onderwerp.tex

\chapter{Een onderwerp kiezen}
\label{ch:onderwerp}

In dit hoofdstuk worden enkele suggesties gegeven voor het zoeken naar een onderwerp. De website van de HoGent bib heeft daar ook enkele algemene raadgevingen over\footnote{\url{https://bib.hogent.be/how-to/onderwerp-formuleren/inleiding/}}, deze gids is specifiek gericht op de bachelor toegepaste informatica.

Vanuit de opleiding krijgen we van externen regelmatig aanbiedingen van onderwerpen die geschikt zijn voor een bachelorproef, maar dat aanbod is niet groot genoeg om alle studenten van een onderwerp te voorzien. Langs de andere kant is het zelf uitwerken van een onderwerp een interessante kans om je te verdiepen in een onderwerp waar je na je afstuderen graag mee zou verder gaan.

\section{Het onderzoeksdomein kiezen}
\label{sec:het_onderzoeksdomein_kiezen}

Een eerste stap is het kiezen van je onderzoeksdomein. Dit is iets waar eigenlijk niemand je mee kan helpen. Kies een domein waar je zelf in geïnteresseerd bent, zodat je voldoende motivatie kan opbrengen om je je hier in te verdiepen. Je gekozen specialisatierichting in het laatste jaar is wellicht een goed startpunt. In welk soort job zou je na je afstuderen graag starten? Met welke technologieën/platformen/\ldots zou je het liefst werken?

Ga op zoek te naar de actualiteit binnen je gekozen vakdomein. Belangrijk is je tijd te nemen om je ``onder te dompelen'' in de actualiteit. Dit lukt niet op een avond. Het is efficiënter om hier gedurende een aantal weken regelmatig wat tijd in te steken (bv. elke dag een uur). Op de duur zou je in principe de belangrijkste thema's moeten herkennen waar men op dit moment vooral mee bezig is en dat zou inspiratie kunnen geven voor je onderwerp.

In Sectie~\ref{sec:op_zoek_naar_relevante_informatie} vind je enkele concrete tips en startpunten voor het zoeken van relevante informatie.


\section{Onderzoeksvraag formuleren}
\label{sec:onderzoeksvraag_formuleren}

Eens je voeling krijgt met de actualiteit van een onderwerp, leer je typisch ook de belangrijkste problemen en discussiepunten kennen. Die kunnen aanleiding geven tot het formuleren van je hoofdonderzoeksvraag, die je verder kan opsplitsen in concretere deelonderzoeksvragen.

% TODO: goed voorbeeld geven.
% Zo concreet mogelijk, meetbaar maken
% SMART 

Op goede onderzoeksvraag bestaat er nu nog geen sluitend antwoord. Vragen als ``Wat is data mining?'' of ``Welke PHP frameworks zijn er?'' zijn dus niet geschikt, want het antwoord is snel te vinden door even te zoeken op Wikipedia of Google.

\section{Onderwerp uitschrijven}
\label{sec:onderwerp_uitschrijven}

Eens je een onderzoeksvraag hebt, kan je je onderwerp uitschrijven om het in te dienen ter goedkeuring. Dat betekent dat je ook al wat literatuuronderzoek gaat uitvoeren. Voor aanwijzingen over de aanpak hiervan, zie Hoofdstuk~\ref{ch:literatuuronderzoek}.

Wat je leest over het onderwerp, moet je dan structureren en formuleren in je eigen woorden in een doorlopende tekst. Een goed hulpmiddel om je gedachten over een onderwerp te ordenen om er later een gestructureerde tekst rond te schrijven is het opzetten van een mindmap. Er bestaan hiervoor verschillende tools die je kosteloos kan gebruiken, zoals bijvoorbeeld XMind\footnote{\url{https://www.xmind.net/}} of FreeMind\footnote{\url{http://freemind.sourceforge.net/}}.

% TODO: voorbeeld mindmap?

In dit stadium is het nog niet de bedoeling een volledig uitgewerkte literatuurstudie uit te schrijven, maar een aantal referenties worden wel verwacht. Je promotor moet na het lezen van je voorstel begrijpen wat de context van je onderzoek is en waarom er een probleem is dat om een oplossing vraagt. Je moet dit kunnen aantonen aan de hand van gezaghebbende vakliteratuur.

Denk ook na over een titel voor je bachelorproef. Die hoeft nog niet definitief te zijn, maar een goede titel maakt duidelijk welke richting je precies wil uitgaan. Een concrete titel geeft je begeleider(s) het vertrouwen dat je weet wat je precies wil gaan doen en dat dit een realistische doelstelling is. Probeer te letten op het volgende bij het formuleren van een titel:

\begin{itemize}
  \item Formuleer de titel niet als een vraag.
  \item Gebruik geen vakjargon en zeker geen afkortingen. De titel moet ook begrijpbaar zijn voor iemand buiten jouw specifieke vakgebied.
  \item Enkel je vakdomein benoemen is onvoldoende want veel te vaag. Je titel moet concreet zijn en duidelijk maken wat je precies wil onderzoeken. Dat betekent dus ook dat een titel gerust lang mag zijn. bv. ``Cloud computing'' is een algemene term die veel ladingen dekt, en die dus niets zegt. ``De selectie van een open source Infrastructure as a Service platform voor het opzetten van een testomgeving voor webontwikkeling'' is een stuk concreter.
\end{itemize}

Bij het beoordelen van een onderwerp, wordt rekening gehouden met volgende criteria:

\begin{itemize}
  \item Er is een concrete, duidelijk afgebakende onderzoeksvraag, onderzoeksdoelstelling.
  \item Het voorstel is vernieuwend en heeft een duidelijke meerwaarde voor een specifieke doelgroep uit het ict-werkveld.
  \item De methodologie is duidelijk verantwoord, onderzoekstechnieken zijn geschikt voor beantwoorden onderzoeksvraag
  \item Er is een duidelijke eigen bijdrage en technische diepgang.
\end{itemize}

Volgende zaken geven ons het idee dat je onderwerp nog onvoldoende is uitgewerkt of dat er nog belangrijke struikelblokken zijn die een succesvolle bachelorproef in de weg staan:


\begin{itemize}
  \item Er is geen concrete reële of realistische \textbf{bedrijfscasus} gekoppeld aan het onderwerp. Onderzoek op bachelorniveau is toegepast, m.a.w.~we proberen concrete, reële problemen op te lossen. Dat moet ook in je onderwerp naar voor komen.
  \item (Een van) de onderzoeksdoelstelling(en) is \textbf{speculatie over de toekomst} (bv. ``wat zal de impact zijn van het Internet of Things op het dagelijks leven?''). De conclusie van een bachelorproef moet aantoonbaar zijn, toekomstvoorspellingen zijn dat nooit.
  \item Het resultaat van het onderzoek is in grote mate \textbf{afhankelijk van externe factoren}. Als je bijvoorbeeld een enquête zal voeren, is het belangrijk te beseffen dat het niet makkelijk is om voldoende respondenten te vinden. Je zal dus al meteen moeten aangeven op welke manier je van plan bent om een voldoende grote steekproef te nemen. Ook als je plan is om interviews af te nemen bij experten, bedrijven, enz. is het belangrijk om al voor de start van je onderzoek de nodige contacten te leggen. Als het immers niet lukt om tijdig de nodige personen te kunnen spreken, komt het resultaat van je bachelorproef in gevaar.
  \item De \textbf{referentielijst} is te kort of bestaat uit ongeschikte bronnen. Neem de nodige tijd om een initiële literatuurstudie te voeren en ga verder kijken dan het eerste het beste blogartikel. In Hoofdstuk~\ref{ch:literatuuronderzoek} vind je aanwijzingen om dit aan te pakken.
\end{itemize}

\section{Samenvatting}
\label{sec:onderwerp_samenvatting}

\begin{itemize}
  \item Neem de tijd om een onderwerp te zoeken dat je ligt.
  \item Bij het uitschrijven van een onderwerp ben je best zo \emph{concreet} mogelijk.
  \item Vermijd struikelblokken als het ontbreken van een concrete casus, speculatie, afhankelijkheid van externe factoren en een te oppervlakkige literatuurstudie.
\end{itemize}

\begin{framed}
	Het is verplicht de voorziene template (zie Chamilo - links) te gebruiken voor het uitschrijven van uw bachelorproefvoorstel.
\end{framed}