trigger.md

Triggers

SQL ရဲ့ data manipulation action (INSERT, UPDATE, DELETE) ပေါ်မှာမူတည်ပြီး automatic query တွေ ထပ်ပြီး run ချင်တဲ့နေရာမျိုးမှာ Trigger တွေကိုအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ student ဆိုတဲ့ table ထဲကို INSERT ထည့်တဲ့အချိန်မှာ student_logs table ထဲကို data ထပ်သွင်းနိုင်ဖို့ trigger ကိုအသုံးပြုပြီး define လုပ်ထားနိုင်ပါတယ်။

Trigger နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။

Before Triggers

• Before ကတော့ မူလ query event execute မလုပ်ခင်မှာ triggering လုပ်ပါတယ်။
• များသောအားဖြင့် DB ထဲမှာပြောင်းလဲမှုတွေမလုပ်ခင် validation လုပ်ဖို့အတွက်အသုံးပြုပါတယ်။

After Triggers

• After ကတော့မူလ query event က execute လုပ်ပြီးတော့မှ triggering လုပ်ပါတယ်။
• DB ထဲမှာပြောင်းလဲမှုတွေပြီးမှ trigger လုပ်တဲ့အတွက်များသောအားဖြင့် logging, reporting တို့အတွက်အသုံးပြုပါတယ်။

Schema ကတော့အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်။

CREATE TRIGGER trigger_name
BEFORE INSERT ON table_name
FOR EACH ROW
BEGIN
    -- Trigger statements
END;

နမူနာ query လေးတွေစမ်းလုပ်ကြည့်ပါမယ်။

products table ထဲကို data update လုပ်တဲ့အချိန်မှာ price column ရဲ့ တန်ဖိုးကို 0 အောက်မရောက်ဖို့ validation check လုပ်ကြည့်ပါမယ်။ Execute မလုပ်ခင်မှာ check လုပ်ချင်တာဖြစ်တဲ့အတွက် BEFORE ကိုသုံးနိုင်ပါတယ်။

DELIMITER //

CREATE TRIGGER check_price
BEFORE UPDATE ON products
FOR EACH ROW
BEGIN
    IF NEW.price < 0 THEN
        SIGNAL SQLSTATE '45000' SET MESSAGE_TEXT = 'Price cannot be negative';
    END IF;
END; //

DELIMITER ;

---

DELIMITER ထည့်သုံးရခြင်းကတော့ trigger လို stored procedure တွေမှာ statements တွေတစ်ခုထက်ပိုပါနိုင်ပြီး ; အများအပြားရှိနိုင်ပြီး syntax error ဖြစ်နိုင်တဲ့အတွက် DELIMITER ကိုသုံးပြီးတော့ ယာယီအစားထိုးထားလိုက်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ DELIMITER အကြောင်းအသေးစိတ်ကိုအောက်ကလင့်ခ်မှာဆက်ဖတ်နိုင်ပါတယ်။ https://www.mysqltutorial.org/mysql-stored-procedure/mysql-delimiter/

ဆောက်လိုက်တဲ့ trigger ကိုဒီလိုပြန်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။

Schema

SHOW TRIGGERS WHERE `Table` = 'your_table_name';

products table မှာဆောက်ခဲ့တာဖြစ်တဲ့အတွက်

SHOW TRIGGERS WHERE `Table` = 'products';

ပြန်စစ်တဲ့အနေနဲ့ price column ကို negative value ထည့်ပြီး query တစ်ခု execute လုပ်ကြည့်ပါမယ်။

UPDATE products SET price = -100 WHERE product_id = 1;

ဆောက်ထားတဲ့ check_price trigger ကဝင်လာပြီး error ပြပေးသွားတာကိုမြင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ထပ်နမူနာတစ်ခုအနေနဲ့ employee table ကိုပြောင်းလဲမှုပြုလုပ်တိုင်းမှာ table နောက်တစ်ခုမှာ audit logs တွေသိမ်းထားချင်တယ်ဆိုအောက်ပါအတိုင်း AFTER trigger တစ်ခုဖန်တီးထားနိုင်ပါတယ်။ သဘောတရားကိုနားလည်သွားပြီလို့ယူဆတဲ့အတွက် Table နောက်တစ်လုံးအသစ်ထပ်မဆောက်တော့ပါဘူး၊ မိမိဘာသာလေ့ကျင့်တဲ့အနေနဲ့စမ်းလုပ်ကြည့်လို့လည်းရပါတယ်။

• employee_audit table အသစ်တစ်လုံးဆောက်မယ်။
• employees table ပေါ်မှာအောက်က query နဲ့ trigger တစ်ခုဖန်တီးမယ်။
• employees table မှာ UPDATE query တစ်ခု run ကြည့်မယ်။
  • ဒါဆိုရင် trigger ကအသက်ဝင်သွားပြီး audit table မှာ data အသစ်ထည့်သွားတာကိုမြင်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

DELIMITER //

CREATE TRIGGER log_employee_changes
AFTER UPDATE ON employees
FOR EACH ROW
BEGIN
    INSERT INTO employee_audit (employee_id, action, timestamp)
    VALUES (OLD.employee_id, 'UPDATE', NOW());
      END; //

DELIMITER ;

ဒီလောက်ဆိုရင် triggers တွေအကြောင်းကိုအခြေခံအားဖြင့်နားလည်သွားမယ်လို့ထင်ပါတယ်၊ project domain ပေါ်မူတည်ပြီး trigger တွေဟာ ယခုထက်ပိုပြီး complex ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့်လက်ရှိအသုံးပြုနေတဲ့ programming language နဲ့ framework တွေမှာ support ရှိတဲ့အတွက် trigger တွေသီးသန့်မဖန်တီးဘဲ application layer မှာတင် DB transaction before & after hook တွေနဲ့ develop လုပ်နိုင်ပါတယ်။ သို့ပေမယ့်လည်း trigger တွေကိုအသုံးပြုမယ့်အခြေအနေတွေလည်းရှိနေနိုင်သေးပါတယ်။

Trigger တွေသုံးမယ်ဆို

• Performance overhead မဖြစ်အောင်ဂရုစိုက်ပြီး တတ်နိုင်သမျှ lightweight ဖြစ်အောင်ဖန်တီးသင့်ပါတယ်။
• Trigger တွေက ပုံမှန် query တွေထက်အနည်းငယ်ဖတ်ရခက်နိုင်တဲ့အတွက် over complex မဖြစ်အောင်၊ ရေရှည်မှာ maintainability issues တွေမရှိအောင် review လုပ်ထားသင့်ပါတယ်။ သင့်တော်တဲ့ comments တွေနဲ့တစ်ပါတည်း document လုပ်ထားသင့်ပါတယ်။
• Triggers တွေဆောက်ပြီးတာနဲ့ ကိုယ်လိုအပ်သလို trigger ဖြစ်ရဲ့လားဆိုတာကိုလည်း Test သေချာလုပ်ထားသင့်ပါတယ်၊ မဟုတ်ရင် triggers တွေကအတော်လေး risk ကြီးပါတယ်။

Conclude လုပ်ရမယ်ဆို triggers တွေကိုအသုံးပြုခြင်းဖြင့် DB ဘက်ခြမ်းမှာတင် automation tasks တွေဖန်တီးနိုင်တဲ့အတွက်အလွန်အသုံးဝင်နိုင်သလို best practices တွေမလိုက်နာရင်လည်း database အတွက် risk များတတ်နိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့်ဂရုပြုပြီးဖန်တီးသင့်ပါတယ်။