gerekli aksiyonlardan sorumlu varlıklar olan "gözetleme kulelerini" kullanır. Ancak bu, özel kanal kullanmanın maliyetini arttırır.
-
-### Veri erişilemezliği {#data-unavailability}
-
-Daha önce açıklandığı üzere geçersiz bir uyuşmazlığa itiraz etmek, özel kanalın en son geçerli halini sunmayı gerektirir. Bu da, kullanıcıların kanalın en son durumuna eriştiği vasayımına dayanan bir diğer kuraldır.
-
-Kanal kullanıcılarının zincir dışı uygulamaların durumunun kopyalarını depolamasını beklemek mantıklı olmasına rağmen, bu veriler hata ya da mekanik arıza sebebiyle kaybolabilir. Kullanıcı veriyi yedeklememişse yapabileceği tek şey, diğer tarafın kendi sahip olduğu eski durum geçişlerini kullanarak geçersiz bir çıkış talebini sonlandırmamasını ummaktır.
-
-Ağ, veri kullanılabilirliği üzerine kuralları uyguladığı için Ethereum kullanıcılarının bu problemle baş etmesi gerekmez. İşlem verileri, tüm düğümler tarafından depolanıp yayımlanır ve gerekli olduğu takdirde kullanıcıların indirmesi için hazırdır.
-
-### Likidite sorunları {#liquidity-issues}
-
-Bir blokzincir kanalı kurmak için, katılımcılar kanalın yaşam döngüsü süresince fonları zincir üstü akıllı sözleşmeye kitlemeye ihtiyaç duyar. Bu, kanal kullanıcılarının likiditesini azaltır ve aynı zamanda kanalları, Ana Ağ'da fonları kilitli tutmaya gücü yetenlerle sınırlandırır.
-
-Ancak, ledger kanalları (bir zincir dışı hizmet sağlayıcısı (OSP) tarafından işletilen), kullanıcılar için likidite sorunlarını azaltabilir. Ledger kanalına bağlı iki eş bir sanal kanal oluşturabilir, bu kanalı istedikleri herhangi bir zaman tamamen zincir dışında açabilir ve sonlandırabilir.
-
-Zincir dışı hizmet sağlayıcılar aynı zamanda, ödemeleri yönlendirmeyi daha kullanışlı hale getirmek için birden çok eşle kanal açabilir. Elbette kullanıcılar, OSP'lere hizmetleri için ödeme yapmak zorundadır; bu, bazıları için istenmeyen bir durum olabilir.
-
-### Griefing saldırıları {#griefing-attacks}
-
-Griefing saldırıları, sahtecilik kanıtı tabanlı sistemlerin ortak bir özelliğidir. Bir griefing saldırısı salgırgana direkt olarak bir yarar sağlamaz ancak kurbanın grief'e maruz kalmasına (zarara uğramasına) sebep olur ve adı da buradan gelir.
-
-Sahteciliğin kanıtlanması, griefing saldırılarına kolay edef olur; çünkü dürüst taraf her uyuşmazlığa, hatta geçersiz olanlara bile yanıt vermek zorundadır, aksi takdirde fonlarını kaybetme riskiyle karşı karşıyadır. Kötü niyetli bir katılımcı zincir üzerinde eski durum geçişlerini zincire tekrar tekrar göndermeye karar vererek dürüst tarafı geçerli durum ile yanıt vermeye zorlayabilir. Bu zincir üstü işlemlerin maliyeti süreçte hızla artabilir ve dürüst tarafların süreçte kaybetmesine sebep olabilir.
-
-### Önceden tanımlanmış katılımcı kümeleri {#predefined-participant-sets}
-
-Bir özel kanalı oluşturan katılımcı sayısı, tasarımı gereği kullanım ömrü boyunca sabittir. Bunun sebebi, katılımcı kümesinin güncellenmesinin, özellikle kanala fon sağlanırken ya da anlaşmazlıkları çözerken kanalın işleyişini zorlaştırmasıdır. Katılımcı eklemek ya da çıkarmak da ekstra zincir üstü faaliyet gerektirir ve bu, kullanıcıların yükünü arttırır.
-
-Bu, özel kanallar hakkında fikir yürütmeyi kolaylaştırsa da kanal tasarımlarının uygulama geliştiricileri için kullanışlılığını sınırlar. Bu, özel kanalların neden toplamalar gibi diğer ölçeklendirme çözümlerine tercih edilmediğini kısmen açıklar.
-
-### Paralel işlem süreci {#parallel-transaction-processing}
-
-Özel kanaldaki katılımcılar, durum güncellemelerini sırayla gönderirler, bu sebeple en çok "sıra tabanlı uygulamalarda" (örn. iki kişilik bir satranç oyunu) işe yararlar. Bu, eş zamanlı durum güncellemelerini ele alma ihtiyacını ortadan kaldırır ve zincir üstü sözleşmelerin eski güncelleme göndericilerini cezalandırmak için yapması gereken işi azaltır. Ancak, bu tasarımın yan etkisi işlemlerin birbirlerine bağlı hale gelmesidir. Bu da gecikmeyi artırır ve genel kullanıcı deneyimini olumsuz etkiler.
-
-Bazı özel kanallar bu problemi, zincir dışı durumu iki adet tek yönlü "tek yönlü" duruma dönüştüren ve eş zamanlı durum güncellemelerine izin veren "tam çift yönlü" tasarım kullanarak çözer. Bunun gibi tasarımlar zincir dışı verimi arttırır ve işlem gecikmelerini azaltır.
+Özel kanallar hala ödeme kanalları ile birçok ortak özelliğe sahiptir. Örnek olarak, kullanıcılar diğer kanalların katılımcılarının da imzalaması gereken imzalanmış kriptografik mesajları (işlemler) takas ederek etkileşim kurarlar. Önerilen bir durum güncellemesi tüm katılımcılar tarafından imzalanmazsa geçersiz olur.
-## Durum kanallarını kullanın {#use-state-channels}
+## {#pros-and-cons-of-sidechains}
-Merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz özel kanallara ilişkin uygulamalar sağlayan birden çok proje mevcuttur:
+| | |
+| | |
+| | |
+| | |
+| | |
+| | |
-- [Connext](https://connext.network/)
-- [Kchannels](https://www.kchannels.io/)
-- [Perun](https://perun.network/)
-- [Raiden](https://raiden.network/)
-- [Statechannels.org](https://statechannels.org/)
+### {#use-sidechains}
-## Daha fazla okuma {#further-reading}
+- []()
+- []()
+- []()
+- []()
+- []()
-**Durum kanalları**
+## {#further-reading}
-- [Ethereum'un Katman 2 Ölçeklendirme Çözümlerini Anlama: Özel Kanallar, Plazma ve Truebit](https://medium.com/l4-media/making-sense-of-ethereums-layer-2-scaling-solutions-state-channels-plasma-and-truebit-22cb40dcc2f4) _– Josh Stark, 12 Şubat 2018_
-- [Özel Kanallar - bir açıklama](https://www.jeffcoleman.ca/state-channels/) _6 Kasım 2015 - Jeff Coleman_
-- [Özel Kanalların Temelleri](https://education.district0x.io/general-topics/understanding-ethereum/basics-state-channels/) _District0x_
-- [Blokzincir Özel Kanalları: Son Teknoloji Ürünü](https://ieeexplore.ieee.org/document/9627997)
+-
-_Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!_
+_ _
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/validium/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/validium/index.md
index f46cc57d86a..2c4afa76625 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/validium/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/validium/index.md
@@ -153,6 +153,7 @@ Merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz Validium ve istemlere i
**Matter Labs zkPorter** - _zkPorter, zkRollup ve parçalama fikirlerini birleştirerek veri kullanılabilirliğini hibrit bir yaklaşımla ele alan bir Katman 2 ölçeklendirme protokolüdür. Her biri kendi veri kullanılabilirliği politikasına sahip, keyfi çok sayıda parçayı destekleyebilir._
+- [Blog](https://blog.matter-labs.io/zkporter-a-breakthrough-in-l2-scaling-ed5e48842fbf)
- [Belgeler](https://docs.zksync.io/zk-stack/concepts/data-availability)
- [Web sitesi](https://zksync.io/)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/zk-rollups/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/zk-rollups/index.md
index b2b1fe4ef8b..a87a18d2887 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/zk-rollups/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/scaling/zk-rollups/index.md
@@ -1,5 +1,5 @@
---
-title: Sıfır-Bilgi Toplamaları
+title: Sıfır-bilgi toplamaları
description: Ethereum topluluğu tarafından kullanılan bir ölçeklendirme çözümü olan sıfır-bilgi toplamaları'na giriş.
lang: tr
---
@@ -12,7 +12,7 @@ Bu sayfayı anlamak için [Ethereum ölçeklendirme](/developers/docs/scaling/)
## Sıfır-Bilgi Toplamaları nedir? {#what-are-zk-rollups}
-**Sıfır-bilgi toplamaları (SB-toplamaları)** zincir dışında gerçekleştirilen, bir grubun içine sarmalamanmış (veya 'toplanmış') işlemlerdir. Zincir dışı hesaplamalar, blokzincire gönderilmesi gereken veri miktarını azaltır. SB-toplamaları tüm işlemleri ayrı ayrı göndermek yerine bütün işlemleri temsil eden bir özet yığını gönderir. Ayrıca değişikliklerin gerçekliğini kanıtlayan [doğruluk kanıtları](/glossary/#validity-proof) da üretirler. Doğruluk kanıtı, Ethereum'un durumunda önerilen değişikliklerin tüm gruplanmış işlemlerin yürütülmesinin nihai sonucu olduğunu kriptografik kesinlikle gösterir.
+**Sıfır-bilgi toplamaları (SB-toplamaları)** zincir dışında gerçekleştirilen, bir grubun içine sarmalamanmış (veya 'toplanmış') işlemlerdir. Zincir dışı hesaplamalar, blokzincire gönderilmesi gereken veri miktarını azaltır. SB-toplamaları tüm işlemleri ayrı ayrı göndermek yerine bütün işlemleri temsil eden bir özet yığını gönderir. Ayrıca değişikliklerin gerçekliğini kanıtlayan [doğruluk kanıtları](/glossary/#validity-proof) da üretirler.
ZK-toplamasının durumu, Ethereum ağına dağıtılmış bir akıllı sözleşme ile sürdürülür. Bu durumu güncellemek için ZK-toplama düğümleri doğrulama amaçlı bir doğruluk kanıtı sunmak zorundadır. Bahsedildiği üzere doğruluk kanıtı, toplama tarafından önerilen durum değişikliğinin gerçekten verilen toplu işlemin yürütülmesinin sonucu olduğuna dair kriptografik bir güvencedir. Bu, bütün işlem verilerini zincire ekleyen [iyimser toplamaların](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/) aksine, ZK-toplamalarında işlemlerin Ethereum üzerinde sonlandırılması için doğruluk kanıtlarının yeterli olduğu anlamına gelir.
@@ -117,7 +117,7 @@ Operatör, işlemleri kabul etmeden önce her zamanki kontrolleri gerçekleştir
ZK-toplaması düğümü yeterli işleme sahip olduğunda, bunları bir grup haline getirir ve kanıtlama devresinin kısa ve öz bir ZK kanıtı oluşturması için girdileri derler. Bunlar dahildir:
-- Grup içindeki tüm işlemleri içeren bir Merkle ağacı.
+- Grup içindeki tüm işlemleri içeren bir Merkle ağacı kökü.
- İşlemlerin grubun içinde bulunduğunu kanıtlamak için kullanılan Merkle kanıtları.
- İşlemlerdeki her gönderici-alıcı çifti için bu hesapların toplamanın durum ağacının bir parçası olduğunu kanıtlayan Merkle kanıtları.
- Her işlem için durum güncellemeleri uygulandıktan sonra durum kökünü güncelleyerek elde edilen ara durum köklerini kümesi (yani, gönderici hesapları azaltılırken alıcı hesapları artırılır).
@@ -180,9 +180,9 @@ Kullanıcıların ZK-toplamalarında işlemler için ödedikleri ücret, Ethereu
1. **Durum yazma:** Ethereum'un durumuna yazmanın (örneğin, Ethereum blokzincirinde işlem göndermek) sabit bir maliyeti vardır. ZK-toplamaları, işlemleri gruplayarak ve sabit maliyetleri birden fazla kullanıcıya yayarak bu maliyeti azaltır.
-2. **Veri yayımı: **ZK-toplamaları, her işlem için durum verilerini Ethereum'a `calldata` olarak yayımlar. `calldata` maliyetleri şu anda [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) tarafından yönetilmektedir ve bu da 16 gaz maliyetini öngörmektedir. sırasıyla sıfır olmayan baytlar için ve 4 gaz için sıfır baytlar için `calldata`. Her işlemde ödenen maliyet, işlemi zincir üstünde yayımlamak için ne kadar `calldata` gerektiğine göre değişir.
+2. **Veri yayımı: **ZK-toplamaları, her işlem için durum verilerini Ethereum'a `calldata` olarak yayımlar. `calldata` maliyetleri şu anda [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) tarafından belirlenmektedir ve maliyet, sırasıyla sıfır olmayan baytlar için 16 gaz ve sıfır baytlar için 4 gaz `calldata` olarak belirlenmiştir. Her işlemde ödenen maliyet, işlemi zincir üstünde yayımlamak için ne kadar `calldata` gerektiğine göre değişir.
-3. **L2 operatör ücretleri**: Bu, Ethereum'daki madenci ücretleri gibi işlem gerçekleştirirken ortaya çıkan bilgi işlem maliyetleri karşılığında toplama operatörüne ödenen miktarı ifade eder.
+3. **L2 operatör ücretleri**: Bu, Ethereum Ana Ağındaki [işlem "öncelik ücretleri (bahşişler)"](/developers/docs/gas/#how-are-gas-fees-calculated) gibi işlem gerçekleştirirken ortaya çıkan hesaplama maliyetleri karşılığında toplama operatörüne ödenen miktarı ifade eder.
4. **Kanıt üretimi ve doğrulaması:** ZK-toplama operatörleri, işlem grupları için doğruluk kanıtları üretmek zorundadır ve bu, yüksek kaynak gerektiren bir işlemdir. Ana Ağ'daki sıfır bilgili ispatları doğrulamanın da gaz maliyeti (~ 500.000 gaz) vardır.
@@ -232,15 +232,19 @@ Merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz birden çok ZK toplamal
Şunlar zkEVM'ler üzerinde çalışan projeler arasındadır:
-- **[Uygulamalı ZKP](https://github.com/privacy-scaling-explorations/zkevm-specs)** - _Uygulamalı ZKP, EVM uyumlu bir ZK-toplaması ve Ethereum blokları için doğruluk kanıtları oluşturma mekanizması geliştirmek amacıyla Ethereum Foundation tarafından fonlanan bir projedir._
+- **[zkEVM](https://github.com/privacy-scaling-explorations/zkevm-specs)** - _zkEVM, EVM uyumlu bir ZK toplaması ve Ethereum blokları için doğruluk kanıtları oluşturma mekanizması geliştirmek amacıyla Ethereum Foundation tarafından fonlanan bir projedir._
- **[Polygon zkEVM](https://polygon.technology/solutions/polygon-zkevm)** - _Ethereum ana ağında, sıfır bilgili ispat doğrulamaları içeren akıllış sözleşmeler dahil olmak üzere Ethereum işlemlerini şeffaf bir şekilde yürüten sıfır bilgili bir Ethereum Sanal Makinası (zkEVM) üzerinde çalışan, merkezi olmayan bir ZK Toplamasıdır._
- **[Scroll](https://scroll.io/blog/zkEVM)** - _Scroll, Ethereum için yerel bir zkEVM Katman 2 Çözümü üretmek üzerine çalışan, teknoloji odaklı bir şirkettir._
-- **[Taiko](https://taiko.xyz)** - _Taiko; merkeziyetsiz, Ethereum eşdeğeri bir ZK-toplamasıdır (bir [Tip 1 ZK-EVM](https://vitalik.eth.limo/general/2022/08/04/zkevm.html))._
+- **[Taiko](https://taiko.xyz)** - _Taiko; merkeziyetsiz, Ethereum eşdeğeri bir ZK toplamasıdır (bir [Tip 1 ZK-EVM](https://vitalik.eth.limo/general/2022/08/04/zkevm.html))._
-- **[ZKsync](https://docs.zksync.io/)** - _ZKsync 2.0, Matter Labs tarafından geliştirilen ve kendi zkEVM'si desteklenen EVM uyumlu bir ZK Toplamasıdır._
+- **[ZKsync](https://docs.zksync.io/)** - _ZKsync Era, Matter Labs tarafından geliştirilen ve kendi zkEVM'si ile desteklenen EVM uyumlu bir ZK Toplamasıdır._
+
+- **[Starknet](https://starkware.co/starknet/)** _Starknet, StarkWare tarafından geliştirilen, EVM uyumlu bir katman 2 ölçeklendirme çözümüdür._
+
+- **[Morph](https://www.morphl2.io/)** - _Morph, sıfır bilgi kanıtlarından faydalanarak Katman 2 durum itirazı sorununu çözmeye yönelik bir hibrit toplama ölçeklendirme çözümüdür._
## ZK-toplamaları üzerine daha fazla kaynak {#further-reading-on-zk-rollups}
@@ -248,6 +252,7 @@ Merkeziyetsiz uygulamalarınıza entegre edebileceğiniz birden çok ZK toplamal
- [Sıfır-Bilgi Toplamaları nedir?](https://alchemy.com/blog/zero-knowledge-rollups)
- [STARK'lar ve SNARK'lar](https://consensys.net/blog/blockchain-explained/zero-knowledge-proofs-starks-vs-snarks/)
- [zkEVM nedir?](https://www.alchemy.com/overviews/zkevm)
+- [ZK-EVM türleri: Ethereum eşdeğeri, EVM eşdeğeri, Tip 1, Tip 4 ve diğer şifreli sözcükler](https://taiko.mirror.xyz/j6KgY8zbGTlTnHRFGW6ZLVPuT0IV0_KmgowgStpA0K4)
- [zkEVM'ye giriş](https://hackmd.io/@yezhang/S1_KMMbGt)
- [Müthiş zkEVM kaynakları](https://github.com/LuozhuZhang/awesome-zkevm)
- [Yakın planda ZK-SNARK'lar](https://vitalik.eth.limo/general/2017/02/01/zk_snarks.html)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/composability/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/composability/index.md
index 700b34b6356..87d077f653f 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/composability/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/composability/index.md
@@ -65,8 +65,7 @@ Bir [DAO](/dao/) için ısmarlama yönetim sistemleri oluşturmak pahalı ve zam
## İlgili öğreticiler {#related-tutorials}
-- [Sözleşme Birleştirilebilirliği: Ethereum Akıllı Sözleşme Geliştirmenin Yapı Taşları](https://www.decentlabs.io/blog/contract-composability-the-building-blocks-of-ethereum-smart-contract-development)
-- [create-eth-app ile dapp ön yüz geliştirmeye bir adım önde başlayın](/developers/tutorials/kickstart-your-dapp-frontend-development-with-create-eth-app/) _– Popüler akıllı sözleşmelerle uygulamalar oluşturmak için create-eth-app kullanımına genel bir bakış._
+- [create-eth-app ile merkeziyetsiz uygulama ön yüz geliştirmeye bir adım önde başlayın](/developers/tutorials/kickstart-your-dapp-frontend-development-with-create-eth-app/) _– Popüler akıllı sözleşmelerle uygulamalar oluşturmak için create-eth-app kullanımına genel bir bakış._
## Daha fazla okuma {#further-reading}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md
index ebf67270a0a..82989f60e74 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md
@@ -26,7 +26,7 @@ Akıllı sözleşmelerin resmi doğrulama modellemelerinde farklı teknikler kul
Yüksek düzey modeller, akıllı sözleşmeler ile dışarıdan sahip olunan hesaplar (EOA'lar), sözleşme hesapları ve blokzincir çevresi gibi dış aracılar arasındaki ilişkiye odaklanır. Bunun gibi modeller, belirli kullanıcı etkileşimlerine cevaben bir sözleşmenin nasıl davranacağını belirleyen özellikleri tanımlamak açısından kullanışlıdır.
-Diğer resmi modeller, bunun aksine bir akıllı sözleşmenin düşük düzey davranışına odaklanır. Yüksek düzeyli modeller bir sözleşmenin işlevselliği hakkında akıl yürütülmesine yardım ederken, uygulamanın dahili çalışması hakkındaki detayları yakalamada hata yapabilirler. Düşük düzeyli modeller, program analizine beyaz kutu bakışı uygular ve sözleşmenin yürütülmesiyle ilgili özellikleri anlamak için program izleri ve [kontrol akım grafikleri](https://en.wikipedia.org/wiki/Control-flow_graph) gibi akıllı sözleşme uygulamalarının daha düşük düzeyli gösterimlerine dayanır.
+Diğer resmi modeller, bunun aksine bir akıllı sözleşmenin düşük düzey davranışına odaklanır. Üst düzey modeller bir sözleşmenin işlevselliği hakkında akıl yürütmeye yardımcı olabilirken, uygulamanın iç işleyişi ile ilgili ayrıntıları yakalamakta bazen başarısız olabilirler. Düşük düzeyli modeller, program analizine beyaz kutu bakışı uygular ve sözleşmenin yürütülmesiyle ilgili özellikleri anlamak için program izleri ve [kontrol akım grafikleri](https://en.wikipedia.org/wiki/Control-flow_graph) gibi akıllı sözleşme uygulamalarının daha düşük düzeyli gösterimlerine dayanır.
Düşük düzeyli modeller, bir akıllı sözleşmenin Ethereum'un yürütme ortamındaki (örneğin [EVM](/developers/docs/evm/)) fiili yürütülmesini temsil ettiğinden ideal olarak kabul edilir. Düşük düzeyli modelleme teknikleri, özellikle akıllı sözleşmelerde kritik güvenlik özelliklerini tesis ederken ve olası güvenlik açıklarını tespit ederken kullanışlıdır.
@@ -78,7 +78,7 @@ Hoare-tarzı spesifikasyonlar, _kısmi doğruluğu_ ya da _tam doğruluğu_ gara
Tam doğruluk kanıtı elde etmek, bazı yürütmelerin sonlanmadan önce gecikebileceği ya da hiç sonlanmayabileceği için zordur. Bununla birlikte, yürütmenin sona erip ermediği sorusu tartışmalı bir nokta olabilir, çünkü Ethereum'un gaz mekanizması sonsuz program döngülerini önler (yürütme ya başarılı bir şekilde ya da "gaz yeterli değil" hatası nedeniyle sona erer).
-Hoare mantığı kullanılarak oluşturulan akıllı sözleşme spesifikasyonları, bir sözleşmedeki fonksiyonların ve döngülerin yürütülmesi için tanımlanmış ön koşullara, art koşullara ve değişmezlere sahiptir. Ön koşullar sıklıkla fonksiyona hatalı girdi yapılması olasılığını beraberinde getirirken art koşullar da bu girdilere yönelik istenen yanıtları açıklar (örneğin, belirli bir istisna atılması). Bu bağlamda, Hoare tarzı özellikler sözleşme uygulamalarının doğruluğunu sağlama konusunda etkilidir.
+Hoare mantığı kullanılarak oluşturulan akıllı sözleşme spesifikasyonları, bir sözleşmedeki fonksiyonların ve döngülerin yürütülmesi için tanımlanmış ön koşullara, art koşullara ve değişmezlere sahiptir. Ön koşullar sıklıkla fonksiyona hatalı girdi yapılması olasılığını beraberinde getirirken art koşullar da bu girdilere yönelik istenen yanıtları açıklar (örneğin, belirli bir istisna atılması). Bu sebepten, Hoare tarzı özellikler sözleşme uygulamalarının doğruluğunu sağlama konusunda etkilidir.
Çoğu resmi doğrulama taslağı, fonksiyonların anlamsal doğruluğunu kanıtlamak için Hoare tarzı spesifikasyonlar kullanır. Hoare tarzı özelliklerin (savlar olarak) Solidity'deki `require` ve `assert` ifadeleri kullanılarak sözleşme koduna doğrudan eklenmesi mümkündür.
@@ -208,20 +208,20 @@ Resmi doğrulamada bir dizi performans sorunu ile karşılaşılır. Örneğin,
Buna ek olarak, program asla sonlanmayabileceğinden program doğrulayıcılarının bir özelliğin (mantıksal formül olarak belirtilen) karşılanabilip karşılanamayacağını ("[karar verilebilirlik sorunu](https://en.wikipedia.org/wiki/Decision_problem)") belirlemesi her zaman mümkün değildir. Bundan ötürü iyi belirtilmiş olsa bile bir sözleşme için bazı özellikleri kanıtlamak imkânsız olabilir.
-## Ethereum akıllı sözleşmeleri için resmi doğrulama araçları {#formal-verification-tools}
+## Etherum akıllı sözleşmeleri için resmi doğrulama araçları {#formal-verification-tools}
### Resmi spesifikasyonlar oluşturmaya yönelik spesifikasyon dilleri {#specification-languages}
-**Eylem**: \_\*Eylem, depolama spesifikasyonlarının, ön/art koşulların ve sözleşme değişmezlerinin spesifikasyonuna olanak tanır. Ayrıca, araç takımı Coq, SMT çözücüleri veya hevm üzerinden birçok özelliği kanıtlayabilen kanıt arka uçlarına sahiptir.\*\*
+**Eylem**: _*Eylem, depolama spesifikasyonlarının, ön/art koşulların ve sözleşme değişmezlerinin spesifikasyonuna olanak tanır. Ayrıca, araç takımı Coq, SMT çözücüleri veya hevm üzerinden birçok özelliği kanıtlayabilen kanıt arka uçlarına sahiptir.**
- [GitHub](https://github.com/ethereum/act)
- [Belgeler](https://ethereum.github.io/act/)
-**Scribble** - \_\*Scribble, Scribble spesifikasyon dili içindeki kod açıklamalarını spesifikasyonu kontrol eden somut savlara dönüştürür.\*\*
+**Scribble** - _*Scribble, Scribble spesifikasyon dili içindeki kod açıklamalarını spesifikasyonu kontrol eden somut savlara dönüştürür.**
- [Belgeler](https://docs.scribble.codes/)
-**Dafny** - \_\*Dafny, kodun doğruluğunu gerekçelendirme ve kanıtlama konusunda yüksek düzeyli açıklamalara dayanan, doğrulama için hazır bir programlama dilidir.\*\*
+**Dafny** - _*Dafny, kodun doğruluğunu gerekçelendirme ve kanıtlama konusunda yüksek düzeyli açıklamalara dayanan, doğrulama için hazır bir programlama dilidir.**
- [GitHub](https://github.com/dafny-lang/dafny)
@@ -232,15 +232,15 @@ Buna ek olarak, program asla sonlanmayabileceğinden program doğrulayıcıları
- [Web sitesi](https://www.certora.com/)
- [Belgeler](https://docs.certora.com/en/latest/index.html)
-**Solidity SMTChecker** - \_\*Solidity'nin SMTChecker'ı, SMT (Karşılanabilirlik Modüler Teorileri) ve Horn çözümlemesine dayalı yerleşik bir model denetleyicisidir. Derleme sırasında bir sözleşmenin kaynak kodunun spesifikasyonlarla uyumlu olduğunu onaylar ve güvenlik özelliklerinin ihlallerini statik olarak kontrol eder.\*\*
+**Solidity SMTChecker** - _*Solidity'nin SMTChecker'ı, SMT (Karşılanabilirlik Modüler Teorileri) ve Horn çözümlemesine dayalı yerleşik bir model denetleyicisidir. Derleme sırasında bir sözleşmenin kaynak kodunun spesifikasyonlarla uyumlu olduğunu onaylar ve güvenlik özelliklerinin ihlallerini statik olarak kontrol eder.**
- [GitHub](https://github.com/ethereum/solidity)
-**solc-verify** - \_\*solc-verify, Solidity derleyicisinin açıklamaları ve modüler program doğrulamasını kullanarak Solidity kodu üzerinde otomatik resmi doğrulama yapabilen genişletilmiş bir sürümüdür.\*\*
+**solc-verify** - _*solc-verify, Solidity derleyicisinin açıklamaları ve modüler program doğrulamasını kullanarak Solidity kodu üzerinde otomatik resmi doğrulama yapabilen genişletilmiş bir sürümüdür.**
- [GitHub](https://github.com/SRI-CSL/solidity)
-**KEVM** - \_\*KEVM, Ethereum Sanal Makinesi'nin (EVM) K çerçevesinde yazılmış resmi bir semantiğidir. KEVM, yürütülebilir özelliktedir ve ulaşılabilirlik mantığını kullanarak özellikle ilgili belirli savları kanıtlayabilir.\*\*
+**KEVM** - _*KEVM, Ethereum Sanal Makinesi'nin (EVM) K çerçevesinde yazılmış resmi bir semantiğidir. KEVM, yürütülebilir özelliktedir ve ulaşılabilirlik mantığını kullanarak özellikle ilgili belirli savları kanıtlayabilir.**
- [GitHub](https://github.com/runtimeverification/evm-semantics)
- [Belgeler](https://jellopaper.org/)
@@ -259,12 +259,12 @@ Buna ek olarak, program asla sonlanmayabileceğinden program doğrulayıcıları
### Akıllı sözleşmelerdeki güvenlik açığı modellerinin tespit edilmesine yarayan sembolik yürütme tabanlı araçlar {#symbolic-execution-tools}
-**Manticore** - \__EVM bit kodu analizi için sembolik yürütmeye dayalı bir analiz aracıdır_.\*
+**Manticore** - _*EVM bit kodu analizi için sembolik yürütmeye dayalı bir analiz aracıdır*.*
- [GitHub](https://github.com/trailofbits/manticore)
- [Belgeler](https://github.com/trailofbits/manticore/wiki)
-**hevm** - \_\*hevm, EVM bit kodu için bir sembolik yürütme motoru ve eşdeğerlik denetimcisidir.\*\*
+**hevm** - _*hevm, EVM bit kodu için bir sembolik yürütme motoru ve eşdeğerlik denetimcisidir.**
- [GitHub](https://github.com/dapphub/dapptools/tree/master/src/hevm)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/testing/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/testing/index.md
index 7473f629c4f..ed57f505437 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/testing/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/testing/index.md
@@ -20,13 +20,13 @@ Yaklaşımlar farklılıklar gösterse de çoğu test yöntemi, akıllı sözle
### Akıllı sözleşmeleri test etmek neden önemlidir? {#importance-of-testing-smart-contracts}
-Akıllı sözleşmeler genellikle yüksek değerli finansal varlıkları yönettiğinden, küçük programlama hataları sıklıkla [kullanıcılar için büyük kayıplara](https://rekt.news/leaderboard/) yol açabilir. Ancak titizlikle yapılan testler akıllı sözleşmelerin kodundaki sorunları erkenden fark etmenize ve sözleşmeyi ana ağa dağıtmadan önce düzeltmenize yardımcı olabilir.
+Akıllı sözleşmeler genellikle yüksek değerli finansal varlıkları yönettiğinden, küçük programlama hataları sıklıkla [kullanıcılar için büyük kayıplara](https://rekt.news/leaderboard/) yol açabilir. Ancak titizlikle yapılan testler akıllı sözleşmelerin kodundaki kusurları ve sorunları erkenden fark etmenize ve sözleşmeyi Ana Ağa dağıtmadan önce düzeltmenize yardımcı olabilir.
Bir hata bulunursa sözleşmeyi yükseltmek mümkün olsa da, yükseltmeler karmaşık olduğundan yanlış şekilde ele alınırsa [hatalarla sonuçlanabilir](https://blog.trailofbits.com/2018/09/05/contract-upgrade-anti-patterns/). Bir sözleşmeyi yükseltmek, değişmezlik ilkesini ortadan kaldırır ve kullanıcılara ek güven varsayımları yükler. Bu durumla karşılaşmamak ve sözleşmenizi test etmek için kapsamlı bir plan yapıp akıllı sözleşmenizin güvenlik risklerini azaltırsanız dağıtımdan sonra karmaşık mantık yükseltmelerine ihtiyacınız azalır.
## Akıllı sözleşme test etme yöntemleri {#methods-for-testing-smart-contracts}
-Ethereum akıllı sözleşmelerini test etme yöntemleri iki genel başlık altında sınıflandırılabilir: **otomatik test** ve **manuel test**. Otomatik test ve manuel test, benzersiz avantajlar ve çeşitli artı-eksiler sunar ancak sözleşmelerinizi analiz etmek için sağlam bir plan oluşturmak istiyorsanız ikisini birlikte kullanabilirsiniz.
+Ethereum akıllı sözleşmelerini test etme yöntemleri iki genel kategori altında sınıflandırılabilir: **otomatik test** ve **manuel test**. Otomatik test ve manuel test, benzersiz avantajlar ve çeşitli artı-eksiler sunar ancak sözleşmelerinizi analiz etmek için sağlam bir plan oluşturmak istiyorsanız ikisini birlikte kullanabilirsiniz.
### Otomatik test {#automated-testing}
@@ -110,7 +110,7 @@ function auctionEnd() external {
Bu, teklif verme döneminde teklif almak için tasarlanmış basit bir açık artırma sözleşmesidir. `highestBid` artarsa, en yüksek teklifi veren önceki kişi parasını alır; teklif süresi sona erdiğinde `beneficiary` parasını almak için sözleşmeyi çağırır.
-Bunun gibi bir sözleşme için yapılan birim testleri, bir kullanıcının sözleşmeyle etkileşim kurarken çağırabileceği çeşitli tipteki işlevleri kapsar. Örneğin, bir kullanıcının açık artırma devam ederken teklif verip veremeyeceğini (yani, `bid()` çağrılarının başarılı olması) ya da bir kullanıcının mevcut `highestBid` değerinden daha yüksek bir teklif verip veremeyeceğini kontrol eden bir birim testi olabilir.
+Bunun gibi bir sözleşme için yapılan birim testleri, bir kullanıcının sözleşmeyle etkileşim kurarken çağırabileceği çeşitli tipteki işlevleri kapsar. Bir kullanıcının açık artırma devam ederken teklif verip veremeyeceğini (yani `bid()` çağrılarının başarılı olması) ya da bir kullanıcının mevcut `highestBid` değerinden daha yüksek bir teklif verip veremeyeceğini kontrol eden bir birim testi örnek olarak verilebilir.
Bir sözleşmenin operasyonel iş akışını anlamanın bir diğer faydası da yürütmenin gereksinimleri karşılayıp karşılamadığını kontrol eden birim testlerini yazmaya yardımcı olmasıdır. Örneğin açık artırma sözleşmesi, artırma sona erdiğinde (yani `auctionEndTime` değeri `block.timestamp` değerinden düşük olduğunda) kullanıcıların teklif veremeyeceğini belirtir. Bu nedenle bir geliştirici, açık artırma bittiğinde (yani, `auctionEndTime` > `block.timestamp` olduğunda) `bid()` fonksiyonuna yapılan çağrıların başarılı olup olmadığını kontrol eden bir birim testi çalıştırabilir.
@@ -144,12 +144,13 @@ Solidity akıllı sözleşmeleri için birim testi çerçeveleri farklı dillerd
- **[Remix ile birim testleri çalıştırma](https://remix-ide.readthedocs.io/en/latest/unittesting.html#write-tests)**
- **[Ape ile birim testleri çalıştırma](https://docs.apeworx.io/ape/stable/userguides/testing.html)**
- **[Hardhat ile birim testleri çalıştırma](https://hardhat.org/hardhat-runner/docs/guides/test-contracts)**
+- **[Wake ile birim testi çalıştırma](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/testing-framework/overview/)**
### Entegrasyon testi {#integration-testing-for-smart-contracts}
Birim testi izole edilmiş sözleşme işlevlerinde hata ayıklarken, entegrasyon testleri bir akıllı sözleşmenin tüm bileşenlerini bir bütün olarak değerlendirir. Entegrasyon testi, sözleşmeler arası çağrılardan veya aynı akıllı sözleşmedeki farklı işlevler arasındaki etkileşimlerden kaynaklanan sorunları tespit edebilir. Örneğin, entegrasyon testleri [kalıtım](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.12/contracts.html#inheritance) ve bağımlılık enjeksiyonu gibi şeylerin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol etmeye yardımcı olabilir.
-Entegrasyon testi, sözleşmenizin modüler bir mimariyi benimsemesi ya da yürütülmesi sırasında diğer zincir içi sözleşmelerle arayüz oluşturması açısından kullanışlıdır. Entegrasyon testlerini yürütmenin bir yolu, blok zincirini belirli bir yükseklikte veya [Hardhat](https://hardhat.org/hardhat-network/docs/guides/forking-other-networks) gibi bir araç kullanarak) [çatallamak](/glossary/#fork) ve sözleşmeniz ile dağıtılmış sözleşmeler arasındaki etkileşimleri simüle etmektir.
+Entegrasyon testi, sözleşmenizin modüler bir mimariyi benimsemesi ya da yürütülmesi sırasında diğer zincir içi sözleşmelerle arayüz oluşturması açısından kullanışlıdır. Entegrasyon testlerini yürütmenin bir yolu, blokzincirini belirli bir yükseklikte ([Forge](https://book.getfoundry.sh/forge/fork-testing) veya [Hardhat](https://hardhat.org/hardhat-network/docs/guides/forking-other-networks) gibi bir araç kullanarak) [çatallandırmak](/glossary/#fork) ve sözleşmeniz ile dağıtılmış sözleşmeler arasındaki etkileşimleri simüle etmektir.
Çatallanmış blokzincir, ana ağa benzer şekilde davranır ve ilişkili durumları ve bakiyeleri bulunan hesaplara sahiptir. Ancak yalnızca ayrıştırılmış bir yerel geliştirme ortamı olarak işlev görür, yani işlemler için gerçek Ether'e ihtiyacınız olmaz ve yaptığınız değişiklikler gerçek Ethereum ağını etkilemez.
@@ -188,9 +189,11 @@ Beklenmeyen girdilerin yanlış işlenmesi, istenmeyen yürütmelere neden olup
Testinizi düzgün bir şekilde yapılandırdıktan sonra özellik test aracı akıllı sözleşmelerde fonksiyonlarınızı rastgele üretilmiş girdilerle yürütür. Herhangi bir sav ihlali varsa, değerlendirilmekte olan özellikleri ihlal eden somut girdi verilerini içeren bir rapor almalısınız. Farklı araçlarla özellik tabanlı testler çalıştırmaya başlamakla ilgili kılavuzlara bakabilirsiniz:
- **[Slither ile akıllı sözleşmelerin statik analizi](https://github.com/crytic/building-secure-contracts/tree/master/program-analysis/slither#slither)**
+- **[Wake ile akıllı sözleşmelerin statik analizi](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/static-analysis/using-detectors/)**
- **[Brownie ile özellik tabanlı test](https://eth-brownie.readthedocs.io/en/stable/tests-hypothesis-property.html)**
- **[Foundry ile sözleşme bulanıklaştırma](https://book.getfoundry.sh/forge/fuzz-testing)**
- **[Echidna ile sözleşme bulanıklaştırma](https://github.com/crytic/building-secure-contracts/tree/master/program-analysis/echidna#echidna-tutorial)**
+- **[Wake ile sözleşme bulanıklaştırma](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/testing-framework/fuzzing/)**
- **[Manticore ile akıllı sözleşmeleri sembolik yürütme](https://github.com/crytic/building-secure-contracts/tree/master/program-analysis/manticore#manticore-tutorial)**
- **[Mythril ile akıllı sözleşmeleri sembolik yürütme](https://mythril-classic.readthedocs.io/en/master/tutorial.html)**
@@ -238,7 +241,7 @@ Yine de, bağımsız bir kod incelemesi ile sözleşmenin güvenlik açıkların
Denetimler, akıllı sözleşmelerde güvenlik açıkları ve zayıf geliştirme uygulamaları durumlarını bulma konusunda deneyimli denetçiler tarafından gerçekleştirilir. Bir denetim genellikle testin (ve muhtemelen resmi doğrulamanın) yanı sıra tüm kod tabanının manuel olarak gözden geçirilmesini içerir.
-Bunun aksine hata ödül programı, genellikle akıllı sözleşmelerde bir güvenlik açığı keşfeden ve geliştiricilere açıklayan bir bireye (genellikle [beyaz şapkalı hackerlar]() olarak tanımlanan) maddi bir ödül sunmayı içerir. Hata ödülleri, başkalarından akıllı sözleşmelerdeki kusurları bulmalarına yardım etmelerini içerdiğinden denetimlere benzer.
+Bunun aksine hata ödül programı, genellikle akıllı sözleşmelerde bir güvenlik açığı keşfeden ve geliştiricilere açıklayan bir bireye (genellikle [beyaz şapkalı hackerlar](https://en.wikipedia.org/wiki/White_hat_(computer_security)) olarak tanımlanan) maddi bir ödül sunmayı içerir. Hata ödülleri, başkalarından akıllı sözleşmelerdeki kusurları bulmalarına yardım etmelerini içerdiğinden denetimlere benzer.
En önemli fark, hata ödül programlarının daha geniş bir geliştirici/hacker topluluğuna açık olması ve özgün yetenek ve deneyime sahip etik hacker ve bağımsız güvenlik profesyonellerinden oluşan bir grubu kendine çekmesidir. Bu, esas olarak sınırlı veya dar uzmanlığa sahip ekiplere emanet edilen akıllı sözleşme denetimlerine göre bir avantaj olabilir.
@@ -262,6 +265,8 @@ En önemli fark, hata ödül programlarının daha geniş bir geliştirici/hacke
- **[ApeWorx](https://docs.apeworx.io/ape/stable/userguides/testing.html)** - _Ethereum Sanal Makinası'nı hedefleyen akıllı sözleşmeleri test etmek için Python tabanlı geliştirme ve test çerçevesi._
+- **[Wake](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/testing-framework/overview/)** - _En iyi kullanıcı deneyimi ve performansı için pytest ve Anvil kullanan, güçlü hata ayıklama yetenekleri ve zincirler arası test desteği ile birim testi ve fuzz testine yönelik Python tabanlı bir geliştirici alanıdır._
+
### Özellik tabanlı test araçları {#property-based-testing-tools}
#### Statik analiz araçları {#static-analysis-tools}
@@ -270,6 +275,10 @@ En önemli fark, hata ödül programlarının daha geniş bir geliştirici/hacke
- **[Ethlint](https://ethlint.readthedocs.io/en/latest/)** - _Solidity akıllı sözleşme programlama dilinin tarz ve güvenlik en iyi uygulamalarının yürütülmesini sağlamaya yarayan linter._
+- **[Cyfrin Aderyn](https://cyfrin.io/tools/aderyn)** - _Web3 akıllı sözleşme güvenliği ve geliştirmesi için özel olarak tasarlanan, Rust tabanlı bir statik analiz aracıdır._
+
+- **[Wake](https://ackeeblockchain.com/wake/docs/latest/static-analysis/using-detectors/)** - _Güvenlik açığı ve kod kalitesi dedektörleri, koddan yararlı bilgiler ayıklamak için yazıcılar ve özel alt modüller yazma desteği ile Python tabanlı bir statik analiz geliştirici ortamıdır._
+
#### Dinamik analiz araçları {#dynamic-analysis-tools}
- **[Echidna](https://github.com/crytic/echidna/)** - _Akıllı sözleşmelerdeki güvenlik açıklarını özellik tabanlı testler aracılığıyla tespit etmeye yarayan hızlı sözleşme bulandırıcı._
@@ -287,9 +296,9 @@ En önemli fark, hata ödül programlarının daha geniş bir geliştirici/hacke
- [Farklı test ürünlerine genel bakış ve ürünlerin karşılaştırılması](/developers/tutorials/guide-to-smart-contract-security-tools/) \_
- [Akıllı sözleşmeleri test etmek için Echidna nasıl kullanılır](/developers/tutorials/how-to-use-echidna-to-test-smart-contracts/)
- [Manticore kullanarak akıllı sözleşme hataları nasıl bulunur?](/developers/tutorials/how-to-use-manticore-to-find-smart-contract-bugs/)
-- [Akıllı sözleşme hatalarını bulmak için Slither nasıl kullanılır](/developers/tutorials/how-to-use-slither-to-find-smart-contract-bugs/)
+- [Akıllı sözleşme hatalarını bulmak için Slither nasıl kullanılır?](/developers/tutorials/how-to-use-slither-to-find-smart-contract-bugs/)
- [Solidity sözleşmeleri test etmek için nasıl taklit edilir?](/developers/tutorials/how-to-mock-solidity-contracts-for-testing/)
-- [Sözleşmeler ağa dağıtıldıktan sonra nasıl test edilir?](https://fulldecent.blogspot.com/2019/04/testing-deployed-ethereum-contracts.html)
+- [Foundry'de Solidity kullanarak birim testi çalıştırma](https://www.rareskills.io/post/foundry-testing-solidity)
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/upgrading/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/upgrading/index.md
index 8d92be42af7..4db5923f0b6 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/upgrading/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/upgrading/index.md
@@ -74,7 +74,7 @@ Vekil modellerin kullanılması için **delegatecall** fonksiyonuna hakim olmak
[Solidy belgelerinden](https://docs.soliditylang.org/en/latest/introduction-to-smart-contracts.html#delegatecall-callcode-and-libraries):
-> _Mesaj çağrısının **delegatecall** adında özel bir varyantı vardır ve bu varyant, hedef adresteki kodun, çağıran sözleşme bağlamında (yani adreste) yürütülmesi gerçeği dışında bir mesaj çağrısı ile aynıdır; `msg.sender` ve `msg.value` değerleri değişmez.\_\_Bu, bir sözleşmenin çalışma zamanında farklı bir adresten dinamik olarak kod yükleyebilmesi anlamına gelir. Depolama, geçerli adres ve bakiye, hala çağırana başvuruda bulunur, çağrılan adresten sadece kod alınır._
+> _Mesaj çağrısının **delegatecall** adında özel bir varyantı vardır ve bu varyant, hedef adresteki kodun, çağıran sözleşme bağlamında (yani adreste) yürütülmesi gerçeği dışında bir mesaj çağrısı ile aynıdır; `msg.sender` ve `msg.value` değerleri değişmez.__Bu, bir sözleşmenin çalışma zamanında farklı bir adresten dinamik olarak kod yükleyebilmesi anlamına gelir. Depolama, geçerli adres ve bakiye, hala çağırana başvuruda bulunur, çağrılan adresten sadece kod alınır._
Vekil sözleşme, bir kullanıcı bir fonksiyonu her çağırdığında `delegatecall` çağrısı yapması gerektiğini bilir. Çünkü yerleşik bir `fallback` fonksiyonuna sahiptir. Solidity programlamada, bir fonksiyon çağrısı sözleşmede belirtilmiş olan fonksiyonlarla eşleşmediğinde [geri dönüş işlevi](https://docs.soliditylang.org/en/latest/contracts.html#fallback-function) çalıştırılır.
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/verifying/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/verifying/index.md
index f2cf5ccd696..ba028c1dc17 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/verifying/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/smart-contracts/verifying/index.md
@@ -10,42 +10,52 @@ lang: tr
## Kaynak kodu doğrulaması nedir? {#what-is-source-code-verification}
-Geliştiriciler, bir akıllı sözleşmeyi [Ethereum Sanal Makinesi'ne (ESM)](/developers/docs/evm/)dağıtmadan önce, sözleşmenin Solidity'de veya başka bir yüksek seviye programlama dilinde yazılan talimatları
+Geliştiriciler, bir akıllı sözleşmeyi [Ethereum Sanal Makinesi'ne (ESM)](/developers/docs/evm/)dağıtmadan önce, sözleşmenin Solidity'de veya başka bir yüksek seviye programlama dilinde yazılan talimatları
-olan kaynak kodunu bit koduna [derler.](/developers/docs/smart-contracts/compiling/) Ethereum Sanal Makinesi yüksek seviye talimatları yorumlayamayacağı için kaynak kodunu bit koduna (yani düşük seviye, makine talimatları) derlemek, sözleşme mantığını Ethereum Sanal Makinesi'nde yürütmek için şarttır.
+olan kaynak kodunu bit koduna [derler.](/developers/docs/smart-contracts/compiling/) Ethereum Sanal Makinesi yüksek seviye talimatları yorumlayamayacağı için kaynak kodunu bit koduna (yani düşük seviye, makine talimatları) derlemek, sözleşme mantığını Ethereum Sanal Makinesi'nde yürütmek için şarttır.
Kaynak kodu doğrulaması, sözleşme oluşturma sırasında farklılıkları ortaya çıkarmak için kullanmak üzere sözleşmenin kaynak kodu ile derlenmiş bit kodunu karşılaştırmaktır. Akıllı sözleşmeleri doğrulamak, reklamı yapılan sözleşme kodu blokzincirde çalışmakta olandan farklı olabileceği için önemlidir.
Akıllı sözleşme doğrulaması, bir sözleşmenin yazıldığı yüksek seviye dilde ne yaptığını, makine kodunu okumadan incelemeye olanak sağlar. Fonksiyonlar, değerler ve genelde değişken adları ile yorumlar, derlenen ve dağıtılan orijinal kaynak koduyla aynı kalır. Bu, kodu okumayı çok daha kolay kılar. Kaynak doğrulaması, kod dokümanları için de hazırlık yapar, bu sayede son kullanıcılar bir akıllı sözleşmenin ne yapmak üzere tasarlandığını bilir.
+
+
### Tam doğrulama nedir? {#full-verification}
Kaynak kodunun, yorumlar ve değişken adları gibi derlenmiş bit kodunu etkilemeyen bazı bölümleri vardır. Bu, farklı değişken adları ve farklı yorumları olan iki kaynak kodunun aynı sözleşmeyi doğrulayabileceği anlamına gelir. Bu sayede, kötü niyetli bir kişi kaynak kodunun içine aldatıcı yorumlar ekleyip ya da yanlış yönlendiren değişken adları verip sözleşmenin orijinal kaynak kodundan farklı bir kaynak koduyla doğrulanmasını sağlayabilir.
-Bit koduna, kaynak koduyla tamamen aynı olması ve derleme bilgileri için bir _parmak izi_ görevi görmesi için _kriptografik garanti_ olarak hizmet edecek ekstra veriler iliştirerek bunu önlemek mümkündür. Gerekli bilgiler, [Solidity'nin sözleşme meta verileri](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.15/metadata.html) içinde bulunabilir ve bu dosyanın karması sözleşmenin bit koduna iliştirilmiştir. Bunu, [metadata playground](https://playground.sourcify.dev) üzerinde iş başında görebilirsiniz.
+Bit koduna, kaynak koduyla tamamen aynı olmak ve derleme bilgileri için bir _parmak izi_ görevi görmek üzere _kriptografik garanti_ olarak hizmet edecek ekstra veriler iliştirerek bunu önlemek mümkündür. Gerekli bilgiler, [Solidity'nin sözleşme meta verileri](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.15/metadata.html) içinde bulunabilir ve bu dosyanın karması sözleşmenin bit koduna iliştirilmiştir. Bunu, [metadata playground](https://playground.sourcify.dev) üzerinde iş başında görebilirsiniz.
Meta veri dosyası, sözleşmenin derlemesiyle ilgili kaynak kodları ve bu kodların karmalarını da içeren bilgiler barındırır. Yani bir derleme ayarı ya da kaynak dosyalarında bir bayt bile değişse, meta veri dosyası da değişecektir. Sonuç olarak, bit koduna iliştirilmiş olan meta veri dosyasının karması da değişir. Bir sözleşmenin bit kodu + iliştirilmiş meta veri karması verilen kaynak kodu ve derleme ayarlarıyla eşleşiyorsa, bunun orijinal derlemede kullanılan kaynak koduyla tamamen aynı olduğundan ve tek bir baytın bile farklı olmadığından emin olabiliriz.
Meta veri karmasından yararlanan bu tür doğrulamaya **"[tam doğrulama](https://docs.sourcify.dev/docs/full-vs-partial-match/)"** ("mükemmel doğrulama") adı verilir. Meta veri karmaları eşleşmiyorsa ya da doğrulamada dikkate alınmıyorsa buna, şu anda sözleşmeleri doğrulamanın daha yaygın yolu olan "kısmi eşleşme" denir. Tam doğrulama olmadan doğrulanmış kaynak kodun içinde görünmeyecek [kötü niyetli kod eklemek](https://samczsun.com/hiding-in-plain-sight/) mümkündür. Çoğu geliştirici tam doğrulamadan haberdar değildir ve derlemelerinin meta veri dosyasını tutmaz; bu yüzden kısmi doğrulama şimdiye kadar sözleşmeleri doğrulamada kullanılan genel geçer yöntem olmuştur.
+
+
## Kaynak kodu doğrulaması neden önemlidir? {#importance-of-source-code-verification}
+
+
### Güven gerektirmezlik {#trustlessness}
Güven gerektirmezlik, tartışmasız olarak akıllı sözleşmelerin ve [merkeziyetsiz uygulamalarınn (dapp'ler)](/developers/docs/dapps/) sunduğu en büyük vaattir. Akıllı sözleşmeler "değiştirilemez" niteliktedir; bir sözleşme, yalnızca dağıtım sırasında kodda tanımlanmış olan iş mantığını uygular. Bu, geliştiricilerin ve işletmelerin Ethereum'da dağıtıldıktan sonra bir sözleşmenin kodunun üzerinde oynama yapamayacakları anlamına gelir.
Bir sözleşmenin güven gerektirmez olması için sözleşme kodunun bağımsız doğrulamaya açık olması gerekir. Her akıllı sözleşmenin derlenmiş bit kodu blokzincirde herkese açık bir şekilde mevcut olsa da, hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için alt düzey dilin anlaşılması zordur.
-Projeler, sözleşmelerinin kaynak kodunu yayımlayarak güven varsayımlarını azaltır. Ancak bu başka bir soruna yol açar: Yayımlanmış kaynak kodu ile sözleşme bit kodunun eşleşip eşleşmediğini doğrulamak çok zordur. Bu senaryoda, güven gerektirmezliğin değeri kaybolur. Çünkü kullanıcıların, geliştiricilerin blokzincirde dağıtmadan önce sözleşmenin iş mantığını değiştirmeyeceklerine (bit kodunu değiştirerek) güvenmeleri gerekir.
+Projeler, sözleşmelerinin kaynak kodunu yayımlayarak güven varsayımlarını azaltır. Fakat bu başka bir probleme yol açar: Yayımlanan kaynak kodunun, sözleşme bit kodu ile aynı olduğunu doğrulamak zordur. Bu senaryoda, güven gerektirmezliğin değeri kaybolur. Çünkü kullanıcıların, geliştiricilerin blokzincirde dağıtmadan önce sözleşmenin iş mantığını değiştirmeyeceklerine (bit kodunu değiştirerek) güvenmeleri gerekir.
Kaynak kodu doğrulama araçları, bir akıllı sözleşmenin kaynak kodunun derleme koduyla eşleştiğine dair güvenceler sağlar. Sonuç, kullanıcıların üçüncü taraflara körü körüne güvenmediği ve bunun yerine bir sözleşmeye para yatırmadan önce kodu doğruladıkları güven gerektirmez bir ekosistemdir.
+
+
### Kullanıcı Güvenliği {#user-safety}
Akıllı sözleşmeler söz konusu olduğunda ortadaki para miktarı oldukça yüksektir. Bu, daha yüksek güvenlik garantileri ve kullanmadan önce akıllı sözleşmenin mantığının doğrulanmasını gerektirir. Sorun şu ki, ahlaki endişelere sahip olmayan bazı geliştiriciler akıllı sözleşmelerin içine kötü niyetli kod ekleyerek kullanıcıları kandırabilirler. Doğrulama yapılmadığında kötü niyetli akıllı sözleşmelerin [arka kapıları](https://www.trustnodes.com/2018/11/10/concerns-rise-over-backdoored-smart-contracts) olabilir ve tartışmalı erişim kontrol mekanizmaları, kötüye kullanılabilir zayıflıklar ve kullanıcının güvenliğini tehlikeye atan diğer şeyler fark edilemez.
Bir akıllı sözleşmenin kaynak kod dosyalarının yayımlanması, denetçiler gibi konuyla ilgili olanların sözleşmeyi potansiyel saldırı vektörleri açısından değerlendirmesini daha kolay hale getirir. Bir akıllı sözleşmeyi birden fazla tarafın doğrulaması sayesinde kullanıcılar daha güçlü güvencelere sahip olur.
+
+
## Ethereum akıllı sözleşmelerinde kaynak kodu doğrulaması {#source-code-verification-for-ethereum-smart-contracts}
[Ethereum'da bir akıllı sözleşmeyi dağıtma](/developers/docs/smart-contracts/deploying/), özel bir adrese veri yüklü (derlenmiş bit kodu) bir işlemi göndermeyi gerektirir. Veri yükü, kaynak kodu ve işlemdeki veri yüküne eklenmiş sözleşme örneğinin [yapıcı bağımsız değişkenleri](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.14/contracts.html#constructor) ile oluşturulur. Derleme belirleyicidir, yani aynı kaynak dosyaları ve derleme ayarları (örn. derleyici sürümü, optimize edici) kullanılırsa, hep aynı çıktıyı (yani sözleşme bit kodu) verir.
@@ -66,10 +76,14 @@ Akıllı sözleşmeyi doğrulamanın temel adımları aşağıdaki gibidir:
Bunun, doğrulamanın basitleştirilmiş bir açıklaması olduğunu ve bununla çalışmayan [değişmez değişkenlere](https://docs.sourcify.dev/docs/immutables/) sahip olmak gibi birçok istisna olduğunu unutmayın.
+
+
## Kaynak kodu doğrulama araçları {#source-code-verification-tools}
Sözleşme doğrulamanın geleneksel süreci karmaşık olabilir. İşte bu nedenle, Ethereum'da dağıtılmış akıllı sözleşmelerin kaynak kodunu doğrulamaya yarayan araçlara sahibiz. Bu araçlar, kullanıcı yararına kaynak kodu doğrulamasının büyük kısmını otomatikleştirir ve doğrulanmış sözleşmeleri derler.
+
+
### Etherscan {#etherscan}
Etherscan, çoğunlukla bir [Ethereum blokzincir arayıcı](/developers/docs/data-and-analytics/block-explorers/) olarak bilinmesine rağmen akıllı sözleşme geliştiricileri ve kullanıcıları için bir [kaynak kodu doğrulama hizmeti](https://etherscan.io/verifyContract) de sunar.
@@ -82,6 +96,8 @@ Etherscan, sözleşmeleri doğrulamak için en çok kullanılan araçtır. Fakat
[Etherscan'de sözleşme doğrulama hakkında daha fazla bilgi](https://medium.com/etherscan-blog/verifying-contracts-on-etherscan-f995ab772327).
+
+
### Sourcify {#sourcify}
[Sourcify](https://sourcify.dev/#/verifier), açık kaynaklı ve merkeziyetsiz sözleşmeleri onaylamak için kullanılan bir başka araçtır. Bir blok arayıcı değildir ve sadece [Ethereum Sanal Makinesi tabanlı farklı ağlarda](https://docs.sourcify.dev/docs/chains) bulunan sözleşmeleri doğrular. Diğer araçların üzerine geliştirileceği herkese açık bir altyapı görevi görür ve meta veri dosyasında bulunan [ABI](/developers/docs/smart-contracts/compiling/#web-applications) ve [NatSpec](https://docs.soliditylang.org/en/v0.8.15/natspec-format.html) yorumlarını kullanarak daha insan dostu sözleşme etkileşimleri sağlamayı amaçlar.
@@ -92,6 +108,8 @@ Ek olarak, bu dosyaların IPFS karmaları meta veride de bulunduğu için kaynak
[Sourcify'da sözleşme doğrulama üzerine daha fazla bilgi](https://blog.soliditylang.org/2020/06/25/sourcify-faq/).
+
+
### Tenderly {#tenderly}
[Tenderly platformu](https://tenderly.co/), Web3 geliştiricilerinin akıllı sözleşmeler oluşturmasını, test etmesini, izlemesini ve çalıştırmasını mümkün kılar. Hata ayıklama araçlarını gözlemlenebilirlik ve altyapı yapı taşları ile birleştiren Tenderly, geliştiricilerin akıllı sözleşme geliştirme sürecini hızlandırmasına yardımcı olur. Tenderly özelliklerini tam olarak etkinleştirmek için geliştiricilerin çeşitli yöntemler kullanarak [kaynak kodu doğrulaması gerçekleştirmesi](https://docs.tenderly.co/monitoring/contract-verification) gerekir.
@@ -104,6 +122,8 @@ Gösterge Paneli aracılığıyla sözleşme doğrularken Solidity derleyicisi t
Tenderly Hardhat eklentisini kullanmak, otomatik (kodsuz) ve manuel (kod tabanlı) doğrulama arasında seçim yapmanıza olanak tanıyarak doğrulama işlemi üzerinde daha az çabayla daha fazla kontrole sahip olmanızı sağlar.
+
+
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
- [Sözleşme kaynak kodunu doğrulama](https://programtheblockchain.com/posts/2018/01/16/verifying-contract-source-code/)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/index.md
index 03010235552..282566a5ead 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/index.md
@@ -40,6 +40,7 @@ Bu farklı türler ve kategoriler daha fazla bilgi [EIP-1](https://eips.ethereum
### Token standartları {#token-standards}
- [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) - Oylama token'ları, stake etme token'ları veya sanal para birimleri gibi değiştirilebilir (birbirinin yerine geçebilir) token'lar için standart bir arayüz.
+ - [ERC-223](/developers/docs/standards/tokens/erc-223/) - Jetonların ether ile aynı şekilde davranmasını sağlayan ve alıcı tarafında jeton transferlerinin işlenmesini destekleyen bir değiştirilebilir jeton standardıdır.
- [ERC-1363](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1363) - ERC-20 jetonları için transfer veya transferFrom sonrası alıcı kodunun veya onaylandıktan sonra harcama kodunun yürütülmesini destekleyen bir jeton arayüzünü tanımlar.
- [ERC-721](/developers/docs/standards/tokens/erc-721/) - Bir şarkı veya sanat eserinin telif hakkı gibi değiştirilemez token'lar için standart bir arayüz.
- [ERC-2309](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2309) - Ardışık jeton tanımlayıcıları kullanarak bir veya çok sayıda değiştirilemez jeton oluştururken/transfer ederken yayımlanan standartlaştırılmış bir olay.
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-20/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-20/index.md
index dc398264e3c..a3982c9f193 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-20/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-20/index.md
@@ -12,13 +12,12 @@ Token'lar Ethereum'daki hemen hemen her şeyi temsil edebilir:
- çevrimiçi bir platformdaki itibar puanları
- bir oyundaki karakterin becerileri
-- çekiliş biletleri
- şirket hissesi gibi finansal varlıklar
- ABD Doları gibi itibari para birimi
- ons altın
- ve daha fazlası...
-Ethereum'un bu kadar güçlü bir özelliği güçlü bir standart tarafından idare edilmeli, değil mi? ERC-20 tam da bu noktada devreye giriyor! Bu standart, geliştiricilerin diğer ürün ve servislerle uyumlu token uygulamaları inşa etmesini sağlar.
+Ethereum'un bu kadar güçlü bir özelliği güçlü bir standart tarafından idare edilmeli, değil mi? ERC-20 tam da bu noktada devreye giriyor! Bu standart, geliştiricilerin diğer ürün ve servislerle uyumlu token uygulamaları inşa etmesini sağlar. ERC-20 standardı, [ether](/glossary/#ether)'e ek işlevsellik kazandırmak için de kullanılır.
**ERC-20 nedir?**
@@ -141,9 +140,33 @@ print("Total Supply:", totalSupply)
print("Addr Balance:", addr_balance)
```
+## Bilinen sorunlar {#erc20-issues}
+
+### ERC-20 jeton alma sorunu {#reception-issue}
+
+ERC-20 jetonları, ERC-20 jetonlarını işlemek üzere tasarlanmamış bir akıllı sözleşmeye gönderildiğinde kalıcı olarak kaybolabilir. Bunun nedeni, alıcı sözleşmesinin gelen jetonları tanıma veya yanıtlama işlevine sahip olmaması ve ERC-20 standardında alıcı sözleşmesini gelen jetonlar hakkında bilgilendirmek için bir mekanizmanın bulunmamasıdır. Bu sorunun başlıca ortaya çıkma şekilleri şunlardır:
+
+1. Jeton transfer mekanizması
+ - ERC-20 jetonları, transfer veya transferFrom fonksiyonları kullanılarak transfer edilir
+ - Bir kullanıcı bu fonksiyonları kullanarak bir sözleşme adresine jeton gönderdiğinde, alıcı sözleşmesinin bunları işlemek üzere tasarlanmış olup olmadığına bakılmaksızın jetonlar aktarılır
+2. Bildirim eksikliği
+ - Alıcı sözleşmesi, kendisine jeton gönderildiğine dair bir bildirim veya geri arama almaz
+ - Alıcı sözleşmesinde jetonları işlemek için bir mekanizma yoksa (örneğin, bir yedek fonksiyon veya jeton alımını yönetmek için özel bir fonksiyon), jetonlar sözleşme adresinde takılı kalır
+3. Yerleşik işlemenin olmaması
+ - ERC-20 standardının sözleşmelerin uygulanması için zorunlu bir fonksiyon barındırmaması, birçok sözleşmenin gelen jetonları düzgün bir şekilde yönetememesine yol açar
+
+Bu sorundan dolayı [ERC-223](/developers/docs/standards/tokens/erc-223) gibi bazı alternatif standartlar ortaya çıktı
+
## daha fazla okuma {#further-reading}
- [EIP-20: ERC-20 Token Standardı](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-20)
- [OpenZeppelin - Token'lar](https://docs.openzeppelin.com/contracts/3.x/tokens#ERC20)
- [OpenZeppelin - ERC-20 Uygulaması](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts/blob/master/contracts/token/ERC20/ERC20.sol)
- [Alchemy - Solidity ERC20 Jetonları için bir Rehber](https://www.alchemy.com/overviews/erc20-solidity)
+
+
+## Diğer değiştirilebilir jeton standartları {#fungible-token-standards}
+
+- [ERC-223](/developers/docs/standards/tokens/erc-223)
+- [ERC-777](/developers/docs/standards/tokens/erc-777)
+- [ERC-4626 - Jetonlaştırılmış kasalar](/developers/docs/standards/tokens/erc-4626)
\ No newline at end of file
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-223/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-223/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..dfd24a232f2
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-223/index.md
@@ -0,0 +1,197 @@
+---
+title: ERC-223 Jeton Standardı
+description: ERC-223 değiştirilebilir jeton standardına genel bir bakış, çalışma şekli ve ERC-20 ile karşılaştırılması.
+lang: tr
+---
+
+## Giriş {#introduction}
+
+### ERC-223 nedir? {#what-is-erc223}
+
+ERC-223, ERC-20 standardına benzer şekilde, değiştirilebilir jetonlara yönelik bir standarttır. Temel fark, ERC-223'ün yalnızca jeton API'sini değil aynı zamanda jetonları göndericiden alıcıya transfer etme mantığını da tanımlamasıdır. Jeton transferlerinin alıcının tarafında işlenmesini sağlayan bir iletişim modeline sahiptir.
+
+### ERC-20'den farkları {#erc20-differences}
+
+ERC-223, ERC-20'nin bazı sınırlamalarını ele alır ve jeton sözleşmesi ile jetonları alabilecek sözleşme arasında yeni bir etkileşim yöntemi sunar. ERC-223 ile mümkün olup ERC-20 ile mümkün olmayan birkaç şey şunlardır:
+
+- Alıcı tarafında jeton transferi işlemlerinin yönetimi: Alıcılar, ERC-223 jetonlarının yatırıldığını tespit edebilirler.
+- Yanlış gönderilmiş jetonların reddedilmesi: Bir kullanıcının ERC-223 jetonlarını jeton alması beklenmeyen bir sözleşmeye göndermesi halinde sözleşme, işlemi reddedebilir ve bu da jeton kaybını önler.
+- Transferlerde meta veri: ERC-223 jetonları, jeton işlemlerine rastgele bilgi eklenmesini sağlayan meta veriler içerebilir.
+
+## Ön Koşullar {#prerequisites}
+
+- [Hesaplar](/developers/docs/accounts)
+- [Akıllı Sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/)
+- [Jeton standartları](/developers/docs/standards/tokens/)
+- [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/)
+
+## Gövde {#body}
+
+ERC-223, akıllı sözleşmeler içindeki jetonlar için bir API uygulayan bir jeton standardıdır. Ayrıca, ERC-223 jetonlarını alması gereken sözleşmeler için bir API belirtir. ERC-223 Alıcı API'sini desteklemeyen sözleşmeler ERC-223 jetonlarlarını alamaz ve bu da kullanıcı hatalarını önler.
+
+Aşağıdaki yöntem ve olayları uyguluyan bir akıllı sözleşme, ERC-223 uyumlu bir jeton sözleşmesi olarak adlandırılabilir. Dağıtıldıktan sonra, Ethereum üzerinde oluşturulan jetonları takip etmekten sorumlu olacaktır.
+
+Sözleşmenin yalnızca bu işlevlere sahip olması gerekmez ve bir geliştirici, bu sözleşmeye farklı jeton standartlarına ait herhangi bir özelliği ekleyebilir. Örneğin, `approve` ve `transferFrom` fonksiyonları ERC-223 standardının bir parçası olmasa da, gerekli durumlarda bu fonksiyonlar uygulanabilir.
+
+[EIP-223'den](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-223):
+
+### Yöntemler {#methods}
+
+ERC-223 jetonu şu yöntemleri uygulamalıdır:
+
+```solidity
+function name() public view returns (string)
+function symbol() public view returns (string)
+function decimals() public view returns (uint8)
+function totalSupply() public view returns (uint256)
+function balanceOf(address _owner) public view returns (uint256 balance)
+function transfer(address _to, uint256 _value) public returns (bool success)
+function transfer(address _to, uint256 _value, bytes calldata _data) public returns (bool success)
+```
+
+ERC-223 jetonlarını alması gereken bir sözleşme, şu yöntemi uygulamalıdır:
+
+```solidity
+function tokenReceived(address _from, uint _value, bytes calldata _data)
+```
+
+ERC-223 jetonlarının `tokenReceived(..)` fonksiyonunu uygulamayan bir sözleşmeye gönderilmesi halinde transfer başarısız olmalı ve jetonlar gönderenin bakiyesinden çıkarılmamalıdır.
+
+### Olaylar {#events}
+
+```solidity
+event Transfer(address indexed _from, address indexed _to, uint256 _value, bytes calldata _data)
+```
+
+### Örnekler {#examples}
+
+ERC-223 jetonu API'si ERC-20'ye benzer olduğundan, kullanıcı arayüzü geliştirme açısından herhangi bir fark yoktur. Burada tek istisna, ERC-223 jetonlarının bu standart için opsiyonel olan `approve` + `transferFrom` fonksiyonlarına sahip olamamasıdır.
+
+#### Solidity örnekleri {#solidity-example}
+
+Aşağıdaki örnek, temel bir ERC-223 jeton sözleşmesinin nasıl çalıştığını gösterir:
+
+```solidity
+pragma solidity ^0.8.19;
+abstract contract IERC223Recipient {
+ function tokenReceived(address _from, uint _value, bytes memory _data) public virtual;
+}
+contract VeryBasicERC223Token {
+ event Transfer(address indexed from, address indexed to, uint value, bytes data);
+ string private _name;
+ string private _symbol;
+ uint8 private _decimals;
+ uint256 private _totalSupply;
+ mapping(address => uint256) private balances;
+ function name() public view returns (string memory) { return _name; }
+ function symbol() public view returns (string memory) {return _symbol; }
+ function decimals() public view returns (uint8) { return _decimals; }
+ function totalSupply() public view returns (uint256) { return _totalSupply; }
+ function balanceOf(address _owner) public view returns (uint256) { return balances[_owner]; }
+ function isContract(address account) internal view returns (bool) {
+ uint256 size;
+ assembly { size := extcodesize(account) }
+ return size > 0;
+ }
+ function transfer(address _to, uint _value, bytes calldata _data) public returns (bool success){
+ balances[msg.sender] = balances[msg.sender] - _value;
+ balances[_to] = balances[_to] + _value;
+ if(isContract(_to)) {
+ IERC223Recipient(_to).tokenReceived(msg.sender, _value, _data);
+ }
+ emit Transfer(msg.sender, _to, _value, _data);
+ return true;
+ }
+ function transfer(address _to, uint _value) public returns (bool success){
+ bytes memory _empty = hex"00000000";
+ balances[msg.sender] = balances[msg.sender] - _value;
+ balances[_to] = balances[_to] + _value;
+ if(isContract(_to)) {
+ IERC223Recipient(_to).tokenReceived(msg.sender, _value, _empty);
+ }
+ emit Transfer(msg.sender, _to, _value, _empty);
+ return true;
+ }
+}
+```
+
+Şimdi tokenA jetonunun bir ERC-223 jetonu olduğunu varsayarak `tokenA` depozitolarını kabul eden başka bir sözleşme istiyoruz. Sözleşme yalnızca tokenA'yı kabul etmeli ve diğer jetonları reddetmelidir. Sözleşme tokenA'yı aldığında, bir `Deposit()` olayı yaymalı ve dahili 'deposits' değişkeninin değerini artırmalıdır.
+
+İşte kod:
+
+```solidity
+contract RecipientContract is IERC223Recipient {
+ event Deposit(address whoSentTheTokens);
+ uint256 deposits = 0;
+ address tokenA; // The only token that we want to accept.
+ function tokenReceived(address _from, uint _value, bytes memory _data) public override
+ {
+ // It is important to understand that within this function
+ // msg.sender is the address of a token that is being received,
+ // msg.value is always 0 as the token contract does not own or send Ether in most cases,
+ // _from is the sender of the token transfer,
+ // _value is the amount of tokens that was deposited.
+ require(msg.sender == tokenA);
+ deposits += _value;
+ emit Deposit(_from);
+ }
+}
+```
+
+## Sıkça sorulan sorular {#faq}
+
+### Eğer sözleşmeye bir miktar tokenB gönderirsek ne olur? {#sending-tokens}
+
+İşlem başarısız olur ve ve jeton transferi gerçekleşmez. Jetonlar göndericinin adresine iade edilir.
+
+### Bu sözleşmeye nasıl para yatırabiliriz? {#contract-deposits}
+
+`RecipientContract` adresini belirterek ERC-223 jetonun `transfer(address,uint256)` veya `transfer(address,uint256,bytes)` fonksiyonunu çağırın.
+
+### Bir ERC-20 jetonunu bu sözleşmeye transfer edersek ne olur? {#erc-20-transfers}
+
+`RecipientContract` adresine bir ERC-20 jetonu gönderilirse, jetonlar transfer edilir ancak transfer tanınmaz (hiçbir `Deposit()` olayı tetiklenmez ve depozito değeri değişmez). İstenmeyen ERC-20 depozitoları filtrelenemez veya engellenemez.
+
+### Jeton yatırımı tamamlandıktan sonra bazı fonksiyonları yürütmek istersek ne yapmalıyız? {#function-execution}
+
+Bunu yapmanın birkaç yolu vardır. Bu örnekte, ERC-223 transferlerini Ether transferlerine özdeş hale getiren yöntemi takip edeceğiz:
+
+```solidity
+contract RecipientContract is IERC223Recipient {
+ event Foo();
+ event Bar(uint256 someNumber);
+ address tokenA; // The only token that we want to accept.
+ function tokenReceived(address _from, uint _value, bytes memory _data) public override
+ {
+ require(msg.sender == tokenA);
+ address(this).call(_data); // Handle incoming transaction and perform a subsequent function call.
+ }
+ function foo() public
+ {
+ emit Foo();
+ }
+ function bar(uint256 _someNumber) public
+ {
+ emit Bar(_someNumber);
+ }
+}
+```
+
+`RecipientContract` bir ERC-223 jetonu aldığında sözleşme, tıpkı Ether işlemlerinin fonksiyon çağrılarını işlem `data` olarak kodlaması gibi jeton işleminin `_data` parametresi olarak kodlanan bir fonksiyonu yürütür. Daha fazla bilgi için [veri alanını](https://ethereum.org/en/developers/docs/transactions/#the-data-field) okuyun.
+
+Yukarıdaki örnekte, bir ERC-223 jetonunun `transfer(address,uin256,bytes calldata _data)` fonksiyonu ile `RecipientContract` adresine transferi gerekmektedir. Eğer veri parametresi `0xc2985578` (`foo()` fonksiyonunun imzası) ise, jeton depozitosu alındıktan sonra foo() fonksiyonu çağrılır ve Foo() olayı tetiklenir.
+
+Parametreler jeton transferinin `data`sına da kodlanabilir, örneğin `_someNumber` için 12345 değeriyle bar() fonksiyonunu çağırabiliriz. Bu durumda `data` şu şekilde olmalıdır: `0x0423a13200000000000000000000000000000000000000000000000000000000000004d2`, burada `0x0423a132`, `bar(uint256)` fonksiyonunun imzası ve `00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000004d2` ise uint256 olarak 12345'tir.
+
+## Sınırlamalar {#limitations}
+
+ERC-223, ERC-20 standardında bulunan birkaç sorunu ele alırken, kendi sınırlamaları da vardır:
+
+- Benimsenme ve Uyumluluk: ERC-223 henüz geniş çapta benimsenmemiştir, bu da mevcut araç ve platformlarla uyumluluğunu sınırlayabilir.
+- Geriye Dönük Uyumluluk: ERC-223, ERC-20 ile geriye dönük uyumlu değildir; bu nedenle mevcut ERC-20 sözleşmeleri ve araçlar, ERC-223 jetonları ile modifikasyon yapılmadan çalışmaz.
+- Gaz Maliyetleri: ERC-223 transferlerindeki ek kontrol ve işlevler, ERC-20 işlemlerine kıyasla daha yüksek gaz maliyetlerine neden olabilir.
+
+## Daha fazla kaynak {#further-reading}
+
+- [EIP-223: ERC-223 Jeton Standardı](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-223)
+- [İlk ERC-223 önerisi](https://github.com/ethereum/eips/issues/223)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-4626/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-4626/index.md
index 5818153d8f3..57eb3ad9a88 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-4626/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-4626/index.md
@@ -27,7 +27,7 @@ Bu sayfayı daha iyi anlamak için önce [token standartları](/developers/docs/
#### asset {#asset}
```solidity
-function asset() public view returns (address)
+function asset() public view returns (address assetTokenAddress)
```
Bu fonksiyon; muhasebe, yatırma ve çekme kasası için kullanılan temel jetonun adresini döndürür.
@@ -59,7 +59,7 @@ Bu fonksiyon, sağlanan `shares` miktarı için olan kasa tarafından takas edil
#### maxDeposit {#maxdeposit}
```solidity
-function maxDeposit(address receiver) public view returns (uint256)
+function maxDeposit(address receiver) public view returns (uint256 maxAssets)
```
Bu fonksiyon, `receiver` tarafından yapılan tek bir [`deposit`](#deposit) çağrısında yatırılabilecek temel varlıkların maksimum miktarını döndürür.
@@ -67,7 +67,7 @@ Bu fonksiyon, `receiver` tarafından yapılan tek bir [`deposit`](#deposit) ça
#### previewDeposit {#previewdeposit}
```solidity
-function previewDeposit(uint256 assets) public view returns (uint256)
+function previewDeposit(uint256 assets) public view returns (uint256 shares)
```
Bu fonksiyon, kullanıcıların güncel bloktaki yatırma etkilerini simüle etmelerini sağlar.
@@ -83,7 +83,7 @@ Bu fonksiyon, temel jetonların `assets`'ini kasaya yatırır ve `shares` mülki
#### maxMint {#maxmint}
```solidity
-function maxMint(address receiver) public view returns (uint256)
+function maxMint(address receiver) public view returns (uint256 maxShares)
```
Bu fonksiyon, `receiver` tarafından yapılan tek bir [`mint`](#mint) çağrısında basılabilecek payların maksimum miktarını döndürür.
@@ -91,7 +91,7 @@ Bu fonksiyon, `receiver` tarafından yapılan tek bir [`mint`](#mint) çağrıs
#### previewMint {#previewmint}
```solidity
-function previewMint(uint256 shares) public view returns (uint256)
+function previewMint(uint256 shares) public view returns (uint256 assets)
```
Bu fonksiyon, kullanıcıların güncel bloktaki basma etkilerini simüle etmelerini sağlar.
@@ -107,7 +107,7 @@ Bu fonksiyon, temel jetonların `assets`'ini yatırarak `receiver`'a tam olarak
#### maxWithdraw {#maxwithdraw}
```solidity
-function maxWithdraw(address owner) public view returns (uint256)
+function maxWithdraw(address owner) public view returns (uint256 maxAssets)
```
Bu fonksiyon, `owner` bakiyesinden tek bir [`withdraw`](#withdraw) çağrısıyla çekilebilecek maksimum temel varlık miktarını döndürür.
@@ -115,7 +115,7 @@ Bu fonksiyon, `owner` bakiyesinden tek bir [`withdraw`](#withdraw) çağrısıyl
#### previewWithdraw {#previewwithdraw}
```solidity
-function previewWithdraw(uint256 assets) public view returns (uint256)
+function previewWithdraw(uint256 assets) public view returns (uint256 shares)
```
Bu fonksiyon, kullanıcıların güncel bloktaki çekme etkilerini simüle etmelerini sağlar.
@@ -131,7 +131,7 @@ Bu fonksiyon, `owner`'dan `shares` yakar ve kasadan `receiver`'a tam olarak `ass
#### maxRedeem {#maxredeem}
```solidity
-function maxRedeem(address owner) public view returns (uint256)
+function maxRedeem(address owner) public view returns (uint256 maxShares)
```
Bu fonksiyon, [`redeem`](#redeem) çağrısı ile `owner` bakiyesinden geri alınabilecek maksimum pay miktarını döndürür.
@@ -139,7 +139,7 @@ Bu fonksiyon, [`redeem`](#redeem) çağrısı ile `owner` bakiyesinden geri alı
#### previewRedeem {#previewredeem}
```solidity
-function previewRedeem(uint256 shares) public view returns (uint256)
+function previewRedeem(uint256 shares) public view returns (uint256 assets)
```
Bu fonksiyon, kullanıcıların güncel bloktaki geri alma etkilerini simüle etmelerini sağlar.
@@ -168,6 +168,10 @@ function balanceOf(address owner) public view returns (uint256)
`owner`'ın güncel olarak sahip olduğu toplam kasa payı miktarını döndürür.
+### Arayüzün haritası {#mapOfTheInterface}
+
+
+
### Etkinlikler {#events}
#### Yatırma Olayları
@@ -195,7 +199,7 @@ event Withdraw(
address indexed receiver,
address indexed owner,
uint256 assets,
- uint256 share
+ uint256 shares
)
```
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-777/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-777/index.md
index 6d2d0dc3453..728dc68fb00 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-777/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/erc-777/index.md
@@ -4,42 +4,74 @@ description:
lang: tr
---
-## Uyarı {#warning}
+## {#introduction}
-**ERC777'nin, [farklı saldırı türlerine karşı duyarlı olduğu için](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts/issues/2620) doğru şekilde uygulanması zordur. Onun yerine [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) kullanılması tavsiye edilir.** Bu sayfa tarihi arşiv olarak kalır.
+****
-## Giriş {#introduction}
+****
-ERC-777, mevcut [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) standardını geliştiren bir değiştirilebilir jeton standardıdır.
+Kancalar, bir akıllı sözleşmenin kodunda açıklanan bir fonksiyondur. Kancalar, jetonlar sözleşme aracılığıyla gönderildiğinde veya alındığında çağrılır. Bu, bir akıllı sözleşmenin gelen veya giden jetonlara tepki vermesini sağlar.
-## Ön koşullar {#prerequisites}
+## {#prerequisites}
-Bu sayfayı daha iyi anlamanız için ilk olarak [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) hakkında okuma yapmanızı öneririz.
+- []()
+- []()
+- []()
-## ERC-777, ERC-20'nin üzerine ne tür iyileştirmeler önerir? {#-erc-777-vs-erc-20}
+## {#body}
-ERC-777, ERC-20'nin üzerine aşağıdaki iyileştirmeleri sağlar.
+Kancalar, [ERC-1820](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1820) standardı kullanılarak kaydedilir ve keşfedilir.
-### Kancalar {#hooks}
+Standart ayrıca ERC-20'de oluşan `decimals` hakkındaki kafa karışıklığını çözer. Bu netlik, geliştirici deneyimini geliştirir.
-Kancalar, bir akıllı sözleşmenin kodunda açıklanan bir fonksiyondur. Kancalar, jetonlar sözleşme aracılığıyla gönderildiğinde veya alındığında çağrılır. Bu, bir akıllı sözleşmenin gelen veya giden jetonlara tepki vermesini sağlar.
+ERC-777 sözleşmeleri ile sanki ERC-20 sözleşmeleriymiş gibi etkileşime geçilebilir.
-Kancalar, [ERC-1820](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1820) standardı kullanılarak kaydedilir ve keşfedilir.
+### {#methods}
-#### Kancalar neden kullanışlıdır? {#why-are-hooks-great}
+```solidity
+
+```
-1. Kancalar, bir sözleşmeye token göndermeyi ve sözleşmeyi tek bir işlemde bilgilendirmeyi sağlar, bunun aksine [ERC-20](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-20) ise bunu başarmak için çift çağrı (`approve`/`transferFrom`) gerektirir.
-2. Kayıtlı kancalara sahip olmayan sözleşmeler ERC-777 ile uyumsuzlardır. Gönderen sözleşme, alıcı sözleşme bir kanca kaydetmediyse işlemi iptal eder. Bu, ERC-777 dışındaki akıllı sözleşmelere yanlışlıkla transfer yapılmasını önler.
-3. Kancalar işlemleri reddedebilirler.
+### {#events}
-### Ondalıklar {#decimals}
+```solidity
+
+```
-Standart ayrıca ERC-20'de oluşan `decimals` hakkındaki kafa karışıklığını çözer. Bu netlik, geliştirici deneyimini geliştirir.
+### {#web3py-example}
-### ERC-20 ile geriye doğru uyumluluk {#backwards-compatibility-with-erc-20}
+#### {#web3py-example}
-ERC-777 sözleşmeleri ile sanki ERC-20 sözleşmeleriymiş gibi etkileşime geçilebilir.
+```
+
+```
+
+```python
+
+
+
+
+```
+
+```python
+
+
+```
+
+## {#popular-nfts}
+
+-
+-
+-
+-
+-
+-
+-
+-
## Daha Fazla Okuma {#further-reading}
-[EIP-777: Jeton Standardı](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-777)
+- []()
+- []()
+- []()
+- []()
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/index.md
index b4a033f2a95..2a937811b34 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/standards/tokens/index.md
@@ -19,10 +19,11 @@ Birçok Ethereum geliştirme standardı, jeton arayüzlerine odaklanır. Bu stan
Bunlar Ethereum'daki en popüler token standartlarından bazılarıdır:
- [ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) - Oylama token'ları, stake etme token'ları veya sanal para birimleri gibi değiştirilebilir (birbirinin yerine geçebilir) token'lar için standart bir arayüz.
+
+### NFT standartları {#nft-standards}
+
- [ERC-721](/developers/docs/standards/tokens/erc-721/) - Bir şarkı veya sanat eserinin telif hakkı gibi değiştirilemez token'lar için standart bir arayüz.
-- [ERC-777](/developers/docs/standards/tokens/erc-777/) - ERC-777, gelişmiş işlem gizliliği için bir mikser sözleşmesi veya özel anahtarlarınızı kaybederseniz sizi kurtarmak için bir acil durum kurtarma işlevi gibi token'ların üzerine ek işlevler oluşturmasına olanak tanır.
-- [ERC-1155](/developers/docs/standards/tokens/erc-1155/) - ERC-1155, daha verimli alım satımlara ve işlemlerin gruplandırılmasına olanak tanır: Böylece maliyetlerden tasarruf sağlar. Bu token standardı, hem yardımcı token'ların ($BNB veya $BAT gibi) hem de CryptoPunks gibi Değiştirilemez Token'ların oluşturulmasına izin verir.
-- [ERC-4626](/developers/docs/standards/tokens/erc-4626/) - Verim taşıyan kasaların teknik parametrelerini optimize etmek ve birleştirmek için tasarlanmış, tokenize edilmiş bir kasa standardı.
+- [ERC-1155](/developers/docs/standards/tokens/erc-1155/) - ERC-1155, daha verimli alım satımlara ve işlemlerin gruplandırılmasına olanak tanır: Böylece maliyetlerden tasarruf sağlar. Bu jeton standardı, hem yardımcı jetonların ($BNB veya $BAT gibi) hem de CryptoPunks gibi Eşsiz Jetonların oluşturulmasına olanak tanır.
[ERC](https://eips.ethereum.org/erc) önerilerinin tam listesi.
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/storage/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/storage/index.md
index 01a4de53993..3cd8cc8a8fa 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/storage/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/storage/index.md
@@ -61,6 +61,7 @@ IPFS; dosyaları, web sitelerini, uygulamaları ve verileri depolamaya ve bunlar
- [IPFS Tarama](https://ipfs-scan.io) _(IPFS iliştime arayıcı)_
- [4EVERLAND](https://www.4everland.org/) _ (IPFS iliştirme hizmeti）_
- [Filebase](https://filebase.com) _(IPFS İliştirme Hizmeti)_
+- [Spheron Ağı](https://spheron.network/) _(IPFS/Filecoin pimleme servisi)_
SWARM, bir depolama teşvik sistemi ve bir depolama fiyatı kahinine sahip merkeziyetsiz bir veri depolama dağıtım teknolojisidir.
@@ -198,6 +199,12 @@ Hisse ispatı tabanlı:
- [Dokümanlar](https://docs.kaleido.io/kaleido-services/ipfs/)
- [GitHub](https://github.com/kaleido-io)
+**Spheron Ağı- _Spheron, uygulamalarını merkeziyetsiz altyapı üzerinde en iyi performansla başlatmak isteyen merkeziyetsiz uygulamalar için tasarlanmış bir platform servisidir (PaaS). Anında hesaplama, merkeziyetsiz depolama, CDN ve web barındırma hizmeti sunar._**
+
+- [spheron.network](https://spheron.network/)
+- [Dokümanlar](https://docs.spheron.network/)
+- [GitHub](https://github.com/spheronFdn)
+
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
- [Merkeziyetsiz Depolama Nedir?](https://coinmarketcap.com/alexandria/article/what-is-decentralized-storage-a-deep-dive-by-filecoin) - _CoinMarketCap_
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/transactions/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/transactions/index.md
index 1a8b49fed8a..d08c16dc1e1 100644
--- a/public/content/translations/tr/developers/docs/transactions/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/transactions/index.md
@@ -23,7 +23,7 @@ EVM'nin durumunu değiştiren işlemlerin tüm ağa yayınlanması gerekir. Herh
Gönderilen bir işlem aşağıdaki bilgileri içerir:
- `from` - işlemi imzalayacak olan göndericinin adresi. Bu sözleşme hesapları işlem gönderemeyeceği için harici olarak sahiplenilmiş bir hesap olacaktır.
-- `recipient` - alıcı adres (eğer harici olarak sahiplenilmiş bir hesapsa, işlem değeri aktaracaktır. Eğer bir sözleşme hesabıysa, işlem sözleşme kodunu yürütecektir)
+- `to` - alıcı adres (harici olarak sahiplenilmiş bir hesapsa, işlem değeri aktaracaktır. Eğer bir sözleşme hesabıysa, işlem sözleşme kodunu yürütecektir)
- `signature` - gönderenin tanımlayıcısı. Bu, gönderenin özel anahtarı işlemi imzaladığında ve gönderenin bu işleme yetki verdiğini doğruladığında oluşturulur
- `nonce` - hesabın işlem sayısını belirten ve ardışık olarak artan bir sayaç
- `value` - göndericiden alıcıya aktarılacak ETH miktarı (WEI şeklinde birimlendirilmiştir, 1ETH 1e+18wei'ye eşittir)
@@ -153,12 +153,19 @@ Taban ücret yakılacaktır **-0,00399 ETH**
Doğrulayıcı **+0,000210 ETH** bahşişi tutar
-Gaz, herhangi bir akıllı sözleşme etkileşimi için de gereklidir.
 _Diyagram [Ethereum EVM resmediciden](https://takenobu-hs.github.io/downloads/ethereum_evm_illustrated.pdf) uyarlanmıştır_
İşlemde kullanılmayan gaz, kullanıcı hesabına iade edilir.
+### Akıllı sözleşme etkileşimleri {#smart-contract-interactions}
+
+Akıllı sözleşme içeren herhangi bir işlem için gaz gereklidir.
+
+Akıllı sözleşmeler, sözleşmenin durumunu değiştirmeyen [`view`](https://docs.soliditylang.org/en/latest/contracts.html#view-functions) ya da [`pure`](https://docs.soliditylang.org/en/latest/contracts.html#pure-functions) olarak adlandırılan fonksiyonlar da içerebilir. Bu nedenle bu fonksiyonların bir EOA tarafından çağrılması için herhangi bir gaz gerekmez. Bu senaryoda kullanılan temel RPC çağrısı [`"eth_call"`](/developers/docs/apis/json-rpc#eth_call) olarak adlandırılır
+
+Bu `view` veya `pure` fonksiyonları, `eth_call` kullanılarak erişildiği durumun aksine, genellikle dahili olarak (yani sözleşmenin kendisinden veya başka bir sözleşmeden) çağrılır ve bu da gaz maliyetine yol açmaz.
+
## İşlem yaşam döngüsü {#transaction-lifecycle}
İşlem gönderildikten sonra aşağıdakiler gerçekleşir:
@@ -166,7 +173,7 @@ Gaz, herhangi bir akıllı sözleşme etkileşimi için de gereklidir.
1. Bir işlem şifresi kriptografik olarak oluşturulur: `0x97d99bc7729211111a21b12c933c949d4f31684f1d6954ff477d0477538ff017`
2. İşlem sonrasında ağa yayınlanır ve diğer bekleyen ağ işlemlerinden oluşan işlem havuzuna eklenir.
3. Bir doğrulayıcı, işlemi doğrulamak ve "başarılı" olarak değerlendirmek için işleminizi seçmeli ve bir bloka eklemelidir.
-4. Zaman geçtikçe işleminizi taşıyan blok önce "kanıtlanmış" sonrasında "sonlandırılmış" şeklinde güncellenecektir. Bu yükseltmeler işleminizin başarılı olduğunu ve asla değiştirilemeyeceğini daha netleştirir. Bir blok "sonlandırıldıktan" sonra sadece milyarlarca dolar maliyetinde ağ seviyesinde bir saldırı ile değiştirilebilir.
+4. Zaman geçtikçe işleminizi taşıyan blok önce "kanıtlanmış" sonrasında "kesinleştirilmiş" şeklinde güncellenecektir. Bu yükseltmeler işleminizin başarılı olduğunu ve asla değiştirilemeyeceğini daha netleştirir. Bir blok "kesinleştirildikten" sonra sadece milyarlarca dolar maliyetinde ağ seviyesinde bir saldırı ile değiştirilebilir.
## Görsel bir demo {#a-visual-demo}
@@ -191,6 +198,16 @@ Burada alanlar şu şekilde tanımlanır:
- `TransactionType` - toplam 128 olası işlem türü için 0 ile 0x7f arasında bir sayı.
- `TransactionPayload` - işlem türü tarafından tanımlanan rastgele bir bayt dizisi.
+`TransactionType` değerine göre, bir işlem şöyle sınıflandırılabilir
+
+1. **Tip 0 (Eski) İşlemler:** Ethereum'un başlatılmasından itibaren kullanılan orijinal işlem formatıdır. [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559)'dan gelen dinamik gaz ücreti hesaplamaları veya akıllı sözleşmeler için erişim listeleri gibi özellikler içermezler. Eski işlemler, [Tekrarlamalı Uzunluk Öneki (RLP)](/developers/docs/data-structures-and-encoding/rlp) kodlaması kullanıldığında `0xf8` baytıyla başlayarak serileştirilmiş formlarında türlerini belirten belirli bir öneke sahip değildir. Bu işlemler için TransactionType değeri `0x0`'dır.
+
+2. **Tip 1 İşlemler:** Ethereum'un [Berlin Yükseltmesi](/history/#berlin)'nin bir parçası olarak [EIP-2930](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2930)'da kullanıma açılan bu işlemler bir `accessList` parametresi içerir. Bu liste, işlemin erişmeyi beklediği adresleri ve depolama anahtarlarını belirtir, bu da akıllı sözleşmelerle ilgili karmaşık işlemler için [gaz](/developers/docs/gas/) maliyetlerinin potansiyel olarak azaltılmasına yardımcı olur. EIP-1559 ücret piyasası değişiklikleri Tip 1 işlemlere dahil değildir. Tip 1 işlemler buna ek olarak, secp256k1 imzasının y değerinin paritesini gösteren `0x0` veya `0x1` olabilen bir `yParity` parametresi de içerir. Bu işlemler, `0x01` baytıyla başladıkları için kolayca tanınır ve TransactionType değerleri `0x1`'dir.
+
+3. **Tip 2 İşlemler**, sıklıkla EIP-1559 işlemleri olarak adlandırılır ve Ethereum'un [Londra Yükseltmesi](/history/#london)'nde [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) dahilinde tanıtılan işlemlerdir. Bu işlemler, Ethereum ağında standart işlem tipi haline gelmiştir. Bu işlemler, işlem ücretini ana ücret ve öncelik ücreti olarak ayıran öngörülebilirliği artıran yeni bir ücret piyasası mekanizması sunar. `0x02` baytı ile başlarlar ve `maxPriorityFeePerGas` ile `maxFeePerGas` gibi alanları içerirler. Tip 2 işlemler, esneklikleri ve verimlilikleri nedeniyle varsayılan seçenek durumuna gelmiştir. Özellikle yüksek ağ tıkanıklığı dönemlerinde kullanıcıların işlem ücretlerini daha öngörülebilir şekilde yönetmelerine yardımcı olma yetenekleri nedeniyle tercih edilirler. Bu işlemler için TransactionType değeri `0x2`'dir.
+
+
+
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
- [EIP-2718: Yazılan İşlem Zarfı](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2718)
diff --git a/public/content/translations/tr/developers/docs/wrapped-eth/index.md b/public/content/translations/tr/developers/docs/wrapped-eth/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..df42b98d3ac
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/developers/docs/wrapped-eth/index.md
@@ -0,0 +1,65 @@
+---
+title: Sarılı ETH (WETH) Nedir?
+description: Ether (ETH) için ERC20 uyumlu bir sarıcı olan Sarılı ethere (WETH) giriş.
+lang: tr
+---
+
+# Sarılı ether (WETH) {#intro-to-weth}
+
+Ether (ETH), Ethereum'un ana para birimidir. Para birimi olarak kullanmak suretiyle hisseleme ve hesaplama için gas ücretlerini ödeme gibi çeşitli amaçlarla kullanılır. **WETH, Ethereum'daki diğer dijital varlık türleri olan birçok uygulamanın ve [ERC-20 jetonlarının](/glossary/#erc-20)** ihtiyaç duyduğu bazı ek işlevlere sahip, ETH'nin etkili bir şekilde yükseltilmiş formudur. ETH, bu jetonlar ile çalışabilmek için ERC-20 standardı olarak bilinen aynı kurallara uymalıdır.
+
+Bu boşluğu doldurabilmek için sarılı ETH (WETH) yaratıldı. **Sarılı ETH, sözleşmeye herhangi bir miktarda ETH yatırmanıza ve aynı miktarı basılmış WETH** olarak almanıza olanak tanıyan ve ERC-20 jeton standardına uygun bir akıllı sözleşmedir. WETH, ETH'nin yerel varlığı ETH olarak değil, ERC-20 jetonu olarak etkileşime girmenize olanak tanıyan bir temsilidir. Gaz ücretlerini ödemek için yine de yerel ETH'ye ihtiyacınız olacak, bu yüzden para yatırırken mutlaka bir miktar tasarruf yapın.
+
+WETH akıllı sözleşmesini kullanarak WETH'yi ETH'ye çevirebilirsiniz. WETH akıllı sözleşmesi ile istediğiniz miktarda WETH kullanabilirsiniz ve aynı miktarı ETH olarak alırsınız. Biriktirilen WETH daha sonrasında yakılır ve yakılan WETH'ler dolaşımdan çıkarılır.
+
+**ETH arzının yaklaşık olarak ~ %3'ü WETH jeton sözleşmesinde kilitlenir** ve bu da WETH'yi en çok kullanılan [akıllı sözleşmelerden](/glossary/#smart-contract) biri yapar. WETH, özellikle kullanıcılar merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamalarıyla etkileşime geçtiğinde önemlidir.
+
+## ETH'yi neden ERC-20 olarak sarmamız gerekiyor? {#why-do-we-need-to-wrap-eth}
+
+[ERC-20](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/), isteyen herkesin Ethereum ekosisteminde bu standardı kullanan uygulama ve jetonlarla sorunsuz bir şekilde etkileşim kuran jetonlar oluşturabilmesini sağlayan aktarılabilir jetonlar için standart bir arayüz tanımlar. **ETH, ERC-20 standardından önceki** bir standart olduğundan bu spesifikasyona uymaz. Bu, ETH'yi diğer ERC-20 jetonlarıyla **kolayca** değiştiremeyeceğiniz veya **ERC-20 standardını kullanan uygulamalarda ETH kullanamayacağınız** anlamına gelir. ETH'yi sarmak size aşağıdakileri yapma olanağı tanır:
+
+- **ETH'yi ERC-20 jetonları ile değiştirme**: ETH'yi diğer ERC-20 jetonları ile doğrudan değiştiremezsiniz. WETH, ERC-20 değiştirilebilir jeton standardına uygun ve diğer ERC-20 jetonlarıyla takas edilebilen bir ether temsilidir.
+
+- **Merkeziyetsiz uygulamalarda ETH kullanma**: ETH, ERC20 ile uyumlu olmadığından geliştiricilerin merkeziyetsiz uygulamalarda ayrı arayüzler (biri ETH için, diğeri ERC-20 jetonları için) oluşturmaları gerekir. ETH'yi sarmak bu engeli ortadan kaldırır ve geliştiricilerin aynı merkeziyetsiz uygulama içinde ETH'yi ve diğer jetonları yönetmesini sağlar. Birçok merkeziyetsiz finans uygulaması bu standardı kullanır ve bu jetonların takası için pazarlar yaratır.
+
+## Sarılı ether (WETH) ile ether (ETH) karşılaştırması: Fark nedir? {#weth-vs-eth-differences}
+
+| | **Ether (ETH)** | **Sarılı Ether (WETH)** |
+| -------- | -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
+| Arz | ETH arzı, Ethereum protokolü tarafından yönetilir. ETH [ihracı](/roadmap/merge/issuance), işlemlerin gerçekleştirilmesi ve blokların oluşturulması sırasında Ethereum doğrulayıcıları tarafından gerçekleştirilir. | WETH, bir ERC-20 jetonudur ve arzı, bir akıllı sözleşme tarafından yönetilir. Yeni WETH birimleri, kullanıcılardan ETH depozitoları aldıktan sonra sözleşme tarafından ihraç edilir veya bir kullanıcı ETH karşılığında WETH almak istediğinde WETH birimleri yakılır. |
+| Mülkiyet | Sahiplik, hesap bakiyeniz aracılığıyla Ethereum protokolü tarafından yönetilir. | WETH'nin mülkiyeti, Ethereum protokolü tarafından güvence altına alınan WETH jeton akıllı sözleşmesi tarafından yönetilir. |
+| Gaz | Ether (ETH), Ethereum ağındaki hesaplama ödemeleri için kabul edilen ödeme birimidir. Gaz ücretleri gwei (bir ether birimi) cinsinden belirlenir. | Gaz ödemeleri için WETH jetonunun kullanımı yerel olarak desteklenmez. |
+
+## Sıkça sorulan sorular {#faq}
+
+
+
+WETH sözleşmesini kullanarak ETH'yi sarmak veya çözmek için gaz ücreti ödersiniz.
+
+
+
+
+
+WETH, basit ve test edilmiş bir akıllı sözleşmeye dayandığı için genellikle güvenli kabul edilir. WETH sözleşmesi resmen doğrulanmıştır. Bu, Ethereum'da akıllı sözleşmelere yönelik en yüksek güvenlik standardıdır.
+
+
+
+
+
+Bu sayfada açıklanan [WETH'nin kanonik uygulamasının](https://etherscan.io/token/0xc02aaa39b223fe8d0a0e5c4f27ead9083c756cc2) yanı sıra, başka varyantları da vardır. Bunlar, uygulama geliştiricileri tarafından oluşturulan özel jetonlar veya diğer blokzincirlerde yayımlanmış sürümler olabilir ve farklı davranabilir ya da farklı güvenlik özelliklerine sahip olabilir. **Hangi WETH uygulaması ile etkileşimde olduğunuzu öğrenmek için jeton bilgilerini her zaman iki kez kontrol edin.**
+
+
+
+
+
+- [Ethereum Ana Ağı](https://etherscan.io/token/0xC02aaA39b223FE8D0A0e5C4F27eAD9083C756Cc2)
+- [Arbitrum](https://arbiscan.io/token/0x82af49447d8a07e3bd95bd0d56f35241523fbab1)
+- [Optimism](https://optimistic.etherscan.io/token/0x4200000000000000000000000000000000000006)
+
+
+
+## Daha fazla kaynak {#further-reading}
+
+- [Nedir bu WETH?](https://weth.tkn.eth.limo/)
+- [WETH'nin Etherscan'deki jeton bilgileri](https://etherscan.io/token/0xc02aaa39b223fe8d0a0e5c4f27ead9083c756cc2)
+- [WETH'nin Resmi Doğrulaması](https://zellic.io/blog/formal-verification-weth)
diff --git a/public/content/translations/tr/eips/index.md b/public/content/translations/tr/eips/index.md
index 135f58322b0..23cb86ff93a 100644
--- a/public/content/translations/tr/eips/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/eips/index.md
@@ -14,7 +14,7 @@ Ethereum topluluğu içindeki herkes bir EIP oluşturma kabiliyetine sahiptir. E
## EIP'ler neden önemlidir? {#why-do-eips-matter}
-EIP'ler, değişikliklerin nasıl gerçekleştiği konusunda merkezi bir rol oynar ve Ethereum'da belgelenir. İnsanların değişiklikleri önerme, tartışma ve benimseme yollarıdır. Mutabakatı etkileyen ve ağ yükseltmesi gerektiren düşük düzeyli protokol değişiklikleri için temel EIP'ler, örneğin [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) ve uygulama standartları için ERCler, örneğin [EIP-20](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-20) ve [EIP-721](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-721) gibi [farklı EIP türleri](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1#eip-types) bulunmaktadır.
+EIP'ler, değişikliklerin nasıl gerçekleştiği konusunda merkezi bir rol oynar ve Ethereum'da belgelenir. İnsanların değişiklikleri önerme, tartışma ve benimseme yollarıdır. Mutabakatı etkileyen ve ağ yükseltmesi gerektiren düşük düzeyli protokol değişiklikleri için temel EIP'ler, örneğin [EIP-1559](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559) ve uygulama standartları için ERCler, örneğin [EIP-20](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-20) ve [EIP-721](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-721) gibi [farklı EIP türleri ](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1#eip-types) bulunmaktadır.
Her ağ yükseltmesi, ağdaki her [Ethereum istemcisi](/learn/#clients-and-nodes) tarafından uygulanması gereken bir dizi EIP'lerden oluşur. Bu, istemci geliştiricilerinin Ethereum ana ağındaki diğer istemcilerle mutabık olmak için gerekli EIP'leri uyguladıklarından emin olmaları gerektiği anlamına gelir.
@@ -54,10 +54,18 @@ Tabloyla birlikte tam standardizasyon süreci [EIP-1](https://eips.ethereum.org/
EIP'ler ile alakalı daha fazlasını okumayayla ilgiliyseniz [EIP'ler web sitesini](https://eips.ethereum.org/) ve [EIP-1](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1)'i ziyaret edin. İşte bazı yararlı bağlantılar:
-- [Her bir EIP'nin listesi](https://eips.ethereum.org/all)
+- [Tüm Ethereum İyileştirme Önerilerinin Listesi](https://eips.ethereum.org/all)
- [Tüm EIP türlerinin açıklaması](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1#eip-types)
- [Tüm EIP durumlarının açıklaması](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1#eip-process)
+### Topluluk eğitim projeleri {#community-projects}
+
+- [PEEPanEIP](https://www.youtube.com/playlist?list=PL4cwHXAawZxqu0PKKyMzG_3BJV_xZTi1F) — *PEEPanEIP Ethereum İyileştirme Önerileri (EIP'ler) ve gelecek yükseltmelerdeki anahtar özelliklerin ele alındığı, eğitici bir video serisidir.*
+- [Meraklılar için EIP'ler](https://ethereum2077.substack.com/t/eip-research) — *Meraklılar için EIP'ler, okuyucuları eğitmek ve Ethereum protokolünde önerilen değişiklikler etrafında mutabakat oluşturmak için temel EIP'ler ve uygulama/altyapı katmanı EIP'leri (ERC'ler) de dahil olmak üzere çeşitli Ethereum İyileştirme Önerilerine (EIP'ler) kapsamlı, ELI5 tarzı genel bakışlar sunar.*
+- [EIPs.wtf](https://www.eips.wtf/) — *EIPs.wtf, Ethereum İyileştirme Önerilerine (EIP'ler) dair durumlarını, uygulanma detaylarını, ilgili çekme isteklerini ve topluluk geribildirimlerini içeren ekstra bilgiler sunar.*
+- [EIP.Fun](https://eipfun.substack.com/) — *EIP.Fun, Ethereum İyileştirme Önerilerine (EIP'ler) dair son haberleri, EIP toplantılarına dair güncellemeleri ve daha fazlasını okuyuculara sunar.*
+- [EIP'lere İlişkin Ayrıntılı Bilgiler](https://eipsinsight.com/) — *EIP'lere İlişkin Ayrıntılı Bilgiler, Ethereum İyileştirme Önerilerinin (EIP'ler) süreçlerinin son durumlarını ve ilgili istatistikleri, farklı kaynaklardan toplayarak okuyuculara sunar.*
+
## Katılın {#participate}
Herkes bir EIP oluşturabilir. Bir öneri kaydetmeden önce kişi, EIP sürecini ve nasıl EIP yazılacağını anlatan [EIP-1](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1)'i okumalı, bir taslak kaydedilmeden önce önerilerin ilk kez tartışıldığı [Ethereum Sihirbazları](https://ethereum-magicians.org/)'nda geri bildirim istemelidir.
diff --git a/public/content/translations/tr/enterprise/index.md b/public/content/translations/tr/enterprise/index.md
index afe4d24060a..54db95567d6 100644
--- a/public/content/translations/tr/enterprise/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/enterprise/index.md
@@ -4,137 +4,159 @@ description: Herkese açık Ethereum blok zincirindeki işletme uygulamaları ha
lang: tr
---
-# İşletmeler için Ethereum Mainnet {#ethereum-for-enterprise}
+# İşletmeler için Ethereum {#ethereum-for-enterprise}
-Blockchain uygulamaları işletmelere yardımcı olur:
+Ethereum, büyük şirketler de dahil olmak üzere çok sayıda işletmeye yardımcı olabilir:
- Güveni artırır ve iş tarafları arasındaki koordinasyon maliyetini azaltır
- İş ağı mesuliyetini ve operasyonel verimliliği iyileştirir
- Yeni iş modelleri ve değer yaratma fırsatları oluşturur
- Kuruluşlarını rekabetçi bir şekilde geleceğe hazırlar
-İşletmeler için blok zinciri uygulamaları, genel izinsiz Ethereum [Mainnet](/glossary/#mainnet) veya Ethereum teknolojisine dayalı özel blok zincirleri üzerine kurulabilir. [Özel İşletme Ethereum zincirleri](/enterprise/private-ethereum/) hakkında daha fazla bilgiye erişin.
+İlk yıllarda, birçok kurumsal blokzincir uygulaması özel, izinli Ethereum uyumlu blokzincirler ve konsorsiyum zincirler üzerine kuruldu. Günümüzde daha yüksek verim, daha düşük işlem maliyeti ve gizlilik sağlayan teknolojik gelişmeler sayesinde, Ethereum teknolojisi kullanan çoğu kurumsal uygulama, genel Ethereum Ana Ağı veya [Katman 2](/layer-2) zincirleri üzerine kuruluyor.
-## Genel ve özel Ethereum {#private-vs-public}
-Yalnızca bir genel Ethereum Mainnet vardır. Mainnet üzerinde oluşturulan uygulamalar, İnternet üzerinde oluşturulan uygulamaların birbirine bağlanma şekilleriyle benzer şekilde birlikte çalışabilir ve merkeziyetsiz blok zincirinin tüm potansiyelinden yararlanır.
+## Kaynaklar {#enterprise-resources}
-Birçok işletme ve konsorsiyum, Ethereum teknolojisine dayalı belirli uygulamalar için özel ve izinli blok zincirleri dağıttı.
+### Daha fazla bilgi {#further-reading}
-### Anahtar farklılıkları {#key-differences}
+İşletmelerin Ethereum'dan nasıl yararlanacağını anlamanızı sağlayacak teknik olmayan kaynaklar
-- Blok Zinciri Güvenliği/Değişmezliği - Bir blok zincirinin kurcalamaya karşı direnci, mutabakat algoritması tarafından belirlenir. Ethereum Mainnet, dünya çapında bireyler ve madenciler tarafından işletilen binlerce bağımsız düğümün etkileşimi ile güvence altına alınmıştır. Özel zincirler tipik olarak bir veya birkaç kuruluş tarafından kontrol edilen az sayıda düğüme sahiptir; bu düğümler sıkı bir şekilde kontrol edilebilir ancak zinciri yeniden yazmak veya sahte işlemler yapmak için yalnızca birkaçının güvenliği ihlal edilmesi yeterli olur.
-- Performans - Özel Kurumsal Ethereum zincirleri, özel donanım gereksinimleri ve Yetki İspatı gibi farklı mutabakat algoritmaları olan yüksek performanslı düğümler kullanabildiğinden, temel katmanda (Katman 1) daha yüksek işlem verimi elde edebilirler. Ethereum Mainnet'te, [Katman 2 ölçeklendirme çözümleri](/developers/docs/scaling/#layer-2-scaling) kullanılarak yüksek verim elde edilebilir.
-- Maliyet - Özel bir zinciri çalıştırmanın maliyeti, öncelikle zinciri kurmak ve yönetmek için iş gücüne ve onu çalıştıracak sunuculara yansıtılır. Ethereum Mainnet'e bağlanmanın herhangi bir maliyeti olmasa da, her işlem için ether ile ödenmesi gereken bir gaz maliyeti vardır. Son kullanıcıların ve hatta işletmelerin işlemlerinde doğrudan ether kullanma ihtiyacını ortadan kaldırmak için işlem aktarıcıları (Gaz İstasyonları) geliştirilmektedir. Bazı [analizler](https://github.com/EYBlockchain/fundamental-cost-of-ownership/blob/master/EY%20Total%20Cost%20of%20Ownership%20for%20Blockchain%20Solutions.pdf), bir uygulamayı çalıştırmanın toplam maliyetinin Mainnet'te özel bir zincir çalıştırmaya göre daha düşük olabileceğini göstermiştir.
-- Düğüm İzni Verme - Özel zincirlere yalnızca yetkili düğümler katılabilir. Ethereum Mainnet'te herkes bir düğüm kurabilir.
-- Gizlilik - Özel zincirlere yazılan verilere erişim, ağa erişimi kısıtlayarak ve erişim kontrolleri ve özel işlemlerle daha ayrıntılı bir şekilde kontrol edilebilir. Mainnet Katman 1'e yazılan tüm veriler herkes tarafından görüntülenebilir, bu nedenle hassas bilgiler zincir dışında saklanmalı ve iletilmeli veya başka bir şekilde şifrelenmelidir. Bunu kolaylaştıran tasarım kalıpları (örneğin, Baseline, Aztek) ve ayrıca verileri bölümlere ayrılmış ve Katman 1'in dışında tutabilen Katman 2 çözümleri ortaya çıkıyor.
+- [Blockchain İşletmeler İçin Neden Faydalıdır?](https://entethalliance.org/why-are-blockchains-useful-for-business/) - _Blokzincirlerin değerini öngörülebilirlik merceğinden ele alır_
+- [ Kurumsal Ethereum Birliği 2023 İşletime Hazırlık Raporu](https://entethalliance.org/eea-ethereum-business-readiness-report-2023/) - _işletmeler için halka açık Ethereum'un ve daha geniş çapta Ethereum ekosisteminin potansiyeli ve yapabileceklerini araştırır_
+- [_Ethereum for Business_ Yazan: Paul Brody](https://www.uapress.com/product/ethereum-for-business/) - _varlık yönetiminden ödemelere ve tedarik zincirlerine kadar getiri sağlayan kullanım durumlarına yönelik sade bir İngilizce rehberdir_
-### Neden Ethereum Mainnet üzerinde geliştirmelisiniz {#why-build-on-ethereum-mainnet}
-
-İşletmeler; Hyperledger, Quorum ve Corda projelerinin başlatıldığı 2016 yılından bu yana blok zinciri teknolojisini deniyorlar. Odak noktası büyük ölçüde özel izinli kurumsal blok zincirleri üzerindeydi, ancak 2019'dan itibaren iş uygulamaları için halka açık ve özel blok zincirleri hakkında düşünmede bir değişiklik oldu. Forrester tarafından yürütülen bir [ankete](https://assets.ey.com/content/dam/ey-sites/ey-com/en_gl/topics/blockchain/ey-public-blockchain-opportunity-snapshot.pdf) göre "Ankete katılanlar ... bu potansiyeli görüyorlar, %75'i gelecekte halka açık blok zincirlerinden yararlanma olasılığının yüksek olduğunu ve yaklaşık üçte biri bunun çok muhtemel olduğunu söylüyor". EY'den Paul Brody, daha güçlü güvenlik/değişmezlik, şeffaflık, daha düşük toplam sahip olma maliyeti ve aynı zamanda Mainnet'te bulunan diğer tüm uygulamalarla birlikte çalışma yeteneği (ağ etkileri) gibi herkese açık blok zinciri oluşturmanın yararlarından (uygulamaya bağlı olarak) [bahsetti](https://www.youtube.com/watch?v=-ycu5vGDdZw&feature=youtu.be&t=3668). İşletmeler arasında ortak bir referans çerçevesinin paylaşılması, birbirleriyle iletişim kuramayan, bilgileri paylaşamayan veya senkronize edemeyen çok sayıda izole siloların gereksiz yere oluşturulmasını önler.
+### Organizasyonlar {#organizations}
-Odağı herkese açık blokzincirlere kaydıran bir başka gelişme de [Katman 2'dir](/developers/docs/scaling/#layer-2-scaling). Katman 2, öncelikle, genel zincirlerde yüksek verimli uygulamaları mümkün kılan bir ölçeklenebilirlik teknolojisi kategorisidir. Ancak Katman 2 çözümleri aynı zamanda [işletme geliştiricilerini geçmişte özel zincirleri seçmeye iten diğer zorlukların bazılarına da hitap edebilir.](https://entethalliance.org/how-ethereum-layer-2-scaling-solutions-address-barriers-to-enterprises-building-on-mainnet/).
+Ethereum'u işletme dostu hâle getirmek için farklı kuruluşlar tarafından bazı ortak çabalar sarf edilmiştir
-## İşletme geliştiricisi kaynakları {#enterprise-developer-resources}
+- [Enterprise Ethereum Alliance](https://entethalliance.org/) - EEA, kuruluşların Ethereum teknolojisini benimsemelerine ve günlük iş operasyonlarında kullanmalarına yardımcı olur. Amacı, Ethereum'un ticari gelişimini profesyonel ve ticari destek, savunuculuk ve araştırma, standart geliştirme ve ekosistem güven hizmetleri aracılığıyla hızlandırmaktır.
+- [Global Blockchain Business Council](https://www.gbbc.io/) - GBBC, blokzincir teknolojisi ekosistemi için kurulmuş sektörel bir birliktir. GBBC kendisini, politika yapıcıları ve düzenleyicilerle etkileşimde bulunarak, etkinlikler düzenleyerek, derinlemesine tartışmalar yürüterek ve araştırmaları teşvik ederek daha güvenli, adil ve işlevsel toplumlar yaratmak adına blokzincirin daha fazla benimsenmesini sağlamaya adamıştır.
-### Organizasyonlar {#organizations}
-Ethereum'u işletme dostu hâle getirmek için farklı kuruluşlar tarafından bazı ortak çabalar sarf edilmiştir:
-
-- [Enterprise Ethereum Alliance (EEA)](https://entethalliance.org/) EEA, kuruluşların Ethereum teknolojisini günlük iş operasyonlarında benimsemelerini ve kullanmalarını sağlar. Ethereum ekosistemini, yeni iş fırsatları geliştirmesi, endüstrinin benimsenmesini teşvik etmesi ve birbirleriyle öğrenmesi ve iş birliği yapması için güçlendirir. EEA'nın Mainnet çalışma grubu, halka açık Ethereum Mainnet'i oluşturmakla ilgilenen işletmelerin temsilcilerinin yanı sıra onları desteklemek isteyen Ethereum topluluğunun üyeleri için bir odak noktasıdır.
-- [Ethereum OASIS Open Project](https://github.com/ethereum-oasis/oasis-open-project) Ethereum OASIS Open Project, Ethereum'un uzun ömürlülüğünü, birlikte çalışabilirliğini ve entegrasyon kolaylığını kolaylaştıran yüksek kaliteli özellikler oluşturmak için çeşitli paydaşlara tarafsız bir forum sağlamak için var olan bir OASIS Open Project'tir. Proje, Ethereum protokolünde yeni özellikler ve geliştirmeleri kolaylaştıran net, açık standartlar, yüksek kaliteli belgeler ve paylaşılan test paketleri geliştirmeyi amaçlıyor.
-- [Baseline Project](https://www.baseline-protocol.org/) Baseline Protocol, halka açık Ethereum Mainnet aracılığıyla düşük maliyetle güvenli ve özel iş süreçleri sağlamak için kriptografi, mesajlaşma ve blok zincirindeki ilerlemeleri birleştiren açık kaynaklı bir girişimdir. Protokol, zincir üzerinde herhangi bir hassas veri bırakmadan işletmeler arasında gizli ve karmaşık iş birliğine olanak tanır. Baseline Project, Ethereum OASIS Open Project'in bir alt projesidir ve Baseline Technical Steering Committee (Temel Teknik Yönlendirme Komitesi) tarafından koordine edilir.
+## İşletme geliştiricisi kaynakları {#enterprise-developer-resources}
### Ürünler ve hizmetler {#products-and-services}
-- [Alchemy](https://www.alchemy.com/) _Ethereum üzerinde uygulamalar oluşturmak ve izlemek için API hizmetleri ve araçları sağlar_
-- [Blast](https://blastapi.io/), _Ethereum Arşiv Ana Ağı'na ve Test Ağlarına RPC/WSS API'leri sağlayan bir API platformudur._
-- [Blockapps](https://blockapps.net/), _STRATO platformunu oluşturan İşletme Ethereum protokolünün, araçlarının ve API'lerinin uygulanması_
-- [Chainstack](https://chainstack.com/), _herkese açık ve izole müşteri bulutlarında barındırılan ana ağ ve test ağı Ethereum altyapısı_
-- [ConsenSys](https://consensys.io/), _Ethereum üzerine geliştirme için bir dizi ürün ve aracın yanı sıra danışmanlık ve özel geliştirme hizmetleri sağlar_
-- [Envision Blockchain](https://envisionblockchain.com/), _Ethereum Ana Ağı'nda uzmanlaşmış kurumsal odaklı danışmanlık ve geliştirme hizmetleri sağlar_
-- [EY OpsChain](https://blockchain.ey.com/products/contract-manager), _Güvenilir iş ortakları ağınız genelinde RFQ'ları, sözleşmeleri, satın alma emirlerini ve faturaları düzenleyerek bir tedarik iş akışı sağlar_
-- [Hyperledger Besu](https://www.hyperledger.org/use/besu), _Apache 2.0 lisansı altında geliştirilen, Java ile yazılmış kurumsal odaklı açık kaynaklı bir Ethereum istemcisi_
-- [Infura](https://infura.io/), _Ethereum ve IPFS ağlarına ölçeklenebilir API erişimi_
-- [Kaleido](https://kaleido.io/), _basitleştirilmiş blokzincir ve dijital varlık uygulamaları sunan işletme odaklı bir geliştirme platformu_
-- [NodeReal](https://nodereal.io/), _Web3 ekosistemi için ölçeklenebilir blokzincir altyapısı ve API hizmetleri sağlayıcısı sunar_
-- [Provide](https://provide.services/), _İşletme Web3 uygulamaları için altyapı ve API'ler_
-- [QuickNode](https://www.quicknode.com/), _birleşik bir ürün grubu ve işletme sınıfı çözümler sunarken NFT API, Jeton API gibi yüksek düzey API'lerle güvenilir ve hızlı düğümler sağlar_
-- [Tenderly](https://tenderly.co), _akıllı sözleşmeleri geliştirmek, test etmek, izlemek ve çalıştırmak için hata ayıklama, gözlemlenebilirlik ve altyapı temel blokları sağlayan bir Web3 geliştirme platformu_
-- [Unibright](https://unibright.io/), _iş süreçleri ve entegrasyon alanında 20 yılı aşkın deneyime sahip blokzincir uzmanları, mimarlar, geliştiriciler ve danışmanlardan oluşan bir ekip_
-- [Zero Services GmbH](https://www.zeroservices.eu/), _Avrupa ve Asya'daki ortak yerleşkelere yayılmış bir yönetilen hizmetler sağlayıcısı. Düğümlerinizi güvenli ve hatasız şekilde çalıştırır ve izler_
-- [Zeeve](https://www.zeeve.io/), _Ethereum üzerinde geliştirme için çeşitli ürünler ve araçlar, bunlarla birlikte İşletme Web3 uygulamaları için API'ler ve altyapı sağlar._
+- [4EVERLAND](https://www.4everland.org/) - _merkeziyetsiz uygulamaları barındırmaya ve Ethereum'da merkeziyetsiz depolamayı mümkün kılmaya yönelik API'ler, RPC hizmetleri ve araçlar sağlar_
+- [Alchemy](https://www.alchemy.com/) - _Ethereum üzerinde uygulamalar oluşturmak ve izlemek için API hizmetleri ve araçları sağlar_
+- [Blast](https://blastapi.io/) - _Ethereum Arşiv Ana Ağına ve Test Ağlarına RPC/WSS API'leri sağlayan bir API platformudur._
+- [Blockapps](https://blockapps.net/) - _STRATO platformunu oluşturan İşletme Ethereum protokolünün, araçlarının ve API'lerinin uygulanmasıdır_
+- [Chainstack](https://chainstack.com/) - _herkese açık ve izole müşteri bulutlarında barındırılan ana ağ ve test ağı Ethereum altyapısıdır_
+- [ConsenSys](https://consensys.io/) - _Ethereum üzerine geliştirme için bir dizi ürün ve aracın yanı sıra danışmanlık ve özel geliştirme hizmetleri sağlar_
+- [Crossmint](http://crossmint.com/) _Akıllı sözleşmeleri dağıtmak, kredi kartı ve zincirler arası ödemeleri mümkün kılmak ve NFT'ler oluşturmak, dağıtmak, satmak, depolamak ve düzenlemek üzere API'leri kullanmak amacıyla kurumsal düzeyde web3 geliştirme platformudur._
+- [Envision Blockchain](https://envisionblockchain.com/) - _Ethereum Ana Ağı alanında uzmanlaşmış, kurumsal odaklı danışmanlık ve geliştirme hizmetleri sunar_
+- [EY OpsChain](https://blockchain.ey.com/products/contract-manager) - _Güvenilir iş ortakları ağınız genelinde RFQ'ları, sözleşmeleri, satın alma emirlerini ve faturaları düzenleyerek bir tedarik iş akışı sağlar_
+- [Hyperledger Besu](https://www.hyperledger.org/use/besu) - _Apache 2.0 lisansı altında geliştirilen, Java ile yazılmış kurumsal odaklı açık kaynaklı bir Ethereum istemcisidir_
+- [Infura](https://infura.io/) - _Ethereum ve IPFS ağlarına ölçeklenebilir API erişimi sunar_
+- [Kaleido](https://kaleido.io/) - _basitleştirilmiş blokzincir ve dijital varlık uygulamaları sunan işletme odaklı bir geliştirme platformudur_
+- [NodeReal](https://nodereal.io/) - _Web3 ekosistemi için ölçeklenebilir blokzincir altyapısı ve API hizmetleri sağlayıcısı sunar_
+- [Moralis](http://moralis.io/) - _kurumsal düzeyde API'ler ve SOC2 tip 2 sertifikasına sahip Düğümler_
+- [Provide](https://provide.services/) - _kurumsal sıfır bilgi ara yazılımı_
+- [QuickNode](https://www.quicknode.com/) - _birleşik bir ürün grubu ve kurumsal düzey çözümler sunarken NFT API, Jeton API gibi yüksek düzey API'ler ile güvenilir ve hızlı düğümler sağlar_
+- [Tenderly](https://tenderly.co) - _akıllı sözleşmeleri geliştirmek, test etmek, izlemek ve çalıştırmak için hata ayıklama, gözlemlenebilirlik ve altyapı temel blokları sağlayan bir Web3 geliştirme platformudur_
+- [Unibright](https://unibright.io/) - _iş süreçleri ve entegrasyon alanında 20 yılın üzerinde deneyime sahip blokzincir uzmanları, mimarlar, geliştiriciler ve danışmanlardan oluşan bir ekiptir_
+- [Zeeve](https://www.zeeve.io/) - _Ethereum üzerinde geliştirme yapmak için çeşitli ürünler ve araçların yanı sıra Kurumsal Web3 uygulamaları için altyapı ve API'ler sağlar._
### Araçlar ve kütüphaneler {#tooling-and-libraries}
-- [Alethio](https://explorer.aleth.io/) _Ethereum Veri Analizi Platformu_
-- [Chainlens](https://www.chainlens.com/), _Web3 Labs'den Ethereum ile uyumlu herkese açık ve özel ağlara yönelik bir veri ve analiz platformu_
-- [Ernst & Young'ın "Nightfall"u](https://github.com/EYBlockchain/nightfall) _özel işlemler için bir araç takımı_
-- [EthSigner](https://github.com/ConsenSys/ethsigner) _bir web3 sağlayıcısıyla kullanılacak bir işlem imzalama uygulaması_
-- [Tenderly](https://tenderly.co/)_gerçek zamanlı analizler sağlayan, özel ağlar için destek sunarak uyarılarda bulunan ve izleme gerçekleştiren bir Veri Platformudur_
+- [Baseline Project](https://www.baseline-protocol.org/) - _Baseline Protokolü, işletmelerin karmaşık, çok taraflı iş süreçlerini ve iş akışlarını gizlilik içinde koordine etmesine ve verileri ilgili kayıt sistemlerinde tutmasına yardımcı olan bir dizi araç ve kütüphaneler bütünüdür. Standart, iki veya daha fazla durum makinesinin, bir ağı ortak bir referans çerçevesi olarak kullanarak veri tutarlılığı ve iş akışı sürekliliği elde etmesine ve bunu sürdürmesine olanak tanır._
+- [Chainlens](https://www.chainlens.com/) - _Web3 Labs'in geliştirdiği SaaS ve şirket içi blokzincir veri ve analizleri platformudur_
+- [Ernst& Young's 'Nightfall'](https://github.com/EYBlockchain/nightfall_3) - _ERC20, ERC721 ve ERC1155 uygulamalarını İyimser Toplama kullanarak Sıfır Bilgi kapsamında transfer etmeye yarayan bir uygulamadır_
+- [Truffle Suite](https://trufflesuite.com) - _blokzincir geliştirme paketi (Truffle, Ganache, Drizzle)_
### Ölçeklenebilirlik çözümleri {#scalability-solutions}
-[Katman 2](/layer-2), Ethereum'un (Katman 1) üzerinde çalışan, güvenlik özelliklerini Katman 1'den devralan ve daha yüksek işlem işleme kapasitesi (iş hacmi), daha düşük işlem ücretleri (yürütme maliyeti) ve Katman 1'den daha hızlı işlem onayları sağlayan bir teknoloji veya sistemler kümesidir. Katman 2 ölçeklendirme çözümleri, Katman 1 tarafından güvence altına alınmasına rağmen, blokzincir uygulamalarının Katman 1'in barındırabileceğinden çok daha fazla kullanıcıyı, eylemi veya veriyi işlemesine olanak tanır. Birçoğu, performansı ve güvenliği en üst düzeye çıkarmak için kriptografi ve sıfır-bilgi (ZK) ispatları alanlarındaki son gelişmelerden yararlanır.
-
-Uygulamanızı bir Katman 2 ölçeklenebilirlik çözümünün üzerine geliştirmek, [önceden şirketleri özel blok zincirleri üzerine inşa etmeye yönlendiren endişelerin çoğunun üzerine giderken](https://entethalliance.org/how-ethereum-layer-2-scaling-solutions-address-barriers-to-enterprises-building-on-mainnet/) Ana Ağ'da geliştirme yapmanın faydalarını da sürdürür.
+Yeni blokzincir uygulamalarının çoğu [Katman 2](/layer-2) zincirleri üzerine kuruluyor. Katman 2, Ethereum'un (Katman 1) üzerinde çalışan, güvenlik özelliklerini Katman 1'den devralan ve daha yüksek işlem işleme kapasitesi (iş hacmi), daha düşük işlem ücretleri (yürütme maliyeti) ve Katman 1'den daha hızlı işlem onayları sağlayan bir teknoloji veya sistemler kümesidir. Katman 2 ölçeklendirme çözümleri, Katman 1 tarafından güvence altına alınmasına rağmen, blokzincir uygulamalarının Katman 1'in barındırabileceğinden çok daha fazla kullanıcıyı, eylemi veya veriyi işlemesine olanak tanır. Çoğu, performansı ve güvenliği en üst düzeye çıkarmak için kriptografideki son gelişmelerden ve sıfır bilgi (ZK) ispatlarından yararlanırken bazıları da ek bir gizlilik düzeyi sunar.
-## Mainnet'te kullanımda olan işletme uygulamaları {#enterprise-live-on-mainnet}
+## Ethereum Ana Ağında kullanımda olan işletme uygulamaları {#enterprise-live-on-mainnet}
-Herkese açık Ethereum Ana Ağı üzerinde geliştirilmiş işletme uygulamalarından bazılarını aşağıda bulabilirsiniz
+Geleneksel, blokzincir tabanlı olmayan şirketlere hitap eden, herkese açık Ethereum Ana Ağı ve L2'leri üzerine geliştirilmiş kurumsal uygulamalardan bazılarını burada bulabilirsiniz.
### Ödemeler {#payments}
-- [Brave Browser](https://basicattentiontoken.org/), _kullanıcılara reklamlara yönelttikleri dikkat karşılığında ödeme yapar ve kullanıcılar, yayıncıları desteklemek için Temel Dikkat Jetonu aracılığıyla ödeme yapabilir_
-- [hCaptcha](https://www.hcaptcha.com/), _Bot önleme CAPTCHA sistemi, web sitesi operatörlerine, makine öğrenimi için verileri etiketlemek üzere kullanıcılar tarafından yapılan iş için ödeme yapar. Artık Cloudflare tarafından dağıtılmaktadır_
-- [EthereumAds](https://ethereumads.com/), _web sitesi operatörlerinin reklam alanı satmasına ve Ethereum aracılığıyla ödeme almasına olanak tanır_
+- [Brave Browser](https://basicattentiontoken.org/) - _kullanıcılara reklamlara yönelttikleri dikkat karşılığında ödeme yapar ve kullanıcılar, yayıncıları desteklemek için Temel Dikkat Jetonu aracılığıyla ödeme yapabilir_
+- [İsviçre, Lugano Şehri](https://bitcoinsuisse.com/news/city-of-lugano-accepts-crypto-payments) - _vergi ve diğer belediye hizmetleri ödemeleri_
+- [EthereumAds](https://ethereumads.com/) - _web sitesi operatörlerinin reklam alanı satmasına ve Ethereum aracılığıyla ödeme almasına olanak tanır_
+- [hCaptcha](https://www.hcaptcha.com/) - _Bot önleme CAPTCHA sistemi, web sitesi operatörlerine, makine öğrenimi için verileri etiketlemek üzere kullanıcılar tarafından yapılan iş için ödeme yapar. Artık Cloudflare tarafından dağıtılıyor_
+- [Opera MiniPay](https://www.opera.com/products/minipay) - _Afrika'daki insanlar için mobil ödemeleri, saklama gerektirmeyen bir cüzdanla daha erişilebilir ve güvenli hale getirir ve kolay işlem yapılabilmesi için telefon numaralarını kullanır_
+- [Roxpay](https://www.roxpay.ch/) - _kullanım başına ödeme varlık faturalandırmasını ve ödemelerini otomatik hale getirir_
+- [SAP Digital Currency Hub](https://community.sap.com/t5/technology-blogs-by-sap/cross-border-payments-made-easy-with-digital-money-experience-the-future/ba-p/13560384) - _sabit paralarla sınır ötesi ödemeler_
+- [Toku](https://www.toku.com/) - _bordro, jeton hibe yönetimi, vergi uyumluluğu, yerel istihdam, yan haklar ve dağıtılmış İK çözümleri_
+- [Xerof](https://www.xerof.com/) - _hızlı ve düşük maliyetli uluslararası (sınır ötesi) B2B ödemelerini kolaylaştırır_
### Finans {#finance}
-- [Santander Bank](https://www.coindesk.com/santander-settles-both-sides-of-a-20-million-bond-trade-on-ethereum), _bono ihracı ve uzlaşma_
-- [Societe Generale](https://www.generali-investments.com/it/en/institutional/article/generali-investments-and-generali-iard-carry-out-first-market-transaction-based-on-blockchain-infrastructure), _bono ihracı_
-- [Cadence](https://www.forbes.com/sites/benjaminpirus/2019/10/09/fatburger-and-others-feed-30-million-into-ethereum-for-new-bond-offering/#513870be115b), _FAT Markaları için bono teklifi ve jetonlaştırma_
-- [Sila](https://silamoney.com/), _sabit para kullanan bankacılık ve ACH ödeme altyapısı hizmeti_
-- [Taurus](https://www.taurushq.com/), _jetonlaştırılmış menkul kıymet ihraç eder_
+- [ABN AMRO](https://tokeny.com/tokeny-fuels-abn-amro-bank-in-tokenizing-green-bonds-on-polygon/) - _Tokeny ile birlikte jetonlaştırılmış yeşil tahviller_
+- [Crowdz](https://crowdz.io/) - _fatura/alacak finansmanı ve faktoring platformu_
+- [Mata Capital](https://consensys.io/blockchain-use-cases/finance/mata-capital) - _gayirmenkul yatırımı jetonlaştırması_
+- [Obligate](https://www.obligate.com/) - _düzenlemeye tabi, KYC uygulanmış zincir üstü bonolar ve ticari belgeler_
+- [Siemens](https://press.siemens.com/global/en/pressrelease/siemens-issues-first-digital-bond-blockchain) - _bono ihracı_
+- [Sila](https://silamoney.com/) - _sabit para kullanan bankacılık ve ACH ödeme altyapısı hizmeti_
+- [Societe Generate FORGE](https://www.sgforge.com/product/bonds/) - _bono ihracı_
+- [Taurus](https://www.taurushq.com/) - _jetonlaştırılmış menkul kıymet ihraç eder_
### Varlık jetonlaştırması {#tokenization}
-- [Tinlake](https://tinlake.centrifuge.io/), _faturalar, ipotekler veya sürekli akış telif ücretleri gibi jetonlaştırılmış gerçek dünya varlıkları yoluyla alacak finansmanı_
-- [RealT](https://realt.co/), _dünya genelindeki yatırımcılar tamamen uyumlu, kesirli, jetonlaştırılmış mülkiyet ile ABD emlak piyasasından satın alım yapabilirler._
-- [AgroToken](https://agrotoken.io/en/home), _tarımsal ürünlerin jetonlaştırılması ve alım satımı_
-- [Fasset](https://www.fasset.com/), _sürdürülebilir altyapıyı destekleyen bir platform_
+- [AgroToken](https://agrotoken.io/en/) - _tarımsal emtiaların jetonlaştırılması ve ticareti_
+- [Bitbond](https://www.bitbond.com/) - _finansal varlıkların ihracını, uzlaşma sürecini ve saklanmasını jetonlaştırma yoluyla iyileştirir_
+- [Blocksqaure](https://blocksquare.io/) - _gayrimenkul için jetonlaştırma altyapısıdır_
+- [Centrifuge](https://centrifuge.io/) - _jetonlaştırılmış alacak finansmanı, borç ve varlıklar_
+- [Clearmatics](https://www.clearmatics.com) - _jetonlaştırılmış değerin p2p takası için merkeziyetsiz ağ platformları oluşturur_
+- [dClimate](https://www.dclimate.net/) - _merkeziyetsiz iklim bilgi ekosistemidir_
+- [Fabrica](https://www.fabrica.land/) - _gayrimenkul varlıklarını dijitalleştiren, DeFi borçlanmasını ve mülk ticaretini mümkün kılan bir platformdur_
+- [Fasset](https://www.fasset.com/) - _sürdürülebilir altyapıyı destekleyen bir platformdur_
+- [Nori](https://nori.com/) - _karbon giderme projelerinin faaliyetlerini ölçmelerine ve projelerin para kazanmalarına olanak sağlayan açık kaynaklı bir pazar altyapısıdır_
+- [Propy](https://propy.com/) - _akıllı sözleşmeler ile konut gayrimenkul işlemlerini otomatikleştiren bir platformdur_
+- [RealT](https://realt.co/) - _dünya genelindeki yatırımcıların tamamen uyumlu, parçalı, jetonlaştırılmış mülkiyet ile ABD emlak piyasasından alım satım yapmasına olanak tanır_
+- [Rubey](https://www.rubey.be/) - _yüksek değerli sanat eserlerini jetonlaştırarak perakende yatırımcılar için erişilebilir hale getiren bir platformdur_
+- [Swarm](https://swarm.com/) - _gerçek dünya varlıklarının dijitalleştirilmese ve ticaretine odaklanan, düzenlemelere uygun bir platformdur_
+- [Thallo](https://www.thallo.io/) - _dijital karbon kredilerini ticari işlemlere entegre eden bir platformdur_
+- [Tokenchampions](https://tokenchampions.com/) - _Avrupalı futbolcuların imaj haklarını jetonlaştırır_
### Verilerin noter tasdiki {#notarization-of-data}
-- [BBVA](https://www.ledgerinsights.com/bbva-blockchain-loan-banking-tech-award/), _kesinleşmiş kredilerin ayrıntıları karma hale getirilir ve Ana Ağ'a kaydedilir_
-- [ANSA](https://cointelegraph.com/news/italys-top-news-agency-uses-blockchain-to-fight-fake-coronavirus-news), _İtalya'nın en büyük haber ajansı sahte haberlerle mücadele ediyor ve okuyucuların haberleri Ana Ağ'a kaydederek haberlerin kaynağını doğrulamasını sağlıyor_
-- [Verizon](https://decrypt.co/46745/verizon-news-press-releases-ethereum-full-transparency), _kurumsal mesuliyeti ve güveni sağlamak için Ethereum'daki basın bültenlerini günlüğe kaydeder_
-- [Breitling](https://www.coindesk.com/breitling-arianee-all-new-watches-ethereum), _saatlerin kökenini ve onarım geçmişini Ethereum'a kaydeder_
-- [EthSign](https://ethsign.xyz/), _imzalı elektronik belgeleri Ethereum blokzincirine kaydeder_
+- [ANSA](https://www.ansa.it/english/news/science_tecnology/2020/04/06/ansa-using-blockchain-to-help-readers_af820b4f-0947-439b-843e-52e114f53318.html) - _İtalyan haber ajansıdır, sahte haberlerle mücadele eder ve okuyucuların haber makalelerinin kaynağını Ana Ağa kaydederek doğrulamasını sağlar_
+- [Breitling](https://www.coindesk.com/breitling-arianee-all-new-watches-ethereum) - _saatlerin kökenini ve onarım geçmişini Ethereum'a kaydeder_
+- [BRØK](https://www.xn--brk-1na.no/) - _Norveç Hükümeti tarafından sağlanan, halka açık olmayan şirketlere yönelik bir sermaye tablosu platformudur_
+- [Certifaction](https://certifaction.com/) - _tasarımın parçası olarak gizlilik esasına dayalı, yasal olarak geçerli e-İmzalar_
+- [EthSign](https://ethsign.xyz/) - _imzalı elektronik belgeleri Ethereum blok zincirine kaydeder_
+- [Stacktical](https://stacktical.com/) - _yerel emanet özellikleriyle Hizmet Düzeyi Anlaşmalarının (SLA) yazılım geliştirme, dijital ihraç ve dijital imza süreçlerini mümkün kılar_
+- [Verizon](https://decrypt.co/46745/verizon-news-press-releases-ethereum-full-transparency) - _kurumsal mesuliyeti ve güveni sağlamak için Ethereum'daki basın bültenlerini günlüğe kaydeder_
+- [WolfTown](https://www.mef.net/edge-view-blog/automated-secure-timely-sla-reporting-is-finally-a-reality/) - _MEF ve Sage Yönetimi, telekom operatörleri arasındaki Hizmet Düzeyi Anlaşması raporlamasını otomatik hale getirir_
### Tedarik zinciri {#supply-chain}
-- [Morpheus.network](https://morpheus.network/), _Ethereum Ana Ağı'nda noter tasdikli verilerle özel zincirlerin bir karışımını uygulayan tedarik zinciri otomasyon platformudur; Kanadalı gıda, petrol ve gaz distribütörü Federated Co-op Ltd. ve Arjantinli evcil hayvan maması sağlayıcısı Vitalcan tarafından kullanılır_
-- [Minespider](https://www.minespider.com/), _tedarik zinciri takibi_
-- [EY OpsChain Contract Manager](https://blockchain.ey.com/products/contract-manager). _güvenilir iş ortaklarından oluşan ağınızda RFQ'ler, sözleşmeler, alım emirleri ve faturalar düzenleyerek şirketlerin tedarik iş akışına dahil olmalarını sağlar_
-- [Treum](https://treum.io/), _blokzincir teknolojisini kullanarak tedarik zincirlerine şeffaflık, izlenebilirlik ve ticaret kolaylığı getirir_
-- [TradeTrust](https://www.tradetrust.io/), _uluslararası nakliye için elektronik Konşimentoları (eBL'ler) doğrular_
+- [Birra Peroni](https://www.ey.com/en_gl/news/2021/05/birra-peroni-is-the-first-industrial-organization-to-mint-unique-non-fungible-tokens-using-ey-opschain-traceability), _her yeni bira partisi için NFT basarak tedarik zincirinde daha fazla görünürlük ve verimlilik sağlar_
+- [CargoX](https://cargox.io/) - _kargo sektörü için elektronik makbuz, konşimento ve belge transferi sağlayıcısıdır_
+- [Circularize](https://www.circularise.com/) - _ürünlere dönüştürülen hammaddeler için uçtan uca izlenebilirlik sağlar_
+- [EY OpsChain Contract Manager](https://blockchain.ey.com/products/contract-manager) - _şirketlerin iş ortakları ağı üzerinden RFQ'lar, sözleşmeler, satın alma emirleri ve faturalar düzenleyerek tedarik iş akışına katılmasını sağlar_
+- [Minespider](https://www.minespider.com/) - _tedarik zinciri takibi ve menşe tespiti ile CO2 emisyonu takibi_
+- [Morpheus network](https://morpheus.network/) - _tedarik zinciri otomasyonu platformudur_
+- [StaTwig](https://statwig.com/) - _tedarik zinciri operasyonları_
+- [TradeTrust](https://www.tradetrust.io/) - _uluslararası nakliye için elektronik Konşimentoları (eBL'ler) doğrular_
+- [Transmute](https://transmute.industries/) - _Ethereum üzerinde Merkeziyetsiz Kimliğe sahip İşlemleri destekleyen, küresel ticarete yönelik bir veri alışverişi platformudur_
### Sigorta {#insurance}
-- [Arbol](https://www.arbolmarket.com/), _hava durumuyla alakalı riskleri karşılayan parametrik sigortadır_
-- [Etherisc](https://etherisc.com/), _çeşitli risklere yönelik merkeziyetsiz sigortadır_
+- [Arbol](https://www.arbolmarket.com/) - _hava koşullarına bağlı riskleri karşılamak için parametrik sigortadır_
+- [Etherisc](https://etherisc.com/) - _çeşitli risklere yönelik merkeziyetsiz sigortadır_
+- [Nayms](https://www.nayms.com/) - _sigorta programlarının oluşturulması, sermayenin toplanması ve ticareti, risk yazımı, prim ve tazminat talebi işlemleri için ödeme yollarına yönelik AON ile oluşturulmuş dijital bir alandır_
-### Referanslar ve sertifikalar {#credentials}
+### Kimlik, kimlik bilgileri ve sertifikalar {#credentials}
-- [İki İtalyan lisesi](https://cointelegraph.com/news/two-italian-high-schools-to-issue-digital-diplomas-with-blockchain), _Ethereum Ana Ağı'nda düzenlenen dijital diplomalar_
-- [St. Gallen Üniversitesi](https://cointelegraph.com/news/swiss-university-fights-fake-diplomas-with-blockchain-technology), _bir İsviçre üniversitesi tarafından verilen diplomaları doğrulamaya yönelik pilot proje_
-- [Hyland Credentials](https://www.hylandcredentials.com), _dijital diplomalar ve diğer eğitim yeterlilik belgeleri, lisanslar ve sertifikalar_
-- [OpenCerts](https://opencerts.io/faq), _Singapur'da blokzincir eğitim belgeleri yayınlar_
-- [BlockCerts](https://www.blockcerts.org/), _blokzincir belgeleri için açık bir standart geliştirdi_
+- [BCdiploma](https://www.bcdiploma.com/) - _diplomaları, sertifikaları ve mikro kimlik bilgilerini dijitalleştirir ve doğrular_
+- [Hyland Credentials](https://www.hylandcredentials.com) - _dijital diplomalar ve eğitimle ilgili diğer kimlik bilgileri, lisanslar ve sertifikalar_
+- [Palau Digital Residency Program](https://rns.id/) - _dünya vatandaşlarına Palau hükümeti tarafından verilmiş yasal bir kimliğe sahip olma olanağı tanır_
+- [Spherity](https://www.spherity.com/) - _ekosistemlerde dijital güveni sağlamaya yönelik dijital kimlik yönetimi çözümleri sunar, merkeziyetsiz kimliklere ve doğrulanabilir kimlik bilgilerine odaklanır_
+- [Zug Digital ID](https://ezug.ch/en/) - _İsviçre'de, ülke sakinlere devlet hizmetlerine dijital erişim olanağı sunan ve e-bisiklet ödünç alma ve belediyede oy kullanma gibi işlevleri destekleyen blokzincir tabanlı bir kimlik sistemidir_
-### Yardımcı Araçlar {#utilities}
+### Eğlence, NFT'ler ve Sadakat
-- [GridPlus](https://blog.gridplus.io/gridplus-is-live-in-texas-efc83c814601), _elektrik ödemeleri_
+- [Adidas Virtual Gear](https://www.adidas.com/metaverse) - _sanal ekipman NFT koleksiyonudur_
+- [The British Museum's Sandbox](https://decrypt.co/150405/british-museum-enter-metaverse-via-sandbox) - _bir NFT koleksiyonudur_
+- [Fruitlab](https://fruitlab.com/) - _oyuncuların çevrimiçi oyunları izleyerek, paylaşarak ve oynayarak para kazanabildiği bir platformdur_
+- [Nike Swoosh](https://www.swoosh.nike/) - _bir NFT platformudur_
+- [Sothbebys Metaverse](https://metaverse.sothebys.com/) - _Sothebys'in dijital sanat eseri NFT pazar yeridir_
Bu listeye bir şeyler eklemek isterseniz, lütfen [katkıda bulunma talimatlarına](/contributing/) bakın.
diff --git a/public/content/translations/tr/enterprise/private-ethereum/index.md b/public/content/translations/tr/enterprise/private-ethereum/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..70a6122001b
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/enterprise/private-ethereum/index.md
@@ -0,0 +1,26 @@
+---
+title: İşletmeler için Özel Ethereum
+description: Özel Ethereum blok zincirlerinde işletme uygulamaları için kaynaklar.
+lang: tr
+---
+
+# İşletmeler için özel Ethereum {#private-ethereum-for-enterprise}
+
+Kurumsal blok zinciri uygulamaları, kamuya açık izinsiz Ethereum Mainnet veya Ethereum teknolojisine dayalı özel blok zincirleri üzerine kurulabilir. Herkese açık Ethereum Mainnet'i oluşturma hakkında daha fazla bilgi için [İşletmeler için Ethereum Mainnet](/enterprise/)'e bakın.
+
+## Özel işletmeler için Ethereum geliştirici kaynakları {#developer-resources-private-enterprise-ethereum}
+
+### Organizasyonlar {#organisations}
+
+Ethereum'u işletme dostu hale getirmek için farklı kuruluşlar ortak çalışmalar yapmıştır:
+
+- [Enterprise Ethereum Alliance](https://entethalliance.org/) EEA, kuruluşların Ethereum teknolojisini günlük iş operasyonlarında benimsemelerini ve kullanmalarını sağlar. Ethereum ekosistemini yeni iş fırsatları geliştirmek, endüstrinin benimsenmesini sağlamak ve beraber öğrenmek ve iş birliği yapmak için güçlendiriyoruz.
+- [Hyperledger](https://hyperledger.org) _Hyperledger, sektörler arası blok zinciri teknolojilerini ilerletmek için oluşturulmuş açık kaynaklı bir ortak çalışmadır. Finans, bankacılık, Nesnelerin İnterneti, tedarik zincirleri, üretim ve Teknoloji liderlerini içeren, Linux Vakfı'nın ev sahipliğinde küresel bir iş birliğidir. Vakfın içinde Ethereum yığını ile çalışan bazı projeler var dır ve [Besu](https://www.hyperledger.org/use/besu) bunlardan biridir._
+
+### Protokol ve altyapı {#protocol-and-infrastructure}
+
+- [Chainstack](https://chainstack.com/) _çoklu-bulut ve çoklu-protokol Platformu olarak, merkeziyetsiz ağları ve hizmetleri hızla kurma, uygulama ve yönetme işlerini güçlendiren işletmelere hizmet_
+- [Clearmatics Autonity](https://www.clearmatics.com/about/) _p2p protokollerini uygulayan ve istemci yazılımı ve altyapısı sağlayan protokol paketi_
+- [Hyperledger Besu](https://www.hyperledger.org/use/besu) _Apache 2.0 lisansı altında geliştirilmiş ve Java ile yazılmış, PoW ve PoA (IBFT, IBFT 2.0, Ethash ve Clique) dahil olmak üzere çeşitli mutabakat algoritmalarını içeren açık kaynaklı bit Ethereum istemcisidir. Kapsamlı izin şemaları, özel olarak bir konsorsiyum ortamında kullanım için tasarlanmıştır._
+- [Kaleido](https://kaleido.io/) _çapraz bulutlu ve hibrit işletme ekosistemleri oluşturmak ve çalıştırmak için eksiksiz platform_
+- [Zeeve](https://www.zeeve.io/)_ Ethereum üzerinde geliştirme yapmaya ve bunlarla birlikte İşletme Web3 uygulamaları için API'ler ve altyapı geliştirmeye yönelik çeşitli ürünler ve araçlar sağlar_
diff --git a/public/content/translations/tr/governance/index.md b/public/content/translations/tr/governance/index.md
index ffc890002f7..cd8438ff8f0 100644
--- a/public/content/translations/tr/governance/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/governance/index.md
@@ -48,7 +48,7 @@ _Protokol düzeyinde Ethereum yönetişimi zincir dışı olsa da, DAO'lar gibi
- **Düğüm Operatörleri**: Bu kişiler, blokları ve işlemleri yayan, karşılaştıkları geçersiz işlemleri veya blokları reddeden düğümleri çalıştırır. [Düğümler hakkında daha fazla bilgi](/developers/docs/nodes-and-clients/).
- **EIP Yazarları**: Bu kişiler, Ethereum İyileştirme Önerileri (EIP'ler) aracılığıyla Ethereum protokolüne değişiklikler yapmayı teklif ederler. [EIP'ler hakkında daha fazla bilgi](/eips/).
- **Doğrulayıcılar**: Bu kişiler, Ethereum blok zincirine yeni bloklar ekleyebilen düğümler çalıştırırlar.
-- **Protokol Geliştiricileri** (diğer adıyla "Çekirdek Geliştiricileri"): Bu kişiler çeşitli Ethereum uygulamalarını (örneğin yürütüm katmanında go-ethereum, Nethermind, Besu, Erigon veya mutabakat katmanında Prysm, Lighthouse, Nimbus, Teku, Lodestar) sürdürür. [Ethereum istemcileri hakkında daha fazla bilgi.](/developers/docs/nodes-and-clients/).
+- **Protokol Geliştiricileri** (diğer adıyla "Çekirdek Geliştiriciler" ): Bu kişiler çeşitli Ethereum uygulamalarını (örneğin yürütüm katmanında go-ethereum, Nethermind, Besu, Erigon, Reth veya fikir birliği katmanında Prysm, Lighthouse, Nimbus, Teku, Lodestar) sürdürür. [Ethereum istemcileri hakkında daha fazla bilgi.](/developers/docs/nodes-and-clients/).
_Not: Herhangi bir kişi bu grupların birçoğunun parçası olabilir (örneğin, bir protokol geliştiricisi bir EIP'ye öncülük edebilir, bir işaret zinciri doğrulayıcı çalıştırabilir ve DeFi uygulamalarını kullanabilir). Kavramsal netlik için, aralarında ayrım yapmak en iyisidir._
@@ -120,7 +120,7 @@ Genel olarak anlaşmazlıklar, sorunun kökenini anlamak ve herkesin durumu öl
DAO çatalı, güvenli olmayan bir [DAO](/glossary/#dao) sözleşmesinin bir hackte 3,6 milyon ETH boşaltıldığı [2016 DAO saldırısına](https://www.coindesk.com/understanding-dao-hack-journalists) yanıt olarak yapıldı. Çatal, fonları hatalı sözleşmeden yeni bir sözleşmeye taşıdı ve hack sırasında fon kaybeden herkesin fonlarını geri almasını sağladı.
-Bu eylem planı, Ethereum topluluğu tarafından oylandı. Tüm ETH sahipleri, [bir oylama platformunda](http://v1.carbonvote.com/) bir işlem aracılığıyla oy kullanabildi. Çatallanma kararı oyların %85'inden fazlasına ulaştı.
+Bu eylem planı, Ethereum topluluğu tarafından oylandı. Tüm ETH sahipleri, [bir oylama platformunda](https://web.archive.org/web/20170620030820/http://v1.carbonvote.com/) bir işlem aracılığıyla oy kullanabildi. Çatallanma kararı oyların %85'inden fazlasına ulaştı.
Protokol, hack'in etkilerini geri almak için çatallama yapmış olsa da çatallamaya karar veren oyların ağırlığı birkaç nedenden dolayı tartışmaya açıktır:
@@ -174,9 +174,9 @@ Tanım ve geliştirme uygulamaları her zaman tamamen açık kaynak olsa da, yuk
Ethereum'daki yönetişimin katı kuralları yoktur. Çeşitli topluluk katılımcıları bu konuda farklı bakış açılarına sahiptir. İşte bunlardan birkaçı:
-- [Blok Zinciri Yönetişimi Üzerine Notlar](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/17/voting.html) - _Vitalik Buterin_
+- [Blokzincir Yönetişimi Üzerine Notlar](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/17/voting.html) - _Vitalik Buterin_
- [Ethereum yönetişimi nasıl çalışır?](https://cryptotesters.com/blog/ethereum-governance) – _Cryptotesters_
- [Ethereum yönetişimin çalışması](https://medium.com/coinmonks/how-ethereum-governance-works-71856426b63a) – _Micah Zoltu_
- [Ethereum çekirdek geliştiricisi nedir?](https://hudsonjameson.com/2020-06-22-what-is-an-ethereum-core-developer/) - _Hudson Jameson_
-- [Yönetişim, 2. Bölüm: Plütokrasi Hâlâ Kötü](https://vitalik.eth.limo/general/2018/03/28/plutocracy.html) - _Vitalik Buterin_
+- [Yönetişim, Bölüm 2: Plütokrasi Hâlâ Kötü](https://vitalik.eth.limo/general/2018/03/28/plutocracy.html) - _Vitalik Buterin_
- [Parayla oylama yönetişiminin ötesine geçmek](https://vitalik.eth.limo/general/2021/08/16/voting3.html) - _Vitalik Buterin_
diff --git a/public/content/translations/tr/guides/how-to-create-an-ethereum-account/index.md b/public/content/translations/tr/guides/how-to-create-an-ethereum-account/index.md
index a5aad2eabdc..99710d7b764 100644
--- a/public/content/translations/tr/guides/how-to-create-an-ethereum-account/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/guides/how-to-create-an-ethereum-account/index.md
@@ -1,26 +1,27 @@
---
title: Bir Ethereum hesabı nasıl "oluşturulur"
-description: Bir cüzdan kullanarak Ethereum hesabı oluşturmanın adım adım rehberi.
+description: Cüzdan kullanarak Ethereum hesabı oluşturmaya ilişkin ayrıntılı rehber.
lang: tr
---
# Bir Ethereum hesabı nasıl oluşturulur
-Herhangi biri, herhangi bir zamanda ücretsiz şekilde bir Ethereum hesabı oluşturabilir. Bunun birden fazla yolu vardır, ancak en kolay ve yaygın yolu cüzdan olarak bilinen bir uygulama kullanmaktır. Cüzdanlar Ethereum'u kullanmanızı sağlayan anahtarları oluşturur ve güvenli hale getirir. Cüzdanınızı işlemler göndermek, token bakiyenizi kontrol etmek ve Ethereum üzerindeki token borsaları, oyunlar, NFT pazarları gibi uygulamalara bağlanmak için kullanabilirsiniz. Bazı "web2" uygulamaları da artık Ethereum ile giriş yapmanıza olanak vermektedir.
+**Herkes ücretsiz bir Ethereum hesabı oluşturabilir.** Tek ihtiyacınız olan, bir kripto cüzdan uygulaması indirmektir. Cüzdanlar Ethereum hesabınızı oluşturur ve yönetir. İşlem gönderebilir, bakiyelerinizi kontrol edebilir ve sizi Ethereum üzerine inşa edilmiş diğer uygulamalara bağlayabilir.
-Bir şirketle yeni bir hesap açmaktan farklı şekilde, bir Ethereum hesabı oluşturulması özgürce, özel bir biçimde ve izin gerektirmeden yapılabilir. Hesaplar cüzdan yazılımının oluşturmanıza yardım ettiği anahtarlar tarafından kontrol edilirler ve ne üçüncü şahıslar tarafından çıkartılırlar, ne de merkezi bir kayıt defterinde depolanırlar.
+Bir cüzdan ile jeton borsalarına, oyunlara ve [NFT](/glossary/#nft) pazar yerlerine anında giriş yapabilirsiniz. Bireysel bir kayıt gerektirmez, Ethereum üzerinde inşa edilmiş tüm uygulamalar için tek bir hesap kullanılır.
## 1. Adım: Bir cüzdan seçin
-Cüzdan, Ethereum hesabınızı yönetmenize yardımcı olan bir uygulamadır. İşlemler göndermek ve almak için ve uygulamalara giriş yapmak için sizin anahtarlarınızı kullanır. Aralarından seçim yapabileceğiniz mobil, masaüstü ve hatta tarayıcı uzantıları olarak düzinelerce farklı cüzdan vardır.
+Cüzdan, Ethereum hesabınızı yönetmenize yardımcı olan bir uygulamadır. Aralarından seçim yapabileceğiniz mobil, masaüstü ve hatta tarayıcı uzantıları olarak düzinelerce farklı cüzdan vardır.
+
- Bir cüzdan bul
+ Cüzdan listesi
Eğer yeniyseniz, başlangıç seviyesindeki kişilere uygun gerekli özellikleri barındıran cüzdanları bulmak için "bir cüzdan bul" sayfasındaki "Kriptoda yeni" filtresini seçebilirsiniz.
-
+
İhtiyaçlarınızı karşılamak için başka profil filtreleri de vardır. Bunlar yaygın kullanılan cüzdanların örnekleridir - herhangi bir yazılıma güvenmeden önce kendi araştırmanızı yapmalısınız.
@@ -28,45 +29,45 @@ Eğer yeniyseniz, başlangıç seviyesindeki kişilere uygun gerekli özellikler
Belirli bir cüzdan seçtiğinizde, uygulamanın resmi web sitesini veya uygulama mağazasını ziyaret edin, uygulamayı indirin ve kurun. Bunların hepsi ücretsizdir.
-## 3. Adım: Uygulamayı açın ve Ethereum hesabınızı oluşturun veya içe aktarın
+## 3. Adım: Uygulamayı açın ve Ethereum hesabınızı oluşturun
-Yeni cüzdanınızı ilk kez açarken, yeni bir hesap oluşturma veya mevcut bir hesabı içe aktarma arasında seçim yapmanız istenebilir. Yeni bir hesap oluşturmaya tıklayın.
+Yeni cüzdanınızı ilk kez açarken, yeni bir hesap oluşturma veya mevcut bir hesabı içe aktarma arasında seçim yapmanız istenebilir. Yeni bir hesap oluşturmaya tıklayın. **Bu, cüzdan yazılımının Ethereum hesabınızı oluşturduğu adımdır.**
## 4. Adım: Kurtarma ifadenizi saklayın
-Bazı uygulamalar gizli "güvenlik kelimeleri" kaydetmenizi isteyecektir (buna ayrıca "kurtarma ifadesi" veya "anımsatıcı" da denilebilir). Bu güvenlik kelimelerinin güvende tutulması son derecede önemlidir! Güvenlik kelimeleri, işlemleri imzalamak ve göndermek için kullanılan bir hesap için gizli bir anahtar oluşturmak üzere kullanılır. Bir güvenlik kelimesini bilen herhangi birisi bununla oluşturulan tüm hesapları ele geçirebilir. Güvenlik kelimelerinizi asla kimseyle paylaşmayın. Güvenlik kelimeleri, 12 ila 24 arası rastgele oluşturulmuş kelime içermelidir (kelimelerin sırası önemlidir).
-
-Güvenlik kelimelerinizi kaydettiğiniz andan itibaren bakiyenizle birlikte cüzdan panelinizi görmelisiniz. Rehberimizi inceleyin: [Bir cüzdan nasıl kullanılır](/guides/how-to-use-a-wallet)
+Bazı uygulamalar sizden gizli bir "kurtarma ifadesi" (bazen "güvenlik kelimeleri" ya da "mnemonic" olarak da adlandırılır) kaydetmenizi ister. Bu güvenlik kelimelerinin güvende tutulması son derecede önemlidir! Bu Ethereum hesabınızı oluşturmak için kullanılır ve işlemleri onaylamak için de kullanılabilir.
-
+**Bu ifadeyi bilen bir kişi, tüm fonlarınızı kontrol edebilir.** Bu ifadeyi asla kimseyle paylaşmayın. Bu ifade, rastgele üretilmiş 12 ila 24 kelimeyi (kelimelerin sırası önemlidir) içermelidir.
+
-
Dahasını mı öğrenmek istiyorsunuz?
-
- Diğer rehberlerimizi inceleyin
+
Cüzdan yüklendi mi? Nasıl kullanacağınızı öğrenin.
+
+ Cüzdan nasıl kullanılır?
+
+
+İlgilendiğiniz başka rehberler de mi var? Şuraya göz atın: [Adım adım kılavuzlarımız](/guides/)
## Sıkça sorulan sorular
### Cüzdanım ve Ethereum hesabım aynı mı?
-Hayır. Cüzdan, hesapları yönetmenizi sağlayan bir yönetim aracıdır. Bir cüzdan birden fazla hesaba erişim verebilir ve bir hesaba birden fazla cüzdan tarafından erişilebilir. Güvenlik kelimeleri sonrasında cüzdan için kontrol edilen hesapları oluşturmak için kullanılır.
-
-Hesapları tek bir güvenlik kelimesinden büyüyen bir ağacın yaprakları gibi görebilirsiniz. Her eşsiz kelimeden tamamen farklı bir hesap ağacı yetişecektir.
+Hayır. Cüzdan, hesapları yönetmenizi sağlayan bir yönetim aracıdır. Bir cüzdan birden fazla hesaba erişebilir ve tek bir hesaba birden fazla cüzdan tarafından erişilebilir. Kurtarma ifadesi hesap oluşturmak için kullanılır ve bir cüzdan uygulamasına varlıkların yönetim iznini verir.
### Bir Bitcoin adresine Ether, yahut bir Ethereum adresine Bitcoin gönderebilir miyim?
-Hayır, gönderemezsiniz. Bitcoin ve Ether, her biri kendi defter tutma modellerine ve adres biçimlerine göre iki ayrı ağda (yani farklı blok zincirlerde) bulunur. Şu anda çok aktif olan bu iki farklı ağı köprülemek için çeşitli girişimler yapıldı [Sarılmış bitcoin veya WBTC](https://www.bitcoin.com/get-started/what-is-wbtc/). WBTC bir saklama çözümü olduğundan (yani belirli kritik işlevleri tek bir grup insanın kontrol etmesi anlamına gelir) bu bir onay değildir ve burada yalnızca bilgilendirme amacıyla verilmiştir.
+Hayır, gönderemezsiniz. Bitcoin ve Ether, her biri kendi defter tutma ve adres biçimleri olan iki ayrı ağda (yani farklı blokzincirlerde) bulunur. İki farklı ağı köprülemek için çeşitli girişimlerde bulunuldu; bu iki ağdan en aktif olanı şu anda [Sarılı Bitcoin veya WBTC](https://www.bitcoin.com/get-started/what-is-wbtc/)'dir. WBTC bir saklama çözümü olduğundan (yani belirli kritik işlevleri tek bir grup insanın kontrol etmesi anlamına gelir) bu bir onay değildir ve burada yalnızca bilgilendirme amacıyla verilmiştir.
### Bir ETH adresi sahibiysem, aynı adrese diğer blok zincirlerde de sahip miyim?
-Ethereum ile benzer altyapı yazılımını kullanan tüm blok zincirlerde ("EVM uyumlu" diye bilinirler) aynı adresi kullanabilirsiniz. Bu [liste](https://chainlist.org/) size hangi blok zincirlerde aynı adresi kullanabileceğinizi gösterecektir. Bitcoin gibi bazı blok zincirlerde tamamen farklı ağ kuralları uygulanır ve farklı bir biçimde farklı bir adrese ihtiyaç duyacaksınız. Bir akıllı sözleşme cüzdanına sahipseniz, hangi blok zincirlerin desteklendiği hakkında bilgi almak için ürünün web sitesine bakmalısınız.
+Ethereum ile benzer altyapı yazılımını kullanan tüm blokzincirlerde ("EVM uyumlu" diye bilinirler) aynı [adresi](/glossary/#address) kullanabilirsiniz. Bu [liste](https://chainlist.org/) size hangi blok zincirlerde aynı adresi kullanabileceğinizi gösterecektir. Bitcoin gibi bazı blok zincirlerde tamamen farklı ağ kuralları uygulanır ve farklı bir biçimde farklı bir adrese ihtiyaç duyacaksınız. Eğer bir akıllı sözleşme cüzdanına sahipseniz, hangi blokzincirlerin desteklendiği hakkında daha fazla bilgi için ürün web sitesini kontrol etmelisiniz. Çünkü bunlar genelde sınırlı ama daha güvenli bir kapsama sahiptir.
### Kendi cüzdanıma sahip olmak, fonlarımı bir borsada tutmaktan daha mı güvenli?
-Kendi cüzdanınıza sahip olmanız kendi varlıklarınızın sorumluluğunu kendiniz almanız anlamına gelir. Maalesef müşterilerinin paralarını kaybeden birçok başarısız borsa örneği bulunmaktadır. Bir cüzdan sahibi olmak (güvenlik kelimeleri ile) bir kuruluşa varlıklarınızı tutması için verdiğiniz güven ile beraber gelen riski ortadan kaldırır. Ancak, kendi anahtarlarınızı güvenli tutmanız ve kimlik avı dolandırıcılıklarından, yanlışlıkla işlem imzalamaktan ve anahtarlarınızı ifşa etmekten, sahte web sitelerle etkileşimden ve diğer öz velayet risklerinden kaçınmanız gerekir. Riskler ve faydalar farklıdır.
+Kendi cüzdanınıza sahip olmanız kendi varlıklarınızın sorumluluğunu kendiniz almanız anlamına gelir. Maalesef müşterilerinin paralarını kaybeden birçok başarısız borsa örneği bulunmaktadır. Bir cüzdana (kurtarma ifadesi ile birlikte) sahip olmak, varlıklarınızı tutması için bir kuruluşa güvenmek zorunda kalmakla ilişkili riskleri ortadan kaldırır. Ancak bunu kendiniz güvenli tutmanız ve kimlik avı dolandırıcılıklarından, işlemleri yanlışlıkla onaylamaktan veya kurtarma ifadesini ifşa etmekten, sahte web siteleriyle etkileşime girmekten ve kendi kendine saklama ile ilgili diğer risklerden kaçınmanız gerekir. Riskler ve faydalar farklıdır.
### Telefon/donanım cüzdanımı kaybedersem, kayıp fonlarımı kurtarmak için yine aynı cüzdan uygulamasına ihtiyacım var mı?
-Hayır, farklı bir cüzdan kullanabilirsiniz. Güvenlik kelimelerine sahip olduğunuz sürece birçok cüzdana girebilirsiniz ve hesabınız geri alınacaktır. Bunu yapmanız gerekirse dikkatli olun: Cüzdanınızı kurtarırken internete bağlı olmadığınızdan emin olmanız en iyisidir, böylece kurtarma ifadeniz yanlışlıkla sızdırılmaz. Çoğunluklar kayıp fonlarınızı tohum ifadesi olmadan kurtarmak imkânsızdır.
+Hayır, farklı bir cüzdan kullanabilirsiniz. Güvenlik kelimelerine sahip olduğunuz sürece birçok cüzdana girebilirsiniz ve hesabınız geri alınacaktır. Bunu yapmanız gerekirse dikkatli olun: Cüzdanınızı kurtarırken internete bağlı olmadığınızdan emin olmanız en iyisidir, böylece kurtarma ifadeniz yanlışlıkla sızdırılmaz. Kayıp fonları, kurtarma ifadesi olmadan kurtarmak çoğunlukla imkansızdır.
diff --git a/public/content/translations/tr/guides/how-to-revoke-token-access/index.md b/public/content/translations/tr/guides/how-to-revoke-token-access/index.md
index ab3ef60db15..e79eadc2d32 100644
--- a/public/content/translations/tr/guides/how-to-revoke-token-access/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/guides/how-to-revoke-token-access/index.md
@@ -6,11 +6,11 @@ lang: tr
# Kripto fonlarınızın akıllı sözleşme erişimini nasıl iptal edebilirsiniz?
-Bu rehber size fonlarınıza erişim verdiğiniz tüm akıllı sözleşmelerin listesini nasıl görebileceğinizi ve bunları nasıl iptal edebileceğinizi öğretecektir.
+Bu rehber, fonlarınıza erişim izni verdiğiniz [akıllı sözleşmelerin](/glossary/#smart-contract) listesini nasıl görebileceğinize ve izinlerinizi nasıl iptal edebileceğinize dair size bilgi verir.
-Bazen kötü amaçlı geliştiriciler akıllı sözleşmelere bu sözleşmelerle etkileşime geçen habersiz kullanıcıların fonlarına erişim sağlayacak arka kapılar eklerler. Genelde bu platformlar kullanıcıdan gelecekte gazdan ufak miktarlarda tasarruf etmek için **sınırsız sayıda token** harcama izni ister, ancak bu fazla riski beraberinde getirir.
+Bazen kötü amaçlı geliştiriciler akıllı sözleşmelere bu sözleşmelerle etkileşime geçen habersiz kullanıcıların fonlarına erişim sağlayacak arka kapılar eklerler. Genellikle bu tür platformlar, gelecekte küçük miktarlarda **gaz** tasarrufu sağlamak amacıyla kullanıcıdan [sınırsız sayıda jeton](/glossary/#gas) harcama izni ister ancak bu, artan riskleri de beraberinde getirir.
-Bir platform cüzdanınızdaki token'a sınırsız erişim hakkına sahip olduğu zaman, bu token'ları platformdan kendi cüzdanınıza çekmiş olsanız bile bu token'ların tamamını harcayabilir. Kötü amaçlı aktörler hâlâ fonlarınıza erişim sağlayabilir ve size kurtarma şansı vermeden kendi cüzdanlarına çekebilirler.
+Platformlar [cüzdanınızdaki](/glossary/#wallet) jetonlara sınırsız erişime sahip olduğu zaman, varlıklarınızı platformlardan cüzdanınıza geri çekseniz bile tüm jetonlarınızı harcayabilir. Kötü amaçlı aktörler hâlâ fonlarınıza erişim sağlayabilir ve size kurtarma şansı vermeden kendi cüzdanlarına çekebilirler.
Buna karşı biricik korunma yolları test edilmemiş yeni projeleri kullanmaktan kaçınmak, sadece ihtiyacınız kadarına izin vermek veya düzenli olarak erişimi kaldırmaktır. Peki, bunu nasıl yaparsınız?
@@ -58,7 +58,7 @@ Kaldırılmış sözleşmenin listeden gidip gitmediğini kontrol etmek için bi
### Token erişimini kaldırma ayrıca hisseleme, havuz oluşturma, borç verme işlemlerini de kaldırır mı?
-Hayır, sizin hiçbir DeFi stratejinizi etkilemez. Pozisyonlarınızda kalırsınız ve ödüller vb. elde etmeye devam edersiniz.
+Hayır, [DeFi](/glossary/#defi) stratejilerinizden herhangi birini etkilemeyecektir. Pozisyonlarınızda kalırsınız ve ödüller vb. elde etmeye devam edersiniz.
### Bir projeden cüzdanın bağlantısını kesmek fonlarımın kullanım izinlerini kaldırmakla aynı mıdır?
diff --git a/public/content/translations/tr/guides/how-to-swap-tokens/index.md b/public/content/translations/tr/guides/how-to-swap-tokens/index.md
index fe16cdbec2c..e569202d60d 100644
--- a/public/content/translations/tr/guides/how-to-swap-tokens/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/guides/how-to-swap-tokens/index.md
@@ -6,13 +6,13 @@ lang: tr
# Token'lar nasıl takar edilir?
-Favori token'larınızın hepsini listeleyen bir borsa aramaktan sıkıldınız mı? Merkeziyetsiz borsalar kullanarak token'ların çoğunu takas edebilirsiniz.
+Favori token'larınızın hepsini listeleyen bir borsa aramaktan sıkıldınız mı? [Merkeziyetsiz borsaları](/glossary/#dex) kullanarak çoğu jetonu takas edebilirsiniz.
-Token takası Ethereum ağı üzerindeki iki farklı varlığın değişimini kapsar; örneğin, DAI (bir ERC-20 token'ı) için ETH takası. Bu süreç gayet hızlı ve ucuzdur. Token takas etmek için bir kripto cüzdanına ihtiyaç duyacaksınız.
+Jeton takası, Ethereum ağında olan iki farklı varlığın takas edilmesini ifade eder, örneğin ETH ile DAI'yi ([ERC-20](/glossary/#erc-20) jetonu) takas etmek gibi. Bu süreç gayet hızlı ve ucuzdur. Token takas etmek için bir kripto cüzdanına ihtiyaç duyacaksınız.
**Ön koşullar:**
-- Kripto cüzdanına sahip olma, bu öğreticiyi takip edebilirsiniz: [Nasıl yapılır: Bir Ethereum hesabını "kaydetme"](/guides/how-to-register-an-ethereum-account/)
+- bir [kripto cüzdana](/glossary/#wallet) sahip olmak, bu öğreticiyi takip edebilirsiniz: [Nasıl yapılır: Bir Ethereum hesabını "kaydetme"](/guides/how-to-create-an-ethereum-account/)
- cüzdanınıza fon ekleme
## 1. Cüzdanınızı seçtiğiniz merkeziyetsiz borsaya (DEX) bağlayın
@@ -24,7 +24,7 @@ Bazı popüler borsalar şunlardır:
- [1Inch](https://app.1inch.io/#/1/unified/swap/ETH/DAI)
- [Curve](https://curve.fi/#/ethereum/swap)
-DeFi'ın ne olduğu ve bu tarz borsaların nasıl çalıştığıyla ilgili dahasını öğrenmek isterseniz, [Kernel Library](https://library.kernel.community/Topic+-+DeFi/Topic+-+DeFi) önerimizdir.
+İlginizi çekti mi? [Merkeziyetsiz finansın (DeFi)](/defi/) ne olduğu ve bu yeni borsaların nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgi edinin.
## 2. Takas etmek istediğiniz token çiftini seçin
diff --git a/public/content/translations/tr/guides/how-to-use-a-bridge/index.md b/public/content/translations/tr/guides/how-to-use-a-bridge/index.md
index 30aa06f41be..a00954bf153 100644
--- a/public/content/translations/tr/guides/how-to-use-a-bridge/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/guides/how-to-use-a-bridge/index.md
@@ -10,7 +10,7 @@ Ethereum üzerinde çok trafik varsa, pahalılaşabilir. Bunun çözümlerinden
**Ön koşullar:**
-- Kripto cüzdanına sahip olma, bu öğreticiyi takip edebilirsiniz: [Nasıl yapılır: Bir Ethereum hesabını "kaydetme"](/guides/how-to-register-an-ethereum-account/)
+- bir kripto cüzdana sahip olmak, bu öğreticiyi takip edebilirsiniz: [Nasıl yapılır: Bir Ethereum hesabını "kaydetme"](/guides/how-to-create-an-ethereum-account/)
- cüzdanınıza fon ekleme
## 1. Hangi katman 2 ağını kullanmak istediğinizi belirleyin
@@ -63,7 +63,7 @@ Ağın RPC detaylarını bulmak için [chainlist.org](http://chainlist.org) site
### Peki bir borsada fonlarım varsa?
-Bir borsa üzerinden bazı katman 2'lere doğrudan çekim yapabilirsiniz. Daha fazla bilgi için [Katman 2 sayfamızın](/layer-2/) “Katman 2'ye aktar” kısmını inceleyebilirsiniz.
+Bir borsa üzerinden bazı katman 2'lere doğrudan para çekebilirsiniz. Daha fazla bilgi için [Katman 2 sayfamızın](/layer-2/) “Katman 2'ye aktar” kısmını inceleyebilirsiniz.
### Token'larımı L2'ye köprüledikten sonra Ethereum ana ağına geri dönebilir miyim?
diff --git a/public/content/translations/tr/guides/how-to-use-a-wallet/index.md b/public/content/translations/tr/guides/how-to-use-a-wallet/index.md
index 7b982b29f34..ea689fc71f1 100644
--- a/public/content/translations/tr/guides/how-to-use-a-wallet/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/guides/how-to-use-a-wallet/index.md
@@ -6,7 +6,7 @@ lang: tr
# Bir cüzdan nasıl kullanılır
-Bir cüzdanın temel fonksiyonlarının nasıl kullanılacağını öğrenin. Eğer henüz bir cüzdanınız yoksa, [Nasıl yapılır: Bir Ethereum hesabı oluşturun](/guides/how-to-create-an-ethereum-account/) öğreticimize bakın.
+Bir cüzdanın temel fonksiyonlarının nasıl kullanılacağını öğrenin. Eğer halen bir hesabınız yoksa, [Nasıl Ethereum hesabı açılır](/guides/how-to-create-an-ethereum-account/) yazımızı inceleyebilirsiniz.
## Cüzdanınızı açın
@@ -51,7 +51,7 @@ Adresiniz tüm Ethereum projelerinde aynı olacaktır. Hiçbir projeye tek tek k
1. Herhangi bir projenin web sitesine girin.
2. Eğer projenin giriş sayfası sadece projenin statik bir açıklamasıysa, menüde olan ve sizi asıl web uygulamasına yönlendirecek "Uygulamayı Aç" butonuna basabiliyor olmalısınız.
-3. Uygulamaya girdikten sonra "Bağlan" tuşuna basın
+3. Uygulamaya girdiğinizde "Bağlan" düğmesine tıklayın.
diff --git a/public/content/translations/tr/nft/index.md b/public/content/translations/tr/nft/index.md
index c73f1363a4a..2f9c2ca94e0 100644
--- a/public/content/translations/tr/nft/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/nft/index.md
@@ -1,41 +1,41 @@
---
-title: Nitelikli Fikrî Tapu (NFT)
-description: Ethereum'daki NFT'lere genel bakış
+title: Eşsiz jetonlar (NFT)
+description: Ethereum'da NFT'lere genel bakış
lang: tr
template: use-cases
emoji: ":frame_with_picture:"
sidebarDepth: 2
image: /images/infrastructure_transparent.png
alt: Hologram ile gösterilen bir Eth logosu.
-summaryPoint1: Benzersiz bir şeyi Ethereum tabanlı bir varlık olarak göstermenin yolu.
+summaryPoint1: Benzersiz herhangi şeyi Ethereum tabanlı bir varlık olarak temsil etmenin yolu.
summaryPoint2: NFT'ler içerik oluşturuculara her zamankinden daha fazla güç veriyor.
summaryPoint3: Ethereum blokzincirindeki akıllı sözleşmelerle desteklenmektedir.
---
## NFT'ler nelerdir? {#what-are-nfts}
-NFT'ler tekil olarak eşsiz jeton'lardır. Her NFT farklı özelliklere (değiştirilemez) sahiptir ve kanıtlanabilir şekilde nadirdir. Bu, Ethereum tabanlı diğer tokenlardan farklıdır, çünkü ETH veya USDC'de her token birbirine benzer ve aynı özelliklere sahiptir.("fungible" ya da Türkçe karşılığıyla "değiştirilebilir"). Cüzdanınızda hangi belirli dolar banknotu (veya ETH) olduğu sizin için önemli değildir, çünkü hepsi aynıdır ve aynı değere sahiptir. Ancak, hangi spesifik NFT'ye sahip olduğunuzu _önemsersiniz_ çünkü hepsinin diğerlerinden ayıran kendine has özellikleri ("değiştirilemez") vardır.
+NFT'ler, **tekil olarak eşsiz** jetonlardır. Her NFT farklı özelliklere (değiştirilemez) sahiptir ve kanıtlanabilir şekilde nadirdir. Bu, her jetonun özdeş ve aynı özelliklere sahip olduğu [ETH](/glossary/#ether) veya USDC gibi Ethereum tabanlı jetonlardan ("değiştirilebilir") farklıdır. Cüzdanınızda hangi belirli dolar banknotu (veya ETH) olduğu sizin için önemli değildir, çünkü hepsi aynıdır ve aynı değere sahiptir. Ancak, hangi spesifik NFT'ye sahip olduğunuzu _önemsersiniz_ çünkü hepsinin diğerlerinden ayıran kendine has özellikleri ("değiştirilemez") vardır.
-Her NFT'nin eşsizliği, sanat, koleksiyon ürünleri hatta gayrimenkul gibi şeylerin tokenleştirilmesini sağlar; burada belirli bir eşsiz NFT, belli bir eşsiz gerçek veya dijital öğeyi temsil eder. Bir varlığın sahipliği, Ethereum blok zincirinde genel olarak doğrulanabilir.
+Her NFT'nin eşsizliği, sanat, koleksiyon ürünleri hatta gayrimenkul gibi şeylerin tokenleştirilmesini sağlar; burada belirli bir eşsiz NFT, belli bir eşsiz gerçek veya dijital öğeyi temsil eder. Bir varlığın sahipliği, Ethereum [blokzincirinde](/glossary/#blockchain) herkese açık şekilde doğrulanabilir.
## Varlıkların interneti {#internet-of-assets}
-NFT'ler ve Ethereum, günümüz internetinde mevcut olan bazı problemleri çözmektedir. Her şey daha dijital hale geldikçe, nadirlik, benzersizlik ve sahiplik kanıtı gibi fiziksel özelliklerin, merkezi bir kuruluş tarafından kontrol edilmeyen bir şekilde çoğaltılma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Örneğin, NFT'lerle, bir müzik MP3 dosyasına sahip olabilir ve bunu Spotify veya Apple Music gibi bir şirketin belirli müzik uygulamasına bağlı kalmadan tüm Ethereum tabanlı uygulamalarda kullanabilirsiniz. Bir sosyal medya kullanıcı adına sahip olabilir, bunu satabilir veya değiştirebilirsiniz, ancak platform sağlayıcısı tarafından keyfi olarak sizden alınamaz.
+NFT'ler ve Ethereum, günümüz internetinde mevcut olan bazı problemleri çözmektedir. Her şey daha dijital hale geldikçe, nadirlik, benzersizlik ve sahiplik kanıtı gibi fiziksel özelliklerin, merkezi bir kuruluş tarafından kontrol edilmeyen bir şekilde çoğaltılma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Örneğin, NFT'lerle, bir müzik MP3 dosyasına sahip olabilir ve bunu Spotify veya Apple Music gibi bir şirketin belirli müzik uygulamasına bağlı kalmadan tüm Ethereum tabanlı uygulamalarda kullanabilirsiniz. Satış veya takas yaptığınız bir sosyal medya kullanıcı adına sahip olabilirsiniz ancak bu kullanıcı adı, bir platform sağlayıcısı tarafından **keyfi olarak elinizden alınamaz**.
Günümüzde çoğumuzun kullandığı internete kıyasla NFT'lerin interneti şu şekilde görünüyor...
### Karşılaştırma {#nft-comparison}
-| NFT interneti | Günümüz interneti |
-| ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
-| Varlıkların yalnızca sizindir! Bunları yalnızca sizin satma ya da takas etme yetkiniz vardır. | Bir varlığı belirli bir kuruluştan kiralarsınız ve bu size ait olabilir, ancak bu sizden alınabilir. |
-| NFT'ler dijital olarak benzersizdir, herhangi iki NFT aynı değildir. | Bir varlığın kopyası genellikle orjinalinden ayırt edilemez. |
-| Bir NFT'nin sahipliği, bir kimsenin doğrulayabileceği şekilde blok zincir üzerinde saklanır. | Dijital öğelerin sahiplik kayıtları, kurumlar tarafından kontrol edilen sunucularda saklanır, bu nedenle bunlara güvenmek zorundasınız. |
-| NFT'ler Ethereum üzerindeki Akıllı sözleşmelerdir. Bu, onların Ethereum üzerindeki diğer akıllı sözleşmeler ve uygulamalarda kolaylıkla kullanılabileceği anlamına gelir! | Dijital öğelere sahip şirketler genellikle kendi "kapalı ekosistem" altyapılarına ihtiyaç duyar. |
-| İçerik oluşturucular, eserlerini istedikleri her yerde satabilir ve küresel bir pazara erişebilirler. | İçerik oluşturucular, kullandıkları platformların altyapısına ve dağıtımına bağlı kalmak zorundadır. Platformlar genellikle kullanım koşulları ve coğrafi kısıtlamalara tabidir. |
-| NFT yaratıcıları kendi çalışmaları üzerinde sahiplik haklarını koruyabilir ve telif ücretlerini doğrudan NFT sözleşmesine gömebilirler. | Müzik yayını hizmetleri gibi platformlar, satışlardan elde edilen kârın büyük kısmını ellerinde bulundurur. |
+| NFT interneti | Günümüz interneti |
+| ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
+| **Varlıklarınız size aittir!** Onları sadece siz satabilir ya da takas edebilirsiniz. | Belirli bir kuruluştan **bir varlığı kiralarsınız** ve bu varlık elinizden alınabilir. |
+| NFT'ler **dijital olarak benzersizdir**, hiçbir NFT bir başkasıyla aynı değildir. | **Genellikle bir kopya orijinalinden ayırt edilemez**. |
+| Bir NFT'nin mülkiyeti, **herkese açık olarak doğrulanabilecek** şekilde blokzincir üzerinde saklanır. | Dijital öğelerin mülkiyet kayıtlarına erişim, **kurumların kontrolüne tabidir**. Bu konuda onların sözüne güvenmek zorundasınız. |
+| NFT'ler, Ethereum üzerindeki [akıllı sözleşmelerdir](/glossary/#smart-contract). Bu, onların Ethereum üzerindeki **diğer akıllı sözleşmeler** ve uygulamalarda kolaylıkla kullanılabileceği anlamına gelir! | Dijital öğelere sahip şirketler genellikle **kendi "denetimli ortam" altyapılarını şart koşar**. |
+| İçerik **üreticileri, çalışmalarını istedikleri her yerde satabilir** ve küresel bir pazara erişebilirler. | İçerik oluşturucular, kullandıkları platformların altyapısına ve dağıtımına bağlı kalmak zorundadır. Bu platformlar genellikle kullanım koşullarına ve **coğrafi kısıtlamalara** tabidir. |
+| NFT yaratıcıları kendi çalışmaları üzerinde **sahiplik haklarını koruyabilir** ve telif ücretlerini doğrudan NFT sözleşmesine gömebilirler. | Müzik **sürekli akış hizmetleri gibi platformlar, satışlardan elde edilen kârın büyük kısmını ellerinde tutar**. |
## NFT'ler ne için kullanılır? {#nft-use-cases}
@@ -50,13 +50,20 @@ NFT'ler, şunlar dahil olmak üzere pek çok şey için kullanılabilir:
- içeriğe has, özelleştirilmiş erişim
- biletlendirme
- merkeziyetsiz internet alan adları
-- DeFi'de teminat
+- [merkeziyetsiz finansta](/glossary/#defi) teminat
-Belki de eserlerinizi NFT'leri kullanarak paylaşmak isteyen, eserlerinizin kontrolünü kaybetmeden ve kazançlarınızı aracılara feda etmeden çalışmak isteyen bir sanatçısınızdır. NFT'lerin sayısını, özelliklerini ve belirli bir sanat eserine olan bağlantısını belirleyebildiğiniz yeni bir sözleşme oluşturabilirsiniz. Sanatçı olarak, bir NFT aktarılırken almanız gereken telif hakkı bedelini akıllı sözleşmeyle programlayabilirsiniz (yani NFT her aktarıldığında %5'inin sözleşme sahibine transferi gibi). Ayrıca, sözleşmeyi dağıtan cüzdan size ait olduğu için NFT'lerin oluşturucusu olduğunuzu her zaman kanıtlayabilirsiniz. Alıcılarınız, cüzdan adreslerinin akıllı sözleşmenizdeki bir token ile ilişkilendirildiği için koleksiyonunuzdan özgün bir NFT'ye sahip olduklarını kolayca kanıtlayabilirler. Alıcılar, özgünlüğünden ve kontrolünden emin olarak bunu Ethereum ekosistemi içerisinde kullanabilirler.
+Belki de eserlerinizi NFT'leri kullanarak paylaşmak isteyen, eserlerinizin kontrolünü kaybetmeden ve kazançlarınızı aracılara feda etmeden çalışmak isteyen bir sanatçısınızdır. NFT'lerin sayısını, özelliklerini ve belirli bir sanat eserine olan bağlantısını belirleyebildiğiniz yeni bir sözleşme oluşturabilirsiniz. Sanatçı olarak, bir NFT transfer edilirken almanız gereken **telif hakkı bedelini akıllı sözleşmeye gömebilirsiniz** (yani NFT her transfer edildiğinde satış bedelinin %5'inin sözleşme sahibine geri transferi gibi). Ayrıca, sözleşmeyi dağıtan [cüzdan](/glossary/#wallet) size ait olduğu için NFT'lerin yaratıcısı olduğunuzu her zaman kanıtlayabilirsiniz. Alıcılarınız, cüzdan [adreslerinin](/glossary/#address) akıllı sözleşmenizde yer alan bir jeton ile ilişkilendirilmiş olmasından dolayı sizin koleksiyonunuzdan **özgün bir NFT**'ye sahip olduklarını kolayca kanıtlayabilir. Alıcılar, özgünlüğünden ve kontrolünden emin olarak bunu Ethereum ekosistemi içerisinde kullanabilirler.
-Yahut bir spor etkinliğine ait bileti düşünün. Bir etkinlik organizatörü kaç bilet satılacağına karar verdiği gibi, bir NFT'nin oluşturucusu da kaç kopya olacağına karar verebilir. Bazen bunlar, 5000 Genel Giriş bileti gibi birebir kopyalardır. Bazen birbirine çok benzer ama her biri biraz farklı olan kopyalar basılır, örneğin sıralı ve sınırlı atanmış koltuk numarası olan bir bilet gibi. Bu biletler, bilet işletmecilerine ödeme yapmadan eşten eşe alınıp satılabilir ve alıcı, sözleşme adresini kontrol ederek biletin özgünlüğünden her zaman emin olabilir.
+
+
NFT eserlerini/koleksiyon parçalarını keşfedin, satın alın veya kendinizinkileri yaratın...
+
+ NFT eserlerini keşfedin
+
+
-Ethereum.org'da NFT'ler, insanların GitHub deposuna anlamlı bir katkıda bulunduklarını (web sitesini programladılar, bir makale yazdılar veya değiştirdiler...), içeriğimizi çevirdiklerini veya topluluk çağrılarımıza katıldıklarını göstermek için kullanılıyor. Hatta kendi NFT alan adımızı bile edindik. Ethereum.org'a katkıda bulunursanız, bir POAP NFT'si talep edebilirsiniz. Bazı kripto buluşmaları için POAP'lar bilet olarak kullanıldı. [Katkıda bulunma hakkında daha fazla bilgi](/contributing/#poap).
+Yahut bir spor etkinliğine ait bileti düşünün. Bir etkinlik **organizatörü kaç bilet satılacağına kendi karar verdiği gibi**, bir NFT'nin yaratıcısı da kaç kopyasının bulunacağına kendi karar verebilir. Bazen bunlar, 5000 Genel Giriş bileti gibi birebir kopyalardır. Bazen birbirine çok benzer ama her biri biraz farklı olan kopyalar basılır, örneğin sıralı ve sınırlı atanmış koltuk numarası olan bir bilet gibi. Bu biletler, bilet işletmecilerine ödeme yapmadan eşten eşe alınıp satılabilir ve alıcı, sözleşme adresini kontrol ederek biletin özgünlüğünden her zaman emin olabilir.
+
+Ethereum.org'da **NFT'ler, insanların Github depomuza anlamlı bir katkıda bulunduklarını** (web sitesini programlama, bir makale yazma veya değiştirme...), içeriğimizi çevirdiklerini veya topluluk çağrılarımıza katıldıklarını göstermek için kullanılıyor. Hatta kendi NFT alan adımızı bile aldık. Ethereum.org'a katkıda bulunursanız, bir [POAP](/glossary/#poap) NFT talep edebilirsiniz. Bazı kripto buluşmaları için POAP'lar bilet olarak kullanıldı. [Katkıda bulunma hakkında daha fazla bilgi](/contributing/#poap).
@@ -68,7 +75,7 @@ Bu web sitesinin NFT'lerle desteklenen alternatif bir alan adı da bulunmaktadı
## NFT'ler nasıl çalışır? {#how-nfts-work}
-NFT'ler, Ethereum blok zincirindeki diğer dijital öğeler gibi, bir "akıllı kontrat" olarak adlandırılan özel bir Ethereum tabanlı bilgisayar programı aracılığıyla oluşturulur. Bu kontratlar, ERC-721 veya ERC-1155 gibi belirli standartlara uyan kuralları takip eder; bu standartlar, kontratın ne yapabileceğini belirler.
+NFT'ler, Ethereum blok zincirindeki diğer dijital öğeler gibi, bir "akıllı kontrat" olarak adlandırılan özel bir Ethereum tabanlı bilgisayar programı aracılığıyla oluşturulur. Bu sözleşmeler, sözleşmenin ne yapabileceğini belirleyen [ERC-721](/glossary/#erc-721) veya [ERC-1155](/glossary/#erc-1155) standartları gibi belirli kurallara uygundur.
NFT akıllı kontratı birkaç temel şeyi gerçekleştirebilir:
@@ -82,7 +89,7 @@ Ayrıca, kontratın yaratıcısı ek kurallar ekleyebilir. Belirli bir NFT'den k
### NFT güvenliği {#nft-security}
-Ethereum'un güvenliği, hisse ispatından gelir. Sistem, kötü niyetli eylemleri ekonomik olarak caydırmak ve Ethereum'u müdaheleye karşı dirençli hale getirmek için tasarlanmıştır. Bu, NFT'leri mümkün kılan şeydir. NFT işleminizi içeren blok kesinleştiğinde, bir saldırganın bunu değiştirmesi milyonlarca ETH'ye mal olacaktır. Ethereum yazılımını çalıştıran herkes, bir NFT ile dürüst olmayan kurcalamayı hemen tespit edebilecek ve kötü aktör ekonomik olarak cezalandırılacak ve ağdan atılacaktır.
+Ethereum'un güvenliği, [hisse ispatından](/glossary/#pos) gelir. Sistem, kötü niyetli eylemleri ekonomik olarak caydırmak ve Ethereum'u müdaheleye karşı dirençli hale getirmek için tasarlanmıştır. Bu, NFT'leri mümkün kılan şeydir. NFT işleminizi içeren [blok](/glossary/#block) [son halini aldıktan](/glossary/#finality) sonra, bir saldırganın bunu değiştirmesi milyonlarca ETH'ye mal olur. Ethereum yazılımını çalıştıran herkes, bir NFT ile dürüst olmayan kurcalamayı hemen tespit edebilecek ve kötü aktör ekonomik olarak cezalandırılacak ve ağdan atılacaktır.
NFT'lerle ilgili güvenlik sorunları çoğunlukla kimlik avı dolandırıcılığı, akıllı sözleşme güvenlik açıkları veya kullanıcı hataları (istenmeden özel anahtarların açığa çıkarılması gibi) ile ilgilidir ve bu da iyi cüzdan güvenliğini NFT sahipleri için kritik hale getirir.
@@ -96,6 +103,11 @@ NFT'lerle ilgili güvenlik sorunları çoğunlukla kimlik avı dolandırıcılı
- [EtherscanNFT izleyici](https://etherscan.io/nft-top-contracts)
- [ERC-721 token standardı](/developers/docs/standards/tokens/erc-721/)
- [ERC-1155 token standardı](/developers/docs/standards/tokens/erc-1155/)
+- [Popüler NFT Uygulamaları ve Araçları](https://www.ethereum-ecosystem.com/blockchains/ethereum/nfts)
+
+## Diğer kaynaklar {#other-resources}
+
+- [NFTscan](https://nftscan.com/)
diff --git a/public/content/translations/tr/refi/index.md b/public/content/translations/tr/refi/index.md
index 0998bf582df..7612471277b 100644
--- a/public/content/translations/tr/refi/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/refi/index.md
@@ -14,25 +14,27 @@ summaryPoint3: Doğrulanmış karbon kredileri gibi ekolojik fayda varlıkların
## ReFi nedir? {#what-is-refi}
-**Rejeneratif Finans (ReFi)**, çıkarıcı veya sömürücü olmaktan ziyade canlandırıcı ekonomiler yaratmayı amaçlayan, blok zincirler üzerine inşa edilmiş bir dizi araç ve fikirdir. Sonunda, çıkarıcı sistemler mevcut olan kaynakları tüketir ve çökerler; rejeneratif sistemler olmadan eksiktir. ReFi, parasal değer yaratmanın, gezegenimiz ve topluluklarımızdan sürdürülemez şekilde kaynak çıkarılmasından ayrıştırılması gerektiği varsayımı ile işler.
+**Rejeneratif finans (ReFi)**, [blokzincirler](/glossary/#blockchain) üzerine inşa edilmiş, çıkarılabilir ya da sömürülebilir yerine rejeneratif ekonomiler oluşturmayı hedefleyen bir araç grubudur. Sonunda, çıkarıcı sistemler mevcut olan kaynakları tüketir ve çökerler; rejeneratif sistemler olmadan eksiktir. ReFi, parasal değer yaratmanın, gezegenimiz ve topluluklarımızdan sürdürülemez şekilde kaynak çıkarılmasından ayrıştırılması gerektiği varsayımı ile işler.
Bunun yerine, ReFi rejeneratif döngüler oluşturarak çevresel, toplumsal veya sosyal sorunları çözmeyi amaçlar. Bu sistemler, aynı anda ekosistemlere ve topluluklara yarar sağlamanın yanı sıra katılımcılar için değer yaratır.
-ReFi'nin temellerinden birisi [Capital Institute](https://capitalinstitute.org)'tan John Fullerton tarafından öncülük edilen rejeneratif ekonomi konseptidir. O sistemik sağlığın temelinde yatan sekiz birbirine bağlı prensip önerdi:
+ReFi'nin temellerinden birisi, Capital Institute'tan John Fullerton tarafından öncülük edilen rejeneratif ekonomi konseptidir. Sistemik sağlığın temelini oluşturan ve [birbiriyle bağlantılı sekiz ilke](https://capitalinstitute.org/8-principles-regenerative-economy/) önermiştir:
-
+
-ReFi projeleri bu prensiplerin kullanıldığı [akıllı sözleşmelerde](/developers/docs/smart-contracts/) ve [merkeziyetsiz finans (DeFi)](/defi/) uygulamalarının canlandırıcı davranışlara teşvik ettiğini fark etti, örneğin bozulmuş ekosistemleri kurtarmak ve evrensel sorunlarda iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik kaybı gibi büyük ölçekli iş birliklerini kolaylaştırdığını anladı.
+ReFi projeleri; bozulmuş ekosistemleri onarmak ve iklim değişikliği ile biyolojik çeşitliliğin kaybı gibi küresel konularda geniş çaplı iş birliğini kolaylaştırmak gibi yenileyici davranışları teşvik etmek için [akıllı sözleşmelerin](/glossary/#smart-contract) ve [merkeziyetsiz finans (DeFi)](/glossary/#defi) uygulamalarının yardımıyla bu ilkeleri hayata geçiriyor.
ReFi aynı zamanda Ethereum'u bilimsel bilgiyi finanse etmek, oluşturmak, gözden geçirmek, kredilendirmek, depolamak ve yaymak için platform olarak kullanan [merkeziyetsiz bilim (DeSci)](/desci/) hareketi ile örtüşür. DeSci araçları ağaç dikmek, okyanustan plastik temizlemek veya bozulmuş bir ekosistemi yenilemek gibi rejeneratif aktiviteleri uygulamak ve gözlemlemek için doğrulanabilir standartlar ve pratikler geliştirme amaçlı kullanışlı olabilir.
+
+
## Karbon Kredilerinin Tokenlaştırılması {#tokenization-of-carbon-credits}
-**[Gönüllü karbon piyasası (VCM)](https://climatefocus.com/so-what-voluntary-carbon-market-exactly/)** mevcut emisyonları azaltarak veya atmosferde yayılan sera gazlarını kaldırarak karbon emisyonları üzerinde doğrulanmış pozitif etki yaratan projeleri fonlamak için bir mekanizmadır. Bu projeler doğrulandıktan sonra iklim hareketini destekleyen kişiler veya organizasyonlara satabilecekleri "karbon kredisi" isimli bir varlık elde ederler.
+**[Gönüllü karbon piyasası (VCM)](https://climatefocus.com/so-what-voluntary-carbon-market-exactly/)**, mevcut emisyonları azaltarak veya atmosferde yayılan sera gazlarını ortadan kaldırarak karbon emisyonları üzerinde doğrulanmış pozitif etki yaratan projeleri fonlamaya yönelik bir mekanizmadır. Bu projeler doğrulandıktan sonra iklim hareketini destekleyen kişiler veya organizasyonlara satabilecekleri "karbon kredisi" isimli bir varlık elde ederler.
-VCM'ye ek olarak, spesifik bir yetki alanında (örneğin, ülke veya bölge) kanunlar veya yönetmelikler aracılığıyla bir karbon fiyatı belirlemeyi hedefleyen ve dağıtılacak izinlerin arzını kontrol eden, devlet destekli birkaç karbon piyasası ("uyum piyasaları") vardır. Uyum piyasaları kendi yetki alanlarındaki kirleticileri emisyonları azaltmaları için teşvik eder, ancak hali hazırda yayılmış sera gazlarını yok etme imkânları yoktur.
+VCM'ye ek olarak, spesifik bir yetki alanında (örneğin, ülke veya bölge) kanunlar veya yönetmelikler aracılığıyla bir karbon fiyatı belirlemeyi hedefleyen ve dağıtılacak izinlerin arzını kontrol eden, devlet destekli birkaç karbon piyasası ("uyum piyasaları") vardır. Uyum piyasaları, kendi yetki alanlarındaki kirleticileri emisyonları azaltmaya teşvik eder, ancak hali hazırda yayılmış sera gazlarını yok etme imkânları yoktur.
-Geçmiş on yıllardaki gelişimine rağmen, VCM birtakım sorunlarla boğuşmaya devam ediyor:
+VCM, geçmiş on yıllardaki gelişimine rağmen birtakım sorunlarla boğuşmaya devam ediyor:
1. Yüksek oranda parçalanmış likidite
2. Şeffaf olmayan işlem mekanizmaları
@@ -40,36 +42,36 @@ Geçmiş on yıllardaki gelişimine rağmen, VCM birtakım sorunlarla boğuşmay
4. Çok düşük ticaret hızı
5. Ölçeklenebilirlik eksikliği
-VCM'yi yeni blok zincir temelli **dijital karbon piyasasına (DCM)** dönüştürmek karbon kredilerini doğrulama, işlemde kullanma ve tüketme için mevcut teknolojiyi yükseltme fırsatı olabilir. Blok zincirler herkese açık şekilde doğrulanabilir veri, geniş bir kullanıcı aralığı ve daha çok likidite sağlar.
+VCM'yi yeni blok zincir temelli **dijital karbon piyasasına (DCM)** dönüştürmek karbon kredilerini doğrulama, işlemde kullanma ve tüketme için mevcut teknolojiyi yükseltme fırsatı olabilir. Blokzincirler herkese açık şekilde doğrulanabilir veriler, geniş bir kullanıcı aralığı ve daha çok likidite sağlar.
-ReFi projeleri geleneksel piyasaların sorunlarını hafifletmek için blok zincir teknolojilerini kullanır:
+ReFi projeleri geleneksel piyasaların sorunlarını hafifletmek için blokzincir teknolojilerinden faydalanır:
- **Likidite az sayıda likidite havuzunda yoğunlaşmıştır** ve herkes tarafından takas edilebilir. Tekil kişiler gibi büyük organizasyonlar da bu havuzları elle alıcı/satıcı arayışı, katılım ücreti veya ön kayıt olmadan kullanabilir.
- **Tüm işlemler herkese açık blok zincirlerde kayıtlıdır**. Her bir karbon kredisinin takas aktivitesi sebebiyle takip ettiği yolun DCM'de var olduktan sonra sonsuza kadar izi sürülebilir.
- **İşlem hızı neredeyse anlıktır**. Klasik piyasalar aracılığıyla büyük miktarda karbon kredisini güvenli hale getirmek günler veya haftalar alabilir, ancak DCM ile bu birkaç saniye içerisinde gerçekleştirilebilir.
-- **Takas aktivitesi aracılar olmadan gerçekleşir**, aracılar yüksek ücretler alırlar. Dijital karbon kredileri bir analiz firmasının verisine göre [eş değer geleneksek kredilere göre %62 masraf iyileştirmesini](https://www.klimadao.finance/blog/klimadao-analysis-of-the-base-carbon-tonne) temsil eder.
+- **Takas aktivitesi aracılar olmadan gerçekleşir**, aracılar yüksek ücretler alırlar. Dijital karbon kredileri, geleneksel kredilere kıyasla önemli ölçüde maliyet düşüşünü temsil eder.
- **DCM ölçeklenebilirdir** ve benzer tekillerin ve uluslararası firmaların isteklerini karşılayabilir.
### DCM'in Ana Bileşenleri {#key-components-dcm}
-Dört ana bileşen DCM'nin mevcut peyzajını oluşturur:
+DCM'nin mevcut görünümünü dört ana bileşen oluşturur:
1. [Verra](https://verra.org/project/vcs-program/registry-system/) ve [Gold Standard](https://www.goldstandard.org/) gibi kayıt defterleri karbon kredisi oluşturan projelerin güvenilir olduğunu doğrular. Ayrıca bunlar, dijital karbon kredilerinin oluşturulduğu ve transfer edildiği veya kullanıldığı (emekli edildiği) veritabanlarını yönetir.
-Blok zincirler üzerinde inşa edilen ve bu sektördeki mevcut önde gelenlerle rekabet etmeye çalışan yeni bir yenilikçi proje dalgası bulunmaktadır.
+Blokzincirler üzerine inşa edilen ve bu sektördeki yerleşik yapıları değiştirmeye çalışan yeni bir yenilikçi proje dalgası mevcuttur.
2. Karbon köprüler, diğer adıyla tokenlaştırıcılar, geleneksel kayıt defterlerinden DCM'ye karbon kredisi temsil veya transfer etmek için teknoloji sunarlar. Önde gelen örnekleri şunları içerir: [Toucan Protocol](https://toucan.earth/), [C3](https://c3.app/) ve [Moss.Earth](https://moss.earth/).
3. Entegre servisler son kullanıcılara bir kredinin çevresel faydasını alma ve dünyadaki iklim hareketine desteğini paylaşma için karbon iptali ve/veya kaldırma kredileri sunarlar.
-[Klima Infinity](https://www.klimadao.finance/infinity) ve [Senken](https://senken.io/) gibi bazıları üçüncü şahıslar tarafından geliştirilen ve yerleşmiş standartlar altında arz edilen geniş aralıkta projeler sunarlar; [Nori](https://nori.com/) gibi diğerleri ise sadece kendilerinin arz ettikleri ve kendi özel pazarlarına sahip oldukları kendi karbon kredisi standardına göre geliştirilmiş spesifik projeler sunarlar.
+[Klima Infinity](https://www.klimadao.finance/infinity) ve [Senken](https://senken.io/) gibi bazıları, Verra gibi yerleşik standartlar kapsamında üçüncü taraflarca geliştirilen oldukça çeşitli projeler sunarken; [Nori](https://nori.com/) gibi bazıları ise yalnızca kendi karbon kredisi standartları altında geliştirilen, kendilerinin yayınladığı ve kendi özel pazar yerlerinin bulunduğu belirli projeler sunar.
4. Karbon piyasasının tüm tedarik zinciri etkisinin ve verimliliğinin ölçeklendirilmesini kolaylaştıran temeldeki raylar ve altyapı. [KlimaDAO](http://klimadao.finance/) likiditeyi bir kamu malı olarak sunar (herhangi birinin karbon kredilerini şeffaf bir fiyatla alıp satabilmesini sağlar), karbon piyasalarında girdi artışını ve emeklilikleri ödüllerle teşvik eder, alım ve emekliliğin yanında, geniş bir tokenlaştırılmış karbon kredileri yelpazesi ile alakalı veriye erişim için kullanıcı dostu ve beraber çalışabilen araçlar sunar.
## Karbon pazarlarının ötesinde ReFi {#refi-beyond}
-Şu anda karbon piyasaları ve VCM'nin DCM'ye dönüşümü hakkında alan içinde büyük bir vurgu olsa da, "ReFi" terimi sadece karbon ile sınırlı değildir. Karbon kredilerinin dışında diğer çevresel varlıklar da geliştirilebilir ve tokenlaştırılabilir, yani ayrıca diğer negatif dışsallıklar da gelecekteki ekonomik sistemlerin temel katmanlarında fiyatlandırılabilir. Dahası, bu ekonomik modelin rejeneratif yönü diğer alanlara uygulanabilir, tıpkı [Gitcoin](https://gitcoin.co/) gibi ikinci dereceden finansman platformları aracılığıyla kamu mallarının fonlanması gibi. Açık katılım ve kaynakların eşit dağıtımı fikri üzerinde inşa edilmiş organizasyonlar herkesi açık kaynak yazılım projelerine olduğu gibi eğitimsel, çevresel ve topluluk odaklı projelere para aktarmak için destekler.
+Şu anda genel olarak karbon piyasalarına ve özel olarak alan içinde VCM'den DCM'ye dönüşüm konusuna güçlü bir vurgu yapılsa da, "ReFi" terimi sadece karbonla sınırlı değildir. Karbon kredilerinin dışında başka çevresel varlıklar geliştirilebilir ve jetonlaştırılabilir; bu, gelecekteki ekonomik sistemlerin temel katmanları içerisinde diğer olumsuz dışsallıkların da fiyatlandırılabileceği anlamına gelir. Dahası, bu ekonomik modelin rejeneratif yönü diğer alanlara uygulanabilir, tıpkı [Gitcoin](https://gitcoin.co/) gibi ikinci dereceden finansman platformları aracılığıyla kamu mallarının fonlanması gibi. Açık katılım ve kaynakların eşit dağıtımı fikri üzerinde inşa edilmiş organizasyonlar, herkesin açık kaynak yazılım projelerine olduğu gibi eğitimsel, çevresel ve topluluk odaklı projelere para aktarmasını mümkün kılar ve teşvik eder.
-Sermayenin yönünü çıkarımcı pratiklerden rejeneratif bir akışa çevirerek, sosyal, çevresel veya toplumsal faydalar sağlayan ve geleneksel finansta finansmanı başaramayan projeler ve şirketler ayağa kalkabilir ve toplum için pozitif dışsallıkları çok daha hızlı ve kolay şekilde oluşturabilir. Bu finansman modeline geçiş yapmak aynı zamanda tüm nüfusların sadece pasif izleyicilerdense aktif katılımcılar olabileceği çok daha kapsayıcı ekonomik sistemlere kapı açar. ReFi türümüz ve gezegenimizdeki tüm yaşamın karşılaştığı varoluşsal meydan okumalara karşı hareketi koordine etmek için bir mekanizma ve önümüzdeki yüzyıllar için daha kapsayıcı ve sürdürülebilir geleceği sağlayan yeni bir ekonomik paradigmanın temel katmanı olan bir Ethereum vizyonu sunar.
+Sermayenin yönünü çıkarımcı pratiklerden rejeneratif bir akışa çevirerek sosyal, çevresel veya toplumsal faydalar sağlayan ve geleneksel finansta finansman almayı başaramayan projeler ve şirketler ayağa kalkabilir ve topluma yönelik pozitif dışsallıkları çok daha hızlı ve kolay şekilde oluşturabilir. Bu finansman modeline geçiş yapmak, farklı demografik özelliklere sahip insanların pasif gözlemciler olmaktan çıkıp aktif katılımcılar haline gelebildiği çok daha kapsayıcı ekonomik sistemlerin de kapısını açar. ReFi, insanoğlunun ve gezegenimizdeki tüm canlıların karşılaştığı varoluşsal güçlüklere karşı hareketi koordine etmek için bir mekanizma ve önümüzdeki yüzyıllar için daha kapsayıcı ve sürdürülebilir geleceği sağlayan yeni bir ekonomik paradigmanın temel katmanı olan bir Ethereum vizyonu sunar.
## ReFi hakkında ek okuma
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/account-abstraction/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/account-abstraction/index.md
index ca6838b2a4a..a6e106b74ed 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/account-abstraction/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/account-abstraction/index.md
@@ -40,19 +40,19 @@ Bugün mevcut olan hesaplar, güvenlik kelimelerinden hesaplanan özel anahtarla
Hesap soyutlama, sahip olunan varlıkları saklamak ve yapılacak işlemleri yetkilendirmek için bir akıllı sözleşme kullanarak bu sorunu çözecektir. Bu akıllı sözleşmeler, daha sonra onları olabildiğince güvenli ve kullanıcıya göre uyarlanmış hale getirmek için istenilen şekilde dizayn edilebilir. Sonuç olarak, hesabınıza erişimi kontrol etmek için özel anahtarları kullanmaya devam edebilirsiniz. Ancak bunları yönetmeyi daha kolay ve daha güvenli hale getiren imkânlar vardır.
-Mesela bir cüzdana yedek anahtarlar eklenebilir. Böylece hesabın ana anahtarlarınızı kaybederseniz veya yanlışlıkla ifşa ederseniz, yedek anahtarlar sayesinde yeni ve güvenli bir anahtarla değiştirebilirsiniz. Bu anahtarların her birini farklı bir şekilde güvence altına alabilir veya bunları güvenilir kişiler arasında paylaştırabilirsiniz. Bu, bir hırsızın varlıklarınız üzerinde tam kontrol sahibi olmasını oldukça zorlaştırır. Benzer şekilde, ana anahtarınız ele geçirilirse etkiyi azaltmak için cüzdana kurallar ekleyebilirsiniz; örneğin, düşük değerli işlemlerin tek bir imzayla doğrulanmasına izin verirken, daha yüksek değerli işlemler birden fazla kimliği doğrulanmış imzalayıcıdan onay gerektirebilir. Akıllı sözleşme cüzdanlarının hırsızları engellemenize yardımcı olmasının başka yolları da vardır. Örneğin, güvenilir bir adres olmadıkça veya önceden onaylanmış anahtarlarınızdan birkaçı tarafından doğrulanmadıkça her işlemi engellemek için güvenilir kişilerden oluşan bir liste kullanılabilir.
+Mesela bir cüzdana yedek anahtarlar eklenebilir. Böylece hesabın ana anahtarlarınızı kaybederseniz veya yanlışlıkla ifşa ederseniz, yedek anahtarlar sayesinde yeni ve güvenli bir anahtarla değiştirebilirsiniz. Bu anahtarların her birini farklı bir şekilde güvence altına alabilir veya bunları güvenilir kişiler arasında paylaştırabilirsiniz. Bu, bir hırsızın varlıklarınız üzerinde tam kontrol sahibi olmasını oldukça zorlaştırır. Benzer şekilde, ana anahtarınız tehlikeye girerse etkiyi azaltmak için cüzdanınıza kurallar ekleyebilirsiniz. Örneğin, düşük değerli işlemlerin tek bir imzayla doğrulanmasına izin verirken, yüksek değerli işlemlerin birden fazla kimliği doğrulanmış imzacıdan onay alınmasını şart koşabilirsiniz. Akıllı sözleşme cüzdanlarının hırsızları engellemenize yardımcı olabileceği başka yollar da vardır. Örneğin, güvenilir bir adrese yapılmadığı veya önceden onaylanmış anahtarlarınızdan birkaçı tarafından doğrulanmadığı sürece her işlemi engellemek için bir izin listesi kullanılabilir.
### Bir akıllı sözleşme cüzdanına uygulanabilecek güvenlik mekanizması örnekleri:
- **Çoklu imza yetkisi**: Yetkilendirmeyi birden fazla güvenilir kişi veya cihaz arasında paylaşabilirsiniz. Sonrasında sözleşme, belirlenmiş bir değerin üzerindeki işlemlerin güvendiğiniz tarafların belirli bir oranının (ör. 3/5) yetkisini gerektirecek şekilde yapılandırılabilir. Örneğin, yüksek değerli işlemler, hem mobil cihazdan hem de donanım cüzdanından onay veya güvenilir aile üyelerine dağıtılan hesaplardan imza gerektirebilir.
- **Hesap dondurma**: Bir cihaz kaybolursa veya güvenliği ihlal edilirse, hesap başka bir yetkili cihazdan kilitlenerek kullanıcının varlıkları korunabilir.
-- **Hesap kurtarma**: Bir cihazınızı kaybettiniz ya da bir şifrenizi mi unuttunuz? Mevcut şartlar altında bu, varlıklarınıza olan erişiminizin sonsuza kadar kaybolması anlamına gelir. Bir akıllı sözleşme cüzdanıyla, yeni cihazlara yetki verebilen ve erişimi sıfırlayabilecek önceden onaylanmış bazı hesaplar ayarlayabilirsiniz.
+- **Hesap kurtarma**: Bir cihazınızı kaybettiniz ya da bir şifrenizi mi unuttunuz? Mevcut şartlar altında bu, varlıklarınıza olan erişiminizin sonsuza kadar kaybolması anlamına gelir. Akıllı sözleşme cüzdanı ile yeni cihazları yetkilendirebilen ve erişimi sıfırlayabilen bir izinli hesaplar listesi oluşturabilirsiniz.
- **İşlem sınırı belirleme**: Hesap içerisinden bir gün, hafta veya ay içinde ne kadar varlık transfer edilebileceğine ilişkin günlük sınırlar belirleyebilirsiniz. Bu, bir saldırgan hesabınıza erişim elde ederse tüm varlıkları tek seferde çalamayacağı ve hırsızın erişimini engelleme ve sıfırlama fırsatınız olduğu anlamına gelir.
-- **Güvenilir listeler oluşturma**: Yalnızca güvenli olduğunu bildiğiniz belirli adreslere yapılan işlemlere izin verin. Bu, özel anahtarınız _çalınsa bile_ saldırganın listede olmayan hesaplara para gönderemeyeceği anlamına gelir. Bu güvenilir listeleri değiştirmek için birden fazla imza gerektirir, böylece bir saldırgan, birkaç yedek anahtarınıza erişimi olmadığı sürece kendi adresini listeye ekleyemez.
+- **İzin listeleri oluşturma**: Sadece güvenli olduğunu bildiğiniz belirli adreslere yapılan işlemlere izin verin. Bu, şu anlama gelir: Özel anahtarınız çalınmış _olsa bile_, saldırgan sadece listenizdeki hedef hesaplara varlık aktarabilir. Bu izin listelerini değiştirmek için birden fazla imza gerekir. Bu sayede bir saldırgan, birkaç yedek anahtarınıza erişimi olmadığı sürece kendi adresini listeye ekleyemez.
## Daha iyi kullanıcı deneyimi {#better-user-experience}
-Hesap soyutlama, protokol düzeyinde akıllı sözleşme cüzdanları için destekte bulunduğundan, **daha iyi bir kullanıcı deneyiminin** yanı sıra **gelişmiş güvenlik** de sağlamaktadır. Bunun en önemli nedeni, akıllı sözleşmeler, cüzdanlar ve uygulama geliştiricilerine, kullanıcı deneyimi üzerinde henüz tahmin bile edemeyeceğimiz şekillerde yenilik yapmak için çok daha fazla özgürlük sağlayacak olmasıdır. Hesap soyutlamayla birlikte ortaya çıkacak bazı belirgin iyileştirmeler, işlemlerin hız ve verimlilik için bir araya getirilmesini içermektedir. Örnek olarak, basit bir takasın mantıken tek tıklamayla gerçekleştirilebilecek bir işlem olması gerekir. Ancak bugün, takas yürütülmeden önce token'ların harcamasını onaylamak için birden fazla işlemin imzalanması gerekmektedir. Hesap soyutlama, işlemlerin gruplanmasına izin vererek bu sorunu ortadan kaldırmaktadır. Ayrıca gruplandırılmış işlemler, her işlem için gereken tokenlerin doğru değerini tam olarak onaylayabilir ve işlem tamamlandıktan sonra onayları iptal ederek ek güvenlik sağlayabilir.
+Hesap soyutlama, protokol düzeyinde akıllı sözleşme cüzdanları için destekte bulunduğundan, **daha iyi bir kullanıcı deneyiminin** yanı sıra **gelişmiş güvenlik** de sağlamaktadır. Bunun en önemli nedeni, akıllı sözleşmeler, cüzdanlar ve uygulama geliştiricilerine, kullanıcı deneyimi üzerinde henüz tahmin bile edemeyeceğimiz şekillerde yenilik yapmak için çok daha fazla özgürlük sağlayacak olmasıdır. Hesap soyutlamayla birlikte ortaya çıkacak bazı belirgin iyileştirmeler, işlemlerin hız ve verimlilik için bir araya getirilmesini içermektedir. Örnek olarak, basit bir takasın mantıken tek tıklamayla gerçekleştirilebilecek bir işlem olması gerekir. Ancak bugün, takas yürütülmeden önce jetonların harcanmasını onaylamak için birden fazla işlemin imzalanması gerekmektedir. Hesap soyutlama, işlemlerin gruplanmasına izin vererek bu sorunu ortadan kaldırmaktadır. Ayrıca gruplandırılmış işlemler, her işlem için gereken tokenlerin doğru değerini tam olarak onaylayabilir ve işlem tamamlandıktan sonra onayları iptal ederek ek güvenlik sağlayabilir.
Gaz ücretlerinin yönetimi de hesap soyutlama ile daha çok iyileştirildi. Uygulamalar kullanıcılarının gaz ücretlerini ödemeyi teklif etmekle kalmaz, aynı zamanda gaz ücretleri ETH dışındaki token'larla da ödenebilir. Bu da kullanıcıların yapacağı işlemler için bir ETH bakiyesi tutma zorunluluğunu ortadan kaldırmaktadır. Bu, kullanıcının token'larını sözleşme içerisinde ETH ile değiştirerek çalışır ve ardından ETH'yi gaz için ödemek üzere kullanır.
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/beacon-chain/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/beacon-chain/index.md
index 1d753692e81..f728d05488a 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/beacon-chain/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/beacon-chain/index.md
@@ -4,10 +4,10 @@ description: Hisse ispatını Ethereum'a tanıtan yükseltme olan İşaret Zinci
lang: tr
template: upgrade
image: /images/upgrades/core.png
-alt:
-summaryPoint1: İşaret Zincirinin Ethereum ekosistemine hisse ispatı olarak eklenmesi.
-summaryPoint2: Original Ethereum Hisse İspatı zinciri ile eylül 2022de birleştirilmiştir.
-summaryPoint3: İşaret Zinciri ve mutabakat mantığını ve şimdilerde Ethereumu güvende tutan blok dedikodusu protokolünü tanıttı.
+alt:
+summaryPoint1: İşaret Zinciri, hisse ispatını Ethereum ekosisteminde uygulamaya koydu.
+summaryPoint2: Eylül 2022'de orijinal Ethereum iş ispatı zinciriyle birleştirildi.
+summaryPoint3: İşaret Zinciri, Ethereum'u güvence altına alan mutabakat mantığını ve blok dedikodusu protokolünü tanıttı.
---
@@ -28,7 +28,7 @@ summaryPoint3: İşaret Zinciri ve mutabakat mantığını ve şimdilerde Ethere
İşaret Zinciri, Ethereum'a [Hisse İspatını](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) tanıttı. Bu, Ethereum'u güvende tutar ve süreç doğrulayıcılarına daha fazla ETH kazandırır. Pratikte hisseleme, doğrulayıcı yazılımını aktive etmek için ETH'nin hisselenmesini içerir. Bir paydaş olarak, zincirde yeni bloklar oluşturan ve doğrulayan yazılımı çalıştırırsınız.
-Hisseleme [ madenciliğin](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/) eskiden yaptığına benzer bir amaca hizmet eder, ancak birçok yönden farklıdır. Madencilik güçlü donanım, enerji harcaması gibi büyük ön harcamalar gerektiriyordu ve ölçeklendirilmiş ekonomilere sebep oluyor ve merkeziyetçiliği teşvik ediyordu. Madencilik ayrıca varlıkları teminat olarak kitlemeye gerek duymuyordu ve protokolün uğranan saldırıdan sonra gerekli kişilere gerekli ceza vermesini de sınırlandırıyordu.
+Hisseleme, [ madenciliğin](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/) eskiden hizmet ettiğine benzer bir amaca hizmet eder, ancak birçok yönden farklıdır. Madencilik güçlü donanım, enerji harcaması gibi büyük ön harcamalar gerektiriyordu ve ölçeklendirilmiş ekonomilere sebep oluyor ve merkeziyetçiliği teşvik ediyordu. Madencilik ayrıca varlıkları teminat olarak kitlemeye gerek duymuyordu ve protokolün uğranan saldırıdan sonra gerekli kişilere gerekli ceza vermesini de sınırlandırıyordu.
Hisse ispatına geçiş Ethereum'u, iş ispatına kıyasla, çok daha güvenli ve merkeziyetsiz hale getirdi. Ağa katılan insan sayısı arttıkça, mevcut ağ bir o kadar merkeziyetsiz ve saldırılara karşı daha da güvende olur.
@@ -40,7 +40,7 @@ Ve hisse ispatını mutabakat mekanizması olarak kullanmak, [ şuan sahip oldu
### Parçalama için ayarlamalar {#setting-up-for-sharding}
-İşaret Zinciri, Ethereum Ana Ağı ile birleştiğinden beri, Ethereum topluluğu ağı ölçeklendirmeye başladı.
+İşaret Zinciri, Ethreum Ana Ağı ile birleştiğinden beri, Ethereum topluluğu ağı ölçeklendirmeye başladı.
Hisse İspatı, herhangi bir zamanda, her biri ETH'nin söz konusu olduğu tüm onaylanmış blok üreticilerinin kaydına sahip olma avantajına sahiptir. Bu kayıt defteri, bölme ve fethetme yeteneği için zemin hazırlar, ancak belirli ağ sorumluluklarını güvenilir bir şekilde böler.
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/danksharding/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/danksharding/index.md
index 7a37e71d9b6..c499806e981 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/danksharding/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/danksharding/index.md
@@ -11,39 +11,43 @@ summaryPoints:
# Danksharding {#danksharding}
-**Danksharding** Ethereum 'un nasıl tamamen ölçeklendirebilir bir blok zincire dönüşebilir sorusunun cevabı, ancak o noktaya gelebilmek için yapılması gereken birkaç protokol yükseltmesi var. **Proto-Danksharding** de bu yolun ortalarında bulunan bir adım. İkisi de Katman 2'deki işlemleri kullanıcılar için mümkün olduğu kadar ucuz tutmaya ve Ethereumu >saniyede 100.000 işleme kadar ölçeklendirebilmeyi hedefliyor.
+**Danksharding** Etherum'un nasıl tamamen ölçeklendirebilir bir blok zincire dönüşebilir sorusunun cevabı, ancak o noktaya gelebilmek için yapılması gereken birkaç protokol yükseltmesi var. **Proto-Danksharding** de bu yolun ortalarında bulunan bir adım. İkisi de Katman 2'deki işlemleri kullanıcılar için mümkün olduğu kadar ucuz tutmaya ve Ethereumu >saniyede 100.000 işleme kadar ölçeklendirebilmeyi hedefliyor.
## Proto-Danksharding nedir? {#what-is-protodanksharding}
-Proto-Danksharding, [ EIP-4844](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844) olarak da bilinir, [toplamaların](/layer-2/#rollups) bloklara daha uygun veri ekleyebilmesi için bir yöntemdir. Bu iki kavramın isimleri fikri ortaya atan araştırmacılardan gelmektedir: Protolambda ve Dankrad Feist. İşlemlerini `CALLDATA`'ya kaydettikleri için toplamalar şu an için kullanıcı işlemlerini ne kadar uyguna yapabilecekleri konusunda sınırlandırılmışlardır. Bu çok pahalı çünkü Ethereum düğümleri tarafından işleniyor ve toplamaların veriye kısa bir süre ihtiyaç duymasına rağmen zincirde sonsuza kadar yaşıyor. Proto-Danksharding bloklara takılıp gönderilebilen veri damlalarını tanıtıyor. Bu veri damlaları Ethereum Sanal Makinesi için erişilebilir değildir ve belli bir süreden sonra otomatik olarak silinir (1-3 ay). Bu, toplamaların verilerini çok daha ucuza gönderebileceklerini ve birikimleri de son kullanıcılara ucuz işlemler adı altında aktarabileceği anlamına gelir.
+Proto-Danksharding, [ EIP-4844](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844) olarak da bilinir ve [toplamaların](/layer-2/#rollups) bloklara daha uygun veri ekleyebilmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu iki kavramın isimleri fikri ortaya atan araştırmacılardan gelmektedir: Protolambda ve Dankrad Feist. Toplamalar tarihsel olarak, işlemlerini `CALLDATA`'da gönderdikleri için kullanıcı işlemlerini ne kadar ucuz hale getirebilecekleri konusunda sınırlamaya tabiydi.
+
+Bu, tüm Ethereum düğümleri tarafından işlendiği ve sonsuza kadar zincir üstünde kaldığı için pahalıdır, oysa toplamalar verilere yalnızca kısa bir süre için ihtiyaç duyar. Proto-Danksharding, bloklara gönderilebilen ve eklenebilen veri kümelerini blob'larını kullanıma sunuyor. Bu blob'lardaki verilere EVM tarafından erişilemez ve bu veriler belirli bir zaman aralığından sonra otomatik olarak silinir (bu belgenin yazımı sırasında 4096 dönem veya yaklaşık 18 gün olarak ayarlanmıştır). Bu, toplamaların verilerini çok daha ucuza gönderebileceklerini ve birikimleri de son kullanıcılara ucuz işlemler adı altında aktarabileceği anlamına gelir.
-Toplamalar Ethereum'u ölçeklendirmek için Zincir dışındaki işlemleri harmanlayarak ve sonrasında da Ethereum'a sonuçları göndererek uygulanan yollardır. Bir Toplama esas olarak iki bölümden oluşur, veri ve yürütme kontrolü. Veri, Ethereum'a gönderilen durum değişikliğini üretmek için bir toplama tarafından işlenen bir işlem sekansıdır. Yürütme kontrolü, işlemlerin dürüst bir aktör ("kanıtlayıcı) tarafından teklif edilen durum değişikliğinin doğru olduğundan emin olunması için tekrar uygulanmasıdır. Yürütme kontrolünün yapılması için, işlem verisi herkesin yükleyebileceği ve kontrol edebileceği kadar uzun süredir ulaşılabilir olmalıdır. Bu toplama sıralayıcısının herhangi bir dürüst olmayan davranışın kanıtlayıcı tarafından cezalandırılabileceği anlamına gelir. Ancak, sonsuza kadar da ulaşılabilir olmasına gerek yoktur.
+Toplamalar Ethereum'u ölçeklendirmek için Zincir dışındaki işlemleri harmanlayarak ve sonrasında da Ethereum'a sonuçları göndererek uygulanan yollardır. Bir Toplama esas olarak iki bölümden oluşur, veri ve yürütme kontrolü. Veri, Ethereum'a gönderilen durum değişikliğini üretmek için bir toplama tarafından işlenen bir işlem sekansıdır. Yürütme kontrolü, işlemlerin dürüst bir aktör ("kanıtlayıcı) tarafından teklif edilen durum değişikliğinin doğru olduğundan emin olunması için tekrar uygulanmasıdır. İşlem verileri, yürütme kontrolünü yapabilmek için herkesin indirip kontrol edebileceği kadar uzun süre erişilebilir olmalıdır. Bu toplama sıralayıcısının herhangi bir dürüst olmayan davranışın kanıtlayıcı tarafından cezalandırılabileceği anlamına gelir. Ancak, sonsuza kadar da ulaşılabilir olmasına gerek yoktur.
-Toplamalar, Zincir üstündeki işlem verilerine taahhütler gönderirler ve ayrıca asıl veriyi de veri damlalarında ulaşılabilir kılarlar. Bu, kanıtlayıcıların taahhütlerin geçerli olup olmadığını ve yanlış olduğunu düşündüğü verileri bildirebileceği anlamına gelir. Düğüm seviyesinde, veri düğümleri fikir birliği istemcisinde tutulur. Fikir birliği istemcileri veriyi gördüklerini ve ağ içinde yayıldığını kanıtlarlar. Eğer veri sonsuza kadar tutulsaydı, bu istemciler şişer ve düğümleri çalıştırabilmek için büyük donanım gerekliliklerine ihtiyaç duyulurdu. Bunun yerine, her 1 ila 3 ayda bir veri otomatik olarak düğümden çıkarılır. Fikir birliği istemcisi kanıtlayıcıları veriyi onaylamak için yeterince fırsat olduğunu belirtirler. Asıl veri; toplama operatörleri, kullanıcılar ya da başkaları tarafından zincir dışında tutulabilir.
+Toplamalar, Zincir üstündeki işlem verilerine taahhütler gönderirler ve ayrıca asıl veriyi de veri damlalarında ulaşılabilir kılarlar. Bu, kanıtlayıcıların taahhütlerin geçerli olup olmadığını ve yanlış olduğunu düşündüğü verileri bildirebileceği anlamına gelir. Düğüm seviyesinde, veri düğümleri fikir birliği istemcisinde tutulur. Fikir birliği istemcileri veriyi gördüklerini ve ağ içinde yayıldığını kanıtlarlar. Eğer veri sonsuza kadar tutulsaydı, bu istemciler şişer ve düğümleri çalıştırabilmek için büyük donanım gerekliliklerine ihtiyaç duyulurdu. Bunun yerine, veriler her 18 günde bir düğümden otomatik olarak silinir. Fikir birliği istemcisi kanıtlayıcıları veriyi onaylamak için yeterince fırsat olduğunu belirtirler. Asıl veri; toplama operatörleri, kullanıcılar ya da başkaları tarafından zincir dışında tutulabilir.
### Veri damlaları nasıl onaylanır? {#how-are-blobs-verified}
-Toplamalar veri damlalarında uyguladığı işlemleri gönderirler. Ayrıca veri için bir "taahhüt" de gönderirler. Bunu veriye polinom bir fonksiyon sığdırıp yaparlar. Artık bu fonksiyon çeşitli noktalarda değerlendirilebilir. Örneğin aşırı basit bir fonksiyonu ele alırsak, `f(x) = 2x-1`, bu fonksiyonu sonrasında `x = 1`, `x = 2`, `x = 3` için de değerlendirebiliriz ve vereceği sonuçlar `1, 3, 5` olur. Bir kanıtlayıcı aynı uygulamayı veriye uygular ve aynı noktalarda onu değerlendirir. Eğer orijinal veri değişmişse, fonksiyon aynı olmayacaktır, bu yüzden her noktadaki değerler de farklı ölçülecektir. Gerçekte, taahhüt ve kanıt biraz daha karmaşık çünkü bunlar kriptografik fonksiyonlarda sarılıdır.
+Toplamalar, yürüttükleri işlemleri veri blob'larına gönderir. Ayrıca veri için bir "taahhüt" de gönderirler. Bunu, verilere polinom bir fonksiyon sığdırıp yaparlar. Artık bu fonksiyon çeşitli noktalarda değerlendirilebilir. Örneğin aşırı basit bir fonksiyonu ele alırsak, `f(x) = 2x-1`, bu fonksiyonu da sonra `x = 1`, `x = 2`, `x = 3` için de değerlendirebiliriz ve vereceği sonuçlar `1, 3, 5` olur. Bir kanıtlayıcı aynı uygulamayı verilere uygular ve aynı noktalarda onu değerlendirir. Eğer orijinal veri değişmişse, fonksiyon aynı olmaz; bu yüzden her noktadaki değerler de farklı ölçülür. Gerçekte, taahhüt ve kanıt biraz daha karmaşıktır çünkü bunlar kriptografik fonksiyonlara sarılıdır.
### KZG nedir? {#what-is-kzg}
-KZG'nin açılımı Kate-Zaverucha-Goldberg'dür. Bunlar [bir](https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-642-17373-8_11) veri blokunu daha küçük bir veri blokuna indirgeyen bir [şemanın 3 orijinal yazarıdır: "kriptografik taahhüt"](https://dankradfeist.de/ethereum/2020/06/16/kate-polynomial-commitments.html). Veri damları, toplama tarafından girilir ve toplamanın yanlış davranmadığına dair onaylanması şarttır. Bu bir kanıtlayıcının veri damlası içindeki işlemleri taahhütün geçerliliği için tekrar uygulamasını kapsar. Bu, kavramsal olarak yürütüm istemcisilerinin Merkle kanıtlarını kullanarak Ethereum işlemlerinin geçerliliğini sorgulamasıyla aynıdır. KZG verinin içine polinom fonksiyon yerleştiren alternatif bir kanıttır. Taahhüt, polinomu bazı gizli veri noktalarında değerlendirir. Kanıtlayıcı aynı polinomu tekrar tekrar veriye yerleştirir ve aynı değerlerle değerlendirirse, sonuç da hep aynı olur. Bu verinin sıfır bilgi teknikleriyle uyumlu olduğunu onaylamak için bazı toplamalar ve haliyle Ethereum protokolünün farklı bölümleri tarafından kullanılan bir yoldur.
+KZG'nin açılımı Kate-Zaverucha-Goldberg'dür. Bunlar [bir](https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-642-17373-8_11) veri bloğunu daha küçük bir veri bloğuna indirgeyen bir [şemanın 3 orijinal yazarıdır: "kriptografik taahhüt"](https://dankradfeist.de/ethereum/2020/06/16/kate-polynomial-commitments.html). Bir toplama tarafından gönderilen veri blob'unun, toplamanın hatalı davranmadığından emin olmak adına doğrulanması gerekir. Bu, bir kanıtlayıcının taahhüdün geçerliliğini kontrol etmek için blob'daki işlemleri yeniden yürütmesini gerektirir. Bu, yürütüm istemcilerinin Merkle kanıtlarını kullanarak Ethereum işlemlerinin geçerliliğini sorgulamasıyla kavramsal olarak aynıdır. KZG, verilere polinom denklemi yerleştiren alternatif bir kanıttır. Taahhüt, polinomu bazı gizli veri noktalarında değerlendirir. Kanıtlayıcı aynı polinomu tekrar tekrar veriye yerleştirir ve aynı değerlerle değerlendirirse, sonuç da hep aynı olur. Bu verinin sıfır bilgi teknikleriyle uyumlu olduğunu onaylamak için bazı toplamalar ve haliyle Ethereum protokolünün farklı bölümleri tarafından kullanılan bir yöntemdir.
+
+### KZG Töreni neydi? {#what-is-a-kzg-ceremony}
-### KZG Töreni nedir? {#what-is-a-kzg-ceremony}
+KZG töreni, Ethereum topluluğundan birçok kişinin toplu olarak bazı verileri doğrulamak için gizli bir rastgele sayı dizisi oluşturmasını sağlayan bir yöntemdi. Bu sayı dizilerinin kimse tarafından bilinmemesi ve tekrar oluşturulmaması çok önemlidir. Bundan sağlamak için törene katılan her kişi önceki katılımcıdan bir dizi aldı. Sonrasında yeni rastgele değerler oluşturdular (ör. tarayıcılarının farelerinin hareketini ölçmesine izin vererek) ve önceki değer ile karıştırdılar. Daha sonrasında, değeri sıradaki katılımcıya gönderdiler ve kendi yerel makinelerinden tamamen sildiler. Törende bir kişi bunu dürüstçe yaptığı sürece, nihai değer saldırgan tarafından bilinemez.
-KZG Töreni, Ethereum topluluğundan birçok insanın beraber veri onaylamak için kullanmak üzere yazdığı rastgele bir dizidir. Bu sayı dizilerinin kimse tarafından bilinmemesi ve tekrar oluşturulmaması çok önemlidir. Bundan emin olmak için, törene katılan herkes önceki katılımcıdan bir dizi alır. Sonra kendileri bazı yeni değerler oluştururlar (örnek: internet tarayıcısının mouse hareketini ölçmesine izin vermek) ve önceki değerlerle karıştırırlar. Sonrada bu değeri bir sonraki katılımcıya gönderirler ve yerel cihazlarından silerler. Törendeki bir kişi bunu dürüst yaptığı sürece, son değer saldırgan için bilinemez olacak. EIP-4844 KZG töreni hâlâ açıktı ve on binlerce insan kendi entropilerini eklemek için katıldı. Bu törenin baltanabilmesi için, katılımcıların %100'ünün aktif olarak sahtekar olması gerekirdi. Katılımcıların gözünde, eğer kendilerinin dürüst olduklarını biliyorlarsa, başkalarına güvenmeye gerek yoktu çünkü kendilerinin zaten töreni güvende tuttuklarını biliyorlardı (N'de 1 dürüst katılımcı gerekliliğini kişisel olarak sağlamışlardı).
+EIP-4844 KZG töreni herkese açıktı ve on binlerce insan kendi entropisini (rastgelelik) eklemek için katıldı. Toplamda 140.000'den fazla katkı yapılarak dünyanın bu türden en büyük töreni gerçekleştirildi. Bu törenin baltanabilmesi için, katılımcıların %100'ünün aktif olarak sahtekar olması gerekirdi. Katılımcıların gözünde, eğer kendilerinin dürüst olduklarını biliyorlarsa, başkalarına güvenmeye gerek yoktu çünkü kendilerinin zaten töreni güvende tuttuklarını biliyorlardı (N'de 1 dürüst katılımcı gerekliliğini kişisel olarak sağlamışlardı).
-Bir toplama, damlada veri yayınladığında, zincirde yayınladıkları bir taahhüt sağlarlar. Bu taahhüt belli başlı noktalara polinom yerleştirmenin değerlendirilmesinin bir sonucudur. Bu noktalar, KZG töreninde oluşturulan rastgele numaralar tarafından tanımlanır. Kanıtlayıcılar veriyi onaylamak için polinomu aynı noktalarda değerlendirebilirler - eğer aynı değerlere ulaştılarsa veri doğrudur.
+Bir toplama, bir blob'a veri gönderdiğinde, verileri zincir üstünde gönderdiklerine dair bir "taahhüt" sağlarlar. Bu taahhüt belli başlı noktalara polinom yerleştirmenin değerlendirilmesinin bir sonucudur. Bu noktalar, KZG töreninde oluşturulan rastgele numaralar tarafından tanımlanır. Kanıtlayıcılar veriyi onaylamak için polinomu aynı noktalarda değerlendirebilirler - eğer aynı değerlere ulaştılarsa veri doğrudur.
@@ -54,14 +58,14 @@ Eğer biri bu taahhüt için kullanılan rastgele lokasyonları biliyorsa, söz
- Ne Danksharding ne de Proto-Danksharding blok zinciri çoklu parçalara ayırmayı hedeflemiş olan geleneksel "Parçalama"ya uymaz. Parça zincirleri artık yol haritasının bir parçası değildir. Bunun yerine, "Danksharding", Ethereum'u ölçeklendirmek için damlalar etrafında dağıtılmış veri örneklendirmesini kullanır. Bu, uygulanması çok daha kolay bir yöntemdir. Bu modele bazen "veri parçalama" da denir.
+ Ne Danksharding ne de Proto-Danksharding, blokzinciri birden fazla parçaya ayırmayı hedefleyen geleneksel "parçalama" modelini uygulamaz. Parça zincirleri artık yol haritasının bir parçası değildir. Bunun yerine, "Danksharding", Ethereum'u ölçeklendirmek için damlalar etrafında dağıtılmış veri örneklendirmesini kullanır. Bu, uygulanması çok daha kolay bir yöntemdir. Bu modele bazen "veri parçalama" da denir.
## DankSharding nedir? {#what-is-danksharding}
Danksharding, Proto-Danksharing ile başlayan toplama ölçeklemesinin tamamen gerçekleştirilmesidir. Danksharding, sıkıştırılmış işlem verilerini boşaltabilmek adına Ethereum'a toplamalar için fazla miktarda alan sağlayacaktır. Bu da Ethereum'un yüzlerce bağımsız toplamayı kolaylıkla destekleyebileceği ve saniyede milyonlarca işlem gerçekleştirebileceği anlamına gelir.
-Bunun çalışma mantığı damlaların, Proto-Danksharding'teki bloklara bağlı 1'den tam Danksharding'deki 64'e genişletilmesidir. Diğer gerekli değişiklikler, fikir birliği istemcilerinin yeni büyük damlalarla başa çıkabilmek için gereken çalışma biçimindeki güncellemelerdir. Bu değişiklerden bazıları, Danksharding'den bağımsız sebeplerden dolayı halihazırda yol haritasında bulunmaktadır. Örneğin, Danksharding, "önerici-inşa edici" ayrımının uygulanmış olmasını gerektirir. Bu, blok inşası ve blok önerisi görevlerini farklı doğrulayıcılara dağıtan bir yükseltmedir. Benzer şekilde Danksharding için, veri ulaşılabilirliği örneklemi gereklidir. Ancak, aynı zamanda yüklü miktarda geçmiş verileri depolamayan hafif istemcilerin (durumsuz istemciler) geliştirilmesinde de gereklidir.
+Bunun çalışma biçimi, Proto-Danksharding'de bloklara bağlı blob'ların sayısının altıdan (6) tam Danksharding'de 64'e çıkarılması şeklindedir. Diğer gerekli değişiklikler, fikir birliği istemcilerinin yeni büyük damlalarla başa çıkabilmek için gereken çalışma biçimindeki güncellemelerdir. Bu değişiklerden bazıları, Danksharding'den bağımsız sebeplerden dolayı halihazırda yol haritasında bulunmaktadır. Örneğin, Danksharding, "önerici-inşa edici" ayrımının uygulanmış olmasını gerektirir. Bu, blok inşası ve blok önerisi görevlerini farklı doğrulayıcılara dağıtan bir yükseltmedir. Benzer şekilde Danksharding için, veri ulaşılabilirliği örneklemi gereklidir. Ancak, aynı zamanda yüklü miktarda geçmiş verileri depolamayan hafif istemcilerin (durumsuz istemciler) geliştirilmesinde de gereklidir.
@@ -69,7 +73,7 @@ Bunun çalışma mantığı damlaların, Proto-Danksharding'teki bloklara bağl
-
+
Veri kullanılabilirliği örneklendirmesi, doğrulayıcıların hızlı ve etkili bir şekilde damla verilerini doğrulayabilmesi için gereklidir. Veri kullanılabilirliği örneklendirmesi kullanılarak, doğrulayıcılar damla verisinin kullanılabilir ve doğru şekilde taahhüt edilmiş olduğundan çok emin olabilirler. Her doğrulayıcı rastgele birkaç veri noktası örnekleyerek kanıt oluşturabilir. Yani hiçbir doğrulayıcının bütün damlayı kontrol etmesi gerekmez. Veri kaybı olması durumunda, hızlıca tespit edilir ve damla reddedilir.
@@ -77,7 +81,7 @@ Veri kullanılabilirliği örneklendirmesi, doğrulayıcıların hızlı ve etki
### Güncel ilerleme {#current-progress}
-Full Danksharding için birkaç yıl daha beklememiz gerekiyor. Ancak, Proto-Danksharding nispeten daha yakın bir tarihte gelecektir. Yazım zamanında (Şubat 2023) KZG töreni hâlâ açık ve şu ana kadar toplam 50000 kişiyi katkıda bulunacak kadar etkiledi. Proto-Danksharding için [EIP](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844)'nin olgunlaştığını söyleyebiliriz, özellikler konusunda anlaşıldı ve müşteriler şu anda yürütülen bazı testleri uygulayıp üretime hazır hale getirdi. Bundan sonraki adım ise, bu değişimleri halka açık bir Test Ağında denemek. [EIP 4844 hazırlık kontrolünü](https://github.com/ethereum/pm/blob/master/Breakout-Room/4844-readiness-checklist.md#client-implementation-status) takip ederek güncel durumdan haberdar kalabilirsiniz.
+Full Danksharding için birkaç yıl daha beklememiz gerekiyor. Bu arada, KZG töreninde 140.000'den fazla katkı gerçekleşti ve Proto-Danksharding için [EIP](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844) olgunlaştı. Bu öneri, tüm test ağlarında tam olarak uygulanmış ve Mart 2024'te Cancun-Deneb ("Dencun") ağ yükseltmesi ile Ana Ağda faaliyete alınmıştır.
### Daha fazla bilgi {#further-reading}
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/dencun/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/dencun/index.md
new file mode 100644
index 00000000000..d97715033bc
--- /dev/null
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/dencun/index.md
@@ -0,0 +1,120 @@
+---
+title: Cancun-Deneb (Dencun) SSS
+description: Cancun-Deneb (Dencun) ağ güncellemesi hakkında sıkça sorulan sorular
+lang: tr
+---
+
+# Cancun-Deneb (Dencun) {#dencun}
+
+Cancun-Deneb (Dencun), Ethereum ağında **Proto-Danksharding'i (EIP-4844)** etkinleştiren ve daha ucuz [katman 2 (L2)](/glossary/#layer-2) toplama depolaması için geçici veri **blob'ları** sunan bir yükseltmedir.
+
+Yeni bir işlem türü, toplama sağlayıcılarının verileri "blob" olarak bilinen yapılarda daha az maliyetle depolamasına olanak tanıyor. Blob'ların ağda yaklaşık 18 gün (daha kesin olarak 4096 [dönem](/glossary/#epoch)) boyunca erişilebilir olacağı garanti edilir. Bu sürenin sonunda blob'lar ağdan temizlenir ancak uygulamalar, verilerinin geçerliliğini kanıtlar yardımıyla hala doğrulayabilir.
+
+Bu, toplamaların maliyetini önemli ölçüde azaltır, zincir büyümesini sınırlar ve hem güvenliği hem de merkeziyetsiz bir düğüm operatörü grubunu korurken daha fazla kullanıcının desteklenmesine yardımcı olur.
+
+## Proto-Danksharding nedeniyle düşen ücretlerin toplamalara ne zaman yansımasını bekliyoruz? {#when}
+
+- Bu yükseltme, dönem 269568'de, **13-Mar-2024 13:55PM (UTC)** tarihinde etkilenleştirildi
+- Arbitrum veya Optimism gibi tüm büyük toplama sağlayıcıları, blob'ların yükseltmenin hemen ardından destekleneceğini sinyalini verdi
+- Her sağlayıcının yeni blob alanından yararlanmak için sistemlerini güncellemesi gerektiği için bağımsız toplama desteğinin zaman çizelgesi değişiklik gösterebilir
+
+## Sert çatallanma sonrasında ETH nasıl dönüştürülebilir? {#scam-alert}
+
+- **ETH'niz İçin Hiçbir İşlem Gerekmiyor**. Ethereum Dencun yükseltmesinin ardından, ETH'nizi dönüştürmeniz ya da yükseltmeniz gerekmez. Hesap bakiyeleriniz aynı kalacak ve sert çatallanmanın ardından şu an sahip olduğunuz ETH mevcut biçiminde erişilebilir olacaktır.
+- **Dolandırıcılıklara Karşı Dikkatli Olun!** **ETH'nizi "yükseltmenizi" söyleyen kişiler sizi dolandırmaya çalışıyor.** Bu yükseltmeyle ilgili yapmanız gereken hiçbir şey yok. Varlıklarınız hiçbir şekilde etkilenmeyecek. Unutmayın, bilgi sahibi olmak dolandırıcılıklardan korunmanın en iyi yoludur.
+
+[Dolandırıcılığı tanıma ve dolandırıcılıktan kaçınma hakkında daha fazla bilgi](/güvenlik/)
+
+## Dencun ağ yükseltmesi hangi problemi çözüyor? {#network-impact}
+
+Dencun, ağırlıklı olarak **uygun ücretler** ile **ölçeklenebilirliği** (daha fazla kullanıcı ve daha fazla işlem yönetmeyi) ele alırken, ağın **merkeziyetsizliğini** de koruyor.
+
+Ethereum topluluğu, katman 2 toplamalarını daha fazla kullanıcıyı güvenli bir şekilde desteklemenin birincil yolu olarak gören "toplama merkezli" bir büyüme yaklaşımını benimsiyor.
+
+Toplama ağları, işlemlerin _işlenmesini_ (veya "yürütülmesini") Ana Ağdan ayrı olarak gerçekleştirir ve ardından sonuçların kriptografik kanıtını ve/veya sıkıştırılmış işlem verilerini kayıt tutma amacıyla Ana Ağa geri gönderir. Bu kanıtların depolanması bir masrafa yol açıyordu ([gaz](/glossary/#gas) biçiminde) ve Proto-Danksharding öncesinde tüm ağ düğüm operatörleri tarafından kalıcı olarak depolanması gerektiği için pahalı bir işti.
+
+Dencun yükseltmesinde Proto-Danksharding'in tanıtılması, düğüm operatörlerinin bu verileri yalnızca yaklaşık 18 gün boyunca saklamasının yeterli olmasını beraberinde getirerek bu kanıtlar için daha ucuz veri depolama olanağı sağlıyor; ardından veriler, donanım gereksinimlerinin genişlemesini önlemek için güvenli bir şekilde kaldırılabiliyor. Toplamalar genellikle 7 günlük bir çekim süresine sahip olduğundan bu süre boyunca L1'de blob'lar mevcut olduğu sürece güvenlik modeli değişmez. 18 günlük temizleme süresi, bu süreç için önemli bir tampon sağlar.
+
+[Ethereum'u ölçeklendirme hakkında daha fazla bilgi için](/roadmap/scaling/)
+
+## Eski blob verilerine nasıl erişilir? {#historical-access}
+
+Normal Ethereum düğümleri her zaman ağın _mevcut durumunu_ saklayacak olsa da, tarihsel blob verileri başlangıcından yaklaşık 18 gün sonra kaldırılabilir. Bu veriler kaldırılmadan önce Ethereum bu verilerin tüm ağ katılımcılarına sunulmasını sağlayarak aşağıdaki işlemler için zaman tanır:
+
+- İlgili tarafların verileri indirip saklaması.
+- Tüm toplama yarışma dönemlerinin tamamlanması.
+- Toplama işlemlerinin sonuçlandırılması.
+
+_Tarihsel_ blob verileri çeşitli nedenlerle istenebilir ve çeşitli merkeziyetsiz protokoller kullanılarak saklanıp bunlara erişilebilir:
+
+- The Graph gibi \***üçüncü taraf indeksleme protokolleri**, bu verileri kripto-ekonomik mekanizmalarla teşvik edilen merkeziyetsiz bir düğüm operatörleri ağı aracılığıyla saklar.
+- **BitTorrent**, gönüllülerin bu verileri saklayıp başkalarına dağıtabileceği merkeziyetsiz bir protokoldür.
+- **[Ethereum portal ağı](/developers/docs/networking-layer/portal-network/)**, BitTorrent'e benzer şekilde verileri katılımcılar arasında dağıtarak merkeziyetsiz düğüm operatörleri ağı aracılığıyla tüm Ethereum verilerine erişim sunmayı amaçlar.
+- **Bireysel kullanıcılar** geçmişe bakmak amacıyla diledikleri verilerin kendilerine ait kopyalarını saklamakta her zaman özgürdür.
+- **Toplama sağlayıcıları**, toplamalara ilişkin kullanıcı deneyimini geliştirmek için bu verileri depolamaya teşvik edilir.
+- **Blok arayıcıları** genellikle tüm bu bilgileri kolayca geçmişe bakmak için indeksleyen ve depolayan arşiv düğümlerini çalıştırır ve kullanıcıların bunlara bir web arayüzü aracılığıyla erişmesini sağlar.
+
+Tarihsel durumu geri yüklemenin **1/N güven modeli** üzerinde çalıştığını belirtmek önemlidir. Bu, ağın mevcut durumunu kullanarak doğruluğunu onaylamak için yalnızca _tek bir güvenilir kaynaktan_ gelen verilere ihtiyacınız olduğu anlamına gelir.
+
+## Bu yükseltme, Ethereum'un genel yol haritasına nasıl katkıda bulunuyor? {#roadmap-impact}
+
+Proto-Danksharding, [Danksharding](/roadmap/danksharding/)'in tam olarak uygulanması için zemin hazırlar. Danksharding, toplama verilerinin depolama alanını düğüm operatörleri arasında dağıtmak üzere tasarlanmıştır; bu sayede, her operatörün toplama verilerinin sadece küçük bir kısmını işlemesi gerekir. Bu dağıtım, blok başına veri parçacıklarının sayısını artırır ve bu da Ethereum'u daha fazla kullanıcıyı ve işlem hacmini destekleyebilecek şekilde ölçeklendirmek için gereklidir.
+
+Bu ölçeklenebilirlik, bir yandan merkeziyetsiz bir ağın sürdürülmesini sağlarken diğer yandan uygun ücretler ve daha gelişmiş uygulamalarla [Ethereum'daki milyarlarca kullanıcıyı desteklemek](/roadmap/scaling/) açısından hayati önem taşır. Bu değişiklikler olmadan, düğüm operatörleri için gereken donanım talepleri artacak ve giderek daha pahalı ekipmanlara ihtiyaç duyulacaktır. Bu, daha küçük operatörlerin devre dışı kalmasına yol açabilir ve ağ üzerindeki kontrolün birkaç büyük operatörde toplanmasına neden olabilir, bu da merkeziyetsizlik ilkesine aykırıdır.
+
+## Bu yükseltme tüm Ethereum mutabakat ve doğrulayıcı istemcilerini etkiliyor mu? {#client-impact}
+
+Evet, Proto-Danksharding (EIP-4844) hem yürütüm istemcilerinin hem de fikir birliği istemcilerinin güncellenmesini gerektirir. Tüm ana Ethereum istemcileri, yükseltmeyi destekleyen sürümler yayımlamıştır. Yükseltme sonrasında Ethereum ağı ile senkronizasyonu sürdürmek için düğüm operatörlerinin desteklenen bir istemci sürümü çalıştırdıklarından emin olmaları gerekir. İstemci sürümleri hakkındaki bilgilerin zamana duyarlı olduğunu ve kullanıcıların en güncel ayrıntılar için en son güncellemelere başvurmaları gerektiğini unutmayın. [Desteklenen istemci sürümleri hakkında ayrıntılara bakın](https://blog.ethereum.org/2024/02/27/dencun-mainnet-announcement#client-releases).
+
+Fikir birliği istemcileri, yükseltmeye uyum sağlayacak şekilde güncellenen _Doğrulayıcı_ yazılımını yönetir.
+
+## Cancun-Deneb (Dencun), Goerli veya diğer Ethereum test ağlarını nasıl etkiler? {#testnet-impact}
+
+- Devnets, Goerli, Sepolia ve Holesky'nin her biri Dencun yükseltmesinden geçmiştir ve Proto-Danksharding tüm işlevleriyle çalışmaktadır
+- Toplama geliştiricileri, bu ağları EIP-4844 testleri için kullanabilir
+- Çoğu kullanıcı test ağında yapılan bu değişiklikten hiçbir şekilde etkilenmeyecektir
+
+## Artık L2'ler üzerindeki tüm işlemler geçici blob alanını mı kullanacak yoksa seçme şansına sahip olacak mısınız? {#calldata-vs-blobs}
+
+Ethereum'un Katman 2'deki (L2) toplama işlemleri, geçici blob alanı veya kalıcı akıllı sözleşme verileri olmak üzere iki tür veri depolama seçeneğine sahiptir. Blob alanı, düşük maliyetle geçici depolama sağlayan ekonomik bir seçenektir. Gerekli tüm yarışma dönemlerinde veri kullanılabilirliğini garanti eder. Diğer yandan, akıllı sözleşme verileri kalıcı depolama sunmakla birlikte daha maliyetlidir.
+
+Blob alanı veya calldata seçeneklerinden hangisinin kullanılacağına dair karar, ağırlıklı olarak toplama sağlayıcıları tarafından verilir. Bu kararı, blob alanına olan mevcut talebe dayandırırlar. Toplamalar, blob alanına olan talep yüksekse verilerin zamanında gönderilmesini sağlamak için calldata'yı tercih edebilir.
+
+Teorik olarak kullanıcıların tercih ettikleri depolama türünü seçmeleri mümkün olsa da, genellikle bu seçimi toplama sağlayıcıları yönetir. Kullanıcılara bu seçeneğin sunulması, özellikle uygun maliyetli paketleme işlemlerinde karmaşıklık yaratacaktır. Kullanıcılar, bu seçime ilişkin özel ayrıntılar için ilgili toplama sağlayıcıları tarafından sağlanan dokümanlara başvurmalıdır.
+
+## 4844, L1 gazını azaltacak mı? {#l1-fee-impact}
+
+Önemli ölçüde değil. Toplama sağlayıcılarının kullanması amacıyla sadece blob alanı için yeni bir gaz pazarı tanıtıldı. _Her ne kadar L1'deki ücretler, toplama verilerinin blob'lara aktarılmasıyla azaltılabilse de, bu yükseltme öncelikli olarak L2 ücretlerinin azaltılmasına odaklanıyor. L1'deki (Ana Ağ) ücretlerin azaltılması, daha az ölçüde ikinci dereceden bir etki olarak ortaya çıkabilir._
+
+- L1 gaz azalması, toplama sağlayıcıları tarafından blob verilerinin benimsenmesiyle/kullanımıyla orantılı olacaktır
+- L1 gazı, toplama dışı faaliyetler sayesinde muhtemelen rekabet gücünü koruyacaktır
+- Blob alanı kullanımını benimseyen toplamalar, daha az L1 gazı talep edecek ve bu sayede kısa vadede L1 gaz ücretleri aşağı çekilebilecektir
+- Blob alanı hala sınırlı olduğundan bir blok içindeki blob'lar doymuşsa/doluysa, verilerini kalıcı veri olarak göndermek için toplamalar gerekli olabilir ve bu da L1 ve L2 gaz fiyatlarını artırabilir
+
+## Bu, diğer EVM katman 1 blokzincirlerindeki ücretleri düşürecek mi? {#alt-l1-fee-impact}
+
+Hayır. Proto-Danksharding'in faydaları, ispatlarını katman 1'de (Ana Ağ) saklayan Ethereum katman 2 toplamalarına özgüdür.
+
+Sadece Ethereum Sanal Makinesi (EVM) ile uyumlu olması, bir ağın bu yükseltmeden herhangi bir fayda sağlayacağı anlamına gelmez. Ethereum'dan bağımsız çalışan ağlar (EVM uyumlu olup olmamalarına bakılmaksızın) verilerini Ethereum'da depolamaz ve bu yükseltmeden herhangi bir fayda sağlamaz.
+
+[Katman 2 toplamaları hakkında daha fazla bilgi](/layer-2/)
+
+## Görsel olarak öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? {#visual-learner}
+
+
+
+_Unlocking Ethereum's Scaling, EIP-4844 — Finematics _
+
+
+
+_Blobspace 101 with Domothy — Bankless_
+
+## Daha fazla kaynak {#further-reading}
+
+- [EIP4844.com](https://www.eip4844.com/)
+- [EIP-4844: Shard blob transactions (Proto-Danksharding)](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844)
+- [Dencun Ana Ağ Duyurusu](https://blog.ethereum.org/2024/02/27/dencun-mainnet-announcement) - _Ethereum Foundation blog_
+- [Otostopçunun Ethereum Rehberi: Proto-Danksharding](https://members.delphidigital.io/reports/the-hitchhikers-guide-to-ethereum/#proto-danksharding-eip-4844) - _Jon Charbonneau_
+- [Proto-Danksharding SSS](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/proto_danksharding_faq) - _Vitalik Buterin_
+- [EIP-4844'ün Ayrıntılı Açıklaması: Cancun Yükseltmesinin Temeli](https://medium.com/@ebunker.io/an-in-depth-explanation-of-eip-4844-the-core-of-the-cancun-upgrade-de7b13761d2c) - _Ebunker_
+- [AllCoreDevs Güncellemesi 016](https://tim.mirror.xyz/HzH5MpK1dnw7qhBSmzCfdCIxpwpD6DpwlfxtaAwEFro) - _Tim Beiko_
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/future-proofing/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/future-proofing/index.md
index 4f53c90fbf3..d7bddacd3a4 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/future-proofing/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/future-proofing/index.md
@@ -11,11 +11,11 @@ Yol haritasının bazı bölümleri Ethereum'u yakın vadede ölçeklendirmek ve
## Kuantum direnci {#quantum-resistance}
-Günümüz Ethereum'unu koruyan bazı kriptografiler, kuantum hesaplama gerçeklik haline geldiğinde tehlikeye girecek. Kuantum bilgisayarlarının modern kriptografiye gerçek anlamda bir tehdit oluşturması muhtemelen onlarca yıl uzakta olsa da, Ethereum gelecek yüz yıllar boyunca güvende olacak şekilde inşa ediliyor. Bunun anlamı; mümkün olan en kısa sürede [ Ethereum'u kuantum dirençli](https://consensys.net/blog/developers/how-will-quantum-supremacy-affect-blockchain/) hale getirmektir.
+Günümüzde Ethereum'unu güvence altında tutan [kriptografinin](/glossary/#cryptography) bir kısmı, kuantum bilişimin gerçeğe dönüşmesiyle tehlikeye girecektir. Kuantum bilgisayarlarının modern kriptografiye gerçek anlamda bir tehdit oluşturması muhtemelen onlarca yıl uzakta olsa da, Ethereum gelecek yüz yıllar boyunca güvende olacak şekilde inşa ediliyor. Bunun anlamı; mümkün olan en kısa sürede [ Ethereum'u kuantum dirençli](https://consensys.net/blog/developers/how-will-quantum-supremacy-affect-blockchain/) hale getirmektir.
-Ethereum geliştiricilerinin karşılaştığı zorluk, Mevcut hisse ispatı protokolünün geçerli bloklara dair oyları toplamak için BLS olarak bilinen çok verimli bir imza şemasına dayanmasından kaynaklanmaktadır. Bu imza şeması kuantum bilgisayarlar tarafından kırılabilir, ancak kuantum dirençli alternatifleri de o kadar verimli değildir.
+Ethereum geliştiricilerinin karşılaştığı zorluk, mevcut [hisse ispatı](/glossary/#pos) protokolünün geçerli [bloklar](/glossary/#block) üzerindeki oyları toplamak için BLS olarak bilinen çok efektif bir imza şemasına dayanmasıdır. Bu imza şeması kuantum bilgisayarlar tarafından kırılabilir, ancak kuantum dirençli alternatifleri de o kadar verimli değildir.
-Ethereum'da kriptografik sırlar oluşturmak için çeşitli yerlerde kullanılan ["KZG" taahhüt şemaları](/roadmap/danksharding/#what-is-kzg)nın kuantum açısından savunmasız olduğu bilinmektedir. Şu anda, bu durum "güvenilir kurulumlar" kullanılarak önlenmektedir, burada birçok kullanıcı kuantum bilgisayar tarafından tersine mühendislik yapılamayan rastgelelik oluşturur. Ancak ideal çözüm, sadece kuantum güvenli kriptografiyi entegre etmek olacaktır. BLS şemasının yerine verimli bir şekilde geçebilecek iki önde gelen yaklaşım bulunmaktadır: [STARK tabanlı](https://hackmd.io/@vbuterin/stark_aggregation) ve [kafes tabanlı](https://medium.com/asecuritysite-when-bob-met-alice/so-what-is-lattice-encryption-326ac66e3175) imzalama. Bu yöntemler hâlâ araştırılıyor ve prototip aşamasında bulunuyor.
+Ethereum'da kriptografik sırlar oluşturmak için çeşitli yerlerde kullanılan ["KZG" taahhüt şemaları](/roadmap/danksharding/#what-is-kzg)nın kuantum açısından savunmasız olduğu bilinmektedir. Şu anda, bu durum "güvenilir kurulumlar" kullanılarak önlenmektedir, burada birçok kullanıcı kuantum bilgisayar tarafından tersine mühendislik yapılamayan rastgelelik oluşturur. Ancak ideal çözüm, sadece kuantum güvenli kriptografiyi entegre etmek olacaktır. BLS şemasının yerine verimli bir şekilde geçebilecek iki önde gelen yaklaşım bulunmaktadır: [STARK tabanlı](https://hackmd.io/@vbuterin/stark_aggregation) ve [kafes tabanlı](https://medium.com/asecuritysite-when-bob-met-alice/so-what-is-lattice-encryption-326ac66e3175) imzalama. **Bu yöntemler hâlâ araştırılıyor ve prototip haline getiriliyor**.
KZG ve güvenilir kurulumlar hakkındakileri okuyun
@@ -23,13 +23,13 @@ Ethereum'da kriptografik sırlar oluşturmak için çeşitli yerlerde kullanıla
Karmaşıklık, "hatalar" ve saldırganlar tarafından kötüye kullanılabilecek kırılganlıkların önünü açar. Bu yüzden, yol haritası Ethereum'u basitleştirir ve birçok yükseltmeden orada kalmış olan, ancak artık ihtiyaç duyulmayan kodu siler. Daha sade ve daha basit bir kod tabanı geliştiricilerin işlerini sürdürebilmesini ve anlayabilmesini kolaylaştırır.
-Her şeyi daha tutarlı ve basit hale getirmek için [Ethereum Sanal Makinesi'ne (ESM)](/developers/docs/evm) gelecek birkaç güncelleme olacak. Bu güncellemeler[SELFDESTRUCT adındaki işlem kodunu](https://hackmd.io/@vbuterin/selfdestruct) silmeyi de kapsayacak. SELFDESTRUCT, artık ihtiyaç duyulmayan ve nadiren kullanılan, hatta eğer Ethereum'un depolama modeliyle kombine edilir ya da yükseltmelerden herhangi birine katılırsa tehlikeli hale bile gelebilecek bir işlem kodudur. Ethereum istemcileri aynı zamanda hâlâ istense tamamen silinebilecek olan eski işlem türlerini de destekliyor. Gazın hesaplanma şekli kriptografik operasyonları destekleyen matematiksel ve daha tutarlı metodlarla geliştirilebilir.
+Her şeyi daha tutarlı ve basit hale getirmek için [Ethereum Sanal Makinesi'ne (ESM)](/developers/docs/evm) gelecek birkaç güncelleme olacak. Bu güncellemeler[SELFDESTRUCT adındaki işlem kodunu](https://hackmd.io/@vbuterin/selfdestruct) silmeyi de kapsayacak. SELFDESTRUCT, artık ihtiyaç duyulmayan ve nadiren kullanılan, hatta eğer Ethereum'un depolama modeliyle kombine edilir ya da yükseltmelerden herhangi birine katılırsa tehlikeli hale bile gelebilecek bir işlem kodudur. [Ethereum istemcileri](/glossary/#consensus-client), günümüzde tamamen kaldırılan bazı eski işlem tiplerini de halen destekliyor. [Gaz](/glossary/#gas)'ın hesaplanma şekli de halen geliştirilebilir ve bazı kriptografik işlemlerin temelini oluşturan aritmetik için daha efektif yöntemler getirilebilir.
Benzer olarak, Ethereum istemcilerinin günümüzdeki diğer kısımlarına yapılabilecek güncellemeler de var. Şu anda bunun için farklı bir veri sıkıştırma yöntemi kullanan fikir birliği istemcilerini bir örnek olarak verebiliriz. Sıkıştırma şeması bütün ağ ile birleştirildiğinde istemciler arası veri paylaşmak çok daha kolay ve içgüdüsel bir hal alacak.
## Güncel ilerleme {#current-progress}
-Ethereum gelecek ispatı için gereken bir çok yükseltme hâlâ araştırma aşamasında ve uygulanmasına birkaç yıl daha var. SELFDESTRUCT komutunu silme ve fikir birliği istemcilerinde kullanılan sıkıştırma şemasını harmanlama gibi yükseltmeler muhtemelen kuantuma dayanıklı kriptografiden çok daha önce gelecek.
+Ethereum'u geleceğe hazır hale getirmek için gereken birçok güncelleme **halen araştırma sürecinde ve hayata geçirilmeleri için birkaç yıl daha gerekiyor**. SELFDESTRUCT'ın kaldırılması, yürütüm ve fikir birliği istemcilerinde kullanılan sıkıştırma şemasının uyumlu hale getirilmesi gibi yükseltmelerin kuantum dirençli kriptografiden erken gerçekleşmesi daha muhtemeldir.
**Daha fazla bilgi**
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/index.md
index 21c0649cfaa..23851aa2026 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/index.md
@@ -7,9 +7,11 @@ image: /images/heroes/roadmap-hub-hero.jpg
alt: "Ethereum yol haritası"
summaryPoints:
buttons:
- - label: Sonraki yükseltmeler
+ -
+ label: Sonraki yükseltmeler
toId: hangi-degişiklikler-geliyor
- - label: Geçmiş yükseltmeler
+ -
+ label: Geçmiş yükseltmeler
href: /history/
variant: ana hat
---
@@ -59,7 +61,7 @@ Ethereum; ölçeklenebilirliğini, güvenliğini ya da sürdürülebilirliğini
-Yol haritası çoğunlukla, araştırmacı ve geliştirmecilerin yıllar süren çalışmasının ürünüdür çünkü protokol oldukça tekniktir, ancak motive olmuş kişiler katılabilir. Fikirler genellikle [ethresear.ch](https://ethresear.ch/), [Ethereum sihirbazları](https://ethereum-magicians.org/) gibi forumlarda veya Eth Ar&Ge discord sunucusunda tartışma başlıkları olarak ortaya atılır. Yeni keşfedilmiş sistem açıklarına karşı tepkiler, uygulama katmanında çalışan organizasyonlardan (merkeziyetsiz uygulama ve borsalar) öneriler ya da son kullanıcılar için bilinen ihtilaflar (ücretler veya işlem hızları gibi) olabilir. Bu fikirler olgunlaştığında [Ethereum İyileştirme Önerileri](https://eips.ethereum.org/) olarak önerilebilirler. Herhangi bir zamanda topluluk içinden fikir sunulması için bu, tümüyle halka açık biçimde yapılır.
+Yol haritası çoğunlukla, araştırmacı ve geliştirmecilerin yıllar süren çalışmasının ürünüdür çünkü protokol oldukça tekniktir, ancak motive olmuş kişiler katılabilir. Fikirler genellikle [ethresear.ch](https://ethresear.ch/), [Ethereum Magicians](https://ethereum-magicians.org/) veya Eth R&D Discord sunucusu gibi forumlarda tartışmalar olarak başlar. Keşfedilen yeni zayıf noktalara karşı, uygulama katmanında (örneğin [merkeziyetsiz uygulamalar](/glossary/#dapp) ve borsalar) çalışan organizasyonlardan gelen tavsiyeler ya da son kullanıcıların karşılaştığı problemlere (örneğin maliyetler ya da işlem hızları) karşı cevaplar oluşabilir. Bu fikirler olgunlaştığında [Ethereum İyileştirme Önerileri](https://eips.ethereum.org/) olarak önerilebilirler. Herhangi bir zamanda topluluk içinden fikir sunulması için bu, tümüyle halka açık biçimde yapılır.
[Ethereum yönetişimi hakkında daha fazlası](/governance/)
@@ -68,50 +70,50 @@ Yol haritası çoğunlukla, araştırmacı ve geliştirmecilerin yıllar süren
ETH2 neydi?
-
"Eth2" terimi hisse ispatına geçişten önce sıklıkla Ethereum'un geleceği olarak tanımlandı ancak bu, daha kesin bir terminoloji için aşamalı olarak kaldırıldı. Aslen, hisse ispatına geçişten önceki Ethereum ağını geçişten sonraki ağdan ayırmak ya da kimi zaman farklı Ethereum müşterilerine atfedilmek (yürütüm istemcisi bazen ETH1 olarak atfedildi ve fikir birliği istemcileri bazen ETH2 istemcisi olarak atfedildi) için kullanıldı.
+
"Eth2" terimi, Ethereum hisse ispatına geçmeden önce gelecekteki Ethereum'u tanımlamak için yaygın olarak kullanılırdı ancak bu terim kaldırılarak yerine daha kesin bir terminoloji getirildi. Başlangıçta Ethereum ağı hisse ispatına geçmeden önce ve sonrasındaki ağı ayırt etmek için veya bazen farklı Ethereum istemcilerine atıfta bulunmak için kullanıldı (yürütüm istemcileri bazen ETH1 istemcileri olarak adlandırıldı ve fikir birliği istemcileri bazen ETH2 istemcileri olarak adlandırıldı).
## Ethereum'un yol haritası zaman içinde değişecek mi? {#will-ethereums-roadmap-change-over-time}
-Evet, neredeyse kesinlikle. Yol haritası, hem yakın dönemi hem gelecek planlarını kapsayan, Ethereum'u yükseltmenin şu anlık planıdır. Yeni bilgi ve teknolojiler kullanılabilir oldukça yol haritasının değişmesini umuyoruz.
+**Evet, neredeyse kesinlikle**. Yol haritası, hem yakın dönemi hem gelecek planlarını kapsayan, Ethereum'u yükseltmenin şu anlık planıdır. Yeni bilgi ve teknolojiler kullanılabilir oldukça yol haritasının değişmesini umuyoruz.
-Ethereum'un yol haritasını Ethereum'un gelişmesi için bir niyet takımı olarak düşünün; bu, temel araştırma ve geliştiricilerin Ethereum'un ileriye dönük en uygun yolu için en iyi varsayımlarıdır.
+Ethereum'un yol haritasını, Ethereum'u iyileştirmeye yönelik bir amaçlar kümesi olarak düşünün; bu, çekirdek araştırmacıların ve geliştiricilerin Ethereum'un geleceğine ilişkin en iyi hipotezidir.
## Yol haritası ne zaman sonlanacak? {#when-will-the-roadmap-be-finished}
-Ethereum, gelecek 6 ay içinde kimi yükseltmeleri uygulamaya koyacak (ör. hisseleme çekimleri); diğerleri ise daha az önceliğe sahip ve önümüzdeki 5-10 yıl içerisinde uygulamaya konması mümkün görünmüyor (ör. kuantum direnci). Birçok yol haritası elemanı birbirine paralel olarak çalıştığı ve farklı hızlarla geliştirildiği için her bir yükseltmenin kesin zamanlamasını vermek karmaşıktır. Bir yükseltmenin ivediliği zaman içinde dış etmenlere (ör. kuantum bilgisayarlarının performansı ve kullanılabilirliğindeki ani sıçrama, kuantum dirençli kriptografiyi daha ivedi hale getirir) bağlı olarak değişebilir.
+Bazı yükseltmeler daha düşük önceliğe sahiptir ve önümüzdeki 5-10 sene içinde uygulanmaya alınması düşünülmemektedir (ör. kuantum direnci). **Her bir yükseltmenin kesin zamanlamasını tahmin etmek zordur** çünkü birçok yol haritası öğesinin üzerinde paralel olarak çalışılmakta ve bunlar, farklı hızlarda geliştirilmektedir. Bir yükseltmenin ivediliği zaman içinde dış etmenlere (ör. kuantum bilgisayarlarının performansı ve kullanılabilirliğindeki ani sıçrama, kuantum dirençli kriptografiyi daha ivedi hale getirir) bağlı olarak değişebilir.
Ethereum gelişmesini düşünmenin bir yolu da onu biyolojik evrimle kıyaslamaktır. Her ne kadar ağ giderek daha etkin, ölçeklenebilir ve güvenli hale gelip protokol daha az değişime ihtiyaç duysa dahi yeni zorluklara uyum sağlama ve uyumunu sürdürme becerisine sahip bir ağın değişime direnen bir ağa kıyasla başarılı olması daha olasıdır.
## Bir yükseltme varken herhangi bir şey yapmak zorunda mıyım? {#do-i-have-to-do-anything-when-there-is-an-upgrade}
-Yükseltmeler; Ethereum ile nasıl etkileşileceği konusunda daha iyi kullanıcı deneyimi sağlayarak ve belki daha fazla seçenek sunarak son kullanıcıları etkilememe eğilimindedir. Son kullanıcılar ne aktif olarak yükseltmelerde yer alma ne de varlıklarını güvenli tutmak için herhangi bir şey yapma zorunluluğunda değiller. Düğüm operatörleri, müşterilerini bir yükseltmeye hazırlanmaları için bilgilendirmeliler. Bazı yükseltmeler, uygulama geliştiricileri için değişikliklere yol açabilir. Örneğin, tarih sonlanma yükseltmesi, uygulamala geliştiriclerinin geçmiş veriyi farklı kaynaklardan elde etmelerine yol açabilir.
+Yükseltmeler; Ethereum ile nasıl etkileşileceği konusunda daha iyi kullanıcı deneyimi sağlayarak ve belki daha fazla seçenek sunarak son kullanıcıları etkilememe eğilimindedir. **Sıradan kullanıcıların yükseltmelere aktif olarak katılmasına ya da varlıklarını korumak için herhangi bir şey yapmasına gerek yoktur**. [Düğüm](/glossary/#node) operatörlerinin, yükseltmeye hazırlanmak için istemcilerini yükseltmesi gerekecektir. Bazı yükseltmeler, uygulama geliştiricileri için değişikliklere yol açabilir. Örneğin, tarih sonlanma yükseltmesi, uygulamala geliştiriclerinin geçmiş veriyi farklı kaynaklardan elde etmelerine yol açabilir.
## Peki ya Verge, Splurge ve diğerleri? {#what-about-the-verge-splurge-etc}
-[Vitalik Buterin Ethereum yol haritası için](https://twitter.com/VitalikButerin/status/1588669782471368704), Ethereum mimarisine olan etkileriyle bağlantılı olarak çeşitli kategorilere ayrılmış [bir vizyon önerdi](https://twitter.com/VitalikButerin/status/1588669782471368704). Şunları içeriyordu:
+[Vitalik Buterin, Ethereum mimarisi üzerindeki etkilerine göre bağlantı verilen çeşitli kategorilere ayrılmış bir Ethereum yol haritası vizyonu önerdi](https://twitter.com/VitalikButerin/status/1741190491578810445). Şunları içeriyordu:
-- Merge: iş ispatından hisse ispatına geçişle alakalı yükseltmeler
-- Surge: toplamalar ve veri parçalama sayesinde ölçeklenebilirlikle alakalı yükseltmeler
-- Ceza: sansür direnci, merkeziyetsizlik ve MEV'den protokol riskleri ile alakalı yükseltmeler
-- Verge: blokların daha kolayca onaylanması ile alakalı yükseltmeler
-- Purge: protokol basitleştirilmesi ve düğüm yürütme bilişimsel masraflarının azaltılması ile alakalı yükseltmeler
-- Splurge: önceki kategorilerde sınıflandırılamayan diğer yükseltmeler.
+- **Birleşim**: [İş ispatı](/glossary/#pow)ndan [hisse ispatı](/glossary/#pos)na geçişle ilgili yükseltmeler
+- **Patlama**: [Toplamalar](/glossary/#rollups) ve veri parçalama yoluyla ölçeklenebilirlik ile ilgili yükseltmeler
+- **C>eza**: [MEV](/glossary/#mev)'den sansür direnci, merkeziyetsizlik ve protokol riskleri ile ilgili yükseltmeler
+- **Sınır**: [Blokların](/glossary/#block) daha kolay doğrulanması ile ilgili yükseltmeler
+- **Arınma**: Düğüm çalıştırmanın işlem maliyetlerini azaltma ve protokolü basitleştirme ile ilgili yükseltmeler
+- **Savunma**: Önceki kategorilere uymayan diğer yükseltmeler.
Bu terminolojiyi kullanmamaya karar verdik çünkü daha temel ve kullanıcı odaklı model kullanmak istiyoruz. Kullanıcı odaklı dil kullansak dahi vizyon, Vitalik'in önerdiği gibi aynı kalıyor.
## Peki ya parçalama? {#what-about-sharding}
-Parçalama; doğrulayıcı alt kümeleri tüm verinin yalnızca bir kısmından sorumlu olsunlar diye Ethereum blok zincirinin ayrılmasıdır. Bu aslen, Ethereum'un ölçeklendirilmesi için bir yol olarak tasarlanmıştı. Ancak katman 2 toplamalar beklenenden çok daha hızlı gelişti ve halihazırda oldukça fazla ölçeklendirme sağladılar ve Proto-Danksharding yürürlüğe konmasından sonra da çokça ölçeklendirme sağlayacaklar. Bunun anlamı artık ''parça zincirlerine'' gerek kalmayacak ve yol haritasından düşülecekler.
+Parçalama, Ethereum blokzincirini parçalara ayırarak [doğrulayıcı](/glossary/#validator) gruplarının verilerin sadece belirli parçalarından sorumlu olması anlamına gelir. Bu aslen, Ethereum'un ölçeklendirilmesi için bir yol olarak tasarlanmıştı. Ancak [katman 2](/glossary/#layer-2) toplamaları beklenenden çok daha hızlı gelişip şu ana kadar çok fazla ölçeklendirme sağladı ve Proto-Danksharding uygulandıktan sonra çok daha fazlasını sağlayacak. Bunun anlamı artık ''parça zincirlerine'' gerek kalmayacak ve yol haritasından düşülecekler.
## Özgün teknik yükseltmeler mi arıyorsunuz? {#looking-for-specific-technical-upgrades}
- [Danksharding](/roadmap/danksharding)-Dankharding katman 2 toplamalarını Ethereum Bloklarına veri "damlaları" ekleyerek çok daha ucuz hale getirir.
- [Hisseleme çekimleri](/staking/withdrawals) - Shanghai/Capella yükseltmesi; insanların hisselenmiş ETH'lerini açmalarına olanak tanıyarak hisseleme çekimlerini mümkün kıldı.
- [Tekli Yuva Kesinliği](/roadmap/single-slot-finality) 15 dakika beklemek yerine, bloklar tek bir yuvada önerilip kesinleştirilebilir. Bu, uygulamalar için daha kullanışlı ve saldırmak için zor.
-- [Önerici-inşa edici ayrımı](/roadmap/pbs) - Blok inşa ve blok öneri görevlerini ayrı doğrulayıcılar arasında paylaştırmak; Ethereum'un mutabakata ulaşması için daha adil, daha sansür dirençli ve daha etkin bir yol yaratır.
-- [Gizli lider seçimi](/roadmap/secret-leader-election) - Akıllı kriptografi; o andaki blok önerenini açık etmeden, onları belli başlı saldırı çeşitlerinden koruyarak kimliklerini güvence altına almada kullanılabilir.
+- [Önerici-inşa edici ayrımı ](/roadmap/pbs) - Blok inşa ve blok öneri görevlerini ayrı doğrulayıcılar arasında paylaştırmak; Ethereum'un mutabakata ulaşması için daha adil, daha sansür dirençli ve daha etkin bir yol yaratır.
+- [Gizli lider seçimi ](/roadmap/secret-leader-election) - Akıllı kriptografi; o andaki blok önerenini açık etmeden, onları belli başlı saldırı çeşitlerinden koruyarak kimliklerini güvence altına almada kullanılabilir.
- [Hesap soyutlaması](/roadmap/account-abstraction) - Hesap soyutlaması; akıllı sözleşme cüzdanlarını karmaşık ara katman yazılımı kullanmak zorunda olmadan doğası gereği Ethereum üzerinde destekleyen bir yükseltme sınıfıdır.
- [Verkle ağaçları](/roadmap/verkle-trees) - Verkle ağaçları, Ethereum üzerinde durumsuz müşterileri mümkün kılmak için kullanılabilecek bir veri yapısıdır. Bu 'durumsuz'' müşterilerin yalnızca çok az miktarda depo hacmi gereksinimi olacak, ancak onlar yine de yeni blokları doğrulamaya devam edebilecekler.
- [Durumsuzluk](/roadmap/statelessness) - Durumsuz müşteriler, çok fazla veriyi depolamak zorunda kalmadan yeni blokları doğrulayabilecekler. Bu sayede, düğüm yürütmenin tüm faydaları yalnızca bugünün masraflarının küçük bir kısmıyla karşılanabilecek.
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/merge/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/merge/index.md
index 7e8eb108d3d..c185ecc8cf6 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/merge/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/merge/index.md
@@ -4,11 +4,11 @@ description: 'Birleşim: Ana Ağ Ethereum''un hisse ispatını kullanmaya başla
lang: tr
template: upgrade
image: /images/upgrades/merge.png
-alt:
-summaryPoint1: Ethereum Ana Ağı hisse ispatı kullanır, ancak bu her zaman geçerli olan durum değildi.
+alt:
+summaryPoint1: Ethereum Ana Ağı hisse ispatı kullanır, ancak her zaman geçerli olan durum bu değildi.
summaryPoint2: Özgün iş ispatı mekanizmasının hisse ispatına yükseltilmesi Birleşim olarak adlandırılır.
-summaryPoint3: Birleşim, esas Ethereum Ana Ağı'nın İşaret Zinciri olarak adlandırılan ayrı bir iş ispatı blok zinciri ile birleşmesi ile artık tek bir zincir olarak varlığını sürdürmesini ifade eder.
-summaryPoint4: Birleşim, Ethereum'un enerji tüketimini ~%99,95 oranında azalttı.
+summaryPoint3: Birleşim, esas Ethereum Ana Ağının İşaret Zinciri olarak adlandırılan ayrı bir iş ispatı blok zinciri ile birleşmesi ile artık tek bir zincir olarak varlığını sürdürmesini ifade eder.
+summaryPoint4: Birleşim, Ethereum'un enerji tüketimini ~ %99,95 oranında azalttı.
---
@@ -108,7 +108,7 @@ Daha fazla bilgi için, Tim Beiko tarafından yazılmış
-Güçlü organizasyonlar doğrulaycılara belirli adrese gelen veya o adrese giden işlemleri sansürlemeleri için baskı yapabilirler. Doğrulayıcılar bu baskıya işlem havuzlarındaki kara listeye alınmış adresleri tespit ederek ve bunları önerdikleri bloklardan kovarak uyum sağlamaya çalışıyorlar. PBS'den sonra bu mümkün olmayacak çünkü blok önericileri bloklarının içinde hangi işlemleri yayınlayacaklarını bilmeyecekler. Belli bireyler ya da uygulamalar için kendi bölgelerinde ne zaman yasa yapıldı gibi şeyleri dikkate alarak sansür kurallarına uymaları önemli olabilir. Bu durumlarda, rıza durumu uygulama seviyesinde olur ve bu arada da protokol izinsiz ve sansürsüz kalır.
+Güçlü organizasyonlar doğrulaycılara belirli adrese gelen veya o adrese giden işlemleri sansürlemeleri için baskı yapabilirler. Doğrulayıcılar, işlem havuzlarındaki kara listeye alınmış adresleri tespit ederek ve bunları önerdikleri bloklardan çıkararak bu baskıya uyum sağlar. PBS'den sonra bu mümkün olmayacak çünkü blok önericileri bloklarının içinde hangi işlemleri yayınlayacaklarını bilmeyecekler. Belli bireyler ya da uygulamalar için kendi bölgelerinde ne zaman yasa yapıldı gibi şeyleri dikkate alarak sansür kurallarına uymaları önemli olabilir. Bu durumlarda, rıza durumu uygulama seviyesinde olur ve bu arada da protokol izinsiz ve sansürsüz kalır.
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/scaling/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/scaling/index.md
index 967bde5b28f..230eb7e57f8 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/scaling/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/scaling/index.md
@@ -1,6 +1,6 @@
---
title: Ethereum'u ölçeklendirmek
-description: Toplamalar işlemleri zincir dışında topluca gerçekleştiriyor, böylece kullanıcı için maliyetleri azaltıyor. Ancak, toplamaların şu andaki veri kullanımı çok pahalı ve bu durum, işlemlerin ucuz olabilme yolunu sınırlıyor. Proto-Danksharding bunu çözüyor.
+description: Toplamalar işlemleri zincir dışında topluca gerçekleştiriyor, böylece kullanıcı için maliyetleri azaltıyor. Ancak, şu anda toplamaların verileri kullanma şekli çok pahalı ve bu da işlemlerin ne kadar ucuzlayabileceği konusunda sınırlama getiriyor. Proto-Danksharding bunu çözüyor.
lang: tr
image: /images/roadmap/roadmap-transactions.png
alt: "Ethereum yol haritası"
@@ -11,7 +11,7 @@ Ethereum, birlikte toplu işlemler yapan ve çıktıyı Ethereum'a gönderen [ka
-
Günümüzün toplamaları Ethereum katman 1'den ~3-8x daha ucuz
+
Günümüzde toplamalar, Ethereum katman 1'den ~5-20 kat daha ucuz
Ethereum'da yapılacak değişiklikler ~100-1000x daha fazla ölçeklendirme sağlayacak
Kullanıcılar 0,001 dolardan daha az maliyetli işlemlerden yararlanmalıdır
@@ -24,24 +24,28 @@ Toplamalar, çok sayıda işlemi bir araya getirir, bunları gerçekleştirir ve
### Proto-Danksharding {#proto-danksharding}
-Toplama verileri Ethereum üzerinde kalıcı olarak depolanır ve bu maliyetlidir. Toplamalarda kullanıcıların ödediği işlem ücretlerinin %90'ından fazlası bu veri depolamadan kaynaklıdır. İşlem ücretlerini azaltmak için depolama verilerini yeni bir geçici "bloka" taşıyabiliriz. Bloklar ucuzdur çünkü kalıcı değillerdir. Artık daha fazla ihtiyaç kalmadığında, Ethereum üzerinden silinirler. Toplama verilerinin uzun süreli depolanması, toplama işletmecileri, borsalar, indeksleme hizmetleri vb. gibi ihtiyaç duyan insanların sorumululuğudur. Blob işlemlerini Ethereum'a eklemenin bir parçası olan yükseltmenin adı "Proto-Danksharding"dir. Muhtemelen yakında, 2023'ün sonlarına doğru kullanıma sunulacak.
+Toplama verileri tarihsel olarak Ethereum'da kalıcı olarak saklanmaktadır ve bu da pahalıdır. Toplamalarda kullanıcıların ödediği işlem ücretlerinin %90'ından fazlası bu veri depolamadan kaynaklıdır. İşlem ücretlerini azaltmak için depolama verilerini yeni bir geçici "bloka" taşıyabiliriz. Bloklar ucuzdur çünkü kalıcı değillerdir. Artık daha fazla ihtiyaç kalmadığında, Ethereum üzerinden silinirler. Toplama verilerinin uzun vadede depolanması; toplama operatörleri, borsalar, endeksleme hizmetleri vb. gibi bu verilere ihtiyaç duyan kişi/grupların sorumluluğundadır. Blob işlemlerini Ethereum'a eklemenin bir parçası olan yükseltmenin adı "Proto-Danksharding"dir.
-Proto-Danksharding sayesinde, blob işlemlerinin Ethereum'un bir parçası olmasından sonra, Ethereum bloklarına birçok blob eklemek mümkün olacak. Bu Ethereum'un işlem kapasitesinde (>100x) artış ve işlem maliyetlerinde düşüş sağlayacak önemli bir ölçeklendirme olacak.
+Proto-Danksharding ile çok sayıda geçici bloğu Ethereum bloklarında depolamak mümkündür. Bu, Ethereum'un işlem hacminin önemli ölçüde (>100 kat) artmasını ve işlem maliyetlerinin azalmasını sağlamaktadır.
### Danksharding {#danksharding}
-Blob verilerinin genişlemesinin ikinci aşaması karmaşıktır çünkü ağdaki toplama verisinin mevcudiyetini kontrol etmek için yeni metotlar gerektirir ve bu, doğrulayıcıların blok oluşturma ve blok önerme sorumluluklarını ayırmalarına dayanır. Aynı zamanda, doğrulayıcıların blob verisinin küçük alt kümelerini doğruladıklarını kriptografik olarak kanıtlamak için bir yol gerekir.
+Geçici blok verilerini ilerletmenin ikinci aşaması karmaşıktır çünkü toplamaların verilerinin ağ üzerinde erişilebilir olup olmadığını kontrol eden yeni yöntemlere ve [doğrulayıcıların](/glossary/#validator) [blok](/glossary/#block) üretimi ile blok teklifi sorumluluklarını ayrıştırmalarına gerek duyar. Aynı zamanda, doğrulayıcıların blob verisinin küçük alt kümelerini doğruladıklarını kriptografik olarak kanıtlamak için bir yol gerekir.
-İkinci adım [“Danksharding”](/roadmap/danksharding/) olarak bilinir. Tam olarak uygulanmasına muhtemelen birkaç yıl var. Danksharding [blok oluşturma ve blok önermenin yanında,](/roadmap/pbs) [veri kullanılabilirliği örneklendirmesi (DAS)](/developers/docs/data-availability) şeklinde adlandırılan, her seferinde rastgele birkaç kilobayt örneklendirme ile verilerin kullanılabildiği ve kullanılabilirliği verimli bir şekilde doğrulayan yeni ağ tasarımlarına dayanır.
+İkinci adım [“Danksharding”](/roadmap/danksharding/) olarak bilinir. Tamamen uygulanması için **daha en az birkaç yıl** vardır. Danksharding [blok oluşturma ve blok önermenin yanında,](/roadmap/pbs) [veri kullanılabilirliği örneklendirmesi (DAS) ](/developers/docs/data-availability) şeklinde adlandırılan, her seferinde rastgele birkaç kilobayt örneklendirme ile verilerin kullanılabildiği ve kullanılabilirliği verimli bir şekilde doğrulayan yeni ağ tasarımlarına dayanır.
Danksharding hakkında daha fazlası
## Toplamaları merkeziyetsizleştirmek {#decentralizing-rollups}
-[Toplamalar](/layer-2) halihazırda Ethereum'u ölçeklendiriyor. [rToplama projelerinden oluşan zengin bir ekosistem](https://l2beat.com/scaling/tvl), bir dizi güvenlik garantisi ile kullanıcıların hızlı ve ucuz bir şekilde işlem yapmasını sağlıyor. Ancak toplamalar merkezi sıralayıcılar kulanılarak (Ethereum'a göndermeden önce işleme ve toplama işlemlerini gerçekleştiren bilgisayarlar) başlatıldı. Bu, sansüre karşı savunmasızdır çünkü sıralayıcı işlemlerine yaptırım uygulanabilir, rüşvet veya başka şekilde tehlikeye atılabilir. Aynı zamanda [toplamalar](https://l2beat.com), gelen veriyi doğrulama şekillerine göre de değişiklik gösterir. "Kanıtlayıcılar" için en iyi yol geçerlilik ve dolandırıcılık kanıtları sunmasını sağlmakatır, ancak bu henüz tüm toplamalar için mümkün değil. Geçerlilik/sahtecilik kanıtları kullanan toplamalar bile bilinen küçük bir kanıt havuzu kullanır. Bu sebeple, Ethereum'u ölçeklendirme yolundaki bir sonraki kritik adım, sıralayıcıların ve kanıtlayıcıların çalıştırılma sorumluluğunu daha fazla insana dağıtmaktır.
+[Toplamalar](/layer-2) halihazırda Ethereum'u ölçeklendiriyor. [rToplama projelerinden oluşan zengin bir ekosistem](https://l2beat.com/scaling/tvl), bir dizi güvenlik garantisi ile kullanıcıların hızlı ve ucuz bir şekilde işlem yapmasını sağlıyor. Ancak toplamalar merkezi sıralayıcılar kulanılarak (Ethereum'a göndermeden önce işleme ve toplama işlemlerini gerçekleştiren bilgisayarlar) başlatıldı. Bu, sansüre karşı savunmasızdır çünkü sıralayıcı işlemlerine yaptırım uygulanabilir, rüşvet veya başka şekilde tehlikeye atılabilir. Aynı zamanda [toplamalar](https://l2beat.com), gelen veriyi doğrulama şekillerine göre de değişiklik gösterir. "Kanıtlayıcıların" [sahtecilik kanıtlarını](/glossary/#fraud-proof) ya da doğruluk kanıtlarını iletmeleri en iyi çözümdür ancak tüm toplamalar henüz o seviyede değildir. Geçerlilik/sahtecilik kanıtları kullanan toplamalar bile bilinen küçük bir kanıt havuzu kullanır. Bu sebeple, Ethereum'u ölçeklendirme yolundaki bir sonraki kritik adım, sıralayıcıların ve kanıtlayıcıların çalıştırılma sorumluluğunu daha fazla insana dağıtmaktır.
Toplama hakkında daha fazlası
## Güncel ilerleme {#current-progress}
-Muhtemelen Proto-Danksharding uygulanacak erken yol haritası öğelerinden biri olacak. Kurulum için merkeziyetsiz hesaplama adımları halihazırda devam ediyor ve birkaç istemci veri damlalarını işlemek için prototipler uyguladı. Tam Danksharding için muhtemelen birkaç yıl var çünkü öncesinde tamamlanması gereken başka birkaç yol haritası var. Toplama altyapısını merkeziyetsiz hale getirme işlemi muhtemelen kademeli bir süreç olacak, farklı toplamalar farklı işlemler inşa ediyor. Bu nedenle farklı hızlarda merkeziyetsizleşme gerçekleşecektir.
+Proto-Danksharding, 2024 yılının Mart ayında Cancun-Deneb ("Dencun") ağ yükseltmesi ile uygulanmaya alınacak olan bu yol haritasının ilk parçasıdır. **Tam Danksharding** ise yol haritasındaki diğer parçaların tamamlanmasına ihtiyaç duyduğundan <0>birkaç yıl daha uzaktadır. Toplama altyapısını merkeziyetsiz hale getirme işlemi muhtemelen kademeli bir süreç olacak, farklı toplamalar farklı işlemler inşa ediyor. Bu nedenle farklı hızlarda merkeziyetsizleşme gerçekleşecektir.
+
+[Dencun ağ yükseltmesine dair daha fazla bilgi](/roadmap/dencun/)
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/secret-leader-election/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/secret-leader-election/index.md
index fff3a72c7bf..7e95c327d1d 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/secret-leader-election/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/secret-leader-election/index.md
@@ -16,7 +16,7 @@ Bu olay saldırganların kâr sağlaması için bir fırsat. Örnek olarak `n+1`
Bu sorun için birkaç çözüm var. Bunlardan biri farklı görevleri ilgili doğrulayıcıya çoklu makinelerden göndermek ve fazlalık yaratarak blokun önerilmesine yapılacak olası bir saldırıyı engellemeyi hedefleyen [Dağıtılmış Doğrulayıcı Teknolojisi](https://github.com/ethereum/distributed-validator-specs)'dir. Buna rağmen, en güçlü çözüm yolu **Gizli Tek Lider Seçimi'dir (SSLE)**.
-## Gizli tek lider seçimi {#secret-leader-election}
+## Tekli gizli lider seçimi {#secret-leader-election}
SSLE'de, sadece doğrulayıcının kendisinin seçildiğini öğrendiğinden emin olan zeki bir kriptografi kullanılır. Bu her doğrulayıcının tuttuğu sır ile alakalı bir taahhüt göndermesi usülüyle çalışır. Kimsenin doğrulayıcılar ve taahhütlerden iz sürememesi için taahhütler karıştırılır ve tekrar onaylanır fakat her doğrulayıcı hangi taahhüdün kendisine ait olduğunu bilir. Sonra, bir taahhüt rasgele seçilir. Eğer bir doğrulayıcı kendi taahhütlerinin seçildiğini tespit ederse, blok önerisi sırasının kendisinde olduğunu bilir.
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/security/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/security/index.md
index c92180b379a..3e11c91688d 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/security/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/security/index.md
@@ -7,27 +7,27 @@ alt: "Ethereum yol haritası"
template: roadmap
---
-Ethereum halihazırda çok güvenli, merkeziyetsiz bir akıllı sözleşme platformudur. Bununla birlikte, Ethereum'un gelecekte her türlü saldırıya karşı dayanıklı kalabilmesi için yapılabilecek iyileştirmeler hâlâ var. Bu iyileştirmeler, Ethereum istemcilerinin rakip bloklarla başa çıkma şeklindeki ince değişikliklere ek olarak, ağın blokların [kesinleştirilmiş](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#finality) kabul ettiği hız arttırma sürecini de içerir (bu, blokların saldırgana aşırı ekonomik kayıplar vermeden değiştirilemeyeceği anlamına gelir).
+**Ethereum halihazırda çok güvenli**, merkeziyetsiz bir [akıllı sözleşme](/glossary/#smart-contract) platformudur. Bununla birlikte, Ethereum'un gelecekte her türlü saldırıya karşı dayanıklı kalabilmesi için yapılabilecek iyileştirmeler hâlâ var. Bunlar arasında [Ethereum istemcilerinin](/glossary/#consensus-client) rakip [bloklarla](/glossary/#block) başa çıkma yönteminde yapılan incelikli değişiklilerin yanı sıra ağın blokları ["kesinleşmiş"](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#finality) olarak kabul etme hızının arttırılması (yani bir saldırgan için aşırı ekonomik kayıplar olmadan değiştirilememeleri) yer alıyor.
-Ayrıca, bir istemci sansür uyguladığında belirlenmesini sağlayan, blok önericilerini blokların gerçek içeriğine kör ederek işlemleri sansürlemeyi çok daha zor hale getiren yeni iyileştirmeler de var. Bu iyileştirmeler, hisse ispatı protokolünü yükseltecek, böylece kullanıcılar -bireylerden şirketlere- Ethereum'daki uygulama, veri ve varlıklarına anında güven duyacaklar.
+Ayrıca, bir istemci sansür uyguladığında belirlenmesini sağlayan, blok önericilerini blokların gerçek içeriğine kör ederek işlemleri sansürlemeyi çok daha zor hale getiren yeni iyileştirmeler de var. Bu iyileştirmelerle birlikte [hisse ispatı](/glossary/#pos) protokolü yükseltilecek ve böylece - bireylerden şirketlere kadar - kullanıcılar, Ethereum'daki uygulamalarına, verilerine ve varlıklarına doğrudan güvenebilecektir.
## Hisseden ödeme alma {#staking-withdrawals}
-İş ispatından hisse ispatına yükseltme, Ethereum öncülerinin ETH'lerini bir mevduat sözleşmesinde "hisselemeleri" ile başladı. Adı geçen ETH, ağı korumak için kullanılıyor ancak bu ETH'nin kilidi henüz açılamıyor ve kullanıcılara iade edilemiyor. Hisse ispatı yükseltmesinin en kritik parçası ETH'nin çekilmesine olanak sağlaması. ETH çekme işlemlerinin, işlevsel bir hisse ispatı protokolünün kritik bir parçası olmasına ek olarak, bu para çekme işlemleri paydaşların ETH ödüllerini hisseleme amaçları dışında kullanmalarına izin vererek Ethereum güvenliğine de katkı sağlıyor. Bu, likidite isteyen kullanıcıların, Ethereum üzerinde merkezileştirici bir gücü olabilecek likit hisseleme türevlerine (LSD'ler) bel bağlamak zorunda olmadıkları anlamına geliyor. Bu yükseltmenin 12 Nisan 2023'te tamamlanması planlanıyor.
+[İş ispatı](/glossary/#pow)ndan hisse ispatına geçiş, Ethereum'daki öncülerin ETH'lerini bir depozito sözleşmesine "hisselemesi" ile başladı. Adı geçen ETH, ağı korumak için kullanılıyor 12 Nisan 2023'te hisselenen ETH'nin çekilebilmesine olanak sağlayan ikinci bir güncelleme yapıldı. O zamandan beri, doğrulayıcılar özgürce ETH kilitleyebiliyor ya da geri çekebiliyorlar.
Para çekme hakkındakileri okuyun
## Saldırılara karşı savunma {#defending-against-attacks}
-ETH çekimine olanak sağlandığı halde, Ethereum'un [hisse ispatı](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) protokolünde yapılabilecek iyileştirmeler hâlâ mevcut. Bi̇r tanesi [Görüntü Birleşimi](https://ethresear.ch/t/view-merge-as-a-replacement-for-proposer-boost/13739) olarak bilinir- belli komplike atakları zorlaştıran daha güvenli bir çatal seçim algoritmasıdır.
+Ethereum'un hisse ispatı protokolünde yapılabilecek iyileştirmeler de vardır. Bunlardan biri, [görünüm birleştirme](https://ethresear.ch/t/view-merge-as-a-replacement-for-proposer-boost/13739) olarak bilinen ve belirli karmaşık saldırı türlerini daha zor hale getiren daha güvenli bir [çatallanma](/glossary/#fork) seçim algoritmasıdır.
-Ethereum'un blokları kesinleştirmek için harcadığı süreyi azaltmak, daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlar ve saldırganların kar elde etmek veya belirli işlemleri sansürlemek amacıyla yeni blokları yeniden düzenlemeye çalıştığı karmaşık "reorg" saldırılarını engeller. [**Tek yuva kesinliği (SSF)**](/roadmap/single-slot-finality/) kesinleştirme gecikmesini en aza indirgemenin bir yoludur. Şu anda bir saldırganın teorik olarak diğer doğrulayıcıları yeniden yapılandırmaya ikna edebileceği 15 dakika değerinde bloklar var. Bu süre SSF ile birlikte sıfıra iniyor. Bireylerden uygulamalara ve borsalara kadar kullanıcılar, işlemlerinin iptal edilmeyeceğine dair hızlı güvenceden yararlanır, ağ ise bütün bir saldırı grubunu durdurarak fayda sağlar.
+Ethereum'da blokların [sonlandırılma](/glossary/#finality) süresini azaltmak daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlayabilir ve saldıranların yakın zamandaki blokları yeniden karıştırarak kâr elde etmeleri ya da belirli işlemleri sansürlemelerini içeren karmaşık "yeniden örgütlenme" saldırılarını önleyebilir. [**Tek yuva kesinliği (SSF)**](/roadmap/single-slot-finality/)**, sonlandırma gecikmesini küçültecek yollardan biridir**. Şu anda bir saldırganın teorik olarak diğer doğrulayıcıları yeniden yapılandırmaya ikna edebileceği 15 dakika değerinde bloklar var. Bu süre SSF ile birlikte sıfıra iniyor. Bireylerden uygulamalara ve borsalara kadar kullanıcılar, işlemlerinin iptal edilmeyeceğine dair hızlı güvenceden yararlanır, ağ ise bütün bir saldırı grubunu durdurarak fayda sağlar.
Tek yuva kesinliği hakkındakileri oku
## Sansüre karşı savunma {#defending-against-censorship}
-Merkeziyetsizlik, kişilerin ya da küçük doğrulayıcı gruplarının fazla etkili olmalarını engeller. Yeni hisseleme teknolojileri, Ethereum doğrulayıcılarının mümkün olduğunca merkeziyetsiz kalmalarına yardımcı olurken aynı zamanda onları donanım, yazılım ve ağ hatalarına karşı da korur. Bu teknolojilerden biri doğrulayıcı sorumluluklarını birden fazla düğüm arasında paylaşan bir yazılımdır Bu, **dağıtılmış doğrulayıcı teknolojisi (DVT)** olarak bilinir. Hisseleme havuzları, DVT kullanımına teşvik edilir çünkü bu, birden fazla bilgisayarın toplu olarak doğrulamaya katılarak fazlalık katıp hata toleransını arttırır. Aynı zamanda, birden fazla doğrulayıcıyı çalıştıran tek bir operatöre sahip olmak yerine, doğrulayıcı anahtarlarını birkaç sisteme de böler. Bu, sahtekar operatörlerin Ethereum'a karşı saldırı koordine etmesini daha zor hale getirir. Genel olarak fikir, doğrulayıcıları bireyler yerine _topluluklar_ olarak çalıştırarak güvenlik avantajı elde etmektir.
+Merkeziyetsizlik, bireylerin ya da [doğrulayıcılar](/glossary/#validator)dan oluşan küçük grupların çok nüfuzlu olmasını engeller. Yeni hisseleme teknolojileri, Ethereum doğrulayıcılarının mümkün olduğunca merkeziyetsiz kalmalarına yardımcı olurken aynı zamanda onları donanım, yazılım ve ağ hatalarına karşı da korur. Bu, doğrulayıcıların sorumluluğunu birçok [düğüm](/glossary/#node) arasında paylaştıracak bir yazılımı içerir. Bu, **dağıtılmış doğrulayıcı teknolojisi (DVT)** olarak bilinir. [Hisseleme havuzları](/glossary/#staking-pool) için DVT kullanımı teşvik edilir çünkü birden fazla bilgisayarın doğrulama sürecine toplu olarak katılmasına olanak tanıyarak yedekleme ve hata toleransı ekler. Aynı zamanda, birden fazla doğrulayıcıyı çalıştıran tek bir operatöre sahip olmak yerine, doğrulayıcı anahtarlarını birkaç sisteme de böler. Bu, sahtekar operatörlerin Ethereum'a karşı saldırı koordine etmesini daha zor hale getirir. Genel olarak fikir, doğrulayıcıları bireyler yerine _topluluklar_ olarak çalıştırarak güvenlik avantajı elde etmektir.
Dağıtılmış doğrulayıcı teknolojisi hakkındakileri oku
@@ -45,4 +45,4 @@ Tecrübeli bir saldırganın, yaklaşan doğrulayıcıları saptayıp, blok öne
## Güncel ilerleme {#current-progress}
-Yol haritasındaki güvenlik yükseltmeleri, araştırmanın ileri seviyelerinde olsa da, bir süre daha uygulanmaları beklenmiyor. Görüntü birleşiminin sonraki adımları ise PBS, SSF ve SLE'dir, özellikleri kesinleştirip prototip inşa etmeye başlamak içindir.
+**Yol haritasındaki güvenlik yükseltmeleri, araştırmanın ileri aşamalarındadır** ancak bir süre daha uygulanmaya eklenmesi beklenmemektedir. Görüntü birleşiminin sonraki adımları ise PBS, SSF ve SLE'dir, özellikleri kesinleştirip prototip inşa etmeye başlamak içindir.
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/single-slot-finality/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/single-slot-finality/index.md
index a7f356bb155..5809e114a92 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/single-slot-finality/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/single-slot-finality/index.md
@@ -58,7 +58,7 @@ Bugünün taahhüt mekanizması kesinlik aracı (doğrulayıcıların 2/3'ünün
## Güncel ilerleme {#current-progress}
-SSF araştırma aşamasında. Birkaç yıl daha gelmesi beklenmiyor, muhtemelen çok aşamalı yükseltmelerden, [(Verkle ağaçları](/roadmap/verkle-trees/) ve [Danksharding](/roadmap/danksharding/) gibi) sonra.
+SSF araştırma aşamasında. [Verkle ağaçları](/roadmap/verkle-trees/) ve [Danksharding](/roadmap/danksharding/) gibi diğer önemli yükseltmelerin ardından muhtemelen birkaç yıl daha gelmesi beklenmiyor.
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/statelessness/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/statelessness/index.md
index 9d63fcf8909..8946555ddc5 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/statelessness/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/statelessness/index.md
@@ -14,7 +14,7 @@ Daha eski verileri depolamak için daha ucuz sabit sürücüler kullanılabilir,
## Düğümler için depolamayı azaltma {#reducing-storage-for-nodes}
-Her bir düğümün depolaması gereken veri miktarını düşürmek için, her biri Ethereum'un temel protokolünün farklı bir boyuta güncellenmesini gerektiren birçok yol mevcuttur:
+Her düğümün depolaması gereken veri miktarını azaltmak için birkaç yol vardır ve bunların her biri Ethereum'un çekirdek protokolünün farklı bir alanda güncellenmesine ihtiyaç duyar:
- **Tarih sonlanması**: düğümlerin X bloku öncesi durum verilerini kenara ayırmasına imkân vermek, ancak Ethereum müşterilerinin durum verisini nasıl tutacağını değitirmemek
- **Durum sonlanması**: sıkça kullanılmayan durum verisinin atıl hale geçmesine olanak vermek. Atıl veri canlanana kadar müşteriler tarafından görmezden gelinebilir.
@@ -81,7 +81,7 @@ Zayıf durumsuzluk geliştirilmiş bir araştırma aşamasındadır, ancak öner
### Güçlü durumsuzluk {#strong-statelessness}
-Güçlü durumsuzluk herhangi bir blokun durum verisi depolaması ihtiyacını ortadan kaldırır. Bunun yerine, işlemler blok oluşturucular tarafından toplanabilen tanıklar aracılığıyla gönderilir. Blok oluşturucular sonrasında sadece alakalı hesaplara gerekli tanıkları oluşturman durumu depolamaktan sorumludur. Durumun sorumluluğu neredeyse tamamen kullanıcılara verilmiştir, yani kullanıcılar hangi hesap ve depolama anahtarlarıyla etkileşimde olduklarını tanımlamak için tanıkları ve "erişim listelerini" gönderirler. Bu, son derece hafif düğümleri olanaklı kılardı ancak akıllı sözleşmelerle işlem yapmayı zorlaştırmak gibi bazı bedeller söz konusudur.
+Güçlü durumsuzluk, herhangi bir düğümün durum verisi depolamaya olan ihtiyacını ortadan kaldırır. Bunun yerine, işlemler blok oluşturucular tarafından toplanabilen tanıklar aracılığıyla gönderilir. Blok oluşturucular sonrasında sadece alakalı hesaplara gerekli tanıkları oluşturman durumu depolamaktan sorumludur. Durumun sorumluluğu neredeyse tamamen kullanıcılara verilmiştir, yani kullanıcılar hangi hesap ve depolama anahtarlarıyla etkileşimde olduklarını tanımlamak için tanıkları ve "erişim listelerini" gönderirler. Bu, son derece hafif düğümleri olanaklı kılardı ancak akıllı sözleşmelerle işlem yapmayı zorlaştırmak gibi bazı bedeller söz konusudur.
Güçlü durumsuzluk araştırmacılar tarafından incelendi fakat şu anda Ethereum Yol Haritasının bir parçası olması beklenmiyor - Ethereum'un ölçeklendirilme gereklilikleri için şu anda zayıf durumsuzluk yeterli gibi görünüyor.
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/user-experience/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/user-experience/index.md
index fccfabd8b9e..fa6de961517 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/user-experience/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/user-experience/index.md
@@ -7,19 +7,19 @@ alt: "Ethereum yol haritası"
template: roadmap
---
-Anahtar ve cüzdan kullanımından işlemlerin başlatılmasına kadar Ethereum'un kullanımı basitleştirilmeli. Ethereum, kitlesel kullanımı hafifletmek için, kullanıcılara izinsizliği deneyimlemesini ve Ethereuma Web2 uygulamaları kullanarak sansürsüz ve sıkıntısız bir şekilde erişmesini sağlayarak kullanımı ciddi olanda kolaylaştırmalıdır.
+[Anahtarların](/glossary/#key) ve [cüzdanların](/glossary/#wallet) yönetilmesinden işlemlerin başlatılmasına kadar **Etherum kullanımı her yönüyle basitleştirilmelidir**. Ethereum'un kitlesel olarak daha kolay benimsenebilmesi için kullanım kolaylığını önemli ölçüde artırması ve kullanıcıların [Web2](/glossary/#web2) uygulamalarını kullanmanın sağladığı sorunsuz deneyimle birlikte Ethereum'a izinsiz ve sansüre dirençli erişim deneyimi yaşamasına olanak tanıması gerekir.
## Güvenlik kelimelerinin ötesinde {#no-more-seed-phrases}
-Ethereum hesapları, hesapların tanınması (açık anahtar) ve mesajların imzalanması (özel anahtar) için bir çift anahtar ile korunmaktadır. Bir özel anahtar üst düzey parola gibidir, Ethereum hesabına tam erişim imkânı sunar. Bu; hesapların kullanıcılar adına bankalar ve Web2 uygulamaları tarafından yönetilen insanlar için farklı bir işlem metodudur. Merkezi üçüncü şahıslara muhtaç olmadan Ethereum'un kitlesel kullanımı amacıyla, kullanıcı için varlıklarının sorumluluğunu üstlenecek ve kendi verilerinin kontrolünü açık-özel anahtar kriptografisi ile anahtar yönetimini anlamasını zorunlu kılmayacak, açık ve düz bir yol olmak zorundadır.
+Ethereum hesapları, hesapların tanınması (açık anahtar) ve mesajların imzalanması (özel anahtar) için bir çift anahtar ile korunmaktadır. Bir özel anahtar üst düzey parola gibidir, Etheruem hesabına tam erişim imkânı sunar. Bu; hesapların kullanıcılar adına bankalar ve Web2 uygulamaları tarafından yönetilen insanlar için farklı bir işlem metodudur. Merkezi üçüncü şahıslara muhtaç olmadan Ethereum'un kitlesel kullanımı amacıyla, kullanıcı için varlıklarının sorumluluğunu üstlenecek ve kendi verilerinin kontrolünü açık-özel anahtar kriptografisi ile anahtar yönetimini anlamasını zorunlu kılmayacak, açık ve düz bir yol olmak zorundadır.
-Bunun için çözüm, Ethereum ile etkileşecek akıllı sözleşme cüzdanlarının kullanımıdır. Akıllı sözleşme cüzdanları; anahtarlar kaybolur veya çalınırsa korunma yolları ile daha iyi sahtekarlık denetimi ve savunma yaratır ve cüzdanların yeni işlevsellik kazanmalarını sağlar. Bugün dahi akıllı sözleşme cüzdanları var olsa da üzerine inşa etmek için henüz kullanışsızdır çünkü Ethereum protokolünün bunları daha iyi desteklemesi gerekir. Bu fazladan destek, hesap soyutlaması olarak bilinmektedir.
+Bunun çözümü ise Ethereum ile etkileşime girmek için [akıllı sözleşme](/glossary/#smart-contract) cüzdanlarını kullanmaktır. Akıllı sözleşme cüzdanları; anahtarlar kaybolur veya çalınırsa korunma yolları ile daha iyi sahtekarlık denetimi ve savunma yaratır ve cüzdanların yeni işlevsellik kazanmalarını sağlar. Bugün dahi akıllı sözleşme cüzdanları var olsa da üzerine inşa etmek için henüz kullanışsızdır çünkü Ethereum protokolünün bunları daha iyi desteklemesi gerekir. Bu fazladan destek, hesap soyutlaması olarak bilinmektedir.
Hesap soyutlaması hakkında daha fazlası
## Herkes için düğümler
-Düğüm işleten kullanıcılar, veri sağlamaları için üçüncü şahıslara güven duymak zorunda değillerdir ve hızlı, özel ve izne ihtiyaç duymayan bir biçimde Ethereum blok zinciri ile etkileşebilirler. Ancak bir düğümü yürütmek, birçok insanın aracılara güven duymak zorunda kalacağı anlamına gelen teknik bilgi ve azımsanmayacak disk hacmi gerektirir.
+[Düğüm](/glossary/#node) çalıştıran kullanıcılar, kendilerine veri sağlamak için üçüncü taraf organizasyonlara güvenmek zorunda değildir ve Ethereum [blokzinciri](/glossary/#blockchain) ile hızlı, özel ve izinsiz bir şekilde etkileşime girebilirler. Ancak bir düğümü yürütmek, birçok insanın aracılara güven duymak zorunda kalacağı anlamına gelen teknik bilgi ve azımsanmayacak disk hacmi gerektirir.
Düğümleri yürütmeyi çok daha kolay ve daha az kaynak bağımlı hale getirecek birçok yükseltme vardır. Verinin depolanma yolu, hacmi daha etkili kullanmak adına **Verkle Ağacı** olarak da bilinen bir yapı ile değiştirilecektir. Aynı zamanda [durumsuzluk](/roadmap/statelessness) veya [veri sonlanması](/roadmap/statelessness/#data-expiry) ile beraber Ethereum düğümleri, hard disk boşluğu gereksinimini azımsanamayacak miktarda düşürecek olan tüm Ethereum durum verilerinin bir kopyasını depolamaya gerek duymayacaklar. [Hafif düğümler](/developers/docs/nodes-and-clients/light-clients/), tam bir düğümü yürütmenin çoğu getirisini sunacak, ancak cep telefonları veya temel tarayıcı uygulamalarının içinde kolaylıkla yürütülebilecektir.
@@ -29,8 +29,8 @@ Bu yükseltmelerle bir düğüm yürütmenin önündeki engeller işlevsel olara
## Güncel ilerleme {#current-progress}
-Akıllı sözleşme cüzdanları çoktan beri mevcut, ancak bu cüzdanları olabildiğinde merkeziyetsiz ve izinsiz hale getirmek için daha fazla yükseltme gerekiyor. EIP-4337, Ethereum'un protokülende hiçbir değişiklik gerektirmeyen, olgun bir öneridir. EIP-4337 için gerekli temel akıllı sözleşme Mart 2023'te dağıtıldı.
+Akıllı sözleşme cüzdanları çoktan beri mevcut, ancak bu cüzdanları olabildiğinde merkeziyetsiz ve izinsiz hale getirmek için daha fazla yükseltme gerekiyor. EIP-4337, Ethereum'un protokülende hiçbir değişiklik gerektirmeyen, olgun bir öneridir. EIP-4337 için gereken ana akıllı sözleşme **2023 yılının Mart ayında kullanıma alındı**.
-Tam durumsuzluk hâlâ araştırma safhasında ve yürürlüğe geçirilmesine uzun yıllar var gibi. Tam durumsuzluğa giden yolda, daha yakın tarihte yürürlüğe konabilecek veri sonlanmasını da içeren birçok kilometre taşı vardır. [Verkle Ağacı](/roadmap/verkle-trees/) ve [önerici-inşa edici ayrımı](/roadmap/pbs/) gibi diğer yol haritası elemanları öncelikle tamamlanmalıdır.
+**Tam durumsuzluk halen araştırma aşamasındadır** ve uygulamaya geçmesi için birkaç yıl daha vardır. Tam durumsuzluğa giden yolda, daha yakın tarihte yürürlüğe konabilecek veri sonlanmasını da içeren birçok kilometre taşı vardır. [Verkle Ağacı](/roadmap/verkle-trees/) ve [önerici-inşa edici ayrımı](/roadmap/pbs/) gibi diğer yol haritası elemanları öncelikle tamamlanmalıdır.
Verkle ağacı test ağları şu an aktif ve çalışıyor ve sonraki safha öncelikle özel sonrasında da açık test ağlarında Verkle ağacı kullanan istemcilerin yürütülmesidir. Test ağlarında sözleşme dağıtarak veya test ağı istemcilerini yürüterek gelişimin hızlanmasına yardımcı olabilirsiniz.
diff --git a/public/content/translations/tr/roadmap/verkle-trees/index.md b/public/content/translations/tr/roadmap/verkle-trees/index.md
index 261af1365a3..9c83b6ce750 100644
--- a/public/content/translations/tr/roadmap/verkle-trees/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/roadmap/verkle-trees/index.md
@@ -33,7 +33,7 @@ Polinomik taahhüt şeması altında tanıklar, eşler arası ağda kolayca akta
-Tanık boyutu, içerdiği yaprak sayısına göre değişir. Tanığın 1000 yaprak kapsadığını varsayarsak, bir Merkle trie için bir tanık yaklaşık 3,5 MB olur (tablonun 7 seviye olduğu varsayılır). Bir Verkle ağacında (ağaçta 4 seviye olduğu varsayılarak) aynı veri için bir tanık yaklaşık 150 kB olacaktır - **yaklaşık 23 kat daha küçük**. Tanık boyutundaki bu azalma, vatansız müvekkil tanıklarının kabul edilebilir ölçüde küçük olmasını sağlayacaktır. Polinomik tanıklar 0,128 -1 kB'dir (hangi belirli polinom taahhüdünün kullanıldığına bağlı olarak).
+Tanık boyutu, içerdiği yaprak sayısına göre değişir. Tanığın 1000 yaprak kapsadığını varsayarsak, bir Merkle trie için bir tanık yaklaşık 3,5 MB olur (tablonun 7 seviye olduğu varsayılır). Bir Verkle ağacında (ağaçta 4 seviye olduğu varsayılarak) aynı veri için bir tanık yaklaşık 150 kB olacaktır - **yaklaşık 23 kat daha küçük**. Tanık boyutundaki bu azalma, vatansız müvekkil tanıklarının kabul edilebilir ölçüde küçük olmasını sağlayacaktır. Polinomik tanıklar, hangi özel polinom taahhüdünün kullanıldığına bağlı olarak 0,128 -1 kB arasındadır.
@@ -49,12 +49,13 @@ Verkle ağaçları `(anahtar,değer)` çiftleridir; burada anahtarlar, 31 baytl
Verkle ağacı test ağları zaten aktif ve çalışıyor, ancak Verkle ağaçlarını desteklemek için gerekli olan istemciler için önemli güncellemeler hâlâ var. Test ağlarında sözleşme dağıtarak veya test ağı istemcilerini yürüterek gelişimin hızlanmasına yardımcı olabilirsiniz.
-[Beverly Hills Verkle test ağını incele](https://beverlyhills.ethpandaops.io)
+[Verkle Gen Devnet 2 test ağını keşfedin](https://verkle-gen-devnet-2.ethpandaops.io/)
-[Guillaume Ballet'in Condrieu Verkle test ağı açıklamasını izlemeyi unutmayın! ](https://www.youtube.com/watch?v=cPLHFBeC0Vg) (Condrieu test ağının iş ispatı olduğunu ve [artık Kaustinen test ağının yerini aldığını unutmayın](https://kaustinen.ethdevops.io)).
+[Guillaume Ballet'yi Condrieu Verkle test ağını açıklarken izleyin](https://www.youtube.com/watch?v=cPLHFBeC0Vg) (Condrieu test ağının iş ispatı olduğunu ve artık yerini Verkle Gen Devnet 2 test ağının aldığını unutmayın).
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+- [Durumsuzluk için Verkle Ağaçları](https://verkle.info/)
- [Dankrad Feist PEEPanEIP'de Verkle ağaçlarını açıklıyor](https://www.youtube.com/watch?v=RGJOQHzg3UQ)
- [Guillaume Ballet ETHGlobal'de Verkle ağaçlarını açıklıyor](https://www.youtube.com/watch?v=f7bEtX3Z57o)
- ["Verkle ağaçları Ethereum'u nasıl yalın ve anlamlı kılar", Devcon 6'da Guillaume Ballet](https://www.youtube.com/watch?v=Q7rStTKwuYs)
diff --git a/public/content/translations/tr/security/index.md b/public/content/translations/tr/security/index.md
index 16be91d406f..9f886987bae 100644
--- a/public/content/translations/tr/security/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/security/index.md
@@ -6,101 +6,7 @@ lang: tr
# Ethereum güvenliği ve dolandırıcılık önleme {#introduction}
-Kripto paralara olan ilgi arttıkça, kripto para kullanmanın en iyi yöntemlerini öğrenmek çok önemlidir. Kripto eğlenceli ve heyecan verici olabilir, ancak ciddi riskleri de vardır. Eğer bu küçük ön çalışmayı uygulamaya koyarsanız, bu riskleri azaltabilirsiniz.
-
-
-
-## Web güvenliği 101 {#web-security}
-
-### Güçlü şifre kullanın {#use-strong-passwords}
-
-[Hesap hack'lerinin %80'inden fazlası, zayıf veya çalınmış şifrelerin bir sonucudur](https://cloudnine.com/ediscoverydaily/electronic-discovery/80-percent-hacking-related-breaches-related-password-issues-cybersecurity-trends/). Hesaplarınızı güvende tutmak için uzun bir karakter, sayı ve sembol kombinasyonu en iyisidir.
-
-Bireylerin yaptığı yaygın bir hata: İki ila üç yaygın ve birbiriyle alakalı kelimelerden oluşan bir kombinasyon kullanmaktır. Bunun gibi şifreler güvensizdir çünkü [sözlük saldırısı](https://wikipedia.org/wiki/Dictionary_attack) olarak bilinen basit bir hack'leme tekniğine karşı yetersizdirler.
-
-```md
-Zayıf şifre örneği: TatlıTüylüKedicikler!
-
-Güçlü şifre örneği: ymv\*azu.EAC8eyp8umf
-```
-
-Bir başka yaygın hata da, [sosyal mühendislik](https://wikipedia.org/wiki/Social_engineering_(security)) aracılığıyla kolayca tahmin edilebilen veya bulunabilen şifreler kullanmaktır. Şifrenizde annenizin kızlık soyadı, çocuklarınızın veya evcil hayvanlarınızın adları veya doğum tarihlerinin bulunması güvenli değildir ve şifrenizin ele geçirilme riskini artırır.
-
-#### Şifre belirlemek için iyi yöntemler: {#good-password-practices}
-
-- Şifre üreticinizin veya doldurduğunuz formun izin verdiği kadar uzun şifreler oluşturun
-- Büyük harf, küçük harf, sayı ve sembollerin bir karışımını kullanın
-- Şifrenizde aile adları gibi kişisel bilgileri kullanmayın
-- Yaygın sözlük kelimelerinden kaçının
-
-[Güçlü şifreler oluşturma hakkında daha fazla bilgi](https://terranovasecurity.com/how-to-create-a-strong-password-in-7-easy-steps/)
-
-### Her şey için farklı şifreler kullanın {#use-unique-passwords}
-
-Güçlü bir şifre, bir veri ihlali sırasında parolanın açığa çıkması durumunda çok fazla koruma sağlamaz. [Have I Been Pwned](https://haveibeenpwned.com) web sitesi, hesaplarınızın veritabanlarında depolanan herhangi bir veri ihlaline karışıp karışmadığını kontrol etmenize olanak tanır. Varsa **sitede bulunan şifreleri hemen değiştirmelisiniz**. Her hesap için benzersiz şifreler kullanmak, şifrelerinizden biri ele geçirildiğinde hacker'ların tüm hesaplarınıza erişme riskini azaltır.
-
-### Bir şifre yöneticisi kullanın {#use-password-manager}
-
-
-
- Bir şifre yöneticisi kullanmak; güçlü, benzersiz şifreler oluşturmak ve bunları hatırlama işini sizin için çözer! Bunlardan birini kullanmanızı şiddetle öneririz ve çoğu ücretsizdir!
-
-
-
-Sahip olduğunuz her hesap için güçlü, benzersiz şifreleri ezberlemeye çalışmak pek kolay değildir. Bir şifre yöneticisi, tek bir güçlü ana şifre aracılığıyla erişebileceğiniz tüm şifreleriniz için güvenli, şifrelenmiş bir depo sunar. Ayrıca, yeni bir hizmete kaydolurken güçlü şifreler önerirler, böylece kendinizinkini oluşturmak zorunda kalmazsınız. Birçok şifre yöneticisi, herhangi bir kötü niyetli saldırıdan önce şifreleri değiştirmenize izin vererek, bir veri ihlaline karışıp karışmadığınızı da size söyler.
-
-
-
-#### Bir şifre yöneticisi deneyin: {#try-password-manager}
-
-- [Bitwarden](https://bitwarden.com/)
-- [KeePass](https://keepass.info/)
-- [1Password](https://1password.com/)
-- Yahut diğer [önerilen şifre yöneticilerine](https://www.privacytools.io/secure-password-manager) göz atın
-
-### İki Faktörlü Kimlik Doğrulamayı Kullanın {#two-factor-authentication}
-
-Gerçekten siz olduğunuzu kanıtlamak için, kimlik doğrulama için kullanılabilecek farklı benzersiz ispatlar vardır. Bunlar **faktörler** olarak bilinir ve üç ana faktör şunlardır:
-
-- Bildiğiniz bir şey (şifre veya güvenlik sorusu gibi)
-- Olduğunuz bir şey (parmak izi veya göz/yüz tarayıcısı gibi)
-- Sahip olduğunuz bir şey (telefonunuzda bir güvenlik anahtarı veya kimlik doğrulama uygulaması)
-
-**İki Faktörlü Doğrulama (2FA)** kullanmak çevrimiçi hesaplarınız için ek bir *güvenlik faktörü* sağlar; böylece sadece şifrenizi bilmek (bildiğiniz bir şey) bir hesaba erişmek için yeterli değildir. En yaygın olarak, ikinci faktör **zaman esaslı tek seferlik şifre (TOTP)** olarak bilinen, Google Authenticator veya Authy gibi bir doğrulayıcı uygulamadan ulaşabileceğiniz rastgele seçilmiş 6 haneli bir koddur. Bunlar "senin sahip olduğun bir şey" faktörü ile çalışırlar çünkü zamanlı kodu oluşturan tohum, sizin aygıtınızda depolanır.
-
-
-
-
-
-#### Güvenlik anahtarları {#security-keys}
-
-2FA'da sonraki adımı atmak isteyenler, bir güvenlik anahtar kullanmayı düşünebilir. Güvenlik anahtarları doğrulayıcı uygulamalarla aynı şekilde çalışan fiziksel donanım doğrulama aygıtlarıdır. Bir güvenlik anahtarı kullanmak 2FA'daki en güvenli yoldur. Bu anahtarların birçoğu FIDO Evrensel İkinci Faktör (U2F) standartından yararlanır. [FIDO U2F hakkında daha fazlasını öğrenin](https://www.yubico.com/authentication-standards/fido-u2f/).
-
-2FA hakkında daha fazlasını izleyin:
-
-
-
-### Tarayıcı uzantılarını kaldırın {#uninstall-browser-extensions}
-
-Chrome uzantıları veya Firefox Eklentileri gibi tarayıcı uzantıları, kullanışlı tarayıcı işlevselliğini artırabilir ve kullanıcı deneyimini iyileştirebilir, ancak bunun riskleri de vardır. Varsayılan olarak, çoğu tarayıcı uzantısı "site verilerini okuma ve değiştirme" erişimi ister ve verilerinizle hemen hemen her şeyi yapmalarına izin verir. Chrome uzantıları her zaman otomatik olarak güncellenir, bu nedenle önceden güvenli bir uzantı daha sonra kötü amaçlı kod içerecek şekilde güncellenebilir. Çoğu tarayıcı uzantısı verilerinizi çalmaya çalışmaz, ancak yapabileceklerinin farkında olmalısınız.
-
-#### Bu yollarla güvende kalabilirsiniz: {#browser-extension-safety}
-
-- Sadece güvenilir kaynaklardan tarayıcı eklentileri indirin
-- Kullanılmayan tarayıcı eklentilerini silin
-- Otomatik güncellemeyi durdurmak için yerel olarak Chrome eklentilerini silin (Gelişmiş)
-
-[Tarayıcı uzantılarının riskleri hakkında daha fazla bilgi](https://www.kaspersky.co.uk/blog/browser-extensions-security/12750/)
+Kripto paralara olan ilginin artması, dolandırıcı ve bilgisayar korsanları kaynaklı artan bir riski de beraberinde getiriyor. Bu makale, bu riskleri en düşük seviyeye indirmeye yönelik bazı en iyi pratikleri açıklıyor.
@@ -108,7 +14,7 @@ Chrome uzantıları veya Firefox Eklentileri gibi tarayıcı uzantıları, kulla
### Bilginizi yükseltin {#level-up-your-knowledge}
-İnsanların kriptoda dolandırılmalarının en büyük nedenlerinden biri genellikle anlayış eksikliğidir. Örneğin, Ethereum ağının merkezi olmadığını ve kimseye ait olmadığını anlamıyorsanız, özel anahtarlarınız karşılığında kayıp ETH'nizi geri vermeyi vaat eden bir müşteri hizmetleri temsilcisi gibi davranan biri tarafından avlanmak kolaydır. Kendinizi Ethereum'un nasıl çalıştığı konusunda eğitmek değerli bir yatırımdır.
+Kriptonun nasıl çalıştığını yanlış anlamak, maliyetli hatalara sebebiyet verebilir. Örneğin, birisi özel anahtarınız karşılığında kayıp ETH'yi iade edebilecek bir müşteri hizmetleri temsilcisi gibi davranıyorsa, Ethereum'un bu tür bir işlevsellikten yoksun merkeziyetsiz bir ağ olduğunu anlamayan insanları avlıyor demektir. Kendinizi Ethereum'un nasıl çalıştığı konusunda eğitmek değerli bir yatırımdır.
Ethereum nedir?
@@ -125,7 +31,7 @@ Chrome uzantıları veya Firefox Eklentileri gibi tarayıcı uzantıları, kulla
**Hiçbir nedenle, özel anahtarlarınızı asla paylaşmayın!**
-Cüzdanınızın özel anahtarı, Ethereum cüzdanınız için bir şifre görevi görür. Cüzdan adresinizi bilen birinin hesabınızın tüm varlıklarını ele geçirmesini engelleyen tek şey budur!
+Cüzdanınızın özel anahtarı, Ethereum cüzdanınızın şifresidir. Cüzdan adresinizi bilen birinin hesabınızın tüm varlıklarını ele geçirmesini engelleyen tek şey budur!
Ethereum cüzdanı nedir?
@@ -133,7 +39,7 @@ Cüzdanınızın özel anahtarı, Ethereum cüzdanınız için bir şifre görev
#### Güvenlik kelimelerinizin/özel anahtarlarınızın ekran görüntülerini almayın {#screenshot-private-keys}
-Güvenlik kelimelerinizin veya özel anahtarlarınızın ekran görüntüsünü alarak, bunları bulutla senkronize etme ve potansiyel olarak hacker'lar tarafından erişilebilir hâle getirme riskini alırsınız. Buluttan özel anahtarlar elde etmek, hacker'lar için yaygın bir saldırı vektörüdür.
+Güvenlik kelimeleriniz ya da özel anahtarınız, ekran görüntülerini aldığınız zaman bulut depolama sağlayıcısına aktarılabilir. Bu da onları saldırganlar tarafından erişilebilir hale getirir. Buluttan özel anahtarlar almak, bilgisayar korsanları için yaygın bir saldırı vektörüdür.
### Donanım cüzdanı kullanın {#use-hardware-wallet}
@@ -148,9 +54,9 @@ Bir donanım cüzdanı, özel anahtarlar için çevrimdışı depolama sağlar.
### İşlemleri göndermeden önce iki kez kontrol edin {#double-check-transactions}
-Yanlışlıkla yanlış cüzdan adresine kripto göndermek yaygın bir hatadır. **Ethereum'da gönderilen bir işlem geri alınamaz.** Adres sahibini tanımıyorsanız ve onu fonunuzu size geri göndermeye ikna edemezseniz paranızı geri almanın bir yolu olmayacaktır.
+Yanlışlıkla yanlış cüzdan adresine kripto göndermek yaygın bir hatadır. **Ethereum üzerinden gönderilen bir işlem geri döndürülemez.** Adresin sahibini tanımıyor ve paranızı size geri göndermeye ikna edemiyorsanız paranızı geri alamazsınız.
-Bir işlem göndermeden önce, gönderdiğiniz adresin istediğiniz alıcının adresiyle tam olarak eşleştiğinden daima emin olun. Akıllı bir sözleşmeyle etkileşim kurarken, imzalamadan önce işlem mesajını okumak da önerilir.
+Bir işlem göndermeden önce, gönderdiğiniz adresin istediğiniz alıcının adresiyle tam olarak eşleştiğinden daima emin olun. Bir akıllı sözleşme ile etkileşime girerken gelen mesajı imzalamadan önce okumak iyi bir pratiktir.
### Akıllı sözleşme harcama limitleri belirleyin {#spend-limits}
@@ -164,25 +70,35 @@ Birçok Ethereum cüzdanı, boşaltılan hesaplara karşı koruma sağlamak içi
## Yaygın dolandırıcılıklar {#common-scams}
-Dolandırıcılar her zaman paranızı almanın yollarını ararlar. Dolandırıcıları tamamen durdurmak imkansızdır, ancak kullanılan çoğu tekniğin farkında olarak onları daha etkisiz hâle getirebiliriz. Bu dolandırıcılıkların birçok çeşidi vardır, ancak genellikle aynı üst düzey kalıpları izlerler. Ne olursa olsun, unutmayın:
+Dolandırıcıları tamamen durdurmak imkansızdır ancak en çok kullanıldıkları teknikleri öğrenerek onları daha etkisiz hâle getirebiliriz. Bu dolandırıcılıkların birçok çeşidi vardır, ancak genellikle aynı üst düzey kalıpları izlerler. Ne olursa olsun, unutmayın:
- her zaman şüpheci olun
- kimse size ücretsiz veya indirimli ETH vermeyecek
- kimsenin özel anahtarlarınıza veya kişisel bilgilerinize erişmesine gerek yok
+### X reklam yemlemesi {#ad-phishing}
+
+
+
+Twitter'ın (X olarak da bilinir) bağlantı önizleme özelliğini (unfurling) taklit ederek kullanıcıların yasal bir web sitesini ziyaret ettiklerine inanmasını sağlayan bir yöntem mevcuttur. Bu teknik, Twitter'ın tweetlerde paylaşılan URL'lerin önizlemelerini oluşturma mekanizmasını istismar eder ve örneğin _ethereum.org'dan_ (yukarıda gösterilmiştir) şeklinde bir ifade gösterse de aslında kötü amaçlı bir siteye yönlendirir.
+
+Özellikle bir bağlantıya tıkladıktan sonra doğru etki alanında olup olmadığınızı her zaman kontrol edin.
+
+[Daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz](https://harrydenley.com/faking-twitter-unfurling).
+
### Çekiliş dolandırıcılığı {#giveaway}
-Kripto para birimindeki en yaygın dolandırıcılıklardan biri, çekiliş dolandırıcılığıdır. Çekiliş dolandırıcılığı birçok şekilde olabilir, ancak genelde verilen cüzdan adresine ETH gönderirseniz, ETH'nizin iki katını geri alacağınız vaat edilir. *Bu sebepten dolayı, 1 alana 1 bedava dolandırıcılığı olarak da bilinir.*
+Kripto para birimindeki en yaygın dolandırıcılıklardan biri, çekiliş dolandırıcılığıdır. Çekiliş dolandırıcılığı birçok şekilde olabilir, ancak genelde verilen cüzdan adresine ETH göndermeniz halinde ETH'nizin iki katını geri alacağınız vaat edilir. *Bu sebepten dolayı, 1 alana 1 bedava dolandırıcılığı olarak da bilinir.*
-Bu dolandırıcılıklar genellikle yanlış kararlar vermeye yönlendirmek ve sahte bir aciliyet hissi yaratmak amacıyla hediyeyi talep etmek için sınırlı bir fırsat süresi şart koşar.
+Bu dolandırıcılıklar genellikle aciliyet hissi yaratarak ödülü talep etmek için sınırlı bir zaman aralığı belirler.
-#### Sosyal medya hack'leri {#social-media-hacks}
+### Sosyal medya hack'leri {#social-media-hacks}
Bunun üst düzey bir versiyonu Temmuz 2020'de önde gelen ünlülerin ve organizasyonların Twitter hesapları çalındığında gerçekleşti. Hacker eş zamanlı olarak çalınan hesaplarda bir Bitcoin çekilişi paylaştı. Aldatıcı tweetler hızlıca fark edilmiş ve silinmiş olsa da saldırganlar 11 Bitcoin koparmayı başardı (Eylül 2021 itibarıyla 500.000 ABD Doları).
-#### Ünlü çekilişleri {#celebrity-giveaway}
+### Ünlü çekilişleri {#celebrity-giveaway}
Ünlü çekilişi, çekiliş dolandırıcılığı teşebbüslerinin yaygın başka bir türüdür. Dolandırıcılar bir ünlü tarafından verilen kaydedilmiş bir röportaj veya konferans videosunu alırlar ve YouTube'da canlı yayın olarak yayınlarlar: Bir kripto para çekilişini destekleyen canlı bir video röportajı veriyormuş gibi gösterirler.
@@ -236,9 +152,9 @@ Eğer bilinmeyen bir göndericiden bir e-posta alırsanız, hatırlayın:
### Kripto ticaret simsarı dolandırıcılıkları {#broker-scams}
-Dolandırıcı kripto ticaret simsarları sizin paranızı almayı ve sizin adınıza yatırım yapmayı teklif ederler ve uzman kripto para simsarı olduklarını iddia ederler. Genellikle bu teklife gerçeklikten uzak kazanç vaatleri eşlik eder. Dolandırıcı paranızı aldıktan sonra, daha fazla yatırım kazancını kaybetmemek için daha çok para göndermenizi isteyerek sizi kandırmaya devam edebilir veya tamamen ortadan kaybolabilir.
+Dolandırıcı kripto ticaret komisyoncuları, paranızı almayı ve sizin adınıza yatırım yapmayı teklif edecek uzman kripto para komisyoncuları olduklarını iddia ederler. Dolandırıcı paranızı aldıktan sonra, daha fazla yatırım kazancını kaybetmemek için daha çok para göndermenizi isteyerek sizi kandırmaya devam edebilir veya tamamen ortadan kaybolabilir.
-Bu sahtekâr simsarlar, simsar hakkında görünüşte doğal sohbetler başlatmak için YouTube'da sahte hesaplar kullanarak hedeflerini bulurlar. Bu sohbetler genelde gerçekliğini arttırmak için yüksek miktarda oy alır, ancak oyların hepsi bot hesaplardandır.
+Bu dolandırıcılar, kurbanlarını genelde Youtube'da sahte hesaplar açarak ve doğal görünümlü komisyonculuk sohbetleri başlatarak bulurlar. Bu sohbetler genelde gerçekliğini arttırmak için yüksek miktarda oy alır, ancak oyların hepsi bot hesaplardandır.
**İnternetteki yabancılara sizin yerinize yatırım yapmaları için güvenmeyin. Krito paranızı kaybedersiniz.**
@@ -246,9 +162,9 @@ Bu sahtekâr simsarlar, simsar hakkında görünüşte doğal sohbetler başlatm
### Kripto madencilik havuzu dolandırıcılıkları {#mining-pool-scams}
-Eylül 2022'den itibaren Ethereum'da madencilik yapmak artık mümkün değil. Ancak, madencilik havuzu dolandırıcılığı hâlâ var. Madencilik havuzu dolandırıcılığı, istenmeyen kişilerin sizinle iletişim kurmasını ve bir Ethereum madencilik havuzuna katılarak büyük getiriler elde edebileceğinizi iddia etmesini içerir. Dolandırıcılar vaatlerde bulunurlar ve sizinle olabildiği kadar iletişimde kalırlar. Temel olarak, dolandırıcı sizi bir Ethereum madencilik havuzuna katıldığınızda kripto paranızın ETH yaratmak için kullanılacağına ve ETH şeklinde kâr payı ödemesi alacağınıza ikna etmeye çalışır. Aslında gerçekleşecek olan, kripto paranızın küçük kazançlar yarattığını fark etmenizdir. Bu sadece sizi daha çok yatırmanız için aldatmayı amaçlar. Sonunda, tüm paranız bilinmeyen bir adrese gönderilecek ve dolandırıcı ya ortadan kaybolacak ya da bazı durumlarda yakın zamanda olduğu gibi iletişim halinde kalmaya devam edecek.
+Eylül 2022'den itibaren Ethereum'da madencilik yapmak artık mümkün değil. Ancak, madencilik havuzu dolandırıcılığı hâlâ var. Madencilik havuzu dolandırıcılığı, istenmeyen kişilerin sizinle iletişim kurmasını ve bir Ethereum madencilik havuzuna katılarak büyük getiriler elde edebileceğinizi iddia etmesini içerir. Dolandırıcılar vaatlerde bulunurlar ve sizinle olabildiği kadar iletişimde kalırlar. Esasında, dolandırıcı sizi bir Ethereum madencilik havuzuna katıldığınızda kripto paralarınızın ETH üretmek için kullanılacağına ve ETH şeklinde kâr edeceğinize ikna etmeye çalışır. Sonrasında kripto paranızın küçük getiriler sağladığını görürsünüz. Bu sadece sizi daha çok yatırmanız için aldatmayı amaçlar. Sonunda, tüm paranız bilinmeyen bir adrese gönderilecek ve dolandırıcı ya ortadan kaybolacak ya da bazı durumlarda yakın zamanda olduğu gibi iletişim halinde kalmaya devam edecek.
-Sonuç olarak, bir madencilik havuzunun parçası olmanızı isteyen sosyal medyada sizinle iletişime geçen kişilere karşı dikkatli olun. Kriptonuzu bir kez kaybettiğinizde, geri dönüşü yoktur.
+Sonuç olarak; sosyal medya üzerinden sizinle iletişime geçip bir madencilik havuzuna girmenizi teklif eden kişilere karşı dikkatli olun. Kriptonuzu bir kez kaybettiğinizde, geri dönüşü yoktur.
Hatırlanacak birkaç şey:
@@ -260,12 +176,98 @@ Hatırlanacak birkaç şey:
### Airdrop dolandırıcılığı {#airdrop-scams}
-Airdrop dolandırıcılığı, bir varlığı (NFT, token) cüzdanınıza Airdrop ile gelen ve sizi Airdrop'la gönderilen varlığı almanız için bir dolandırıcılık web sitesine yönlendiren bir dolandırıcılık projesini içerir. Almaya çalışırken Ethereum cüzdanınızla oturum açmanız ve bir işlemi "onaylamanız" istenecektir. Bu işlem, açık ve özel anahtarlarınızı dolandırıcıya göndererek hesabınızı tehlikeye atar. Bu dolandırıcılığın alternatif bir biçimi, dolandırıcının hesabına para gönderen bir işlemi onaylamanızı isteyebilir.
+Airdrop dolandırıcılığı, bir varlığı (NFT, jeton) cüzdanınıza Airdrop ile gelen ve sizi Airdrop'la gönderilen varlığı almanız için bir dolandırıcılık web sitesine yönlendiren bir dolandırıcılık projesini içerir. Almaya çalışırken Ethereum cüzdanınızla oturum açmanız ve bir işlemi "onaylamanız" istenecektir. Bu işlem, açık ve özel anahtarlarınızı dolandırıcıya göndererek hesabınızı tehlikeye atar. Bu dolandırıcılığın alternatif bir biçimi, dolandırıcının hesabına para gönderen bir işlemi onaylamanızı isteyebilir.
[Airdrop dolandırıcılığı hakkında daha fazla bilgi](https://www.youtube.com/watch?v=LLL_nQp1lGk)
+## Web güvenliği 101 {#web-security}
+
+### Güçlü şifre kullanın {#use-strong-passwords}
+
+[Hesap hack'lerinin %80'inden fazlası, zayıf veya çalınmış şifrelerin bir sonucudur](https://cloudnine.com/ediscoverydaily/electronic-discovery/80-percent-hacking-related-breaches-related-password-issues-cybersecurity-trends/). Karakterler, sayılar ve sembollerden oluşan uzun bir kombinasyon hesaplarınızı güvende tutar.
+
+Sık yapılan hatalardan biri, bilinen ve alakalı olan birkaç kelimeden oluşan bir kombinasyon kullanmaktır. Bu tür parolalar, sözlük saldırısı adı verilen bir saldırı tekniğine maruz kalma riski doğurdukları için güvenli değildir.
+
+```md
+Zayıf şifre örneği: TatlıTüylüKedicikler!
+
+Güçlü şifre örneği: ymv\*azu.EAC8eyp8umf
+```
+
+Bir diğer yaygın hata da [sosyal mühendislik](https://wikipedia.org/wiki/Social_engineering_(security)) ile kolayca tahmin edilebilecek ya da bulunabilecek bir şifre kullanmaktır. Parolanızda annenizin kızlık soyadını, çocuklarınızın veya evcil hayvanlarınızın adlarını veya doğum tarihlerini kullanırsanız, saldırıya uğrama riskiniz artar.
+
+#### Şifre belirlemek için iyi yöntemler: {#good-password-practices}
+
+- Şifre üreticinizin veya doldurduğunuz formun izin verdiği kadar uzun şifreler oluşturun
+- Büyük harf, küçük harf, sayı ve sembollerin bir karışımını kullanın
+- Şifrenizde aile adları gibi kişisel bilgileri kullanmayın
+- Yaygın kelimelerden kaçının
+
+[Güçlü şifreler oluşturma hakkında daha fazla bilgi](https://terranovasecurity.com/how-to-create-a-strong-password-in-7-easy-steps/)
+
+### Her şey için farklı şifreler kullanın {#use-unique-passwords}
+
+Bir veri sızıntısında açığa çıkmış olan güçlü bir parola, artık güçlü bir parola değildir. [Have I Been Pwned](https://haveibeenpwned.com) web sitesi, hesaplarınızın daha önce bir veri sızıntısına dahil olup olmadığını görmenizi sağlar. Eğer dahil olmuşlarsa **o parolaları hemen değiştirin**. Her hesap için benzersiz bir parola kullanmak, bilgisayar korsanlarının bir hesabın parolasının açığa çıkmasıyla her hesabınıza erişebilme riskini azaltır.
+
+### Bir şifre yöneticisi kullanın {#use-password-manager}
+
+
+
+ Bir şifre yöneticisi kullanmak; güçlü, benzersiz şifreler oluşturmak ve bunları hatırlama işini sizin için çözer! Bunlardan birini kullanmanızı şiddetle öneririz ve çoğu ücretsizdir!
+
+
+
+Sahip olduğunuz her hesap için güçlü, benzersiz şifreleri ezberlemeye çalışmak pek kolay değildir. Bir şifre yöneticisi, tek bir güçlü ana şifre aracılığıyla erişebileceğiniz tüm şifreleriniz için güvenli, şifrelenmiş bir depo sunar. Ayrıca, yeni bir hizmete kaydolurken güçlü şifreler önerirler, böylece kendinizinkini oluşturmak zorunda kalmazsınız. Birçok şifre yöneticisi, herhangi bir kötü niyetli saldırıdan önce şifreleri değiştirmenize izin vererek, bir veri ihlaline karışıp karışmadığınızı da size söyler.
+
+
+
+#### Bir şifre yöneticisi deneyin: {#try-password-manager}
+
+- [Bitwarden](https://bitwarden.com/)
+- [KeePass](https://keepass.info/)
+- [1Password](https://1password.com/)
+- Yahut diğer [önerilen şifre yöneticilerine](https://www.privacytools.io/secure-password-manager) göz atın
+
+### İki Faktörlü Kimlik Doğrulamayı Kullanın {#two-factor-authentication}
+
+Bazen sizden kimliğinizi benzersiz kanıtlarla doğrulamanız istenebilir. Bunlar, **faktörler** olarak bilinir. 3 önemli faktör şunlardır:
+
+- Bildiğiniz bir şey (şifre veya güvenlik sorusu gibi)
+- Olduğunuz bir şey (parmak izi veya göz/yüz tarayıcısı gibi)
+- Sahip olduğunuz bir şey (telefonunuzda bir güvenlik anahtarı veya kimlik doğrulama uygulaması)
+
+**İki Faktörlü Doğrulama (2FA)** kullanmak, çevrimiçi hesaplarınıza ekstra bir *güvenlik faktörü* eklemenizi sağlar. 2FA, sadece bir parolaya sahip olmanın bir hesaba girmek için yeterli olmamasını sağlar. En yaygın olarak, ikinci faktör **zaman esaslı tek seferlik şifre (TOTP)** olarak bilinen, Google Authenticator veya Authy gibi bir doğrulayıcı uygulamadan ulaşabileceğiniz rastgele seçilmiş 6 haneli bir koddur. Bunlar "senin sahip olduğun bir şey" faktörü ile çalışırlar çünkü zamanlı kodu oluşturan tohum, sizin aygıtınızda depolanır.
+
+
+
+ Not: SMS tabanlı 2FA kullanımı, SIM hırsızlığı tehlikesine karşı açıktır ve güvenli değildir. En iyi güvenlik için Google Authenticator ya da Authy gibi bir hizmet kullanın.
+
+
+
+#### Güvenlik anahtarları {#security-keys}
+
+Güvenlik anahtarı, 2FA'nın daha gelişmiş ve güvenli bir türüdür. Güvenlik anahtarları, kimlik doğrulama uygulamaları gibi çalışan fiziksel donanımlı kimlik doğrulama cihazlarıdır. Bir güvenlik anahtarı kullanmak 2FA'daki en güvenli yoldur. Bu anahtarların birçoğu FIDO Evrensel İkinci Faktör (U2F) standartından yararlanır. [FIDO U2F hakkında daha fazlasını öğrenin](https://www.yubico.com/authentication-standards/fido-u2f/).
+
+2FA hakkında daha fazlasını izleyin:
+
+
+
+### Tarayıcı uzantılarını kaldırın {#uninstall-browser-extensions}
+
+Chrome uzantıları ve Firefox Eklentileri gibi tarayıcı uzantıları, tarayıcı işlevselliğini artırabilir fakat beraberinde riskler de getirir. Varsayılan olarak, çoğu tarayıcı uzantısı "site verilerini okuma ve değiştirme" erişimi ister ve verilerinizle hemen hemen her şeyi yapmalarına izin verir. Chrome uzantıları her zaman otomatik olarak güncellenir, bu nedenle önceden güvenli bir uzantı daha sonra kötü amaçlı kod içerecek şekilde güncellenebilir. Çoğu tarayıcı uzantısı verilerinizi çalmaya çalışmaz, ancak yapabileceklerinin farkında olmalısınız.
+
+#### Bu yollarla güvende kalabilirsiniz: {#browser-extension-safety}
+
+- Sadece güvenilir kaynaklardan tarayıcı eklentileri indirin
+- Kullanılmayan tarayıcı eklentilerini silin
+- Otomatik güncellemeyi durdurmak için yerel olarak Chrome eklentilerini silin (Gelişmiş)
+
+[Tarayıcı uzantılarının riskleri hakkında daha fazla bilgi](https://www.kaspersky.co.uk/blog/browser-extensions-security/12750/)
+
+
+
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
### Web güvenliği {#reading-web-security}
diff --git a/public/content/translations/tr/smart-contracts/index.md b/public/content/translations/tr/smart-contracts/index.md
index ee7e34e5684..57f2cd16221 100644
--- a/public/content/translations/tr/smart-contracts/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/smart-contracts/index.md
@@ -6,13 +6,17 @@ lang: tr
# Akıllı sözleşmelere giriş {#introduction-to-smart-contracts}
-Akıllı sözleşmeler, Ethereum'un uygulama katmanının temel taşlarıdır. "Eğer buysa o zaman şu" mantığını izleyen, kodunda tanımlanan kurallar çerçevesinde çalışacağı garantilenmiş olan, blok zincirde saklanan bilgisayar programlarıdır.
+Akıllı sözleşmeler, Ethereum'un uygulama katmanının temel taşlarıdır. Bunlar, "eğer buysa o zaman şu" mantığını izleyen, kodunda tanımlanan kurallar çerçevesinde çalışacağı garanti edilen ve [blokzincirde](/glossary/#blockchain) saklanan bilgisayar programlarıdır.
"Akıllı sözleşme" terimini Nick Szabo ortaya atmıştır. 1994'te [akıllı sözleşme kavramına giriş](https://www.fon.hum.uva.nl/rob/Courses/InformationInSpeech/CDROM/Literature/LOTwinterschool2006/szabo.best.vwh.net/smart.contracts.html), 1996'da ise [akıllı sözleşmelerin neler yapabileceğinin keşfi](https://www.fon.hum.uva.nl/rob/Courses/InformationInSpeech/CDROM/Literature/LOTwinterschool2006/szabo.best.vwh.net/smart_contracts_2.html) adlı iki yazısı vardır.
-Szabo; otomatik ve kriptografik açıdan güvenli işlemlerin ve işletme fonksiyonlarının, güvene dayalı aracılar olmadan gerçekleşebileceği dijital bir pazar öngörmüştür. Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmeler bu vizyonu hayata geçirdi.
+Szabo; otomatik ve [kriptografik açıdan güvenli](/glossary/#cryptography) süreçlerin, işlem ve işletme fonksiyonlarının, güvenilir aracılar olmadan gerçekleşmesini mümkün kıldığı bir dijital pazar öngörmüştür. Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmeler bu vizyonu hayata geçirdi.
-## Geleneksel sözleşmelerde güven {#trust-and-contracts}
+Finematics'in akıllı sözleşmeleri açıklamasını izleyin:
+
+
+
+## Geleneksel sözleşmelere güven {#trust-and-contracts}
Geleneksel sözleşmelerle ilgili en büyük sıkıntılardan biri sözleşmenin sonuçlarını harfiyen gerçekleştirecek şahıslara duyulan ihtiyaçtır.
@@ -38,7 +42,7 @@ Otomat istediğiniz ürünü sadece tüm gereksinimler karşılandığında vere
Akıllı sözleşmenin asıl yararı, belirli şartlar sağlandığında anlamı açık olmayan kodu kesin bir şekilde yürütmesidir. Bir insanın sonucu yorumlamasını veya sonucun sağlamasını yapmasına gerek yoktur. Bu, güvenilir aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırır.
-Örneğin, bir çocuk için fonu bloke altında tutan ve onun belirli bir tarih sonrasında fonu çekmesine izin veren bir akıllı sözleşme hazırlayabilirsiniz. Eğer bu tarihten önce çekim yapmaya çalışırlarsa, akıllı sözleşme yürütülmeyecektir. Yahut bir galericiye ödeme yaptığınızda arabanın tapusunun dijital halini size otomatik olarak veren bir sözleşme hazırlayabilirsiniz.
+Örneğin, bir çocuk için fonu bloke altında tutan ve onun belirli bir tarih sonrasında fonu çekmesine izin veren bir akıllı sözleşme hazırlayabilirsiniz. Eğer bu tarihten önce para çekmeye çalışırlarsa, akıllı sözleşme yürütülmeyecektir. Yahut bir galericiye ödeme yaptığınızda arabanın tapusunun dijital halini size otomatik olarak veren bir sözleşme hazırlayabilirsiniz.
## Tahmin edilebilir sonuçlar {#predictability}
@@ -56,11 +60,11 @@ Akıllı sözleşmeler ayrıca gizliliğinizi de korur. Ethereum takma adlı bir
Son olarak, tıpkı geleneksel sözleşmelerde olduğu gibi bir akıllı sözleşmeyi imzalamadan (ya da etkileşime geçmeden) önce içinde ne olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Bir akıllı sözleşmenin şeffaflığı herhangi birinin onu inceleyebileceğini garanti eder.
-## Akıllı sözleşme kullanım durumları {#use-cases}
+## Akıllı sözleşme kullanım senaryoları {#use-cases}
Akıllı sözleşmeler temel olarak bilgisayar programlarının yaptığı her şeyi yapabilir.
-Hesaplamalar gerçekleştirebilir, para birimleri oluşturabilir, veri tutabilir, NFT'ler basabilir, iletişim gönderebilir, hatta grafikler oluşturabilir. İşte gerçek dünyadan bazı popüler örnekler:
+Hesaplamalar gerçekleştirebilir, para birimleri yaratabilir, veri depolayabilir, [NFT](/glossary/#nft) basabilir, iletişim gönderebilir, hatta grafikler oluşturabilir. İşte gerçek dünyadan bazı popüler örnekler:
- [Sabit coinler](/stablecoins/)
- [Eşsiz dijital varlıkların oluşturulması ve dağıtılması](/nft/)
@@ -69,12 +73,6 @@ Hesaplamalar gerçekleştirebilir, para birimleri oluşturabilir, veri tutabilir
- [Otomatik olarak ödeme yapan bir sigorta poliçesi](https://etherisc.com/)
- [İnsanların özel, uyumlu para birimleri oluşturmasını sağlayan bir standart](/developers/docs/standards/tokens/)
-## Görsel olarak öğrenmeyi mi tercih ediyorsunuz? {#visual-learner}
-
-Finematics'in akıllı sözleşmeleri açıklamasını izleyin:
-
-
-
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
- [Akıllı Sözleşmeler Dünya'yı Nasıl Değiştirecek?](https://www.youtube.com/watch?v=pA6CGuXEKtQ)
diff --git a/public/content/translations/tr/social-networks/index.md b/public/content/translations/tr/social-networks/index.md
index 7b598a67ac7..c6a660a356d 100644
--- a/public/content/translations/tr/social-networks/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/social-networks/index.md
@@ -15,86 +15,74 @@ Sosyal ağlar, günlük iletişimlerimizde ve etkileşimlerimizde büyük bir ro
## Merkeziyetsiz sosyal ağlar nelerdir? {#what-are-decentralized-social-networks}
-Merkeziyetsiz sosyal ağlar, kullanıcıların bilgi alışverişinde bulunmalarının yanı sıra izleyicilere içerik yayınlayıp dağıtmalarına olanak tanıyan blok zincir tabanlı platformlardır. Bu uygulamalar blok zincir üzerinde çalıştığından, merkeziyetsiz olma kapasitesine sahip olmakla beraber, sansüre ve aşırı kontrole karşı dirençli olma yeteneğine de sahiptir.
+Merkeziyetsiz sosyal ağlar, kullanıcıların bilgi alışverişinde bulunmalarının yanı sıra izleyicilere içerik yayınlayıp dağıtmalarına da olanak tanıyan [blokzincir tabanlı](/glossary/#blockchain) platformlardır. Bu uygulamalar blok zincir üzerinde çalıştığından, merkeziyetsiz olma kapasitesine sahip olmakla beraber, sansüre ve aşırı kontrole karşı dirençli olma yeteneğine de sahiptir.
Birçok merkeziyetsiz sosyal ağ, Facebook, LinkedIn, Twitter ve Medium gibi yerleşik sosyal medya hizmetlerine alternatif olarak mevcuttur. Ancak blok zincir destekli sosyal ağlar, onları geleneksel sosyal platformların önüne koyan bir dizi özelliğe sahiptir.
+
+
### Merkeziyetsiz sosyal ağlar nasıl çalışır? {#decentralized-social-networks-overview}
-Merkeziyetsiz sosyal ağlar, [merkeziyetsiz uygulamaların (dapps)](/dapps/) bir sınıfıdır - blok zincirde dağıtılan [akıllı sözleşmeler](/developers/docs/smart-contracts/) tarafından desteklenen uygulamalardır. Sözleşme kodu, bu uygulamalar için arka uç görevi görür ve iş mantığını tanımlar.
+Merkeziyetsiz sosyal ağlar, blokzincirde dağıtılan [akıllı sözleşmeler](/glossary/#smart-contract) tarafından desteklenen uygulamalar olan [merkeziyetsiz uygulamaların (dapp'ler)](/dapps/) bir türüdür. Sözleşme kodu, bu uygulamalar için arka uç görevi görür ve iş mantığını tanımlar.
-Geleneksel sosyal medya platformları, kullanıcı bilgilerini, program kodunu ve diğer veri türlerini depolamak için veritabanlarına güvenir. Ancak bu, hata noktaları yaratır ve önemli riskler ortaya koyar. Örneğin, Facebook'un sunucuları geçen yıl kötü bir şekilde [saatlerce çevrimdışı kaldı](https://www.npr.org/2021/10/05/1043211171/facebook-instagram-whatsapp-outage-business-impact) ve kullanıcıların platformla bağlantısı kesildi.
+Geleneksel sosyal medya platformları, kullanıcı bilgilerini, program kodunu ve diğer veri türlerini depolamak için veritabanlarını kullanır. Ancak bu durum, tek hata noktaları yaratır ve önemli riskler doğurur. Örneğin, Facebook sunucuları Ekim 2021'de [saatlerce çevrimdışı kalmış](https://www.npr.org/2021/10/05/1043211171/facebook-instagram-whatsapp-outage-business-impact) ve kullanıcıları platformdan mahrum bırakmıştı.
-Merkeziyetsiz sosyal ağlar, dünya çapında binlerce düğümden oluşan eşler arası bir ağda bulunur. Bazı düğümler başarısız olsa bile, ağ kesintisiz olarak çalışacak ve uygulamaları arızalara ve kesintilere karşı dirençli hale getirecektir.
+Merkeziyetsiz sosyal ağlar, dünya çapında binlerce düğümden oluşan bir [eşler arası ağ](/glossary/#peer-to-peer-network) üzerinde bulunur. Bazı düğümlerde sorun yaşansa bile ağ kesintisiz olarak çalışacağından uygulamalar arıza ve kesintilere karşı dirençli hale gelecektir.
-[the InterPlanetary File System (IPFS)](https://ipfs.io/) gibi merkeziyetsiz depolama sistemlerini kullanarak Ethereum üzerine kurulu sosyal ağlar, kullanıcı bilgilerini istismar ve kötü niyetli kullanımdan koruyabilir. Hiç kimse kişisel bilgilerinizi reklamcılara satmayacak, bilgisayar korsanları da gizli bilgilerinizi çalamayacak.
+[InterPlanetary File System (IPFS)](https://ipfs.io/) gibi merkeziyetsiz depolama sistemlerini kullanarak Ethereum üzerine geliştirilen sosyal ağlar, kullanıcı bilgilerini istismara ve kötü niyetli kullanıma karşı koruyabilir. Hiç kimse kişisel bilgilerinizi reklamverenlere satamaz ve bilgisayar korsanları da gizli bilgilerinizi çalamaz.
-Birçok blok zincir tabanlı sosyal platform, reklam geliri olmadığında para kazanmayı destekleyecek yerel token'lara sahiptir. Kullanıcılar, belirli özelliklere erişmek, uygulama içi satın alma işlemlerini tamamlamak veya favori içerik yaratıcılarına bahşiş vermek için bu token'ları satın alabilir.
+Birçok blokzincir tabanlı sosyal platform, reklam geliri olmadığında para kazanmayı destekleyecek yerel jetonlara sahiptir. Kullanıcılar, belirli özelliklere erişmek, uygulama içi satın alma işlemlerini tamamlamak veya favori içerik üreticilerine bahşiş vermek için bu jetonları satın alabilir.
## Merkeziyetsiz sosyal ağların faydaları {#benefits}
-1. Merkeziyetsiz sosyal ağlar sansüre dayanıklıdır ve herkese açıktır. Bu, kullanıcıların keyfi olarak yasaklanamayacağı, platformdan kaldırılamayacağı veya kısıtlanamayacağı anlamına gelir.
+1. Merkeziyetsiz sosyal ağlar sansüre dayanıklıdır ve herkese açıktır. Bu, **kullanıcıların keyfi olarak yasaklanamayacağı**, platformdan gönderilemeyeceği ve kısıtlanamayacağı anlamına gelir.
-2. Merkeziyetsiz sosyal ağlar, açık kaynak idealleri üzerine kuruludur ve uygulamalar için kaynak kodunu herkesin incelemesi amacıyla açık hale getirir. Blok zinciri tabanlı sosyal ağlar, geleneksel sosyal medyada yaygın olan çetrefilli algoritmaların uygulanmasını ortadan kaldırarak, kullanıcıların ve platform yaratıcılarının çıkarlarını aynı hizaya getirebilir.
+2. Merkeziyetsiz sosyal ağlar, **açık kaynak idealleri üzerine kuruludur** ve uygulamaların kaynak kodunu herkesin inceleyebilmesi için açık hale getirir. Blok zinciri tabanlı sosyal ağlar, geleneksel sosyal medyada yaygın olan çetrefilli algoritmaların uygulanmasını ortadan kaldırarak, kullanıcıların ve platform yaratıcılarının çıkarlarını aynı hizaya getirebilir.
-3. Merkeziyetsiz sosyal ağlar "aracıyı" ortadan kaldırır. İçerik yaratıcılar, içerikleri üzerinde doğrudan mülkiyete sahiptir ve aralarında akıllı bir sözleşmeden başka bir şey olmaksızın takipçiler, hayranlar, alıcılar ve diğer taraflarla doğrudan etkileşim kurarlar.
+3. Merkeziyetsiz sosyal ağlar "aracıyı" ortadan kaldırır. İçerik **üreticileri, içeriklerinin doğrudan sahibidir** ve arada sadece bir akıllı sözleşme olmak kaydıyla takipçileriyle, hayranlarıyla, müşterileriyle ve diğer taraflarla doğrudan etkileşim kurar.
-4. Küresel, eşler arası bir düğüm ağı tarafından desteklenen Ethereum ağında çalışan dapp'ler olarak, merkeziyetsiz sosyal ağlar, sunucu kesintilerine ve kesintilerine karşı daha az hassastır.
+4. Merkeziyetsiz sosyal ağlar, küresel ve eşler arası bir düğümler ağı tarafından desteklenen ve Ethereum ağı üzerinde çalışan merkeziyetsiz uygulamalar olduklarından **sunucu arıza ve kesintilerinden daha az etkilenirler**.
-5. Merkeziyetsiz sosyal platformlar, içerik yaratıcılar için değiştirilemez token'lar (NFT'ler), uygulama içi kripto ödemeleri ve daha fazlası aracılığıyla gelişmiş bir para kazanma çerçevesi sunar.
+5. Merkeziyetsiz sosyal platformlar, içerik üeticileri için [eşsiz jetonlar (NFT'ler)](/glossary/#nft), uygulama içi kripto ödemeleri ve başka yöntemlerle **gelişmiş bir para kazanma** ortamı sunar.
-6. Merkeziyetsiz sosyal ağlar kullanıcılara yüksek düzeyde gizlilik ve anonimlik sağlar. Örneğin, bir kişi isimler, e-posta adresleri vb. gibi kişisel olarak tanımlanabilir bilgileri (PII) paylaşmak zorunda kalmadan bir ENS profili veya cüzdanı kullanarak Ethereum tabanlı bir sosyal ağda oturum açabilir.
+6. Merkeziyetsiz sosyal ağlar, kullanıcılara **yüksek seviyede gizlilik ve anonimlik** sağlar. Örneğin bir kişi, adı, e-posta adresi vb. gibi kimliğinin belirlenmesini sağlayacak bilgileri (PII) paylaşmak zorunda kalmadan, bir [ENS](/glossary/#ens) profili veya [cüzdan](/glossary/#wallet) kullanarak Ethereum tabanlı bir sosyal ağa giriş yapabilir.
7. Merkeziyetsiz sosyal ağlar, kullanıcı verilerini korumak için çok daha iyi olan merkezi veritabanlarına değil, merkeziyetsiz depolamaya dayanır.
## Ethereum'da merkeziyetsiz sosyal ağlar {#ethereum-social-networks}
-Ethereum ağı, token'ların popülaritesi (ERC-20/ERC-721) ve devasa kullanıcı tabanı sayesinde merkeziyetsiz sosyal medya yaratan geliştiriciler için tercih edilen araç haline geldi. İşte Ethereum tabanlı sosyal ağların bazı örnekleri:
-
-### Peepeth {#peepeth}
-
-[Peepeth](https://peepeth.com/), Twitter'a benzer bir mikroblog platformudur. Ethereum blok zincirinde çalışır ve kullanıcı verilerini depolamak için IPFS kullanır.
-
-Kullanıcılar, silinemeyen veya değiştirilemeyen "Peeps" adlı kısa mesajlar gönderebilir. Uygulamadan çıkmadan platformda, ether (ETH) üzerinden bahşişler toplayabilir veya herhangi bir kişiye bahşiş verebilirsiniz.
+Ethereum ağı, jetonlarının popülaritesi ve geniş kullanıcı tabanı sayesinde merkeziyetsiz sosyal medya üreten geliştiriciler için tercih edilen araç haline gelmiştir. İşte Ethereum tabanlı sosyal ağlara bazı örnekler:
### Mirror {#mirror}
[Mirror](https://mirror.xyz/), merkeziyetsiz ve kullanıcıya ait olmayı hedefleyen web3 özellikli bir yazı platformudur. Kullanıcılar, sadece cüzdanlarını bağlayarak Mirror'da ücretsiz olarak okuyabilir ve yazabilir. Kullanıcılar ayrıca yazı toplayabilir ve favori yazarlarına abone olabilirler.
-Mirror'da yayınlanan gönderiler, merkeziyetsiz bir depolama platformu olan Arweave'de kalıcı olarak depolanır ve Yazma NFT'leri olarak bilinen, toplanabilir [değiştirilemez token'lar (NFT'ler)](/nft/) olarak basılabilir. NFT yazmak, yazarlar için tamamen ücretsizdir ve toplama bir Ethereum L2'de gerçekleşir; bu da işlemleri ucuz, hızlı ve çevre dostu hale getirir.
+Mirror'da yayınlanan gönderiler, merkeziyetsiz bir depolama platformu olan Arweave'de kalıcı olarak depolanır ve Yazma NFT'leri olarak bilinen, toplanabilir [değiştirilemez token'lar (NFT'ler)](/nft/) olarak basılabilir. NFT yazmak, yazarlar için tamamen ücretsizdir ve koleksiyon, bir Ethereum [L2](/glossary/#layer-2) katmanı üzerinde tutulur; bu da işlemleri ucuz, hızlı ve çevre dostu hale getirir.
### MINDS {#minds}
[MINDS](https://www.minds.com/) en çok kullanılan merkeziyetsiz sosyal ağlardan biridir. Facebook gibi çalışıyor ve şimdiden milyonlarca kullanıcıya ulaştı.
-Kullanıcılar, öğeler için ödeme yapmak için platformun yerel ERC-20 token'ını $MIND kullanır. Kullanıcılar ayrıca popüler içerikler yayınlayarak ekosisteme katkıda bulunarak ve başkalarını platforma yönlendirerek $MIND token kazanabilirler.
+Kullanıcılar, ürün satın almak için için platformun yerel [ERC-20](/glossary/#erc-20) jetonu olan $MIND'i kullanır. Kullanıcılar ayrıca popüler içerikler yayınlayarak ekosisteme katkıda bulunarak ve başkalarını platforma yönlendirerek $MIND token kazanabilirler.
+
+## Merkeziyetsiz sosyal ağları kullanın {#use-decentralized-social-networks}
+
+- **[Status.im](https://status.im/)** - _Status, mesajlarınızı üçüncü taraflardan korumak için açık kaynaklı, eşler arası bir protokol ve uçtan uca şifreleme kullanan güvenli bir mesajlaşma uygulamasıdır._
+- **[Mirror.xyz](https://mirror.xyz/)** - _Mirror, kullanıcıların fikirlerini kitle fonlaması, içerikten para kazanması ve yüksek değerli topluluklar oluşturması için Ethereum üzerine inşa edilmiş, merkeziyetsiz, kullanıcıya ait bir yayın platformudur._
+- **[Lens Protocol](https://lens.xyz/)** - _Lens Protocol, içerik yaratıcıların merkeziyetsiz internetin dijital bahçesinde nereye giderlerse gitsinler içeriklerinin mülkiyetini almalarına yardımcı olan birleştirilebilir ve merkeziyetsiz bir sosyal grafiktir._
+- **[Farcaster](https://farcaster.xyz/)** - _Farcaster yeterince merkeziyetsiz bir sosyal ağdır. Birçok istemciyi destekleyen açık bir protokoldür, tıpkı e-posta gibi._
## Ethereum üzerinde Web2 sosyal ağları {#web2-social-networks-and-ethereum}
-Blok zincir teknolojisini sosyal medyaya dahil etmeye çalışanlar yalnızca [Web3](/web3/) yerel sosyal platformları değil. Birçok merkezi platform da Ethereum'u altyapılarına entegre etmeyi planlıyor:
+Blokzincir teknolojisini sosyal medyaya dahil etmeye çalışanlar sadece [Web3](/glossary/#web3) yerel sosyal platformları değildir. Birçok merkezi platform da Ethereum'u altyapılarına entegre etmeyi planlıyor:
### Reddit {#reddit}
-Reddit, kullanıcıların kaliteli içerik yayınlayarak ve çevrimiçi topluluklara (alt dizinler) katkıda bulunarak kazanabilecekleri [ERC-20 token'ları](/developers/docs/standards/tokens/erc-20/) olan [Topluluk Puanlarını lanse etti](https://cointelegraph.com/news/reddit-to-reportedly-tokenize-karma-points-and-onboard-500m-new-users). Bu token'ları, [özel ayrıcalıklar ve avantajlar elde etmek](https://www.reddit.com/community-points/) için bir alt dizin içinde kullanabilirsiniz. Bu proje için Reddit, Ethereum işlemlerini ölçeklendirmek için tasarlanmış bir [katman 2](/layer-2/) toplaması olan Arbitrum ile çalışıyor.
+Reddit, kullanıcıların kaliteli içerikler yayınlayarak ve çevrimiçi topluluklara (subreddit'lere) katkıda bulunarak kazanabilecekleri ERC-20 jetonları olan [Topluluk Puanları](https://cointelegraph.com/news/reddit-to-reportedly-tokenize-karma-points-and-onboard-500m-new-users)'nı duyurmuştur. Bu jetonları bir subreddit'te kullanarak özel ayrıcalıklar ve avantajlar elde edebilirsiniz. Bu projede Reddit, Ethereum işlemlerini ölçeklendirmek üzere tasarlanan bir [katman 2](/glossary/#layer-2) ağı olan Arbitrum ile çalışıyor.
Program zaten yayında ve r/Kripto para subreddit ["Moons" adlı Topluluk Puanları sürümünü çalıştırıyor](https://www.reddit.com/r/CryptoCurrency/wiki/moons_wiki). Resmi açıklamaya göre, Moons "alt diziye katkılarından dolayı posterleri, yorumcuları ve moderatörleri ödüllendiriyor." Bu token'lar blok zincirde olduğundan (kullanıcılar bunları cüzdanlarda alır), Reddit'ten bağımsızdırlar ve alınamazlar.
-Rinkeby test ağında bir beta aşamasını tamamladıktan sonra, Reddit Topluluk Puanları artık bir [yan ağ](/developers/docs/scaling/sidechains/) ve bir [iyimser toplama](/developers/docs/scaling/optimistic-rollups/) özelliklerini birleştiren bir blok zincir olan [Arbitrum Nova'da](https://nova.arbitrum.io/). Kullanıcılar, özel özelliklerin kilidini açmak için Topluluk Puanlarını kullanmanın yanı sıra, bunları borsalarda fiat karşılığında takas edebilirler. Ayrıca, bir kullanıcının sahip olduğu Topluluk Puanlarının miktarı, topluluk içindeki karar verme süreci üzerindeki etkisini belirler.
-
-### Twitter {#twitter}
-
-Ocak 2021'de Twitter Blue, NFT'ler için destek sunarak kullanıcıların cüzdanlarını bağlamalarına ve NFT'leri profil resmi olarak görüntülemelerine [olanak tanıdı](https://mashable.com/article/twitter-blue-nft-profile-picture). Bu yazının yazıldığı sırada, sosyal medya şirketi gelecekte merkezi olmayan bir sosyal ağ oluşturmayı [planladığını da duyurdu](https://www.theverge.com/2021/8/16/22627435/twitter-bluesky-lead-jay-graber-decentralized-social-web).
-
-### İnstagram {#instagram}
-
-Mayıs 2022'de [Instagram, Ethereum ve Polygon'da NFT'ler için destek verdiğini duyurdu](https://about.instagram.com/blog/announcements/instagram-digital-collectibles). Kullanıcılar, Ethereum cüzdanlarını bağlayarak NFT'leri doğrudan Instagram'a gönderebilirler.
-
-## Merkeziyetsiz sosyal ağları kullanın {#use-decentralized-social-networks}
-
-- **[Status.im](https://status.im/)** - _Status, mesajlarınızı üçüncü taraflardan korumak için açık kaynaklı, eşler arası bir protokol ve uçtan uca şifreleme kullanan güvenli bir mesajlaşma uygulamasıdır._
-- **[Mirror.xyz](https://mirror.xyz/)** - _Mirror, kullanıcıların fikirlerini kitle fonlaması, içerikten para kazanması ve yüksek değerli topluluklar oluşturması için Ethereum üzerine inşa edilmiş, merkeziyetsiz, kullanıcıya ait bir yayın platformudur._
-- **[Lens Protocol](https://lens.xyz/)** - _Lens Protocol, içerik yaratıcıların merkeziyetsiz internetin dijital bahçesinde nereye giderlerse gitsinler içeriklerinin mülkiyetini almalarına yardımcı olan birleştirilebilir ve merkeziyetsiz bir sosyal grafiktir._
-- **[Farcaster](https://farcaster.xyz/)** - _Farcaster yeterince merkeziyetsiz bir sosyal ağdır. Birçok istemciyi destekleyen açık bir protokoldür, tıpkı e-posta gibi._
+Kullanıcılar, Topluluk Puanlarını özel özelliklerin kilidini açmak için kullanabildikleri gibi, borsalarda itibari parayla da takas edebiliyor. Ayrıca, bir kullanıcının sahip olduğu Topluluk Puanlarının miktarı, topluluk içinde karar verme süreci üzerindeki etkisini de belirliyor.
## Daha fazla okuma {#further-reading}
@@ -105,7 +93,6 @@ Mayıs 2022'de [Instagram, Ethereum ve Polygon'da NFT'ler için destek verdiğin
- [Web3 holds the promise of decentralized, community-powered social networks](https://venturebeat.com/2022/02/26/web3-holds-the-promise-of-decentralized-community-powered-social-networks/) — _Sumit Ghosh_
- [An Overview of the Blockchain Social Media Landscape](https://www.gemini.com/cryptopedia/blockchain-social-media-decentralized-social-media) — _Gemini Cryptopedia_
- [How Blockchain Can Solve Social Media Privacy](https://www.investopedia.com/news/ethereum-blockchain-social-media-privacy-problem-linkedin-indorse/) — _Prableen Bajpai_
-- [Social Media Networks Are Coming To The Blockchain](https://businesstechguides.co/what-are-decentralized-social-networks) — _Emmanuel Awosika_
- [Sosyal Ağlar İçin Yeterli Merkeziyetsizlik](https://www.varunsrinivasan.com/2022/01/11/sufficient-decentralization-for-social-networks) - _Varun Srinivasan_
### Videolar {#videos}
@@ -116,6 +103,4 @@ Mayıs 2022'de [Instagram, Ethereum ve Polygon'da NFT'ler için destek verdiğin
### Topluluklar {#communities}
-- [Status Discord Sunucusu](https://discord.com/invite/3Exux7Y)
-- [Mirror Discord Sunucusu](https://discord.com/invite/txuCHcE8wV)
- [r/CryptoCurrency subreddit](https://www.reddit.com/r/CryptoCurrency/)
diff --git a/public/content/translations/tr/staking/dvt/index.md b/public/content/translations/tr/staking/dvt/index.md
index e57edcfc774..16facafd9df 100644
--- a/public/content/translations/tr/staking/dvt/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/staking/dvt/index.md
@@ -16,7 +16,7 @@ Bunu **bir doğrulayıcıyı güvence altına almak için kullanılan kişisel a
### Güvenlik {#security}
-Doğrulayıcılar iki tane genel-özel anahtar çifti oluşturur: Mutabakata katılmak için doğrulayıcı anahtarlar ve fonlara erişim için para çekme anahtarları. Doğrulayıcılar soğuk depoda para çekme anahtarlarını güvende tutabilirken, doğrulayıcı özel anahtarları 7/24 çevrimiçi olmalıdır. Eğer bir doğrulayıcı özel anahtarın güvenliği ihlal edildiyse bu, saldırgan doğrulayıcıyı kontrol edebilir ve potansiyel olarak tahribe veya paydaşların ETH kaybına yol açar. DVT bu riski azaltmaya yardımcı olabilir. İşte bu şekilde:
+Doğrulayıcılar iki tane açık-özel anahtar çifti oluşturur: Mutabakata katılmak için doğrulayıcı anahtarlar ve fonlara erişim için para çekme anahtarları. Doğrulayıcılar soğuk depoda para çekme anahtarlarını güvende tutabilirken, doğrulayıcı özel anahtarları 7/24 çevrimiçi olmalıdır. Eğer bir doğrulayıcı özel anahtarın güvenliği ihlal edildiyse bu, saldırgan doğrulayıcıyı kontrol edebilir ve potansiyel olarak tahribe veya paydaşların ETH kaybına yol açar. DVT bu riski azaltmaya yardımcı olabilir. İşte bu şekilde:
Doğrulayıcılar özel anahtarı soğuk depoda tutarken, paydaşlar DVT kullanarak, hisselemeye katılabilir. Bu, orijinal, tam doğrulayıcı anahtarının şifrelenmesi ve daha sonra anahtar paylarına bölünmesiyle elde edilir. Anahtar paylaşımları çevrimiçi haldedir ve birden falza düğüme dağıtılır, bu doğrulayıcının dağıtılmış işlemini mümkün kılar. Bu mümkündür çünkü Ethereum doğrulayıcıları eklenebilir olan BLS imzaları kullanır, yani tam anahtar, bileşen parçalarını toplayarak yeniden yapılandırılabilir. Bu, paydaşa tam, oriijinal "yönetici" doğrulayıcı anahtarını güvenli bir şekilde çevrimdışı tutma olanağını sağlar.
@@ -86,6 +86,6 @@ Tek operatöre güveni minimize etmenin diğer bir faydası ise hisseleme havuzl
## Daha Fazla Bilgi {#further-reading}
-- [Ethereum dağıtılmış doğrulayıcı gereksinimleri (yüksek seviye)](https://github.com/ethereum/distributed-validator-specs)
-- [Ethereum dağıtılmış doğrulayıcı teknik gereksinimleri](https://github.com/ethereum/distributed-validator-specs/tree/dev/src/dvspec)
+- [Ethereum dağıtılmış doğrulayıcı özellikleri (yüksek seviye)](https://github.com/ethereum/distributed-validator-specs)
+- [Ethereum dağıtılmış doğrulayıcı teknik özellikleri](https://github.com/ethereum/distributed-validator-specs/tree/dev/src/dvspec)
- [Shamir gizli paylaşım demo uygulaması](https://iancoleman.io/shamir/)
diff --git a/public/content/translations/tr/staking/pools/index.md b/public/content/translations/tr/staking/pools/index.md
index 27c47d202a7..2aaf2adba36 100644
--- a/public/content/translations/tr/staking/pools/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/staking/pools/index.md
@@ -26,7 +26,7 @@ Bazı havuzlar, fonların bir sözleşmeye yatırılabileceği, bahis tutarını
-
+
@@ -53,22 +53,22 @@ Kurulumunuzda size yardımcı olacak çeşitli seçenekler mevcuttur. Aşağıda
-Ağ güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için [istemci çeşitliliğini](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) ciddiye alan bir hizmet seçmenin önemini lütfen unutmayın. Çoğunluk istemcisi kullanımı sınırladığına dair kanıtları olan hizmetler;"yürütme istemcisi çeşitliliği" ve "fikir birliği istemcisi çeşitliliği" ile belirtilir.
+Ağ güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için [istemci çeşitliliğini](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) ciddiye alan bir hizmet seçmenin önemini lütfen unutmayın. Çoğunluk istemcisi kullanımının sınırlandığına dair kanıtları olan hizmetler, "yürütüm istemcisi çeşitliliği" ve "fikir birliği istemcisi çeşitliliği" ile gösterilir.
Kaçırdığımız bir hisseleme aracı için öneriniz mi var mı? Uygun olup olmadığını görmek ve incelemeye göndermek için [ürün listeleme politikamıza](/contributing/adding-staking-products/) göz atın.
## Sıkça sorulan sorular {#faq}
-Tipik olarak ERC-20 hisseleme token'ları, hisselenen ETH artı ödüllerinin değerini temsil eden paydaşlara verilir. Farklı havuzların, kullanıcılarına biraz farklı yöntemlerle hisseleme ödüllerini dağıtacağını aklınızda tutun, ancak bu ortak temadır.
+ERC-20 hisseleme jetonları, genel olarak paydaşlara verilir ve bu kişilerin hisselenen ETH ve ödüllerinin değerini temsil eder. Farklı havuzların, kullanıcılarına biraz farklı yöntemlerle hisseleme ödüllerini dağıtacağını aklınızda tutun, ancak bu ortak temadır.
-Hemen şimdi! Şangay/Capella ağ yükseltmesi Nisan 2023'te gerçekleşti, hisseleme para çekim işlemlerini başlattı. Hisseleme havuzlarını destekleyen doğrulayıcı hesaplar artık çıkış ve ayarladıkları çekim adresine ETH çekim yeteneğine sahipler. Bu hisse miktarını arkaplandaki ETH için kullanma yeteneğini aktif eder. Bu işlevselliği ne şekilde desteklediklerini görmek için sağlayıcınıza danışın.
+Hemen şimdi! Şangay/Capella ağ yükseltmesi Nisan 2023'te gerçekleşti, hisseleme para çekme işlemlerini başlattı. Hisseleme havuzlarını destekleyen doğrulayıcı hesaplar artık çıkış ve ayarladıkları çekim adresine ETH çekme yeteneğine sahipler. Bu hisse miktarını arkaplandaki ETH için kullanma yeteneğini aktif eder. Bu işlevselliği ne şekilde desteklediklerini görmek için sağlayıcınıza danışın.
Alternatif olarak, bir ERC-20 likidite token'ı kullanan havuzlar, kullanıcıların bu token'ın açık pazarda ticaretini yapmalarına izin vererek hisseleme pozisyonunuzu satmanıza, ETH'yi hisseleme sözleşmesinden fiilen çıkarmadan etkin bir şekilde "çekmenize" olanak tanır.
-Hisseleme para çekmeleri hakkında daha fazlası
+Hisseleme para çekme işlemleri hakkında daha fazlası
@@ -81,5 +81,6 @@ Arkalarındaki düğümler söz konusu olduğunda bazı havuzlar diğerlerinden
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+- [Ethereum Hisseleme Dizini](https://www.staking.directory/) - _Eridian ve Spacesider_
- [Roket Havuzuyla Staking - Staking'e Genel Bakış](https://docs.rocketpool.net/guides/staking/overview.html) - _RocketPool belgeleri_
- [Lido ile Ethereum stake et](https://help.lido.fi/en/collections/2947324-staking-ethereum-with-lido) - _Lido yardımcı dökümanları_
diff --git a/public/content/translations/tr/staking/saas/index.md b/public/content/translations/tr/staking/saas/index.md
index 6c6548493c7..d383721b0df 100644
--- a/public/content/translations/tr/staking/saas/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/staking/saas/index.md
@@ -47,7 +47,7 @@ Aşağıda bazı mevcut SaaS sağlayıcıları bulunmaktadır. Bu hizmetlerde si
-Ağın güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için [istemci çeşitliliğini](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) desteklemenin önemini lütfen unutmayın. Çoğunluk istemcisi kullanımı sınırladığına dair kanıtları olan hizmetler;"yürütme istemcisi çeşitliliği" ve "fikir birliği istemcisi çeşitliliği" ile belirtilir.
+Ağın güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için [istemci çeşitliliğini](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) desteklemenin önemini lütfen unutmayın. Çoğunluk istemcisi kullanımının sınırlandığına dair kanıtları olan hizmetler, "yürütüm istemcisi çeşitliliği" ve "fikir birliği istemcisi çeşitliliği" ile gösterilir.
### Anahtar Üreticileri
@@ -64,31 +64,32 @@ Düzenlemeler sağlayıcıdan sağlayıcıya farklılık gösterecektir, ancak g
Evet. Tüm hesaplar BLS imzalama ve BLS para çekme anahtarlarından oluşur. Doğrulayıcının zincirin durumunu tasdik etmesi, eşitleme kurullarına katılması ve bloklar önermesi için imzalama anahtarlarına, bir doğrulayıcı müşterisi tarafından kolayca erişilebilir olmalıdır. Bunların bir şekilde internete bağlı olması gerekir ve bu nedenle doğal olarak "kısayol" tuşları olarak kabul edilirler. Bu, doğrulayıcınızın onaylayabilmesi için bir gerekliliktir ve bu nedenle, para transfer etmek veya çekmek için kullanılan anahtarlar güvenlik nedeniyle ayrılmıştır.
-BLS para çekme anahtarları, hangi yürütme katmanı hesabının hisseleme ödüllerinin ve çıkış yapılan fonların gitmesi gerektiğini gösteren tek seferlik bir mesajı imzalamak için kullanılır. Bu mesaj bir kere yayınlandıktan sonra BLS para çekme anahtarlarına ihtiyaç duyulmaz. Bunun yerine, çekilen fonların kontrolü kalıcı bir şekilde verdiğiniz adrese devredilir. Bu kendi soğuk depolamanız tarafından güvenli kılınan bir çekim adresi ayarlayarak, başkası sizin doğrulayıcı imzalama anahtarlarınızı kontrol etse bile doğrulayıcı fonlarınızın riskini minimize eder.
+BLS para çekme anahtarları, hangi yürütme katmanı hesabının hisseleme ödüllerinin ve çıkış yapılan fonların gitmesi gerektiğini gösteren tek seferlik bir mesajı imzalamak için kullanılır. Bu mesaj bir kere yayınlandıktan sonra BLS para çekme anahtarlarına ihtiyaç duyulmaz. Bunun yerine, çekilen fonların kontrolü kalıcı bir şekilde verdiğiniz adrese devredilir. Bu kendi soğuk depolamanız tarafından güvenli kılınan bir para çekme adresi ayarlayarak, başkası sizin doğrulayıcı imzalama anahtarlarınızı kontrol etse bile doğrulayıcı fonlarınızın riskini minimize eder.
-Çekim bilgilerini güncellemek çekimi aktif hale getirmek için gerekli bir adımdır\*. Bu süreç sizin anımsatıcı güvenlik kelimenizi kullanarak çekim anahtarlarını oluşturmayı kapsar.
+Çekim bilgilerini güncellemek çekme işlemini aktif hale getirmek için gerekli bir adımdır\*. Bu süreç sizin anımsatıcı güvenlik kelimenizi kullanarak para çekme anahtarlarını oluşturmayı kapsar.
-Bu güvenlik kelimesini güvenli biçimde yedeklediğinizden emin olun, yoksa zamanı geldiğinde çekim anahtarlarınızı oluşturamazsınız.
+Bu güvenlik kelimesini güvenli biçimde yedeklediğinizden emin olun, yoksa zamanı geldiğinde para çekme anahtarlarınızı oluşturamazsınız.
-\*İlk yatırımında çekim adresi vermiş olan kilitleyicilerin bunu ayarlamasına gerek yoktur. Doğrulayıcınızı nasıl hazırlayacağınızla ilgili destek almak için SaaS sağlayıcınıza danışın.
+\*İlk yatırımında para çekme adresi vermiş olan kilitleyicilerin bunu ayarlamasına gerek yoktur. Doğrulayıcınızı nasıl hazırlayacağınızla ilgili destek almak için SaaS sağlayıcınıza danışın.
-Kilitleme çekimleri Nisan 2023'teki Shanghai/Capella yükseltmesinde uygulanmıştır. Paydaşların (eğer ilk yatırımda verilmediyse) bir çekim adresi vermesi gerekir ve ödül ödemeleri periyodik olarak birkaç günde bir otomatik olarak dağıtılmaya başlayacaktır.
+Hisseleme çekimleri Nisan 2023'teki Shanghai/Capella yükseltmesinde uygulanmıştır. Paydaşların (eğer ilk yatırımda verilmediyse) bir para çekme adresi vermesi gerekir ve ödül ödemeleri periyodik olarak birkaç günde bir otomatik olarak dağıtılmaya başlayacaktır.
-Doğrulayıcılar ayrıca bir doğrulayıcı olarak tamamen çıkabilir, bu da kalan ETH bakiyelerinin çekim için kilidini kaldıracaktır. Bir yürütme çekim adresi sağlamış ve çıkış sürecini tamamlamış adresler sıradaki doğrulayıcı süpürmesinde çekim adresine tüm bakiyelerini alacaklardır.
+Doğrulayıcılar ayrıca bir doğrulayıcı olarak tamamen çıkabilir, bu da kalan ETH bakiyelerinin çekim için kilidini kaldıracaktır. Bir yürütme çekim adresi sağlamış ve çıkış sürecini tamamlamış adresler sıradaki doğrulayıcı süpürmesinde para çekme adresine tüm bakiyelerini alacaklardır.
-Hisseleme para çekmeleri hakkında daha fazlası
+Hisseleme para çekme işlemleri hakkında daha fazlası
Bir SaaS sağlayıcısı kullanarak, düğümünüzün çalışmasını başka birine emanet ediyorsunuz. Bu, sizin kontrolünüzde olmayan düşük düğüm performansı riskiyle birlikte gelir. Doğrulayıcınızın kesintiye uğraması durumunda, doğrulayıcı bakiyeniz cezalandırılacak ve doğrulayıcı havuzundan zorla kaldırılacaktır.
-Kesinti/çıkış sürecinin tamamlanmasından sonra, bu fonlar doğrulayıcıya atanmış olan çekim adresine transfer edilecektir. Bu, aktif hale getirilmek için bir çekim adresinin sağlanmasını gerektirir. Bu ilk yatırımda sağlanabilir. Eğer sağlanmadıysa, doğrulayıcı çekim anahtarları çekim adresini belirten bir mesajı imzalamak için kullanılmalıdır. Eğer herhangi bir çekim adresi sağlanmadıysa, sağlanana kadar fonlar kilitli kalacaktır.
+Kesinti/çıkış sürecinin tamamlanmasından sonra, bu fonlar doğrulayıcıya atanmış olan para çekme adresine transfer edilecektir. Bu, aktif hale getirilmek için bir para çekme adresinin sağlanmasını gerektirir. Bu ilk yatırımda sağlanabilir. Eğer sağlanmadıysa, doğrulayıcı para çekme anahtarları çekim adresini belirten bir mesajı imzalamak için kullanılmalıdır. Eğer herhangi bir para çekme adresi sağlanmadıysa, sağlanana kadar fonlar kilitli kalacaktır.
-Herhangi bir garanti veya sigorta seçeneği hakkında daha fazla detay için ya da nasıl çekim adresi sağlanacağıyla ilgili yönergeler için bireysel SaaS sağlayıcınızla iletişime geçin. Doğrulayıcı kurulumunuzun tam kontrolünün sizde olmasını tercih ediyorsanız, ETH'nizi tek başına nasıl stake edeceğiniz hakkında daha fazla bilgi edinin.
+Herhangi bir garanti veya sigorta seçeneği hakkında daha fazla detay için ya da nasıl para çekme adresi sağlanacağıyla ilgili yönergeler için bireysel SaaS sağlayıcınızla iletişime geçin. Doğrulayıcı kurulumunuzun tam kontrolünün sizde olmasını tercih ediyorsanız, ETH'nizi tek başına nasıl stake edeceğiniz hakkında daha fazla bilgi edinin.
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+- [Ethereum Hisseleme Dizini](https://www.staking.directory/) - _Eridian ve Spacesider_
- [Staking hizmetlerini değerlendirmek](https://www.attestant.io/posts/evaluating-staking-services/) - _Jim McDonald 2020_
diff --git a/public/content/translations/tr/staking/solo/index.md b/public/content/translations/tr/staking/solo/index.md
index 3dfd2507b01..ff8f886d293 100644
--- a/public/content/translations/tr/staking/solo/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/staking/solo/index.md
@@ -79,9 +79,9 @@ Donanım bazen başarısız oluyor, ağ bağlantıları hata veriyor ve istemci
Aktif olduğu durumda ETH ödülleri kazanırsınız. Bu ödüller periyodik olarak para çekme adresinize yatırılır.
-İstenirse, çevrimiçi olma gereksinimini ortadan kaldıran ve diğer ödülleri durduran bir doğrulayıcı olarak çıkabilirsiniz. Sonrasında kalan bakiyeniz kurulum esnasında belirlediğiniz çekim adresine aktarılacaktır.
+İstenirse, çevrimiçi olma gereksinimini ortadan kaldıran ve diğer ödülleri durduran bir doğrulayıcı olarak çıkabilirsiniz. Sonrasında kalan bakiyeniz kurulum esnasında belirlediğiniz para çekme adresine aktarılacaktır.
-[Hisseleme para çekmeleri hakkında daha fazlası](/staking/withdrawals/)
+[Hisseleme para çekme işlemleri hakkında daha fazlası](/staking/withdrawals/)
## Hisseleme Başlama Noktası başlangıç rehberi {#get-started-on-the-staking-launchpad}
@@ -107,7 +107,7 @@ Kurulumunuzda size yardımcı olacak çeşitli seçenekler mevcuttur. Aşağıda
-Ağın güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için bir [azınlık istemcisi](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) seçmenin önemini lütfen unutmayın. Azınlık istemcisini kurmanıza izin veren araçlar, "çoklu istemci" olarak anılır.
+Ağın güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için bir [azınlık istemcisi](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity/) seçmenin önemini lütfen unutmayın. Azınlık istemcisini kurmanıza olanak tanıyan araçlar, "çoklu istemci" olarak anılır.
### Anahtar Üreticileri
@@ -184,18 +184,21 @@ Tek bir merkezi bulut depolama çözümü üzerinde çalışan doğrulayıcı is
Yeni paydaşlar bunu anahtar üretim ve yatırma zamanında belirler. Henüz bu bilgileri belirlememiş mevcut paydaşlar kendi anahtarlarını güncelleyerek bu işlevi destekleyebilir.
-Çekim bilgileri ayarlandığında, ödül ödemeleri (başlangıçtaki 32 adedin üstünde toplananlar) periyodik olarak çekim adresine otomatik dağıtılacaktır.
+Çekim bilgileri ayarlandığında, ödül ödemeleri (başlangıçtaki 32 adedin üstünde toplananlar) periyodik olarak para çekme adresine otomatik dağıtılacaktır.
Tüm bakiyenizin kilidini kaldırmak ve tamamını almak için aynı zamanda doğrulayıcınızın çıkış sürecini tamamlamanız da gerekir.
-Hisseleme para çekmeleri hakkında daha fazlası
+Hisseleme para çekme işlemleri hakkında daha fazlası
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
+- [Ethereum Hisseleme Dizini](https://www.staking.directory/) - _Eridian ve Spacesider_
- [Ethereum'un İstemci Çeşitliliği Sorunu](https://hackernoon.com/ethereums-client-diversity-problem) - _@emmanuelawosika 2022_
- [İstemci Çeşitliliğine Yardımcı Olmak](https://www.attestant.io/posts/helping-client-diversity/) - _Jim McDonald 2022_
- [Ethereum'un konsensüs katmanında müşteri çeşitliliği](https://mirror.xyz/jmcook.eth/S7ONEka_0RgtKTZ3-dakPmAHQNPvuj15nh0YGKPFriA) - _jmcook.eth 2022_
- [Nasıl Yapılır: Ethereum Doğrulayıcı Donanımı Satın Alımı](https://www.youtube.com/watch?v=C2wwu1IlhDc) - _EthStaker 2022_
- [Adım Adım: Ethereum 2.0 Testnet'e nasıl katılınır](https://kb.beaconcha.in/guides/tutorial-eth2-multiclient) - _Butta_
- [Eth2 Slashing Önleme İpuçları](https://medium.com/prysmatic-labs/eth2-slashing-prevention-tips-f6faa5025f50) - _Raul Jordan 2020_
+
+
diff --git a/public/content/translations/tr/staking/withdrawals/index.md b/public/content/translations/tr/staking/withdrawals/index.md
index b47767e247f..660a376111b 100644
--- a/public/content/translations/tr/staking/withdrawals/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/staking/withdrawals/index.md
@@ -1,14 +1,14 @@
---
title: Hisseden ödeme alma
-description: Hisseleme para çekimlerinin ne olduğu, nasıl çalıştıkları ve ödüllerini almak içn paydaşların ne yapmaları gerektiğini özetleyen sayfa
+description: Hisseleme çekimlerinin ne olduğu, nasıl çalıştıkları ve ödüllerini almak içn paydaşların ne yapmaları gerektiğini özetleyen sayfa
lang: tr
template: staking
image: /images/staking/leslie-withdrawal.png
alt: Hisseleme ödülleri ile gergedan Leslie
sidebarDepth: 2
summaryPoints:
- - Şangay/Capella yükseltmesi Ethereum'da hisseleme içerisindeki para çekim işlemlerini mümkün kıldı
- - Doğrulayıcı operatörler, etkinleştirmek için para çekim adresi sağlamalıdır
+ - Şangay/Capella yükseltmesi Ethereum'da hisseleme içerisindeki para çekme işlemlerini mümkün kıldı
+ - Doğrulayıcı operatörler, etkinleştirmek için para çekme adresi sağlamalıdır
- Ödüller birkaç günde bir otomatik olarak dağıtılır
- Hisselemeden tamamen çıkan doğrulayıcılar kalan bakiyelerini geri alacaklardır
---
@@ -19,7 +19,7 @@ summaryPoints:
**Hisseleme çekimleri** Ethereum fikir birliği katmanındaki (İşaret Zinciri) bir doğrulayıcı hesabından, beraber işletilebileceği yürütüm katmanına ETH transferlerine karşılık gelir.
-32 ETH'den **fazla bakiyenin ödül ödemeleri** her bir doğrulayıcı ile ilişkilendirilmiş çekim adresine, her kullanıcı tarafından sağlanır sağlanmaz otomatik ve düzenli olarak gönderilir. Kullanıcılar ayrıca tüm doğrulayıcı bakiyesinin kilidini açarak **hisselemeden toptan çıkabilir**.
+32 ETH'den **fazla bakiyenin ödül ödemeleri** her bir doğrulayıcı ile ilişkilendirilmiş para çekme adresine, her kullanıcı tarafından sağlanır sağlanmaz otomatik ve düzenli olarak gönderilir. Kullanıcılar ayrıca tüm doğrulayıcı bakiyesinin kilidini açarak **hisselemeden toptan çıkabilir**.
## Hisseleme ödülleri {#staking-rewards}
@@ -44,10 +44,10 @@ Shanghai/Capella yükseltmesinden önce hisselenmiş ETH'lerinizi kullanamaz vey
Herhangi bir doğrulayıcı hesabının kendi bakiyesinden ETH çekebilir durumuna erişmesi için bir çekim adresi belirtmesi, gerekli adımdır.
- Her bir doğrulayıcı hesabı bir seferde yalnızca bir çekim adresi atayabilir. Bir adres seçilip fikir birliği katmanına kaydedildiğinde bu, geri alınamaz veya tekrardan değiştirilemez. Kaydetmeden önce sahipliği ve bildirilen adresin doğruluğunu iki defa kontrol edin.
+ Her bir doğrulayıcı hesabı bir seferde yalnızca bir para çekme adresi atayabilir. Bir adres seçilip fikir birliği katmanına kaydedildiğinde bu, geri alınamaz veya tekrardan değiştirilemez. Kaydetmeden önce sahipliği ve bildirilen adresin doğruluğunu iki defa kontrol edin.
-Aksini belirtmediğiniz için güvenlik kelimelerinizin çevrimdışı ortamda güvende kaldığı ve herhangi bir yolla ele geçirilemeyeceği varsayıldığından aynı zamanda bakiyelerinize herhangi bir tehdit de bulunmamaktadır. Çekim kimliği ekleme başarısızlığı, çekim adresi belirtilene kadar ETH'nizi basit bir biçimde doğrulayıcı hesabında kilitli halde bırakacaktır.
+Aksini belirtmediğiniz için güvenlik kelimelerinizin çevrimdışı ortamda güvende kaldığı ve herhangi bir yolla ele geçirilemeyeceği varsayıldığından aynı zamanda bakiyelerinize herhangi bir tehdit de bulunmamaktadır. Para çekme kimliği ekleme başarısızlığı, çekim adresi belirtilene kadar ETH'nizi basit bir biçimde doğrulayıcı hesabında kilitli halde bırakacaktır.
## Hisselemeden tamamen çıkış {#exiting-staking-entirely}
@@ -55,13 +55,13 @@ Doğrulayıcı hesap bakiyesinin dışına _herhangi bir_ fon gönderilebilmesi
Hisselemeden tamamen çıkmak ve tüm bakiyelerini çekmek isteyen kullanıcılar, hisselemeden çıkış sürecini başlatacak ''gönüllü çıkış'' mesajını doğrulayıcı anahtarlarıyla birlikte imzalamak ve yayımlamak zorundadır. Bu, doğrulayıcı müşteriniz ile tamamlanır ve mutabakat düğümünüze kaydedilir, bundan ötürü herhangi bir gaz gerektirmez.
-Bir doğrulayıcının hisselemeden çıkma süreci, kaç tane diğer doğrulayıcının da aynı zamanda çıktığına bağlı olarak değişken vakit alır. Bir kez tamamlandığında bu hesap artık doğrulayıcı hesap görevlerinden sorumlu olmayacak, ödül kazanma hakkı olmayacak ve ETH'leri daha fazla ''hisselemede'' kalmaycaktır. Bu sürede hesap, tamamen ''çekilebilir'' olarak işaretlenecektir.
+Bir doğrulayıcının hisselemeden çıkma süreci, kaç tane diğer doğrulayıcının da aynı zamanda çıktığına bağlı olarak değişken vakit alır. Bir kez tamamlandığında bu hesap artık doğrulayıcı hesap görevlerinden sorumlu olmayacak, ödül kazanma hakkı olmayacak ve ETH'leri daha fazla ''hisselemede'' kalmaycaktır. Bu sürede hesap, tamamen ''para çekilebilir'' olarak işaretlenecektir.
-Bir hesap "para çekilebilir" olarak işaretlendikten ve de hesap para çekme bilgilerini sağladıktan sonra kullanıcın beklemekten başka yapması gereken bir şey yoktur. Hesaplar, uygun çıkış fonları için otomatik ve devamlı olarak blok teklif verenleri tarafından süpürülüyor ve hesap bakiyeniz bir sonraki süpürülmedetamamen süprülüyor (tam çekilme olarak da bilinir).
+Bir hesap "para çekilebilir" olarak işaretlendikten ve de hesap para çekme bilgilerini sağladıktan sonra kullanıcın beklemekten başka yapması gereken bir şey yoktur. Hesaplar, uygun çıkış fonları için otomatik ve devamlı olarak blok teklif verenleri tarafından süpürülüyor ve hesap bakiyeniz bir sonraki süpürülmedetamamen süprülüyor (tam para çekme olarak da bilinir).
-## Hisseleme para çekme işlemleri ne zaman aktifleşir? {#when}
+## Hisseleme çekim işlemleri ne zaman aktifleşir? {#when}
-Hisseleme para çekimleri aktif! Para çekebilme işlevi 12 Nisan 2023'te gerçekleşen Şangay/Capella yükseltmesinin bir kısmı sonucu aktifleştirildi.
+Hisseleme çekimleri aktif! Para çekebilme işlevi 12 Nisan 2023'te gerçekleşen Şangay/Capella yükseltmesinin bir kısmı sonucu aktifleştirildi.
Şangay/Capella yükseltmesi, daha önceden hisselenmiş ETH'lerin normal Ethereum hesaplarına geri alınabilmesini sağladı. Bu da likidite hisseleme döngüsünü kapattı; Ethereum'u daha sürdürülebilir, ölçeklenebilir ve de merkeziyetsiz ekosistem oluşturma yolculuğuna bir adım daha yaklaştırdı.
@@ -85,41 +85,41 @@ Doğrulayıcının bir sonraki bloku önerebilmesi için 16 adede kadar uygun pa
Analog bir saat düşünün. Saatteki akrep saate işaret eder, bir yönde ilerler, herhangi bir saati atlamaz ve eninde sonunda son sayıya ulaşıldıktan sonra tekrardan başa sarar.
Şimdi 1 ile 12 arası yerine, saatin 0 ile N (fikir birliği katmanına şimdiye kadar kayıt olmuş tüm doğrulayıcı hesaplarının sayısı, Ocak 2023 itibariyle 500.000) arasına sahip olduğunu düşünün.
-Saatin akrebi çekim uygunluğu için kontrol edilmesi gereken sıradaki doğrulayıcıya işaret edecektir. 0 ile başlar ve hiçbir sayıyı atlamadan tüm yol boyunca devam eder. Son doğrulayıcıya ulaşıldığında döngü baştan başlayarak devam eder.
+Saatin akrebi para çekme uygunluğu için kontrol edilmesi gereken sıradaki doğrulayıcıya işaret edecektir. 0 ile başlar ve hiçbir sayıyı atlamadan tüm yol boyunca devam eder. Son doğrulayıcıya ulaşıldığında döngü baştan başlayarak devam eder.
-#### Çekimler için hesabı kontrol etme {#checking-an-account-for-withdrawals}
+#### Para çekme işlemleri için hesabı kontrol etme {#checking-an-account-for-withdrawals}
-Bir önerici muhtemel çekimler için doğrulayıcıları süpürürken, kontrol edilen her bir doğrulayıcı bir çekim gerçekleşip gerçekleşmediğini ve gerçekleşiyorsa ne kadar ETH'nin çekilmesi gerektiğini belirlemek için kısa bir soru serisi ile değerlendirilir.
+Bir önerici muhtemel para çekme işlemleri için doğrulayıcıları süpürürken, kontrol edilen her bir doğrulayıcı bir para çekme işlemi gerçekleşip gerçekleşmediğini ve gerçekleşiyorsa ne kadar ETH'nin çekilmesi gerektiğini belirlemek için kısa bir soru serisi ile değerlendirilir.
-1. **Bir çekim adresi sağlandı mı?** Eğer herhangi bir çekim adresi sağlanmadıysa hesap atlanır ve hiçbir çekim işlemi başlatılmaz.
-2. **Doğrulayıcı çıktı mı ve para çekilebilir mi?** Eğer doğrulayıcı tamamen çıkmış ve hesabın ''para çekilebilir'' olarak değerlendirildiği döneme ulaşmışsak tam para çekimi işletilir. Bu, kalan tüm bakiyeyi çekim adresine transfer eder.
-3. **İşlevsel bakiye 32'de azamiye ulaştı mı?** Eğer hesap para çekim kriterlerine ulaşmış, tamamen çıkmamış ve 32'den fazla ödüle sahipse yalnızca 32'nin üzerindeki ödülleri kullanıcıların çekim adreslerine transfer edecek kısmi bir para çekim işlemi sürdürülür.
+1. **Bir para çekme adresi sağlandı mı?** Eğer herhangi bir para çekme adresi sağlanmadıysa hesap atlanır ve hiçbir para çekme işlemi başlatılmaz.
+2. **Doğrulayıcı çıktı mı ve para çekilebilir mi?** Eğer doğrulayıcı tamamen çıkmış ve hesabın ''para çekilebilir'' olarak değerlendirildiği döneme ulaşmışsak tam para çekimi işletilir. Bu, kalan tüm bakiyeyi para çekme adresine transfer eder.
+3. **İşlevsel bakiye 32'de azamiye ulaştı mı?** Eğer hesap para çekme kriterlerine ulaşmış, tamamen çıkmamış ve 32'den fazla ödüle sahipse yalnızca 32'nin üzerindeki ödülleri kullanıcıların para çekme adreslerine transfer edecek kısmi bir para çekme işlemi sürdürülür.
Bir doğrulayıcının hayat döngüsü boyunca doğrulayıcı operatörleri tarafından alınan ve bu akımı etkileyen yalnızca iki eylem vardır:
-- Herhangi bir para çekimi formunu etkinleştirmek için para çekim kimliği sağlayın
-- Tam para çekimi sağlayan işlem olan ağdan çıkın
+- Herhangi bir para çekme formunu etkinleştirmek için para çekme kimliği sağlayın
+- Tam para çekme sağlayan işlem olan ağdan çıkın
### Gazsız {#gas-free}
-Hisseleme çekimlerine bu yaklaşım, belirli miktarda ETH'nin çekilmesi istenen bir işlemin manuel olarak paydaşlar için gerekmesinden kaçınır. Bu, **herhangi bir gaz (işlem ücreti) gerektirmez** ve ayrıca para çekimleri, var olan yürütüm katmanı blok hacmi için yarışmaz.
+Hisseleme çekimlerine bu yaklaşım, belirli miktarda ETH'nin çekilmesi istenen bir işlemin manuel olarak paydaşlar için gerekmesinden kaçınır. Bu, **herhangi bir gaz (işlem ücreti) gerektirmez** ve ayrıca para çekme işlemleri, var olan yürütüm katmanı blok hacmi için yarışmaz.
### Hisseleme ödüllerimi ne sıklıkla alacağım? {#how-soon}
-Tek bir blokta en fazla 16 para çekimi gerçekleştirilebilir. Bu hızda, her gün 115.200 doğrulayıcı çekimi (herhangi bir kayıp yuva olmadığını varsayarsak) işlenebilir. Yukarıda da belirtildiği üzere, para çekimine uygun olmayan doğrulayıcılar süpürme süresini azaltarak atlanır.
+Tek bir blokta en fazla 16 para çekme işlemi gerçekleştirilebilir. Bu hızda, her gün 115.200 doğrulayıcı para çekme işlemi (herhangi bir kayıp yuva olmadığını varsayarsak) işlenebilir. Yukarıda da belirtildiği üzere, para çekmeye uygun olmayan doğrulayıcılar süpürme süresini azaltarak atlanır.
Bu hesaplamayı genişleterek belirli sayıda para çekme işlemi için ne kadar süre gerektiğini tahmin edebiliriz:
| Para çekme sayısı | Tamamlanma zamanı |
-| :---------------: | :---------------: |
-| 400.000 | 3,5 gün |
-| 500.000 | 4,3 gün |
-| 600.000 | 5,2 gün |
-| 700.000 | 6,1 gün |
-| 800.000 | 7,0 gün |
+| :-------------------: | :--------------: |
+| 400.000 | 3,5 gün |
+| 500.000 | 4,3 gün |
+| 600.000 | 5,2 gün |
+| 700.000 | 6,1 gün |
+| 800.000 | 7,0 gün |
@@ -142,9 +142,9 @@ eventAction="Why can a withdrawal address only be set once?"
eventName="read more">
Bir yürütme katmanı para çekme adresi belirleyerek söz konusu doğrulayıcı için para çekme kimlik bilgileri kalıcı olarak değiştirilmiştir. Bunun anlamı da eski kimlik bilgilerinin artık çalışmayacağı ve yeni kimlik bilgilerinin doğrudan bir yürütme katmanı hesabına yönlendirileceğidir.
-Çekim adresleri ya akıllı sözleşme (kendi kodu ile kontrol edilen) ya da harici sahip olunan hesap (EOA, kendi özel anahtrarıyla kontrol edilen) olabilir. Şu anda bu hesapların doğrulayıcı kimlik bilgilerinde bir değişikliği işaret edecek bir fikir birliği katmanına geri iletme yolu yoktur ve bu işlevin eklenmesi de protokole gereksiz bir karmaşıklık katacaktır.
+Para çekme adresleri ya akıllı sözleşme (kendi kodu ile kontrol edilen) ya da harici sahip olunan hesap (EOA, kendi özel anahtrarıyla kontrol edilen) olabilir. Şu anda bu hesapların doğrulayıcı kimlik bilgilerinde bir değişikliği işaret edecek bir fikir birliği katmanına geri iletme yolu yoktur ve bu işlevin eklenmesi de protokole gereksiz bir karmaşıklık katacaktır.
-Belirli bir doğrulayıcı için çekim adresini değiştirmeye alternatif olarak, kullanıcılar anahtar döngüsünü yönetebilen, Safe gibi bir akıllı sözleşmeyi çekim adresi olarak kullanmayı seçebilirler. Fonlarını kendi EOA'larına göre ayarlayan kullanıcılar, tüm stake edilmiş fonlarını çekebilmek için tam bir çıkış gerçekleştirebilir ve ardından yeni kimlik bilgilerini sunarak yeniden hisseleyebilirler.
+Belirli bir doğrulayıcı için para çekmeadresini değiştirmeye alternatif olarak, kullanıcılar anahtar döngüsünü yönetebilen, Safe gibi bir akıllı sözleşmeyi para çekme adresi olarak kullanmayı seçebilirler. Fonlarını kendi EOA'larına göre ayarlayan kullanıcılar, tüm hisselenmiş fonlarını çekebilmek için tam bir çıkış gerçekleştirebilir ve ardından yeni kimlik bilgilerini sunarak yeniden hisseleyebilirler.
-Evet, doğrulayıcınız bir çekim adresi sağladığı sürece. Bu herhangi bir çekimi etkinleştirmek için bir defa sağlanmalıdır, sonrasında ödül ödemeleri otomatik olarak birkaç günde bir her doğrulayıcı süpürmesinde çalışacaktır.
+Evet, doğrulayıcınız bir para çekme adresi sağladığı sürece. Bu herhangi bir para çekme işlemini etkinleştirmek için bir defa sağlanmalıdır, sonrasında ödül ödemeleri otomatik olarak birkaç günde bir her doğrulayıcı süpürmesinde çalışacaktır.
-Hayır eğer doğrulayıcınız hâlâ ağda aktif ise otomatik olarak tam bir çekme gerçekleşmeyecektir. Bu, gönüllü çıkışı manuel olarak başlatmayı gerektirir.
+Hayır eğer doğrulayıcınız hâlâ ağda aktif ise otomatik olarak tam bir para çekme gerçekleşmeyecektir. Bu, gönüllü çıkışı manuel olarak başlatmayı gerektirir.
-Bir doğrulayıcı çıkış sürecini tamamladığında ve hesabın çekim kredilerinin olduğunu varsayarsak kalan bakiye, sonrasında sıradaki doğrulayıcı süpürmesinde çekilecektir.
+Bir doğrulayıcı çıkış sürecini tamamladığında ve hesabın para çekme kredilerinin olduğunu varsayarsak kalan bakiye, sonrasında sıradaki doğrulayıcı süpürmesinde çekilecektir.
@@ -183,20 +183,20 @@ Bir doğrulayıcı çıkış sürecini tamamladığında ve hesabın çekim kred
eventCategory="FAQ"
eventAction="Can I withdraw a custom amount?"
eventName="read more">
-Çekimler otomatik olarak kilitlemeye katkısı olmayan herhangi bir ETH'yi atmaya yönelik düzenlenmiştir. Bu, çıkış sürecini tamamlamış olan hesaplar için tüm bakiyeleri de kapsar.
+Para çekme işlemleri otomatik olarak kilitlemeye katkısı olmayan herhangi bir ETH'yi atmaya yönelik düzenlenmiştir. Bu, çıkış sürecini tamamlamış olan hesaplar için tüm bakiyeleri de kapsar.
Belirli miktarlarda ETH'nin çekilmesini manuel olarak talep etmek mümkün değildir.
-Doğrulayıcı operatörlerinin doğrulayıcıyı çekimler için nasıl hazırlayacağı hakkında daha fazla detay bulabilecekleri Hisseleme Başlama Noktası Çekimleri sayfasını ziyaret etmeleri önerilir. hazır, olayların gerçekleşme süreci ve çekimlerin nasıl çalıştığı ile ilgili daha fazla ayrıntı.
+Doğrulayıcı operatörlerin Hisseleme Başlama Noktası Para Çekme İşlemleri sayfasını ziyaret etmesi önerilir. Burada doğrulayıcınızı para çekme işlemleri için nasıl hazılayacağınız, olayların zamanlanması ve para çekme işlemlerinin nasıl işlediği hakkında daha fazla ayrıntı bulabilirsiniz.
-Kurulumunuzu ilk olarak bir test ağında denemek isterseniz, başlamak için Holesky Test Ağı Hisseleme Başlama Noktası sayfasını ziyaret edin.
+Sisteminizi ilk olarak bir test ağında denemek için öncelikle Holesky Test Ağı Hisseleme Başlama Noktası'nı ziyaret edin.
@@ -205,14 +205,14 @@ title="Daha fazla ETH yatırarak çıktıktan sonra kendi doğrulayıcımı tekr
eventCategory="FAQ"
eventAction="Can I re-activate my validator after exiting by depositing more ETH?"
eventName="read more">
-Hayır. Bir doğrulayıcı çıktıktan ve tüm bakiyesi çekildikten sonra, bu doğrulayıcıya yatırılan tüm ek fonlar, bir sonraki doğrulayıcı süpürmesi sırasında otomatik olarak çekim adresine aktarılacaktır. ETH'yi tekrar hisselemek için yeni bir doğrulayıcı aktive olmalıdır.
+Hayır. Bir doğrulayıcı çıktıktan ve tüm bakiyesi çekildikten sonra, bu doğrulayıcıya yatırılan tüm ek fonlar, bir sonraki doğrulayıcı süpürmesi sırasında otomatik olarak para çekme adresine aktarılacaktır. ETH'yi tekrar hisselemek için yeni bir doğrulayıcı aktive olmalıdır.
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
-- [Hisseleme Başlama Noktası Para Çekimleri](https://launchpad.ethereum.org/withdrawals)
-- [EIP-4895: İşlem olarak işaret zinciri çekim işlemleri](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4895)
+- [Hisseleme Başlama Noktası Para Çekme İşlemleri](https://launchpad.ethereum.org/withdrawals)
+- [EIP-4895: İşlem olarak işaret zinciri para çekme işlemleri](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4895)
- [Ethereum Kedi Çobanları - Şangay](https://www.ethereumcatherders.com/shanghai_upgrade/index.html)
- [PEEPanEIP #94: Potuz ve Hsiao-Wei Wang ile Kilitli ETH Çekimi (Test)](https://www.youtube.com/watch?v=G8UstwmGtyE)
-- [PEEPanEIP#68: EIP-4895: Alex stokes ile operasyonlar olarak işaret zinciri çekimleri](https://www.youtube.com/watch?v=CcL9RJBljUs)
+- [PEEPanEIP#68: EIP-4895: Operasyon olarak Alex Stokes ile işaret zincirinde zorla para çekme işlemleri](https://www.youtube.com/watch?v=CcL9RJBljUs)
- [Doğrulayıcının Geçerli Bakiyesini Anlamak](https://www.attestant.io/posts/understanding-validator-effective-balance/)
diff --git a/public/content/translations/tr/web3/index.md b/public/content/translations/tr/web3/index.md
index 2385224664d..6319f4e0d45 100644
--- a/public/content/translations/tr/web3/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/web3/index.md
@@ -59,7 +59,7 @@ Web3'ün müthiş özelliklerini soyutlamak ve belli başlı kategorilere ayırm
Web3, dijital varlıklarınızın mülkiyet hakkını benzeri görülmemiş bir şekilde size verir. Örneğin, bir web2 oyunu oynadığınızı varsayalım. Bir oyun içi öğe satın alırsanız, bu doğrudan hesabınıza bağlanır. Oyunun yaratıcıları hesabınızı silerse bu öğeleri kaybedersiniz. Oyunu oynamayı bırakırsanız da oyun içi öğelerinize yatırdığınız değeri kaybedersiniz.
-Web3, [eşsiz jetonlar (NFT'ler)](/nft/) aracılığıyla doğrudan mülkiyete izin verir. Hiç kimse, hatta oyunun yaratıcıları bile, mülkiyetinizi elinizden alma gücüne sahip değildir. Oyunu oynamayı bırakırsanız da oyun içi öğelerinizi açık pazarlarda satabilir veya takas edebilir ve değerini geri alabilirsiniz.
+Web3, [eşsiz jetonlar (NFT'ler)](/glossary/#nft) aracılığıyla doğrudan mülkiyete olanak tanır. Hiç kimse, hatta oyunun yaratıcıları bile, mülkiyetinizi elinizden alma gücüne sahip değildir. Oyunu oynamayı bırakırsanız da oyun içi öğelerinizi açık pazarlarda satabilir veya takas edebilir ve değerini geri alabilirsiniz.
NFT’ler hakkında daha fazlasını öğrenin
@@ -82,7 +82,7 @@ Web 2.0, içerik oluşturucuların kuralları değiştirmemeleri için platforml
Web3'teki verilerinize sahip olmanın yanı sıra, bir şirkette hisse gibi davranan tokenleri kullanarak platforma kollektif olarak sahip olabilirsiniz. DAO'lar, bir platformun merkeziyetsiz sahipliğini koordine etmenize ve geleceği hakkında kararlar almanıza izin verir.
-DAO'lar teknik olarak, bir kaynak havuzu (tokenler) üzerinde merkeziyetsiz karar vermeyi otomatikleştiren, üzerinde anlaşmaya varılmış akıllı sözleşmeler olarak tanımlanır. Tokenli kullanıcılar, kaynakların nasıl harcandığına oy verir ve kod, oylama sonucunu otomatik olarak gerçekleştirir.
+DAO'lar teknik olarak, bir kaynak havuzu (jetonlar) üzerinde merkeziyetsiz karar vermeyi otomatikleştiren, üzerinde anlaşmaya varılmış [akıllı sözleşmeler](/glossary/#smart-contract) olarak tanımlanır. Tokenli kullanıcılar, kaynakların nasıl harcandığına oy verir ve kod, oylama sonucunu otomatik olarak gerçekleştirir.
Ancak, insanlar birçok Web3 topluluğunu DAO olarak tanımlar. Bu toplulukların tümü, koda göre farklı merkeziyetsizlik ve otomasyon seviyelerine sahiptir. Şu anda DAO'ların neler olduğunu ve gelecekte nasıl gelişebileceklerini araştırıyoruz.
@@ -97,15 +97,11 @@ Ancak, insanlar birçok Web3 topluluğunu DAO olarak tanımlar. Bu toplulukları
Geleneksel yöntemde kullandığınız her platform için bir hesap oluştururdunuz. Örneğin, bir Twitter hesabınız, bir YouTube hesabınız ve bir Reddit hesabınız olabilir. Görünen adınızı veya profil resminizi değiştirmek mi istiyorsunuz? Bunu her hesap için ayrı ayrı yapmanız gerekir. Bazı durumlarda sosyal oturum açma araçlarını kullanabilirsiniz ancak bu durum tanıdık bir sorunu, sansürü de beraberinde getirir. Tek bir tıklamayla bu platformlar sizi tüm çevrimiçi yaşamınızın dışında tutabilir. Daha da kötüsü, birçok platform, bir hesap oluşturmak için kişisel olarak tanımlanabilir bilgilerle, onlara güvenmenizi gerektirir.
-Web3, dijital kimliğinizi bir Ethereum adresi ve ENS profili ile kontrol etmenize izin vererek bu sorunları çözer. Bir Ethereum adresi kullanmak güvenli, sansüre dayanıklıdır ve anonim olan platformlarda tek bir oturum açabilmenizi sağlar.
-
-
- Ethereum ile giriş yapın
-
+Web3, dijital kimliğinizi bir Ethereum adresi ve [Ethereum İsim Servisi (ENS)](/glossary/#ens) profili ile kontrol etmenize olanak tanıyarak bu sorunları çözer. Bir Ethereum adresi kullanmak güvenli, sansüre dayanıklıdır ve anonim olan platformlarda tek bir oturum açabilmenizi sağlar.
### Yerel ödemeler {#native-payments}
-Web2'nin ödeme altyapısı bankalara ve ödeme işlemcilerine dayanır; banka hesabı olmayan veya kapsam dışı bırakılan ülke sınırları içinde yaşayan kişileri hariç tutar. Web3, doğrudan tarayıcıdan para göndermek için [ETH](/eth/) gibi tokenleri kullanır ve güvenilir üçüncü taraf gerektirmez.
+Web2'nin ödeme altyapısı bankalara ve ödeme işlemcilerine dayanır; banka hesabı olmayan veya kapsam dışı bırakılan ülke sınırları içinde yaşayan kişileri hariç tutar. Web3, doğrudan tarayıcıdan para göndermek için [ETH](/glossary/#ether) gibi tokenleri kullanır ve güvenilir üçüncü taraf gerektirmez.
ETH hakkında daha fazlası
@@ -117,7 +113,7 @@ Web3'ün mevcut halindeki sayısız faydasına rağmen ekosistemin gelişmesi i
### Erişilebilirlik {#accessibility}
-Ethereum ile Giriş Yapma gibi önemli Web3 özellikleri, herkesin sıfır maliyetle kullanması için zaten mevcuttur. Ancak işlemlerin göreli maliyeti hâlâ birçok kişi için engelleyicidir. Yüksek işlem ücretleri nedeniyle Web3'ün daha az varlıklı, gelişmekte olan ülkelerde kullanılması daha az olasıdır. Ethereumda bu zorluklar [yol haritası](/roadmap/) ve [katman 2 ölçeklendirme aracılığıyla](/developers/docs/scaling/) çözülüyor. Teknoloji hazır, ancak Web3'ü herkese erişilebilir kılmak için katman 2'nin daha yüksek düzeyde benimsenmesine ihtiyacımız var.
+Ethereum ile Giriş Yapma gibi önemli Web3 özellikleri, herkesin sıfır maliyetle kullanması için zaten mevcuttur. Ancak işlemlerin göreli maliyeti hâlâ birçok kişi için engelleyicidir. Yüksek işlem ücretleri nedeniyle Web3'ün daha az varlıklı, gelişmekte olan ülkelerde kullanılması daha az olasıdır. Ethereum'da bu zorluklar, [yol haritası](/roadmap/) ve [katman 2 ölçeklendirme çözümleri](/glossary/#layer-2) aracılığıyla çözülüyor. Teknoloji hazır, ancak Web3'ü herkese erişilebilir kılmak için katman 2'nin daha yüksek düzeyde benimsenmesine ihtiyacımız var.
### Kullanıcı deneyimi {#user-experience}
diff --git a/public/content/translations/tr/whitepaper/index.md b/public/content/translations/tr/whitepaper/index.md
index f2d93b742d3..48fcb323d07 100644
--- a/public/content/translations/tr/whitepaper/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/whitepaper/index.md
@@ -295,7 +295,7 @@ def register(name, value):
self.storage[name] = value
```
-Sözleşme çok basit; hepsi, Ethereum ağı içinde eklenebilen, ancak değiştirilemeyen veya çıkarılamayan bir veri tabanıdır. Herkes bir değeri olan bir isim kaydedebilir ve bu kayıt sonsuza kadar kalır. Daha karmaşık bir isim kayıt sözleşmesi, diğer sözleşmelerin onu sorgulamasına izin veren bir "işlev maddesine" ve ayrıca bir adın "sahibinin" (yani ilk kaydediciye) verileri değiştirmesine veya mülkiyeti devretmesine izin veren bir mekanizmaya sahip olacaktır. Üstüne itibar ve güven ağı işlevselliği bile eklenebilir.
+Sözleşme çok basittir; Ethereum ağındaki, ekleme yapılabilen ancak değiştirilemeyen veya kaldırılamayan bir veritabanıdır. Herkes bir değeri olan bir isim kaydedebilir ve bu kayıt sonsuza kadar kalır. Daha karmaşık bir isim kayıt sözleşmesi, diğer sözleşmelerin onu sorgulamasına izin veren bir "işlev maddesine" ve ayrıca bir adın "sahibinin" (yani ilk kaydediciye) verileri değiştirmesine veya mülkiyeti devretmesine izin veren bir mekanizmaya sahip olacaktır. Üstüne itibar ve güven ağı işlevselliği bile eklenebilir.
### Merkeziyetsiz Dosya Depolama {#decentralized-file-storage}
@@ -355,7 +355,7 @@ Ethereum, yalnızca yedi seviye aşağı inen basitleştirilmiş bir GHOST sür
- Bir blok bir ebeveyn belirtmeli ve 0 veya daha fazla amca belirtmelidir
- B bloğuna dahil olan bir amca aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır:
- - 2 <= k <= 7 olmak üzere B'nin k nesli atasının doğrudan çocuğu olmalıdır.
+ - `2 <= k <= 7` olmak üzere B'nin k nesli atasının doğrudan çocuğu olmalıdır.
- B'nin atası olamaz
- Bir amca, geçerli bir blok başlığı olmalıdır ancak önceden doğrulanmış veya hatta geçerli bir blok olması gerekmez
- Bir amca, önceki bloklarda yer alan tüm amcalardan ve aynı blokta yer alan diğer tüm amcalardan farklı olmalıdır (çift olmayan dahil etme)
diff --git a/public/content/translations/tr/zero-knowledge-proofs/index.md b/public/content/translations/tr/zero-knowledge-proofs/index.md
index 5a7067c66fe..77d00eefef4 100644
--- a/public/content/translations/tr/zero-knowledge-proofs/index.md
+++ b/public/content/translations/tr/zero-knowledge-proofs/index.md
@@ -10,88 +10,22 @@ Sıfır bilgili ispat, ifadenin kendisini açığa çıkarmadan bir ifadenin ge
Sıfır bilgili ispatlardan, yaygın güncel tanımıyla birlikte ilk kez 1985 yılında yayınlanan "[İnteraktif kanıt sistemlerinde bilgi karmaşıklığı](http://people.csail.mit.edu/silvio/Selected%20Scientific%20Papers/Proof%20Systems/The_Knowledge_Complexity_Of_Interactive_Proof_Systems.pdf)" başlıklı çalışmada bahsedilmiştir:
-> Sıfır bilgi protokolü, (kanıtlayıcı) tarafların açıkça beyan edilen bilgilerin doğruluğu dışında başka hiçbir veri paylaşmadan, bir şeyin doğru olduğunu karşı (doğrulayıcı) taraflara kanıtlayabildikleri yöntemdir.
+> Sıfır bilgi protokolü, bir tarafın (kanıtlayıcı) diğer bir tarafa (doğrulayıcı) bir şeyin **doğru olduğunu, bilginin doğruluğu dışında herhangi bir bilgi vermeden** **kanıtlayabildiği bir protokoldür**.
Yıllar geçtikçe gelişen sıfır bilgili ispat günümüzde birçok gerçek dünya uygulamasında kullanılmaktadır.
+
+
## Neden sıfır bilgili ispatlara ihtiyacımız var? {#why-zero-knowledge-proofs-are-important}
-Sıfır bilgili ispatlar, bireyler özelinde bilgi güvenliğini taahhüt ettikleri için uygulamalı kriptografideki bir atılımı temsil etmektedir. Bir iddiayı (ör. "Şu ülkenin vatandaşıyım") karşı tarafa (ör. hizmet sağlayıcı) kanıtlamanın yollarını düşünün. İddianızı destekleyecek pasaport ya da sürücü belgesi gibi bir "delil" sunmak durumundasınız.
+Sıfır bilgili ispatlar, bireyler özelinde bilgi güvenliğini taahhüt ettikleri için uygulamalı kriptografide gerçekleşen bir atılımı ifade eder. Bir iddiayı (ör. "Şu ülkenin vatandaşıyım") karşı tarafa (ör. hizmet sağlayıcı) kanıtlamanın yollarını düşünün. İddianızı destekleyecek pasaport ya da sürücü belgesi gibi bir "delil" sunmak durumundasınız.
-Ancak bu tutum sorunları, başlıca da gizlilik noksanlığını, beraberinde getiriyor. Üçüncü şahıslara ait hizmetlerle paylaşılan Kimliği Tanımlayabilecek Bilgiler (PII) hacklenmeye karşı savunmasız olan merkezi veritabanlarında tutuluyor. Kimlik hırsızlıklarının kritik bir sorun haline gelmesiyle birlikte, hassas bilgilerin paylaşılabilmesi için daha fazla gizliliği koruyan araç ihtiyacı doğdu.
+Ancak bu yaklaşım, en önemlisi mahremiyet eksikliği olmak üzere bazı sorunları da beraberinde getirir. Üçüncü şahıslara ait hizmetlerle paylaşılan Kimliği Tanımlayabilecek Bilgiler (PII), bilgisayar saldırılarına karşı savunmasız olan merkezi veritabanlarında tutulur. Kimlik hırsızlıklarının kritik bir sorun haline gelmesiyle birlikte, hassas bilgilerin paylaşılabilmesi için daha fazla gizliliği koruyan araç ihtiyacı doğdu.
-Sıfır bilgi kanıtları bu problemi iddiaların doğruluğunu kanıtlamak için bilgileri açığa çıkarmadan çözer. Sıfır bilgi protokolü, doğruluğunun kısa ve öz bir kanıtını oluşturmak için girdi olarak ifadeyi (tanık) kullanır. Bu kanıt; oluşturulurken kullanılan bilgileri ifşa etmeden, bir ifadenin doğru olduğuna dair güçlü garantiler sağlar.
+Sıfır bilgili ispatlar, iddiaların geçerliliğini kanıtlamak için **bilgi açıklama ihtiyacını ortadan kaldırarak** bu sorunu çözer. Sıfır bilgi protokolü, doğruluğunun kısa ve öz bir kanıtını oluşturmak için girdi olarak ifadeyi ("tanık" olarak adlandırılır) kullanır. Bu kanıt; oluşturulurken kullanılan bilgileri ifşa etmeden, bir ifadenin doğru olduğuna dair güçlü garantiler sağlar.
Daha önceki örneğimize dönecek olursak, vatandaşlık iddianızı kanıtlamak için ihtiyacınız olan tek kanıt bir sıfır bilgi kanıtıdır. Doğrulayıcı, esas ifadenin de doğru olduğuna ikna olmak için yalnızca kanıtın belirli özelliklerinin doğru olup olmadığını kontrol etmelidir.
-## Sıfır bilgi kanıtları nasıl çalışır? {#how-do-zero-knowledge-proofs-work}
-
-Bir sıfır bilgili ispat, bir ifadenin doğruluğunu, ifadenin içeriğini veya doğruluğa nasıl ulaştığınızı açıklamadan kanıtlamanızı sağlar. Bunu mümkün kılmak için sıfır bilgi protokolleri, girdi olarak bazı verileri alan ve çıktı olarak "doğru" veya "yanlış" olarak döndüren algoritmalara dayanır.
-
-Bir sıfır bilgi protokolü aşağıdaki kriterleri sağlamalıdır:
-
-1. **Bütünlük**: Eğer girdi geçerliyse, sıfır bilgi protokolü daima "doğru" çıktısını döndürür. Dolayısıyla, esas ifade doğruysa, kanıtlayıcı ve doğrulayıcı dürüst davranırsa, kanıt kabul edilebilir.
-
-2. **Sağlamlık**: Eğer girdi geçersizse, sıfır bilgi protokolünü "doğru" döndürmek için kandırmak teorik olarak imkansızdır. Bu nedenle, yalan söyleyen bir kanıtlayıcı, dürüst bir doğrulayıcıyı geçersiz bir ifadenin geçerli olduğuna inandırmak için kandıramaz (küçük bir olasılık marjı dışında).
-
-3. **Sıfır-Bilgi**: Doğrulayıcı bir ifadenin geçerliliği ya da yanlışlığı ötesinde hiçbir şey öğrenmez (ifade hakkında "sıfır bilgiye" sahiptirler). Bu gereklilik ayrıca doğrulayıcının kanıttan orijinal girdiyi (ifadenin içeriklerini) türetmesini engeller.
-
-Temel halde, bir sıfır bilgili ispat üç elementten oluşur: **tanık**, **zorluk** ve **yanıt**.
-
-- **Tanık**: Bir sıfır bilgili ispat ile, kanıtlayıcı bazı gizli bilgiler hakkındaki bilgisini kanıtlamak ister. Gizli bilgi, kanıtın "tanığıdır" ve kanıtlayıcının tanık hakkındaki varsayılan bilgisi, sadece bilgi sahibi olan bir tarafın yanıtlayabileceği bir dizi soru oluşturur. Bu yüzden kanıtlayıcı kanıtlama sürecine rastgele bir soru seçerek, cevabını hesaplayarak ve cevabı doğrulayıcıya göndererek başlar.
-
-- **Problem**: Doğrulayıcı kümeden rastgele başka bir soru seçer ve cevabı kanıtlayıcıya sorar.
-
-- **Cevap**: Kanıtlayıcı soruyu kabul eder, cevabı hesaplar ve cevabı doğrulayıcıya geri gönderir. Kanıtlayıcının cevabı sayesinde doğrulayıcı, kanıtlayıcının gerçekten tanığa erişiminin olup olmadığını kontrol edebilir. Doğrulayıcı, kanıtlayıcının rastgele tahminlerde bulunmadığından ve doğru cevapları şans eseri vermediğinden emin olmak için daha fazla soru sorar. Bu etkileşimin pek çok kez tekrarlanması ile kanıtlayıcının tanık bilgilerini taklit etme olasılığı doğrulayıcı emin olana kadar önemli oranda azalır.
-
-Yukarıdaki bilgiler "etkileşimli sıfır bilgi kanıtlarının" yapısını açıklamaktadır. Başlarda sıfır bilgi protokolleri etkileşimli kanıtlamayı kullanırdı. Bu yöntem ifadenin gerçekliğinin doğrulanması için kanıtlayıcı ve doğrulayıcılar arasında çift taraflı haberleşme gerektirirdi.
-
-Etkileşimli kanıtların çalışma mantığını anlamak için Jacques Quisquater’ın ünlü [Ali Baba mağara hikâyesi](https://en.wikipedia.org/wiki/Zero-knowledge_proof#The_Ali_Baba_cave) iyi bir örnektir. Bu hikâyede Peggy (kanıtlayıcı), Victor'a (doğrulayıcı) sihirli kapıyı açmak için gerekli gizli ifadeyi bildiğini bu kelimeyi söylemeden anlatmak ister.
-
-### Etkileşimsiz sıfır bilgili ispatlar {#non-interactive-zero-knowledge-proofs}
-
-Devrim niteliğinde olsa da etkileşimli kanıtlama, iki tarafın da müsait olmasını ve tekrar tekrar etkileşime girmesini gerektirdiğinden sınırlı bir kullanışlılığa sahipti. Doğrulayıcı kanıtlayıcının dürüstlüğünden emin olsa bile kanıt, bağımsız doğrulama için erişilebilir değildi (yeni bir kanıtın üretilmesi kanıtlayıcı ve doğrulayıcı arasında yeni bir dizi mesaj gerektiriyordu).
-
-Bu problemi çözmek için Manuel Blum, Paul Feldman, ve Silvio Micali; kanıtlayıcı ve doğrulayıcının paylaşımlı bir anahtara sahip olduğu ilk [etkileşimli olmayan sıfır bilgili ispatlarını](https://dl.acm.org/doi/10.1145/62212.62222) önerdi. Bu öneri, kanıtlayıcının, bilginin kendisini sağlamadan (örneğin tanık) bilgiye sahip olduğunu göstermesini sağlar.
-
-Etkileşimli kanıtların tersine, etkileşimsiz kanıtlar, taraflar (yani kanıtlayıcı ve doğrulayıcı) arasında yalnızca bir tur etkileşim gerektirir. Kanıtlayıcı, gizli bilgiyi özel bir algoritmadan geçirerek sıfır bilgili ispatı oluşturur. Bu kanıt doğrulayıcıya gönderilir ve doğrulayıcı başka bir algoritma kullanarak kanıtlayıcının gizli bilgiyi bilip bilmediğini kontrol eder.
-
-Etkileşimsiz kanıtlama kanıtlayıcı ve doğrulayıcı arasındaki haberleşmeyi azaltarak sıfır bilgili ispatları daha verimli hale getirir. Ayrıca, kanıtlar oluşturulduktan sonra (paylaşımlı anahtara ve doğrulama algoritmasına sahip olan) herkesin doğrulamak üzere erişimine açık olur.
-
-Etkileşimsiz kanıtlar sıfır bilgi teknolojisi için bir devrim niteliğindedir ve günümüzde kullanılan kanıt sistemlerinin gelişimini teşvik etmiştir. Bu kanıt türleri aşağıda tartışılmaktadır:
-
-### Sıfır bilgili ispat türleri {#types-of-zero-knowledge-proofs}
-
-#### SB-SNARK'ları {#zk-snarks}
-
-ZK-SNARK, **Sıfır Bilgi Kısa ve Etkileşimsiz Bilgi Argümanları** için bir kısaltmadır. ZK-SNARK protokolü aşağıdaki özelliklere sahiptir:
-
-- **Sıfır Bilgi**: Verilen ifadeyle ilgili hiçbir şeyi bilinmemesine rağmen ifadenin bütünlüğünü ilgili doğrulayabilmek veya onaylayabilmek. Onaylayıcının ifadeyle ilgili tek bilgisi ifadenin doğru veya yanlış olmasıdır.
-
-- **Kısa ve Öz**: Sıfır bilgili ispat tanığa göre daha küçüktür ve hızlıca onaylanabilir.
-
-- **Etkileşimsiz**: Kanıt "etkileşimsizdir" çünkü kanıtlayıcı ve doğrulayıcı, birden fazla kez iletişim gerektiren etkileşimli kanıtların aksine yalnızca bir kez etkileşime girer.
-
-- **Argüman**: Kanıt "sağlamlık" şartını karşılamaktadır, bu nedenle hile yapılması son derece düşük bir ihtimaldir.
-
-- **Bilgi**: Gizli bilgiye (tanık) erişim olmadan sıfır bilgili ispat oluşturulamaz. Tanığa sahip olmayan bir kanıtlayıcının geçerli bir sıfır bilgili ispat hesaplaması imkansız olmasa da zordur.
-
-Daha önce de bahsedilen "paylaşımlı anahtar" kanıtlayıcının ve doğrulayıcının kanıtları oluşturmak ve doğrulamak için kullanmayı kabul ettiği genel parametreleri belirtir. Protokol güvenliğindeki önemden dolayı, genel parametrelerin (topluca Ortak Referans Dizisi (CRS) olarak bilinir) oluşturulması, hassas bir işlemdir. Eğer CRS'nin oluşturulmasında kullanılan entropi (rastgelelik) dürüst olmayan bir kanıtlayıcının eline geçerse, yanlış kanıtlar hesaplayabilir.
-
-[Çok taraflı hesaplama (MPC)](https://en.wikipedia.org/wiki/Secure_multi-party_computation) genel parametrelerin oluşturulmasındaki riskleri azaltmanın bir yoludur. Birden fazla taraf, CRS'yi oluşturmak için herkesin bazı rastgele değerlerde katkıda bulunduğu [güvenilir bir kurulum törenine](https://zkproof.org/2021/06/30/setup-ceremonies/amp/) katılır. Bir dürüst taraf entropinin kendine düşenini yok ettiği sürece, ZK-SNARK protokolü hesaplama sağlamlığını kaybetmez.
-
-Güvenilir kurulumlar, kullanıcıların parametre oluştumada katılımcılara güvenmesini gerektirir. Ancak, ZK-STARK'ların gelişmesi, güvenilir olmayan kurulum ile çalışan kanıtlama protokollerine olanak sağladı.
-
-#### SB-STARK'ları {#zk-starks}
-
-ZK-SNARK, **Sıfır Bilgi Ölçeklenebilir Şeffaf Bilgi Argümanları** için bir kısaltmadır. ZK-STARK'lar ZK-SNARK'lara benzerler, farkları ise şunlardır:
-
-- **Ölçeklenebilir**: ZK-STARK, tanık boyutu büyüdüğünde kanıt üretme ve kanıt doğrulama konusunda ZK-SNARK'tan daha hızlıdır. STARK kanıtlarıyla, kanıtlayıcı ve doğrulama süreleri tanık büyüdükçe birazcık artar (SNARK kanıtlayıcı ve doğrulayıcı süreleri tanık boyutuyla doğrusal olarak artar).
-
-- **Şeffaf**: ZK-STARK kanıtlama ve doğrulama için güvenilir kurulum yerine genel parametreler oluşturmak için herkes tarafından doğrulanabilir rastgeleliğe dayanır. Bu nedenle, ZK-SNARK'lara göre daha şeffaftırlar.
-
-ZK-STARK'lar daha büyük kanıtlar ürettikleri için ZK-SNARK'lardan daha yüksek doğrulama ek yüklerine sahiptir. Ancak, ZK-STARK'lar bazı durumlarda (büyük veri kümelerinin kanıtlanması gibi) ZK-SNARK'lardan daha uygun maliyetli olabilir.
-
## Sıfır bilgili ispatlar için kullanım örnekleri {#use-cases-for-zero-knowledge-proofs}
### Anonim ödemeler {#anonymous-payments}
@@ -102,9 +36,9 @@ Kripto paralar; kullanıcıların, özel ve eşler arası işlem gerçekleştire
Tamamen anonim işlemler için tasarlanmış "güvenlik paraları" mevcuttur. Zcash ve Monero gibi gizlilik odaklı blok zincirler, gönderici/alıcı adresi, varlık türü, miktarı ve işlem zamanı gibi işlem bilgilerini gizli tutar.
-Gizlilik odaklı blok zincir ağları, sıfır bilgi teknolojisini protokole dahil ederek, düğümlerin işlem bilgilerine ulaşma gereksinimi duymadan işlemleri doğrulamasına olanak sağlar.
+Gizlilik odaklı [blokzincir](/glossary/#blockchain) ağları, protokollerine sıfır bilgi teknolojisini ekleyerek [düğümlerin](/glossary/#node) işlem verilerine erişmesine gerek kalmadan işlemleri doğrulamasına olanak tanır.
-Ayrıca sıfır bilgili ispatlar, herkese açık blok zincirlerdeki işlemlerin anonimleştirilmesi için de kullanılmaktadır. Merkeziyetsiz ve gözetimsiz bir servis olan ve kullanıcıların Ethereum üzerinde gizli bir şekilde işlem yapmasına olanak sağlayan Tornado Cash buna bir örnektir. Tornado Cash sıfır bilgili ispatları kullanarak işlem detaylarını gizler ve kullanıcılara finansal gizlilik garantisi verir. Maalesef bunlar "kayıtlı" gizlilik araçları olduğundan yasa dışı aktiviteler ile bağdaştırılmaktadır. Bunun üstesinden gelmek için gizlilik, herkese açık blok zincirlerde olağan bir özellik olmalıdır.
+**Sıfır bilgili ispatlar, herkese açık blokzincirlerde işlemleri anonimleştirmek için de kullanılabilir**. Merkeziyetsiz ve gözetimsiz bir servis olan ve kullanıcıların Ethereum üzerinde gizli bir şekilde işlem yapmasına olanak sağlayan Tornado Cash buna bir örnektir. Tornado Cash sıfır bilgili ispatları kullanarak işlem detaylarını gizler ve kullanıcılara finansal gizlilik garantisi verir. Maalesef bunlar "kayıtlı" gizlilik araçları olduğundan yasa dışı aktiviteler ile bağdaştırılmaktadır. Bunun üstesinden gelmek için gizlilik, herkese açık blok zincirlerde olağan bir özellik olmalıdır.
### Kimlik koruması {#identity-protection}
@@ -122,7 +56,7 @@ Ancak sıfır bilgili ispatlar, kimlik doğrulama sürecini hem platformlar hem
Doğrulanabilir hesaplama, blok zincir tasarımlarını geliştirmek için sıfır bilgi teknolojisi kullanan başka bir uygulamadır. Doğrulanabilir hesaplama, doğrulanabilir sonuçları kendinde tutarken hesaplamaların başka bir varlık tarafından yapılmasına olanak verir. Hesaplamayı yapan varlık, programın doğru gerçekleştirildiğine dair bir kanıtla birlikte sonucu sunar.
-Doğrulanabilir hesaplama, güvenlikten taviz vermeden blok zincirlerdeki işlem hızını arttırmak adına kritik bir role sahiptir. Bunu anlamak için Ethereum'u ölçeklendirme adına önerilen çözümlerin farkı bilinmelidir.
+Doğrulanabilir hesaplama, blokzincirlerde güvenlikten ödün vermeden **süreci hızlandırmaya yarayan kritik bir iyileştirmedir**. Bunu anlamak için Ethereum'u ölçeklendirme adına önerilen çözümlerin farkı bilinmelidir.
[Zincir üstü ölçeklendirme çözümleri](/developers/docs/scaling/#on-chain-scaling) (parçalama gibi), blok zincirin temel katmanında kapsamlı değişiklik gerektirir. Fakat bu bakış açısı fazlasıyla karmaşıktır ve uygulamadaki hatalar Ethereum'un güvenlik modeline zarar verebilir.
@@ -178,35 +112,103 @@ Ancak koordinatörün dürüst olduğu durumlarda, MACI zincir üzerinde oylamal
[MACI hakkında daha fazla bilgi edinin](https://privacy-scaling-explorations.github.io/maci/).
+## Sıfır bilgili ispatlar nasıl çalışır? {#how-do-zero-knowledge-proofs-work}
+
+Bir sıfır bilgili ispat, bir ifadenin doğruluğunu, ifadenin içeriğini veya doğruluğa nasıl ulaştığınızı açıklamadan kanıtlamanızı sağlar. Bunu mümkün kılmak için sıfır bilgi protokolleri, girdi olarak bazı verileri alan ve çıktı olarak "doğru" veya "yanlış" olarak döndüren algoritmalara dayanır.
+
+Bir sıfır bilgi protokolü aşağıdaki kriterleri sağlamalıdır:
+
+1. **Bütünlük**: Eğer girdi geçerliyse, sıfır bilgi protokolü daima "doğru" çıktısını döndürür. Dolayısıyla, esas ifade doğruysa, kanıtlayıcı ve doğrulayıcı dürüst davranırsa, kanıt kabul edilebilir.
+
+2. **Sağlamlık**: Eğer girdi geçersizse, sıfır bilgi protokolünü "doğru" döndürmek için kandırmak teorik olarak imkansızdır. Bu nedenle, yalan söyleyen bir kanıtlayıcı, dürüst bir doğrulayıcıyı geçersiz bir ifadenin geçerli olduğuna inandırmak için kandıramaz (küçük bir olasılık marjı dışında).
+
+3. **Sıfır-Bilgi**: Doğrulayıcı bir ifadenin geçerliliği ya da yanlışlığı ötesinde hiçbir şey öğrenmez (ifade hakkında "sıfır bilgiye" sahiptirler). Bu gereklilik ayrıca doğrulayıcının kanıttan orijinal girdiyi (ifadenin içeriklerini) türetmesini engeller.
+
+Temel halde, bir sıfır bilgili ispat üç elementten oluşur: **tanık**, **zorluk** ve **yanıt**.
+
+- **Tanık**: Bir sıfır bilgili ispat ile, kanıtlayıcı bazı gizli bilgiler hakkındaki bilgisini kanıtlamak ister. Gizli bilgi, kanıtın "tanığıdır" ve kanıtlayıcının tanık hakkındaki varsayılan bilgisi, sadece bilgi sahibi olan bir tarafın yanıtlayabileceği bir dizi soru oluşturur. Bu yüzden kanıtlayıcı kanıtlama sürecine rastgele bir soru seçerek, cevabını hesaplayarak ve cevabı doğrulayıcıya göndererek başlar.
+
+- **Problem**: Doğrulayıcı kümeden rastgele başka bir soru seçer ve cevabı kanıtlayıcıya sorar.
+
+- **Cevap**: Kanıtlayıcı soruyu kabul eder, cevabı hesaplar ve cevabı doğrulayıcıya geri gönderir. Kanıtlayıcının cevabı sayesinde doğrulayıcı, kanıtlayıcının gerçekten tanığa erişiminin olup olmadığını kontrol edebilir. Doğrulayıcı, kanıtlayıcının rastgele tahminlerde bulunmadığından ve doğru cevapları şans eseri vermediğinden emin olmak için daha fazla soru sorar. Bu etkileşimin pek çok kez tekrarlanması ile kanıtlayıcının tanık bilgilerini taklit etme olasılığı doğrulayıcı emin olana kadar önemli oranda azalır.
+
+Yukarıdaki bilgiler "etkileşimli sıfır bilgi kanıtlarının" yapısını açıklamaktadır. Başlarda sıfır bilgi protokolleri etkileşimli kanıtlamayı kullanırdı. Bu yöntem ifadenin gerçekliğinin doğrulanması için kanıtlayıcı ve doğrulayıcılar arasında çift taraflı haberleşme gerektirirdi.
+
+Etkileşimli kanıtların çalışma mantığını anlamak için Jacques Quisquater’ın ünlü [Ali Baba mağara hikâyesi](https://en.wikipedia.org/wiki/Zero-knowledge_proof#The_Ali_Baba_cave) iyi bir örnektir. Bu hikâyede Peggy (kanıtlayıcı), Victor'a (doğrulayıcı) sihirli kapıyı açmak için gerekli gizli ifadeyi bildiğini bu kelimeyi söylemeden anlatmak ister.
+
+### Etkileşimsiz sıfır bilgili ispatlar {#non-interactive-zero-knowledge-proofs}
+
+Devrim niteliğinde olsa da etkileşimli kanıtlama, iki tarafın da müsait olmasını ve tekrar tekrar etkileşime girmesini gerektirdiğinden sınırlı bir kullanışlılığa sahipti. Doğrulayıcı kanıtlayıcının dürüstlüğünden emin olsa bile kanıt, bağımsız doğrulama için erişilebilir değildi (yeni bir kanıtın üretilmesi kanıtlayıcı ve doğrulayıcı arasında yeni bir dizi mesaj gerektiriyordu).
+
+Bu problemi çözmek için Manuel Blum, Paul Feldman, ve Silvio Micali; kanıtlayıcı ve doğrulayıcının paylaşımlı bir anahtara sahip olduğu ilk [etkileşimli olmayan sıfır bilgili ispatlarını](https://dl.acm.org/doi/10.1145/62212.62222) önerdi. Bu öneri, kanıtlayıcının, bilginin kendisini sağlamadan (örneğin tanık) bilgiye sahip olduğunu göstermesini sağlar.
+
+Etkileşimli kanıtların tersine, etkileşimsiz kanıtlar, taraflar (yani kanıtlayıcı ve doğrulayıcı) arasında yalnızca bir tur etkileşim gerektirir. Kanıtlayıcı, gizli bilgiyi özel bir algoritmadan geçirerek sıfır bilgili ispatı oluşturur. Bu kanıt doğrulayıcıya gönderilir ve doğrulayıcı başka bir algoritma kullanarak kanıtlayıcının gizli bilgiyi bilip bilmediğini kontrol eder.
+
+Etkileşimsiz kanıtlama kanıtlayıcı ve doğrulayıcı arasındaki haberleşmeyi azaltarak sıfır bilgili ispatları daha verimli hale getirir. Ayrıca, kanıtlar oluşturulduktan sonra (paylaşımlı anahtara ve doğrulama algoritmasına sahip olan) herkesin doğrulamak üzere erişimine açık olur.
+
+Etkileşimsiz kanıtlar sıfır bilgi teknolojisi için bir devrim niteliğindedir ve günümüzde kullanılan kanıt sistemlerinin gelişimini teşvik etmiştir. Bu kanıt türleri aşağıda tartışılmaktadır:
+
+### Sıfır bilgili ispat türleri {#types-of-zero-knowledge-proofs}
+
+#### SB-SNARK'ları {#zk-snarks}
+
+ZK-SNARK, **Sıfır Bilgi Kısa ve Etkileşimsiz Bilgi Argümanları** için bir kısaltmadır. ZK-SNARK protokolü aşağıdaki özelliklere sahiptir:
+
+- **Sıfır Bilgi**: Verilen ifadeyle ilgili hiçbir şeyi bilinmemesine rağmen ifadenin bütünlüğünü ilgili doğrulayabilmek veya onaylayabilmek. Onaylayıcının ifadeyle ilgili tek bilgisi ifadenin doğru veya yanlış olmasıdır.
+
+- **Kısa ve Öz**: Sıfır bilgili ispat tanığa göre daha küçüktür ve hızlıca onaylanabilir.
+
+- **Etkileşimsiz**: Kanıt "etkileşimsizdir" çünkü kanıtlayıcı ve doğrulayıcı, birden fazla kez iletişim gerektiren etkileşimli kanıtların aksine yalnızca bir kez etkileşime girer.
+
+- **Argüman**: Kanıt "sağlamlık" şartını karşılamaktadır, bu nedenle hile yapılması son derece düşük bir ihtimaldir.
+
+- **Bilgi**: Gizli bilgiye (tanık) erişim olmadan sıfır bilgili ispat oluşturulamaz. Tanığa sahip olmayan bir kanıtlayıcının geçerli bir sıfır bilgili ispat hesaplaması imkansız olmasa da zordur.
+
+Daha önce de bahsedilen "paylaşımlı anahtar" kanıtlayıcının ve doğrulayıcının kanıtları oluşturmak ve doğrulamak için kullanmayı kabul ettiği genel parametreleri belirtir. Protokol güvenliğindeki önemden dolayı, genel parametrelerin (topluca Ortak Referans Dizisi (CRS) olarak bilinir) oluşturulması, hassas bir işlemdir. Eğer CRS'nin oluşturulmasında kullanılan entropi (rastgelelik) dürüst olmayan bir kanıtlayıcının eline geçerse, yanlış kanıtlar hesaplayabilir.
+
+[Çok taraflı hesaplama (MPC)](https://en.wikipedia.org/wiki/Secure_multi-party_computation) genel parametrelerin oluşturulmasındaki riskleri azaltmanın bir yoludur. Birden fazla taraf, CRS'yi oluşturmak için herkesin bazı rastgele değerlerde katkıda bulunduğu [güvenilir bir kurulum törenine](https://zkproof.org/2021/06/30/setup-ceremonies/amp/) katılır. Bir dürüst taraf entropinin kendine düşenini yok ettiği sürece, ZK-SNARK protokolü hesaplama sağlamlığını kaybetmez.
+
+Güvenilir kurulumlar, kullanıcıların parametre oluştumada katılımcılara güvenmesini gerektirir. Ancak, ZK-STARK'ların gelişmesi, güvenilir olmayan kurulum ile çalışan kanıtlama protokollerine olanak sağladı.
+
+#### SB-STARK'ları {#zk-starks}
+
+ZK-SNARK, **Sıfır Bilgi Ölçeklenebilir Şeffaf Bilgi Argümanları** için bir kısaltmadır. ZK-STARK'lar ZK-SNARK'lara benzerler, farkları ise şunlardır:
+
+- **Ölçeklenebilir**: ZK-STARK, tanık boyutu büyüdüğünde kanıt üretme ve kanıt doğrulama konusunda ZK-SNARK'tan daha hızlıdır. STARK kanıtlarıyla, kanıtlayıcı ve doğrulama süreleri tanık büyüdükçe birazcık artar (SNARK kanıtlayıcı ve doğrulayıcı süreleri tanık boyutuyla doğrusal olarak artar).
+
+- **Şeffaf**: ZK-STARK kanıtlama ve doğrulama için güvenilir kurulum yerine genel parametreler oluşturmak için herkes tarafından doğrulanabilir rastgeleliğe dayanır. Bu nedenle, ZK-SNARK'lara göre daha şeffaftırlar.
+
+ZK-STARK'lar daha büyük kanıtlar ürettikleri için ZK-SNARK'lardan daha yüksek doğrulama ek yüklerine sahiptir. Ancak, ZK-STARK'lar bazı durumlarda (büyük veri kümelerinin kanıtlanması gibi) ZK-SNARK'lardan daha uygun maliyetli olabilir.
+
## Sıfır bilgili ispatları kullanmanın dezavantajları {#drawbacks-of-using-zero-knowledge-proofs}
### Donanım maliyetleri {#hardware-costs}
-Sıfır bilgili ispatlar üretmek, özel makinelerde en iyi şekilde gerçekleştirilen çok karmaşık hesaplamaları içerir. Bu makineler pahalı olduklarından dolayı, genellikle normal bireylerin erişimine uzak kalır. Ek olarak, sıfır bilgi teknolojisini kullanmak isteyen uygulamalar, donanım maliyetlerini de hesaba katmalıdır, ki bu da son kullanıcılar için maliyetleri artırabilir.
+Sıfır bilgili ispatlar üretmek, özel makinelerde en iyi şekilde gerçekleştirilen çok karmaşık hesaplamaları gerektirir. Bu makineler pahalı olduklarından dolayı, genellikle normal bireylerin erişimine uzaktır. Ek olarak, sıfır bilgi teknolojisini kullanmak isteyen uygulamalar, donanım maliyetlerini de hesaba katmalıdır, ki bu da son kullanıcılar için maliyetleri artırabilir.
### Kanıt doğrulama maliyetleri {#proof-verification-costs}
-Kanıtları doğrulamak ayrıca karışık hesaplama gerektirir ve uygulamalarda sıfır bilgi teknolojisinin uygulama maliyetlerini artırır. Bu maliyet, hesaplamanın kanıtlanması konusunda özellikle önemlidir. Örneğin, ZK-toplamalar, Ethereum üzerinde yalnız bir ZK-SNARK kanıtını doğrulamak için ~ 500.000 gaz öder, ZK-STARK'lar daha da yüksek ücretler gerektirir.
+Kanıtları doğrulamak ayrıca karışık hesaplamalar gerektirir ve uygulamalarda sıfır bilgi teknolojisinin uygulama maliyetlerini artırır. Bu maliyet, hesaplamanın kanıtlanması konusunda özellikle önemlidir. Örneğin, ZK toplamaları, Ethereum üzerinde yalnız bir ZK-SNARK kanıtını doğrulamak için ~ 500.000 gaz öder ve ZK-STARK'lar daha da yüksek ücretler gerektirir.
### Güven varsayımları {#trust-assumptions}
-ZK-SNARK'ta, Ortak Referans Dizisi (genel parametreler) bir kere oluşturulur ve sıfır bilgi protokolünde katılmak isteyen taraflarca yeniden kullanılabilir. Genel parametreler, katılımcıların dürüst olduğunun varsayıldığı güvenilir bir kurulum töreni ile oluşturulurlar.
+ZK-SNARK'ta, Ortak Referans Dizesi (genel parametreler) bir kere oluşturulur ve sıfır bilgi protokolüne katılmak isteyen taraflarca yeniden kullanılabilir. Genel parametreler, katılımcıların dürüst olduğunun varsayıldığı güvenilir bir kurulum töreni ile oluşturulurlar.
-Ancak kullanıcıların, katılımcıların dürüstlüğünü değerlendirmesinin hiçbir yolu yoktur ve kullanıcılar, geliştiricilerin sözlerine güvenmek mecburiyetindedirler. Rastgelelik, dizinin oluşturulmasında herkes tarafından doğrulanabilir olduğu için ZK-STARK'lar güven varsayımsızdır. Bu arada, araştırmacılar kanıtlama mekanizmalarının güvenliğini artırmak amacıyla ZK-SNARK'lar için güvenilir olmayan kurulumlar üzerine çalışıyorlar.
+Ancak kullanıcıların, katılımcıların dürüstlüğünü değerlendirmesinin hiçbir yolu yoktur ve kullanıcılar, geliştiricilerin sözlerine güvenmek mecburiyetindedirler. ZK-STARK'lar, dizenin üretilmesinde kullanılan rastgeleliğin herkes tarafından doğrulanabilir olması sayesinde güven varsayımlarından muaftır. Bu arada, araştırmacılar kanıtlama mekanizmalarının güvenliğini artırmak amacıyla ZK-SNARK'lar için güvenilir olmayan kurulumlar üzerine çalışıyorlar.
### Kuantum bilişim tehditleri {#quantum-computing-threats}
-ZK-SNARK şifreleme için eliptik eğri kriptografisi ([ECDSA](/glossary/#ecdsa)) kullanır. ECDSA algoritması şu an güvenli olsa da, gelecekte kuantum bilgisayarların gelişmesi ile güvenlik modeli bozulabilir.
+ZK-SNARK, şifreleme için eliptik eğri kriptografisi kullanır. Eliptik eğri ayrık logaritma probleminin şimdilik çözülemez olduğu varsayılırken, kuantum bilgisayarların geliştirilmesi ile gelecekte bu güvenlik modeli kırılabilir.
-ZK-STARK şifreleme için çarpışmaya direçli karmalar kullandığı için kuantum bilişim tehditine karşı bağışık olduğu düşünülür. Eliptik eğri kriptografisinde kullanılan genel-özel anahtar çiftlerinin aksine, kuantum hesaplama algoritmaların kırılması için çarğışmaya dirençli karma oluşturmak daha zordur.
+Güvenliği konusunda sadece çarpışmaya dirençli karma işlevlerine güvendiğinden ZK-STARK'ın kuantum bilişim tehdidine karşı bağışık olduğu düşünülüyor. Eliptik eğri kriptografisinde kullanılan genel-özel anahtar çiftlerinin aksine, kuantum hesaplama algoritmaların kırılması için çarpışmaya dirençli karma oluşturmak daha zordur.
## Daha fazla bilgi {#further-reading}
-- [Bilgisayar Bilimci Bir Konsepti 5 Zorluk Seviyesinde Açıklıyor | WIRED](https://www.youtube.com/watch?v=fOGdb1CTu5c) - _Wired YouTube Kanalı_
-- [Sıfır bilgili ispatların kullanım alanlarına genel bakış](https://appliedzkp.org/#Projects) — _Gizlilik ve Ölçeklendirme Keşif Ekibi_
+- [Sıfır bilgili ispatların kullanım alanlarına genel bakış](https://pse.dev/projects) — _Gizlilik ve Ölçeklendirme Keşif Ekibi_
- [SNARK'lar STARK'lar ve Tekrarlamalı SNARK'lar](https://www.alchemy.com/overviews/snarks-vs-starks) — _Alchemy Genel Bakış_
- [Bir Sıfır Bilgili İspat: Blok Zincirde Gizliliği İyileştirmek](https://www.altoros.com/blog/zero-knowledge-proof-improving-privacy-for-a-blockchain/) — _Dmitry Lavrenov_
- [zk-SNARK'lar - Gerçekçi Bir Sıfır Bilgi Örneği ve Derinlemesine İnceleme](https://medium.com/coinmonks/zk-snarks-a-realistic-zero-knowledge-example-and-deep-dive-c5e6eaa7131c) — _Adam Luciano_
- [ZK-STARK'lar - Kuantum Bilgisayarlara Bile Karşı Doğrulanabilir Güven Oluşturmak](https://medium.com/coinmonks/zk-starks-create-verifiable-trust-even-against-quantum-computers-dd9c6a2bb13d) —_Adam Luciano_
- [zk-SNARK'ların nasıl mümkün olduğuna ilişkin yaklaşık bir giriş](https://vitalik.eth.limo/general/2021/01/26/snarks.html) - _Vitalik Buterin_
-- [Sıfır Bilgili İspat ve Blok Zincirdeki Rolü Nedir?](https://www.leewayhertz.com/zero-knowledge-proof-and-blockchain/) - _LeewayHertz_
+- [Sıfır Bilgili İspatlar (ZKP) Merkeziyetsiz Kimlikler Açısından Neden Çığır Açıcıdır?](https://frankiefab.hashnode.dev/why-zero-knowledge-proofs-zkps-is-a-game-changer-for-self-sovereign-identity) — _Franklin Ohaegbulam_
+
diff --git a/src/intl/tr/common.json b/src/intl/tr/common.json
index e52d7e4b5bf..9199c90d26a 100644
--- a/src/intl/tr/common.json
+++ b/src/intl/tr/common.json
@@ -433,4 +433,4 @@
"wrapped-ether": "Sarılı Ether",
"yes": "Evet",
"zero-knowledge-proofs": "Sıfır bilgili ispatlar"
-}
+}
\ No newline at end of file
diff --git a/src/intl/tr/glossary-tooltip.json b/src/intl/tr/glossary-tooltip.json
new file mode 100644
index 00000000000..5a06e815ecb
--- /dev/null
+++ b/src/intl/tr/glossary-tooltip.json
@@ -0,0 +1,164 @@
+{
+ "51%-attack-term": "%51 saldırısı",
+ "51%-attack-definition": "Bir grubun düğümlerin çoğunluğunun kontrolünü ele geçirdiği bir saldırı türüdür. Bu, işlemleri tersine çevirme ve ether ve diğer jetonları çifte harcama yoluyla blokzinciri dolandırmalarına olanak tanır.",
+ "abi-term": "Uygulama İkili Arayüzü (ABI)",
+ "abi-definition": "Bir akıllı sözleşmede yer alan fonksiyonları ve değişkenleri tanımlayan JSON dosyasıdır. ABI, bit kodunun insan tarafından okunabilir formatlara dönüştürülmesini sağlar.",
+ "account-term": "Hesap",
+ "account-definition": "Ethereum hesabı, kullanıcıların Ether veya diğer dijital varlıkları göndermesine, almasına ve akıllı sözleşmelerle etkileşime girmesine olanak tanıyan, Ethereum blokzincirindeki dijital bir kimliktir.",
+ "address-term": "Adres",
+ "address-definition": "Ethereum adresi, jeton almak için kullanılan benzersiz bir tanımlayıcıdır ve kripto paralar için bir banka hesap numarasına benzer bir işlev görür. Ethereum hesabınızı tanımlamak için kullanılır.",
+ "anti-sybil-term": "Anti-Sybil",
+ "anti-sybil-definition": "İnsanların internette aynı anda birden fazla kişi gibi davranmalarını engelleyen yöntemlerdir. Bu sayede her kullanıcının ayrı, gerçek bir insan olduğu doğrulanır. Bu, çevrimiçi etkileşimlerin adil ve dürüst kalmasını sağlar.",
+ "apr-term": "APR (YYO)",
+ "apr-definition": "APR veya Yıllık Yüzde Oranı, faiz ve ücretler dahil olmak üzere borçlanmanın yıllık maliyetini bir yüzde olarak ifade eder.",
+ "attestation-term": "Tasdik",
+ "attestation-definition": "Bir varlık tarafından bir şeyin doğru olduğuna dair yapılan bir iddiadır. Ethereum bağlamında, mutabakat doğrulayıcıları zincirin durumuyla ilgili inandıkları duruma dair bir iddiada bulunmalıdır. Belirlenen zamanlarda her doğrulayıcı, zincirin son durumu hakkında görüşünü resmen beyan eden farklı tasdikler yayımlamaktan sorumludur. Bu tasdikler, son tamamlanan kontrol noktası ve zincirin o anki başı gibi bilgileri içerir. Tasdikler hakkında daha fazla bilgi.",
+ "block-term": "Blok",
+ "block-definition": "Blok, işlemlerin veya dijital eylemlerin depolandığı yerdir. Bir blok dolduğunda, bir öncekine bağlanarak bir zincir bloğu veya bir \"blokzincir\" oluşturur. Bloklar hakkında daha fazla bilgi.",
+ "blockchain-term": "Blok zinciri",
+ "blockchain-definition": "Blokzincir, ağdaki tüm bilgisayarlarda çoğaltılan ve paylaşılan, verilerin geriye dönük olarak değiştirilememesini sağlayan bir işlem veritabanıdır.",
+ "bridge-term": "Köprü",
+ "bridge-definition": "Varlıkları bir blokzincir ağından diğerine aktarmak için blokzincir köprüsü kullanılır.",
+ "consensus-term": "Mutabakat",
+ "consensus-definition": "Bir ağdaki bilgisayarların 2/3'ünden fazlası, aynı kayıt kümesine sahip olduğunu doğruladığında, herkesin aynı bilgilere sahip olduğu doğrulanmış olur. Önemli olan kimin hangi kurallara uyduğu değil, herkesin aynı bilgilere sahip olmasının sağlanmasıdır.",
+ "consensus-client-term": "Fikir birliği istemcisi",
+ "consensus-client-definition": "Fikir birliği istemcileri (Prysm, Teku, Nimbus, Lighthouse, Lodestar gibi) Ethereum'un İşaret Zinciri'nin başı konusunda ağın anlaşmaya varmasını sağlayan hisse ispatı mutabakat algoritmasını çalıştırır. Fikir birliği istemcileri, işlem doğrulamaya/yayınlamaya veya durum geçişlerini yürütmeye katılmaz. Bu işlemler, yürütüm istemcisi tarafından gerçekleştirilir. Fikir birliği istemcileri yeni blokları tasdik etmez veya önermez. Bu görev, fikir birliği istemcisinin opsiyonel bir eklentisi olan doğrulayıcı istemcisi tarafından gerçekleştirilir.",
+ "consensus-layer-term": "Fikir birliği katmanı",
+ "consensus-layer-definition": "Ethereum'un fikir birliği katmanı, bir fikir birliği istemcileri ağıdır.",
+ "cryptoeconomics-term": "Kriptoekonomi",
+ "cryptoeconomics-definition": "Güvenli ve güvenilir dijital platformlar tasarlamak için matematiksel ve ekonomik prensiplerin araştırılmasıdır. Amaç, tüm katılımcıların kurallara uyarken ağın güvenliğine ve işleyişine katkıda bulundukları için ödüllendirilmelerini de sağlamaktır.",
+ "cryptography-term": "Kriptografi",
+ "cryptography-definition": "İletişimin gizli ve güvenli hale getirilerek bilginin sadece hedeflenen kişilerce okunabilmesini sağlama uygulamasıdır.",
+ "dao-term": "Merkeziyetsiz otonom organizasyon (DAO)",
+ "dao-definition": "DAO, kararların merkezi bir otorite tarafından değil, üye oylarıyla alındığı, blokzincir üzerinde kodlanmış kurallarla yönetilen bir dijital organizasyondur. Merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO'lar) hakkında daha fazla bilgi.",
+ "dapp-term": "Merkeziyetsiz uygulama",
+ "dapp-definition": "Merkeziyetsiz uygulama, merkezi bir kontrol otoritesi olmadan hizmet sunan, blokzincir ağı üzerinde çalışan merkeziyetsiz bir uygulamadır. Merkeziyetsiz uygulamalar hakkında daha fazla bilgi.",
+ "data-availability-term": "Veri kullanılabilirliği",
+ "data-availability-definition": "Herhangi bir düğüm, şeffaflığı ve güveni korumak için bir blokzincirdeki işlemleri bağımsız olarak doğrulayabilir.",
+ "defi-term": "DeFi",
+ "defi-definition": "Herhangi bir aracı olmadan, blokzincir tarafından desteklenen finansal hizmetler sağlamayı amaçlayan geniş bir Ethereum uygulamaları kategorisidir. Merkeziyetsiz finans (DeFi) hakkında daha fazla bilgi",
+ "dex-term": "Merkeziyetsiz borsa (DEX)",
+ "dex-definition": "Ağdaki eşler ile jeton takası yapmanızı sağlayan bir tür Ethereum uygulamasıdır. DEX'ler, merkezi borsalar gibi coğrafi kısıtlamalara tabi değildir; herkes katılabilir.",
+ "difficulty-bomb-term": "Bomba değeri",
+ "difficulty-bomb-definition": "Hisse ispatına geçiş yapmayı teşvik etmek için tasarlanmış, çatallanma olasılığını azaltan, iş ispatızorluk ayarında planlanan üssel bir artıştır. Bomba değeri, Birleşim sonrası kullanımdan kaldırılmıştır.",
+ "ecdsa-term": "Eliptik Eğri Dijital İmza Algoritması (ECDSA)",
+ "ecdsa-definition": "Ethereum tarafından fonların yalnızca sahipleri tarafından harcanabilmesini sağlamak için kullanılan bir kriptografik algoritmadır. Genel ve özel anahtarlar oluşturmak için tercih edilen yöntemdir. Hesap adresi oluşturma ve işlem doğrulaması için önemlidir.",
+ "ens-term": "Ethereum İsim Servisi (ENS)",
+ "ens-definition": "Ethereum İsim Servisi, Ethereum adresleri için bir internet telefon rehberi gibidir. ENS, dijital para ve varlık gönderip almak için uzun cüzdan adresleri kullanmak yerine \"john.eth\" gibi basit adlar kullanmanıza olanak tanır.",
+ "epoch-term": "Dönem",
+ "epoch-definition": "Her biri 12 saniye olan ve toplamda 6,4 dakika süren 32 yuvalık bir periyottur. Doğrulayıcı kurullar, güvenlik nedeniyle her dönemde karıştırılır. Her dönemin zincirin kesinleşmesi adına bir fırsatı vardır. Her doğrulayıcıya, her dönemin başlangıcında yeni sorumluluklar atanır. Hisse ispatı hakkında daha fazla bilgi",
+ "eoa-term": "Dışarıdan sahip olunan hesap (EOA)",
+ "eoa-definition": "Dışarıdan Sahip Olunan Hesaplar (EOA'lar) en yaygın Ethereum hesabı türüdür. Bir kişi tarafından özel anahtarlar/kurtarma ifadesi aracılığıyla kontrol edilirler. Ethereum cüzdanları hakkında daha fazla bilgi.",
+ "erc-term": "Ethereum Yorum Talebi (ERC)",
+ "erc-definition": "ERC (Ethereum Yorum Talebi), Ethereum ağı için yeni kullanım standartları önermek amacıyla Ethereum topluluğunda kullanılan bir tür teknik dokümandır.",
+ "erc-1155-term": "ERC-1155",
+ "erc-1155-definition": "NFT'ye (benzersiz koleksiyon öğeleri gibi) benzer bir tür Ethereum jeton standardıdır ve aynı zamanda tek bir akıllı sözleşme içerisinde değiştirilebilir öğeler (para birimi gibi) oluşturulmasına olanak tanır.",
+ "erc-20-term": "ERC-20",
+ "erc-20-definition": "Ethereum ağındaki çoğu jeton oluşturulurken kullanılan standart kurallar dizisidir.",
+ "erc-721-term": "ERC-721",
+ "erc-721-definition": "NFT'ler (değiştirilemez jetonlar) oluşturmak için kullanılan bir standart kurallar dizisidir.",
+ "ether-term": "Ether'dir",
+ "ether-definition": "Ethereum'un yerel kripto para birimi dir ve genellikle \"ETH\" olarak anılır. Ethereum ekosistemini ve uygulamalarını kullanırken ortaya çıkan işlem ücretlerini karşılamak için kullanılır. Ether hakkında daha fazla bilgi.",
+ "events-term": "Olaylar",
+ "events-definition": "EVM günlük kaydı olanaklarının kullanımına olanak tanır. Merkeziyetsiz uygulamalar olayları dinleyip kullanıcı arayüzünde JavaScript geri aramalarını tetiklemek için kullanabilir. Olaylar ve günlükler hakkında daha fazla bilgi",
+ "execution-client-term": "Yürütüm istemcisi",
+ "execution-client-definition": "Besu, Erigon, Go-Ethereum (Geth), Nethermind gibi yürütüm istemcileri (önceden \"Eth1 istemcileri\" olarak bilinirdi), işlemleri işleyip yayınlama ve Ethereum'un durumunu yönetme görevini üstlenir. Protokolün kurallarına uyulmasını sağlamak için Ethereum Sanal Makinesi'ni kullanarak her işlem için hesaplamalar çalıştırırlar.",
+ "execution-layer-term": "Yürütüm katmanı",
+ "execution-layer-definition": "Ethereum'un yürütüm katmanı, yürütüm istemcileri ağıdır.",
+ "finality-term": "Kesinlik",
+ "finality-definition": "Kesinlik, bir dizi işlemin büyük miktarda ETH kaybı yaşanmadan değiştirilemeyeceğine ilişkin garantidir.",
+ "fork-term": "Çatallanma",
+ "fork-definition": "Alternatif bir zincir oluşumuna yol açan bir protokol değişikliğidir.",
+ "fraud-proof-term": "Sahtecilik kanıtı",
+ "fraud-proof-definition": "Belirli katman 2 çözümlerinde hızı artırmak için işlemlerin toplandığı ve tek bir işlemde Ethereum'a gönderildiği bir güvenlik modelidir. Diğer ağ katılımcıları, dürüstçe yürütüldüklerini doğrulamak için işlemleri yeniden yürütebilirler. Gönderilen veriler ile kendi sürümleri arasında bir uyumsuzluk bulurlarsa, bazı dolandırıcılıkların nerede gerçekleştiğini gösteren bir kriptografik kanıt gönderebilirler. Bazı toplamalardoğruluk kanıtları kullanır.",
+ "gas-term": "Gaz",
+ "gas-definition": "Gaz, Ethereum gibi bir blokzincirdeki işlemler ve akıllı sözleşmeler için ödenen ücrettir. Gaz ve ücretler hakkında daha fazla bilgi.",
+ "genesis-block-term": "Başlangıç bloğu",
+ "genesis-block-definition": "Belirli bir ağı ve onun kripto para birimini başlatmak için kullanılan bir blokzincir içindeki ilk bloktur.",
+ "gwei-term": "Gwei",
+ "gwei-definition": "Gigawei'nin kısaltmasıdır, bir ether birimidir ve yaygın olarak gaz ücretlendirmesi için kullanılır. 1 gwei = 109wei. 109 gwei = 1 ether.",
+ "hash-term": "Karma",
+ "hash-definition": "Bir karma işlevi tarafından üretilen, değişken boyutlu girdinin sabit uzunluktaki parmak izidir. (Bkz. keccak-256).",
+ "holographic-consensus-term": "Holografik mutabakat",
+ "holographic-consensus-definition": "Büyük bir grup kararının, daha küçük bir temsilci grubunun oy kullanmasına izin verilerek alınma şeklini ifade eder. Bunun ardından herkes, küçük grubun iyi iş çıkardığına inandıkları sürece buna uymayı kabul eder.",
+ "index-term": "Dizin",
+ "index-definition": "Depolama kaynağına giden verimli bir yol sağlayarak blokzincir genelinde bilgi sorgulamasını optimize etmeyi amaçlayan bir ağ yapısıdır.",
+ "key-term": "Anahtar",
+ "key-definition": "Ethereum bağlamında, anahtarlar dijital kodlardır: işlemleri almak için açık anahtar ve paraya erişip para göndermek için özel anahtar.",
+ "layer-2-term": "Katman 2",
+ "layer-2-definition": "Katman 2'ler, işlemleri daha hızlı ve daha ucuz hale getirmek amacıyla Ethereum ana ağının üzerine geliştirilen başka bir ağdır. Katman 2 hakkında daha fazla bilgi.",
+ "liquidity-tokens-term": "Likidite jetonları",
+ "liquidity-tokens-definition": "Likidite jetonları (LT), bir likidite havuzuna varlık yatıran katılımcılara verilen dijital jetonlardır. Likidite havuzu, akıllı bir sözleşmede kilitlenen ve bir merkeziyetsiz borsada (DEX) ticareti kolaylaştırmak için kullanılan fonların bir koleksiyonudur.",
+ "mainnet-term": "Anaağ",
+ "mainnet-definition": "\"Ana ağ\"ın kısaltmasıdır ve herkese açık ana Ethereum blokzinciri'dir.",
+ "mev-term": "MEV",
+ "mev-definition": "Bir ücret karşılığında blokzincir üzerindeki belirli eylemlere öncelik tanıyan, sonuçları ve işlem sırasını etkileyen bir mekanizmadır.",
+ "multisig-term": "Çoklu imza",
+ "multisig-definition": "Çoklu imza (multisig), işlemleri gerçekleştirmek için birden fazla imza veya onay gerektiren ve güvenliği artıran dijital cüzdanı veya hesabı ifade eder.",
+ "nft-term": "Değiştirilemez jeton (NFT)",
+ "nft-definition": "Değiştirilemez jeton (NFT), sanat eserleri veya koleksiyon parçaları gibi sahip olabileceğiniz, blokzincir teknolojisiyle doğrulanmış benzersiz bir dijital öğedir. Değiştirilemez Jetonlar (NFT'ler) hakkında daha fazla bilgi.",
+ "node-term": "Düğüm",
+ "node-definition": "Ağa katılan bir yazılım istemcisidir. Düğümler ve istemciler hakkında daha fazla bilgi.",
+ "ommer-term": "Ommer (amca) bloğu",
+ "ommer-definition": "Bir iş ispatı madencisi geçerli bir blok bulduğunda, başka bir madenci ondan önce blokzincirin ucuna eklenen rakip bir blok yayınlamış olabilir. Bu geçerli ancak eski blok, ommer olarak daha yeni bloklara dahil edilebilir ve kısmi bir blok ödülü alabilir. \"Ommer\" terimi, bir ebeveyn bloğunun kardeşi için tercih edilen cinsiyet ayrımı gözetmeyen bir terimdir ancak buna bazen \"amca\" da denir. Bu, bir iş ispatı ağıyken Ethereum için yaygındı. Ethereum artık hisse ispatı kullandığından, yuva başına yalnızca bir blok önerici seçilir.",
+ "on-chain-term": "Zincir üstünde",
+ "on-chain-definition": "Blokzincir üstünde gerçekleşen ve herkese açık olan eylemleri veya işlemleri ifade eder.",
+ "optimistic-rollup-term": "İyimser toplama",
+ "optimistic-rollup-definition": "İyimser Toplama, Ethereum üzerindeki işlemlerin itiraz edilmediği sürece varsayılan olarak doğru olduğunu kabul eden ve onları hızlandıran bir Katman 2 çözümüdür. İyimser toplamalar hakkında daha fazla bilgi.",
+ "peer-to-peer-network-term": "Eşler arası ağ",
+ "peer-to-peer-network-definition": "Merkezi, sunucu tabanlı hizmetlere ihtiyaç duymadan işlevleri toplu olarak gerçekleştirebilen bir bilgisayar ağıdır (eşler).",
+ "permissionless-term": "İzne dayalı olmama",
+ "permissionless-definition": "Ethereum gibi bir sistemi kullanmak için herhangi bir izin veya onay gerekmez ve kimse sizi sistemi kullanmaktan alıkoyamaz. Herkesin katılımına 7/24 açıktır.",
+ "private-key-term": "Özel anahtar",
+ "private-key-definition": "Özel anahtar, dijital paranızın size ait olduğunu kanıtlayan ve hesabınızın PIN'i gibi onu harcamanıza olanak tanıyan gizli bir koddur. BAŞKASIYLA PAYLAŞMAYIN.",
+ "poap-term": "POAP",
+ "poap-definition": "Katılım İspatı Protokolü, belirli bir etkinliğe veya aktiviteye katıldığınızı kanıtlayan bir dijital koleksiyon (NFT) oluşturmak için kullanılır.",
+ "pos-term": "Hisse ispatı (PoS)",
+ "pos-definition": "Bir kripto para blokzinciri protokolünün dağıtılmış mutabakata ulaşmayı amaçladığı bir yöntemdir. PoS, işlemlerin doğrulanmasına katılabilmek için kullanıcılardan belirli miktarda kripto paraya (ağdaki \"hisseleri\") sahip olduklarını kanıtlamalarını ister. Hisse ispatı hakkında daha fazla bilgi.",
+ "pow-term": "İş ispatı (PoW)",
+ "pow-definition": "Belirli bir değeri bulmak için düğümlerin hesaplama biçiminde enerji harcamasını gerektiren, blokzincirlere yönelik bir güvenlik mekanizmasıdir.",
+ "public-goods-term": "Kamu malları",
+ "public-goods-definition": "Kamu malları, parklar veya temiz hava gibi herkesin ücretsiz olarak kullanabileceği şeylerdir ve bunların kullanılması, başkalarının da bunları kullanmasını engellemez. İşletmeler kamu mallarından faydalanmaları nedeniyle insanlardan kolayca ücret alamadıkları için bu hizmeti sunmaz ve genellikle bunları devletler sağlar.",
+ "public-key-term": "Açık anahtar",
+ "public-key-definition": "Açık anahtar, başkalarının size güvenli bir şekilde dijital para göndermesine olanak tanıyan bir karakter kümesidir; örneğin para için e-posta adresi gibi.",
+ "quadratic-voting-term": "İkinci dereceden (kuadratik) oylama",
+ "quadratic-voting-definition": "Oy verenlerin konular hakkındaki hislerinin ne kadar güçlü olduğunu ifade ettikleri bir oylama yöntemidir. Seçmenlerin sadece tercihlerini değil, aynı zamanda tercihlerinin şiddetini de göstermelerine olanak tanır.",
+ "recovery-phrase-term": "Güvenlik kelimeleri/kurtarma ifadesi",
+ "recovery-phrase-definition": "Dijital cüzdan oluşturduğunuzda size verilen kelimelerin listesidir. Erişiminizi kaybetmeniz halinde cüzdanınıza geri dönmenize yardımcı olabilecek bir parola gibi davranarak dijital paranızı veya jetonlarınızı kaybetmemenizi sağlar.",
+ "rollups-term": "Toplamalar",
+ "rollups-definition": "Tek bir işlemde birden fazla işlemi gruplandıran ve bunları Ethereum ana zincirine gönderen bir tür katman 2 ölçeklendirme çözümü. Bu, gaz maliyetlerinde azalmaya ve işlem veriminde artışa olanak tanır. Bu ölçeklenebilirlik kazançlarını sunmak için farklı güvenlik yöntemleri kullanan İyimser ve Sıfır Bilgi toplamaları mevcuttur. Toplamalar hakkında daha fazla bilgi.",
+ "rpc-term": "Uzaktan prosedür çağrısı (RPC)",
+ "rpc-definition": "RPC, ağ üzerinden bir bilgisayarın diğerinden veri veya eylem talebinde bulunmasına olanak tanır, örneğin uzaktan kumandayla bilgi talebinde bulunmak gibi.",
+ "sequencer-term": "Sıralayıcı",
+ "sequencer-definition": "Sıralayıcı, bir blokzincir ağındaki işlemleri sıralamaktan sorumlu bir programdır.",
+ "smart-contract-term": "Akıllı sözleşme",
+ "smart-contract-definition": "Akıllı sözleşme, tıpkı kendi kendini uygulayan dijital bir sözleşme gibi blokzincir üzerinde anlaşmaları otomatik olarak yürüten bir programdır. Akıllı sözleşmelere giriş.",
+ "stablecoin-term": "Sabit para",
+ "stablecoin-definition": "Sabir para, fiyat dalgalanmasını en aza indirmek için genellikle bir para birimine veya emtiaya (örneğin ABD doları) sabitlenmiş, istikrarlı bir değere sahip olmak üzere tasarlanmış bir kripto para birimi türüdür. Sabit paralar hakkında daha fazla bilgi.",
+ "staking-term": "Stake etme",
+ "staking-definition": "Doğrulayıcı olmak ve ağı güvence altına almak için bir miktar ether (hisseniz) yatırmak. Doğrulayıcı, işlemleri kontrol eder ve hisse ispatı altında bloklar önerir. Hisseleme, ağın çıkarlarına en uygun şekilde hareket etmeniz için size ekonomik bir teşvik sağlar. Doğrulayıcı görevlerinizi yerine getirdiğiniz için ödüller alırsınız, ancak bunu yapmazsanız değişen miktarlarda ETH kaybedersiniz. Ethereum hisselemesi hakkında daha fazla bilgi.",
+ "staking-pool-term": "Stake havuzu",
+ "staking-pool-definition": "Bir dizi doğrulama anahtarını etkinleştirmek için gereken 32 ETH'ye ulaşmak için kullanılan, birden fazla Ethereum paydaşının birleşik ETH'sidir. Bir düğüm operatörü bu anahtarları mutabakata katılmak için kullanır ve blok ödülleri, katkıda bulunan paydaşlar arasında paylaştırılır. Hisseleme havuzları veya hisseleme yetkisini devretme, Ethereum protokolüne özgü değildir ancak topluluk tarafından birçok çözüm geliştirilmiştir. Havuzlu hisseleme hakkında daha fazla bilgi.",
+ "sybil-attack-term": "Sybil saldırısı",
+ "sybil-attack-definition": "Sybil saldırıları, kişilerin bir sistemi kandırarak etkilerini artırmak için birden fazla kişi olduklarını düşünmesini sağladıkları saldırılardır.",
+ "terminal-total-difficulty-term": "Terminal toplam zorluk (TTD)",
+ "terminal-total-difficulty-definition": "Toplam zorluk, blokzincirdeki belirli bir noktaya kadar tüm bloklar için Ethash madenciliği zorluğunun toplamıdır. Terminal toplam zorluk, yürütüm istemcilerinin madenciliklerini kapatmaları ve ağın hisse ispatına geçişini sağlayan dedikodu fonksiyonlarını engellemeleri için tetikleyici olarak kullanılan toplam zorluk için belirli bir değerdir. Ethereum hisse ispatına geçtiği için artık geçerliliği kalmamıştır.",
+ "transaction-fee-term": "İşlem ücreti",
+ "transaction-fee-definition": "Ethereum ağını her kullandığınızda ödemeniz gereken bir ücrettir. Örnekleri arasında, cüzdanınızdan veya jeton takası yapmak veya bir koleksiyon ürünü satın almak gibi bir merkeziyetsiz uygulama etkileşiminden para göndermek yer alır. Bunu servis ücreti gibi düşünebilirsiniz. Bu ücret, ağın yoğunluğuna göre değişim gösterir. Bunun nedeni, işleminizin gerçekleştirilmesinden sorumlu kişiler olan doğrulayıcıların muhtemelen daha yüksek ücretli işlemlere öncelik vermesidir; dolayısıyla sıkışıklık fiyatların yükselmesine neden olur.
Teknik düzeyde, işlem ücretiniz işleminizin ne kadar gaz gerektirdiğiyle ilgilidir.
İşlem ücretlerinin düşürülmesi konusu şu sıralar yoğun ilgi görmektedir. Bkz. Katman 2.",
+ "trust-assumptions-term": "Güven varsayımları",
+ "trust-assumptions-definition": "Güven varsayımları, bir sistemin işleyişi için neye güveneceğimizi belirleyen, sistemin güvenliği ve güvenilirliği hakkındaki temel inanışlardır.",
+ "validator-term": "Doğrulayıcı",
+ "validator-definition": "Düğüm, hisse ispatı sistemindeki verilerin depolanmasından, işlemlerin işlenmesinden, ve blok zincirine yeni bloklar eklemekten sorumludur. Doğrulama yazılımını etkinleştirmek için 32 ETH'yi hisseleyebilmeniz gerekir. Ethereum'da hisseleme hakkında daha fazla bilgi.",
+ "validity-proof-term": "Doğruluk kanıtı",
+ "validity-proof-definition": "Hızı artırmak için işlemlerin gruplar halinde toplandığı ve tek bir işlemde Ethereum'a gönderildiği belirli katman 2 çözümlerine yönelik bir güvenlik modelidir. İşlem hesaplaması zincir dışında yapılır ve ardından doğruluğunun kanıtıyla birlikte ana zincire sunulur. Bu yöntem, güvenliği korurken mümkün olan işlem miktarını da artırır. Bazı toplamalar, sahtecilik kanıtı kullanır. Sıfır bilgi toplamaları hakkında daha fazla bilgi.",
+ "wallet-term": "Cüzdan",
+ "wallet-definition": "Cüzdan, dijital para birimlerini tutmaya, göndermeye ve almaya yarayan dijital bir araçtır; tıpkı çevrimiçi paranız için sanal bir cüzdan gibidir. Ethereum cüzdanları hakkında daha fazla bilgi.",
+ "web2-term": "Web2",
+ "web2-definition": "Kullanıcılar tarafından oluşturulan içeriklere ve birkaç şirket tarafından kontrol edilen sosyal medyaya odaklı mevcut internettir. Web3 kullanıcıların verilerini ve işlemlerini kontrol etmesine dayalı kripto inanışıdır.",
+ "web3-term": "Web3",
+ "web3-definition": "Web3, kullanıcıların verilerini ve işlemlerini şirketler değil, blokzincir ile kontrol ettiği yeni internettir. Hiçbir kişisel bilgiyi paylaşmaya gerek yoktur. Web3 hakkında daha fazla bilgi.",
+ "wei-term": "Wei",
+ "wei-definition": "En küçük ether birimidir. 1018 wei = 1 ether.",
+ "zk-proof-term": "Sıfır bilgili ispat",
+ "zk-proof-definition": "Sıfır bilgili ispat, bir kişinin herhangi bir ek bilgi aktarmadan bir ifadenin doğru olduğunu kanıtlamasına izin veren kriptografik bir yöntemdir. Sıfır bilgi toplamaları hakkında daha fazla bilgi."
+}
diff --git a/src/intl/tr/glossary.json b/src/intl/tr/glossary.json
new file mode 100644
index 00000000000..e168189e4b7
--- /dev/null
+++ b/src/intl/tr/glossary.json
@@ -0,0 +1,400 @@
+{
+ "51%-attack-term": "%51 saldırısı",
+ "51%-attack-definition": "Bir grubun düğümlerin çoğunluğunun kontrolünü ele geçirdiği bir saldırı türüdür. Bu durum, blokzincir üzerinde işlemleri tersine çevirip ether ve diğer jetonları çift harcamalarına olanak tanır.
Ethereum'un hisse ispatı modelinde bu saldırı, toplam stake edilen ether'in yarısından fazlasını biriktirerek gerçekleştirilebilir. Bu sayede saldırgan, blokzincire hangi yeni blokların ekleneceğine karar verebilir. Ancak, zinciri geri almak veya çift harcama yapmak için saldırganın hisselenen toplam ether'in en az %66'sına sahip olması gerekir.",
+ "account-term": "Hesap",
+ "account-definition": "Bir Ethereum hesabı, Ethereum blokzinciri üzerinde kullanıcıların Ether göndermesine, almasına ve akıllı sözleşmelerle etkileşimde bulunmasına olanak tanıyan dijital bir kimliktir.
Teknik: Bir Ethereum hesabı, bir adres, bakiye, nonce ve opsiyonel olarak depolama ve kod içeren bir nesnedir. Hesap, bir sözleşme hesabı ya da bir dışarıdan sahip olunan hesap (EOA) olabilir.",
+ "address-term": "Adres",
+ "address-definition": "Bir Ethereum adresi, jeton almak için kullanılan benzersiz bir tanımlayıcıdır ve kripto paralar için bir banka hesap numarasına benzer işlev görür. Ethereum hesabınızı tanımlamak için kullanılır.
Bu adres, bir ECDSA genel anahtarının Keccak karmasının en sağdaki 160 bitidir.",
+ "anti-sybil-term": "Anti-Sybil",
+ "anti-sybil-definition": "İnsanların internette aynı anda birden fazla kişi gibi davranmalarını engelleyen yöntemlerdir. Bu sayede her kullanıcının ayrı, gerçek bir insan olduğu doğrulanır. Bu, çevrimiçi etkileşimlerin adil ve dürüst kalmasını sağlar.",
+ "abi-term": "Uygulama İkili Arayüzü (ABI)",
+ "abi-definition": "Bir akıllı sözleşmede yer alan fonksiyonları ve değişkenleri tanımlayan JSON dosyasıdır. ABI, bit kodunun insan tarafından okunabilir formatlara dönüştürülmesini sağlar.",
+ "api-term": "Yazılım Programlama Arayüzü (API)",
+ "api-definition": "Uygulama Programlama Arayüzü (API), bir yazılım parçasının nasıl kullanılacağını tanımlayan bir dizi tanımdır. Bir API, bir uygulama ile web sunucusu arasında yer alır ve ikisi arasındaki veri transferini kolaylaştırır.",
+ "apr-term": "APR (YYO)",
+ "apr-definition": "APR veya Yıllık Yüzde Oranı, faiz ve ücretler dahil olmak üzere borçlanmanın yıllık maliyetini bir yüzde olarak ifade eder.",
+ "asic-term": "ASIC",
+ "asic-definition": "Uygulamaya özel entegre devre. Genellikle kripto para madenciliği için özel olarak üretilmiş bir entegre devreyi ifade eder.",
+ "assert-term": "öne sürmek",
+ "assert-definition": "Solidity dilinde, `assert(false)` ifadesi `0xfe` olarak derlenir, bu geçersiz bir işlem kodu olup kalan tüm gaz'ı tüketir ve yapılan tüm değişiklikleri geri alır. Bir `assert()` ifadesi başarısız olduğunda, çok yanlış ve beklenmedik bir durum gerçekleşir ve kodunuzu düzeltmeniz gerekir. `assert()` ifadesini, asla gerçekleşmemesi gereken durumları önlemek için kullanmalısınız. Akıllı sözleşme güvenliği hakkında daha fazla bilgi.",
+ "attestation-term": "Tasdik",
+ "attestation-definition": "Bir varlık tarafından bir şeyin doğru olduğuna dair yapılan bir iddiadır. Ethereum bağlamında, mutabakat doğrulayıcıları zincirin durumuyla ilgili inandıkları duruma dair bir iddiada bulunmalıdır. Belirlenen zamanlarda her doğrulayıcı, zincirin son durumu hakkında görüşünü resmen beyan eden farklı tasdikler yayımlamaktan sorumludur. Bu tasdikler, son tamamlanan kontrol noktası ve zincirin o anki başı gibi bilgileri içerir. Tasdikler hakkında daha fazla bilgi.",
+ "base-fee-term": "Ana ücret",
+ "base-fee-definition": "Her bloğun \"ana ücret\" olarak bilinen bir rezerv fiyatı vardır. Bu, bir kullanıcının bir işlemi bir sonraki bloğa dahil etmek için ödemesi gereken minimum gaz ücretidir. Gaz ve ücretler hakkında daha fazla bilgi.",
+ "beacon-chain-term": "İşaret zinciri",
+ "beacon-chain-definition": "İşaret Zinciri, Ethereum'a hisse ispatını ve doğrulayıcıları getiren blokzincirdir. Aralık 2020'den, iki zincir Eylül 2022'de birleştirilerek günümüzün Ethereum'u oluşturulana kadar, iş ispatı Ethereum Ana Ağı ile birlikte çalışmıştır. İşaret zinciri hakkında daha fazla bilgi.",
+ "big-endian-term": "Big-endian",
+ "big-endian-definition": "En önemli basamağın bellekte ilk sırada olduğu konumsal bir sayı gösterimidir. Küçük sonlu olan, en az önemli basamağın ilk sırada olduğu gösterimin tersidir.",
+ "block-term": "Blok",
+ "block-definition": "Blok, işlemlerin ya da dijital eylemlerin depolandığı yerdir. Bir blok dolduğunda, bir öncekiyle bağlanır ve bloklardan oluşan zincir ya da \"blokzincir\" oluşturulur. Bloklara dair daha fazla bilgi.
Blok, işlemlerin sıralı bir listesini ve mutabakatla ilgili bilgileri içeren paketlenmiş bir bilgi birimidir. Bloklar, hisse ispatı doğrulayıcıları tarafından teklif edilir ve bu noktada diğer tüm düğümler tarafından bağımsız olarak kolayca doğrulanabilecekleri eşler arası ağın tamamında paylaşılır. Mutabakat kuralları, bir blokta hangi içeriklerin geçerli sayılacağını belirler ve geçersiz bloklar ağ tarafından göz ardı edilir. Bu blokların sırası ve içerisindeki işlemler, sonu ağın mevcut durumunu temsil eden deterministik bir olaylar zinciri oluşturur.",
+ "block-explorer-term": "Blok arayıcısı",
+ "block-explorer-definition": "Arayüz, kullanıcıların blokzincirden ya da blokzincire dair bilgi aratmasını sağlar. Bu, tekil işlemlerin, belirli adreslerle ilişkili faaliyetlerin ve ağ hakkındaki bilgilerin alınabilmesini içerir.",
+ "block-header-term": "Blok başlığı",
+ "block-header-definition": "Blok başlığı, bir blok hakkındaki meta veriler ile yürütme yükündeki işlemlerin özetinin toplamıdır.",
+ "block-propagation-term": "Blok yayılımı",
+ "block-propagation-definition": "Onaylanmış bir bloğu ağdaki tüm diğer düğümlere iletme sürecidir.",
+ "block-proposer-term": "Blok önerici",
+ "block-proposer-definition": "Belirli bir yuvada bir blok oluşturmak için seçilen spesifik doğrulayıcıdır.",
+ "block-reward-term": "Blok ödülü",
+ "block-reward-definition": "Yeni bir geçerli bloğu önerene ödül olarak verilen ether miktarıdır.",
+ "block-status-term": "Blok durumu",
+ "block-status-definition": "Bir bloğun içerisinde bulunabileceği durumlardır. Muhtemel durumlar şunları içerir:
önerilmiş: blok, doğrulayıcı tarafından önerilmiştir
zamanlanmış: doğrulayıcılar şu anda veri gönderiyordur
unutulmuş/atlanmış: doğrulayıcı, uygun zaman dilimi içerisinde bir blok önermemiştir
",
+ "block-time-term": "Blok süresi",
+ "block-time-definition": "Blokzincire eklenen bloklar arasındaki ortalama zaman aralığıdır.",
+ "block-validation-term": "Blok doğrulaması",
+ "block-validation-definition": "Yeni bir bloğun geçerli işlemler ve imzalar içerip içermediğini kontrol etme süreci, en ağır (yani tarihinde en fazla doğrulamayı biriktiren) tarihsel zincirin üzerine bina edilir ve diğer tüm mutabakat kurallarını takip eder. Geçerli bloklar zincirin başına eklenir ve ağdaki diğerlerine yayılır. Geçersiz bloklar dikkate alınmaz.",
+ "blockchain-term": "Blok zinciri",
+ "blockchain-definition": "Blokzincir, ağdaki tüm bilgisayarlarda çoğaltılıp paylaşılan bir işlem veritabanıdır ve verilerin geriye dönük olarak değiştirilememesini sağlar.
Her biri bir önceki bloğun karmasına başvurarak başlangıç bloğuna kadar öncekine bağlanan bir blok dizisidir. Blokzincirin bütünlüğü, hisse ispatı tabanlı bir mutabakat mekanizması kullanılarak kripto ekonomik olarak güvence altına alınır. Blokzincir nedir?",
+ "bootnode-term": "Başlangıç düğümü",
+ "bootnode-definition": "Bir düğüm çalıştırırken keşif sürecini başlatmak için kullanılabilecek düğümlerdir. Başlangıç düğümleri, başlangıçta bir eş aramak zorunda kalmak yerine, eşleri hızla edinebilmek için mevcut diğer düğümlere yeni düğümler \"tanıtır\". Bu düğümlerin uç noktaları, genellikle Ethereum istemci kaynak kodunda sağlanır ancak kullanıcılar kendi başlangıç düğümleri listesini verebilir.",
+ "bridge-term": "Köprü",
+ "bridge-definition": "Blokzinciri köprüsü, varlıkları bir blokzincir ağından diğerine yollamak için kullanılır. Örneğin, köprüyü kullanarak ETH'yi ana Ethereum ağından ucuz Katman 2 ölçekleme çözümlerine aktarabilirsiniz.",
+ "bytecode-term": "Bit kodu",
+ "bytecode-definition": "Kod, EVM tarafından daha verimli bir şekilde yürütülebilmesi için kompakt ve sayısal bir formda verilmiştir.",
+ "byzantium-fork-term": "Bizans çatalı",
+ "byzantium-fork-definition": "Metropolis geliştirme aşaması için iki sert çatallanmanın ilkidir. Buz Devri'nin 1 yıl ertelendiği ve blok ödülünün 5'ten 3 ether'e düşürüldüğü EIP-649 Metropolis Bomba Değeri Gecikmesi ve Blok Ödülü Azaltmasını içermiştir.",
+ "casper-ffg-term": "Casper FFG",
+ "casper-ffg-definition": "Casper-FFG, fikir birliği istemcilerinin İşaret Zinciri'nin başı konusunda anlaşmaya varmaları için LMD-GHOST çatallanma seçim algoritması ile birlikte kullanılan bir hisse ispatı mutabakat protokolüdür.",
+ "checkpoint-term": "Kontrol noktası",
+ "checkpoint-definition": "İşaret Zinciri'nin temposu, zaman dilimlerine (12 saniye) ve dönemlere (32 yuva) bölünmüştür. Her dönemdeki ilk yuva bir kontrol noktasıdır. Doğrulayıcıların nitelikli çoğunluğu iki kontrol noktası arasındaki bağlantıyı tasdik ettiğinde bu kontrol noktaları gerekçelendirilebilir ve ardından başka bir kontrol noktası bunun üzerine gerekçelendirildiğinde, değiştirilemeyecek şekilde sonlandırılabilir.",
+ "compiling-term": "Derleme",
+ "compiling-definition": "Üst düzey bir programlama dilinde (örneğin, Solidity) yazılmış kodun daha düşük düzeyli bir dile (örneğin, EVM bit kodu) dönüştürülmesidir.Akıllı sözleşmeleri derleme hakkında daha fazla bilgi",
+ "committee-term": "Kurul",
+ "committee-definition": "Her yuvada blokları doğrulamak için görevlendirilmiş en az 128 doğrulayıcı bulunur. Kuruldaki doğrulayıcılardan biri, bir tasdik üzerinde anlaşan kuruldaki diğer tüm doğrulayıcıların imzalarını toplamaktan sorumlu olan toplayıcıdır. Senkronizasyon komitesi ile karıştırmayın.",
+ "computational-infeasibility-term": "Hesaplamaya uygun olmama",
+ "computational-infeasibility-definition": "Bir süreç, onu gerçekleştirmeye ilgi duyabilecek herhangi biri için uygulanamayacak kadar uzun bir zaman (örneğin milyarlarca yıl) alacaksa hesaplama açısından uygunsuzdur.",
+ "consensus-term": "Mutabakat",
+ "consensus-definition": "Bir ağdaki bilgisayarların 2/3'ünden fazlası, aynı kayıt kümesine sahip olduğunu doğruladığında, herkesin aynı bilgilere sahip olduğu doğrulanmış olur. Önemli olan kimin hangi kurallara uyduğu değil, herkesin aynı bilgilere sahip olmasının sağlanmasıdır.",
+ "consensus-client-term": "Fikir birliği istemcisi",
+ "consensus-client-definition": "Fikir birliği istemcileri (Prysm, Teku, Nimbus, Lighthouse, Lodestar gibi) Ethereum'un İşaret Zinciri'nin başı konusunda ağın anlaşmaya varmasını sağlayan hisse ispatı mutabakat algoritmasını çalıştırır. Fikir birliği istemcileri, işlem doğrulamaya/yayınlamaya veya durum geçişlerini yürütmeye katılmaz. Bu işlemler, yürütüm istemcisi tarafından gerçekleştirilir. Fikir birliği istemcileri yeni blokları tasdik etmez veya önermez. Bu görev, fikir birliği istemcisinin opsiyonel bir eklentisi olan doğrulayıcı istemcisi tarafından gerçekleştirilir.",
+ "consensus-layer-term": "Fikir birliği katmanı",
+ "consensus-layer-definition": "Ethereum'un fikir birliği katmanı, bir fikir birliği istemcileri ağıdır.",
+ "consensus-rules-term": "Mutabakat kuralları",
+ "consensus-rules-definition": "Tam düğümlerin diğer düğümlerle mutabakat halinde kalmak için takip ettiği blok doğrulama kurallarıdır. Mutabakat ile karıştırılmamalıdır.",
+ "cfi-term": "Dahil Edilmek Üzere Değerlendirilmiş (CFI)",
+ "cfi-definition": "Ana Ağda henüz aktif olmayan bir Ana EIP'dir ve istemci geliştiricileri buna genel olarak olumlu bakmaktadır. Ana ağa dahil edilme için tüm gereksinimlerin karşılandığı da varsayıldığında; muhtemelen gelecek bir ağ yükseltmesine (bir sonraki olmasa da) dahil edilir.",
+ "constantinople-fork-term": "Konstantinopolis çatalı",
+ "constantinople-fork-definition": "Metropolis aşamasının ikinci kısmı, başlangıçta 2018 için planlanmıştı. Diğer değişikliklerin yanı sıra hibrit bir iş ispatı/hisse ispatı mutabakat algoritmasına geçişi içermesi bekleniyor.",
+ "contract-account-term": "Sözleşme hesabı",
+ "contract-account-definition": "Başka bir hesaptan(EOA] veya kontrat) bir işlem aldığında, içindeki kodu çalıştıran bir hesaptır.",
+ "contract-creation-transaction-term": "Sözleşme oluşturma işlemi",
+ "contract-creation-transaction-definition": "Bir sözleşmenin başlatma kodunu içeren özel bir işlemdir. Alıcı \"null\" olarak ayarlanır ve sözleşme, \"kullanıcı adresi\" ile \"nonce\" kullanılarak oluşturulan bir adrese dağıtır. Bu işlem, bir sözleşmeyi oluşturmak ve Ethereum zincirine kaydetmek için kullanılır.",
+ "cryptoeconomics-term": "Kriptoekonomi",
+ "cryptoeconomics-definition": "Güvenli ve güvenilir dijital platformlar tasarlamak için matematiksel ve ekonomik prensiplerin araştırılmasıdır. Amaç, tüm katılımcıların kurallara uyarken ağın güvenliğine ve işleyişine katkıda bulundukları için ödüllendirilmelerini de sağlamaktır.",
+ "cryptography-term": "Kriptografi",
+ "cryptography-definition": "İletişimin ve verilerin yalnızca hedeflenen kişiler tarafından okunup işlenebilmesi için kodlar kullanarak güvence altına alınması uygulamasıdır. Bu uygulama, gizliliği garanti altına almak için şifreleme (okunabilir bilgiyi okunamaz bir biçime dönüştürme) ve şifre çözme (tekrar okunabilir bir biçime dönüştürme) tekniklerini içerir.",
+ "doge-d-term": "Đ",
+ "doge-d-definition": "Đ (çizgili D) Eski İngilizce, Orta İngilizce, İzlandaca ve Faroe dilinde büyük harf \"Eth\"i temsil etmek için kullanılır. ĐEV veya Đapp (merkeziyetsiz uygulama) gibi kelimelerde kullanılır, burada Đ, İskandinav harfi \"eth\"tir. Büyük harf eth (Ð) ayrıca kripto para birimi Dogecoin'i sembolize etmek için kullanılır. Bu genellikle eski Ethereum literatüründe görülür ancak günümüzde daha az kullanılır.",
+ "dag-term": "DAG",
+ "dag-definition": "DAG, Yönlendirilmiş Döngüsel Grafik anlamına gelir. Düğümler ve aralarındaki bağlantılardan oluşan bir veri yapısıdır. Birleşim'den önce, Ethereum iş ispatı algoritması Ethash'te bir DAG kullanmıştır, ancak hisse ispatında artık kullanılmamaktadır.",
+ "dapp-term": "Merkeziyetsiz uygulama",
+ "dapp-definition": "Bir merkeziyetsiz uygulama, merkezi otorite olmaksızın çeşitli hizmetler sunan merkeziyetsiz bir uygulamadır ve blokzincir üzerinde çalışır. Merkeziyetsiz uygulamalar hakkında daha fazla bilgi. Merkeziyetsiz uygulama, asgari olarak bir arayüze bağlı olan bir akıllı sözleşme içerir. Bunun dışında birçok merkeziyetsiz uygulama, merkeziyetsiz depolama ve/veya mesajlaşma protokolü ve platform da içerir.",
+ "data-availability-term": "Veri kullanılabilirliği",
+ "data-availability-definition": "Herhangi bir düğüm, şeffaflığı ve güveni korumak için bir blokzincirdeki işlemleri bağımsız olarak doğrulayabilir.",
+ "decentralization-term": "Merkeziyetsizlik",
+ "decentralization-definition": "Süreçlerin kontrolünü ve yürütülmesini merkezi bir varlıktan uzaklaştırma kavramıdır.",
+ "dao-term": "Merkeziyetsiz otonom organizasyon (DAO)",
+ "dao-definition": "DAO, kararların merkezi bir otorite yerine üyelerin oylarıyla alındığı, blokzincir üzerinde kodlanmış kurallarla yönetilen dijital bir organizasyondur. Merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO'lar) hakkında daha fazla bilgi. Her üyenin oy hakkı genelde sahip olduğu jeton miktarı ile orantılıdır. DAO'lar karar alım ve operasyon sürecini demokratize etmeyi amaçlar ve bunu yaparken tamamen şeffaf ve topluluk yönetişimiyle hareket eden bir sistem kurmayı hedeflerler.",
+ "dex-term": "Merkeziyetsiz borsa (DEX)",
+ "dex-definition": "Ağdaki eşler ile jeton takası yapmanızı sağlayan bir tür Ethereum uygulamasıdır. DEX'ler, merkezi borsalar gibi coğrafi kısıtlamalara tabi değildir; herkes katılabilir.",
+ "deposit-contract-term": "Depozito sözleşmeleri",
+ "deposit-contract-definition": "Ethereum üzerinde hisselemeye açılan kapıdır. Depozito sözleşmesi, Ethereum üzerinde ETH depozitolarını kabul eden ve doğrulayıcı bakiyelerini yöneten bir akıllı sözleşmedir. Bu sözleşmeye ETH yatırılmadan bir doğrulayıcı etkinleştirilemez. Sözleşme, ETH ve girdi verileri gerektirir. Bu girdi verileri, doğrulayıcı özel anahtarı tarafından imzalanmış doğrulayıcı açık anahtarını ve para çekme açık anahtarını içerir. Bu veriler, bir doğrulayıcının hisste ispatı ağı tarafından tanımlanması ve onaylanması için gereklidir.",
+ "defi-term": "DeFi",
+ "defi-definition": "Herhangi bir aracı olmadan, blokzincir tarafından desteklenen finansal hizmetler sağlamayı amaçlayan geniş bir Ethereum uygulamaları kategorisidir. Merkeziyetsiz finans (DeFi) hakkında daha fazla bilgi",
+ "difficulty-term": "Zorluk",
+ "difficulty-definition": "İş ispatı ağlarında geçerli bir nonce bulmak için ne kadar ortalama hesaplama gerektiğini kontrol eden ağ genelinde bir ayardır. Zorluk, geçerli kabul edilmesi için sonuç blok karmasında gereken önde gelen sıfırların sayısıyla temsil edilir. Bu kavram, Ethereum'da hisse ispatına geçildikten sonra kullanımdan kalkmıştır.",
+ "difficulty-bomb-term": "Bomba değeri",
+ "difficulty-bomb-definition": "Hisse ispatına geçiş yapmayı teşvik etmek için tasarlanmış, çatallanma olasılığını azaltan, iş ispatızorluk ayarında planlanan üssel bir artıştır. Bomba değeri, Birleşim sonrası kullanımdan kaldırılmıştır.",
+ "digital-signatures-term": "Dijital imza",
+ "digital-signatures-definition": "Bir kullanıcının özel anahtar kullanarak bir belge için ürettiği kısa bir veri dizisidir. İlgili açık anahtar, imza ve belgeye sahip olan herkes şunları doğrulayabilir: (1) söz konusu özel anahtarın sahibi tarafından \"imzalandığını\" ve (2) imzalandıktan sonra belgenin değiştirilmediğini.",
+ "discovery-term": "Keşif",
+ "discovery-definition": "Bir Ethereum düğümünün bağlanacağı diğer düğümleri bulma sürecidir.",
+ "distributed-hash-table-term": "Dağıtılmış karma tablosu (DHT)",
+ "distributed-hash-table-definition": "Bağlanılacak eşleri tanımlamak ve iletişim için hangi protokollerin kullanılacağını belirlemek için Ethereum düğümleri tarafından kullanılan `(anahtar, değer)` çiftlerini içeren bir veri yapısıdır.",
+ "double-spend-term": "Çifte harcama",
+ "double-spend-definition": "Yeterince büyük miktarda madencilik gücüne/hissesine sahip bir kullanıcının bir miktar para birimini zincir dışına taşıyan bir işlem gönderdiği (örneğin itibari paraya çıkış yapmak veya zincir dışında bir satın alma işlemi yapmak) ve ardından bu işlemi kaldırmak için blokzinciri yeniden düzenlediği kasıtlı bir blokzincir çatalıdır. Başarılı bir çifte harcama, saldırgana hem zincir üstündeki hem de zincir dışındaki varlıklarını bırakır.",
+ "ecdsa-term": "Eliptik Eğri Dijital İmza Algoritması (ECDSA)",
+ "ecdsa-definition": "Ethereum tarafından fonların yalnızca sahipleri tarafından harcanabilmesini sağlamak için kullanılan bir kriptografik algoritmadır. Genel ve özel anahtarlar oluşturmak için tercih edilen yöntemdir. Hesap adresi oluşturma ve işlem doğrulaması için önemlidir.",
+ "encryption-term": "Şifreleme",
+ "encryption-definition": "Şifreleme, elektronik verilerin, doğru şifre çözme anahtarının sahibi dışında hiç kimse tarafından okunamayacak bir forma dönüştürülmesidir.",
+ "entropy-term": "Entropi",
+ "entropy-definition": "Kriptografi bağlamında öngörülebilirliğin olmaması veya rastgelelik düzeyidir. Algoritmalar, özel anahtarlar gibi gizli bilgiler üretirken genellikle çıktının öngörülemez olmasını sağlamak için yüksek entropi kaynağı kullanır.",
+ "epoch-term": "Dönem",
+ "epoch-definition": "Her biri 12 saniye olan ve toplamda 6,4 dakika süren 32 yuvalık bir periyottur. Doğrulayıcı kurullar, güvenlik nedeniyle her dönemde karıştırılır. Her dönemin zincirin kesinleşmesi adına bir fırsatı vardır. Her doğrulayıcıya, her dönemin başlangıcında yeni sorumluluklar atanır. Hisse ispatı hakkında daha fazla bilgi",
+ "equivocation-term": "Belirsizlik",
+ "equivocation-definition": "Bir doğrulayıcının birbiriyle çelişen iki mesaj göndermesidir. Basit bir örnek, bir işlem göndericisinin, aynı nonce ile iki işlem göndermesidir. Bir diğeri ise bir blok önericisinin aynı blok yüksekliğinde (veya aynı yuva için) iki blok önermesidir.",
+ "eth1-term": "Eth1",
+ "eth1-definition": "\"Eth1\", mevcut iş ispatı blokzinciri olan Ana Ağ Ethereum'u ifade eden bir terimdir. Artık bu terim yerine \"yürütüm katmanı\" kullanıldığı için kullanımdan kaldırılmıştır. Bu isim değişikliği hakkında daha fazla bilgi edinin.",
+ "eth2-term": "Eth2",
+ "eth2-definition": "\"Eth2\", Ethereum'un hisse ispatına geçişi de dahil olmak üzere bir dizi Ethereum protokol yükseltmesine atıfta bulunan bir terimdir. Artık bu terim yerine \"fikir birliği katmanı\" kullanıldığı için kullanımdan kaldırılmıştır. Bu isim değişikliği hakkında daha fazla bilgi edinin.",
+ "eip-term": "Ethereum Geliştirme Önerisi (EIP)",
+ "eip-definition": "Önerilen yeni bir özelliği veya süreçlerini veya ortamını açıklayan, Ethereum topluluğuna bilgi sağlayan bir tasarım belgesidir (göz atın ERC). EIP'lere giriş",
+ "ens-term": "Ethereum İsim Servisi (ENS)",
+ "ens-definition": "Ethereum İsim Servisi, Ethereum adresleri için bir internet telefon rehberi gibidir. Uzun cüzdan adresleri kullanmak yerine, ENS dijital para ve varlıkları göndermek ve almak için \"john.eth\" gibi basit isimler kullanmanıza olanak tanır.
Teknik: ENS kayıt defteri, EIP-137'de açıklandığı gibi, alan adlarından sahiplere ve çözücülere eşleme sağlayan tek bir merkezi sözleşmedir. ens.domains adresinden daha fazla bilgi edinin.",
+ "erc-1155-term": "ERC-1155",
+ "erc-1155-definition": "ERC-1155, tek bir akıllı sözleşme içinde değiştirilebilir öğeler (para birimi gibi) oluşturulmasına da olanak sağlayan NFT'ye benzer (benzersiz koleksiyon öğeleri gibi) ancak daha yeni bir Ethereum jeton standardı türüdür. Bu, video oyunları veya dijital koleksiyonlar gibi uygulamalar başta olmak üzere çeşitli türdeki dijital varlıkların yönetimini daha kolay ve daha verimli hale getirir.",
+ "erc-20-term": "ERC-20",
+ "erc-20-definition": "ERC-20, Ethereum ağındaki çoğu jetonun üretilmesinde kullanılan standarttır. Popüler örnekleri arasında DAI ve USDC gibi sabit paralar veya Uniswap'tan UNI gibi borsa jetonları yer alır. Geleneksel sistemlerde sahip olduğumuz her türlü alternatif paraya benzer... örn. ödül puanları, kredi sistemleri ve hatta hisse senetleri vb.",
+ "erc-721-term": "ERC-721",
+ "erc-721-definition": "NFT'ler (eşsiz jetonlar), ERC-721 olarak adlandırılan standart bir kurallar dizisi kullanılarak oluşturulur. NFT jetonları, dijital sanat veya koleksiyon gibi benzersiz herhangi bir şeyin mülkiyetini temsil edebilir ve her bir jetonun kendi özellikleri ve değeri vardır. Her bir NFT benzersizdir ve diğer NTF'lerden kolayca ayırt edilebilir.",
+ "execution-client-term": "Yürütüm istemcisi",
+ "execution-client-definition": "Besu, Erigon, Go-Ethereum (Geth), Nethermind gibi yürütüm istemcileri (önceden \"Eth1 istemcileri\" olarak bilinirdi), işlemleri işleyip yayınlama ve Ethereum'un durumunu yönetme görevini üstlenir. Protokolün kurallarına uyulmasını sağlamak için Ethereum Sanal Makinesi'ni kullanarak her işlem için hesaplamalar çalıştırırlar.",
+ "execution-layer-term": "Yürütüm katmanı",
+ "execution-layer-definition": "Ethereum'un yürütüm katmanı, yürütüm istemcileri ağıdır.",
+ "eoa-term": "Dışarıdan sahip olunan hesap (EOA)",
+ "eoa-definition": "Dışarıdan Sahip Olunan Hesaplar (EOA'lar) en yaygın Ethereum hesabı türüdür. Bir kişi tarafından özel anahtarlar/kurtarma ifadesi aracılığıyla kontrol edilirler. Ethereum cüzdanları hakkında daha fazla bilgi.",
+ "erc-term": "Ethereum Yorum Talebi (ERC)",
+ "erc-definition": "ERC (Ethereum Yorum Talebi), Ethereum ağı için Ethereum topluluğunda yeni kullanım standartları önerme amaçlı kullanılan bir tür teknik dokümantasyondur.
Bu öneriler, yeni jeton standartları (jetonlar için kullanılan ERC-20 ve NFT'ler için kullanılan ERC-721 gibi) da dahil olmak üzere çok çeşitli konuları kapsayabilir.",
+ "ethash-term": "Ethash",
+ "ethash-definition": "Ethereum hisse ispatına geçmeden önce üzerinde kullanılan bir iş ispatı algoritmasıdır. Daha fazla bilgi",
+ "ether-term": "Ether'dir",
+ "ether-definition": "Ethereum'un yerel kripto para birimi dir ve genellikle \"ETH\" olarak anılır. Ethereum ekosistemini ve uygulamalarını kullanırken ortaya çıkan işlem ücretlerini karşılamak için kullanılır. Ether hakkında daha fazla bilgi.",
+ "events-term": "Olaylar",
+ "events-definition": "EVM günlük kaydı olanaklarının kullanımına olanak tanır. Merkeziyetsiz uygulamalar olayları dinleyip kullanıcı arayüzünde JavaScript geri aramalarını tetiklemek için kullanabilir. Olaylar ve günlükler hakkında daha fazla bilgi",
+ "evm-term": "Ethereum Sanal Makinesi (EVM)",
+ "evm-definition": "Bayt kodunu yürüten yığın tabanlı bir sanal makinedir. Ethereum'da, yürütme modeli sistem durumunun nasıl değiştirildiğini bir seri bayt kodu yönergeleri ve bir ortamsal veri çiftine göre belirler. Bu, resmi bir sanal durum makinesi modeli aracılığıyla belirlenir. Ethereum Sanal Makinesi hakkında daha fazla bilgi.",
+ "evm-assembly-language-term": "EVM derleyici dili",
+ "evm-assembly-language-definition": "İnsan tarafından okunabilir bir EVM bit kodu biçimidir.",
+ "fallback-function-term": "Geri çekilim fonksiyonu",
+ "fallback-function-definition": "Veri veya beyan edilen bir fonksiyon adının olmadığı durumlarda çağrılan varsayılan fonksiyondur.",
+ "faucet-term": "Musluk",
+ "faucet-definition": "Akıllı sözleşme aracılığıyla gerçekleştirilen ve bir test ağında kullanılabilen ücretsiz test ether'i biçiminde fon dağıtan bir hizmettir.",
+ "finality-term": "Kesinlik",
+ "finality-definition": "Kesinlik, bir dizi işlemin büyük miktarda ETH kaybı yaşanmadan değiştirilemeyeceğine ilişkin garantidir.",
+ "finney-term": "Finney",
+ "finney-definition": "Bir ether bir birimidir. 1 finney = 1015wei. 103 finney = 1 ether.",
+ "fork-term": "Çatallanma",
+ "fork-definition": "Alternatif bir zincir oluşumuna yol açan bir protokol değişikliğidir.",
+ "fork-choice-algorithm-term": "Çatallanma seçim algoritması",
+ "fork-choice-algorithm-definition": "Blokzincirin başını tespit etmek için kullanılan algoritmadır. Ethereum üzerinde zincirin başı en büyük tasdik \"ağırlığı\" olan çatallanma olarak tanımlanır. Ağırlık, tasdik sayısı ve tasdikleyen doğrulayıcıların geçerli bakiyesinin çarpımıdır. Bu, zincirin doğru başının, en çok hisselenen ether tarafından oy verilen baş olduğu anlamına gelir. Fikir birliği katmanında çatallanma seçim algoritmasının adı LMD_GHOST'tur.",
+ "fraud-proof-term": "Sahtecilik kanıtı",
+ "fraud-proof-definition": "Belirli katman 2 çözümlerinde hızı artırmak için işlemlerin toplandığı ve tek bir işlemde Ethereum'a gönderildiği bir güvenlik modelidir. Diğer ağ katılımcıları, dürüstçe yürütüldüklerini doğrulamak için işlemleri yeniden yürütebilirler. Gönderilen veriler ile kendi sürümleri arasında bir uyumsuzluk bulurlarsa, bazı dolandırıcılıkların nerede gerçekleştiğini gösteren bir kriptografik kanıt gönderebilirler. Bazı toplamalardoğruluk kanıtları kullanır.",
+ "frontier-term": "Sınır",
+ "frontier-definition": "Ethereum'un Temmuz 2015'ten Mart 2016'ya kadar süren ilk test geliştirme aşamasıdır.",
+ "gas-term": "Gaz",
+ "gas-definition": "Gaz, Ethereum gibi bir blokzincirdeki işlemler ve akıllı sözleşmeler için ödenen ücrettir. Gaz ve ücretler hakkında daha fazla bilgi.",
+ "gas-limit-term": "Gaz limiti",
+ "gas-limit-definition": "Bir işlem veya blok tarafından tüketilebilecek maksimum gaz miktarıdır.",
+ "gas-price-term": "Gaz fiyatı",
+ "gas-price-definition": "Bir işlemde belirtilen bir gaz biriminin ether cinsinden fiyatıdır.",
+ "genesis-block-term": "Başlangıç bloğu",
+ "genesis-block-definition": "Belirli bir ağı ve onun kripto para birimini başlatmak için kullanılan bir blokzincir içindeki ilk bloktur.",
+ "geth-term": "Geth",
+ "geth-definition": "Go Ethereum. Ethereum protokolünün Go dilinde yazılmış en öne çıkan uygulamalarından biridir. Daha fazla bilgi için geth.ethereum.org adresini ziyaret edin",
+ "gwei-term": "Gwei",
+ "gwei-definition": "Gigawei'nin kısaltmasıdır, bir ether birimidir ve yaygın olarak gaz ücretlendirmesi için kullanılır. 1 gwei = 109wei. 109 gwei = 1 ether.",
+ "hard-fork-term": "Sert çatallanma",
+ "hard-fork-definition": "Blokzincir üzerinde kalıcı bir farklılaşma, ayrıca bir sert çatallanma değişimi olarak bilinir. Bir örneği, yaygın olarak yükseltilmemiş düğümler yeni mutabakat kurallarını uygulayan yükseltilmiş düğümler tarafından oluşturulan yükseltilmiş blokları doğrulayamadığında ortaya çıkar. Çatallanma, yumuşak çatallanma, yazılım çatallanması veya Git çatallanması ile karıştırılmamalıdır.",
+ "hash-term": "Karma",
+ "hash-definition": "Bir karma işlevi tarafından üretilen, değişken boyutlu girdinin sabit uzunluktaki parmak izidir. (Bkz. keccak-256).",
+ "hash-rate-term": "Karma oranı",
+ "hash-rate-definition": "Madencilik yazılımı çalıştıran bilgisayarlar tarafından saniye başına yapılan karma hesaplamalarının sayısıdır.",
+ "homestead-term": "Homestead",
+ "holographic-consensus-term": "Holografik mutabakat",
+ "holographic-consensus-definition": "Büyük bir grup kararının, daha küçük bir temsili insan grubunun oy vermesine olanak tanınarak nasıl alındığını ifade eder. Bu sayede, küçük grubun iyi bir iş çıkardığına güvendikleri sürece herkes buna uymayı kabul eder. Bazı çevrimiçi topluluklarda, herkesin her şey için oy kullanmasına gerek kalmadan hızlı kararlar almak için kullanılırken kararların adil olması ve çoğu insan tarafından istenenin temsil edilmesi sağlanır.",
+ "homestead-definition": "Ethereum'un Mart 2016'da, 1.150.000 numaralı blokta başlatılan ikinci geliştirme aşamasıdır.",
+ "index-term": "Dizin",
+ "index-definition": "Depolama kaynağına giden verimli bir yol sağlayarak blokzincir genelinde bilgi sorgulamasını optimize etmeyi amaçlayan bir ağ yapısıdır.",
+ "ide-term": "Tümleşik geliştirme ortamı (IDE)",
+ "ide-definition": "Genellikle bir kod düzenleyicisini, derleyiciyi, çalışma zamanını ve hata ayıklayıcıyı bir arada barındıran bir kullanıcı arayüzüdür. Tümleşik geliştirme ortamları hakkında daha fazla bilgi.",
+ "immutable-deployed-code-problem-term": "Değiştirilemez konuşlandırılmış kod problemi",
+ "immutable-deployed-code-problem-definition": "Bir sözleşmenin (veya kütüphanenin) kodu, dağıtıldığı anda değiştirilemez hale gelir. Standart yazılım geliştirme pratikleri muhtemel hataları düzeltebilme ve yeni özellikler ekleyebilmeye dayanır, yani akıllı sözleşme geliştirme açısından bir sorun teşkil eder. Akıllı sözleşmeleri dağıtma hakkında daha fazla bilgi.",
+ "internal-transaction-term": "İç işlem",
+ "internal-transaction-definition": "Bir sözleşme hesabından başka bir sözleşme hesabına veya EOA'ya gönderilen işlemdir (bkz. mesaj).",
+ "issuance-term": "Basım",
+ "issuance-definition": "Blok teklifini, tasdik ve ihbarı ödüllendirmek amacıyla yeni ether basımıdır.",
+ "kdf-term": "Anahtar türetme fonksiyonu (KDF)",
+ "kdf-definition": "\"Parola genişletme algoritması\" olarak da bilinir ve anahtar deposu biçimleri tarafından parola şifrelemesine yönelik kaba kuvvet, sözlük ve gökkuşağı tablosu saldırılarına karşı, parolayı sürekli olarak karma hale getirerek koruma sağlamak için kullanılır.",
+ "keystore-term": "Anahtar deposu",
+ "keystore-definition": "Her hesabın özel anahtar/adres çifti, bir Ethereum istemcisinde tek bir anahtar dosyası olarak bulunur. Bunlar, sadece hesap oluşturma sırasında girilen parola ile şifresi çözülebilen hesabın şifrelenmiş özel anahtarını içeren JSON metin dosyalarıdır.",
+ "keccak-256-term": "Keccak-256",
+ "keccak-256-definition": "Ethereum'da kullanılan kriptografik karma fonksiyonudur. Keccak-256, SHA-3 olarak standartlaştırılmıştır.",
+ "key-term": "Anahtar",
+ "key-definition": "Ethereum bağlamında anahtarlar dijital kodlardır: işlemleri almak için bir açık anahtar ile fonlara erişip göndermek için bir özel anahtar. Açık anahtarlar: Bunlar açıkça paylaşılabilir. Özel anahtarlar: Bunlar, sahibi tarafından gizli tutulur.",
+ "layer-1-term": "Katman 1",
+ "layer-1-definition": "Katman 1, çok seviyeli bir blokzincir ağındaki ana blokzinciri ifade eder. Örneğin, Ethereum ve Bitcoin birinci katman blokzincirlerdir. Birçok ikinci katman blokzincir, kaynak yoğun işlemleri kendi ayrı blok zincirlerine aktarırken güvenlik amaçları için Ethereum'un veya Bitcoin'in birinci katman blokzincirini kullanmaya devam eder.",
+ "layer-2-term": "Katman 2",
+ "layer-2-definition": "Katman 2'ler, işlemleri daha hızlı ve daha ucuz hale getirmek amacıyla Ethereum ana ağının üzerine geliştirilen başka bir ağdır. Katman 2 hakkında daha fazla bilgi.",
+ "library-term": "Kütüphane",
+ "library-definition": "Payable fonksiyonu, geri çekilim fonksiyonu ve veri depolaması olmayan özel bir sözleşme türüdür. Dolayısıyla, ether alamaz veya tutamaz ya da veri depolayamaz. Kütüphane, diğer sözleşmelerin salt okunur hesaplama için çağırabileceği önceden dağıtılmış kod olarak hizmet eder. Akıllı sözleşme kütüphaneleri hakkında daha fazla bilgi.",
+ "light-client-term": "Hafif istemci",
+ "light-client-definition": "Blokzincir'in yerel bir kopyasını depolamayan veya blokları ve işlemleri doğrulamayan bir Ethereum istemcisidir. Bir cüzdanın fonksiyonlarını sunar ve işlemler oluşturup yayımlayabilir.",
+ "liquidity-term": "Likidite",
+ "liquidity-definition": "Likidite, bir varlığın nakde veya başka bir varlığa ne kadar hızlı ve kolay bir şekilde dönüştürülebildiğini ifade eder. Uniswap gibi merkeziyetsiz borsalar, varlık sahiplerinin varlıklarını yatırabilecekleri ve ticaret yapan kişilerin ödüller karşılığında varlıklarını merkeziyetsiz şekilde alıp satabilecekleri birden fazla likidite havuzuna sahiptir.",
+ "liquidity-tokens-term": "Likidite jetonları",
+ "liquidity-tokens-definition": "Likidite jetonları (LST), varlıklarını bir likidite havuzuna yatıran katılımcılara verilen dijital jetonlardır. Söz konusu havuz, bir akıllı sözleşmede kilitlenen ve bir merkeziyetsiz borsada (DEX) alım satımı kolaylaştırmak için kullanılan fonlar bütünüdür. Bu jetonlar, katılımcının havuzdaki payını temsil eder ve daha sonra ilk depozitoya ek olarak havuzun aktivitesi tarafından oluşturulan işlem ücretlerinin bir kısmı için kullanılabilir. Temel olarak, likidite jetonları bir likidite havuzunda mülkiyet veya hisse ispatı olarak hizmet ederek sahiplerinin ödüller kazanmasını sağlarken başkalarının farklı kripto para çiftlerinde verimli bir şekilde ticaret yapması için gerekli likiditeyi sağlar.",
+ "lmd-ghost-term": "LMD-GHOST",
+ "lmd-ghost-definition": "Ethereum'un fikir birliği istemcileri tarafından zincirin başını tespit etmek için kullanılan çatallanma seçim algoritması. LMD-GHOST zincirin başının tarihinde en yüksek tasdik birikimine sahip olan blok olduğu anlamına gelen \"Mesaja Dayalı En Açgözlü En Ağır Gözlemlenmiş En Son Alt Ağaç\" için bir kısaltmadır.",
+ "mainnet-term": "Anaağ",
+ "mainnet-definition": "\"Ana ağ\"ın kısaltmasıdır ve herkese açık ana Ethereum blokzinciri'dir.",
+ "max-fee-per-gas-term": "Gaz Başına Maksimum Ücret",
+ "max-fee-per-gas-definition": "Maksimum Ücret, bir kullanıcının bir işlemin bloğa dahil edilmesi için gaz birimi (gwei) başına ödemeyi kabul ettiği mutlak maksimum tutardır.",
+ "merkle-patricia-tree-term": "Merkle Patricia Ağacı (MPT)",
+ "merkle-patricia-tree-definition": "Ethereum'da anahtar değer çiftlerini verimli bir şekilde depolamak için kullanılan bir veri yapısıdır.",
+ "merkle-root-term": "Merkle Kökü",
+ "merkle-root-definition": "Merkle kökü, bir Merkle ağacının tekil tepe karmasıdır. Bir bloktaki tüm işlemleri doğrular.",
+ "message-term": "Mesaj",
+ "message-definition": "Hiçbir zaman serileştirilmeyen ve yalnızca Ethereum Sanal Makinesi içinde gönderilen bir dahili işlem'dir.",
+ "message-call-term": "Mesaj çağrısı",
+ "message-call-definition": "Bir hesaptan diğerine bir mesaj aktarma işlemidir. Hedef hesap EVM kodu ile ilişkili ise, VM o nesnenin durumu ve tetikleyen mesaj ile başlatılır.",
+ "mev-term": "Maksimum Çıkarılabilir Değer (MEV)",
+ "mev-definition": "Bir bloktaki işlemleri ekleyerek, çıkararak ve sıralarını değiştirerek standart blok ödülünden ve gaz ücretlerinden arta kalan blok üretiminden çıkarılabilir maksimum değerdir. Maksimum Çıkarılabilir Değer (MEV) hakkında daha fazla bilgi.",
+ "mining-term": "Madencilik",
+ "mining-definition": "Sonuç, ikili önde gelen sıfır sayısı istenen düzeye gelene kadar nonce'u artırırken bir blok başlığını tekrar tekrar karma işlemine tabi tutma sürecidir. Bu, yeni blokların bir iş ispatı blokzincirine eklendiği süreçtir. Ethereum, hisse ispatına geçmeden önce bu şekilde güvenli kılınıyordu.",
+ "miner-term": "Madenci",
+ "miner-definition": "Tekrarlı geçiş şifrelemesi (Ethash'a bakınız) aracılığıyla yeni bloklar için geçerli iş ispatı bulan bir ağ düğümü. Madenciler artık Ethereum'un bir parçası değildir; Ethereum hisse ispatına geçtiğinde yerlerini doğrulayıcılar almıştır.",
+ "mint-term": "Basma",
+ "mint-definition": "Basma, yeni jetonlar oluşturma ve bunları kullanılmak üzere dolaşıma sokma sürecidir. Merkezi otoritenin katılımı olmadan yeni bir jeton oluşturmaya yarayan merkeziyetsiz bir mekanizmadır.",
+ "multisig-term": "Çoklu imza",
+ "multisig-definition": "Çoklu imza (multisig), işlemleri gerçekleştirmek için birden fazla imza veya onay gerektiren ve güvenliği artıran dijital cüzdanı veya hesabı ifade eder. Bu, yalnızca bir kişinin onayının gerektiği geleneksel tek imzalı hesaplara göre ekstra güvenlik sağlar.",
+ "network-term": "Ağ",
+ "network-definition": "İşlemleri ve blokları her Ethereum düğümüne (ağ katılımcısı) yayan eşler arası bir ağ olan Ethereum ağını ifade eder. Ağlar hakkında daha fazla bilgi.",
+ "network-hashrate-term": "Ağ karma hızı",
+ "network-hashrate-definition": "Bir madencilik ağının bütünü tarafından üretilen toplu karma hızıdır. Ethereum'un hisse ispatına geçmesiyle birlikte Ethereum madenciliğine son verilmiştir.",
+ "nft-term": "Değiştirilemez jeton (NFT)",
+ "nft-definition": "Değiştirilemez jeton (NFT), sanat eserleri veya koleksiyon parçaları gibi sahip olabileceğiniz, blokzincir teknolojisiyle doğrulanmış benzersiz bir dijital öğedir. Değiştirilemez Jetonlar (NFT'ler) hakkında daha fazla bilgi.",
+ "node-term": "Düğüm",
+ "node-definition": "Ağa katılan bir yazılım istemcisidir. Düğümler ve istemciler hakkında daha fazla bilgi.",
+ "nonce-term": "Nonce",
+ "nonce-definition": "Kriptografide, yalnızca bir kez kullanılabilen bir değerdir. Hesap nonce'ı, tekrar saldırılarını önlemek için her hesapta kullanılan bir işlem sayacıdır.",
+ "off-chain-term": "Zincir Dışında",
+ "off-chain-definition": "Zincir dışında, blokzincirin dışında var olan herhangi bir işlem veya veri anlamına gelir. Her işlemi zincir üstünde gerçekleştirmek pahalı ve verimsiz olabileceğinden, fiyatlandırma verilerini işleyen kâhinler veya daha yüksek işlem hacmi yürüten katman 2 çözümleri gibi üçüncü taraf araçlar, işleme işinin büyük bir kısmını zincir dışında gerçekleştirir ve zincir üstünde daha az sıklıkta bilgi gönderir.",
+ "ommer-term": "Ommer (amca) bloğu",
+ "ommer-definition": "Bir iş ispatı madencisi geçerli bir blok bulduğunda, başka bir madenci ondan önce blokzincirin ucuna eklenen rakip bir blok yayınlamış olabilir. Bu geçerli ancak eski blok, ommer olarak daha yeni bloklara dahil edilebilir ve kısmi bir blok ödülü alabilir. \"Ommer\" terimi, bir ebeveyn bloğunun kardeşi için tercih edilen cinsiyet ayrımı gözetmeyen bir terimdir ancak buna bazen \"amca\" da denir. Bu, bir iş ispatı ağıyken Ethereum için yaygındı. Ethereum artık hisse ispatı kullandığından, yuva başına yalnızca bir blok önerici seçilir.",
+ "on-chain-term": "Zincir Üstünde",
+ "on-chain-definition": "Blokzincirde gerçekleşen ve halka açık olan eylem veya işlemleri ifade eder.
Bunu, herkesin görebileceği ve kontrol edebileceği büyük, paylaşılan bir not defterine bir şeyler yazmak gibi düşünün. Yazılanların (örneğin dijital para göndermek veya sözleşme yapmak) hem kalıcı hem de değiştirilemez veya silinemez olmasını sağlayın.",
+ "optimistic-rollup-term": "İyimser toplama",
+ "optimistic-rollup-definition": "İyimser Toplama, Ethereum üzerindeki işlemlerin itiraz edilmediği sürece varsayılan olarak doğru olduğunu kabul eden ve onları hızlandıran bir Katman 2 çözümüdür. İyimser toplamalar hakkında daha fazla bilgi.",
+ "oracle-term": "Kâhin",
+ "oracle-definition": "Kâhin, blokzincir ile gerçek dünya arasında bir köprüdür. Bilgi için sorgulanabilen ve akıllı sözleşmelerde kullanılabilen zincir üstündeki API'ler gibi davranırlar. Kâhinler hakkında daha fazla bilgi.",
+ "peer-term": "Eş",
+ "peer-definition": "Blokzincir'in aynı kopyalarına sahip, Ethereum istemci yazılımı çalıştıran bağlı bilgisayarlardır.",
+ "peer-to-peer-network-term": "Eşler arası ağ",
+ "peer-to-peer-network-definition": "Merkezi, sunucu tabanlı hizmetlere ihtiyaç duymadan işlevleri toplu olarak gerçekleştirebilen bilgisayarlardan (eşler) oluşan bir ağdır. Bu kurgu, sıklıkla dosyaları (ör. Bit torrent), bilgileri veya dijital para birimlerini paylaşmak için kullanılır ve kullanıcılar arasında daha doğrudan ve potansiyel olarak daha verimli takasa olanak tanır.",
+ "permissionless-term": "İzne dayalı olmama",
+ "permissionless-definition": "İzin Gerektirmeyen, isteyen herkesin Ethereum gibi bir sisteme katılıp bu sistemi kullanabileceği anlamına gelir. Herkesin katılımına açıktır ve herhangi bir onay gerektirmez.",
+ "plasma-term": "Plazma",
+ "plasma-definition": "İyimser toplamalar gibi sahtecilik kanıtlarını kullanan, zincir dışında bir ölçeklendirme çözümüdür. Plazma, basit jeton transferleri ve takaslar gibi basit işlemlerle sınırlıdır. Plazma hakkında daha fazla bilgi.",
+ "private-key-term": "Özel anahtar",
+ "private-key-definition": "Özel anahtar, dijital paranızın size ait olduğunu kanıtlayan ve hesabınızın PIN'i gibi onu harcamanıza olanak tanıyan gizli bir koddur. BAŞKASIYLA PAYLAŞMAYIN.",
+ "public-goods-term": "Kamu malları",
+ "public-goods-definition": "Kamu malları, parklar veya temiz hava gibi herkesin ücretsiz olarak kullanabileceği şeylerdir ve bunların kullanılması, başkalarının da bunları kullanmasını engellemez. İşletmeler kamu mallarından faydalanmaları nedeniyle insanlardan kolayca ücret alamadıkları için bu hizmeti sunmaz ve genellikle bunları devletler sağlar.",
+ "private-chain-term": "Özel zincir",
+ "private-chain-definition": "Tamamen özel bir blokzincir, herkesin kullanımına açık olan değil, erişim için izin gerektirendir.",
+ "poap-term": "POAP",
+ "poap-definition": "Katılım İspatı Protokolü, belirli bir etkinliğe veya aktiviteye katıldığınızı kanıtlayan bir dijital koleksiyon (NFT) oluşturmak için kullanılır.",
+ "pos-term": "Hisse ispatı (PoS)",
+ "pos-definition": "Bir kripto para blokzinciri protokolünün dağıtılmış mutabakata ulaşmayı amaçladığı bir yöntemdir. PoS, işlemlerin doğrulanmasına katılabilmek için kullanıcılardan belirli miktarda kripto paraya (ağdaki \"hisseleri\") sahip olduklarını kanıtlamalarını ister. Hisse ispatı hakkında daha fazla bilgi.",
+ "pow-term": "İş ispatı (PoW)",
+ "pow-definition": "Belirli bir değeri bulmak için düğümlerin hesaplama biçiminde enerji harcamasını gerektiren, blokzincirlere yönelik bir güvenlik mekanizmasıdir.",
+ "proto-danksharding-term": "Proto-Danksharding",
+ "proto-danksharding-definition": "Ethereum için veri \"blob'larını\" kabul eden yeni bir işlem türüdür. Bu \"blob\" verileri, işaret zincirinde 4096 dönem (~18,2 gün) boyunca geçici olarak depolanır ve düğüm operatörlerinin donanım gereksinimlerini azaltmaya yardımcı olmak için isteğe bağlı olarak kısaltılabilir.",
+ "public-key-term": "Açık anahtar",
+ "public-key-definition": "Açık anahtar, başkalarının size güvenli bir şekilde dijital para göndermesine olanak tanıyan bir karakter kümesidir; örneğin para için e-posta adresi gibi.",
+ "quadratic-voting-term": "İkinci dereceden (kuadratik) oylama",
+ "quadratic-voting-definition": "Oy verenlerin konular hakkındaki hislerinin ne kadar güçlü olduğunu ifade ettikleri bir oylama yöntemidir. Seçmenlerin sadece tercihlerini değil, aynı zamanda tercihlerinin şiddetini de göstermelerine olanak tanır.",
+ "receipt-term": "Makbuz",
+ "receipt-definition": "Belirli bir işlemin sonucunu temsil etmek için bir Ethereum istemcisi tarafından döndürülen, işlemin bir karmasını, blok numarasını, kullanılan gaz miktarını ve bir akıllı sözleşmenin dağıtılması durumunda da sözleşmenin adresini içeren verilerdir.",
+ "recovery-phrase-term": "Güvenlik kelimeleri/kurtarma ifadesi",
+ "recovery-phrase-definition": "Dijital cüzdan oluşturduğunuzda size verilen kelimelerin listesidir. Erişiminizi kaybetmeniz halinde cüzdanınıza geri dönmenize yardımcı olabilecek bir parola gibi davranarak dijital paranızı veya jetonlarınızı kaybetmemenizi sağlar.",
+ "re-entrancy-attack-term": "Yeniden giriş saldırısı",
+ "re-entrancy-attack-definition": "Bir saldırgan sözleşmesinin, yürütme sırasında kurbanın saldırgan sözleşmesini tekrar ve yinelemeli olarak çağıracağı şekilde kurban sözleşmesi fonksiyonunu çağırmasıyla meydana gelen saldırıdır. Bu, örneğin kurban sözleşmesinin bakiyeleri güncelleyen veya para çekme tutarlarını sayan bölümlerinin atlanması sonucu fonların çalınmasına yol açabilir.< href=\"/developers/docs/smart-contracts/security/#re-entrancy\">Yeniden giriş hakkında daha fazla bilgi.",
+ "reward-term": "Ödül",
+ "reward-definition": "Her yuvada bir blok önermek veya bir senkronizasyon komitesine katılmak da dahil olmak üzere belirli fonksiyonları yerine getiren doğrulayıcılara verilen bir miktar ether'dir.",
+ "rlp-term": "Tekrarlamalı Uzunluk Öneki (RLP)",
+ "rlp-definition": "Ethereum geliştiricileri tarafından rastgele karmaşıklık ve uzunluktaki nesneleri (veri yapılarını) kodlamak ve seri hâle getirmek için tasarlanmış bir kodlama standardıdır.",
+ "rollups-term": "Toplamalar",
+ "rollups-definition": "Tek bir işlemde birden fazla işlemi gruplandıran ve bunları Ethereum ana zincirine gönderen bir tür katman 2 ölçeklendirme çözümü. Bu, gaz maliyetlerinde azalmaya ve işlem veriminde artışa olanak tanır. Bu ölçeklenebilirlik kazançlarını sunmak için farklı güvenlik yöntemleri kullanan İyimser ve Sıfır Bilgi toplamaları mevcuttur. Toplamalar hakkında daha fazla bilgi.",
+ "rpc-term": "Uzaktan prosedür çağrısı (RPC)",
+ "rpc-definition": "RPC, ağ üzerinden bir bilgisayarın diğerinden veri veya eylem talebinde bulunmasına olanak tanır, örneğin uzaktan kumandayla bilgi talebinde bulunmak gibi.",
+ "sha-term": "Güvenli Hash Algoritması (SHA)",
+ "sha-definition": "Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü (NIST) tarafından yayınlanan bir kriptografik karma fonksiyonları ailesidir.",
+ "serialization-term": "Serileştirme",
+ "serialization-definition": "Bir veri yapısını baytlar dizisine dönüştürme işlemidir.",
+ "sequencer-term": "Sıralayıcı",
+ "sequencer-definition": "Sıralayıcı, özellikle Katman 2 ölçeklendirme çözümleri dahilinde yer alan bir blokzincir ağındaki işlemleri sıralamaktan sorumlu bir programdır.",
+ "shard-term": "Parça/parça zinciri",
+ "shard-definition": "Parça zincirleri, toplam blokzincirinin doğrulayıcı alt kümelerinin sorumlu olabileceği ayrık bölümleridir. Bu, başlangıçta Ethereum'un saniyede milyonlarca işleme ölçeklendirilmesinin yolu olarak düşünülmüş olsa da, şu anda yerini hızla gelişen toplamaların kullanıldığı ölçeklendirme almıştır.",
+ "sidechain-term": "Yan zincir",
+ "sidechain-definition": "Farklı, genellikle daha hızlı mutabakat kurallarına sahip ayrı bir zincir kullanan bir ölçeklendirme çözümüdür. Bu yan zincirleri Ana Ağ'a bağlamak için bir köprüye ihtiyaç vardır. Toplamalar da yan zincirleri kullanır ancak bunun yerine Ana Ağ ile iş birliği içinde çalışırlar. Yan zincirler hakkında daha fazla bilgi.",
+ "signing-term": "İmzalama",
+ "signing-definition": "Bir işlemin belirli bir özel anahtarın sahibi tarafından onaylandığını kriptografik olarak gösterme anlamına gelir.",
+ "singleton-term": "Tekil",
+ "singleton-definition": "Yalnızca tek bir örneği mevcut olabilecek bir nesneyi tanımlayan bilgisayar programlama terimidir.",
+ "slasher-term": "Kesici",
+ "slasher-definition": "Kesici, kesilebilir suçları bulmak için tasdikleri tarayan bir oluşumdur. Kesmeler ağa yayınlanır ve sıradaki blok önericisi kanıtı bloğa ekler. Blok önericisi sonrasında kötü niyetli doğrulayıcıyı kestiği için bir ödül alır.",
+ "slot-term": "Yuva",
+ "slot-definition": "Hisse ispatı sisteminde bir doğrulayıcı tarafından yeni blokların önerilebileceği zaman aralığıdır (12 saniye). Bir yuva boş olabilir. Bir dönem 32 yuvadan oluştur. Hisse ispatı hakkında daha fazla bilgi.",
+ "smart-contract-term": "Akıllı sözleşme",
+ "smart-contract-definition": "Akıllı sözleşme, tıpkı kendi kendini uygulayan dijital bir sözleşme gibi blokzincir üzerinde anlaşmaları otomatik olarak yürüten bir programdır. Akıllı sözleşmelere giriş.",
+ "snark-term": "SNARK",
+ "snark-definition": "\"İnteraktif olmayan kısa bilgi argümanı\" ifadesinin kısaltması olan SNARK, bir tür sıfır bilgili ispattır. Sıfır bilgi toplamaları hakkında daha fazla bilgi.",
+ "soft-fork-term": "Yumuşak çatallanma",
+ "soft-fork-definition": "Bir blokzincirdemutabakat kuralları değiştiğinde gerçekleşen farklılaşmadır. Yumuşak çatallanma, sert çatallanmanın aksine geriye dönük uyumludur; yükseltilmiş düğümler, yükseltilmemiş düğümler tarafından oluşturulan blokları yeni mutabakat kurallarına uydukları sürece doğrulayabilir.",
+ "solidity-term": "Solidity",
+ "solidity-definition": "JavaScript, C++ veya Java'ya benzer sözdizimine sahip bir prosedürel (zorunlu) programlama dili. Ethereum akıllı sözleşmeleri için en popüler ve en sık kullanılan dildir. Dr. Gavin Wood tarafından oluşturulmuştur. Solidity hakkında daha fazla bilgi.",
+ "solidity-inline-assembly-term": "Solidity sıralı derleyicisi",
+ "solidity-inline-assembly-definition": "Bir Solidity programındaki EVM derleme dilidir. Solidity'nin sıralı derleme desteği, belirli işlemleri yazmayı kolaylaştırır.",
+ "stablecoin-term": "Sabit para",
+ "stablecoin-definition": "Sabir para, fiyat dalgalanmasını en aza indirmek için genellikle bir para birimine veya emtiaya (örneğin ABD doları) sabitlenmiş, istikrarlı bir değere sahip olmak üzere tasarlanmış bir kripto para birimi türüdür. Sabit paralar hakkında daha fazla bilgi.",
+ "staking-term": "Stake etme",
+ "staking-definition": "Doğrulayıcı olmak ve ağı güvence altına almak için bir miktar ether (hisseniz) yatırmak. Doğrulayıcı, işlemleri kontrol eder ve hisse ispatı altında bloklar önerir. Hisseleme, ağın çıkarlarına en uygun şekilde hareket etmeniz için size ekonomik bir teşvik sağlar. Doğrulayıcı görevlerinizi yerine getirdiğiniz için ödüller alırsınız, ancak bunu yapmazsanız değişen miktarlarda ETH kaybedersiniz. Ethereum hisselemesi hakkında daha fazla bilgi.",
+ "staking-pool-term": "Stake havuzu",
+ "staking-pool-definition": "Bir dizi doğrulama anahtarını etkinleştirmek için gereken 32 ETH'ye ulaşmak için kullanılan, birden fazla Ethereum paydaşının birleşik ETH'sidir. Bir düğüm operatörü bu anahtarları mutabakata katılmak için kullanır ve blok ödülleri, katkıda bulunan paydaşlar arasında paylaştırılır. Hisseleme havuzları veya hisseleme yetkisini devretme, Ethereum protokolüne özgü değildir ancak topluluk tarafından birçok çözüm geliştirilmiştir. Havuzlu hisseleme hakkında daha fazla bilgi.",
+ "stark-term": "STARK",
+ "stark-definition": "\"Ölçeklenebilir şeffaf bilgi argümanı\" ifadesinin kısaltması olan STARK, bir tür sıfır bilgili ispattır. Sıfır bilgi toplamaları hakkında daha fazla bilgi.",
+ "state-term": "Durum",
+ "state-definition": "Normalde belirli bir bloktaki duruma atıfta bulunan, blokzincirde belirli bir zaman noktasındaki tüm bakiyelerin ve verilerin anlık görüntüsüdür.",
+ "state-channels-term": "Durum kanalları",
+ "state-channels-definition": "Katılımcılar arasında özgürce ve ucuz bir şekilde işlem yapabilecekleri bir kanal kurulan katman 2 çözümüdür. Ana Ağa yalnızca kanalı kurmaya ve kanalı kapatmaya yönelik bir işlem gönderilir. Bu, çok yüksek işlem hacmine olanak tanısa da, katılımcı sayısının önceden bilinmesine ve fonların kilitlenmesine bağımlıdır. Özel kanallar hakkında daha fazla bilgi.",
+ "supermajority-term": "Nitelikli çoğunluk",
+ "supermajority-definition": "Nitelikli çoğunluk, Ethereum'u güvence altına alan toplam hisselenmiş ether'in 2/3'ünü (%66) aşan miktara verilen addır. Blokların İşaret Zincirinde sonlandırılması için nitelikli çoğunluğun oyu gereklidir.",
+ "sybil-attack-term": "Sybil saldırısı",
+ "sybil-attack-definition": "Sybil saldırıları, kişilerin bir sistemi kandırarak etkilerini artırmak için birden fazla kişi olduklarını düşünmesini sağladıkları saldırılardır.",
+ "syncing-term": "Senkronize etme",
+ "syncing-definition": "Bir blokzincirin en son sürümünün tamamını bir düğüme indirme işlemidir.",
+ "sync-committee-term": "Senkronizasyon kurulu",
+ "sync-committee-definition": "Bir senkronizasyon kurulu, yaklaşık her 27 saatte bir yenilenen rastgele seçilmiş bir doğrulayıcılar grubudur. Amaçları, imzalarını geçerli blok başlıklarına eklemektir. Senkronizasyon kurulları, hafif istemcilerin tüm doğrulayıcı kümesine erişmeye gerek kalmadan blokzincirin başını takip etmelerine olanak tanır.",
+ "szabo-term": "Szabo",
+ "szabo-definition": "Bir ether bir birimidir. 1 finney = 1015wei. 103 finney = 1 ether.",
+ "terminal-total-difficulty-term": "Terminal toplam zorluk (TTD)",
+ "terminal-total-difficulty-definition": "Toplam zorluk, blokzincirdeki belirli bir noktaya kadar tüm bloklar için Ethash madenciliği zorluğunun toplamıdır. Terminal toplam zorluk, yürütüm istemcilerinin madenciliklerini kapatmaları ve ağın hisse ispatına geçişini sağlayan dedikodu fonksiyonlarını engellemeleri için tetikleyici olarak kullanılan toplam zorluk için belirli bir değerdir. Ethereum hisse ispatına geçtiği için artık geçerliliği kalmamıştır.",
+ "testnet-term": "Test ağı",
+ "testnet-definition": "Ana Ethereum ağının davranışlarını simüle etmek için kullanılan bir ağdır.",
+ "token-term": "Jeton",
+ "token-definition": "Ethereum blokzincirindeki akıllı sözleşmelerde tanımlanan, alım satıma açık bir sanal maldır.",
+ "transaction-term": "İşlem",
+ "transaction-definition": "Bir başlangıç hesabı tarafından imzalanan Ethereum Blokzincirine işlenen verileri ifade eder ve belirli bir adrese yöneliktir. İşlem, söz konusu işlem için gaz limiti gibi meta verileri içerir. İşlemler hakkında daha fazla bilgi.",
+ "transaction-fee-term": "İşlem ücreti",
+ "transaction-fee-definition": "Ethereum ağını her kullandığınızda ödemeniz gereken bir ücrettir. Örnekleri arasında, cüzdanınızdan veya jeton takası yapmak veya bir koleksiyon ürünü satın almak gibi bir merkeziyetsiz uygulama etkileşiminden para göndermek yer alır. Bunu servis ücreti gibi düşünebilirsiniz. Bu ücret, ağın yoğunluğuna göre değişim gösterir. Bunun nedeni, işleminizin gerçekleştirilmesinden sorumlu kişiler olan doğrulayıcıların muhtemelen daha yüksek ücretli işlemlere öncelik vermesidir; dolayısıyla sıkışıklık fiyatların yükselmesine neden olur.
Teknik düzeyde, işlem ücretiniz işleminizin ne kadar gaz gerektirdiğiyle ilgilidir.
İşlem ücretlerinin düşürülmesi konusu şu sıralar yoğun ilgi görmektedir. Bkz. Katman 2.",
+ "trust-assumptions-term": "Güven varsayımları",
+ "trust-assumptions-definition": "Güven varsayımları, bir sistemin işleyişi için neye güveneceğimizi belirleyen, sistemin güvenliği ve güvenilirliği hakkındaki temel inanışlardır.",
+ "trustlessness-term": "Güven gerektirmezlik",
+ "trustlessness-definition": "Bir ağın, ilgili tarafların herhangi birinin üçüncü bir tarafa güvenmesine gerek kalmadan işlemlere aracılık etme yeteneğidir.",
+ "turing-complete-term": "Turing tamamlığı",
+ "turing-complete-definition": "İsmini İngiliz matematikçi ve bilgisayar bilimcisi Alan Turing'den alan ve bir veri işleme kuralları sisteminin (bir bilgisayarın komut seti, programlama dili veya hücresel otomasyon gibi), herhangi bir Turing makinesini simüle etmek için kullanılabilmesi durumunda \"Turing tamamlığı\" veya \"hesaplama açısından evrensel\" olduğunu ifade eden bir kavramdır.",
+ "validator-term": "Doğrulayıcı",
+ "validator-definition": "Düğüm, hisse ispatı sistemindeki verilerin depolanmasından, işlemlerin işlenmesinden, ve blok zincirine yeni bloklar eklemekten sorumludur. Doğrulama yazılımını etkinleştirmek için 32 ETH'yi hisseleyebilmeniz gerekir. Ethereum'da hisseleme hakkında daha fazla bilgi.",
+ "validator-lifecycle-term": "Doğrulayıcı yaşam döngüsü",
+ "validator-lifecycle-definition": "Doğrulayıcının bulunabileceği durumların sırasıdır. Şunları içerir:
beklemede: doğrulayıcı, etkinleştirme kuyruğunda mevcut doğrulayıcılar tarafından ağa alınmak için oylanmayı bekliyor
aktif: şu anda blokları tasdik ediyor ve öneriyor
kesme: doğrulayıcı yanlış davrandı ve kesiliyor
çıkış: doğrulayıcı, gönüllü olarak veya çıkarıldığı için ağdan çıkmak üzere işaretlendi.
",
+ "validity-proof-term": "Doğruluk kanıtı",
+ "validity-proof-definition": "Hızı artırmak için işlemlerin gruplar halinde toplandığı ve tek bir işlemde Ethereum'a gönderildiği belirli katman 2 çözümlerine yönelik bir güvenlik modelidir. İşlem hesaplaması zincir dışında yapılır ve ardından doğruluğunun kanıtıyla birlikte ana zincire sunulur. Bu yöntem, güvenliği korurken mümkün olan işlem miktarını da artırır. Bazı toplamalar, sahtecilik kanıtı kullanır. Sıfır bilgi toplamaları hakkında daha fazla bilgi.",
+ "validium-term": "Validium",
+ "validium-definition": "İşlem verimini artırmak için doğruluk kanıtlarını kullanan zincir dışında bir çözümdür. Sıfır bilgi toplamalarının aksine, validium verileri katman 1 Ana Ağda depolanmaz. Validium hakkında daha fazla bilgi.",
+ "vyper-term": "Vyper",
+ "vyper-definition": "Python'a benzer sözdizimine sahip üst düzey bir programlama dilidir. Saf, fonksiyonel bir dile daha yakınlaşma amacı taşır. Vitalik Buterin tarafından oluşturulmuştur. Vyper hakkında daha fazla bilgi.",
+ "wallet-term": "Cüzdan",
+ "wallet-definition": "Cüzdan, dijital para birimlerini tutmaya, göndermeye ve almaya yarayan dijital bir araçtır; tıpkı çevrimiçi paranız için sanal bir cüzdan gibidir. Ethereum cüzdanları hakkında daha fazla bilgi.",
+ "web2-term": "Web2",
+ "web2-definition": "Kullanıcılar tarafından oluşturulan içeriklere ve birkaç şirket tarafından kontrol edilen sosyal medyaya odaklı mevcut internettir. Web3 kullanıcıların verilerini ve işlemlerini kontrol etmesine dayalı kripto inanışıdır.",
+ "web3-term": "Web3",
+ "web3-definition": "Web3, kullanıcıların verilerini ve işlemlerini şirketler değil, blokzincir ile kontrol ettiği yeni internettir. Hiçbir kişisel bilgiyi paylaşmaya gerek yoktur. Web3 hakkında daha fazla bilgi.",
+ "wei-term": "Wei",
+ "wei-definition": "En küçük ether birimidir. 1018 wei = 1 ether.",
+ "zero-address-term": "Sıfır adres",
+ "zero-address-definition": "Sahip olunan dolaşımdan jetonları çıkarmak için sıklıkla adres olarak kullanılan ve tamamen sıfırlardan oluşan bir Ethereum adresidir. Akıllı sözleşme dizininden burn() yöntemi aracılığıyla resmen kaldırılan jetonlar ile bu adrese gönderilen jetonlar arasında bir ayrım vardır.",
+ "zk-proof-term": "Sıfır bilgili ispat",
+ "zk-proof-definition": "Sıfır bilgili ispat, bir kişinin herhangi bir ek bilgi aktarmadan bir ifadenin doğru olduğunu kanıtlamasına izin veren kriptografik bir yöntemdir. Sıfır bilgi toplamaları hakkında daha fazla bilgi.",
+ "zk-rollup-term": "Sıfır-bilgi toplamaları",
+ "zk-rollup-definition": "Ana Ağ (katman 1) tarafından sağlanan güvenliği kullanırken daha fazla katman 2 işlem verimi sunmak için doğruluk kanıtlarını kullanan işlemlerin toplamasıdır. İyimser toplamalar gibi karmaşık işlem türlerini işleyemeseler de, işlemler gönderildiğinde doğruluğu kanıtlanabilir olduğundan gecikme sorunları yaşamazlar. Sıfır bilgi toplamaları hakkında daha fazla bilgi."
+}
diff --git a/src/intl/tr/learn-quizzes.json b/src/intl/tr/learn-quizzes.json
index 5f4c3b2a4e7..f7a69ffe49e 100644
--- a/src/intl/tr/learn-quizzes.json
+++ b/src/intl/tr/learn-quizzes.json
@@ -10,6 +10,7 @@
"explanation": "Açıklama",
"next-question": "Sonraki soru",
"next-quiz": "Sıradaki test",
+ "question-number": "Soru numarası {{number}}:",
"page-assets-merge": "Birleştirme",
"passed": "Testi geçtiniz!",
"questions": "Sorular",
@@ -97,24 +98,24 @@
"b003-c-explanation": "Paydaşların ETH hisselemek için güçlü donanıma ihtiyaçları yoktur. Ethereum Birleşim'de iş ispatı kullanmayı bırakmıştır.",
"b003-d-label": "Paydaşlar doğrulayıcı olarak kabul edilmeden önce KYC'den geçerler",
"b003-d-explanation": "Ethereum üzerinde hiseeleme, izin ve KYC gerektirmez.",
- "b004-prompt": "ETH değerlidir çünkü:",
- "b004-a-label": "ETH, Ethereum üzerinde herhangi bir şey yapmak için gereklidir",
- "b004-a-explanation": "Bu cevap kısmen doğru, ancak ETH'nin değerli olmasının sebeplerinden sadece biridir.",
- "b004-b-label": "ETH, sansürlenemez eşler arası paradır",
- "b004-b-explanation": "Bu cevap kısmen doğru, ancak ETH'nin değerli olmasının sebeplerinden sadece biridir.",
- "b004-c-label": "ETH, kripto borçları için teminat olarak kullanılır",
- "b004-c-explanation": "Bu cevap kısmen doğru, ancak ETH'nin değerli olmasının sebeplerinden sadece biridir.",
+ "b004-prompt": "ETH şu amaçlar için kullanılabilir:",
+ "b004-a-label": "Ethereum'da işlem ücreti ödemek",
+ "b004-a-explanation": "Bu cevap kısmen doğrudur, ancak ETH'nin birçok kullanım amacından sadece biridir.",
+ "b004-b-label": "Sansürlenemez eşler arası ödemeler",
+ "b004-b-explanation": "Bu cevap kısmen doğrudur, ancak ETH'nin birçok kullanım amacından sadece biridir.",
+ "b004-c-label": "Kripto borçları için teminat",
+ "b004-c-explanation": "Bu cevap kısmen doğrudur, ancak ETH'nin birçok kullanım amacından sadece biridir.",
"b004-d-label": "Yukarıdakilerin hepsi",
"b004-d-explanation": "Ethereum işlemleri sansürlenemez, ETH Ethereum üzerinden herhangi bir işlem yapmak için gereklidir ve DeFi ekosisteminin istikrarı için hayatidir.",
"c001-prompt": "Web3, kullanıcıların şunlar aracılığıyla dijital varlıklara sahip olmasını sağlar:",
- "c001-a-label": "DAO'lar",
- "c001-a-explanation": "DAO'lar (Merkeziyetsiz özerk organizasyon) merkezi liderliği bulunmayan, üyelere ait topluluklardır.",
+ "c001-a-label": "Token'lar",
+ "c001-a-explanation": "Jetonlar, bir Ethereum hesabı aracılığıyla sahip olunabilen, birbiriyle değiştirilebilir değer birimlerini temsil etmenin bir yolunu sağlar. Sahipliği temsil etseler de, Ethereum'da dijital varlıklara sahip olmanın başka yolları da vardır.",
"c001-b-label": "NFT'ler",
- "c001-b-explanation": "NFT'ler (Değiştirilemez token'lar) eşsiz herhangi bir şeyin Ethereum temelli bir varlık olarak temsil edilmesini sağlar.",
+ "c001-b-explanation": "NFT'ler (Eşsiz jetonlar), herhangi eşsiz bir şeyi Ethereum tabanlı varlıklarla temsil edebilmenizi sağlar. Sahipliği temsil etseler de, Ethereum'da dijital varlıklara sahip olmanın başka yolları da vardır.",
"c001-c-label": "ENS",
- "c001-c-explanation": "ENS (Ethereum İsim Servisi) Ethereum blok zinciri için merkeziyetsiz bir isimlendirme servisidir.",
- "c001-d-label": "GitHub",
- "c001-d-explanation": "GitHub, ana olarak kod depolamak içindağıtılmış sürüm kontrolü kullanan merkezi bir platformdur. GitHub verinizin veya dijital varlıklarınızın sahipliğine izin vermez.",
+ "c001-c-explanation": "ENS (Ethereum İsim Servisi), Ethereum blokzincirine yönelik merkeziyetsiz bir isim servisidir. Sahipliği temsil etseler de, Ethereum'da dijital varlıklara sahip olmanın başka yolları da vardır.",
+ "c001-d-label": "Yukarıdakilerin hepsi",
+ "c001-d-explanation": "Yukarıdaki tüm seçenekler Ethereum'da dijital varlık sahibi olmanın yollarıdır. Jetonlar, NFT'ler ve ENS, dijital varlıkların sahipliğini belirtmenin seçenekleridir.",
"c002-prompt": "Web1 sadece okumaydı, Web3 okuma-yazma, Web3 ise şu biçimde açıklanmıştır:",
"c002-a-label": "okuma-yazma-satma",
"c002-a-explanation": "Web3 bu şekilde açıklanmamıştır.",
@@ -160,15 +161,15 @@
"d001-c-explanation": "Web cüzdanları genelde donanım cüzdanlarından daha az güvenliğe sahiptir çünkü gizli anahtarlar internete bağlı bir cihazda depolanır.",
"d001-d-label": "Bir masaüstü cüzdanı",
"d001-d-explanation": "Masaüstü cüzdanları gizli anahtarları tipik olarak internete bağlantısı olan ve potansiyel olarak diğer yazılımlar tarafından açığa çıkarılmış olan bilgisayar sabit diskinde tutar.",
- "d002-prompt": "Verilen seçeneklerden hangisi güvenlik kelimelerinizi depolamak için en güvenilir yoldur?",
+ "d002-prompt": "Güvenlik kelimelerinizi nasıl saklamalısınız?",
"d002-a-label": "Telefonunuzdaki bir fotoğrafta",
"d002-a-explanation": "Bu en güvenilir seçenek değildir. Fotoğraf bulut depolamaya yüklenirse bir hacker bu resmi alır ve hesabınıza erişim sağlar.",
"d002-b-label": "Bilgisayarınızdaki bir dosyada",
"d002-b-explanation": "Bu en güvenilir seçenek değildir. Hackerlar artan biçimde hedef cihazlarda kripto paralar ile alakalı bilgileri arıyor. Eğer bir hacker sizin güvenlik kelimelerinizi içeren dosyaya erişim sağlarsa hesabınıza erişim sağlayacaktır.",
- "d002-c-label": "Kağıda yazılmış biçimde",
- "d002-c-explanation": "Tüm seçenekler arasından, güvenlik kelimelerinizi bir kağıda yazmak en güvenlisidir.",
- "d002-d-label": "Güvenilir bir aile üyesine atılan bir mesajda",
- "d002-d-explanation": "Güvenlik kelimelerinizi asla kimseye yazmamalısınız. Bu mesaj üçüncü şahıslar tarafından alınabilir ve bu kişiye tamamen güvenseniz bile, telefonuna kimin erişebileceğini bilemezsiniz.",
+ "d002-c-label": "Güvenilir bir aile üyesine atılan bir mesajda",
+ "d002-c-explanation": "Güvenlik kelimelerinizi asla kimseye mesajla göndermemelisiniz. Bu mesaj, üçüncü şahıslar tarafından alınabilir ve bu kişiye tamamen güvenseniz bile telefonuna kimin erişebileceğini bilemezsiniz.",
+ "d002-d-label": "Yukarıdakilerden hiçbiri",
+ "d002-d-explanation": "Güvenlik kelimeleriniz güvenli bir biçimde saklanmalıdır, ideal senaryo çevrimdışı saklamaktır. Bu sebepten bir kağıda yazmak genellikle tavsiye edilir ancak güvenli parola yönetim uygulamaları da iyi bir alternatiftir.",
"d003-prompt": "Kime güvenlik kelimelerinizi/gizli anahtarlarınızı vermelisiniz?",
"d003-a-label": "Ödeme yaptığınız biri",
"d003-a-explanation": "Güvenlik kelimelerinizi veya gizli anahtarlarınızı asla kimseye vermemelisiniz. Bunun yerine, kendilerinin cüzdan adresine işlem aracılığıyla token gönderin.",
@@ -268,11 +269,11 @@
"g002-d-explanation": "Çoğu alternatif katman 1 ağı ölçeklenmek için hem güvenlikten hem de merkeziyetsizlikten taviz verir.",
"g003-prompt": "Sıradakilerin hangisi bir katman 2 olarak sayılmaz?",
"g003-a-label": "Validiumlar",
- "g003-a-explanation": "Validiumlar Ethereum'dan güvenlik veya veri kullanılabilirliği almadıkları için katman 2 çözümü olarak sayılmazlar",
+ "g003-a-explanation": "Validium'lar, Ethereum'dan güvenliği ya da veri erişilebilirliğini almadıkları için katman 2 çözümü olarak sayılmazlar. Bu, tek doğru cevap değildir.",
"g003-b-label": "Yan zincirler",
- "g003-b-explanation": "Yan zincirler Ethereum'dan güvenlik veya veri kullanılabilirliği almadıkları için katman 2 çözümü olarak sayılmazlar.",
+ "g003-b-explanation": "Yan zincirler, Ethereum'dan güvenliği ya da veri erişilebilirliğini almadıkları için katman 2 çözümü olarak sayılmazlar. Bu, tek doğru cevap değildir.",
"g003-c-label": "Alternatif katman 1 blok zincirler",
- "g003-c-explanation": "Alternatif katman 1 blok zincirler katman 2 çözümü olarak sayılmazlar.",
+ "g003-c-explanation": "Alternatif katman 1 blokzincirleri, katman 2 çözümü olarak sayılmazlar. Bu, tek doğru cevap değildir.",
"g003-d-label": "Yukarıdakilerin hepsi",
"g003-d-explanation": "Validiumlar, yan zincirler ve alternatif katman 1 blok zincirler Ethereum'dan güvenlik veya veri kullanılabilirliği almadıkları için katman 2 çözümü olarak sayılmazlar.",
"g004-prompt": "Neden Ethereum \"resmi\" bir katman 2'ye sahip değildir?",
@@ -305,8 +306,8 @@
"h003-prompt": "Birleşim ne zaman gerçekleşti?",
"h003-a-label": "15 Eylül 2022",
"h003-a-explanation": "Birleşim 15 Eylül 2022 öğleden sonra 06.42.42 (UTC) tarihinde gerçekleşmiştir.",
- "h003-b-label": "1 Aralık 2021",
- "h003-b-explanation": "Birleşim bundan daha sonra gerçekleşmiştir: İşaret Zincirinin başladığı 1 Aralık 2022.",
+ "h003-b-label": "1 Aralık 2020",
+ "h003-b-explanation": "Birleşim bundan daha sonra gerçekleşmiştir: İşaret Zincirinin başlatıldığı tarih 1 Aralık 2020'dir.",
"h003-c-label": "27 Kasım 2013",
"h003-c-explanation": "Birleşim bundan daha sonra gerçekleşmiştir: Ethereum tanıtım belgesinin yayınlandığı 27 Kasım 2013.",
"h003-d-label": "31 Ekim 2008",
@@ -324,5 +325,203 @@
"h005-c-label": "Eth1",
"h005-c-explanation": "Eth1 fikir birliği katmanına değil, yürütüm katmanına verilen asıl isimdi.",
"h005-d-label": "Stake etme",
- "h005-d-explanation": "Hisseleme, zinciri güvenli kılmak için bir akıllı sözleşmeye ETH yatırmaktır."
+ "h005-d-explanation": "Hisseleme, zinciri güvenli kılmak için bir akıllı sözleşmeye ETH yatırmaktır.",
+ "i001-prompt": "DAO'lar ile ilgili hangisi doğrudur?",
+ "i001-a-label": "DAO'lara, yönetim jetonları aracılığıyla toplu olarak sahip olunur",
+ "i001-a-explanation": "DAO'lara toplu olarak sahip olunur ancak tek doğru ifade bu değildir.",
+ "i001-b-label": "Üyeleri tarafından yönetilir",
+ "i001-b-explanation": "DAO'lar üyeleri tarafından yönetilir ancak tek doğru ifade bu değildir.",
+ "i001-c-label": "Ortak bir hedef için birlikte çalışıyorlar",
+ "i001-c-explanation": "DAO'lar ortak bir hedef için birlikte çalışıyorlar ancak tek doğru ifade bu değildir.",
+ "i001-d-label": "Yukarıdakilerin hepsi",
+ "i001-d-explanation": "Doğru, bir DAO; ortak bir hedef için çalışan, toplu olarak sahip olunan, blokzincir tarafından yönetilen bir kuruluştur.",
+ "i002-prompt": "Bir DAO'nun nasıl kullanılacağına dair uygulamalı örnekler nelerdir?",
+ "i002-a-label": "Merkeziyetsiz protokollerde üyeler protokolün konuları veya ürünün nasıl geliştirileceği konusunda oy kullanır",
+ "i002-a-explanation": "Protokol DAO'ları bir örnektir ancak DAO'lar bununla sınırlı değildir.",
+ "i002-b-label": "Toplu sahiplik, ör. NFT'ler ya da fiziksel varlıklar için",
+ "i002-b-explanation": "Toplayıcı DAO'lar bir örnektir ancak DAO'lar bununla sınırlı değildir.",
+ "i002-c-label": "Girişimler ve hibeler, havuz sermayesi ve finanse edilecek projelerin oylanması",
+ "i002-c-explanation": "Girişim ya da hibe DAO'ları bir örnektir ancak DAO'lar bununla sınırlı değildir.",
+ "i002-d-label": "Yukarıdakilerin hepsi",
+ "i002-d-explanation": "Bir DAO çok sayıda \"görev\" üstlenebilir.",
+ "i003-prompt": "Geleneksel organizasyonların aksine, DAO'lar…",
+ "i003-a-label": "Genelde hiyerarşik",
+ "i003-a-explanation": "DAO'lar genellikle yatay ve tamamen demokratiktir.",
+ "i003-b-label": "Gerçekleştirdikleri aktiviteler konusunda şeffaf ve tamamen açıktırlar",
+ "i003-b-explanation": "Zincir üstünde oylama sayesinde, kararlar blokzincirde şeffaf olarak alınır. Tartışmalar ve karar verme sürecindeki diğer faktörler tüm üyelere açıktır.",
+ "i003-c-label": "Bir merkezi tarafça kontrol edilir",
+ "i003-c-explanation": "Değişimler, üyelerin oylamasına ihtiyaç duyar. Sunulan servisler, merkeziyetsiz şekilde otomatik olarak gerçekleştirilir.",
+ "i003-d-label": "Kimlerin değişim önerebileceği konusunda kısıtlanmıştır",
+ "i003-d-explanation": "Genellikle, her DAO üyesi değişim önerebilir.",
+ "i004-prompt": "DAO'lar için akıllı sözleşmelerde vazgeçilmez olan nedir?",
+ "i004-a-label": "Akıllı sözleşme kodları değiştirilebilir",
+ "i004-a-explanation": "Sözleşme, Ethereum'da yürürlüğe girdikten sonra oylama dışında kimse kuralları değiştiremez. Bu, DAO'ların programlanmış kendi kuralları ile çalışmasını sağlar.",
+ "i004-b-label": "Değişiklik yapma ve hazineden gönderme yetkisine sahip bireysel bir sahibi vardır.",
+ "i004-b-explanation": "Hazine, akıllı sözleşme tarafından tanımlanır. Paranın harcanması için grubun onayı gerekir.",
+ "i004-c-label": "Altta yatan blokzincirinin dağıtık mutabakatına güven",
+ "i004-c-explanation": "DAO için bünyesinde olduğu blokzincirin manipüle edilememesi önemlidir. Ethereum'un kendi mutabakatı dağıtıktır ve organizasyonların ağa güvenmesine yetecek ölçüde köklüdür.",
+ "i004-d-label": "DAO'lar akıllı sözleşmelere ihtiyaç duymaz",
+ "i004-d-explanation": "Bir DAO'nun bel kemiği, organizasyonun kurallarını tanımlayan ve grubun hazinesini içeren akıllı sözleşmesidir.",
+ "i005-prompt": "Hangisi DAO'nun yönetimine yönelik bir mekanizma değildir?",
+ "i005-a-label": "Jeton tabanlı üyelik",
+ "i005-a-explanation": "Jeton tabanlı yönetim oldukça yaygın olarak kullanılır. Genellikle tamamen izin gerektirmez niteliktedir ve tipik olarak geniş merkeziyetsiz protokolleri ve/veya jetonları yönetmek için kullanılır.",
+ "i005-b-label": "Hisse tabanlı üyelik",
+ "i005-b-explanation": "Hisse tabanlı DAO'lar daha fazla izin gerektirir ancak yine de oldukça açıktır. Potansiyel bir üye, genellikle jeton veya iş biçiminde, değer içeren bir hediye vererek DAO'ya katılmak için bir teklif sunabilir.",
+ "i005-c-label": "İtibar tabanlı üyelik",
+ "i005-c-explanation": "İtibar tabanlı DAO'lar, jeton ya da hisse tabanlı üyeliğin aksine sahipliği katkıda bulunanlara transfer etmez. DAO üyeleri katılım sağlayarak itibar kazanmak zorundadır.",
+ "i005-d-label": "Yönetim kurulu ve zincir dışında hazine yönetimi",
+ "i005-d-explanation": "Bu yaklaşım, son derece merkezi ve şeffaf olmayan yönetim mekanizmaları kullanır. Bunun aksine DAO'lar, şeffaflık ve hesap verilebilirliği sağlamak için doğrulanabilir oylama mekanizmaları ve zincir içi hazine yönetimi kullanmaktadır.",
+ "j001-prompt": "Kesme hakkında hangisi doğrudur?",
+ "j001-a-label": "Çevrimdışı olma cezasıdır, ödüller çevrimiçi olunduğunda devam eder",
+ "j001-a-explanation": "Çevrimdışı olmak kesmeye YOL AÇMAZ. Çevrimdışı olunduğundan dolayı küçük cezalar alınır ve doğrulayıcı çevrimiçi olup tasdiklere devam ettiğinde ödüllere devam edilir.",
+ "j001-b-label": "Çevrimdışı olma cezasıdır, doğrulayıcının bir daha tasdik yapmasına asla izin verilmez",
+ "j001-b-explanation": "Çevrimdışı olmak kesmeye YOL AÇMAZ. Kesme, doğrulayıcının bir daha asla tasdik yapamasına ve nihai olarak zorla çıkarılmasına neden olurken, çevrimdışı olmak ağdan çıkarılmayla SONUÇLANMAZ.",
+ "j001-c-label": "Belirli mutabakat kurallarını ihlal etmenin cezasıdır, ödüller kesme sonrasında devam eder",
+ "j001-c-explanation": "Kesme, ağa tehdit oluşturan belirli mutabakat kurallarının ihlaline karşılık ciddi bir cezadır. Bu nedenle, bir doğrulayıcı kesmeye uğradığında, tasdik etmesi hemen yasaklanır ve sonucunda ağdan zorla çıkarılır. Kalan ETH ise sahibine iade edilir.",
+ "j001-d-label": "Belirli mutabakat kurallarını ihlal etme cezasıdır, doğrulayıcının bir daha tasdik yapmasına asla izin verilmez",
+ "j001-d-explanation": "Kesme, ağa tehdit oluşturan belirli mutabakat kurallarının ihlaline karşılık ciddi bir cezadır. Bu nedenle, bir doğrulayıcı kesmeye uğradığında, tasdik etmesi hemen yasaklanır ve sonucunda ağdan zorla çıkarılır. Kalan ETH ise sahibine iade edilir.",
+ "j002-prompt": "Doğrulayıcı çevrimdışı olursa ne olur?",
+ "j002-a-label": "Ödüller üzerinde etkisi yoktur",
+ "j002-a-explanation": "Bir doğrulayıcı, herhangi bir dönemde zincirin durumunu doğrulamak için müsait olmadığında ceza uygulanır. Bu cezanın boyutu, başarılı bir doğrulama için alınacak ödülün yaklaşık %75'i kadardır. Doğrulayıcı tekrar çevrimiçi olduğunda ödüller yeniden başlar ve tekrar cezalandırma uygulanmaz.",
+ "j002-b-label": "Etkin olmama cezaları yalnızca müsait olunmadığında uygulanır",
+ "j002-b-explanation": "Bir doğrulayıcı çevrimdışı olduğunda, uygun bir tasdik için alacağı ödülün yaklaşık %75'i kadar küçük hareketsizlik cezaları alır. Ağın sonlandırılmadığı (yani ağın üçte birinden fazlasının da çevrimdışı olduğu) nadir veya aşırı durumlarda, bu cezalar önemli ölçüde daha büyük olur. Doğrulayıcı tekrar çevrimiçi olduğunda ödüller devam eder ve herhangi bir kesme uygulanmaz.",
+ "j002-c-label": "Anında kesme ve ağdan çıkarılma",
+ "j002-c-explanation": "Bu yaygın bir yanılgıdır ancak çevimdışı olmak kesmeye neden olmaz! Kesme, daha ciddi bir ihlal için uygulanan özel bir ceza türüdür ve daha büyük cezalarla birlikte doğrulayıcı kümesinden çıkarılma sonucunu doğurur.",
+ "j002-d-label": "Kesme ve ağdan çıkarılma öncesinde bir haftalık bir gecikme vardır",
+ "j002-d-explanation": "Çevrimdışı olmak, uzun bir süre boyunca bile cezalandırma ile sonuçlanmaz. Teorik olarak, bir doğrulayıcı yıllarca çevrimdışı kalabilir ve yine de cezalandırılmaz; ancak, doğrulayıcı ağdan çıkmazsa hareketsizlik cezaları birikir.",
+ "j003-prompt": "Bir doğrulayıcının maksimum mevcut bakiyesi nedir?",
+ "j003-a-label": "16",
+ "j003-a-explanation": "Mevcut bakiyeleri 16 ETH'ye düşen doğrulayıcılar, İşaret Zincirinden otomatik olarak çıkarılır.",
+ "j003-b-label": "32",
+ "j003-b-explanation": "32 ETH, hem yeni bir doğrulayıcıyı etkinleştirmek için gereken minimum ETH'dir hem de o doğrulayıcı için maksimum \"etkin bakiye\"dir (oy ağırlığı). 32'nin üzerindeki ödüller biriktirilebilir, ancak bu bakiye o doğrulayıcının ağdaki oy ağırlığına katkıda bulunmaz ve ödüller artırılmaz.",
+ "j003-c-label": "Operatöre bağlı değişken",
+ "j003-c-explanation": "Mutabakat kuralları her doğrulayıcı hesabına eşit olarak uygulanır ve düğümü yürüten kişiye bağlı değildir. Tüm doğrulayıcıların maksimum etkin bakiyesi 32 ETH'dir.",
+ "j003-d-label": "Sınır yok",
+ "j003-d-explanation": "Her doğrulayıcı hesabı, ağdaki herhangi bir doğrulayıcının genel gücünü sınırlayan 32 ETH'lik etkin bir bakiyeyle sınırlıdır. Bu ayrıca, doğrulayıcı aktivasyonları ve çıkışları oran sınırlı bir kuyruk üzerinden işlendiğinden, belirli bir zaman diliminde ne kadar ETH'nin hisselenebilmesini veya çıkarılabilmesini de sınırlar.",
+ "j004-prompt": "Hangisi doğrulayıcı olarak alınan bir ödül DEĞİLDİR?",
+ "j004-a-label": "Blok ödülü",
+ "j004-a-explanation": "Doğrulayıcılar, protokol tarafından rastgele seçildiğinde geçerli bir blok önerdikleri için yeni ETH ihracından ödüller alırlar. Bu ödüller, ağ ücretlerinden ve blok önerirken kazanılan MEV gelirinden farklıdır.",
+ "j004-b-label": "Ücret bahşişleri/MEV",
+ "j004-b-explanation": "Ücret bahşişleri (ücretlerin yakılmamış kısmı) ve MEV kazançları, bloğu öneren kişiye (paydaş/doğrulayıcı) o doğrulayıcı tarafından sağlanan ücret alıcı adresi aracılığıyla dağıtılır. Bu ödüller, blok önerildiğinde kazanılan blok ödülünden ayrıdır.",
+ "j004-c-label": "Zincir başı tasdiki ödülü",
+ "j004-c-explanation": "Doğrulayıcılar, zincirin başını, mevcut gerekçelendirilmiş dönem başını ve mevcut kesinleşmiş dönem başını doğru ve hızlı bir şekilde tasdik ettikleri takdirde yeni ETH ihracı şeklinde ödüller alırlar.",
+ "j004-d-label": "Uniswap işlem ücretleri",
+ "j004-d-explanation": "Ethereum doğrulayıcıları, işlem platformları ve borsalar tarafından üretilen işlem ücretlerini almazlar.",
+ "j005-prompt": "Bir doğrulayıcının kârlı hâle gelebilmesi için gereken çalışma süresi ne kadardır?",
+ "j005-a-label": "%100",
+ "j005-a-explanation": "İdeal hedef olmakla birlikte %100 çalışma süresine ulaşmak, bir doğrulayıcının kârlı kalabilmesi için minimum gereklilik değildir.",
+ "j005-b-label": "~ %99",
+ "j005-b-explanation": "Mükemmel hedef olmakla birlikte %99 çalışma süresine ulaşmak, bir doğrulayıcının kârlı kalabilmesi için minimum gereklilik değildir.",
+ "j005-c-label": "~ %50",
+ "j005-c-explanation": "Doğrulayıcılar, zincirin durumunu doğru ve hızlı bir şekilde doğrulamaları karşılığında ödüllendirilecekleri miktarın yaklaşık %75'i oranında cezalandırılır. Bu, belirli bir zaman zarfında, bu zamanın %50'sini çevrimdışı geçirmenin net olarak hâlâ kârlı olacağı, ancak daha güvenilir bir şekilde erişilebilir bir doğrulayıcıdan daha az kârlı olacağı anlamına gelir.",
+ "j005-d-label": "~ %25",
+ "j005-d-explanation": "Zaman zarfının sadece %25'ini çalışarak geçiren bir doğrulayıcı, sürecin geri kalan %75'i için cezalara maruz kalacaktır. Ödüller ve cezaların benzer miktarlarda olduğu göz önüne alındığında, çevrimiçi olunan süresinin 3 katı kadar süre çevrimdışı kalınması, bu süre boyunca net ETH kaybına neden olacaktır.",
+ "j006-prompt": "Aşağıdakilerden hangisi kesilebilir suçlardan DEĞİLDİR?",
+ "j006-a-label": "Çevrimdışı olmak",
+ "j006-a-explanation": "Çevrimdışı olmak, varlıkların kesintiye uğramasıyla sonuçlanmaz. Çevrimdışıyken küçük hareketsizlik cezaları alınabilir ancak tekrar çevrimiçi olunduğunda tasdik işlemine devam edilir.",
+ "j006-b-label": "Aynı yuva için iki farklı blok önermek ve imzalamak",
+ "j006-b-explanation": "Bu, ağın bütünlüğünü tehdit eder ve varlık kesintisinin yanında ağdan atılma ile de sonuçlanabilir.",
+ "j006-c-label": "Bir başkasını \"saran\" bir bloğu onaylamak (etkili bir şekilde geçmişi değiştirir)",
+ "j006-d-label": "Aynı blok için iki adayı tasdik ederek \"çifte oy kullanmak\"",
+ "j007-prompt": "Hangisi doğrulayıcınızı koruyan/kesilmesini önleyen bir yöntem DEĞİLDİR?",
+ "j007-a-label": "Aşırı gereksiz kurulumlardan kaçının ve anahtarlarınızı aynı anda yalnız bir doğrulayıcı istemcisinde saklayın",
+ "j007-a-explanation": "Bugüne kadar yaşanan varlık kesintilerinin çoğu, operatörlerin imzalama anahtarlarını yedekli olarak birden fazla makinede saklamasından kaynaklanmaktadır. Herhangi bir arızanın çifte oylama ve varlık kesintisine sebep olması mümkün olduğundan bu oldukça risklidir.",
+ "j007-b-label": "Kodu kendiniz değiştirmeden istemci yazılımını olduğu gibi çalıştırın",
+ "j007-b-explanation": "İstemci yazılımı, varlık kesintisine sebebiyet verebilecek eylemlerin gerçekleştirilmesine karşı koruma sağlamak amacıyla yazılmış ve test edilmiştir. Varlık kesintisine sebebiyet verecek bir eylem yürütmek için genellikle istemci kodunun kötü niyetli olarak değiştirmeniz gerekir.",
+ "j007-c-label": "Diğer doğrulayıcıların çoğunun kullandığı istemcilerden birini çalıştırın",
+ "j007-c-explanation": "Ağın geri kalanının çoğunluk kısmıyla aynı istemciyi kullanmak, o istemcide bir yazılım hatası olması durumunda kesilme riskiyle karşı karşıya kalmanıza neden olur. Azınlık istemcisi çalıştırmak, buna karşı koruma sağlar.",
+ "j007-d-label": "Anahtarları yeni bir makineye taşımadan önce doğrulayıcıyı 2-4 dönem için devre dışı bırakın",
+ "j007-d-explanation": "Bu, düğümünüz çevrimdışıyken zincirin son hale getirilmesi için zaman tanır ve anahtar geçişi sırasında yanlışlıkla çift oylama ve kesme riskini en aza indirir.",
+ "j008-prompt": "Ödül ödemelerini almak/kısmi para çekme işlemlerini gerçekleştirmek için hangisi gerekli DEĞİLDİR?",
+ "j008-a-label": "Bir defaya mahsus olmak üzere yürütmeyi geri çekme adresi sağlama",
+ "j008-a-explanation": "Bu, para çekme işlemi için herhangi bir fikir birliği katmanı fonunun nereye gönderileceğini öğrenmek için bir kez gereklidir",
+ "j008-b-label": "Mevcut 32 ETH bakiyeye sahip olmak",
+ "j008-b-explanation": "Herhangi bir kısmi para çekme işleminin tetiklenebilmesi için etkin bakiyenizin maksimum 32 ETH'ye ulaşması gerekir.",
+ "j008-c-label": "Toplam bakiyenin 32 ETH'nin üzerinde olması",
+ "j008-c-explanation": "Herhangi bir kısmi para çekme işleminin tetiklenmesi için toplam bakiyenizin 32 ETH'nin üzerinde ödüle sahip olması gerekir.",
+ "j008-d-label": "Talep edilen para çekme miktarını gaz ödemesiyle gönderme",
+ "j008-d-explanation": "Diğer kriterler karşılandığında, ödül ödemeleri otomatik olarak yapılır. Alıcıların bir işlem göndermesi veya gaz ödemesi yapması gerekmez. Çekilen miktar, doğrulayıcının 32'yi aşan bakiyesine eşittir. Rastgele miktarlar talep edilemez.",
+ "k001-prompt": "Ethereum'da ölçeklendirme için aşağıdakilerden hangisi kullanılır?",
+ "k001-a-label": "Katman 2 toplamaları",
+ "k001-a-explanation": "Bunlar, işlemleri bir araya toplayarak, yürüterek ve ardından sonuçları doğrulamak ve güvence altına almak amacıyla Ethereum'a göndererek Ethereum'un ölçeklendirme yapmasına yardımcı olur. Örnekler veya toplamalar arasında Arbitrum veya Optimism sayılabilir. Ethereum'un ölçeklendirme için kullandığı tek yöntem bu değildir.",
+ "k001-b-label": "Proto-Danksharding",
+ "k001-b-explanation": "Bu, şu anda bir kullanıcının bir toplamada karşılaştığı maliyetin yaklaşık %90'ından sorumlu olan Ana Ağda toplama verilerini kaydetmek için geçici ve ucuz bir depolama seçeneği sağlar. Ethereum'un ölçeklendirme için kullandığı tek yöntem bu değildir.",
+ "k001-c-label": "Danksharding",
+ "k001-c-explanation": "Bu, ağdaki her doğrulayıcı ve düğümün tüm toplamalar için verilerin %100'ünü depolaması gerekliliğini ortadan kaldırarak düğüm operatörleri için donanım gereksinimlerini azaltır. Ethereum'un ölçeklendirme için kullandığı tek yöntem bu değildir.",
+ "k001-d-label": "Yukarıdakilerin hepsi",
+ "k001-d-explanation": "Katman 2 toplamaları, işlemleri birleştirir, Proto-Danksharding bu veri için ucuz ve geçici depolama alanı yaratır ve Danksharding depolama yükünü tüm doğrulayıcılar arasında paylaştırır. Bunların hepsi, Ethereum'un ölçeklendirme yapmasına yardım eder.",
+ "k002-prompt": "Katman 2 toplamaları, işlemleri birleştirdikten ve yürüttükten sonra ne yapar?",
+ "k002-a-label": "Verileri özel bir sunucuda depolar",
+ "k002-a-explanation": "Sonuçlar, şeffaflık ve herkese açık erişim için Ana Ağa gönderilir ve özel sunuculara bağımlı değildir.",
+ "k002-b-label": "İspatı, depolama için kullanıcıya gönderir",
+ "k002-b-explanation": "Kullanıcıların işlemlerinin sonuçlarını saklamaları beklenmez. Bu bilgi Ana Ağa gönderilir.",
+ "k002-c-label": "Sonuçları Ethereum'a gönderir",
+ "k002-c-explanation": "Katman 2 toplamaları, işlem yürütmelerinin sonuçlarını Ana Ağa göndererek Ethereum'un geçmişinde güvende tutar",
+ "k002-d-label": "Maliyetleri düşürmek için sonucu siler",
+ "k002-d-explanation": "Katman 2 toplamaları, işlem yürütmelerinin sonuçlarını Ana Ağa aktarır. Bu yaklaşımla elde edilen maliyet tasarrufu, işlem verilerinin paketlenip sıkıştırılması ve son olarak ihtiyaç duyan kişilerin kullanımına sunulduğu anda süresi dolacak olan ucuz bir depolama alanında saklanmasıyla sağlanır.",
+ "k003-prompt": "Proto-Danksharding, toplamalarda toplamaların işlem maliyetlerini nasıl azaltır?",
+ "k003-a-label": "Blok boyutunu doğrudan arttırma",
+ "k003-a-explanation": "Proto-Danksharding gaz limitini doğrudan arttırmaz ancak geçici depolamayı kullanılabilir hale getirerek toplama verilerinin daha düşük maliyetle depolamasını sağlar",
+ "k003-b-label": "Verileri depolamak için gerekli olan doğrulayıcıları ayırma",
+ "k003-b-explanation": "Tam Danksharding'in tüm doğrulayıcıların tüm verileri depolaması ihtiyacını azaltması beklense de, onun öncesinde toplamalar tarafından üretilen veriler için daha az maliyetli, geçici bir depolama seçeneği olan Proto-Danksharding de mevcuttur.",
+ "k003-c-label": "Düğüm operatörleri için önemli ölçüde donanım gereksinimi artışı",
+ "k003-c-explanation": "Bu genellikle, Ethereum için kabul edilebilir bir ölçeklendirme seçeneği olarak değerlendirilmez. Bir düğüm çalıştırmayı mümkün olduğunca erişilebilir tutabilmek için donanım gereksinimlerini en aza indirmeye büyük çaba gösterilmektedir.",
+ "k003-d-label": "Verilerini daha ucuz, geçici \"blob\" depolamada saklama",
+ "k003-d-explanation": "Proto-Danksharding, toplamalar için geçici bir veri depolama seçeneği sunar ve sonuçları Ana Ağa daha ucuza göndermelerine olanak tanır",
+ "k004-prompt": "Toplamaların Ethereum'u ölçeklendirebilmesine yönelik bir sonraki önemli adım nedir?",
+ "k004-a-label": "Güçlü bilgisayarlara sahip kuruluşları tüm sıralama işlemini yönetmeye teşvik etme",
+ "k004-a-explanation": "Mevcut toplamalardaki sorunlardan biri, sıralayıcıları (bir toplama içindeki işlemlerin dahil edilmesi ve sıralanması kararını veren kişiler) çalıştıranların merkezi yapısıdır. Amaç, herkesin katılmasına izin vermek ve hiçbir şekilde tek bir gruba veya varlığa bağımlı olmamaktır.",
+ "k004-b-label": "Sıralayıcı ve kanıtlayıcı çalıştırma sorumluluğunu daha fazla insana dağıtma",
+ "k004-b-explanation": "Bir toplama üzerindeki kontrol, başladığı anda genellikle merkezidir ve rahat bir başlangıç sağlar ancak ağı sansüre meyilli hale getirir. İşlemleri dahil etme sürecini merkeziyetsiz hale getirerek herkesin katılabilmesini sağlamak, ağ güvenliğinin tehlikeye girmesi olasılığını ortadan kaldırmak açısından önemlidir.",
+ "k004-c-label": "Tüm toplamaların aynı güvenlik yöntemine uygun olmasını sağlama",
+ "k004-c-explanation": "Ethereum, esnek biçimi sayesinde kendi toplama ekosistemi içerisinde güvenliğe yönelik çok çeşitli yaklaşımlara sahip olmaktan faydalanmaktadır.",
+ "k004-d-label": "Veri kâhinleri, işlem verilerinin özel sunucularda depolandığını doğrular",
+ "k004-d-explanation": "Toplama verileri Ethereum'da depolanır ve özel sunucuları ya da veritabanlarını kullanmaz.",
+ "l001-prompt": "Bir düğümü çalıştırmak için ne gereklidir?",
+ "l001-a-label": "Çevrimiçi kalırken, makul bir donanım ile istemci yazılımı çalıştırmak.",
+ "l001-a-explanation": "Bir düğümü çalıştırmak, Ethereum protokolünün dilini kullanarak aynı şeyi yapan diğer bilgisayarlarla iletişim kuran bir yazılımı çalıştırmaktan ibarettir. Bu yazılım, Ethereum blokzincirinin bir kopyasını indirir, her bloğun geçerliliğini doğrular, diğerlerinin kendi kopyalarını indirmelerine ve güncellemelerine yardımcı olurken blokları ve işlemleri de güncel tutar.",
+ "l001-b-label": "Ödüller kazanmak için 32 ETH yatırın",
+ "l001-b-explanation": "Bu, ağ mutakabatında aktif bir katılımcı olma süreci anlamına gelen hisseleme için bir gerekliliktir. Bu, ETH gerektirmeyen blokzincirin bağımsız bir kopyasını çalıştırmak için gerekli değildir.",
+ "l001-c-label": "Ağ mutabakatına ulaşmak için güçlü ASIC madencilik makinelerini çalıştırın",
+ "l001-c-explanation": "Ethereum geçmişte mutabakata varmak için güçlü bilgisayarlarla madencilik yapmış olsa da, bu süreç tamamen hisseleme ile değiştirildi. Blokzincirin egemen bir kopyasını çalıştırmak için ne geçmişteki madenciliğe ne de şu andaki hisselemeye gerek vardır.",
+ "l001-d-label": "Blokzincir altyapısında tam zamanlı çalışma",
+ "l001-d-explanation": "Yazılım araçları zamanla gelişmeye devam etti ve acemi olarak evden bir düğüm çalıştırmayı çok daha ulaşılabilir hale getirdi. Blokzincir altyapısında tam zamanlı çalışmak demek, dahil olmak için bir gereklilik değildir.",
+ "l002-prompt": "Bir düğüm çalıştırabilmek için ne kadar ETH hisselemeye ihtiyaç duyarsınız?",
+ "l002-a-label": "0",
+ "l002-a-explanation": "Bir Ethereum düğümü çalıştırmak için ETH'e ihtiyaç yoktur. Bir düğüm kurulumunun parçası olarak bir kilitleme doğrulayıcı çalıştırmanın aksine, herkes istemci yazılımını çalıştırmakta ve blokzincirin kendi egemen kopyasını senkronize etmekte özgürdür; ETH gerektirmez.",
+ "l002-b-label": "8",
+ "l002-c-label": "16",
+ "l002-d-label": "32",
+ "l002-d-explanation": "Bir Ethereum düğümü çalıştırmak için ETH'ye ihtiyaç yoktur. Ağ mutabakatına doğrudan katılan bir hisseleme doğrulayıcısını etkinleştirmek için gereken 32 ETH'nin aksine, herkes istemci yazılımını çalıştırmakta ve blokzincirin kendi egemen kopyasını senkronize etmekte özgürdür; ETH gerektirmez.",
+ "l003-prompt": "Kendi düğümünüzü çalıştırmanın size ne gibi yararları olur?",
+ "l003-a-label": "Sansüre dayanıklılık",
+ "l003-a-explanation": "Bu kullanıcılar için bir avantajdır, ancak tek avantaj bu değildir. Ağdaki diğer eşlerle doğrudan iletişim kuran bir düğüm yazılımı çalıştırdığınızda, işlemleriniz düğümünüzün yaydığı diğer tüm işlemlerle karışır. Bu nedenle, düğümünüzün paylaştığı geçerli bir işlemi ayırt etmek ve sansürlemek neredeyse imkansızdır.",
+ "l003-b-label": "Egemenlik",
+ "l003-b-explanation": "Bu, kullanıcılar için bir avantajdır, ancak tek avantaj bu değildir. Ethereum blokzincirinin bir kopyasına sahip olmanız sayesinde, ağ ile etkileşime geçmek için başka bir taraf ile etkileşime geçmeye ihtiyacınız yoktur. Bakiyenize bakmak veya bir işlem gerçekleştirmek için asla izin istemeniz gerekmez ve tüm işlemler kendi çalıştırdığınız yazılım kullanılarak doğrulanır. Bir ağ güncellemesinin yapılması gerektiğinde, yükseltmeyi destekleyip desteklememek sizin kararınızdır.",
+ "l003-c-label": "Gizlilik",
+ "l003-c-explanation": "Bu, kullanıcılar için bir avantajdır, ancak tek avantaj bu değildir. Kendi düğümünüz olmadığında, hesap bakiyelerinize bakmak için genellikle IP adresinize bağlı olan cüzdanınızdan hesaplarınızın bir listesini, daha sonra size doğru bilgi sağlayacağına güvenilen üçüncü taraf bir sağlayıcıya göndermeniz gerekir.",
+ "l003-d-label": "Yukarıdakilerin hepsi",
+ "l003-d-explanation": "Bir düğüm çalıştırmak, size güvendiğiniz veriler üzerinde tam kontrol ve egemenlik sağlayarak zincirin içeriğini özel olarak görüntülemenize ve doğrulamanıza olanak tanır ve geçerli işlemlerin sansürlenmemesini etkin şekilde garanti eder.",
+ "l004-prompt": "Bir Ethereum düğümü için ne kadar sabit disk depolama alanı gereklidir?",
+ "l004-a-label": "512 GB SSD",
+ "l004-a-explanation": "Şu anda, hiçbir istemci yazılımı sadece 512 GB kullanarak zinciri depolayamaz",
+ "l004-b-label": "2 TB Döner Disk",
+ "l004-b-explanation": "Genel olarak, döner sabit diskler bir Ethereum düğümünün işlem gereksinimlerini karşılamak için gereken okuma/yazma hızlarını desteklemez. Bu yüzden bir SSD sürücü önerilir",
+ "l004-c-label": "2 TB SSD",
+ "l004-c-explanation": "Bu belgenin yazımı sırasında 2 TB SSD sürücünün, tam bir Ethereum düğümü için depolama ve okuma/yazma hızı gereksinimlerini karşılaması beklenmektedir.",
+ "l004-d-label": "8 TB SSD",
+ "l004-d-explanation": "Bu belgenin yazımı sırasında 2 TB SSD sürücünün, tam bir Ethereum düğümü için depolama ve okuma/yazma hızı gereksinimlerini karşılaması beklenmektedir. 8 TB SSD, geleceğe daha fazla hazırlık ve katman 2 zincirlerini senkronize etme olanağı sunacaktır ancak şu anda Ana Ağ için bir gereklilik değildir.",
+ "l005-prompt": "Düğümünüz çevrimdışı olursa ne olur?",
+ "l005-a-label": "Düğümünüz ağın mevcut durumuyla senkronize halden çıkar",
+ "l005-a-explanation": "Düğümünüz çevrimiçi kullanılabilir olmadığında, eşlerden yeni işlemler ve bloklar alamaz ve zincirin mevcut durumuyla senkronizasyonu bozulur. Yeniden çevrimiçi olması, düğüm yazılımınızın tekrar tamamen işlevsel olacak şekilde senkronize edilmesini sağlayacaktır.",
+ "l005-b-label": "Soğuk depolamanızdaki ETH'niz kesildi",
+ "l005-b-explanation": "Soğuk deponuzda tutulan ETH'nin, düğümünüzün çevrimiçi olup olmamasıyla hiçbir ilgisi yoktur. Eğer düğümünüz çevrimdışıysa, hesaplarınızın en son bakiyesine bakmak için onu kullanamazsınız ancak çevrimdışı olmak, güvende bulunan fonlarınızı riske atmaz. Ayrıca düğümünüzle beraber paydaş olarak doğrulama yazılımı çalıştırıyorsanız, ağda çevrimdışı olduğunuzda bu doğrulayıcı bakiyesine küçük cezalar uygulanır.",
+ "l005-c-label": "İş ispatı aramak için harcanan enerji boşa gider",
+ "l005-c-explanation": "Ethereum artık iş kanıtı kullanmamaktadır ve bu hiçbir zaman tüm düğüm operatörleri için bir gereklilik olmamıştır. Çevrimdışı olmak basitçe, düğümünüzün artık ağdaki en son değişikliklerle senkronize olmadığı ve çevrimiçine dönerek yeniden senkronize edilebileceği anlamına gelir.",
+ "l005-d-label": "Zincir verileri kaldırılır ve sıfırdan yeniden senkronize etmek gerekir",
+ "l005-d-explanation": "Sadece çevrimdışı olmak, genellikle kayıtlı zincir verilerinin silinmesi için yeterli değildir. İnternete tekrar bağlanmak, yazılımın en son işlemlerle senkronize olmak için kaldığı yerden devam etmesine olanak tanır.",
+ "l006-prompt": "Bir düğümü çalıştırmak ağ ödülleri kazandırır",
+ "l006-a-label": "Doğru",
+ "l006-a-explanation": "Sadece istemci yazılımını çalıştırmak size ödül kazandırmaz. Ödül kazanmak için hisseleme yapmanız da gerekir.",
+ "l006-b-label": "Yanlış"
}
diff --git a/src/intl/tr/page-assets.json b/src/intl/tr/page-assets.json
index c175aae9d8c..3873c58aab3 100644
--- a/src/intl/tr/page-assets.json
+++ b/src/intl/tr/page-assets.json
@@ -49,5 +49,13 @@
"page-assets-page-assets-transparent-background": "Saydam arkaplan",
"page-assets-robot": "Robot cüzdan",
"page-assets-sharding": "Parçalama",
- "page-assets-hackathon": "Hackathon"
+ "page-assets-hackathon": "Hackathon",
+ "page-assets-learn-hero-name": "Fütüristik üniversite",
+ "page-assets-community-hero-name": "Topluluğun bir araya gelmesi",
+ "page-assets-quizzes-hero-name": "Sınırsız oyun alanı",
+ "page-assets-developers-hero-name": "Geleceği inşa etmek",
+ "page-assets-garden-name": "Ethereum Bahçesi",
+ "page-assets-roadmap-hero-name": "Geleceğe uzanan yollar",
+ "page-assets-layer-2-hero-name": "Ethereum'u inşa etme",
+ "page-assets-guides-hero-name": "Ethereum laboratuvarı"
}
diff --git a/src/intl/tr/page-bug-bounty.json b/src/intl/tr/page-bug-bounty.json
index 3a6b387beee..9df278d43f8 100644
--- a/src/intl/tr/page-bug-bounty.json
+++ b/src/intl/tr/page-bug-bounty.json
@@ -3,7 +3,7 @@
"page-upgrades-bug-bounty-annotations": "Aşağıdaki ek açıklamaları kontrol etmek faydalı olabilir:",
"page-upgrades-bug-bounty-client-bugs": "İstemci hataları",
"page-upgrades-bug-bounty-client-bugs-desc": "İstemciler Ethereum Ağı'nı çalıştırır ve spesifikasyonda belirtilen mantığı takip etmeleri ve olası saldırılara karşı güvende olmaları gerekir. Bulmak istediğimiz hatalar, protokolün uygulanmasıyla ilgilidir.",
- "page-upgrades-bug-bounty-client-bugs-desc-2": "Şu anda yürütüm katmanı istemcileri (Besu, Erigon, Geth ve Nethermind) ve fikir birliği katmanı istemcileri (Lighthouse, Lodestar, Nimbus, Teku ve Prysm), Hata Ödülü Programına dahil edilmiştir. Denetimleri tamamlayıp üretime hazır hale geldikçe daha fazla müşteri eklenebilir.",
+ "page-upgrades-bug-bounty-client-bugs-desc-2": "Şu anda yürütüm katmanı istemcileri (Besu, Erigon, Geth, Nethermind ve Reth) ve fikir birliği katmanı istemcileri (Lighthouse, Lodestar, Nimbus, Teku ve Prysm), Hata Ödülü Programına dahil edilmiştir. Denetimleri tamamlayıp üretime hazır hale geldikçe daha fazla istemci eklenebilir.",
"page-upgrades-bug-bounty-clients": "Ödüllerde yer alan istemciler",
"page-upgrades-bug-bounty-clients-type-1": "Spesifikasyon uyumsuzluk sorunları",
"page-upgrades-bug-bounty-clients-type-2": "Beklenmeyen çökmeler, RCE veya hizmet reddi (DOS) güvenlik açıkları",
@@ -13,6 +13,8 @@
"page-upgrades-bug-bounty-misc-bugs-desc-2": "Solidity, güvenilmeyen girdilerin derlenmesiyle ilgili güvenlik garantilerine sahip değildir; biz de, solc derleyicisinin kötü amaçla oluşturulmuş veriler üzerindeki çökmeleri için ödül vermiyoruz.",
"page-upgrades-bug-bounty-deposit-bugs": "Mevduat Sözleşmesi hataları",
"page-upgrades-bug-bounty-deposit-bugs-desc": "İşaret Zinciri Mevduat Sözleşmesinin spesifikasyonu ve kaynak kodu, hata ödülü programının bir parçasıdır.",
+ "page-upgrades-bug-bounty-dependency-bugs": "Bağımlılık hataları",
+ "page-upgrades-bug-bounty-dependency-bugs-desc": "Bazı bağımlılıklar, Ethereum Ağı'nın çalışması açısından kritik öneme sahiptir ve bunlardan bazıları hata ödül programına eklenmiştir. Şu anda, hata ödül programına dahil olan bağımlılıklar C-KZG-4844 ve Go-KZG-4844'tür.",
"page-upgrades-bug-bounty-docking": "birleştirme",
"page-upgrades-bug-bounty-email-us": "Bize e-posta gönderin:",
"page-upgrades-bug-bounty-help-links": "Faydalı bağlantılar",
@@ -23,7 +25,7 @@
"page-upgrades-bug-bounty-hunting-leaderboard-subtitle": "Bu lider tablosunda yer almak için fikir birliği katmanındaki hataları bulun",
"page-upgrades-bug-bounty-hunting-execution-leaderboard-subtitle": "Bu lider tablosunda yer almak için yürütüm katmanındaki hataları bulun",
"page-upgrades-bug-bounty-hunting-li-1": "POC'si olmayan veya başka bir kullanıcı tarafından gönderilmiş veya spesifikasyonlar ve istemci bakımcıları tarafından zaten bilinen sorunlar ödüller için uygun değildir.",
- "page-upgrades-bug-bounty-hunting-li-2": "Bir güvenlik açığının kamuya açıklanması, bulunan hatayı ödül almaya uygunsuz hâle getirir.",
+ "page-upgrades-bug-bounty-hunting-li-2": "Bir güvenlik açığının kamuya açıklanması veya önceden anlaşmadan diğer taraflara bildirilmesi, ödül için uygunluğunu yitirmesine neden olur.",
"page-upgrades-bug-bounty-hunting-li-3": "Ödül programı kapsamında, Ethereum Foundation çalışanları ve yüklenicileri veya müşteri ekipleri programa yalnızca puan toplama açısından katılabilir ve parasal ödül alamazlar.",
"page-upgrades-bug-bounty-hunting-li-4": "Ethereum ödül programı, ödüllerin belirlenmesinde bir dizi değişkeni dikkate alır. Uygunluk, puan ve bir ödülle ilgili tüm şartların belirlenmesi, Ethereum Foundation hata ödül panelinin yegâne ve nihai takdirine bağlıdır.",
"page-upgrades-bug-bounty-leaderboard": "Lider tablolarının tamamını görün",
@@ -69,7 +71,7 @@
"page-upgrades-bug-bounty-type-4": "Hesaplama veya parametre tutarsızlıkları",
"page-upgrades-bug-bounty-types": "Hata türleri",
"page-upgrades-bug-bounty-validity": "Kapsam dahilinde",
- "page-upgrades-bug-bounty-validity-desc": "Hata ödül programımız uçtan uca yayılmıştır: protokollerin sağlamlığı (blokzincir mutabakat modeli, kablo ve p2p protokolleri, hisse ispati, vs.) ve protokol/uygulamanın ağ güvenliğine ve mutabakat bütünlüğüne uymasına kadar. Klasik istemci güvenliğinin yanı sıra kriptografik temellerin güvenliği de programın bir parçasıdır. Emin olamadığınız bir şey varsa, bounty@ethereum.org adresinden bize e-posta gönderip sorabilirsiniz.",
+ "page-upgrades-bug-bounty-validity-desc": "Hata ödül programımız uçtan uca kapsama sahiptir. Protokollerin sağlamlığından (blokzincir mutabakat modeli, kablo ve p2p protokolleri, hisse ispatı, vb.) ve protokol/uygulama uyumluluğundan ağ güvenliği ve mutabakat bütünlüğüne kadar her şeyi içerir. Klasik istemci güvenliği ve kriptografik ilkelere yönelik güvenlik de programın bir parçasıdır. Şüpheniz olduğunda bounty@ethereum.org adresine bir e-posta gönderin ve bize danışın. Ayrıca bir açıklamayı/güvenlik açığını doğrudan bounty@ethereum.org adresine de gönderebilirsiniz; bu durumda mesajı PSG Anahtarımız ile şifrelemenizi rica ederiz",
"page-upgrades-bug-bounty-card-critical": "Kritik",
"page-upgrades-bug-bounty-card-critical-risk": "Kritik riskli hata bildirin",
"page-upgrades-bug-bounty-card-h2": "Medium",
diff --git a/src/intl/tr/page-contributing-translation-program-acknowledgements.json b/src/intl/tr/page-contributing-translation-program-acknowledgements.json
index 2bfbc622ce4..6c14f471094 100644
--- a/src/intl/tr/page-contributing-translation-program-acknowledgements.json
+++ b/src/intl/tr/page-contributing-translation-program-acknowledgements.json
@@ -28,15 +28,15 @@
"page-contributing-translation-program-acknowledgements-translator": "Çevirmen",
"page-contributing-translation-program-acknowledgements-language": "Dil",
"page-contributing-translation-program-acknowledgements-total-words": "Toplam Kelime",
- "page-contributing-translation-program-acknowledgements-oats-title": "POAP'ler",
- "page-contributing-translation-program-acknowledgements-1": "Tüm çevirmenlerimiz, ethereum.org Çeviri Programına katılımlarını kanıtlayan, değiştirilemez bir token olan POAP (Katılım İspatı Protokolü) almaya hak kazanır.",
- "page-contributing-translation-program-acknowledgements-2": "Faaliyetlerine göre çevirmenler için bir dizi farklı POAP'miz bulunuyor",
- "page-contributing-translation-program-acknowledgements-3": "Crowdin'deki çeviri çalışmasına katkıda bulunduysanız, sizi bekleyen bir POAP bulunuyor!",
+ "page-contributing-translation-program-acknowledgements-oats-title": "OAT'ler",
+ "page-contributing-translation-program-acknowledgements-1": "Çeviri Programı'na katkıda bulunan kişiler, ethereum.org Çeviri Programı'na katıldıklarını kanıtlayan ve eşsiz jetonlar olan farklı OAT'ler (zincir üstünde başarı jetonu) almaya hak kazanır.",
+ "page-contributing-translation-program-acknowledgements-2": "Faaliyetlerine göre çevirmenler için bir dizi farklı OAT'miz bulunuyor",
+ "page-contributing-translation-program-acknowledgements-3": "Crowdin'deki çeviri çalışmasına katkıda bulunduysanız, sizi bekleyen bir OAT bulunuyor!",
"page-contributing-translation-program-acknowledgements-how-to-claim-title": "Nasıl talep edilir?",
"page-contributing-translation-program-acknowledgements-how-to-claim-1": "Katılın:",
"page-contributing-translation-program-acknowledgements-how-to-claim-1-discord": "Discord sunucusu",
- "page-contributing-translation-program-acknowledgements-how-to-claim-2": "#🥇 | poaps kanalında Crowdin hesabınıza yönlendiren bir bağlantı yapıştırın.",
- "page-contributing-translation-program-acknowledgements-how-to-claim-3": "Ekibimizin bir üyesinin size POAP'nize yönlendiren bir bağlantı göndermesini bekleyin.",
- "page-contributing-translation-program-acknowledgements-how-to-claim-4": "POAP'nizi talep edin!",
- "page-contributing-translation-program-acknowledgements-4": "POAP'leri talep etmek için yalnızca öz gözetimli cüzdanları kullanmalısınız. Özel anahtarlara sahip olmadığınız borsa hesapları veya diğer hesapları kullanmayın, çünkü bunlar POAP'lerinize erişmenize ve bunları yönetmenize izin vermez."
+ "page-contributing-translation-program-acknowledgements-how-to-claim-2": "Crowdin hesabınıza ait yönlendirme bağlantısını #🥇 | proof-of-contribution kanalına gönderin.",
+ "page-contributing-translation-program-acknowledgements-how-to-claim-3": "Ekibimizden bir üyenin, OAT'lerinizi talep edebilmeniz için gereken rolleri size atamasını bekleyin.",
+ "page-contributing-translation-program-acknowledgements-how-to-claim-4": "OAT'lerinizi talep edin!",
+ "page-contributing-translation-program-acknowledgements-4": "OAT'leri talep etmek için yalnızca öz gözetimli cüzdanları kullanmalısınız. Özel anahtarlarına sahip olmadığınız borsa hesaplarını veya diğer hesapları kullanmayın, çünkü bunlar OAT'lerinize erişmenize ve bunları yönetmenize izin vermez."
}
diff --git a/src/intl/tr/page-contributing-translation-program-contributors.json b/src/intl/tr/page-contributing-translation-program-contributors.json
index 35dcf53a860..2a2e4ab2f38 100644
--- a/src/intl/tr/page-contributing-translation-program-contributors.json
+++ b/src/intl/tr/page-contributing-translation-program-contributors.json
@@ -4,7 +4,7 @@
"page-contributing-translation-program-contributors-our-translators-1": "Topluluk, ethereum.org Çeviri Programının kalbinde yer alır.",
"page-contributing-translation-program-contributors-our-translators-2": "Projemize çeviri yapan binlerce topluluk üyesi olduğu için herkese teşekkür etmek zor.",
"page-contributing-translation-program-contributors-our-translators-3": "Tüm çevirmenler Crowdin'de seçtikleri isme göre alfabetik olarak listelenmiştir. Çevirmenseniz ve gerçek adınızı, takma adınızı, ENS alan adınızı vb. kullanmak istiyorsanız, Crowdin'de Tam Adınızı değiştirebilirsiniz.",
- "page-contributing-translation-program-contributors-meta-title": "Çevirilerimiz",
+ "page-contributing-translation-program-contributors-meta-title": "Çevirmenlerimiz",
"page-contributing-translation-program-contributors-meta-description": "Çeviriye katkıda bulunanların listesi.",
"page-contributing-translation-program-contributors-number-of-contributors": "Katkıda bulunanların sayısı:"
}
diff --git a/src/intl/tr/page-dapps.json b/src/intl/tr/page-dapps.json
index 37194276259..6731dfbb744 100644
--- a/src/intl/tr/page-dapps.json
+++ b/src/intl/tr/page-dapps.json
@@ -41,6 +41,7 @@
"page-dapps-choose-category": "Kategori seçimi",
"page-dapps-category-social": "Sosyal medya",
"page-dapps-category-content": "İçerik",
+ "page-dapps-category-community": "Topluluk",
"page-dapps-category-messaging": "Mesajlaşma",
"page-dapps-category-identity": "Kimlik",
"page-dapps-collectibles-benefits-1-description": "Bir sanat eseri Ethereum blok zincirinde belirtildiğinde sahipliğini yaratılışından şu anki sahibine kadar takip edebilirsin. Bu sahteciliği engeller.",
@@ -95,10 +96,11 @@
"page-dapps-dapp-description-loopring": "Eşler arası ticaret platformu hız için inşa edilmiştir.",
"page-dapps-dapp-description-marble-cards": "URL' lere dayalı benzersiz dijital kartlar oluşturun ve ticaret yapın.",
"page-dapps-dapp-description-matcha": "Size en iyi fiyatları bulmanıza yardımcı olacak şekilde birden fazla borsada arama yapın.",
+ "page-dapps-dapp-description-meeds": "Merkeziyetsiz iş çağına yönelik web3 topluluk merkezleri. Önemli katkı yapan kişileri adil ve şeffaf bir şekilde ödüllendirin.",
"page-dapps-dapp-description-mirror": "Web3 için Web3 üzerine inşa edilmiş, Mirror'ın güçlü yayıncılık platformu, çevrimiçi yazmanın sınırlarını zorluyor",
"page-dapps-dapp-description-multichain": "Web3 için bir nihai yönlendirici. Rastgele cross-chain etkileşimleri için geliştirilmiş bir altyapıdır.",
"page-dapps-dapp-description-nifty-gateway": "Zincirdeki sanatçılar, sporcular, markalar, ve yaratıcıların eserleri satın alın.",
- "page-dapps-dapp-description-oasis": "Bir Ethereum sabit coin olan Dai ile ticaret yapın, ödünç alın ve tasarruf edin.",
+ "page-dapps-dapp-description-summerfi": "Bir Ethereum sabit parası olan Dai ile ticaret yapın, ödünç alın ve tasarruf edin.",
"page-dapps-dapp-description-opensea": "Sınırlı sayıda mal satın alın, satın, keşfedin ve ticaret yapın.",
"page-dapps-dapp-description-opera": "Tarayıcınızdan satıcılara, diğer kullanıcılara ve uygulamalara kripto gönderin.",
"page-dapps-dapp-description-osuvox": "Blok zincir üzerinde yaşayan 3B avatarlar",
@@ -113,6 +115,7 @@
"page-dapps-dapp-description-rotki": "Gizliliğinize saygı duyan açık kaynaklı portföy takibi, analiz, muhasebe ve vergi raporlama aracı.",
"page-dapps-dapp-description-krystal": "Tüm favori DeFi servislerinize erişim sağlayan tek bir platform.",
"page-dapps-dapp-description-rarible": "Token'li koleksiyonlar oluşturun, satın ve satın alın.",
+ "page-dapps-dapp-description-request-finance": "Kripto faturaları, maaş bordrosu ve harcamalar için bir finansal araç paketi.",
"page-dapps-dapp-description-rubic": "Kullanıcılar ve dApp'ler için Cross-Chain teknoloji toplayıcısı.",
"page-dapps-dapp-description-sablier": "Gerçek zamanlı olarak para akışı.",
"page-dapps-dapp-description-spatial": "Kendi özel avatarınızı ve 3B dünyalarınızı oluşturun",
@@ -163,7 +166,7 @@
"page-dapps-finance-benefits-1-title": "Açık erişim",
"page-dapps-finance-benefits-2-description": "Bu finansal ürünler arasında etkileşimde bulunabileceğiniz bir dizi token mevcut. İnsanlar her zaman Ethereum' un üstünde yeni token'lar inşa ediyorlar.",
"page-dapps-finance-benefits-2-title": "Yeni bir token ekonomisi",
- "page-dapps-finance-benefits-3-description": "Ekipler daha az uçucu bir kripto para birimi olan stabil coin'leri inşa ettiler. Bunlar, risk ve belirsizlik olmadan kriptoyu denemenize ve kullanmanıza izin verir.",
+ "page-dapps-finance-benefits-3-description": "Ekipler, daha az değişken bir kripto para birimi olan sabit paraları yarattı. Sabit paralar, kriptoyu risk ve belirsizlik olmadan deneyip kullanabilmenize olanak sağlar.",
"page-dapps-finance-benefits-3-title": "Sabit coin'ler",
"page-dapps-finance-benefits-4-description": "Ethereum alanındaki tüm finansal ürünler modülerdir ve birbirleriyle uyumludur. Bu modüllerin yeni konfigürasyonları her zaman piyasaya çıkıyor ve kripto ile yapabileceklerinizi artırıyor.",
"page-dapps-finance-benefits-4-title": "Birbirine bağlı finansal hizmetler",
@@ -185,7 +188,7 @@
"page-dapps-gaming-description": "Bunlar, sanal dünyaların yaratılmasına ve gerçek dünya değerine sahip koleksiyonları kullanarak diğer oyuncularla savaşmaya odaklanan uygulamalardır.",
"page-dapps-gaming-title": "Merkezi olmayan oyun",
"page-dapps-get-some-eth-description": "Merkezi olmayan uygulama eylemleri bir işlem ücretine mal olur",
- "page-dapps-get-started-subtitle": "Bir merkezi olmayan uygulama denemek için bir cüzdana ve biraz ETH' ye ihtiyacınız olacak. Bir cüzdan bağlanmanıza veya oturum açmanıza olanak sağlar. İşlem ücretlerini ödemek içinse ETH' ye ihtiyacınız vardır.",
+ "page-dapps-get-started-subtitle": "Bir merkeziyetsiz uygulamayı deneyebilmek için bir cüzdana ve bir miktar ETH'ye ihtiyacınız vardır. Cüzdan, bağlanmanıza veya oturum açmanıza olanak tanır. İşlem ücretlerini ödeyebilmek için ise ETH'ye ihtiyacınız olacaktır.",
"page-dapps-get-started-title": "Başlayın",
"page-dapps-gitcoin-grants-logo-alt": "Gitcoin Grants logosu",
"page-dapps-gitcoin-logo-alt": "Gitcoin logosu",
@@ -196,7 +199,7 @@
"page-dapps-radicle-logo-alt": "Radicle Logosu",
"page-dapps-hero-header": "Ethereum destekli araçlar ve hizmetler",
"page-dapps-hero-subtitle": "Merkezi olmayan uygulamalar (dapps), iş modellerini bozmak veya yenilerini icat etmek için Ethereum kullanarak gelişen bir uygulama hareketidir.",
- "page-dapps-how-dapps-work-p1": "Merkezi olmayan uygulamaların arka uç kodları (akıllı sözleşmeler) merkezi olmayan bir ağda çalışır ve merkezi bir sunucuda çalışmaz. Veri depolama için Ethereum blok zincirini, uygulama mantıkları için akıllı sözleşmeleri kullanırlar.",
+ "page-dapps-how-dapps-work-p1": "Merkeziyetsiz uygulamaların arka uç kodları (akıllı sözleşmeler), merkezi bir sunucuda değil, merkezi olmayan bir ağda çalışır. Bu uygulamalar, veri depolama için Ethereum blokzincirini, uygulama mantıkları için ise akıllı sözleşmeleri kullanır.",
"page-dapps-how-dapps-work-p2": "Akıllı bir sözleşme, herkesin görmesi ve tam olarak bu kurallara göre çalışması için zincir üzerinde yaşayan bir dizi kural gibidir. Bir otomat düşünün: yeterli para ve doğru seçim ile tedarik ederseniz, istediğiniz öğeyi alırsınız. Otomatlar gibi, akıllı sözleşmeler de Ethereum hesabınız gibi para tutabilir. Bu, kodun anlaşmalara ve işlemlere aracılık etmesine izin verir.",
"page-dapps-how-dapps-work-p3": "Merkezi olmayan uygulamalar Ethereum ağına dağıtıldıktan sonra bunları değiştiremezsiniz. Uygulamalar merkezi olmayan olabilir çünkü bir birey veya şirket değil, sözleşmeye yazılan mantık tarafından kontrol edilirler.",
"page-dapps-how-dapps-work-title": "Merkezi olmayan uygulamalar nasıl çalışır",
@@ -217,6 +220,7 @@
"page-dapps-marble-cards-logo-alt": "marble.cards logosu",
"page-dapps-async-logo-alt": "Asenkron logosu",
"page-dapps-matcha-logo-alt": "Matcha logosu",
+ "page-dapps-meeds-logo-alt": "Meeds logosu",
"page-dapps-metaverse-benefits-title": "metaverse",
"page-dapps-metaverse-benefits-description": "Ethereum'un metaverse'in gelişmesine olanak tanıyan özellikleri nelerdir?",
"page-dapps-metaverse-benefits-1-title": "NFT'ler",
@@ -230,7 +234,7 @@
"page-dapps-mobile-options-header": "Başka bir kategoriye göz atın",
"page-dapps-multichain-logo-alt": "Çoklu Zincir logosu",
"page-dapps-nifty-gateway-logo-alt": "Nifty Gateway logosu",
- "page-dapps-oasis-logo-alt": "Oasis logosu",
+ "page-dapps-summerfi-logo-alt": "Summer.fi logosu",
"page-dapps-opensea-logo-alt": "Oasis logosu",
"page-dapps-opera-logo-alt": "Opera logosu",
"page-dapps-osuvox-logo-alt": "OSUVOX logosu",
@@ -241,6 +245,7 @@
"page-dapps-ready-button": "Başla",
"page-dapps-ready-description": "Denemek için merkezi olmayan bir uygulama seçin",
"page-dapps-ready-title": "Hazır mısın?",
+ "page-dapps-request-finance-logo-alt": "Request Finance logosu",
"page-dapps-rubic-logo-alt": "Rubic logosu",
"page-dapps-sablier-logo-alt": "Sablier logosu",
"page-dapps-set-up-a-wallet-button": "Cüzdan bul",
@@ -275,12 +280,13 @@
"page-dapps-yearn-image-alt": "Yearn logosu",
"page-dapps-convex-image-alt": "Convex logosu",
"foundation": "Kurum",
- "transaction-fees": "İşlem ücretleri nedir?",
"page-wallets-get-some": "Bir miktar ETH edin",
"page-dapps-dapp-description-curve": "Curve, stabilcoinlere odaklanmış bir DEX'tir",
"page-dapps-curve-image-alt": "Curve logosu",
"page-dapps-dapp-description-dodo": "DODO, Proaktif Piyasa Yapıcı algoritmasını (PMM) kullanarak on-chain likidite sağlayıcısıdır",
"page-dapps-dodo-image-alt": "DODO logosu",
"page-dapps-dapp-description-artblocks": "Art Blocks, çarpıcı çağdaş üretken sanat eserlerini hayata geçirmeye adanmıştır",
- "page-dapps-artblocks-image-alt": "Art Blocks logosu"
+ "page-dapps-artblocks-image-alt": "Art Blocks logosu",
+ "page-dapps-explore-title": "Daha fazla uygulamaya göz atmak ister misiniz?",
+ "page-dapps-explore": "Yüzlerce merkeziyetsiz uygulamaya göz atın"
}
diff --git a/src/intl/tr/page-developers-docs.json b/src/intl/tr/page-developers-docs.json
index 48e1afbfe1b..46dc840779a 100644
--- a/src/intl/tr/page-developers-docs.json
+++ b/src/intl/tr/page-developers-docs.json
@@ -20,6 +20,7 @@
"docs-nav-data-and-analytics": "Veri ve analizler",
"docs-nav-data-and-analytics-description": "Blok zinciri verilerinin toplanmasının, düzenlenmesinin ve dapp'lere uygulanmasının yöntemi",
"docs-nav-data-availability": "Veri kullanılabilirliği",
+ "docs-nav-data-availability-storage-strategies": "Blokzincir veri depolama stratejileri",
"docs-nav-dart": "Dart",
"docs-nav-delphi": "Delphi",
"docs-nav-deploying-smart-contracts": "Akıllı kontratlar dağıtmak",
@@ -30,6 +31,7 @@
"docs-nav-development-frameworks-description": "Ethereum ile geliştirmeyi kolaylaştıran araçlar",
"docs-nav-development-networks": "Geliştirme ağları",
"docs-nav-development-networks-description": "Dağıtımdan önce dapp'leri test etmek için kullanılan yerel blok zinciri ortamları",
+ "docs-nav-dex-design-best-practice": "Merkeziyetsiz Borsa (DEX) tasarımına ilişkin en iyi pratikler",
"docs-nav-dot-net": ".NET",
"docs-nav-erc-20": "ERC-20: Değiştirilebilir Token'lar",
"docs-nav-erc-721": "ERC-721: NFT'ler",
@@ -45,6 +47,7 @@
"docs-nav-gas": "Gaz",
"docs-nav-gas-description": "İşlemleri gerçekleştirmek için gerekli bilgi işlem gücü, işlem göndericileri tarafından ETH ile ödenir",
"docs-nav-golang": "Golang",
+ "docs-nav-heuristics-for-web3": "Web3 için sezgisel yöntemler",
"docs-nav-integrated-development-environments-ides": "Tümleşik Geliştirme Ortamları (IDE'ler)",
"docs-nav-integrated-development-environments-ides-description": "Merkeziyetsiz uygulama kodu yazmak için en uygun ortamlar",
"docs-nav-intro-to-dapps": "Merkezsiz uygulamalara (dapps) giriş",
@@ -79,6 +82,7 @@
"docs-nav-oracles-description": "Bilginin Ethereum blok zincirine nasıl enjekte edildiği",
"docs-nav-programming-languages": "Programlama dilleri",
"docs-nav-programming-languages-description": "Hâlihazırda biliyor olabileceğiniz dillerle Ethereum'a nasıl başlarsınız",
+ "docs-nav-proof-of-authority": "Yetki kanıtı",
"docs-nav-proof-of-stake": "Hisse ispatı",
"docs-nav-proof-of-work": "İş ispatı",
"docs-nav-python": "Python",
diff --git a/src/intl/tr/page-developers-index.json b/src/intl/tr/page-developers-index.json
index 4b100141391..7f38129cbaf 100644
--- a/src/intl/tr/page-developers-index.json
+++ b/src/intl/tr/page-developers-index.json
@@ -44,7 +44,7 @@
"page-developers-language-desc": "Bilinen dillerle Ethereum kullanımı",
"page-developers-languages": "Dilleri programlama",
"page-developers-learn": "Ethereum geliştiriciliğini öğren",
- "page-developers-learn-desc": "Belgelerimizle ana kavramları ve Ethereum yığını hakkında bilgi edinin",
+ "page-developers-learn-desc": "Belgelerimizle ana kavramlar ve Ethereum yığını hakkında bilgi edinin.",
"page-developers-learn-tutorials": "Öğreticiler ile öğren",
"page-developers-learn-tutorials-cta": "Öğreticileri gör",
"page-developers-learn-tutorials-desc": "Ethereum geliştirmeyi zaten gerçekleştirmiş uygulayıcılardan adım adım öğrenin.",
@@ -71,6 +71,8 @@
"page-developers-setup-desc": "Bir geliştirme ortamı yapılandırarak oluşturmak için yığınınızı hazır edin.",
"page-developers-smart-contracts-desc": "Dapps ardındaki mantık - kendi kendine yürütülen sözleşmeler",
"page-developers-smart-contracts-link": "Akıllı sözleşmeler",
+ "page-developers-speedrunethereum-title": "Ethereum üzerine geliştirerek en önemli kavramların tümünü öğrenin",
+ "page-developers-speedrunethereum-link": "SpeedRun Ethereum",
"page-developers-stack": "Yığın",
"page-developers-start": "Deneyimlemeye başla",
"page-developers-start-desc": "Önce deneyimlemek mi istersin, sonra soru sormak mı?",
diff --git a/src/intl/tr/page-developers-learning-tools.json b/src/intl/tr/page-developers-learning-tools.json
index 041779d1d7a..9b84b513558 100644
--- a/src/intl/tr/page-developers-learning-tools.json
+++ b/src/intl/tr/page-developers-learning-tools.json
@@ -6,6 +6,10 @@
"page-learning-tools-browse-docs": "Dokümanlara göz atın",
"page-learning-tools-capture-the-ether-description": "Capture the Ether, güvenlik hakkında bilgi edinmek için Ethereum akıllı sözleşmelerini hacklediğiniz bir oyundur.",
"page-learning-tools-capture-the-ether-logo-alt": "Capture the Ether logosu",
+ "page-learning-tools-node-guardians-description": "Node Guardians, web3 geliştiricilerinin Solidity, Cairo, Noir ve Huff programlamasında uzmanlaşabilmeleri için fantezi temalı görevler sunan oyunlaştırılmış bir eğitim platformudur.",
+ "page-learning-tools-node-guardians-logo-alt": "Node Guardians logosu",
+ "page-learning-tools-chainshot-description": "Uzaktan, eğitmen liderliğindeki Ethereum geliştirici eğitim kampı ve ek kurslar.",
+ "page-learning-tools-chainshot-logo-alt": "ChainShot logo",
"page-learning-tools-coding": "Kodlayarak öğrenin",
"page-learning-tools-coding-subtitle": "Etkileşimli bir öğrenim modelini tercih ediyorsanız, bu araçlar Ethereum' u denemenizde yardımcı olacaktır.",
"page-learning-tools-consensys-academy-description": "Online Ethereum geliştirici eğitim programı.",
@@ -14,6 +18,8 @@
"page-learning-tools-buildspace-logo-alt": "_buildspace Logosu",
"page-learning-tools-cryptozombies-description": "Kendi Zombi oyunununuzu inşa ederek Solidity öğrenin.",
"page-learning-tools-cryptozombies-logo-alt": "CryptoZombies logosu",
+ "page-learning-tools-dapp-world-description": "Kurslar, sınavlar, uygulamalı alıştırmalar ve haftalık yarışmalar içeren bir blokzincir yetenek geliştirme platformu.",
+ "page-learning-tools-dapp-world-logo-alt": "Dapp World logosu",
"page-learning-tools-documentation": "Dokümantasyon ile öğrenin",
"page-learning-tools-documentation-desc": "Daha fazla bilgi edinmek ister misiniz? İhtiyacınız olan açıklamaları bulmak için dokümantasyona göz atın.",
"page-learning-tools-eth-dot-build-description": "Sürükle ve bırak programlama ve açık kaynaklı yapı taşları da dahil olmak üzere web3 için bir sandbox.",
@@ -26,10 +32,12 @@
"page-learning-tools-game-tutorials-desc": "Oynarken öğrenin. Bu öğreticiler, oyunun temellerini anlamanıza yardımcı olacaktır.",
"page-learning-tools-meta-desc": "Ethereum ile denemeler ve geliştirmeler yapmanıza yardımcı olmak için Web tabanlı kodlama araçları ve etkileşimli öğrenme deneyimleri.",
"page-learning-tools-meta-title": "Geliştirici öğrenme araçları",
+ "page-learning-tools-atlas-logo-alt": "Atlas logosu",
+ "page-learning-tools-atlas-description": "Atlas IDE ile akıllı sözleşmeler yazın, test edin ve dağıtın.",
"page-learning-tools-questbook-description": "Web 3.0 oluşturarak kendi kendinize öğrenin",
"page-learning-tools-questbook-logo-alt": "Questbook Logosu",
"page-learning-tools-remix-description": "Ethereum'a akıllı sözleşmeler geliştir, dağıt ve yönet. LearnEth eklentisiyle öğreticileri takip et.",
- "page-learning-tools-remix-description-2": "Remix, Replit ve ChainIDE sadece sanal alan değildir; geliştiriciler akıllı sözleşmelerini bunları kullanarak yazabilir, derleyebilir ve dağıtabilir.",
+ "page-learning-tools-remix-description-2": "Remix, Replit, ChainIDE ve Atlas sadece sanal alan değildir; geliştiriciler, bunları kullanarak akıllı sözleşmeler yazabilir, derleyebilir ve dağıtabilir.",
"page-learning-tools-replit-description": "Çalışırken yeniden yükleme, hata denetimi ve birinci sınıf test ağı desteği ile Ethereum için özelleştirilebilir bir geliştirme ortamı.",
"page-learning-tools-chainIDE-description": "ChainIDE ile Ethereum için akıllı sözleşmeler yazarak Web3 yolculuğunuza başlayın. Öğrenmek ve zaman kazanmak için yerleşik şablonları kullanın.",
"page-learning-tools-chainIDE-logo-alt": "ChainİDE logosu",
@@ -46,9 +54,11 @@
"page-learning-tools-vyperfun-logo-alt": "Vyper.fun logosu",
"page-learning-tools-nftschool-description": "Değiştirilemez tokenler veya NFT'ler ile teknik açıdan neler olup bittiğini keşfedin.",
"page-learning-tools-nftschool-logo-alt": "NFT school logosu",
+ "page-learning-tools-pointer-description": "Eğlenceli olan etkileşimli öğreticilerle web3 geliştirme becerilerini öğrenin. Bu sırada kripto ödülleri kazanın",
+ "page-learning-tools-pointer-logo-alt": "İşaretçi Logosu",
"page-learning-tools-platzi-description": "Web3 üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar oluşturmayı öğrenin ve bir blok zincir geliştiricisi olmak için gereken tüm becerilerde ustalaşın.",
"page-learning-tools-platzi-logo-alt": "Platzi logosu",
"page-learning-tools-alchemy-university-description": "Web3 kariyerinizi kurslar, projeler ve kodlarla geliştirin.",
"page-learning-tools-alchemy-university-logo-alt": "Alchemy Üniversitesi logosu",
"alt-eth-blocks": "Bir ETH sembolü gibi düzenlenmiş bloklar görseli"
-}
\ No newline at end of file
+}
diff --git a/src/intl/tr/page-developers-local-environment.json b/src/intl/tr/page-developers-local-environment.json
index 6a229b6d4ee..24a94235ac9 100644
--- a/src/intl/tr/page-developers-local-environment.json
+++ b/src/intl/tr/page-developers-local-environment.json
@@ -30,6 +30,8 @@
"page-local-environment-setup-title": "Sanal geliştirme ortamınızı oluşturun",
"page-local-environment-solidity-template-desc": "Solidity akıllı sözleşmeleriniz için önceden oluşturulmuş bir GitHub şablonu. Hardhat yerel ağı, testler için Waffle, cüzdan uygulaması için Etherler ve daha fazlasını içerir.",
"page-local-environment-solidity-template-logo-alt": "Solidity template logosu",
+ "page-local-environment-truffle-desc": "Truffle Suite, geliştiricileri olabildiğince rahat bir şekilde fikirden merkezi olmayan uygulamaya geçirir.",
+ "page-local-environment-truffle-logo-alt": "Truffle logosu",
"page-local-environment-waffle-desc": "Akıllı sözleşmeler için en gelişmiş test laboratuvarı. Tek başına veya Scaffold-eth veya Hardhat ile kullanın.",
"page-local-environment-waffle-logo-alt": "Waffle logosu"
}
diff --git a/src/intl/tr/page-eth.json b/src/intl/tr/page-eth.json
index 0bf0a163d85..00c72b7f4b2 100644
--- a/src/intl/tr/page-eth.json
+++ b/src/intl/tr/page-eth.json
@@ -1,11 +1,11 @@
{
"page-eth-buy-some": "Ethereum satın almak ister misiniz?",
- "page-eth-buy-some-desc": "Ethereum ve ETH birbiriyle karıştırılıyor. Ethereum, blok zinciridir ve ETH, Ethereum' un birincil varlığıdır. Muhtemelen ETH satın almak istiyorsunuz.",
+ "page-eth-buy-some-desc": "Çoğunlukla Ethereum ile ETH birbiriyle karıştırılıyor. Ethereum, blokzinciridir ve ETH, Ethereum'un birincil varlığıdır. Muhtemelen siz ETH satın almak istiyorsunuz.",
"page-eth-cat-img-alt": "Kedi kaleydoskopu ile ETH glifinin grafiği",
"page-eth-collectible-tokens": "Koleksiyon token'ları",
"page-eth-collectible-tokens-desc": "Koleksiyonluk bir oyun öğesini, dijital sanat eserini veya diğer benzersiz varlıkları temsil eden token'lar. Yaygın olarak değiştirilebilir olmayan belirteçler (NFT'ler) olarak bilinir.",
"page-eth-cryptography": "Kriptografi ile güvence altında",
- "page-eth-cryptography-desc": "İnternet parası yeni olabilir, ancak kanıtlanmış kriptografi ile güvence altına alınmıştır. Bu, cüzdanınızı, ETH'nizi ve işlemlerinizi korur. ",
+ "page-eth-cryptography-desc": "İnternet parası yeni olabilir, ancak kendini kanıtlamış kriptografi ile güvence altına alınmıştır. Cüzdanınızı, ETH'lerinizi ve işlemlerinizi korur. ",
"page-eth-currency-for-apps": "Ethereum uygulamalarının para birimi.",
"page-eth-currency-for-future": "Dijital geleceğimiz için para birimi",
"page-eth-description": "ETH bir kripto para birimidir. İnternette kullanabileceğiniz sınırlı dijital paradır - Bitcoin'e benzer. Kriptoda yeniyseniz, işte ETH'nin geleneksel paradan farkı.",
@@ -15,7 +15,7 @@
"page-eth-fuels": "ETH, Ethereum'u besler ve güvence altına alır",
"page-eth-fuels-desc": "ETH, Ethereum'un can damarıdır. ETH gönderdiğinizde veya bir Ethereum uygulaması kullandığınızda, Ethereum ağını kullanmak için ETH'de küçük bir komisyon ödersiniz. Bu ücret, bir madencinin ne yapmaya çalıştığınızı işlemesi ve doğrulaması için bir teşviktir.",
"page-eth-fuels-desc-2": "Doğrulayıcılar, Ethereum'un kayıt tutucuları gibidir - hile yapıp yapmadıklarını kontrol eder ve yapmadıklarını kanıtlar. Bunlar, bir işlem bloku önermek için rastgele seçilir. Bu işi yapan doğrulayıcılar ayrıca küçük miktarlarda yeni çıkan ETH ile ödüllendirilir.",
- "page-eth-fuels-desc-3": "Doğrulayıcıların yaptığı işler ve kilitledikleri sermaye, Ethereum'u hem güvenli kılar hem de merkezi kontrolden uzak tutar.",
+ "page-eth-fuels-desc-3": "Doğrulayıcıların yaptığı işler ve hisseledikleri sermaye, Ethereum'u hem güvenli kılar hem de merkezi kontrolden uzak tutar.",
"page-eth-fuels-staking": "ETH'nizi kilitleyerek Ethereum'un hem güvenliğini sağlamaya hem de ödüller kazanmaya yardımcı olursunuz. Bu sistemde, ETH kaybetme tehdidi saldırganlar için caydırıcıdır.",
"page-eth-fuels-more-staking": "Stake etme hakkında daha fazla bilgi",
"page-eth-get-eth-btn": "ETH edinin",
@@ -27,9 +27,7 @@
"page-eth-has-value-desc-3": "Diğerleri bunu dijital bir değer deposu olarak görüyor çünkü yeni ETH'nin yaratılması zamanla yavaşlıyor.",
"page-eth-has-value-desc-4": "Yakın zamanda ETH, Ethereum'daki finansal uygulamaların kullanıcıları için değerli hale geldi. Bunun nedeni, ETH'yi kripto kredileri için teminat olarak veya bir ödeme sistemi olarak kullanabilmenizdir.",
"page-eth-has-value-desc-5": "Elbette çoğu kişi bunu Bitcoin veya diğer kripto para birimlerine benzer bir yatırım olarak görüyor.",
- "page-eth-how-to-buy": "Ether nasıl alınır",
- "page-eth-how-to-buy-caption": "Sık güncellendi",
- "page-eth-is-money": "ETH dijital, evrensel paradır.",
+ "page-eth-is-money": "Ether (ETH), dijital ve küresel bir para birimidir.",
"page-eth-last-updated": "Ocak 2019",
"page-eth-monetary-policy": "Ethereum'un para politikası",
"page-eth-more-on-ethereum-link": "Ethereum hakkında daha fazla bilgi",
@@ -55,8 +53,9 @@
"page-eth-tokens-link": "Ethereum token'ları",
"page-eth-trade-link-2": "Token'ları takas edin",
"page-eth-underpins": "ETH, Ethereum finansal sisteminin temelini oluşturuyor",
- "page-eth-underpins-desc": "Ödemelerden memnun olmayan Ethereum topluluğu, eşler arası ve herkes tarafından erişilebilir olan bütün bir finansal sistem inşa ediyor.",
+ "page-eth-underpins-desc": "Ödemelerden memnun olmayan Ethereum topluluğu, eşler arası ve herkes tarafından erişilebilen eksiksiz bir finansal sistem inşa ediyor.",
"page-eth-underpins-desc-2": "Ethereum'da tamamen farklı kripto para belirteçleri oluşturmak için ETH'yi teminat olarak kullanabilirsiniz. Ayrıca, ETH ve diğer ETH destekli jetonları ödünç alabilir, ödünç verebilir ve faiz kazanabilirsiniz.",
+ "page-eth-weth": "Sarılı ether (WETH), ETH'nin işlevselliğini genişleterek diğer jetonlar ve uygulamalar ile çalışmasını sağlamak amacıyla kullanılır. WETH hakkında daha fazla bilgi edinin.",
"page-eth-uses": "ETH kullanımları her gün artıyor",
"page-eth-uses-desc": "Ethereum programlanabilir olduğundan, geliştiriciler ETH'yi sayısız şekilde şekillendirebilir.",
"page-eth-uses-desc-2": "2015 yılında tek yapabileceğiniz bir Ethereum hesabından diğerine ETH göndermekti. İşte bugün yapabileceğiniz bazı şeyler.",
@@ -77,7 +76,7 @@
"page-eth-where-to-buy": "ETH nereden alınır",
"page-eth-where-to-buy-desc": "ETH'yi bir borsadan veya cüzdandan alabilirsiniz, ancak farklı ülkelerin farklı politikaları vardır. ETH satın almanıza izin verecek hizmetleri görmek için kontrol edin.",
"page-eth-yours": "Gerçekten senin",
- "page-eth-yours-desc": "ETH, kendi bankanız olmanıza izin verir. Sahiplik kanıtı olarak cüzdanınızla kendi paranızı kontrol edebilirsiniz - üçüncü şahıslara gerek yoktur.",
+ "page-eth-yours-desc": "ETH, kendi bankanız olmanıza izin verir. Sahiplik kanıtı olarak kendi paranızı cüzdanınız ile kontrol edebilirsiniz; üçüncü şahıslara gerek yoktur.",
"page-eth-more-on-tokens": "Tokenlar ve kullanımları hakkında daha fazla bilgi",
"page-eth-button-buy-eth": "ETH edin",
"page-eth-tokens-stablecoins": "Sabit coinler",
diff --git a/src/intl/tr/page-gas.json b/src/intl/tr/page-gas.json
new file mode 100644
index 00000000000..1e93267c721
--- /dev/null
+++ b/src/intl/tr/page-gas.json
@@ -0,0 +1,64 @@
+{
+ "page-gas-meta-title": "Ethereum'daki gaz ücretleri: Nasıl çalışır?",
+ "page-gas-meta-description": "Ethereum'da gaz hakkında bilgi edinin: Çalışma şekli ve daha düşük gaz ücreti ödeme yöntemleri",
+ "page-gas-hero-title": "Gaz ücretleri",
+ "page-gas-hero-header": "Ağ ücretleri",
+ "page-gas-hero-button-1-content": "Gaz nedir?",
+ "page-gas-hero-subtitle-1": "Ethereum'da ağ ücretlerine gaz adı verilir.",
+ "page-gas-hero-subtitle-2": "Gaz, Ethereum'u çalıştıran yakıttır.",
+ "page-gas-summary-title": "Özet",
+ "page-gas-summary-item-1": "Ethereum üzerinde herhangi bir işlemin gerçekleştirilebilmesi için küçük bir ödeme yapılması gerekir",
+ "page-gas-summary-item-2": "Bu ücretlere \"gaz\" ücreti adı verilir",
+ "page-gas-summary-item-3": "Gaz ücretleri sabit değildir, ağ yoğunluğuna göre değişiklik gösterir",
+ "page-gas-what-are-gas-fees-header": "Gaz ücretleri nedir?",
+ "page-gas-what-are-gas-fees-text-1": "Ethereum'u insanların mesaj gönderme veya program çalıştırma gibi görevleri gerçekleştirebildiği büyük bir bilgisayar ağı olarak düşünün. Bu görevleri tamamlamak için gerçek dünyadaki gibi enerjiye ihtiyaç duyulur.",
+ "page-gas-what-are-gas-fees-text-2": "Ethereum'da her hesaplama işlemi için belirli bir \"gaz\" ücreti vardır. Gaz ücretleriniz, işleminizdeki eylemlerin toplam maliyetidir. Bir işlem gönderdiğinizde veya bir akıllı sözleşmeyi çalıştırdığınızda, onu işlemek için gaz ücreti ödersiniz.",
+ "page-gas-how-do-i-pay-less-gas-header": "Nasıl daha az gaz öderim?",
+ "page-gas-how-do-i-pay-less-gas-text": "Ethereum üzerindeki daha yüksek ücretler bazen kaçınılmaz olsa da, maliyeti azaltmak için kullanabileceğiniz stratejiler de mevcuttur:",
+ "page-gas-how-do-i-pay-less-gas-card-1-title": "İşlemlerinizi zamanlayın",
+ "page-gas-how-do-i-pay-less-gas-card-1-description": "Talebin düşük olduğu zamanlarda seyahat etmek nasıl daha sakin ve ekonomikse, Ethereum kullanımı da Kuzey Amerika'nın uykuda olduğu zamanlarda genellikle daha ucuzdur.",
+ "page-gas-how-do-i-pay-less-gas-card-2-title": "Gaz fiyatlarının düşmesini bekleyin",
+ "page-gas-how-do-i-pay-less-gas-card-2-description": "Gaz fiyatları, Ethereum'un ne kadar yoğun olduğuna bağlı olarak her on iki saniyede bir değişir. Gaz fiyatları yüksek olduğunda işlem yapmadan önce sadece birkaç dakika beklerseniz, ödeyeceğiniz fiyatın önemli ölçüde düştüğünü görebilirsiniz.",
+ "page-gas-how-do-i-pay-less-gas-card-3-title": "Katman 2'yi kullan",
+ "page-gas-how-do-i-pay-less-gas-card-3-description": "Katman-2 zincirler, Ethereum'un üzerine geliştirilmiş olup daha düşük ücretler sunar ve daha fazla sayıda işlem gerçekleştirir. Bu zincirler, ana Ethereum ağı üzerinde gerçekleşmesine gerek olmayan işlemlerde ücret tasarrufu yapmak için iyi birer seçenektir.",
+ "page-gas-try-layer-2": "Katman 2'yi deneyin",
+ "page-gas-what-causes-high-gas-fees-header": "Yüksek gaz ücretlerine ne sebep olur?",
+ "page-gas-what-causes-high-gas-fees-text-1": "Ethereum ağındaki işlem miktarı (gaz) belirli bir eşiği aştığı zaman gaz ücretleri artmaya başlar. Gaz bu eşiği ne kadar aşarsa, gaz ücretinin artış hızı da o kadar yüksek olur.",
+ "page-gas-what-causes-high-gas-fees-text-2": "Ücret artışının nedenleri arasında popüler merkeziyetsiz uygulamalar (dapp'ler) veya NFT'ler, merkeziyetsiz borsalarda periyodik olarak artan alım-satımlar veya aşırı miktarda kullanıcı etkinliği sayılabilir.",
+ "page-gas-what-causes-high-gas-fees-text-3": "Ethereum'daki geliştiriciler, dağıtmadan önce akıllı sözleşmelerinin kullanımını mümkün olduğunca optimize etmelidir. Kötü yazılmış bir akıllı sözleşmeyi çok sayıda insan kullandığında gaz tüketimi artar ve istemeden de olsa ağ tıkanıklığı yaşanabilir.",
+ "page-gas-want-to-dive-deeper": "Daha derine inmek mi istiyorsunuz?",
+ "page-gas-check-out-the-developer-docs": "Geliştirici belgelerine göz atın.",
+ "page-gas-attack-of-the-cryptokitties-header": "Cryptokitties Saldırısı",
+ "page-gas-attack-of-the-cryptokitties-text": "Popüler CryptoKitties projesi 2017'nin Kasım ayında başlatıldı. Popülaritesinin hızla artması, ciddi ağ tıkanıklığı sorunlarına ve aşırı gaz ücretlerine yol açtı. CryptoKitties'in yarattığı bu güçlükler, Ethereum'u ölçeklendirmeye yönelik çözümlerin bulunması gerekliliğini daha acil hale getirdi.",
+ "page-gas-why-do-we-need-gas-header": "Gaza neden ihtiyacımız var?",
+ "page-gas-why-do-we-need-gas-text": "Gaz, Ethereum'u güvenli tutmada ve işlemleri işlemede kritik bir unsurdur. Gaz bir çok şekilde yardımcı olur:",
+ "page-gas-benefits-1-description": "Gaz, kötü niyetli kişilerin hileli eylemlerle ağda yoğunluk oluşturmasını önleyerek Ethereum'u sybil saldırısına karşı dirençli tutar.",
+ "page-gas-benefits-2-description": "Hesaplamanın bir gaz maliyeti olduğundan, Ethereum'u gerek yanlışlıkla gerekse kötü niyetle pahalı işlemlerle spamlamak finansal açıdan caydırıcıdır.",
+ "page-gas-benefits-3-description": "Aynı anda yapılabilecek hesaplama miktarında katı bir sınır olması, Ethereum ağının yorulmasını engeller ve ağın her zaman erişilebilir kalmasını sağlar.",
+ "page-gas-how-is-gas-calculated-header": "Gaz nasıl hesaplanır?",
+ "page-gas-advanced": "Gelişmiş",
+ "page-gas-how-is-gas-calculated-text-1": "Ödediğiniz toplam gaz ücreti birkaç unsurdan oluşur:",
+ "page-gas-how-is-gas-calculated-item-1": "Ana ücret: bir işlem için ödenmesi gereken, ağ tarafından belirlenmiş ücrettir",
+ "page-gas-how-is-gas-calculated-item-2": "Öncelik ücreti: düğüm operatörlerine, işleminizi dahil etmeye teşvik etmek için verilen isteğe bağlı bahşiştir",
+ "page-gas-how-is-gas-calculated-item-3": "Kullanılan gaz birimi*: Gazın hesaplamaları temsil ettiğini söylediğimizi hatırlıyor musunuz? Akıllı sözleşmeyle etkileşime girmek gibi daha karmaşık eylemler, işlem göndermek gibi daha basit eylemlere göre daha çok gaz kullanır.",
+ "page-gas-how-is-gas-calculated-list-item-1": "* Farklı işlem türlerinin ne kadar gaz kullandığını görmek için Şekil 1'e bakın",
+ "page-gas-how-is-gas-calculated-text-2": "Gaz ücretini hesaplamak için kullanılan formül, kullanılan gaz birimi * (ana ücret + öncelik ücreti) şeklindedir. Çoğu cüzdan gaz kullanımını hesaplayıp daha anlaşılır bir şekilde gösterir.",
+ "page-gas-table-figure": "Şekil 1: İşlem türüne göre kullanılan gaz",
+ "page-gas-table-header-1": "İşlem türü",
+ "page-gas-table-header-2": "Kullanılan gaz birimi",
+ "page-gas-table-item-1-transaction-type": "ETH gönderme",
+ "page-gas-table-item-2-transaction-type": "ERC-20 jetonları gönderme",
+ "page-gas-table-item-3-transaction-type": "NFT transfer etme",
+ "page-gas-table-item-4-transaction-type": "Uniswap'ta takas yapma",
+ "page-gas-faq-header": "Sıkça sorulan sorular",
+ "page-gas-faq-question-1-q": "Yaptığım işlemin gaz ücreti kime ödeniyor?",
+ "page-gas-faq-question-1-a-1": "Gaz ücretinin büyük kısmı (ana ücret), protokol tarafından yok edilir (yakılır). İşleminizde öncelik ücreti varsa, bu ücret işleminizi teklif eden doğrulayıcıya verilir.",
+ "page-gas-faq-question-1-a-2": "Sürecin detaylı açıklamasını gaz geliştirici belgeleri içinde bulabilirsiniz.",
+ "page-gas-faq-question-2-q": "ETH'de gaz ödemem gerekiyor mu?",
+ "page-gas-faq-question-2-a-1": "Evet. Ethereum'daki tüm gaz ücretleri, yerel ETH para biriminde ödenmelidir.",
+ "page-gas-faq-question-2-a-2": "ETH hakkında daha fazlası",
+ "page-gas-faq-question-3-q": "Gwei nedir?",
+ "page-gas-faq-question-3-a-1": "Çoğu cüzdanlarda ve gaz izleyicilerinde gaz ücretlerini \"gwei\" cinsinden görebilirsiniz.",
+ "page-gas-faq-question-3-a-2": "Gwei, tıpkı kuruş ile lirada olduğu gibi ETH'nin daha küçük birimidir ancak bir ETH bir milyar gwei'dir. Gwei, çok küçük miktarlarda ETH söz konusu olduğunda işe yarar.",
+ "page-gas-use-layer-2": "Katman 2'yi kullan"
+}
diff --git a/src/intl/tr/page-get-eth.json b/src/intl/tr/page-get-eth.json
index 84312f6f0f5..0e88188a723 100644
--- a/src/intl/tr/page-get-eth.json
+++ b/src/intl/tr/page-get-eth.json
@@ -9,21 +9,31 @@
"page-get-eth-cex-desc": "Borsalar, geleneksel para birimleri kullanarak kripto varlık satın almanızı sağlayan işletmelerdir. Satın aldığınız her ETH üzerinde kontrol ettiğiniz bir cüzdana gönderene kadar velayet sahibidirler.",
"page-get-eth-checkout-dapps-btn": "Dappsa göz atın",
"page-get-eth-community-safety": "Güvenlik üzerine topluluk gönderileri",
- "page-get-eth-description": "Ethereum ve ETH herhangi bir hükümet veyahut şirket tarafından kontrol edilmemektedir, tamamen bağımsızdır. Bu ETH'nin herkesin kullanımına açık olduğu anlamına gelir.",
+ "page-get-eth-description": "Ethereum merkeziyetsizdir, yani tek bir organizasyon tarafından kontrol edilmez.",
"page-get-eth-dex": "Merkeziyetsiz borsalar (DEXs)",
- "page-get-eth-dex-desc": "Eğer daha fazla kontrol isterseniz eşler arası ETH satın alabilirsiniz. Bir DEX ile birlikte fonunuzun kontrolünü herhangi bir merkezi şirkete vermeden ticaret yapabilirsiniz.",
+ "page-get-eth-dex-desc": "Daha fazla kontrol sahibi olmak isterseniz, akıllı sözleşmeleri kullanarak ETH satın alın. Merkeziyetsiz borsa ile dijital varlıklarınızın kontrolünü merkezi bir şirkete vermeden ticaret yapabilirsiniz.",
+ "page-get-eth-peers": "Eşlerinizden ETH alın",
+ "page-get-eth-peers-desc": "Bir Ethereum hesabınız olduğunda eşler arasında ETH (ve diğer jetonlar) gönderip almaya başlamak için adresinizi paylaşmanız yeterlidir.",
+ "page-get-eth-staking": "Hisseleme ödülleri",
+ "page-get-eth-staking-desc": "Zaten bir miktar ETH'niz varsa, doğrulayıcı düğüm çalıştırarak daha fazlasını kazanabilirsiniz. ETH'de bu doğrulama işini yaptığınız için ödeme alırsınız.",
+ "page-get-eth-earn": "ETH kazanın",
+ "page-get-eth-earn-desc": "Kripto ile ödeme yapan DAO'lar ve şirketler için çalışarak, ödüller kazanarak, yazılım hatalarını bularak vb. ETH kazanabilirsiniz.",
+ "page-get-eth-daos-link-desc": "DAO'lar hakkında bilgi alın",
+ "page-get-eth-cex-link-desc": "Borsaların listesine göz atın",
+ "page-get-eth-staking-link-desc": "Hisseleme hakkında daha fazla bilgi edinin",
"page-get-eth-dexs": "Merkeziyetsiz borsalar (DEXs)",
"page-get-eth-dexs-desc": "Merkezi olmayan borsalar, ETH ve diğer tokenler için açık pazar yerleridir. Alıcıları ve satıcıları doğrudan birbirine bağlarlar.",
"page-get-eth-dexs-desc-2": "İşlemdeki fonları korumak için güvenilir bir üçüncü taraf kullanmak yerine kod kullanırlar. Satıcının ETH'si yalnızca ödeme garanti edildiğinde aktarılacaktır. Bu kod türü akıllı sözleşme olarak bilinir.",
- "page-get-eth-dexs-desc-3": "Merkezi alternatiflere göre daha az coğrafi kısıtlama vardır. Bir kişi istediğinizi satıyorsa ve sağlayabileceğiniz bir ödeme yöntemini kabul ediyorsa, başlamaya hazırsınız. DEX'ler, diğer tokenler, PayPal ve hatta şahsen nakit ödemelerle ETH satın almanıza izin verebilir.",
+ "page-get-eth-dexs-desc-3": "Bu, merkezi alternatiflere göre daha az coğrafi kısıtlamanın bulunduğu anlamına gelir. Birisi istediğiniz şeyi satıyorsa ve kullanabileceğiniz bir ödeme yöntemini kabul ediyorsa, başlamaya hazırsınız demektir.",
+ "page-get-eth-dexs-desc-4": "Not: Birçok merkeziyetsiz borsa, işlevini yerine getirmek için sarılı ether (WETH) kullanır. Sarılı ether hakkında daha fazla bilgi edinin.",
"page-get-eth-do-not-copy": "Örnektir: Kopyalamayın",
"page-get-eth-exchanges-disclaimer": "Bu bilgileri manuel olarak topladık. Yanlış bir şey tespit ederseniz, bize buradan bildirin",
- "page-get-eth-exchanges-empty-state-text": "ETH satın almak için kullanabileceğiniz cüzdan ve borsaların listesini görmek için ikamet ettiğiniz ülkeyi girin",
+ "page-get-eth-exchanges-empty-state-text": "Kullanabileceğiniz borsaların listesini görmek için ikamet ettiğiniz ülkeyi girin",
"page-get-eth-exchanges-except": "Dışında",
"page-get-eth-exchanges-header": "Hangi ülkede yaşamaktasınız?",
"page-get-eth-exchanges-header-exchanges": "Borsalar",
"page-get-eth-exchanges-header-wallets": "Cüzdanlar",
- "page-get-eth-exchanges-intro": "Borsalar ve cüzdanlar, kripto satabilecekleri yerler konusunda kısıtlamalara sahiptir.",
+ "page-get-eth-exchanges-intro": "Borsaların kriptoyu satabilecekleri yerler konusunda kısıtlamalar vardır. Bu, her ülkede faaliyet gösterdiği düşünülen hizmetlere ilişkin gösterge niteliğinde bir listedir. Bu listeye giren hizmetlerin onaylı olduğu ön kabulü ile hareket etmeyin; lütfen kendi araştırmanızı kendiniz yapın!",
"page-get-eth-exchanges-no-exchanges": "Üzgünüz, bu ülkeden ETH satın almanıza izin veren herhangi bir borsadan haberimiz yok. Bunu yaparsanız, bize bildirin",
"page-get-eth-exchanges-no-exchanges-or-wallets": "Üzgünüz, bu ülkeden ETH satın almanıza izin veren herhangi bir borsadan haberimiz yok. Bunu yaparsanız, bize bildirin",
"page-get-eth-exchanges-no-wallets": "Üzgünüz, bu ülkeden ETH satın almanıza izin veren herhangi bir borsadan haberimiz yok. Bunu yaparsanız, bize bildirin",
@@ -36,28 +46,28 @@
"page-get-eth-hero-image-alt": "ETH hero görsel edin",
"page-get-eth-keep-it-safe": "ETH'nizi güvende tutmak",
"page-get-eth-meta-description": "Yaşadığınız yere göre ETH nasıl satın alınır ve bununla nasıl ilgileneceğinize dair tavsiyeler.",
- "page-get-eth-meta-title": "ETH nasıl alınır",
+ "page-get-eth-meta-title": "ETH nasıl alınır?",
"page-get-eth-need-wallet": "DEX kullanmak için cüzdanınız olmalıdır.",
"page-get-eth-new-to-eth": "ETH'de yeni misiniz? İşte başlamanıza yardımcı olacak bir genel bakış.",
"page-get-eth-other-cryptos": "Başka bir kripto ile satın alın",
- "page-get-eth-protect-eth-desc": "Çok fazla ETH satın almayı planlıyorsanız, bunu bir borsada değil, kontrol ettiğiniz bir cüzdanda tutmak isteyebilirsiniz. Bunun nedeni borsanın bilgisayar korsanları için olası bir hedef olmasıdır. Bilgisayar korsanı erişim kazanırsa, paranızı kaybedebilirsiniz. Alternatif olarak, cüzdanınızı yalnızca siz kontrol edersiniz.",
- "page-get-eth-protect-eth-in-wallet": "ETH'nizi bir cüzdanda koruyun",
+ "page-get-eth-protect-eth-desc": "Ethereum'un temel özelliklerinden biri, kendi hesabınızı yöneterek kendi varlıklarınızın kontrolünü elinizde tutmanızdır. Bu, varlıklarınız konusunda herhangi bir üçüncü tarafa güvenmek zorunda olmadığınız ve herhangi bir saklama kuruluşunun dürüst olmayan bir şekilde hareket etmesine, iflas etmesine veya internet üzerinden saldırıya uğramasına karşı koruma altında olduğunuz anlamına gelir. Ancak bu, aynı zamanda kendi güvenliğinizden kendiniz sorumlu olduğunuzu kabul ettiğiniz anlamına da gelir.",
+ "page-get-eth-protect-eth-in-wallet": "ETH'lerinizi kendi cüzdanınızda tutun",
"page-get-eth-search-by-country": "Ülkeye göre ara",
- "page-get-eth-security": "Ancak bu aynı zamanda fonlarınızın güvenliğini ciddiye almanız gerektiği anlamına gelir. ETH ile paranızla ilgilenecek bir bankaya değil, kendinize güvenirsiniz.",
+ "page-get-eth-security": "Bu, varlıklarınızın güvenliğini ciddiye almanız gerektiği anlamına gelir. ETH sayesinde varlıklarınız için bir bankaya ya da şirkete güvenmek zorunda kalmaz, onlardan kendiniz sorumlu olursunuz.",
"page-get-eth-smart-contract-link": "Akıllı kontratlar hakkında daha fazla bilgi edin",
"page-get-eth-swapping": "Token'larınızı başkalarının ETH'siyle değiştirin. Ya da tam tersini yapın.",
"page-get-eth-try-dex": "Bir DEX deneyin",
"page-get-eth-use-your-eth": "ETH'nizi kullanın",
"page-get-eth-use-your-eth-dapps": "Artık bir miktar ETH'ye sahip olduğunuza göre, bazı Ethereum uygulamalarına (dapps) göz atın. Finans, sosyal medya, oyun ve diğer birçok kategori için uygulamalar var.",
"page-get-eth-wallet-instructions": "Cüzdan talimatlarını takip edin",
- "page-get-eth-wallet-instructions-lost": "Cüzdanınıza erişiminizi kaybederseniz, fonlarınıza erişimi de kaybedersiniz. Cüzdanınız size buna karşı korunma talimatları sunmalıdır. Bunları dikkatli bir şekilde takip ettiğinizden emin olun - çoğu durumda cüzdanınıza erişiminizi kaybederseniz size kimse yardımcı olamaz.",
+ "page-get-eth-wallet-instructions-lost": "Hesabınıza erişimi kaybederseniz varlıklarınıza erişimi de kaybedersiniz. Cüzdanınız, size bundan korunmanız için bazı talimatlar verecektir. Onları mutlaka dikkatlice uygulayın; hesabınıza erişimi kaybederseniz çoğu durumda kimse size yardım edemez.",
"page-get-eth-wallets": "Cüzdanlar",
"page-get-eth-wallets-link": "Cüzdanlar hakkında daha fazlası",
"page-get-eth-wallets-purchasing": "Bazı cüzdanlar banka/kredi kartı, banka havalesi ve hatta Apple Pay ile kripto satın almanıza izin verir. Coğrafi kısıtlamalar geçerlidir.",
- "page-get-eth-warning": "Bu DEX'ler yeni başlayanlar için değil çünkü bunları kullanmak için bir miktar ETH'ye ihtiyacınız olacak.",
+ "page-get-eth-warning": "Bu merkeziyetsiz borsalar yeni başlayanlar için değildir çünkü bunları kullanabilmek için bir miktar ETH sahibi olmak gerekir. Bunlar sadece örnek niteliğindedir ve tarafımızca desteklendikleri düşünülmemelidir. Lütfen kendi araştırmanızı yapın!",
"page-get-eth-what-are-DEX's": "DEX'ler nedir?",
"page-get-eth-whats-eth-link": "ETH nedir?",
- "page-get-eth-where-to-buy-desc": "Borsalardan ya da cüzdanlardan doğrudan ETH satın alabilirsiniz.",
+ "page-get-eth-where-to-buy-desc": "ETH kazanabilir, eşlerinizden alabilir veya borsa ve uygulamalardan satın alabilirsiniz.",
"page-get-eth-where-to-buy-desc-2": "Nerede yaşadığınıza bağlı olarak kullanabileceğiniz hizmetlere bakın.",
"page-get-eth-where-to-buy-title": "ETH nereden alınır",
"page-get-eth-your-address": "ETH adresiniz",
diff --git a/src/intl/tr/page-index.json b/src/intl/tr/page-index.json
index cce11ff5116..afc3470d74f 100644
--- a/src/intl/tr/page-index.json
+++ b/src/intl/tr/page-index.json
@@ -51,7 +51,7 @@
"page-index-developers-code-example-title-3": "Açık ve izinsiz DNS",
"page-index-developers-code-examples": "Kod örnekleri",
"page-index-events-action": "Tüm etkinlikleri görün",
- "page-index-events-header": "Etkinlikler",
+ "page-index-events-header": "Olaylar",
"page-index-events-subtitle": "Ethereum toplulukları tüm yıl boyunca dünyanın dört bir yanında etkinliklere ev sahipliği yapar",
"page-index-hero-image-alt": "Ethereum ekosistemini temsil eden fütüristik bir şehrin illüstrasyonu.",
"page-index-join-action-contribute-description": "Ethereum.org'un büyümesine iyileştirilmesine yardımcı olabileceğiniz tüm farklı yöntemleri keşfedin.",
diff --git a/src/intl/tr/page-layer-2.json b/src/intl/tr/page-layer-2.json
index c551d4e3dbb..1a151012b01 100644
--- a/src/intl/tr/page-layer-2.json
+++ b/src/intl/tr/page-layer-2.json
@@ -2,6 +2,8 @@
"layer-2-arbitrum-note": "Sahtekarlık kanıtları sadece ön listede olan kullanıcılar içindir. Ön liste henüz açık değil.",
"layer-2-boba-note": "Durum doğrulaması geliştirme aşamasında",
"layer-2-optimism-note": "Sahtekarlık kanıtları geliştirme aşamasında",
+ "layer-2-base-note": "Sahtecilik kanıtı sistemi şu anda geliştirme aşamasındadır",
+ "layer-2-metadata-description": "Katman 2'ye giriş sayfası",
"layer-2-hero-title": "Katman 2",
"layer-2-hero-header": "Herkes için Ethereum",
"layer-2-hero-subtitle": "Kitlesel onay için Ethereum'u ölçeklendirme.",
@@ -13,24 +15,24 @@
"layer-2-statsbox-2": "Katman 2'de ortalama gönderim ücreti (Amerikan Doları)",
"layer-2-statsbox-3": "Katman 2 TVL değişimi (30 gün)",
"layer-2-what-is-layer-2-title": "Katman 2 nedir?",
- "layer-2-what-is-layer-2-1": "2. katman (L2) Ethereum ölçeklenme çözümlerinin özel bir kümesini tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Bir katman 2. Ethereum'u genişleten ve Ethereum'un güvenlik güvencelerini miras alan ayrı bir blokzincirdir.",
+ "layer-2-what-is-layer-2-1": "Katman 2 (L2), Ethereum ölçeklendirme çözümlerinin özel bir kümesini tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Katman 2, Ethereum'u genişleten ve Ethereum'un güvenlik güvencelerini devralan ayrı bir blokzincirdir.",
"layer-2-what-is-layer-2-2": "Şimdi daha derinlemesine inceleyelim. Bunu yapabilmek için ilk önce katman 1'i (L1) açıklamalıyız.",
"layer-2-what-is-layer-1-title": "Katman 1 nedir?",
"layer-2-what-is-layer-1-1": "Katman 1, ana blok zincirdir. Ethereum ve Bitcoin'in her ikisi de katman 1 blok zincirleridir çünkü bunlar çeşitli katman 2 ağlarının üzerine inşa edildiği temeldir. Katman 2 projelerine örnek olarak Ethereum'daki \"toplamalar\" ve Bitcoin'deki Lightning Ağı verilebilir. Bu katman 2 projelerindeki tüm kullanıcı işlem faaliyetleri, nihayetinde katman 1 blok zincirine geri dönebilir.",
- "layer-2-what-is-layer-1-2": "Ethereum ayrıca Katman 2'ler için data kullanılabilirliği katmanı olarak çalışır. Katman 2 projeleri veri kullanılabilirliği için Ethereum'a güvenerek işlem verisini Ethereum'a gönderir. Bu veri, Katman 2 verisinin güncel durumunu ya da tartışmalı işlemleri görmek için kullanılabilir.",
+ "layer-2-what-is-layer-1-2": "Ethereum ayrıca Katman 2'ler için veri kullanılabilirliği katmanı olarak çalışır. Katman 2 projeleri veri kullanılabilirliği konusunda Ethereum'a güvenerek işlem verilerini Ethereum'a gönderir. Bu veriler, Katman 2 verilerinin güncel durumunu almak veya Katman 2'deki işlemlere itiraz etmek için kullanılabilir.",
"layer-2-what-is-layer-1-list-title": "Ethereum Katman 1 olarak aşağıdakileri bünyesinde barındırır:",
- "layer-2-what-is-layer-1-list-1": "Ağı onaylamak ve ağın güvenliğini sağlamak içinbir düğüm operatörleri ağı",
+ "layer-2-what-is-layer-1-list-1": "Ağın güvenliğini sağlamaya ve ağı doğrulamaya yarayan bir düğüm operatörleri ağı",
"layer-2-what-is-layer-1-list-2": "Bir blok üreticileri ağı",
"layer-2-what-is-layer-1-list-3": "Blokzinicirininkendisi ve işlem verilerinin geçmişi",
- "layer-2-what-is-layer-1-list-4": "Ağ için konsensus mekanizması",
+ "layer-2-what-is-layer-1-list-4": "Ağın mutabakat mekanizması",
"layer-2-what-is-layer-1-list-link-1": "Ethereum hakkında hâlâ kafanız karışık mı?",
"layer-2-what-is-layer-1-list-link-2": "Ethereum'un ne olduğunu öğren.",
"layer-2-why-do-we-need-layer-2-title": "Neden katman 2'ye ihtiyacımız var?",
"layer-2-why-do-we-need-layer-2-1": "Blokzincirlerinin üç ilgi çekici özelliği merkeziyetsiz, güvenli ve ölçeklenebilir olmasıdır. Blokzinciri üçlü karar aşaması bir blokzinciri mimarisinin yalnızca üç seçenekten birini seçebileceğin belirtir. Güvenli ve merkeziyetsiz bir blokzinciri mi istiyorsunuz? O zaman ölçeklenebilirliği feda etmeniz gerekiyor.",
- "layer-2-why-do-we-need-layer-2-2": "Ethereum güncel olarak 1+ işlem gerçekleştirmektedir. Ethereum'un kullanımındaki artış, işlem ücretlerinin de yüksek olmasına neden olmaktadır. İşte burada katman 2 ağları devreye giriyor.",
+ "layer-2-why-do-we-need-layer-2-2": "Ethereum üzerinde güncel olarak her gün 1 milyondan fazla işlem gerçekleştiriliyor. Ethereum'un kullanım talebindeki artış, işlem ücretlerinin de yüksek olmasına neden olabilir. İşte burada katman 2 ağları devreye giriyor.",
"layer-2-why-do-we-need-layer-2-scalability": "Ölçeklenebilirlik",
"layer-2-why-do-we-need-layer-2-scalability-1": "Katman 2'nin temel misyonu, merkeziyetsizlik veya güvenlikten ödün vermeden işlem hacmini (saniye başına daha yüksek işlem sayısı) yükseltmektir.",
- "layer-2-why-do-we-need-layer-2-scalability-2": "Ethereum Ana ağı (Katman 1) saniyede yaklaşık sadece 15 işlem gerçekleştirebilmektedir. Ethereum'un kullanım talebi yüksek olduğu zamanlar ağ yoğunlaşığı için işlem ücretleri artar ve bu ücretleri karşılayamayan kullanıcılar dışarıda kalmış olur. Katman 2'ler, işlemleri Katman 1'in dışında işleyerek bu ücretlerin azalmasını sağlayan çözümlerdir.",
+ "layer-2-why-do-we-need-layer-2-scalability-2": "Ethereum Ana Ağı (Katman 1) saniyede yaklaşık sadece 15 işlem gerçekleştirebilmektedir. Ethereum'un kullanım talebinin yüksek olduğu zamanlarda ağ yoğunlaştığı için işlem ücretleri artar ve bu ücretleri karşılayamayan kullanıcılar dışarıda kalmış olur. Katman 2'ler, işlemleri Katman 1 blokzincirinden işleyerek bu ücretlerin azalmasını sağlayan çözümlerdir.",
"layer-2-why-do-we-need-layer-2-scalability-3": "Ethereum'un vizyonu hakkında daha fazlası",
"layer-2-benefits-of-layer-2-title": "Katman 2'nin yararları",
"layer-2-lower-fees-title": "Daha düşük işlem ücretleri",
@@ -44,7 +46,7 @@
"layer-2-how-does-layer-2-work-2": "Katman 2'nin çeşitli türleri bulunmaktadır ve her biri kendi avantaj ve dezavantajlı güvenlik modellerine sahiptir. Katman 2'ler, işlem yükünü sırtlanarak katman 1'i hafifletir, böylece ana ağda tıkanıklık azalır ve her şey daha ölçeklenebilir kılınmış olur.",
"layer-2-rollups-title": "Toplamalar",
"layer-2-rollups-1": "Toplamalar, yüzlerce işlemi katman 1'in üzerinde tek bir işlemde paketler (veya \"toplar\"). Bu, L1 işlem ücretlerini toplamanın içerisindeki herkese dağıtarak her kullanıcı için daha ucuza fiyatlandırır.",
- "layer-2-rollups-2": "Toplama işlemleri katman 1'in dışında gerçekleştirilir ama işlem verisi katman 1'e yazılır. İşlem verisini katman 1'e yazan toplamalar, Ethereum'un güvenliğini kullanmış olur. Bu, verinin katman 1'e işlenmesiyle bir toplama işlemini geri almanın tek yolunu Ethereum'u geri almayı gerektirdiği için böyledir. Toplamalarla ilgili iki farklı yaklaşım bulunmaktadır: iyimser ve sıfır-bilgi kanıtı - bu yaklaşımlar temelde işlem verisinin L1'e nasıl kaydedildiği konusunda farklılık göstermektedir.",
+ "layer-2-rollups-2": "Toplama içindeki işlem verileri katman 1'e gönderilir ancak yürütme, toplama tarafından ayrı olarak yapılır. Toplamalar, işlem verilerini katman 1'e göndererek Ethereum'un güvenliğini devralır. Bunun nedeni, veriler katman 1'e yüklendikten sonra bir toplama işlemini geri almanın Ethereum'u geri almayı gerektirmesidir. Toplamalarda, iyimser ve sıfır bilgi olmak üzere iki farklı yaklaşım söz konusudur. Bunlar arasındaki temel fark, ilgili işlem verilerinin L1'e nasıl gönderildiği konusundadır.",
"layer-2-optimistic-rollups-title": "İyimser toplamalar",
"layer-2-optimistic-rollups-description": "İyimser toplamalar, gerektiğinde itiraz edilebilir olsa da işlemlerin geçerli olduğu varsayımıyla kaydedildiği için \"iyimser\" nitelendirilirler. Geçersiz bir işlem şüphesi doğarsa, hata kanıtı çalıştırılarak işlemin doğruluğu sınanır.",
"layer-2-optimistic-rollups-childSentance": "İyimser toplamalar hakkında daha fazlası",
@@ -53,17 +55,17 @@
"layer-2-zk-rollups-childSentance": "ZK toplamalarına dair daha fazlası",
"layer-2-dyor-title": "Kendi araştırmanı yap: Katman 2'nin riskleri",
"layer-2-dyor-1": "Katman 2 projelerinin birçoğu nispeten yenidir ve bu projeler ağları merkeziyetsiz kılmaya çalışırken bazı operatörlerin dürüst olacağına dair kullanıcıların güvenine ihtiyaç duymaktadır. Herhangi bir riske dair içinizin rahat olup olmadığına karar vermek için her zaman kendi araştırmanızı yapmalısınız.",
- "layer-2-dyor-2": "Katman 2 teknolojisi, riskleri ve güvenilir yaklaşımları hakkında daha fazla bilgi için her projeye karşılaştırmalı risk değerlendirme çerçevesi sağlayan L2BEAT'e göz atmanızı tavsiye ederiz.",
+ "layer-2-dyor-2": "Katman 2 teknolojisi, riskleri ve güven varsayımları hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız her proje için karşılaştırmalı bir risk değerlendirme çerçevesi sağlayan L2BEAT'e göz atmanızı tavsiye ederiz.",
"layer-2-dyor-3": "L2BEAT'e git",
"layer-2-use-layer-2-title": "Katman 2'yi kullan",
"layer-2-use-layer-2-1": "Artık Katman 2 neden var ve ne işe yarar biliyorsunuz, şimdi deneyimleme zamanı!",
- "layer-2-contract-accounts": "Eğer Safe ya da Argent gibi bir akıllı sözleşme cüzdanı kullanıyorsanız, sözleşme hesabınızı katman 2'deki o adrese yeniden dağıtmadan bu adresin kontrolüne sahip değilsinizdir. Kurtarma ifadesi olan klasik hesaplar, tüm katman 2 ağlarında aynı hesaba otomatik olarak sahip olacaklardır.",
+ "layer-2-contract-accounts": "Safe ya da Argent gibi bir akıllı sözleşme cüzdanı kullanıyorsanız, sözleşme hesabınızı katman 2'deki ilgili adrese yeniden dağıtmadan bu adres üzerinde kontrole sahip olamazsınız. Kurtarma ifadesi olan klasik hesaplar, tüm katman 2 ağlarında aynı hesaba otomatik olarak sahip olur.",
"layer-2-use-layer-2-generalized-title": "Genelleştirilmiş 2. katman",
- "layer-2-use-layer-2-generalized-1": "Genel anlamda Katman 2'ler Ethereum gibi hareket eder - hem de daha ucuzdur. Ethereum Katman 2'de yapabileceğiniz herhangi bir şeyi Katman 2'de de yapabilirsiniz. Birçok merkeziyetsiz uygulama bu ağlara geçiş yaptı ya da Ana Ağı pas geçerek doğrudan Katman 2 üzerinde kuruldu.",
+ "layer-2-use-layer-2-generalized-1": "Genelleştirilmiş Katman 2'ler Ethereum gibi hareket eder ancak daha ucuzdur. Ethereum Katman 1'de yapabileceğiniz her şeyi Katman 2'de de yapabilirsiniz. Birçok merkeziyetsiz uygulama bu ağlara geçiş yapmaya başladı ya da Ana Ağı pas geçerek projeleri doğrudan bir Katman 2 üzerine geliştirdi.",
"layer-2-use-layer-2-application-specific-title": "Uygulamaya özel Katman 2'ler",
"layer-2-use-layer-2-application-specific-1": "Uygulama bazlı Katman 2'ler gelişmiş performansı ile spesifik bir uygulamayı optimize etmekte uzmanlaşmış projelerdir.",
"layer-2-sidechains-title": "Yan zincirler, validiumlar ve alternatif blokzincirler üzerine bir not",
- "layer-2-sidechains-1": "Yan zincirler ve validiumlar Ethereum'dan köprüler üzerinden varlıkların gönderilmesine ve üzerinde kullanılmasına imkan sağlayan blokzincirlerdir.",
+ "layer-2-sidechains-1": "Yan zincirler ve validium'lar, Ethereum'daki varlıkların başka bir blokzincire köprülenip orada kullanılmasına olanak sağlayan blokzincirlerdir. Yan zincirler ve validium'lar Ethereum ile paralel olarak çalışır ve Ethereum ile köprüler aracılığıyla etkileşime girer ancak güvenliklerini veya veri kullanılabilirliğini Ethereum'dan almazlar.",
"layer-2-sidechains-2": "İkisi de Katman 2 gibi ölçeklenir - daha düşük işlem ücretleri ve daha hızlı işlem çıktıları vardır - fakat güvenlik konusundaki yaklaşımları farklıdır.",
"layer-2-more-on-sidechains": "Yan zincirlere dair daha fazlası",
"layer-2-more-on-validiums": "Vailidiumlara dair daha fazlası",
@@ -87,6 +89,8 @@
"layer-2-go-to": "Git",
"layer-2-tools-title": "Katman 2'de etkili olan araçlar",
"layer-2-tools-l2beat-description": "L2BEAT Katman 2 teknik risk değerlendirmesi için mükemmel bir kaynaktır. Katman 2 projelerini araştırırken bu kaynaklara bakmanızı tavsiye ederiz.",
+ "layer-2-tools-growthepie-description": "Ethereum katman 2'ler hakkında düzenlenmiş analizler",
+ "layer-2-tools-ethereumecosystem-description": "Ethereum'un ve Base, Optimism ve Starknet dahil olmak üzere Katman 2'lerinin yüzlerce merkeziyetsiz uygulama ve araç içeren, resmi olmayan Ekosistem sayfası.",
"layer-2-tools-l2fees-description": "Katman 2 işlem ücretleri farklı Katman 2'ler üzerinde işlem yapmak için güncel olan maliyetleri (Amerikan Doları cinsinden) görmenizi sağlar.",
"layer-2-tools-chainlist-description": "Chainlist ağ RPC'lerini desteklenen cüzdanlara aktarmak için mükemmel bir kaynaktır. Katman 2 projelerine bağlanmanızı sağlayacak RPC'leri buradan bulabilirsiniz.",
"layer-2-tools-zapper-description": "Merkeziyetsiz finanstan NFT'lere ve gelecekteki herhangi yeni bir şeye, bütün Web3 portföyünüzü yönetin. Güncel fırsatlara tek bir platform üzerinden yatırım yapın.",
@@ -102,7 +106,7 @@
"layer-2-more-info-on-optimistic-rollups": "İyimser toplamalara dair daha fazlası",
"layer-2-more-info-on-zk-rollups": "Sıfır-bilgi toplamalarına dair daha fazlası",
"layer-2-faq-question-4-title": "Katman 2'lerin riskleri nelerdir?",
- "layer-2-faq-question-4-description-1": "Katman 2 projeleri, fon tutmak ve doğrudan Ethereum Anaağ'da işlem yapmakla karşılaştırıldığında ek riskler içerir. Örneğin, sıralayıcılar çökebilir ve bu da fonlara erişmek için beklemeniz gerekmesine neden olabilir.",
+ "layer-2-faq-question-4-description-1": "Katman 2 projeleri, Ethereum Ana Ağı'nda fon tutmak ve doğrudan işlem yapmakla karşılaştırıldığında ek riskler içerir. Örneğin, sıralayıcılar çökebilir ve bu da fonlara erişmek için beklemek zorunda kalmanıza neden olabilir.",
"layer-2-faq-question-4-description-2": "Katman 2'ye önemli miktarda fon aktarmadan önce kendi araştırmanızı yapmanızı öneririz. Katman 2'nin teknolojisi, riskleri ve güven varsayımları hakkında daha fazla bilgi için, her proje için kapsamlı bir risk değerlendirme çerçevesi sağlayan L2BEAT adresini ziyaret etmenizi öneririz.",
"layer-2-faq-question-4-description-3": "2. katmana varlık transferlerini kolaylaştıran blok zincir köprüleri, geliştirmenin erken aşamalarındalar ve optimum köprü tasarımının henüz keşfedilmemiş olması muhtemel. Son zamanlarda köprü saldırıları oldu.",
"layer-2-faq-question-5-title": "Neden bazı Katman 2'ler burada listeli değil?",
@@ -119,13 +123,17 @@
"arbitrum-description": "Arbitrum One, Ethereum ile iletişim kurmuş gibi işlem yapmayı amaçlayan bir İyimser Toplama'dır, ancak işlemler, L1'de olduklarından çok daha düşük maliyetlidir.",
"optimism-description": "İyimserlik; hızlı, basit ve güvenli bir EVM eş değeri iyimser toplamadır. Ethereum'un teknolojisini ölçeklendirirken aynı zamanda Ethereum'un değerlerini, geçmişe dönük kamu fonlaması yardımyla ölçeklendirir.",
"boba-description": "Boba, başlangıçta gaz ücretlerini azaltmayı, işlem hacmini iyileştirmeyi ve akıllı sözleşmelerin yeteneklerini genişletmeyi amaçlayan bir ölçeklendirme çözümü olan Optimism'den çatallanan bir İyimser Toplamadır.",
+ "base-description": "Base, bir sonraki milyar kullanıcıyı web3'e getirmek için geliştirilmiş güvenli, düşük maliyetli, geliştirici dostu bir Ethereum L2'dir. Coinbase tarafından kuluçkalanmış ve açık kaynaklı OP Stack üzerine geliştirilmiş bir Ethereum L2'dir.",
"loopring-description": "Loopring'in zkRollup L2 çözümü, büyük bir ölçeklenebilirlik artışı ile Ethereum ana ağı ile aynı güvenlik garantilerini sunmayı hedefliyor: verim 1000 kat arttı ve maliyet Katman 1'in sadece %0,1'ine düşürüldü.",
- "zksync-description": "ZKsync, Matter Labs'ın kullanıcı merkezli bir zk toplama platformudur. Zaten Ethereum ana ağında yaşayan Ethereum için bir ölçeklendirme çözümüdür. Ödemeleri, token takaslarını ve NFT basımını destekler.",
+ "zksync-description": "ZKsync, güvenlik veya merkeziyetsizlikten ödün vermeden Ethereum'un ve değerlerinin geniş kitlelerce benimsenmesini amaçlayan bir ZK Toplamasıdır.",
"zkspace-description": "ZKSpace platformu üç ana bölümden oluşmaktadır: ZK-Rollups teknolojisini kullanan bir katman 2 otomatik piyasa yapıcısı (AMM) ve merkeziyetsiz borsa (DEX) olan ZKSwap, ZKSquare adında bir ödeme hizmeti ve ZKSea adında bir NFT pazarı.",
"aztec-description": "Aztec Ağı, Ethereum'daki ilk özel zk toplamasıdır ve merkeziyetsiz uygulamaların gizliliğe ve ölçeklendirmeye erişmesini sağlar.",
+ "starknet-description": "Starknet, bir Doğruluk Toplama Katman 2'sidir. Yüksek işlem hacmi, düşük gaz maliyeti sağlar ve güvenliği Ethereum Katman 1 seviyesinde tutar.",
"layer-2-note": "Not:",
"layer-2-ecosystem-portal": "Ekosistem Portalı",
"layer-2-token-lists": "Token listeleri",
"layer-2-explore": "Keşfet",
- "page-dapps-ready-button": "Başla"
+ "page-dapps-ready-button": "Başla",
+ "layer-2-information": "Bilgi",
+ "layer-2-wallet-managers": "Cüzdan yöneticileri"
}
diff --git a/src/intl/tr/page-learn.json b/src/intl/tr/page-learn.json
index 79e6d642048..f3db2887e1f 100644
--- a/src/intl/tr/page-learn.json
+++ b/src/intl/tr/page-learn.json
@@ -11,10 +11,10 @@
"hero-subtitle": "Ethereum dünyasına yönelik eğitici eğitim rehberiniz. Ethereum'un nasıl çalıştığını ve ona nasıl bağlanılacağını öğrenin. Bu sayfa teknik ve teknik olmayan makaleler, kılavuzlar ve kaynaklar içermektedir.",
"hero-button-lets-get-started": "Hadi başlayalım",
"what-is-crypto-1": "Muhtemelen kripto paraları, Bitcoin'i ve blok zinciri duymuş olabilirsiniz. Aşağıdaki bağlantılar bunların ne olduğunu ve Ethereum ile nasıl ilişkili olduklarını öğrenmenize yardımcı olacaktır.",
- "what-is-crypto-2": "Bitcoin gibi kripto paralar, herhangi birinin küresel şekilde para aktarmasını sağlar. Ethereum da bunu sağlar, ancak ayrıca kişilerin uygulamalar ve organizasyonlar oluşturmasını sağlayan kodlar çalıştırır. Hem dayanıklı hem de esnektir: Herhangi bir bilgisayar programı Ethereum üzerinde çalışabilir. Dahasını ve nasıl başlayacağınızı öğrenin:",
+ "what-is-crypto-2": "Bitcoin gibi kripto paralar, herkesin dünya genelinde para transferi yapmasına olanak tanır. Bu işi Ethereum da yapar ancak buna ek olarak insanların uygulamalar ve organizasyonlar oluşturmasını sağlayan kodları da çalıştırabilir. Hem dayanıklı hem de esnektir: Tüm bilgisayar programları Ethereum üzerinde çalışabilir. Daha fazla bilgi edinin ve nasıl başlayacağınızı öğrenin:",
"what-is-ethereum-card-title": "Ethereum Nedir?",
"what-is-ethereum-card-description": "Eğer yeniyseniz, Ethereum'un neden önemli olduğunu öğrenmek için buradan başlayın.",
- "what-is-ethereum-card-image-alt": "Ethereum'u temsil etmesi amaçlanan bir pazara bakan bir kişi görseli.",
+ "what-is-ethereum-card-image-alt": "Ethereum'u temsil eden bir pazara bakan kişiye ait görsel.",
"what-is-eth-card-title": "ETH nedir?",
"what-is-eth-description": "Ether (ETH), Ethereum ağına ve uygulamalarına güç veren para birimidir.",
"what-is-web3-card-title": "Web3 nedir?",
@@ -57,7 +57,7 @@
"dao-card-title": "Merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO'lar)",
"dao-card-description": "Bir patron olmadan işleri koordine etmenin yeni yollarını sağlama.",
"dao-card-button": "DAO'lar Nedir?",
- "dapp-card-title": "Merkezi olmayan uygulamalar (dapps)",
+ "dapp-card-title": "Merkeziyetsiz uygulamalar (dapp'ler)",
"dapp-card-description": "Eşler arası servislerin dijital ekonomisini oluşturma.",
"dapp-card-button": "dapp'leri keşfet",
"emerging-use-cases-title": "Yeni ortaya çıkan kullanım alanları",
@@ -91,7 +91,7 @@
"ethereum-community-description": "Ethereum başarısını inanılmaz şekilde adanmış topluluğuna borçludur. Binlerce ilham verici ve hevesli kişi Ethereum'un vizyonunu ileri götürmeye yardımcı olur ve aynı zamanda ağa, hisseleme ve yönetişim aracılığıyla güvenlik sağlarlar. Gelin ve bize katılın!",
"community-hub-card-title": "Topluluk merkezi",
"community-hub-card-description": "Topluluğumuz her türlü öz geçmişe sahip insanı barındırır.",
- "community-hub-card-alt": "Birlikte çalışan bir grup yaratıcı insan toplulugu görseli.",
+ "community-hub-card-alt": "Birlikte çalışan bir grup inşaatçıya ait görsel.",
"community-hub-card-button": "Daha fazlasını keşfet",
"get-involved-card-title": "Nasıl dahil olabilirim?",
"get-involved-card-description": "Siz (evet, siz!) Ethereum topluluğuna katkı sağlamaya davetlisiniz.",
@@ -99,25 +99,25 @@
"online-communities-card-description": "Çevrimiçi topluluklar, daha spesifik sorular sormak veya dahil olmak için harika bir fırsat sunar.",
"online-communities-card-button": "Toplulukları keşfet",
"books-about-ethereum": "Ethereum üzerine kitaplar",
- "proof-of-stake-title": "Hisse İspatı",
+ "proof-of-stake-title": "Proof of Stake",
"proof-of-stake-description": "13 Eylül 2022 - Vitalik Buterin, Nathan Schneider",
- "cryptopians-title": "Kriptopyalılar",
+ "cryptopians-title": "The Cryptopians",
"cryptopians-description": "22 Şubat 2022 - Laura Shin",
- "out-of-the-ether-title": "Ether'den Çıkış",
+ "out-of-the-ether-title": "Out of the Ether",
"out-of-the-ether-description": "29 Eylül 2020 - Matthew Leising",
- "the-infinite-machine-title": "Sonsuz Makine",
+ "the-infinite-machine-title": "The Infinite Machine",
"the-infinite-machine-description": "14 Temmuz 2020 - Camila Russo",
- "mastering-ethereum-title": "Ethereum'da Uzmanlaşmak",
+ "mastering-ethereum-title": "Mastering Ethereum",
"mastering-ethereum-description": "23 Aralık 2018 – Andreas M. Antonopoulos, Dr. Gavin Wood",
"podcasts-about-ethereum": "Ethereum üzerine podcastler",
- "bankless-title": "Bankasız",
+ "bankless-title": "Bankless",
"bankless-description": "Kripto finans için bir rehber",
- "zeroknowledge-title": "Sıfır Bilgi",
+ "zeroknowledge-title": "Zero Knowledge",
"zeroknowledge-description": "Gelişmekte olan merkeziyetsiz ağa ve bunu oluşturan topluluğa güç verecek teknolojinin derinliklerine iner",
- "green-pill-title": "Yeşil Hap",
+ "green-pill-title": "Green Pill",
"green-pill-description": "Dünya için pozitif dışsallıklar oluşturan kriptoekonomik sistemleri keşfeder",
- "unchained-title": "Zincirsiz",
+ "unchained-title": "Unchained",
"unchained-description": "Merkeziyetsiz interneti inşa eden insanlara, geleceğimizin temelini oluşturabilecek bu teknolojinin ayrıntılarına ve düzenleme, güvenlik ve gizlilik gibi kriptodaki en zorlu konulardan bazılarını derinlemesine inceler",
- "the-daily-gwei-title": "Günlük Gwei",
+ "the-daily-gwei-title": "The Daily Gwei",
"the-daily-gwei-description": "Ethereum haber özetleri, güncellemeleri ve analizleri"
}
diff --git a/src/intl/tr/page-run-a-node.json b/src/intl/tr/page-run-a-node.json
index 4de3c4e2c8a..935d2f017da 100644
--- a/src/intl/tr/page-run-a-node.json
+++ b/src/intl/tr/page-run-a-node.json
@@ -60,7 +60,7 @@
"page-run-a-node-getting-started-software-section-1-link": "Bir Ethereum düğümü başlatın",
"page-run-a-node-getting-started-software-section-2": "Artık kullanıcılara düğümlerini yönetirken uygulama benzeri bir deneyim sunan ücretsiz ve açık kaynaklı bir yazılım olan DAppNode var.",
"page-run-a-node-getting-started-software-section-3a": "Sadece birkaç dokunuşla düğümünüzü çalışır duruma getirebilirsiniz.",
- "page-run-a-node-getting-started-software-section-3b": "DAppNode, kullanıcıların komut satırına dokunmaya gerek kalmadan tam düğümlerin yanı sıra dapp'leri ve diğer P2P ağlarını çalıştırmasını kolaylaştırır. Bu, herkesin katılmasını ve daha merkezi olmayan bir ağ oluşturmasını kolaylaştırır.",
+ "page-run-a-node-getting-started-software-section-3b": "DAppNode, kullanıcıların komut satırına dokunmaya gerek kalmadan hem tam düğümleri hem de merkeziyetsiz uygulamaları ve diğer P2P ağlarını çalıştırmasını kolaylaştırır. Bu, sürece herkesin katılarak daha merkezi olmayan bir ağ oluşturmasını kolaylaştırır.",
"page-run-a-node-getting-started-software-title": "Bölüm 2: Yazılım",
"page-run-a-node-glyph-alt-terminal": "Terminal glifi",
"page-run-a-node-glyph-alt-phone": "Telefon dokundurma glifi",
@@ -78,7 +78,6 @@
"page-run-a-node-hero-header": "Tüm kontrolü elinize alın. Kendi düğümünüzü çalıştırın.",
"page-run-a-node-hero-subtitle": "Ağın güvenliğini sağlamaya yardımcı olurken tamamen egemen olun. Ethereum olun.",
"page-run-a-node-hero-cta-1": "Daha fazla bilgi edinin",
- "page-run-a-node-hero-cta-2": "Hadi başlayalım!",
"page-run-a-node-install-manually-title": "Manuel kurulum",
"page-run-a-node-install-manually-1": "Daha teknik bir kullanıcıysanız ve kendi cihazınızı oluşturmaya karar verdiyseniz, DAppNode herhangi bir bilgisayardan indirilebilir ve bir USB sürücüsü aracılığıyla yeni bir SSD'ye yüklenebilir.",
"page-run-a-node-meta-description": "Bir Ethereum düğümünün ne, neden ve nasıl çalıştırılacağınıza dair bir giriş.",
@@ -93,8 +92,6 @@
"page-run-a-node-privacy-3": "Ayrıca, kötü niyetli bir düğüm geçersiz bir işlemi dağıtırsa, düğümünüz bunu dikkate almaz. Her işlem kendi makinenizde yerel olarak doğrulanır, bu nedenle kimseye güvenmeniz gerekmez.",
"page-run-a-node-rasp-pi-title": "Raspberry Pi (ARM işlemci) hakkında bir not",
"page-run-a-node-rasp-pi-description": "Raspberry Pi'ler, hafif ve uygun fiyatlı bilgisayarlardır ancak düğümünüzün performansını etkileyebilecek sınırlamaları vardır. Şu anda staking için önerilmese de, bunlar 4-8 GB kadar az RAM ile kişisel kullanım için bir düğüm çalıştırmak için mükemmel ve ucuz bir seçenek olabilir.",
- "page-run-a-node-rasp-pi-note-1-link": "ARM üzerinde DAppNode",
- "page-run-a-node-rasp-pi-note-1-description": "Bir Raspberry Pi üzerinde DAppNode çalıştırmayı planlıyorsanız bu talimatlara bakın",
"page-run-a-node-rasp-pi-note-2-link": "ARM belgelerinde Ethereum",
"page-run-a-node-rasp-pi-note-2-description": "Raspberry Pi'de komut satırı aracılığıyla nasıl düğüm kurulacağını öğrenin",
"page-run-a-node-rasp-pi-note-3-link": "Raspberry Pi ile bir düğüm çalıştırın",
@@ -126,8 +123,8 @@
"page-run-a-node-what-3-subtitle": "Çevrimiçiyken.",
"page-run-a-node-what-3-text": "Bir Ethereum düğümünü çalıştırmak ilk başta karmaşık gelebilir, ancak bu yalnızca internete bağlıyken bir bilgisayarda sürekli olarak istemci yazılımı çalıştırma eylemidir. Çevrimdışıyken, düğümünüz tekrar çevrimiçi olana ve en son değişiklikleri yakalayana kadar etkin olmayacaktır.",
"page-run-a-node-who-title": "Bir düğümü kimler çalıştırmalı?",
- "page-run-a-node-who-preview": "Hey! Düğümler sadece hisse ispatı doğrulayıcıları için değildir. Herkes bir düğüm çalıştırabilir - hatta ETH'ye bile ihtiyacınız yoktur.",
- "page-run-a-node-who-copy-1": "Bir düğüm çalıştırmak için ETH hisselemenize gerek yoktur. Aslında, Ethereum'daki diğer düğümler, doğrulayıcıları sorumlu tutar.",
+ "page-run-a-node-who-preview": "Herkes! Düğümler sadece hisse ispatı doğrulayıcıları için değildir. Düğümleri herkes çalıştırabilir; hatta ETH'ye bile ihtiyacınız yoktur.",
+ "page-run-a-node-who-copy-1": "Düğüm çalıştırmak için ETH hisselemenize gerek yoktur. Aslında, doğrulayıcıları sorumlu tutan Ethereum üzerindeki diğer tüm düğümlerdir.",
"page-run-a-node-who-copy-2": "Doğrulayıcıların kazandığı finansal ödülleri alamayabilirsiniz, ancak bir düğüm çalıştırmanın, herhangi bir Ethereum kullanıcısının göz önünde bulundurması gereken gizlilik, güvenlik, üçüncü taraf sunuculara daha az bağlılık, sansür direnci ve ağın iyileştirilmiş sağlığı ve merkeziyetsizliği dahil olmak üzere birçok başka faydası vardır.",
"page-run-a-node-who-copy-3": "Kendi düğümünüz olması, üçüncü bir tarafça sağlanan ağın durumuyla ilgili bilgilere güvenmeniz gerekmediği anlamına gelir.",
"page-run-a-node-who-copy-bold": "Güvenmeyin. Doğrulayın.",
diff --git a/src/intl/tr/page-stablecoins.json b/src/intl/tr/page-stablecoins.json
index 0e5a9d125e8..f940b68c949 100644
--- a/src/intl/tr/page-stablecoins.json
+++ b/src/intl/tr/page-stablecoins.json
@@ -39,7 +39,7 @@
"page-stablecoins-accordion-less": "Daha az",
"page-stablecoins-accordion-more": "Daha fazla",
"page-stablecoins-accordion-requirements": "İhtiyacınız olanlar",
- "page-stablecoins-accordion-swap-dapp-intro": "Halihazırda ETH'niz ve bir cüzdanınız varsa, sabit paraları takas etmek için merkezi olmayan bu uygulamaları kullanabilirsiniz.",
+ "page-stablecoins-accordion-swap-dapp-intro": "Halihazırda ETH'niz ve bir cüzdanınız varsa, bu merkeziyetsiz uygulamaları kullanarak sabit para takası yapabilirsiniz.",
"page-stablecoins-accordion-swap-dapp-link": "Merkeziyetsiz borsalar hakkında daha fazlası",
"page-stablecoins-accordion-swap-dapp-title": "Token takas etmek için merkezi olmayan uygulamalar",
"page-stablecoins-accordion-swap-editors-tip": "Düzenleyici ipuçları",
@@ -56,6 +56,7 @@
"page-stablecoins-algorithmic-con-1": "Algoritmaya güvenmeniz (veya onu okuyabilmeniz) gerekir.",
"page-stablecoins-algorithmic-con-2": "Para bakiyeniz toplam arza göre değişecektir.",
"page-stablecoins-algorithmic-description": "Bu sabit paralar başka bir varlık tarafından desteklenmez. Bunun yerine bir algoritma, fiyat istenen değerin altına düşerse token satacak ve değer istenen miktarın üzerine çıkarsa token tedarik edecektir. Dolaşımdaki bu token'ların sayısı düzenli olarak değiştiği için sahip olduğunuz token sayısı değişecek ancak her zaman payınızı yansıtacaktır.",
+ "page-stablecoins-algorithmic-disclaimer": "Algoritmik sabit paralar deneysel teknolojilerdir. Kullanmadan önce risklerini araştırıp öğrenin.",
"page-stablecoins-algorithmic-pro-1": "Teminata gerek yoktur.",
"page-stablecoins-algorithmic-pro-2": "Halka açık bir algoritmayla kontrol edilir.",
"page-stablecoins-bank-apy": "%0.05",
@@ -63,7 +64,7 @@
"page-stablecoins-bank-apy-source-link": "Kaynak",
"page-stablecoins-bitcoin-pizza": "Kötü şöhretli Bitcoin pizzası",
"page-stablecoins-bitcoin-pizza-body": "2010 yılında bir kişi 10.000 bitcoin karşılığında 2 pizza satın aldı. O zamanlar yaklaşık değeri 41 USD değerindeydi. Bugünün piyasasında bu milyonlarca dolar. Ethereum'un tarihinde buna benzer birçok pişmanlık verici işlem var. Sabit paralar bu sorunu çözer, böylece pizzanızın tadını çıkarabilir ve ETH'nizi elinizde tutabilirsiniz.",
- "page-stablecoins-category-dashboard-and-education": "Panel we Umumyýet",
+ "page-stablecoins-category-dashboard-and-education": "Gösterge Paneli & Eğitim",
"page-stablecoins-coin-price-change": "Para fiyat değişikliği (son 30 gün)",
"page-stablecoins-crypto-backed": "Kripto destekli",
"page-stablecoins-crypto-backed-con-1": "Fiat-destekli sabit paralardan daha az stabil.",
@@ -117,10 +118,10 @@
"page-stablecoins-stablecoins-dapp-description-2": "Sabit para ödünç verin, faiz ve Compound'un kendi tokeni olan $COMP kazanın.",
"page-stablecoins-stablecoins-dapp-description-3": "Dai ve USDC'nizden faiz kazanabileceğiniz bir ticaret platformu.",
"page-stablecoins-stablecoins-dapp-description-4": "Dai'yi kurtarmak için tasarlanmış bir uygulama.",
- "page-stablecoins-stablecoins-feature-1": "Sabit paralar globaldir ve internet üzerinden gönderilebilir. Bir Ethereum hesabınız olduğunda bunları almak veya göndermek kolaydır.",
+ "page-stablecoins-stablecoins-feature-1": "Sabit paralar küreseldir ve internet üzerinden gönderilebilir. Bir Ethereum hesabınız varsa sabit para almak veya göndermek kolaydır.",
"page-stablecoins-stablecoins-feature-2": "Sabit paralara olan talep yüksektir, bu nedenle kendinizinkini ödünç vererek faiz kazanabilirsiniz. Kredi vermeden önce risklerin farkında olduğunuzdan emin olun.",
- "page-stablecoins-stablecoins-feature-3": "Sabit paralar, ETH ve diğer Ethereum tokenleri ile değiştirilebilir. Pek çok merkezi olmayan uygulama sabit paralara güveniyor.",
- "page-stablecoins-stablecoins-feature-4": "Sabit paralar kriptografi ile güvence altına alınır. Hiç kimse sizin adınıza sahte işlem yapamaz.",
+ "page-stablecoins-stablecoins-feature-3": "Sabit paralar, ETH ve diğer Ethereum jetonları ile değiştirilebilir. Pek çok merkeziyetsiz uygulama sabit paralara dayalı olarak geliştirilmiştir.",
+ "page-stablecoins-stablecoins-feature-4": "Sabit paralar kriptografi ile güvence altına alınmıştır. Hiç kimse sizin adınıza sahte işlem yapamaz.",
"page-stablecoins-stablecoins-meta-description": "Ethereum sabit paralara giriş: ne oldukları, nasıl elde edilecekleri ve neden önemli oldukları.",
"page-stablecoins-stablecoins-table-header-column-1": "Para Birimi",
"page-stablecoins-stablecoins-table-header-column-2": "Piyasa değeri",
@@ -129,7 +130,6 @@
"page-stablecoins-stablecoins-table-type-fiat-backed": "Resmi Para",
"page-stablecoins-stablecoins-table-type-precious-metals-backed": "Değerli madenler",
"page-stablecoins-table-error": "Sabit paralar yüklenemedi. Sayfayı yenilemeyi deneyin.",
- "page-stablecoins-table-loading": "Sabit para verileri yükleniyor...",
"page-stablecoins-title": "Sabit paralar",
"page-stablecoins-top-coins": "Piyasa değerine göre en iyi sabit paralar",
"page-stablecoins-top-coins-intro": "Piyasa değeri",
@@ -162,6 +162,7 @@
"loopring-logo": "Loopring logosu",
"makerdao-logo": "MakerDao logosu",
"matcha-logo": "Matcha logosu",
- "oasis-logo": "Oasis logosu",
- "uniswap-logo": "Uniswap logosu"
+ "summerfi-logo": "Summer.fi logosu",
+ "uniswap-logo": "Uniswap logosu",
+ "page-stablecoins-go-to": "Git"
}
diff --git a/src/intl/tr/page-staking.json b/src/intl/tr/page-staking.json
index 96ba217832a..a7bea86313c 100644
--- a/src/intl/tr/page-staking.json
+++ b/src/intl/tr/page-staking.json
@@ -1,35 +1,35 @@
{
"comp-withdrawal-comparison-current-title": "Mevcut paydaşlar",
"comp-withdrawal-comparison-current-li-1": "Bazı kullanıcılar başlarda hisseleme yatırımlarını ayarlarken para çekme adresi sağlamış olabilirler, bu kullanıcıların yapması gereken bir şey yok",
- "comp-withdrawal-comparison-current-li-2": "Paydaşların çoğu ilk yatırmada bir çekim adresi vermedi ve çekim bilgilerini güncellemeleri gerekecek. Hisseleme Başlama Noktası bunun nasıl yapılacağıyla ilgili yönergelere sahiptir",
+ "comp-withdrawal-comparison-current-li-2": "Paydaşların çoğu ilk yatırmada bir para çekme adresi vermedi ve para çekme bilgilerini güncellemeleri gerekecek. Hisseleme Başlama Noktası bunun nasıl yapılacağıyla ilgili yönergelere sahiptir",
"comp-withdrawal-comparison-current-p": "Hâlâ bilgilerinizi güncelleyip güncellememeniz gerektiğini görmek istiyorsanız buraya doğrulayıcı endeks numaranızı girebilirsiniz (bu istemci kayıtlarınızda bulunabilir):",
"comp-withdrawal-comparison-new-title": "Yeni paydaşlar (henüz para yatırılmayan)",
- "comp-withdrawal-comparison-new-li-1": "Varsayılan olarak, otomatik olarak ödül ödemelerini ve çekim fonksiyonelliğini aktif etmek isteyen yeni paydaşlar Hisseleme Yatırım CLI aracını kullanarak doğrulayıcı anahtarlarını oluştururken kontrol ettikleri bir Ethereum çekim adresi sağlamalıdır",
+ "comp-withdrawal-comparison-new-li-1": "Varsayılan olarak, otomatik olarak ödül ödemelerini ve para çekme fonksiyonelliğini aktif etmek isteyen yeni paydaşlar Hisseleme Yatırım CLI aracını kullanarak doğrulayıcı anahtarlarını oluştururken kontrol ettikleri bir Ethereum para çekme adresi sağlamalıdır",
"comp-withdrawal-comparison-new-li-2": "Mevduat zamanında gerekli değildir, ancak fonlarınızın kilidini açmak için bu anahtarları daha sonraki bir tarihte güncelleme ihtiyacını ortadan kaldırır",
"comp-withdrawal-comparison-new-p": "Hisseleme Başlama Noktası size hisselemeye uyumda rehberlik edecektir.",
"comp-withdrawal-comparison-new-link": "Hisseleme Başlama Noktasını ziyaret edin",
"comp-withdrawal-credentials-placeholder": "Doğrulayıcı dizini",
"comp-withdrawal-credentials-error": "Hay aksi! Doğrulayıcı dizin numarasını kontrol edip tekrar deneyin.",
"comp-withdrawal-credentials-upgraded-1": "Doğrulayıcı indeksi {{validatorIndex}} ödül kazanmak için hazır!",
- "comp-withdrawal-credentials-upgraded-2": "Yürütme adresine bağlı çekim kimlik bilgileri:",
+ "comp-withdrawal-credentials-upgraded-2": "Yürütme adresine bağlı para çekme kimlik bilgileri:",
"comp-withdrawal-credentials-not-upgraded-1": "Bu doğrulayıcı yükseltilmelidir.",
- "comp-withdrawal-credentials-not-upgraded-1-testnet": "Bu Holesky test ağı doğrulayıcısı yükseltilmelidir.",
+ "comp-withdrawal-credentials-not-upgraded-1-testnet": "Bu Holesky test ağı doğrulayıcısının yükseltilmesi gerekiyor.",
"comp-withdrawal-credentials-not-upgraded-2": "Nasıl yükseltileceği üzerine talimatlar mevcut olarak Hisseleme Başlama Noktası'nda bulunabilir",
"comp-withdrawal-credentials-verify-mainnet": "Ana ağda doğrula",
"comp-withdrawal-credentials-verify-holesky": "Holesky'de doğrula",
"page-staking-withdrawals-when": "Sevk edildi!",
"page-staking-image-alt": "Stake başlama noktası için Gergedan maskotun resmi.",
"page-staking-benefits-1-title": "Ödüller kazanın",
- "page-staking-benefits-1-description": "Ağın fikir birliğine varmasına yardımcı olan eylemler için ödüller verilir. İşlemleri düzgün bir şekilde yeni bloklara bölen ve diğer doğrulayıcıların çalışmalarını kontrol eden yazılımı çalıştırdığınız için ödüller alacaksınız, çünkü zincirin güvenli bir şekilde çalışmasını sağlayan şey budur.",
+ "page-staking-benefits-1-description": "Ağın mutabakata varmasına yardımcı olan eylemler için ödüller verilir. İşlemleri düzgün bir şekilde yeni bloklara bölen ve diğer doğrulayıcıların çalışmalarını kontrol eden yazılımı çalıştırdığınız için ödüller alırsınız, çünkü zincirin güvenli bir şekilde çalışmaya devam etmesini sağlayan şey budur.",
"page-staking-benefits-2-title": "Daha iyi güvenlik",
"page-staking-benefits-2-description": "Daha fazla ETH stake edildiğinden, ağın çoğunluğunu kontrol etmek için daha fazla ETH gerektirdiğinden, ağ saldırılara karşı güçlenir. Tehdit olmak için doğrulayıcıların çoğunu elinizde tutmanız gerekir, bu da sistemdeki ETH'nin çoğunu kontrol etmeniz gerektiği anlamına gelir - bu çok fazla!",
"page-staking-benefits-3-title": "Daha sürdürülebilir",
"page-staking-benefits-3-description": "Paydaşların ağı korumada yer alması için enerji yoğunluklu iş ispatlı hesaplama yapmasına gerek duymaması hisseleme düğümlerinin çok az enerji kullanarak nispeten gözterişsiz yazılım üzerinde çalışabileceği anlamına gelir.",
"page-staking-benefits-3-link": "Ethereum'un enerji tüketimi hakkında daha fazlası",
- "page-staking-description": "Hisseleme, doğrulayıcı yazılımını etkinleştirmek için 32 ETH yatırma işlemidir. Bir doğrulayıcı olarak; verileri depolamaktan, işlemleri gerçekleştirmekten ve blok zincire yeni bloklar eklemekten siz sorumlu olursunuz. Bu, Ethereum'u herkes için güvende tutar ve bu süreçte size yeni ETH kazandırır.",
+ "page-staking-description": "Hisseleme, doğrulayıcı yazılımını etkinleştirmek için 32 ETH yatırma işlemidir. Bir doğrulayıcı olarak; verileri depolamaktan, işlemleri gerçekleştirmekten ve blokzincire yeni bloklar eklemekten siz sorumlu olursunuz. Bu, Ethereum'u herkes için güvenli tutar ve bu süreçte size yeni ETH'ler kazandırır.",
"page-staking-hero-title": "ETH'nizi stake etme",
"page-staking-hero-header": "Ethereum'u güvence altına alırken ödüller kazanın",
- "page-staking-hero-subtitle": "Staking, Ethereum ekosistemi için bir kamu yararıdır. Herhangi bir miktarda ETH'ye sahip herhangi bir kullanıcı, ağın güvenliğini sağlamaya ve bu süreçte ödüller kazanmaya yardımcı olabilir.",
+ "page-staking-hero-subtitle": "Herhangi bir miktarda ETH'ye sahip herhangi bir kullanıcı, ağın güvenliğini sağlamaya yardımcı olup bu süreçte ödüller kazanabilir.",
"page-staking-dropdown-home": "Staking Ana Sayfa",
"page-staking-dropdown-solo": "Tekli staking",
"page-staking-more-on-solo": "Solo stake etme hakkında daha fazla bilgi",
@@ -44,7 +44,6 @@
"page-staking-more-on-pools": "Havuzlu stake etme hakkında daha fazlası",
"page-staking-learn-more-pools": "Havuzlanmış stake etme hakkında daha fazla bilgi edinin",
"page-staking-section-what-title": "Staking nedir?",
- "page-staking-section-what-link": "Nasıl ETH elde edeceğini öğren",
"page-staking-section-why-title": "ETH'nizi neden stake etmelisiniz?",
"page-staking-section-why-p1": "Her şey ne kadar stake yapmak istediğinize bağlı. Kendi doğrulayıcınızı etkinleştirmek için 32 ETH'ye ihtiyacınız olacak, ancak daha az stake yapmak da mümkün.",
"page-staking-section-why-p2": "Aşağıdaki seçeneklere göz atın ve sizin için, ağ için en iyi olanı seçin.",
@@ -71,15 +70,15 @@
"page-staking-hierarchy-pools-pill-3": "Basit tut",
"page-staking-hierarchy-pools-pill-4": "Popüler",
"page-staking-hierarchy-pools-p1": "32 ETH'ye sahip olmayan veya bunu konuda kendini rahat hisseden kullanıcılara yardımcı olmak için artık çeşitli havuzlama çözümleri mevcuttur.",
- "page-staking-hierarchy-pools-p2": "Bu seçeneklerin çoğu, stake edilen ETH'nizi temsil eden bir ERC-20 likidite tokenini içeren 'likit staking' olarak bilinenleri içerir.",
- "page-staking-hierarchy-pools-p3": "Likit staking, kolay ve her zaman çıkmayı sağlar ve staking'i token takası kadar basit hale getirir. Bu seçenek ayrıca kullanıcıların varlıklarının velayetini kendi Ethereum cüzdanlarında tutmalarına olanak tanır.",
+ "page-staking-hierarchy-pools-p2": "Bu seçeneklerin çoğu, hisselenen ETH'nizi temsil eden bir ERC-20 likidite jetonunu ifade eden ve \"likit hisseleme\" olarak bilinen yöntemi içerir.",
+ "page-staking-hierarchy-pools-p3": "Likit hisseleme, dilediğiniz zaman kolayca çıkış yapmanızı mümkün kılar ve hisseleme işlemini bir jeton takası kadar basit hale getirir. Bu seçenek ayrıca kullanıcıların varlıklarını kendi Ethereum cüzdanlarında saklamalarına olanak tanır.",
"page-staking-hierarchy-pools-p4": "Havuzlanmış staking, Ethereum ağına özgü değildir. Üçüncü taraflar bu çözümleri oluşturuyor ve kendi risklerini taşıyorlar.",
"page-staking-hierarchy-cex-h2": "Merkezi borsalar",
"page-staking-hierarchy-cex-pill-1": "En az etkili",
"page-staking-hierarchy-cex-pill-2": "En yüksek güven varsayımları",
"page-staking-hierarchy-cex-p1": "ETH'yi kendi cüzdanınızda tutmak konusunda henüz rahat değilseniz, birçok merkezi borsa staking hizmeti sunar. Minimum gözetim veya çaba ile ETH varlıklarınızdan bir miktar getiri elde etmenize izin vermek için bir geri dönüş olabilirler.",
"page-staking-hierarchy-cex-p2": "Buradaki takas, merkezi sağlayıcıların çok sayıda doğrulayıcı çalıştırmak için büyük ETH havuzlarını birleştirmesidir. Bu, ağ ve kullanıcıları için tehlikeli olabilir, çünkü büyük bir merkezi hedef ve başarısızlık noktası oluşturarak ağı saldırılara veya hatalara karşı daha savunmasız hale getirir.",
- "page-staking-hierarchy-cex-p3": "Kendi anahtarlarınızı tutmakta kendinizi rahat hissetmiyorsanız, sorun değil. Bu seçenekler sizin için burada. Bu arada, fonlarınız üzerinde gerçek mülkiyeti nasıl alacağınızı öğrenmeye başlayabileceğiniz cüzdanlar sayfamıza göz atmayı düşünün. Hazır olduğunuzda, geri gelin ve sunulan kendi kendine saklama havuzlu bahis hizmetlerinden birini deneyerek bahis oyununuzun seviyesini yükseltin.",
+ "page-staking-hierarchy-cex-p3": "Kendi anahtarlarınızı tutma konusunda kendinizi rahat hissetmiyorsanız sorun değil. Bu seçenekler yardıma hazır. Bu arada, varlıklarınızın gerçek mülkiyetini nasıl alabileceğinizi öğrenmek için cüzdanlar sayfamıza göz atmayı düşünebilirsiniz. Hazır olduğunuzda tekrar gelip bireysel saklama olanağı sunan havuzlu hisseleme hizmetlerinden birini deneyerek hisseleme konusunda kendinizi geliştirebilirsiniz.",
"page-staking-hierarchy-subtext": "Fark etmiş olabileceğiniz gibi, Ethereum staking'e katılmanın birçok yolu vardır. Bu yollar çok çeşitli kullanıcıları hedefler ve nihayetinde her biri benzersizdir ve riskler, ödüller ve güven varsayımları açısından farklılık gösterir. Bazıları diğerlerinden daha merkezi olmayan, savaşta test edilmiş ve/veya risklidir. Uzaydaki popüler projeler hakkında bazı bilgiler veriyoruz, ancak ETH'yi herhangi bir yere göndermeden önce her zaman kendi araştırmanızı yapın.",
"page-staking-comparison-solo-saas": "SaaS sağlayıcılarında hala 32 ETH yatırmanız gerekir, ancak donanım çalıştırmanız gerekmez. Genellikle doğrulayıcı anahtarlarınıza erişiminiz vardır, ancak operatörün doğrulayıcınız adına hareket edebilmesi için imzalama anahtarlarınızı da paylaşmanız gerekir. Bu, kendi donanımınızı çalıştırırken mevcut olmayan bir güven katmanı sunar ve evde tek başına staking'den farklı olarak SaaS, düğümlerin coğrafi dağılımına pek yardımcı olmaz. Donanım işletiminden rahatsızsanız ancak yine de 32 ETH stake etmek istiyorsanız, bir SaaS sağlayıcısı kullanmak sizin için iyi bir seçenek olabilir.",
"page-staking-comparison-solo-pools": "Solo hisseleme, bir havuzlama hizmetiyle hisseleme yapmaktan çok daha fazla dahil, ancak ETH ödüllerine tam erişim ve doğrulayıcınızın kurulumu ve güvenliği üzerinde tam kontrol sunar. Havuzlanmış bahis, giriş için önemli ölçüde daha düşük bir engele sahiptir. Kullanıcılar küçük miktarlarda ETH stake edebilir, doğrulayıcı anahtarlar oluşturmaları gerekmez ve standart bir internet bağlantısının ötesinde herhangi bir donanım gereksinimi yoktur. Likidite token'ları, protokol düzeyinde etkinleştirilmeden önce bahisten çıkma olanağı sağlar. Bu özelliklerle ilgileniyorsanız, havuzlanmış bahis iyi bir seçim olabilir.",
@@ -153,7 +152,7 @@
"page-staking-launchpad-widget-mainnet-label": "Anaağ",
"page-staking-launchpad-widget-mainnet-start": "Mainnet'te stake yapmaya başlayın",
"page-staking-launchpad-widget-span": "Ağ seçin",
- "page-staking-launchpad-widget-p1": "Tek başına doğrulayıcıların, fonları riske atmadan önce Holesky test ağında operasyonel becerilerini ve kurulumlarını test etmeleri beklenir. Ağın güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için bir azınlık istemcisi seçmenin önemli olduğunu unutmayın.",
+ "page-staking-launchpad-widget-p1": "Tekli doğrulayıcıların, fonları riske atmadan önce Holesky test ağında operasyonel becerilerini ve kurulumlarını test etmeleri beklenir. Ağın güvenliğini iyileştirdiği ve riskinizi sınırladığı için bir azınlık istemcisi seçmenin önemli olduğunu unutmayın.",
"page-staking-launchpad-widget-p2": "Bu konuda rahatsanız yalnızca Hisseleme Başlama Noktası'nı kullanarak komut satırından gereken her şeyi ayarlayabilirsiniz.",
"page-staking-launchpad-widget-p3": "İşleri kolaylaştırmak için, istemcilerinizi kolaylıkla kurmak için Staking Launchpad'in yanı sıra size yardımcı olabilecek aşağıdaki araç ve kılavuzlardan bazılarına göz atın.",
"page-staking-launchpad-widget-link": "Yazılım araçları ve kılavuzu",
@@ -174,8 +173,8 @@
"page-staking-section-comparison-saas-rewards-li1": "Genellikle tam protokol ödülleri eksi düğüm işlemleri için aylık ücret içerir",
"page-staking-section-comparison-saas-rewards-li2": "Doğrulayıcı istemcinizi kolayca takip etmek için genellikle mevcut olan gösterge tabloları",
"page-staking-section-comparison-pools-rewards-li1": "Havuzlanan stake edenler, seçilen havuzlanmış stake etme yöntemine bağlı olarak ödülleri farklı şekilde tahakkuk ettirir",
- "page-staking-section-comparison-pools-rewards-li2": "Birçok havuzlanmış stake hizmeti, stake edilen ETH'nizi ve doğrulayıcı ödüllerinden payınızı temsil eden bir veya daha fazla likidite tokeni sunar",
- "page-staking-section-comparison-pools-rewards-li3": "Likidite tokenleri kendi cüzdanınızda tutulabilir, DeFi'de kullanılabilir ve ayrılmaya karar verirseniz satılabilir",
+ "page-staking-section-comparison-pools-rewards-li2": "Birçok havuzlu hisseleme hizmeti, hisselenmiş ETH'nizi ve doğrulayıcı ödüllerinden alacağınız payı temsil eden bir veya daha fazla likidite jetonu sunar",
+ "page-staking-section-comparison-pools-rewards-li3": "Likidite jetonlarını kendi cüzdanınızda tutabilir, DeFi'de kullanabilir ve çıkış yapmaya karar verirseniz satabilirsiniz",
"page-staking-section-comparison-risks-title": "Riskler",
"page-staking-section-comparison-solo-risks-li1": "ETH'niz hissede",
"page-staking-section-comparison-solo-risks-li2": "Çevrimdışı olma durumunda ETH'ye mal olan cezalar var",
@@ -183,12 +182,12 @@
"page-staking-section-comparison-saas-risks-li1": "Solo stake etme ile aynı riskler ve hizmet sağlayıcının karşı taraf riski",
"page-staking-section-comparison-saas-risks-li2": "İmzalama anahtarlarınızın kullanımı, kötü niyetli davranabilecek başka birine emanet edilmiştir",
"page-staking-section-comparison-pools-risks-li1": "Riskler kullanılan yönteme göre değişiklik gösterir",
- "page-staking-section-comparison-pools-risks-li2": "Genel olarak riskler, karşı taraf, akıllı sözleşme ve icra riskinin bir kombinasyonundan oluşur",
+ "page-staking-section-comparison-pools-risks-li2": "Genel olarak riskler, karşı taraf, akıllı sözleşme ve yürütme riskinin bir kombinasyonundan oluşur",
"page-staking-section-comparison-requirements-title": "Gereksinimler",
- "page-staking-section-comparison-solo-requirements-li1": "32 ETH yatırmanız gerekir",
- "page-staking-section-comparison-solo-requirements-li2": "İnternete bağlıyken hem Ethereum yürütüm istemcisi hem de konsensus istemcisi çalıştıran donanımı koruyun",
- "page-staking-section-comparison-solo-requirements-li3": "Hisseleme Başlama Noktası , süreç ve donanım gereksinimleri konusunda size yol gösterecek",
- "page-staking-section-comparison-saas-requirements-li1": "32 ETH yatırın ve anahtarlarınızı destekle oluşturun",
+ "page-staking-section-comparison-solo-requirements-li1": "32 ETH yatırmanız gerekir",
+ "page-staking-section-comparison-solo-requirements-li2": "İnternete bağlıyken hem Ethereum yürütüm istemcisi hem defikir birliği istemcisi çalıştıran donanım bulundurun",
+ "page-staking-section-comparison-solo-requirements-li3": "Hisseleme Başlama Noktası , süreç ve donanım gereksinimleri konusunda size yol gösterecektir",
+ "page-staking-section-comparison-saas-requirements-li1": "32 ETH yatırın ve yardım alarak anahtarlarınızı oluşturun",
"page-staking-section-comparison-saas-requirements-li2": "Anahtarlarınızı güvenli bir şekilde saklayın",
"page-staking-section-comparison-saas-requirements-li3": "Gerisi halledilir, ancak belirli hizmetler değişebilir",
"page-staking-section-comparison-pools-requirements-li1": "En düşük ETH gereksinimleri, bazı projeler 0,01 ETH kadar az gerektirir",
@@ -207,17 +206,14 @@
"page-staking-faq-5-question": "Kilitlenmiş ETH'mi ne zaman çekebilirim?",
"page-staking-faq-5-answer-p1": "Hemen şimdi! Paydaşlar eğer isterlerse doğrulayıcı bakiyelerinden ödüllerini ve/veya prensip depozitolarını çekebilirler.",
"page-staking-faq-5-answer-p2": "Paydaşlar aynı zamanda bloklar önerirken, ücret ve MEV olarak ödüller alacaktır, bu ödüller anında ayarlı ücret alıcı adresiyle mevcut olacaktır.",
- "page-staking-faq-5-answer-link": "Hisseleme para çekmeleri hakkında daha fazlası",
- "page-staking-further-reading-1-link": "Neden Hisse ispatı (Kas 2020)",
+ "page-staking-faq-5-answer-link": "Hisseleme para çekme işlemleri hakkında daha fazlası",
"page-staking-further-reading-author-vitalik-buterin": "Vitalik Buterin",
"page-staking-further-reading-2-link": "Serenity Tasarım Mantığı",
- "page-staking-further-reading-3-link": "Hisse İspatı SSS (Ara 2017)",
"page-staking-further-reading-4-link": "Eth2 Haberleri",
"page-staking-further-reading-4-author": "Ben Edgington",
"page-staking-further-reading-5-link": "Kesinleşme no. 33, Ethereum mutabakat katmanı- (Oca 2022)",
"page-staking-further-reading-5-author": "Danny Ryan",
"page-staking-further-reading-6-link": "Tasdikli Gönderiler",
- "page-staking-further-reading-7-link": "Beaconcha.in Bilgi Tabanı",
"page-staking-further-reading-8-link": "Beaconcha.in Topluluğu Tarafından Sağlanan Eğitim Materyalleri",
"page-staking-further-reading-9-link": "Ethereum Staking Başlama Noktası SSS",
"page-staking-further-reading-10-link": "EthStaker bilgi tabanı",
@@ -231,7 +227,10 @@
"page-staking-meta-description": "Ethereum stake etmeye genel bir bakış: riskler, ödüller, gereksinimler ve nereden yapılacağı.",
"page-staking-meta-title": "Ethereum stake etme",
"page-staking-withdrawals-important-notices": "Önemli bildiriler",
- "page-staking-withdrawals-important-notices-desc": "Çekim işlemleri henüz mevcut değil. Daha fazla bilgi için lütfen Eth2 Birleşimi ve birleşim sonrası SSS bölümünü okuyun.",
+ "page-staking-withdrawals-important-notices-desc": "Para çekme işlemleri henüz mevcut değil. Daha fazla bilgi için lütfen Eth2 Birleşimi ve birleşim sonrası SSS bölümünü okuyun.",
"page-upgrades-merge-btn": "Birleştirme hakkında ek bilgi",
- "subscribe-to-ef-blog": "Protokollerin en son duyurularını e-posta bildirimi olarak almak için EF Blokuna abone olun."
+ "subscribe-to-ef-blog": "Protokollerin en son duyurularını e-posta bildirimi olarak almak için EF Blokuna abone olun.",
+ "page-staking-comparison-with-other-options": "Diğer seçenekler ile karşılaştırma",
+ "page-staking-any-amount": "Herhangi bir miktar",
+ "page-staking-testnet": "test ağı"
}
diff --git a/src/intl/tr/page-wallets-find-wallet.json b/src/intl/tr/page-wallets-find-wallet.json
index c00951cd1a1..2c91eba3b31 100644
--- a/src/intl/tr/page-wallets-find-wallet.json
+++ b/src/intl/tr/page-wallets-find-wallet.json
@@ -1,17 +1,18 @@
{
"page-find-wallet-clear": "Filtreleri temizle",
- "page-find-wallet-desc-2": "Bu yüzden istediğiniz özelliklere göre cüzdanınızı seçin.",
- "page-find-wallet-description": "Cüzdanlar, beğenebileceğiniz birçok ek özelliğe sahiptir.",
+ "page-find-wallet-desc-2": "Cüzdanın ne olduğunu bilmiyor musunuz?",
+ "page-find-wallet-desc-2-wallets-link": "Cüzdanlar hakkında bilgi edinin.",
+ "page-find-wallet-description": "Cüzdanlar ETH'lerinizi depolar ve ve onlarla işlem yapmanızı sağlar. İhtiyaçlarınıza uygun çeşitli ürünlerden birini seçebilirsiniz.",
"page-find-wallet-last-updated": "Son güncelleme",
"page-find-wallet-meta-description": "İstediğiniz özelliklere göre Ethereum cüzdanlarını bulun ve karşılaştırın.",
"page-find-wallet-meta-title": "Bir Ethereum cüzdanı bulun",
- "page-find-wallet-title": "Cüzdan bul",
+ "page-find-wallet-title": "Cüzdanınızı seçin",
"page-find-wallet-try-removing": "Bir veya iki özelliği kaldırmayı deneyin",
"page-stake-eth": "ETH stake etme",
"page-find-wallet-open-source": "Açık kaynak",
"page-find-wallet-open-source-desc": "Açık kaynaklı yazılım, herkesin uygulamanın bütünlüğünü ve güvenliğini denetlemesine olanak tanır",
- "page-find-wallet-self-custody": "Kendi kendine velayet",
- "page-find-wallet-non-custodial": "Gözetim dışı",
+ "page-find-wallet-self-custody": "Emanet edilmeyen",
+ "page-find-wallet-non-custodial": "Kişisel sahiplik",
"page-find-wallet-non-custodial-desc": "Cüzdanlar sizin özel anahtarlarınızı kontrol etmez",
"page-find-wallet-hardware-wallet-support": "Donanımsal cüzdan desteği",
"page-find-wallet-hardware-wallet-support-desc": "Daha iyi güvenlik için donanım cüzdanına bağlanabilen cüzdanlar",
@@ -20,8 +21,8 @@
"page-find-wallet-nft-support": "NFT desteği",
"page-find-wallet-nft-support-desc": "NFT'lerinizi görüntülemeyi ve bunlarla etkileşim kurmayı destekleyen cüzdanlar",
"page-find-wallet-connect-to-dapps": "Merkezi olmayan uygulamalara bağlanın",
- "page-find-wallet-connect-to-dapps-desc": "Ethereum ağında yerleşik uygulamalara bağlanan cüzdanlar",
- "page-find-wallet-staking": "Stake etme",
+ "page-find-wallet-connect-to-dapps-desc": "WalletConnect'i ya da alternatiflerini destekleyen uygulamalara bağlanabilirsiniz",
+ "page-find-wallet-staking": "Hisseleme",
"page-find-wallet-staking-desc": "ETH'yi doğrudan cüzdandan stake edin",
"page-find-wallet-swaps": "Takaslar",
"page-find-wallet-swaps-desc": "ERC-20 jetonlarınızı doğrudan cüzdanda değiştirin",
@@ -41,14 +42,18 @@
"page-find-wallet-multisig-desc": "Bir işlemi yetkilendirmek için birden fazla imza gerektiren cüzdanlar",
"page-find-wallet-social-recovery": "Sosyal kurtarma",
"page-find-wallet-social-recovery-desc": "Vasilerin akıllı sözleşme cüzdanları için imzalama anahtarını değiştirmesine izin veren cüzdanlar",
+ "page-find-wallet-languages-supported": "Dil Desteği",
+ "page-find-wallet-languages-search-language": "Dil ara",
+ "page-find-wallet-popular-languages": "En popüler",
"page-find-wallet-features": "Özellikler",
"page-find-wallet-security": "Güvenlik",
"page-find-wallet-smart-contract": "Akıllı sözleşme",
+ "page-find-wallet-advanced": "Gelişmiş",
"page-find-wallet-check-out": "Göz atın",
"page-find-wallet-info-updated-on": "bilgi güncellendi",
"page-find-wallet-showing-all-wallets": "Tüm cüzdanlar gösteriliyor",
"page-find-wallet-showing": "Gösteriliyor ",
- "page-find-wallet-wallets": "cüzdanlar",
+ "page-find-wallet-wallets": " cüzdanlar",
"page-find-wallet-iOS": "iOS",
"page-find-wallet-android": "Android",
"page-find-wallet-linux": "Linux",
@@ -57,23 +62,30 @@
"page-find-wallet-chromium": "Chromium",
"page-find-wallet-firefox": "Firefox",
"page-find-wallet-hardware": "Donanım",
+ "page-find-wallet-personas-title": "Ne arıyorsunuz?",
"page-find-wallet-new-to-crypto-title": "Kriptoda yeni",
- "page-find-wallet-new-to-crypto-desc": "İlk cüzdanınızı arayan yeni bir kullanıcısınız",
+ "page-find-wallet-new-to-crypto-desc": "İlk defa işlem yapacak olan kullanıcı, başlangıç seviyesinde cüzdan arıyor.",
"page-find-wallet-nfts-title": "NFT'ler",
- "page-find-wallet-nfts-desc": "Sadece NFT'lerle ilgilenen birisiniz ve NFT desteği sunan bir cüzdan arıyorsunuz",
- "page-find-wallet-hodler-title": "Hodl",
- "page-find-wallet-hodler-desc": "Jetonları olan ve onlara dokunmak istemeyen birisiniz",
+ "page-find-wallet-nfts-desc": "Değiştirilemez jeton desteğine odaklanan cüzdanlar.",
+ "page-find-wallet-hodler-title": "Uzun süreli",
+ "page-find-wallet-hodler-desc": "Donanım cüzdanlarıyla pasif jeton tutma.",
"page-find-wallet-finance-title": "Finans",
- "page-find-wallet-finance-desc": "DeFi kullanan ve DeFi uygulamalarına bağlanmanıza izin veren bir cüzdan isteyen birisiniz",
+ "page-find-wallet-finance-desc": "DeFi uygulamalarının sık kullanımına odaklanan cüzdanlar.",
"page-find-wallet-developer-title": "Geliştirici",
- "page-find-wallet-developer-desc": "Geliştiricisiniz ve DApp'leri geliştirmeye ve test etmeye yardımcı olacak bir cüzdana ihtiyacınız var",
+ "page-find-wallet-developer-desc": "Merkeziyetsiz uygulamaları geliştirmeye ve test etmeye yardımcı olan cüzdanlar.",
"page-find-wallet-filters": "Filtreler",
"page-find-wallet-active": "aktif",
"page-find-wallet-footnote-1": "Bu sayfada listelenen cüzdanlar resmi onaylı değildir ve yalnızca bilgilendirme amaçlıdır.",
"page-find-wallet-footnote-2": "Açıklamaları, cüzdan projelerinin kendileri tarafından sağlanmıştır.",
- "page-find-wallet-footnote-3": "Bu sayfaya listeleme politikamıza göre ürün ekliyoruz. Bir cüzdan eklememizi isterseniz, GitHub ile iletişime geçin.",
+ "page-find-wallet-footnote-3": "Bu sayfaya listeleme politikamıza göre ürün ekliyoruz. Cüzdan eklememizi istiyorsanız, GitHub'da bir destek talebi oluşturun.",
"page-find-wallet-mobile": "Mobil",
"page-find-wallet-desktop": "Masaüstü",
"page-find-wallet-browser": "Tarayıcı",
- "page-find-wallet-device": "Cihaz"
+ "page-find-wallet-device": "Cihaz",
+ "page-find-wallet-reset-filters": "Sıfırla",
+ "page-find-wallet-visit-website": "Web sitesini ziyaret edin",
+ "page-find-wallet-social-links": "Bağlantılar",
+ "page-find-wallet-empty-results-title": "Sonuç yok",
+ "page-find-wallet-empty-results-desc": "Kriterlerinize uygun cüzdan bulunamadı, filtrelerden bazılarını kaldırmayı deneyin.",
+ "page-find-wallet-see-wallets": "Cüzdanları görüntüleyin"
}
diff --git a/src/intl/tr/page-wallets.json b/src/intl/tr/page-wallets.json
index 93b2784a4aa..d976494cc62 100644
--- a/src/intl/tr/page-wallets.json
+++ b/src/intl/tr/page-wallets.json
@@ -1,20 +1,20 @@
{
"page-wallets-accounts-addresses": "Cüzdanlar, hesaplar, anahtarlar ve adresler",
"page-wallets-accounts-addresses-desc": "Bazı temel terimler arasındaki farkları anlamak önemlidir.",
- "page-wallets-accounts-ethereum-addresses": "Her bir Ethereum hesabının, bir adresi bulunur. Tıpkı her posta kutusunun da bir adresi olduğu gibi. Ethereum hesabınızın adresi, dijital varlıklarınızın tanımlanması için kullanılır.",
+ "page-wallets-accounts-ethereum-addresses": "Her bir Ethereum hesabının, bir adresi bulunur. Tıpkı her posta kutusunun da bir adresi olduğu gibi. Ethereum hesabınızın adresi, dijital varlıklarınızı tanımlamak için kullanılır.",
"page-wallets-alt": "Ethereum cüzdanını temsil eden, gövdesi yerinde kasası olan bir robot görseli",
- "page-wallets-ethereum-account": "Bir Ethereum hesabı bir anahtar çiftinden oluşur. Anahtarlardan biri özgürce paylaşabildiğiniz bir adres oluşturmak için kullanılırken diğer anahtar bir şeyleri imzalamak amacıyla kullanıldığı için gizli tutulmalıdır. Birlikte bu anahtarlar varlıklarınızı tutmanızı ve işlemler yapmanızı sağlar.",
+ "page-wallets-ethereum-account": "Bir Ethereum hesabı, bir anahtar çiftinden oluşur. Bir anahtar özgürce paylaşabildiğiniz bir adres oluşturmak için kullanılırken diğer anahtar bir şeyleri imzalamak amacıyla kullanıldığı için gizli tutulmalıdır. Bu anahtarlar birlikte, varlıklarınızı tutmanızı ve işlemler yapmanızı sağlar.",
"page-wallets-blog": "Coinbase blogu",
"page-wallets-bookmarking": "Cüzdanınızı işaretleyin",
"page-wallets-bookmarking-desc": "Bir web cüzdanı kullanıyorsanız, kimlik avı dolandırıcılıklarına karşı kendinizi korumak için siteyi yer imlerine ekleyin.",
- "page-wallets-cd": "Kriptolarınızı çevrimdışı tutmanıza izin veren fiziksel donanım cüzdanları – çok güvenli",
+ "page-wallets-cd": "Fiziksel donanım cüzdanları, kripto paranızı çevrimdışı tutmanızı sağlayan cihazlardır ve çok güvenlidirler",
"page-wallets-desc-2": "Birçok kişi dijital varlıklarını ve kimliklerini yönetmek için cüzdanları kullanır.",
"page-wallets-desc-2-link": "ETH hakkında daha fazlası",
"page-wallets-desc-3": "Cüzdanınız Ethereum hesabınız ile etkileşime geçmeniz için bir araçtır. Bu, cüzdan sağlayıcılarını istediğiniz zaman değiştirebileceğiniz anlamına gelir. Birçok cüzdan aynı zamanda birkaç Ethereum hesabını tek bir uygulamadan yönetmenize de olanak verir.",
"page-wallets-desc-4": "Cüzdan sağlayıcıları, varlıklarınızın gözetimine sahip değildir. Sadece size Ethereum üzerindeki varlıklarınızı görmeniz için bir sekme ve bunları kolayca yönetebileceğiniz araçları sağlarlar.",
"page-wallets-description": "Ethereum cüzdanları, hesabınızı yönetmenizi sağlayan uygulamalardır. Tıpkı fiziksel cüzdanınız gibi kimliğinizi kanıtlamak ve varlıklarınızı yönetebilmek için gerekli her şeyi içerir. Cüzdanınız, uygulamalarda oturum açmanızı, bakiyenizi görmenizi, işlemler gönderebilmenizi ve kimliğinizi doğrulamanızı sağlar.",
- "page-wallets-desktop": "Fonlarınızı MacOS, Windows veya linux üzerinden yönetmeyi tercih ediyorsanız masaüstü uygulamaları",
- "page-wallets-ethereum-wallet": "Cüzdan, anahtarlarınızı kullanarak hesabınız ile etkileşime geçmenizi sağlayan bir araçtır. Hesap bakiyenizi görüntüleyebilmenize, işlem göndermenize ve dahasına olanak tanır.",
+ "page-wallets-desktop": " Masaüstü uygulamaları, fonlarınızı macOS, Windows veya Linux üzerinden yönetmeyi tercih ediyorsanız iyi bir seçenektir",
+ "page-wallets-ethereum-wallet": "Cüzdan, anahtarlarınızı kullanarak hesabınızla etkileşime geçmenizi sağlayan bir araçtır. Hesap bakiyenizi görüntüleyebilmenize, işlem göndermenize ve daha fazlasına olanak tanır.",
"page-wallets-explore": "Ethereum'u Keşfedin",
"page-wallets-features-desc": "Önem verdiğiniz özelliklere göre cüzdanınızı seçmenize yardımcı olabiliriz.",
"page-wallets-features-title": "Cüzdanları özelliklerine göre karşılaştır",
@@ -24,24 +24,23 @@
"page-wallets-get-some-alt": "Lego tuğlalarından ETH sembolü inşa eden bir elin görseli",
"page-wallets-get-some-btn": "Bir miktar ETH edin",
"page-wallets-get-some-desc": "ETH, Ethereum'un yerel kriptosudur. Ethereum uygulamalarını kullanmak için cüzdanınızda bir miktar ETH'ye ihtiyacınız olacak.",
- "page-wallets-how-to-store": "Dijital varlıklar Ethereum'da nasıl saklanır",
"page-wallets-keys-to-safety": "Kriptonuzu güvende tutmanın anahtarları",
"page-wallets-manage-funds": "Fonlarınızı yönetmek için bir uygulama",
"page-wallets-manage-funds-desc": "Cüzdanınız bakiyelerinizi, işlem geçmişinizi gösterir ve size para göndermek/almak için bir yol sunar. Bazı cüzdanlar daha fazlasını sunabilir.",
"page-wallets-meta-description": "Ethereum cüzdanlarını kullanmak için bilmeniz gerekenler.",
"page-wallets-meta-title": "Ethereum cüzdanları",
- "page-wallets-mobile": "Paranızın her yerden erişilebilir olmasını sağlayan mobil uygulamalar",
+ "page-wallets-mobile": "Mobil uygulamalar, fonlarınıza her yerden erişebilmenize olanak tanır",
"page-wallets-more-on-dapps-btn": "Merkeziyetsiz uygulamalar hakkında daha fazla bilgi",
"page-wallets-most-wallets": "Çoğu cüzdan ürünü, bir Ethereum hesabı oluşturmanıza izin verir. Yani bir cüzdan indirmeden önce birine ihtiyacınız yok.",
"page-wallets-protecting-yourself": "Kendinizi ve paranızı korumak",
- "page-wallets-seed-phrase": "Çekirdek sözcük grubunu yaz",
+ "page-wallets-seed-phrase": "Kurtarma ifadenizi yazın",
"page-wallets-seed-phrase-desc": "Cüzdanlar genellikle size güvenli bir yere yazmanız gereken bir çekirdek cümlesi verir. Cüzdanınızı kurtarmanın tek yolu budur.",
"page-wallets-seed-phrase-example": "İşte bir örnek:",
"page-wallets-seed-phrase-snippet": "there aeroplane curve vent formation doge possible product distinct under spirit lamp",
"page-wallets-seed-phrase-write-down": "Bir bilgisayarda saklamayın. Bir yere yazın ve güvende tutun.",
"page-wallets-slogan": "Dijital geleceğinizin anahtarlarını tutmak",
"page-wallets-stay-safe": "Nasıl güvende kalınır",
- "page-wallets-stay-safe-desc": "Finansal özgürlük ve varlıklarınıza istediğiniz anda erişebilmek sorumluluğu da beraberinde getirir. Kriptoda müşteri hizmetleri olmadığı için anahtarlarınızı güvende tutmak sizin sorumluluğunuzdadır.",
+ "page-wallets-stay-safe-desc": "Finansal özgürlük ve varlıklarınıza dilediğiniz yerden erişip onları kullanabilmek, belirli sorumlulukları beraberinde getirir. Kriptoda müşteri hizmetleri yoktur. Anahtarlarınızı güvende tutmak sizin sorumluluğunuzdadır.",
"page-wallets-subtitle": "Cüzdanlar dijital varlıklarınıza ulaşmanıza ve uygulamalara giriş yapmanıza yardımcı olur.",
"page-wallets-take-responsibility": "Varlıklarınızın sorumluluğunu alın",
"page-wallets-take-responsibility-desc": "Merkezi borsalar, cüzdanınızı sizin kullanıcı adınız ve şifrenizle eşleştirerek geleneksel bir şekilde cüzdanınızı kurtarmanızı sağlar. Bu durumda varlıklarınızın velayeti için o borsaya güvendiğinizi unutmayın. Eğer o borsanın finansal bir sorunu varsa varlıklarınız riske girecektir.",
@@ -55,8 +54,8 @@
"page-wallets-try-dapps-desc": "Dapps uygulamaları Ethereum üzerine oluşturulmuştur. Verilerinize çoğu geleneksel uygulamalara göre daha tutumlu, adil ve iyi davranırlar.",
"page-wallets-types": "Cüzdan türleri",
"page-wallets-types-desc": "Hesabınız için arayüz oluşturmanın ve hesabınızla etkileşim kurmanın birkaç yolu mevcuttur:",
- "page-wallets-web-browser": "Tarayıcı cüzdanları, hesabınızla doğrudan tarayıcıda etkileşim kurmanıza olanak tanıyan web uygulamalarıdır",
- "page-wallets-web-browser-extension": "Tarayıcı cüzdan uzantıları, indirebileceğiniz ve tarayıcı aracılığıyla hesabınız ve uygulamalarınızla etkileşim kurmak için kullanabileceğiniz uzantılardır",
+ "page-wallets-web-browser": "Tarayıcı cüzdanları, hesabınızla doğrudan tarayıcıda etkileşim kurmanızı sağlayan web uygulamalarıdır",
+ "page-wallets-web-browser-extension": "Tarayıcı eklentisi cüzdanları, hesabınızla ve uygulamalarınızla doğrudan tarayıcıda etkileşim kurmanızı sağlayan, indirilen eklentilerdir",
"page-wallets-whats-a-wallet": "Ethereum cüzdanı nedir?",
"page-wallets-your-ethereum-account": "Ethereum hesabınız",
"page-wallets-your-ethereum-account-desc": "Cüzdanınız Ethereum hesabınıza, bakiyenize, işlem geçmişinize ve daha fazlasına açılan pencerenizdir. Cüzdan sağlayıcınızı istediğiniz zaman değiştirebilirsiniz.",
diff --git a/src/intl/tr/page-what-is-ethereum.json b/src/intl/tr/page-what-is-ethereum.json
index 584e199cbb8..93461ae6b55 100644
--- a/src/intl/tr/page-what-is-ethereum.json
+++ b/src/intl/tr/page-what-is-ethereum.json
@@ -3,7 +3,7 @@
"page-what-is-ethereum-alt-img-comm": "Ethereum topluluğu üyelerinin birlikte çalışmasını gösteren bir görsel",
"page-what-is-ethereum-alt-img-lego": "Lego tuğlalarından ETH sembolü inşa eden bir elin görseli",
"page-what-is-ethereum-banking-card": "Herkes için bankacılık",
- "page-what-is-ethereum-banking-card-desc": "Herkesin finansal hizmetlere erişimi yoktur. Ancak Ethereum'a ve onun üzerinde inşa edilmiş borç verme, borç alma ve tasarruf ürünlerine erişmek için ihtiyacınız olan tek şey bir internet bağlantısıdır.",
+ "page-what-is-ethereum-banking-card-desc": "Herkesin finansal hizmetlere erişimi yoktur. Fakat Ethereum'a ve Ethereum üzerinde geliştirilen borç verme, borç alma ve tasarruf ürünlerine erişmek için ihtiyacınız olan tek şey bir internet bağlantısıdır.",
"page-what-is-ethereum-build": "Ethereum ile bir şey yapın",
"page-what-is-ethereum-build-desc": "Ethereum ile inşa etmeyi denemek istiyorsanız, belgelerimizi okuyun, bazı öğreticileri deneyin veya başlamak için ihtiyacınız olan araçlara göz atın.",
"page-what-is-ethereum-censorless-card": "Sansüre dirençli",
@@ -31,8 +31,8 @@
"page-what-is-ethereum-blockchain-tab-content": "Blok zincir, ağdaki birçok bilgisayar tarafından paylaşılan ve güncellenen bir işlemler veritabanıdır. Her yeni işlem kümesi eklendiğinde bu \"blok\" olarak adlandırılır ki blok zincir ismi de buradan gelir. Ethereum gibi herkese açık blok zincirler herkesin ekleme yapmasına izin verir ama silmeye izin vermez. Eğer birisi sistemi kandırmak veya bir bilgiyi değiştirmek istiyorsa ağdaki bilgisayarların çoğunluğunda bunu gerçekleştirmesi gerekir, ki bu sayı çok fazladır! Bu durum Ethereum gibi merkeziyetsiz blok zincirleri büyük oranda güvenli kılar.",
"page-what-is-ethereum-cryptocurrency-tab-title": "Kripto para nedir?",
"page-what-is-ethereum-cryptocurrency-tab-content-1": "Kripto para, blok zincir kullanılarak güvence altına alınan değişik türlerdeki değiştiliebilir token'ları açıklamak için kullanılan terimdir. Her şey Bitcoin ile başladı. Bitcoin, iki taraf arasındaki geçişi bir aracıya güvenmeden kullanılabilir. Sadece herkese açık ve ücretsiz olan Bitcoin koduna güvenmelisin.",
- "page-what-is-ethereum-cryptocurrency-tab-content-2": "Bitcoin ve ether gibi varlıkların \"Kripto paralar\" olarak adlandırılmasının sebebi bilgilerinin ve varlıklarının güvenliğinin bir kuruma veya derneğe güvenmeyen kriptografi tarafından garanti edilmesidir.",
- "page-what-is-ethereum-cryptocurrency-tab-content-3": "Ethereum, ağdaki bazı faaliyetleri ödemek için kullanılan kendine özgü kripto paraya (ether (ETH) adında) sahiptir. Ethereum'daki diğer token'lar için diğer kullanıcılara gönderilebilir veya takas edilebilir. Ether önemlidir çünkü Ethereum'daki uygulamaları ve organizasyonları kurmada ve çalıştırmada gerekli hesaplamaları ödemede kullanılır.",
+ "page-what-is-ethereum-cryptocurrency-tab-content-2": "Bitcoin ve ether gibi varlıkların \"kripto paralar\" olarak adlandırılmasının sebebi, verilerinizin ve varlıklarınızın güvenliğinin bir kuruma veya derneğe güvenmeye gerek olmadan kriptografi tarafından garanti edilmesidir.",
+ "page-what-is-ethereum-cryptocurrency-tab-content-3": "Ethereum, ağdaki bazı faaliyetleri ödemek için kullanılan kendine özgü kripto paraya (ether (ETH) adında) sahiptir. Ethereum'daki diğer token'lar için diğer kullanıcılara gönderilebilir veya takas edilebilir. Ether önemlidir çünkü Etherum'daki uygulamaları ve organizasyonları kurmada ve çalıştırmada gerekli hesaplamaları ödemede kullanılır.",
"page-what-is-ethereum-summary-title": "Özet",
"page-what-is-ethereum-summary-desc-1": "Ethereum, Ethereum protokolü olarak adlandırılan bir dizi kuralı takip eden tüm dünyadaki bilgisayarlardan oluşan bir ağdır. Ethereum ağı, herkesin oluşturup kullanabileceği topluluklar, uygulamalar, organizasyonlar ve dijital varlıklar için kurucu gibi davranır.",
"page-what-is-ethereum-summary-desc-2": "Bir Ethereum hesabını herhangi bir yerde, zamanda oluşturabilir ve bir dünya uygulama keşfedebilir veya kendi uygulamanı oluşturabilirsin. Esas yenilik bunların hepsini senin erişimini değiştirebilecek veya kısıtlayabilecek bir merkez otoriteye bağlı kalmadan yapabilmendir.",
@@ -51,27 +51,27 @@
"page-what-is-ethereum-slide-1-desc-2": "Ethereum ve sabit paralar, yurt dışına para gönderme sürecini basitleştirir. Ortalama bankanızı ve fiyatın bir kısmını alabilecek birkaç iş günü ve hatta haftanın aksine, fonları dünya çapında taşımak genellikle sadece birkaç dakika sürer. Ek olarak, yüksek değerli bir işlem gerçekleştirmek için ekstra bir ücret yoktur ve paranızı nereye veya neden göndereceğiniz konusunda bir kısıtlama yok.",
"page-what-is-ethereum-slide-2-title": "Kriz Zamanlarında En Hızlı Çözüm",
"page-what-is-ethereum-slide-2-desc-1": "Yaşadığınız yerde güvenilir kurumlar aracılığıyla birden fazla bankacılık seçeneğine sahip olacak kadar şanslıysanız sundukları finansal özgürlük, güvenlik ve istikrarı doğal karşılayabilirsiniz. Ancak dünyanın dört bir yanında siyasi baskı veya ekonomik zorluklarla karşı karşıya olan birçok insan için finansal kurumlar ihtiyaç duydukları koruma veya servisleri sağlayamayabilir.",
- "page-what-is-ethereum-slide-2-desc-2": "Savaş, ekonomik felaketler veya sivil özgürlüklere yönelik baskılar Venezuela,Küba,Afganistan,Nijerya,Belarus, ve Ukrayna vatandaşlarını vurduğunda, kripto paralar finansal temsilciliği elde tutmak için en hızlı ve çoğu zaman tek seçeneği oluşturdu.1Bu örneklerde görüldüğü gibi, Ethereum gibi kripto paralar, insanların dış dünyayla bağlantıları kesildiğinde küresel ekonomiye sınırsız erişim sağlayabilir. Ayrıca sabit para, yerel para birimleri süper enflasyon nedeniyle çöktüğünde bir değer saklama aracı sunar.",
+ "page-what-is-ethereum-slide-2-desc-2": "Savaş, ekonomik felaketler veya sivil özgürlüklere yönelik baskılar Venezuela,Küba,Afganistan,Nijerya,Belarus ve Ukrayna vatandaşlarını vurduğunda, kripto paralar finansal değerleri elde tutmanın en hızlı ve çoğu zaman tek seçeneği haline geldi.1Ethereum gibi kripto paralar, bu örneklerde görüldüğü gibi insanların dış dünyayla bağlantıları kesildiğinde küresel ekonomiye sınırsız erişim olanağı sağlayabilir. Ayrıca stabil paralar, yerel para birimleri süper enflasyon nedeniyle çöktüğünde bir değer saklama aracı görevi görür.",
"page-what-is-ethereum-slide-3-title": "Yaratıcıları Güçlendirme",
"page-what-is-ethereum-slide-3-desc-1": "Yalnızca 2021'de sanatçılar, müzisyenler, yazarlar ve diğer içerik oluşturucular Ethereum'u kullanarak toplu olarak yaklaşık 3,5 milyar dolar kazandı. Bu da Ethereum'u Spotify, YouTube ve Etsy ile birlikte yaratıcılar için en büyük küresel platformlardan biri haline getiriyor. Daha fazla bilgi edinin.",
"page-what-is-ethereum-slide-4-title": "Oyuncuları Güçlendirme",
"page-what-is-ethereum-slide-4-desc-1": "Oyun oynadıkça kazan oyunları (oyuncuların, oyunlar oynadıkları için gerçekten ödüllendirildiği) son zamanlarda ortaya çıktı ve oyun endüstrisini dönüştürüyor. Geleneksel olarak oyun içi varlıkların gerçek para karşılığında diğer oyunculara transfer edilmesi yasaktır. Bu da oyuncuları güvenlik riski taşıyan karaborsa web sitelerini kullanmaya zorlamaktadır. Blok zincir oyunları oyun içi ekonomiyi kucaklamakta ve bu tür davranışları güvenilir bir şekilde teşvik etmektedir.",
"page-what-is-ethereum-slide-4-desc-2": "Ayrıca oyuncular, oyun içi jetonları gerçek parayla takas edebildikleri ve böylece oyun süreleri için gerçekten ödüllendirildikleri için teşvik edilmektedir.",
"page-what-is-ethereum-meet-ether-title": "Ethereum'un kripto para birimi ether ile tanışın",
- "page-what-is-ethereum-meet-ether-desc-1": "Ethereum ağındaki birçok faaliyet, Ethereum'un gömülü bilgisayarında (Ethereum Sanal Makinesi olarak da bilinen) yapılacak bazı işler gerektirir. Bu hesaplama bedava değildir, ether (ETH) olarak adlandırılan Ethereum'un kendi kripto parasını kullanmak için ödenilir. Bu, ağı kullanmak için en azından biraz ethere ihtiyacın olduğu anlamına gelir.",
+ "page-what-is-ethereum-meet-ether-desc-1": "Ethereum ağındaki birçok faaliyet, Etherum'un gömülü bilgisayarında (Ethereum Sanal Makinesi olarak da bilinen) yapılacak bazı işler gerektirir. Bu hesaplama bedava değildir, ether (ETH) olarak adlandırılan Ethereum'un kendi kripto parasını kullanmak için ödenilir. Bu, ağı kullanmak için en azından biraz ethere ihtiyacın olduğu anlamına gelir.",
"page-what-is-ethereum-meet-ether-desc-2": "Ether bütünüyle dijitaldir ve dünyadaki herhangi birine anında gönderebilirsin. Ether'in arzı hiçbir devlet veya şirket tarafından kontrol edilmemektedir, merkeziyetsizdir ve tamamen şeffaftır. Ether, protokole göre kesin bir şekilde, yalnızca ağı güvence altına alan paydaşlara verilir.",
"page-what-is-ethereum-what-is-ether": "Ether nedir?",
"page-what-is-ethereum-get-eth": "ETH edinin",
"page-what-is-ethereum-explore-applications": "Uygulamaları keşfedin",
"page-what-is-ethereum-learn-defi": "DeFi hakkında bilgi edinin",
"page-what-is-ethereum-who-runs-ethereum-title": "Ethereum'u kim yönetiyor?",
- "page-what-is-ethereum-who-runs-ethereum-desc-1": "Ethereum belli bir varlık tarafından kontrol edilmez. Ethereum protokolüne uyan ve Ethereum blok zincirine eklenen yazılımı çalıştıran bilgisayarlar olduğunda ortaya çıkar. Bu bilgisayarlardan her biri düğüm olarak bilinir. Düğümler herkes tarafından çalıştırılabilir, ancak ağı korumada yer alabilmek için, ETH'yi (Ethereum'un özgün token'ı) hisselemelisin. 32 ETH'li herhangi birisi bunu izin ihtiyaç gerektirmeden yapabilir.",
+ "page-what-is-ethereum-who-runs-ethereum-desc-1": "Ethereum belirli bir kurumun kontrolü altında değildir. Ethereum protokolüne uyan ve Ethereum blokzincirine eklenen yazılımı çalıştıran bilgisayarlar olduğunda varlıklarından söz edilebilir. Bu bilgisayarlardan her biri düğüm olarak bilinir. Düğümler herkes tarafından çalıştırılabilir ancak ağı güvence altına almada rol oynayabilmek için ETH'yi (Ethereum'un özgün jetonu) kilitlemek gerekir. 32 ETH'e sahip herhangi birisi bunu izin gerektirmeden yapabilir.",
"page-what-is-ethereum-who-runs-ethereum-desc-2": "Ethereum kaynak kodu bile tek bir öz tarafından üretilmez. Herhangi biri protokole değişiklikler sunabilir ve yükseltmeleri tartışabilir. Birçok programlama dilindeki bağımsız organizasyonlar tarafından üretilen Ethereum protokolünün birçok uygulanma yöntemi vardır ve bunlar genellikle açık şekilde yerleşiktir ve topluluk katkılarını teşvik eder.",
"page-what-is-ethereum-run-a-node": "Bir düğüm çalıştırın",
"page-what-is-ethereum-smart-contract-title": "Akıllı sözleşmeler nedir?",
"page-what-is-ethereum-smart-contract-desc-1": "Akıllı sözleşmeler Ethereum blok zincirinde yaşayan bilgisayar programlarıdır. Bunlar, bir kullanıcıdan gelen işlem ile tetiklendiklerinde yürütülür. Ethereum'u yapabilecekleri hakkında oldukça esnek hale getirir. Bu programlar merkeziyetsiz uygulamalar ve organizasyonlar için yapı taşı olarak işlev görür.",
"page-what-is-ethereum-smart-contract-desc-2": "Hiç hizmet koşullarını değiştiren bir ürün kullandınız mı? Yahut faydalı bulduğunuz bir özelliği kaldırdı mı? Bir akıllı sözleşme Ethereum'da yayınlandıktan sonra, Ethereum var olduğu sürece çevrimiçi ve çalışır durumda olacaktır. Yazar bile onu kaldıramaz. Akıllı sözleşmeler otomatik olduğundan, herhangi bir kullanıcıya karşı ayrımcılık yapmazlar ve her zaman kullanıma hazırdırlar.",
- "page-what-is-ethereum-smart-contract-desc-3": "Akıllı sözleşmelerin popüler örnekleri borç verme uygulamaları, merkeziyetsiz ticaret borsaları, sigorta, kuadratik fonlama, sosyal ağlar, NFT'ler, temel olarak düşünebileceğiniz her şey.",
+ "page-what-is-ethereum-smart-contract-desc-3": "Akıllı sözleşmelerin popüler örnekleri arasında borç verme uygulamaları, merkeziyetsiz ticaret borsaları, sigorta, kuadratik fonlama, sosyal ağlar, NFT'ler, basitçe ifade etmek gerekirse aklınıza gelebilecek her şey sayılabilir.",
"page-what-is-ethereum-more-on-smart-contracts": "Akıllı sözleşmelere ilişkin daha fazlası",
"page-what-is-ethereum-explore-dapps": "Merkeziyetsiz uygulamaları keşfedin",
"page-what-is-ethereum-criminal-activity-title": "Kriptonun suç faaliyeti için bir araç olarak kullanıldığını duydum. Bu doğru mu?",
@@ -79,7 +79,7 @@
"page-what-is-ethereum-criminal-activity-desc-2": "Avrupa Birliği Kolluk Kuvvetleri İş Birliği Ajansı Europol tarafından yakın zamanda yayınlanan bir raporun temel bulgularına göre kripto, suç amaçlı olarak itibari para birimlerinden çok daha az kullanılmaktadır:",
"page-what-is-ethereum-criminal-activity-desc-3": "\"Yasa dışı faaliyetler için kripto para kullanımı, genel kripto para ekonomisinin yalnızca küçük bir bölümünü oluşturuyor gibi görünüyor ve geleneksel finansa dahil olan yasa dışı fon miktarından nispeten daha küçük görünüyor.\"",
"page-what-is-ethereum-energy-title": "Peki ya Ethereum'un enerji tüketimi?",
- "page-what-is-ethereum-energy-desc-1": "Ethereum, 15 Eylül 2022 tarihinde Ethereum'u iş ispatından hisse ispatına dönüştüren Birleşim yükseltmesini gerçekleştirdi.",
+ "page-what-is-ethereum-energy-desc-1": "Ethereum, 15 Eylül 2022 tarihinde Ethereum'u iş ispatındanhisse ispatına geçiren Birleşim yükseltmesini gerçekleştirdi.",
"page-what-is-ethereum-energy-desc-2": "Birleşim, Ethereum'un en büyük yükseltmesi oldu ve Ethereum'u güvenli kılmak için gereken enerji tüketimini %99,5 oranında azaltarak çok daha küçük bir karbon maliyeti karşılığında daha güvenli bir ağ oluşturulmasını sağladı. Bu sayede Ethereum, bir yandan güvenliğini ve ölçeklenebilirliğini artırırken diğer yandan düşük karbonlu bir blokzincir haline gelmeyi başardı.",
"page-what-is-ethereum-more-on-energy-consumption": "Enerji tüketimine dair daha fazlası",
"page-what-is-ethereum-energy-consumption-chart-legend": "TWh/yıl cinsinden Yıllık Enerji Tüketimi",
@@ -101,6 +101,12 @@
"page-what-is-ethereum-atoms-institutions-blockchains": "Atomlar, Kurumlar, Blok Zincirler",
"page-what-is-ethereum-atoms-institutions-blockchains-desc": "- Blok zincir neden önemlidir?",
"page-what-is-ethereum-ethereum-in-numbers-title": "Sayılarla Ethereum",
+ "page-what-is-ethereum-ethereum-in-numbers-stat-1-desc": "Ethereum üzerine inşa edilmiş projeler",
+ "page-what-is-ethereum-ethereum-in-numbers-stat-2-desc": "ETH bakiyesine sahip hesaplar (cüzdanlar)",
+ "page-what-is-ethereum-ethereum-in-numbers-stat-3-desc": "Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmeler",
+ "page-what-is-ethereum-ethereum-in-numbers-stat-4-desc": "Ethereum üzerinde güvence altına alınan değer",
+ "page-what-is-ethereum-ethereum-in-numbers-stat-5-desc": "2021 yılında Ethereum üzerinden elde edilen yaratıcı kazançları",
+ "page-what-is-ethereum-ethereum-in-numbers-stat-6-desc": "Bugün gerçekleşen işlem sayısı",
"adoption-chart-column-now-label": "Şimdi",
"adoption-chart-investors-label": "Yatırımcılar",
"adoption-chart-developers-label": "Geliştiriciler",
@@ -109,5 +115,11 @@
"adoption-chart-musicians-label": "Müzisyenler",
"adoption-chart-writers-label": "Yazarlar",
"adoption-chart-gamers-label": "Oyuncular",
- "adoption-chart-refugees-label": "Mülteciler"
+ "adoption-chart-refugees-label": "Mülteciler",
+ "page-what-is-ethereum-get-eth-alt": "Bir miktar ETH edin",
+ "page-what-is-ethereum-get-eth-description": "ETH, Ethereum'un yerel kriptosudur. Ethereum uygulamalarını kullanmak için cüzdanınızda bir miktar ETH'ye ihtiyacınız olacak.",
+ "page-what-is-ethereum-get-eth-title": "Bir miktar ETH edin",
+ "page-what-is-ethereum-explore-dapps-alt": "Dapps'i keşfedin",
+ "page-what-is-ethereum-explore-dapps-description": "Merkeziyetsiz uygulamalar, Ethereum üzerine kurulu uygulamalardır. Merkeziyetsiz uygulamalar, mevcut iş modellerini bozuyor ve yenilerini icat ediyor.",
+ "page-what-is-ethereum-explore-dapps-title": "Dapps uygulamalarını deneyin"
}